Medical Research Mongol Podcast маань зөвхөн анагаах ухаан биш шинжлэх ухааны бүхий л салбарыг хамран тэлж байгаа бөгөөд баталгаа нотолгоотой мэдээллийг дур булаам, хөнгөн, зугаатай байдлаар хүргэсээр байх болно. Яагаад энэ контентийг хийх болсон талаараа энэ дугаарт ярьлаа. #sexyscienceproject

International scientists gathered together for our next episode of "Sexy Science Project." In addition to the esteemed presence of three scientists in different disciplines and a stand-up comedian from the US, we were able to represent five other countries, making the episode genuinely diverse. We discussed, laughed, and shared our thoughts on whether it is possible to make science sexy. Our guests were Dr. Noa Lavie, a sociologist from Israel; Dr. Miguel Angel Diaz Rodriguez, an applied math expert from Venezuela; Dr. Dizimalta Dos Santos Fernando, a biologist from Mozambique and our exceptional guest, stand-up comedian Serena Palmer.This episode occurred at the one-button studio of Maureen and Mike Mansfield Library. It is a lovely cozy studio for recording interviews with just one button click, demonstrating that a library should be a place where creative works develop rather than only for books.

Nature, Science гээд дэлхийн оройд байдаг шинжлэх ухааны сэтгүүлүүдэд оролцсон өгүүлэл нь хэвлэгдэн гардаг Н.Баатарбилэг доктор манай нэвтрүүлэгт хүрэлцэн ирж "Тэрбум мод ба ногоон хөгжил" сэдвээр ярилцлаа. Энэ дугаарт улс төр судлаач Д.Бадамдаш, @ganga_comedian, талент @_marxphileos нар оролцож МУ газар нутгийн 10 хувь хүрэхгүй ой модтой болохоор дэлхийн ногоон чуулга уулзалтуудаас жийгддэгээ мэдэж авлаа. Тэгэхээр бид өөрсдөө эхлээд ногоон байж, арван цагаан буянаа арвижуулах хэрэгтэй юм байна гэж инээлдэцгээлээ. Санаа зовмоор сэдвийг мөрөөдөлтэй болгож ярьж өгсөнд баярлалаа🙌🙏 #sexyscience #sexyscienceproject

"Агаарын бохирдол ба технологи" сэдвээр техникийн ухааны доктор А.Амарбаяр, хонины ноосон агаар цэвэршүүлэгч хийдэг @airee.mn хамтран үүсгэн байгуулагч М.Оюунгэрэл @uranbuteel, опинион лидер комедиан @amaraaliberty, талент @_marxphileos нар оролцож, өөрсөддөө үнэнч байж, үнэгүй хямд, чанаргүйг биш үр дүнтэй, бодитой шийдлийг сонгоцгооё гэж ярилцлаа. Дулаан гэрийн шийдлийг цаасан могойгоор хийх гэж оролдсон Амарбаяр докторын хөгжилтэй түүхийг ч бас ярьж инээлдлээ. Ярвигтай асуудлыг зугаатай жишээгээр хөнгөн ойлгуулж өгсөнд баярлалаа. #sexyscience #sexyscienceproject

"Digital transformation in our lives" features co-founder and COO of erxes Mongolia Naran Batjargal Nayantai, co-founder, social entrepreneur Mend-Orshikh /MJ/, Ganga comedian, and young artist @_marxphileos. We shed some light on how e-transformation would take Mongolia to the next level, its advantages and disadvantages, and why it is essential to break into Silicon Valley. Also, we found a way to laugh that it's only a matter of time before people get android partners. Check the Sexy Science Project channel for the full video. #sexyscience #sexyscienceproject

Б. Батцэцэг Канадын МкМастерийн их сургуульд докторын дараах судлаачаар ажиллахаас гадна тус сургуульд хүнсний зохисгүй хэрэглээнээс үүдэлтэй өвчний талаар лекц уншин, багшилж байна.

Өөхний нийлэгжилт ихэссэний улмаас таргалалт, хавдар, элэгний хатуурал, сахарын өвчин идэвхижих зэрэг олон өвчний суурь болдог. Түүнээс гадна вирус хүний биед олширч хөгжихөд өөхний эсийн нийлэгжилт чухал нөлөөтэй.Дэлгэрэнгүйг:Batchuluun, B., Pinkosky, S. L., & Steinberg, G. R. (2022). Lipogenesis inhibitors: therapeutic opportunities and challenges. Nature Reviews Drug Discovery, 1-23.

Мэргэжлээ ахиулан сурахын тулд гэрлэлтээ батлуулж, 500 мянгыг аваад, сургалтын төлбөртөө өгч байсан түүх хөгтэй ч сурах хүсэл эрмэлзэл тийм л бадрангуй. Он солигдох мөчид яаралтай хагалгаанд дуудагдаж дандаа ажилдаа явдаг ээжийгээ “Манай ээжийг эмч биш зүгээр л ээж болгож өгөөч” гэж өвлийн өвөөд бичсэн захидалдаа хүслээ шивнэх бяцхан хүү. Эмч хүнд л тохиолдох эдгээр хөгжилтэй түүхийг шинэ жилийн тусгай дугаараас маань сонсоорой.

Б. Товуусүрэн Эмгэг Судлалын Үндэсний Төвийн Бодлого төлөвлөлтийн албаны статистикчаар ажиллахын зэрэгцээ сагсан бөмбөгийн спортын нэгдүгээр зэргийн тамирчин.

Нярайн чихрийн шижин нь амьдралын эхний 6 сард тохиолддог чихрийн шижингийн ховор хэлбэр бөгөөд ойролцоогоор 90-160 мянган амьд төрөлт тутамд нэг тохиолддог. Энэ төрлийн чихрийн шижинг нэг ба хоёрдугаар хэв шинжийн чихрийн шижингээс ялган оношлохгүй бол тавилан муутай гэж үздэг. Дэлгэрэнгүйг: Fu, J., Wang, T., Li, M., & Xiao, X. (2020). Identification of insulin gene variants in patients with neonatal diabetes in the Chinese population. Journal of diabetes investigation, 11(3), 578-584.

Ёс зүйн уналт хэмээх нэвтрүүлэгт мэргэжлийн ёс зүйн талаар ярилцлаа. Gooodfoundation-ий үүсгэн байгуулагч Энхмөрөн, гэр бүл судлаач Амаржил, зохиолч Даваацэнд нартай цуг тус тусын мэргэжлийн ёс зүйн талаар сонирхолтой ярилцлага өрнүүллээ. Баярлалаа.

