Praten met Poetin of je tanden laten zien. Het is het dilemma bij de Oekraine-crisis. En het is een oud dilemma. Want: hoe om te gaan met een agressor: moet je hem aaien of moet je naar hem grommen? Het beroemdste voorbeeld is München 1938, waarbij het Westen Tjechslowakije opofferde om Hitler te pacificeren. In 1976, midden in de koude oorlog, schreef de Nederlandse historicus B.W. Schaper ‘Het trauma van München’. Wim Berkelaar bespreekt het boek

Bij Hitlers einde denken we vanzelf aan Bruno Ganz als een hysterische Hitler in de bunker in de film Der Untergang. Maar al in 1947 publiceerde de Britse historicus Hugh Trevor-Roper het boek 'De laatste dagen van Hitler', dat leest als een thriller en als een razend knappe analyse van Hitlers nazi-hofhouding. Historicus en boekbespreker van OVT Wim Berkelaar bespreekt de klassieker.

'De vitaliteit van de westerse beschaving'. Zo heette de brochure van historicus Pieter Geyl. Wie nu zo’n titel zou gebruiken,loopt het risico terstond gecanceld te worden. Want hoezo vitaal, en hoezo eigenlijk beschaving? Toch aarzelde professor Pieter Geyl in 1958 geen moment. Historicus Wim Berkelaar bespreekt zijn kleine boekje

Als een middeleeuwer iets nastreefde dan was dat de zogenoemde 'goede dood'. Hij of zij oefende er zogezegd een leven lang voor. Maar sinds de twintigste eeuw zijn we de aloude kunst van het sterven verleerd. Zo schreef Philippe Ariès in 'Het uur van onze dood', zijn boek over duizend jaar sterven, begraven, rouwen en gedenken. Historica Sanne Frequin bespreekt de klassieker.

‘Ik ben in opstand, dus ik ben’, schreef de Franse schrijver en filosoof Albert Camus, vrij naar Descartes in zijn beroemde boek ‘De mens in opstand’. Zijn boek uit 1951 is nog altijd actueel. Historicus Wim Berkelaar bespreekt de klassieker.

Het fascisme was louter rancune, schreef de ene Nederlandse essayist. Nee, het was een ideaal, een geperverteerd ideaal, maar een ideaal, schreef de andere. In 1937 verscheen ‘Het nationaal-socialisme als rancuneleer’ van Menno ter Braak; twee jaar later verscheen ‘ Het fascisme en de nieuwe vrijheid’ van Jacques de Kadt. Historicus Robin te Slaa bespreekt beide klassiekers.

De gemeenschap heeft een vijand nodig om zichzelf te begrijpen. Dat is de boodschap uit ‘Het begrip politiek’ uit 1932 van de Duitse rechtsgeleerde en filosoof Carl Schmitt. Schrijver Arnon Grunberg las het boek en voorzag het van commentaar in zijn essay ‘Vriend en Vijand’. Hij bespreekt de nog altijd actuele klassieker.

Eerst was er het christelijk antisemitisme. Daarna kwamen Hitler en de Jodenmoord. Maar moest het één vanzelf tot het ander leiden? De historicus H.W. Von der Dunk beantwoordt de vraag in 'Voorbij de verboden drempel. De Shoah in ons geschiedbeeld'. Historicus Wim Berkelaar bespreekt de klassieker.

‘Wij slaven van Suriname’ was de Max Havelaar over de Surinaamse slavernij: een literair pamflet, maar ook een degelijk gedocumenteerde aanklacht. Het boek stamt uit 1934 en is geschreven door Anton de Kom. Slavernijhistoricus Ellen Neslo bespreekt de klassieker.

'Het algemeen betwijfeld christelijk geloof' van de dit jaar overleden Harry Kuitert was een ware klassieker. Het boek maakte van God geschiedenis en beroofde ondertussen de gelovigen van hun vertrouwde Opperwezen. Historicus en protestantisme-kenner Wim Berkelaar bespreekt werk en leven van theologisch volksbevrijder Harry Kuitert

We wisten het zeker: de nazimoordenaars waren gedegenereerde half-mensen. Niet dus, liet Hannah Arendt zien in haar boek ‘Eichmann in Jeruzalem’. Historica Merel Boers legt uit waarom Arendt's klassieker over ‘de banaliteit van het kwaad’ nog altijd actueel is.

‘Tien dagen die de wereld deden wankelen’ is hét boek over de Oktoberrevolutie. Het verscheen heet van de naald in 1919, en werd geschreven door de Amerikaanse journalist John Reed. Ruslandkenner Michel Krielaars las het indertijd als student en was op slag verliefd op de Russen. Krielaars bespreekt de klassieker.

