Tevfik Uyar: İstanbul Teknik Üniversitesi Uçak mühendisliği mezunudur. Yüksek Lisans ve Doktora derecelerini İstanbul Kültür Üniversitesi İşletme Yönetimi Anabilim dalından almıştır. Çalışmaları risk algısı, belirsizlik altında karar verme ve mantıksal safsatalar üzerinedir. Bugün podcast kanalı olarak yayın hayatına devam eden Açık Bilim Dergisi’nin kurucu editörlerinden ve Yalansavar yazarlarından biridir. 2011-2013 yılları arasında Açık Bilim Radyo Programı’nın yapımcılığını ve sunuculuğunu gerçekleştirmiştir. 3'ü bilimkurgu olmak üzere altı adet yayımlanmış kitaba ve dört adet de çeviriye sahiptir.

PROF. DR. MUSTAFA ÇETİNER, PAZAR SOHBETLERİNDE PROF. DR. ÜSTÜN AYDINGÖZ'Ü KONUK EDİYOR. UZAYIN DERİNLERİNE DALMAK İSTEYENLERİ, MARS HAKKINDA MERAK EDİLENLERİ, EVRENDEKİ MACERALARI KEŞİFLERİ VE TARİHSEL ÖNEMLİ OLAYLARI DERİNLEMESİNE İNCELİYOR. PAZAR GÜNÜNÜZE RENK KATACAK BU KEYİFLİ SOHBET SİZLERİ BEKLİYOR... https://www.youtube.com/watch?v=81eS1i_HJUY&ab_channel=Prof.Dr.Mustafa%C3%87etiner  

İlk olarak İngiltere'de tespit edilen koronavirüs mutasyonu artık ülkemizde.

Bu hafta İngiltere'den koronavirüsün yeni bir mutasyonu ile karşılaşıldığına dair açıklamalar geldi. Peki bu yeni mutasyon virüsü daha bulaşıcı ve güçlü hale getirecek mi? Aşı ve ilaç çalışmaları bu mutasyondan ne kadar etkilenecek. Bu hafta bu yeni mutasyonu konuşalım.

Covid-19'un ardından yeni salgınların gelmesi kaçınılmaz görünüyor. Bu hafta bunun sebepleri ile ilgili konuşmak istiyorum. https://www.youtube.com/watch?v=2tEMj4jEz0M  

Bıddık'ın anısına... Bu bölümde konuğumuz Yaban Hayat Veterineri Gökçe Coşkun idi... Onunla mesleği, çalışmaları ve yaban hayatın korunması üzerine konuştuk. Keyifli Dinlemeler.

Bu bölümde normalleşememeyi konuştuk. Keyifli Dinlemeler

Vaka sayısında hızlı bir artış oldu. Bunu bekliyorduk. Peki neden? Gelin bunu ve bu gidişi engellemek için neler yapmak zorunda olduğumuzu konuşalım. https://www.youtube.com/watch?v=ro6L-pwJrPQ

Bu bölümümüzde cazip çekici kelimelerimiz: YAĞIŞ ve MEYVE. Sitenin kodları ve şu anki kelimeler: https://github.com/bagerakbay/rassalYuruyus/blob/master/konular Siz de kelimeleri rastgele olarak kullanmak isterseniz buradan kullanabilirsiniz. http://rastgele.bagerakbay.com/ http://rastgele.bagerakbay.com/masal/ Logo üreteci: https://github.com/bagerakbay/rassalYuruyus/tree/master/logo

Bu bölümümüzde cazip çekici kelimelerimiz: OLUŞ ve KOMUTAN. Sitenin kodları ve şu anki kelimeler: https://github.com/bagerakbay/rassalYuruyus/blob/master/konular Siz de kelimeleri rastgele olarak kullanmak isterseniz buradan kullanabilirsiniz. http://rastgele.bagerakbay.com/ http://rastgele.bagerakbay.com/masal/ Logo üreteci: https://github.com/bagerakbay/rassalYuruyus/tree/master/logo

Bu defa bir değişiklik yaptık ve bir süre için iki kelime seçmeye karar verdik. Onuncu bölümümüzde cazip çekici kelimelerimiz: OYUN ve EŞEK. Sitenin kodları ve şu anki kelimeler: https://github.com/bagerakbay/rassalYuruyus/blob/master/konular Siz de kelimeleri rastgele olarak kullanmak isterseniz buradan kullanabilirsiniz. http://rastgele.bagerakbay.com/ http://rastgele.bagerakbay.com/masal/ Logo üreteci: https://github.com/bagerakbay/rassalYuruyus/tree/master/logo

Çocuklar gerçekten covid-19'dan daha mı az etkileniyor? Peki çocukların hastalığı yetişkinlere bulaştırma oranı ne? Covid-19 kaynaklı Kawasaki benzeri sendrom çocuklar için ne ölçüde önemli bir risk teşkil ediyor. Gelin bu hafta bunları konuşalım. https://www.youtube.com/watch?v=IO8rT4HatAA

Covid-19'un en ölümcül seyrettiği hastaların ortak özellikleri neler. Araştırmalar ışığında bunu konuşalım. https://www.youtube.com/watch?v=OjlQ1ia1sWw

Bager Akbay ve Tevfik Uyar tarafından hazırlanan yeni podcast serisi Rassal Yürüyüş'ün dördüncü bölümünde cazip çekici kelimemiz: GEOMETRİ. İlk dört programda kelimeleri seçerken rastgele.gen.tr sitesinden faydalandık. Sitenin kodları ve şu anki kelimeler: https://github.com/bagerakbay/rassalYuruyus/blob/master/konular Siz de kelimeleri rastgele olarak kullanmak isterseniz buradan kullanabilirsiniz. http://rastgele.bagerakbay.com/ Logo üreteci: https://github.com/bagerakbay/rassalYuruyus/tree/master/logo

Muhabbet Teorisi 23 Nisan özel bölümünde mikrofonları çocuklara devrettik. Keyifli Dinlemeler

Hepimiz Covid-19'dan sıkıldık. Peki bu virüsü yenmemiz için yapılan bilimsel çalışmalar ne durumda? İlaç ve aşı geliştirmeleri ne kadar başarılı ve en önemlisi normal hayatımıza ne zaman döneceğiz? https://www.youtube.com/watch?v=nw5TGnBUN6w

Bager Akbay ve Tevfik Uyar tarafından hazırlanan yeni podcast serisi Rassal Yürüyüş'ün dördüncü bölümünde cazip çekici kelimemiz: KARTOPU. İlk dört programda kelimeleri seçerken rastgele.gen.tr sitesinden faydalandık. Sitenin kodları ve şu anki kelimeler: https://github.com/bagerakbay/rassalYuruyus/blob/master/konular Siz de kelimeleri rastgele olarak kullanmak isterseniz buradan kullanabilirsiniz. http://rastgele.bagerakbay.com/ Logo üreteci: https://github.com/bagerakbay/rassalYuruyus/tree/master/logo

Bager Akbay ve Tevfik Uyar tarafından hazırlanan yeni podcast serisi Rassal Yürüyüş'ün dördüncü bölümünde cazip çekici kelimemiz: NÖROLOJİK. İlk dört programda kelimeleri seçerken rastgele.gen.tr sitesinden faydalandık. Sitenin kodları ve şu anki kelimeler: https://github.com/bagerakbay/rassalYuruyus/blob/master/konular Siz de kelimeleri rastgele olarak kullanmak isterseniz buradan kullanabilirsiniz. http://rastgele.bagerakbay.com/ Logo üreteci: https://github.com/bagerakbay/rassalYuruyus/tree/master/logo

Muhabbet Teorisi yeni bölümünde Tevfik Uyar ve M.Kaan Öztürk 5G komplo teorileri hakkında bilgilendirdi. Keyifli Dinlemeler

Covid-19'a karşı en güçlü silahımız kendi bağışıklık sistemimiz. Peki onu güçlendirmenin yolları neler? https://www.youtube.com/watch?v=J_e0DrRFFr4

Covid-19'a yakalanan hastalar, iyileştikten sonra koronavirüse tekrar yakalanır mı? İyileşme sonrası bağışıklık mümkün mü? Bu aralar sıkça sorulan bu soruyu yanıtlamaya çalıştım. https://www.youtube.com/watch?v=TPVTQ7zcyX0

Bager Akbay ve Tevfik Uyar tarafından hazırlanan yeni podcast serisi Rassal Yürüyüş'ün dördüncü bölümünde cazip çekici kelimemiz: CREATIVE COMMONS. İlk dört programda kelimeleri seçerken rastgele.gen.tr sitesinden faydalandık. Sitenin kodları ve şu anki kelimeler: https://github.com/bagerakbay/rassalYuruyus/blob/master/konular Siz de kelimeleri rastgele olarak kullanmak isterseniz buradan kullanabilirsiniz. http://rastgele.bagerakbay.com/ Logo üreteci: https://github.com/bagerakbay/rassalYuruyus/tree/master/logo

Muhabbet Teorisi yeni bölümünde Tevfik Uyar ve Immanuel Tolstoyevski ile birlikte komploculuk, komplo teorileri ve risk algısı üzerine konuştuk. Keyifli Dinlemeler

Bager Akbay ve Tevfik Uyar tarafından hazırlanan yeni podcast serisi Rassal Yürüyüş'ün dördüncü bölümünde cazip çekici kelimemiz: DEYİM. İlk dört programda kelimeleri seçerken rastgele.gen.tr sitesinden faydalandık. Sitenin kodları ve şu anki kelimeler: https://github.com/bagerakbay/rassalYuruyus/blob/master/konular Siz de kelimeleri rastgele olarak kullanmak isterseniz buradan kullanabilirsiniz. http://rastgele.bagerakbay.com/ Logo üreteci: https://github.com/bagerakbay/rassalYuruyus/tree/master/logo

Karantina günlerinde ev yayınıyla Yarından Hikayeler yeni bölümü yayında. Keyifli Dinlemeler

Koronavirüs'ün sebep olduğu Covid-19 salgını gün geçtikçe daha çok insanı etkiliyor. Bu videoda bazı özel durumlarda ve kronik hastalığı bulunanlarda Covid-19 hastalığı ile ilgili sorulan soruları yanıtlayacağız. https://www.youtube.com/watch?v=J2jz0ReAzPw&feature=youtu.be

Koronavirüs hayatımızı etkilemeyi sürdürüyor. Peki Covid-19 ile ilgili tedavi çalışmaları ne aşamada? Bugün denenen ilaçlar ve aşı çalışmaları hakkında konuşacağız.

Muhabbet Teorisi bu bölümünde Koronavirüs etkileri üzerine konuştuk.

Bager Akbay ve Tevfik Uyar tarafından hazırlanan yeni podcast serisi Rassal Yürüyüş'ün dördüncü bölümünde cazip çekici kelimemiz: SİTE. İlk dört programda kelimeleri seçerken rastgele.gen.tr sitesinden faydalandık. Sitenin kodları ve şu anki kelimeler: https://github.com/bagerakbay/rassalYuruyus/blob/master/konular Siz de kelimeleri rastgele olarak kullanmak isterseniz buradan kullanabilirsiniz. http://rastgele.bagerakbay.com/ Logo üreteci: https://github.com/bagerakbay/rassalYuruyus/tree/master/logo

Koronavirüs gündemden düşmüyor. Hastalık hakkında 7 güncel soruya yanıt vermeye çalıştım.

Bager Akbay ve Tevfik Uyar tarafından hazırlanan yeni podcast serisi Rassal Yürüyüş'ün üçüncü bölümünde cazip çekici kelimemiz: KÖTÜ. İlk dört programda kelimeleri seçerken rastgele.gen.tr sitesinden faydalandık. Sitenin kodları ve şu anki kelimeler: https://github.com/bagerakbay/rassalYuruyus/blob/master/konular Siz de kelimeleri rastgele olarak kullanmak isterseniz buradan kullanabilirsiniz. http://rastgele.bagerakbay.com/ Logo üreteci: https://github.com/bagerakbay/rassalYuruyus/tree/master/logo

İstanbul Kültür Üniversitesinde gerçekleştirdiğimiz yeni bölümümüzde "Yörüngede Yaşam" üzerine konuştuk. Bölüm sponsorumuz olan kahvegibikahve ile keyifli bir yayın gerçekleştirdik.

Bager Akbay ve Tevfik Uyar tarafından hazırlanan yeni podcast serisi Rassal Yürüyüş'ün ikinci bölümünde cazip çekici kelimemiz: SEVMEK. İlk dört programda kelimeleri seçerken rastgele.gen.tr sitesinden faydalandık. Sitenin kodları ve şu anki kelimeler: https://github.com/bagerakbay/rassalYuruyus/blob/master/konular Siz de kelimeleri rastgele olarak kullanmak isterseniz buradan kullanabilirsiniz. http://rastgele.bagerakbay.com/ Logo üreteci: https://github.com/bagerakbay/rassalYuruyus/tree/master/logo

Bu hafta Nöroblog podcast yayınında konumuz Koronavirüs. Korkuyla ülkemize ulaşmasını beklediğimiz koronavirüs salgınını konunun uzmanı Prof. Dr. Esin Davutoğlu Şenol ile konuşuyoruz. NöroBlog'un bu yayınını Youtube'dan izlemek için tıklayın. Keyifli Dinlemeler

Prof. Dr. Mustafa Çetiner, Corona Virüs ile gündeme gelen enfeksiyonların orta ve uzun vadede kanserle olan ilişkilerini anlatıyor. Hangi virüsler kanserlere sebep oluyor? virüslerden korunmak için neler yapmalıyız? Virüslerden kurtulmanın yolları neler? Prof. Dr. Mustafa Çetiner'in bu yayınını Youtube'dan izlemek için tıklayın.

Açık Radyo'da bu hafta ekipten Taner Yılmaz "beyin ve zaman" üzerine konuştu.

Bager Akbay ve Tevfik Uyar tarafından hazırlanan yeni podcast serisi Rassal Yürüyüş'ün ilk bölümünde cazip çekici kelimemiz: DERİ. Bu yayında rastgele konular üzerine sohbet edeceğiz. İlk dört programda kelimeleri seçerken rastgele.gen.tr sitesinden faydalandık. Tahmini olarak 12 dakika konuşmayı hedefliyoruz. Bundan sonraki programlar için kelime öneriniz var ise bizlere her yerden ulaştırabilirsiniz: Sitenin kodları ve şu anki kelimeler: https://github.com/bagerakbay/rassalYuruyus/blob/master/konular Siz de kelimeleri rastgele olarak kullanmak isterseniz buradan kullanabilirsiniz. http://rastgele.bagerakbay.com/ Logo üreteci: https://github.com/bagerakbay/rassalYuruyus/tree/master/logo

NöroBlog YouTube kanalında tıp ve psikiyatri tarihçisi Dr. Fatih Artvinli ile Türkiye'de modern psikiyatrinin doğuşunu konuştuk. Söyleşinin ikinci bölümünü dinleyicilerimize sunuyoruz. Konuğumuz Fatih Artvinli'nin konu üzerine 2013 yılında Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi'nden çıkmış bir kitabı da var. Konuyla ilgilenen okurlarımıza ve dinleyicilerimize kitabı okumalarını tavsiye ederiz.

PROF. DR. MUSTAFA ÇETİNER YAŞAM KAYNAĞIMIZ SU HAKKINDA ÇARPICI TESPİTLERDE BULUNUYOR. BAHSEDİLDİĞİ KADAR SU İÇMEK ÖNEMLİ Mİ? SAĞLIKLI BİR YAŞAM İÇİN GÜNDE NE KADAR SU İÇMELİYİZ? SUYUN YARARLARI VE ZARARLARI NELER? PROF. ÇETİNER SU HAKKINDA MERAK EDİLENLERİ YANITLIYOR.

Bu bölümde Çağrı Yalgın ve Kaan Öztürk doğallık safsataları üzerine ve artan 'doğal'lık furyası üzerine konuştu. Doğal olanın her zaman iyi, doğal olmayanın da her zaman kötü olmadığını; iyi ve kötüyü ancak bilimsel yöntemle sınadıktan sonra elde edebileceğimizi söyledik. Çok doğal bir bölüm oldu :) Keyifli Dinlemeler

NöroBlog YouTube kanalında tıp ve psikiyatri tarihçisi Dr. Fatih Artvinli ile Türkiye'de modern psikiyatrinin doğuşunu konuştuk. - Deli nedir? Mecnun kimdir? Meczup kime denir? - Osmanlı Devleti'nde psikiyatri nasıl kurumsallaştı? - Süleymaniye Bimarhanesi, Toptaşı Bimarhanesi ve Bakırköy Ruh Sağlığı ve Sinir Hastanesi ekseninde psikiyatri nasıl modernleşti? - Toplumdaki akıl hastalıkları algısı nasıl değişti? - İtalya'dan kalkıp gelen Dr. Mongeri Türkiye'de modern psikiyatriye giden yolu nasıl açtı? - Osmanlı'da akıl hastalıkları nasıl tedavi ediliyordu? Hangi ilaçlar kullanılıyordu? - V. Murat'ın tahttan indirilip II. Abdülhamid'in padişah olmasıyla sonuçlanan süreçte psikiyatrinin rolü neydi? Konuğumuz Fatih Artvinli'nin konu üzerine 2013 yılında Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi'nden çıkmış bir kitabı da var. Konuyla ilgilenen okurlarımıza ve dinleyicilerimize kitabı okumalarını tavsiye ederiz. Podcastimizin ikinci bölümünü önümüzdeki hafta podcast kanalımızdan dinleyebilirsiniz.

NöroBlog Podcast'in bu bölümünde konuğumuz @symscovington ile Soner Yalçın'ın kitabı nedeniyle yeniden çıkan aşı tartışmalarından ve Türkiye'de bilim karşıtlığının tarihinden bahsettik. Teknik bir arıza nedeniyle yaklaşık 1,5 saat süren canlı yayınımızın ancak yarısını kaydedebildik. Özür dileyerek yine de keyif alarak dinleyeceğiniz bir podcast olmasını umuyoruz.

İnsan beyni, bazı yönlerden, süper bilgisayarların en güçlülerinden bile daha üstün bir performans gösteren harika bir “makinedir”. Ancak, beynimiz, hassas mantığa özel biçimde evrimleşmemiş olarak görünüyor. Zihinlerimizin, içine düşmesi muhtemel pek çok mantıksal tuzak vardır. Eğer bu tuzakların bilinçli olarak farkında olmaz ve onlardan kaçınmak için çaba göstermezsek, kendimizi çukurda bulmamız kaçınılmazdır. Herhangi bir tartışma içerisinde, bazen bilerek, bazen de bilmeyerek mantıksal safsataları neredeyse hepimiz kullanıyoruz. Ancak eğer bir tartışmaya girecekseniz, geçerli argümanlar üretmeniz gerektiğini bilmelisiniz. Daha da özelde, bilimsel bir tartışmada, sarılacağınız şeyin bilimsel veriler olduğunu ve safsatalara başvurmuş halde yakalanmanızın doğru dahi olsa bütün argümanlarınızın çöpe gitmesine sebep olabileceğini unutmayın. Bu yayınımızda gündelik hayatta sıklıkla karşılaştığımız mantıksal safsataların neler olduğunu örneklerle açıkladık. Umuyoruz ki, bu safsatalara aşinalığınızın olması, bir tartışma içerisinde onları kolaylıkla saptamanıza ve rakibinizi ayakta tutan “koltuk değneklerini” elinden almanıza yardımcı olacaktır. Bir sonraki yayınımızda "Uzunca bir aradan sonra tekrar merhaba!" girişi yapmamak adına şimdiden çalışmalara başladık bile. Keyifli Dinlemeler.

Yarından Hikayeler'in bu özel yayınını QNB Finansbank ve Habitat Derneği iş birliğiyle gerçekleştirilen Scratch Cup 2020'de gerçekleştirdik. Hazırlayan ve sunanlar: Emre Yorgancıgil, Tevfik Uyar Kamera ve kurgu: Kübra Karacan Uyar ----------------------------------------------------------------------------- Bu yıl ‘Benim Şehrim’ temasıyla ilk kez gerçekleştirilen Scratch Cup’a yıl boyunca 631 başvuru oldu. Scratch Cup 2020’nin finali 10 takımın katılımıyla 6 Şubat Perşembe günü, QNB Finansbank Kristal Kulede gerçekleşti. Çocuklar, geliştirdikleri kodlarla şehirlerindeki problemleri tespit edip çözüm bularak, insanlar için mükemmel bir yaşam yaratmaya çalıştılar. QNB Finansbank, çocuk ve genç odaklı “Minik Eller Büyük Hayaller” Kurumsal Sosyal Sorumluluk Platformu çatısı altında Habitat Derneği’nin de iş birliğiyle ‘Minik Eller Kod Yazıyor Projesi’ni hayata geçirdi. Bu yıl ilki düzenlenen Scratch Cup 2020’nin finali 10 takımın ve 25 çocuğun katılımıyla 6 Şubat Perşembe günü, QNB Finansbank Kristal Kule’de gerçekleşti. Çocuklar, geliştirdikleri kodlarla şehirlerindeki problemleri tespit edip çözüm bularak, gelecek için mükemmel bir yaşam yaratmaya çalıştılar. ‘Benim Şehrim’ temasıyla düzenlenen Scratch Cup 2020’ye Türkiye'nin dört bir yanından 631 ekip, eğlenceli ve bir o kadar da yaratıcı oyunlarıyla katıldı. Yapılan ön elemeler sonucunda 8-10 yaş ve 11-14 yaş kategorilerinden beşer ekip olmak üzere toplam 10 takım finale kaldı. Ekipler, yarışma boyunca kendilerine verilen süre içinde oyunlarını anlatıp jürinin sorularını yanıtladı. Bazılarını yayınımızda da izleyebileceğiniz, kazanan ekipler şöyle: 8-10 Yaş Kategorisi En İyi Proje Ödülü; Uşak’tan 3 Eylül İlkokulu, Proje Adı; Değerli Şehrim En İyi Görsel Tasarım Ödülü; İzmir’den INOVATHINK, Proje Adı; Garry Dönüşüm Artık Şehrimizde En İyi Kod Yapısı Ödülü; İSTEK Kemal Atatürk Okulları, Proje Adı; Benim Şehrim En İyi Uyarlama Ödülü; İstanbul Robotcodi, Proje Adı: Gez-Kurtar En İyi Senaryo Ödülü; Özel Ataşehir Vatan Okulları, Proje Adı; Kim İstanbul’un Kahramanı Olmak İster? 11-14 Yaş Kategorisi En İyi Proje Ödülü; İzmir’den Bahçeşehir Koleji Karşıyaka Kampüsü, Proje Adı; Akıllı Şehir İzmir En İyi Görsel Tasarım Ödülü; Giresun’dan Şehir Yüzbaşı İsmail Hakkı Öztopal Ortaokulu, Proje Adı; Benim Mutlu Şehrim En İyi Kod Yapısı Ödülü; Uşak’tan Şehit Mehmet Çetin İmam Hatip Ortaokulu, Proje Adı; Tasarla-Yap-Düzelt En İyi Uyarlama Ödülü; İzmir’den TED Aliağa Koleji, Proje Adı; Çevre Bilinci ile İlgili Bir Fabl En İyi Senaryo Ödülü; Aydın’dan İSTEK Kuşadası Ortaokulu, Proje Adı; Yağmur Kasabası

Prof. Dr. Mustafa Çetiner, geçen haftaki Corona Virüs konusuna kaldığı yerden devam ediyor. Corona Virüs hakkında Dünya Sağlık Örğütü'nün paylaştığı doğru bilinen 12 yanlışı anlatıyor. Maska takma Korona Virüsten korur mu? Virüs Aşısı bulundu mu? Kimler Corona Virüse yakalanabilir? Prof. Dr. Mustafa Çetiner'in bu yayınını Youtube'dan izlemek için tıklayın.

Prof. Dr. Mustafa Çetiner, Çin'den tüm dünyaya yayılan ölümcül Korona Virüsü hakkında merak edilenleri anlatıyor. Virüsün nasıl ortaya çıktığını, nasıl yayıldığını, korunmak için neler yapmamız gerektiğini açıklıyor. Prof. Dr. Mustafa Çetiner'in bu yayınını Youtube'dan izlemek için tıklayın.

Bu yayında Tevfik Uyar ve Kaan Öztürk, Dr. Tansu Daylan'ı konuk ettiler. TESS'in son keşfettiği dünya benzeri gezegenin önemi nedir? TESS ile neler yapılabiliyor? Nasıl çalışıyor? Nereden ne kadar veri tarıyor? Kozmik arkaplan ışıması nedir? Bize evren hakkında ne anlatıyor? Niçin K ile ölçülüyor? Büyük patlamayla ilişkisi nedir?

2019 yılının ilk podcastini, son dönemlerde Chernobyl isimli bir Netflix dizisiyle tartışmalara yeniden konu olan "Nükleer Santraller" üzerine yaptık. Yayınımızda, bir sosyobilimsel konu olan nükleer santrallerin ne olduğundan, nasıl çalıştığından ve özellikle de yakın tarihte yanı başımızdaki Çernobil ve Japonya'da gerçekleşen Fukuşima felâketleri üzerinden; olası bir patlama veya nükleer sızıntının insan sağlığı üzerindeki etkilerinden bahsettik. Keyifli Dinlemeler.

Bu yayında Tevfik Uyar ve Çağrı Yalgın bir araya geldiler. Finlandiya'da çalışma günlerinin 4'e düşürüldüğü yalan haberi nasıl yayıldı? Ototrof E.coli serüveni: Neden bu bakteri? Ne yapıldı? Nasıl evrildi?

Yeni yılın ilk Muhabbet Teorisi yayınında Tevfik Uyar ve Kaan Öztürk bir araya geldiler. Keyifli Dinlemeler... Ücretli abonemiz olarak bize destek vermek için sayfamızı ziyaret edebilirsiniz: https://www.patreon.com/acikbilim Bu yayınımızı ücretli abonelerimiz sayesinde gerçekleştirdik (Patreon'da yer alan isimleriyle): Sule Civi, Kaya Gökçe Dinçyürek, Deniz Kozluklu, Okan Ulas Gezeroglu, Evren Akal, yesatalim, İpek Doğramacı, Refik Sekercioglu, Ediz Kırman, Zeynep Kiziltan, Koray Al, Ozgur Bozat, Tevfik Uyar, Gursel Mutlu, Melis Aritman Alp, Cengiz Gokdeniz, Evren Aslankaraoğlu, Utku Sakallıoğlu, Cenk Altı, Arman Sernaz, Cem Karaoguz, Bunyamin Simsek, Ali Ihsan Sakin, Guven atbakan, Yang Wen-li, Sifsty, Arif Akar, Melike Ceren İnan, Gamze, Eren Şener, fatih karagülle, Enes Topcu, Ahmet ERKAN, Cem Mergenci, Aygül Özbek, Sertaç Tuncel, Zuhal Kaya, Baris Parlak, Emre Yorgancıgil, kıvanç canbay, Refik Sekercioglu, Ali Mersin, Irmak Akpınar

Bugünkü teknolojimiz ve sinirbilim bilgimizle zihin okumak mümkün mü? İnsanların zihinlerinden geçenleri okuyarak banka şifrelerini bulmak ve zengin olmak mümkün mü? Zihin okumak için hangi teknolojiler, nasıl kullanılıyor? Zihin okumanın tıpta kullanımı nedir? Gelecekte neler bekleyebiliriz? Keyifli dinlemeler...

Bu bölümde Tevfik Uyar ve Emre Yorgancıgil Küçükçekmece sahili boyunca yürüyerek Dünya nüfus artışını kaldırabilir mi sorusu üzerine konuştular. Keyifli Dinlemeler...

Hazırlayan ve sunanlar: Tevfik Uyar, Kübra Karacan Giriş ve Çıkış Müziği: Bensound, Rumble (CC Attribution-NoDerivs 3.0 Unported) Bu bölümde değindiğimiz haberler: Karanlıkta 1 hafta bırakılan farelerin beyin işitsel bölgeleri değişime uğradı: https://www.sciencedaily.com/releases/2019/12/191204145858.htm Maymun hücrelerine sahip normal görünümlü iki domuz doğdu: https://bilimfili.com/cinde-maymun-hucrelerine-sahip-domuzlar-uretildi/ 700 milyon yıl önce yaşamı kurtaran oksijen pompaları: https://www.sciencedaily.com/releases/2019/12/191202190423.htm İlk Kuantım Fiziği Kitabım: https://domingo.com.tr/products/ilk-kuantum-fizigi-kitabim Ücretli abonemiz olarak bize destek vermek için sayfamızı ziyaret edebilirsiniz:https://www.patreon.com/acikbilim Bu yayınımızı ücretli abonelerimiz sayesinde gerçekleştirdik (Patreon'da yer alan isimleriyle): Sule Civi, Kaya Gökçe Dinçyürek, Deniz Kozluklu, Okan Ulas Gezeroglu, Evren Akal, yesatalim, İpek Doğramacı, Refik Sekercioglu, Ediz Kırman, Zeynep Kiziltan, Koray Al, Ozgur Bozat, Tevfik Uyar, Gursel Mutlu, Melis Aritman Alp, Cengiz Gokdeniz, Evren Aslankaraoğlu, Utku Sakallıoğlu, Cenk Altı, Arman Sernaz, Cem Karaoguz, Bunyamin Simsek, Ali Ihsan Sakin, Guven atbakan, Yang Wen-li, Sifsty, Arif Akar, Melike Ceren İnan, Gamze, Eren Şener, fatih karagülle, Enes Topcu, Ahmet ERKAN, Cem Mergenci, Aygül Özbek, Sertaç Tuncel, Zuhal Kaya, Baris Parlak, Emre Yorgancıgil, kıvanç canbay, Refik Sekercioglu, Ali Mersin, Irmak Akpınar

Hazırlayan ve sunanlar: Tevfik Uyar, Kübra Karacan Giriş ve Çıkış Müziği: Bensound, Rumble (CC Attribution-NoDerivs 3.0 Unported) Bu bölümde değindiğimiz haberler: CO2 tüketen E.Coli bakterisi geliştirildi: https://www.nature.com/articles/d41586-019-03679-x Derin Öğrenme ile insanların yüzlerine bakarak atriyal fibrilasyonda olup olmadıkları teşhis edilebildi: https://jamanetwork.com/journals/jamacardiology/fullarticle/2756246 Ücretli abonemiz olarak bize destek vermek için sayfamızı ziyaret edebilirsiniz: https://www.patreon.com/acikbilim Bu yayınımızı ücretli abonelerimiz sayesinde gerçekleştirdik (Patreon'da yer alan isimleriyle): Sule Civi, Kaya Gökçe Dinçyürek, Deniz Kozluklu, Okan Ulas Gezeroglu, Evren Akal, yesatalim, İpek Doğramacı, Refik Sekercioglu, Ediz Kırman, Zeynep Kiziltan, Koray Al, Ozgur Bozat, Tevfik Uyar, Gursel Mutlu, Melis Aritman Alp, Cengiz Gokdeniz, Evren Aslankaraoğlu, Utku Sakallıoğlu, Cenk Altı, Arman Sernaz, Cem Karaoguz, Bunyamin Simsek, Ali Ihsan Sakin, Guven atbakan, Yang Wen-li, Sifsty, Arif Akar, Melike Ceren İnan, Gamze, Eren Şener, fatih karagülle, Enes Topcu, Ahmet ERKAN, Cem Mergenci, Aygül Özbek, Sertaç Tuncel, Zuhal Kaya, Baris Parlak, Emre Yorgancıgil, kıvanç canbay, Refik Sekercioglu, Ali Mersin, Irmak Akpınar

Bu hafta canlı yayınlanan Yarından Hikayeler'in 18. bölümünü Karaköy Bankalar Lokantasında gerçekleştirdik. Transhümanizm üzerine konuştuğumuz yeni bölümümüzü kaçırmayınız! Keyifli Dinlemeler...

Bu özel bölümde Tevfik Uyar, Kaan Öztürk ve Ziya Öztürk ile devri daim makinaları ve evrim termodinamiğe aykırı mı sorusu üzerine konuştuk. Keyifli Dinlemeler...

Hazırlayan ve sunanlar: Tevfik Uyar, Kübra KaracanGiriş ve Çıkış Müziği: Bensound, Rumble (CC Attribution-NoDerivs 3.0 Unported) Bu bölümde değindiğimiz haberler: Ultima Thule Haber Kaynağı: https://www.sciencenews.org/article/nasa-gave-ultima-thule-mu69-new-official-name-arrokoth Dirençli Bakteriler Haber Kaynağı: https://www.sciencenews.org/article/cdc-drug-resistant-microbes-kill-about-35000-people-united-states-per-year Fotosentez Mekanizmasının Önemli Bir Basamağı Çözüldü: https://www.sciencedaily.com/releases/2019/11/191113153102.htm Ücretli abonemiz olarak bize destek vermek için sayfamızı ziyaret edebilirsiniz: https://www.patreon.com/acikbilim Bu yayınımızı ücretli abonelerimiz sayesinde gerçekleştirdik (Patreon'da yer alan isimleriyle): Sule Civi, Kaya Gökçe Dinçyürek, Deniz Kozluklu, Okan Ulas Gezeroglu, Evren Akal, yesatalim, İpek Doğramacı, Refik Sekercioglu, Ediz Kırman, Zeynep Kiziltan, Koray Al, Ozgur Bozat, Tevfik Uyar, Gursel Mutlu, Melis Aritman Alp, Cengiz Gokdeniz, Evren Aslankaraoğlu, Utku Sakallıoğlu, Cenk Altı, Arman Sernaz, Cem Karaoguz, Bunyamin Simsek, Ali Ihsan Sakin, Guven atbakan, Yang Wen-li, Sifsty, Arif Akar, Melike Ceren İnan, Gamze, Eren Şener, fatih karagülle, Enes Topcu, Ahmet ERKAN, Cem Mergenci, Aygül Özbek, Sertaç Tuncel, Zuhal Kaya, Baris Parlak, Emre Yorgancıgil, kıvanç canbay, Refik Sekercioglu

DNA'ya veri depolamak mümkün mü? Bugüne dek hangi veriler depolandı? Avantajları neler? Dezavantajları neler? Zeki Müren de DNA'ya depolanabilecek mi? Hazırlayan ve Sunanlar: Emre Yorgancıgil ve Tevfik Uyar Kamera: Kübra Karacan Uyar Bu yayınımızı ücretli abonelerimiz sayesinde gerçekleştirdik (Patreon'da yer alan isimleriyle): Sule Civi, Kaya Gökçe Dinçyürek, Okan Ulas Gezer, Deniz Kozluklu, Evren Akal, yesatalim, İpek Doğramacı, Refik Sekercioglu, Ediz Kırman, Koray Al, Zeynep Kiziltan, Ozgur Bozat, Tevfik Uyar, Gursel Mutlu, Melis Aritman Alp, Cengiz Gokdeniz, Evren Aslankaraoğlu, Utku Sakallıoğlu, Cenk Altı, Arman Sernaz, Cem Karaoguz, Bunyamin Simsek, Guven atbakan, Yang Wen-li, Sifsty, İhsan Dişkan, Arif Akar, Melike Ceren İnan, Gamze, Eren Şener, fatih karagülle, Ahmet ERKAN, Cem Mergenci, Sertaç Tuncel, Enes Topcu, Aygül Özbek, Zuhal Kaya, Baris Parlak, Emre Yorgancıgil, kıvanç canbay, İrem Üstsoy Ücretli abonemiz olarak bize destek vermek için sayfamızı ziyaret edebilirsiniz: https://www.patreon.com/acikbilim #dnacomputing #acikbilim #dnastorage https://www.youtube.com/watch?v=D9puWdvytG4

Hazırlayan ve sunanlar: Tevfik Uyar, Kübra Karacan Giriş ve Çıkış Müziği: Bensound, Rumble (CC Attribution-NoDerivs 3.0 Unported) Bu bölümde değindiğimiz haber ve araştırmalar: Voyager 2 Haber Kaynağı: https://www.sciencedaily.com/releases/2019/11/191104112823.htm Bahsi geçen araştırmanın referansı: D. A. Gurnett & W. S. Kurth. Plasma densities near and beyond the heliopause from the Voyager 1 and 2 plasma wave instruments. Nature Astronomy, 2019 DOI: 10.1038/s41550-019-0918-5 Batı Nil Virüsü İnsülin Haber Kaynağı: https://www.sciencedaily.com/releases/2019/11/191113101849.htm Araştırmanın Referansı: Laura R.H. Ahlers, Chasity E. Trammell, Grace F. Carrell, Sophie Mackinnon, Brandi K. Torrevillas, Clement Y. Chow, Shirley Luckhart, Alan G. Goodman. Insulin Potentiates JAK/STAT Signaling to Broadly Inhibit Flavivirus Replication in Insect Vectors. Cell Reports, 2019; 29 (7): 1946 DOI: 10.1016/j.celrep.2019.10.029 Batı Nil Virüsü WHO sayfası: https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/west-nile-virus Ücretli abonemiz olarak bize destek vermek için sayfamızı ziyaret edebilirsiniz: https://www.patreon.com/acikbilim Bu yayınımızı ücretli abonelerimiz sayesinde gerçekleştirdik (Patreon'da yer alan isimleriyle): Sule Civi, Kaya Gökçe Dinçyürek, Deniz Kozluklu, Okan Ulas Gezeroglu, Evren Akal, yesatalim, İpek Doğramacı, Refik Sekercioglu, Ediz Kırman, Zeynep Kiziltan, Koray Al, Ozgur Bozat, Tevfik Uyar, Gursel Mutlu, Melis Aritman Alp, Cengiz Gokdeniz, Evren Aslankaraoğlu, Utku Sakallıoğlu, Cenk Altı, Arman Sernaz, Cem Karaoguz, Bunyamin Simsek, Ali Ihsan Sakin, Guven atbakan, Yang Wen-li, Sifsty, Arif Akar, Melike Ceren İnan, Gamze, Eren Şener, fatih karagülle, Enes Topcu, Ahmet ERKAN, Cem Mergenci, Aygül Özbek, Sertaç Tuncel, Zuhal Kaya, Baris Parlak, Emre Yorgancıgil, kıvanç canbay, Refik Sekercioglu Ücretli abonemiz olarak bize destek vermek için sayfamızı ziyaret edebilirsiniz: https://www.patreon.com/acikbilim

Dome İstanbul'da gerçekleşen yeni bölümümüzde fiziki kavramlar üzerinden sosyal olguları açıklamaya çalışan makalelerden bahsettik. Keyifli Dinlemeler

Bu hafta Muhabbet Teorisi'nde Tevfik Uyar, M.Kaan Öztürk ve Dr. Çağrı Yalgın 2019 Nobel Tıp ve Fizik Ödüllerinden bahsettiler. Keyifli Dinlemeler...

Yeni sezonun ilk Muhabbet Teorisi'nde konuğumuz Boston Üniversitesi'nden Deniz Aybaş ile "Karanlık Maddeyi Araştırmak" üzerine konuştuk. Keyifli Dinlemeler

İklim değişikliği bizi nereye götürecek? Greta Thunberg kimdir? Nedir? Kim olduğunun önemi var mı? Ve konuk profesörümüz Prof. Dr. Nüzhet Dalfes neler söyledi? Bu yayınımızı ücretli abonelerimiz sayesinde gerçekleştirdik (Patreon'da yer alan isimleriyle): Deniz Kozluklu, Sule Civi, Kaya Gökçe Dinçyürek, Evren Akal, yesatalim, İpek Doğramacı, Refik Sekercioglu, Ediz Kırman, Koray Al, Zeynep Kiziltan, Ozgur Bozat, Tevfik Uyar, Gursel Mutlu, Melis Aritman Alp, Cengiz Gokdeniz, Evren Aslankaraoğlu, Cenk Altı, Utku Sakallıoğlu, Aygül özbek, Arman Sernaz, Cem Karaoguz, Bunyamin Simsek, Guven atbakan, Yang Wen-li, Sifsty, Okyman, Arif Akar, Melike Ceren İnan, Gamze, Eren Şener, İhsan Dişkan, Sakine Atila Karaca, fatih karagülle, Ahmet ERKAN, Cem Mergenci, Sertaç Tuncel, Aygül Özbek, Zuhal Kaya, Baris Parlak, Emre Yorgancıgil, kıvanç canbay, Enes Topcu Ücretli abonemiz olarak bize destek vermek için sayfamızı ziyaret edebilirsiniz: https://www.patreon.com/acikbilim #gretathunberg #acikbilim #yarindanhikayeler Hazırlayan ve Sunanlar: Emre Yorgancıgil ve Tevfik Uyar Kamera: Kübra Karacan  

https://www.youtube.com/watch?v=e6fzHp2BT7g Tarihi Bankalar Lokantası'nın antik atmosferinde çekimlerini yaptığımız bu bölümde Steampunk türü eserlerin özelliklerinden bahsettik. Bankalar Lokantası Hakkında: http://www.bankalarlokantasi.com/ Bu yayınımızı ücretli abonelerimiz sayesinde gerçekleştirdik (Patreon'da yer alan isimleriyle): Deniz Kozluklu, Sule Civi, Kaya Gökçe Dinçyürek, Evren Akal, yesatalim, İpek Doğramacı, Refik Sekercioglu, Ediz Kırman, Koray Al, Zeynep Kiziltan, Ozgur Bozat, Tevfik Uyar, Gursel Mutlu, Melis Aritman Alp, Cengiz Gokdeniz, Evren Aslankaraoğlu, Cenk Altı, Utku Sakallıoğlu, Aygül özbek, Arman Sernaz, Cem Karaoguz, Bunyamin Simsek, Guven atbakan, Yang Wen-li, Sifsty, Okyman, Arif Akar, Melike Ceren İnan, Gamze, Eren Şener, İhsan Dişkan, Sakine Atila Karaca, fatih karagülle, Ahmet ERKAN, Cem Mergenci, Sertaç Tuncel, Aygül Özbek, Zuhal Kaya, Baris Parlak, Emre Yorgancıgil, kıvanç canbay, Enes Topcu Ücretli abonemiz olarak bize destek vermek için sayfamızı ziyaret edebilirsiniz: https://www.patreon.com/acikbilim Hazırlayan ve Sunanlar: Emre Yorgancıgil ve Tevfik Uyar Kamera: Kübra Karacan

Yarından Hikayeler yeni bölümünde kişisel VR deneyimlerimizden eğlenceli bir kesit bulacaksınız. Sanal gerçeklik mi yoksa gerçek sanallık mı diye sorduğumuz bu bölümde ikisini de düşün, tarafını seç! :) Keyifli Dinlemeler... Bu yayınımızı ücretli abonelerimiz sayesinde gerçekleştirdik (Patreon'da yer alan isimleriyle): Deniz Kozluklu, Evren Akal, İpek Doğramacı, Kaya Gökçe Dinçyürek, Okan Ulas Gezeroglu, Sule Civi, yesatalim, Aygül özbek, Cengiz , Gokdeniz, Ediz Kırman, İhsan Dişkan, Gursel Mutlu, Gürkan Akçay, Koray Al, Melis Aritman Alp, Ozgur AGCAKAYA, Ozgur Bozat, Tevfik Uyar, Zeynep Kiziltan, Çağrı Yalgın, Arman Sernaz, Evren Aslankaraoğlu, Utku Sakallıoğlu, Berkan Alper Kaya, Cem Karaoguz, aerkan, Arif Akar, Celil Bozkurt, Cem Mergenci, Cenk Altı, emin gezer, Emre Yorgancıgil, Eren Şener, Evrim Ağacı, fatih karagülle, Gamze, Guven atbakan, Kıvanç canbay, Melike Ceren İnan, mesutnuri, Okyman, Osman Demirhan, Sakine Atila Karaca, Sertaç Tuncel, Sezer, Sifsty, Yang Wen-li, Zuhal Kaya, özdemir bayraktaroğlu Ücretli abonemiz olarak bize destek vermek için sayfamızı ziyaret edebilirsiniz: https://www.patreon.com/acikbilim Hazırlayan ve Sunanlar: Emre Yorgancıgil ve Tevfik Uyar Kamera ve Montaj: Doğukan Güzelşen, Kübra Karacan

*** DİKKAT SPOILER İÇERİR!!! *** Robotlar annelik yapabilir mi? Yarından Hikayeler'in bu bölümünde I am Mother filmini konuştuk. SPOILER ALERT! Bu yayınımızı ücretli abonelerimiz sayesinde gerçekleştirdik (Patreon'da yer alan isimleriyle): Deniz Kozluklu, Evren Akal, İpek Doğramacı, Kaya Gökçe Dinçyürek, Okan Ulas Gezeroglu, Sule Civi, yesatalim, Aygül özbek, Cengiz , Gokdeniz, Ediz Kırman, İhsan Dişkan, Gursel Mutlu, Gürkan Akçay, Koray Al, Melis Aritman Alp, Ozgur AGCAKAYA, Ozgur Bozat, Tevfik Uyar, Zeynep Kiziltan, Çağrı Yalgın, Arman Sernaz, Evren Aslankaraoğlu, Utku Sakallıoğlu, Berkan Alper Kaya, Cem Karaoguz, aerkan, Arif Akar, Celil Bozkurt, Cem Mergenci, Cenk Altı, emin gezer, Emre Yorgancıgil, Eren Şener, Evrim Ağacı, fatih karagülle, Gamze, Guven atbakan, Kıvanç canbay, Melike Ceren İnan, mesutnuri, Okyman, Osman Demirhan, Sakine Atila Karaca, Sertaç Tuncel, Sezer, Sifsty, Yang Wen-li, Zuhal Kaya, özdemir bayraktaroğlu Ücretli abonemiz olarak bize destek vermek için sayfamızı ziyaret edebilirsiniz: https://www.patreon.com/acikbilim #IamMother #spoiler #netflix Hazırlayan ve Sunanlar: Emre Yorgancıgil ve Tevfik Uyar Kamera ve Montaj: Doğukan Güzelşen, Kübra Karacan

Bu haftaki Açık Radyo programımızda ekipten Taner Yılmaz "nörobilim, hukuk ve adalet" tartışmasına devam ediyor. NöroBlog radyo programı "Beyninizden Geçen Her Şey" iki haftada bir Salı günleri 16:00'da Açık Radyo'da. Keyifli Dinlemeler...

