Elsa Borg Sveinsdóttir og Kristín Björg Viggósdóttir ræddu í þættinum við Guðrúnu Ingu Torfadóttur vítt og breytt um virðingarríkt uppeldi og þroskasögu sína þegar kemur að foreldrahlutverkinu og foreldraráðgjöf. Allar þrjár hafa verið vinkonur í sjö til átta ár og mynduðu félagsskapinn Meðvitaða foreldra með fleiri góðum. Heilmikið vatn hefur runnið til sjávar frá því þær Elsa og Kristín urðu fyrst mæður fyrir nærri því einum og hálfum áratug, kynntust RIE og virðingarríka arminum og hófu nám í faginu sömuleiðis með ólíkum hætti. Við heyrum um þetta ferðalag þeirra og hvernig hefur verið að samþætta akademískan þátt uppeldisfræðanna við innsæi sitt og svo áfram vítt og breytt um foreldrahlutverkið og þroskaferlið sem það felur í sér.----Elsa er menntaður foreldra- og uppeldisfræðingur og jógakennari. Hún er lærdómsfús og fær aldrei nóg af því að afla sér þekkingar og hefur setið hin ýmsu námskeið og vinnustofur. Þar má nefna ígrundaðar samræður foreldra (RDPED), “polyvagal informed treatment”, “fierce self-compassion”, “the power of mindful self-compassion”, doulunámskeið, BIO TRIO (erasmus verkefni um samskipti) o.fl. Elsa starfar einnig sem verkefnastjóri þróunarverkefnis um foreldrafærni við HÍ og kennir jóga í Yogavin studio.Kristín Björg er foreldra- og uppeldisfræðingur, iðjuþjálfi, jógakennari og með MA í dans- og hreyfimeðferð. Hún er þriggja barna móðir sem henni þykir meiri lærdómur en nokkur háskólagráða. Helstu áhugasvið Kristínar eru virðing og tengsl í uppeldi, skynúrvinnslu kenningar (e. sensory integration) og allt sem viðkemur vinnu með líkamann.

Kona á samtal við konu um hvernig á að koma á nýjum svefnvenjum og eignast kvöldin sín aftur; fyrir raunveruleikaþætti, prjónaskap eða að stara út í loftið eða í augu makans. Skiptir ekki öllu máli fyrir hvað, en meira máli skiptir að trúa því að það er hægt!Í þetta sinn voru það vinkonurnar Birna Almarsdóttir og Guðrún Inga Torfadóttir sem rifjuðu upp hvernig gekk að gera stórar breytingar með litlu samtali á tilhögun háttatímans hjá einni frábærri stelpu sem nú arkar almennt betur sofin út í dagana sína eftir breytingarnar.Vonandi hjálpar þessi litla umfjöllun þér að taka á einhverju sem þarf e.t.v. að breyta eða hnika til í svefnuppeldinu á þínu barni. Ef ekki, þá má benda á stóra þáttinn, nr. 50 í Virðingu í uppeldi sem fer mun nánar ofan í svefnsálmana.

Auður Bjarnadóttir, eigandi Jógasetursins og dásamlegur meðgöngujógakennari, kom beint úr tíma með fullan sal af verðandi mæðrum sem dönsuðu og önduðu ásamt Birnu Almarsdóttur sem á brátt von á sér. Þær ræddu við Guðrúnu Ingu Torfadóttur um undirbúning fæðingar, stuðning maka, að vinna sig í gegnum tilfinningar sem vakna á meðgöngu og góðar möntrur sem hjálpa við að sjá fyrir sér góða fæðingu. Dásamlegt spjall sem fer í góðan sarpinn með öðrum þáttum Virðingar í uppeldi sem fjalla um fæðingar.

Perla Hafþórsdóttir tók á aðventunni á móti þeim Marit Davíðsdóttur og Yrju Kristinsdóttur sem saman sköpuðu Gleðiskrudduna og eru mjög virkar við að halda námskeið fyrir börn og ungmenni. Þær gáfu jafnframt út samnefnda dagbók fyrir börn að vinna með sem er mjög vel heppnuð og notuð víða.Gleðiskruddan byggist á jákvæðri sálfræði og leggur áherslu á að efla sjálfsþekkingu og auka vellíðan og við kynnumst í þessum þætti aðeins hvernig þær hugsa þetta allt saman. Eflandi og jákvætt upphaf hjá okkur á nýju ári í Virðingu í uppeldi!

Vinkonurnar til margra ára sem stofnuðu Hugarfrelsi og hafa í um tíu ár eða meira starfað við að heimsækja leik- og grunnskóla og kenna börnum að hugleiða, sem og foreldrum á ótal námskeiðum, heimsóttu þær Dagnýju Hróbjartsdóttur og Guðrúnu Ingu Torfadóttur. Þetta eru þær Hrafnhildur Sigurðardóttir og Unnur Arna Jónsdóttir, sem saman hafa búið til auð af efni, alls konar spjöld, hugleiðslur og bækur en ekki síst kennt í eigin persónu í bekkjum vítt og breitt um landið. Í þættinum leyfðu þær Dagný og Guðrún sér að vera ákafar (styrkleiki, fróðleiksfýsi) og spyrja út í alls konar og tala mikið (styrkleiki, tjáning og samskipti). Hrafnhildur og Unnur (styrkleiki, rósemd) biðu rólegar á meðan og svöruðu svo sem lýsti djúpri reynslu þeirra af málefnunum (styrkleiki, drifkraftur og seigla). Við tæptum sem sagt á ýmsu í þættinum, allt frá umfjöllun um starf þeirra, meðhöndlun kvíða, svefn barna, sjálfstal, styrkleikaeflingu og foreldrahlutverkið í víðum skilningi. Sjá hugarfrelsi.is ef þú vilt vita meira.

Í þættinum fjalla þær Guðrún Björnsdóttir og Soffía Bæringsdóttir dúlur mættar að ræða erfiða fæðingarreynslu og úrvinnslu vikurnar og mánuði á eftir, eða jafnvel enn síðar. Þær fjalla fallega um þetta málefni og gott er að hlusta á þær og gera upp sína eigin fæðingarreynslu í leiðinni.

Í þættinum fékk Dagný Hróbjartsdóttir Ágústu Rúnarsdóttur til sín í spjall um foreldrahlutverkið og þróun og þroska sinn í því frá því hún varð móðir fyrst, tæplega 17 ára gömul og svo aftur komin yfir fertugt. Tímarnir hafa breyst og fólkið breytist með. Yndislegt spjall sem við mælum með!

Hér er á ferðinni fjórði þáttur dúlanna Guðrúnar Björnsdóttur og Soffíu Bæringsdóttur í Hönd í hönd. Þær ræða í þættinum um leiðir til þess að gera sængurleguna ánægjulegri og reynslu sína hvað það varðar. Fallegt og rólegt spjall sem er yndi að taka í göngutúrnum, með makanum í bíltúr eða á koddanum fyrir svefninn, sérstaklega ef þú eða einhver nákominn þér á von á barni.

Í þessum 90. þætti Virðingar í uppeldi kynnumst við viðhorfi Gests Pálmasonar, stjórnenda- og teymisþjálfara hjá breska þjálfunarfyrirtækinu Complete Coherence til foreldrahlutverksins í samtali við Guðrúnu Ingu Torfadóttur. Áhugi hans og starfsorka liggur í að vinna með fullorðnu fólki við að ná lengra í störfum og lífi sínu. Viðhorf okkar og orka segi til um hvernig við tengjumst öðrum sem hefur mikið að segja hversu langt við náum. Heilinn hafi möguleika á að aðlagast og breytast alla ævi og við höfum möguleika á að velja okkur viðhorf. Frábært spjall sem gefur orku inn í hversdaginn.

Öll höfum við stundum gott af því að hlusta á eitthvað sem peppar okkur í leiðtogahlutverkinu. Hér er stutt hugvekja um mörk í boði Guðrúnar Ingu Torfadóttur.

Enn á ný heiðra dúlurnar Guðrún Björnsdóttir og Soffía Bæringsdóttir í Hönd í hönd okkur með nærveru sinni í Virðingu í uppeldi með spjalli sínu og vangaveltum um parsambandið á meðgöngu og í fæðingu - og hvað aðkomu dúlur geta haft til að liðka fyrir og gefa því byr undir báða vængi áður en þau taka á móti barninu.Fallegt og rólegt spjall sem er yndi að taka í göngutúrnum, með makanum í bíltúr eða á koddanum fyrir svefninn.

Guðrún Inga Torfadóttir tók hér á móti Guðrúnu Jóhönnu Benediktsdóttur iðjuþjálfa. Hún er með réttindi sem leiðbeinandi í PEERS félagsfærni fyrir börn, unglinga og ungt fólk og heldur námskeið í því hjá Lífsbrunni ásamt því að vinna með börnum og fjölskyldum þeirra almennt við skynúrvinnslumöt til að mynda. Frábært og upplýsandi spjall!

Þær Guðrún Björnsdóttir og Soffía Bæringsdóttir dúlur hjá Hönd í hönd eru mættar aftur til að gefa konum og foreldrum sem eiga von á barni leiðir til að finna stuðning og ró í fæðingunni sjálfri sem og fæðingarundirbúningnum. Einkar ljúf hlustun sem við mælum heils hugar með.

Hvað gerist þegar tvær traustar vinkonur sem kynntust í gegnum félagsskap okkar í kringum virðingarríkt uppeldi og búa á Selfossi taka spontant viðtal við barnalækninn á svæðinu sem önnur þeirra var svo ánægð með í síðustu heimsókn?Þessi þáttur.Vignir Sigurðsson læknir leyfir sér hér að segja það sem stendur hjarta hans nær. Vinkonurnar tvær blómstra í þessu spjalli sömuleiðis.Sértu heilbrigðisstarfsmaður sem stundum eða alla daga þjónustar börn, hlustaðu.Sértu væntanlegt eða núverandi foreldri eða umönnunaraðili, hlustaðu. Uppeldisbækur sem hafa haft áhrif á Vigni að hans sögn eru Hjálp fyrir kvíðin börn og How To Talk So Kids Will Listen and Listen So Kids Will Talk. 59. þáttur þessa hlaðvarps fjallar einmitt um síðarnefndu bókina hvað viðkemur ungum börnum og við mælum líka með honum.

Framundan inn á milli annarra þátta eru nokkrir þættir úr smiðju þeirra Guðrúnar Björnsdóttur og Soffíu Bæringsdóttur. Þær starfa báðar sem doulur. Guðrún er ein stofnmeðlima Meðvitaðra foreldra og tveggja barna móðir. Segja má að foreldrahlutverkið og ástríða hennar fyrir virðingarríku uppeldi hafi leitt hana á þá braut sem hún starfar á í dag, með börnum hjá Hjallastefnunni og sem doula eftir að hafa lært hjá Soffíu. Soffía er þriggja barna móðir, eiginkona og félagsfræðingur og brennur því fyrir því að aðstoða fjölskyldur alveg frá meðgöngu og áfram og er með fyrirtækið Hönd í hönd.Báðar eru þær með hjartað í því að tilheyra og styðja samfélagið sitt, víkka það út (fjölskyldurnar sem þær þjónusta kalla þær fjölskyldurnar sínar) og halda rými utan um fólkið sem þær þjónusta.Við mælum með þessari rólegu og góðu hlustun á spjall Guðrúnar og Soffíu, sér í lagi ef þú ert að búa þig undir fæðingu. „Að vera til staðar í fæðingu án þess að vera með læti og taka yfir rýmið. Þegar fjölskyldan þakkar manni fyrir á maður að minna sig á að fjölskyldan gerði þetta sjálf.“ Þessi orð Soffíu úr þættinum hafa sterkan samhljóm við foreldrahlutverkið. Guðrún Inga Torfadóttir annaðist klippingu þáttarins.

Páll Ólafsson, framkvæmdastjóri farsældarsviðs Barna- og fjölskyldustofu og Elísabet Sigfúsdóttir, félagsráðgjafi, fjölskyldufræðingur og sérfræðingur hjá Barna og fjölskyldustofu spjölluðu í þættinum við Guðrúnu Ingu Torfadóttur og Önnu Mjöll Guðmundsdóttur frá Fyrstu fimm - hagsmunafélagi foreldra og fagaðila um barnvænna samfélag. „Hvað á að gera þegar barn byrjar að eiga í vanda?“ er meðal þess sem Barna- og fjölskyldustofa einblínir á að leysa úr. Unnið er hörðum höndum að því að skapa vettvang þar sem tengiliður barns í nærumhverfi þess geti leyst úr vanda barnsins með samvinnu við foreldra og eftir atvikum annarra fagaðila með íhlutun eins fljótt og verða má. Stefnan með farsældarlögunum er að taka snemma á málunum og láta hlutina, sem hefur svo lengi verið talað um að þurfi að gera, gerast.Nú þegar er byrjað að útskrifa fjölmarga tengiliði farsældar í sérstöku viðbótardiplómanámi hjá HÍ og styrkja þá í komandi hlutverki. Hins vegar er fyrirséð að innleiðingin, sem nú er á öðru ári, muni taka tíma en kappkostað er við að innleiða stefnuna sem hraðast því það er gríðarlegur sálfræðilegur, efnahagslegur og samfélagslegur kostnaður sem hlýst af vanlíðan barns sem ekki fær tilhlýðilegan stuðning og aðstoð.Margt hefur breyst við tilkomu nýrrar stofnunar Barna- og fjölskyldustofu þar sem farsældarlögin eru rauði þráðurinn og samkvæmt Páli og Elísabetu felst það aðallega í því að stofnunin hefur beinna og skýrara þjónustuhlutverk við samfélagið.Það var því ákaflega áhugavert að heyra Elísabetu og Pál segja okkur frá starfi sínu og gott að heyra að þar fer fólk sem er samhljóma okkur í þessu hlaðvarpi almennt og vill gera kröfu um virðingarríka framkomu við börn, stuðning við þau og foreldra þeirra um leið og vandi byrjar og gerir sér jafnframt grein fyrir að margt er enn óunnið og verður það sjálfsagt alltaf en að það er ekki afsökun fyrir að gera ekki okkar besta fyrir börn og fjölskyldur þeirra.

Marta Birna Baldursdóttir er einstæð móðir og sérfræðingur og verkefnisstýra í kynjaðri fjárlagagerð í fjármála- og efnahagsráðuneytinu.Hún spjallar hér við Guðrúnu Ingu Torfadóttur vítt og breitt um foreldrahlutverkið og upplifun sína við að afla sér þekkingar á því sviði, sem og hvernig er að vera í fullu starfi og halda öllum boltum á lofti sem einstætt foreldri með litla aðstoð.Þá bregður á góma jafnframt hvort rétt sé að stefna á einhvers konar heimgreiðslur til foreldra með gleraugum kynjaðrar fjárlagagerðar til að leysa leikskólavandann, hvernig upplifun hennar er í vinnunni af því að vinna í teymi sem styður við hvert annað í foreldrahlutverkinu og hvernig hún hefur stutt við umgengni barnsföður síns við barnið þeirra með góðum árangri.Frábær þáttur að venju!

Í þættinum fáum við að heyra sögu Huldu Margrétar Brynjarsdóttur í spjalli hennar við Guðrúnu Ingu Torfadóttur. Hulda fer með miðilinn Leið að uppeldi og segir okkur frá því þegar hún kynntist uppeldisstefnunni RIE, hvaða bækur hún las fyrst, námskeið hennar hjá RIE Institute með Ruth Ann Hammond sem kennara og almennt um hvernig henni hefur fundist eftir að hún fluttist til Íslands og hóf störf í leikskóla eftir þriggja ára búsetu í Noregi. Hvað er það sem stendur upp úr að hennar mati fyrir íslenska foreldra að tileinka sér betur? Orðið er þriggja stafa, sem við höfum almennt ekki tamið okkur að nota mikið í þessu hlaðvarpi: AGI. Oft höfum við fjallað um það sem við nefnum mörk – en eftir þetta spjall er hugtakið agi mögulega komið aftur inn í orðaforðann. Bækur sem eru nefndar eru:· Unfolding of Infants’ Natural Gross Motor Development, RIE Institute · The Conscious Parent eftir dr. Shefali Tsabary · Respecting Babies eftir Ruth Ann Hammond og loks er minnst á fjórar tegundir uppeldisaðferða samkvæmt Diönu Baumrind.

