በአማራ ክልል ለተጨማሪ አራት ወራት የተራዘመው የአስቸኳይ ጊዜ ዐዋጅ የውስጥ ግጭቶች በሰላማዊ መንገድ የሚፈቱበት ሁኔታ አለመመቻቸቱን እንደሚያሳይ የኢትዮጵያ የፖለቲካ ፓርቲዎች የጋራ ምክር ቤት ሰብሳቢ ተናገሩ። የድንጋጌው መራዘም የሕዝቡን ችግር እንደማይቀርፍ ሌሎች ያነጋገርናቸው የፖለቲካ ድርጅቶች መሪዎችም ይናገራሉ።

ለወትሮው አንጻራዊ ደህንነት ይስተዋልባቸው የነበሩት ከአዲስ አበባ ሀዋሳ ፣ ወልቂጤና ቡታጅራ መንገዶች አሁን ላይ አሽከርካሪዎች በሥጋት ፤ መንገደኞች በፀሎት የሚጓዙባቸው መስመሮች ሆነዋል ነው የሚባለው ፡፡

አማራ ክልል የተፈጠረውን የሰላም መደፍረስ ተከትሎ የተወካዮች ምክር ቤት ሐምሌ 28 ቀን 2015 ዓ ም ለስድስት ወራት የሚዘልቅ የአስቸኳ ጊዜ አዋጅ አፅድቋል፡፡ ምክር ቤቱ የጊዜውን መጠናቀቅ ተከትሎ ትናትን ባደረገው ልዩ ስብሰባ አዋጁ ለሌላ 4 ወራት እንዲራዘም ዉሳኔ አስተላልፏል፡፡

`` ወደ አፍሪቃ ሕብረት፣ ኢጋድ፣ የአውሮጳ ሕብረት፣ የተባበሩት መንግስታት፣ አሜሪካ፣ ታላቋ ብሪታንያና ለሌሎች 30 የሚሆኑ የረድኤት ድርጅቶች ፊርማ በማሰባሰና በቀጥታ ወደ መንግስታቱና ተቋማት ኢ ሜይል በመጻፍ ረድኤት ለሚያስፈልጋቸው ወገኖች አስፈላጊውን እርዳታ እንዲያደርጉ ለማሳሰብ ነው የዘመቻው ዓላማ።`` ወይዘሪት ባትሰባ ሰይፉ

“ያው ሰውም እየተንቀሳቀሰ አይደለም፡፡ የሚንቀሳቀስ ተሽከርካሪም የለም፡፡ የጸጥታ ኃይሎች እያስገደዱ ብቻ ሰው መናሃሪያ አከባቢ ስሰባሰብ በግዳጅ ከሚሄዱት አንድ ሁለት ተሸከርካሪዎች ውጪ ምንም እንቅስቃሴ የለም፡፡“ ከምዕራብ ሸዋ ዞን አደኣ በርጋ ወረዳ አስተያየታቸውን የሰጡን ነዋሪ

ጉባኤውን ተrተርሰው የጣልያን ጋዜጦች በርካታ ጉዳዮች የዘገቡ ቢሆንም በተለይ የኢትዮጵያው ጠቅላይ ሚኒስትርና የሶማልያው ፕረዚደንት ለማነጋደር ሙከራዎች እንደነበረ፤ የሶማልያው ፕረዚደንት ለአንድ የጣልያን ጋዜጣ በሰጡት መግለጫም ኢትዮጵያ ከሶማሊላንድ ጋር ያደረገችው የወደብ ኪራይ የመግባቢያ ሰነድ ፊርማ ቀጠናውን የሚያተራምስ በማለት አጣጥለውታል።

ስለመግለጫው አስተያየታቸውን የሰጡት የፓርቲው የህዝብ ግንኙነት ኃላፊ አቶ ለሚ ገመቹ፤ በተለይም በወረዳው ጉቢሶ ቀበሌ ተፈጽሟል ያሉት የአየር ላይ ጥቃት በርካታ የቤት እንስሳት ማለቃቸውንም ገልጸዋል፡፡ መጠነ ሰፊ ጉዳቶች የደረሱት በሰላሌ እና ደቡብ ምዐወራብ ሸዋ ዞን ነውም ብለዋል፡፡ጥቃቱ የተፈጥሮ ሃብትንም ያወደመ ነበር” ነው ያሉት፡፡

እአምባሳደር አብዱላሂ ሶማሊያን የኢትዮጵያ ብቻ ሳይሆን የቀጣናው አለመረጋጋት ምንጭ አድርገው ከሰዋል።«በአንጻሩ ሶማሊላንድ ለቀጣናው መረጋጋት ጉልህ ድርሻ አላት። "ኢትዮጵያም፣ ድንበሯም እንዲከበር እንጠብቃለን። ሁለተኛ ፣ ሶማሊላንድ በሕግ የፀና እውቅና ያለው ግዛት ሆኖ መታወቅ አለበት። ሶማሊላንድ አልሸባብን እና ሽብርተኝነት ትዋጋለች"ብለዋል።

በአማራ ክልል ዋግኽምራ ብሔረሰብ አስተዳደር በአካባቢው ታጣቂዎችና በመንግሥት ኃይሎች መካከል በነበረ ጦርነት ተፈናቅለው የነበሩ ነዋሪዎች ርዳታ እየቀረበልን አይደለም አሉ ። የአካባቢው ባለሥልጣናት ርዳታ እየተሰጠ ነው ሲሉ አስተባብለዋል ።

በትግራይ የወጣቶች ሥራ አጥነት እና ሕገ-ወጥ ስደት አሳሳቢ ደረጃ ላይ መድረሱ ተገለፀ። የኢትዮጵያ ሥራ እና ክህሎት ሚኒስቴር በመጀመርያ ዙር በትግራይ ለሚገኙ 2 ሺህ ወጣቶች የስልጠናና ፋይናንስ ድጋፍ ማድረግ መጀመሩ፥ ከዚህ ውጭም የተለያዩ ፕሮጀክት እየተገበረ እንደሚገኝ አስታውቋል።

ኢትዮጵያ ውስጥ ጠባብ የፖለቲካ ምህዳር ቢኖርም ዘላቂ ሰላምን ፣ ተስማምቶ መኖርን እና አብሮነትን ለማጠናከር እና በሰላም ግንባታ ላይ ለመሥራት መቋቋሙን ስርየት ለሁሉም የተባለ ሲቪክ ድርጅት ገለፀ። ሲቪክ ድርጅቱ በማህበረሰብ ውይይት ፣ በትምህርት እና በምርምር ነፃ እና ገለልተኛ ሆኖ ለማገዝ እንደሚንቀሳቀስ ገልጿል።

የጥምቀት በዓል አከባበር በአማራ ክልል ካለው የፀጥታ ሁኔታ አንፃር ችግር ሊፈጠር ይችላል የሚል ሰፊ ስጋት አሳድሮ ነበር፡፡ የክልሉ መንግሥት እንዳለው ግን በዓላቱ ያለምንም የፀጥታ ችግር ተከብረው ተጠናቅቀዋል፡፡ያም ሆኖ በአንዳንድ የምስራቅና ምዕራብ ጎጃም አካባቢዎች በዓሉ በቤተክርስቲያናት አጥር ግቢ ብቻ መከበሩንነዋሪዎቹ አመልክተዋል፡፡

የሠራተኞቹ ተወካዮች «ድርጅቱ በሠራተኛው ጥረት ትርፋማ በመሆን በርካታ ሀብቶችን አፍርቷል።የሚዘጋውም በኪሳራ ሳይሆን በመንግሥት ትዕዛዝ ነው ፡፡ በመሆኑም በአሠሪና ሠራተኛ አዋጅ ቁጥር 1156 እና በህብረት ሥምምነት መሠረት ተገቢው ጥቅማ ጥቅሞች እንዲከበሩልን እንፈልጋለን ፡፡ አማራጭ የሥራ ዋስትናችንንም ሊያረጋግጥ ይገባል “ ብለዋል ፡፡

የውሉ ፈራሚዎች ስምምነቱ እየተገበሩ አይደለም በማለት የሚተቹ አቶ ብርሃነ አደራዳሪ የነበሩ አካላት ለምን የውሉne ትግበራ በቅርበት አይከታተሉም በማለት ይወቅሳሉ። የሰላም ስምምነቱ ተፈራራሚዎች የጠበንጃ ድምፅ ከማስቀረት ባለፈ የሚጠበቁ በርካታ ተግባራት አልከወኑም በማለት የሚወቅሱ ደግሞ በትግራይ የሚንቀሳቀሱ ሲቪክ ማሕበራት ሕብረት ነው።