Henry Kissinger bekende haar dat hij een cowboy, een held, was. En Yassir Arafat probeerde vergeefs haar te imponeren. ’ Interview met de geschiedenis’ van journaliste en schrijfster Oriana Fallaci was het boek waar de machtigen der aarde in hun hemd stonden. Het boek wordt besproken door historicus Wim Berkelaar

Wie wil begrijpen wat 70 jaar Sovjet Unie doet aan de ziel van een sterveling moet ‘Het einde van de rode mens’ lezen. De klassieker van schrijfster, journaliste en Nobelprijswinnares Svetlana Alexijevitsj wordt besproken door Sana Valiulina, schrijfster en van geboorte Sovjetmens. Ze las het boek met de schok der herkenning.

'Nederland mag dan niet de meest opwindende plek zijn om te wonen, maar het brengt ten minste geen nachtmerries voort.' Deze woorden van schrijver J.M. Coetzee gaf historicus Piet de Rooy zijn boek over ons land als motto mee. In zijn 'Republiek der rivaliteiten' zijn we een volk dat in twee eeuwen met vallen en opstaan leert om te gaan met verschil. Maar hebben we die kwaliteit nog wel? Historicus Hans Blom bespreekt de klassieker, en concludeert dat voortmodderen, intelligent voortmodderen, het hoogst haalbare is.

Alweer 500 jaar geleden timmerde Maarten Luther zijn roemruchte stellingen aan een kerkdeur. Luther zag het bestaan als een strijd tussen mens en satan. De sterveling kon winnen van de boze, dat, zouden wij nu zeggen, het kwaad in onszelf is. De historicus Heiko A. Oberman schreef er ‘Luther. Mens tussen God en duivel’ over. Historicus Luc Panhuysen bespreekt het boek.

Gelijkheid en niets anders dan gelijkheid is de drijvende kracht in de moderne tijd. Zo concludeerde Alexis de Tocqueville begin 19e eeuw. De politiek filosoof was in Amerika geweest en had ter plekke de samenleving bestuurd. Hij schreef er de klassieker 'Over de democratie in Amerika' over. Het beste boek over de democratie volgens ingewijden. Jos Palm praat met Martin Sommer, journalist, historicus en vertaler van De Tocqueville, een kleine week na de Amerikaanse verkiezingen, in de serie 'Het laatste woord' over het epos van de filosoof die als geen ander de democratie ontleedde.

'Tegels lichten, of ware verhalen over de autoriteiten in het land van de voldongen feiten'. Zo heet de klassieker uit 1972 van de onlangs overleden journalist Henk Hofland. Het is hét boek van Hofland en hét boek van een generatie. Geert Mak, schrijver en collega van Henk Hofland bespreekt het.

Het boek over het zelffelicitatieproject van Philips IV van Spanje, de koning die om zijn obsessie met reputatie te bevredigen zich een pronkpaleis liet bouwen, geschreven door Jonathan Brown en John Huxtable Elliot. Besproken door historica Yolanda Rodríquez Pérez.

Het boek dat het Westen gerust stelde, na slechte twintigste-eeuwse tijden kwamen aan het slot goede twintigste-eeuwse tijden, geschreven door Francis Fukuyama. Besproken door journalist en historicus Casper Thomas.

Het eerste volledige en onthullende boek over Stalins misdaden, geschreven door Roy Medvedev, wiens trouw-communistische vader omkwam in een van de kampen van de grote leider. Besproken door historicus Sjeng Scheijen.

Het boek dat verklaarde waarom onze zeventiende-eeuwse voorvaderen zich christelijk schaamden voor hun burgerlijke trots en rijkdom, geschreven door de Britse historicus Simon Schama. Besproken door historica Judith Pollmann.

Het minder bekende, maar veel belangrijkere boek dan Goldhagens Hitlers gewillige beulen over de Duitsers als daders, geschreven door Christopher Browning. Besproken door historicus Willem Melching

Het boek dat de late middeleeuwen niet tot een opmaat van de renaissance degradeerde, maar tot een slotfinale van eigen pracht, geschreven door Johan Huizinga Besproken door historicus Peter Raedts

Het boek dat Napoleon zijn aureool ontnam, niet toevallig geschreven vlak vóór en aangevuld tijdens Hitlers Tweede Wereldoorlog, door Jacques Presser. Besproken door historicus Bart Funnekotter

Hét boek over het tragische einde van het zelfvoorzienende dorp, waarin generaties babyboomers gelukkig opgroeiden, geschreven door Geert Mak. Besproken door letterkundige Marita Mathijsen

De klassieker van de achttiende-eeuwse historicus Edward Gibbon, die moest huilen bij de aanblik van monniken op het Capitool. Besproken door classicus Anton van Hooff

De eerste dikke Hitlerbiografie, geschreven door Sir Alan Bullock, de historicus, die ooit medewerker was van Churchill en met de ogen van zijn leermeester keek naar het kwade fenomeen Hitler. Besproken door historicus Wim Berkelaar