Tryggvi Hjaltason er duglegur að tjá sig um málefni barna og stöðuna í menntakerfinu og er sjálfur fjögurra barna faðir á aldrinum eins til tólf ára. Hann er formaður Hugverkaráðs Samtaka iðnaðarins og starfsmaður greiningardeildar CCP og er þeim eiginleikum gæddur að hann dýfir sér djúpt ofan í málefnin sem vekja áhuga hans.Guðrún Inga Torfadóttir ræddi við hann um sýn hans á uppeldið, hlutverk hans sem uppalanda og maka, hvernig hann hefur þroskast í hlutverkinu, hvaðan innblásturinn hans kemur hvað það varðar og stöðuna í dag hjá drengjum sem og varðandi skjánotkun barna. Frábært spjall í þessum áttugasta þætti okkar!

Perla Hafþórsdóttir heimsótti reynsluboltann, fag- og ástríðukonuna fyrir velferð barna, Arnrúnu Maríu Magnúsdóttur, Öddu, og fékk að eiga við hana samtal um ævistarfið og þau tól og tæki sem hún hefur þróað í starfi sínum með börnum. Adda heldur utan um kennslu í forvörnum um ofbeldi fyrir börn, foreldra og kennara ásamt því að ræða um heilbrigð samskipti og kenna börnum að vera læs á tilfinningar sínar á stofu sinni. Fræðsluátakið kallast Samtalið - fræðsla ekki hræðsla. Hún útskrifaðist sem leikskólakennari árið 2000 og hefur allar götur síðan unnið að forvörnum í ofbeldismálum fyrir börn. Í námskeiðs- og fræðslupakkanum sem farið er með inn í skóla og leikskóla er unnið að aðgerðaráætlun og áætlun um hvernig eigi að bregðast við ef grunur um ofbeldi vaknar. Fræðslan miðar að því að kenna fólki að þekkja merkin og auka meðvitund um ofbeldi.Lausnarhringurinn varð síðan til þegar hún starfaði í leikskólanum Brákarborg. Hún var með elstu börnin sem áttu erfitt að finna taktinn saman þar til Arnrún beindi kröftum þeirra sameiginlega að því að finna lausnir og geta unnið betur saman. Lausnarhringurinn er verkfæri með sjö gildum eða reglum sem aðstoða börn við að leita lausna í samskiptum. Börnin tóku því virkan þátt í gerð Lausnarhringsins ásamt fleira starfsfólki og það er lykillinn að því að hann virkar jafn vel og hann gerir. Þetta er því sérdeilis frábær þáttur fyrir foreldra jafnt sem fagfólk. Njótið vel.

Eftir gríðarlega neikvæðar fréttir að undanförnu um líðan barna, eineltismál, frásagnir af ofbeldi og með menntamálin í deiglunni töldum við rétt að taka aðeins púlsinn hjá tveimur frábærum sem vita talsvert um hlutina. Anna Rakel Aðalsteinsdóttir, félagsfræðingur og sáttamiðlari hjá Foreldrahúsi og Sólveig María Svavarsdóttir, heimakennari, unnu eitt sinn saman í grunnskóla. Þær hafa báðar gríðarmikla reynslu að baki að því að vinna með börnum, horfa á kerfið innan og utan frá, ala upp sín eigin börn og ala sig upp sjálfar aftur í leiðinni. Það var frábært að fá þær í opið spjall og barst talið m.a. að: - Hvert er hlutverk foreldra?- Hvernig setjum við mörk?- Hvert er skólasamfélagið að stefna? - Af hverju eru hlutirnir eins og þeir eru og hvernig getum við reynt að hreyfa þessa stóru skútu í átt til breytinga?Frábært og hugvekjandi spjall sem ég vona að við höfum öll gott af. Upptöku stjórnaði Guðrún Inga Torfadóttir en hún vitnaði nokkrum sinnum í nýja bók dr. Becky, Good Inside. Mælum með henni!

Í þættinum fékk Árni Kristjánsson til sín Unu Emilsdóttur, sérnámslækni í umhverfislæknisfræði, til að ræða um heilsuspillandi efni í nærumhverfi okkar og hvernig aukin þekking á skaðsemi þessara efna getur aukið sjálfstraust í foreldrahlutverkinu og stuðlað að virðingu í uppeldi. Una er brautryðjandi hér á landi í vitundarvakningu um áhrif efnanotkunar á heilsu okkar. Hún er jafnframt tveggja barna móðir ungra barna.Börn, sérstaklega á meðgöngu og hin fyrstu árin, eru með vanþróaðra hreinsikerfi en við fullorðna fólkið. Nýru og lifur eru ekki eins öflug hreinsunarlíffæri fyrstu árin mælast því ákveðin eiturefni í blóði barna oft mun hærra en hjá fullorðnu fólki - sem þó hefur farið í gegnum lífsskeiðið syndandi í alls kyns efnasúpum. Börn eru líka á meðan þau eru skríðandi, gjörn á að taka þar með sér ryk - en eiturefni eru einmitt mjög gjörn á að loða við ryk. Þá er fylgjan ekki eins mikill skjöldur og við upphaflega héldum. Eins er hormónakerfið og ónæmiskerfið enn ekki fyllilega þróað á þessum viðkvæmu fyrstu árum. Börn eru að mynda mikilvægar taugabrautir á þessum tíma, styrkja einar og tengja saman hinar, osfrv. En áhrif umhverfis koma ekki nauðsynlega fram fyrr en jafnvel löngu seinna á lífsskeiði barna, og því erfitt fyrir foreldra að tengja þetta beint. Það er ennþá svo margt sem við getum gert og margt sem við getum ráðið við að gera, til að reyna allt hvað við getum til að vernda meðgönguna og þess vegna er þetta umræðuefni svona mikilvægur þáttur í virðingu í uppeldi.

Kristín Björg Viggósdóttir fékk þau Viðar Halldórsson og Guðlaugu Ingibjörgu Þorsteinsdóttur í spjall um tilgang íþróttaiðkunar fyrir börn. Þau ræddu aðgengi barna að íþróttum og hvernig íþróttir gætu verið meira á forsendum barnanna frekar en á forsendum íþróttagreina. Til að mynda hefur sýnt sig að börn innflytjenda taka síður þátt í íþróttum og stelpur síður en strákar. Einnig getur verið flókið fyrir börn með tvö lögheimili að stunda íþróttir. Þá ræddu þau um mismunandi styrkleika barna, hversu óþarft og skaðlegt það getur verið að umbuna eða veita börnum á yngri árum verðlaun fyrir afrek í íþróttum. Hvernig getum við foreldrar sýnt góð og styðjandi viðbrögð við frammistöðu barnsins í íþróttum? Mikilvægt sé að ræða við börnin um hvernig þeim leið í keppni. Að lokum var rætt um skólasund og skólaíþróttir og hvað mætti betur fara þar.Viðar Halldórsson er prófessor í félagsfræði og hefur einnig starfað sem ráðgjafi fyrir mörg af bestu íþróttaliðum landsins. Viðar hefur rannsakað og skrifað um félagslegar forsendur árangurs. Viðar hefur látið til sín taka í umræðu um afreksvæðingu íþrótta á Íslandi en til eru margar greinar eftir hann og viðtöl við hann. Nýlega skrifaði Viðar bók um stemningu og liðsheild í íþróttum fyrir breska útgáfufyrirtækið Routledge. Bókin heitir Sport in Iceland: How small nations achieve international success og er meðal annars til á Amazon.Guðlaug Ingibjörg Þorsteinsdóttir íþrótta- og lýðheilsufræðingur starfar hjá geðheilsuteymi Höfuðborgarsvæðisins. Guðlaug spilaði lengi íshokkí og var íþróttastjóri og þjálfari hjá Skautafélagi Reykjavíkur. Að auki hefur Guðlaug þjálfað börn og fullorðna í íþróttum og heilsurækt. Þess má geta að Guðlaug er fyrrum nemandi Viðars úr íþróttafræði í HR.

Til Guðrúnar Ingu mættu þær Una Guðrún Einarsdóttir, aðstoðarskólastjóri grunnskólastigs og grunnskólakennari sem sérhæft hefur sig í kennsluaðferðum í lestri – en ekki síst fjögurra barna móðir - og Þórey Huld Jónsdóttir, aðstoðarskólastjóri leikskólastigs og tveggja barna móðir og reynslubolti í aðlögun og alls konar tengdu leikskólanum í Urriðaholtsskóla.Þær þrjár ræddu allt og ekkert sem tengist því að byrja í leikskólanum og grunnskólanum. Lestrarnám bar auðvitað líka á góma sem og ýmislegt annað. Dúndur hugvekja fyrir nýtt leikskóla- og skólaár.

María Rún Bjarnadóttir er doktor í lögfræði og móðir og hefur haft stefnumarkandi áhrif á hvernig tekið er á stafrænum kynferðisbrotamálum hér á landi hin síðustu ár. Hún þekkir málaflokkinn sömuleiðis vel vegna núverandi starfa sinna hjá ríkislögreglustjóra sem verkefnisstjóri stafræns ofbeldis hjá ríkislögreglustjóra.Þær Guðrún Inga Torfadóttir nutu þess afskaplega vel að leyfa umræðunni að fara út um allar trissur og bera saman bækur sínar hvað viðkemur stafrænu uppeldi barna, fræðslu til þeirra og eftirlit með þeim, fyrirmyndir og mörk. Þær ræddu m.a. um hvernig er hægt að styðja við örugga netnotkun barns og hvenær rétti aldurinn er til að gefa barni snjalltæki, leiðir til að barnið njóti stuðnings og tengsla við foreldri sitt lengi framan af en sé á sama tíma leyft að njóta frelsis og réttinda sinna samkvæmt Barnasáttmála Sameinuðu þjóðanna.Mögulega er kjarni spjallsins alls að setja okkur vel inn í stafrænan veruleika barna - sem hefur runnið saman við hinn efnislega heim þeirra - með því að kynna okkur hin mismunandi öpp og leiki og taka virkan þátt á þessu sviði með barninu eftir að við höfum seinkað stafrænu ferðalagi þeirra sem mest við megum og gefið þeim ítarlega fræðslu. Á sama tíma beri okkur að forðast að hafa með höndum sérstakt eftirlit til dæmis um hvar barn er statt hverju sinni heldur treysta því - og þeim mun meira eftir hækkandi aldri þeirra. Minnst var á:̶ Soniu Livingstone, prófessor við London School of Economics sem hefur haft með höndum rannsóknir á m.a. hvernig er að alast upp sem barn á stafrænni öld.̶ Bókin Delete eftir Viktor Mayer-Schönberger.̶ Bókin Hold On To Your Kids eftir dr. Gabor Maté og dr. Gordon Neufeld.̶ RIE-uppeldisstefnu Mögdu Gerber og dr. Emmi Pikler.̶ Robin Einzig og Visible Child.̶ „Farsældarlögin“, lög um samþættingu þjónustu í þágu farsældar barna, nr. 86/2021.Að lokum hvetjum við ykkur til að heimsækja vefsíðurnar 112.is/netoryggi og 112.is/ofbeldi/oryggi-i-netsamskiptum-barna

Guðrún Björnsdóttir, doula og einingastýra hjá barnaskóla Hjallastefnunnar í Hafnarfirði, tók þau Davíð Alexander Östergaard, sem er í MA-gráðu í foreldrafræðslu og uppeldisráðgjöf, og Ragnheiði Láru fjölskylduráðgjafa tali um samvinnu foreldra eftir skilnað. Ragnheiður stofnaði ráðgjafarþjónustuna Tvö Heimili árið 2019 og hefur langa reynslu sem ráðgjafi á þessu sviði hjá Sýslumanninum í Reykjavík. Bæði hafa þau líka persónulega reynslu af skilnuðum og samstarfi eftir skilnað og eru vottaðir SES-skilnaðarráðgjafar. „Það sem ég var að sjá hjá sýslumanni í sáttameðferðinni var að það kannski byrjar einhver ágreiningur fyrir tveimur árum síðan af því að kannski annað er vegan og hinn ekki og barnið borðaði pizzu með pepperoni á öðrum staðnum… það er komin spenna og komin vanlíðan og það er farið að speglast yfir til barnsins og allt í einu eru foreldrar farnir í eitthvað stjórnsýslumál, það þarf að breyta umgengni, forsjá eða lögheimili eða einhverju, þegar vandinn var einhverjir samskiptaerfiðleikar fyrir löngu síðan…“ segir Ragnheiður.„Það ættu allir með vinnu og pælingum og þankagangi og smá ígrundun, þá ættu allir í raun og veru í hið minnsta geta komið fram við barnsforeldri bara eins og vinnufélaga. Bara hlutlaus samskipti,“ segir Davíð.„Barnið þarf að virkjast í því að rödd þeirra sé heyrð, að þau hafi áhrif á dýnamíkina og þannig er auðveldara að mæta þörfum þeirra,“ segir Davíð.„Ég er búin að tala við hundruði barna í þessum málum frá því ég fór að vinna í þeim og svo langoftast er þeirra draumsýn að mamma og pabbi væru bara saman. Þau hafa alltaf þörfina fyrir að þau væru einhvers staðar eining. Það er ekkert hægt að bregðast við því og taka aftur saman en það er þá hægt að mæta þessum þörfum barnsins og vera stundum saman með barninu,“ segir Ragnheiður.Þetta er frábær þáttur og yfirferð yfir þetta mikilvæga málefni hjá þeim Davíð og Ragnheiði. Það er margt í mörgu hvað viðkemur þessu málefni og við munum taka þetta aftur fyrir síðar enda skemmtu þau sér stórvel að ræða þetta málefni saman, ef það er þá hægt að skemmta sér yfir jafn alvarlegu málefni. Við fjölluðum jafnframt um sambandsslit með Siggu Dögg kynfræðingi og Soffíu Bærings félagsráðgjafa í 45. þætti ef þú vilt heyra meira strax.

Í þessum þætti ræðir Gyða Björg Sigurðardóttir við þrjár konur, þær Karen Lind Gunnarsdóttur, sálfræðing hjá Þjónustumiðstöð Reykjavíkurborgar, Gró Einarsdóttur, doktor í félagssálfræði, og Emblu Vigfúsdóttur, listrænan leikjahönnuð. Þær starfa í teymi sem vinnur að verkefninu „Betri borgar fyrir börn“ sem unnið er í samstarfi milli þjónustu- og nýsköpunarsviðs Reykjavíkurborgar og Bloomberg Philanthropies. Verkefnið felur í sér þjónustuumbreytingu á opinberri þjónustu við börn af hálfu borgarinnar. Á Hönnunarmars var sett upp sýning í Hörpunni þar sem afrakstur rannsóknarvinnunnar var sýnd á listrænan, áþreifanlegan og sjónrænan máta. Við fjöllum um rannsóknaraðferðir, þær áskoranir sem helst komu upp á yfirborðið og hvernig nýta mætti listina til að miðla og túlka þjónustuferli og upplifun fólks. Vonir eru bundnar við að þetta verkefni muni leiða til bættrar þjónustu við börn og fjölskyldur þeirra til að hjálpa þeim sem lenda í krókaleiðum í kúluspili lífsins.

Í þessum þætti settust þær Stefanía Rut Hansdóttir og Alexandra Kjeld niður með Guðrúnu Ingu og sögðu henni allt af létta um textíliðnaðinn og sjónarmið um umhverfisvernd með ýmsum leiðum - s.s. með ungbarnafataleigu og endurnýtingu en ekki síst kaupum á umhverfisvænum textíl. Eftir um 30 mínútna spjall um það var sjónum vikið að öðrum áhugamálum þeirra og Guðrúnar Ingu um foreldrakulnun, að ala sig upp aftur, að ala upp börn með þekkingu um taugakerfið og svo framvegis. Frábært, létt spjall sem kemur okkur mjúkum inn í páskaleyfið. Gleðilega páska!

