Pieter Omtzigt (NSC) ziet er geen heil meer in met PVV, VVD en BBB onder leiding van informateur Ronald Plasterk formatiegesprekken te voeren. Zoiets is in de historie van Nederlandse formaties bepaald niet ongewoon. De wijze waarop het gebeurt is eigenlijk altijd uniek, zoals nu met de symbolische lege stoel. Jaap Jansen en PG Kroeger verbinden in deze aflevering de actuele perikelen rond de tafel van Plasterk met eerdere herkenbare en leerzame formatiebreuken.***Betrouwbare Bronnen is mede mogelijk gemaakt met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show!Deze aflevering bevat een advertentie van voor Eneco. Ga naar eneco.nl/test om te zien of Eneco Dynamisch bij jou past.Heeft u belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Zend een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl en wij nemen contact met u opOp sommige podcast-apps kun je niet alles lezen. De complete tekst en een overzicht van al onze eerdere afleveringen vind je hier***Het begon met Gom, maar die lijm hechtte niet erg. Het is eigenlijk verbluffend hoe de PVV vanaf dag 1 na Wilders’ electorale triomf faalt in de rol van leidende partij in het proces van coalitievorming en opbouw van politiek vertrouwen. Ook VVD, NSC en BBB blijken vanaf de start te worstelen met hun rollen. Dit laat nog eens zien hoe wezenlijk en zeldzaam het vernuft is van ervaren informateurs als Jan de Koning, Herman Tjeenk Willink, Mariëtte Hamer en Johan Remkes.Na het kerstreces begon de fase van 'het proeven van elkaars nieren'. Hoewel Telegraaf-columnist Plasterk stelde dat deze formatie appeltje eitje zou moeten zijn, ging het hier al direct mis. De cruciale discipline van radiostilte in combinatie met heldere focus op inhoudelijke thema's en empathie voor elkaars drijfveren ontbrak.Onhelderheid over de financiële omstandigheden speelde vanaf het begin parten. Het leidde tot het hijsen van de stormbal op het VVD-congres en de eis vanuit NSC meer cijfers en stukken te zien.We vertellen hoe zulke stukken voor de formatietafel tot stand komen en wat hun aard en bedoeling is. Het duidt erop dat de schrikreacties bij NSC wellicht meer een uitvlucht dan een nuchtere inhoudelijke analyse inhielden. Opmerkelijk, want dat was in het CDA twintig jaar het specialisme van Kamerlid Omtzigt.In een sfeer van groeiend wantrouwen gebeurde iets heel klassieks. Shit happens - in dit geval de mest van Farmers Defence Force. Het is eigenaardig hoe een Duitse bezuiniging leidde tot oproer op Nederlandse snelwegen. De schade raakte ook de tafel van Plasterk. In de onderlinge communicatie van de vier partijen ontplofte het zo broze vertrouwen. Mark van den Oever werd de Piet Reckman van 2024. 1977 kwam weer eens langs in Den Haag.Wat nu? Het eindverslag van Plasterk wordt historisch. Want hij zal moeten noteren dat er geen akkoord is als er geen akkoord over het geheel is. PVV, VVD en BBB zullen met NSC geen gedoog-constructie meer aandurven. Omtzigts wens van een brede coalitie op afstand van de Kamer zal de anderen nu nog minder aanspreken.Er zit maar één ding op. Omtzigt moet zélf informateur worden en zijn coalitiewens helder definiëren in gesprekken met alle fractieleiders. Net als PvdA’er Wim Kok in 1994 zou hij aan de hand daarvan een regeerakkoord moeten schrijven dat een brede groep constructieve partijen aanspreekt.***Verder lezenBrief aan de leden van NSC, 6 februari 2024Website kabinetsformatie***Verder luisteren396 – Waarom kabinetsformaties vaak zo tergend lang en stroperig zijn393 - Op naar een extraparlementair kabinet!390 - Kabinetsformatie 2023: Het ethos van de haai388 - Kabinetsformatie 2023: de lucht is geklaard, vier partijen kunnen met elkaar verder386 – Ronald Plasterk, een verkenner met passie384 - De overrompelende overwinning van Geert Wilders. Opnieuw slaat Nederland een onbekende weg in357 – Kabinetsformatie 2021: House of Cards aan het Binnenhof. Annemarie Jorritsma en de obsessie met Pieter Omtzigt330 – Politieke paradoxen. Lessen uit de kabinetsformatie van 2021***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:39:51 – Deel 201:03:08 – Deel 301:35:35 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Hij was overal bij. Op alle cruciale momenten van de strijd om de onafhankelijkheid van Amerika was Benjamin Franklin present: politiek en diplomatiek een sleutelfiguur. De tweede aflevering in de serie '250 Jaar Verenigde Staten van Amerika' belicht zijn lange leven, zijn successen en nederlagen; ondernemerschap, creativiteit en charme.Franklin beleefde heel de 18e eeuw van verlichting, revolutie en globalisering: hij leefde van 1706 tot 1790. Jaap Jansen en PG Kroeger vertellen over de energieke tiener, de selfmade man, de geleerde en uitvinder die de beroemdste Amerikaan van zijn tijd werd. Hij was de Rupert Murdoch van zijn eeuw.  ***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show!Heeft u belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Zend een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl en wij nemen contact met u opOp sommige podcast-apps kun je niet alles lezen. De complete tekst en een overzicht van al onze eerdere afleveringen vind je hier***Als Amerikaans onderdaan van de Britse Kroon was hij trots op die status. Hij wist als ondernemer en publiek functionaris daar ook zeer van de profiteren. Benjamin Franklin begreep de economische en geopolitieke potentie van die interne markt van Brits Amerika als geen ander. Hij deed verwoede pogingen om die toekomst een gezamenlijk succes te maken. Altijd tot eer van koning George III.Franklin werd de hoofdlobbyist van Amerika in Londen en moest ontdekken dat hij daarin zeker overwinningen boekte, maar de tijdgeest werkte tegen hem. Na de Boston Tea Party deed hij een ultieme verzoeningspoging, maar werd als oud vuil behandeld. Bitter ging hij terug naar Philadelphia en werd een van de leidende rebellen.Zijn visie op vrijheid, soevereiniteit, democratie en verantwoord koningschap - en zijn scherpe blik op ondernemerschap en economie! - diepten zich in de decennia uit. Ze zijn ook nu weer actueel en verrassend.Als oude man wist hij voor zijn land nog een keer te schitteren. Hij veroverde de harten van modieus en sexy Parijs door een uitgekiende imagostrategie. Hij kon de Franse regering zeer machiavellistisch verleiden tot steun aan de rebellen. 'Le Génie Franklin' is er tot vandaag een begrip, wat een reusachtig standbeeld tegenover de Eiffel Toren bewijst!Hoogbejaard was hij present in Philadelphia bij het opstellen van de Constitutie van 1787. Ook toen wist hij met enkele oneliners weer geschiedenis te schrijven. Nancy Pelosi citeerde hem zelfs nog in de belangrijkste speech van haar leven op 24 september 2019. ***Verder luisteren382 - 250 jaar Verenigde Staten: de Boston Tea Party en de rechtsbescherming van belastingbetalers in Nederland363 - Extra zomeraflevering: PG tipt boeken! (over de biografie van George III door Andrew Roberts)289 - Donald Trump als gevaar voor de democratie - Joe Biden en zijn strijd voor de ziel van Amerika281 - Fourth of July: Amerika reisgids voor politieke junkies138 - In het voetspoor van Amerikaanse Presidenten in Nederland121 - 4th of July special: Zakenlui als president van Amerika115 - Thomas Paine en De Rechten van de mens57 - Alexis de Tocqueville wilde Amerika begrijpen48 - Adam Smith en de welvaart van landen***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:26:45 – Deel 200:50:30 – Deel 301:15:28 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Ook deze kabinetsformatie blinkt niet uit in duidelijkheid en daadkracht. En dat terwijl de uitslag volgens velen zo glashelder leek en wees op een geheel nieuwe wind die zou gaan waaien. Jaap Jansen en PG Kroeger duiken in de patronen en factoren die in ons coalitieland het formeren van kabinetten moeizaam en risicovol maken.