*** DİKKAT SPOILER İÇERİR!!! *** Mark Zuckerberg telefonunuzu açar mı? Black Mirror 5. Sezon, 2 ve 3. Bölümü konuştuk. SPOILER ALERT! Bu yayınımızı ücretli abonelerimiz sayesinde gerçekleştirdik (Patreon'da yer alan isimleriyle): Deniz Kozluklu, Evren Akal, İpek Doğramacı, Kaya Gökçe Dinçyürek, Okan Ulas Gezeroglu, Sule Civi, yesatalim, Aygül özbek, Cengiz , Gokdeniz, Ediz Kırman, Gursel Mutlu, Gürkan Akçay, Koray Al, Melis Aritman Alp, Ozgur AGCAKAYA, Ozgur Bozat, Tevfik Uyar, Zeynep Kiziltan, Çağrı Yalgın, Arman Sernaz, Evren Aslankaraoğlu, Utku Sakallıoğlu, Berkan Alper Kaya, Cem Karaoguz, aerkan, Arif Akar, Celil Bozkurt, Cem Mergenci, Cenk Altı, emin gezer, Emre Yorgancıgil, Eren Şener, Evrim Ağacı, fatih karagülle, Gamze, Guven atbakan, Kıvanç canbay, Melike Ceren İnan, mesutnuri, Okyman, Osman Demirhan, Sakine Atila Karaca, Sertaç Tuncel, Sezer, Sifsty, Yang Wen-li, Zuhal Kaya, özdemir bayraktaroğlu Ücretli abonemiz olarak bize destek vermek için sayfamızı ziyaret edebilirsiniz: https://www.patreon.com/acikbilim Hazırlayan ve Sunanlar: Emre Yorgancıgil ve Tevfik Uyar Kamera ve Montaj: Doğukan Güzelşen, Kübra Karacan

Muhabbet Teorisi yeni bölümünde Tevfik Uyar, Çağrı Yalgın ve konuğumuz Ömer Gökçümen ile birlikte "Tükürüğün Evrimi" üzerine konuştuk. Keyifli Dinlemeler...

#MuhabbetTeorisi 'nin bu bölümünde Kaan Öztürk ve konuğumuz Sencer Çorlu "Nasıl bir Matematik eğitimi?" sorusuna yanıt aradılar. Keyifli Dinlemeler...

*** DİKKAT SPOILER İÇERİR!!! *** Oyun arkadaşınıza aşık olur musunuz? Black Mirror 5. Sezon, 1. Bölümü konuştuk. SPOILER ALERT! Bu yayınımızı ücretli abonelerimiz sayesinde gerçekleştirdik (Patreon'da yer alan isimleriyle): Deniz Kozluklu, Evren Akal, İpek Doğramacı, Kaya Gökçe Dinçyürek, Okan Ulas Gezeroglu, Sule Civi, yesatalim, Aygül özbek, Cengiz , Gokdeniz, Ediz Kırman, Gursel Mutlu, Gürkan Akçay, Koray Al, Melis Aritman Alp, Ozgur AGCAKAYA, Ozgur Bozat, Tevfik Uyar, Zeynep Kiziltan, Çağrı Yalgın, Arman Sernaz, Evren Aslankaraoğlu, Utku Sakallıoğlu, Berkan Alper Kaya, Cem Karaoguz, aerkan, Arif Akar, Celil Bozkurt, Cem Mergenci, Cenk Altı, emin gezer, Emre Yorgancıgil, Eren Şener, Evrim Ağacı, fatih karagülle, Gamze, Guven atbakan, Kıvanç canbay, Melike Ceren İnan, mesutnuri, Okyman, Osman Demirhan, Sakine Atila Karaca, Sertaç Tuncel, Sezer, Sifsty, Yang Wen-li, Zuhal Kaya, özdemir bayraktaroğlu Ücretli abonemiz olarak bize destek vermek için sayfamızı ziyaret edebilirsiniz: https://www.patreon.com/acikbilim Hazırlayan ve Sunanlar: Emre Yorgancıgil ve Tevfik Uyar Kamera ve Montaj: Doğukan Güzelşen, Kübra Karacan

Muhabbet Teorisi bu bölümünde Tevfik Uyar, Çağrı Yalgın ve Ferhat Kaya ile birlikte bayram şekeri tadında bir muhabbetle evrimden günümüz için alacağımız dersler hakkında konuştuk. Keyifli Dinlemeler...

Açık Radyo'daki "Beyninizden Geçen Her Şey" programımızda bu hafta ekipten Dr. Taner Yılmaz nörobilim bağlamında hukuk ve adalet hakkında konuştu. NöroBlog iki haftada bir Salı günleri 16:00'da 94.9 Açık Radyo'da. Keyifli Dinlemeler...

MuhabbetTeorisi bu bölümünde konuğumuz Murat Küçükgirgin idi. Kendisiyle Türkiye'de kooperatifçilik imkânları, işbirliğinin önemi, Hack'n Break gibi pek çok konuda sohbet ettik. Keyifli Dinlemeler... https://www.youtube.com/watch?v=8-IF4SYE3R4

94.9 Açık Radyo'daki "NöroBlog: Beyninizden Geçen Her Şey" programımızda bu hafta Dr. Taner Yılmaz mevsim değişikliklerinin ruh halimize etkilerini anlattı. Radyo programımız iki haftada bir Salı günleri 16:00'da İstanbul 94.9 Açık Radyo'da. Keyifli Dinlemeler...

Muhabbet Teorisi'nin 147. bölümünde konuğumuz eski Açık Bilim Dergisi yazarı Dilbilimci Dr. Emre Yağlı ile birlikte dilbilim üzerine konuştuk ve ondan "dil yozlaşır mı?" sorusunun yanıtını öğrendik. Keyifli Dinlemeler...

Çok tehlikeli bir virüs ya da süperbakteri dünyanın sonunu getirebilir mi? Peki ya kendi kendini üretebilen nano bir makine? Programda bahsettiğimiz bağlantılar --------------------------------------------------------------- Antibiyotik direnciyle ilgili Muhabbet Teorisi bölümü: https://www.youtube.com/watch?v=ZSsLO... Nanoteknoloji: http://www.acikbilim.com/2014/04/dosy... Hazırlayan ve Sunanlar: Emre Yorgancıgil ve Tevfik Uyar Kamera ve Montaj: Doğukan Güzelşen, Kübra Karacan Bu yayınımızı ücretli abonelerimiz sayesinde gerçekleştirdik (Patreon'da yer alan isimleriyle): Deniz Kozluklu, Evren Akal, İpek Doğramacı, Kaya Gökçe Dinçyürek, Okan Ulas Gezeroglu, Sule Civi, yesatalim, Aygül özbek, Cengiz , Gokdeniz, Ediz Kırman, Gursel Mutlu, Gürkan Akçay, Koray Al, Melis Aritman Alp, Ozgur AGCAKAYA, Ozgur Bozat, Tevfik Uyar, Zeynep Kiziltan, Çağrı Yalgın, Arman Sernaz, Evren Aslankaraoğlu, Utku Sakallıoğlu, Berkan Alper Kaya, Cem Karaoguz, aerkan, Arif Akar, Celil Bozkurt, Cem Mergenci, Cenk Altı, emin gezer, Emre Yorgancıgil, Eren Şener, Evrim Ağacı, fatih karagülle, Gamze, Guven atbakan, Kıvanç canbay, Melike Ceren İnan, mesutnuri, Okyman, Osman Demirhan, Sakine Atila Karaca, Sertaç Tuncel, Sezer, Sifsty, Yang Wen-li, Zuhal Kaya, özdemir bayraktaroğlu Ücretli abonemiz olarak bize destek vermek için sayfamızı ziyaret edebilirsiniz: https://www.patreon.com/acikbilim #asteroid #bilimkurgu #felaket

Yemek Sepet'nin sunduğu Muhabbet Teorisi yeni bölümünde zincirlerin kırıcısı sinir ağlarının eğiticisi çok kıymetli Prof. Dr. İlker Birbil ile "Veri Bilimci Olmak" üzerine konuştuk. Keyifli Dinlemeler

Yemek Sepeti'nin sunduğu bu bölümümüzde Dünya'ya asteroid çarpar mı? 2018 yılında ABD kongresine sunulan rapordan notlar ve asteroid tehlikesiyle mücadele yöntemlerini konuştuk. Programda bahsettiğimiz bağlantılar --------------------------------------------------------------- Köksal Özer'in ilgili zinciri: https://twitter.com/stomodeum/status/... 2018 tarihli ABD Ulusal Hazırlık Planı: https://www.whitehouse.gov/wp-content/uploads/2018/06/National-Near-Earth-Object-Preparedness-Strategy-and-Action-Plan-23-pages-1MB.pdf Hazırlayan ve Sunanlar: Emre Yorgancıgil ve Tevfik Uyar Kamera ve Montaj: Doğukan Güzelşen, Kübra Karacan Bu yayınımızı ücretli abonelerimiz sayesinde gerçekleştirdik (Patreon'da yer alan isimleriyle): Deniz Kozluklu, Evren Akal, İpek Doğramacı, Kaya Gökçe Dinçyürek, Okan Ulas Gezeroglu, Sule Civi, yesatalim, Aygül özbek, Cengiz , Gokdeniz, Ediz Kırman, Gursel Mutlu, Gürkan Akçay, Koray Al, Melis Aritman Alp, Ozgur AGCAKAYA, Ozgur Bozat, Tevfik Uyar, Zeynep Kiziltan, Çağrı Yalgın, Arman Sernaz, Evren Aslankaraoğlu, Utku Sakallıoğlu, Berkan Alper Kaya, Cem Karaoguz, aerkan, Arif Akar, Celil Bozkurt, Cem Mergenci, Cenk Altı, emin gezer, Emre Yorgancıgil, Eren Şener, Evrim Ağacı, fatih karagülle, Gamze, Guven atbakan, Kıvanç canbay, Melike Ceren İnan, mesutnuri, Okyman, Osman Demirhan, Sakine Atila Karaca, Sertaç Tuncel, Sezer, Sifsty, Yang Wen-li, Zuhal Kaya, özdemir bayraktaroğlu Ücretli abonemiz olarak bize destek vermek için sayfamızı ziyaret edebilirsiniz: https://www.patreon.com/acikbilim #asteroid #bilimkurgu #felaket

Muhabbet Teorisi yeni bölümünde epiSTEM Türkiye'nin kurucusu Gözde Eskici konuğumuzdu. Bir Deney Yapalım Mı? projesinden ve kendi çalışmalarından bahsetti. Keyifli Dinlemeler...

Muhabbet Teorisi 23 Nisan özel bölüm sürprizi için keyifli dinlemeler...

Muhabbet Teorisi yeni bölümünde konuğumuz Dr. Ferhat Kaya ile birlikte 'Atalarımız Nereden Geldi?' sorusuna yanıt aradık. Keyifli Dinlemeler...

Y kromozomu erkekliğin bir sembolü olabilir, ancak bunun güçlü ve kalıcı bir şey olup olmadığı giderek daha da tartışmalı bir hale gelmektedir. Kadınlar, mükemmel normallikle iki adet X kromozomu bulundururken, erkekler bir tane X ve neredeyse buruşmuş ve hızlı bir biçimde de dejenere olan bir Y kromozomu bulundurur. Eğer Y kromozomundaki bu dejenerasyon aynı hızda devam ederse, tamamen ortadan kaybolmadan önce 4.6 milyon yılı kaldığını söyleyebiliriz. İlk bakışta 4.6 milyon yıl oldukça uzun bir zaman gibi görünebilir, ancak Dünya üzerindeki yaşamın 3.5 milyar yıl önce ortaya çıktığını göz önünde bulundurduğumuzda bu süre hiç de uzun bir süre değildir. Zamanı geri sarıp, 166 milyon yıl önceye; ilk memelilere gidersek, hikâyenin tamamen farklı olduğunu görürüz. Erken “ön-Y” kromozomu, esasında X kromozomuyla aynı boyutlardaydı ve tamamen aynı genleri içeriyordu. Fakat Y kromozomu temel bir kusura sahiptir. Bu yayınımızda, Y kromozomunun evrimsel süreçte uğradığı dejenereasyondan ve bu dejenerasyon sonucunda insanda erkek cinsiyetinin akıbetinin ne şekilde olacağından bahsettik. ► Yayınımızda önerdiğimiz kitap; Helen Czerski`nin yazdığı ve Cem Duran`ın çevirisiyle Domingo Yayınları'ndan çıkan "Fincandaki Fırtına" kitabıdır. Keyifli dinlemeler.

"Tüm asil niteliklerine rağmen insan, aşağı kökeninin silinmez damgasını bedeninde taşır.” diyor Charles R. Darwin. 4 milyar yıllık evrimin ürünü olan insan vücudu sanılanın aksine bir mükemmellik abidesi değil bir hatalar silsilesidir. Darwin, seçilimin, mükemmeliyeti oluşturmayacağını sadece mevcut koşullara uyarlanma sağlayacağını belirtmişti. İnsan türü, dört ayaklı yaşamdan iki ayaklı yaşama geçişi henüz tamamlamamış olsa bile çok başarılıdır. Ancak yine de bu bağlamda mükemmel değildir. Vücudunuz kimsenin artık ihtiyaç duymadığı antik kalıntılarla dolu bir müze gibidir. Yirmilik dişlerinizden tutun da bazılarımızın garip bir şekilde yapabildiği kulak oynatma hareketine, faydasızlığı bir yana çoğunlukla enfeksiyondan kaynaklı hastalıklara sebep olan apandisimize kadar insanlarda son bulmuş ancak hayvan atalarımız için yaşamsal düzeyde öneme sahip birçok kalıntı görebilirsiniz. Milyonlarca yıl boyunca ortadan kalkmamış olan bu garip kalıntıları ancak evrimin doğal seçilim mekanizması çerçevesinde açıklayabilmek mantıklıdır. Bu yayınımızda, insan vücudundaki evrimsel kalıntılardan bazılarına değindik. ► Yayınımızda önerdiğimiz kitap; Metis Yayınları'ndan çıkan "Tractatus Logico-Philosophicus" kitabıdır. Keyifli dinlemeler.

Uzaylılar gezegenimizi istila eder mi? Dost ya da düşman olmaları için bir gerekçe var mı? Bu yayınımızda "uzaylı istilası" konusunu ele aldık. Hazırlayan ve Sunanlar: Emre Yorgancıgil ve Tevfik Uyar Kamera ve Montaj: Doğukan Güzelşen, Kübra Karacan Bu yayınımızı ücretli abonelerimiz sayesinde gerçekleştirdik (Patreon'da yer alan isimleriyle): Deniz Kozluklu, Evren Akal, İpek Doğramacı, Kaya Gökçe Dinçyürek, Okan Ulas Gezeroglu, Sule Civi, yesatalim, Aygül özbek, Cengiz , Gokdeniz, Ediz Kırman, Gursel Mutlu, Gürkan Akçay, Koray Al, Melis Aritman Alp, Ozgur AGCAKAYA, Ozgur Bozat, Tevfik Uyar, Zeynep Kiziltan, Çağrı Yalgın, Arman Sernaz, Evren Aslankaraoğlu, Utku Sakallıoğlu, Berkan Alper Kaya, Cem Karaoguz, aerkan, Arif Akar, Celil Bozkurt, Cem Mergenci, Cenk Altı, emin gezer, Eren Şener, Evrim Ağacı, fatih karagülle, Gamze, Guven atbakan, Melike Ceren İnan, Okyman, Osman Demirhan, Sakine Atila Karaca, Sertaç Tuncel, Sezer, Sifsty, Yang Wen-li, Zuhal Kaya, özdemir bayraktaroğlu Ücretli abonemiz olarak bize destek vermek için sayfamızı ziyaret edebilirsiniz: https://www.patreon.com/acikbilim

M87 merkezindeki karadeliğin görüntüsü nasıl alındı? Bizlere ne gibi bilgiler sağladı? Neden önemli? Dr. Tansu Daylan ile konuştuk. Keyifli Dinlemeler..

Muhabbet Teorisi bu bölümü İTÜ 2.Gökbilim Günlerinde canlı canlı gerçekleşti. Sözde astronomi üzerine konuştuğumuz yeni bölüm için keyifli dinlemeler...   ***Teknik bir aksaklık nedeniyle yayın 4.dakikadan itibaren verilmiştir.    

Bu bölümde insanlığın sonunun gelip gelmeyeceğini, gelecekse nasıl gelebileceğini varoluşsal riskler çerçevesinden tartışacağız. Hazırlayan ve Sunanlar: Emre Yorgancıgil ve Tevfik Uyar Kamera ve Montaj: Doğukan Güzelşen, Kübra Karacan Bu yayınımızı ücretli abonelerimiz sayesinde gerçekleştirdik. Ücretli abonemiz olarak bize destek vermek için sayfamızı ziyaret edebilirsiniz: https://www.patreon.com/acikbilim

YÖK Yabancı Dil Bursu, "Kolejli Monşerler"  ve biraz da Prof. Dr. Hüseyin Yılmaz hakkında konuştuk. Keyifli Dinlemeler

Yarından Hikayeler özel bölümü canlı yayınla gerçekleşti. Geleceğe dair konuştuğumuz bu bölümde sizden gelen soruları da cevaplamaya çalıştık. Keyifli Dinlemeler

Muhabbet Teorisi yeni bölümünde Çağrı Yalgın ve Tevfik Uyar bir gazetenin bilim köşesinde çocukların sorduğu ilginç sorulardan bahsettiler: "Bir kavonoza osurursak 10 yıl sonra kapağını açsak kokar mı?" Su altında ağlanabilir mi? Keyifli Dinlemeler..

https://www.youtube.com/watch?v=f8cs2QRo8RQ Bu bölümde yapay zekânın sosyal yaşamımız ve hatta devlet yönetiminde olabilecek etkileri hakkında konuştuk. Hazırlayan ve Sunanlar: Emre Yorgancıgil ve Tevfik Uyar Kamera ve Montaj: Doğukan Güzelşen Bu yayınımızı ücretli abonelerimiz sayesinde gerçekleştirdik. Ücretli abonemiz olarak bize destek vermek için sayfamızı ziyaret edebilirsiniz: https://www.patreon.com/acikbilim #yapayzeka #fütüroloji #bilimkurgu Teşekkürler (Patreonda kayıtlı isimler kullanılmıştır): Deniz Kozluklu, Sule Civi, Kaya Gökçe Dinçyürek, Okan Ulas Gezeroglu, Evren Akal, İpek Doğramacı, Yeşim Atalı, Mehmet Soylu, Ediz Kırman, Zeynep Kiziltan, Koray Al, Ozgur Bozat, Zeynep Karartı, Tevfik Uyar, Çağrı Yalgın, Aygül Özbek, Gursel Mutlu, Melis Aritman Alp, Cengiz Gokdeniz, Ozgur AGCAKAYA, Evren Aslankaraoğlu, Utku Sakallıoğlu, Arman Sernaz, Berkan Alper Kaya, Cem Karaoguz, Ihsan özyürek, Cenk Altı, Celil Bozkurt, Guven Atbakan, Yang Wen-li, emin gezer, Sifsty, özdemir bayraktaroğlu, Okyman, Arif Akar, Melike Ceren İnan, Gamze, Eren Şener, Evrim Ağacı, Sezer, Can Sürer, Sakine Atila Karaca, fatih karagülle, Cem Ünalan, aerkan, Cem Mergenci, Sertaç Tuncel, Selçuk Karakoyun

https://www.youtube.com/watch?v=mIMCXzS2zq4 Bu bölümde yapay zekânın insanlığı yok etme niyetine sahip olup olamayacağını, türümüz için bir tehdit oluşturma potansiyelini konuştuk. Hazırlayan ve Sunanlar: Emre Yorgancıgil ve Tevfik Uyar Kamera ve Montaj: Doğukan Güzelşen Bu yayınımızı ücretli abonelerimiz sayesinde gerçekleştirdik. Ücretli abonemiz olarak bize destek vermek için sayfamızı ziyaret edebilirsiniz: https://www.patreon.com/acikbilim #yapayzeka #bilim #vlog Teşekkürler (Patreonda kayıtlı isimler kullanılmıştır): Deniz Kozluklu, Sule Civi, Kaya Gökçe Dinçyürek, Okan Ulas Gezeroglu, Evren Akal, İpek Doğramacı, Yeşim Atalı, Mehmet Soylu, Ediz Kırman, Zeynep Kiziltan, Koray Al, Ozgur Bozat, Zeynep Karartı, Tevfik Uyar, Çağrı Yalgın, Aygül Özbek, Gursel Mutlu, Melis Aritman Alp, Cengiz Gokdeniz, Ozgur AGCAKAYA, Evren Aslankaraoğlu, Utku Sakallıoğlu, Arman Sernaz, Berkan Alper Kaya, Cem Karaoguz, Ihsan özyürek, Cenk Altı, Celil Bozkurt, Guven Atbakan, Yang Wen-li, emin gezer, Sifsty, özdemir bayraktaroğlu, Okyman, Arif Akar, Melike Ceren İnan, Gamze, Eren Şener, Evrim Ağacı, Sezer, Can Sürer, Sakine Atila Karaca, fatih karagülle, Cem Ünalan, aerkan, Cem Mergenci, Sertaç Tuncel, Selçuk Karakoyun

https://youtu.be/YiigQ0BHOAY Haberler: Bilim insanları yeterli uykunun damar tıkanıklığını da engellediğini keşfettiler. Farelerin kullanıldığı deneylerde uykusuz kalan farelerin atardamarlarındaki plakaların daha kalın olduğu gözlendi. Kaynak: https://www.sciencedaily.com/releases/2019/02/190213132317.htm Astronomlar Güney yarım küre gökyüzünü kaplayan 4000 üyeli bir yıldız akıntısı keşfetti. EASA Gaia verileri kullanılarak keşfedilen yıldızlar, 1 milyar yıl önce oluştuğu günden bu yana birlikte hareket ediyorlar. Kaynak: https://www.sciencedaily.com/releases/2019/02/190215092908.htm Danimarkalı araştırmacılar, grafeni elektrik özelliklerini bozmadan nano boyutlara indirmeyi başararak, grafen temelli nanoelektrik alanının önemli bir sorununu aşmayı başardılar. Kaynak: https://www.sciencedaily.com/releases/2019/02/190219132704.htm Penn State Üniversitesi’nde geliştirilen yeni spektograf, soğuk yıldızlar çevresindeki gezegenlerdeki sıvı su varlığını uzaktan tespit etmeyi mümkün hale getirecek. Kaynak: https://www.sciencedaily.com/releases/2019/02/190221095054.htm DNA temelli ölçülen biyolojik yaşın, gelecekte meme kanseri olma riskini belirleyebileceği bulundu. Araştırmaya göre gerçek yaş ile biyolojik yaş arasındaki her beş yıllık fark, meme kanseri riskinde %15’lik bir artışa neden oluyor. Kaynak: https://www.sciencedaily.com/releases/2019/02/190222125223.htm Seslendirenler: Kübra Karacan, Doğukan Güzelşen Müzik: Zamanusta, "Kararlı Denge" Teşekkürler (Patreonda kayıtlı isimler kullanılmıştır): Deniz Kozluklu, Sule Civi, Kaya Gökçe Dinçyürek, Okan Ulas Gezeroglu, Evren Akal, İpek Doğramacı, Yeşim Atalı, Tunç Kuyucu, Mehmet Soylu, Ediz Kırman, Zeynep Kiziltan, Koray Al, Ozgur Bozat, Zeynep Karartı, Tevfik Uyar, Çağrı Yalgın, Gursel Mutlu, Melis Aritman Alp, Cengiz Gokdeniz, Ozgur AGCAKAYA, Evren Aslankaraoğlu, Utku Sakallıoğlu, Arman Sernaz, Berkan Alper Kaya, Cem Karaoguz, Ihsan özyürek, Cenk Altı, Celil Bozkurt, Guven Atbakan, Yang Wen-li, emin gezer, Sifsty, özdemir bayraktaroğlu, Okyman, Arif Akar, Melike Ceren İnan, Gamze, Eren Şener, Evrim Ağacı, Sezer, Can Sürer, Sakine Atila Karaca, fatih karagülle, Cem Ünalan, aerkan, Cem Mergenci, Sertaç Tuncel

Dünyanın en eski beyin cerrahisi olan "trepanasyon" yani kafatası delme işleminin tarihi binlerce yıl öncesine uzanıyor. Kötü ruhları uzaklaştırmaktan modern trepanasyona bu garip beyin cerrahisi serüveninin izini sürdük. Keyifli Dinlemeler...

https://www.youtube.com/watch?v=Rie6QeNLhck Haberler: Bilim insanları nikotin varlığında parlayan bir protein sensörü geliştirmeyi başardılar. Bu yeni keşif sayesinde gelecekte nikotin bağımlılığı mekanizmasının daha iyi anlaşılması bekleniyor. https://www.sciencedaily.com/releases/2019/02/190207123248.htm Güney Kaliforniya’daki Palomar Gözlemevi’nde gökyüzü araştırma kamerasından elde edilen sonuçlar yayımlanmak üzere kabul edildi. Gökyüzündeki karanlık bölgeleri izleyen sistem bir yıl içerisinde aralarında yeni süpernovalar, yakın asteroidler ve hatta kara delikler olan 1100 yeni cisim keşfetti. https://www.sciencedaily.com/releases/2019/02/190207131056.htm Astronomlar 1300 ışık yılı uzaktaki yeni doğmuş bir yıldızın çevresinde metanol, asetaldehit, metil format, asetonitril ve aseton gibi kompleks organik maddeler bulunduğunu keşfettiler. https://www.sciencealert.com/a-retreating-snow-line-around-a-newborn-star-is-revealing-organic-molecules-1-300-light-years-away Son araştırmalara göre buzullardaki erimeden kaynaklanan ciddi hava olayları sayısı daha önce öngörülenden çok daha fazla olacak. https://www.scientificamerican.com/article/melting-ice-sheets-could-worsen-extreme-weather/ Avustralyalı ve Fransız araştırmacılar arıların toplama ve çıkarma gibi basit aritmetik işlemleri yapabildiğini keşfettiler. Deneyde kullanılan arılar bir labirentteki yiyeceği aritmetik ipuçlarını çözerek bulmayı öğrenebildiler. https://www.sciencedaily.com/releases/2019/02/190206200358.htm _________________________________________________________________ Bu videomuzu Ocak ayı ücretli abonelerimiz sayesinde gerçekleştirdik. Ücretli abonemiz olarak bize destek vermek için sayfamızı ziyaret edebilirsiniz: https://www.patreon.com/acikbilim Teşekkürler (Patreonda kayıtlı isimler kullanılmıştır): Deniz Kozluklu, Sule Civi, Kaya Gökçe Dinçyürek, Okan Ulas Gezeroglu, Evren Akal, İpek Doğramacı, Yeşim Atalı, Tunç Kuyucu, Mehmet Soylu, Ediz Kırman, Zeynep Kiziltan, Koray Al, Ozgur Bozat, Zeynep Karartı, Tevfik Uyar, Çağrı Yalgın, Gursel Mutlu, Melis Aritman Alp, Cengiz Gokdeniz, Ozgur AGCAKAYA, Evren Aslankaraoğlu, Utku Sakallıoğlu, Arman Sernaz, Berkan Alper Kaya, Cem Karaoguz, Ihsan özyürek, Cenk Altı, Celil Bozkurt, Guven Atbakan, Yang Wen-li, emin gezer, Sifsty, özdemir bayraktaroğlu, Okyman, Arif Akar, Melike Ceren İnan, Gamze, Eren Şener, Evrim Ağacı, Sezer, Can Sürer, Sakine Atila Karaca, fatih karagülle, Cem Ünalan, aerkan, Cem Mergenci, Sertaç Tuncel _________________________________________________________________ Seslendirenler: Saynur Birsu Dönen , Doğukan Güzelşen Müzik: Zamanusta, "Kararlı Denge"

Antioksidanlar, antioksidanlar... Neymiş bu antioksidanlar? Antioksidanlar ve redoks biyolojisini Çağrı Yalgın'dan dinleyeceğiz ve Cemil Tunçdemir'in aşağıdaki yazısı üzerinden "okumayı" konuşacağız. https://t24.com.tr/yazarlar/cemal-tuncdemir/kitaplarda-okuduklarimizi-unutuyorsak-hala-neden-okumaliyiz,21516 ------------------------------------ Bu videomuzu Ocak ayı ücretli abonelerimiz sayesinde gerçekleştirdik. Ücretli abonemiz olarak bize destek vermek için sayfamızı ziyaret edebilirsiniz: https://www.patreon.com/acikbilim Teşekkürler (Patreonda kayıtlı isimler kullanılmıştır): Deniz Kozluklu, Sule Civi, Kaya Gökçe Dinçyürek, Okan Ulas Gezeroglu, Evren Akal, İpek Doğramacı, Yeşim Atalı, Tunç Kuyucu, Mehmet Soylu, Ediz Kırman, Zeynep Kiziltan, Koray Al, Ozgur Bozat, Zeynep Karartı, Tevfik Uyar, Çağrı Yalgın, Gursel Mutlu, Melis Aritman Alp, Cengiz Gokdeniz, Ozgur AGCAKAYA, Evren Aslankaraoğlu, Utku Sakallıoğlu, Arman Sernaz, Berkan Alper Kaya, Cem Karaoguz, Ihsan özyürek, Cenk Altı, Celil Bozkurt, Guven Atbakan, Yang Wen-li, emin gezer, Sifsty, özdemir bayraktaroğlu, Okyman, Arif Akar, Melike Ceren İnan, Gamze, Eren Şener, Evrim Ağacı, Sezer, Can Sürer, Sakine Atila Karaca, fatih karagülle, Cem Ünalan, aerkan, Cem Mergenci, Sertaç Tuncel

https://www.youtube.com/watch?v=rFKdqzxtJtU Bu bölümde yapay zekânın sanat yapıp yapamayacağı üzerine konuşuyoruz. Hatta sadece biz değil, Cem Say, Galip Dursun, Işın Beril Tetik ve Tolga Mırmırık da kısaca görüşlerini açıklıyorlar... Bakalım edebi sanatlarla ilgilenenler bu konuda neler düşünüyorlar? Bu arada Tevfik, Emre'ye "yapay zeka müzikleriyle insan müziklerini ayırt etmeye" dayanan küçük bir test yapıyor... Bakalım sizler de çaldığımız müziklerin insan mı yoksa yapay zeka ürünü mü olduğunu bilecek misiniz? 01:00 Yapay zeka "sanatı" ve insandan farkı 08:00 Mikrofonu başkalarına uzatıyoruz... 10:00 Turing testini sanat için modifiye edersek... 11:00 Emre'nin sınavı: Hangisi yapay zeka? Hangisi insan? 20:35 Bager Akbay'ın yapay zekâ şiiri... Peki roman yazabilir mi? 24:00 Yapay zeka ressam olabilir mi? 28:00 Gelecekte insan sanatçılar yapay zekadan faydalanacaklar mı? Hazırlayan ve Sunanlar: Emre Yorgancıgil ve Tevfik Uyar Montaj: Doğukan Güzelşen Çekim ekibi: Kübra Karacan, Saynur Birsu Dönen _________________________________________________________________ Bu yayınımızı Ocak ayı ücretli abonelerimiz sayesinde gerçekleştirdik. Ücretli abonemiz olarak bize destek vermek için sayfamızı ziyaret edebilirsiniz: https://www.patreon.com/acikbilim Teşekkürler (Patreonda kayıtlı isimler kullanılmıştır): Deniz Kozluklu, Sule Civi, Kaya Gökçe Dinçyürek, Okan Ulas Gezeroglu, Evren Akal, İpek Doğramacı, Yeşim Atalı, Tunç Kuyucu, Mehmet Soylu, Ediz Kırman, Zeynep Kiziltan, Koray Al, Ozgur Bozat, Zeynep Karartı, Tevfik Uyar, Çağrı Yalgın, Gursel Mutlu, Melis Aritman Alp, Cengiz Gokdeniz, Ozgur AGCAKAYA, Evren Aslankaraoğlu, Utku Sakallıoğlu, Arman Sernaz, Berkan Alper Kaya, Cem Karaoguz, Ihsan özyürek, Cenk Altı, Celil Bozkurt, Guven Atbakan, Yang Wen-li, emin gezer, Sifsty, özdemir bayraktaroğlu, Okyman, Arif Akar, Melike Ceren İnan, Gamze, Eren Şener, Evrim Ağacı, Sezer, Can Sürer, Sakine Atila Karaca, fatih karagülle, Cem Ünalan, aerkan, Cem Mergenci, Sertaç Tuncel

#MuhabbetTeorisi yeni bölümünde Tevfik Uyar, Kaan Öztürk ve Çağrı Yalgın 'Unuttuğumuz Hastalıklar' üzerine konuştular. Aynı evde yaşadığınız kişinin "dışkısı" yeri geldiğinde ilaç olabilir mi? Tırnak açınız kronik akciğer hastalığınız olup olmadığı hakkında size fikir verebilir mi? Trahom nedir? Nasıl bir hastlıktır? Veremle mücadele Polio (Çocuk Felci) nedir? Nasıl bir hastlıktır? Şu sorulara ve daha fazlasına yanıt alacağınız bir program oldu. Keyifli Dinlemeler... _________________________________________________________________ Bu yayınımızı Ocak ayı ücretli abonelerimiz sayesinde gerçekleştirdik. Ücretli abonemiz olarak bize destek vermek için sayfamızı ziyaret edebilirsiniz: https://www.patreon.com/acikbilim Teşekkürler (Patreonda kayıtlı isimler kullanılmıştır): Deniz Kozluklu, Sule Civi, Kaya Gökçe Dinçyürek, Okan Ulas Gezeroglu, Evren Akal, İpek Doğramacı, Yeşim Atalı, Tunç Kuyucu, Mehmet Soylu, Ediz Kırman, Zeynep Kiziltan, Koray Al, Ozgur Bozat, Zeynep Karartı, Tevfik Uyar, Çağrı Yalgın, Gursel Mutlu, Melis Aritman Alp, Cengiz Gokdeniz, Ozgur AGCAKAYA, Evren Aslankaraoğlu, Utku Sakallıoğlu, Arman Sernaz, Berkan Alper Kaya, Cem Karaoguz, Ihsan özyürek, Cenk Altı, Celil Bozkurt, Guven Atbakan, Yang Wen-li, emin gezer, Sifsty, özdemir bayraktaroğlu, Okyman, Arif Akar, Melike Ceren İnan, Gamze, Eren Şener, Evrim Ağacı, Sezer, Can Sürer, Sakine Atila Karaca, fatih karagülle, Cem Ünalan, aerkan, Cem Mergenci, Sertaç Tuncel

Geçtiğimiz hafta geçmişteki sanat eserlerinde günümüzün nasıl göründüğü değerlendirmiştik. Gelecekteki sanata geçmeden önce bugünün çağdaş sanatı üzerinde biraz duralım istedik. Bunun için de Borusan Contemporary'deki Akışkan Bedenler sergisini ziyaret ettik. İzlenimlerimizi sizlerle paylaşıyoruz. 00:55 Çağdaş sanat hakkında... 03:36 Dijital sanatlar. 04:25 Contemporary Istanbul'daki gezimiz 07:37 (Tevfik Uyar kahve höpürdetiyor...) 08:05 Machine Learning 08:40 Walking City 09:06 Tribes 13:29 Bir garip dijital sanat - Jodi.org 18:05 Rasgele kelimelerden "çağdaş edebiyat" olur mu? (Yüz milyonluk soru) Hazırlayan ve sunanlar: Emre Yorgancıgil ve Tevfik Uyar Kamera / Montaj: Doğukan Güzelşen Yayın ekibi: Kübra Karacan, Saynur Birsu Dönen _________________________________________________________________ Bu yayınımızı Ocak ayı ücretli abonelerimiz sayesinde gerçekleştirdik. Ücretli abonemiz olarak bize destek vermek için sayfamızı ziyaret edebilirsiniz: https://www.patreon.com/acikbilim Teşekkürler (Patreonda kayıtlı isimler kullanılmıştır): Deniz Kozluklu, Sule Civi, Kaya Gökçe Dinçyürek, Okan Ulas Gezeroglu, Evren Akal, İpek Doğramacı, Yeşim Atalı, Tunç Kuyucu, Mehmet Soylu, Ediz Kırman, Zeynep Kiziltan, Koray Al, Ozgur Bozat, Zeynep Karartı, Tevfik Uyar, Çağrı Yalgın, Gursel Mutlu, Melis Aritman Alp, Cengiz Gokdeniz, Ozgur AGCAKAYA, Evren Aslankaraoğlu, Utku Sakallıoğlu, Arman Sernaz, Berkan Alper Kaya, Cem Karaoguz, Ihsan özyürek, Cenk Altı, Celil Bozkurt, Guven Atbakan, Yang Wen-li, emin gezer, Sifsty, özdemir bayraktaroğlu, Okyman, Arif Akar, Melike Ceren İnan, Gamze, Eren Şener, Evrim Ağacı, Sezer, Can Sürer, Sakine Atila Karaca, fatih karagülle, Cem Ünalan, aerkan, Cem Mergenci, Sertaç Tuncel

https://www.youtube.com/watch?v=U2UAH8gwBC4 Haberler British Medical Journal’da yayımlanan bir araştırma düzenli olarak yenen kızartmanın menopoz sonrası kadınlarda ölüm riskini %13 artırdığını ortaya koydu. https://www.sciencedaily.com/releases/2019/01/190123191637.htm Ay’ın ortaya çıkmasına neden olan Büyük Çarpışma (yani “Dünya’nın Thea ile çarpışması”) aynı zamanda yaşamın kaynağı olabilir. Petrolojistlerin araştırması, başta karbon ve azot olmak üzere yaşamın başlıca elementlerinin Thea’dan geldiğini öne sürüyor. https://www.sciencedaily.com/releases/2019/01/190123144519.htm İsveçli araştırmacılar Güneş enerjisini 18 yıl boyunca muhafaza edebilen özel bir sıvı geliştirdiler. Güneş ışığıyla dönüşüme uğrayan molekül, bir katalizör yardımıyla eski haline döndürüldüğünde hapsettiği enerjiyi geri bırakıyor. Maddenin kapasitesi kilogram başına 250 watt-saat. https://www.sciencealert.com/scientists-create-liquid-fuel-that-can-store-the-sun-s-energy-for-up-to-18-years Yeni yayımlanan bir çalışmaya göre 1971’de Ay’dan getirilen örnekler arasında “memleketine geri dönen” bir parça olabilir… Big Bertha adı verilen kayanın içerisinde Dünya orijinli olduğu düşünülen bir parça bulundu. https://www.sciencealert.com/earth-s-oldest-rock-may-have-been-found-it-was-um-on-the-moon --------------------------------------------------------------------------- Seslendirenler: Kübra Karacan , Doğukan Güzelşen Müzik: Zamanusta, "Kararlı Denge" _________________________________________________________________ Bu yayınımızı Ocak ayı ücretli abonelerimiz sayesinde gerçekleştirdik. Ücretli abonemiz olarak bize destek vermek için sayfamızı ziyaret edebilirsiniz: https://www.patreon.com/acikbilim Teşekkürler (Patreonda kayıtlı isimler kullanılmıştır): Deniz Kozluklu, Sule Civi, Kaya Gökçe Dinçyürek, Okan Ulas Gezeroglu, Evren Akal, İpek Doğramacı, Yeşim Atalı, Tunç Kuyucu, Mehmet Soylu, Ediz Kırman, Zeynep Kiziltan, Koray Al, Ozgur Bozat, Zeynep Karartı, Tevfik Uyar, Çağrı Yalgın, Gursel Mutlu, Melis Aritman Alp, Cengiz Gokdeniz, Ozgur AGCAKAYA, Evren Aslankaraoğlu, Utku Sakallıoğlu, Arman Sernaz, Berkan Alper Kaya, Cem Karaoguz, Ihsan özyürek, Cenk Altı, Celil Bozkurt, Guven Atbakan, Yang Wen-li, emin gezer, Sifsty, özdemir bayraktaroğlu, Okyman, Arif Akar, Melike Ceren İnan, Gamze, Eren Şener, Evrim Ağacı, Sezer, Can Sürer, Sakine Atila Karaca, fatih karagülle, Cem Ünalan, aerkan, Cem Mergenci, Sertaç Tuncel

Yarından Hikâyeler'in ilk bölümü bir giriş mahiyetinde "geleceği görmek" konusuyla karşınızda... 01:44 Gelecek hakkında düşünmek... 04:45 Jules Verne'in öngörüleri 07:13 Geçmiş zaman entelektüelleri Boyle, Diderot, Condorcet... 14:05 Jean Marc Cote'nin resim kolleksiyonu Keyifli Dinlemeler... _________________________________________________________________ Bu yayınımızı Ocak ayı ücretli abonelerimiz sayesinde gerçekleştirdik. Ücretli abonemiz olarak bize destek vermek için sayfamızı ziyaret edebilirsiniz: https://www.patreon.com/acikbilim Teşekkürler (Patreonda kayıtlı isimler kullanılmıştır): Deniz Kozluklu, Sule Civi, Kaya Gökçe Dinçyürek, Okan Ulas Gezeroglu, Evren Akal, İpek Doğramacı, Yeşim Atalı, Tunç Kuyucu, Mehmet Soylu, Ediz Kırman, Zeynep Kiziltan, Koray Al, Ozgur Bozat, Zeynep Karartı, Tevfik Uyar, Çağrı Yalgın, Gursel Mutlu, Melis Aritman Alp, Cengiz Gokdeniz, Ozgur AGCAKAYA, Evren Aslankaraoğlu, Utku Sakallıoğlu, Arman Sernaz, Berkan Alper Kaya, Cem Karaoguz, Ihsan özyürek, Cenk Altı, Celil Bozkurt, Guven Atbakan, Yang Wen-li, emin gezer, Sifsty, özdemir bayraktaroğlu, Okyman, Arif Akar, Melike Ceren İnan, Gamze, Eren Şener, Evrim Ağacı, Sezer, Can Sürer, Sakine Atila Karaca, fatih karagülle, Cem Ünalan, aerkan, Cem Mergenci, Sertaç Tuncel