Guðmundur Ingi Þorvaldsson ræðir hér við Árna Kristjánsson um hvernig var að alast upp sem drengur í sveitinni sinni og verða síðan faðir fremur seint á lífsleiðinni. Umhverfið þá gjörólíkt og væntingar og hugmyndir um hlutverk feðra allt annað en áður var. Verandi faðir tveggja drengja hefur hann hugsað sig í gegnum ýmislegt sem varðar uppeldi stráka. Hann segir okkur einnig frá viðhorfum sínum til skjánotkunar og uppeldis barna eftir að hafa unnið að heimildarmynd um efnið – og hvernig hann forgangsraðar fjölskyldulífinu umfram svo margt annað sem gæti verið spennandi. Frábært spjall á ferð hér hjá þeim tveimur Guðmundi og Árna. Bestu þakkir.

Heimsækjum aðeins orð Robin Einzig, stofnanda Visible Child: „Visible Child styður ekki að börn séu sett í skipulagða tíma eða tómstundir þar til þau hafa náð um 7 ára aldri – og þá aðeins að þeirra eigin beiðni og á máta sem býður upp á frjálsa aðferð og sem helst felur ekki í sér skuldbindingu í lengri tíma svo þau geti hætt eða byrjað hvenær sem þeim langar.“En hvernig líður þá 7 og 8 ára gömlum stúlkum sem um þessar mundir hoppa upp á svið og halda heilu leiksýningunum uppi nánast stundum oft í viku? Þær geta ekki hætt þegar þeim hentar eða þegar þetta verður leiðigjarnt – heldur hafa skuldbundið sig á unga aldri í vinnu með fullorðnu fagfólki á sviði leiklistar. Er þetta bara eðlilegt? Þær Guðrún Inga Torfadóttir og Bergrún Íris Sævarsdóttir áttu samtal við Þórunni Obbu Gunnarsdóttur, sem leikur Ídu í Emil í Kattholti sem sýnt er í Borgarleikhúsinu um þessar mundir fyrir fullu húsi, og Nínu Sólrúnu Tamimi, dóttur Guðrúnar Ingu, sem leikur hana Eyju í leikverki sem gert hefur verið eftir bækur Bergrúnar Írisar og sett upp í Gaflaraleikhúsinu og nefnist Langelstur að eilífu. Við höfum ekki áður tekið viðtöl við börn í þessu hlaðvarpi – en mögulega er það fyrirtaks efni fyrir bæði okkur sem eldri erum og einnig önnur börn. Við mælum því með þessari hlustun fyrir allan aldur fyrstu rúmu 20 mínútur þáttarins. Við tók hann Ásgrímur Geir Logason með þeim Bergrúnu Írisi og Guðrúnu Ingu – að fjalla um leiklist og uppeldi og hvernig þetta tvennt getur stutt hvort annað. Grunnregla þessa hlaðvarps að hlátrasköll heyrist helst ekki eru þverbrotin – enda eiga reglur ekki vel við okkur. En hvað geta grunnreglur í spuna t.d. kennt okkur um uppeldi? Ási, Bergrún og Guðrún spjölluðu fram og tilbaka hratt og í þvílíku flæði að varla er hægt að ýta á pásu. Þetta er greinilega eitthvað sem þau hafa smá áhuga á. Og við hin fáum að njóta og grípa ef til vill eitt og annað inn í hversdaginn með börnunum okkar.

Bryndís Jóna Jónsdóttir átti frábært núvitundarspjall við þrjár okkar úr hópi Meðvitaðra foreldra sem jafnframt eru eða hafa verið nemendur hennar hjá Háskóla Íslands, þar sem hún starfar sem aðjúnkt. Bryndís er jafnframt núvitundarkennari hjá Núvitundarsetrinu, með MA diplóma í jákvæðri sálfræði, MA í náms- og starfsráðgjöf og B.Ed. í grunnskólafræðum með áherslu á íþróttir og heilsu. Þá er hún viðurkenndur núvitundarkennari frá Breathworks samtökunum í Bretlandi og með kennaraþjálfun í núvitund frá Bangor University í Wales og hefur skrifað námsefni í núvitund fyrir börn og unglinga auk þess sem hún hefur stýrt innleiðingu og þróun kennslu í núvitund og jákvæðri menntun í Flensborgarskólanum.Bók hennar, Núvitund í dagsins önn, er aðgengileg á Storytel og aftast í henni er æfingasafn. Hún er einnig með heimasíðuna núvitundarsetur.is sem er með talsvert af núvitundaræfingum.Með henni voru þær Elsa Borg, Kristín Björg Viggósdóttir og Perla Hafþórsdóttir. „…sá sem ætlar að sýna öðrum samkennd þarf alltaf að byrja á því að þjálfa sig í að sýna sjálfum sér samkennd.“

Í dag höggvum við á hnútinn og ljúkum loks umfjöllun okkar um hina frábæru bók dr. Monu Delahooke Beyond Behaviors. Til þess að gefa meira fyrir hlustendur að melta og sofna ekki endanlega yfir sefandi rödd Guðrúnar Ingu ákváðum við að klippa inn bestu augnablik úr fjarbókaklúbbi Virðingar í uppeldi. Þátttakendur sem hljóma í þættinum eru þær Anna Mjöll Guðmundsdóttir , Ágústa Margrét Arnardóttir, Halldóra Mark, Kristín Björg Viggósdóttir, Laufey Ósk, Margrét Thelma Líndal og Perla Hafþórsdóttir. 5:40 Um sögu barnsins og hvaða hegðun það er að sýna.14:45 Um skynfærin og notkun þeirra til að róa líkama sinn.29:15 Um hegðun barna með einhverfu og taugafjölbreytileika 41:00 Að styðja við börn sem hafa orðið fyrir áföllum 1:02:00 Framtíðarsýnin

Í þessum fyrsta þætti Virðingar í uppeldi í umsjón Árna Kristjánssonar kynnumst við Waldorf-skólanum á Íslandi örlítið með spjalli hans við Waldorfkennarana Martein Teit Kristjánsson og Ingibjörgu Jónu Sigurðardóttur, sem bæði eru reynslumiklir kennarar í Waldorf-stefnunni og hafa jafnframt alið upp börn sín eftir gildum hennar.Stefna Waldorfskólans byggir á heimspeki og heildrænum lífskenningum Rudolfs Steiner. Í stuttu máli snýst stefnan um að allt skólastarfið byggi á jafnvægi og kærleik, hvort sem litið er til litavals á veggjum, reglum um fatnað eða einstaklingsmiðaðri kennslu.Waldorf-stefnan hefur á margan hátt samhljóm með því sem við ræðum almennt um hér í hlaðvarpinu og skemmtilegt er að heyra hvernig kennarar og foreldrar með mikla reynslu af stefnunni sjá hana sem mjúka leiðsögn utan um ryþma fjölskyldulífs og samskipti við börn en ekki sem harðlínustefnu sem fylgja beri í einu og öllu. Þá ræddu þau þrjú um hvernig Waldorf nálgunin tengist skjánotkun, matarinnkaupum og virðingu fyrir umhverfinu.

Þau Árni Kristjánsson og Harpa Fönn Sigurjónsdóttir fara hér yfir barnæskur sínar með Guðrúnu Ingu og setja í samhengi við hvernig þau mættu til leiks sem foreldrar. Þau ræða um mikilvægi ömmu og afa og tengslamyndunar þeirra við börnin og einnig hvernig við getum reynt að fá þau til liðs við okkur í að gera hlutina af virðingu. Þau ræða áfall sem þau urðu fyrir skömmu eftir að hafa orðið foreldrar og úrvinnslu þess. Það kom þeim alvarlega af stað í að endurhugsa og skoða allt umhverfi fjölskyldunnar og hvernig þau vildu haga lífi sínu sem uppalendur og hjón og í starfi sínu sem listamenn og alls konar. Ekki síður hefur það haft áhrif á Árna sem og Hörpu að taka þátt í starfi Fyrstu fimm hagsmunafélags og þau leyfa sér að tala opinskátt um hvað það er sem virkilega má skipta máli þegar kemur að samfélagsgerðinni og umgjörð okkar um börnin. Í stuttu máli:Magnað spjall við heiðursfólk um allt sem snýr að umgjörð fjölskyldunnar – mælum virkilega með að halla sér aftur og njóta þess að hlusta.

Í þessum frábæra þætti í umfjöllun Bókaklúbbs Meðvitaðra foreldra um bókina Handan hegðunar eftir dr. Monu Delahooke fékk Guðrún Inga Torfadóttir þær Önnu Mjöll Guðmundsdóttur, Margréti Thelmu Líndal og Sólveigu Rós til þess að lesa með sér yfir ítarlegan útdrátt úr fyrri hluta bókarinnar. Saman stöldruðu þær af og til við og leyfðu sér að velta upp ýmsum hugleiðingum um efnið. Bókin Handan hegðunar, eða Beyond Behaviors á frummálinu, kom út í mars á árinu 2019 og vekur sífellt meiri athygli í fræðasamfélaginu sem og hjá foreldrum og umönnunaraðilum sem aðhyllast virðingarríkt uppeldi. Í bókinni byggir klíníski sálfræðingurinn Mona á 30 ára reynslu sinni og rannsóknum til að útskýra aðferðafræði sína þegar hún mætir börnum með krefjandi hegðun. Hún samþættir hugmyndir sínar byggðar á Polyvagal-kenningu dr. Stephen Porges, rannsóknum um þroskaferli barna, leik þeirra og skynfærum til að finna út hvers vegna vandi barna birtist í hegðunaráskorunum. Í stað þess að nálgast hvert barn í anda þess að breyta þurfi hegðun – sem sé nálgun sem líti niður á börn – þá hvetur Mona fullorðna til að byrja á því að tengjast og skilja barnið. Bókin er praktísk, nákvæm, aðgengileg og stútfull af reynslusögum og í þessum fyrsta hluta brunum við yfir fyrri helming bókarinnar. Eins og segir í Journal of the American Academy of Child & Adolescent Psychiatry nýtist bókin vel fyrir fræðimenn og sálfræðinga á miðjum eða enda ferils síns, til þess að uppfæra þekkingu sína og skilja hugmyndir sem hafa sprottið fram síðustu tíu til 20 árin, s.s. um polyvagal kenninguna og taugafjölbreytni. Hjálpið okkur að dreifa þessari umfjöllun okkar sem víðast!

Alma Björk er menntaður framhaldsskólakennari, viðskiptafræðingur og umhyggjusöm þriggja barna móðir sem segir Guðrúnu Ingu í þessum þætti frá baráttu sinni fyrir réttindum sonar síns í grunnskólakerfinu. Sú barátta hefur leitt líf hennar inn á nýjar og aðrar brautir; hún hóf nám í lögfræði og hefur son sinn nú í heimakennslu og á í virku samtali við aðra foreldra í svipuðum sporum inni á hópnum Sagan okkar á Facebook ásamt því að hafa reynt eins og hún getur að ná til eyrna skólayfirvalda og stjórnvalda. Við ræðum hér um reynslu Ölmu Bjarkar og frábærlega skýru sýn hennar á hvað sé að þeirri stefnu sem sumir skólar hafa tekið við hegðunarerfiðleikum barna sem sækja skólana og hver réttindi barna til að líða vel í skólanum sínum eru og hvernig megi betur styðja við þau réttindi.Þessi þáttur er undanfari umfjöllunar Bókaklúbbs meðvitaðra foreldra um bókina Beyond Behaviors eftir dr. Monu Delahooke sem kom út á árinu 2019 og vekur sífellt meiri athygli fagaðila og foreldra um heim allan.

Í þessum þætti setjast þrjár þriggja barna mæður niður til að ræða hvernig lífið breyttist við að eignast þriðja barn. Það voru þær Gyða Björg Sigurðardóttir, Kristín Björg Viggósdóttir og Svava Margrét Sigurðardóttir sem ræddu málin.Hugmyndin að þættinum var í grunninn sú að ræða hvernig nálgun að uppeldi breytist við að eignast þriðja barn eftir hafa tileinkað sér virðingarríkar uppeldisaðferðir og vera svo „RIE frá fyrsta degi.“ Og hvernig lítur það út þegar það er í afar mörg horn að líta? Verkefnið að koma þriggja barna mæðrum saman í herbergi til að ná að taka upp þátt reyndist þrautinni þyngri – en tókst!Úr varð yndislegt spjall þriggja mæðra um hvernig lífið breyttist eftir þriðja barn með ólík fjölskyldumynstur og samband systkina við komu þriðja barns.

Við höfum nokkrum sinnum fjallað um hreyfiþroska ungbarna hér í hlaðvarpinu. Fyrst í þætti okkar um grunnatriði RIE og um að kenna eða kenna ekki, þegar við vorum að hefja flugið í þessu hlaðvarpi fyrir tveimur árum síðan. Þá hafa bæði sjúkraþjálfararnir Agnes og Kara úr Hraust þjálfun aðeins komið inn á þetta með okkur í 22. þætti sem og Freyja Barkardóttir sjúkraþjálfari og Kristín Björg Viggósdóttir iðjuþjálfi í 33. þætti. Í dag ætlum við aftur að taka þetta upp – og ítarlegar. Af hverju? Jú, vegna þess að almennt þarna úti er oft misskilningur um hvað við erum að tala fyrir. Er það leti? Afskiptaleysi? Það getur virst sem svo en er í raun allt annað og í raun oft meira krefjandi en að taka sér hlutverk þjálfara og kennara. Og af hverju nefnum við að leggja barn ekki á magann í tíma og ótíma til þess eins og það vinni upp styrk í hálsi og hrygg og vitnum þá í dr. Emmi Pikler?Gott er að hafa líka önnur sjónarhorn og Snorri Magnússon ungbarnasundskennari og ástríðumaður um þroska ungbarna gaf okkur góðan efnivið til að melta en hann mætti til okkar í síðari hluta þáttarins.En til að byrja með eru það Kara Elvarsdóttir sjúkraþjálfari og Perla Hafþórsdóttir ásamt Guðrúnu Ingu Torfadóttur, sem allar hafa alið upp börn að einhverju leyti með þessi fræði að leiðarljósi hvað hreyfiþroska varðar. Tilvitnanir úr þættinum:„Hreyfiþroski ungbarna getur verið óviljandi skemmdur með aðkomu vel meinandi umönnunaraðila – en þessu getur verið afstýrt með aðferðafræði Pikler, segir Dorothy Marlen.“Snorri Magnússon: „Það gerist ekkert með þróun barna, nema börnin fái áreiti.“ Og þá vaknaði hjá okkur spurningin: Hvers konar áreiti og hversu mikið? Vitnað í:The Development of Movement – Stages, útdráttur úr „Peaceful Babies—Contented Mothers“ eftir dr. Emmi Pikler: https://thepiklercollection.weebly.com/development.html Ultimate Guide About Emmi Pikler Approach and Principles: https://ettetete.com/blogs/news/ultimate-article-about-emmi-pikler-apporach-and-principles?ls=en&cache=false#babies The Pikler Approach, Part 1, e. Dorothy Marlen: https://www.teachearlyyears.com/under-2s/view/the-pikler-approach-part-1 Meira áhugavert efni:The Case Against Tummy Time, e. Irene Lyon: https://www.janetlansbury.com/2011/08/the-case-against-tummy-time-guest-post-by-irene-gutteridge/ Þroski barna frá 18 mánaða aldri, Center for Parenting Education: https://centerforparentingeducation.org/library-of-articles/child-development/child-development-by-age/?fbclid=IwAR1XSYy3h8FEwiszmzKToxpi_oja1L3lIwn1e8SzQ8BBKbWixn1Spd8G188Að verða maður með mönnum – Landlæknisembættið: https://www.landlaeknir.is/utgefid-efni/skjal/item17780/What is Trained Develops, e. Hermund Sigmundsson o.fl.: https://www.mdpi.com/2075-4663/5/2/38/pdf

Gyða Dröfn Tryggvadóttir er frábær ráðgjafi í meðvirknifræðum Piu Melody og gefur hlustendum okkar hér innsýn í hvernig hún hefur öðlast skarpskyggni á hvernig mynstrin úr æsku birtast okkur á fullorðinsárum og hafa áhrif á öll okkar sambönd og tengsl. Að alast upp í klessutengslum eða hafa verið yfirgefin eða látin afskipt af uppalendum okkar hefur þannig langvarandi og lúmsk áhrif sem mikils er til að vinna að skoða og leita sér aðstoðar við, sér í lagi fyrir þau okkar sem eru í miðju kafi að ala upp eigin börn.Gyða segir okkur í samtali við Guðrúnu Ingu Torfadóttur frá ýmsum birtingarmyndum meðvirkni og hvernig við getum smátt og smátt fikrað okkur í þá átt að vera meira fullorðin í lífi okkar. Eins og segir á heimasíðu Heils heims: ​„að vera til staðar í eigin lífi er besta gjöf sem við getum gefið ​okkur sjálfum og öðrum."Þátturinn endar með núvitundarhugleiðslu sem Gyða leiðir okkur í. Við mælum með að leyfa þér að hvíla í þeirri hlustun.