***Deze podcast is mede mogelijk gemaakt met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show!Deze aflevering bevat een advertentie van voor Eneco. Ga naar eneco.nl/test om te zien of Eneco Dynamisch bij jou past.Heeft u belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Zend een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl en wij nemen contact met u opOp sommige podcast-apps kun je niet alles lezen. De complete tekst en een overzicht van al onze eerdere afleveringen vind je hier***Complicerende Factor nummer 1 is de uitslag van de Tweede-Kamerverkiezingen. Als daarbij één partij een zó klinkende overwinning boekt, dat iedereen ervan schrikt, dan gaan de hakken in het zand bij alle anderen. Verkenning en onderhandelingen zitten dan vol beduchtheid voor overmoed, dominant gedrag en niet-onderhandelbare eisen vooraf. De formatie 2023-2024 is hiervan niet gevrijwaard.In de politieke historie is de formatie van 'het tweede kabinet Den Uyl' in 1977 hiervan een schoolvoorbeeld, terwijl een veel prudentere aanpak bij de formatie in 1986 voor Lubbers II dat soort vertragende en risicovolle perikelen leek te kunnen omzeilen.Complicerende Factor nummer 2 is nog een ander type verkiezingsuitslag. Want hoe moet het als twéé partijen fors winnen en beide in een coalitie hun triomf verzilverd willen zien? Ook dat is nu een zichtbare complicatie met de winning mood bij zowel NSC als PVV. Dit type risico leidt vaak tot de eis van heel precieze, achterdochtig vastgelegde afspraken.Voorbeeld hiervan is de formatie van Paars II in 1998. PvdA en VVD wonnen beiden fors en wilden allebei beloond worden. De samenwerking werd er heel stroperig door, met een regeerakkoord als ‘gestold wantrouwen’. Het nieuwe kabinet werd allesbehalve een succes.Complicerende factor nummer 3 is de noodzaak om bij grote financiële problemen op één lijn te komen, terwijl de plannen van partijen elkaar daar juist erg tegenspreken. Dit leidt vaak tot vertraging, gedetailleerd rekenwerk, pijnlijke uitruileffecten en wantrouwen. De actuele formatie is hier extra beladen omdat drie van de vier partijen geen gedegen en doorgerekend program hebben en al uit het eerste gesprek daarover allerlei gedoe naar buiten lekte; vooral over BBB.Schoolvoorbeelden van deze factor zijn de formaties Van Agt II in 1981 én Balkenende I in 2002. Dat eerste kabinet viel zelfs al bij aantreden over de concrete uitleg van de financiële ingrepen in de concept-regeringsverklaring! Onder Balkenende bleek de formatie nooit echt afgerond te zijn doordat binnen de LPF het gedoe rond de begroting nooit ophield tot de zaak klapte.Complicerende factor nummer 4 is de noodzaak om bij grote, principiële thema's op één lijn te komen, terwijl de plannen van partijen juist daar elkaar erg tegenspreken. Ook daar kunnen gebrek aan empathie en groeiend wantrouwen tot grote vertraging en complexe situaties leiden. In de actuele formatie concentreert zich dit vanaf dag één rond de principiële problematiek van grondrechten, rechtsstatelijkheid en het respect daarvoor.Voorbeeld hierbij is hoe zowel bij de vorming van Rutte III (2017) als Rutte IV (2021) de principiële verschillen tussen ChristenUnie en D66 de besprekingen ernstig bemoeilijkten en men op zoek moest naar allerlei ingewikkelde uitstelmanoeuvres.Complicerende Factor 5 is het bestaan en voortzeuren van oud zeer en diepe argwaan uit soms vele jaren tussen partijen. Slaagt een informateur er niet in iets van een gunfactor of vertrouwen te doen groeien, dan ondermijnt zoiets heel de formatie. Actueel zien we hoe de PVV op haar meest pregnante thema - asiel en migratie - de tweede coalitiepartij, de VVD, door de spreidingswet volstrekt niet vertrouwt en anderen de PVV niet inzak Europa en internationaal beleid.Schoolvoorbeelden hiervan zijn uiteraard de epische formatie Van Agt II in 1981 en ook de ernstige vertrouwenscrisis tijdens de allereerste verkenningsfase van Rutte IV in 2021. Deze bleven het hele bestaan van die twee kabinetten funest domineren.Dramatisch is de formatie van 1963 waarin nota bene de vicepresident van de Raad van State en koningin Juliana samenspanden tegen de nieuwe KVP-leider Wimme de Kort. Diens ondergang zette een proces van intern gedoe in gang dat twee kabinetten op rij snel deed sneuvelen en die partij fataal zou raken. En leidde tot de komst van D66!Complicerende Factor nummer 6 is de rol die partijen moeten spelen zonder enige traditie in bestuur en coalitievorming. De formatie is dan vaak voor de andere partijen een soort gedragstest waarin men heel omzichtig te werk moet gaan. De actuele formatie is hier natuurlijk exceptioneel omdat drie van de vier onderhandelende partijen 'novieten' zijn evenals de informateur in zijn rol. De enige ervaren partij is de zware verliezer van de verkiezingen.Voorbeelden hiervan zijn Balkenende I met de LPF als 'noviet' en Rutte I, waarin de PVV als gedoogpartner meedeed. Beide kabinetten sneuvelden roemloos na korte tijd.In de actuele situatie moet ook nog meegewogen worden dat drie van de vier potentiële partners nauwelijks in staat lijken een keur van gedegen bewindslieden te selecteren en het feit dat de enige partij met regeerervaring liever slechts zou gedogen. Tevens zal na de doorgewinterde Mark Rutte nu een premier aantreden óf zonder enige bestuurlijke ervaring die Europees en internationaal grote vragen oproept (Wilders!) óf iemand van buiten de vier partijen die bij die partners geen langdurige loyaliteit heeft opgebouwd (Plasterk!).Zes factoren kortom die een vlotte afronding van de besprekingen onwaarschijnlijk en vooral ook onverstandig zouden maken.***Verder lezenJoop van den Berg - Kabinetsformatie 2024: Graag zorgvuldig, maar zonder spijkers op laag water***Verder luisteren393 - Op naar een extraparlementair kabinet!390 - Kabinetsformatie 2023: Het ethos van de haai388 - Kabinetsformatie 2023: de lucht is geklaard, vier partijen kunnen met elkaar verder386 – Ronald Plasterk, een verkenner met passie384 - De overrompelende overwinning van Geert Wilders. Opnieuw slaat Nederland een onbekende weg in385 - Jan de Koning en het verschil tussen een greppel en de laatste gracht179 - Kabinetsformatie 2021: Verkenners die schielijk van het toneel verdwenen, een politieke sluipmoord en de 'gouden standaard' van wijs en effectief formeren213 - Van Agt/Den Uyl/Terlouw (1981), de verschrikkelijkste kabinetsformatie ooit351 - Politiek als hartstocht: drie jonge bewindslieden uit het kabinet-Den Uyl vijftig jaar later***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:32:52 – Deel 201:01:07 – Deel 301:37:58 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

De rayonhoofden en ijsmeesters waren de voorbije weken in alle staten. Zou het dan toch? En ja, Jaap Jansen en PG Kroeger komen wel degelijk met de vaste winterboeken-editie. Ditmaal met een extra recensie: een doorwrochte analyse van een brief die in de Tweede Kamer niet mocht worden voorgelezen.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show! Ben je vriend (of word je het nu nog snel) dan kun je meedingen naar een van de boeken die we bespreken: Abraham Kuyper, een leven in de journalistiek (beschikbaar gesteld door uitgeverij Boom) en Hoogteroes (beschikbaar gesteld door De Arbeiderspers).Heb je belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Zend een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl en wij nemen contact opOp sommige podcast-apps kun je niet alles lezen. De complete tekst en een overzicht van al onze eerdere afleveringen vind je hier***1] Een saluut aan Mathieu SegersKort voor zijn overlijden op 16 december 2023 zond Segers ons zijn nieuwste boek: The Origins of European Integration - The Pre-History of Today's European Union, 1937–1951. Het bewijst eens te meer het grote verlies nu hij niet meer onder ons is. Elke pagina van dit rijke werk bevat voor uren en dagen aan nieuwe inzichten en verrassingen uit de voorgeschiedenis van de EU. Over de doorwerking van het Marshallplan; de grote betekenis van de oecumenische beweging; Piet Lieftinck en Ludwig Erhard in 1949 en over de historische missie van de christendemocratie.Maar nog het meest treft de eerste zin van dit magnum opus. Onvermoed en onverwacht brengt de visie daarin zijn erfenis en die van de eveneens onlangs gestorven Jacques Delors bijeen. Europa staat voor de opdracht zich nu voor een derde maal opnieuw uit te vinden. 