ኢትዮጵያ ከራስ ገዟ ሶማሊላንድ ጋር በቅርቡ የተፈራረመችው የመግባቢያ ስምምነት የባሕር በር ማግኘት የምትችልበት የትብብርና የአጋርነት ስምምነት መሆኑ ሊታወቅ እንደሚገባ አስታወቀች። ኢትዮጵያ ይህን ያለችው የግብፁ ፕሬዝዳንት አል ሲሲ ሀገራቸው የትኛውም ሀገር ሶማሊያንም ሆነ ደኅንነቷን ስጋት ውስጥ እንዲጥል አትፈቅድም ማለታቸውን ተከትሎ ነው።

በደቡብ ኢትዮጵያ ክልል መንግሥት ከአስተዳደራዊ መዋቅር ጋር ለተያያዙ አለመግባባቶች አፋጣኝ ሰላማዊ መፍትሔ እንዲፈለግ የኢትዮጵያ ሰብአዊ መብቶች ኮሚሽን አሳሰበ ፡፡ ኮሚሽኑ ዛሬ ባወጣው መግለጫ በአርባ ምንጭ አስተዳደርና በዙሪያው ቀበሌ የተነሱ የአስተዳደር ጥያቄዎች አሁንም ለሰዎች ሞትና ለሰብአዊ መብቶች ጥሰት ምክንያት እየሆነ ይገኛል ብሏል ፡፡

የቤኒሻንጉል ሕዝብ ነጻነት ንቅናቄ (ቤሕነን)ፓርቲ ከሐምሌ ወር መጨረሻ አንሰቶ የታሰሩ 6 ሥራ አስፈጻሚና የማዕከላዊ ኮሚቴን ጨምሮ ከ20 በላይ አባላቱ አሁንም ድረስ እንዳልተፈቱ ገለጠ ። ፖለቲከኞቹ የታሠሩት የፓርቲው ሊቀመንበር ከክልሉ መንግስት ጋር በሰላምና ልማት ዙሪያ በጋራ ለመሥራት በሚል ስምምነት መፈራራማቸውን በመቃወማቸውን ነው ተብሏል።

በትግራይ ክልል የከፋ ሁኔታ ባለበት የህወሓት አመራር በረዥም ስብሰባ ተጠምዶ ይገኛል በማለት ተቃዋሚዎች ተቹ። የህወሓት ማእከላይ ኮሚቴ አባላት፣ ነባር የፓርቲው አመራር፣ የትግራይ ወታደራዊ መሪዎች እና ሌሎች እየተሳተፉበት የሚገኘው ሰብሰባ እስካሁን መቋጫ አላገኘም። የክልሉ አስተዳደር የሚሰነዘርበትን እነዚህን ክሶች ውድቅ አድርጓል ።

የጀርመን ገበሪዎች ተቃዉሞ እንደቀጠለ ነዉ። ባለፈዉ ሳምንት መጀመርያ በጀርመን በተለያዩ ከተሞች መንግሥት የሚሰጠን ድጎማ ቀንሶብናል ሲሉ ገበሪዎች የአደባባይ ተቃዉሞ አድርገዋል። ጀርመን ከባቡር አሽከርካሪ እስከ አራሽ ገበሪ ለተቃዉሞ አደባባይ በመዉጣታቸዉ፤ ጀርመን በተቃዉሞ ሙድ ዉስጥ ገብታለች ሲሉ የተለያዩ ጋዜጦች በርዕስነት ይዘዉ ዘግበዋል።

የትግራይ ክልል ጊዜያዊ አስተዳደር ያወጣው ደንብ ቁጥር 4/2016 የኢፌዴሪን ሕገ - መንግሥት አራት አንቀጾችን የሚቃረን ነው በሚል የሕገ- መንግሥት ትርጉም እንዲሰጥበት ጉዳዩ ወደ ፌደሬሽን ምክር ቤት እንዲላክ ለሕገ - መንግሥት አጣሪ ጉባኤ የዳኝነት አቤቱታ ቀረበ። የትግራይ ክልል ጊዜያዊ አስተዳደር ይህንን ደንብ ለምን አወጣው ?

በደቡብ ኢትዮጵያ ክልል ዎላይታ ዞን ኪንዶ ዲዳዬ ወረዳ ከቅርብ ጊዜ ወዲህ ያንዣበበው የሞት ጥላ በቀላሉ የሚገፈፍ አይመስልም ፡፡ የአካባቢው ነዋሪዎች እንደሚሉት በወረዳው እየተባባሰ የመጣው የወባ ወረርሽኝ አሁን ላይ የብዙዎችን በር እያንኳኳ ፤ በርካቶችንም የአልጋ ቁራኛ እያደረገ ይገኛል።

ኢትጵጵያ ውስጥ ግጭቶች ሲከሰቱ ኢንተርኔት ሙሉ በሙሉም ይሁን በከፊል ተዘግቶ ያውቃል ፣ አሁንም በአማራ ክልል አገልግሎቱ እንደተዘጋ ነው። መንግሥት ጉዳትን ለመቀነስ እና የሀገር ደህንነትን ለመጠበቅ በሚል ኢንተርኔትን ሲዘጋ ቢስተዋልም ጥናቶች "ኢንተርኔትን መዝጋት የሚነሱ አመጾችን በማስቀረት በኩል ጠቀሜታቸው እምብዛም " መሆኑ ተገልጿል።

ጦርነቱ ከቆመ 15 ወራት ቢቆጠሩም፥ በጦርነቱ ምክንያት የተፈናቀሉ ዜጎች አሁንም ወደቀዬአቸው አልተመለሱም። በሽረ፣ ዓብይአዲ፣ መቐለ ያሉ ተፈናቃዮች መንግስት ወደቀዬአቸው እንዲመልሳቸው እንዲሁም ዓለምአቀፍ ለጋሾችም የእርዳታ እጃቸው እንዲዘረጉላቸው ጥሪ አቀረቡ። የትግራይ ክልል ከ1 ሚልዮን በላይ ተፈናቃዮች በመጠልያዎች ይገኛሉ።

በሰሜን ጎንደር ዞን በተለይም ጃንአሞራ ወረዳ የተከሰተው ድርቅ በእንስሳትና በሰዎች ላይ ከፍተኛ ጉዳት እያስከተለ እንደሆነ ነዋሪዎች ተናገሩ። መንግስት በአፋጣኝና በተከታታይ እርዳታ ካላቀረበ ጉዳቱ የከፋ እንደሚሆን አመልክተዋል፡፡ የሰሜን ጎንደር ዞን አስተዳደር በክልሉ ያለው የፀጥታ ችግር እርዳታ ለማድረስ እንቅፋት እየፈጠረ ነዉ ባይ ነዉ።

ከሰሞኑ የኢትዮጵያ መንግስት ከራስ ገዟ ሶማሌላንድ ጋር የፈረመውን የፍላጎት ማሳያት የመግባቢያ ሰነድ እንደሚደግፍ የኢትዮጵያ የፖለቲካ ፓርቲዎች የጋራ ምክር ቤት አስታወቀ፡፡ ይሁንና መንግስት አስቀድሞ በመሰል አወዛጋቢ አገራዊ ጉዳዮች ላይ የፖለቲካ ፓርቲዎችን ጨምሮ ከሚመለከታቸው አካላት ጋር አለመወያይቱን በብርቱ ተችተዋል፡፡

ዩኒቨርስቱዎቹ ተማሪዎችን እንደሚቀበሉ ያስታወቁት የፌደራሉ ትምህርት ሚኒስቴር ዩኒቨርሲቲዎች ተማሪዎቻቸውን እንዲቀበሉ ከወሰነ በኋላ ነዉ።ወላጆች የክልሉ የፀጥታ ሁኔታ ትምህርት ለመጀመር አያስችልም የሚል ስጋት ያደረባቸው ሲሆን አንዳንድ ተማሪዎች ደግሞ ወደየዩኒቨርቲያቸው ለመሄድ ግራ እንደተጋቡ አስታዉቀዋል፡፡

የጀርመን መንግሥት ለገበሬዎች የሚሰጠዉን የእርሻ ድጎማዎችን ለመቀነስ ያወጣውን ዕቅድ ተከትሎ የጀርመን ገበሪዎች በርሊን ላይ ከፍተኛ የተቃዉሞ ሰልፍ ጀምረዋል። በመላ አገሪቱ የመንገድ መዘጋቶች ወደ ተለያዩ ቦታዎች የሚሄዱ ተጓዦችን እያደናቀፈ ነዉ። መዲና በርሊን እምብርት ላይ ገበሪዎች የእርሻ ትራክተራቸዉን ይዘዉ አደባባይ ወጥተዋል።