Eftir langan sumardvala erum við vöknuð til lífsins í Virðingu í uppeldi og hefjum kröftugan og fjörugan fræðslu- og umræðuvetur um virðingarríkt uppeldi með umfjöllun um bókina How To Talk So Little Kids Will Listen And Listen So Little Kids Will Talk. Það virðist loða við uppeldisbækur sem við lesum að vera með langa titla. En það er í lagi, við ráðum við það. Þær Anna Mjöll Guðmundsdóttir, Gyða Björg Sigurðardóttir og Margrét Thelma Líndal mættu í spjall til Guðrúnar Ingu Torfadóttur um þessa góðu bók eftir að Bókaklúbbur Meðvitaðra foreldra hafði varið tveimur löngum kvöldstundum í að ræða hana. Bókin er eins konar verkfærakista fyrir uppalendur sem vilja vera virðingarríkir og við förum nokkuð kerfisbundið í þættinum yfir það helsta auk þess að stinga inn reynslusögum hingað og þangað og bera saman við annað sem við höfum lesið.

Guðrún Inga Torfadóttir og Eva Rún Guðmundsdóttir hafa oft rætt saman með áhyggjufullum tóni eftir að börnin þeirra fóru upp á grunnskólastigið. Hverjar hafa áhyggjur þeirra verið? Jú, önnur er með strák og hin með stelpu. Þær hafa báðar haft áhyggjur af því að ánægja barnanna af að lesa fölni í umhverfi leshraðamælinga, límmiðagjafa og einkunnaspjalda. Börn sem eru að stíga sín fyrstu skref í umhverfi sem snýst allt um að mæla snilli þeirra og duglegheit.Og, sem betur fer, vorum við með góða gesti sem gátu sannarlega lyft þessari umræðu á hærra plan og gert hana fjölbreytta og skemmtilega. Bergrún Íris Sævarsdóttir er barnabókarithöfundur og hefur velt þessum hlutum fyrir sér út frá ólíkum hliðum og er virðingarríkt foreldri sjálf. Hermundur Sigmundsson er prófessor við Háskóla Íslands og Háskólann í Þrándheimi í Noregi og auðvitað metnaðarfullur pabbi og afi. Við spjölluðum lauflétt um þessi mál; um lestur - áhugahvöt - sköpunargáfu - þjálfun - ástríður - skjánotkun - hreyfingu - og virðingarríka aðkomu foreldra og kennara að þessu ferli öllu.Nýjustu rannsóknir um hvatir sýna að þegar fólki eru boðnar háar fjárhæðir fyrir að ljúka ákveðnu verkefni fellur sköpunarkraftur og áhugi þeirra talsvert niður. Verðlaun hjálpa fólki að leysa mekanísk verkefni en um leið og vitrænnar færni er krafist þvælast verðlaunin fyrir. Þessar óvæntu niðurstöður hafa verið fengnar með endurteknum rannsóknum. Jafnframt kemur í ljós að þeir þrír þættir sem drífa fólk mest áfram eru sjálfstæði (sense of autonomy, drive to be self-directed), mastery (sjálfsprottin þörf til að þróa getu okkar og verða betri í einhverju) og tilgangur (tilfinning fyrir því að það sem við gerum skipti máli og hafi gildi).Að lokum gefa Bergrún Íris og Hermundur börnum hlustenda góð ráð - sem má heyra á 1 klst. 51 mínútu. Minnst er á: Mihaly Csikszentmihalyi - Beyond Boredom and Anxiety: Experiencing Flow in Work and PlayHeikki Lyytinen Manfred Spitzer - Digitale DemenzTeacher TomRagnheiði Briem heitna, kennslufræðingDröfn Vilhjálmsdóttur, bókasafnsfræðing í Seljaskóla

Þá er komið að enn öðrum þættinum um ástarsambönd okkar foreldranna. Með Guðrúnu Ingu til halds og trausts voru mættar til leiks þær Soffía Bæringsdóttir og Þórhildur Magnúsdóttir.Fyrsti hluti þáttarins fjallar um týpískar aðstæður þar sem foreldrum í sambandi lenti saman við að svæfa barn og reyndi á samanburð, að vera saman í liði og hvernig yngri útgáfa af okkur sjálfum getur vaknað þegar allir eiga að vera sofandi. Guðrún Inga velti upp spurningum um hvernig parið gæti unnið úr tengslaslysinu þegar allir eru komnir í betri gír og með næði til að ræða málin. Þá var minnst á sambandsfundi og þörf á að eiga ráðgjafa að sem þekkir parið vel.Þá datt Soffíu í hug að ræða um afbrýðisemi í samböndum og hugleiðingar vöknuðu um hvort það sé bannorð sem ekki megi gangast við. Umræðurnar leiddu út í hvort það kveiki jafnvel betur í manni að sjá makann sinn daðra við aðra manneskju. Þórhildur ræddi síðan um orðin sundur og saman. Hvernig huga þurfi að einstaklingunum í sambandinu en ekki einvörðungu því sem sameiginlegt er með parinu. Frá því fór spjallið yfir í að ræða kynlíf foreldra og áskoranir þar. Loks voru afskipti tengdaforeldra rædd og hvernig sá sem eigi fjölskylduna þurfi að vera tilbúinn að setja fjölskyldu sinni mörk þegar komið er heim með nýfætt barn og eftirleiðis. Frábær og vonandi lauflétt hlustun sem rennur ljúflega niður með kaffinu, á leiðinni heim úr vinnunni og í göngutúrnum.Kenningar og fræðimenn sem minnst er á í þættinum:- Nonviolent Communication, Marshall Rosenberg og David Weinstock í síðasta þætti- Gottman hjónin og “The Four Horsemen” (Criticism, Contempt, Defensiveness, and Stonewalling)- Internal Family Systems kenningar Richards Schwartz - Pia Mellody og kenningar hennar um meðvirkni og innra virði- Hold Me Tight bók og meðferðarfræði Sue Johnson- Esther Perel og bók hennar Mating in Captivity- Polyvagal Theory Steven Porges

In this episode, conducted in English in this Icelandic podcast on respectful parenting, Gudrun Inga discusses with David Weinstock how his methods of practicing somatic NVC by using his Aikido training background, can be applied when raising children. We hear how he has best understood what our human needs are and how to listen empathically to our children. If you'd like to learn more about Mr. Weinstock‘s work, head to liminalsomatics.com to check out his online training or read his book, „Becoming What You Need“. ---Við fáum frábæran gest í þennan þátt, David Weinstock. Hann þjálfar fólk í að nálgast kenningar um umhyggjurík samskipti („nonviolent communication“) með líkamlegum æfingum sem hann mótaði úr japönsku bardagaíþóttinni Aikido. Með því móti lærir fólk að tileinka sér að taka gagnrýni ekki jafn persónulega og nálgast skilning um eigin þarfir og annarra. Guðrún Inga ræddi við David um hugmyndir hans um uppeldi en hann hefur haldið fjölmörg námskeið fyrir börn og er ástríðufullur um mótun samfélaga.

Í þessum þætti heimsóttu þær Birna Almarsdóttir, Dagný Hróbjartsdóttir og Laufey Ósk okkur í hlaðvarpið og fjölluðu um bók Janet Lansbury, Elevating Childcare með Guðrúnu Ingu Torfadóttur. Bókin er grunnbók um RIE-uppeldi og því er þetta frábær umfjöllun fyrir þau sem eru að stíga sín fyrstu skref í þessum efnum og góð upprifjun fyrir aðra. Þær grínuðust mikið inn á milli háalvarlegra umræðna og sögðu misviðeigandi reynslusögur - svo vonandi er þetta lifandi létt og leikandi hlustun.Gróft efnisyfirlit:· Grunnurinn um að virða börn sem einstaklinga – fyrstu mínúturnar· Að tengjast börnunum – á 9. mínútu· Að viðurkenna sannleika barna okkar - á 12. mínútu· Að elska bleyjuskipti – 18.15· Að leyfa börnum að syrgja og upplifa sorg – á 24. mínútu· Börn og svefn - tækifæri að skýra afstöðu okkar gegn cry-it-out aðferðum – 26:45· Gallinn við að láta börn sitja – 34:15· Læknisheimsóknir og svo yfir í leik barna – 40. mínúta· Töfraorðið: Að bíða – 53. mínúta · Um matarvenjur – 1:04· Að taka vel á móti tilfinningum – 1:13· Skilyrðislaus ást og mörk – 1:18· Gæðastundir – 1:26

Sálgreinirinn og rithöfundurinn Sæunn Kjartansdóttir er ein helsta hugsjónarmanneskja eldri kynslóðarinnar um virðingarríkt og tengslavænt uppeldi. Perla Hafþórsdóttir tók á móti henni í litla eldhúsið sitt í spjall um helstu hugðarefni Sæunnar, sem hún hefur verið mikilvirk við að setja í orð og birta á prenti hingað til. Bækur hennar Fyrstu 1000 dagarnir, Árin sem enginn man, Hvað gengur fólki til? og nú síðast bók hennar um eigin uppeldisár, Óstýriláta mamma mín... og ég, eru allar frábærar og sumar hverjar hafa komið foreldrum af stað í virðingarríkt uppeldi. Foreldrar hafa þannig lagt enn betur að sér fyrstu æviár barns að huga að því sem öllu máli skiptir; tengslunum við litla barnið, eftir að hafa lesið bækur hennar og það er ekki lítil gjöf til yngstu borgaranna okkar. Sæunn Kjartansdóttir er í dag starfandi hjá Miðstöð foreldra og barna sbr. fyrstutengsl.is en teymið hennar tekur á móti fjölskyldum barna yngri en fimm ára gegn tilvísunum. Úrræðið verður smátt og smátt stærra og öflugra því mikil þörf er fyrir hendi til að styðja betur við barnafjölskyldur.Annars fór spjall þeirra Perlu og Sæunnar um víðan völl:Allt frá umræðum um fyrstu tengsl, um mörk og að halda rými fyrir tilfinningar barnanna, svefn barna, greiningar barna, nauðsyn fyrir þekkingu leikskólastarfsfólks á tengslauppeldi, forgangsröðun fjármuna í þágu góðrar umönnunar ungra barna og þá t.d. til að efla foreldrana og styðja. Þá ræða þær stuttlega svefn ungbarna og sambönd foreldranna. Mælum með þessu frábæra þætti og bjóðum Sæunni nú þegar til okkar aftur síðar.

Þrír meðlimir úr stjórn Fyrstu fimm mættu til Guðrúnar Ingu Torfadóttur að ræða um þau sjónarmið sem leiddu þau saman og liggja að baki áherslumálum hagsmunafélagsins.Þau Anna Mjöll Guðmundsdóttir, Matthías Ólafsson og Ólafur Grétar Gunnarsson eru öll í stjórn Fyrstu fimm og eru, eins og aðrir í stjórninni, blanda af fagfólki og foreldrum með reynslu af virðingarríku uppeldi. Þau hafa öll ástríðu fyrir að skapa hér á landi fjölskylduvænna samfélag og að bæta verulega stöðu Íslands þegar kemur að forgangsröðun í þágu barna, að auka virðingu fyrir og slá helgi yfir okkar yngsta og viðkvæmasta hóp og foreldra þeirra frá getnaði og þar til grunnskólaárin taka við.Við heyrum af áherslumálum félagsins um aukið val fyrir fjölskyldur t.d. hvað varðar lækkað starfshlutfall, meðgönguorlof, lengingu fæðingarorlofs og umönnunarorlof fyrir maka eftir fæðingu barns, betri aðstæður í leikskólum og mikilvægi foreldrafræðslu svo eitthvað sé nefnt. Við heyrum einnig Ólaf Grétar og Matthías lýsa mikilvægi þess að feður taki jafnan þátt í umönnun barna sinna og hver þeirra persónuleg reynsla og þroski hefur verið af því. Á heimasíðunni fyrstufimm.is geturðu kynnt þér áherslumál þeirra nákvæmar og skrifað undir áköll félagsins og á Facebook-síðu Fyrstu fimm geturðu tekið þátt í umræðum hópsins.Við mælum með þessum þætti innilega fyrir alla sem hafa áhuga á málefninu.

Sigrún Júlíusdóttir, prófessor í Félagsráðgjöf og stofnandi Tengsla meðferðarþjónustu fyrir einstaklinga, pör og fjölskyldur, var viðmælandi Kristínar Bjargar Viggósdóttur í þessum 52. þætti. Sigrún er reynslubolti á sínu sviði og hefur haft mikil áhrif á málefni barna og fjölskyldna á Íslandi síðastliðna áratugi. Hún hefur meðal annars haft áhrif á að foreldraviðtöl séu haldin í leikskólum og hvernig þeim skuli háttað, haldið námskeið fyrir stjúpforeldra, kennt mörgum háskólastúdentum, skrifað margar bækur og greinar og margt margt fleira. Ein sú bók sem Sigrún skrifaði ásamt öðrum og vildi vekja sérstaka athygli á heitir Velferð barna: Gildismat og ábyrgð samfélagsins. Þema þáttarins var áhrif annarra á uppeldi barnsins þíns: Hvernig tæklar þú misræmi í uppeldi? Þessi spurning er algeng á foreldramorgnum Meðvitaðra foreldra þar sem foreldrar lýsa áhyggjum sínum af því að fólk sem tengist barninu þeirra geti haft áhrif á það með því að beita allt öðrum aðferðum en þeir hafa tileinkað sér í uppeldinu.Þær Sigrún og Kristín Björg tóku fyrir misræmi milli foreldra barnsins, samskipti við ömmur og afa og ólíkar stefnur hjá foreldrum vina barnsins. Að lokum ræddu þær stuttlega um áhrif skólans sem og skjánotkun.

Birnu Almarsdóttur þekkja e.t.v. nokkrir glöggir hlustendur úr þáttum okkar nr. 43 og 44 um bókina sem þú vildir að foreldrar þínir hefðu lesið eftir Philippu Perry. Í þættinum fáum við að kynnast Birnu og ferðalagi hennar í gegnum krabbameinsmeðferð síðasta hálfa árið. Við heyrum hvernig RIE nýttist henni persónulega sem og með dóttur hennar og kærasta í gegnum þetta allt, hvar þurfti að gefa slaka á mörkum og reglum og þola að vera ekki sú kraftmikla unga kona sem hún alla jafna er. Samtalið er tekið upp daginn eftir að hún lauk meðferð og við getum hrifist með henni öll sem hlustum og haldið með henni áfram veginn.