2] Waar Europa ooit begonWe kennen het vaste verhaal. De Europese beschaving ontsprong in drie eeuwenoude steden. Jeruzalem, Athene en Rome. Maar hoe ontstonden die urbane fundamenten nu echt? The Life and Death of Ancient Cities: A Natural History van Greg Woolf vertelt hoe historici, archeologen, biologen, klimaatdeskundigen en antropologen hun kennis daarover steeds meer aaneenvlechten.Het levert vele verrassende inzichten en dwingt ons vele bekende verhalen en feiten te herzien. Dat juist de Middellandse Zee bakermat werd van Europa kwam bijvoorbeeld doordat men leerde zeilen in plaats van roeien. En waar kwam het brood vandaan dat de inwoners konden eten van het in zijn glorietijden snel groter wordende Athene? Van in graanexporten gespecialiseerde Griekse havens op de Krim. En zo nog veel meer in dit bijzondere boek.3] De journalist die minister-president werdJohan Snel was al eens bij ons te gast over zijn meeslepende biografie van alpinist, predikant, politicus, wereldreiziger en universiteitsoprichter Abraham Kuyper. Zijn proefschrift - Abraham Kuyper, een leven in de journalistiek - diept één van die aspecten verder uit. Die van de ongekende veelschrijver en mediavernieuwer. Ook dát was Kuyper.Hij schreef niet alleen tienduizenden stukken en ruim 200 boeken, hij bouwde ook aan een internationaal netwerk van journalisten. De journalistiek werd door zijn bezielende leiding een serieuze professie die ging opkomen voor haar vrijheid, integriteit en kwaliteit. Kuyper keek daarbij altijd verder dan zijn eigen 'zuil' of kerk. Snel brengt dit levensverhaal met panache en vol verrukkelijke verhalen en excentrieke belevenissen.4] De Robert Caro van het KremlinStephen Kotkin doet voor Jozef Stalin wat Robert Caro doet voor LBJ. Zijn boeken Stalin: Volume I: Paradoxes of Power, 1878–1928 en Stalin: Volume II: Waiting for Hitler, 1929–1941 schetsen in duizenden pagina's het leven en de tijd van een 'larger than life' heerser. Een literaire tour de force.Van Stalins armoedige jeugd in Gori in Georgië en het rebelse broeinest van zijn priesterseminarie tot de jaren aan de Poolgrens in Siberië na een carrière als bankrover, beleeft de lezer mee. En ook zijn machtsdrift, zijn genie als bureaucraat, zijn honger naar kennis als autodidact, zijn paranoia, wreedheid en obsessies met Finland, Mongolië en Japan. Zijn eenzaamheid na de zelfmoord van zijn vrouw Nadja. En hoe hij wachtte tot Hitler zou aanvallen en dat toen niet wilde geloven.5] De roes van WeimarDe pleinen in Duitse steden staan nu, in januari 2024, bomvol. 'Nie wieder!' roepen de burgers en masse. Alle reden om juist nu het boek Höhenrausch - Hoogteroes - van Harald Jähner te lezen. Opnieuw komt hij met een fascinerend tijdsbeeld van de cultuur, maatschappij en politiek van Duitsland, nu die van de 'Goldene Zwanziger' en de Weimar-republiek. Het was een decennium van een 'Siegeszug befreiter Lebensweisen'.Jähner slaagt erin die periode niet te benaderen vanuit het perspectief achteraf, vanuit de doem van de ondergang en het Derde Rijk. We beleven juist de opmars van geëmancipeerde vrouwen, technologische evoluties, culturele bevrijding en 'amerikanisering' met jazz, radio en dansfeesten. En steeds is merkbaar hoe kwetsbaar Weimar was. Hoe de nederlaag in 1918, de giga-inflatie, het leven op de pof en de depressie vanaf 1930 voortdurend nieuwe kansen en ideeën lieten struikelen.6] Een brief van het IdaveldFvD’er Freek Jansen schreef voorzitter Bosma bij zijn afscheid als Tweede-Kamerlid naar goed gebruik een brief. Die las hem niet voor en dat was nieuw. “Eigenlijk doodzonde”, vindt PG.Wie de tekst ervan serieus neemt, ontmoet een hele reeks politiek-filosofische toespelingen en historische verwijzingen die niet zomaar terzijde geschoven mogen worden. Jansen benoemt zichzelf tot hoeder van ‘de ideologische, zuivere lijn’ van Forum tegen ‘het parlementarisme’ en voor ‘het herstel van de natuurlijke orde’. Daarin brengt hij een paar duidelijke boodschappen.Hij doet een verwoede aanval op de erfenis van de Frankfurter Schule en dat niet voor het eerst. PG schetst wat daarbij het antisemitische hondenfluitje over ‘zelfhaat’ en ‘de vroedvrouw van onze opheffing’ vormt. En wat dit verbindt met het laatste boek van Mathieu Segers.De strijd voor die 'natuurlijke orde' en Jansens mythische verwijzing naar ‘Nederland als Idaveld’ plaatsen zijn boodschap in het sociaaldarwinisme van de 19e eeuw. Zelden klonk de fluit zo luid en zo schel.***Verder luisteren109 - Mathieu Segers: Sterke lidstaten maken Europa sterk336 - Timothy Garton Ash: Hoe Europa zichzelf voor de derde keer opnieuw uitvindt82 - Edward Glaeser: Why we should love cities318 - 2023: het jaar van grote inflatie, Koude Oorlog, roemruchte veroveraars en omwenteling in Den Haag (oa over Stalin en stedenstichter Alexander de Grote)149 - De zeven levens van Abraham Kuyper, een ongrijpbaar staatsman354 - Eenzaamheid, machtsstrijd en repressie in het Russische rijk van Poetin, Stalin en tsaar Nicolaas II394 – Honderd jaar na zijn dood: de schrijnende actualiteit van Lenin113 - De Jaren '20 als wenkend perspectief322 - 30 januari 1933, een fatale dag voor Duitsland en de wereld152 - De 19e-eeuwse wortels van Forum voor Democratie30 - Baudet en de Uil van Minerva317 - Extra winteraflevering: PG tipt boeken!***Tijdlijn00:00:00 – Deel 1: Mathieu Segers00:38:00 – Deel 2: Greg Woolf00:45:35 – Deel 3: Johan Snel00:57:33 – Deel 4: Stephen Kotkin01:20:06 – Deel 5: Harald Jähner01:29:19 – Deel 6: Freek Jansen01:57:00 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

De eerste heerser van de Sovjet-Unie, Vladimir Iljitsj Oeljanov, leefde van 22 april 1870 tot 21 januari 1924. Honderd jaar na zijn dood lijkt hij bijna vergeten, maar is relevanter en actueler dan ooit. Jaap Jansen en PG Kroeger vertellen over zijn leven en werk, zijn politieke en wereldwijde erfenis en zijn opmerkelijke actualiteit in de 21e eeuw.   ***Betrouwbare Bronnen is mede mogelijk gemaakt met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show!Deze aflevering bevat een advertentie van voor Eneco. Ga naar eneco.nl/test om te zien of Eneco Dynamisch bij jou past.Heb je belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Zend een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl en wij nemen contact met u opOp sommige podcast-apps kun je niet alles lezen. De complete tekst en een overzicht van al onze eerdere afleveringen vind je hier***Lenin - de schuilnaam van de revolutionair, verwijzend naar de Siberische rivier de Lena - groeide op in een gezin van ongekende sociale mobiliteit vanuit een lijfeigenenfamilie tot in de erfelijke adelstand. De executie van zijn broer als complotpleger tegen de tsaar deed de scholier radicaliseren en dat proces is heel zijn leven voortgegaan.    Hij was een theoreticus voor wie de leer van Marx en diens toekomstvisioenen een abstracte werkelijkheid vormden. Het socialistische ideaal mocht wat hem betreft slechts door een kleine voorhoede en met geweld van bovenaf gerealiseerd worden. Daarin was hij een buitengewoon pragmatisch leider.Je kon immers met iedereen een alliantie sluiten die dat theoretisch ‘absoluut ware’ dichterbij hielp brengen. Van Kaiser Wilhelm II tot een aartskapitalist als Herbert Hoover – de meest uiteenlopende bondgenoten benutte hij voor zijn machtsstreven.   Eenmaal aan de macht - na bijna twee decennia van ballingschap buiten Rusland - was hij een meedogenloos tiran. Burgeroorlogen, hongersnoden en repressie waren middelen waar hij niet voor terugschrok om de macht van ‘de partij' te vestigen en onstuitbaar te maken. Tegelijk schetste Lenin een propaganda-imago van het meest progressieve, cultureel innovatieve en het volk brood, vrijheid, elektrificatie en gelukbrengend regime in de wereldgeschiedenis.   Zijn opvolger Stalin heeft zich altijd in opmerkelijke bescheidenheid "leerling van de grote Lenin" genoemd. Hij bouwde een persoonscultus op rond de voorganger die vooral natuurlijk hemzelf legitimeerde. Hoe Stalin in de laatste twee jaar daadwerkelijk omging met de stervende Lenin is een ander verhaal; een gruwelsprookje.   