Дельта вирусийн давалгааны цаана өөр ямар ямар хувилбарууд нуугдаж байгаа бол? ДЭМБ аль хэдийнээ хэд хэдэн өөр хувилбаруудыг ажиглалтандаа аваад байна. Эх сурвалж:Lopez Bernal, J., Andrews, N., Gower, C., Gallagher, E., Simmons, R., Thelwall, S., ... & Ramsay, M. (2021). Effectiveness of Covid-19 vaccines against the B. 1.617. 2 (delta) variant. New England Journal of Medicine.Turner, J. S., O’Halloran, J. A., Kalaidina, E., Kim, W., Schmitz, A. J., Zhou, J. Q., ... & Ellebedy, A. H. (2021). SARS-CoV-2 mRNA vaccines induce persistent human germinal centre responses. Nature, 596(7870), 109-113.

Доктор Марк Валкэр Канадын Оттавагийн Их Сургуулийн хүндэт профессор, эмэгтэйчүүдийн эмч, клиникийн эпидемиологич. Тэрбээр жирэмслэлт ба төрөлтийн үеийн хяналтын мэдээлэлд дүн шинжилгээ хийж, уг салбар дахь эрүүл мэндийн бодлогыг шинжлэх ухааны үндэслэлтэйгээр сайжруулах арга замыг судалдаг Оттава эмнэлгийн судалгааны институт дэх судалгааны групийн удирдагч.

Хүүхдийн эрүүл мэнд ба хөгжлийн талаар өнөөг хүртэл танилцуулж ирсэн өгүүллүүдийг нэгтгэж, Монгол хүүхдэд анхаарах чухал зүйлсийн талаар уншсан лекцээ толилуулж байна.

Коронавирусийн халдварын тархалтын улмаас сургууль хаасны дараа дахин нээхэд халдвар хэр зэрэг ихсэх вэ? Дэлгэрэнгүйг: Haapanen, M., Renko, M., Artama, M., & Kuitunen, I. (2021). The impact of the lockdown and the re-opening of schools and day cares on the epidemiology of SARS-CoV-2 and other respiratory infections in children–A nationwide register study in Finland. EClinicalMedicine, 34, 100807.

Агаарын бохирдол коронавирусын халдварын тархалтыг хэрхэн нэмэгдүүлдэг вэ? Дэлгэрэнгүйг:Tung, N. T., Cheng, P. C., Chi, K. H., Hsiao, T. C., Jones, T., BéruBé, K., ... & Chuang, H. C. (2021). Particulate matter and SARS-CoV-2: a possible model of COVID-19 transmission. Science of The Total Environment, 750, 141532.

Г. Солонго Японы Токио хотноо хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэдэд зориулсан сошиал бизнес эрхэлдэг Litalico компанид ажилладаг. Токио хотын Азийн Их Сургуулийг олон улсын хууль эрх зүйчээр төгссөн. Түүний оюутан насны цагийн ажлууд, одоогийн ажлын онцлогийн талаар ярилцна.

Хөдөө хотын 59 сургуулийн 5000 гаруй хүүхдийн дунд хийсэн шүдний ариун цэврийн эрсдэлт хүчин зүйлсийн тухай судалгааг ярилцна. Дэлгэрэнгүй: Badarch, J., Batbaatar, S., & Paulik, E. (2021). Prevalence and Correlates of Poor Oral Hygiene among School-Going Students in Mongolia. Dentistry Journal, 9(2), 12.

Ц. Азжаргал Нью Иорк хотноо олон улсын IBM компанийн шинжээчээр ажилладаг. Breathe Mongolia ТББ-н үүсгэн байгуулагч, Лантуун Дохио-ны АНУ дахь салбарын гишүүн.

АНУ-н Нью Иорк хотын захиргаа цар тахалтай тэмцэх арга хэмжээний хүрээнд эрүүл мэндийн тогтолцооны үндсэн 3 зохицуулалтын өөрчлөлтийг хийсэн байна. Үүнийг Монгол дахь зохицуулалттай харьцуулж үзлээ. Дэлгэрэнгүй: BaidalJennifer, W. (2020). Covid-19 and Health Care Systems’ Need to Anticipate and Advocate for Essential Regulatory Changes. NEJM Catalyst Innovations in Care Delivery.

Агаарын бохирдол ба тамхинд агуулагдаж буй хорт бодисууд хүүхдийн багтраа өвчнийг ихэсгэж байна. Дэлгэрэнгүй: Yoshihara, S., Munkhbayarlakh, S., Makino, S., Ito, C., Logii, N., Dashdemberel, S., ... & Arisaka, O. (2016). Prevalence of childhood asthma in Ulaanbaatar, Mongolia in 2009. Allergology International, 65(1), 62-67.

Доктор Нобүаки Иноүэ Япон улсын ЖАЙКА-ийн “Анхан болон хоёрдугаар шатлалын эмнэлгийн мэргэжилтний төгсөлтийн дараах сургалтыг сайжруулах” төслийн удирдагч ба Монголд 2017 оноос хойш ажиллаж байна. Япондоо Хүүхдийн яаралтай тусламжийн салбарыг анх хөгжүүлсэн ба энэ салбартаа алдартай нэгэн.

Д. Эрдэм Английн Кэмбрижийн Их Сургуулийг энэ жил амжилттай төгсч, цааш АНУ-н Иелийн Их Сургуульд олон улсын хөгжлийн эдийн засгаар мастерийн зэргээ хамгаалахаар болсон байна. Түүний хийсэн агаарын бохирдол сурагчдын шалгалтын дүнд хэрхэн нөлөөлдөг судалгаа нь онцлох диссертацийн ажлаар шалгарсан ба агаарын бохирдолд удаан хугацаанд байх тусам сурагчдын шалгалтын оноо буурч, ялангуяа математикийн шалгалтын оноонд нь муугаар нөлөөлдөгийг тодорхой болгожээ.

Уг цар тахлаар өвчлөх эрсдэлтэй бүлэгт өндөр настан, зүрх судасны өвчтэй хүмүүс, тарган хүмүүс орж байгаа ба Монголд зүрх судасны өвчтэй хүмүүс нийт нас баралтын 30%-г эзэлдэг, 2 хүн тутмын нэг нь таргалалт ба илүүдэл жинтэй байгаа нь аюул ойр байгааг сануулсаар байна. Дэлгэрэнгүй: Erkhembayar, R., Dickinson, E., Badarch, D., Narula, I., Thomas, G. N., Ochir, C., & Manaseki-Holland, S. (2020). Early policy actions and emergency response to the COVID-19 pandemic in Mongolia: experiences and challenges. The Lancet Global Health.

О. Энхмөрөн Тайваний Чангоны Их Сургуульд карисматик манлайллын сэдвээр магистрын зэргээ авсан бөгөөд Чангоны мемориал эмнэлэгт эрүүл мэндийн боловсролын чиглэлээр чанарын судалгаа хийж байгаад одоо Хонг Конгд докторын зэргээ хамгаалахаар зорьж байна.