Í sérstökum hátíðarþætti í tilefni þess að vera 50. þáttur hlaðvarpsins Virðingar í uppeldi fjöllum við ítarlega og af metnaði um svefnuppeldi. Gestir eru þau dr. Berglind Sveinbjörnsdóttir, dr. Erla Björnsdóttir, Ólafur Grétar Gunnarsson og Soffía Bæringsdóttir. Stjórnandi þáttarins er Guðrún Inga Torfadóttir og með henni þau Ingibjörg Þóranna Steinudóttir, Konráð Jónsson og Perla Hafþórsdóttir. Matthías Ólafsson bættist síðan við með frábæra punkta.Þátturinn skiptist í:I. hluti: Ungbarnasvefn 0:08 - Soffía Bæringsdóttir m.a. um svefnumönnun ungabarns.0:32 – Nokkur atriði sem aðstoða við svefn ungbarna; reifun, hvítt hljóð og snuð eða sog.0:42 – Svefnþjálfun ungra barna1:25 – Meðmæli með bókum og heimildum um svefnuppeldi.II. hluti: 1:27 – leikskólaaldur1:40 – Ólafur Grétar Gunnarsson um mikilvægi svefns fyrir fjölskylduna og líðan barna og almennt um svefnvenjur.1:51.– Háttatíminn og svefnrútínan 2:03 – Matthías Ólafsson um þegar barn vaknar of snemma og um breytinguna frá rimlarúmi í opið rúm. 2:13 – dr. Erla Björnsdóttir m.a. um svefnráðgjöf, svefn Íslendinga og meðvitund þeirra um svefn, svefn unglinga, svefnrútína á hennar heimili, skjánotkun og um svefnumönnun ungbarna, um hennar álit á svefnþjálfun, verkefnabók um svefn barna sem kemur út í apríl, hádegislúrar leikskólabarna.2:37 – dr. Berglind Sveinbjörnsdóttir m.a. um rannsóknir um svefn barna, um börn með þroskaraskanir, lyfjanotkun, um hvort skortur sé á úrræðum fyrir foreldra, munur á bandarísku og íslensku svefnmenningu t.d. í skynjun á hvað sé svefnvandi. Afstaða hennar til cry-it-out aðferða.III. hluti: 3:01 – Um læknisfræðileg svefnvandamál; munnöndun og kæfisvefn skv. Ingibjörgu sem starfar hjá Nox Medical.IV. hluti: 3:08 – Svefn fullorðna fólksins, hefndarsvefnfrestun og um rannsókn Þórhildar Magnúsdóttur um kostnað svefnvandamála.

Þær Hrefna Hugosdóttir og Ragnhildur Bjarkadóttir frá Auðnast spjölluðu í þessum þætti við Guðrúnu Ingu Torfadóttur. Hrefna er hjúkrunarfræðingur og Ragnhildur sálfræðingur. Báðar eru þær með framhaldsmenntun í fjölskyldumeðferð en nefna sig aðallega mæður. Saman stofnuðu þær fyrirtækið með miklar hugsjónir um að huga að öllum þáttum heilsunnar til að ná jafnvægi í einkalífi og starfi. Í spjallinu, sem fór um víðan völl með þessum tveimur snillingum, bar það helst á góma hvernig þær höndla hlutina þegar dagarnir eru erfiðir bæði gagnvart sjálfum sér og börnum sínum, hvernig foreldrar geta stuðlað að heilbrigðu sambandi sín á milli, hvernig sé að vinna saman í eigin rekstri og vera bestu vinkonur á sama tíma og vera því lítið samfélag út af fyrir sig, hvernig foreldrahlutverkið er fyrir þeim og um mikilvægi heildrænnar heilsu þegar kemur að foreldrahlutverkinu. Frábært spjall og við hlökkum til þegar Auðnast fer af stað með eigið hlaðvarp. Engin pressa samt!

Í þessum þætti birtum við upptöku af fjarbókaklúbbi um snilldarbókina The Explosive Child eftir dr. Ross Greene. Guðrún Inga Torfadóttir sat sveitt í nokkra daga yfir að því er henni fannst ofvaxna verkefni að gera bókinni skil og heimfæra CPS-fræði Ross Greene yfir á aðra hluti sem við ræðum um í þessu hlaðvarpi, eins og RIE og almennt virðingarríka framkomu við börn. Frábærir gestir mættu sem betur fer og gátu gefið fyllingu í ágrip Guðrúnar Ingu og góðar samræður fóru fram og reynslusögur fengu að fljóta. Það voru þær Ágústa Margrét Arnardóttir, Elsa Borg Sveinsdóttir, Gyða Björg Sigurðardóttir, Margrét Thelma Líndal, Perla Hafþórsdóttir og Sif Grétarsdóttir sem tóku til máls. Við mælum eindregið með hlustun á þennan þátt, hvaðan sem þú ert að koma ef þú á annað borð annast börn. „Barnið þitt er ekki með hegðunaráskoranir öllum stundum allan sólarhringinn. Barnið á erfitt stundum, sér í lagi þar sem aðstæður krefjast aðlögunarhæfni, sveigjanleika, sjálfstjórnar og færni í að leysa úr vandamálum."Ross segir að þegar barn hafi færnina til að mæta þessum aðstæðum, þá geri það það. En af því að barnið skorti færni, þá mæti barnið miklum erfiðleikum við að bregðast væntingum umhverfisins og ræður ekki við aðstæður. Og því segir Ross – og þetta er rauði þráðurinn í gegnum alla bókina: „Börn gera vel ef þau geta."

Áslaug Björt Guðmundardóttir, rithöfundur bókarinnar Þökk til þín, verkefnabókar, Guðrún Birna le Sage markþjálfi með meiru og uppeldiskúnstner og Þórhildur Magnúsdóttir verk- og hagfræðibræðingur, Kyrrukona og þakklætisiðkandi ræddu í þessum þætti við Guðrúnu Ingu Torfadóttur um þakklæti.Í þættinum ræddum við hvernig við styrkjum þakklætisvöðvann með iðkun, líkamlegri sem og andlegri og getum þannig unnið gegn neikvæði-skekkjunni, þar sem heilinn leitar uppi hættur og neikvæða hluti og sleppir þeim jákvæðu í gegn eins og götótt sigti.Og hvernig förum við að því að virkja þakklætið hjá börnunum? „Segðu takk fyrir“ nær ansi skammt og fyllir barnið ekki af þessari sælutilfinningu sem fylgir því þegar þakklætistilfinning þekur miðjuna að innan. RIE myndi alltaf mæla með því að vera fyrirmynd að kurteisi fremur en að þvinga kurteisisviðbrögð barnsins fram. En þakklæti barns sem hefur fengið hlustun og útrás fyrir erfiðar tilfinningar og allt dettur skyndilega í dúnalogn, barnið hjúfrar sig að okkur, horfir djúpt í augu okkar eða fer beint að tralla og leika sér? Það er þakklæti barnsins til okkar í verki. Við héldum rýminu fyrir það að fara í gegnum djúpan dal tilfinninga og koma upp hinum megin og það þakkar okkur fyrir á sinn hátt.Þakklæti hefur smitandi áhrif. Það væri gaman ef þakklætið í þessum þætti nær að smita þig. Þessi þáttur er lítill konfektmoli.

Við fögnum því ákaflega að nýtt ár er runnið í garð en förum fyrst aðeins yfir hvernig hátíðirnar gengu. Hvað mætti gera betur og hvað mætti endurtaka? Þetta var því þáttur til að taka upp núna rétt eftir áramót og jafnvel hlusta á hann líka til að hugsa málið sjálf á meðan minnið er enn á sínum stað - en hlusta svo aftur fyrir næstu jól til að endurtaka ekki sömu vitleysurnar.Þátttakendur voru Gyða Björg Sigurðardóttir, Kristín Björg Viggósdóttir, Svava Margrét Sigurðardóttir og Guðrún Inga Torfadóttir.

Í þessum þætti fékk Guðrún Inga Torfadóttir þær Siggu Dögg kynfræðing og Soffíu Bæringsdóttur fjölskylduráðgjafa og doulu með sér til að spá aðeins í sambandsslitum foreldra. Þátturinn hefst á 7 mínútna langri og krefjandi einræðu Guðrúnar, ef þú vilt sleppa við hana, um tengslatýpur og hvernig þær geta haft áhrif á hvernig samband virðist fara hring eftir hring í þvottavél af spennu, upplausn og sátt. Og þótt þess konar sambönd geti enst í mörg ár eða ævilangt þá geta þau haft neikvæð áhrif á uppeldisumhverfi barna. Sigga Dögg fór fyrr á árinu í gegnum skilnað og skrifaði um það barnabók til að geta lesið með börnunum sínum þremur. Hún kaus að einblína á og grafa upp alla þá verndandi þætti sem geta hjálpað börnum að komast í gegnum það tímabil breytinga sem skilnaðir eru. En fyrst og fremst ræddum við um hvað geti búið að baki ákvörðun um skilnað og hvort von sé fyrir sambönd sem hafa gengið í gegnum erfiða tíma. Fræðsla, bæði um áhrif barneigna á sambönd, sem og um áhrif skilnaða á börn ef það er eina leiðin, getur hvort tveggja haft mjög mikið að segja skv. rannsóknum um velferð fjölskyldunnar. Það sem skipti einna mestu máli um góða aðlögun barna að skilnaði foreldra sinna eru einmitt erjurnar sem leiddu til skilnaðarins og hvort þær halda áfram eftir skilnað. Það getur samkvæmt rannsóknum skipt meira máli en skilnaðurinn sjálfur þegar kemur að líðan barna.

Í þessum síðari þætti um bók Philippu Perry, Bókin sem þú vildir að foreldrar þínir hefðu lesið, förum við yfir skilyrði góðrar geðheilsu og að setja mörk. Þetta var svo gott efni að við áttum erfitt annað en að tala djúpt og mikið og það var áskorun að klippa eitthvað í burtu til að þetta yrði ekki allt of langt. Þátttakendur að þessu sinni voru reynslu- og þekkingarbrunnar: Ágústa Margrét Arnardóttir, Birna Almarsdóttir, Brynja Gestsdóttir, Dagný Hróbjartsdóttir, Hulda Brynjarsdóttir, Laufey Ósk Magnúsdóttir og Perla Hafþórsdóttir, ásamt Guðrúnu Ingu Torfadóttur sem annaðist upptökur.

Í þessum þætti gefum við hlustendum okkar færi á að hlusta á ítarlega umfjöllun okkar um bók Philippu Perry, Bókin sem þú vildir að foreldrar þínir hefðu lesið (og börnin þín fagna að þú gerir). Bókin er löng og yfirgripsmikil en auðlesin að okkar mati og rímar vel við kenningar Mögdu Gerber og fleiri virðingarríka sérfræðinga um uppeldi. Guðrún Inga Torfadóttir stjórnaði upptökum og leyfði sér að grípa niður hér og þar í bókina í yfirferð sinni en góðir gestir úr Bókaklúbbi Meðvitaðra foreldra deildu hugrenningum sínum af einlægni og innsæi. Þau sem tóku til máls voru Anna Mjöll Guðmundsdóttir, Birna Almarsdóttir, Dagný Hróbjartsdóttir, Guðrún Birna le Sage, Gyða Björg Sigurðardóttir, Hulda Brynjarsdóttir, Laufey Ósk Magnúsdóttir, Matthías Ólafsson og Perla Hafsteinsdóttir. Í þessum þætti var farið yfir fyrri helming bókarinnar, þ.e. að skoða þína eigin baksögu sem barn foreldra þinna. Skoða síðan sambandið og samskipti þeirra sem eru í fjölskyldunni. Þá að fara yfir tilfinningar og hentuga svörun við þeim og loks um grunninn, meðgönguna, fæðinguna og fyrstu mánuðina.

Eftir rúmlega árs þögn er komið að öðrum pabbarabbs-þætti. Þeir Eiríkur Stefán Ásgeirsson, sem stýrði umræðum, Arnar Pétursson, Árni Kristjánsson og Matthías Ólafsson tengdu sig inn á sömu bylgjulengd á sama tíma og ræddu hvað virðingarríkt uppeldi er fyrir þeim og hvaða áhrif það hefur helst haft á þá í föðurhlutverkinu. Á meðal þess sem bar á góma var hvaða upplifun sumir þeirra hafa af feðraorlofi og hvernig þeir hlaða batteríin og hvað gefur þeim raunverulega hvíld og hvað ekki. Lauflétt og laggott hjá þeim pöbbum og hlustun sem við mælum með fyrir alla.

Í þættinum förum við nokkrar yfir hvað við erum að hugleiða í dag í tengslum við uppeldið og létum upptökutækið ganga á milli okkar. Það sem kom við sögu var ýmist uppeldi á okkur sjálfum eða börnunum okkar. Hér fengu vangaveltur að flakka um notkun uppnefna í systkinahópi, svefnrútínu, einkatíma, útiveru, húsverkaþátttöku, svefntíma, málþroska, að vera gagnsæ um okkar líðan við börnin og uppákomur og álag í miðju farsóttartímabili. Og dúndur hugleiðing um ofurkonuhugtakið. Þær sem voru til í tuskið að þessu sinni voru þær Svava Margrét Sigurðardóttir, Guðrún Björnsdóttir, Perla Hafþórsdóttir, Kristín Björg Viggósdóttir, Elsa Borg Sveinsdóttir og Gyða Björg Sigurðardóttir ásamt Guðrúnu Ingu Torfadóttur.

Í fertugasta þætti okkar skyggnumst við á bak við barnabókina Vandræðasögur og fáum að heyra lýsingu höfunda bókarinnar á hugmyndafræðinni sem fyllir þær báðar ástríðu um hvernig við getum sem best hjálpað börnum að leysa úr klípum sín á milli og aðkomu hinna fullorðnu til að það megi heppnast sem best. Sögur eru vel til þess fallnar að fá börn í samræður um þær klípur sem geta komið upp í samskiptum barna. Við skyggnumst inn í hvernig við getum sem best lesið sögurnar til að koma þeim til skila og fanga athygli barna og hvernig við getum síðan rætt þær með börnunum. Einnig ræddum við hvernig samtöl við getum átt við börnin okkar til að heyra sem flestar hliðar atburða sem áttu sér stað í fjarveru okkar með jafningjum og hver aðkoma okkar getur verið til að efla félagsþroska barnanna og efla þau í samkennd með öðrum þegar atburðirnir eru liðnir og heim er komið.Gestir okkar í dag voru þær Alexandra Gunnlaugsdóttir, kennari, margra barna móðir og uppeldisfræðingur sem hefur unnið að rannsóknum á einelti í grunn- og menntaskólum og starfar sem deildarstjóri leikskóla í Danmörku, og Fjóla Ósk Aðalsteinsdóttir, hagfræðingur og tvíburamóðir sem hefur sérhæft sig á sviði atferlishagfræði. Perla Hafþórsdóttir, deildarstjóri á leikskóla, var einnig með Guðrúnu Ingu Torfadóttur stjórnanda þáttarins frá félagi Meðvitaðra foreldra. Atriðisorð sem voru nefnd í þessu samhengi voru t.d.:-Social situations – klípusögur.-Narratíf sálfræði Michaels White; að geta tekið tilfinningu og fengið fjarlægð á hana.-Resource thinking; hvað getur barnið komið með inn í hópinn?

Í þessum þætti er farið yfir bókina The Objectivist Parenting eftir Roslyn Ross í fjarbókaklúbbi. Sem fyrr var tæpt á helstu atriðum bókarinnar og svo fjörlegar umræður inni á milli. Við vitum aldrei hverjir mæta á þessa fjarbókaklúbba en það sýnir sig að þegar stjórnartaumunum er sleppt kemur eitthvað frábært upp úr dúrnum. Þessi bók er knöpp og fer ítarlega yfir allt sem Roslyn og aðrir telja vera að atferlisstefnu (e. behaviorism) og hvað megi þá gera í staðinn. Svo skemmtilega vildi til að á meðal þátttakenda var PMTO-meðferðaraðili mættur og því hægt að vega þetta og meta saman, þá stefnu sem enn er kennd í nokkrum sveitarfélögum landsins, bæði í skólum og af heilsugæslum og sem talsmenn virðingarríks uppeldis myndu telja vera afsprengi atferlisstefnu þótt margt geti líka talist vera virðingarríkt í henni. Þarf endilega að kenna foreldrum og kennurum að umbuna börnum fyrir að komast hraðar út um dyrnar eða í háttinn? Er skólakerfið okkar með nægilega mikið svigrúm til að ýta undir sjálfstæði og val barna? Þetta og margt fleira var á meðal þess sem rætt var á þessum frábæra bókaklúbbi. Þátttakendur í umræðum voru Anna Mjöll Guðmundsdóttir, Guðbjörg Björnsdóttir, Gyða Björg Sigurðardóttir, Ólafía Helga Jónasdóttir, Perla Hafþórsdóttir og Sólveig Rós. Þættinum stýrði Guðrún Inga Torfadóttir.