#MuhabbetTeorisi bu bölümü canlı yayınla Dome sponsorluğunda gerçekleşti. Yeni bölümde şunları konuştuk: Çankaya Üniversitesi Hukuk Fakültesi Araştırma Görevlisi Ceren Damar sadece işini yaptığı için öğrencisi tarafından öldürüldü. Çarpık düzen ve çarpık zihniyet: Sebebi ne? İnsan kaynaklarında kuantum zırvaları Keyifli Dinlemeler... _________________________________________________________________ Bu yayınımızı Ocak ayı ücretli abonelerimiz sayesinde gerçekleştirdik. Ücretli abonemiz olarak bize destek vermek için sayfamızı ziyaret edebilirsiniz: https://www.patreon.com/acikbilim Teşekkürler (Patreonda kayıtlı isimler kullanılmıştır): Deniz Kozluklu, Sule Civi, Kaya Gökçe Dinçyürek, Okan Ulas Gezeroglu, Evren Akal, İpek Doğramacı, Yeşim Atalı, Tunç Kuyucu, Mehmet Soylu, Ediz Kırman, Zeynep Kiziltan, Koray Al, Ozgur Bozat, Zeynep Karartı, Tevfik Uyar, Çağrı Yalgın, Gursel Mutlu, Melis Aritman Alp, Cengiz Gokdeniz, Ozgur AGCAKAYA, Evren Aslankaraoğlu, Utku Sakallıoğlu, Arman Sernaz, Berkan Alper Kaya, Cem Karaoguz, Ihsan özyürek, Cenk Altı, Celil Bozkurt, Guven Atbakan, Yang Wen-li, emin gezer, Sifsty, özdemir bayraktaroğlu, Okyman, Arif Akar, Melike Ceren İnan, Gamze, Eren Şener, Evrim Ağacı, Sezer, Can Sürer, Sakine Atila Karaca, fatih karagülle, Cem Ünalan, aerkan, Cem Mergenci, Sertaç Tuncel

https://www.youtube.com/watch?v=SeVze2wXgaA Haberler: ABD’li araştırmacılar otizmli insanlardan alınan sinir hücrelerinin normal insanlara göre daha fazla büyüdüğü ve bağlantı oluşturduğunu keşfettiler. Otizmin sebebinin erken beyin gelişiminde anormal gelişme gösteren bu hücreler olduğu sanılıyor. Kaynak: https://www.sciencenews.org/article/nerve-cells-people-autism-grow-unusually-big-and-fast?tgt=nr 17 Haziran’da meydana gelen 200 milyon ışık yılı uzaklıktaki aşırı parlak patlamadan elde edilen X ışınları ve radyo dalgaları analiz edildi. Verileri birleştiren araştırmacılar, bir yıldızın karadelik ya da nötron yıldızı oluşturmak üzere çöktüğü anı net olarak keşfetmiş olabileceklerini duyurdular. Kaynak: https://www.sciencedaily.com/releases/2019/01/190110184740.htm İtalyan mühendisler deniz suyundan içme suyu elde etmede kullanılabilecek ucuz bir cihaz icat ettiler. Güneş enerjisiyle çalışan cihaz, güneş alan metrekare başına günde 20 litre içme suyu üretiyor. Kaynak: https://www.sciencedaily.com/releases/2019/01/190107131242.htm Newcastle Üniversitesi’nde yapılan bir araştırmada 927 aile ağacı incelenerek çocuğun erkek mi yoksa kız mı olacağının, büyük ölçüde babanın erkek ve kız kardeş sayısıyla ön görülebileceği ortaya kondu. Henüz keşfedilmeyen bir genin, spermlerdeki X ve Y sıklığını kontrol ettiği düşünülüyor. Kaynak: https://www.sciencedaily.com/releases/2008/12/081211121835.htm ------------------------------------- Seslendirenler: Saynur Birsu Dönen , Doğukan Güzelşen Müzik: Zamanusta, "Kararlı Denge" _________________________________________________________________ Bu yayınımızı Ocak ayı ücretli abonelerimiz sayesinde gerçekleştirdik. Ücretli abonemiz olarak bize destek vermek için sayfamızı ziyaret edebilirsiniz: https://www.patreon.com/acikbilim Teşekkürler (Patreonda kayıtlı isimler kullanılmıştır): Deniz Kozluklu, Sule Civi, Kaya Gökçe Dinçyürek, Okan Ulas Gezeroglu, Evren Akal, İpek Doğramacı, Yeşim Atalı, Tunç Kuyucu, Mehmet Soylu, Ediz Kırman, Zeynep Kiziltan, Koray Al, Ozgur Bozat, Zeynep Karartı, Tevfik Uyar, Çağrı Yalgın, Gursel Mutlu, Melis Aritman Alp, Cengiz Gokdeniz, Ozgur AGCAKAYA, Evren Aslankaraoğlu, Utku Sakallıoğlu, Arman Sernaz, Berkan Alper Kaya, Cem Karaoguz, Ihsan özyürek, Cenk Altı, Celil Bozkurt, Guven Atbakan, Yang Wen-li, emin gezer, Sifsty, özdemir bayraktaroğlu, Okyman, Arif Akar, Melike Ceren İnan, Gamze, Eren Şener, Evrim Ağacı, Sezer, Can Sürer, Sakine Atila Karaca, fatih karagülle, Cem Ünalan, aerkan, Cem Mergenci, Sertaç Tuncel

Bu hafta hem Isaac Newton'un hem de Isaac Asimov'un doğum hafta olması münasebetiyle iki Isaac'ten bahsedelim istedik ama bir Isaac bir programa ancak sığdı :) - Newton nasıl biriydi? Fiziğe ve matematiğe katkıları neler? - Türev, integral nedir? Yenir mi? - Newton ve kavgaları üzerine Keyifli Dinlemeler... _________________________________________________________________ Bu yayınımızı Ocak ayı ücretli abonelerimiz sayesinde gerçekleştirdik. Ücretli abonemiz olarak bize destek vermek için sayfamızı ziyaret edebilirsiniz: https://www.patreon.com/acikbilim Teşekkürler (Patreonda kayıtlı isimler kullanılmıştır): Deniz Kozluklu, Sule Civi, Kaya Gökçe Dinçyürek, Okan Ulas Gezeroglu, Evren Akal, İpek Doğramacı, Yeşim Atalı, Tunç Kuyucu, Mehmet Soylu, Ediz Kırman, Zeynep Kiziltan, Koray Al, Ozgur Bozat, Zeynep Karartı, Tevfik Uyar, Çağrı Yalgın, Gursel Mutlu, Melis Aritman Alp, Cengiz Gokdeniz, Ozgur AGCAKAYA, Evren Aslankaraoğlu, Utku Sakallıoğlu, Arman Sernaz, Berkan Alper Kaya, Cem Karaoguz, Ihsan özyürek, Cenk Altı, Celil Bozkurt, Guven Atbakan, Yang Wen-li, emin gezer, Sifsty, özdemir bayraktaroğlu, Okyman, Arif Akar, Melike Ceren İnan, Gamze, Eren Şener, Evrim Ağacı, Sezer, Can Sürer, Sakine Atila Karaca, fatih karagülle, Cem Ünalan, aerkan, Cem Mergenci, Sertaç Tuncel

Haberler: Bu yayınımızda sizlerle 2018’in en önemli 10 bilim olayını paylaşıyoruz. Genetiği değiştirilmiş ilk bebekler Çin’de, Kasım ayında dünyaya geldi! İkiz kız bebeklere babanın taşıdığı HIV virüsünün geçmemesi için CRISPR yöntemiyle müdahale eden doktor Jiankui, çalışmasını yayımlamadı. Bebek sahibi olan çift ise basına demeç vermeyi reddetti. Kaynak: https://www.sciencenews.org/article/gene-edited-babies-top-science-stories-2018-yir Temmuz ayında yakın komşumuz Mars’ta 20 kilometre ene sahip bir yeraltı gölü keşfedildi. Güney Kutbundaki bir buzun 1.5 km altında yer alan göl, kızıl gezegenin kalıcı su kaynaklarına sahip olduğunun önemli bir kanıtı. Bu da bir zamanlar Mars’ta yaşam filizlenmiş olabileceği yönündeki beklentileri güçlendiriyor. Kaynak: https://www.sciencenews.org/article/mars-water-ice-lake-top-science-stories-2018-yir İki hemcinsin çiftleşmesiyle üreyen ilk fareler Ekim ayında Çin’de dünyaya geldi. Gen değiştirme ve kök hücre teknolojisi kullanılarak uygulanan yöntem büyük ölçüde başarılı sonuç verdi. İki dişiden dünyaya gelen bebekler oldukça sağlıklıyken, iki erkekten üreyen 12 fareden sadece 2’si hayatta kalabildi. Kaynak: https://www.nationalgeographic.com/science/2018/10/news-gene-editing-crispr-mice-stem-cells/ Hayvanlar aleminin en eski üyesi Eylül Ayında Avustralyalı bilim insanlarınca keşfedildi. 1947 yılında bulunan ve bugüne dek tanımlanamayan fosildeki yağ moleküllerini inceleyen araştırmacılar, canlının tam 558 milyon yıl önce yaşadığını keşfettiler. Keşif “paleontolojinin kutsal kasesi” olarak adlandırıldı. Kaynak: https://edition.cnn.com/2018/09/21/health/oldest-known-animal-fossil-intl/index.html En eski insan çizimi Güney Afrika’da bulundu. 73.000 yıllık çizim, Homo sapienslerin 70 bin yıl önce de tıpkı bizler gibi davrandığı yönündeki hipotez için önemli bir destek teşkil etti. Çizimin yaşı, Avrupa ve Endonezya’daki 40.000 yıllık mağara resimlerinden çok çok daha fazla. Kaynak: https://www.sciencenews.org/article/south-african-cave-stone-may-bear-worlds-oldest-drawing Temmuz ayında astronomlar evrendeki bilinen en parlak cismi keşfettiler. 13 milyar ışık yılı uzaklıktaki kuasar, evren bugünkü yaşının henüz %7’sindeyken ortaya çıkmış. Aslında aynı araştırmacılar 2017 sonunda evren henüz %5 yaşındayken oluşmuş bir kuasar daha bulmuşlardı ancak bu yeni keşif parlaklık bakımından eskisinin çok ötesinde. Keşfedilen kuasarın 1 milyar güneş kütlesine sahip olduğu düşünülüyor. Kaynak: https://www.sciencealert.com/brightest-quasar-early-universe-13-billion-light-years-pso-j352-4034-15-3373-p352-15 Nisan ayında Antarktika’daki Neumayer 3. istasyonunda görev yapan Alman araştırmacılar, toprak, gün ışığı ve böcek ilacının olmadığı bir sera sisteminde sebze hasadı yapmayı başardılar. Hava sıcaklığının -20 derece olduğu ortamda yetişen 3 kilo marul, 18 salatalık ve 70 turp, gelecekteki uzay görevlerinde kullanılabilecek yöntemlerin ilk meyvesi oldular. Kaynak: https://apnews.com/bb14d1bf3a6143118ba9910b11adb5d8 Başlıca körlük sebeplerinden biri olan yaşa bağlı makula dejenerasyonuna çare bulundu. İngiltere’de gerçekleştirilen deneysel çalışmada, kök hücre terapisi uygulanan tamamen görme kaybına uğramış iki hasta tekrar sağlığına kavuşturuldu. Tedavinin 5 yıl içinde erişilebilir olması bekleniyor. Kaynak: https://www.theguardian.com/society/2018/mar/19/doctors-hope-for-blindness-cure-after-restoring-patients-sight Orak hücreli akdeniz anemisinden sorumlu genin orijini keşfedildi. Her yıl 300 bin çocuğun sahip olarak doğduğu genin, 7300 yıl ve 250 nesil önce Yeşil Sahra’da meydana gelen bir mutasyonun...

Beyni anlama yolunda büyük adımlar atmış olsak da hâlâ çözülemeyen büyük sırlar var. Az bilginin tehlikeli olabileceği söylenir; beyinle ilgili efsanelerin artmasına sebep olan da bu galeyan ve bilgisizlik ortamıdır. Beyin efsaneleri ifadesiyle, beyin ve beyinle ilgili, bazılarının gerçekliği toplumun geniş kesimleri tarafından sorgulanmadan kabul edilerek gündelik konuşmalara yerleşmiş hikâyelerden ve yanlış kanılardan söz ediyoruz. Etrafta çok sayıda yanlış kavram uçuşurken gerçek nörobilimi beyin mitolojisinden ya da bir bilim blog yazarının dediği gibi nöro-abartılar, nöro-anlamsızlıklar, nöro-palavra ya da nöro-saçmalık olarak bilinen nöro-zırvalardan ayırt etmek gittikçe zorlaşıyor. Nöro-liderlikten tutun da, nöro-kuantuma kadar aklınıza gelebilecek her faaliyetin önüne “nöro” önekini getirerek beyin bilimi modasını sermayeye dönüştürmeye çalışanlar, kişisel gelişim propagandalarının kafa karıştırıcı bir karışımını yayıyor. * Gelecek nesilleri eğiten insanlar bile beyin efsaneleriyle ayartılabiliyorsa, toplumun nöro-palavrayla gerçek nörobilim arasındaki farkı anlaması için daha fazla uğraşmamız gerekecek. Bazı efsanelerin modası geçer ya da sadece popüler inanışın sınırlarında var olurlar. Ama bazıları da çarpıcı biçimde zombi benzeri kalıcılık gösterir, bilime rağmen yayılmaya devam eder. Bazı klasik efsanelerin dayanıklılığı ise baştan çıkarıcı cazibelerini de destekler, doğru olmuş olsalar harika olabilecek olguları göklere çıkarırlar. Bir düşünsenize; beyninizin %10’unu kullanıyorsunuz ve geride keşfedilmeyi bekleyen %90’lık bir alan var. Yüzde 10’unu kullandığınız beyninizle yapabildikleriniz bunlarken, tamamını kullandığınızda neler yapamazsınız ki? Duvarların ardını görmek, insanların düşüncelerini okuyabilmek, zihninizle nesneleri hareket ettirmek, vb. aklınıza gelebilecek daha bir sürü psişik yetenek… Oldukça cezbedici geliyor değil mi? Beyninizin tamamını kullanmayı vaat eden çok pahalı eğitimler, seminerler, çok satan kitaplar, kişisel gelişim zırvaları… Hepsinin hedefindeki; beyniniz değil, cüzdanınızdır. Bu yayınımızda beynimizin %10’unu kullandığımızı ileri süren popüler ve yaygın efsaneyi ele aldık. Efsanenin geçmişi, ortaya çıkışı ve hakikat üzerine konuştuk. Keyifli dinlemeler...

Yıl sona ererken, sinirbilimde 2018 yılında yaşanan gelişmeleri özetledik. Önemli başlıklarımız arasında kahvenin beyni koruyucu etkileri, ketamin ile depresyon tedavisi, tıbbi marihuana, beyin-bağırsak ilişkisi ve yeni keşfedilen kuşburnu nöronları gibi konular vardı. Keyifli Dinlemeler...

Bu hafta #MuhabbetTeori 'ne Boğaziçi Üniversitesi Fizik Bölümü Öğretim Görevlisi ve ODTÜ Parlar Vakfı 20018 Araştırma Teşfik ödülü sahibi Can Kozçaz'ı konuk oldu. Kendisiyle birlikte aşağıdaki konular üzerinde bir sohbet gerçekleştirdik: Sicim Teorisi nedir? Sicim Teorisi neden ortaya çıkmıştır? Sicim Teorisi için gözlemsel veya deneysel kanıt bulmak mümkün müdür? Sicim Teorisini Matematik mi ayakta tutuyor? Keyifli Dinlemeler..  

94.9 Açık Radyo‘da başladığımız Beyninizden Geçen Her Şey programında son günlerin popüler konularından biri olan “kadın beyni ile erkek beyni arasında fark var mı?”sorusu üzerine konuştuk. Kadın ve erkek nedir? Kadın ve erkek beyni arasında ne gibi anatomik farklılıklar var? Kadın ve erkek beyni arasındaki farkların sebebi nedir? Kadın ve erkek beyni arasındaki farkları yaratan doğadan çok toplum olabilir mi? Keyifli dinlemeler...

“NöroBlog: Beyninizden Geçen Her Şey” artık 94.9 frekansında Açık Radyo‘da! 20 Kasım’daki ilk programımızda hem Açık Radyo dinleyicilerine kendimizi tanıttık, hem de önümüzdeki haftalarda programımızda hangi konulardan bahsedeceğimizi anlattık. NöroBlog ekibinden Onur Arpat ve Taner Yılmaz‘ın gerçekleştirecekleri programda iki haftada bir Salı günleri saat 16:00’da sinirbilim üzerine konuşulacak. Keyifli Dinlemeler...

#MuhabbetTeorisi 135.Bölümünde konumuğumuz Dr.Çağrı Yalgın ile birlikte şunları konuştuk: Milli Uzay Ajansımız kuruldu! PsychENCODE projesi nedir? CRISPIR nedir? Uygulamaları ve muhtemel tehlikeler nelerdir? Keyifli Dinlemeler..  

Haberler: Türkiye Uzay Ajansı resmen kuruldu. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’na bağlı olarak Ankara merkezli kurulan ajans ulusal uzay programının hazırlanması ve yürütülmesinden sorumlu olacak. MIT’li araştırmacılar 3 boyutlu yazıcıyla çıkarılabilen akıllı hap ürettiler. Midede bir aya kadar ilaç salımı ve sıcaklık ölçümü yapabilen hap, bluetooth aracılığıyla telefonla bağlantı kurabiliyor. https://futurism.com/smart-pill-3d-printed-bluetooth Antik mısır koçanlarını inceleyen bilim insanları, bilinen en eski bitki virüsünü keşfettiler. Araştırmacılar 1000 yıllık virüsün hemen hemen eksiksiz 3 RNA’sını elde ettiler. http://www.sci-news.com/archaeology/oldest-known-plant-virus-06718.html Texas’taki McDonald gözlemevindeki araştırmacılar eski bir galaksinin karanlık maddeyle dolup taştığını keşfetti. Bu gözlem, galaksilerin karanlık madde yükünü zaman içerisinde artırdığı teorisiyle çelişiyor. https://futurism.com/dark-matter-ancient-galaxy Kültür çalışmalarıyla bilime katkı sağlayan, değerli bilim insanlarımızdan mimar, antropolog ve akademisyen Bozkurt Güvenç 92 yaşında yaşamını yitirdi. https://www.herkesebilimteknoloji.com/haberler/toplum/yazarimiz-bozkurt-guvenci-kaybettik Seslendirenler: Saynur Birsu Dönen , Doğukan Güzelşen Müzik: Zamanusta, "Kararlı Denge" https://youtu.be/6ZvpAINfjt8

Açık Bilim Power FM'in düzenlediği 1. Power Podcast Festivali'nin konuğuydu! 8 Aralık 2018'de Türkiye'de bir ilki gerçekleştirilen fevkalade etkinlikte hem Açık Bilim'i anlattık, hem de sonunda ufak bir münazara gerçekleştirdik... Ekipten Tevfik Uyar, Kaan Öztürk ve Kübra Karacan'ın katıldıkları festivale gelemeyenler için orada konuşulanları sizlere aktarıyoruz.

Sesli Öyküler serimizin birinci sezonunu, Brian Aldiss‘ın unutulmaz öyküsü Yazlık Süper Oyuncaklar (Supertoys Last All Summer Long) ile noktalıyoruz. Usta yazarın 1968’de kaleme aldığı öykü, 2001 yılında Steven Spielberg tarafından Artificial Intelligence: AI (Yapay Zeka) ismiyle sinemaya da uyarlanmış ve büyük beğeni toplamıştı. Kalabalık ve distopik bir gelecekte, ailelerin çocuk sahibi olması özel izne bağlanmıştır ve çocuk özlemi çekenler için son teknoloji ürünü sentetik çocuk robotlar geliştirilmiştir. David de bu sentetik çocuklardan biridir. Ancak Swinton ailesi, aylık çocuk piyangosunu kazanıp da çocuk yapma hakkı elde edince David kendini boşluğa düşmüş hissedecektir. Yazlık Süper Oyuncaklar, bir çocuk robotun gözünden insanlığın geleceğine dokunaklı bir pencere aralıyor. Gelecek sezonlarda görüşmek dileğiyle, iyi dinlemeler… Çeviri: Sinan İpek Seslendirenler: Varlık Ergen, Eflatun, Meleksu ve Ulaş Ali

Haberler: Görünüşe göre hâlâ ders almıyoruz ve 2018 yılı gezegenimiz için kötü geçti. Raporlar, fosil yakıtlara bağlı karbondioksit emisyonunun 2018 yılında %2,7 arttığını ortaya koydu. https://www.sciencenews.org/article/global-carbon-dioxide-emissions-will-hit-record-high-2018?tgt=nr Rahim organının bebek gelişimi dışında bir de hafızayla ilişkili olduğu anlaşıldı. Endokrinoloji dergisinde yayımlanan araştırma, rahimleri çıkarılan farelerin hafıza problemleri yaşadığını ortaya koyuyor. https://www.sciencenews.org/article/uterus-may-play-role-memory Sıtmayı önleyen ilaçta sona yaklaşılmış olabilir. Sıtma semptomlarını engellemek yerine parazit yerleşimini engelleyen kimyasal, paraziti ömür çevriminin erken döneminde hedefleyerek sorunu kökünden çözmeyi amaçlıyor. https://www.sciencedaily.com/releases/2018/12/181206141227.htm “Cihaz ısınması” problem olmaktan çıkabilir. Purdue üniversitesinden araştırmacılar yüksek sıcaklıklarda kayıpsız elektrik iletimini mümkün kulan bir organik plastik keşfettiler. https://www.sciencedaily.com/releases/2018/12/181206141212.htm Bir domuz kalbi nakledilen babun 6 ay yaşayarak rekor kırdı. Naklediden domuz kalbine genetik olarak müdahale edilmiş ve yeni bir nakil prosedürü uygulanmıştı. Önceki rekor 57 gündü. https://www.sciencenews.org/article/baboons-survive-6-months-after-getting-pig-heart-transplant Seslendirenler: Kübra Karacan, Doğukan Güzelşen Müzik: Zamanusta, "Kararlı Denge" https://www.youtube.com/watch?v=62G73wzFKRU&feature=youtu.be

Yeryüzündeki yaşamın ilk öncüleri, iki temel problemi çözmek zorundaydılar: Hayatta kalmak ve üremek. Çevresel değişimlere adapte olup başarılı bir şekilde hayatta kalan türler, bulundukları çevrede kendilerine hayatta kalma avantajı sağlayan şeyleri gelecek nesillere aktarmak zorundaydı. Bu noktada da üremek, neslin devamlılığı için hayatta kalmayı tamamlayıcı bir unsur olarak, evrimsel sürecin temel gereksinimlerinden birisi haline gelmiştir. Bu yayınımızda, cinsiyetlerin evrimsel süreçte ortaya çıkış serüveni ve insanda embriyolojik süreçte cinsiyetlerin nasıl belirlendiği üzerine konuştuk. Keyifli Dinlemeler….

#MuhabbetTeorisi 134.Bölümünde Dr. Çağrı Yalgın'ı konuk ettik. Yeni çıkan kitabı "Onlar Finli Değil Fin!" üzerine şunları konuştuk. Finlerle Türkler akraba mı? Peremeç çiğ börek mi? Tüm tarihler programımızda! Keyifli Dinlemeler..

Sesli Öyküler serimizin 19. bölümünde, Uygulama Sen adlı öyküsüyle üretken yazarlarımızdan Aşkın Güngör var. Bilimkurgu Kulübü Kısa 195Öykü Yarışması’nda üçüncülük elde eden öykü, bir cep telefonu uygulamasının yol açtığı felaketi anlatıyor. İyi dinlemeler… Seslendiren: Varlık Ergen

Haberler: Fotosentezde rol alan D1 ve D2 proteinleri üzerinde çalışan araştırmacılara göre fotosentez 3.5 milyar yıl önce başladı. Yani oksijen daha önce düşünülenden 1 milyar yıl önce sahneye çıkmış.  Kaynak: https://www.sciencedaily.com/releases/2018/11/181127131552.htm Danimarkalı araştırmacılar dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu riskini artıran geni buldular. Genetik faktörlerin %75 risk yarattığı bozukluk için önemli bir bulgu. Kaynak: https://www.sciencedaily.com/releases/2018/11/181128115024.htm Farelerin hipokampüsündeki konum hücrelerine bakılarak nereye gidebileceği önceden tespit edilebildi. Konum hücrelerinin keşfi 2014’te araştırmacılarına Nobel Tıp Ödülü kazandırmıştı.Kaynak: https://www.sciencedaily.com/releases/2018/11/181128114932.htm Bugüne kadar bilinenlerden çok farklı bir şekilde gelişen süpernova patlaması gözlendi. Hawai Üniversiteli araştırmacılara göre süpernova fenomeni düşündüğümüzden daha gizemli olabilir. Kaynak: https://www.sciencedaily.com/releases/2018/11/181130090154.htm Beyin uyarımıyla depresyon tedavisinde yeni bir keşif gerçekleşti. Yeni yayımlanan araştırmaya göre lateral orbitofrontal korteksin elektrikle uyarımı, depresyon hastalarında iyileşme sağlıyor.Kaynak: https://www.sciencedaily.com/releases/2018/11/181129142417.htm Seslendirenler: Kübra Karacan, Doğukan Güzelşen Müzik: Zamanusta, "Kararlı Denge" http://www.acikbilim.com https://youtu.be/rp3_5ScN5ws

Bilimfili Podcastin 9. bölümünde tekrar karşınızdayız. Birçok insan gençliğinden itibaren süt sindirebilme becerisini kaybeder. Ancak, milyonlarca yıl önce sığırların evcilleştirilmesinin ardından, Avrupa ve Afrika’daki çeşitli insan toplulukları; sütü, yetişkinliklerinde de sindirmeye devam etmelerine sebep olan mutasyonlara maruz kalmışlardı. Genetik çalışmalar; bu mutasyonlar arasında çok güçlü seçilimler gerçekleştiğini, böylelikle de bu mutasyonların tamamen faydalı hale gelebildiklerini de ortaya koyuyor. Biz de bu bölümde, kavramsal düzeyde çok sık kavrayış yanılgılarının bulunduğu mutasyon konusunu; mutasyonun biyolojik bir kavram olarak ne anlama geldiği, genetik bilimine dahil olduğu tarihsel süreci, mutasyon türleri ve mutasyonların evrimsel sürece katkısı gibi başlıklar etrafında ele aldık. Yeni sezonda bazı değişiklikler de yaptık. Okurlarımızın ve izleyicilerimizin isteği üzerine artık yayınlarımızda bazı kitap tavsiyelerine de yer vereceğiz. Bu bölümde Domingo Yayınevi'nden çıkan "Güzel dediniz Bay Feynman" isimli kitabı izleyicilerimize önerdik. Keyifli Dinlemeler...

“Livecorp Yaşam Enstitüsü. Sizi ölümsüz kılar.“ Sesli Öyküler serimizin 18. bölümünde, Ölümsüzlük Çekilişi adlı öyküsüyle Morpheus var. Öteden beri zenginlere ölümsüzlük hizmeti veren LiveCorp şirketi, hükümetten aldığı onayın ardından piyasasını genişletmek adına hizmetlerini sıradan insanlara da açma yoluna gitmiştir. Şirketin müşterilerinden biri de hayatının son demlerini yaşayan Bayan Sally olacaktır. İyi dinlemeler… Seslendiren: Varlık Ergen28

Haberler: MIT Mühendisleri hiçbir hareketli parçası olmayan uçak üretmeyi başardı. Küçük ve hafif uçak takatini iyonik rüzgârdan alıyor. Kaynak: https://www.sciencedaily.com/releases/2018/11/181123135137.htm Polonya’da yeni bir disinodont, yani memeli benzeri sürüngen bir canlıya ait fosiller keşfedildi. Lisowicia bojani adı verilen türün özelliği devasa boyutlarda olması.Kaynak: https://www.sciencedaily.com/releases/2018/11/181123134400.htm  Hollandalı biyoteknoloji şirketi Diagnoptics, sadece cilde ışık tutarak erken diyabet ve kalp hastalıkları tanısı koymaya yarayan bir teknik geliştirdi. Kaynak: https://www.newscientist.com/article/2186297-diabetes-can-be-diagnosed-by-simply-shining-a-light-on-your-skin/ Hindistan 2023’te Venüs yörüngesine yerleştirmeyi düşündüğü uydu için uluslararası bilim insanlarına çağrıda bulundu. Açıklanan plana göre uyduyla birlikte atmosferde salınarak ölçüm yapacak bir de balon gönderilecek. Kaynak: https://www.sciencemag.org/news/2018/11/india-seeks-collaborators-mission-venus-neglected-planet Seslendirenler: Kübra Karacan, Doğukan Güzelşen Müzik: Zamanusta, "Kararlı Denge" http://www.acikbilim.com https://www.youtube.com/watch?v=wvCrkApPAng

Bugün Dome İstanbul'da gerçekleşen Muhabbet Teorisi canlı yayınında Mars InSight görevi ve Zakkumcu Doktor üzerine konuşuldu. Keyifli Dinlemeler...

Haberler: Evrimsel Hayat Ağacına Yeni Bir Dal ekleniyor. Hemimastigotlar üzerinde çalışan bilim insanları canlının mevcut hiçbir aleme benzemediği sonucuna ulaştılar. Kaynak: https://futurism.com/artificial-intel... Kilogram, amper, kelvin ve mol yeniden tanımlandı. Fransa’nın Versay kentinde gerçekleştirilen konferansta SI birimleri fiziksel sabitlere bağlandı. Kaynak: https://www.sciencedaily.com/releases... NASA’lı araştırmacılar Oumuamua’nın boyutuna göre fazla parlak olduğu sonucuna ulaştı. Güneş sistemimiz dışından gelen cismin kuyruklu yıldızlardan 10 kat daha fazla yansıtıcı olduğu düşünülüyor. Kaynak: https://www.sciencedaily.com/releases... İspanyol araştırmacılar fotosentetik bir bakteriyi manipüle ederek dışkıdan enerji elde etmenin yolunu buldu. Zayıf elektrik akımıyla uyarılan bakteriler, dışkıdaki hidrojeni ayırarak enerji açığa çıkarıyor. Kaynak: https://futurism.com/the-byte/purple-... Grönland buzunun 930 metre altında 35 kilometrelik bir krater keşfedildi. Kratere yol açan asteroidin 3 milyon ila 11500 yıl önce düştüğü ve 1 kilometre çapında olduğu sanılıyor. Kaynak: https://www.sciencenews.org/article/i... Seslendirenler: Kübra Karacan, Doğukan Güzelşen Müzik: Zamanusta, "Kararlı Denge" http://www.acikbilim.com https://www.youtube.com/watch?v=sx0NyeuqGQA

Sesli Öyküler serimizin 17. bölümünde, Model 9x adlı öyküsüyle Cem Can var. Bilimkurgu ile yapay zekayı bir araya getiren öykü, arka planda bir baba kız ilişkisini de gözler önüne seriyor. İyi dinlemeler… Seslendiren: Varlık Ergen

Açık Bilim 8. yılını kutluyor! Bu yayında Türkiye'de ve yeni dönemde bilim yayıncılığını ve Açık Bilim'in doğuşunu konuştuk. Yeni dönemde yeni sürprizlerle karşınızda olacağız. Hem Youtube kanalımızı, hem Twitter ve Instagram hesaplarımızı takip edin! Keyifli Dinlemeler..

Bu hafta #MuhabbetTeorisi 'nde Örgütsel Davranış üzerine şu konular konuşuldu: Örgütsel Bağlılık Örgütsel Vatansallık Örgüt Kültürü İş Tatmini Herzberg Çift Faktör Kuramı Fordizm Monotonluk İnsan Yönetimi, İşletme ve Psikoloji Parson'ın Toplumsallaşma Kuramı Allen Meyer Örgütsel Bağlılık Ölçeği Quinn ve Cameron Modeli Tevfik Uyar'ın bu konudaki yazısına şuradan ulaşabilirsiniz. Keyifli Dinlemeler

Sesli Öyküler serimizin bu haftaki konuğu, Kumarbaz adlı öyküsüyle Ali Okan Pandar. Bizleri geleceğin mecha at yarışlarına götüren öykü, içerdiği mizah ve ayrıntıyla dikkat çekiyor. Türk-Japon ortak yapımı bir mecha at olan Tsu Han, bakalım koşuyu kazanıp kahramanımızın yüzünü güldürebilecek mi? İyi dinlemeler… Seslendiren: Varlık Ergen

Bu hafta Tevfik Uyar ve konuğumuz Tansu Daylan ile birlikte "Ötegezegenler ve TESS" üzerine konuştuk. Keyifli Dinlemeler

Sesli Öyküler serimizin bu haftaki konuğu, Mantar Gecesinde İntihar adlı öyküsüyle Tuğrul Sultanzade. Şairane, metaforik ve analojik anlatımıyla beğeni toplayan yazar, bu öyküsünde de kendine özgü ağdalı üslubunu sürdürüyor. Hagov gezegeninin ve onun etrafındaki Grotte ikili uydu sisteminin çehresi, uzaklardan gelen bilinmeyen bir gücün müdahalesiyle baştan aşağı değişecek, uyduların üzerinde beliren hayat ise ağlatısal bir ölüm ve doğum döngüsüne mahkum edilecektir. Kozmik yalnızlığın, umut ve umutsuzluğun ürpertici bir fısıltısını sunan Mantar Gecesinde İntihar, bilimkurguda yeni dalgadan hoşlananların kaçırmaması gereken öykülerden… İyi dinlemeler… Seslendiren: Varlık Ergen

Bu hafta #MuhabbetTeorisi 'nde Prof. Dr. Cem Say konuğumuzdu. Kendisiyle hem yeni çıkan kitabı "50 Soruda Yapay Zeka" üzerine hem de "Atatürk, Cumhuriyet ve Bilim" hakkında konuştuk. Keyifli Dinlemeler...

Açık Bilim ailesi olarak cumhuriyetimizin 95. yılını kutlarız. Cumhuriyet fazilettir.   Eser: İzmir Marşı, Muammer Sun - "Kurtuluş ve Cumhuriyet", Film Müzikleri

Uykusuz olduğumuz bir günde, uyku meselesini konuştuk. Uyuyamadığımızdan çenemize vurdu. Keyifli dinlemeler...

Bu hafta #MuhabbetTeorisi 'nde Hacettepe Üniversitesi Bilgi-Belge Yönetimi Bölümü öğretim üyesi Prof. Dr. Yaşar Tonta ile açık bilim kavramı ve verilere-yöntemlere açık erişim sınırları üzerine konuştuk. Keyifli Dinlemeler..

NöroBlog Podcast'in 3. sezonunu açtık! Yeni bölümde "evrim ve sinirbilim" üzerine konuştuk. Keyifli Dinlemeler..

Sesli Öyküler serimizin 14. bölümünde, Bertuğ Kodamanoğlu‘nun İğneler adlı öyküsüne yer veriyoruz. İnsanlık kozmik bir felaketin arifesindedir. Neyse ki ansızın çıkıp gelen gelişmiş bir uzaylı medeniyetin yardım teklifi sayesinde insanlık için umut ışığı doğar. Artık Dünya’yı terk etme ve bambaşka bir gezegene göçme vakti gelmiştir. Bilimkurgu Sohbet Grubu 1. Mikro Öykü Yarışması’nda birincilik elde eden İğneler, az sözcükle çok şey anlatan son derece keyifli bir öykü. İyi dinlemeler… Seslendiren: Varlık Ergen

Bu hafta #MuhabbetTeorisi 'nde Hacettepe Üni. Bilgi Belge Yönetimi Bölümü Öğretim Üyesi. Dr. Zehran Taşkın'ı konuk ettik.  Geçtiğimiz hafta başladığımız Akademik İntihal konusuna devam ettiğimiz yayınımızda "Yağmacı Akademik Dergiler" üzerine konuştuk. Keyifli Dinlemeler..

Sesli Öyküler serimizin 13. bölümünde, Emre Yorgancıgil‘in Bir Cuma Akşamüstü adlı öyküsü var. Kahramanımız Bülent, pek çoklarımız gibi işinde gücünde sıradan biridir. Ancak bir cuma akşamüstü yaşayacakları, kendine dair akılalmaz bir gerçeği keşfetmesine yol açacaktır. İyi dinlemeler… Seslendiren: Varlık Ergen

Bu hafta #MuhabbetTeorisi @DOME İstanbul sponsorluğunda seyircisiyle buluştu. 'Fizik Nobeli' üstüne konuştuğumuz bu bölümde Dr. Seydi Yavaş'ı konuk ettik.  Lazer Fiziği üzerine konuştuğumuz bu bölümde ayrıca diğer haftalarda da konuşacağımız 'İntihal' konusuna da giriş yaptık. Keyifli Dinlemeler..

Sesli Öyküler serimizin 12. bölümünde, Sibel İnce‘nin keyifli öyküsü Robotlar Ağlamaz var. İhbar üzerine belirtilen adrese intikal eden polis memurlarının karşılaştığı manzara bir hayli sıra dışıdır. Modası geçmiş eski bir robot ile küçük bir kızın yer yer dramatik yer yer eğlenceli macerasını anlatan öykü, yarattığı tanıdık atmosferi ve başarılı polisiye kurgusuyla dikkat çekiyor. İçeriğine serpiştirilmiş kimi motifler ise, özellikle Isaac Asimov hayranlarının ilgisini celbedebilecek nitelikte. İyi dinlemeler…

#MuhabbetTeorisi bu bölümünde havacılık sektörü, uçak sertifikasyonu, Riemann Hipotezi ve geleceğe yönelik Harari'nin teoremleri ve bu konudaki düşüncelerimizden bahsettik. Keyifli Dinlemeler..

1 Ekim'de açıklanacak 2018 Nobel Tıp Ödülü'ne az süre kala, Nobel'i ve sinirbilim Nobellerini konuştuk. Keyifli dinlemeler...

Bu hafta #MuhabbetTeorisi yayınında Ekonomi uzmanı Burcu Ünüvar'ı konuk ettik.  Para politikalarının ne olduğunu, merkez bankalarının ne iş yaptığını ve diğer parasal mevzular hakkında konuştuk. Keyifli Dinlemeler..

Sesli Öyküler serimizin bu haftaki konuğu, Kullanım Kılavuzu adlı öyküsüyle Funda Özlem Şeran. Türkiye Bilişim Derneği’nin düzenlediği 2014 Bilimkurgu Öykü Yarışması’nda ikincilik ödülüne layık görülen bu eğlenceli öykü, Dünyalılar adlı derlemede de kendine yer bulmuştu. Başarılı bir mizah örneği sergileyen Şeran, Türk aile yapısına teknolojik yabancılık gibi keyifli bir temayı yedirerek ortaya bolca gülümseten bir öykü çıkarmayı bilmiş. İyi dinlemeler… Seslendiren: Jülide Kayaş Yayına Hazırlayan: Varlık Ergen

Yeni sezon başladı! #MuhabbetTeorisi bu bölümünde şunları konuştuk: Léon Foucault 'un doğumgünü şerefine Foucault Sarkacı ve diğer çalışmaları Ay'daki su buzu ve Mars'taki göl Su merkezli bakış Tevfik Uyar'ın Seferoğlu-Tellioğlu Dilemması Keyifli Dinlemeler..

Sesli Öyküler‘in onuncu bölümüne Tevfik Uyar’ın Sürdürülebilir Balıkçılık Talimatı öyküsüyle devam ediyoruz. İz Odası, Galaktik Tiyatro, Astrolojinin Bilimle İmtihanı ve Tek Kişilik Firar adlı kitaplarının yanı sıra ödüllü öyküleri, çevirileri ve popüler bilim çalışmalarıyla bildiğimiz Tevfik Uyar, ülkemizin üretken ve çalışkan yazarlarından biri. Yaratıcı kurguları, bizden karakterleri, yalın diyalogları ve yadırgatıcı mizahıyla dikkat çeken öyküleri, yerli bilimkurgu edebiyatımızda kendine münhasır bir yer edinmeyi çoktan başardı. Yazarın Artful Living okurları için kaleme aldığı Sürdürülebilir Balıkçılık Talimatı, girdiği komadan bir yıl sonra çıkan Mahmut’un traji-komik macerasını anlatıyor. Komada olduğu sırada karabatakların darbe yaptığını ve hakimiyetini ilan ettiğini öğrenen kahramanımız, başlangıçta bunun bir şaka olduğunu düşünse de işin gitgide ciddileştiğini şaşkınlıkla fark edecektir… Bu eğlenceli öyküyü yazarının kendi sesinden dinliyoruz. İyi dinlemeler… Seslendiren: Tevfik Uyar Yayına Hazırlayan: Varlık Ergen

Sesli Öyküler serimizin 9. bölümünde, Bilimkurgu Kulübü takipçilerinin yakından tanıdığı Ruhşen Doğan Nar var. Yeryüzü Müzesi antolojisinde yer alan Dünya Utanç Günü öyküsüne benzer şekilde, Mart Ayı Dert Ayı adlı bu çalışmasında da yine distopik ve satirik bir manzara ortaya koyuyor. Toplum, Yüce Başkan’ın mutlak otoritesi altına girmiş, cinsellik bile belli bir takvime bağlanmıştır. Kahramanımız Deniz 163186, halka tanınan sürenin sonuna doğru gelinirken acilen çifleşebileceği bir erkek bulmak zorundadır. Tabii onun bu çabası, yer yer komediye varan bir maceranın da kapılarını aralayacaktır. İyi dinlemeler… Öykü: Ruhşen Doğan Nar Seslendiren: Varlık Ergen

Muhabbet Teorisinin sezon finali bölümünde Havacılık Tarihimiz üzerine konuşmaya devam ettik. Keyifli Dinlemeler..

Sesli Öyküler‘in sekizinci bölümüne, Son Tiryaki derlemesiyle Metis Bilimkurgu Dizisindeki tek yerli yazar olma ayrıcalığını yaşayan Müfit Özdeş’in Zoltrak adlı öyküsüyle devam ediyoruz. Galaksografi Dairesinin uçucu personelinden Bonzo ile Leya Dakore çifti, zoltrak kablosunun yanması sonucu önkeşif için gönderildikleri uzak ve boğucu bir gezegende mahsur kalır. Geçen her saniye ölüme biraz daha yaklaşan çiftimiz, zoltrak kablosu bulabilmek için gezegende ufak bir yürüyüşe çıkmaya karar verir. Ancak onları sıra dışı bir sürpriz beklemektedir. İlk kez Nostromo dergisinin İlkbahar/Yaz 1998 sayısında yayımlanan Zoltrak akıcı kurgusu, doyurucu diyalogları ve hesapta olmayan sonuyla yerli bilimkurgu edebiyatımızın en başarılı kısa öykülerinden biri olmayı sürdürüyor. İyi dinlemeler… Seslendiren: Jülide Kayaş

Sesli Öyküler serimizin yedinci bölümünde, bilimkurgu edebiyatının ölümsüz ismi Isaac Asimov ve onun unutulmaz öyküsü Ahmaklar (Silly Asses) var. Öykü, üst üste birkaç kez reddedildikten sonra ilk kez 1958 tarihli Future Science Fiction dergisinin Şubat sayısında yayımlandı. Öyküsünde Soğuk Savaşı ve silahlanma yarışını alaycı bir dille eleştiren Asimov, aynı zamanda katıksız hümanistliğini de deklare ediyor. Yazarın “Buy Jupiter and Other Stories” adıyla derlenmiş kısa öykü antolojisinde de yer alan bu çalışması, maalesef “Jüpiteri Satıyorum” olarak dilimize çevrilen baskısına dahil edilmemişti. İyi dinlemeler… Seslendiren: Varlık Ergen

Astrolojinin Bilimle İmtihanı/ Yıldızlar Size Ne Söylemiyor? , Yazar: Tevfik Uyar, Seslendiren: Tevfik Uyar İstediğin zaman, istediğin yerde, istediğin kadar oku. Sesli kitapların şimdi telefonunda! Storytel aboneleri Türkçe sesli kitapların yanı sıra yaklaşık 15.000 İngilizce sesli kitabı ve 8.000 İngilizce e-kitabı istediği zaman, istediği kadar, istediği yerde, hiçbir sınır olmadan okuyor. Storytel şimdi web sitesinden aboneliğe özel ayda sadece 24,99 TL. Hem de ilk 14 gün ücretsiz! Hiç okumadığın gibi oku! Uygulamayı İndir Astroloji neden ve nasıl ortaya çıktı? Astroloji neden "sahtebilim"dir? Astroloji neden bu denli "tuttu"? Tevfik Uyar bu üç soru ve yanıtları çerçevesinde, gerçeğe tutkuyla bağlı olanlara seslenerek, yıldızların bize neleri söyleyemeyeceğini ortaya koyuyor. Astrolojinin Bilimle İmtihanı, sahte inanışlar ve merak duygumuzun oburca sömürülmesine karşı bir "yalansavarlık" çalışması. Bir yanda işkembe-i kübrada imal edilmiş sözde bilgiler ve kehanetler var, diğer yanda bilimin ve mantığın söyledikleri… Uyar, "Mars ve Venüs'u?n etkisiyle şu sıralar her zamankinden daha duygusal olabilir, ailevi konularda bir takım çözümsüzlüklerle karşı karşıya gelebilirsiniz" falcılığının anatomisini çıkarıyor, sonra da otopsisini yapıyor. İlk gazete astroloğunun şaşırtıcı öyküsünden finansal yatırımlar ile isimlerimizdeki harflerin ilişkisine kadar, çağlar öncesi ile gelecek arasında gezinen, son derece keyifle okunan, uyarıcı bir kitap. Astrolojinin Bilimle İmtihanı'nı yazarın sesinden dinleyebilirsiniz.

Sesli Öyküler serimizin 6. bölümünde, Varlık Ergen‘in dramatik öyküsü Anıt var. Küresel bir istilayı iki küçük çocuğun gözünden anlatan öykü, bir yandan çaresizliğin portresini çizerken, bir yandan da anlam arayışının ve pişmanlığın hüzünlü manzarasını gözler önüne seriyor. İyi dinlemeler… Yazan: Varlık Ergen Seslendiren: Varlık Ergen, Melek Su, Ulaş Ali.

#MuhabbetTeorisi 'nin bu bölümünde "havacılık tarihimiz" üzerine konuştuk.  Haftaya yeni bölümde muhabbete kaldığımız yerden devam edeceğiz. Keyifli Dinlemeler..

NöroBlog'da bu hafta konuğumuz Dr. İlker Küçükparlak ile "mizah" konuştuk. Sinirbilim ile mizahın ne alakası var? Neye gülüyoruz, neye gülmüyoruz? Fıkrasına gülünmeyen adamın dramı nereden geliyor? Keyifli dinlemeler...