Монголын анхны тохиолдол Франц иргэний ойрын хавьталд орсон нэг ч хүнээс корона вирус илрээгүй нь ийм учиртай. Дэлгэрэнгүй: Endo, A., Abbott, S., Kucharski, A. J., & Funk, S. (2020). Estimating the overdispersion in COVID-19 transmission using outbreak sizes outside China. Wellcome Open Research, 5(67), 67.

Ider Batbayar has worked as a Research Analyst for UNDP headquarter in NY. He obtained his master degree of sustainable international development focusing on environmental studies at the Heller school for social policy and management of Brandeis University.

Микро РНХ-г ашиглан эндометриозийн үед хэрэглэдэг гаж нөлөө ихтэй даавар эмчилгээг хэрхэн өөрчилж болох вэ гэдгийг тайлбарлана. Дэлгэрэнгүй: Sahin, C., Mamillapalli, R., Yi, K. W., & Taylor, H. S. (2018). micro RNA Let‐7b: A Novel treatment for endometriosis. Journal of cellular and molecular medicine, 22(11), 5346-5353.

Б. Буджаргал Нью Иорк хотноо болон бусад хотуудад зохиогдсон 6 ба 10 өдрийн урт хугацааны гүйлтийн удаа дараагийн аварга. Түүний өөрийгөө хэрхэн ялж, хэрхэн аварга болсон, сонирхолтой хоолны дэглэм, гүйлтийн ач холбогдлын талаар тал бүрээс нь ярилцна.

COVID-19 халдварын хорио цээрийг яаж, хэзээ сулруулах ёстой вэ? Зөвхөн хүн амд суурилсан тест явуулж, бүгд сөрөг гарсан тохиолдолд сулруулах боломжтой.Дэлгэрэнгүй: The Lancet. Universal weekly testing as the UK COVID-19 lockdown exit strategy*Julian Peto, *Nisreen A Alwan, Keith M Godfrey, Rochelle A Burgess, David J Hunter, Elio Riboli, Paul Romer. https://doi.org/10.1016/S0140-6736(20)30936-3

Монгол хүйтэн болохоор корона вирус сайн тархаж чадахгүй гэх зэрэг явган яриа эрчээ авч байгаа энэ үед үнэн зөв хариултыг ДЭМБ-с гаргасан мэдээлэлд үндэслэн өгнө. Дэлгэрэнгүйг: https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/advice-for-public/myth-busters

Г. Ариунгэрэл эх орондоо ерөнхий мэргэжлийн эмчээр төгсөж, өрхийн эмч хийж байгаад ЯПон явж Цүкүбагийн Их Сургуульд хавдрын үеийн туяа эмчилгээгээр нарийсч магистр докторын зэргээ хамгаалсан. Төгссөнийхөө дараа ч дэд профессороор тэнхимдээ үлдэн олон арван Япон эмнэлгийн мэргэжилтнүүдийг бэлдсэн. Тэрбээр өдгөө Америкийн нэгэн софтвейрийн компанид анагаахын зөвлөх хийдэг ба компанийхаа хөгжүүлж байгаа эрүүл мэндийн программуудыг сайжруулах, шинэ санаа гаргах үүрэгтэй ажилладаг.

Хүүхдийн эмч ба өрхийн эмч нар аутизмын хүрээний эмгэгтэй хүүхдийг хянах, эмчилгээ, үйлчилгээ үзүүлэх үүрэгтэй ба үүнд нэгдсэн нэг стандарт шаардлагатай. Аутизмын хүрээний эмгэгийн менежметэд хувь хүний онцлогт тохирсон анагаахын болон сэтгэцийн хавсарсан өвчнүүдийг эмчлэх, зан төрхийн ба хөгжлийн эмчилгээнүүд, амьдралын чанарыг сайжруулах нийгмийн үйлчилгээнүүд багтдаг. Ip, A., Zwaigenbaum, L., & Brian, J. A. (2019). Post-diagnostic management and follow-up care for autism spectrum disorder. Paediatrics & child health, 24(7), 461-468.https://www.jica.go.jp/project/mongolian/mongolia/013/materials/c8h0vm0000dfy4go-att/materials_01.pdf

Д. Уянга Канадын Торонтогийн Их Сургуулийн оюутан. Ирээдүйд мэс заслын эмч болохоор зорьж, амин шинжлэх ухаанаар бакалавраа хамгаалахаар суралцаж байна. Түүний дараа анагаахын сургуульд орж, нарийн мэргэжил эзэмших бөгөөд нийт 12 жил сурахаар шийджээ. Тэр энэ бүгдийг нарийн төлөвлөж, сургуулиа сонгосон ба хэрхэн сургалтын төлбөрөө олохоо ч тооцоолж амжсан. Эндээс Канадад авч болох оюутны тэтгэлгийн талаар сонсоорой.

Хэт бага жинтэй дутуу төрсөн нярайн тархины эс бүрэн гүйцэд хөгжөөгүй, тархин доторхи судасжилт хэврэг, цусны урсгал тогтворжоогүй байдаг. Энэ нь тархины ховдлын цус харвалтанд хүргэж хүүхдийн тархины хөгжил саатах, унах татах эрсдэлүүдийг дагуулдаг. Хэт бага жинтэй дутуу төрсөн нярайг энэхүү эрсдэлээс сэргийлж эмнэлэгт хянаж, эмийн эмчилгээ хийдэг. Дэлгэрэнгүй: McCrea, H. J., & Ment, L. R. (2008). The diagnosis, management, and postnatal prevention of intraventricular hemorrhage in the preterm neonate. Clinics in perinatology, 35(4), 777-792.de Bijl-Marcus, K. A., Brouwer, A. J., de Vries, L. S., & van Wezel-Meijler, G. (2017). The effect of head positioning and head tilting on the incidence of intraventricular hemorrhage in very preterm infants: a systematic review. Neonatolo

С. Болор Канад Монголын худалдааны танхимын үүсгэн байгуулагч. Канадын нийслэл хотноо өдгөө амьдардаг бөгөөд Польш, Америк, Канадыг дамжин их сургууль, магистрын зэрэг, ажлын туршлагаа хуримтлуулжээ. Түүний хэрхэн засгийн газрын шалгалт өгч Польш явсан түүхээс эхлээд Америкад сурч, ажиллаж байхдаа элэг нэгт Монголчууддаа татварын асуудлыг нь шийдэж өгдөг байсан түүх нь сэтгэл дулаацуулам.