Í þessum þætti, sem spratt upp sem sjálfstætt framhald af frábærum síðasta þætti um minimalisma og virðingarríkt uppeldi, ræddum við nokkrar um hvernig við forgangsröðum í lífum okkar hvað varðar hagsmuni barnanna og okkar sjálfra. Ólíkir foreldrar forgangsraða með ólíkum hætti en það þýðir ekki að einhver þeirra hafi rétt fyrir sér og aðrir rangt. Þetta reyndist vera prýðisgott umræðuefni og hægt að velta ýmsu fyrir sér hvað þetta varðar. Þátttakendur að þessu sinni voru Gyða Björg Sigurðardóttir, Kristín Björg Viggósdóttir og Perla Hafþórsdóttir ásamt Guðrúnu Ingu Torfadóttur.

Þær Sigurlaug Elín Þórhallsdóttir og Þórhildur Magnúsdóttir frá Kyrru lífsstíl hafa marga fjöruna sopið þegar kemur að því að ræða einföldun umgjarðar fjölskyldulífs enda verið að veltast með stóru spurningarnar undanfarin ár. Hvernig er best að haga gjöfum? Haga húsverkum? Hugsa um neyslu okkar? Raða í fataskápana? Huga að þvottinum? Þessi einföldu atriði geta flækt lífið afar mikið þegar við setjum okkur ekki í sérstakar stellingar og hugum að skipulagi og rútínu af fullri alvöru. Þá getur morgunrútínan skipt miklu máli til að koma okkur vel af stað inn í daginn. Þessa hluti ræddu þær Kyrru-konur í þaula við Guðrúnu Ingu Torfadóttur og báru saman við markmið í virðingarríku uppeldi almennt.

Í þessum fyrsta þætti eftir sumarfrí ræddi Guðrún Inga Torfadóttir við Sigrúnu Yrju Klörudóttur, sem er konan á bak við heimasíðuna, fb-hópinn og Instagram-reikninginn Always Remember To Play. Hvernig datt henni í hug, búandi á Austfjörðum með börnin sín í fæðingarorlofi, að hefja þá vegferð að gerast áhrifavaldur um leik barna með metnaðarfullum hætti? Við mælum með að hlusta á þetta spjall við frábæra konu. M.a. ræddum við:•Hvernig hún kynntist virðingarríku uppeldi.•Að búa úti á landi í fæðingarorlofi langt frá skarkala borgarinnar.•Hvað er eðlilegt að sýna af börnunum sínum á samfélagsmiðlum?•Samskipti kynjanna í foreldrahlutverkinu.•Hvernig hún reynir að hjálpa drengnum sínum að sýna tilfinningar.•Hvaða bækur liggja á náttborðinu hennar.•Um kennslustarfið með 12-13 ára börn og hvernig reynsla hennar nýttist í því og hvað henni þykir eftir þessi fyrstu kynni af kennarastarfinu. •Gildi útiveru barna.•Að spyrja börnin sín: Hvað þarftu í dag til þess að líða vel? •Að velja búsetu eftir gæðum skólastarfs – jafnvel á milli landa.

Við vorum þrjár í þessum þætti hver á sínum stað á Norðurlöndunum. Í Svíþjóð var það Ingibjörg Ólafsdóttir, sem kallar sig Hjálp ég er útbrennd á Instagram, en hún hefur tiltölulega nýlokið meðferð að sænskum hætti við kulnun og hefur viðað að sér miklum fróðleik um málefnið og miðlað því til annarra. Í Danmörku var það Stefanía Rut Hansdóttir, sem skrifaði lokaritgerð sína í sálfræði ásamt vinkonu sinni um kulnun mæðra í starfi og hefur skrifað hreinskilið um tilveru sína að búa ein með börn sín þrjú burtu frá fjölskyldu sinni. Og á Íslandi Guðrún Inga Torfadóttir sem stjórnaði upptökum og hefur í gegnum tíðina rambað á mörkum kulnunar oftar en einu sinni og þekkir sig í ýmsum einkennum hennar. Við ræddum hvernig það er að eiga þunga, erfiða daga, sitja með sjálfa sig í fanginu og reyna að gefa af sér til þeirra sem mest eiga það skilið að fá alla okkar bestu hliðar eins og við almennt ræðum um hér í þessu hlaðvarpi – en oft erum við hér að ræða um að vera frekar svona en hinsegin, vera virðingarrík, tryggja mikla útiveru, frjálsan leik, óskilyrta ást með öllu, burt með harðar ögunaraðferðir, útilokun, hunsun, niðrandi og skammandi tiltal, takmarka fyrirskipanir sem mest við megum en halda sterkum og öruggum mörkum þegar við á. Þetta eru allt háleit markmið sem krefjast mikils af okkur.Við höfum komið áður inn á þessi þemu öll í fjölmörgum þáttum, svo sem í þætti 2 um gleði í uppeldi, 10. þætti um triggera með Kristínu Maríellu, 11. þætti með Bjarti Guðmunds um að vera í topp tilfinningalegu formi, 22. þætti um RIE fyrir fullorðna með stelpunum í Hraust þjálfun, og svo komið inn á þetta víða í öðrum þáttum.

Í þessum þætti er upptaka birt af bókaklúbbi um bókina Hold On To Your Kids eftir þá Gordon Neufeld uppeldissálfræðing og lækninn og rithöfundinn Gabor Maté frá árinu 2004. Höfundar þessarar bókar eru þeirrar skoðunar að börn séu að renna foreldrum úr greipum, að verða nánast týnd kynslóð og þá sér í lagi með skjáina alls staðar í sjónlínu og unglinga sem vilja sem minnst vita af foreldrum sínum. Það sem foreldrar þurfi að skilja segir þeir, er að hegðunarerfiðleikar eru í raun ekki hegðunarerfiðleikar – heldur erfiðleikar með tengsl. Og í hjarta tengslaerfiðleika er nokkuð sem Neufeld og Maté nefna „jafningjamiðun“. Sumir myndu telja að aukin tengsl við jafningja séu þroskamerki. Maté segir að svo sé ekki, ef þau tengsl koma í staðinn fyrir grundvallartengsl barna við uppalendur sína. Og hvað á foreldri að gera sem hefur misst tengsl við barn sitt til jafningja þess? Náðu þeim tilbaka, segja þeir, og gefa fáein dæmi um hvað sé hægt að taka til bragðs.Við ræddum þessa bók sundur og saman fjórar sem mættu á þennan bókaklúbb, Ágústa Margrét Arnardóttir, Guðrún Birna le Sage og Sólveig Ösp Haraldsdóttir, ásamt Guðrúnu Ingu Torfadóttur sem stjórnaði umræðum.

Í þættinum er fjallað vel og ítarlega með hæfilegu kæruleysi að venju um hreyfiþroska barna út frá kenningum dr. Emmi Pikler og RIE með Freyju Barkardóttur sjúkraþjálfara og Kristínu Björgu Viggósdóttur iðjuþjálfa. Okkur þótti þetta vera góður tímapunktur fyrir foreldra allra barnanna þarna úti sem eru ekki enn farin að ganga og geta spreytt sig liggjandi á jörðinni úti við, helst berfætt eins og við gleymdum að koma inn á í þættinum sjálfum. Upptökum stjórnaði Guðrún Inga Torfadóttir.

Í dag ræðum við Guðrún Birna le Sage, Ágústa Margrét Arnardóttir og Guðrún Inga Torfadóttir við Þóru Jónsdóttur, lögfræðing hjá Barnaheillum og markþjálfa. Hugmyndin var Ágústu Margrétar eftir að þær kynntust í gegnum markþjálfarahitting á netinu. Þetta er því spjall tveggja lögfræðinga og þriggja markþjálfara og eðlilega var komið aðeins inn á bæði hlutverkin. Þóra kemur í þættinum inn á hlutverk laga og mannréttindasáttmála sem ramma utan um samfélög og smæstu stofnanir þess og þá sér í lagi Barnasáttmála Sameinuðu þjóðanna. Svo fór umræðan um víðan völl og vék þar að persónulegri vegferð Þóru sem fyrrverandi barns, foreldris og eiginkonu og leiðir hennar í námi, sjálfsvinnu og starfi. Góðkunningjar hlaðvarpsins, Ágústa Margrét og Guðrúnarnar tvær höfðu einnig frá ýmsu að segja til að bera undir Þóru og bæta við hennar frásögn. Við elskum hlaðvarpsformið þar sem við getum leyft okkur að fara á dýptina og tala ekki bara um eitthvað eitt málefni í einu. Við mælum innilega með hlustun á þennan frábæra þátt. Mörg gullkorn féllu í þættinum, m.a.:„Það er dásamlegt að fylgjast með foreldrum í dag og hvað þau eru miklu flinkari, miklu þroskaðri, miklu tilbúnari til að gera allt sem í þeirra valdi stendur til þess að börnunum þeirra líði vel.“

Rafrænn bókaklúbbur, svo til óklipptur, fær að flakka í þessum þætti. Bókin er The Whole Brain Child eftir Daniel J. Siegel og Tinu Payne Bryson. Fæst okkar myndu bara standa á öðrum fæti ef við gætum notað báða fætur. En hið furðulega er að mörg okkar – sérstaklega börn – nýta sér ekki mikilvæga hluta heilastarfsemi sinnar án þess þó að það sé meðvitað val. Vandinn er að hlutar heilans þroskast á mismiklum hraða og á ólíkum tímum, svo að barnið þekkir oft ekki heilastarfsemi sína frekar en margt okkar hinna fullorðnu. Þessu hefur verið líkt við tvílyft hús, fyrsta hæðin er neðri heilinn en önnur hæðin sá efri og þróaði en þegar barn fæðist er fyrsta hæðin fullbúin en efri hæðin hjóm eitt. En hvernig getum við leiðbeint barni í áttina að nota allan heilann sinn? Við þurfum að byrja á að nota allan heilann okkar segja höfundar bókarinnar. Og meðfram öllu: Að byrja á að viðurkenna tilfinningar barna okkar. Þær sem mættu og deildu ýmsum hugleiðingum voru Ágústa Margrét Arnardóttir, Arndís Anna Kristínardóttir, Guðrún Birna le Sage, Gyða Björg Sigurðardóttir, Hafdís Ósk Pétursdóttir, Inga Kristín, Sólveig Rós og Guðrún Inga Torfadóttir sem stjórnaði upptökum.

Í þessum þætti er brjóstagjöfin rædd stuttlega en ófullkomlega eins og reynslusögur eru flestar. Fullt af góðum litlum punktum koma þarna fram hjá þeim Elsu Borg Sveinsdóttur, Guðrúnu Birnu le Sage, Guðrúnu Björnsdóttur, Guðrúnu Ingu Torfadóttur, Gyðu Björg Sigurðardóttur og Perlu Hafþórsdóttur. Skilaboðin eru að þú getur leitað hjálpar og ráða hjá fagfólki, vinkonum og öðrum góðum. Stundum þarftu engin ráð heldur stuðning og hlustun. Brjóstagjöfin er krefjandi verkefni fyrir nýja móður, jafnvel þótt hún hafi áður haft barn á brjósti.

Í þessum þætti settumst við Guðrún Björnsdóttir, Guðrún Inga Torfadóttir, Gyða Björg Sigurðardóttir og Perla Hafþórsdóttir niður yfir fáeinar upptökur með börnunum okkar þar sem reyndi á eitthvað sem okkur þótti vera þess virði að taka upp. Þetta er því eins konar raunveruleg tilraunastofa þar sem við deilum upptökum okkar með hlustendum, ræðum þær og gefum hvor annarri endurgjöf. Það reynir hér á að koma nærri þriggja ára barni í daglúr og ein okkar fer yfir atburðarrás með nærri þriggja ára stúlkunni sinni eftir að hún missti þolinmæðina seint að kvöldi að koma henni heim úr matarboði. Þá er annar lítill strákur sem langar mikið að komast í sund og móðir hans ákveður að taka tíma og rými í að ræða það ofan í kjölinn með honum og litlu systur hans og finna lausnir. Að lokum birtum við langa hljóðupptöku af tiltekt Perlu með þriggja ára barninu sínu sem reynist hin fínasta núvitundarhlustun. Við komumst m.a. að því að það er mjög sniðugt að taka sig upp með þessum hætti í samskiptum okkar við börnin, því oft höldum við að við hljómum betur en við gerum og þetta er jafnvel þá aðhald fyrir okkur þegar á reynir.

Ágústu Margréti Arnardóttur kynntust hlustendur okkar í 17. þætti. Þegar hún kom í bæjarferð um daginn gripum við tækifærið og Guðrún Inga Torfadóttir og Guðrún Birna le Sage fengu hana aftur í settið og þær spjölluðu út frá nýrri bók Daniels Siegels og Tinu Brysons, The Power of Showing Up. Þegar kom að því að klippa þáttinn komst Guðrún Inga að því að hann á fullt erindi við okkur í dag. Við gerðum svo það sem allir eru að gera í dag, fórum á fjarfund og tókum upp inngang að þættinum til þess að tala um stöðuna núna og hvernig okkur er að takast að kljást við ástandið. Af því að við getum sjaldan verið stuttorðar að því er virðist var það nánast efni í annan þátt, eða heilar 40 mínútur.Við ræddum hvernig getum við komist út fyrir dyrnar, jafnvel strax að morgni. Og hvernig maður getur verið þakklátur fyrir allt sem maður hefur til taks, en samt horfst í augu við að þetta er áskorun og vekur upp margar tilfinningar. Sóttkvíin er ekki eitthvað til að hræðast, heldur má taka henni fagnandi og gera það besta úr henni. Jafnvel þótt foreldrarnir þurfi að framkvæma vinnuna heiman frá sér og uppfylla mörg hlutverk í einu vetfangi. En eftir hinn örstutta 40 mínútna inngang er svo komið að sjálfum þættinum. Grundvallarþemað í fyrrnefndri bók Daniels og Tinu er að það áhrifaríkasta sem foreldrar geti gert er að „show up“ eða vera til staðar fyrir börn sín. Og þau tala um hin fjögur S sem börn þurfa að finna í tengslum við foreldra sína, eða sem útleggst á ensku sem „safe, seen, soothed og secure“. Einnig tala þau um PEACE, eða „presence, engagement, affection, calm og empathy“. Við fórum á hundavaði yfir fræði bókarinnar og tengdum við okkar eigin reynslu að venju.

Við hefjum þáttinn á örlitlu innskoti um stöðuna í dag frá Guðrúnu Ingu Torfadóttur og um framhaldið næstu vikur en við munum engan bilbug láta á okkur finna ef við getum einhverju um það ráðið og höldum áfram dagskrá okkar.Aðalheiður Sigurðardóttir, fyrirlesari og samskiptaráðgjafi, er móðir stúlku sem fékk einhverfugreiningu átta ára gömul. Hún kom til Guðrúnar Birnu le Sage og Kristínar Bjargar Viggósdóttur og sagði þeim frá reynslu sinni sem móðir barns á einhverfurófi. Hún talar um áfallið sem greiningin er fyrir foreldri og hið langa ferðalag að finna réttu úrræðin fyrir stúlkuna sína og koma á samvinnu við skólayfirvöld. Aðalheiður lýsir því hvernig hún hefur tekið sér hlutverk túlks fyrir dóttur hennar við skólann hennar og hvernig þeirra góða samvinna varð til þess að dóttir hennar öðlaðist betra líf. Ef líðanin er ekki góð verði lærdómurinn enginn. Þegar dóttir hennar tjái mótþróa þurfi að byrja að rannsaka og setja á sig stækkunar- og forvitnisgleraugun – því þar sé eitthvað sem stoppi hana, því hún vilji alltaf standa sig vel.Aðalheiður lýsir því líka hvernig hún getur unnið með barninu sínu skref fyrir skref, í gegnum það sem hún nefnir lykla til að hjálpa dóttur sinni að gera nýja hluti, sem Aðalheiður vissi að hún myndi hafa gaman af, eða sé mikilvægt fyrir hana að þjálfa upp. Þá geti hún virt þegar dóttir hennar segir „NEI“ eða sýnir mótþróa og fundið svo smávægilegar leiðir til að feta sig með henni í átt að nýju verkefni. Aðalheiður talar um að hún hafi lært að undrast yfir viðbrögðum dóttur sinnar, í stað þess að dæma eða stimpla tjáningu hennar og hegðun.Við mælum með þessu mannbætandi viðtali. Greiningar eru að mati Aðalheiðar ekki stimplar – heldur leiðarvísar. Í framtíðinni þar sem við höfum náð að búa til hið kærleiksríka samfélag þar sem allir fá að vera eins og þeir eru, þá þurfi ekki greiningar. En á meðan því marki er ekki náð þurfum við greiningar sem leiðarvísa fyrir umönnunaraðila og skóla.Boðskapur Aðalheiðar á svo sannarlega erindi til allra foreldra, ekki einungis foreldra barna á einhverfurófi. Það er svo margt sem við getum lært af hennar reynslu, sem hún dregur ekki síst frá reynsluheimi einstaklinga á einhverfurófi.