Ustalık Gerektiren Kafaya Takmama Sanatı , Yazar: Mark Manson, Seslendiren: İbrahim Selim İstediğin zaman, istediğin yerde, istediğin kadar oku. Sesli kitapların şimdi telefonunda! Storytel aboneleri Türkçe sesli kitapların yanı sıra yaklaşık 15.000 İngilizce sesli kitabı ve 8.000 İngilizce e-kitabı istediği zaman, istediği kadar, istediği yerde, hiçbir sınır olmadan okuyor. Storytel şimdi web sitesinden aboneliğe özel ayda sadece 24,99 TL. Hem de ilk 14 gün ücretsiz! Hiç okumadığın gibi oku! Uygulamayı İndir “Büyük Güç Büyük Sorumluluklar Getirir.” Doğru. Ama bu sözün daha iyi bir akış açısı var, ve gerçekten derin bir bakış açısı. Tek yapmanız gereken sözlerin yerini değiştirmek: “Büyük sorumluluklar büyük güç getirir.” “Her şeyi iyi tarafından görmek” gibi bir şey iyi gibi görünse de, gerçek şu ki hayat bazen berbattır ve yapabileceğiniz en sağlıklı şey de bunu kabul etmektir. Negatif duyguları inkâr etmek daha derin ve daha uzun ömürlü negatif duygulara ve duygusal bozukluğa neden olur. Sürekli pozitif olmak hayatın sorunları için geçerli bir çözüm değil, bir inkâr biçimidir. Doğru değerleri seçerseniz, bu sorunlar size zindelik, kuvvet ve şevk verir. Dedemin zamanına dönersek, kendini çok kötü hissettiğinde şöyle düşünürdü, “Bugün berbat bir günümdeyim. Ama n’apalım hayat böyle, ben samanları havalandırmaya devam etmeliyim.” Ama ya şimdi? Şimdi beş dakikalığına bile kendinizi çok kötü hissetseniz son derece mutlu ve harika hayatları varmış gibi sunan insanların 350 fotoğrafıyla bombardıman ediliyorsunuz, bu durumda hatanın sizde olduğunu hissetmemeniz imkânsız kuşkusuz. Değmeyecek şeyleri kafaya takmamak çok önemlidir. Dünyayı kurtaracak olan şey budur. Dünyanın bazen berbat olduğunu ama bunun da doğal olduğunu kabul ederek yaşamak gerek. Çünkü her zaman böyleydi ve her zaman da böyle olacak. Sosyal medyada her gün milyonlarca kere paylaşılan “Nasıl Mutlu Olunur” tarzı saçmalıklarda yanlış olan ve kimsenin fark etmediği şey şudur: Daha pozitif bir deneyimi arzu etmenin kendisi negatif bir deneyimdir. Ve de tam tersine, insanın negatif deneyimini kabul etmesinin kendisi pozitif bir deneyimdir. Pokerde elinde korkunç kağıtlar olan biri çok güzel eli olan birini yenebilir. Elbette eli güzel olanın kazanma ihtimali daha büyüktür, ama sonunda kazanan her oyuncunun oyun süresinde yaptığı seçimlerle belirlenir. Hayatı da aynı şekilde görüyorum. Hepimize dağıtılmış bir el var. Bazılarının eli daha iyi. Sadece kağıtlara bakarak berbat durumda olduğumuzu söylemek kolaysa da, gerçek oyun o kağıtlarla yapacağımız seçimlere, almaya karar verdiğimiz risklere ve birlikte yaşamayı seçtiğimiz sonuçlara bağlıdır. İçinde bulundukları duruma göre sürekli en iyi seçimleri yapanlar tıpkı pokerde olduğu gibi hayatta da öne çıkarlar ve illa da eline en iyi kağıtlar gelmiş olmaları gerekmez.

Nasıl karar veriyoruz? Karar alırken beynimizde hangi bölgeler aktifleşiyor? Politik seçimlerimizi nasıl belirliyoruz ve buna nasıl karar veriyoruz? Neden kararsız kalıyoruz veya gün içinde basit seçimleri nelere dayanarak yapıyoruz? Bu sorular beynimizdeki karar mekanizmalarını anlamak için temel sorular olarak varlığını korumaktadır. Bir sinir hücreleri ağı olan beynimiz; geçmişimizi, tecrübelerimizi, bilgilerimizi ve karar anında duyu organlarımız aracılığıyla edindiğimiz çevresel bilgileri kullanarak gördüğü tüm diğer işlevlerin yanı sıra, karar vermemizi ve aynı zamanda bu kararın uygulanmasını da sağlamaktadır. Dorsolateral prefrontal korteks, amigdala, striatum, hipokampus, singulat korteks, lateral orbitofrontal korteks ile birlikte birçok beyin bölgesinin beyin içindeki konumlarını, karar verme üzerindeki etkilerini, karar verme sırasında beyinde ortaya çıkan değişimlere kadar birçok konuyu konuştuğumuz bu yayınımızda aklınıza takılan birçok soruya cevap bulacağınızı düşünüyoruz. Keyifli Dinlemeler…

"Cinsel şiddet" son dönemde kamuoyunda giderek daha sık gündeme gelen önemli bir konu. Cinsel şiddet nedir? Konuya psikiyatrik açıdan nasıl yaklaşılmalı? Cinsel şiddete karşı olası çözüm yolları neler? Türkiye Psikiyatri Derneği Genel Sekreteri ve Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı öğretim üyesi Doç. Dr. Koray Başar ile konuştuk. İyi dinlemeler...

Bu hafta #MuhabbetTeorisi yeni bölümü canlı yayınla İzmir'de gerçekleşti. "Şarlatanlık ve Plasebo" üzerine konuştuğumuz muhabbete Dr.Çağrı Yalgın ve Serdar Başeğmez konuk oldu. Keyifli Dinlemeler..

Homo Deus Yarının Kısa Bir Tarihi, Yazar: Yuval Noah Harari, Çeviren: Poyzan Nur Taneli, Seslendiren: Tolga Korkut İstediğin zaman, istediğin yerde, istediğin kadar oku. Sesli kitapların şimdi telefonunda! Storytel aboneleri Türkçe sesli kitapların yanı sıra yaklaşık 15.000 İngilizce sesli kitabı ve 8.000 İngilizce e-kitabı istediği zaman, istediği kadar, istediği yerde, hiçbir sınır olmadan okuyor. Storytel şimdi web sitesinden aboneliğe özel ayda sadece 24,99 TL. Hem de ilk 14 gün ücretsiz! Hiç okumadığın gibi oku! Uygulamayı İndir Hayvanlardan Tanrılara Sapiens kitabıyla insan türünün dünyaya nasıl egemen olduğunu anlatan Harari, Homo Deus'ta çarpıcı öngörüleriyle yarınımızı ele alıyor. İnsanlığın ölümsüzlük, mutluluk ve tanrısallık peşindeki yolculuğunu bilim, tarih ve felsefe ışığında incelediği bu çalışmasında, insanın bambaşka bir türe, Homo deus'a evrildiği bir gelecek kurguluyor. Yola "önemsiz bir hayvan" olarak çıkan Homo sapiens, tanrılar katına ulaşmak uğruna kendi sonunu mu hazırlıyor? Homo sapiens nasıl oldu da evrenin insan türünün etrafında döndüğünü iddia eden hümanist öğretiye inandı? Bu öğreti gündelik yaşantımızı, sanatımızı ve en gizli tutkularımızı nasıl şekillendiriyor? İnsanı inekler, tavuklar, şempanzeler ve bilgisayar programlarının tümünden ayıran yüksek zekası ve kudreti dışında herhangi bir alametifarikası var mı? Tarih boyunca benzeri görülmemiş kazanımlar elde etmemize rağmen mutluluk seviyemizde neden kayda değer bir artış olmadı? "Tüm bunları anlamak için tek yapmamız gereken geriye dönüp bakmak ve Homo sapiens'in aslında ne olduğunu, hümanizmin nasıl dünyaya hakim bir din hâline geldiğini ve hümanizm rüyasını gerçekleştirmeye çalışmanın aslında neden insanlığın kendi sonunu getireceğini incelemektir. İşte bu kitabın temel meselesi budur." Homo Deus: Yarının Kısa Bir Tarihi'ni Tolga Korkut seslendirdi.

Fredric Brown’ın kısa öyküleri, yurt dışındaki kaliteli antolojilerin temel taşlarındandır. Öyküleri çekiciliğini hala yitirmeyen kıvrak bir mizah, keyifli bir alaycılık ve kuşkucu bir dünya görüşü ile örülüdür. İster abartılı fiziksel mizah, isterse katıksız gerilim yazsın (ki her ikisini de eşdeğer bir özgüvenle yazardı), hikayeleri kavrayıcı, sıra dışı ve genellikle esrik karakterler içerir ve seçkin bir anlatım, olağandışı kurgu ve 60 yıl sonra hala şaşırtıcılığını yitirmemiş sürprizli sonlara ulaşan zekice olay örgüleriyle dikkati çeker. Sesli Öyküler serimizin beşinci bölümünde, yazarın efsanevi öykülerinden Son’u beğeninize sunuyor, iyi dinlemeler diliyoruz… Çeviri: İsmail Yamanol Seslendiren: Varlık Ergen

Bu hafta #MuhabbetTeorisi 'nde üniversite sınavı ve yaşanan sorunları masaya yatırdık. Keyifli Dinlemeler..

Futbolcular koca koca kalelere gol atmayı neden beceremiyorlar? Sorunun yanıtı sınırbilimde olabilir mi? NöroBlog Podcast'in 22. bölümünde güzel oyun futbolun sinirbilimini konuştuk. Keyifli dinlemeler...

Incognito Beynin Gizli Hayatı, Yazar: David Eagleman, Çeviren: Zeynep Arık Tozar, Seslendiren: Serhat Yiğit İstediğin zaman, istediğin yerde, istediğin kadar oku. Sesli kitapların şimdi telefonunda! Storytel aboneleri Türkçe sesli kitapların yanı sıra yaklaşık 15.000 İngilizce sesli kitabı ve 8.000 İngilizce e-kitabı istediği zaman, istediği kadar, istediği yerde, hiçbir sınır olmadan okuyor. Storytel şimdi web sitesinden aboneliğe özel ayda sadece 24,99 TL. Hem de ilk 14 gün ücretsiz! Hiç okumadığın gibi oku! Uygulamayı İndir Siz daha tehlikeyi algılamadan, ayağınızı fren pedalının üstüne götüren kim? Neden sır saklamakta böylesine başarısız, nedenini bilmeden birini çekici bulmakta bu kadar başarılıyız? Eğer bilinçli zihin, yani sabah uyandığınızda sizinle birlikte uyanan ben, buzdağının yalnızca görünen kısmıysa, zihninizin geri kalanı tüm bir ömür neyle iştigal etmekte? Ünlü nörobilimci David Eagleman, 20 dilde yayımlanan -ve neredeyse şimdiden klasikleşen- kitabı Incognito ile beynimizin derinlerine dalarak, yaptığımız, düşündüğümüz ya da hissettiklerimizin çok büyük bir kısmının bizden başka bir biz tarafından yönetildiğini ürkütücü bir berraklıkla ortaya koyuyor. Sadakat geninden sizi olmadığınız birine dönüştüren beyin zedelenmelerine; optik yanılsamalardan striptizcilerin neden ayın belirli zamanlarında daha çok para kazandığına; Truva fatihi Odysseus'tan renkleri işitip biçimleri tadabilen sinestezik insanlara kadar geniş bir yelpazeden vakaları ve araştırmaları bir araya getiren Incognito, beynimizin işleyişi ve çelişkileri hakkında olağanüstü bir keşif yolculuğu sunuyor. "Kendimizle aramızdaki fark, bir başkasıyla aramızdaki fark kadar büyüktür." Montaigne "Zihniniz bu kitap için size teşekkür edecek." Wired  

Sesli Öyküler serimizin dördüncü bölümünde, Yeryüzü Müzesi yazarlarından İsmail Yiğit‘in TBD 18’inci Bilimkurgu Öykü Yarışması’nda üçüncülük elde eden öyküsü İhlal var. Oğlunu korumak isteyen bir annenin, zamanın katılığını hiçe sayarak neler yapabileceğini konu alan öykü, yazarının zengin hayal gücünü yansıtan son derece başarılı bir eser. İyi dinlemeler… Seslendiren: Jülide Kayaş

https://www.youtube.com/watch?v=iSheLBdQ_Pg İnsanlar ne zaman panikle kaçmaya başlarlar? Bencillik mi? Düzen mi? Panik davranışını etkileyen faktörler neler? Bir "sütun" nelere kadir? Sosyal etki dizimizin beşinci bölümünde paniği anlatıyoruz. Keyifli Dinlemeler..

Bu hafta #MuhabbetTeorisi 'nde zaten bildiğiniz şeylerden konuştuk... Genel göreliliğe yeni kanıt! Yanlışlamak için yola çıkan araştırmacılar, yeni bir kanıt elde ettiler. NASA Mars'ta helikopter uçuracak. Peki Mars'taki bir helikopterin kısıtları neler? Gerigörü yanlılığı nedir? "Zaten biliyordum" etkisi üzerine... Verilere bakarken büyük resmi görmek: Pozitif lineer ilişki! Keyifli Dinlemeler..

Hayvanlardan Tanrılara Sapiens, Yazar: Yuval Noah Harari, Çeviren: Ertuğrul Genç, Seslendiren: Tilbe Saran İstediğin zaman, istediğin yerde, istediğin kadar oku. Sesli kitapların şimdi telefonunda! Storytel aboneleri Türkçe sesli kitapların yanı sıra yaklaşık 15.000 İngilizce sesli kitabı ve 8.000 İngilizce e-kitabı istediği zaman, istediği kadar, istediği yerde, hiçbir sınır olmadan okuyor. Storytel şimdi web sitesinden aboneliğe özel ayda sadece 24,99 TL. Hem de ilk 14 gün ücretsiz! Hiç okumadığın gibi oku! Uygulamayı İndir - Homo sapiens neden ekolojik bir seri katile dönüştü? - Para neden herkesin güvendiği tek şey? - Kadınlar üstün sosyal becerilere sahipken, neden çoğu toplum erkek egemen? - Güç elde etmekte böylesine yetenekli olan insanlar neden bu gücü mutluluğa dönüştürmekte başarısızlar? - Geleceğin dini bilim mi? - İnsanların miadı çoktan doldu mu? 100 bin yıl önce Yeryüzü'nde en az altı farklı insan türü vardı. Günümüzdeyse sadece Homo Sapiens var. Diğerlerinin başına ne geldi ve bize ne olacak? Çoğu çalışma insanlığın serüvenini ya tarihi ya da biyolojik bir yaklaşımla ele alır, ancak Harari 70 bin yıl önce gerçekleşen Bilişsel Devrim'le başlattığı bu kitabında gelenekleri yerle bir ediyor. İnsanların küresel ekosistemde oynadıkları rolden imparatorlukların yükselişine ve modern dünyaya kadar pek çok konuyu irdeleyen Sapiens, tarihle bilimi bir araya getirerek kabul görmüş anlatıları yeniden ele alıyor. Harari ayrıca geleceğe bakmaya da zorluyor okuru. Yakın zamanda insanlar, dört milyar yıldır yaşama hükmeden doğal seçilim yasalarını esnetmeye başladılar. Artık sadece dünyayı değil, kendimizi ve diğer canlıları tasarlama becerisi de kazandık. Peki bu bizi nereye götürüyor, bizi neye dönüştürebilir? 30'dan fazla dile çevrilmiş bu kışkırtıcı çalışma özellikle Jared Diamond, James Gleick, Matt Ridley ve Robert Wright'ın eserlerine aşina okurlar için muhteşem bir kaynak. Hayvanlardan Tanrılara - Sapiens'i Tilbe Saran'ın seslendirmesiyle dinleyebilirsiniz.

İsmail Yamanol‘un TBD 18’inci Bilimkurgu Öykü Yarışması’nda ikincilik elde eden öyküsü İlk Görev, yaratıcı konusu ve sürpriz sonuyla dikkat çekiyor. Evrenin ortaya çıktığı Büyük Patlama anını konu alan öykü, bilimi rehber edinen insanların engin ufkuna düzülmüş bir methiye. Kahramanımız Suyla Odana paralel evrenler, nanoteknoloji ve ve solucan delikleri konusunda uzman bir bilim insanıdır. Yapılan bir keşif sonrası öteden beri hayalini kurduğu planını devreye sokmaya ve Büyük Patlama’nın ardındaki sırrı çözmeye karar verir. Ancak işler tahminin ötesinde gelişecek ve olaylar akıl almaz bir döngüye evrilecektir… İlk Görev, İsmail Yamanol’un “İlk Üçleme” adını verdiği ve aynı evrende geçen öykü dizisinin birincisi. Dizinin ikinci öyküsü İlk Temas ise Yeryüzü Müzesi kitabında kendine yer bulmuştu. Herkese iyi dinlemeler… Seslendiren: Varlık Ergen

https://www.youtube.com/watch?v=yQM90xMhCFY Dördüncü bölümümüzde sosyal uyumun da etkili olduğu, biraz abartarak "kalabalıkların vicdansızlığı" olarak yorumlayabileceğimiz "İzleyici Etkisi" adlı fenomeni ele alıyoruz. Keyifli Dinlemeler..

Bu hafta Muhabbet Teorisi'nin 118.bölümünde "Açık fikirliliğin sınırı" üzerine konuştuk. Keyifli Dinlemeler..

NöroBlog Podcast'in 21. bölümünde hafıza üzerine konuştuk. Konuklarımız Heidelberg Üniversitesi'nden Kübra Gülmez Karaca ve Viyana Üniversitesi'nden Dr. Uğur Dağ idi. Fareler ve sineklerle yapılan çalışmalar üzerinden hafıza konusunu işlediğimiz bu güzel sohbete sizi de davet ediyoruz. Keyifli dinlemeler...

Bu hafta @Dome İstanbul sponsorluğunda gerçekleşen Muhabbet Teorisinin 117.Bölümünde dilin ideolojik boyutu ve dil polisliği üzerine konuştuk. Keyifli Dinlemeler..

Podcastimizin 20. bölümünde bir konuğumuz vardı! Sinirbilimci Dr. Çağrı Yalgın bize sineklerin yaşamlarını, onlarla yapılan ve birçok Nobel ödülü kazandıran bilimsel çalışmaları ve vatandaşı olduğu Finlandiya'yı anlattı. Keyifli dinlemeler...

Kadri Kerem Karanfil‘in TBD 18’inci Bilimkurgu Öykü Yarışması’nda birincilik elde eden öyküsü ExTube, teknolojiye ve sosyal medyaya ince dokunuşlar atan mizahi bir bilimkurgu. Kalabalık ailenin yaşlı ferdi ölüm döşeğindedir. Bu anların sosyal medyada paylaşılmasının ardından yaşanan trajikomik olayları anlatan öykü, Türk aile yapısının karakteristik unsurlarını da mizahi bir dil ve incelikle yansıtıyor. Ustaca betimlenen karakterleri, güçlü mizahı, sosyolojik tespitleri ve sosyal medyaya yönelik keskin mesajlarıyla dikkat çeken ExTube, iletişim teknolojileri hızla gelişirken toplumda bazı dinamiklerin hiç değişmeyebileceğini güçlü bir kurgu ile sorguluyor. İyi dinlemeler… Seslendiren: Jülide Kayaş

-Einstein dünyadaki en büyük beyne mi sahipti? -Beyin büyüklüğümüzle zekamız arasında nasıl bir ilişki var? -Yunuslar insanlardan daha zeki olabilir mi? İnsanlarda ve hayvanlarda beyin büyüklüğü ve zeka arasındaki ilişkiyi incelediğimiz yeni bölümümüz karşınızda! Keyifli dinlemeler...

Bu hafta Muhabbet Teorisinde şunları konuştuk: -Pubmed nedir, ne değildir? -Akademik göstergeleri hacklemek -Tekrarlanabilirlik Krizi: Hata mı, şartlar mı değişiyor? Keyifli Dinlemeler  

Evrimsel Mekanizmalar: Doğal Seçilim, Yapay Seçilim ve Eşeysel Seçilim nedir, nasıl işler? Varyasyon ve yapay seçilimin hünerli ellerinin ne kadar olağanüstü sonuçlar doğurabildiğini Darwin iyi biliyordu. Bu sayede horoza veya tavuskuşuna benzeyen güvercin türleri yaratılabiliyordu. Köpekler kısa veya uzun tüylü, benekli, alacalı, çarpık bacaklı veya savaşçı yapılabiliyordu. Fakat sonuçta köpekleri ve güvercinleri seçip şekillendiren güç, insan eliydi. Peki hangi el, o volkanik adalardaki ispinoz türlerinin birbirinden bu kadar farklı olmasına rehberlik etmişti? Hangi el, Güney Amerika düzlüklerindeki dev armadillolardan bugünkü küçük armadilloları ortaya çıkarmıştı? Darwin, doğada türleri ortaya çıkaran bu eli Tanrı’nın görünmez eline atfedip işin içinden çıkabilirdi.* Fakat 1838 Ekim’inde, nüfusların değişimlerini inceleyen Thomas Malthus’un “Nüfus İlkesi Üzerine Bir Deneme” başlıklı çalışmasını okuyunca kuramının omurgasını oturtmuştu. En iyi uyum sağlamış olan varyant “doğa tarafından seçiliyordu”. Bu, doğal seçilimdi. Doğal seçilim, gerçekten devrim niteliğinde bir kavramdı. Bu yayınımızda evrimsel değişimleri ve adaptasyonu açıklayan seçilim tiplerinden; Doğal Seçilim, Yapay Seçilim, Eşeysel Seçilim ve diğer seçilim tiplerinin neler olduğu ve nasıl işlediği üzerine konuştuk. * Gen-Siddhartha Mukherjee (Domingo Yayınevi)

https://www.youtube.com/watch?v=i0qRDfGtgEQ Herkes her haberi okuyor mu? Niçin bazı yorumlar aynı tornadan çıkmış gibi birbirine benziyor? Bando vagonu nedir? Yankı odasında mıyız? Üçüncü bölümümüzde sosyal uyumun özel bir alt türü olan bando vagonu etkisinden bahsettik. Keyifli Dinlemeler..

Güneş batmayan Podcast'in 115. bölümünde Kaan Öztürk ve Tevfik Uyar birliktelerdi. Bu bölümümüzde Mehmet R. Doğan ve Yiğit Ahmet Kurt'un kaleme aldıkları Pürüzlü Mükemmellik kitabı üzerinden "friksiyonomi" kavramını konuştuk. Ayrıca: - Döviz neden yükselir? Üretim ekonomisi neden önemli? - Friksiyonomi nedir? Tüketici davranışlarında hız tümsekleri... - Kremler neden yakıyor? Blogger neden bekletiyor? Van Halen neden M&M şekerleri istiyor? İyi seyirler.

Bazen siz de hiçbir şey yapmadan bomboş durmak, kendinizi dinlemek istiyor musunuz? Biz her ne kadar bomboş dursak da beynimiz böyle duramıyor, her daim bir şeyler yapıyor. Modern sinirbilim ilginç keşiflerinden biri de beyinde dinlenme halinde aktif olan ve beyin aktivitesini ele alan bir ağın bulunmasıydı. Sinirbilimciler tarafından "default mode network" adı verilen bu ağın yaratıcılık üzerine ilginç etkileri olduğu da bulundu. Herkese keyifli dinlemeler diliyoruz.

Bugünkü Feneryolu tren istasyonunun hemen güneyinde yay şeklinde garip bir sokak vardır. Adı, Feneryolu Hatboyu Sokağı’dır. Bu sokağın hemen sonunda Feneryolu Sabit Pazarı başlar. taze sebzelere meyvelere aldırış etmeden ilerlerseniz sizi Bağdat caddesi karşılar ve hemen sonra da Dr Faruk Ayanoğlu Caddesi. Nihayet bu cadde de bir yay çizer ve Fenerbahçeye varır. Bu yay şeklindeki garip sokaklar aslında eski bir tren güzergâhıdır. Feneryolu istasyonundan hemen önce ayrılan raylar, bu yolu izleyerek o zaman bir sayfiye olan Fener Bahçesi’ne gidermiş. Rayların yerinde bugün yeller esiyor. Ama bugünkü sokaklar,caddeler o güzergahtan kalmış yadigâr, tabii bir de Feneryolu semtinin adı. Benzeri bir değişim, hayatımızın ilk günlerinde de gözlenir. Ana karnında henüz nefes almadığımız, akciğerlerimizin sıvıyla dolu olduğu günlerde, akciğer atardamarını aorta bağlayan küçük bir damarımız vardır. Ductus arteriosus adlı bu damar yüzünden bebeğin kanı henüz işlevsiz olan akciğerleri atlar. Normalde bebek doğar doğmaz, bu damar kan akımını tersine çevirir ve bu da bebeği nefessiz bırakabilir. Eğer tedavi edilmezse bu durum kalp yetmezliğine kadar ilerleyebilir. Ama telâşa mahal yok, zira bu damar hemen her zaman kapanır ve geriye yadigâr olarak  Ligamentum arteriosus kalır, yani bir iplikcik... Bazen vücudumuzda daha eski değişimlerin de izlerini buluruz. Meselâ beynimizden kalbe uzanan “onuncu sinir”, nam-ı diğer vagus siniri: Bu sinirin dallarından biri, sanki bir tren yolcusuyken ineceği durağı kaçırmış gibi gerisin geriye, yani yukarıya, ses tellerine uzanır. Bizde yine iyi, zürafaların uzun boynu yüzünden bu sinirin uzunluğu dört buçuk metreyi geçer! Balıklarda ise böyle değildir, çünkü solungaçlar ve kalp birbirinze  çok yakındır ve boyunları da yoktur. Belli ki balıklarla ortak atamızda da durum böyleydi, ama kalp evrim süresince aşağılara indikçe bu sinir de kalbin etrafından dolanmakta ısrar ederek uzadıkça uzamıştır Bazı akciğer kanseri hastalarının sesinin kısılması, bunun sonucudur. Sinir akciğer civarından geçerken, akciğerdeki ur ona baskı yapınca ses tellerinin işleyişi etkilenir. .Çünkü Sinir lüzumsuz yere uzarken baskı ve travmalara daha açık hale gelmiştir. Evrimin izleri yalnızca somut yapılarda görülmez, davranışlarımıza da yansır. Örneğin yeni doğan bebeklerin ayak tabanlarına bastırırsanız, ayak parmakları sanki bir şeyi kavramak istercesine 15-30 saniyeliğine kapanır. Aynı refleks ağaç dallarına tutunarak yaşayan maymun yavrularında da mevcuttur. Hem insanda hem maymunda bu refleks zamanla kaybolur. Büyüyen maymun ağaçlarda gezinmeyi alışkanlık haline getirirken insan başka yollara döner. Ama görünen o ki ağaçlarda gezinen atalarımızın refleksi bize de maymuna da yadigâr kalmıştır. Yani nasıl ki eski Fenerbahçe trengüzergâhında bugün yürüyor ve araba sürüyorsak, geçmişimizde açılan biyolojik yolaklarda da öyle  gezinip duruyoruz. Geçmişten kaçmak zor. Kaynaklar Fenerbahçe Vapurundan Sonra Fenerbahçe Kampı. Kent ve Demiryolu Richard Dawkins demonstrates laryngeal nerve of the giraffe. YouTube Futagi, Y. Toribe ve Y. Suzuki: The Grasp Reflex and Moro Reflex in Infants: Hierarchy of Primitive Reflex Responses. Int J Pediatr. 2012; 2012: 191562. Yazan: Çağrı Yalgın Seslendiren ve Düzenleyen: Kübra Karacan Müzik: http://www.bensound.com (CC)

Sesli Öyküler serimizin bu ilk bölümünde, Andy Weir‘ın unutulmaz öyküsü Yumurta (The Egg)‘yı seçtik. Marslı ve Artemis romanlarıyla geniş bir okur kitlesi edinen Weir, aynı zamanda başarılı kısa öyküleriyle de dikkat çeken bir yazar. Yumurta, belki de bunlardan en ilginç olanı. Yazar adeta “hayatın, evrenin ve her şeyin” nihai yanıtını kendince vermeye çalışmış. Ortaya koyduğu esere bakılacak olursa, bu konuda bir hayli de başarılı.   Keyifli dinlemeler… Çeviren: Eren (Satır Arası) Seslendiren: Varlık Ergen

Muhabbet Teorisinin bu bölümünde doğumunun 100. yıl dönümü sebebiyle Richard Feynman'dan bahsettik.   Keyifli Dinlemeler

NöroBlog Podcast'in yeni bölümünde çoğu zaman yanlış tanıtılan ve stigmatize edilen psikiyatrik bir rahatsızlık olan şizofreniyi konuştuk. - Şizofreni nedir? Hangi bulgularla gelişir? - Şizofreni neden şehirde yaşayan insanlarda daha çok görülür? - Madde kullanımı şizofreniye sebep olur mu? - Sinemada ve edebiyatta şizofreninin doğru ve yanlış aktarıldığı örnekler neler? İyi dinlemeler...

https://youtu.be/1MvsjIn208o Sosyal uyum, bireylerin durum, davranış ve inançlarını grup normlarına göre değiştirdikleri bir sosyal etki biçimidir. Asch Paradigması olarak da anılır. Böyle anılmasının nedeni, 1950’li yıllarda Polonyalı Psikolog Solomon Asch’in gerçekleştirdiği bir dizi deney ile ortaya konmuş olmasıdır. Akıl Var Mantık Var sosyal etki dizisinin yeni bölümüyle karşınızda. Tevfik Uyar'ın hazırladığı, montajını Kübra Karacan'ın gerçekleştirdiği yeni yayınımızın görüntülü yayınları Tevfik Uyar'ın kanalında yer alacak. Sesli kayıtlarına podcast kanalımızdan ulaşabilirsiniz. Keyifli Dinlemeler..

NöroBlog Podcast'in 16. bölümünde sinirbilim tarihini konuştuk. - Duygu ve düşüncelerin merkezi neden yüzyıllar boyunca beyin değil de kalp olarak görüldü? - Eski Mısır ve Eski Yunan medeniyetleri beyin hakkında neler biliyorlardı, nerede hata yaptılar? - Beynin duygu ve düşüncelerin merkezi ünvanını ele geçirmesi nasıl oldu? İlginç bilgiler eşliğinde keyifli bir sinirbilim sohbeti dinleyeceksiniz. İyi dinlemeler...

Charles Darwin, Evrim Teorisi'nin gelişmesine büyük yardımı olan Galapagos gözlemleri sonucunda bir arkadaşına yazdığı mektubunda şöyle der: “Kulağa bir cinayetin itiraf edilmesi gibi gelebilir ama türlerin değişebileceğine inanmaya başladım.” Bir başka deyişle; Evrim. Bu yayınımızda Evrim Teorisi'nin gelişimini ve ortaya çıkışında önemli bir süreç olan Charles Darwin'in Beagle seyahatini ele aldık. Evrim-101 niteliğindeki yayınımızda, temel düzeyde evrimsel mekanizmalardan bahsettik. Evrim serisi sürecek.   Keyifli Dinlemeler..

https://www.youtube.com/watch?v=oByZDCxtfYg Neden sosyal medyada başlayan tartışmalar bir türlü bitmek bilmez? Niçin bir söz verdiğimiz zaman onu tutma olasılığımız artar? Akıl Var Mantık Var yayın hayatına, sosyal etki dizisiyle başladı. İlk konumuz da "Taahhüt Etkisi". Tevfik Uyar'ın hazırladığı, montajını Kübra Karacan'ın gerçekleştirdiği yeni yayınımızın görüntülü yayınları Tevfik Uyar'ın kanalında yer alacak. Sesli kayıtlarına podcast kanalımızdan ulaşabilirsiniz. Keyifli Dinlemeler..    

Bugün tamamen moleküler genetik, moleküler biyoloji ve moleküler tıp anabilim dallarının araştırma konusu olan kanser hastalığı, kanser mekanizmaları ve fizyolojisi; bilinenleri ve bilinmeyenleri ile birlikte birçok insanın merak konusu olmaya devam etmektedir. Araştırılmakta olan kanser ilaçları ve tedavi yöntemleri, kanser teşhisi ve prevantif onkoloji, moleküler kanser mekanizmaları, kanserin genetik altyapısı, DNA düzeyindeki mutasyonel ve genetik nedenleri ile ilgili bildiklerimiz ve öğrendiklerimiz, birçok yanlış anlaşılmayı ve eksik bir takım kavrayışları beraberinde getirmektedir. Kanser konusu özelinde bir giriş niteliği taşıyan bu yayınımızda; kanser nedir, gen grupları ile olan ilişkisi, hücre düzeyinde olan gelişimi ve mikroevrimsel süreçte nasıl ortaya çıktığı üzerine konuştuk. Not: Tüm kanser hastaları ve hasta yakınlarının hassasiyetlerini düşünerek hazırladığımız yayın içeriğindeki herhangi bir bilginin, tedavi ve terapi amaçlı yol gösterici olarak sunulmadığını bilgilerinize sunarız.   Keyifli Dinlemeler..

Op. Dr. Bülent Polat'ın konuğumuz olduğu 112. bölümümüzde son derece keyifli, uzun bir sohbet gerçekleştirdik. Kalp cerrahı olmak konusunda oldukça ilginç bilgiler veren Bülent Polat'la biraz ego, biraz id, biraz süperego konuştuk. Oradan da bu programa vesile olan paylaşımı linç konusuna geçtik. Keyifli dinlemeler.

Bu hafta @DOME sponsorluğunda gerçekleşen Muhabbet Teorisi'nin yeni bölüm canlı yayınıyla karşınızdaydık. Kafamızda şu deli sorular vardı: İnsanlar arasında dahi birbirini anlamak bu kadar zorken bir şempanzeyi anlamak mümkün müdür? Bir başkası olmak nasıl bir şeydir? Dahası bir başka canlının gözünden görmek, onlar gibi hissetmek olanaklı mıdır? Ya bilgisayarlar? Bilsisayar olmak nasıl bir şeydir?   Keyifli Dinlemeler

NöroBlog Podcast'in 15. Bölümünde "bağımlılık" konusunda söyleştik. - Bağımlılık nedir? Kimler bağımlıdır? - Bağımlılığın sinirbilimsel temelleri nelerdir? - Bir kereden bir şey olur mu, olmaz mı? - İnternet, oyun, sosyal medya bağımlılıkları gerçek bağımlılıklar mı? Bu ve başka pek çok sorunun yanıtı podcastimizde. Keyifli dinlemeler...​

NöroBlog Podcast'in 14. bölümünde sinirbilimin mühendislikle birleştiği bir alanı, beyin implantlarını konuştuk. - Beyin implantı nedir? - Günümüzde hangi beyin implantları var, nasıl kullanılıyorlar? - Beyin implantlarıyla zekayı artırmak, bilişsel kapasiteyi yükseltmek mümkün mü? - Beyin implantlarının gelecekte yaratacağı nöroetik ve nörohukuksal sorunlar neler? Keyifli dinlemeler...

Bu bölümümüzde geleneksel tıbbı, akupunkturu ve politik kökenini konuştuk. Geleneksel Çin Tıbbı geleneksel mi? Çinli mi? Peki tıp mı? Kaan Öztürk anlatıyor.

Vincent van Gogh'un doğum günü olan 30 Mart günü her yıl "Dünya Bipolar Günü" olarak kutlanıyor. NöroBlog ekibi olarak bu önemli günde Türkiye Psikiyatri Derneği Başkanı Prof. Dr. Timuçin Oral ile bipolar bozukluğu konuştuk. - Bipolar Bozukluk nedir? - Hangi belirtilerle kendini gösterir? - Nasıl tedavi edilebilir? - Alternatif tıbbın tedavide yeri var mıdır? Keyifli dinlemeler...

Gündemdeki sıcak konu Cambridge Analytica ve Facebook hadisesini detayıyla Kaan Öztürk'ten dinlediğimiz bir bölüm oldu. Kimlik sahtekârlığı ve Üniversitelerin Durumu CA ve FB olayı Veri güvenliği ve Demokrasi    

Açık Bilim Özel Yayınında Ölümsüzlük üzerine konuştuk. İnsanlık ölümsüzlüğün peşinde aradığını bulabilecek mi? Peki ama nasıl? Kafamızda deli sorularla tadına doyulmaz bir muhabbet oldu. Keyifli Dinlemeler  

Dome sponsorluğunda gerçekleştirdiğimiz 108. bölümde flaş haber konusunu irdeledik: Günümüz dünyasında haberleri bu denli yoğun bir şekilde takip etmek gerekiyor mu gerçekten? Her flaş haber, flaş haber mi? Eşik bekçiliği nedir? Ne gibi zararları var? (Salondaki katılımcı konuk sesleri kayda hiç girmediği için biraz kesip budamak zorunda kaldık. Dinleyicilerimizden özür dileriz.)  

Bilimsel gerçekleri reddetmenin, gerçek toplumsal sonuçları vardır. Örneğin; aşı karşıtlığı nedeniyle, önceden önlenebilir hastalıklar eski gücüne kavuşmaya başladı. Halk sağlığını ciddi derecede tehlikeye sokabilecek öneriler, kolaylıkla bir televizyon ekranında yayınlanabiliyor; bilimsel araştırmalara karşı güvensizliği salık veren komplo yumağına çevrilmiş kitaplar raflardaki yerini alıyor. Aydınlanma karşıtı hareket olarak nitelendirebileceğimiz bu “trend”e dair kimin veya neyin suçlanması gerektiği konusunda ise fazlasıya belirsizlik söz konusu. Bilimi reddetme yaklaşımı, beş özel ve birçok karakteristik unsurun uyumlu bir şekilde kullanıldığı bir süreçtir. İnkarcıların safsataları, bilimsel bilgiye dair toplumsal düzeyde bir manipülasyonu tetikliyor. Her ne kadar iyi bir bilimsel kavrayış sahibi olsanız da; bilimi tahrif eden bir mitle karşılaşırsanız, bilim ve bu mit arasındaki bir çatışmayla yüz yüze kalırsınız. Ve eğer ki, bilimi tahrif eden bu tekniğin nasıl kullanıldığını anlamazsanız, bu çatışmayı ortadan kaldıracak çözümü bulmakta güçlük yaşarsınız. BilimFili podcastin bu yayınında; bilim inkârcılığının sıklıkla başvurduğu yöntemleri, aşı karşıtlığı üzerinden insanların bilimsel araştırmalara yönelik güveninin sarsılmasına neden olan komploları ve bilimsel düşünmenin insanlara neden zor geldiğini konuştuk.

Nöroblog podcast 20 Mart 2017 de başladığı yayın hayatında birinci yılını geride bıraktı. Nöroblog podcastin birinci yaşını canlı yayın ile kutlarken temel bir soru üzerine bir bölüm yapalım istedik. Bu bölümün konusu "Neden beyin?" Bu soru sadece beyin gibi bir organın nasıl ve neden var olduğunu değil; aynı zamanda beynin bizim ilgimizi neden çektiğini de sormak içindi. İnsan beyninin daha basit sinir hücreleri taşıyan canlılardaki yapılarla fonksiyonel olarak benzerliği ne orandadır? Beynimizi soyut düşüncenin kaynağı olarak kabul etmek gibi bir eğilimimiz var. Peki beyin soyut düşünceyle mi yoksa daha çok somatik (bedensel) ilişkilenme ile mi şekilleniyor? Beynimizde neden (dolaşım,solunum, kasları hareket ettirme gibi) doğrudan bir işlev taşımayan alanlar var? Bu alanlar nasıl evrimleşmiş olabilir? Ve bunun gibi birçok soruyu beraber sorup üzerine düşünmeye sizleri de davet ediyoruz.

107. bölümümüzde gündeme daldık, eğlenceli bir sohbette bulunduk. Uçak kazasının ardından... Neden bu kadar zalimiz? Neden ağzımızın ayarı yok? Empati genetik mi? Otizm ve Asperger ile ilişkisi ne? Çiftlik Bank vakası... Makul şüphe ilkeleri. Üçkâğıtçılar nasıl başarılı oluyor? Sülün Osman, Victor Lustig... Keyifli ve uzun sohbetimize katılın! 18 Mart'ta Dome İstanbul'a bekleriz.

Son yıllarda yaşlanma ve yaşlılığa bağlı hastalıklar ile ilgili araştırmalara yapılan yatırımlar ciddi bir artış gösteriyor. Bu yayınımızda; Telomer nedir? Telomerle yaşlılık arasındaki ilişki nedir? Yaşlılığa bağlı hastalıklarla telomer arasındaki ilişki nedir? Telomerleri uzatarak yaşam süresini uzatmak mümkün mü? Telomerleri uzatmak zararlı mıdır? bunlara bağlı olarak son dönemde yapılan deneyleri ve ortaya çıkan spekülasyonları konuştuk.

Bu hafta Muhabbet Teorisi'nde C.Karatay ve S.Yalçın iddialarını rasyonel zemine çekmeye gayret ettik. Korku tüccarlığı tamam, ama kaygıların hiç mi karşılığı yok? Şekere dayalı tüketimin tehditleri neler? Tıpta etik dışı uygulamalar. Şirketler elbette masum değil! Glukoz ve Frutoz arasındaki farklar... Düşünerek karar verenlerin programı Muhabbet Teorisi için iyi dinlemeler!

Antik Yunan'dan günümüze kadar uzanan bilimsel yöntemin tarihi, bir bütün olarak bilim ve teknolojinin gelişiminin temelini oluşturur. Kabul edilen yöntem ne olursa olsun, bilimsel yöntem uzun ve kadim bir tarihe dayanıyor ve insanlık tarihindeki en büyük zihinlerin bazıları da buna katkıda bulunmuştur. Evet, devlerin omuzlarında yükseliyoruz.

İnsan ve yalnızca yaklaşık %2'lik genom farkı bulunan şempanzelerin ve bonoboların son ortak atası, 7 milyon yıldan biraz daha uzun bir süre önce yaşadı. Bu noktadan itibaren çok hücreli canlılar, hayvanlar, omurgalılar, memeliler, apeler diye büyükten küçüğe sıralayabileceğimiz canlı sürekliliğin genetik ve moleküler mirasları, gradüel biçimde evrimsel niteliklerini biriktirerek modern insanları oluştururken, bir taraftan da bu değişimlerin sonucu olan başka bir takım değişimlere de uğradık. İnsana özgü ne var diye sorduk? Bilimin ve bilimsel bilginin doğasını konuştuk.

Dört bölümlük bir bilimkurgu serüveninden sonra bol konulu bir bölümle yeniden sahaya döndük. Bu hafta Muhabbet Teorisinde şunları konuştuk: Mutant kerevit kendi başına ürüyor... Ağustos böceklerinin sessiz dansı devam ediyor... Akademik Tez tüccarlığı ya da "sen doktora yapma ulan ayı!" Giderek yaygınlaşan komplo teorileri... Neler oluyor bizeeee? Bize neler oluyoooor... Keyifli dinlemeler!

94.2 Açık Radyo'da yaptığımız "NöroBlog: Beyninizden Geçen Her Şey" programında rüyalardan konuştuk. Bölümle ilgili detaylar için: http://noroblog.net/2019/02/06/noroblog-94-9-acik-radyo-3-bolum-ruya/ Keyifli Dinlemeler...

Bilimkurgu serimizin son bölümünde yerli bilimkurgunun ayaklı tarihi, Türk bilimkurgusunun var olma macerasının yakından şahidi sevgili Bülent Akkoç ağabeyimiz konuk oldu. Bölüm boyunca yerli bilimkurgu serüvenimizin üzerinden geçtik, kimi anınılarıyla Bülent ağabey bizleri güldürdü. Keyifli bir programla bilimkurgu serimizi tamamlamış olduk.

Bilimkurgu serimizin üçüncü programında Bilimkurgu Kulübü'nün kurucusu İsmail Yamanol konuğumuzdu. Bilim üretimi ve bilimkurgu edebiyatı arasındaki ilişkiye yoğunlaştığımız bu programda yazma ve okuma kültürü üzerine kelam ettik. Dolu dolu bir sohbet oldu. 11 Şubat'ta Dome İstanbul'da "Bülent Akkoç" konuğumuz olacak. Tüm dinleyenlerimizi bekleriz.  

Bilim kurgu serimizin ikinci bölümünde bir yazarın gerçekçi bir kurgu ortaya koyması için mutlaka dikkate alması gereken teknoloji-fizyoloji-sosyoloji ve çevre arasındaki ilişkiyi konuştuk ve örneklendirmeye çalıştık. Çarpıcı sorular şöyle: Ursula K. Le Guin'in ardından... Tombalada neden 6 ve 9'u ayırt etmek için alttan çizgi kullanırız? Ve bunun konumuzla ilgisi nedir? Bugünkü oturma gruplarının binlerce yıl önce alet yapan atalarımızın oturduğu taşla ilgisi nedir? Teknoloji evrilir mi? Evrim nedir? Devrim nedir? Memetik evrim! Kültürde de yararsız olmasına rağmen süren 'organlar' var mı?