Lenin bleef de icoon, zeker na de destalinisatie. Ook Michail Gorbatsjov onderstreepte altijd zijn verering voor de oprichter van de Sovjet-Unie. En Vladimir Poetin? Die verfoeit Lenin en maakt hem daarmee in deze tijd ineens hoogst actueel.  Lenin was immers de doodgraver van het Russische imperium en schonk onderworpen volkeren van de tsaar hun soevereiniteit in aanloop naar de 'wereldrevolutie' van Karl Marx. Poetin herstelt allengs de reputatie van Stalin als 'wreed doch krachtdadig redder' en spiegelt zich aan de meest repressieve Tsaren als Nicolaas I en Alexander III. Hun rijk werd door Lenin verwoest en diens faam werd door Gorbatsjov gekoesterd.    Des te opvallender is het dat Poetin nadrukkelijk en bewust verbergt dat hij zelf op niemand zo lijkt als op Lenin. Zijn tactiek om de macht te grijpen en methode van heersen zijn puur leninistisch.  Zoals ook de politieke strategie van de extreemrechtse en extreemlinkse groeperingen die Poetin in Europa steunt leninistisch pur sang is. Diens methodieken van permanente radicalisering, argwaan en zuiveringen én diens opportunisme en killersinstinct zien wij dezer dagen opnieuw op het politieke toneel.***Verder lezenVictor Sebestyen - Lenin, leven en legende***Verder kijkenZie en hoor Lenin spreken: "Wat is Sovjetmacht?"Bertrand Russel over zijn ontmoeting met Lenin in 1920Poetin: "Lenin legde een tijdbom onder Rusland"Poetin bezoekt de opgebaarde Michail Gorbatsjov***Verder luisteren21 - Poetins rolmodel Tsaar Nicolaas I19 - Anne Applebaum: Poetin en de destabilisering van het Westen188 - De ondergang van de Sovjet-Unie: 1991, het jaar waarin Gorbatsjov in de afgrond staart en Poetin gemeenteambtenaar wordt253 - Poetins bizarre toespraak: hoe de president de geschiedenis van Oekraïne herschrijft354 - Eenzaamheid, machtsstrijd en repressie in het Russische rijk van Poetin, Stalin en tsaar Nicolaas II257 - Het machtige Rusland als mythe: hoe 'speciale militaire operaties' een fiasco werden258 - De kille vriendschap tussen Rusland en China248 - Oekraïne en de eeuwenoude vriendschap tussen Duitsland en Rusland346 - Alle Menschen werden Brüder!***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:34:33 - Deel 200:55:40 - Deel 301:19:16 - EindeZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

De verkiezingsuitslag op 22 november 2023 was duidelijk. Maar bijna twee maanden later is er van die duidelijkheid nog weinig concreets te merken. Op één ding na: er komt hoogstwaarschijnlijk geen gewoon parlementair meerderheidskabinet dat 'gewoon' regeren gaat. Jaap Jansen en PG Kroeger vertellen waarop je in de kabinetsformatie moet letten om die duidelijkheid wél te krijgen.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show!Heb je belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Zend een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl en wij nemen contact opOp sommige podcast-apps kun je niet alles lezen. De complete tekst en een overzicht van al onze eerdere afleveringen vind je hier***De verwarring tot nu toe is vooral te danken aan het feit dat PVV, VVD, NSC en BBB vooropzetten wat zij niét willen. Wat dan wél - dat blijft mistig. Zo wil de VVD voluit meeonderhandelen, maar straks geen liberalen in de ministerraad zien aantreden. De PVV is simpelweg niet in staat eigen bewindslieden af te vaardigen bij gebrek aan partijleden. NSC benadrukt een extraparlementair kabinet noodzakelijk te vinden voor een nieuwe bestuurscultuur. Maar het maakt niet concreet wat zo'n kabinet eigenlijk zou zijn, het staat zelfs niet als wens of eis in het verkiezingsprogramma van de nieuwe partij.Niettemin maken Jaap en PG helder dat zo'n ongedefinieerde constructie met een algemeen 'regieakkoord' (ideetje van BBB) voor elk van de vier partijen het meest aanlokkelijk is. Je kunt er elk moeilijk thema of dilemma mee vooruitschuiven en afzien van financiële doorrekeningen.Wat is nou zo’n extraparlementair kabinet. Of, zoals Jaap liever zegt: buitenparlementair kabinet. De politieke historie kent ze wel degelijk. Ze waren usance tussen 1848 en 1917. PG herinnert eraan dat ook Thorbecke graag afzag van duidelijke afspraken vooraf en de Kamer toeriep: "Wacht op onze daden!" De hang naar zo'n kabinet is dan ook een stukje antipolitieke nostalgie. De 'nieuwe bestuurscultuur' blijkt een verlangen te bevatten naar het Nederland van voor 1917.Na 1945 was er éénmaal zo'n kabinet. Het kabinet-Den Uyl. Maar daarbinnen waren de ministers van PvdA en D66 nu juist zeer sterk politiek gebonden en moest de ploeg bij zware crises geopolitiek, economisch en monarchaal een stevig politiek-parlementair draagvlak opbouwen.In de 'Plasterk-formatie' zouden de fracties tot de conclusie kunnen komen, dat zij – net als Dilan Yesilgöz en Pieter Omtzigt zich hadden voorgenomen – het beste alle vier kunnen gaan ‘gedogen’.Dat heeft voor elk van hen vooral veel voordelen, zij het dat de veelgeroemde transparantie van bestuur en beleid dan het eerste slachtoffer is. Wel kan de premier dan in de persoon van Ronald Plasterk een PvdA'er zijn die net als de andere bewindslieden geen formele binding met de coalitiefracties heeft.Zo'n opmerkelijk geconstrueerd kabinet - echt iets anders dan het 'zakenkabinet' waar Pim Fortuyn van droomde of een 'minderheidskabinet' waarover NSC in zijn verkiezingsprogramma schrijft - zal zich natuurlijk wel fors willen profileren als de geest van een nieuwe tijd. Mark Rutte en zijn 'kartel' zijn weg en dat willen ze dan laten weten ook. Jaap en PG noteren vast met welke symbolische daadkracht het nieuwe kabinet bij aanvang zal kunnen pronken.Van de plicht van de koning voortaan ook 'gewoon belasting te betalen' tot afschaffing van een reeks ministersposten en begrotingen. Van het schrappen van het derde NPO tv-net tot het opschorten van de Pensioenwet en de terugkeer van Rita Verdonk als wraak op Rutte.***Verder luisteren390 - Kabinetsformatie 2023: Het ethos van de haai388 - Kabinetsformatie 2023: de lucht is geklaard, vier partijen kunnen met elkaar verder386 – Ronald Plasterk, een verkenner met passie384 - De overrompelende overwinning van Geert Wilders. Opnieuw slaat Nederland een onbekende weg in380 - Campagne 2023: knollen en citroenen en Haagse trucs372 - Nieuwe partijen als Nederlandse traditie - en de afgrond die altijd weer dreigt351 - Politiek als hartstocht: drie jonge bewindslieden uit het kabinet-Den Uyl vijftig jaar later296 - Doe effe normaal man! De macht der gewoonte in de Nederlandse politiek***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:23:14 – Deel 200:47:34 – Deel 301:22:04 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Jaap en PG wensen de luisteraars van Betrouwbare Bronnen alle goeds, veel inspiratie en geluk in het nieuwe jaar. Om hier meteen een kleine bijdrage aan te geven duiken we in deze laatste aflevering van 2023 alvast in dát verleden dat nu juist 2024 van bijzondere betekenis maakt. Voor de zesde maal sinds de start van Betrouwbare Bronnen kijken we naar momenten en mensen die in het nieuwe jaar herdacht en herinnerd zullen worden.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show!Heeft u belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Zend een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl en wij nemen contact met u opOp sommige podcast-apps kun je niet alles lezen. De complete tekst en een overzicht van al onze eerdere afleveringen vind je hier***Met de Europese parlementsverkiezingen in aantocht komt allereerst het jaar 2004 in beeld. Toen immers traden liefst tien nieuwe landen toe tot de EU. Het is de moeite waard hun ontwikkeling en rol sindsdien te beschouwen. De drie Baltische staten, de Tsjechen, Slovenen, Slowaken en Polen werden groeibriljanten die soms zelfs in hoog tempo klaar waren om mee te doen in de Eurozone. Buitenbeentje blijkt Hongarije, dat zich economisch en politiek ging isoleren. 