የቀድሞው የደቡብ ክልል ጠቅላይ ፍርድ ቤት በይግባኝ የሚታዩ ጉዳዮችን ለመመለከት ተዘዋዋሪ ምድብ ችሎት በሃድያ ዞን ሆሳዕና ከተማ ያስችል እንደነበር የሚያስታውሱት ጠበቃ አስፋው “ የማዕከላዊ ኢትዮጵያ ክልል በሚል በአዲስ ከተዋቀረ በኋላ ግን ሲሰጥ የነበረው የተዘዋዋሪና ምድብ ችሎት አገልግሎት ተቋርጧል፡፡

የሶማሊያው ፕሬዝዳንት ስምምነቱን ውድቅ የሚያደርግ ነው ያሉትን ሕግ በፊርማቸው ማጽደቃቸውን ተናግረዋል። የፈረሙትን ሕግ ዓላማውን "አንድነታችንን እና ሉዓላዊነታችንን ብሎም የግዛት አንድነታችንን ለመጠበቅ" ያለመ ብለውታል። ዛሬ ፕሬዝዳንቱ ከፕሬዝዳንት ኢሳይያስ አፈወርቂ ጋር ለመምከር ወደ ኤርትራ ተጉዘዋል"

በኢትዮጵያ በሰላማዊ ዜጎች ላይ የሚፈጸሙ ጥቃቶች ቁጥራቸው ብቻ ሳይሆን አሰቃቂነታቸው ጭምር እየበረታ ነው። ሙሽራ ልጃቸው ተቃጥሎ የተገደለባቸው አባት “አመድ ነው ሰብስበን የቀበርንው” እያሉ ነው። በአዲስ አበባ የተለያዩ ወንጀሎች በመፈጸም የተጠረጠሩ ከ5 ሺሕ በላይ ሰዎች በቁጥጥር ሥር መዋላቸውን ፖሊስ አስታወቀ። የፌድራል መንግሥት በትግራይ የተከሰተው ድርቅ እና ረሐብን አስመልክቶ የመንግሥት ኮምዩንኬሽን አገልግሎት ሚኒስትሩ ለገሠ ቱሉ የሰጡትን መግለጫ እንዲያርም የትግራይ ጊዜያዊ አስተዳደር ጠየቀ። የብሪክስ መስፋፋት ተጽዕኖውን እንደሚያሳድገው ቢታመንም ኢትዮጵያውያን ባለሙያዎች ለሀገራቸው በሚኖረው ፋይዳ ላይ ጥያቄ አላቸው።

የትግራይ ነጻነት ፓርቲ፣ አረና ትግራይ ለሉዓላዊነት እና ዴሞክራሲ፣ ሳልሳይ ወያነ ትግራይ እና የትግራይ ብሔራዊ ሸንጎ (ባይቶና) ኪዳን ለሥር ነቀል ለውጥ የተባለ ጥምረት መሰረቱ። በአማራ ክልል በዋግሕምራ ብሔረሰብ አስተዳደር እና በሰሜን ጎንደር ዞኖች በተከሰተ ድርቅ ከ85 ሺሕ በላይ የቤት እንስሳት መሞታቸውን የየአካባቢዎቹ ባለሥልጣናት ገለጹ። በሐድያ ዞን የመንግሥት መሥሪያ ቤቶች ላልተቀጠሩ ሠራተኞች ደሞዝ ይከፍላሉ ሲሉ ነዋሪዎች ወነጀሉ።

የአማራ ክልላዊ መንግስት ዳግም ለ 7 ቀናት የሚቆይ የሰላም ጥሪ ማድረጉን አስታወቀ፡፡ የክልሉ መንግስት ጥሪውን ያስተላለፈው፣ ከዚህ በፊት የተሰተው የ7 ቀናት የሰላም ጥሪ በቂ ባለመሆኑ ነው ብሏል፡፡ ይህ በእንዲህ እንዳለ በአንዳንድ የክልሉ አካባቢዎች ውጊያዎች እንደነበሩና አሁንም እንደቀጠሉ ከየአካባቢው የሚደርሱን መረጃዎች ያሳያሉ፡፡

በጠ/ሚ ዐቢይ አሕመድ የኢትዮጵያ ብሔራዊ ምርጫ ቦርድ ሰብሳቢ ሆነው የተሾሙት ወይዘሮ ሜላትወርቅ ኃይሉ ሹመታቸው በሕዝብ ተወካዮች ምክር ቤት ፀደቀ። አዲሷ ተሿሚ ከ2012 ዓ.ም ጀምሮ የኢትዮጵያ ብሔራዊ ምርጫ ቦርድ ጽሕፈት ቤት ኃላፊ ሆነው ለሦስት ዓመታት ማግልገላቸው ተነግሯል።

18 በሰብዓዊ መብት ዙሪያ የሚሰሩ የሲቪክ ድርጅቶችን ያቀፈው የኢትዮጵያ የሰብአዊ መብቶች ድርጅቶች ሕብረት በሀገራዊ ምክክሩ መነሳትና መታየት ያለባቸው እና ቁልፍ ያላቸውን አራት የሰብዓዊ መብት አጀምዳዎች ለብሔራዊ ምክክር ኮሚሽን አቀረበ። ሕብረቱ የ አናሳ የማህበረሰብ ክፍሎች ወይም ህዳጣን ማህበረሰቦች የፖለቲካ ውክልና እንዲኖራቸው የሚል ነዉ።

በኦሮሚያ ክልል በተለያዩ አከባቢዎች ግብርናውን በቴክኖሎጂ በመታገዝ ምርትና ምርታማነቱን የማሳደግ ስራ እየተከወነ ነዉ። አርሶ አደሩ ከዚሁ ጥረት እየተጠቀመ መሆኑን ባይሸሽግም የግብርናዉን ሥራ ከጊዜ ወደ ጊዜ የሚፈትነዉ የአየር ጠባይ እና የግብዓቶች ዋጋ መናር ፈተናዉን እንዳከበደበት ይናገራል።

በሽብር ተጠርጥረዉ የታሰሩት የፖለቲከኛ ታዬ ደንደአ ቤተሰብ ሲኖሩበት ከነበረው ቤት ውስጥ እንደወጡ ተናገሩ። የፖለቲከኛው ባለቤት ወ/ሮ ስንታየሁ ዓለማየሁ እንዳሉት ሐሙስ ታህሳስ 04 ቀን 2016ዓ.ም ጀምሮ መንግስት የሰጣቸዉ መኖሪያ ቤት እስከነ እቃው ታሽጓል። ወ/ሮ ስንታየሁ ደጅ እንድንወድቅ ነተደርገናል ሲሉም ቅሬታቸውን አሰምተዋል፡፡

በማዕከላዊ ኢትዮጵያ ክልል ሃድያ ዞን የመንግሥት አመራሮችን ተችተዋል የተባሉ በመቶዎች የሚቆጠሩ ወጣቶች በጅምላ እየታፈሱ ነው፡፡ የወጣት ታሳሪ ቤተሰቦች ለዶቼ ቬለ እንዳሉት ወጣቶቹ የማህበራዊ መገናኛ ዘዴዎችን በመጠቀም የመንግስት አመራሮች በመተቸታቸው ብቻ ለእሥር ተዳርገዋል፤ የግል ንብረቶቻቸውም በፀጥታ አባላት ተወስደውባቸዋል፡፡

በሆሮ ጉዱሩ ወለጋ ዞን በምትገኘው አሙሩ ወረዳ በተፈጸመ ጥቃት 13 ሰዎች ሲገደሉ አራት መቁሰላቸውን የአካባቢው ነዋሪዎች እና ባለሥልጣናት ለዶይቼ ቬለ ተናግረዋል። በኢትዮጵያ የሰብዓዊ ዕርዳታ ፈላጊዎች ቁጥር ከ20 ሚሊዮን ወደ 15 ሚሊዮን ዝቅ እንዳለ የብሔራዊ የአደጋ ሥጋት ሥራ አመራር ኮሚሽነር ዛሬ ገልጸዋል። እነዚህን ጨምሮ አራት ርዕሰ ጉዳዮች ለዛሬ በዜና መጽሔት ይደመጣሉ።

በኦሮሚያ ክልል በኢትዮጵያ መንግስትና መንግስት ሸኔ ባለው እራሱን የኦሮሞ ነጻነት ሰራዊት ብሎ በሚጠራው ታጣቂ ቡድን መካከል የሚካሄደዉ ጦርነት የህብረተሰቡን የእለት ተእለት ህይወት መፈተኑን ቀጥሏል፡፡ አስተያየታቸውን የሰጡ ነዋሪዎች በጸጥታ ችግሩ አለመረጋጋት ምክንያት ህይወታቸውን በተረጋጋ ሁኔታ መምራት ፈተና ሆኖባቸዋል፡፡