Naila Ramji бол Канадын Оттавагийн Их Сургуулийн харъяа эмнэлэгт судлаач, эх барих эмэгтэйчүүдийн эмч. Тэрбээр Харвардын Их Сургуулиас бакалаврын зэргээ авч Канад эх орондоо эргэн ирж Mcgill-н Их Сургуульд эмэгтэйчүүдийн эмчээр мэргэшсэн. Одоогоор судалгаа шинжилгээний ажил хийхийн хажуугаар Колумбиагийн Их Сургуульд эчнээгээр магистрын зэргээ авахаар суралцаж байна.

Үр шилжүүлэн суулгах эмчилгээ үүсч хөгжсөн өнгөрсөн 40 жилийн ололт амжилт, маргаантай асуудал, шинжлэх ухааны ач холбогдлын талаар эх барих эмэгтэйчүүдийн эмч Нандин-Эрдэнэ товч танилцуулна. Дэлгэрэнгүйг: Niederberger, C., Pellicer, A., Cohen, J., Gardner, D. K., Palermo, G. D., O’Neill, C. L., ... & Schoolcraft, W. B. (2018). Forty years of IVF. Fertility and sterility, 110(2), 185-324.

Б. Оюунгэрэл Шанхай хотноо Ерөнхий мэс заслын чиглэлээр докторын зэргээ хамгаалахаар суралцаж байна. Долоо хоногт 50 хагалгаа хийдэг түүний Шанхай хот дахь амьдрал, энэ хотод хэрхэн анагаахын чиглэлээр суралцаж болох боломжууд, онцлогийн талаар ярилцлаа.

Антибиотикт тэсвэрт чанар Монголд аюулын харанга дэлдэж байна. Олон хүн үүний улмаас сепсис болж, ямар ч эмчилгээ нөлөөлөхгүй байсаар эмнэлгийн орон дээр нас барж байна. Метициллинд тэсвэртэй алтлаг стафилокок (MRSA) бактер өргөн хэрэглээний антибиотикт тэсвэртэй ба Улаанбаатар хотод хийсэн судалгаагаар жилээс жилд ихэсч байгаа нь тодорхой болжээ. Дэлгэрэнгүй: Nair, R., Hanson, B. M., Kondratowicz, K., Dorjpurev, A., Davaadash, B., Enkhtuya, B., ... & Smith, T. C. (2013). Antimicrobial resistance and molecular epidemiology of Staphylococcus aureus from Ulaanbaatar, Mongolia. PeerJ, 1, e176.

Ч. Гоомарал Канадад анх 16 насандаа ирээд өдгөө дэлхийн хамгийн том банкнуудын нэг RBC буюу Royal Bank of Canada-д хөрөнгө оруулалтын мэргэжилтэн хийдэг. Тэрбээр Канад орны эрүүл мэндийн системийг үйлчилгээ, эрүүл мэндийн даатгал ард иргэдэд нь хэрхэн хүрч үйлчилдэг тухай, Монгол хүүхдийн эмчилгээний зардалд Канадаас мөнгө босгож байсан жишээ болон Канадууд хэрхэн өөрсдийн зугаа цэнгэлийг хүүхдийн эрүүл мэнд, нийгмийн сайн сайханд зориулсан үйл болгож хувиргаж чаддаг талаар ярилцах болно.

Хөхний хорт хавдраас хэрхэн сэргийлэх, эрсдэлт хүчин зүйлийн талаарх тойм судалгааг танилцуулна. Дэлгэрэнгүйг: Sun, Y. S., Zhao, Z., Yang, Z. N., Xu, F., Lu, H. J., Zhu, Z. Y., ... & Zhu, H. P. (2017). Risk factors and preventions of breast cancer. International journal of biological sciences, 13(11), 1387.

Канадын Оттава эмнэлгийн судалгааны хүрээлэнд ажилладаг биостатистикч, эмч Маритай хийсэн ярилцлагыг сонордуулж байна. Зарчимч, зорилготой байж чадвал заавал яарах хэрэггүй, судалгаа гэдэг бол цаг их ордог ч өгөөж ихтэй ажил.

Бамбай булчирхайн томролын үеийн мэс заслын заалтын тухай ярилцна. Дэлгэрэнгүйг:Bartsch, D. K., Luster, M., Buhr, H. J., Lorenz, D., Germer, C. T., & Goretzki, P. E. (2018). Indications for the surgical management of benign goiter in adults. Deutsches Ärzteblatt International, 115(1-2), 1.

Сүүний хүчлийн бактер, лактоферринийг үтрээний мөөгөнцрийн үед хавсарган хэрэглэснээр дахилтыг сэргийлэх магадлалтай. Дэлгэрэнгүйг: Russo, R., Superti, F., Karadja, E., & De Seta, F. (2019). Randomised clinical trial in women with Recurrent Vulvovaginal Candidiasis: Efficacy of probiotics and lactoferrin as maintenance treatment. Mycoses, 62(4), 328-335.

Конго улсын уурхайчин гэр бүлээс гаралтай тэрбээр хүүхдийн эмч, лектор, тасгийн эрхлэгч, судлаач гээд эмч мэргэжилтэй хүний авирч болох бүх шатаар олон улс дамжин өгссөн түүний амьдрал эх орных нь түүхтэй нягт холбоотой.

Хатигны үүсгэгч, эмчилгээний талаар ярьна. Дэлгэрэнгүй: van Bijnen, E. M., Paget, W. J., den Heijer, C. D., Stobberingh, E. E., Bruggeman, C. A., & Schellevis, F. G. (2014). Primary care treatment guidelines for skin infections in Europe: congruence with antimicrobial resistance found in commensal Staphylococcus aureus in the community. BMC family practice, 15(1), 175.

Өмнө нь вирусээр халдварлаж байсан ч жирэмслэлт, төрөлтийн үед ямар нэг шинж тэмдэг үгүй бол онцгой эмчилгээ шаардагдахгүй. Хомхойтсон бол ацикловиртой тос түрхэж, эрт үед нь эмчилгээ эхэлбэл, эдгэрэх явц хурдасдаг. Дэлгэрэнгүйг:Arduino, P. G., & Porter, S. R. (2008). Herpes Simplex Virus Type 1 infection: overview on relevant clinico‐pathological features. Journal of oral pathology & medicine, 37(2), 107-121.Whitley, R., Arvin, A., Prober, C., Corey, L., Burchett, S., Plotkin, S., ... & Sumaya, C. (1991). Predictors of morbidity and mortality in neonates with herpes simplex virus infections. New England Journal of Medicine, 324(7), 450-454.

Туркээс 10 гаруй жилийн өмнө Канадад ирж суурьшсан нийгмийн сэтгэл судлаач өөрийн эх орондоо докторын зэрэг хамгаалсаны дараа хэрхэн Канадад их сургуулийн багшийн ажилд тэнцэж орсон, хэрхэн Англи хэл сурсан болон амьдралынхаа талаар хуваалцна.