2024 wordt dan ook extra spannend als Viktor Orbán in de tweede helft van 2024 EU-voorzitter wordt na de Belgen! In 2004 was één Europeaan nog vol goede moed. Otto, de hoogbejaarde, laatste Habsburgse kroonprins, was dankbaar en geroerd bij de triomf waardoor zijn Hongaarse vaderland ging meedoen in een vrij Europa.1824 is voor Europa eens te meer een jaar om nu te vieren. Toen klonk op 7 mei in Wenen voor het eerst de Negende van Beethoven! Dat had nog heel wat voeten in de aarde, vertelt PG.In Amerika zijn er twee historische momenten die juist nu actueel en relevant zijn. Ten eerste een tragedie. Wie kan vergeten hoe in 1974 Richard Nixon ten onder ging? Het 'Smoking Gun' bandje van zijn gesprekken deed hem finaal de das om. En juist waar het in de Watergate-affaire om ging, gaat het nu ook in de vele zaken tegen Donald Trump om: 'cover ups', 'obstruction of justice', knoeien en verdoezelen.De triomf bij de presidentsverkiezing van 1984 zal ook volop in beeld zijn. De toen oudste president ooit zegevierde als bijna niemand eerder. Met argumenten waarmee Joe Biden nu ook wil pronken. Lukt het hem Ronald Reagans 'morning again in America' te evenaren?Voor Nederland is 2024 een waarin we terugkijken naar grote momenten in onze historie. Bovenal naar 1949. 75 jaar geleden kwam een einde aan het land zoals we dit sinds 1648 hadden gekend. Het koloniaal imperium werd opgedoekt en de toetreding tot de NAVO eindigde de politiek van neutraliteit en 'nationale soevereiniteit' die eeuwenlang domineerde. Nederland werd ingebed in een Europees en geopolitiek geheel, als waardengemeenschap en als verdedigingsalliantie tegen tirannie. Nu actueler dan ooit.In 1994 begon ook een nieuw tijdperk. Dat van de paarse jaren met Wim Kok als premier. Nu zien we scherper dat toen ook de opmars van versplintering en populisme zich aandiende. En met dit begin kreeg ook de loopbaan van Geert Wilders een opmerkelijke impuls. Hij bleek toen al een consistente politiek te volgen - als een Orbán voordat Orbán zelf dat pad insloeg!Ook Europees kijken we terug naar momenten van tragedie en triomf. In 1974 dumpte het Kremlin Nobelprijswinnaar Aleksandr Solzjenitsyn door hem in een vliegtuig naar Frankfurt te zeten. De Sovjetleiding hoopte van zijn verzet en inspiratie af te zijn, een fatale denkfout. Ook dit is nu weer hoogst actueel. Waarom Frankfurt? Dat was te danken aan bondskanselier Willy Brandt. Een gul gebaar naar de grote schrijver was zijn laatste mooie moment in 1974. Brandts politieke ondergang was een ongekende tragedie.2024 is in kunst en cultuur zonder twijfel een groot herdenkingsjaar. Op 3 juni 1924 stierf Franz Kafka. En heel recent kwam weer een uniek aspect van zijn werk aan het licht. De schrijver blijkt ook een fascinerend tekenaar. En zijn leven wordt nu zelfs een filmserie!1824 is het geboortejaar van Anton Bruckner. Het Concertgebouworkest zal daarom uitpakken met een cyclus van zijn grootse negen symfonieën onder een reeks bijzondere dirigenten. Bruckners werk is immers het hart van het repertoire van dit orkest en zijn traditie.En natuurlijk 1724! 300 jaar geleden klonk in Londen de première van een van de meest flitsende en politieke opera's: 'Giulio Cesare in Egitto' van Georg Friedrich Händel. Een vilein, sexy, wreed, machtsbelust en moorddadig stuk in het Midden-Oosten met een verliefde veroveraar en heerser en een meedogenloze prinses die zélf de Farao wil zijn. Krijgen we de historie nóg actueler in 2024?***Verder kijkenNixon: the smoking gun tapeDe complete film Im Schatten der Macht (over het politieke einde van Willy Brandt)Handel: Giulio Cesare in Egitto, opera in three acts, HWV 17 | Andrea Marcon & La Cetra***Verder luisteren (hier in de volgorde zoals ze in aflevering 392 genoemd worden)63 - Judit Varga, minister van Justitie van Hongarije: lessen uit de geschiedenis346 - Alle Menschen werden Brüder!51 - Nixon, Clinton, Trump - PG en de historie van het fenomeen 'Impeachment'345 - Leiders op leeftijd. Krasse knar Joe Biden is niet de enige361 - Vilnius, juli 2023: NAVO-top in het oog van de storm359 - Nederland en de slavernij, 150 jaar na de afschaffing64 - Wim Kok, een leven op eigen kracht - gesprek met biograaf Marnix Krop09 - Special: leven en werk van Wim Kok. Met Jeltje van Nieuwenhoven, Joop van den Berg, Gijs van Dijk en PG Kroeger161 - Hans van Mierlo, een politieke popster169 - Vijftien jaar Partij voor de Vrijheid van Geert Wilders260 - De toesprakentournee van Volodimir Zelenski en de worsteling van de SPD met de erfenis van Brandt en Schröder70 - 'Voorzitter, het is Kafka!' - PG Kroeger over leven en werk van Franz Kafka387 - Niets is zó politiek als opera - 100 jaar Maria Callas***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:27:05 – Deel 201:05:37 – Deel 301:31:16 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

In 1958 was België het eerste land dat de nieuwe Europese Gemeenschap mocht voorzitten. Het komend halfjaar mogen onze zuiderburen onder leiding van premier Alexander de Croo voor de dertiende maal hun politiek vernuft inzetten voor een hele reeks complexe EU-vraagstukken. Jaap Jansen en PG Kroeger kijken vooruit, analyseren de aanpak en zwaartepunten van de Belgen en waarom ‘de Ollanders’ hen eigenlijk nooit écht begrijpen.***Betrouwbare Bronnen is mede mogelijk gemaakt met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show!Deze aflevering bevat een advertentie van NordVPN. Met deze vpn-verbinding kun je overal je favoriete websites bezoeken en je privacy is beschermd. Kijk op https://nordvpn.com/bronnen - Als je voor 9 januari 2024 een abonnement neemt, krijg je er een Amazon cadeaubon bij!Deze aflevering heeft ook een advertentie voor Bamigo. Ga naar bamigo.com en gebruik de geheime code: betrouwbaar25Deze aflevering bevat tevens een korte advertentie van Triodos Bank. Kijk voor fossielvrij sparen en een aantrekkelijke spaarrente op triodos.nl/betrouwbaarHeeft u belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Zend een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl en wij nemen contact met u opOp sommige podcast-apps kun je niet alles lezen. De complete tekst en een overzicht van al onze eerdere afleveringen vind je hier***Het Spaanse voorzitterschap verrichtte een huzarenstukje. Omdat plots nationale verkiezingen en een kabinetsformatie nodig bleken, moest premier Pedro Sanchez zich strikt focussen op de essentiële, zware dossiers. Dit is leerzaam voor de Belgen, want ook hen wachten verkiezingen, zelfs 'megaverkiezingen' op alle politieke niveaus.België moet in elk geval de principeakkoorden uit het Spaans halfjaar concreet invullen: toetredingsonderhandelingen met Moldavië en Oekraïne, de nieuwe Maastricht-criteria en het akkoord over asiel en migratie. En er moet een afspraak komen over de meerjarige EU-begroting. Een mooie uitdaging aan de behendige minister van Financiën, Vincent van Peteghem. En ook daar zal een nieuw kabinet in Den Haag niet omheen kunnen.De Belgen hebben een stevig inhoudelijk werkprogramma opgesteld. Jaap en PG vinden daarin een reeks interessante acties en initiatieven. Van een onvermijdelijk Kuifje-accent op de ruimtevaart tot een fiks pakket rond de 'sociale pijler' van de EU. Daarin wordt voortgebouwd op het 'Jaar van de vaardigheden' de lessen uit de pandemie en het historische werk van Jacques Delors.Het geopolitieke Europa krijgt forse nadruk. De Belgen noemen dat 'mensen en grenzen beschermen'. Bovendien krijgt het Europese antwoord op Xi Jin Ping en zijn Zijderoute nadrukkelijk aandacht.Natuurlijk kijken Jaap en PG ook met een schuin oog naar de komende Belgische verkiezingen. Die verrassen met de herrijzenis van oud-premier Elio di Rupo als Europees kandidaat voor de socialisten. En er dreigt electorale ellende voor de liberale Open VLD. Premier De Croo blijkt niettemin een positivist à la Mark Rutte, gelet op zijn nieuwste boek ‘Het beste moet nog komen’.Niet alleen bij zulke verkiezingen is merkbaar dat de noorderburen meestal weinig snappen of weten van de Belgen. PG zoekt een verklaring daarvoor en vindt die in de zo fundamenteel andere historische wortels binnen de Nederlanden na de Bourgondische eeuw en de afscheiding van de Republiek. Het huidige België bleef eeuwenlang een soort 'lidstaat' van een barok, multicultureel, katholiek, Europees en mondiaal imperium van de Habsburgers. Kleurrijke heersers, culturele grandeur en complexe relaties met Madrid en Wenen gaven hen een soort EU-DNA avant la lettre.Tragisch symbool daarvan was het Brusselse Paleis op de Coudenberg, een van de meest spectaculaire keizersresidenties van Europa vol grootse kunst. Je vindt er niets meer van terug na de verwoestende brand van 1731. Of toch wel? En ook die restanten zijn weer symbolisch. Met voorganger Spanje en opvolger Hongarije als EU-voorzitter delen de Belgen onderhuids een diep Habsburgs verleden dat hun noorderburen nimmer zullen begrijpen.