Bu hafta Muhabbet Teorisinde Bilim Kurgu üzerine konuştuk. Yaklaşık 4 hafta sürecek serinin ilk yayınında: 'Bilim Kurgu nedir?, 'Bilim Kurgunun sınırları nelerdir ve ne zaman fantazyaya girer?' şeklindeki sorulara yanıt vermeye çalıştık. Keyifli Dinlemeler!

Muhabbet Teorisi 100 yaşında! Her ne kadar sayıların özel bir anlamı olduğunu düşünmesek de maksat hep birlikte muhabbet olsun dedik, bu yayınımızı eş,dost ve dinleyicilerimizle birlikte gerçekleştirdik. Bildiğiniz üzere Açık Bilim Podcast kanalı, 2011 yılı Kasım ayında yayın hayatına başlayan Açık Bilim Dergisi'nin ve Açık Bilim Radyo Programı'nın mirası üzerine kurulmuştur. 2015 yılında Açık Bilim Dergisi yayın hayatına son vermiş ancak Türkiye'nin bilim konulu en eski podcast yayını Muhabbet Teorisi (eski Açık Bilim Radyo Programı) sevenleriyle bu kanal üzerinden podcast olarak buluşmaya devam etmiştir. Nice 100. programlara!

“ALO kelimesi nereden geliyor?” diye merak edip interneti araştıracak olursanız bazı Türkçe kaynaklarda, Alexander Graham Bell’in sevgilisi “Alessandra Lolita Oswaldo” adının baş harflerinden kaynaklandığı yönünde yanlış bir iddiaya rastlarsınız. Sunay Akın da dahil olmak üzere, bir takım yazarlar bu hikayeye itibar edip gerçekmiş gibi anlatınca, Alessandra Lolita Oswaldo isimli hayali kadın, sadece Türkçe konuşanların inançlarında yaşattığı bir tarihi kişilik haline geldi. Zaten bu ismi Google'da aratırsanız Türkçe sayfalar dışında bir yerde bulamazsınız. Esasında oldukça mutlu bir evliliğe sahip olan Bell ve eşi, uydurulan bu hikayeyi görse muhtemelen çok üzülürdü. Graham Bell’in gerçek aşk hayatı ise şöyle: 1876’da telefonun patentini aldığında bekârdı ve 1877 yılında Bell Telephone Company adlı şirketini kurar kurmaz yıllardır ilişkilerinin sürdüğü ancak Bell’in şirket için paraya ihtiyacı olması sebebiyle bir süredir evlenmeyi ertelediği Mabel Hubbard ile dünya evine girdi. Alexander’ın Mabel’e düğün hediyesi, çiçeği burnunda şirketinin 1497 hissesinden 1487’ydi ki bunun hisselerin %99’una tekabül ettiği düşünülürse kaba tabirle "şirketi hanımın üzerine yapmıştı". Avrupa’da bir yıl kadar süren bir balayı geçiren çiftin toplamda 4 çocuğu ve mutlu bir aile yaşamları oldu. Alessandra Lolita Oswaldo ise hiçbir zaman var olmadı. İşin kötüsü “ALO” efsanesinin yer aldığı mecralarda kullanılan fotoğraf Bell’in hayat arkadaşı Mabel’e aittir. Peki nereden geliyor bu ALO? Muhtemelen Fransızca’dan. Osmanlı Devleti’nde 1840’ta kurulan Posta Nezareti’nin telefonun da kullanıma girmesiyle Posta, Telgraf ve Telefon Nezareti’ne dönüştürüldüğü 1909 yılında, Osmanlı coğrafyasında elitler arasında Fransızca konuşmak pek popülerdi. Zira 19. Yüzyıldan itibaren Avrupalı simsarlar aracılığıyla Osmanlı Devleti’ne hem teknoloji, hem de kültür transferi başlamıştı. Fransızca, özellikle de imparatorluğun son yıllarında, siyasi anlamı da olan bir dil haline gelmişti. Batılılaşma yanlısı aydınlarla azınlıkların oluşturduğu basın bile kimi yayınlarında Fransızca dilini kullanmıştı. Bunun da etkisiyle o dönemde bu topraklara transfer olmuş teknolojilere dair pek çok kelime de Fransızca’dan geçmiştir. Nitekim bugün bu kelimeleri hâlâ Fransızca'da okunduğu şekliyle kullanıyoruz. Örneğin, Lokomotif (locomotive), şimendifer (chemin de fer), kondüktör (conducteur), ray (rail), anten (antenne), radyo (radio) gibi… Doğal olarak o dönemde ülkemizde kullanılmaya başlayan telefon sadece teknolojisiyle değil, kültürüyle beraber ithal edilmişti. Yani “Alo” kelimesi Türkçeye diğer terimler gibi Fransızca’dan geçmişti. Fransızlar resmi telefonlarda kibar bir selamlama ifadesi olarak “allo” kullanırlar. Fransızların telefonda “allo” kullanmasının muhtemel sebebi de, telefonun yaygınlaşmaya başladığı dönemde telefonun anavatanı olan ABD’de de telefon selamlama cümlesi olarak “Hello” kullanılmasıdır. 19. Yüzyıl başlarında diğer Avrupa dillerinden İngilizce’ye “Hullo” olarak geçen, gemicilere ait “bağırma, dikkat toplama” ifadesinin “Hello”ya dönüşmesinde Thomas Edison’un payı vardır. Halloo, hallo, halloa, halloo, hello, hillo, hilloa, holla, holler, hollo, holloa, hollow, hullo şeklinde çeşitlenen kelimenin kökleri 13. Yüzyıl Fransızcası’na kadar gider. İlk icat ettiği ses kayıt cihazına da test amacıyla “Halloo!” diye seslenen Thomas Edison, 1833’te ilk olarak Londra’da bir gazetede kullanılan “Hello”yu, Pittsburgh’taki telgraf müdürlüğüne telefonda kullanılması için önermişti (O sırada Bell’in önerisiyle telefonlar “Ahoy! Ahoy!” diye açılıyordu). Bu öneri hemen kabul edilmiş olsa gerek ki, yarım asır sonra 1889’a gelindiğinde telefon merkez santralinde her telefon "hello" diye açılır, çalışan telesekreter kızlarsa “Hello kızları” (hello-girls) olarak anılır olmuştu. Şu an bu podcast'i dinlediğiniz teknoloji zincirindeki en önemli adımlardan biri...

100. programımıza bir kala Dome'da gerçekleştirdiğimiz canlı etkinlikte maalesef teknik bazı problemlerden ötürü sesler epey problemli oldu. Temizleyebildiğimiz kadar temizledik, budadığımız kadar budadık... En azından dinlenebilir bir hale getirmeye çalıştık (Fatih Turgel'e teşekkürler). Tüm dinleyenlerimizden çok özür dileriz. Konumuz: Yaz Saati uygulaması gerçekten de gerekli mi?

Kayıtlarını 2017'nin son haftasında yaptığımız 98. bölümümüzü, 2018'in ilk bölümü olarak Podcast dizinimize bu hafta ekliyoruz. Konuğumuz Halil Babilli'ydi ve kendisiyle "son gerçeklik çağını" konuştuk. Dolu dolu bir program oldu. Günümüzde gerçeklik algısı... Niçin veriler değil de, "kişisel kanı" öne geçiyor? "Ne düşünürsek o" mu? Gerçeğin "manipülatörü" kimler? Görsel olarak bile yanıltılabileceğimiz günler geliyor... Bilgi silsilesi ve itibar silsilesi "Gerçeklik Teyit Hizmeti" olabilir mi? Filtreler sağlıklı çalışır mı? Bu hizmet kabiliyetlerimizi azaltır mı? Eşitlik höristiği. Herkese sağlıklı, mutlu ve huzurlu yıllar dileriz.    

Her geçen gün yeni bir sözdebilimin ortaya çıktığı, şarlatanların kanal kanal gezdiği, ne idüğü belirsiz iddiaların popülerlik kazandığı günlerden geçiyoruz. Bu eğilimin ardında belki de ülkemizdeki bir takım siyasi ve ekonomik belirsizliklerin etkisi vardır. Maalesef insanlar iyi şeyler duymaya ya da dertlerini "kısayoldan" halletmeye ihtiyaçları olduklarında, bu tür palavralara daha çok prim veriyorlar. Birileri her şeyi nefesle, titreşimlerle, ne idüğü belirsiz enerjilerle açıklayadursun; gelin biz bilim ne söylüyor ona bakalım. Mesela... Gerçekten de olumsuz duygular "evrene kötü enerji yaymamıza mı" neden oluyor? Elbette mesele "kötü enerji" değil. Ancak olumsuz duygular, beynimizin çalışma şeklini ve dolayısıyla da dünyayı algılama biçimimizi ciddi derecede değiştirir. Bu olumsuz duygulardan başlıcası strestir. Stres, herhangi bir tehdit varlığı altında tetiklenen bir dizi sinirsel yanıttır aslında. Kendinizi bir aslan saldırısı tehdidi altındaki bir ceylan olarak düşünün. Artık ne önünüzdeki otun, ne çiftleşmenin, ne vücudunuzdaki bakterilerden kurtulmanın bir değeri vardır. Önemli olan tek şey kaçmak ve hayatınızı kurtarmaktır. Bu nedenle sindiriminiz yavaşlar, üreme sistemi devreden çıkar, bağışıklık sistemi bile bir süre askıya alınır. Tüm kaynaklar artık dikkate ve harekete yöneltilecektir. Elinde bıçakla üzerimize gelen bir katil olduğunda da tıpkı ceylanın yaşadıklarını yaşarız. Ne var ki artık ormanda yaşamıyor olmamız ya da evimize sık sık katillerin uğramaması hiç strese girmediğimiz anlamına gelmiyor. Trafikte sıkışıp kalmak, bir projeyi gece yarısına yetiştirmeye çalışmak, çok kritik bir sınav arifesinde olmak... Bıçak tehdidi karşısındaki kadar olmasa da bunlar da stres yaratır. Ve bu stres çeşitli sistemlerimizin aksamasına neden olur. Bu nedenle kronik stres sindirim problemlerine, gebe kalma zorluklarına, sık hastalanmaya, adet düzensizliğine ya da iktidarsızlığa yol açabilir. Dahası da var... Pek çok araştırma olumsuz duygular içerisindeyken "negatif bilgiyi" "pozitif bilgiden" daha çok dikkate aldığımızı ortaya koyuyor. Hatta negatif bilginin olası etkilerini abarttığımızı. Örneğin bir deneyde, iki gruptan birisi özellikle strese sokulmuş (onlara deneyden sonra kalabalığın önünde bir sunum yapacakları söylenerek). Daha sonra bu gruplara kapkaça uğramak, merdivenden düşmek gibi gündelik hayatta karşılaşabilecekleri tehlikelerle ilgili bazı istatistikler vermişler. Stres altındakiler bu risklerin yüksekliğine hemen ikna olmuşlar. Stressiz olanlarsa pek kolay fikir değiştirmemişler. Bu mekanizmanın bize günümüzde zarar verse de evrim sürecimizde "hayatta kalmaya yarayan" bir işlev olarak geliştiğini vurgulamak gerek. Neticede çok tehlikeli bir ortamdaysanız, diyelim bu aslanlarla dolu bir Afrika ormanı olsun, çevredeki en ufak olumsuz sinyali ciddiye almak gerek! Çalılardan gelen bir sese "kedidir kedi" deyip geçmek, hayatımıza mâl olabilir. Ancak olumsuz duyguları ve bununla beraber değişen algımızı kontrol altına almayı başaramazsak, trafik sıkışıklığı bile "aslan tehdidiyle" aynı etkiyi yapabilir. Bu arada tersi de mümkün. Eğer olumlu duygular içerisindeysek, bu defa da pozitif bilgilere haddinden fazla değer veriyoruz. Bunun en gülünç örneklerinden birini New York City'de yapılan bir araştırma ortaya koydu. Araştırmanın sonuçlarına göre kış ortasında aniden güneş açarsa loto oynayanların sayısında kaydadeğer miktarda artış gerçekleşiyordu. Yani olumlu duygular içerisindeyseniz, loto kazanmak gibi çok düşük bir olasılığı, gerçekte olduğundan daha yüksek görebilirsiniz. Tüm bu süreçlerden büyük ölçüde amigdalamız sorumludur. Şarlatanların ne söylediklerini bir kenara bırakın: "Kötü enerji yaymak" ya da "evrene iyi enerji göndermek" diye bir şey yok. Amigdalayı ehlileştirmek ya da ehlileştirememek var. Yani kaygılarımızı bastırabilmek ya da kötü durumlar...

2017'nin son Muhabbet Teorisi'nden sizlere merhaba! Bugün yıl içerisindeki önemli haberleri ele aldık. Bir de konuğumuz vardı: Işıl Arıcan! Onunla birlikte her birimizin seçtiği haberler üzerinden geçtik, konular hakkında bir takım bilgiler de aktarmaya çalıştık. Kübra Karacan da Twitter'dan destek verdi. Sıradaki bölüm Halil Babilli'nin konuk olduğu "Son Gerçeklik Çağı" olacak! (Çekimleri çoktan yapıldı biliyorsunuz). Yayın boyunca paylaştığımız bağlantılar şu tweet zincirinde: https://twitter.com/AcikBilim/status/946078362807791616 Hepinize harika, mutlu, güzel bir yıl diliyoruz.  

NöroBlog Podcast'in 11. bölümünde "kişilik" konusunu tartıştık. Kişilik nedir? Kişiliğimiz hangi kriterlere göre tanımlanabilir? Kişilik testlerine güvenebilir miyiz? Siyasilerin açıklamaları üzerinden kişiliklerine dair hangi bilgileri elde edebiliriz? Kişilik bozuklukları tedavi edilebilir mi? Herkese keyifli dinlemeler...

Safsatalarla geçen bir haftanın sonunda "hiçbir konu bulma sıkıntısı" yaşamadık... Öyle ki, konuşacağımız her şeyi programa sığdıramadık bile. Nefes terapisi nedir? Allah allah... Kontesi gece yarısı kim sevdi? Canan Karatay'ın iddiaları... Alüminyum ve Alzheimer ilişkili mi? Veriler kraldır! Tevfik Uyar'ın bir ses problemi vardı; bir süre sonra halloluyor (mikrofon değişikliği). Dinleyicilerimizden özür dileriz.

Bugün değerli bilim insanı Carl Sagan'ın ölüm yıl dönümü olduğundan, 2012 yılında Açık Bilim olarak seslendirdiğimiz "Soluk Mavi Nokta" videosunun ses kaydını yayınlıyoruz. Seslendiren: Tevfik Uyar, Düzenleyen: Işıl Arıcan. Rahat uyu Carl Sagan... Orijinal yazı: http://www.acikbilim.com/2012/02/video-gorsel/soluk-mavi-nokta.html

10 Aralık 2017 tarihli Dome canlı yayınımızda paranormal serimizin sonuncu programını gerçekleştirdik. Artık ayaklarımızı yere basma vakti geldi... Haber turu: İki yeni "genç" galaksi kuramları değiştiriyor... Crispr-Cas9 ile yeni gelişmeler... Mars'ın atmosferinin kaçma nedeni manyetosfer olmayabilir. Havada durma, psikokinezi... Köken olarak ne zamana dayanıyor? Cisimleri uçurduğunu iddia edenlerin numaraları. Israrla bayinizden isteyin.    

İçimi kemiren, ciddi ciddi aklımı kurcalayan bir soru var.  Tam olarak bana yaşattığı duyguyu şair Cemal Safi daha iyi ifade ediyor: "İçim ürperiyor... Ya evde yoksan?" Yokluğu beni böylesine korkutan, mutluluğumu varlığına bağladığım, umudumu yitirmekten endişe ettiğim şey dünya dışı yaşam. Yani hanımlar, beyler, bu yaşadığım şey bir "evrensel yalnızlık" korkusu! Tamam... Kainatta yüz milyarlarca galaksi ve bir de onların içinde milyarlarca ve milyarlarca yıldız var. Hatta bir de onların çevresinde milyarlarca ve ... ve milyarlarca gezegen... Ancak yine de, hâlâ ve hâlâ, ne kadar büyük bir kozmik tesadüfün ürünü olduğumuzu yeterince bilmiyoruz. Dünya tarihine bakarsak, daha Dünya'da koşullar elverişli hale gelir gelmez yaşam kendini göstermiş gibi görünüyor. Kâinatın yaşamla dolup taştığını düşünmemize neden olabilecek, muazzam bir olgu bu... Ancak burada bilim insanlarının kafasını karıştıran önemli bir soru var: Madem yaşam bu kadar kolay ortaya çıkmış (hani Dünya daha soğur soğumaz olmuş ya), o halde dünyanın farklı yerlerinde birden fazla yaşam formu ortaya çıkması gerekmez miydi? Belki çıkmıştır ve bizim ökaryot dedemiz hepsinden daha başarılı olduğu için onlara yaşam şansı tanımamıştır... O halde yine de, aradan geçen dört milyar yılda en azından bir tane daha başarılı bir form ortaya çıkmış olması gerekmez miydi? Ah... Kafamda deli sorular... Belki zaten aramızdadırlar. Biz dünyada (ve uzayda) sadece kendimize benzeyen bir canlılık aradığımız için gözden kaçırıyoruzdur. Ama bu sefer de "en azından metabolik faaliyetlerinin ürünlerini görmemiz gerekmez miydi?" diye soruyor insan. Hani bir yerlerde aşırı ummadığımız bir gazdan fazlaca üretiliyor olsa, bakınca bildiğimiz türden bir canlı bulamasak ve şüphelensek mesela... Ama böyle bir şeyle maalesef karşılaşmış değiliz. Az önce bol milyarlı cümleler telaffuz ettim. Buradaki "bol sıfır" ümidimizi besliyor. Öte yandan olasılık kesrinin paydasında da bol sıfır var gibi görünüyor. Bu bol sıfıra "büyük filtre" deniyor ama ne kadar "büyük" olduğu tam kestirilemiyor. Zira şu an elimizde yaşam barındıran tek gezegen olduğu için bu büyük filtrenin nerede olduğunu tam bilemiyoruz. Elimizde bir örnek daha yok ki! Bildiklerimizden yola çıkarsak, Güneş Sistemi'nde bakabildiğimiz her yer çorak görünüyor. Yani filtre "YERLERDE!". Eğer öyleyse evrende kesin olarak yalnızız demek. Demek ki kendini kopyalayabilen bir molekül, bir kılıfa girip de prokaryot olamıyor... Peki diğer olasılıklar neler? Belki filtre arkeler ve bakterilerin birleşerek birinin diğerinin mitokondrisi haline gelmesi ve "ökaryot" oluşturmasındadır. Dünya yaşamı için bir devrimdi bu. Bu sayede hücreler tabir-i caizse "kendi elektriğini" üretmeye başladı; ki daha fazla metabolik faaliyeti de ancak böyle destekleyebildi... Eğer filtre buradaysa, evrene bakınca sadece bol bol "tek hücreli yaşam" ve biyoimzalarını görmeyi bekleriz. Belki bu filtre fotosentezin icadındadır. Fotosentezden önce enerji kimyasallardan elde ediliyordu. Fotosentez sayesinde yıldızımızın ışığını bir enerji kaynağı olarak kullanabildik. Bu da atmosferimizde oksijen patlamasına neden oldu. Eğer filtre buradaysa, evrene bakınca bol bol oksijen ya da ozon imzası görürüz. Ya filtre çok hücreliliğe geçişteyse? Belki tek hücrelilerin birleşip organize olması o kadar da evrensel değildir. Belki de sudan karaya çıkabilmek pek öyle yaygın değildir. Ya eşeyli üreme? Peki ya "dev canlılara" karşı akıllı memelileri kayıran o meteor olayı? İki ayak üstünde doğrulma, alet kullanma, biliş devrimi gerçekleştirme, dil geliştirme, nükleer savaşlarla birbirlerini "yok etmeme"... Filtre bunlardan herhangi birindeyse, bir gün semalarımızda "selam dünyalı" diyecek birilerini göremeyeceğiz. Bu filtreleri sadece bizler atlattıysak "tamamen yalnız" olmasak da "zeki, iletişim kurabilen,

Paranormal serimize devam ediyoruz! Bu üçüncü program... Bu hafta konumuz spiritüalizm. Yani ruhçuluk! Haftanın haber turu: İlk hayvan atamız basit bir sünger mi? Galapagos adasında iki nesilde evrim... NVidia'nın yeni yapay zekası ürkütüyor... "Son gerçeklik çağında" tehdit altında mıyız? KOŞAN ADAM!!! Teknosa'nın "Merkür Retrosu", şu bizim reklamcılık... Ruh nedir? Ruhçuluk nedir? Muzip kardeşler. Faraday'ın zekice tasarladığı deneyler. Ruh fotoğrafçılığı... Artan makinelere rağmen azalan "garip olay" oranı. Haftaya Dome'dayız! Canlı yayına da bekleriz.    

Robotların iş dünyasına dâhil olmalarının akla gelen ilk yan etkisi iş gücünün el değiştirmesi… Bu doğru. Elbette çok daha ağır koşullarda, yorulmadan ve şikâyet etmeden çalışabilecek, insandan çok daha hızlı ve verimli bir şekilde görev yapabileceklerse, “rakip” olarak algılayabilirsiniz. Lakin robotların "iş gücü piyasasına" hakim olmasının çok daha başka etkileri de olabilir. Mesela, Nick Bostrom’un yapay zekânın olası tehlikelerini konu aldığı "Süperzekâ: Yollar, tehlikeler, stratejiler" adlı kitabında dikkat çektiği tarihi bir gerçek var… O da şu: Otomobilin icadından önce ABD’deki at nüfusu 27 milyondu. Elbette bu atlar, ulaşımda, taşımada, inşaatta, tarımda… Hemen hemen her yerde kullanılıyorlardı. Ne zaman ki motorlu araçlar piyasaya sürülüp de ucuzladı, at nüfusu dramatik bir biçimde düşmeye başladı. Bugün ABD’deki at nüfusu 3 milyon ve pek azı işe koşuluyor. Çoğunlukla hobi ve eğlence amacıyla yetiştiriliyorlar. Bostrom buradan yola çıkarak, robotların iş gücü piyasasını ele geçirmesi halinde insan nüfusunun da dramatik bir biçimde azalabileceğine dikkat çekiyor. Sosyal eşitsizlikleri de dikkate alarak… Zira eğer atlar insansa, bir de at sahipleri olacak… Ve belki de bu at sahiplerinin insafına kalacağız. Sadece "özellikle" insanları görmek istedikleri “hobi ve eğlence amaçlı” işlerde çalışacağız. Bostrom'un senaryosunu biraz paranoyakça bulabilirsiniz. Belki haksızdır da... Ya da en azından "yaratıcılık gerektiren işlerde insan hep önde olacak" diye avunabilirsiniz. Ancak robotların artık yaratıcılık gerektiren bir takım işler yapabilmeye başladığını da hatırlatmak gerek. Hatta -tartışmalı bile olsa- yapay zekâ artık sanat bile icra edebiliyor. Resim yapan, parça besteleyen yapay zekâ uygulamaları her geçen gün daha da gelişiyor. Üstelik bir robot bestesiyle bir insan bestesini birbirinden ayırmak neredeyse imkânsız… Yani gelecekte “sahiplik” imtiyazını elinde tutanların “ben sadece insan müziği dinlerim!” gibi takıntıları olmazsa vay halimize... Elbette bu çok çok çok kötümser bir senaryo. Bir anda insan nüfusu azalacak, piyasa robot iş gücünü üreten ve pazarlayan kimselerin kontrolüne girecek, bunlar da imtiyazlı yaşamlarını sürdürecek… Çok ciddi toplumsal dönüşümler olmadan böyle stabil bir dünya oluşması zor görünüyor. Ancak kimse o toplumsal dönüşümlerin gerçekleşmeyeceğini de iddia edemez; zira işsiz ve dolayısıyla yoksul insan nüfusunun her geçen gün artması ve bir uçuruma dönüşen gelir adaletsizliği, içinde bulunduğumuz düzenin bakî olamayacağını haber veriyor. Elbette bu sosyal riskler toplumun sadece bir kesimini ilgilendiriyor. Oysa Bostrom’a göre, yapay zekânın kontrolden çıkması insanlık için “varoluşsal risk”. Yani: Tür olarak dikkate almamız gereken bir "ölüm-kalım" meselesi. Pek çok bilim kurgu filminde konu edildiği üzere, yapay zekânın insan zekâsını aşması çeşitli riskleri beraberinde getiriyor. Hele bir de insanı aşan bu zekâ, başka bir zekâyı geliştirme kabiliyetine ulaşırsa belki de hapı yutarız... Bu üstel artış, yani daha zeki olanın daha yüksek bir zekâ yaratmasının zincirleme bir şekilde devam etmesi, “zekâ patlaması” olarak adlandırılıyor. Eğer zekâ patlaması gerçek olursa, insan zekâsı kısa bir süre içerisinde ziyadesiyle geride kalır. Öyle ki, bir insanla şempanze zekâsı arasındaki kadar şiddetli olabilir bu fark. İstediğimiz kadar "fişleri nasılda elimizde olacak... Çekeriz biter" diye düşünelim. Bu kadar yüksek bir zekânın tüm kontrollerimizi aşması an meselesidir… “Nasıl aşacak ki?” demeyin… Belki şu Dünya'da kendi hareketlerini kendinin kontrol ettiğini sanan şempanzeler de vardır. Tabii yine de hâlâ “Niçin robotlar insanları tehdit etsin ki?” diye iyimser bir soru sorabiliriz. Bana sorarsanız, son derece “mantıklı”, aşırı derecede rasyonel olacağını tahmin ettiğimiz böylesine bir zekânın, gezegenini sürekli olarak tahrip eden,

Geçtiğimiz hafta başladığımız Paranormal serimize devam ediyoruz. Bu haftaki konumuz "Duyu Dışı Algılama". Telepati, geleceği görme, bakmadan bilme gibi... Önce haftanın haberleri: Bakteriler ve kanser türleri arasındaki ilişki... Sinekteki mikrop sayısı. MIT'nin geliştirdiği "ısı bataryası"... Ve sonra da ana konumuz: Tarihte "duyu dışı algılamanın kanıtı olarak sunulan" deney serileri hangileri? Bunlarda nelere rastlandı? Nasıl usulsüzlükler döndü? İyi haftalar.

19 Ekim'de, yani bundan hemen hemen 1 ay önce, Hawaii Üniversitesi'nde heyecanlı bir şey oldu. NASA tarafından finanse edilen ve görevi Dünya yakınlarındaki asteroid ve kuyrukluyıldızları izlemek olan Pan-STARRS1 teleskobu ekibi, daha önce hiç bilmedikleri bir cisim keşfettiklerini fark ettiler. O sıralarda Dünya'dan 30 milyon kilometre uzaklıkta olan cismin ne idüğü belirsizdi. Bir kuyrukluyıldız mı? Yoksa bir asteroid mi? Yoksa... Bambaşka bir şey mi? Cismin hiperbolik yörüngesine bakılırsa Güneş etrafında yörüngeye hiç girmemişti. Yörüngesi kabaca hesaplandığındaysa kaynağı Vega yıldızıymış gibi görünüyordu. Ne var ki asteroidin hızının saniyede 26,4 km olması cismin Vegalı olmasına bir engel teşkil ediyor gibi görünüyordu. Zira lk belirlemelere göre asteroid 300.000 yaşındaydı! Bu kadar "kısa" sürede Vega'dan gelmiş olamazdı! Bir süre sonra "Belki bir kuyrukluyıldızdır" diye düşünüldü çünkü eğer öyleyse, yıldızların yanından geçerken hız kazanmış olabilirdi ancak ESO ve diğer gözlemevlerinden gelen gözlem raporları onun bir kuyrukluyıldız olamayacağını gösteriyordu. Nihayet cismin bir asteroid olduğuna karar verildi. Uluslararası Astronomi Birliği, 14 Kasım 2017'de yaptığı duyuruyla 1I/2017 U1 teknik adını verdiği objeyi "yıldızlararası asteroid" olarak sınıfladığını bildirdi. Bu tamamen yeni bir sınıflama olduğu için ziyaretçimiz bu şerefe mahsar olan ilk nesne. Keşif sahibi Hawaii'li astronomlar ise ona Hawaii dilinde "uzaklardan gelen ilk ziyaretçi" anlamına gelen "Oumuamua" adını verdi. Tam olarak da söylediğim gibi telaffuz ediliyor. Cismin fiziksel özellikleri hakkında da bilgimiz var zira keşfinden hemen sonra uygun dünya teleskopları adeta seferberlik ilan etti ve cismin ayrıntılarını keşfettiler. Görünüşe göre cisim puroya benziyor. 100 metre çapa ve 800 metre uzunluğa sahip. Açıklık oranı (yani eninin boyuna oranı) güneş sistemimizde daha önce hiç görmediğimiz bir boyutta! Ayrıca her 7.3 saatte bir parlaklığı bir an için 10 katına çıktığından, cismin hızlı bir biçimde döndüğü anlaşılıyor. Cismin muhteviyatında su ve buz yok. Çoğunlukla metal... Ve yıldızlararası uzuuun yolculuğunda sürekli kozmik ışınların bombardımanına uğradığı için kızarmış. Yani gerçekten de kırmızıya çalan bir rengi var. Bu keşif pek fırtınalar koparmış olmasa da, Dünya astronomlarının ilk kez "başka bir yıldızdan" gelen ziyaretçiyi gözlemledikleri anlamına geliyor. Yani gerçekten de tarihi bir keşif! Astronomlara göre bu tür cisimlerden her yıl en az bir tanesi yakınlarımızdan geçiyor olabilir ama genelde çok küçük olduklarından muhtemelen onları göremiyoruz. Bu kez kallavi bir cisimle karşı karşıya olduğumuz için şanslıyız. NASA'nın Gezegen Muhafaza Birimi'nden Lindley Johnson'a göre "doğru yerde doğru zamana bakıyor olmak" da bu tarihi keşif için önemli bir şans faktörüydü. 20 Kasım'dan beridir iki önemli teleskop Hubble ve Spitzer de cismi takip ediyor. Yörüngesine bakılırsa 1 Kasım'da Mars'ın yanından geçen cisim, 2018 Mayıs ayında Jüpiter yörüngesini geçecek. 2019 Ocak ayında Satürn'ü de aşan cisim, Pegasus Takımyıldızına doğru bir rotayı takip ederek Güneş Sistemi'mizi terk edecek. İnsan merak ediyor... O uzunluktaki yolculuğunda Oumuamua kimbilir nerelerden geçti? Neler gördü? Ah bir dili olsa da konuşsa değil mi? Kaynaklar: https://www.nasa.gov/feature/solar-system-s-first-interstellar-visitor-dazzles-scientists https://www.iau.org/news/announcements/detail/ann17045/ https://www.nasa.gov/feature/jpl/small-asteroid-or-comet-visits-from-beyond-the-solar-system   Yazan ve Seslendiren: Tevfik Uyar Düzenleyen: Kübra Karacan Müzik: http://www.bensound.com (CC)  

Muhabbet Teorisi'nde ilk kez bir seriye başlıyoruz bu hafta... Bir kaç program boyunca Paranormal ve Parapsikoloji konularını konuşacağız. Bu ilk bölümde konuyu genel olarak ele aldık. Sıradaki bölümlerde telepati, telekinezi, levitasyon vb. alt konuları detaylı olarak işleyeceğiz. Haftanın haberleri: Güneş sistemimizdeki yabancı ziyaretçi, Ross 128 b: Yaşanabilir en yakın öte gezegen, Arkeolojide veri bilimi Paranormalin tanımı: Genel bir tanım mı? "Paranormal" destekçileri mi böyle anıyor? Paranormal neden çekici? Psişik güçler bir arayışı mı yansıtıyor? Adaletsizlik ve haksızlığa tepki mi? Tekrar edilebilirlik ve Olağanüstü İddia / Kanıt Denklemi McLab ve Randi'nin Trollemesi Animizm ve Ruh

Kaan Öztürk'ün sunduğu ve Prof. Dr. İlker Birbil'i konuk ettiği 91. bölümde yapay öğrenme, veri bilimi ve yapay zekâ kararlarının şeffaflığı ele alındı. Makine kararlarına ne kadar güvenebiliriz? Sosyal açıdan sonuçları memnun edici olur mu? Makineler karara kutu... Peki ya insan? Farklı hakimler farklı karar verebiliyor... Ya algoritmalar? Yine de insan kararları... Bu yüzyılda devreden çıkarlar mı? Yoksa bu ham bir hayal mi? Neye ihtiyacımız var? Türkiye için tren kaçıyor mu?    

Bu hafta sizlere mucitler tarihindeki elim bir olayı anlatacağım. Topsy'nin ölümünü... Topsy, mucit Thomas Edison’un Nikola Tesla’ya açtığı savaşta bir adım öne geçebilmek için infaz ettirdiği filin adıdır. Kan donduran infaz 4 Ocak 1904'te gerçekleşmiştir. Peki, ne oldu da Edison'un, bir filin elektrikle öldürülmesine yol açacak kadar gözü döndü? İki mucit arasındaki ilişki Edison’un ABD’ye yeni gelmiş Sırp mühendis Nikola Tesla’yı işe almasıyla başladı. O yıllarda Edison, mucidi olduğu akkor lambanın kullanımını yaygınlaştırmak adına kurduğu elektrik santraliyle meşguldü. Edison’un elektrik santrali bugünkülerin aksine “doğru akım (DC)” üretmekteydi. Doğru akımın taşınma problemleri nedeniyle New York sokakları adeta bir kablo cehennemine dönmüştü. Öyle ki, hemen her gün tellere dokunan bazı meraklı çocuklar ya da telleri görmeyen dikkatsiz yetişkinler elektrik akımına kapılarak hayatını kaybediyordu. Tesla, patronu Edison’a alternatif akıma (AC) dair buluşlarından bahsetmiş, bu akımı kullanmanın daha zahmetsiz ve emniyetli olabileceğini iddia etmişse de Edison ticari nedenlerle Tesla'ya kuak asmamıştı. Birbirine tamamıyla zıt olan karakterleri ve anlayış farkları nedeniyle ikilinin arasındaki uçurum günbegün açıldı ve nihayet bir gün Tesla istifayı basıp Edison’u terk etti Vakit kaybetmeden kendi çalışmalarına başlayan Tesla, AC elektrik motoru için bir sermayedar bulmayı başardı. Finansörünün de desteğiyle 1887 yılında AC motor ve enerji iletimi ile ilgili jeneratörlerden, transformatörlere, pek çok araç için yedi ayrı patent başvurusunda bulundu. Bir süre sonra Westinghouse firmasının kurucusu George Westinghouse bu patentlerin değerini görerek Tesla ile çalışmayı kabul etti. Artık arkasında sermaye gücü olan Tesla’nın yükselişi Thomas Edison’u ve yatırımlarını tehdit etmeye başlamıştı çünkü gerçekten de doğru akımın ciddi dezavantajları vardı. En basitinden, DC’nin gerilimi doğası gereği kolay değiştirilemiyordu. O dönemde farklı cihazlar farklı gerilimlere sahip olduğundan, farklı gerilimli her tür cihaz için farklı iletim hatları kullanılyordu -ki şehri kablo cehennemine çeviren detay buydu. Oysa alternatif akım öyle değildi. Dağıtım tek şebekeden yapılabiliyor ve elektrik hangi amaçla kullanılacaksa, gerilimi cihaza girmeden  önce kolaylıka değiştirilebiliyordu. Alternatif akımın kullanılmaya başlanması, şehri kablo çöplüğü olmaktan kurtarabilirdi. Bu gerçek karşısında yatırımlarını kaybetme riskiyle karşı karşıya kalan Edison, alternatif akıma kara çalma eylemlerine girişti. İlk olarak Edison’un asistanları halka açık gösterilerde alternatif akımla kedi ve köpekleri öldürmeye başladılar. Sanki doğru akım hayvanları öldürmüyormuş gibi... Sonra, propaganda taktiklerini pek iyi bilen Edison, New York eyalet hapisanesine AC ile çalışan elektrikli sandalye yaptı. "Yüce Gönüllü(!)" Edison bunun için beş kuruş bile almadı. Tesla'dan hırsını alamayan ve korkusu dinmeyen Edison, AC'ye kara çalmak için yeni yollar bakındığı sırada fırsat ayağına geldi: New York sirkinin meşhur fili Topsy'nin, üç kişinin ölümüne neden olduğu için öldürülmesine karar verilmişti.  Yetkililere koşan Edison, filin elektrikle öldürülmesi fikrini kabul ettirdi. Elbette bu elektrik akımı "alternatif akım" olacaktı! Maalesef zavallı Fil, bir AC kaynağından 6000 volt elektrik verilerek 1500 kişinin gözleri önünde öldürüldü. Olayı kendi lehinde propaganda aracı olarak kullanmak isteyen Edison, başkalarına da izletebilmek için filin infazını baştan sona filme aldı. Yeri gelmişken Edison'la Tesla arasında geçtiği iddia edilen bir dedikoduyu da aktaralım: Edison, bir gün Tesla’ya arızalı bir DC jeneratörünü tamir ederse 50 bin dolar ikramiye ödeyeceğini söyler. İcatlarını geliştirmek için paraya ihtiyaç duyan Tesla, jeneratörün tamirini kısa sürede bitirir. Vaat edilen karşılığı istemek için Edison’un karşısında çıktığında hayal kırıklı...

Doksanıncı bölümümüzden sizlere merhaba. Dome İstanbul'da canlı olarak sahnelediğimiz doksanıncı bölümümüzde kuantum zırvalarını ele aldık. Müon tomografisi ve piramitlerde keşfedilen yeni boşluk Proxima Centauri'deki kuşak Mucize nedir? Ne demektir? Neden sözdebilimciler kuantuma bu kadar sardılar? Fizikçilerin bunda suçu var mı? Belirsizlik ilkesi ve kuantumun anlaşılabilirliği. Her ayın ilk pazar gününde Dome'da buluşmaya devam ediyoruz. Sosyal medya hesabımızı takip edin. [Yalansavar] [Açık Bilim Facebook] [Açık Bilim Twitter] Açık Bilim'i desteklemek isterseniz Patreon hesabımıza bağışta bulunabilirsiniz. Youtube'dan izlemek isteyenler bu bağlantıyı takip edebilirler.

İki insanın etkileşimi demek, bir beyindeki elektrik sinyalinin söz, yazı, ses, yüz ifadesi gibi araçlarla diğerinin beynine aktarılması demektir. Şimdi dinlediğiniz bu cümleler, benim beynimde elektrik sinyalleri olarak ortaya çıktıktan sonra, dudaklarım aracılığıyla sese dönüştü ve kulaklarınızdan içeriye girdi. Tekrar elektrik sinyaline dönüştürülerek yorumlandı. Yani iletişim dediğimiz şey, bu sinyalin dolaylı olarak transferidir. Peki ya iki beyni birbirine kabloyla bağlayarak da bilgi transfer edebilir miyiz? Bu sorunun yanıtını arayan bazı araştırmacılar uzun yıllardır deneylerine devam ediyorlar. Anlatacağım deneylerden ilki "fareden-fareye". 2013 yılında Duke Üniversitesi'nde yapılan bu deneyde iki fare kullanıldı. Farelerden birine kırmızı ve yeşil ışıklar gösterildiğinde, her renk için farklı bir tuşa basarak suyu alabileceği öğretildi. Paralel bir odadaki fare için de aynı düzenek kuruldu. Tek bir farkla... Bu ikinci fare ışıkları göremiyor, eğer su istiyorsa hangi zamanda hangi tuşa basması gerektiğini bilmiyordu. Bu iki farenin beyinleri birbirlerine bir kablo aracılığıyla bağlandı ve 45 saatlik süre sonunda, ikinci fare diğerinin zihninden "hangi tuşa basacağı" bilgisini alabilir hale geldi. Araştırmacılar aynı sonucu fareleri iki farklı ülkeye yerleştirip verileri internetle transfer ederek de aldılar. İkinci deneyimiz, "insandan-fareye". Elektroensefalografi (EEG) yöntemiyle yapılan bu deney Harvard Üniversitesi'nde gerçekleştirildi. Bilgisayar başında oturan insan gönüllüler, önlerindeki ekranda bazen kare, bazense daire şekli görüyorlar, başlarındaki elektrotlar yoluyla EEG verileri bilgisayara aktarılıyordu. Bilgisayar bu verileri alıp ultrason dalgalarıyla hemen yan odadaki farenin zihnine gönderiyordu. Bu dalgaların yönleneceği beyin bölgeleri öyle bir seçilmişti ki, insanlar kare gördüğünde farenin kuyruğu yukarı kalkıyor, daire gördüğündeyse yere iniyordu. Üçüncü deneyimiz, "insandan-makineye"... 1996 yılında nörodejeneratif bir hastalığa sahip olduğunu öğrenen Jan adında bir kadın, kısa bir süre sonra uzuvlarının kontrolünü hepten yitirdi. 2012 yılında Jan'ın beynine iki adet elektrot yerleştirildi ve bir süre sonra bir robot kolu kontrol etmeyi başardı ve kendi yemeğini kendi yiyebilir hale geldi. Bitmedi... Jan, zihniyle makine dünyasını kontrol etmeyi çok sevdiğinden, ABD savunma teknolojileri ajansı DARPA'yla çalışmayı kabul etti. Bugün Jan, beynindeki elektrotlarla simülatörde F-35 uçurabiliyor. Anlatacağım son deney, "insandan-insana". 2014 yılında Washington Üniversitesi'nden araştırmacılar, Transkranyal Manyetik Stimülasyon adını verdikleri yöntemle, bir insanın başka bir insana ait parmağı oynayabilmesini sağladılar. Hem de bu bağlantıyı internet üzerinden, birbirinden çok uzakta bulunan iki insan arasında sağladılar. Olağanüstü değil mi? Peki bu ne demek? Yakında düşüncelerimizi birbirimize bluetooth ya da kablosuz internet aracılığıyla aktarabilecek, bir anımızı bir başkasının gözlerinin önünde oynatabilecek miyiz? Belki... Sinirbilim araştırmacıları, yukarıda saydığım ve benzeri deneyler nedeniyle, gidişatın oraya doğru olduğunu düşünüyorlar. Ancak söylediğim kadar net bir bilgi aktarımının vadesi uzun ve "yakın gelecekte" pek mümkün görünmüyor. İnsan-insan ya da insan-makine etkileşiminin bu boyuta gelmesi bildiğimiz dünyayı kökünden değiştirecek gelişmeler aslında. Yüzlerce kitabı bir saat içinde zihnimize yerleştirmek ya da bir başkasının bilgisini ya da deneyimlerini internetten "indirebildiğimizi" düşünün. Bu durum çalışkanlık veya kültürlülük gibi meziyetleri, eğitim ve öğretim gibi faaliyetleri yeniden tanımlamamıza yol açar. Hele ki bunları sadece belli bir kesim insanların yapabilmesi, eşitlik ve adalet kavramlarını baltalar; ve bambaşka bir elit sınıfını ortaya çıkarabilir. Ömrümüz vefa ederse, geleceğin neler getireceğini göreceğiz.

Muhabbet Teorisi'nin 89. bölümünde pek çok konuda uzun uzun, güzel güzel sohbet ettik. Önce geçen haftanın haberleri turumuzu gerçekleştirdik. Sonra da devridaim makineleri iddiaları üzerine konuştuk. Güneş Sistemi'ndeki yabancı nesne. Sophia'a Suudi Arabistan vatandaşlığı Yapay zeka hata yaparsa, cezalandırılabilir mi? Kasıtlı kötülük yapabilir mi? Makaklarda performansı %40 artıran non-invazif yöntem Devridaim makineleri: Sahtekârlık mı? İşbilmezlik mi? fMRI bizlere neler kattı? Hafızamız manüpile edilebiliyor mu? Önümüzdeki hafta programımız DOME'da, canlı gösteri şeklinde olacak. 5 Kasım'da bekleriz.  