Хамгийн тохиромжтой нүүрс усны хэрэглээ нь өдөрт нийт илчлэгийн 50-55%-ийг эзэлж байвал нас барах эрсдэл хамгийн бага байсан байна.Дэлгэрэнгүйг: Seidelmann, S. B., Claggett, B., Cheng, S., Henglin, M., Shah, A., Steffen, L. M., ... & Solomon, S. D. (2018). Dietary carbohydrate intake and mortality: a prospective cohort study and meta-analysis. The Lancet Public Health, 3(9), e419-e428.

О. Уламнэмэх Германы Мюнхен хотын зүрхний төвийн судлаач эмч, эрчимт эмчилгээний тасгийн дотрын эмч, түргэний эмч. Хором мөчөөр хэмжигддэг түүний ажил ачаалал ихтэй ч эрдэнэт хүний амийг олон жил суралцаж, хөдөлмөрлөж ирсэн мэдлэгээ ашиглаж, хормын төдийд самбаачлан аварч чаддаг болохоор юунаас ч илүү үнэ цэнэтэй. Үүний зэрэгцээ Германы Эрдмийн Солилцооны хөтөлбөр DAAD байгууллагаас санхүүжилт авч Монголдоо микробиологийн салбарыг хөгжүүлэхэд хувь нэмрээ оруулж байна.

Монгол судлаач Columbia Их Сургуулийнхантай хамтран хот хөдөөгийн 5 мянга гаруй 12-15 насны хүүхдэд хийсэн судалгаагаар өсвөр үеийнхний 10 хүүхэд тутмын нэг нь амиа хорлох талаар бодож үзсэн, улмаар амиа хорлох оролдлого хийж үзсэн хэмээн хариулсан байна. Davaasambuu, S., Batbaatar, S., Witte, S., Hamid, P., Oquendo, M. A., Kleinman, M., ... & Gould, M. (2017). Suicidal plans and attempts among adolescents in Mongolia. Crisis.

Э. Ундрах-Эрдэнэ Канадын нийслэл хотноо байрлах Оттавагийн Их Сургуулийн эмнэлгийн радиологийн тасгийн fellow эмч. Тэрээр Монголд дутагдалтай байдаг нарийн мэргэжлийн мэдрэлийн дүрс оношлогоогоор мэргэшихээр Канадыг зорин ирсэн билээ. Түүний Канадад хэрхэн өөрийн эрүүл хайгуулын дүнд амжилттайгаар ажилд орсон, Монгол Канадын радиологийн тасгийн үйл ажиллагааны ялгаа, ажлын онцлогийнх нь талаар ярилцлаа.

Г. Ариунаа мэдээгүйжүүлэгч эмчээр Франц улсад ажилласан туршлагатай. Түүний Франц улс руу хэрхэн резидент эмчээр явсан, очиж ажиллах боломжууд болон Монгол Францын анестезиологи, эрүүл мэндийн салбарын хоорондын ялгааны тухай ярилцлаа.

Архидалт Монголд эрэгтэйчүүдийн дунд 70 хүртэлх хувийг эзэлж байна. Сүрьеэ, замын осол гэмтэл, өөрийгөө болон бусдыг гэмтээх нь дэлхий дахинаа архины гол хор уршиг болж гарч ирчээ. Дэлгэрэнгүйг: Griswold, M. G., Fullman, N., Hawley, C., Arian, N., Zimsen, S. R., Tymeson, H. D., ... & Abate, K. H. (2018). Alcohol use and burden for 195 countries and territories, 1990–2016: a systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2016. The Lancet, 392(10152), 1015-1035.

З. Анударь өдгөө Канадын McGill-н Их Сургуулийн анагаахын факультетийн оюутан бөгөөд Гэмтэл Согог Судлалын Үндэсний Төв эмнэлгийг өөрийн сургуультайгаа холбон Канад Монгол хоёр орны эмнэл зүйн харилцааны гүүрийг бэхжүүлж явна.

Фолийн хүчил ургийн мэдрэлийн сувгийн гаж хөгжлөөс сэргийлдэг нь батлагдсан. Харин жирэмсэн эхийн манас таталтын урьдал үеэс сэргийлж чаддаг уу?Дэлгэрэнгүйг:Wen, S. W., White, R. R., Rybak, N., Gaudet, L. M., Robson, S., Hague, W., ... & Wells, G. (2018). Effect of high dose folic acid supplementation in pregnancy on pre-eclampsia (FACT): double blind, phase III, randomised controlled, international, multicentre trial. bmj, 362, k3478.

Ёвролт 17-доо өөрийгөө Монголоор овоглож явдаг микробилогич Хазара Канад охинтой хийсэн ярилцлагыг толилуулж байна. Nooria Poldia works at Biotherapeutics Manufacturing Centre in Ottawa Hospital Research Institute.

Эргэлзээтэй эмийг хэрхэн шалгах вэ? энэ асуултанд ЗХУ-н үе эх нялхсын эмчилгээ үйлчилгээний сонголтыг хэрхэн хийдэг байсныг тайлбарлан хариулахыг оролдлоо.Дэлгэрэнгүйг: Danichevski, K., McKee, M., & Balabanova, D. (2008). Prescribing in maternity care in Russia: the legacy of Soviet medicine. Health Policy, 85(2), 242-251.

Өдгөө 100 мянган төрөлтөнд 20 байгаа эхийн эндэгдэл 1985-1992 онд 120-204 хооронд хэлбэлзэж байв. Дэлгэрэнгүйг: Strickland, S. S. (1993). Human nutrition in Mongolia: Maternal mortality and rickets. Nomadic Peoples, 231-239.

"Инээгээрэй, эгэл биш юм шүү энэ инээд" гээд дуу байдаг. Инээд үнэхээр эгэл биш эмчилгээ болдогийг шинжлэх ухаан тайлсаар байна. Дэлгэрэнгүйг:Noureldein, M. H., & Eid, A. A. (2017). Homeostatic effect of laughter on diabetic cardiovascular complications: The myth turned to fact. diabetes research and clinical practice.

Монголчууд бараг бүгдээрээ буюу 97.7% нь улсынхаа эрүүл мэндийн даатгалын системд хамрагдаж, хотол олноороо санаа зоволтгүйгээр эмнэлэгт үзүүлж чаддаг юм шиг ойлгогддог. Гэвч бодит байдал хэр зөрүүтэй вэ? Дэлэгэрэнгүйг:Dugee, O., Palam, E., Dorjsuren, B., & Mahal, A. (2018). Who is bearing the financial burden of non-communicable diseases in Mongolia?. Journal of global health, 8(1).