***Verder lezenHet Belgisch EU-voorzitterschap, de website***Verder luisteren373 - Nederland en België: de scheiding die niemand wilde355 - Modern en succesvol Spanje wordt EU-voorzitter en houdt verkiezingen344 - Nederland in Europa: een masterclass door Tom de Bruijn336 - Timothy Garton Ash: Hoe Europa zichzelf voor de derde keer opnieuw uitvindt282 - Hoe Sammy Mahdi - de nieuwe Vlaamse leider - de christendemocraten er weer bovenop wil helpen272 - Dankzij Poetin: nu écht intensief debat over de toekomst van Europa256 - Na de inval in Oekraïne: 'Nu serieus werk maken van Europese defensiesamenwerking'229 - Kristof Calvo: wat de Nederlandse en Belgische politiek van elkaar kunnen leren190 - Napoleon, 200 jaar na zijn dood: zijn betekenis voor Nederland en Europa71 - Caroline de Gruyter: 'Brexit maakt Europa sterker' - De EU als het Habsburgse Rijk van onze tijd63 - Judit Varga, minister van Justitie van Hongarije: lessen uit de geschiedenis49 - De koningen van Hispanje die wij altijd hebben geëerd***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:33:22 – Deel 200:54:14 – deel 301:18:57 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

De verkenner trekt een nieuw jasje aan. Ronald Plasterk wordt nu informateur en is slechts één stap verwijderd van het Torentje. Jaap Jansen en PG Kroeger zagen het debat in de Tweede Kamer over het verslag van zijn verkenning en noteerden een reeks ongebruikelijke en opmerkelijke politieke feiten. En een haai uit een kinderfilm zwom ook nog even langs.Het debat van 13 december 2023 leek nogal op dat van 1 april 2021, het ‘Pieter Omtzigt, functie elders’ debat dat geschiedenis schreef. Na een turbulente verkenningsfase ontplofte de Kamer. Informateur Plasterk moet de brokstukken zien te lijmen en partijen bij elkaar weten te houden. En de nu volgende fase van bevat een explosieve serie tijdbommen die hij onschadelijk moet zien te maken.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show!Heeft u belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Zend een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl en wij nemen contact met u opOp sommige podcast-apps kun je niet alles lezen. De complete tekst en een overzicht van al onze eerdere afleveringen vind je hier*** Als één ding duidelijk werd, dan is het wel dat Geert Wilders zijn verkiezingswinst beschouwt als een mandaat om geen enkele reflectie op de voorbije twintig jaar van de PVV toe te staan. Hoezeer hij ook gefileerd werd over vroegere daden en uitspraken en hun anti-rechtsstatelijke inhoud, hij verklaarde steeds feller nimmer ergens excuses voor te maken of nuances aan te brengen.Zeker niet voor zijn bezoek aan Moskou en de Kremlingezinde uitingen vier jaar na de aanslag op MH17 en de inval in de Krim. "Vals, gemeen!" siste hij Rob Jetten (D66) daarover toe. Het bracht Frans Timmermans (GroenLinks-PvdA) op de analogie met de zogenaamd vegetarische haai Bruce uit de Disneyfilm Finding Nemo.Ook Caroline van der Plas (BBB) en Dilan Yesilgöz (VVD) lieten blijken tabak te hebben van de weifelingen en staatsrechtelijke aarzelingen bij Pieter Omtzigt (NSC). Ze willen tempo maken naar een rechts kabinet om hun kiezers niet nu al te hoeven ontrieven. In een dag of twee moet ‘de basislijn’ over de grondrechten toch wel duidelijk zijn, vinden ze, en kregen daarvoor steun van de partijen aan uiterste rechter- én linkerzijde.Omtzigt stond binnen het kwartet op rechts alleen en begon zo te zwabberen, dat hij stormen interrupties uitlokte. Hij erkende ‘geen lijsten’ met te bespreken constitutionele pijnpunten te hebben. Ook daarom weigerden Wilders en hij de kamer een verslag van de informateur over dat eerste aspect van de komende onderhandelingen toe te zeggen.Hoe gevoelig juist zulke staatsrechtelijke elementen nu zijn werd onbedoeld aangetoond door Yesilgöz. Met een achteloze motie namens het rechtse kwartet stak zij het lont aan. Termen als 'politiek vandalisme' klonken. Dat kwam verrassend overeen met een analoog incident tijdens de avond vóór het debat. Toen dreigde premier Mark Rutte – die al demissionair is! - unverfroren met aftreden van het hele kabinet over een motie van SGP, SP, BBB en NSC tegen nieuwe EU-hulp aan Oekraïne.Het debat liet zien dat het kabinet-Rutte IV onttakeld is. De consequenties daarvan kunnen groot zijn. Ook is helder dat Wilders klem zit tussen zijn machtspretentie en weigering de PVV realiter te zien veranderen. En Frans Timmermans ontpopte zich als een ras-parlementariër die nimmer weggeweest lijkt van het Binnenhof. Even grijnsde hij zelf als een haai die zijn prooi zag spartelen.Opvallend effectief waren gedegen interrupties door Jetten en Henri Bontenbal, waarbij hun verschillen in stijl elkaar verfijnd aanvulden. De CDA-leider kaapte het debat inhoudelijk door het agenderen van het dieperliggende motief van 'een democratisch ethos' dat meer inhoudt dan de formalismen waarmee PVV, BBB en VVD Omtzigt probeerden af te kopen.Een interruptie van Bontenbal deed Yesilgöz onthullen hoezeer zij haar VVD al heeft uitgeleverd aan de nukken van Wilders. Om met Bette Davis te spreken in een andere iconische film: “Fasten your seat belts, it's gonna be a bumpy night!”***Verder luisteren388 - Kabinetsformatie 2023: de lucht is geklaard, vier partijen kunnen met elkaar verder386 – Ronald Plasterk, een verkenner met passie384 - De overrompelende overwinning van Geert Wilders. Opnieuw slaat Nederland een onbekende weg in357 – Kabinetsformatie 2021: House of Cards aan het Binnenhof. Annemarie Jorritsma en de obsessie met Pieter Omtzigt330 – Politieke paradoxen. Lessen uit de kabinetsformatie van 2021***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:26:30 – Deel 201:07:02 – Deel 301:26:34 – EindeZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Het nieuwe kabinet wordt geconfronteerd met drie grote uitdagingen: de klimaattransitie, de oorlog in Oekraïne en het grote tekort aan talenten en vakmensen op elk terrein. Elk van deze drie staat centraal in de energietransitie en de enorme inhaalslag die Nederland daar maakt. Maar we zijn er nog lang niet, hoe houden we dit succes vast en wat betekent een nieuwe coalitie voor dat succes? Jaap Jansen en PG Kroeger duiken daarin met topexpert Noé van Hulst van het Internationaal Energie Agentschap en Olof van der Gaag van de Nederlandse Vereniging Duurzame Energie.Van Hulst leidde een groep experts die voor de kabinetsformatie een cruciaal advies opstelde: de Keuzewijzer Klimaat en Energie. Een routekaart voor de komende kabinetsperiode en voor de langere termijn op weg naar 2050.