Í dag er komið að þriðja þætti í umfjöllun okkar um fræði og boðskap Alfies Kohns áfram, út frá bókinni hans Unconditional Parenting. Við nældum okkur í nýjar raddir í síðasta bókaklúbbi um bókina. Eða svo til nýjar sumar, Eva Rún Guðmundsdóttir, Elsa Borg Sveinsdóttir, Hafdís Ósk Pétursdóttir og loks Sólveig Rós! Í fyrsta þætti okkar um kenningar Alfies Kohns fórum við yfir hvað sé að skilyrtu og stjórnunartengdu uppeldi. Í öðrum þætti ræddum við ástæðurnar fyrir því að við dettum í skilyrt og stjórnunartengt uppeldi ef það er svona hrikalega slæmt. Að auki fórum við yfir 12 grundvallarlögmál í uppeldi.Alfie gefur okkur þrjár meginleiðir til að innleiða skilyrðislaust uppeldi og það ræðum við hér: að tjá skilyrðislausa ást, gefa börnum fleiri tækifæri til að taka ákvarðanir og að ímynda sér hvernig hlutirnir líta út frá sjónarhorni barna.Alfie segir að spurningin sé ekki hvort við eigum að reyna að komast nálægt markmiðinu – og ekki heldur sé neinn vafi á að við ættum að geta það. Ástæðan að alltaf sé hægt að gera betur er ekki ástæða til að reyna ekki að gera betur en við erum nú að gera. Við getum það og við ættum að gera það. Spurningin er hvernig.

Í þessum þætti höldum við umfjöllun okkar um fræði og boðskap Alfies Kohns áfram, út frá bókinni hans Unconditional Parenting. Með Guðrúnu Ingu Torfadóttur eru mættar þær Eva Rún Guðmundsdóttir, Guðrún Birna le Sage og Gyða Björg Sigurðardóttir. Í síðasta þætti stikluðum við á stóru um fyrri helming bókarinnar Unconditional Parenting. Við fórum yfir hegðunarvandamál sem leiða af skilyrtri ást foreldra og af hverju vinsælar uppeldisaðferðir láta börnum líða eins og þau séu samþykkt aðeins ef þau fara að kröfum foreldra sinna. Þá fjölluðum við um þegar börnum líður eins og foreldrar þeirra elski þau bara ef þeim vegnar vel í einhverju, t.d. skóla eða íþróttum. Í síðari helmingi bókarinnar fjallar Alfie síðan um hvernig við getum fært okkur frá þessum sem hann nefnir úreldu aðferðum og yfir í eitthvað allt annað og betra. Spurningin sem á okkur brennur eftir umfjöllun síðasta þáttar er: Af hverju gerum við þetta? Ef skilyrt og stjórnunartengt uppeldi er svona hrikalega slæmt eins og rannsóknir og reynsla margra segir okkur, af hverju erum við þá mörg okkar að detta inn í þess konar uppeldisaðferðir? Jafnvel mjög vel hugsandi fólk getur fest í ómarkvissri uppeldistaktík, því léleg agastjórnun er mjög auðveld og krefst lítils af okkur við að gera eitthvað við börnin okkar. Að gera eitthvað með börnunum er mun erfiðar. Og ef við þekkjum ekki seinni aðferðirnar þá höldum við áfram að gera hið fyrra því við vitum ekki hvað annað við ættum að gera. Þá fórum við yfir 12 grunngildi skilyrðislauss uppeldis að mati Alfies, sem að hans mati geta verið leiðarljós við að fara í þá hugrakka vegferð að horfast í augu við okkur sjálf sem foreldrar og gera örlítið betur á morgun en í dag og í gær.

Í dag hefjum við umfjöllun okkar um fræði og boðskap Alfies Kohns, og þá sérstaklega út frá bókinni hans Unconditional Parenting sem hann gaf út árið 2005 og fjallar um skilyrðislaust uppeldi ásamt því að við ræðum lítillega eina frægustu fyrri bóka hans, Punished by Rewards, frá árinu 1993. Í Time magazine hefur Alfie verið lýst sem „ef til vill mesta gagnrýnanda Bandaríkjanna um áhuga menntakerfisins á einkunnum.“ Hann gagnrýnir samkeppni og verðlaunadýrkun og hefur verið óþreytandi að tala og skrifa um málefnið. Við ætlum sem sagt aðeins að fjalla um bókina Unconditional Parenting með því að stikla á stóru í fyrri helmingi bókarinnar í þessum þætti og svo síðari helmingi í þeim næsta út frá okkar eigin reynslu að venju.1.-4. kaflar bókarinnar fjalla um hegðunarvandamál sem leiða af ást foreldra á börnum með skilyrðum, og af hverju vinsælar uppeldisaðferðir láta börnum líða eins og þau séu samþykkt aðeins ef þau fara að kröfum foreldra sinna. Fimmti kafli fjallar síðan um þegar börnum líður eins og foreldrar þeirra elski þau bara ef þeim vegnar vel í einhverju, t.d. skóla eða íþróttum. Í síðari helmingi bókarinnar fjallar Alfie síðan um hvernig við getum fært okkur frá þessum sem hann nefnir úreldu aðferðum og yfir í eitthvað allt annað og betra, sem verður þá umfjöllunarefni næsta þáttar.Þátttakendur að þessu sinni eru þær Guðrún Birna le Sage og Gyða Björg Sigurðardóttir ásamt Guðrúnu Ingu Torfadóttur.

Við höldum áfram að ræða um líkama okkar mæðranna. Djúpt samþykki, tenging og tjáning með líkamanum er bransinn sem Margrét Erla Maack lifir og hrærist í. Guðrún Inga Torfadóttir fékk þessa vinkonu sína úr framhaldsskóla og ballett til þess að opna á það með hlustendum okkar hversu mikilvægt það er að við konurnar samþykkjum okkur sjálfar. Hennar leið er að standa á sviði misfáklædd og gera grín að sjálfri sér og kenna öðrum konum í Kramhúsinu að detta í gírinn. Enginn líkami er rangur líkami og að missa vitundina frá hálsi og niður um ástand síns eigin líkama er eitthvað sem við tengjum margar við eftir meðgöngu og fæðingu. Hressandi og ljúft spjall við þessa yndislegu konu sem afsakar hvorki rýmið sem hún lifir og hrærist í né hvaða þarfir hún hefur. Það er eitthvað sem við getum allar tekið okkur til fyrirmyndar.

RIE fyrir fullorðna? Við fengum þær stöllur Agnesi Ósk Snorradóttur og Köru Elvarsdóttur sjúkraþjálfara frá Hraust þjálfun í heimsókn til okkar í skrautlega upptöku þar sem þær ræddu við þrjár Guðrúnar úr hópi Meðvitaðra foreldra, Guðrúnu Ingu Torfadóttur, sem þurfti svo að hlaupa í burtu að ná vinnufundi, Guðrúnu Birnu le Sage sem stýrði þessu af stakri rósemd áfram, og loks náði Guðrún Björnsdóttir í lokin til okkar eftir lok vinnufundar hjá sér til að deila hvernig heilsan hennar hrundi nú í haust. Þetta var frábært spjall sem mætti þó draga saman með þeim hætti að væntanlegum, nýbökuðum og alls óbökuðum mæðrum og bara foreldrum yfir höfuð er réttast að huga að heilsu sinni vandlega og kveikja á merkjum líkamans. En hreyfingin þarf þó alls ekki að fara fram með offorsi heldur einmitt öfugt, að fara fram með þeim hætti að á líkamann sé hlustað, rétt eins og börnin okkar. Agnes Ósk og Kara deildu því með okkur hvernig þær tóku sjálfar U-beygju sem sjúkraþjálfarar eftir að hafa tekið upp virðingarríka uppeldishætti og í kjölfarið endurskoðað sitt eigið hugarfar og skoðað hvaða lífsstíl þær gætu haldið uppi án þess að eiga í hættu að lenda í títt nefndri kulnun. Þær Kara og Guðrún Inga eiga það sameiginlegt að hafa verið í krefjandi menntaskóla á unga aldri ásamt krefjandi dansnámi og Guðrún Birna á bakgrunn í krefjandi þjálfun í fimleikum. Það er áhugavert að bera það saman við síðan það sem RIE-fræðin kenna okkur sbr. aðra þætti í Virðingu í uppeldi. En, minna er alls ekki alltaf meira og stundum er það bara til að senda okkur á bólakaf, eins og við heyrðum af reynslusögu Guðrúnar Björnsdóttur. Og kannski er okkur öllum hollt að hafa gagnrýnið hugarfar þegar við hlustum á ráð annarra og jafnvel fagfólks, sem er eitthvað sem fæstum var kennt í æsku. Og grindarbotninn! Ekki má gleyma honum.Njótið.

Í þessum þætti svona skömmu fyrir jól heimsækjum við það efni sem við flest viljum komast hjá yfirleitt að ræða eða verða fyrir: sorgina. Til Guðrúnar Ingu Torfadóttur komu þær Aldís Rut Gísladóttir prestur, jógakennari og þriggja barna móðir og Kristín Sif Björgvinsdóttir, útvarpskona, íþróttakona og tveggja barna móðir. Þær hafa báðar ástríðu fyrir virðingarríku uppeldi og deildu með Guðrúnu Ingu visku sinni og reynslu hvað viðkemur sorginni, sorgarúrvinnslu og viðbrögðum. Kristín Sif sagði okkur Aldísi frá reynslu sinni síðasta árið eftir að hafa misst manninn sinn og barnsföður úr sjálfsvígi og komið að honum sjálf á heimili þeirra. Hvernig fyrstu dagarnir voru og svo áfram. Sjálf er hún orðin sérfræðingur í sorgarúrvinnslu eftir að hafa nýtt flest þau úrræði og haldreipi sem í boði voru og stutt einnig við börn sín við missinn með raunsæi og samkennd. Ljóst er að því verkefni er hvergi nærri lokið. Aldís fræddi okkur um sálgæslufræðin og áhrif sorgar á börn sem fullorðna sem og eigin upplifun af sorg við umskipti í lífinu þegar fjölskyldumynstrið breytist. Guðrún Inga tókst einnig ung á við áföll, að missa bróður úr sjálfsvígi og móður úr Alzheimer og lýsir því hvernig sorgin býr enn í hjartanu og hvernig unnt er samt að upplifa gleði og þakklæti og ala börnin upp við að þekkja hina látnu og umgangast dauðann.Okkur er kennt hvernig við öflum okkur hluta, en ekki hvað við eigum að gera þegar við töpum þeim. Foreldrar, vinir og jafnvel samfélagið hvetja okkur til að breiða yfir sorgina frekar en að takast á við hana og fara í gegnum hana. „Ekki láta þér líða illa. Bættu fyrir tapið. Vertu sterkur fyrir aðra. Hafðu nóg að gera.“ Þetta eru dæmi um sagðar og ósagðar uppástungur sem okkur eru gefnar, frá unga aldri, til að takast á við sorg eða harm. Þær krefjast þess af okkur að hunsa heiðarlegar tilfinningar okkar, halda þeim inni, grafa þær niður. Þær eru sagðar af góðum hug, enginn vill sjá okkur líða illa. En þessar leiðbeiningar eru aðeins til þess fallnar að aftra okkur við að tjá sannar tilfinningar okkar og stýra okkur í þá átt að takast ekki á við sorg og missi. Bældar tilfinningar sem ekki hefur verið unnið úr munu bæla getu okkar til að upplifa lífsgleði og gera lífsorkuna gegndræpa. Við gætum leitað í óheilbrigðar leiðir til að takast á við missi og vonbrigði og haldið í óheilbrigðar venjur sem ógna hamingju okkar og heilbrigði. Þetta er ástæðan fyrir að það er lífsnauðsynlegt að læra hvernig við tökumst á við missi snemma á lífsleiðinni og í einföldum tilvikum. Við getum gert betur fyrir okkur og fyrir börnin okkar.

Í þessum enn einum aukaþætti desember-mánaðar gátum við ekki staðist mátið að ná í skottið á Kristínu Maríellu áður en hún sneri aftur heim til fjölskyldu sinnar. Við ræddum um umræðuefni vikunnar á samfélagsmiðlum, að viðurkenna tilfinningar barnanna okkar. Hvernig förum við að því að halda ró okkar yfir gráti barna og jafnvel reiði? Samfélagið okkar virðist reyna að bæla og koma í veg fyrir tjáningu á heilbrigðum tilfinningum. Sumir fullorðnir muna eftir að hafa verið refsað, þeim hótað eða jafnvel beitt ofbeldi þegar þeir grétu sem börn. Aðrir muna eftir foreldrum sem beittu mildari aðferðum til að stoppa grátinn þeirra, jafnvel með mat eða því að beina athyglinni annað. Þetta allt og fleira til bar á góma í þessu frábæra spjalli.

Í þessum aukaþætti aðventunnar spjölluðum við mismeðvitaðir foreldrar um sýn okkar á jólahaldið og hvernig við höfum og erum enn að reyna að einfalda og endurhugsa hlutina til þess að koma á friðsælli aðventu fyrir alla fjölskylduna. Talið barst að uppákomum og skyldum foreldranna í alls kyns viðburðum, val á jólagjöfum, hefðum sem við viljum stundum henda á haugana og loks ræddum við skógjafir og tilvist jólasveinsins vel. Þær sem tóku þátt að þessu sinni voru þær Elsa Borg Sveinsdóttir, Eva Rún Guðmundsdóttir, Kristín Björg Viggósdóttir og Perla Hafþórsdóttir, ásamt Guðrúnu Ingu Torfadóttur.

Í þetta sinn settumst við þrjú og hálft par niður til þess að ræða samböndin okkar. Það voru þau Guðrún Birna le Sage og Áki Barkarson, Ingileif Friðriksdóttir og María Rut Kristinsdóttir, Gyða Björg Sigurðardóttir og Birkir Ólafsson, undir stjórn Guðrúnar Ingu Torfadóttur sem tókst ekki að sannfæra sinn mann um að mæta þar sem hann var upptekinn í mikilvægari málum að eigin sögn.Hvernig hefur okkur tekist að taka upp virðingarríka uppeldishætti, RIE eða hvaða nafni sem við viljum nefna það, saman og í sameiningu og hefur sú vegferð haft áhrif á samskipti okkar foreldranna? Til góðs eða ills? Eigum við sem fullorðið fólk að vera alveg sjálfstæð og óháð eða erum við líka með grundvallarþarfir til að tengjast öðru fólki eins og börnin okkar? Með þörf fyrir nánd, sem jafnvel hefur ekki verið mætt þegar við vorum börn?Við skoðuðum hvaða tengslatýpur við erum og fjölluðum um hvaða ástartungumál eru ráðandi hjá okkur, hvernig við rífumst og hvernig við sættumst, hvernig við ölum okkur sjálf upp á nýtt og margt fleira.