የሶማሌ ክልል ለችግሮቹ በፈጠረው ፖለቲካዊ መፍትሄ ነፃ ሆኖ መንቀሳቀስ ወደ ሚያስችል የተረጋጋ አካባቢ መለወጡን የክልሉ ርዕሰ መስተዳድር ገለፁ። ከዓመታት በፊት በጅግጅጋ እና ሌሎች የክልሉ ከተሞች ብሄርና ኃይማኖት ላይ አተኩረው የተፈፀሙ ጥቃቶች መንስዔ ፖለቲካዊና የወቅቱ አመራሮች ቀስቅሰዉት ነበር የተባለዉን ሁኔታ በመቀየር ችግሩ ተፈቷል።

በኢትዮጵያ በተለያዩ አካባቢዎች እየተካሄዱ የሚገኙ የትጥቅ ግጭቶች ዘላቂ እና ሰላማዊ መፍትሔ እንዲበጅላቸው የኢትዮጵያ ሰብዓዊ መብቶች ኮሚሽን በድጋሚ ጠየቀ። ኮሚሽኑ በኢትዮጵያ ያሉ ግጭቶች መፍትሔ እንዲያገኙ ድጋሚ ጥሪ ያቀረበው 75ኛው ዓመት የአለም አቀፍ የሰብዓዊ መብቶች ድንጋጌ ቀንን ተንተርሶ ባወጣው መግለጫ ነው።

በአሶሳ ከተማ የመሠረታዊ የፍጆታ ምርቶች ዋጋ መጨመሩን ነዋሪዎች ተናገሩ፡፡ ዶቼ ቬለ ያነጋገራቸው የክልሉ ነዋሪዎች እንደገለፁት በተለይ ጤፍ፣ሽንኩርት፣ቡና እና ሌሎች ምርቶች ላይ የዋጋ ጭማሪው ከፍተኛ ነው፡፡ ፡፡ የክልሉ ንግድና የገበያ ልማት ቢሮ በበኩሉ የገበያ ዋጋን ለማረጋጋት ገብረ ሀይል በማቋቋም እየሰራ እንደሚገኝ ገልጿል።

ከጊዜ ወደ ጊዜ እየጨመረ መምጣቱ የሚነገርለት የአዲስ አበባ የትራንስፖርት ችግር እልባት ያላገኘ እና እያደገ የመጣውን የከተማዋ ነዋሪዎች ቁጥርን ያላገናዘበ ነው በሚል ይተቻል። የከተማዋ ነዋሪዎች በመንገዶች መጨናነቅ መንገድ ላይ ከሚያቃጥሉት ጊዜ በተጨማሪ ትራንስፖርት ለመጠበቅም በቀን ውስጥ ሰዓታትን እንደሚያሳልፉ በምሬት ይገልጻሉ፡፡

የፊታችን እሑድ ኅዳር 30 ቀን 2016 ዓ.ም. አዲስ አበባ ውስጥ ሊካሄድ የታቀደው ሰላማዊ ሰልፍ ለሌላ ጊዜ መራዘሙን አስተባባሪ ኮሚቴው አስታውቋል። ኮሚቴው ዛሬ አዲስ አበባ ውስጥ በሰጠው ጋዜጣዊ መግለጫ ሰልፉ ለሌላ ጊዜ የተላለፈው መንግስት አራት የሰልፉ አስተባባሪ ኮሚቴን ማሰሩን ጨምሮ «አሉታዊ» የተባሉ እርምጃዎች በመወሰዳቸው ነው ብሏል፡፡

በአሜሪካ ቀጣዩ ፕሬዚዳንታዊ ምርጫ የሪፐብሊካን ፓርቲውን ለመወከል የቀረቡ ዕጩዎች የመጨረሻውን ክርክር ሰሞኑን በአላባማ አካሂደዋል።በመጭው የሀገሪቱ ምርጫ ይወዳደራሉ ተብለው የሚጠበቁት የቀድሞው ፕሬዚዳንት ዶናልድ ትራምፕ፣ግን በአላባማው ክርክር አልተሳተፉም ተብሏል።

የፊታችን እሑድ ኅዳር 30 ቀን 2016 ዓ.ም. ጦርነት ይቁም ሰላም ይሰፈን በሚል መሪ ሃሳብ አዲስ አበባ ውስጥ የሰላማዊ ሰልፍ ጥሪ መቅረቡ ተገለጸ። ሰልፉ የተጠራውም በፖለቲከኞች፣ ሲቪል ተቋማት እና በጎ ፈቃደኛ ግለሰቦች ነው ተብሏል። ይሁንና የሰልፉ አዘጋጆች ከመንግስት ሰልፉ እንዳይካሄድ ማስፈሪሪያ ደርሶናል ይላሉ።

በኦሮሚያ ክልል በወለጋና በአርሲ ዞኖች ምእመኖቻቸዉ እና አገልጋዮቻቸዉ በታጣቂዎቸ በግፍ እንደተገደሉ የኢትዮጵያ ኦርቶዶክስ ተዋህዶ ቤተ ክርስትያን እና የኢትዮጵያ ወንጌላዊት ቤተ ክርስትያን ገለፁ። ሰሞኑን በኦሮሚያ ክልል በአርሲ ዞን ዘጠኝ ምእመኖች እንዲሁም በቄለም ወለጋ 9 አገልጋዮቿ መገደላቸዉን ተገልጿል።

በሶማሌ ክልል አስር ወረዳዎች እና ሁለት ከተሞች በተከሰተ የኮሌራ ወረርሽኝ 38 ሰዎች መሞታቸውን የክልሉ ጤና ቢሮ አስታወቀ። ችግሩ በተከሰተባቸው አካባቢዎች አስፈላጊው መድሀኒት ፣ ባለሞያ እና ሌሎች ቁሳቁሶች መላካቸውን እና በመንግስት ተቋማት እና በግብረ ሰናይ ድርጅቶች የወረርሽኙን ጉዳት ለመቀነስ የሚረዳ ርብርብ እየተደረገ መሆኑም ተመልክቷል።

በአማራ ክልል ድርቅ በተከሰተባቸው አካባቢዎች ከፍተኛ ማህበራዊ ቀውስ እየተፈጠረ እንደሆነ በድርቅ በተጠቁ አካባቢዎች የሚኖሩ አርሶ አደሮች ተናገሩ። የደባርቅ ዩኒቨርሲቲ በሰሜን ጎንደር ዞን 3 ወረዳዎች ባደረገው ጥናት ሰዎችና እንስሳት መሞታቸውን ማረጋገጡን አስታውቋል። በዞኑ 6 ወረዳዎች ከፍተኛ ድርቅ መከሰቱም ተመልክቷል።

በትግራይ አበርገለ የጭላ ወረዳ ብቻ 46 ሰዎች በረሃብ ምክንያት መሞታቸው ተገለፀ። በወረዳው ካለፈው ዓመት ወዲህ ዝናብ ባለመዝነቡና በሌሎች ምክንያቶች ከፍተኛ ረሃብ ተከስቷል። ባሉት 5 ወራት ብቻ በትግራይ አበርገለ የጭላ ወረዳ 46 ሰዎች በረሃብ ምክንያት ሲሞቱ ሌሎች ከ95 ሺህ በላይ ደግሞ ከፍተኛ አደጋ ላይ መሆናቸው ገልጿል።

መንግሥት ሱዳን በሰሜን ጦርነት ወቅት በወረራ የያዘችውን የኢትዮጵያ መሬት በድርድር ለማስመለስ የሱዳንን ከጦርነት መውጣት እና ሰላም መሆን እየጠበቀ መሆኑን ማስታወቁ "ሱዳን ሰላም የሚሆነው መቼ ነው" የሚለውን ጥያቄ እርግጠኛ ሆኖ መመለስ ስለማይቻል የቀረበው ምክንያት ከመርህ አንፃር አሳማኝ አለመሆኑ ተገለፀ።

በኢትዮጵያ መንግስት እና (ኦነግ-ኦነሰ) ብሎ በሚጠራው ታጣቂ ቡድን መካከል በታንዛንያ ዳረሰላም ሲካሄድ የቆየው የሰላም ስምምነት መክሸፉን ተከትሎ በኦሮሚያ የሚታየዉ ግጭት መቀጠሉን ነዋሪዎች ገለጹ፡፡ ነዋሪዎች እንዳሉት ተስፋ የተጣለበት የሰላም ድርድር ከተደናቀፈ ወዲህ ግጭት አለመረጋጋቱ ቀጥሏል፡፡

በደቡብ ኢትዮጵያ ክልል ደቡብ ኦሞ ዞን ዳሰነች ወረዳ በኦሞ ወንዝ ሙላት የተፈናቀሉ ከ79 ሺህ በላይ ነዋሪዎች “ የዕለት ደራሽ የምግብ ድጋፍ ባለማግኘታችን ተቸገርን “ አሉ ፡፡ ነዋሪዎቹ በጎርፍ ሙላት ከተፈናቀሉ ከአንድ ወር በላይ ቢያስቆጥሩም አስከአሁን የምግብ ድጋፍ ባለማግኘታቸው ለረሀብ መዳረጋቸውን ለዶቼ ቬለ ተናግረዋል።