Өнөөдрийн нойр дутуу хоносон чинь таны эрүүл мэнд, хөдөлмөрийн бүтээмж, оюун ухааныг хэрхэн хордуулдагийг мэдэх үү? Дэлгэрэнгүйг:Krause, A. J., Simon, E. B., Mander, B. A., Greer, S. M., Saletin, J. M., Goldstein-Piekarski, A. N., & Walker, M. P. (2017). The sleep-deprived human brain. Nature Reviews Neuroscience, 18(7), 404.

Хоол боловсруулах замын бичил биетийн бүрдэлд сүүний хүчлийн бактер буюу цагаан идээ хэрэглэснээр хэрхэн нөлөөлж таргалалттай тэмцэх вэ? Дэлгэрэнгүйг:Tsai, Y. T., Cheng, P. C., & Pan, T. M. (2014). Anti-obesity effects of gut microbiota are associated with lactic acid bacteria. Applied microbiology and biotechnology, 98(1), 1-10.

Аутофаги буюу эсийн өөрөө өөрөөсөө идэх механизм нь өлссөн үед идэвхиждэг бөгөөд мацаг барих үед ид шидээ үзүүлж эхэлдэг. Энэ механизмыг насаараа судалсан хүн Нобелийн шагнал авсанаар аутофаги анхаарлын төвд оржээ. Дэлгэрэнгүйг:Rubinsztein, D. C., & Frake, R. A. (2016). Yoshinori Ohsumi's Nobel Prize for mechanisms of autophagy: from basic yeast biology to therapeutic potential. The journal of the Royal College of Physicians of Edinburgh, 46(4), 228-233.

Зуун хувь сэргийлж болох авч Монголд 4-5 хүүхэд тутмын нэг нь ахуйн орчинд түлэгдэж байна. Ихэн тохиолдол нь халуун хоол, цайнаас болж түлэгддэг боловч, эцэг эхчүүдийн түлэгдэлтээс хамгаалах мэдлэг нэн доогуур байгаа нь энэ судалгаагаар тогтоогдсон. Дэлгэрэнгүйг:Khandarmaa, T. O., Harun-Or-Rashid, M., & Sakamoto, J. (2012). Risk factors of burns among children in Mongolia. Burns, 38(5), 751-757.

Эмнэлгийн багаж хэрэгслээс үүдэлтэй эмнэлгийн дотоод орчны халдвар манайд олон улсын төвшинөөс давсан үзүүлэлттэй байна. Энэ эмгэнэлт байдлыг тодорхойлж, мэдээлсэн чухал өгүүлэлтэй танилцана. Дэлгэрэнгүйг:Ider, B. E., Baatar, O., Rosenthal, V. D., Khuderchuluun, C., Baasanjav, B., Donkhim, C., ... & Sodnomdarjaa, B. (2016). Multicenter study of device-associated infection rates in hospitals of Mongolia: Findings of the International Nosocomial Infection Control Consortium (INICC). American journal of infection control, 44(3), 327-331.

Эхинококк буюу бэтэг, малд эргүү өвчин Монголд хөгжиж буй орнуудыг төлөөлөхүйц хэмжээнд их байна. Энэ өвчний оношлогооны хэрэгслийг сайжруулах шаардлага тулгараад байна.Ito, A., & Budke, C. M. (2015). The present situation of echinococcoses in Mongolia. Journal of helminthology, 89(6), 680-688.

Хөдөөд чинээлэг, хотод чадуу давхаргынхан анхан шатны эрүүл мэндийн үйлчилгээнд түлхүү хамрагдаж байна. Өрх, сумын эмнэлэг үнэ төлбөргүй гэсэн ч бүх нийтийг хамарч чадахгүй байсаар байна. Дэлгэрэнгүйг: Dorjdagva, J., Batbaatar, E., Svensson, M., Dorjsuren, B., Batmunkh, B., & Kauhanen, J. (2017). Free and universal, but unequal utilization of primary health care in the rural and urban areas of Mongolia. International journal for equity in health, 16(1), 73.

Утаагаа бууруулж чадахгүй байгаа Улаанбаатарт төрж гарч ирэх нялх үрсээ хамгаалж гэртээ агаар цэвэршүүлэгч ашиглахаас өөр арга алга. Эх үүсвэртэй тэмцэхгүйгээр утааг нь цэвэршүүлээд аргаа барж байна даа бид. Дэлгэрэнгүйг:Barn, P., Gombojav, E., Ochir, C., Laagan, B., Beejin, B., Naidan, G., ... & Janssen, P. A. (2018). The effect of portable HEPA filter air cleaners on indoor PM2. 5 concentrations and second hand tobacco smoke exposure among pregnant women in Ulaanbaatar, Mongolia: The UGAAR randomized controlled trial. Science of the Total Environment, 615, 1379-1389.

Монголд төрөлхийн тэмбүүтэй нярайн төрөлт их хэвээр байна. Хэдэн амьгүй төрөлт, нярайн эндэгдэл төрөлхийн тэмбүүнээс шалтгаалдаг бол? Дэлгэрэнгүйг:Enkhbat, E., Korenromp, E. L., Badrakh, J., Zayasaikhan, S., Baya, P., Orgiokhuu, E., ... & Mahiané, G. (2018). Adult female syphilis prevalence, congenital syphilis case incidence and adverse birth outcomes, Mongolia 2000–2016: Estimates using the Spectrum STI tool. Infectious Disease Modelling, 3, 13-22.

Витамин Д-г сүрьеэгийн эмчилгээний үед нэмэлтээр өгөхөд цэрийн шинжилгээнд онцын өөрчлөлт гарахгүй ч тодорхой гентэй хүмүүст нөлөөлөх магадлалтай. Дэлгэрэнгүйг:Ganmaa, D., Munkhzul, B., Fawzi, W., Spiegelman, D., Willett, W. C., Bayasgalan, P., ... & Xenakis, T. (2017). High-Dose Vitamin D3 during Tuberculosis Treatment in Mongolia. A Randomized Controlled Trial. American journal of respiratory and critical care medicine, 196(5), 628-637.

Ажил дээрээ сууж сууж ирээд, гэртээ зурагтныхаа өмнө бас суусаар л байдаг уу? Тэгвэл танд үхлийн аюул заналхийлж байна.Дэлгэрэнгүйг:Patel, A. V., Bernstein, L., Deka, A., Feigelson, H. S., Campbell, P. T., Gapstur, S. M., ... & Thun, M. J. (2010). Leisure time spent sitting in relation to total mortality in a prospective cohort of US adults. American journal of epidemiology, 172(4), 419-429.