Bundan çok uzun yıllar önce Theseus'un gemisi, Girit'e çıktığı seferden muzaffer dönmüş, zaferin bir anıtı olarak Atina'ya demirlemişti. Elbette zaman kimsenin dostu değildir... Her geçen yıl bu geminin bazı parçaları çürümeye başladı. Anıt olduğu için bakımsız bırakmadılar: Bu çürüyen parçalar yenisiyle mutlaka değiştirildi. Ancak gün geldi, Theseus'un gemisinin değiştirilmedik hiçbir parçası kalmadı. Soru şu: Artık Atina'da hatıra olarak duran gemi, zaferi kazanıp da gelen o efsane gemi midir? Yoksa karşımızda tamamen farklı, yeni bir gemi mi vardır? Kimine göre gemi artık o eski gemi değildir. Mesela aynı ırmakta iki kere yıkanılmayacağını düşünen Heraklitos'a göre, gemi daha ertesi gün aynı gemi olmaktan çıkar ve artık yeni bir gemi olur... Kimine göreyse insanlar onu Theseus'un gemisi olarak gördüğü sürece, tanım değişmeyecektir. Soruyu çetrefilli hale getirmek de mümkün. Mesela Theseus'un gemisinden sökülen eski parçalarla hemen yanıbaşında yeni bir gemi inşa edilseydi... Hangisi "daha çok" Theseus'un gemisi olurdu? Antik Yunan felsefesi deyip geçmeyin. O zamandan bugüne uyarlanabilecek bir "tanımlama sorunuyla" karşı karşıyayız. Örneğin beynimizi, içindeki tüm düşünce ağı ve hatıralarla birlikte bir robotun zihnine nakledebilseydik, o robot biz olur muyuz? Beden tamamen farklı ama zihin aynı zihin! Eğer bizi biz yapan düşünce dünyamız, anılarımız, yani zihnimizse, bu soruya yanıtımız evet olmalı... Yok eğer biz kendimizi ancak "insan bedenimizle" tanımlayabiliyorsak, yanıtımız "hayır" olmalı. Daha çetrefilli bir soru sorayım: Diyelim vefat ettik ancak tıp öyle ilerlemiş ki... Bizi vakit kaybetmeden kök hücrelerimizden yeniden vücuda getirebilmişler. Üstelik az evvel robota naklettiğimiz tüm o veriler de, yeni kafatasımızın içindeki yeni beynimize bir şekilde nakledilebilmiş. Bu defa hem beden hem de zihin bir öncekinin aynı... Peki bu taze beden biz olur muyuz? İşte başka bir kafa karıştırıcı soru daha: Diyelim ışınlanma makinesi bir şekilde mümkün oldu. Biz de bayram ziyareti için memlekete ışınlanacağız. Aksilik bu ya, tam biz ışınlanırken bir arıza meydana geldi makinede. Ancak bu arıza öyle bir arıza ki, biz gurbette yok olmadık ama sılada da bir kopyamız oluşuluverdi. Şimdi bizden iki tane var... Aynı beden. Aynı zihin. Her şeyiyle biri diğerinin kopyası. Hangisi biziz? Bu iki şahıs aynı kişi midir? İlk andan itibaren farklı deneyimlere sahip olacaklarından, artık bambaşka iki kişi midir? Sizce hangisi daha "biz"dir? Giden mi? Kalan mı? Bu soruların doğru yanıtları yok elbette. Her birine "evet" demek için de "hayır" demek için de pek çok neden var. Evetler de, hayırlar da mantık yürütmeleriyle desteklenebilir ya da çürütülebilir... Kim ne derse desin, en nihayetinde bir yanıtı diğerine tercih etmek için bireysel nedenleriniz olabilir. Zira aslnda bir şekilde bu soruların hepsi "ben kimim?" sorusuyla da ilişkili... Kimi zihninden, kimi bedeninden bilir kendini... Konu da soru da "bizimle" alakalı olunca, bir yanıt bulmak kolay gelebilir. Peki ya sevdiklerimiz için konuşacak olursak? Sevgili, eş, anne, kardeş... Tüm senaryoları bir de yakınlarınız için düşünün. Kimi, hangi şartlarda, aynı kişi olarak kabul ederdiniz? * * * Bu hafta Bilim Arası'nda yanıtlarla değil, sorularla geldik. Belki bir kez daha dinleyip her bir soru üzerinde uzun uzun düşünmek isteyebilirsiniz. Bitirmeden önce son bir soru daha: Eğer bu metni ben yazıp okumuş olmasaydım, yani bir bilgisayar yazmış ve sesimi taklit ederek bu kaydı üretmiş olsaydı, sizin için bir şey değişir miydi? Yazan ve Seslendiren: Tevfik Uyar Kurgu ve Montaj: Kübra Karacan Müzik: http://www.bensound.com (CC)

2017 Ekonomi Nobeli'nin ilan edildiği gün yayıncılarımızdan Tevfik Uyar'ın Periscope hesabından yaptığı canlı yayını Podcast abonelerimize de ulaştıralım diye kanalımıza koyduk. Nobel Ekonomi ödülü neden Richard Thaler'e verildi? Kendisinin literatüre katkıları neler? Dürtme teorisi nedir? Nerelerde kullanılmıştır? İyi seyiler.   Youtube'dan izlemek isterseniz: https://www.youtube.com/watch?v=N1eWw4jVqwg  

NöroBlog Podcast'in 10. Bölümünde sinirbilim ve sinemayı, bir başka deyişle nörosinemayı konuştuk. Sinirbilim teknikleri sayesinde tüm insanları etkileyebilen filmler yapmak mümkün mü? Propaganda filmleri ve nöromarketing bu işin neresinde? Nörosinema nasıl gelişti? Kuleshov etkisi nedir? Gelecekte nörosinema nereye doğru gider, etik ihlaller nerede başlar? Karşınızda tüm bunları konuştuğumuz NöroBlog Podcast bölümümüz. İyi izlemeler, iyi dinlemeler...    

Sentetik ama faydalı program Muhabbet Teorisi'nde bu hafta dolu dolu geçti... Köpekler insan duygularını gerçekten anlıyor mu? Duyguların türler arası aktarımı. Tarım sanılandan on binlerce yıl önce başlamış olabilir mi? Muhafazakârlıktan liberalizme... Açık Bilim hareketi ve bilim yayıncılarının haksız kazançları "Pek faideli" otların ortaya çıkan zararları... David Cox'un "Bilincin Bilimi" konferansı davetine yanıtı.  

Her geçen gün daha gerçekçi olan bilgisayar oyunlarına bakınca, insan merak ediyor: Acaba bir gün oyunlarda tüm bilincimizle sanal bir karakter olarak yer alabilir miyiz... Peki... Ya zaten böyle bir oyunun içindeysek? Çağımızın önemli girişimcilerinden Elon Musk'ın simülasyonda yaşıyor olabileceğimizi söylemesiyle milyonların gündemine oturan bu şüphe yeni değil. Bugünlerde popüler olan "dijital simülasyon" fikri... Oysa tarihte, başka akıllı canlıların tiyatrosunda yaşadığımızı öne sürmüş olan pek çok hipotez var. Mesela dinler. Aslına bakarsanız cennet cehennem fikrine dayanan bütün dinler, insanların geçici bir simülasyonda olduklarını varsayar. Bu dinlere göre esas sonsuz yaşam, bu fani simülasyonu terk ettikten sonra başlayacak. Başka bir deyişle: Bu dinlerin mensuplarına göre Tanrı'nın simülasyonundayız. Bir de hayvanat bahçesi hipotezi var. Uzayı keşfimizin hızlandığı 20. yüzyıl başlarında öne sürülen bu hipoteze göre; Dünyamız başka bir gelişmiş medeniyetin laboratuvarı olabilir... Peki günümüzde simülasyon hipotezi dediğimizde neyi anlıyoruz? Siberpunk edebiyatının büyük ustası William Gibson'un Sprawl üçlemesinde "siberuzay" olarak kurguladığı, meşhur Matrix üçlemesine de zemin oluşturan, "dijital fiziksel gerçekliği" anlıyoruz... Yani dünyamızın ve hatta tüm evrenin bilgisayar ortamında yaratıldığı, bizlerin de bu bilgisayar içerisindeki "simüle edilmiş bireyler" olabileceği fikrini. Elbette "somut kanıtı" olmayan bu fikir, o kadar da imkânsız değil. Beynimizin gerçekliği duyu organlarımızdan aktarılan elektrik sinyalleriyle algıladığını biliyoruz. Şizofrenlerde olduğu gibi, beyin kimyası değişince bu gerçekliğin değişebileceğini de. Teknoloji böyle ilerlemeye devam ederse insan beyni ile bilgisayarlar arasında muazzam bir iletişim kurabileceğimizden de ümidimiz var. Yani, bu dünyada bir simülasyonda olalım ya da olmayalım, bir gün bizlerin gerçekçi simülasyonlar oluşturmayı başaracağından şüphe yok. Peki ya bu noktaya zaten ulaşıldıysa? Eğer bir simülasyondaysak, sorumuz "simülasyonu yapan ve bizleri içine tıkanlar kimler?" haline geliveriyor. Hayvanat bahçesi hipotezine göre "gelişmiş uzaylı medeniyetler"di. Bunun bir türevi olan, Stephen Baxter tarafından ileri sürülmüş "Planetaryum Hipotezi"ne göre, zaten gezegenimiz başlı başına bir simülasyon içerisinde ve bizler de deney faresiyiz. Gözlemlediğimizi sandığımız evren de bize izletilen bir film (ve bu yüzden de uzayda başka bir medeniyet olmadığını düşünüyoruz. Yani "madem uzaylılar bu kadar bol, hani neredeler?" diye soran Fermi'ye de bir yanıt aslında). Felsefeci Nick Bostrom'a göreyse, simülasyonun mimarları bizzat torunlarımız olabilir. Teknolojide çok ilerilere erişmiş torunlarımızın, geçmişini anlamak istedikleri için atalarını simüle etmeleri gayet olası. Hatta torunlarımız artık insandan öte bir forma geçmiş olabilirler ve bu simülasyonu "önceki formlarını" merak ettikleri için kurmuş olabilirler. Bilimkurgu dünyasına bakarsak konunun daha başka açılardan işlendiğini görüyoruz. Mesela Matrix üçlemesinde, simülasyonu kontrolden çıkmış yapay zekâ toplumu yaratıyor. Amaçları da insanlardan enerji elde etmek ve bunu yapabilmek için de insanları "gerçek dünya" sandıkları bir hapishanede tutuyorlar. Daha kötüsünü de ben söyleyeyim: Belki de bizim simülasyonumuz herkesin simülasyon üretebildiği bir çağda, simülasyon dersi için proje hazırlayan bir çocuğun ürünüdür. Ve siz bunu dinlerken dersin öğretmeni projeyi beğenmeyerek "kendi gezegenini bu kadar hor kullanan ve yok eden gerizekâlı bu tür hiç mantıklı olmamış. Bence bunu sil ve git ödevini yeniden yap" diyebilir. Yeri gelmişken, planetaryum hipotezini konu alan "Yüz Elli" adlı bir öyküm var. Ödül de alan bu öyküyü internetten ve "Tek Kişilik Firar" adlı kitabımdan okuyabilirsiniz.

Gezegen öncesi diskte oluştuğu ilk dakikalardan bu yana halkaları olan Podcast yayını Muhabbet Teorisi'nde bu hafta önce yakınlarda gerçekleşen bilimsel gelişmelere değindik. Sonrasında da programımızın konusu olarak "Bağdat Pili" mevzuunu ele aldık. Muhabbet Teorisi'nde bundan sonra tüm programı tek bir konuya ayırmamayı, öncesinde 15-20 dakika kadar çıkan haftanın haberlerini ele almak istiyoruz. Bu program da yeni formata geçiş basamağı niteliği taşıyor. Bu arada artık Patreon'dayız ve kısa sürede ilk hedefimize ulaştık. 1 Kasım'dan sonra sizlere yeni sunucumuzdan sesleneceğiz. İyi haftalar!  

Dün tarihlerden 13 Ekim 2017 idi ve günlerden de cumaydı... Türkiye için değil ama, batı ülkelerindeki bazı kesimler için bunun bir önemi var. Bu ülkelerde ayın 13'ünün cumaya denk gelmesi "uğursuzluk" sebebi olarak sayılır. 13. cuma olarak adlandırılan bu günlerde bazı insanların "talihsizlik" korkusu o kadar yoğundur ki, literatüre yunanca adıyla paraskevidekatriaphobia, yani 13. cuma korkusu olarak geçmiştir. Aslında bu korkunun esas bileşeni 13 sayısıdır. Yani 13 korkusu (ki o da triskaidekaphobia olarak anılır). Tahminlere göre on üç sayısını uğursuz saymanın kökeni hristiyanlığa dayanır ve sebebi İsa'nın son akşam yemeğinde kendisine 12 kişinin eşlik etmesidir. Ortaçağ'da ortaya çıktığı düşünülen bu korkunun "on üç kişi bir araya gelirse başlarına bir şey gelir" gibi batıl bir inançla başladığı düşünülüyor. Cuma gününün uğursuz olarak addedilmesinin nedeniyse, İsa'nın bir cuma günü çarmıha gerilmesidir. Ancak bu iki farklı uğursuzluğu kombine edip 13. cumadan korkmanın örneklerine 19. yüzyıla dek rastlanmıyor. 13 korkusu bazı batı ülkelerinde tahmin edemeyeceğiniz kadar yaygındır. ABD'deki otellerde asansöre bindiğiniz zaman 13. kat olmadığını görerek şaşırabilirsiniz. Bazı havayolu şirketleri, koltuk sıralarında 13'e yer vermez. Bu havayolu şirketleri öyle küçük havayolu şirketleri değil. 2009 yılına ait bir makaleye göre AirFrance, Iberia, Ryanair, AirTran, Continental, Air New Zealand, Lufthansa ve Alaska Havayolları bu gruba dahil. Havayolu yönetiminin ve orada çalışan emniyet mühendislerinin bu sayının gerçekten uğursuz olduğuna inanarak böyle bir karar aldıklarını düşünmeyin. Konu tamamen "yolcu algısı" ile ilgili. Zira bu şirketlerin bazılarında 17 no'lu koltuk sırası da yok, çünkü İtalyanlar için uğursuz sayı 13 değil 17... Evet yanlış duymadınız. Ülkemizde özellikle Amerikan sineması izlendiği için hep 13. cumayı duyuyoruz. Oysa batı kültüründe bu "uğursuz gün" batıl inancı çeşitlilik gösteriyor. İtalyanlara göre 17. cuma uğursuzken, İspanyol ve Yunanlılara göre 13. Salı! Havayolu şirketleri bir yana... Devletler de bazı düzenlemelerinde 13'ün uğursuzluğunu, -ya da en azından vatandaşlarının bu uğursuzluğa olan inançlarını- dikkate alabiliyor. İrlanda Cumhuriyeti'nin 2013 yılında araç plaka sistemini değiştirmesi buna iyi bir örnektir. Plaka verirken aracın tescil yılını plakanın ilk iki hanesinde gösteren İrlanda Cumhuriyeti, 2013 yılındaki plakaları "araç alımında çekince yaratır" gerekçesiyle "üç haneli" sisteme geçmiş ve o yılın plakalarını 13 yerine, yılın hangi yarısında tescillendiğini gösterecek biçimde, 131 ve 132 ile başlatmış. Böylesine irrasyonel bir inancı besleyen tarihi olaylar yok değil. Örneğin Apollo 13 kazası, 13 korkusuna sahip Amerikalılar için bir delil niteliğine sahip. 2015 yılında Paris'te gerçekleşen terörist saldırının 13 Kasım'da bir cuma günü gerçekleşmesi de bazı Avrupalılar için öyle... Tarihte daha gerilere gidildiğinde bir triskaidekafobiğin sizi ikna etmek için buabileceği daha pek çok örnek var. Elbette bunların hepsi "teyit önyargısı" içerir: Yani inanç veya iddia sahibinin, sadece kendini teyit eden örnekleri seçmesinin sonucudur. Zaten düşünürseniz, şu hayatta 13 sayısı ve Cuma günüyle hiç ilgisi olmayan bir çok felaket bulabileceğiniz gibi, 13 ve Cuma ile ilişkili pek çok güzel hadiseye de rastlayabilirsiniz. 13'ün ya da cumanın neden uğursuzluk getireceğiyle ilgili mantıklı bir nedensel açıklama da mevcut değildir. Türkiye'de dile getirilen ilginç bir argümana da yeri gelmişken yer verelim: Türkiye'de bazı dini çevreler, batılıların 13. cumayı uğursuz saymalarını başka nedenlere bağlarlar. Bu çevrelere göre 13'ün batılılarca uğursuz sayılmasının nedeni, islam peygamberinin 571'de doğması ve İstanbul'un 1453'te fethedilmesidir, ve bu yılların sayı değerleri toplamı 13'tür. Uğur ve uğursuzluk inancı tamamen batıldır. Altında mantıklı,

NöroBlog Podcast'in 2. sezonu çok eğlenceli bir bölümle başlıyor! Önceki bölümlerin aksine bu kez insanları ya da robotları değil böcekleri konuşuyoruz. Konuğumuz doktora çalışmalarını Singapur'da sürdüren Bilgenur Baloğlu. Böcekler bizim için neden önemli? Pek de gelişmiş bir sınır sistemine sahip olmadığını düşündüğümüz canlılar nasıl böyle karmaşık toplumsal yapılar kurabiliyor? Böcek-burgerin tadı nasıl, yenir mi? Peki tüm bunların sinirbilimle ilgisi ne? Bu soruların yanıtları podcastimizin içinde. Keyifli dinlemeler...

DOME sponsorluğunda gerçekleşen canlı sahne yayınımızda bu hafta, Nobel Fizik ve Nobel Kimya Ödülleri'nin kimlere, neden verildiğini konuştuk. Kimya ödülünü anlatması için Evren Akal'ı konuk ettik ve Eşofmanlı Kaan Hocamız'ın anlatımı konuya ayrı bir renk kattı :) Nobel Fizik Ödülü ve Kütleçekim Dalgaları Çalışma yeni mi? Geçmişi var mı? Nerelere kadar uzanıyor? Nobel Kimya Ödülü hangi görüntüleme yöntemine verildi? Bu görüntüleme tekniğinin ne faydası var? Nelere yarayacak. İyi seyirler.  

Bu hafta sizlere sualtı dünyası ve insan dahil bundan beslenen tüm canlılar için bir tehdit olduğu anlaşılan mikroplastiklerden bahsedeceğim. Adından da anlaşılacağı üzere, mikroplastikler küçük boyuttaki plastik parçalarına deniyor. Sınıflandırma üzerine mutabakata varılmamış olsa da şimdilik 'mikro' denmesi için koşul, boyutlarının 5 mm çapından küçük olması. Tehdit yaratma nedenleriyse, içtiğimiz sudan yediğimiz balıklara kadar hemen her şeyde giderek miktarlarının artması ve bunları tüketen canlıların beden ve dokularına nüfuz edebilmesi. Hani doğaya atılan bir pet şişenin çok uzun bir zamanda bozunduğunu söyleriz ya? İşte bu bozunma sırasında giderek küçük parçalara ayrılan plastikler zamanla doğaya karışıyor. Doğadaki serbest mikroplastikler özellikle otomobil lastiklerinden, tekstil ürünlerinden ve gündelik çöplerden kaynaklanıyor. Maalesef her gün sekiz milyon ton plastik deniz ve okyanuslara atılıyor ve bu böyle devam ederse, 2050 yılında okyanuslardaki plastik kütlesi, balık kütlesini geçecek. Üstelik son derece küçük boyutlu olan mikroplastikler su filtrelerinden geçebiliyor. Yani suyu arıtarak mikroplastiklerden kurtulamıyoruz. Hoş... Suyu artıymayı başarsak bile, mikroplastiklerin deniz canlılarının dokularına yerleştiği yapılan araştırmalarla sabit... Hem su bitkileri hem de suda yaşayan hayvanların mikroplastiklerden azade olma şansı yok. Bunları tüketen biz de dahil diğer kara hayvanları doğal olarak mikroplastikleri vücutlarına entegre ediyor. New York Eyalet Üniversitesi'nde gerçekleştirilen bir araştırma, insanların da tükettiği 18 balık türünün mikroplastik kaynağı olduğunu ortaya koymuş durumda. Beslenme yoluyla vücudumuza geçen mikroplastik miktarının insan sağlığı üzerindeki uzun vadeli olumsuz etkileri net değil ve bilim insanları bu konudaki araştırmalarını sürdürüyorlar. Bildiğimiz şey şu: Kansere, cilt hastalıklarına, organ hasarlarına neden olan sentetik organik maddelerin çoğu okyanuslarda rahatlıkla tespit edilebiliyor... İlginç olan, mikroplastiklerin 50 yıldır hayatımızda olmasına rağmen miktarlarının bu kadar artmış olduğunun soın beş yılda anlaşılması. Aslında diş macunu ya da deterjan da dahil, gündelik hayatta sıklıkla kullandığımız pek çok kozmetik ve temizlik ürününde özellikle mikroplastikler kullanılıyordu. Plastiklerin doğada bozunurken gittikçe küçük parçalara ayrıldıkları da biliniyordu. Ne var ki mikroplastiklerin bu kadar bol olduğu, 2012 yılında marketlerde satılan ürünlerde rastlanmasıyla gündeme gelmiş durumda. Ghent Üniversitesi'nde yapılan bir araştırma, ortalama Avrupalı bir deniz ürünü tüketicisinin yılda 11.000 parça minik plastik tükettiğini ortaya koydu. Aklınıza sadece denüz ürünleri de gelmesin: Yakınlarda yapılan bir araştırmada sekiz ülkeden 17 tuz markasının 16'sında mikroplastik tespit edildi. Yiyecekler aracılığıyla tüm bir ekosisteme bulaşabildiğinden süt, bira ve -sıkı durun- polenlerde bile depolanabildiğinden piyasada satılan ballarda da mikroplastiklere rastlandı. Yeri gelmişken ilginç bir bilgiyi de sunmak iyi olur: Okyanus akıntıları bu plastikleri belirli noktalara sürüklüyor. Bu nedenle dünyanın çeşitli yerlerinde "çöp yoğun bölgeler" oluşmuş durumda. Kuzey Pasifik Okyanusu'nun ortalarında 1985 yılında keşfedilen "Büyük Pasifik Çöp Adası" bunlardan birisi. Özelliğiyse her bir kilogram planktona karşılık, altı kilogram plastik barındırması! En kirli bölgesinin büyüklüğü en az Türkiye'nin yüzölçümü kadar olan bölgeden dünyada bir kaç tane var ve toplam yüzölçümü 16 milyon kilometre kadar. Plastik kirliliğiyle ilgili artan kaygılar, plastik kirliliğiyle ilgili farkındalığın artmasına yönelik araştırma ve örgütlenme çalışmalarının hız kazanmasını sağladı. Ancak dünya nüfusunun ve sanayinin plastiğe olan bağımlılığı her geçen gün artıyor. Böyle giderse gezegenimizdeki hemen her canlının dokularında yoğun miktarda mikroplastiğe rastlanabilir...

Günceli kanadından yakalayan podcast yayını Muhabbet Teorisi, Nobel Tıp Ödülü açıklanır açıklanmaz ailemizin sinekçisi Dr. Çağrı Yalgın'ı yayına dahil edip, "nedir bu yılın tıp nobelinin mahiyeti" diye sordu. Çağrı da güzel güzel anlattı fakaaaat... Yayınımız 2 defa kesintiye uğradı. Podcast'te bu nedenle bazı atlamalar var. Tüm dinleyenlerimiz affetsin. Bu bölümde: Seymour Benzer ve "sineklerin kullanılma nedenleri" Biyolojik saat ve bunu yöneten genler Melatoninin işlevi... Ve daha bi'sürü şey!  

Dudaklarımızı bir kişi ya da nesneye dokundurmak, belki de sesli olarak biraz da "vakumlamak" olarak tarif edebileceğimiz "öpücük" türlü türlü kültürde, sayısız anlama sahip bir insan eylemi. Akıllara ilk olarak aşk ve tutku gelse de, samimiyet, saygı, boyun eğme gibi daha pek çok anlamı bulunuyor. Önce öpücüğün bu yanlarından bahsedeyim: Bizim kültürümüzde öpmek neredeyse her gün yaptığımız bir şey... Hemen hepimiz arkadaşlarımızla karşılaştığımızda, doğrudan öpmesek de, yanakları birbirine değdirip şöyle bir havayı öperiz. Bu selamlaşma karşılaşan iki insanın aralarında samimiyet olup olmadığını hemen anlamamıza yardımcı olur. Çoğumuz bayramlarda ya da kavuşmalarda aile büyüklerimizin ellerini öper alnımıza koyarız. Çok saygı duyduğumuz büyüklerin de... Bu davranışlar geleneklerden kaynaklanmakla birlikte temelde saygıya dayalı bir ast-üst ilişkisi gösterir. Sıradan insanlar için bu hiyerarşi yaşa göre belirlenirken, Türk ya da İtalyan mafyalarında ya da otokrasilerde yaşın değil, iktidarın göstergesidir. Centilmenler de el öperler. Bir İngiliz aristokratı ya da gentile bir çapkın, dikkatini cezbetmek ya da saygısını göstermek istediği bir kadının elini zarifçe öpebilir. Ne var ki öptükten sonra alnına götürmez. Bu saygı gösterisi kişiden kişiye olmak zorunda değildir. İslam, hristiyanlık ve musevilikte kutsal olduğu düşünülen nesneler de öpülür. Bu kutsiyet dini olmak zorunda da değildir; bazen aşıklar, aziz sevgilinin hatırası olan hediyeleri hatta fotoğrafları, mektupları öpebilirler. Öpme benzeri davranışın tarihteki ilk örneğine 3500 yıl önce yazılmış sanskrit metinlerinde rastlanır. Antropologlar öpme davranışının nasıl ortaya çıktığı konusunda iki kampa ayrılırlar. Birinci gruptakiler öpmenin içgüdüsel bir davranış olduğunu öne sürer. Yani "öpmeye" yönelik programlanmış olarak doğarız. İkinci gruptakilerse öpmenin anne-çocuk arasındaki beslenme ilişkisinden evrildiğini iddia eder. Hani şu pek çok hayvanda görebileceğiniz, annenin besini önce kendi çiğneyip sonra da ağız yoluyla bebeğine vermesinden... Özellikle de "Fransız öpücüğü", "öperek besleme" eylemine çok benzer, zira anneler de çiğnedikleri yiyeceği diliyle bebeğin boğazına doğru iter... Eh... Fransız öpücüğünü telaffuz ettiğime göre, artık öpücüğün kanımız kaynarken akıllara gelen ilk işlevine dönebiliriz: Öpücük, özellikle de iki kişinin aynı anda birbirini öpmesi -hadi buna "öpüşme" diyelim artık- pek çok kültürde karşılıklı cinsel rızanın işaretidir. Dışarıdan baktığımızda aşkın (ya da birlikteliğin) kesin göstergesi olarak algılarız: Zira birbirlerine sarılan, yanak yanağa öpüşen kişilerin "sevgili oldukları" kesin değildir... Ama öpüşürlerse, kuşku götürmez. Bazen bir ilişkiyi resmen başlatan şey de öpüşmektir. Süperkahramanların filmin sonunda "kızı öperek" ilan-ı aşk etmeleri gibi... Öpüşmek evlilik törenlerinde de vazgeçilmez bir ritüeldir ve eşler nikâh memuru onay verdikten sonra öpüşürler. Kültürlere göre öpülen yer dudak, yanak veya alın olmak üzere değişiklik gösterir. Şu ana dek saydığım örneklerle, öpücüğün kültürün bir öğesi olduğu kadar aynı zamanda bir iletişim aracı olduğunu anlattım... Elbette öpüşmenin beden üzerinde de etkileri var. En meşhur olanı ağrının "öpünce geçmesi"... Bu tedavinin etkileri abartılsa da, dokunma sinirlerinin ağrı sinirlerinden daha kalın olması, gerçekten de öpücüğü ağrıdan daha yoğun algılamamıza neden oluyor. Sehpaya çarptığımız bacağımızı ovalamanın bize iyi gelmesi gibi... Belki bir kurşun yarası acısını değil ama bir iğne batığını öpücükle bastırmak mümkün olabilir. Ayrıca öpülen yerde damarların genişlemesi ve öpülmenin ağrı azaltan endorfin salgısını artırması, "öpünce geçmesindeki" başka etkenlerden. Öpüşmek sağlığa da faydalı çünkü tansiyonu düşürüyor ve stresi azaltıyor... Salya salgısını artırdığı için diş çürümelerine karşı da etkili olduğu öne sürülüyor.

2011 yılından bu yana podcast listelerini alt üst eden Muhabbet Teorisi'nde bu haftaki konuğumuz İngilizce öğretmeni ve dil öğretme stratejileri üzerine lisansüstü çalışmalar yapan Meral Kara Öztürk idi. Yeni dönemin ilk ev yayını olan bu bölümde memlekette yıllardır İngilizce öğretilmesine rağmen "This is a pencil"dan öteye geçilememesinin nedenlerini konuştuk; piyasadaki İngilizce kurslarının etkinliği üzerine Öztürk'ün görüşlerini aldık. Önümüzdeki programlarda konuşmak üzere ufak ufak tohumlar ektik. Canlı yayınlar için Muhabbet Teorisi Youtube kanalınıı takip etmeyi unutmayın: https://www.youtube.com/channel/UCZn344Qvbg02ztxIdWLoARw

16 Şubat 1937 tarihinde, Wallace Hume Carothers adlı bir kimyager, çalıştığı Dupont şirketi adına “naylon” adı verilen yeni bir malzemenin patent sahibi oldu. Buluşunun ticari değeriyle ilgili bazı hayaller kurmuş olsa gerek; ama nasıl bir kültürel etki yaratacağına dair muhtemelen hiçbir fikri yoktu. Carothers, “Polimer 6-6” adını verdiği ilk naylonu üretmeyi, Dupont'ta işe başlamasından beş yıl sonra, 1935’te başardı. Malzeme hem esnekliği hem de sağlamlığı bakımından arzu edilen tüm kriterleri karşılıyordu. “Naylon” ismi tamamen keyfi bir isimdi. Sonundaki “-on” eki iplik üretmekte kullanılan diğer malzemelere, pamuğa (yani “Cotton”a) ve bitkisel ipeğe (yani rayona) benzesin diye eklenmişti. Baştaki N, Y ve L harflerinin New York ve Londra'yı temsil ettiğine dair bazı söylentiler olsa da, ismin tam anlamıyla nereden geldiğini bilmiyoruz. Bildiğimiz şey, naylona o dönemde çok fazla ümit bağlandığı. Zira Japonya’dan yapılan ipek ithalatını düşürmesi bekleniyordu ve bu nedenle ABD hükümeti de naylon hakkındaki gelişmeleri ilgiyle izliyenler arasındaydı. Hakkını vermek lazım: Dupont buluşunu harika pazarlamış, hem hükümette hem de sektörde “ipekten daha iyi bir malzeme olduğu” yönünde epey beklenti yaratmıştı. “İnsan elinden çıkmış ilk yapay tekstil ipliği” ve “Çelik kadar güçlü, örümcek ağı kadar ince” sloganlarıyla duyurulan icat, önce fuarlarda tanıtıldı. Zamanla ürünün sağlamlığı hakkındaki beklentiler boşa çıktı... Görünen o ki Dupont buluşunu fazla abartmıştı. Ancak Dupont, ürünün başka bir potansiyelini keşfettti: İpek çorapların yerini alabileceğini! Çünkü ilk partide üretilen 4000 çift naylon çorabın tamamı tanıtım amacıyla yapılan halka açık satışta üç saat kadar kısa bir sürede tükenmişti. Durumu iyi tahlil eden DuPont, pazarlama stratejisini değiştirdi: Artık naylonun daha çok “estetik” ve "pratik" yönüne vurgu yapacaktı; bu amaçla oluşturulan yeni reklam sloganı şöyleydi: “Eğer naylonsa daha şıktır ve... Aman tanrım! Ne kadar da çabuk kuruyor!” Naylon çoraplar kısa sürede kadın giyim modasının vazgeçilmez bir parçası oldu. Dupont, naylon çorapları piyasaya sürdüğü ilk yıl tam 64 milyon çift çorap satmayı başardı. İpekten kötü performans göstermesine rağmen fiyatı ipeğin neredeyse iki katıydı ama öyle bir moda olmuştu ki, ikinci dünya savaşı sırasındaki "çorap kıtlığında" karaborsaya düşmüş, çifti 20 dolardan satılır olmuştu. Kıtlığın sebebi Dupont'un 1942 yılı başlarında kadın giyim ürünleri üretmeyi durdurarak ABD ordusu için paraşüt ve çadır üretmeye başlamasıydı. Japonya'nın ABD'ye ipek ihracatını durdurması, ipek çorap bulmayı da imkânsız hale getirmişti. Çok daha seksi olduğu düşünülen naylon çorap tutkusu o kadar yaygındı ki, bazı kadınlar bacaklarını koyu renge boyayıp bacak arkalarına kalemle çizgi çekip, çorap illüzyonu yaratıyorlardı. Hasret 1946 yılında Dupont'un tekrar çorap üretmesiyle sona erdi sanmayın... Şirket piyasanın talebini karşılamakta epey güçlük yaşadı. Öyle ki, bir defasında 13.000 adet çorap için tam 40.000 kişi sıraya girmiş, çoraplara erişmek isteyen kadınlar birbirlerini ezerek tarihe “Naylon Ayaklanması” olarak geçen izdihama neden olmuştu. DuPont çorap talebini karşılayamayınca dava tehdidiyle karşı karşıya kaldı ve 1951 yılında üretim lisansını paylaşmaya, yani başka şirketlerin de naylon üretmesine razı oldu. Günümüzde naylon ve türevleri giyimden ambalajlamaya, tesisat elemanlarından sağlık ürünlerine kadar gündelik hayatımızdaki pek çok şeyde kullanılıyor. 2013 yılındaki verilere göre küresel pazarının büyüklüğü yıllık 20 milyar dolar civarında. Çevreye olan etkileriyse tartışmalı. Yapılan bir araştırmaya göre bir kilogram naylonla bir kilogram yünün karbon izi birbirine hemen hemen eşit. Naylonun bir de kolaylıkla geri dönüştürülme avantajı var. Eğer hepimiz geri dönüşümüne dikkat edersek, naylon pek çok malzemeye göre ucuz ve hafif bir alternatif.

Tatil sona erdi, Muhabbet Teorisi Kamara sponsorluğundaki bu canlı yayınıyla yeni sezona resmen başlamış oldu. Yine eskisi gibi haftalık olarak sizlerin konuğu olacağız. 5.Sezona pozitivizmi konuşarak başladık: Nedir bu pozitivizm? "Sevmeyenler" neden sevmiyor? Postmodernizm nerede duracağını iyi biliyor mu? Buyrun efem... Görüntülü izlemek içinse şuradan >> Muhabbet Teorisi 35.Bölüm

Kamara sponsorluğunda gerçekleşen Muhabbet Teorisi canlı yayınına bu ay Tevfik Uyar ve Kaan Öztürk 'ün konuğu olarak"Yalansavar" kurucusu Dr. Işıl Arıcan katıldı. Bu bölümde aşağıdakileri konuştuk : Yalansavar nasıl kuruldu ? Sağlık bilişimi Sağlıkta kalite yönetimi Görüntülü izlemek içinse şuradan >> Muhabbet Teorisi 34.Bölüm

Sınırlı Sorumlu Podcast "Muhabbet Teorisi" bir süredir yaz tatilinde olsa da, sahne etkinliklerine devam ediyor. Ve işte bir başka DOME gününde "sorumluluk" konusuyla ve Prof. Dr. İlker Birbil'in konukluğuyla karşınızdayız. Görüntülü izlemek içinse şuradan >> Muhabbet Teorisi 33. Bölüm

Elmayı havaya bıraktığımızda her defasında yere düştüğünü biliriz. Çünkü temel fizik kuralları bunu emreder. Son zamanlarda yapılan bazı çalışmalar söz konusu bilim psikoloji olduğunda bu durumun bu kadar net olmadığını açıkça ortaya çıkardı. NöroBlog Podcast 8. Bölüm konumuz "Tekrarlanabilirlik Krizi" oldu, konuyu doktora sonrası çalısmalarını Brüksel Özgür Üniversitesi'nde sürdüren Dr. Ceylan Özdem ile konuştuk. Keyifli dinlemeler...

NöroBlog Podcast 7. Bölüm yayınında 'Zihin Okuma' üzerine konuştuk. Bugünkü teknolojimiz ve sinirbilim bilgimizle zihin okumak mümkün mü? İnsanların zihinlerinden geçenleri okuyarak banka şifrelerini bulmak ve zengin olmak mümkün mü? Zihin okumak için hangi teknolojiler, nasıl kullanılıyor? Zihin okumanın tıpta kullanımı nedir? Gelecekte neler bekleyebiliriz? Keyifli dinlemeler...

Çocukluğumdan beri suç ve dedektif romanları, öyküleri en sevdiğim edebiyat tarzı olmuştur. Beklenmedik bir cinayet, cinayetin etrafında gelişen esrarlı olaylar, olası katiller, okura “Yok artık” dedirten çözümler ve en önemlisi bu çözümleri bulan dedektifler sayısız gece boyunca beni uykumdan etmiştir. Hercule Poirot, C. Auguste Dupin, Miss Marple, Baskerville’li William gibi nice dedektif zihinsel yetenekleri ile hala büyülemeye devam ediyorlar benim gibi bu tarza meraklı okuyucuları. Ancak onlarca kurgusal dedektif karakteri içerisinde sadece bir tanesi kriminolojinin öncülerinden biri olarak onurlandırılıyor kimilerince: ağzında piposu, garip alışkanlıkları, bohem yaşam tarzı ve  sıra dışı mantıksal becerileri ile Sherlock Holmes. Yazar: Bahadır Ürkmez, Seslendiren: Jülide Kayaş [powepress] Yazının devamı: http://www.acikbilim.com/2013/11/dosyalar/bilimsel-yontemi-bir-dedektifin-oykulerinde-bulmak.html  

NöroBlog Podcast'in 6. bölümünde sinirbilim aşkına "aşkın nörobiyolojisini" konuştuk. Aşk neden var? Olmasa olmaz mıydı? Sürekli duyduğumuz oksitosin, dopamin, serotonin, testosteron nelerdir, ne işe yararlar? Aşk sopasının ucundaki havuçlar. Bağlanmak, bağlanamamak. Cinselliğin verdiği haz. Bağımlılıklarımız, beynimizdeki ödül merkezimiz. Mecnun Leyla'sına kavuşunca ne demiş? O masal nasıl bitmiş? Ballı badem yemek aşık olmamızı kolaylaştırır mı? Keyifli dinlemeler...

Yine bir cumartesi gecesi evinize konuk olan bu bölümde konuğumuz Halil Babilli idi... Bu bölümde, yakınlarda duyurulan yapay rahim çalışmaları ve uzay ekonomisi hakkında konuştuk... Yapay rahimin spekülatif sonuçları, uzay ekonomisinin nereye evrileceği, bunun insan hayatı ve toplumsal hayat üzerindeki etkileri... Oldukça uzun, dopdolu, "iki bölümlük" program oldu resmen... Böle böle dinleyin efem.

Bu bölümde Bolbilim'den tanıdığınız Prof. Dr. Pınar Yolum ve Prof. Dr. İlker Birbil konuklarımız oldular. Hem kendi yurtdışı deneyimlerinden hem de öğrencilerinin deneyimlerinden yola çıkarak, dinleyicilerimize yurtiçi ve yurtdışında akademik kariyer hakkında kıymetli bilgiler verdiler. Dinleyicilerimizin sorularını yanıtladılar. Haydi iyi dinlemeler!   Resim kaynağı: https://www.flickr.com/photos/alanchan/5063127535/ (CC BY-NC-SA 2-0)

Bu hafta Princeton Üniversitesi'nden Dr. Aylin Çalışkan ile 14 Nisan 2017 tarihinde Science dergisinde yayınlanan ve yayınlanmasıyla birlikte bilim medyasında gündeme oturan makalesini konuştuk. Yapay zekasız bir gelecek tasavvur edebilmek mümkün değil. Peki ya yapay zeka cinsiyetçi ve ırkçı, yani fena halde önyargılı olursa? Dr. Aylin Çalışkan ve grubu çalışmalarında bunun pekala mümkün olabileceğini gösterdiler. Bu nasıl olabiliyor ve bunu önlemek için neler yapılabilir? Distopyadan kurtuluş mümkün mü? Keyifli dinlemeler diliyoruz.

Einstein'a çamur atmadan da güzel podcast yapılabileceğini ortaya koyan, Karpatların Maradonası podcastimizde bu hafta Tevfik Uyar ve Kaan Öztürk vardı. Uranyum ve elmadaki enerji: E=mc^2 Yerçekimi mi? Gökitimi mi? 'Diego dur allasen' mi? Astrolojiye inanan makine mühendisi > Homeopat doktor. NET... Sabri Düz, Johan Derringer ve başka aldanma hikayeleri... Bilim deney merkezleri, çocuklar için müzeler, güzellikler, güzellikler, güzellikler... Güzel bir hafta dileğiyle.

Instagram'da canlı yayın olarak başlayıp, Açık Bilim Podcast kanalında devam eden "Geçmişten Notlar", Tevfik Uyar'ın dergi ve kitap arşivinden notlar aktardığı, görüntülü ve sesli bir yayın. Yeni bölümler kaydedildikçe podcast kanalımızda olacak. Birinci bölümümüzde Bilim ve Teknik Dergisi, 1. ve 2. sayıları (Ekim - Kasım 1967) notları aktarılıyor. Dergi sayılarının içerikleri hakkındaki genel yorumun yanısıra, Ay yarışı, Ay'ın önemi ve merhum Prof. Dr. Cavit Erginsoy'un 1967 yılında aldığı bilim ödülü ertesinde yaptığı hüzünlü konuşma gibi konular ön plana çıkıyor. Keyifli dinlemeler.    

NASA'nın açıklamasından 1 saat sonra, sıcağı sıcağına: Enceladus'ta neler oluyor? Keşfin önemi ne? Hidrotermal bacalar neden bu kadar heyecan yaratıyor? Tevfik Uyar'ın konuğu NASA'da görev yapan Umut Yıldız'dı. Betül Kacar da program öncesinde aktardığı bilgilerle bizleri aydınlattı. Ayrıca görüntülü kaydını izlemek isteyenler için videosu burada:   https://www.youtube.com/watch?v=ykPZzqyu3H8  

İki üç yıl önce bir hafta sonu Beyoğlu'nda dolaşmaya çıkmıştım. Akşamüstü İstiklâl'den Taksim'e doğru yürüyor, bir yandan da aylak aylak etrafa bakınıyordum. (Taksim'de sıkıyönetimin olmadığı zamanlardı ve kafamıza nereden gaz kapsülü gelir diye dikkat etmemiz gerekmiyordu.) Meydana ulaştığımda gökyüzünde kalabalık bir kuş sürüsü gördüm. Şehirde alıştığımız martı veya serçe sürüleri gibi değildi. İzlenimci bir ressamın kara noktalarla çizdiği, bilinçli dev bir varlık gibi görünüyordu, mavilikte bir damla misali sağa sola yalpalanıyordu. Maksem’in duvarına yaslanıp seyre daldım. Ara sıra sürüden bir grup kopuyor, ardından tekrar birleşiyordu. Sürü dalgalanıyor, titreşiyor, spiral kollar uzatıyor, sonra yine topaklanıyordu. Grup bir bütün olarak aniden yön değiştirse de, hiç bir kuşun sürünün dışında kaldığı görülmüyordu. Yüzlerce, belki binlerce kuşun büyüleyici dansı gün batana kadar sürdü. Yazar: Kaan Öztürk, Seslendiren: Şefiye Mutlu Yazının devamı için: http://www.acikbilim.com/2014/06/dosyalar/surulerin-ve-kalabaliklarin-hareketi.html

DOME İstanbul mekan sponsorluğunda, görüntülü olarak bir toplanma mekanında gerçekleştirdiğimiz bu bölümde kanlı, canlı, capcanlı bir performans koyduk ortaya ve "SAFSATALAR" konusunu en temel haliyle ele aldık, açıkladık, seyirci katılımıyla da zenginleştirdik. Neler konuştuk? Safsata nedir? Nereden çıkmıştır? Adı nereden gelmiştir? Ne yapınca safsata olur? Tasımlar mantığı ne demektir? Bazı safsatalar, örnekleri ve hangi zihinsel kusurumuzdan beslendikleri Ad hominem, bad hominem, yanaklar gül hominem Çöp adam safsatası Kaygan zemin safsatası Hale etkisi, Şeytan etkisi Şemalar atalarımıza yaradı... Ya bize? Dinlemek için şuradan:   Canlı yayını şu adresten izleyebilirsiniz: https://www.youtube.com/watch?v=WB5d3U3KEdE  

Politik konularda fikir değiştirme ya da değiştirmemenin altında yatan dinamikleri Psikiyatrist Dr. İlker KÜÇÜKPARLAK ile konuştuk. Nöroblog Podcast’in 2. bölümünde ele aldığımız politik kararların sosyal psikolojik yönleri nelerdir? Karar verirken birey olarak karar vermek ile topluluğa/norma uymak arasında nasıl tercihte bulunuyoruz? Bir tartışmada ne yaparsak karşıdaki fikir değiştirmeye daha açık olurken hangi durumlarda insanları benimsediği fikre iyice sarılmaya itiyoruz? Bu ve benzeri sorulara yanıtlar aradığımız programımızın referandum öncesi alevlenen tartışmaları anlamakta yararı olması dileğiyle... Keyifli dinlemeler...