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door de Nederlandse Vereniging Duurzame Energie en met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show!Deze aflevering bevat een advertentie van Triodos Bank. Kijk voor fossielvrij sparen en een aantrekkelijke spaarrente op triodos.nl/betrouwbaarHeeft u belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Zend een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl en wij nemen contact met u opOp sommige podcast-apps kun je niet alles lezen. De complete tekst en een overzicht van al onze eerdere afleveringen vind je hier***In het klimaat- en energiebeleid is de tijd van papieren plannen voorbij. "Implementeren, implementeren, implementeren!" onderstreept Noé van Hulst. “Niet per sé altijd in deze volgorde”, grapt hij erachteraan. Concreet de voorgenomen plannen uitvoeren en succesvolle projecten in de duurzame energiesector de ruimte geven, benadrukt Olof van der Gaag. Daarbij moeten we af van de vele procedures en bureaucratische hordes.Dat vergt vooral volhouden en versnellen. Want ‘de weg naar klimaatneutraliteit zal natuurlijk lang en hobbelig zijn’, zegt Van Hulst. Poetins oorlog liet zien dat onverwachte ontwikkelingen hierbij een enorme impact kunnen hebben.Van der Gaag beaamt dat hij wel even moest slikken toen hij de verkiezingsuitslag zag, met de PVV als grootste partij. Toch denkt hij dat ook de nieuwe coalitie begrijpt dat Nederland door moet op de ingeslagen weg. Als beleidsmakers het concreet uitvoeren nu zouden gaan vertragen, worden uiteindelijk de kosten van de noodzakelijke acties – financieel, economisch en maatschappelijk - alleen maar hoger. Goed voorbeeld is de overbelasting die nu al de energienetten laat vastlopen.In het gesprek gaan opmerkelijke inzichten over tafel. Zo is in korte tijd breed doorgedrongen dat 'groene industriepolitiek' – in Nederland en Europees - hoge prioriteit verdient. Joe Biden laat in de VS zien hoe je dat doet. Ook blijkt dat voorstanders van het schrappen van het klimaatfonds' zich lelijk in de voet zullen schieten. Want daarmee verdwijnt ook het geld dat de bouw van nieuwe kerncentrales moet aanjagen. Overigens: veel bedrijven zijn bij de energietransitie al veel verder dan het Binnenhof vaak beseft.Bovendien biedt de energietransitie Nederland veel kansen. Van Hulst geeft als voorbeeld hoe onze locatie en infrastructuur juist Nederland voor Europa essentieel maakt bij de 'uitrol' van een waterstofeconomie. Volgens hem moet Nederland in Europa er ook de komende jaren een eer in stellen ‘ver boven ons gewicht te blijven boksen’.***Verder lezenKeuzewijzer klimaat en energie ***Verder luisteren388 - Kabinetsformatie 2023: de lucht is geklaard, vier partijen kunnen met elkaar verder386 – Ronald Plasterk, een verkenner met passie384 - De overrompelende overwinning van Geert Wilders. Opnieuw slaat Nederland een onbekende weg in369 - Rob Jetten wil een ideeënstrijd rond het midden en een lossere verhouding tussen Kamer en kabinet358 - Ligt het ambitieuze klimaat- en energiebeleid op koers? Gesprek met Henri Bontenbal (CDA)338 - Hoe de stikstofcrisis de energietransitie vertraagt. En: wat intussen wél met sprongen vooruitgaat244 - Frans Timmermans over klimaatbeleid, geopolitiek en weerbare democratie106 - Diederik Samsom over het Europese klimaatbeleid en het crisisherstelplan***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:27:28 – Deel 200:46:39 – Deel 301:00:22 – EindeZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

De kabinetsformatie is nu al hoogst opmerkelijk. En tegen alle beloften van de Tweede Kamer aan zichzelf en naar de burgers lijkt deze beginfase nog het meest op die van 2021. Jaap Jansen en PG Kroeger analyseren en kijken vooruit naar wat nu gaat komen. Ze doen dat vanuit verschijnselen en lessen uit eerdere formaties in ook al complexe omstandigheden.PVV en BBB hebben duidelijkheid gegeven. Hun verloving was een amour fou: de bruidsjurk is gekocht, de uitzet besteld. Andere partijen zwaaiden beleefd naar de verkenner en sloegen een ander pad in, terwijl VVD en NSC zich wentelden in weifeling en afstandelijkheid. Daarom belichaamt Ronald Plasterk na het Gom-debacle een Tjeenk Willink-achtige mengvorm van verkenner en informateur zoals we die nog kennen uit de troebelen in 2021.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show!Deze aflevering bevat een advertentie van NordVPN. Met deze vpn-verbinding kun je overal je favoriete websites bezoeken en je privacy is beschermd. Kijk op https://nordvpn.com/bronnen - Als je voor 9 januari 2024 een abonnement neemt, krijg je er een Amazon cadeaubon bij!Heeft u belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Zend een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl en wij nemen contact met u opOp sommige podcast-apps kun je niet alles lezen. De complete tekst en een overzicht van al onze eerdere afleveringen vind je hier***Met tweegesprekken als therapeutische sessie poogde Plasterk een begin van vertrouwen te laten groeien. Het stroeve begin wekte irritatie bij BBB-aanvoerder Caroline van der Plas. Zij vond dat iedereen maar moeilijk deed. Haar 'ik wil met Pieter' is in hoog tempo bekoeld.En hoewel elke partij hoog opgaf van ‘focussen op de inhoud' was daarvan de facto nog niets te merken. Eigenlijk is alleen wat zij niét wilden in contouren zichtbaar geworden. Een opmerkelijke uitzondering is PVV-leider Geert Wilders. Niet aan het Binnenhof of aan tafel bij Plasterk, maar bij een marginaal radicaalrechts medium, Rebel News.Jaap en PG analyseren Wilders’ concrete inhoudelijke prioriteiten voor het onderhandelingsproces. Bij migratie wil hij strengheid, maar beperkt zijn stevigheid ineens tot 'niet-westerse immigranten'. Zijn ingrijpende financiële voorstellen zullen het Centraal planbureau nachtwerk bezorgen.Omdat volgens Wilders en Pieter Omtzigt de lucht geklaard is en Dilan Yesligöz van de VVD graag over inhoud praat maar nog steeds niet verder wil gaan dan gedogen, zal de informateur de kwadratuur van de cirkel moeten vinden. Jaap en PG schetsen op basis van eerdere kabinetsformaties drie scenario’s.1] De minst waarschijnlijke: Plasterk kan de handdoek in de ring gooien om de fracties onder druk te zetten en de Kamer meer eigen verantwoordelijkheid laten nemen.2] Plasterk kan melden dat hij voortgang boekt en dat in het aangekondigde Kamerdebat toelichten. De Kamer kan dan besluiten hem als informateur de vervolgstappen te laten begeleiden. Plasterk premier (beluister aflevering 386!) komt dan dichterbij.3] De Kamer kan besluiten niet overhaast te werk te gaan en zich aan te sluiten bij de lange brief vol aarzelingen en procedurele gedachten van NSC. Volgens Jaap ligt het dan voor de hand Pieter Omtzigt als inventariserende informateur aan te stellen en op te dragen een eerste 'conceptakkoord' te formuleren en daarbij bereidwillige fracties uit te nodigen.Die rol is dossiertijger Omtzigt op het lijf geschreven. En deze aanpak is in lijn met de methode van Ruud Lubbers in 1981, Wim Kok in 1994 en Mariëtte Hamer in 2021.Dit is wel een groot risico voor de grootste winnaar bij de verkiezingen: Geert Wilders is dan het initiatief kwijt.***Verder lezenEvaluatie kabinetsformatie 2021Motie Klaver/Sneller over de kabinetsformatieBrief Dilan YesilgözBrief Geert WildersBrief Pieter OmtzigtBrief Caroline van der Plas***Verder kijkenInterview Geert Wilders (rebel News, 2 december 2023)***Verder luisteren386 – Ronald Plasterk, een verkenner met passie384 - De overrompelende overwinning van Geert Wilders. Opnieuw slaat Nederland een onbekende weg in357 – Kabinetsformatie 2021: House of Cards aan het Binnenhof. Annemarie Jorritsma en de obsessie met Pieter Omtzigt330 – Politieke paradoxen. Lessen uit de kabinetsformatie van 2021213 - Van Agt/Den Uyl/Terlouw (1981), de verschrikkelijkste kabinetsformatie ooit191 - Kabinetsformatie 2021: Hoe krijgen we de balans terug in de trias politica? De Kamer kan zelf al heel veel doen!182 - Kabinetsformatie 2021: De verrassend vertrouwde werkwijze van Herman Tjeenk Willink179 - Kabinetsformatie 2021: Verkenners die schielijk van het toneel verdwenen, een politieke sluipmoord en de 'gouden standaard' van wijs en effectief formeren177 - Kabinetsformatie 2021: Formeren is faseren, dus het begint met verkennen***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:28:45 - Deel 200:48:58 - Deel 301:03:46 - EindeZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Dirigent en componist Leonard Bernstein noemde haar eenvoudigweg ‘de Bijbel van de Opera’. Op 2 december 1923 is ze geboren: Maria Anna Cecilia Sofia Kalogeropoulos, beter bekend als Maria Callas. Bijna 50 jaar na haar vroege dood geldt zij nog steeds als de grote icoon van de lyrische zangkunst en de opera. PG Kroeger vertelt over haar fascinerende en tragische leven en hoe nu juist haar vak - de opera - de meest door en door politieke kunstvorm was en is in de cultuurgeschiedenis.