Элэгний хурц үрэвсэл Монголд хэр тархалттай байна вэ? Дэлгэрэнгүйг: Tsatsralt‐Od, B., Primadharsini, P. P., Nishizawa, T., Ohnishi, H., Nagashima, S., Takahashi, M., ... & Okamoto, H. (2018). Distinct changing profiles of hepatitis A and E virus infection among patients with acute hepatitis in Mongolia: The first report of the full genome sequence of a novel genotype 1 hepatitis E virus strain. Journal of medical virology.

Hэгэнт таргалаад эхэлсэн хүүхэдтэй бол эрт биеийн жинг нь хэвийн хэмжээнд барих тусам ирээдүйд чихрийн шижнээр өвөх магадлал төдий чинээ буурдаг. Дэлгэрэнгүйг:BJERREGAARD, Lise G., et al. Change in Overweight from Childhood to Early Adulthood and Risk of Type 2 Diabetes. New England Journal of Medicine, 2018, 378.14: 1302-1312.

Дугуй унах, гүйх хоёрын аль нь илүү ашигтай вэ? Долоо хоногт 9 км-с дээш тогтмол гүйж заншвал таны яс нэг насаар залуужиж байх болно. Дэлгэрэнгүйг: Belavy, D. L., Quittner, M. J., Ridgers, N. D., Shiekh, A., Rantalainen, T., & Trudel, G. (2018). Specific Modulation of Vertebral Marrow Adipose Tissue by Physical Activity. Journal of Bone and Mineral Research.

Хавдрын эсийн хяналтгүй хуваагдал орчны ба удамшлын нөлөөнөөс гадна ДНХ-ийн репликацийн үед санамсаргүйгээр мутаци үүссэнээс болдог. Дэлгэрэнгүйг:Tomasetti, C., Li, L., & Vogelstein, B. (2017). Stem cell divisions, somatic mutations, cancer etiology, and cancer prevention. Science, 355(6331), 1330-1334.

Төрөх нярайн биеийн жин жирэмсэний аль үеийн жин нэмэгдэлтэй илүү холбоотой бол? Жирэмслэхээс өмнөх үеийн болон жирэмсэний эхний 3 сарын эхийн жин төрөх нярайн жинг тодорхойлдог байна. Дэлгэрэнгүйг:Retnakaran, R., Wen, S. W., Tan, H., Zhou, S., Ye, C., Shen, M., ... & Walker, M. C. (2018). Association of Timing of Weight Gain in Pregnancy With Infant Birth Weight. JAMA pediatrics, 172(2), 136-142.

Өнгөрсөн 40 жилийн хугацаанд хийгдсэн 2400 гаруй судалгааг нэгтгэн хүүхдийн таргалалт хэрхэн өөрчлөгдөж байгааг судалсан байна. Азийн орнуудад сүүлийн жилүүдэд тарган хүүхдийн тоо илт өсчээ. Дэлгэрэнгүйг: Abarca-Gómez, L., Abdeen, Z. A., Hamid, Z. A., Abu-Rmeileh, N. M., Acosta-Cazares, B., Acuin, C., ... & Agyemang, C. (2017). Worldwide trends in body-mass index, underweight, overweight, and obesity from 1975 to 2016: a pooled analysis of 2416 population-based measurement studies in 128· 9 million children, adolescents, and adults. The Lancet, 390(10113), 2627-2642.

Монгол хүүхдийн хөгжилд боловсрол, эхийн сэтгэл санааны байдал шийдвэрлэх нөлөөтэй. Дэлгэрэнгүйг: Dagvadorj, A., Ganbaatar, D., Balogun, O. O., Yonemoto, N., Bavuusuren, B., Takehara, K., ... & Akahira-Azuma, M. (2018). Maternal socio-demographic and psychological predictors for risk of developmental delays among young children in Mongolia. BMC pediatrics, 18(1), 68.

Охид 6 наснаас эхлэн өөрсдийгөө хөвгүүдээс илүү байж чадахгүй гэж бодож эхэлдэг. Дэлгэрэнгүйг: Bian, L., Leslie, S. J., & Cimpian, A. (2017). Gender stereotypes about intellectual ability emerge early and influence children’s interests. Science, 355(6323), 389-391.

Өөхний хэрэглээг хязгаарлах зөвлөмжийг няцааж, мах сүүгээ сайн зооглож, нүүрс усны хэрэглээгээ багасгавал зүрх судасны өвчнөөс сэргийлэх магадлалтай гэсэн 2017 оны хамгийн их шуугиан тарьсан өгүүллийг танилцуулж байна. Дэлгэрэнгүйг:Dehghan, M., Mente, A., Zhang, X., Swaminathan, S., Li, W., Mohan, V., ... & Amma, L. I. (2017). Associations of fats and carbohydrate intake with cardiovascular disease and mortality in 18 countries from five continents (PURE): a prospective cohort study. The Lancet, 390(10107), 2050-2062.

Теломеразын нээлтээр ирээдүйд хүний хөгшрөлтийг зогсоох, эсвэл хавдрын эсийг идэвхигүйжүүлэх эмчилгээний асар том боломж байна гэж шуугицгааж байна. Бясалгал хийснээр теломераз идэвхижих үү гэдгийг эмнэл зүйн туршилт судалгаагаар туршжээ. Дэлгэрэнгүйг: Lavretsky, H., Epel, E. S., Siddarth, P., Nazarian, N., Cyr, N. S., Khalsa, D. S., ... & Irwin, M. R. (2013). A pilot study of yogic meditation for family dementia caregivers with depressive symptoms: effects on mental health, cognition, and telomerase activity. International journal of geriatric psychiatry, 28(1), 57-65.

Хөхөөр хоолллох нь нярайн авах ёстой шим тэжээлийг бүрэн хангаад зогсохгүй эх үрийн холбоог нягтруулж, бие ба сэтгэхүйн эрүүл мэнд, эдийн засгийн хувьд асар их үр ашигтай нь хэдийнээ тодорхой болсон билээ. Харин эмнэлгийн ажилтнуудад сургалт явуулсанаар хөхөөр хооллолтыг нийтээр нь нэмэгдүүлж чадах уу? Дэлгэрэнгүйг: Balogun, O. O., Dagvadorj, A., Yourkavitch, J., da Silva Lopes, K., Suto, M., Takemoto, Y., ... & Ota, E. (2017). Health Facility Staff Training for Improving Breastfeeding Outcome: A Systematic Review for Step 2 of the Baby-Friendly Hospital Initiative. Breastfeeding Medicine, 12(9), 537-546.

Монголд том жинтэй төрсөн нярайг борогшуун, бадриун, их эр хэмээн өхөөрддөг. Гэтэл 4000г-с дээш жинтэй төрсөн нярай эхэд болон өөртөө ямаршуу сөрөг үр дагавар авчирдагийг та сонирхож үзсэн үү? Дэлгэрэнгүйг: Koyanagi, A., Zhang, J., Dagvadorj, A., Hirayama, F., Shibuya, K., Souza, J. P., & Gülmezoglu, A. M. (2013). Macrosomia in 23 developing countries: an analysis of a multicountry, facility-based, cross-sectional survey. The Lancet, 381(9865), 476-483.