Şogunların dinlenmesini salık verdiği, Japon ekonomisinin candamarı podcast Muhabbet Teorisi'nde bu hafta Tevfik Uyar ve Kaan Öztürk, öykücü ve yazar Halil Babilli'yi konuk etti. En uzun canlı yayın rekoru da bu programda kırıldı (102 dk.). Cumartesi gecelerini Muhabbet Teorisi ile renklendirdik. Neler konuşuldu: Avustralya'da havalar nasıl? Japonların bilime olan ilgisi ve batı ile olan ilişkileri Bilimsel Yönetim VS Toplam Kalite Yönetimi Din ile bilimsel araştırma geleneği bağlantılı mıdır? Geleneksellik illüzyonu Yapay zekanın ekonomiye etkisi İnsan işgücü ve nüfusu etkilenir mi? Hümanizm nereye kadar dayanır? Bu düzen yerleşik mi? Bozulur mu? Transhümanizm? Üçüncü dalga: Atıklar savaş nedeni olur mu?   Kapak resmi: Minamoto Yoritomo, Wikimedia Commons

Yapay zeka bizi gereksizleştirecek mi? Oxford Üniversitesi'nde 2013 yılında yapılan bir araştırmada mevcut istihdamın %50'sinin önümüzdeki 20 yıl sonunda robotlar, yazılımlar; kısacası yapay zeka tarafından üstlenileceği öngörülüyordu. Bu kehanet doğrulanacak mı, bu sürecin neresindeyiz? Peki bu nasıl oluyor? Makineler öğrenme konusunda insanlardan üstün olabilirler mi? Hasta olsanız makinelere mi yoksa insanlara mı güvenirsiniz? Sapiens'in yazarı Harari'nin öngörüleri ve Elon Musk'ın yeni "çılgın" projesi Neuralink. Bu konuları çalışmalarını CERN'de sürdüren Fizikçi Arif Bayırlı ile konuştuk. Keyifli dinlemeler...

2000 dil konuşulan Papua Yeni Ginelilerin bile dilini anladığı Podcast yayını Muhabbet Teorisi'nin 26. Bölümünde "Kendi kendine dil geliştiren  yapay zeka ajanları" hakkında konuştuk. Serdar Kuzuloğlu'nun paylaşımıyla haberimiz olan şu çalışmayı temel alarak aşağıdaki konulardan bahsettik: Çalışmada ne oldu? Ne yapıldı? YZ ajanları dil geliştirdi mi? Gerçekten söylenilen anlamda anlaşılabilir mi? Yoksa biz mi anlam yüklüyoruz? Dillerin kökeni ne? Renk algısı ile dil arasında bağlantı var mı? Çerçeveleme etkisi, kayıptan kaçınma... Yayın sırasında bahsini ettiğimiz bağlantılar: Çalışmaya ait görüntüler (Youtube) Mavi renk tanımlanmadan önce... (Bilimfili) Giriş şarkısı: Emir Şamur, Saçma Sapan  

Şimdilik robotları, istediğimiz seviyede karmaşık davranışlar sergileyemeyen aptal otomatlar olarak görüyoruz, ama otistik çocuklar bizimle hemfikir değil! Otistik hastalarda işlevlerini yerine getiremeyen ayna nöronlarından yola çıkarak, otizm tedavisinde en basit robotların bile nasıl olup da yetkin eğitmenler kadar faydalı olabildiklerini anlamaya çalışacağız... Yazının devamı için: http://www.acikbilim.com/2012/01/dosyalar/terapist-robotlar.html  

Bazı insanlar neden gerçekleri kabul etmezler? Politik bağnazlığın sebebi nedir? Sinirbilim bize politika hakkında neler söylüyor? NöroBlog Podcast'in ikinci bölümünde ilginç bir beyin görüntüleme çalışması üzerinden sinirbilimin politik düşüncelerimiz hakkında neler söylediğini konuştuk.

Foton kadar hızlı, mavi kadar mavi, boyut gibi boyut sahibi program Muhabbet Teorisi'nde bu hafta demirbaşlar (Tevfik Uyar & Kaan Öztürk) ve konuk olarak da Cüneyt Özdaş vardı. ABD'de yaşayan, görüntü üretme, 3 boyutlu render konularında uzman olan Yalansavar yazarı Cüneyt, bizim ve dinleyicilerimizin sorularını yanıtladı. Neler konuştuk? 3 boyutlu görsel üretme Bir filmin arka planında kimler çalışıyor? 3 boyutlu sanal gerçeklik nasıl üretiliyor? Sanat mı? Mühendislik mi? Yoksa ikisi de mi? Hollywood'da fizikçilere yer var mı mesela? Korsan yazılım sorunları VR neden mide bulandırıyor? Keyifli programı aşağıdaki oynatıcı aracılığıyla dinleyebilir ya da iTunes kanalımızdan ulaşabilirsiniz. DUYURU: Muhabbet Teorisi olarak artık Açık Bilim Podcast Kanalı altında yayımlanacak! (Daha doğrusu kanal adımız değişti)  

Bir sonraki büyük bilimsel atilim hangi alanda olacak? Pekcok bilim insanı, sinirbilimin bu konuda rakiplerinden avantajlı olduğu görüşünde birleşiyor. Beynin karmaşiklığının çözülmesinden sürücüsüz arabalara kadar geniş bir alanda her gün ilginç gelişmelere tanik oldugumuz bu çağda, NöroBlog podcastte her hafta konunun uzmanlarıyla güncel sinirbilim gelişmelerini tartışıyoruz. Bu bölümde Onur Arpat ve Taner Yılmaz, genel olarak nöroblog podcast'ten ve sinirbilimin çağımızdaki yerinden bahsediyorlar.

Hiç son zamanlarda büyük bir mağazanın oyuncak reyonunu gezdiniz mi? Ben uzun zamandır gezmemiştim, ta ki bundan birkaç ay önce biri kız biri erkek olan yeğenlerime hediye almaya gidene kadar. Amacım, her ikisine de içlerindeki bilim merakını körükleyecek yaratıcı birer hediye almaktı. Erkek yeğenime hediye almak birkaç dakikamı aldı. Her ne kadar çeşit çeşit deney setleri, Lego ve benzeri mekanik oyuncaklar,  küçük elektrikli cihazlar, mekanik düzenekler, süper kahramanlar ve uzay temalı oyun setleri arasında seçim yapmak epey zor olsa da hoşuna gideceğini düşündüğüm bir hediye seçtim. Kız yeğenime benzer bir hediye almak için kız oyuncakları reyonuna gittiğimde ise tam bir hayal kırıklığına uğradım. Pembe renge bulanmış ve simlerle bezeli reyonda, Disney prenseslerine ilişkin bebeklerin, prenses kıyafetlerinin, makyaj ve manikür setlerinin ve hatta üzerinde disney prensenlerinden birinin resmi olan oyuncak kredi kartlarının arasında kız çocuklarını bilimle tanıştıracak, onları düşünmeye sevk edecek bir tane bile oyuncak yoktu! Reyondaki tüm oyuncaklar adeta kız çocuklarına kafayı fazla detaylı işlere takmadan giyinip, süslenip, tüllere ve simlere bulanıp beyaz atlı prenslerini beklemelerini öğretir gibiydi. O gün bu konuya epey sinirlendiğimi ve sonunda pes ederek kız yeğenime de erkek reyonundan bir hediye seçtiğimi hatırlıyorum... Yazar: Işıl Arıcan - Yazının devamı...

İnsanlık bir anda ortadan kalksa dahi yabani (vahşi değil) hayvanlarca dinlenmeye devam edecek olan podcast yayını Muhabbet Teorisi'de bu hafta Tevfik Uyar ve Kaan Öztürk, bizden sonrasını konuştular. İnsanlar ortadan kalkarsa... Evcil hayvanlara neler olacak? Peki inşa ettiğimiz binalara? Köprüler, santraller, yangınlar, "perkolasyon"... Verilerimizi nasıl saklarız? Mirasımız kime? Dileyenler yayınımızı youtube'dan dinleyebilirler.

Hemen her gezegenin dağında, taşında, toprağında çınlayan podcast yayını Muhabbet Teorisi'nin "terraformingli" yeni bölümünden sizlere merhaba. Tevfik ile Kaan'ın uzaya yayılan sohbetinde bu hafta şunlar konuşuldu: Ziyaretçiler dizisi, uzaylılarla diyalog kuran yazarlar Mars'a magnetosfer yapılamaz; ama güneş rüzgarı savılabilir. Mars'a nasıl atmosfer yapacağız? Bu insanlar nereye ..? Programımıza youtube'dan da erişebilir, youtube kanalına abone olabilirsiniz.

Bir saatlik değil, bir ömürlük bilim yayını Muhabbet Teorisi'nin bu bölümünde konumuz ötanaziydi. Ötanaziyi Tevfik Uyar, Kaan Öztürk ve konuk olarak Almanya'da mukim hekim Onur Arpat tartıştılar. Güzel ölüm, ölme hakkı, öldürmeme bencilliği gibi pek çok konuda uzun uzadıya tartışırken, hoş olmayan cümleler sarfettilerse affola; zira epey çetrefilli konular. Ancak programdan çıkan anafikir şu ki: Ölümü konuşabilmemiz gerekiyor. Konuşabilelim ki, onu kabullenip, varsa şimdiden almamız gereken bir takım kararlar, o kararları alabilelim. Youtube kaydını da şuraya koyalım: https://www.youtube.com/watch?v=_i_-QS_i7L8  

Bal yemeden de anlayabileceğiniz, engizisyon karşıtı podcast yayını Muhabbet Teorisi'nde bu hafta Kopernik'in doğumgününü kutladık ve Güneş merkezli evren ve o dönemle ilgili bazı mitlere değindik. Karatay ve bal üreticileri arasındaki atışma (Kanser-Şeker İlişkisi) Çevre ve ekonomi arasındaki çelişki nedir? Kopernik zındık mıydı? Ya Bruno? (Ahahaha!) Bruno neden yakıldı? Teknolojide nostalji, teknolojik yenilik... Dalga boyu ve anten boyu ilişkisi Retinotopi Yayınımızı iTunes dizininden bulabilir, podcast app'lerinde adıyla tarayabilirsiniz.   https://www.youtube.com/watch?v=yDbpXPXr6EM    

68. bölümüyle bilgisayarlarınıza sığmayan, işbu nedenle de BIG DATA konusu haline gelen programımızın bu haftaki konusu BÜYÜK VERİ ve MAKİNE ÖĞRENMESİ idi.  Bu hafta ev stüdyolarımızda Tevfik Uyar, Kaan Öztürk ve konuğumuz olarak da Sabancı Üniversitesi'nden İlker Birbil vardı. Bilgisayar ezberliyor mu? Öğreniyor mu? Yapay öğrenme nedir? Büyük veri ne kadar büyük? Tanımı nedir? Yapay öğrenmede esneklik nasıl sağlanıyor? Zeka patlaması olursa? İnsanlık tehlikede mi? Şimdiden takmaya gerek yok mu?   Keyifli dinlemeler... https://www.youtube.com/watch?v=C2Xr4g_VNZw  

Yapay ya da doğal, pek bi terbiyeli, efendi podcast yayını Muhabbet Teorisi'nde bu hafta Tevfik Uyar ve Kaan Öztürk vardı. Tevfik Uyar'ın İTÜ Vakfı dergisi'nin 75. sayısında kaleme aldığı "Ya Yapay Ahlâk" yazısını konu alan bölümde şunlara değinildi: Ahlâk nedir? İnsan ürünü mü? Hayvanlarda da var mı? Ölçülebilir mi? Philippa Foot ve Peter Singer'ın beyin yakan soruları Yapay zekaya güvenebilir miyiz? Atların başına gelen insanın başına gelir mi? Dileyenler yukarıdan Mp3 kaydını, dileyenler ise aşağıdan Youtube kaydını dinleyebilir: https://www.youtube.com/watch?v=DOwrq3y8X3s  

Düz ya da yuvarlak, dünyanın en sempatik "bilim, felsefe, muhabbet filan" podcasti olan Muhabbet Teorisi'nde bu hafta Tevfik Uyar, Kaan Öztürk ve çok uzun bir aradan sonra Ömer Cansızoğlu vardı. Şu sıralar hemen her yerde gördüğünüz yeni saçmalığın bir tahlilini yaptık bu programda. Öncesinde biraz da intihalden ve internette yayın haklarından bahsettik. Keyifli bir sohbet oldu! Dileyenler Youtube kanalından (aşağıda), dileyenler MP3 olarak dinleyebilirler: https://www.youtube.com/watch?v=mXy-Q8aoVu8  

"İkinci internet canlı yayın denememiz daha 'deneyimli' olmamızdan dolayı iyi geçti... Artık 40 yıllık radyocular gibi takılmaya başlayabiliriz!" - Sir Isaac Newton, Principia Bilişsel çelişkilere kurban gitmeyen, tutarlılık abidesi Muhabbet Teorisi'nde bu hafta Kaan Öztürk ve Tevfik Uyar vardı. Nelerden bahsetmediler ki? Bilişsel tutarlılık Bumerang Etkisi Yankı Odası Taahhüt Etkisi Teyit Yanılgısı Ve bunların Türkiye gündemindeki karşılıkları... Dinleyici katılımıyla birlikte son derece yoğun geçen programın kaydına Youtube'dan da ulaşabilirsiniz. (Teknik bir hatadan ötürü sürekli Tevfik Uyar görüntüsü görmenizden ötürü özür dileriz!) https://youtu.be/5MIJhkCeM4Y  

Yıllar sonra yeniden, tıpkı eski günlerdeki gibi, canlı yayınla çekildiği an evlerinize, odalarınıza, kulaklarınıza dolan podcast yayını Muhabbet Teorisi'nde Tevfik Uyar ve Kaan Öztürk vardı bugün... Youtube üzerinden canlı yayınla oldukça interaktif bir program gerçekleşti üstelik. MEB'in yeni biyoloji müfredatından evrimi çıkarma girişimi üzerine yaptığımız programda şunları konuştuk: Hipotez nedir, Teori nedir, Yasa nedir? Tümden gelemedik, tüme varamadık (uzun uzadıya...) Dinleyicilerimizin de katkısıyla harika bir program oldu. Standart MP3 dosyasına yukarıdan, iTunes'tan veya bilimum Podcast araçlarından ulaşabilirsiniz. Dileyenler için aşağıda Youtube kaydımız var: https://www.youtube.com/watch?v=QMRW95NJnRc Herkese sevgiler...

İskandinavların bir ara en sık dinlediği program olma potansiyeli taşıyan ama şimdilik Fincesi olmadığı için o günü bekleyen canavar podcast Muhabbet Teorisi, bu hafta Tevfik Uyar ve Çağrı Yalgın sohbetine sahne oldu. Finlandiya'da yaşayan Sinirbilimci Dr. Çağrı Yalgın'ı Açık Bilim'den, oradan değilse de 10. bölümden tanırsınız... Kendisi Finlandiya hakkında bir kitap yazmayı planlıyor. Biz de bu kitabın içeriğinden bahsettik. Bu bölüm konuşulanlar: Hava nasıl Finlandiya'da? Finlandiya'nın kooperatif mucizesi "Dayımız yok ama kooperatifimiz var" minvalinde özlü bir söz... Finlandiya'da bir zengin dili olarak İsveççe. İyi seyirler...

Evrendeki tüm bakterilerin bir gün evrimleşerek dinlemeyi hâyâl ettiği podcast yayını Muhabbet Teorisi'nde bu hafta Tevfik Uyar'ın konuğu Betül Kacar oldu. Harvard Üniversitesi, NASA ve Japonya'da "Hayatın Kökleri" Enstitüsünde görevlerini sürdüren Astrobiyolog Dr. Betül Kacar'la çok keyifli bir muhabbet gerçekleştirdik. Dünya'nın geçmişi bir kasetse, bu kasedi geri başa sarsak, aynı hayat ortaya çıkar mı? Astrobiyologlar neler yapıyorlar? NASA'nın referans aldığı canlılık tanımı ve bir düşünce deneyi Bilim insanı jargonu: "Düşünmek .VS . İnanmak" Tutku, tutku, tutku... En kısa zamanda yeni bir programda görüşmek dileğiyle...   Yayında bahsini ettiğimiz karikatürlerden biri :)

Radyasyondan ve yüksek hızlı parçacık enerjisinden etkilenmeyen, bilim ailenizin podcast yayını Muhabbet Teorisi'nde, uzun bir zaman sonra yaptığımız bu kayıtta Tevfik Uyar'ın konuğu Bilge Demirköz oldu. MIT, Oxford ve CERN maceralarıyla tanıdığımız ve şu an ODTÜ'de doçent olarak öğretim üyeliği yapan Bilge Demirköz'le neler konuşmadık ki? Radyasyon elektronik araçları nasıl etkiliyor? Türkiye bu alanda neler yapıyor? Türkiye'de fizik ve uzay çalışmaları ne durumda? Karanlık nedir? Kara nedir? "Şu bizim bilim meselemiz..." Ümitsizlik yok! Enseyi karatmıyoruz... Son derece keyifli, bilgi yüklü muhabbetimiz dahil olun! AMS hakkında: http://www.ams02.org/ Şu da bahsini ettiğimiz makale: http://www.forbes.com/sites/startswithabang/2016/09/29/dark-matter-faces-its-biggest-challenge-of-all/#2eb484bc4c55

Samanyolu'ndan Andromeda'ya, tüm lokal galaksi grubunda severek dinlenilen podcast yayını Muhabbet Teorisi'nde bu hafta Tevfik Uyar ve Selçuk Topal vardı.   "Giresun'da Oxford vardı da biz mi okumadık" diyen Selçuk Topal, Oxford Üniversitesi'nde galaksiler hakkında yaptığı çalışmalardan bahsederken aşağıdaki konulara değindik: Galaksi çeşitleri nelerdir? Galaksi çarpışmaları yaygın mı? Andromeda çarpışmasından önce bakliyat stoklayalım mı? Karanlık madde, genişleyen evren... Bana mutluluğun adını galaksilerle yazabilir misin? (http://writing.galaxyzoo.org/) Küçük bir düzeltme: Minnak yıldızların adı "Kahverengi cüce yıldızlar" değil, "kırmızı cüce yıldızlar" olacak... Ve işte bu da yayında bahsettiğimiz şema: Tıklayınca büyür...  

Taksim - Beylikdüzü değil, Dünya Mars hattında çalışan podcast yayını Muhabbet Teorisi'nde bu hafta Tevfik Uyar'a Umut Yıldız eşlik etti. Umut Yıldız'ın "NASA'da çalışmak nasıl?" sorusuna yanıt vermediği nadir röportajlardan birisini kaydetmiş olduk böylece :) Programda şu konularda güzel güzel değindik: Astronomi ve astrofizik makalelerinin yazımındaki güncel zorluklar Bir keşif ile yayımlanması arasında geçen süre "Hayallerimin Mektubu" Basın yayından inciler NASA'da 4 Türk mü var? :) (hehe) NOT: Son derece keyifli geçen sohbeti radyo dalgası olarak uzaya gönderirseniz 37 saat sonra Voyager'a ulaşacak... Haydi hayırlısı!

9 Mart'ta Dünya tam güneş tutulması yaşadı. Elbette felaket tellalları boş durmadılar. Sonu "olabilir" ile biten, geneli hali hazırda zaten yaşadığımız bir süreci tarif eden onlarca cümle ile kehanetlerde bulundular. Bir kısmı doğal olarak tutacaktır (çünkü sayısı yeterince fazla...). Tutmayanlar ise unutulacaktır. Bu sürekli dönen bir döngü: Aynını 2012'de de yapmışlardı, daha öncesinde de. Takvimler 11.11.11'i gösterdiğinde, güneş patlamalarında ve nadir görülen astronomik olaylarda aynı türden haberler hep çıkar. Podcast ekibimizden Tevfik Uyar'ı yayınına konuk alan TRT Ankara Kent Radyosu'ndan Kemal Atalay, Güneş Tutulması hakkında birden türeyiveren haberler hakkında programında bir söyleşi yaptı kendisiyle. Aşağıda ses kaydı bulunuyor. Konuşmayı podcast kanalımıza da ekliyoruz. Referanslar: Ak, Tansel (2005). Depremlerin sebebi güneş tutulmaları mıdır? Pennycook G, et al (2015). On the reception and detection of profound bullshit. Judgment and Decision Making, Vol. 10, No. 6, November 2015, pp. 549–563

Sirke sinekleri gibi bir günde değil, ortalama bir buçuk haftada üreyen podcast yayını Muhabbet Teorisi'nde bu hafta Tevfik Uyar ve Çağrı Yalgın vardı. Açık Bilim'den tanıdığınız Çağrı Yalgın bu programda bize şunları anlattı: Sirke sinekleri neden bilimsel araştırmalarda popüler türlerden? Erkek sineklerin önemi ne? Kadın sinekler ve ilk ilişkileriyle sıcaklık arasındaki bağlantı ne? Mitokondri nedir, ne işe yarar? Ne zaman işe yaramaz? Çözmek için ne gerekli? Bu programdaki açıklamalarından sonra Çağrı'nın futbol hayatı bitecek mi? Yoksa Çağrı'nın bir futbol hayatı zaten olmadı mı? Sinirbilim dolu bir bölüm sizleri bekliyor.

Doğaya, çevreye saygılı, insanı doğanın merkezinde görmeyen podcast yayını Muhabbet Teorisi'nde bu hafta Tevfik Uyar ve Osman Ender Kalender vardı ve; Akıllı telefonlar bireysel alışkanlıklarımızı nasıl değiştirdi? Çevrecilik nedir? Nasıl doğdu? Doğayı kontrol etmek ne demek? Kısa vadede kâr için uzun vadede zarar... Çevre bilinci kültür sorunu olabilir mi? "Doğal Güzelliğe" kıyak mı geçiyoruz? Bozkır'da canlı yok mu peki? konularında bir muhabbet eyledüler! Cenk itme, sevüş... İyi haftalar!

Parayla satın alınamayan ve parayla satın alınması teklif dahi edilemeyen harbici podcast yayını Muhabbet Teorisi'nde bu hafta Tevfik Uyar ve Kaan Öztürk vardı. Konumuz intihaldi esasında ama öncesinde pazar değerleri / sosyal değerler ayrımına değinme imkânı bulduk. Zenginler kırmızıda geçmeyi kendilerine hak mı görürler? Başarı insanı ne yapar? Bilim insanları (!) neden hile yapıyor? Çalma çırpma ile nereye kadar? Zeki Müren de bizi görecek mi? Veeeee programda vaat ettiğimiz görüntü... İşte Kaan'ın arkasındaki kara tahta:

Değil Mars'a, Andromeda'ya gitseniz de vazgeçemeyeceğiniz bilim cepyayını Muhabbet Teorisi'nde bu hafta Tevfik Uyar ve Osman Ender Kalender vardı. Dış uyaranlar insanlarda bilincinde olmadıkları davranış değişiklikleri yaratır mı? Mars'ta koloni kurulur mu? Kurulursa ne olur? Önündeki engeller nedir? Bu bölümün başında dilimiz döndüğünce istatistikî anlamlılık meselesini de anlatmaya çalıştık. Bol spekülasyonlu ve eğlenceli bölümümüz sizleri bekliyor.

Bir değil, iki değil, üç değil, dört boyutlu program Muhabbet Teorisi'nin altıncı bölümünde Tevfik Uyar ve Osman Ender Kalender vardı ve konu üç boyutlu yazıcılardı. Bir gülme krizi nedeniyle 6,5 dakikanın kesilmek zorunda kaldığı bu bölümde üç boyutlu yazıcıların günümüzdeki kullanım alanlarına örnek verdik. Steam CC'nin kahve şekilcisi The Ripple Maker, Anthony Atala'nın üç boyutlu böbrek yazıcısı, yengemiz Teresa Flint'i hayatta tutan modelleme, 6 günde dökülen 15 katlı otel gibi örneklerden bahsettik. Bu da programda vaat ettiğimiz video: The Solar Sinter Project

Programı dinlerken ceplerinizi kontrol etmek zorunda kalmadığınız cepyayın Muhabbet Teorisi'nde bu hafta da Tevfik Uyar ve Osman Ender Kalender vardı ve bu bölümün konusu Tevfik Uyar'ın çevirisi olarak yayımlanan Yalancılar ve Sahtekârlar Ansiklopedisi'nin konusu olarak sahtekârlıktı. Peki neden insanlara "savcıyım" diyerek kandırmak bu kadar kolay? Neden mandalina yemeliyiz? Dolandırıcılıktaki motivasyon ne? Lustig denen dolandırıcının kısa öyküsü neydi? Enayi şerifi nasıl kandırdı? Herkese iyi haftalar ve yepisyeni güzel bir yıl dileklerimizle! Dikkat: Yazın ve hamileyken dinlenmesi sakıncalıdır (Bkz: 06:33 sn.)

Top sektirirken kulaklıktan dinleyebileceğiz cepyayın Muhabbet Teorisi'nin dördüncü bölümünde Tevfik Uyar ve Osman Ender Kalender vardı. Bu bölümde futbolun yeni tüketim alışkanlıklarına, üçüncü dalga toplumlarına uygunluğunu tartıştık ve 20 yıl sonra futbolun hala popüler olup olmayacağını irdelemeye çalıştık. Üstelik yakında bir futbol takımının kadrosunu oylarıyla taraftarların belirleyebileceği veya oyuncu değişikliğinin o sırada maçı izleyenlerin talep verileriyle gerçekleşebileceği gibi radikal öngörülerde bulunduk. Futbolun erkek egemenliğine dokunmasak olmazdı ayrıca. İşte dördüncü bölümümüz!

Dinlerken ne kadar ödeyeceğinizi düşünmeyeceğiniz radyo programı Muhabbet Teorisi'nin üçüncü bölümünde Tevfik Uyar ve Ömer Cansızoğlu vardı. Davranışsal İktisat, Çapa Etkisi, Kahneman'ın Çerçeveleme Etkisi gibi konular konuşuldu. Bol bol kahve reklamı yapıldı. Canlar kahve çektirildi. En kısa zamanda yeniden görüşmek dileğiyle.

Holivudlu starların en çok dinlediği radyo programı Muhabbet Teorisi'nin ikinci bölümünde Tevfik Uyar ve Ömer Cansızoğlu vardı. Bu bölümde "Oscar Ödülleri Bitmiş Abi..." dedik ve ömür biçtik. Bilişsel tutarlılık ilkesinden bahsettik. Bumerang etkisiyle gönüllere aborjin olduk, taht kurduk. Geçtiğimiz bölümde şarkı koymayı unuttuğumuzu fark ederek Nat King Cole abimizden bir rica ettik. Haftaya yeniden buluşmak dileğiyle, Esen kalın.

Uzun bir aradan sonra küçük bir de isim değişikliğiyle birlikte karşınızdayız! Muhabbet Teorisi'nin birinci, Açık Bilim Radyo Programı'nın kırk dokuzuncu bölümünde dinleyicilerimizle hasret gideriyoruz. 2014'te olan bitene şöyle bir yüzeysel değinip (Rosetta ve GDF11 Proteini) geçtikten sonra Bostrom'un varoluşsal risklerinden bahsediyoruz. Muhabbet Teorisi, eskisi gibi samimi, eğlenceli ve sıcak! Aşağıdaki oynatıcı aracılığıyla ya da iTunes'taki podcast yayınından dinleyebilirsiniz. [button size=medium style=less_round color=red align=none url=https://itunes.apple.com/tr/podcast/ac-k-bilim-radyo-program/id481139825?mt=2]iTunes Bağlantısı[/button]

48. Bölüm: Negatif Sıcaklık & Güç Seninle Olsun Evlat Negatif sıcaklığı kalplerde pozitif düşünceye çeviren radyo programı Açık Bilim Radyo Programı'nın Radyo 24'teki son bölümünden sizlere merhaba. 18 Ekim 2011'den bu yana İstanbul'da 91.6 frekansından yayın yapan Radyo 24'te yayınlanan ve 48 bölüm boyunca dinleyicileriyle buluşan radyo programımızın bu bölümünde şunları konuştuk: - Tübitak hangi kitapları basmıyor? - Devlet kitap basar mı? Ya da sübvansiyon sağlar mı? - Bilimde kârlılık... - Negatif sıcaklık? E hani termodinamik yasaları? - Elektrik kablosuz iletilebilir mi? - Beyaz Saray'dan Açıklama: "Ölüm yıldızı falan yok... Ama bilim var!" - Bol bol fakülte açmak mı? Var olanları büyütmek mi? Dinlemek için: iTunes ile (iPod, iPhone ve iPad’lerde kolaylıkla dinleyebilmek, güncellemeleri otomatik indirebilmek için): Açık Bilim Radyo Programı iTunes bağlantısı Açık Bilim Radyo Programı Besleme Adresi

47. Bölüm: Sen Yanmazsan Ben Yanmazsam Kim Yanacak? Gözlerinden ateş çıkaran radyo programı Açık Bilim Radyo Programı'nın yeni bir bölümünden merhaba! İstanbul'da 91.6 frekansından yayın yapan Radyo 24'te Salı akşamları 20:15-21:30 arasında yayınlanan programımızda bu hafta programın demirbaşı Tevfik Uyar, özlenen ses Sinem Doğan ve Hayalet Avcısı Kaan Öztürk, ve telefonla iştirak eden Kerem Kaynar vardı. Bu programda konuştuğumuz konular şunlar oldu: - Oturduğu yerde bir anda alev alan insanlar... Cehennem ateşi mi? Metabolik rahatsızlık mı? Kaan Öztürk ile Açık Bilim'de yazdığı yazı hakkında konuştuk. - Kendiliğinden yanma vakalarının tarihi. - Kendiliğinden yanmayı açıklamak üzere oluşturulan kuramlar. Mum Teorisi ve Aseton Teorisi. - Siirt'teki yangın vakaları... Yaramaz çocuk kimleri kandırıyor? - Kerem Kaynar ile telefon sohbetleri. - ODTÜ olayları nasıl ve neden kınanıyor? - 1984, George Orwell, "geçmişin değiştirilmesi" Dinlemek için: iTunes ile (iPod, iPhone ve iPad’lerde kolaylıkla dinleyebilmek, güncellemeleri otomatik indirebilmek için): Açık Bilim Radyo Programı iTunes bağlantısı Açık Bilim Radyo Programı Besleme Adresi

46. Bölüm: Uzaya Giden Çılgın Türk Göktürk-2'den de dinlenebilen keşif gözlem radyo programı Açık Bilim Radyo Programı'nın yeni bir bölümünden merhaba! İstanbul'da 91.6 frekansından yayın yapan Radyo 24'te Salı akşamları 20:15-21:30 arasında yayınlanan programımızda bu hafta Tevfik Uyar Serdar Başeğmez ve Kerem Kaynar vardı. Bu programda konuştuğumuz konular şunlar oldu: - Göktürk-2 uydusu nedir? Rasat neydi? Olay nedir? Ne işe yarar? Yarayacak? - Keşif/Gözlem Uydusu farkları ve görevleri. - Uydu fırlatma rampası seçiminde dikkat edilen kriterler. - Çözünürlük kavramı... - Teketek programında korkunç "21 Aralık" tartışması... Kıyamet uzmanlarının akıl almaz tezleri... (Evet kopmadığı için bu programı dinleyebiliyorsunuz.) - Açık Bilim'de bir fıkra... - Kitap/Yazar Tanıtımı: İstem Fer - Duygu Özpolat çevirisiyle Gerçeğin Büyüsü Dinlemek için: iTunes ile (iPod, iPhone ve iPad’lerde kolaylıkla dinleyebilmek, güncellemeleri otomatik indirebilmek için): Açık Bilim Radyo Programı iTunes bağlantısı Açık Bilim Radyo Programı Besleme Adresi

45. Bölüm: Eğitime Gittik Geleceğiz Urfa'daki Oxford, didaktik radyo programı Açık Bilim Radyo Programı'nın yeni bir bölümünden merhaba! İstanbul'da 91.6 frekansından yayın yapan Radyo 24'te Salı akşamları 20:15-21:30 arasında yayınlanan programımızda bu hafta Tevfik Uyar ve Kerem Kaynar vardı. Bu programda konuştuğumuz konular şunlar oldu: - İnternetteki ücretsiz eğitim kaynakları nereler? Coursera, Open Culture vb. - Her şey iz bırakır mı? Parmak izi delil midir? İz sürmenin bilimi. - Bu hafta neler oldu? Bilim Dünya'sından gelişmeler. - Tarihin arka odasında "ruh çağırma" seansı. Dinlemek için: iTunes ile (iPod, iPhone ve iPad’lerde kolaylıkla dinleyebilmek, güncellemeleri otomatik indirebilmek için): Açık Bilim Radyo Programı iTunes bağlantısı Açık Bilim Radyo Programı Besleme Adresi

44. Bölüm: Kıyamet Öncesi Geri Sayım Maya Kıyameti'nin tek panzehiri, sığınak gibi radyo programı Açık Bilim Radyo Programı'nın yeni bir bölümünden merhaba! İstanbul'da 91.6 frekansından yayın yapan Radyo 24'te Salı akşamları 20:15-21:30 arasında yayınlanan programımızda bu hafta Tevfik Uyar, Kerem Kaynar ve Serdar Başeğmez vardı. Bu programda konuştuğumuz konular şunlar oldu: - Açık Bilim'in yeni sayısında neler var? - Maya kıyameti nereden doğdu? Aslı astarı var mı? Neden çıkıyor bu tip söylentiler? - Mayalıların harman olduğu yer: Şirince. - "Gerçeğin Büyüsü" - Kanuni'nin sırrı ne? NASA'nın Kanuni ile ne ilgisi var? - Curiosity organik bileşik mi buldu? Kulaktan kulağa Curiosity... Dinlemek için: iTunes ile (iPod, iPhone ve iPad’lerde kolaylıkla dinleyebilmek, güncellemeleri otomatik indirebilmek için): Açık Bilim Radyo Programı iTunes bağlantısı Açık Bilim Radyo Programı Besleme Adresi

43. Bölüm: Sürpriz Konuklar Herkesin başının üstünde yeri olduğu radyo programı Açık Bilim Radyo Programı'nın yeni bir bölümünden merhaba! İstanbul'da 91.6 frekansından yayın yapan Radyo 24'te Salı akşamları 20:15-21:30 arasında yayınlanan programımızda bu hafta Kerem Kaynar ve Serdar Başeğmez vardı. Bu programda konuştuğumuz konular şunlar oldu: - Manikür yapan doktorun parmak çıkarımları. Prostat kanseri ile parmak boyunun ilgisi var mı? - Hain telefon şakası... - Hem faydalı, hem zararlı şeyler. Kanser yapmak ya da yapmamak. İşte bütün mesele bu! - Dr. Işıl Arıcan Washington'dan bildiriyor... - Reha Muhtar'ın sağlık köşesi... - Yeni bölüm: Kitap/Yazar Tanıtımı - Richard Wiseman Dinlemek için: iTunes ile (iPod, iPhone ve iPad’lerde kolaylıkla dinleyebilmek, güncellemeleri otomatik indirebilmek için): Açık Bilim Radyo Programı iTunes bağlantısı

42. Bölüm: Kumarda Kaybedip Bilimde Kazanıyoruz Kumarda kaybedenlerin radyoda kaybetmediği kazanç durumunu yaratan radyo programı Açık Bilim Radyo Programı'ndan merhaba! İstanbul'da 91.6 frekansından yayın yapan Radyo 24'te Çarşamba akşamları 20:15-21:30 arasında yayınlanan programımızda bu hafta Kerem Kaynar, Tevfik Uyar ve Serdar Başeğmez vardı. Bu programda konuştuğumuz konular şunlar oldu: - Haftanın Uyanığı: CNN Türk - Bir 21 Aralık 2012 Portresi: Serdar'ın Kredi Kartı / Gariban Kerem ve Tevfik'in Helikopter Pilotu - Kumar nedir? Kim kazanır? Nasıl kazanılır ve nasıl hesaplanır? - Oyun değeri ne demektir? - Kumarbaz yanılgısı ne demektir? - Kuvantum bilgisayarları... Sevda Demirel ve Serdar Başeğmez arasında Kuvantum ortaklığı. - Varkalım ve Gelecek nesiller. - Ideocracy! Dinlemek için: iTunes ile (iPod, iPhone ve iPad’lerde kolaylıkla dinleyebilmek, güncellemeleri otomatik indirebilmek için): Açık Bilim Radyo Programı iTunes bağlantısı

Bilimde insanlarla deney yapmanın çeşitli riskleri olduğu için deney hayvanları bir alternatiftir, ancak söz konusu olan sosyal psikoloji deneyleri ise konu direk olarak insan olduğu için deney hayvanı kullanma şansı bulunmuyor. Hayvanlar konuşamadığı için ise beyne ya da psikolojiye ait pek çok konuyu araştırmak için insanların birebir kullanılması bir gereklilik olarak karşımıza çıkıyor. Günümüzde sosyal psikoloji deneyleri katılımcılara zarar vermemek, bir zarar verilse dahi bunu telafi etmek üzerine kurgulansa da geçmişte bu etik kuralların bulunduğunu ya da bulunsa bile bilim insanlarının bu kurallara uymak konusunda çok da hevesli olduklarını söyleyemiyoruz. Ayrıca bazı etkenlerin insanda ne çeşit bir tepki yaratacağını ancak yine deneylerle gözlemlemek mümkün. Tarihte yoldan çıkarak amaçlanandan farklı bir noktaya sapan, iyi niyetli başlasa da kötü sonuçlar doğuran, katılımcılarına acılar ya da kalıcı ruhsal bozukluklar yaşatan psikoloji ya da sosyal psikoloji deneylerinin ardında kabaca üç nedenin yattığını söyleyebiliriz: 1. Bilim insanının deneyi tasarlarken olabilecekleri ön görememesi, ("Kaş yaparken göz çıkarmak...") 2. Bilim insanının etik kurallarını, insan ya da hayvan haklarını önemsememesi ("Zafer yolunda her şey mübahtır") 3. Bilim insanının tezini kanıtlayabilmek için aşırı hırslı davranması ve deneyin başarısızlığının birinci dereceden etkileyeceği kişiler arasında kendisinin bulunmaması. ("El elin eşeğini türkü yakarak ararmış") Bu yazımızda katılımcılarına zarar veren ya da tahminlerin çok ötesinde sonuçlar verdiği için yarıda kesilen deneylerden bahsedeceğiz. "Canavar" Çalışması (1939) Wendell Johnson (F.W. Kent Fotoğraf Kolleksiyonu, Iowa Üniversitesi Kütüphanesi) Iowa Üniversitesi'nden, kendisi de kekemelikten mustarip olan [1] Wendell Johnson tarafından tasarlanan ve 1939 yılında 5 ila 15 yaş arasındaki 22 yetiştirme yurdu öğrencisiyle gerçekleştirilen deney, deneklerde kalıcı hasar yaratma konusunda akla gelen ilk örneklerden biridir [2]. 10'u kekeleyen, 22 öksüz ve yetim çocuğun kontrol ve deney grupları olarak iki gruba bölündüğü çalışmada her iki gruba da diksiyon dersleri verilmiştir. Bir gruba doğru telaffuzlarında pozitif geri besleme verilirken, diğer gruba yaptıkları telaffuz hatalarında dayak atma ve kekeme olduğunun yüzüne vurulması gibi uygulamalar gerçekleştirilmiştir. Bu 6 aylık çalışmanın sonuçları ortaya korkunç bir manzara çıkarmıştır: Negatif geri besleme alan gruptaki çocuklardan sadece kekeme olanlar değil, normal olanlar dahi hayatları boyunca konuşma güçlüğü çekmişlerdir. Sonuçları halen Iowa Üniversitesi kütüphanesinde bulunan araştırma, tarihin tozlu sayfalarına gömülü idi. Ancak 2001 yılında California eyaletinde yayınlanan San Jose Mercury News konu hakkında bir makale kaleme aldı. Bu makaleyi ihbar kabul eden savcıların devreye girmesiye deney ulusal bir skandala dönüştü. Haberlerden sonra Iowa Üniversitesi özür diledi, ancak 2005 yılında Iowa yüksek mahkemesi davayı görüştü ve 2007 yılında kalıcı hasara uğramış 6 denek, toplamda 925.000 ABD doları tazminata hak kazandı. Dava böyle sonuçlanmış, Wendell Johnson ve Iowa Üniversitesi suçlu bulunmuş olsa da bazı meslektaşları Wendell Johnson'ı savunuyorlar. Aslında Johnson saygın bir bilim adamı. Adı böyle bir deneyle tarihe kötü geçmiş olsa da konuşma bozuklukları ve kekemelik tedavisindeki başarılı çalışmaları sebebiyle hala iyi bir şekilde anılıyor. Üniversite'nin savunma zemini ise daha farklı: İnsan kullanılarak yürütülecek deneylerle ilgili Nuremberg Kanunları 1948 yılında yayınlandığından, 1939 yılındaki bu deney o günün kurallarına uygun görünüyor [3]. Milgram Deneyi (1963) 1963 yılında Yale Üniversitesi’nde Profesör Stanley Milgram tarafından tasarlanan deney insanların belli bir rol altında an...