በኢትዮጵያ የአህያ እርድና ግብይት ጉዳይ አነጋጋሪ ሆኖ እንደቀጠለ ነው። በኦሃዮ ስቴት ዩኒቨርሲቲ የእንሰሳት ህክምና ባለሞያው ዶክተር ዘላለም ኃይሉ ለዶይቸ ቬለ እንደገለጹት፦ ድርጊቱ የኅብረተሰቡን ኃይማኖታዊ፣ ባህላዊ እሴቶች የሚያናጋ ከመሆኑም ባሻገር፤ የገጠሩን ነዋሪ የኢኮኖሚ መሠረት የሚያናጋ ነው።

የቱርክ ፕሬዚዳንት ሬጄፕ ታይፕ ኤርዶጋን ጀርመንን ለመጎብኘት መዲና በርሊን ገቡ። የእስራኤል እና ሃማስ ጦርነት ከተቀሰቀሰ ወዲህ ጀርመንን ጨምሮ ሌሎች የአዉሮጳ ሃገራት በጦርነቱ ያላቸዉ አቋም ከቱርኩ ፕሬዚደንት የተለየ በሆነበት በአሁኑ ወቅት ወደ በርሊን የመጡት ፕሬዚዳንቱ በተለያዩ ጉዳዮች ከመራሔ መንግሥቱ ጋር ይነጋገራሉ ተብሎ ይጠበቃል።

አዲስ ለማግኘትም ይሁን ነባር ፓስፓርት ለማደስ አመልክተው ለረጅም ጊዜ ወረፋ በመጠበቅ ላይ የሚገኙ ወደ 200 ሺህ የሚደርሱ አመልካቾች እስከ ታህሣስ መጨረሻ ፓስፖርት እንዲያገኙ ለማድረግ ጥረት ላይ መሆኑን የኢሚግሬሽን አስታወቀ። ይሁን እና ከፓስፓርት እድሳትና አሰጣጥ ጋር ተያይዞ በሌብነትና ሙስና ውስጥ የተዘፈቁ ሕዝብን አማረዉታል።

በኢትዮጵያ ፌዴራል ስርዓት እና ህገመንግስት ላይ ያተኮረው ጥናት ይፋ ሆነ፡፡ አፍሮባሮሜትር የተሰኘው የጥናት ተቋም በኢትዮጵያ ፌዴራላዊ ስርዓት እና ህገመንግስት ጉዳይ ላይ ያስጠናውን የትናት ውጤት ነው ዛሬ ይፋ ያደረገው፡፡

ግሎባል አሊያንስ በኢትዮጵያ በድርቅ ለተጎዱ ወገኖች የሰብዓዊ ድጋፍ በማሰባሰብ ላይ መሆኑን አስታወቀ። ግብረ ሰናይ ድርጅቱ ከተመሰረተበት ካለፉት አስር ዓመታት ጀምሮ በኢትዮጵያውያን ላይ በተፈጥሮና በሰው ሰራሽ ምክንያቶች ችግር ሲከሰት ፈጥኖ እየደረሰ ሲሆን አሁንም አስፈላጊውን ድጋፍ ለማድረግ እየተንቀሳቀሰ ነው።

በኢትዮጵያ የሚገኙ ስደተኞች የሚያስፈልጓቸውን አገልግሎቶች ለማግኘት እንቅፋት የሆኑ ችግሮች መኖራቸውን የኢትዮጵያ ሰብዓዊ መብቶች ኮሚሽን አስታወቀ። በአብዛኛዎቹ ቦታዎች ምዝገባ መቆሙን እና የስደተኝነት ሁኔታ አወሳሰን እየተሰራ አለመሆኑን የስደተኞች፣ የሀገር ውስጥ ተፈናቃዮች እና ፍልሰተኞች መብት የሥራ ክፍል ኃላፊ እንጉዳይ መስቀሌ ተናግረዋል

በኢትዮጵያ ሶማሌ ክልል በደረሰው የጎርፍ አደጋ ሕይወታቸውን ያጡ ሰዎች ቁጥር ወደ 28 አሻቅቧል። የአማራ እና የኦሮሚያ ክልሎች በሚዋሰኑባቸው አካባቢዎች ከሣምንት በፊት በተፈጸመ ጥቃት ከ3 ሺሕ በላይ ሰዎች ተፈናቅለዋል። በኢትዮጵያ የርስ በርስ ጦርነት ያሰጋቸው የሲቪክ ማኅበራት ለአሜሪካው ፕሬዝደንት ጆ ባይደን ደብዳቤ ጽፈዋል። እነዚህን ጨምሮ ስድስት ዘገባዎች በዛሬው የዜና መጽሔት ይቀርባሉ።

በመቐለ እስርቤት ውስጥ በተፈጠረ ግጭት ቢያንስ 4 እስረኞች ሞቱ። የእስርቤቱ ሐላፊዎች እስረኞች ለማምለጥ ሲሞክሩ እርምጃ መወሰዱን አምነዋል። በእስርቤቱ ውስጥ ሁከቱ የተፈጠረው ካለፈው ቅዳሜ ህዳር 1 ቀን 2016 ዓ.ም ጀምሮ ነዉ፤ ሌሎች 9 መቁሰላቸውን የመቐለ ማረሚያ ቤት አስተባባሪ ኮማንደር አማኑኤል ፍስሃ ገለፁ።

በኦሮሚያ ክልል አርሲ ዞን እየተባባሰ የመጣዉ የእገታ ወንጀል እንዳማረራቸው ነዋሪዎች ተናገሩ፡፡ በአርሲ ዞን ሰዎችን አግቶ ከፍተኛ መጠን ያለዉ ገንዘብን የመጠየቅ ህብረተሰቡን አማሯል ብለዋል፡፡ የዞኑ ፖሊስ በበኩሉ ጉዳዩ አልፎ አልፎ በደናማ አከባቢዎች መሰል ተግባር ቢታይም፤ የመኪና መንገድ እና ከተሞች ዙሪያ ይህ ተግባር አይሰማም ብሏል።

የፌደሬሽን ምክር ቤት በየዓመቱ የሚያከብረው የብሔር ብሔረሰቦች ቀን የበዓሉ አክባሪዎች "ለረጅም ዘመናት ይዘውት የቆዩትን አብሮነት እንዲያፀኑ ፣ ከልዩነት ይልቅ አንድነትን እንዲያጎለብቱ አግዟል" ሲሉ የምክር ቤቱ ዛሬ ተናገሩል። ይህ ምን ያህል ተጨባጭ እውነታ ነው ? የሚለው የብዙዎች ጥያቄ ለጋዜጠኞች እድል በመነፈጉ ምላሻቸው ሊካተት አልቻለም።

የአስቸኳይ ጊዜ መምሪያ ዕዝ ስለክልሉ አሁናዊ ይዞታ መገምገሙን አንስተው ትናንት ለአገር ውስጥ መገናኛ ብዙሃን መግለጫ የሰጡት የመንግስት ኮሚዩኒኬሽን አገልግሎት ሚኒስትር ዶ/ር ለገሰ ቱሉ፤ ለመፍረስ ተቃርቦ የነበረውን ክልል ከመፍረስ መታደግ ተችሏል ብለዋል፡፡

በኢትዮጵያ ተበዳዮችን ማዕከል ያደረገ የሽግግር ፍትሕ ስርዓት እንዲሰፍን ዩናይትድስቴትስ ጥሪ አቀረበች። ብሊንከን፤ በሰሜን ኢትዮጵያ ለሁለት ዓመት ሲካሄድ የነበረውን ጦርነት ያስቆመው የሰላም ስምምነት አንደኛ ዓመት በማስመልከት ባወጡት መግለጫ፤ በዐማራና በኦሮሚያ ክልሎች የሚካሄዱትን ግጭቶች ለማስቆም በአስቸኳይ ውይይት እንዲደረግ ጠይቀዋል።

የሁለት ዓመቱ ደም አፋሳሽ ጦርነት ያስቆመ የፕሪቶርያው የሰላም ስምምነት ከተፈረመ አንድ ዓመት ሞልቶታል። ይህ በኢትዮጵያ ፌደራል መንግስት እና ህወሓት መካከል የተደረገ ውል ጦርነት ከማስቆም በዘለለ በርካታ በአወንታ የሚታዩ እርምጃዎች የፈጠረ ነዉ። የመቐለ ነዋሪዎች ምን አስተያየት አላቸዉ?

