In deze wervelende podcast brengt Johan Op de Beeck het stormachtige verhaal van de Franse Revolutie: van de bestorming van de Bastille in 1789 tot de staatsgreep van Napoleon in 1799, van het nobele devies ' Liberté, Égalité, Fraternité’ tot de bloeddorstige terreur, van revolutionairen die naar de macht grepen maar vaak zelf onder de guillotine belandden.
1. Het rommelt in de Oostenrijkse Nederlanden
Op 18 juli 1789, 4 dagen na de val van de Bastillle, arriveren de eerste koetsen van een lange reeks adellijke vluchtelingen in Bergen. En in de Oostenrijkse Nederlanden voelen ze dat het niet pluis is. Ook in Brussel wordt in sommige liberale middens als gesproken over ‘liberté’ en ‘égalité’. Voor de conservatieve katholieken is Keizer Jozef II kop van jut. Zijn moderne visie op de macht van kerk en staat, zet bij vele kwaad bloed.
9/25/2023 • 45 minutes, 19 seconds
2. Voor Outer en Heerd.
Geïnspireerd door de ideeën van de Franse Revolutie begint de succesvolle Brusselse advocaat Jan Frans Vonck geheime vergaderingen te beleggen met gelijkgezinden in zijn huis in de Koolstraat. In het voorjaar van 1789 wordt het geheim genootschap 'Pro aris et focis', vrij vertaald 'voor outer en heerd' opgericht. De eerste plannen voor een opstand tegen de Oostenrijkse keizer worden voorbereid.
9/25/2023 • 47 minutes, 8 seconds
7. Van Fleurus tot Boerenkrijg.
In de zomer van 1794 trekt een gigantisch Frans leger op richting Oostenrijkse Nederlanden voor een derde poging om ons land definitief in handen te krijgen. 26 juli 1794 vindt de slag bij Fleurus plaats. Het wordt een grootste overwinning voor de Fransen die verstrekkende gevolgen zal hebben voor het verder verloop van de Franse revolutie, maar ook voor de toekomst van onze streken. De vraag is alleen of dit ten goede of ten slechte zal zijn.
9/25/2023 • 1 hour, 6 minutes, 51 seconds
6. De Franse tijd breekt aan.
In november 1792 verslaat het Franse leger, tegen alle verwachtingen in, het Oostenrijkse leger in Jemappes. Terwijl in Brussel wordt gefeest in de pas opgerichte Jacobijnenclub maakt Generaal Dumouriez al plannen voor de toekomst van ons land. Annexatie bij de Franse republiek is een voor de hand liggende optie, maar daar heeft hij wel de steun van Parijs voor nodig.
9/25/2023 • 39 minutes, 59 seconds
4. Een onafhankelijke Belgische staat?
Na de Slag van Turnhout keert Vandernoot terug naar Brussel vanuit zijn schuiloord in Breda. Daar wordt hij onthaald als de nieuwe leider. In het feestgedruis is er echter niet één democraat die juicht. Op 11 januari 1790 worden officieel de ‘Verenigde Nederlandse Staten’ uitgeroepen. 10 provincies worden onafhankelijk. In Parijs wordt weliswaar enthousiast gereageerd, maar heeft men zelf veel grotere zorgen.
9/25/2023 • 42 minutes, 49 seconds
5. De Belgen tegen de Belgen
De Verenigde Nederlandse Staten staan nog maar in de kinderschoenen en de bevolking wordt al opgehitst om de wapens op te nemen tegen de goddeloze Vonckisten. De knokploegen van Van der Noot voeren razzia’s uit in café’s, vergaderzalen en huizen waar de gematigde aanhangers van Jan Frans Vonck samenkomen. Niemand schijnt te beseffen dat het echte gevaar oprukt naar de grenzen: het leger van de Oostenrijkers.
9/25/2023 • 44 minutes, 4 seconds
3. Vonckisten versus Statisten
Ook het conservatieve verzet begint vorm te krijgen. De Brusselse advocaat Hendrik Van der Noot, afkerig is van de verlichte ideeën, droomt van een terugkeer van standenmaatschappij waarin enkel de Staten-Generaal het voor het zeggen had, weet heel wat volk rond zich te verzamelen. Voor de progressieve ‘Vonckisten’ zit er niets anders op dan nu samen te werken met de conservatieve ‘Statisten’ om de Oostenrijkse keizer Jozef II te verjagen.