41. Bölüm: Polinezyalıların Sonu ve Piramitler Nazarlara karşı korunaklı, 41 Kere Maşaallah'lık radyo programı Açık Bilim Radyo Programı'ndan merhaba! İstanbul'da 91.6 frekansından yayın yapan Radyo 24'te Çarşamba akşamları 20:15-21:30 arasında yayınlanan programımızda bu hafta Tevfik Uyar ve Serdar Başeğmez vardı. Bu programda konuştuğumuz konular şunlar oldu: - Açık Bilim Dergisi 1 Yaşında! - Sosyal Mühendislik: Kevin Mitnick... Bilgisayar bilmeden "hacking" - İnsanlık Nasıl Ölür? Polinezya'dan çıkarılacak dersler ve bir yok oluş öyküsü. - Bazı ırklar neden ileride? "Tüfek Mikrop ve Çelik" doğrultusunda coğrafya. - Korelasyon neden sonuç verir mi? Evcil hayvan resimleri iş verimini arttırır mı? - Piramitlerin sırrı? Eyvallah... Ama hangi web sitesinde? - Piramitler yapılırken uzaylılar kaç $$ verdi? - Mısırlılar ölçümlerini "kilometre" ile mi yapıyorlar? - İngilizce çok mu karizmatik? Tevfik Uyar, karizmatik olmayan ingilizce kelimeyi sordu, Serdar Başeğmez buldu: "Wood". Dinlemek için: iTunes ile (iPod, iPhone ve iPad’lerde kolaylıkla dinleyebilmek, güncellemeleri otomatik indirebilmek için): Açık Bilim Radyo Programı iTunes bağlantısı

40. Bölüm: "Yeni Çağ ve Bilim İnsanı Sorumluluğu" Beynin sağ lobuyla dinlenen ve yeni çağın radyo programı Açık Bilim Radyo Programı'ndan merhaba! İstanbul'da 91.6 frekansından yayın yapan Radyo 24'te Çarşamba akşamları 20:15-21:30 arasında yayınlanan programımızda bu hafta Kerem Kaynar ve Tevfik Uyar vardı. Bu programda konuştuğumuz konular şunlar oldu: - "Biz istersek başarır mıyız?" - Yeni çağın kuantumu yanlış anlaması - Hastalıkların tümünü kendimizin yarattığını iddia etmek ve hatta bir de doktor olmak... - İtalya'daki profesörlerin yargılanması... Ne kadar doğru? Bilim adamı yargılanabilir mi? - Bir bilim insanı çalışmalarını paylaşmak zorunda mıdır? - Dr. Dukan'ın lisansı neden alındı? - Doğru bilinen yanlışlar: Manyetik Detektörler radyasyon yaymaz... - GDO ekseninde bilimin katli... Dinlemek için: iTunes ile (iPod, iPhone ve iPad’lerde kolaylıkla dinleyebilmek, güncellemeleri otomatik indirebilmek için): Açık Bilim Radyo Programı iTunes bağlantısı

39. Bölüm: "Bu sene iyi nobel yaptı" Art arda üç kez nobel barış ödülü alan radyo programı Açık Bilim Radyo Programı'ndan üç kişilik merhaba! İstanbul'da 91.6 frekansından yayın yapan Radyo 24'te Çarşamba akşamları 20:15-21:30 arasında yayınlanan programımızda bu hafta Tevfik Uyar, Kerem Kaynar ve Serdar Başeğmez vardı. Bu programda konuştuğumuz konular şunlar oldu: - "Bu sene iyi nobel yaptı..." / Nobel ödülleri hakkında faydalı bilgiler. - Nobel ödülleri neden geç veriliyor? Neden çekiniliyor? - Reha Muhtar'ın ülser çözümü... - Bilim basınından ne bekliyoruz? - Haftanın uzaylısı: "Aykırı İddialar"da takyon sohbetleri. - Haftanın komik haberleri: Baumgartner atlayışı, NTV'nin anatomi sansürü, Dev göz... - Devridaim makinaları mümkün mü? - Basın Dünyasında şaşırmakla görevli bilim adamları. Dinlemek için: iTunes ile (iPod, iPhone ve iPad’lerde kolaylıkla dinleyebilmek, güncellemeleri otomatik indirebilmek için): Açık Bilim Radyo Programı iTunes bağlantısı

38. Bölüm: Uzaydan Atlıyoruz Serbest Düşme ile ışık hızını aşan radyo programı (tamamıyla gerçektir, radyo dalgalarının hızı sebebiyle...) Açık Bilim Radyo Programı'ndan merhaba! İstanbul'da 91.6 frekansından yayın yapan Radyo 24'te Çarşamba akşamları 20:15-21:30 arasında yayınlanan programımızın yeni sezonu 3 Ekim 2012 tarihi itibari ile başlamıştı ve daha önce de söylediğimiz giib bu yılki ekibimiz kalabalık: Tevfik Uyar, Ömer Cansızoğlu, Kerem Kaynar ve Serdar Başeğmez. Ancak bu bölümde Tevfik Uyar ve Serdar Başeğmez sizlerle. Bu programda konuştuğumuz konular şunlar oldu: - Serdar'ın ABD temasları. Obama'nın programımıza mesajı. - Programımızın değişen biçemi. Eskilerden kim kaldı? - Felix Baumgartner atlamadan önce... - Bilim basınından ne bekliyoruz? - Wikipedia kaynakları güvenilir midir? - Kendi uçağımızı, uzay gemimizi, füzemizi vb. nasıl yaparız? Neden yapamıyoruz? Yapamıyor muyuz? - Darphane bakterisi: Külçe altın nasıl yapılır? - Devridaim makinaları mümkün mü? - Kimyasal / Sentetik terimsel hatası. - Hamamböceği ve dilbilim. (ft. Bilim Bilmiyim) Dinlemek için: iTunes ile (iPod, iPhone ve iPad’lerde kolaylıkla dinleyebilmek, güncellemeleri otomatik indirebilmek için): Açık Bilim Radyo Programı iTunes bağlantısı

37. Bölüm: İkili Delilik Yeni sezonu ile birlikte dinleyenlerine kavuşan vefalı radyo programı, Açık Bilim Radyo Programı'ndan merhaba! İstanbul'da 91.6 frekansından yayın yapan Radyo 24'te Çarşamba akşamları 20:15-21:30 arasında yayınlanan programımızın yeni sezonu 3 Ekim 2012 tarihi itibari ile başladı. Bu yılki ekibimiz kalabalık: Tevfik Uyar, Ömer Cansızoğlu, Kerem Kaynar ve Serdar Başeğmez. Ancak bu bölümde Serdar Başeğmez yok. Hasret giderme tadındaki programımızda bu hafta vakti serbest kullandık! Bu programda konuştuğumuz konular şunlar oldu: - Kuantum tarihi, - Çift yarın deneyi ve getirdikleri, - Elektrondaki ikili delilik: Dalga mı? Tanecik mi? Dinlemek için: iTunes ile (iPod, iPhone ve iPad’lerde kolaylıkla dinleyebilmek, güncellemeleri otomatik indirebilmek için): Açık Bilim Radyo Programı iTunes bağlantısı

36. Bölüm: Sezon Finali - Safsatalar, Yanılgılar Dilde bir şarkı olup ömür boyu bitmeyecek program Açık Bilim Radyo Programı'nın sezon finalinden merhaba. İstanbul'da 91.6 frekansından yayın yapan Radyo 24'te Salı akşamları 19:30 ila 21:00 arasında yayınlanan ancak sezonunun sonuna gelen programımızda bu hafta ışığı gören geldi: Tevfik Uyar, Ömer Cansızoğlu, Kerem Kaynar ve Serdar Başeğmez. Bu programda konuştuğumuz konular şunlar oldu: - Kuşkuculuk (Skeptisizm) nedir? Katılımcılar bu illete nasıl tutuldular? - Yerçekimi var mı? Yer niye çeksin? - Bir kadın aynı anda iki adam tarafından hamile bırakılabilir mi? - Yanılsamalı Korelasyon / Yanlış sebep sonuç ilişkisi kurmak - Sözde kuşkucu ne demektir? - Doğaya yönelim safsatası nedir? Doğal ürünlerin hepsi faydalı mıdır? Tarım ve Gıda Bakanlığı onayı ne demektir? Doğal alternatif tıp ürünlerinin zararı ve eksikleri neler? - Bu bölümde: Şarkı olmadı :) Dinlemek için: iTunes ile (iPod, iPhone ve iPad’lerde kolaylıkla dinleyebilmek, güncellemeleri otomatik indirebilmek için): Açık Bilim Radyo Programı iTunes bağlantısı

34. Bölüm: Flores İnsanları Homo Sapiens'in favori radyo programı Açık Bilim Radyo Programı'nın "Homo Floresiensis" konulu 34. bölümünden sizlere merhaba. İstanbul'da 91.6 frekansından yayın yapan Radyo 24'te Salı akşamları 19:30 ila 21:00 arasında yayınlanan programımızda bu hafta Tevfik Uyar ve Sinem Doğan vardı. Bu programda konuştuğumuz konular şunlar oldu: - Flores adasında ne oldu? Ne bitti? Homo Floresiensisler kimlerdir? - Flores insanları üzerinde dönen tartışma nedir? Yeni bir tür mü? Hastalıklı bir Homo Erectus mu? - Antropologlar ne düşünüyor? - Sadece 9 kişi olmaları neyi değiştirir? Bölgede cüce fillerin bulunması manidar mı? - Freddie Krueger Türkçe'yi nereden öğrendi? Bu bölümde: Mustafa Ceceli - Es Dinlemek için: iTunes ile (iPod, iPhone ve iPad’lerde kolaylıkla dinleyebilmek, güncellemeleri otomatik indirebilmek için): Açık Bilim Radyo Programı iTunes bağlantısı

33. Bölüm: Atmosfer Dünya'nın 7 radyo katmanının en üstünde duran Açık Bilim Radyo Programı'nın "Atmosfer" konulu 33. bölümünden sizlere merhaba. İstanbul'da 91.6 frekansından yayın yapan Radyo 24'te Salı akşamları 19:30 ila 21:00 arasında yayınlanan programımızda bu hafta Tevfik Uyar ve Ömer Cansızoğlu vardı. Bu programda konuştuğumuz konular şunlar oldu: - Sabah şekerleri olmaya doğru... - Atmosfer nedir? Nerede başlar? Nerede biter? - Yükseklere çıktıkça neler oluyor? - Occam'ın usturası? Okyanusun jileti? - Diğer gezegenlerin atmosferi... Bu bölümde: Sting - Shape of my heart. Coldplay - Troubles. Dinlemek için: iTunes ile (iPod, iPhone ve iPad’lerde kolaylıkla dinleyebilmek, güncellemeleri otomatik indirebilmek için): Açık Bilim Radyo Programı iTunes bağlantısı

32. Bölüm: Homeopati Birazı suda çözündüğünde her derde deva olan program Açık Bilim Radyo Programı'nın "Homeopati" konulu 32. bölümünden sizlere merhaba. İstanbul'da 91.6 frekansından yayın yapan Radyo 24'te Salı akşamları 19:30 ila 21:00 arasında yayınlanan programımızda bu hafta Tevfik Uyar ve Ömer Cansızoğlu uzun bir aradan sonra yalnızdı. Bu programda konuştuğumuz konular şunlar oldu: - Şaka gibi ama gerçek: Serbest düşme ile ışık hızını geçmek. - Homeopati nedir? Nereden çıkmıştır? - Bahsedilen seyreltme oranı için kaç molekül gerek? - Faydası var mı? - Yok artık! - Olacak iş değil... - İşte böyle bi şey homeopati :) Bu bölümde: Koop - Whenever There is You Koop - Koop Island Blues Dinlemek için: iTunes ile (iPod, iPhone ve iPad’lerde kolaylıkla dinleyebilmek, güncellemeleri otomatik indirebilmek için): Açık Bilim Radyo Programı iTunes bağlantısı

31. Bölüm: Ekolojik İktisat, Çevre ve Kalkınma Saprofit bakterilerce de dinlenen, geri dönüştürülebilir program Açık Bilim Radyo Programı'nın "Ekolojik İktisat, Çevre ve Kalkınma" konulu 31. bölümünden sizlere merhaba. İstanbul'da 91.6 frekansından yayın yapan Radyo 24'te Salı akşamları 19:30 ila 21:00 arasında yayınlanan programımızda bu hafta Tevfik Uyar, Ömer Cansızoğlu ve Utku Zırığ vardı. Bu programda konuştuğumuz konular şunlar oldu: - Venüs geçişinin önemi nedir? "Bazı Bilim Adamları" ne düşünüyor? - Ömerberg Belirsizlik İlkesi: Anlamlı cümle kuralsız, kurallı cümle anlamlı. - Ekolojik iktisat nedir? İktisat nedir? Kıt kaynaklar ve sonsuz ihtiyaçlar. - Açlık nasıl giderilir? Kıtlık neden var? - Yeni bir öneri: Para birimi kilokalori olabilir mi? - Yapay zekanın tanımı, zekanın tanımı... Satranç oynarken fark nedir? - İktisat mitleri neler? Mitler neden çökmez? - "Sürdürülemez Turizm" DOKTOROsu :) - Kaynakların yetmemesi nüfus fazlasından mı? Toplumsal dengesizlik mi? Bu bölümde: Rafet El Roman - Tanrı Biliyor Cat Stevens - Wild World Dinlemek için: iTunes ile (iPod, iPhone ve iPad’lerde kolaylıkla dinleyebilmek, güncellemeleri otomatik indirebilmek için): Açık Bilim Radyo Programı iTunes bağlantısı

30. Bölüm: Alan Turing ve Yapay Zeka Turing testini rekorla geçmiş, doğal zeka program Açık Bilim Radyo Programı'nın "Alan Turing ve Yapay Zeka" konulu 29. bölümünden sizlere merhaba. İstanbul'da 91.6 frekansından yayın yapan Radyo 24'te Salı akşamları 19:30 ila 21:00 arasında yayınlanan programımızda bu hafta Tevfik Uyar, Ömer Cansızoğlu ve programımızın 4. hakemi Serdar Başeğmez vardı. Bu programda konuştuğumuz konular şunlar oldu: - F klavye nereden çıktı? Niye yavaşlıyor bu eller? - THY Grevi hakkında üç beş hasbihal. - Doktora, mühendise yemin var da, iktisatçılara niye yemin ettirmiyorlar? - Alan Turing kimdir? Neler bulmuştur? Adı neden geçmez? Enigma'yı çözmedeki büyük payına rağmen filmde dahi yer verilmemesinin nedeni nedir? Bir küresel homofobi öyküsü. - Turing testi nedir? - Yapay zekanın tanımı, zekanın tanımı... Satranç oynarken fark nedir? - "Satranç oynayacağıma bir köşeye gider burnumu karıştırırım" diyen kimdir? - ÖYS'ye giren yapay zeka barajı geçer mi? Mod medyanı çözer mi? - Doğal dil işleme kabiliyeti / Watson'u alternatif kullanma yolları. - Bu bölümde: Teoman - Anlıyorsun Değil mi? Dinlemek için: iTunes ile (iPod, iPhone ve iPad’lerde kolaylıkla dinleyebilmek, güncellemeleri otomatik indirebilmek için): Açık Bilim Radyo Programı iTunes bağlantısı

29. Bölüm: Yapay Seçilim Kendi türleri arasında hayatta kalabilmiş, doğal, yapay, cinsel seçilmiş program Açık Bilim Radyo Programı'nın "Yapay Seçilim" konulu 29. bölümünden sizlere merhaba. İstanbul'da 91.6 frekansından yayın yapan Radyo 24'te Salı akşamları 20:00 ila 21:30 arasında yayınlanan programımızda bu hafta Tevfik Uyar, Ömer Cansızoğlu ve Utku Özcan vardı. Bu programda konuştuğumuz konular şunlar oldu: - Doğal seçilim nedir? Yapay seçilim nedir? - Hayvanlar ve meyveler nasıl evcilleştiler? - Kıta uzanımları ve coğrafya milletlerin gelişimini nasıl etkiledi? - Süpermen'in süpermen olmadığını anlayanlar neden heyecanlanıyor? - Buzlu badem neyin ürünü? Bu bölümde: Nilüfer - Yine yeni yeniden Dinlemek için: NOT: Dil sürüşmesi: Laktoz yerine Laktaz denmiştir. Program esnasında düzeltilmiştir. Bizi uyaran dinleyicimiz için teşekkür ederiz. iTunes ile (iPod, iPhone ve iPad’lerde kolaylıkla dinleyebilmek, güncellemeleri otomatik indirebilmek için): Açık Bilim Radyo Programı iTunes bağlantısı

28. Bölüm: GÖKTEKİ DİĞER CİSİMLER: YILDIZLARIN EVRİMİ Gökcisimlerini gözünden tanıyan Açık Bilim Radyo Programı'nın "Gökteki diğer cisimler: Yıldızların evrimi" konulu 28. bölümünden sizlere merhaba. İstanbul'da 91.6 frekansından yayın yapan Radyo 24'te Salı akşamları 20:00 ila 21:30 arasında yayınlanan programımızda bu hafta Tevfik Uyar ve Ömer Cansızoğlu vardı. - Edi, Büdü, Altı, Futbol, Girizgâhı... - Şirinler ve tek şirine muamması - Yıldızların tanımı. Anakol yıldızı ne demektir? - Gökteki diğerleri: Beyaz cüce, kızıl dev, karadelik, süpernova patlamaları... - Kütle sınırı neyi belirliyor? Yıldız ne zaman çöker? Neye dönüşür? Bu bölümde: Melis Danişmend - Çok Geç Dinlemek için: iTunes ile (iPod, iPhone ve iPad’lerde kolaylıkla dinleyebilmek, güncellemeleri otomatik indirebilmek için): Açık Bilim Radyo Programı iTunes bağlantısı

27. Bölüm: BİLİM MERKEZLERİ + KUŞKU TÜCCARLARI Avrupa görmüş program Açık Bilim Radyo Programı'nın "Bilim Merkezleri + Kuşku Tüccarları" konulu 27. bölümünden sizlere merhaba. İstanbul'da 91.6 frekansından yayın yapan Radyo 24'te Salı akşamları 20:00 ila 21:30 arasında yayınlanan programımızda bu hafta Tevfik Uyar, Ömer Cansızoğlu ve Sinem Doğan vardı. - Avrupa'dan dönen Tevfik başına kuş tüyü şapka takıp, Sarı Mercedes'le mi döndü? - Avrupa'da bilim merkezleri - Şirinler nasıl görünür ve Ömer'in somun altını - Astronomi nasıl okunur? Türkiye'de astronomi, bilim, bilimsel bilginin kârlılığı, meslek seçimi - Güdülenme ve öğrenme: Merak nasıl oluşur? - Kuşku Tüccarları: Küresel Isınma İnkarcıları nasıl destekleniyor? Bu bölümde: Teoman - Dönence Dinlemek için: iTunes ile (iPod, iPhone ve iPad’lerde kolaylıkla dinleyebilmek, güncellemeleri otomatik indirebilmek için): Açık Bilim Radyo Programı iTunes bağlantısı

26. Bölüm: İSKENDERİYE KÜTÜPHANESİ Yakılıp tarih sahnesinden silinmeyen program Açık Bilim Radyo Programı'nın "İskenderiye Kütüphanesi" konulu 26. bölümünden sizlere merhaba. İstanbul'da 91.6 frekansından yayın yapan Radyo 24'te Salı akşamları 20:00 ila 21:30 arasında yayınlanan programımızda bu hafta Ömer Cansızoğlu, Sinem Doğan ve Utku Özcan vardı. Tevfik Uyar olmadan gerçekleşen bu ilk programda sunucularımız İskenderiye Kütüphanesi'nden bahsettiler. - İskenderiye kütüphanesi neredeydi? İçinde ne vardı? - İskenderiye Kütüphanesi'ni kim yaktı? - Neden herkes suçu birbirine atıyor? - Kütüphane neden yakılır? Kitap neden yakılır? Bilgi kimi korkutur? - Yeniden inşa edilen kütüphane aslına yakın mıdır? Bu bölümde: Umay Umay - Hareket Vakti Dinlemek için: iTunes ile (iPod, iPhone ve iPad’lerde kolaylıkla dinleyebilmek, güncellemeleri otomatik indirebilmek için): Açık Bilim Radyo Programı iTunes bağlantısı

25. Bölüm: Kadın, erkek vs. Cinsiyetçi ayrıma gitmeyen program Açık Bilim Radyo Programı'nın "Kadın, erkek vs." konulu 24. bölümünden sizlere merhaba. İstanbul'da 91.6 frekansından yayın yapan Radyo 24'te Salı akşamları 20:00 ila 21:30 arasında yayınlanan programımızda bu hafta Tevfik Uyar ve Ömer Cansızoğlu vardı. - Kızlar pembe, erkekler mavi mi giyer? - İTÜ'de kaç erkeğe kaç erkek düşer? - Literatüre yeni giren "Kurşun asker" - Kadınlar niçin bazı meslekleri tercih etmez? - Kız çocuklarına alınan oyuncaklar onları yanlış mı yönlendiriyor? - Sokaktaki insan kimdir? Bu bölümde: İlhan İrem - Bazen Neşe, Bazen Keder Harun Kolçak - Müptelayım Sana Levent Yüksel - Kadınım Dinlemek için: iTunes ile (iPod, iPhone ve iPad’lerde kolaylıkla dinleyebilmek, güncellemeleri otomatik indirebilmek için): Açık Bilim Radyo Programı iTunes bağlantısı

24. Bölüm: "Havacılık" Ayağı yerden kesik program Açık Bilim Radyo Programı'nın "Havacılık" konulu 24. bölümünden sizlere merhaba. İstanbul'da 91.6 frekansından yayın yapan Radyo 24'te Salı akşamları 20:00 ila 21:30 arasında yayınlanan programımızda bu hafta Tevfik Uyar ve Ömer Cansızoğlu'na daha önce 5. bölümümüze Badi olarak katılan Uçak Mühendisi Onur Göktepe vardı. 24. Bölümümüzde stüdyoda iki uçak mühendisinin bulunmasının avantajını kullanarak "Havacılık" konusundan bahsetmek istedik. - Havacılık nasıl başladı? Bumerang bir hava aracı mıdır? - Hazerfan / Hezarfen? Bu sık hatayı nasıl düzeltiriz. Hezar ne demek? - İlk insanlı hava araçları balonlar. - Planörün namusu nasıl kurtuldu? - Hezarfen Ahmet Çelebi niçin Batı dünyasınca kabul görmüyor? - Uçak nasıl uçar? Bernouilli prensibi... - Yakıt tankları niye çalkalanmıyor? - Havacılık endüstrisi, havacılık emniyeti, sertifikasyon. - Hipersonik uçuşlar, gecelekteki havacılık. - Uçaklar neden çarpışmıyor? Bu bölümde: Demet Sağıroğlu - Arnavut Kaldırımı Fatih Erkoç - Ellerim Bomboş Dinlemek için: iTunes ile (iPod, iPhone ve iPad’lerde kolaylıkla dinleyebilmek, güncellemeleri otomatik indirebilmek için): Açık Bilim Radyo Programı iTunes bağlantısı

23. Bölüm: Konusuz (2) Arada bir konudan konuya atlayan ama konusuz radyo program Açık Bilim Radyo Programı'nın 23. bölümünden sizlere merhaba. İstanbul'da 91.6 frekansından yayın yapan Radyo 24'te Salı akşamları 20:00 ila 21:30 arasında yayınlanan programımızda bu hafta Tevfik Uyar ve Ömer Cansızoğlu vardı. 23. Bölümümüzde pek çok konuda muhabbet ettik. - Terbiyesiz meyveler var mıdır? Yoksa konumuz anlatım bozukluğu mu? - Doğallık safsatası nedir? Her doğal olan sağlıklı mıdır? - Şive zenginliği ve vücut dili. - Duygu, duygudurum, ruh hali. - "Bilimin bilemedikleri #?!$?" - Süpermen'i gören üç kişiden ilk ikisi neden heyecanlanır? - Burçlar nerede yaşasın?!!! - Bal sahtekarlığı. Bu bölümde: Pişmanlık ve Çileler şiiri, Sezai Karakoç Dinlemek için: iTunes ile (iPod, iPhone ve iPad’lerde kolaylıkla dinleyebilmek, güncellemeleri otomatik indirebilmek için): Açık Bilim Radyo Programı iTunes bağlantısı

22. Bölüm: "Gelecek" Gelecekten haber veren radyo programı Açık Bilim Radyo Programı'nın 22. bölümünden sizlere merhaba. İstanbul'da 91.6 frekansından yayın yapan Radyo 24'te Salı akşamları 20:00 ila 21:30 arasında yayınlanan programımızda bu hafta Tevfik Uyar, Ömer Cansızoğlu ve Sinem Doğan vardı. 22. Bölümümüzde geleceğin insanı, geleceğin şehri, geleceğin ulaşımı gibi konuları ele alarak fütürolojinin sınırlarına girdik. - Sunuculara komplo! Açık Bilim'e siyaset mi giriyor? - Gelecekte hayatımızdan neler çıkacak? - Dünya ne zaman birleşir? Sosyal düzen nasıl olacak? Topluluklar, çıkar çatışmaları. - Ötekileştirme problemi neyle aşılır? - İnsanlık tarihinde başka bir sıçrama var mı? - Gelecekte şehirler nasıl olacak? Şeffaf bina ne getirir? Dinlemek için: iTunes ile (iPod, iPhone ve iPad’lerde kolaylıkla dinleyebilmek, güncellemeleri otomatik indirebilmek için): Açık Bilim Radyo Programı iTunes bağlantısı

21. Bölüm: "Radyoaktivite" Işıktan hızlı, zararlı ama bir o kadar da yararlı radyo programı Açık Bilim Radyo Programı'nın 21. bölümünden sizlere merhaba. İstanbul'da 91.6 frekansından yayın yapan Radyo 24'te Salı akşamları 20:00 ila 21:30 arasında yayınlanan programımızda bu hafta Tevfik Uyar, Ömer Cansızoğlu ve Sinem Doğan vardı. Konuştuğumuz konular şunlardı: - Radyoaktivite nedir? - İyonlaştırıcısı nasıldır? Olmayanı nasıldır? Fark nedir? Ne yapar? - Endüstride nerelerde kullanılır? Yararı da var mı? - İnsanlık ayıbı: Hiroşima, Nagazaki... Radyasyonlu çaylar ve kanser. Bu bölüm: Grup Gündoğarken: Ankara'dan Abim Geldi Dinlemek için: iTunes ile (iPod, iPhone ve iPad’lerde kolaylıkla dinleyebilmek, güncellemeleri otomatik indirebilmek için): Açık Bilim Radyo Programı iTunes bağlantısı

20. Bölüm: "Gıda Güvenliği ve Tüketici Sağlığı" Katkısız ve doğal radyo programı Açık Bilim Radyo Programı'nın el değmeden imal edilmiş yeni bir bölümünden sizlere merhaba. İstanbul'da 91.6 frekansından yayın yapan Radyo 24'te Salı akşamları 20:00 ila 21:30 arasında yayınlanan programımızda bu hafta Tevfik Uyar, Ömer Cansızoğlu ve Sinem Doğan vardı. Konuştuğumuz konular şunlardı: - Katkı maddeleri nedir? İlla ki yapay mıdır? - E harfi neyi ifade eder? E demek zararlı mı demek? Yapay mı demek? Yoksa tam tersine mi? - Katkı maddeleri nasıl test edilir? Yöntem doğru mudur? - Hangi katkı maddesinin ne hallerde hiperaktiviteye sebep olma ihtimali var? Bu bölümde fotoğraf da çektirdik... Fotoğraflarımızı Facebook sayfamızda bulabilirsiniz. Fotoğraflar için Emel Sarıgül'e teşekkürler. Sakınan göze batan çöp (hatalar yani... şirinleştirmeye çalıştık): - Programda "anaerobik bakteriler" yerine "kemosentetik bakteriler" denmiştir. Hata için dinleyicilerimizden özür dileriz. Bu bölüm: Teoman - Bu aşk fazla sana Dinlemek için: iTunes ile (iPod, iPhone ve iPad’lerde kolaylıkla dinleyebilmek, güncellemeleri otomatik indirebilmek için): Açık Bilim Radyo Programı iTunes bağlantısı

19. Bölüm: "Malzeme Teknolojisi" Yerli malı yurdun malı malzeme ile inşa edilmiş, Açık Bilim Radyo Programı'nın sağlam inşa edilmiş 19. bölümünden merhaba. İstanbul'da 91.6 frekansından yayın yapan Radyo 24'te Salı akşamları 20:00 ila 21:30 arasında yayınlanan programımızda bu hafta Tevfik Uyar, Ömer Cansızoğlu ve Sinem Doğan vardı. Konuştuğumuz konular şunlardı: - Teknolojinin önündeki iki limit: NATO KAFA NATO MERMER - İlk çağlarda malzeme neyi değiştirdi? Malzeme nedir? Alet nedir? - Yakın çağda malzemeler: Yarı iletkenler, plastikler... Hayatımızı değiştiren malzemeler. - Gelecek nasıl olacak? Akıllı malzemeler neler? - Protoseller ve bina yetiştirmek. Bu bölüm: Yaşar - Sessiz Gemi Dinlemek için: iTunes ile (iPod, iPhone ve iPad’lerde kolaylıkla dinleyebilmek, güncellemeleri otomatik indirebilmek için): Açık Bilim Radyo Programı iTunes bağlantısı

18. Bölüm: "Tatmin" Tatminsizliğin nişanesi radyo programı, Açık Bilim Radyo Programı'nın 18. bölümünden merhaba. İstanbul'da 91.6 frekansından yayın yapan Radyo 24'te Salı akşamları 20:00 ila 21:30 arasında yayınlanan programımızda bu hafta Tevfik Uyar, Ömer Cansızoğlu ve Eylem Eskici vardı. Şu soruların yanıtlarını aradılar: - Tatmin nedir? - Yaşamak ve tatmin olmak için lüksler yeter midir? - İhtiyaçlar ve tatmin arasındaki ilişki. Maslow haklı mıydı? - Aslan kovalarken yemek yenebilir mi? Bu bölüm: Göksel - Acıyor Dinlemek için: iTunes ile (iPod, iPhone ve iPad’lerde kolaylıkla dinleyebilmek, güncellemeleri otomatik indirebilmek için): Açık Bilim Radyo Programı iTunes bağlantısı

17. Bölüm: "Aşk" Sevgililer gününe denk gelip, aşıkları kimyadan usandıran radyo programı Açık Bilim Radyo Programı'nın 17. bölümünden merhaba! Bu hafta yine Tevfik Uyar ve Sinem Doğan'ın gerçekleştirdiği Açık Bilm Radyo Programı'nın 17. bölümünde, günün 14 Şubat'a denk gelmesi münasebetiyle aşkı da bir irdeleyelim dedik. - Aşk nedir? Kimyasal tarafı nedir? - Neden ve nasıl aşık oluruz? Etkileri nelerdir? - Aşk hakkında başkaları ne düşünmektedirler ? Aşk var mıdır? Ne kadar sürer? Ne zaman biter? - Bağımlılık ile aşkın kimyası aynı mı? Aşık mı oluyoruz? Bağımlı mı? Fizyolojik etkiler nereden ileri geliyor? Bu bölüm: Ezgi'nin Günlüğü'nden: Aşk Bitti! Dinlemek için: iTunes ile (iPod, iPhone ve iPad’lerde kolaylıkla dinleyebilmek, güncellemeleri otomatik indirebilmek için): Açık Bilim Radyo Programı iTunes bağlantısı

16. Bölüm: "Pozitivizm" Kötü hava koşullarının oyuncu değişikliğiyle tölere edildiği radyo programı Açık Bilim Radyo Programı'nın 16. bölümünden merhaba! Bu programa biraz kadın eli değsin dedik ve Sosyolog Sinem Doğan'ı da aramıza kattık ve Açık Bilim yazarı Sinem Doğan ile pozitivizmden bahsettik. - NTV'nin Bilim Servisi, ayın keşfinden haberdar değil mi? Nasıl oldu da büyük bir yanlış habere imza attı? - Pozitivizm nedir? Nasıl ortaya çıktı? - Comte'un işi gücü yok muydu? - Comte bilimleri nasıl sınıfladı? Pozitivizmi bir din haline dönüştürmeyi neden istedi? - Mantıksal pozitivizm nedir? Temsilcileri kimler? - Pozitif olmayan negatif midir? Metafizik bunun neresinde? Bu bölüm: Michael Jackson'ın efsane şarkısı Thriller! Dinlemek için: iTunes ile (iPod, iPhone ve iPad’lerde kolaylıkla dinleyebilmek, güncellemeleri otomatik indirebilmek için): Açık Bilim Radyo Programı iTunes bağlantısı

15. Bölüm: "Küçük Buz Çağı, Galileo" Soğuk günlerin sıcak radyo programı, Açık Bilim Radyo Programı'nın 15. bölümünden sizlere merhaba. Bu programımızda soğuk kış günlerinin bir kaç yüzyıl önceki minik buz çağı benzeri bir çağın başlangıcı olup olmayacağını sorguladık... Hakikaten de "böyle bir buz çağı mı varmış?" diye de sorguladık... Varmış. - Soğuk kış günleri "küçük buz devri" benzeri bir dönem başlangıcı olabilir mi? - Küçük buz devri ne zaman oldu? Nasıl oldu? - Ülkeler, kültürler nasıl etkilendi? - Bir buz çağının tetiklenme sebepleri ne olabilir? - Galilei Galileo, neyi buldu, nasıl buldu, kimler inandı, kimler inanmadı? - Papanın Galileo ile derdi neydi? Galileo'nun son sözleri nelerdi? - Kopernik kitabını neden bastıramadı? Bu bölüm: MFÖ, Hep yaşın 19! Dinlemek için:

14. Bölüm: "Siberpunk" Geleceğin karanlık dünyasının aydınlık radyo programı Açık Bilim Radyo Programı'nın 14. bölümünden sizlere merhaba. Bu programımızda "yüksek teknoloji, düşük yaşam kalitesi" ile karakterize edilebilecek bilim kurgu türünü, siberpunku, ortaya çıkış sebepleri ve özellikleriyle ele aldık. - Bilimkurgu ütopyadan, distopyaya nasıl döndü? - Siberpunk edebiyatının öncüleri kimlerdir? - Makinalar gerçekten de isya edebilirler mi? - Turing testi nedir? - Teknolojinin etkinliği faydalı mıdır? - Mini etek nasıl bulundu? Dinlemek için:

13. Bölüm: "Dil, Negatif İyon, Bilim ve Kârlılık" Uygun miktarda negatif iyon barındıran sağlığa faydalı radyo programı Açık Bilim Radyo Programı'nın 13. bölümünden sizlere merhaba. Yayınlama çevikliğini elde etmedeki güçlükten dolayı artık podcastlerimiz programlarımızın bir hafta gerisinden gelecek... Tevfik Uyar ve Ömer Cansızoğlu tarafından hazırlanıp sunulan, 91.6 frekansında yayın yapan Radyo 24'te, her salı [artık] 20:00'de yayınlanan Açık Bilim Radyo Programı'nın 13. bölümünde aşağıdaki konulara değindik: - Dil nasıl öğrenilir? Dili neden koruruz? Korumacılığın katkısı nedir? - Biz neye pirzola diyorduk? - Negatif iyon bileklikleri ve holografik teknoloji? Ne faydası var? Kanıtlandı mı? - Dil ve Coğrafya ilişkisi. Gemicilik terimleri ve balık isimleri niçin Rumca? - Kârlılık amacı bilimin amacını sınırlar mı? - "Benim bilim adamım işini bilir!" - Bilimde kâr amacı hangi durumlarda hoş görülebilir? Bu bölümün şarkıları: - Ferda Anıl Yarkın, Sonuna Kadar - Gökhan Kırdar, Yerine Sevemem Dinlemek için:

21. Bölüm: Rastlantı ve Olasılık Bir düzinelik, 10'u iki aşmış, iki haftadan iki eksik, 2012 yılıyla uyum sağlamış program Açık Bilim Radyo Programı'ndan sizlere merhaba. Tevfik Uyar ve Ömer Cansızoğlu tarafından hazırlanıp sunulan, 91.6 frekansında yayın yapan Radyo 24'te, her salı 20:30'da yayınlanan Açık Bilim Radyo Programı'nın 12. bölümünde kasvetli bir gün, İstanbul trafiği yaşadık. Ömerle hiç kavga etmedik. Kardeş kardeş geçindik. İddaa tahminleri yaptık... Bu programda değinilen konular: - Olasılık nedir? - Determinizm nedir? Her şeyi bilsek tüm olayları tahmin edebilir miydik? Laplas'ın şeytanı kim? - Her zaman neden kasa kazanır? Bir oyunun değeri nasıl belirlenir? - 30 kere tura geliyorsa, işin içinde iş var mıdır? Sayı arttıkça ne beklenir? Bu bölümün şarkıları: - Ne ola yar ola, Feridun Düzağaç - Kol Düğmeleri, Ogün Şanlısoy - Dönence, Barış Manço Dinlemek için:

11. Bölüm: 2012, Kıyametler ve Kriz 2012 yılının 2011 yılını aratmayan ilk Açık Bilim Radyo Programı ile karşınızdayız. Tevfik Uyar ve Ömer Cansızoğlu tarafından hazırlanıp sunulan, 91.6 frekansında yayın yapan Radyo 24'te, her salı 20:30'da yayınlanan Açık Bilim Radyo Programı'nın 11. bölümünde bir dinleyicimizin tabiriyle "bildiğin yarıldık". Yeni yılla birlikte dillere pelesenk olan Mayalılardan, kıyamet beklentilerine, bizleri bekleyen krizden, kapitalist sisteme, pek çok konudan bahsettik. Bu programda değinilen konular: - 2012'den beklentilerimiz neler? - Umut iyi midir, yoksa Pandora'nın kutusundan çıkan son kötülük mü? - Kaç çeşit Mayalı vardır? Arı Maya, Mayalı mıdır? - Maya tarihi nerede başlar? 13 Baktun sonra ne olur? 5 Baktun sonrasının dayanılmaz tahmin edilmezliği. - Tarihte kaç kez "kıyamet" beklendi? - İnsanlığın geleceği için 2 seçenek. "Bir kuyrukluyıldızlık işimiz var" - Sermaye ile Ömer'in dostluğu nereye kadar? Ömer krizden fırsat yaratır mı? - Tevfik koltuğu nasıl kırdı? Stüdyoya kim sabotaj yaptı? Bu bölümün şarkıları: - Crawling, Linkin Park - The Bitter End, Placebo - Going Under, Evanescence Dinlemek için:

İki basamaklı rakamlara ulaşan ve bir mem olup hayatta kalmaya direnen Açık Bilim Radyo Programı 10. bölümünü de devirdi. Tevfik Uyar ve Ömer Cansızoğlu tarafından hazırlanıp sunulan, 91.6 frekansında yayın yapan Radyo 24'te, her salı 20:30'da yayınlanan Açık Bilim Radyo Programı'nın 10. bölümünde "Memler ve Memetik" konusunu ele aldık. İlk olarak Richard Dawkins'in ortaya attığı ve disiplinler arası bir çalışma sahası olarak var olan Memetik'in ne olduğunu dilimiz döndüğünce tartıştık. Bu programda değinilen konular: - Mem nedir? Memetik nedir? - Memler nasıl oluşur? Nasıl var olur? Nasıl yayılır? - Memler de mutasyona uğrar mı? - İnternet MEM nedir? Pampiş kimdir? Hilal Cebeci'nin memleri. Bu bölümün şarkıları: - Madonna, Frozen - Cher, Bang Bang

9. Bölüm: Konusuz Higgs bozonundan sahtebilime, Türk bilim basınından, akrofonolojiye gezip duran "konusuz" bir bölümden sizlere merhaba. Tevfik Uyar ve Ömer Cansızoğlu tarafından hazırlanıp sunulan, 91.6 frekansında yayın yapan Radyo 24'te, her salı 20:30'da yayınlanan Açık Bilim Radyo Programı'nın 9. bölümünde bir konu belirlemedik. Fakat bu hiçbir şey konuşmadığımız anlamına gelmiyor tabi :) Bu programda değinilen konular: - Her şeyi aşmış adamlar varken bilim insanlara ne gerek var? - Sahtebilimi nasıl ayırt ederiz? - NTVMSNBC'nin anlaşmalı fizikçileri, - Ağaçtaki titreşimler mi? Ömer'e 2500 kişi sarılabilir mi? - Bilimin "iddia etme"deki temel yöntemi nasıldır? - Tevfik nasıl gaza gelir? - Higgs bozonu... Bu bölümün şarkıları: - Teoman, Elveda - Mor ve Ötesi, Araf Dinlemek için:

8. Bölüm: Gezegenler Samanyolu galaksisindeki tüm gezegenlerden dinlenebilen Açık Bilim Radyo Programı'nın 8. Bölümünde bu gezegenlere selam ettik. Tevfik Uyar ve Ömer Cansızloğlu tarafından hazırlanıp sunulan, 91.6 frekansında yayın yapan Radyo 24'te, her salı 20:30'da yayınlanan Açık Bilim Radyo Programı'nın 8. bölümü sizlerle. CERN'in anlaşılamayan açıklaması ve insan hakları konuları biraz vaktimizi alsa da gezegenleri şöyle bir ele aldık ve insanlık tarihindeki yansımalarına değindik. Bu programda değinilen konular: - İnsanlar gökyüzünü neden merak ettiler? - Babilliler ve astronomi: Takımyıldızları nasıl adlandırıldı? Gezegenler niçin tanrı sanıldı? - Batlamyus ve Avrupa'yı esir eden Dünya Merkezli Evren düşüncesi. - Thyco Brahe ne buldu? Galileo'ya ne oldu? Kepler nasıl para kazandı? - Hava, su, ateş, tahta... Tahta? Esir esir... Bu bölümün şarkıları: - Michael Fugain, Une Belle Histoire. - Nina Simone, Ne Me Quitte Pas Dinlemek için:

7. Bölüm: Petrol Kartelleşmiş ve Eurovision'a aday radyo programı olan "Açık Bilim Radyo Programı" 7. bölümünü de damıttı. Tevfik Uyar ve Ömer Cansızloğlu tarafından hazırlanıp sunulan, 91.6 frekansında yayın yapan Radyo 24'te, her salı 20:30'da yayınlanan Açık Bilim Radyo Programı'nın 7. bölümü sizlerle. Bu bölümde kimyasal bir geçiş yapsak da biraz daha ekonomik, siyasi bir sohbet ürettik. Pek çok da güldük. Ayrıca 1 saati aştık ve uzatılan program süremizin ilkini tepe tepe kullandık. Bu programda değinilen konular: - Petrol nedir? Hidrokarbon nedir? Damıtma nedir? Nasıl oluşur? - Ömer Cansızoğlu neden kalın kitaplar okur? - Eski uygarlıklar niçin sağlık için petrolü kullandılar? Plasebo etkisi nedir? - Gaz lambası ve derken içten yanmalı motorlar... - Gaz lambası ve nüfus ilişkisi. - Dizel motor önce biyodizel için mi icat edildi? - Çok paran varsa örgüt kurar mısın? - "Su olsa yetmez..." - Tevfik Uyar Dünya'yı yönetmek ister miydi? Kontrol manyaklığı var mıdır? - Anonim şirketlerin vicdanları var mıdır? Kapitalizm içine vicdanı sokacak bir teori var mıdır? - Norveç Mahkemeleri'nden gelen tebligat ve gerekçeli karar. Bu bölümün şarkıları: - Depeche Mode, Enjoy The Silence - Alphaville, Big in Japan

6. Bölüm: Entropi Sıcak, sımsıcak, pek bir termodinamik, entropisi yüksek radyo programı olan "Açık Bilim Radyo Programı" 6. bölümünü de kaydetti. 91.6 frekansında yayın yapan Radyo 24'te, her salı 20:30'da yayınlanan Açık Bilim Radyo Programı'nın 6. bölümü sizlerle. Önceki bölümümüz bonus bölümü idi. Arada bir bunu yapmaya karar verdik ve "Açık Bilim" yerine "Popüler Bilim" yapmış olacağız; ancak bu hafta "Açık Bilim" zamanı idi. Ciddi konulara değinip naçizane bildiklerimizi aktarmaya çalıştık ama sohbetimizden de geri durmadık. Bu programda değinilen konular: - Onur Hamzaoğlu ve "Onurumuzu Savunuyoruz" kampanyası nedir? - Entropi nedir? Termodinamik kanunları ne işe yarar? Nerede karşılaşırız? - Isı ve sıcaklık arasındaki fark nedir? Niçin karıştırılır? - Ömer'in kaynatma meyili, Tevfik'in iskandinav hayranlığı doğru mu? Doğruysa radyo hayatları sona erecek mi? 106.632 dinleyicinin buna bir etkisi var mı? - Enerji korunur mu? Ekserji nedir? Tersinmezlik nedir? - Bir gün her şey soğuyacak mı? Mutlak sıfır nedir? - Buzdolabı nasıl çalışır? Öz ısı nedir? - Devri daim makinası mümkün mü? - Hamdi bilime ve insanlığa bir tokat mı attı? Fiyord yerine falez demiş olmamızı bizzat biz kınıyoruz :) Bu bölümün şarkıları: - Royksopp, What Else is There - Juno Reactor, Conga Fury Dinlemek için:

5. Bölüm: Uzaylı İstilası Andromeda Galaksisinin ücra köşelerinden saatte 430 bin km. hızla yola çıkmış kocaman ve çılgın uzaylılar tarafından yolda dinlenen Açık Bilim Radyo Programı, 5. bölümü karşınızda. Geçtiğimiz programda uzaylıların nasıl ve hangi formlarda olabileceği üzerine konuştuktan sonra bu hafta da buraya gelirlerse ne yapabileceklerini konuştuk. Stüdyomuzda sevgili dostumuz Onur Göktepe bize eşlik etti. Bu programda değinilen konular: - Uzaylılar hangi amaçlarla dünyayı ziyaret ederler? - Barışçıllar mıdır? Yoksa savaşçıllar mı? - Hollywood bizi kandırıyor mu? Ha pembe, ha yeşil mi? - Rusya'daki teyze dolabında ne saklıyor? - Badi'nin gezegeninde hayat nasıl? - İktisatçıları nasıl bilirsiniz? Bir iktisatçıya güvenilir mi? Bu bölümün şarkıları: - Queen, It's a kind of magic - John Lennon, Imagine Dinlemek için:

4. Bölüm: Dünya dışı canlı varlıklar (uzaylılar) Tek rakibi Hırvatistan-Türkiye maçı olan radyo programı olan Açık Bilim Radyo Programı 4. bölümü karşınızda. Uzaylılar konusu bugüne dek bilim kurguda en sık işlenen konulardan biri oldu. "Evrende Yalnız mıyız?" klişesini bir yana bırakalım; uzayda canlılık nasıl olur? Olursa bizi aşmışlar mıdır? Aşarlarsa nasıl aşarlar sorularına odaklanalım. Bu programda değinilen konular: - Uzayda yaşam hangi formlarda olabilir? - Canlı nedir? İlkel canlılık için gerek/yeter şartlar neler? - Gezegenlerdeki maddeleri nasıl uzaktan algılıyoruz? - Ufologların tabak ve çanak ilgisi / Kıllı UFO'lar. - Gelişmiş UFO'lar nasıl gelişmiş? SETI, Radyo Astronomi. - "Öağyğeyk" e Badi desek nasıl olur? Bu bölümün şarkıları: - Camaron, Como El Agua - Gritos de Guerra, Arrinconamela Dinlemek için:

2. Bölüm: Sosyal Medya İkinci bölümümüzü de nihayet sitelerimize ve beslemelerimize ekliyoruz. Terör saldırılarının ve Van depreminin ardından gerçekleştirdiğimiz programın elbette ki neşeli olduğunu söyleyemeyiz. Biz de ulusumuzun yaşadığı bu iki felaketle paralel konuları konuştuk ve sosyal medyanın gücünü masaya yatırdık. Bu programda değinilen konular: - Genovese Sendromu ve Anonimleşme - Toplumsal tepkinin ölçüsünü neler belirliyor olabilir? - Sosyal medyanın gücü, birleştiriciliği, caydırıcılığı - Wall Street İşgali işe yarayacak mı? - Bireysel yayıncılık - Ne olsa birleşirdik? Bu bölümün şarkıları: - Nina Simone, Feeling Good - Ester Philips, And I Love Him Dinlemek için:

3. Bölüm: Zaman Yolculuğu Teknik bir sebepten ötürü Açık Bilim Radyo Programı'nın üçüncü bölümünü, ikinci bölümünden önce yayınlıyoruz. Evet bu teknik çok geniş kavram... Her şeye de uyuyor. Açıklamak istemiyorsanız ilaç gibi. Bizim ikinci bölüm şöyle bir hataya kurban gitti: Üçüncü bölümü yapmak üzere radyoda olduğumuz gün taşınabilir belleğe 25 Ekim yerine 25 Eylül'ün kaydını almışız... Üçüncü bölüm oldukça eğlenceli geçti. Ömer sessizliğini bozdu. Dinleyenler çok güzel katılımlar gerçekleştirdiler. Üçüncü bölümde değinilen konular: - Zaman yolculuğu nedir? Nasıl yapılır? - Zaman yolculuğu ile nasıl zengin olunur? - Özel ve Genel görelilik nedir? Einstein nasıl bir memurdur? - Zaman yolculuğu neden fantastiktir? Ömer ve Gülben Ergen arasında ne var? Süper loto neden 6 hafta devreder? Bu bölümün şarkıları: - Bonobo, Black Sands - Nick Cave - Ellis Warren, Memory