በጋምቤላ ክልል በመስከረም ወር 2016 ዓ.ም በባሮ፣ጊሎና አኮቦ ወንዝ ሙላት ባስከተው አደጋ ከ36ሺ በላይ ዜጎች ተፈናቅለው እንደነበር የክልሉ አደጋ ስጋት አመራር አገልግሎት ቢሮ አመልክተዋል፡፡ በጋምቤላ ከተማ አራት ከሚደርሱ ቀበሌዎች ውስጥ በወንዝ ሙላት ተፈናቅለው የነበሩ 6ሺ የሚሆኑ ዜጎች ወደ ቤታቸው መመለሳቸው ተመልክቷል።

የኢትዮጵያ መንግስትና ህዝባዊ ወያኔ ሐርነት ትግራይ (ህወሓት) ግጭት የማቆም ስምምነት ከተፈራረሙ አንድ ዓመት ቢደፍኑም በጦርነቱ ወቅት ከትግራይ ክልል የተፈናቃሉ ነዋሪዎች ወደየቀያቸዉ አለመመለሳቸዉ እንዳሳሰባቸዉ እየተናገሩ ነዉ። የተፈናቃዮቹ እንደሚሉት ስምምነቱ ሲፈረም ወደየቀያችን እንመለሳል የሚል ተስፋ አሳድረን ነበር።

ከተፈረመ ዛሬ ድፍን አንድ ዓመት የሞላው ሰሜን ኢትዮጵያ ውስጥ በትግራይ ኃይሎች እና በኢትዮጵያ መንግስት ኃይሎች መካከል ይደረግ የነበረውን ጦርነት ያበቃው ስምምነት በብዙ መልኩ በህዝብ ይነሳል፡፡ ስምምነቱ በአከባቢው ደም አፋሳሹን ጦርነት በመግታት ረገድ ያበረከተውን አስታዋጽኦ አጉልተው የሚያነሱ በርካቶች ናቸው፡፡

በአማራ ክልል ለወራት በቀጠለው የትጥቅ ግጭት ምክንያት ድሮንን ጨምሮ በከባድ መሣሪያዎች በተሰነዘሩ ጥቃቶች በሲቪል ሰዎች ላይ ሞት እና የአካል ጉዳት መድረሱን የኢትዮጵያ ሰብአዊ መብቶች ኮሚሽን ዛሬ ባወጣው መግለጫ አስታወቀ። በደብረ ማርቆስ በደምበጫ እንዲሁም በሰሜን ሸዋ የአንድ ዓመት ከሰባት ወር ሕፃንን ጨምሮ በርካታ ሲቪሎች ተገድለዋል።

የፕሮፊሰር መስፍን ወልደ ማሪያም መታሰቢያ ፈውንዴሽን ባዘጋጀው ጉባዔ «ኢትዮጵያ በስብዓዊ መብት ቀውስ ላይ ነው ያለችው» ተባለ። በጉባኤዉ የፖለቲካ ችግርና ልዩነትን በሰለጠነ መንገድ በሰላምና በንግግር ለመፍታት አቅምና ሞራል ያጡ ፖለቲከኞች በሚፈጥሩት ችግር አሁንም በየአካባቢው ጦርነት እየተካሄደ ሰው እየሞተና ህዝቦች እየተቸገሩ ነዉ።

ከደቡብ ሱዳን ግጭት በመሸሽ ወደ 9ሺ የሚጠጉ ሰዎች ወደ ጋምቤላ ክልል መሻገራቸውን የስደተኞችና ተመላሾች አገልግሎት አስታወቀ፡፡ ስደተኞቹ በጋምቤላ ክልል ፒኝዶ በተባለ ቦታ ተጠልለው እንደሚገኙ አገልግሎቱ አስታዉቋል፡፡ ወደ ኢትዮጵያ የሚሻገሩ የደቡብ ሱዳን ስደተኞች ቁጥር ሊጨምር እንደሚችልም ተገልጸዋል፡፡

«አዲስ ፓሪስ» ማለት በአዲስ አበባ እና በፓሪስ ከተሞች ያሉትን የባህል የፍልስፍና፤ የታሪክ እና የቱሪዝም ለየከተሞቹ የሚያስተዉቅ መሳርያ ነዉ። ፓሪስ የሚገኘዉን ለአዲስ አበባ፤ አዲስ አበባ የሚገኘዉን መረጃ ፤ ለፓሪስ ከተማ ማለት ነዉ። ወደ ኢትዮጵያ የሚጓዝ የፈረንሳይ አገር ጎብኝ «አዲስ ፓሪስ»ን ከያዘ ብዙ ነገሮችን የማግኘት እድል ይኖረዋል።

በተለያዩ ሃገራት «አሸባሪ ድርጅት» ተብሎ የተፈረጀዉ በፍልስጤሙ ሐማስ የተገደሉ እስራኤላዉያን ቁጥር ከ1,200 በላይ መድረሱ እየተዘገበ ነዉ። የእስራኤል ጦር ጋዛ ሰርጥን በቦምብና ሚሳዬል መደብደቡን ዛሬም ለ 6 ኛ ቀን ቀጥሏል። ለሰላማዊ ሰዎች ጥበቃና ከለላ እንዲደረግ የሚጠይቀዉ ዓለም አቀፍ ሕግ እንዲከበር እያሳሰቡ ነዉ።

ኢትዮጵያ፣ ሱዳን እና ግብጽ ቅዳሜ እና እሁድ በአዲስ አበባ ያደረጉት የታላቁ የሕዳሴ ግድብ የሦስትዮሽ ድርድር ውጤት አልባ ሆኖ ስለመጠናቀቁ በግብጽ በኩል ተገለፀ። መንግሥት እስካሁን በግልጽ ያለው ነገር ባይኖርም የግድቡ ዋና ተደራዳሪ አምባሳደር ስለሺ በቀለ «ኢትዮጵያ የጋራ መፍትሔ ላይ ለመድረስ በበጎ መንፈስ ትሠራለች» ሲሉ ጽፈዋል።

በትግራይ ተፈፀመ ለተባለ የእርዳታ ማጭበርበር እና ሌሎች ዝርፍያዎች የሕግ ተጠያቂነት ሊረጋገጥ እንደሚገባ ተገለፀ። በክልሉ የመንግስት የሲቪል ባለስልጣናት እንዲሁም ወታደራዊ አመራሮች በዝርፍያ መዘፈቃቸውም እየተገለፀ ነዉ። የሕግ ምሁራን በበኩላቸዉ ለዚህ ተጠያቂነት ማስፈን ቀዳሚ ተግባር ሊሆን እንደሚገባ ተናግረዋል።

ፋኖ በጎንደር ከተማ አንድ ፖሊስ ጣቢያ ላይ ጥቃት ለመክፈት ያደረገውን ሙከራ “አከሸፍኩ” ሲል የጎንደር ከተማ የአስቸኳ ጊዜ እዝ ጣቢያ አስታወቀ፡፡ ነዋሪዎች ዛሬ አልፎ አልፎ ተኩስ ቢሰማም የማህበራዊ አገልግሎቶች በከተማዋ ባይኖሩም መጠነኛ መረጋጋት እንዳለ ተናግረዋል፡፡

በጦርነቱ ወቅት የሞቱ የቀድሞ የትግራይ ኃይል ለቤተሰቦቻቸው መርዶ የመንገር ስርዓት በቅርቡ በይፋ እንደሚካሄድ የትግራይ ግዚያዊ አስተዳደር አስታወቀ። የትግራይ ግዚያዊ አስተዳደር ፕሬዝደንት ጌታቸው ረዳ፥ ቁጥሩ በትክክል ባያስቀምጡትም «በሺዎች የሚቆጠሩ» ያልዋቸው የቀድሞ የትግራይ ሐይሎች አባላት በሁለት ዓመቱ ጦርነት መሞታቸው ተናግረዋል።

በአማራ ክልል አንዳንድ አካባቢዎች ዛሬም ውጊያዎች እንዳሉነዋሪዎች እየተናገሩ ነው፡፡ በሰሜን ሸዋ ዞን ምንጃር ሸንኮራ ወረዳ አውራጎዳና በተባለች ከተማ ባለፈው እሁድ በተቀሰቀሰ ግጭት ከፍተኛ ጉዳት መድረሱን ከአካባቢዉ አመለጥን ያሉ ሰዎች ከዶቼ ቬለ ተናግረዋል፡፡

ጣሊያን ዛሬም እንደገና በስደተኖች እይተጥለቀለኩ ስትል ጩኸት እያሰማች ነው። ካለፈው የጥር ወር ወዲህ በሜዲትራኒያን ባሕር በኩል ወደ ጣሊያን የገቡ ስደተኖች ቁጥር 126 ሺ ደርሷል። ባለፈው ሳምንት መጨረሻ በ24 ሰአት ውስጥ ከሰባት ሺ በላይ ስደተኖች በጣልያንዋ ላምፔዱዛ ደሴት መግባታቸው ጠቅላይ ሚኒስተር ሜሎኒንን አስደንግጧል።