Ágústa Margrét Arnardóttir settist niður með okkur Guðrúnu Birnu le Sage og Guðrúnu Ingu Torfadóttur og sagði okkur allt af létta um vegferð sína og fjölskyldunnar yfir í virðingarríkt uppeldi, baráttu við að mæta syni sínum sjö ára og hjálpa honum að ná tökum á lífi sínu og hvernig fjölskyldan hefur stokkað upp og breytt öllu hjá sér. Við ræddum um Plan B aðferð Ross Greene og hvernig börn gera vel ef þau geta og hvaða áhrif samskipti okkar foreldranna hafa á fjölskyldulífið allt. Við mælum með að hlusta. Kærar þakkir Ágústa Margrét fyrir komuna.

Hér settumst við vinkonuhópurinn saman í miðri sumarbústaðarferð og byrjuðum að tala án þess að hafa ákveðið umræðuefni. Úr varð umræða um tónlistarnám, íþróttaiðkun og lestur ungra barnanna okkar. Rauði þráðurinn er hversu flókið það er að finna jafnvægi þess að vera styðjandi sem foreldri við að börnin efli og þrói hæfileika sína og svo að þau fái líka nægt rými til að vera heima í rólegheitunum. Nokkrar okkar eiga börn í fyrstu bekkjum grunnskóla með minni systkini einnig heima og upplifum allar áskoranir hvað tónlistarnám og heimalestur varðar. Þær sem töluðu voru Guðrún Inga Torfadóttir, Gyða Björg Sigurðardóttir, Guðrún Birna le Sage, Eva Rún Guðmundsdóttir, Perla Hafþórsdóttir, Ingibjörg Þóranna Steinudóttir, Anna Sóley Cabrera, Svava Margrét Sigurðardóttir og Guðrún Björnsdóttir.

Guðrún Birna le Sage og Kristín Björg Viggósdóttir fóru askvaðandi ásamt Ófeigi, ungum syni Kristínar, niður í Iðnó þar sem fram fór einn metnaðarfullra dagskrárliða Play Iceland ráðstefnunnar. Þar tóku þær einn skipuleggjenda ráðstefnunnar tali, Bryndísi Hreiðarsdóttur, til að fræðast stuttlega um þessa ráðstefnu sem haldin var í sjöunda eða áttunda sinn á dögunum. Þá ræddu þær við Kim Jones sem mætt var á ráðstefnuna í fyrsta sinn frá Bretlandi. Hún er hjúkrunarfræðingur að mennt en hefur í 30 ár unnið með börnum á ýmsum vettvangi en opnaði nýlega ungbarnaleikskóla (Homestead Nursery) eftir að hafa menntað sig í heilaþroska barna og fengið ástríðu fyrir málefninu; að hlúa að börnum fyrstu þrjú æviárin þeirra með sem bestum hætti til að koma í veg fyrir alvarleg vandamál síðar á lífsleiðinni.

Í þessum fjórtánda þætti náði Guðrún Inga Torfadóttir tali af Tom Hobson sem staddur var á Íslandi til að taka þátt í ráðstefnunni Play Iceland á dögunum. Hann gaf sér góðan tíma til að setjast niður og ræða í upptöku um hversu mikið hann dáist að íslenskum leikskólum og leikskólabörnum. Þá ræddi hann um leikskólann sem hann starfar í og sér um að reka ásamt foreldrum barnanna sem ganga í skólann og hvernig börnin setja sér reglur sjálf, fá að reyna á sig í áhættusömum leik og hvaða hlutverki hann gegnir sem eini launaði leikskólakennarinn í skólanum. Þá kom hann inn á skoðun sína um menntun leikskólakennara og þátttöku foreldra í leikskólastarfi, stefnurnar sem hann hefur fengið innblástur úr í sínu starfi sem leikskólakennari, áhrif hróss og afskipta fullorðinna af leik barna, lestrarkennslu, sjónvarpsáhorf og skjánotkun og ýmislegt fleira. Þátturinn er á ensku.

Í þessum þætti hlaðvarpsins var rætt um mataruppeldi. Guðrún Inga Torfadóttir stjórnaði upptökum og spurði misgáfulegra spurninga, með spekingum úr hópi Meðvitaðra foreldra, þeim Guðrúnu Björnsdóttur og Svövu Margréti Sigurðardóttur. En í hópi sérfræðinga voru það Ása María Reginsdóttir og Ebba Guðný Guðmundsdóttir sem heiðruðu okkur með nærveru sinni. Sigrún Þorsteinsdóttir barna- og heilsusálfræðingur sendi okkur jafnframt vandað innslag um rannsóknarverkefnið Bragðlaukaþjálfun sem fer fram um þessar mundir við Háskóla Íslands og deildi með okkur frábærum ráðum.Við ætluðum okkur ólík hlutverk í þessum þætti. Við fórum yfir hvernig RIE-fræðin og kenning Ellyn Satter hafa gefið okkur frelsi og frið í matmálstímunum á okkar heimilum. Ebba og Ása gáfu góð ráð við val á matvælum og fóru yfir kosti ólívuolíunnar og Omega 3 olía. Við fórum yfir mataruppeldið sem við ólumst upp við sjálfar. Við ræddum sérkenni íslensku matarmenningarinnar, þar sem sykur er allsráðandi á laugardögum og í afmælum, og hvort hægt sé að mæla með því að gefa börnum svonefndar skvísur. Við fórum yfir gerð boosta. Þá var farið yfir „barnið borðar sjálft“ aðferðina við að gefa ungabörnum mat. Við ræddum um hvernig erfitt getur reynst að rjúfa samhengið sem við búum til á milli sætinda og þess að hafa gaman og sýna væntumþykju og hvernig við setjum sæt matvæli upp á stall gagnvart leiðinlegum hollum kostum. Þá ræddum við hvernig við tæklum aðra fjölskyldumeðlimi og vini sem vilja gefa börnum okkar sæta og gómsæta kosti sem við sem foreldrar myndum ekki velja alla jafna.

Í þessum 12. þætti berst talið að systkinasamböndum. Hvernig getum við búið barn undir komu systkinis og staðið með því í gegnum hegðunarerfiðleika við þau umskipti? Og ólumst við sjálf upp í hlutverkum sem við báðum aldrei um og erum jafnvel að endurtaka leikinn með okkar eigin börn? Það getur loks verið eldfimt ástand þegar systkini rífast og slást og foreldrarnir vita ekki sitt rjúkandi ráð. Allt þetta og fleira til bar á góma.Þær sem mættu í hljóðver að þessu sinni úr hópi Meðvitaðra foreldra voru Eva Rún Guðmundsdóttir, Guðrún Birna le Sage, Kristín Björg Viggósdóttir, Svava Margrét Sigurðardóttir og upptökum stjórnaði Guðrún Inga Torfadóttir. Bókin Siblings Without Rivalry eftir Adele Faber og Elaine Mazlish var m.a. grundvöllur umræðnanna en einnig spurningar sem bárust á Instagram reikningi Meðvitaðra foreldra. En svo var farið að sjálfsögðu yfir eigin reynslusögur og vitnað í m.a. Judy Dunn auk auðvitað okkar eigin Kristínu Maríellu sem er óstöðvandi uppspretta innblásturs í þessum efnum sem öðrum. Þá sendu þær Sigrún Yrja Klörudóttir og Pálína Ósk Hraundal jafnframt inn frásagnir sínar hvað varðar leik og útiveru og að setja upp leiksvæði og verkefni fyrir börnin þeirra. Þær eru annars vegar í Osló og hins vegar á Reyðarfirði og áttu því ekki heimangengt til okkar en spá í leik og útiveru alla daga og eru hafsjór af ýmsum fróðleik þessu tengdu.

Bjartur Guðmundsson, leikari og árangursþjálfari, mætti í topp tilfinningalegu formi til Guðrúnar Ingu Torfadóttur í spjall, þar sem erfitt var að heyra hver væri að taka viðtal við hvern. Farið var yfir alls konar; hvaðan hann kemur í sinni hugmyndafræði, triggerabaráttuna, hvernig sé hægt að koma inn breytingum í líf sitt og vega og meta hegðun sína eftir líka gæði upplifana og þeim þörfum sem liggja að baki, sykurfíkn, að sætta sig við sjálfan sig í dag en vilja betur fyrir sig í framtíðinni á sama tíma, hvernig hann kynntist RIE mjög nýlega í fyrsta sinn við að fara á námskeið hjá Kristínu Maríellu og er enn að melta lærdóminn þar og ætlar mögulega að skoða sjálfur hvort hann geti aðeins sleppt tökunum af þjálfarahlutverkinu og leyft barninu sínu að fara í gegnum tilfinningarnar sínar, Öldu Karen og framtíðar- og fortíðarsjálfið, dans- og íþróttaiðkun barnanna okkar, skjánotkun, og fór svo í lokin yfir nokkur ráð fyrir okkur að líða strax aðeins betur. Þið finnið meira um Bjart á optimizedbjartur á Instagram.

Í þessum tíunda þætti hlaðvarpsins Virðing í uppeldi fékk Guðrún Inga Torfadóttir heiðursgestinn Kristínu Maríellu í spjall. Í síðari hluta þáttarins komu til okkar Kristínar þær Guðrún Birna le Sage, Guðrún Björnsdóttir og Svava Margrét Sigurðardóttir. Við ræddum um triggera, eða viðnám og vörðum í það öllu okkar púðri og héldum engu eftir. Við fórum yfir nýlegar sögur þar sem við fórum sjálfar út af sporinu, þrátt fyrir að gefa okkur út fyrir að vera umhugað um meðvitað og virðingarríkt uppeldi, og veltum því fyrir okkur hvers vegna okkur tekst ekki að koma í veg fyrir að slíkt gerist yfir höfuð. Við ræddum um hvað við getum gert í stóru og smáu til að halda okkur frá fjallsbrúninni og af eyðieyjunni þar sem ekkert grær, og gáfum hver annarri góð ráð og samkennd. Undir lokin fórum við í gegnum hugleiðslu og skildum svo við hlustendur með nokkur ráð í pokahorninu að eiga þar til næst.

Í þessum níunda þætti Virðingar í uppeldi og á Hinsegin dögunum sjálfum er kjörið tækifæri að fræðast um kynjahlutverkin. Hvernig tölum og hugsum við og hvaða áhrif hefur það á ungu, sem og eldri börnin okkar? Til Guðrúnar Ingu og Evu Rúnar mættu Sólveig Rós fræðslustýra Samtakanna ´78 og Þorsteinn V. Einarsson sem á sér hliðarsjálfið Karlmennskuna á Instagram. Meðal þess sem við ræddum um var:•Móður- og föðurhlutverkið og hvað við getum gert strax frá frumbernsku til að ýta ekki undir staðalímyndir og styðja börnin til að vera nákvæmlega eins og þau eru.•Verkaskipting í samböndum.•Merking lita.•Tilfinningalegt uppeldi stráka og stelpna.•Ódæmigerð kyntjáning og að styðja við barn sem upplifir sig í röngum líkama.•Barnabækur og barnaefni.

Nú er nýtt leikskólaár um það bil að hefjast og mörg börn að fara að stíga sín fyrstu skref í leikskóla, önnur að færast um deildir, nýir kennarar að taka við og ekki síst eru foreldrar sumir hverjir að sleppa taki af börnum sínum í fyrsta sinn. Við fengum til okkar góða gesti sem allar starfa á leikskólum og hafa mislangan starfsaldur og reynslu. Þær eru þó allar sammála um að virðingarrík uppeldisnálgun á sannarlega heima í leikskólum og getur nýst afar vel til fyllingar við aðrar stefnur og jafnvel til endurskoðunar á fyrra verklagi.Viðmælendur:- Anna Bára Sævarsdóttir- Kolbrún Lára Kjartansdóttir- Sigurlaug Elín Þórhallsdóttir- Perla HafþórsdóttirUpptökum stjórnaði Guðrún Inga Torfadóttir

Síðari hluti umfjöllunar okkar um grunnatriði RIE. Hér ræddum við hlutverk foreldra samkvæmt RIE-fræðunum og deildum upplifunum okkar af því að spreyta okkur samkvæmt því.Þær sem mættu í hljóðver að þessu sinni voru Guðrún Birna le Sage, Guðrún Björnsdóttir, Perla Hafþórsdóttir og Svava Margrét Sigurðardóttir. Upptökum stjórnaði Guðrún Inga Torfadóttir.

Í þessum sjötta þætti komu þær Auður Bjarnadóttir jógakennari og Soffía Bæringsdóttir doula og fjölskylduþerapisti og töluðu við Guðrúnu Björnsdóttur og Guðrúnu Ingu Torfadóttur um síðustu dagana fyrir fæðingu barns, fæðinguna sjálfa og þau bjargráð sem hafa nýst okkur.

Í þessum þætti spjöllum við um grunngildi RIE-stefnunnar. Þessi þáttur er einungis fyrri hluti í þeirri umfjöllun okkar en seinni þátturinn birtist í byrjun júlí. Þær sem mættu í hljóðver voru Elsa Borg Sveinsdóttir, Eva Rún Guðmundsdóttir, Guðrún Birna le Sage, Guðrún Björnsdóttir, Gyða Björg Sigurðardóttir, Perla Hafþórsdóttir, Svava Margrét Sigurðardóttir og loks Guðrún Inga Torfadóttir sem stýrði umræðum.

Hér mættu nokkrir pabbar saman í hljóðver og tóku upp spjallið sitt um virðingarríkt uppeldi. Þeir mæta aftur síðar, galvaskir og til í þetta. Sérstaklega ef þú biður þá um meira. Eiríkur Stefán Ásgeirsson stjórnaði þættinum.Guðgeir Sturluson, Gunnar Helgason og Karl Magnús Bjarnason tóku þátt. Guðmundur Hrannar Eiríksson stjórnaði upptökum.

Við ræðum í þættinum um útiveru með börnunum og áhættuleik barna. Áskoranir fyrir okkur foreldra felast í hvoru tveggja, að koma sér út fyrir hússins dyr sem og að leyfa börnum að spreyta sig í hárri hæð, miklum hraða o.s.frv. Ef við getum endurhugsað hvernig við sjáum náttúruna og sett hana inn í daglegt líf okkar, mun líf okkar batna. Rannsóknir sýna að börn verja færri stundum úti við en okkar kynslóð gerði, og áhersla vestrænna samfélaga á að draga úr áhættu á leikvöllum hefur jafnframt þau áhrif að skerða leikgleði barna.Þátttakendur: Elsa Borg Sveinsdóttir, Eva Rún Guðmundsdóttir, Guðrún Birna le Sage, Guðrún Björnsdóttir, Kristín Björg Viggósdóttir, Perla Hafdórsdóttir, Svava Margrét Sigurðardóttir og loks Guðrún Inga Torfadóttir sem stýrði umræðum.Í þættinum var m.a. vísað í eftirfarandi:Teacher Tom, teachertomsblog.blogspot.com.Jen Lumanlan, Your Parenting Mojo. Dr. Screen-Free Mom: "These Photos Explain why People in London Spend More Time at More Natural Playgrounds," af screenfreeparenting.comJon Young: http://jonyoung.org/Scott D. Sampson, How To Raise A Wild ChildEllen Beate Hansen SandseterPálína Ósk Hraundal

Uppeldi, sérstaklega fyrstu árin, krefst afskaplega mikilla fórna. Foreldrar lenda á vegg reglulega og takast á við svefnleysi og fábrotna, langa daga. Foreldrar þurfa að upplifa gleði og nóg af henni. Góðu fréttirnar eru þær að bestu leiðirnar til þess að upplifa vellíðan eru góðar fyrir börnin líka. Við ræddum þetta efni í þættinum og deildum okkar sögum og ráðum því tengdu, með þeirri von að þær gagnist þér og þínum einnig.

Í dag er komið að umræðuefni marsmánaðar: að kenna eða kenna ekki. Foreldrar eru oft spenntir að sjá börnin sín ná hverju þroskaskrefinu á fætur öðru. Auðvelt er að gleyma sér og bíða spennt eftir lokaniðurstöðunni frekar en að fylgjast með og njóta hverrar stundar. Er fyrr endilega betra? Eða er kannski barnið þitt að gera akkúrat það sem það á að vera að gera, einmitt nú?