Хиймэл оюун ухаан эмчийн оронд онош тавьж чадахуу? Дэлхийг шуугиулж байгаа энэ асуултанд Голландын судалгааны баг хариулахыг оролджээ. Дэлгэрэнгүйг: Bejnordi, B. E., Veta, M., van Diest, P. J., van Ginneken, B., Karssemeijer, N., Litjens, G., ... & Geessink, O. (2017). Diagnostic Assessment of Deep Learning Algorithms for Detection of Lymph Node Metastases in Women With Breast Cancer. Jama, 318(22), 2199-2210.

Олдмол чихрийн шижинтэй хүн биеийн жингээ хассанаар чихрийн шижингээ дахиулахгүй байх боломж бүрэн бий. Дэлгэрэнгүйг: Lean, M. E., Leslie, W. S., Barnes, A. C., Brosnahan, N., Thom, G., McCombie, L., ... & Rodrigues, A. M. (2017). Primary care-led weight management for remission of type 2 diabetes (DiRECT): an open-label, cluster-randomised trial. The Lancet.

Гүн нойронд автаж, чимээгүй орчинд сайн амарч чадвал тархин дахь мэдрэлийн эсийн дохиоллууд эрчимжиж, сурах чадвар тань дээшилнэ. Судалгааны дэлгэрэнгүйг: Fattinger, S., de Beukelaar, T. T., Ruddy, K. L., Volk, C., Heyse, N. C., Herbst, J. A., ... & Huber, R. (2017). Deep sleep maintains learning efficiency of the human brain. Nature communications, 8, 15405.

Жимс ногоо идвэл биеийн жингээ хадгалахаас өөрөөр ямар ашигтай вэ? Сэтгэл санааны байдалд эерэгээр нөлөөлж, эрч хүчтэй идэвхитэй болдог гэнэ шүү. Дэлгэрэнгүйг:Conner, T. S., Brookie, K. L., Carr, A. C., Mainvil, L. A., & Vissers, M. C. (2017). Let them eat fruit! The effect of fruit and vegetable consumption on psychological well-being in young adults: A randomized controlled trial. PloS one, 12(2), e0171206.

Хүүхдийн хүйсийг жирэмслэхээс өмнө биологийн аргаар зохицуулах шинэ үүд хаалгыг нээж өгч байж магадгүй нэгэн сонирхолтой судалгааг танилцуулна. Дэлгэрэнгүйг: Retnakaran, R., Wen, S. W., Tan, H., Zhou, S., Ye, C., Shen, M., ... & Walker, M. C. (2017). Maternal blood pressure before pregnancy and sex of the baby: a prospective preconception cohort study. American journal of hypertension, 30(4), 382-388.

Бага жинтэй нярай өвчинд өртөмтгий, өсөлт хөгжлийн хоцрогдлын эрсдэл ихтэй байдаг. Үүнийг энгийн нэгэн жирэмсэний үеийн мултивитамин хэрэглэснээр сэргийлэх боломжтой талаар ярилцна. Дутуу нярай гэж андуурч ярьсан хэсэг байгаа тул дутуу жинтэй нярай гэж залруулан сонсно уу. Иш таталтыг: da Silva Lopes, K., Ota, E., Shakya, P., Dagvadorj, A., Balogun, O. O., Peña-Rosas, J. P., ... & Mori, R. (2017). Effects of nutrition interventions during pregnancy on low birth weight: an overview of systematic reviews. BMJ Global Health, 2(3), e000389.

Хүүхдийн танин мэдэхүйн хөгжлийг дэмжиж өгдөг, өртөг хямд, өргөн хүрээг хамрах боломжтой Монголд дэлгэрсэн нэгэн гайхалтай хэрэгслийн талаар ярицлна. Танилцуулсан өгүүллийн дэлгэрэнгүйг: Dagvadorj, A., Nakayama, T., Inoue, E., Sumya, N., & Mori, R. (2017). Cluster randomised controlled trial showed that maternal and child health handbook was effective for child cognitive development in Mongolia. Acta Paediatrica.

Монголчуудын үндсэн хүнс болох мах, сүүг хэрэглээд байвал зүрх судасны өвчнөөр өвдөх магадлал ихсэх үү гэсэн асуултанд хариулт хайна. Танилцуулсан өгүүллийн дэлгэрэнгүйг: Li, X. S., Obeid, S., Klingenberg, R., Gencer, B., Mach, F., Räber, L., ... & Miranda, M. X. (2017). Gut microbiota-dependent trimethylamine N-oxide in acute coronary syndromes: a prognostic marker for incident cardiovascular events beyond traditional risk factors. European heart journal, 38(11), 814-824.

Монголд эцэг эх нь гэртээ тамхи татсанаас болоод хүүхдийн хатгаагаар эмнэлэгт хэвтэх нь эмгэнэлтэй хэмжээнд хүртэл ихэсч байна. Энгийн зүйл шиг хэрнээ хүүхдэд дэндүү хор уршигтай энэ байдлын талаар ярилцна. Дэлгэрэнгүйг:Dagvadorj, A., Ota, E., Shahrook, S., Olkhanud, P. B., Takehara, K., Hikita, N., ... & Nakayama, T. (2016). Hospitalization risk factors for children’s lower respiratory tract infection: A population-based, cross-sectional study in Mongolia. Scientific Reports, 6, 24615.

Монголчуудын хэлж заншсанаар "хийсвэр хагалгаа"-гаар төрсөн хүүхэд эхээс үрд дамжих бактериудын нөлөөгөөр хэрхэн өөрчлөгдөж болох вэ гэдгийг ярилцна. Судалгааны дэлгэрэнгүйг: Sharon, G., Sampson, T. R., Geschwind, D. H., & Mazmanian, S. K. (2016). The central nervous system and the gut microbiome. Cell, 167(4), 915-932.

Эхний дугаарт Монгол хүүхдийн хөгжлийн түргэвчилсэн сорилын хүчин төгөлдөр байдлыг тодорхойлсон өөрийн хэвлүүлсэн судалгааны ажлаа танилцуулж байна.Өгүүллийн дэлгэрэнгүйг доорх иш таталтаас:Dagvadorj, A., Takehara, K., Bavuusuren, B., Morisaki, N., Gochoo, S., & Mori, R. (2015). The quick and easy Mongolian Rapid Baby Scale shows good concurrent validity and sensitivity. Acta Paediatrica, 104(3), e94-e99.