አርሶ አደሩ የዛሬ ሶስት ዓመታት ገደማ በአከባቢያቸው የከፋው የታጣቂዎች እንቅስቃሴና የፖለቲካ መዘበራረቅ ከሚወዱትና መተዳደሪያቸው ከሆነው ቀዬያቸው እንዳስወጣቸውና ለእርዳታ እጃቸውን እንዲዘረጉ እንዳስገደዳቸውም ጠቁመዋል።አርሶ አደሩ አሁን የናቀፈቀን ከምኑም በላይ ሰላም ነው ባይም ናቸው፡፡«ከከተማ አንድ እርምጃ ወጥተን ማረስ አይታሰብም ብለዋል።

በሥልጤ ዞን ቅበት ከተማ መፈናቀሉ ሊከሰት የቻለው በከተማው መተት ተደረጎባቸዋል የተባሉ ሴቶችን ለመፈወስ በሚል ወጣቶች ባደረጉት እንቅስቃሴ መሆኑን ተፈናቃዮቹ ተናግረዋል ፡፡ ፈውሱን ለማካሄድ በሚል በከተማው የመግቢያና መውጫ ሥፍራዎች ላይ ቁራን ለማሰማት የሞከሩ ወጣቶች ከፖሊስ ጋር መጋጨታቸውን የጠቀሱት ተፈናቃዮቹ

በተለያዩ የትግራይ አካባቢዎች በንፁሃን ዜጎች፥ በተለይም በሴቶች ላይ የሚደርስ የጥቃት እና ግድያ ዜና መስማት የተለመደ ሲሆን አብዛኞቹ ለቀናት ከሚቆይ የማሕበራዊ ሚድያ ዘመቻ ውጭ ፍትህ የማረጋገጥ ተግባራትም በስፋት አይስተዋሉም

በአማራ ዋና ዋና ከተሞች ኮምቦልቻ፣ ጎንደር፣ ባሕርዳር፣ ሸዋ ሮቢት እንዲሁም በአፋር አዋሽ አርባ የሚገኙ ናቸው በተባሉት ማቆያ ስፍራዎች ተይዘዉ ይገኛሉ የተባሉት ተጠርጣሪዎች 764 ናቸው ሲል ለመጀመርያ ጊዜ ትናንት መግለጫ የሰጠው የአስቸኳይ ጊዜ ዐዋጁን አፈፃፀም እንዲመረምር የተዋቀረው መርማሪ ቦርድ አስታውቋል።

በኢትዮጵያውያን ዘንድ በድምቀት የሚከበረዉ የዘመን መለወጫ ዋዜማ በአማራ ክልል ቀዝቃዛ እንደሆነ ተመለከተ። በክልሉ በሚታየዉ የሰላም እጦት ምንክንያት የአዲስ ዓመት አቀባበል እና አከባበሩ ላይ ጥላ እንደጣለበት በደብረማርቆስ፣ በደብረታቦር፣ በፍኖተ ሰላም፣ በደንበጫ፣ በፈረስ ቤት፣ በለሚ፣ በደሴና በባሕር ዳር ከተማ የሚገኙ ነዋሪዎች ገለፁ።

በድሬደዋ እና ሀረር ከተሞች የአዲስ አመት በዓል ገበያ በዶሮ እና ፍየል ዋጋ ላይ ጭማሪ ማሳየቱን ሸማቾች እና ሻጮች ተናግረዋል። በሀገሪቱ እየታየ ያለው የዋጋ ንረት በተለያዩ ምርቶች ላይ ያስከተለው ከፍተኛ የዋጋ ጭማሪ በተለይ በዝቅተኛ ኑሮ ላይ የሚገኘውን ህብረተሰብ ክፉኛ እየፈተነ መሆኑንም አስተያየታቸውን የሰጡ የድሬደዋ ነዋሪዎች ተገልፀዋል።

ከመቐለው ሰልፍ ጋር በተገናኘ ታስረው ፍርድቤት እንዲፈተቱ የወሰነባቸው የተቃዋሚ ፓርቲ አመራሮች፥ ከፍርድ ቤቱ ውሳኔ ሦስት ቀናት በኃላ ለቀናት ዛሬ ማምሻው ተለቀቁ። በሰልፉ እና ከሰልፉ በኃላ ከፍተኛ የሰብአዊ መብት ጥሰት መፈፀሙ ተገልጿል።

ኢትዮጵያ በግዙፉ አባይ ወንዝ ላይ የምታስገነባው ታላቁ የኢትዮጵያ ህዳሴ ግድብ አራተኛው ዙር የዉኃ ሙሌት መጠናቀቅ በትናንትናው እለት ተገልጿል፡፡ ይህ የተገለጸው ረዘም ላለ ጊዜ በግድቡ ዙሪያ ኢትዮጵያ፣ ግብጽ እና ሱዳን የሚያደርጉት የሦስትዮሽ ድርድር ተቋርጦ ከቀጠለ ከጢቂት ሳምንታት በኋላ ነው፡፡ ግብጽ ጉዳዩ ስምምነቱን ይጥሳል ብላለች።

ትግራይ ክልል በኢትዮጵያ ፌዴሬሽን ድምፅን በድምፅ የመሻር መብት እንዲኖራት እንደሚታገል ተቃዋሚው ዓረና ትግራይ ለሉአላዊነት እና ዴሞክራሲ ዐስታወቀ። ዓረና ዛሬ በሰጠው ጋዜጣዊ መግለጫ፦ የኢትዮጵያ ሕገመንግሥትን በማሻሻል አዲስ ማኅበራዊ እና ፖለቲካዊ ውል ለመመስረት ከሌሎች በኢትዮጵያ ካሉ የፖለቲካ ፖርቲዎች ጋር በጋራ እንደሚሠራ ገልጿል።

ከ2011 ዓመተምህረት በኃላ በተለያዩ ምክንያቶች የቀድሞ ድምቀቱ አጥቶ እና ሲስተጓገል የቆየው በትግራይ ሴቶች ዘንድ በየዓመቱ በድምቀት የሚከበረው የአሸንዳ በዓል ከአራት ዓመታት በኃላ ዘንድሮ በድምቀት እየተከበረ ነው

በምስራቅ ወለጋ ኪረሙ ወረዳ ውስጥ ታጣቂዎች ከትናንት በስቲያ ባደረሱት ጥቃት 6 ሰዎች ገደሉ፤ በንብረት ላይ ጉዳት መድረሱም ተገልጿል። የአካባቢዉ ነዋሪዎች እንዳሉት ታጣቂዎቹ በሁለት ቀበሌዎች ላይ ዘምተዉ ሰዉ ከመግደልና ንብረት ከማጥፋታቸዉ በተጨማሪ የቁም እንስሳትንም ዘርፈዋል፡፡

የቀድሞው የኢትዮጵያ ጠቅላይ ሚንስትር መለስ ዜናዊ፤ ከዚህ ዓለም በሞት መለየታቸው በይፋ ከተገለጸ 11 ዓመት ሊሞላው በጣት የሚቆጠሩ ቀናት ብቻ ቀርተዋል። መለስ ከሁለት አስርት ዓመታት በላይ በስልጣን በነበሩባቸው ዓመታት በሀገሪቱ በነበራቸው የመሪነት ሚና ላይ ደጋፊዎቻቸውም ሆኑ ተቃዋሚዎቻቸው በተለያየ መንገድ ይገልጿቸዋል።

​​​​​​​የኒዠር የቀድሞ ፕሬዚዳንት ሞሐመድ ባዙምን ከሦስት ሳምንት በፊት በኃይል ከሥልጣን አዉርዶ መንበረ ሥልጣኑን የተቆጣጠረው ወታደራዊ ኹንታ ለምዕራባውያን በተለይ ለፈረንሳይ ሙሉ ለሙሉ ጀርባውን ሰጥቷል ። በአንጻሩ ከምዕራባውያን ጋር በዩክሬን ጉዳይ የምትወዛገበው ሩስያ ለወታደራዊ ኹንታው ድጋፏን ዐሳይታለች ። ፍጥጫው ወዴት ያመራ ይሆን?

ነዋሪዎች በአብዛኛው በችኩንጉንያ እንደታመሙ ቢገልፁም ኃላፊዋ በተለይ ወደ መንግስት ህክምና ተቋማት ከመጡ ሰዎች ተወስዶ በተደረገ የላብራቶሪ ምርመራ ውጤት መሰረት ምንም የችኩንጉንያ በሽታ ውጤት እንዳልተገኘ አስረድተዋል።አሁን ያለው የአየር ንብረት ሁኔታ ተደምሮ የወረርሽኙ መጠን እየቀነሰ መሆኑን ጠቅሰው ቀጣዩ ጊዜ ስጋት መሆኑን ተናገረዋል።

በአማራ ክልል የተቀሰቀሰውን ጦርነት ተከትሎ እስራኤል ቤተእስራኤላውያንን ከኢትዮጵያ የማስወጣት ፖሊሲዋን ልትከልስ እንደምትችል የሀገሪቱ ኢሚግሬሽን ሚኒስቴር ዐስታውቋል። የእስራኤል መንግስት ውሳኔ የተሰማው ከአማራ ክልል ተጨማሪ ቤተእስራኤላውያንን የማስወጣት ዕቅድ እንደሌለ ማሳወቁን ተከትሎ ቤተእስራኤላውያን ለተቃውሞ አዳበባይ ከወጡ በኋላ ነው።

የትግራይ ነፃነት ፓርቲ ቃል አቀባይ አቶ ገብረስላሴ ካሕሳይ« ህዝባችን በችግር ላይ ችግር እየተደራረበበት የሞት ሞት እየሞተ ነው። የሰብአዊ እርዳታ አቅርቦት እንኳን በህወሓት ካድሬዎች ተፈርፎ የሚበላው አጥቷል። የትግራይ ግዚያዊ አስተዳደር ከተቋቋመ በኃላ እንኳን በሽዎች የሚቆጠሩ ዜጎቻችን በረሀብ እና በሽታ እንደቅጠል እየረገፉ ነው" ብለዋል።

በአማራ ክልል የተፈጠረውን ወቅታዊ የፀጥታ መደፍረስን ተከትሎ የኢትዮጵያ መንግሥት በትናትናው ዕለት አደጋውን ለመቀልበስ ይረዳኛል ያለውን የአስቸኳይ ጊዜ አዋጅ በሕዝብ ተወካዮች ምክር ቤት አጸድቋል ።

ከተለያዩ ስፍራዎች ተፈናቅለው በምዕራብ ወለጋ ዞን መንዲ ከተማ የሚገኙ ዜጎች ሰብአዊ ድጋፍ ለአራት ወራት ያህል ባለማግኘታቸው ለችግር መጋለጣቸውን ተናገሩ፡፡ ለተፈናቀሉ ዜጎች ከሶስት ወራት በፊት የቀረበው ድጋፍ ለተወሰኑ ሰዎች ብቻ መዳረሱን ገልጸዋል፡፡ በየወሩ ሰብአዊ ድጋፍ ይመጣል ቢባልም ለወራት ድጋፍ እንደላገኙ ጠቁሟል፡

የዩናይትድ ስቴትስ የቀድሞው ፕሬዚደንት ዶናልድ ትራም ላይ በዚህ ዓመት አራተኛው ክስ ዛሬ ማለዳ ቀርቦባቸዋል ። ክሱም በጆርጂያ የምርጫ ውጤትን ለማስቀየር በመሞከር በሚል ነው ክሱ የቀረበባቸው ። ፕሬዚዳንቱ እና ደጋፊዎቻቸው ክሱን በማጣጣል ለቀጣዩ ፕሬዚደንታዊ ምርጫ የገንዘብ እና ድጋፍ ማሰባሰብ ዘመቻቸውን ቀጥለዋል ።

የሕዝብን ሰላም እና ደህንነት ለማስጠበቅ በሚል በሚኒስትሮች ምክር ቤት ሐምሌ 28 ቀን 2015 ዓ.ም ባወጣው የአስቸኳይ ጊዜ ዐዋጅ ላይ ትናንት የተወያየው የሕዝብ ተወካዮች ምክር ቤት ከወትሮው ለየት ባለ ሁኔታ ጠንካራ ውይይት እና የሀሳብ ፍጭት አስተናግዷል።

የህዝብ ተወካዮች ምክር ቤት ከሳምንት በፊት የወጣውን የአስቸኳይ ጊዜ አዋጅ በአብላጫ ድምጽ ዛሬ አጸደቀ። አዋጁን 16 የፓርላማ አባላት ሲቃወሙት፤ 12 አባላት ደግሞ ድምጽ ከመስጠት ታቅበዋል። በአማራ ክልልና "እንዳስፈላጊነቱ በሌሎች የሀገሪቱ ክፍሎች" ተግባራዊ እየተደረገ ለሚገኘውን የአስቸኳይ ጊዜ አዋጅ መርማሪ ቦርድ ተሰይሟል።

"በየ ክፍሉ ሰማንያ አምስት ፣ ሰማንያ አምስት ሰው አንድ አንድ ክፍል አድርገው አስገቡን። ከዚያ ሌሊት ላይ ጫኑን። አሁን እኛ አካባቢ አብዛኛው የአቃቂ እና የቱሉ ዲምቱ አካባቢ ሰው ነው የታሰረው"

በተለያዩ የአማራ ክልል አካባቢዎች እንደሰሞኑ ሁሉ ከፍተኛ የተኩስ ድምጽ ሲሰማ ማደሩን እና መዋሉ እየተነገረ ነዉ። የአማራ ክልል መዲና በሆነችዉ ባህርዳር ለሊቱን እስከ ዛሬ ቀኑ ስምንት ሰዓት ድረስ ከፍተኛ ኩስ ሲሰሰማ እንደነበር እና በተለይ በከተማዋ በሚገኙ ሦስት ቀበሌዎች ከፍተኛ ተኩስ እንደነበር ተነገረ።

ስምምነቱ በሰላም እና ልማት ላይ በጋራ ለመስራት ያለመ መሆኑም ተገልጸዋል፡፡ ሆኖም የቤኒሻንጉል ህዝብ ነጻነት ንቅናቄ (ቤ.ህ.ነ.ን.) የፓርቲውን ሊቀ መንበር ከኃላፊነት ማንሳቱን ገልጸዋል፡፡ ሊቀመንበሩ ከፓርቲው የታገዱት ሐምሌ ፓርቲው ያልተነጋገረበትና ያላጸደቀውን ስምምነት ከክልሉ መንግስት ጋር ተፈራርመዋል በሚል ነው፡፡

በኦሮሚያ ክልል በተለያዩ አከባቢዎች የሚደረገዉ ግጭት፣ የሚፈፀመዉ ጥቃትና የሚጣለዉ አደጋ አሁንም አሁንም እንደቀጠለ ነዉ።አራት ዓመት የዘለቀዉ ግጭትና ጥቃት በርካታ ሕዝብ አፈናቅሏል።ገበሬዉ እንዳያርስ ከስፍራ ስራ እንዳይንቀሳቀስም እንቅፋት ሆኖበታል።

ማስጠነቀቂያና ዛቻዉ ግን የወለፊንድ ባርቆ ለኒዠር ወታደራዊ ሁንታ ድጋፍ እያስገኘለት ነዉ።ማዕቀብና ማስጠንቀቂይው ግን በመፈንቅለ መንግስቱ መሪዎቹ ላይ ተጽኖ የፈጠረ አይመስልም

አዲሱ በኢትዮጵያ የአሜሪካ ባለሙሉ ስልጣን አምባሳደር ኧርቪን ሆሴ ማሲንጋ በኢትዮጵያ ውስጥ ዘላቂ ሰላምና መረጋጋት ለመፍጠር በርካታ ስራወች መሰራት እንዳለባቸው ገለጹ። እየተባባሰ የሄደው አለመረጋጋትና በብሄር ላይ የተመሰረተው የእርስ በርስ ግጭት ሃገሪቷን ወደባሰ ቀውስ ውስጥ እየከተታት እንደሆነ ተናግረዋል።

በጉራጌ ዞን ምሥራቅ መስቃን ወረዳ በመስቃንና በማረቆ ማህበረሰብ አባላት መካከል ግጭት መቀስቀሱን ነዋሪዎች ገለጹ፡፡ ግጭቱ የተቀሰቀቀዉ“ያልታወቁ“ የተባሉ ታጣቂዎች አምስት ሰዎችን መገደላቸውንና ሌሎች ስምንት ማቁሰላቸውን ተከትሎ ነው፡፡ ሰሜን ዲዳ በተባለ ቀበሌ አንዳቸው የሌላኛቸውን ቤቶች ማቃጠላቸውንና የቤት እንስሳትም መዘራረፋቸው ተመልክቷል።

በሰው የመነገድ ወንጀል ሰለባ የሆኑ ሰዎች ሰብዓዊ መብታቸው ተከብሮ የተሟላ ድጋፍ እና ጥበቃ ሊደረግላቸው ይገባል ሲል የኢትዮጵያ ሰብዓዊ መብቶች ኮሚሽን ጠየቀ። በሰው መነገድ ወንጀል ተሳታፊዎች ማታለል ደርሶባቸው ከሀገር ከወጡ በኋላ ተጎጂ ዜጎች ለሞት፣ ለአካል ጉዳት ለብዝበዛና ለሌሎች የሰብዓዊ መብት ጥሰቶች እንደተጋለጡ መገንዘቡን አመልክቷል።