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show!Heeft u belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Zend een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl en wij nemen contact met u opOp sommige podcast-apps kun je niet alles lezen. De complete tekst en een overzicht van al onze eerdere afleveringen vind je hier***Callas' jeugd was eigenlijk ongelukkig, ze keek er met bitterheid op terug. Tegelijkertijd gaf die haar als actrice en muzikant een emotionele diepgang die doorklonk in alles wat zij aanraakte. Zo werd ze 'La Divina' en 'La Prima Donna Assoluta'. Onthullend is hoe zij daar zélf naar keek en haar eigen rol als kunstenaar interpreteerde.Opera is een zeer complexe én zeer politieke kunstvorm. Alle kunsten worden er tot één geheel in geïntegreerd. De ontstaansgeschiedenis is daarbij door en door politiek, verbonden met macht, de representatie van absolute macht en van de 'waarden en normen' van de heerschappij van vorsten en regimes.PG vertelt over heersers die zélf intens bezig waren met opera, juist daarom. Lodewijk de Veertiende was hoofdpersoon op het toneel in zijn eigen producties. De vrouw van Mao dicteerde en detail het repertoire van 'Yang ban xi', correcte stukken. Mevrouw Xi is zelf een soort Chinese Maria Callas. Catharina de Grote schreef haar eigen opera’s en de Britse vorsten konden rekenen op het genie en politiek gevoel van Georg Friedrich Händel.Met de Franse revolutie kwam de tijd van de 'Magnifieke Rebellen' van Andrea Wulf, de revolutionaire muziek van Beethoven en de opera als tolk van de nationale romantiek. De glorie van de natie en haar cultuur moest in de opera haar hoogtepunt krijgen. Weer was deze kunstvorm zo politiek als maar mogelijk was. De censuur van de Tsaren was dan ook scherp, het juiste beeld van Rusland en zijn regime was cruciaal op het operatoneel. Dat operakenner en zanger Stalin later zich zozeer bemoeide met deze kunstvorm was dan ook niets bijzonders. Hoe ver hij ging was dat wel!Is opera nog steeds zo politiek nu? Nou en of. Moderne werken als die van John Adams, Philip Glass en Alexander Raskatov bewijzen dat volop. Er is zelfs een opera over Boris Jeltsin in een Mall in Houston! Jaap en PG bedenken daarom opera-libretti over onze eigentijdse politiek. Greet Hofmans en Margaret Thatcher zijn natuurlijk geweldige onderwerpen en een satirische opera over Brexit lijkt wel een must.En Maria Callas dan? PG ziet haar als een uiterst relevant politiek fenomeen. Haar gloriejaren waren die van de wederopbouw waarin Europa zich na oorlog en Shoah herontdekte en verzoende. Haar kunst was daar een zeer krachtig symbool van. Het onlangs teruggevonden beeld en geluid van haar triomf in Parijs in 1958 laten dat heel verrassend zien. Callas werd een diva, een godin van de nieuwe welvaart, de nieuwe jet set en de globalisering van kunst en cultuur.Zelfs haar meest gelauwerde rollen zijn in dit licht zo politiek als maar kan. 'Norma' is immers een priesteres in een onderdrukt en bezet land en gaat daaraan ten onder. 'Anna Bolena' is immers een koningin die door hofintriges verwoest wordt en uiteindelijk op het schavot moet sterven. 'Tosca' is immers zélf een diva die zich opoffert voor haar geliefde jonge revolutionair en de wrede chef van de geheime dienst vermoordt. En 'Carmen' is immers een verschoppeling uit een etnisch gediscrimineerde minderheid die ten onder gaat aan de jaloezie van mannen.  Callas en haar kunst zijn dan ook voor de eeuwigheid.***De film Callas is te zien in 20 filmhuizen in Nederland*** Verder kijkenCallas over haar vakEen stukje uit de film die op dit moment draait in 20 filmhuizen in Nederland***Verder luisteren373 - Nederland en België: de scheiding die niemand wilde Hoe een opera België van Nederland afscheurde346 - Alle Menschen werden Brüder!336 - Timothy Garton Ash: Hoe Europa zichzelf voor de derde keer opnieuw uitvindt305 - Andrea Wulf, Hoe rebelse genieën twee eeuwen later nog ons denken, cultuur en politiek beïnvloeden312 - Schurend verleden - over cancelculture, politiek en geschiedenis207 - Zomer 2021: Boekentips van PG! oa Händel in London, the making of a genius197 - De ondergang van de Sovjet-Unie: Boris Jeltsin, een tragische held148 - Stefan Zweig als inspirator van Europa als culturele en politieke gemeenschap en schrijver van opera's43 - Mozart op het Binnenhof***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:41:56 – Deel 201:40:16 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

De Kamer had zich nog zó voorgenomen het deze keer echt goed te doen. Na het fiasco in 2021 van de verkenners Kajsa Ollongren en Annemarie Jorritsma kregen we nu het Gom van Strien debacle. Geert Wilders, sinds 22 november aanvoerder van de grootste partij, moest nu toch wel met iets zéér overtuigends komen. Dat werd oud PvdA-minister Ronald Plasterk.Jaap Jansen en PG Kroeger schetsen zijn profiel, buitenissigheden en de bijzondere band met de PVV-leider.     ***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show!Deze aflevering bevat een advertentie voor Bamigo. Ga naar bamigo.com en gebruik de geheime code: betrouwbaar25En deze aflevering heeft ook en advertentie van Triodos Bank. Kijk voor fossielvrij sparen en een aantrekkelijke spaarrente op triodos.nl/betrouwbaarHeeft u belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Zend een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl en wij nemen contact met u opOp sommige podcast-apps kun je niet alles lezen. De complete tekst en een overzicht van al onze eerdere afleveringen vind je hier***In de wetenschap was hij een topper. De Nobelprijs lag binnen handbereik. Als minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap in Balkenende IV viel Ronald Plasterk op door een soms tomeloze ambitie om de nieuwe Thorbecke te worden. Net als de liberale staatsman poogde hij het hoger onderwijs fundamenteel te hervormen en ook nog de vakbonden voor zich te winnen met hogere lerarensalarissen. Zijn ‘Californisch model' kwam nauwelijks van de grond. Wat nog wel lukte was een gedurfde hervorming van de HBO-Kunstopleidingen, maar dat was vooral dankzij voormalig kunststudent en toenmalig KNAW-president Robbert Dijkgraaf.     In Rutte II werd hij niet minister van Financiën of vicepremier - nadat hij de strijd om het PvdA-leiderschap had verloren van Diederik Samsom - maar kreeg de restanten van het departement van Binnenlandse Zaken. Ook nu weer poogde hij de nieuwe Thorbecke te worden. Zijn herindeling van Nederland in vijf landsdelen sneefde.Plasterk viel ook op door een verrassende politieke naïviteit waarin te merken was dat zijn brille als bèta-geleerde hem vaker dwars zat, dan hielp. En het was duidelijk dat hij graag in het middelpunt van de aandacht stond op vernissages, gala's, kunstceremonies, feesten en partijen. Soms overdreef hij dat wat, zoals bij het 200-jarig bestaan van de KNAW.     Dat de PVV deze zelfbenoemd ouderwets-linkse sociaaldemocraat wist aan te trekken lijkt bizar, maar is dat allerminst. Jaap en PG vertellen hoe oud de bijzondere band met Geert Wilders al is. In 2005 trokken zij gezamenlijk op tegen het vermeende monstrum van de 'Europese Grondwet'. Al vroeg vertelde hij dat het negeren van mensen als Janmaat en Wilders hem allerminst beviel. Al riep hij in 2009 over de PVV nog wel: "God verhoede dat een club met deze opvattingen ooit aan het roer komt in dit land.”Met NSC-aanvoerder Pieter Omtzigt deelt hij dan weer een soms onpolitieke bèta-kijk op de realiteit en de ontwikkeling naar steeds duidelijker euroscepsis op het rechtse spectrum van de politiek. Maar tussen hen gaapt ook één diepe wond. Als minister vond Plasterk niet alleen het Engels aan universiteiten van levensbelang, hij verzette zich ook tegen erkenning van het Nedersaksisch. Omtzigts Tukkerse NSC-genoot Eddy van Hijum botste op dat punt buitengewoon fel met de PvdA-bewindsman.     Zo is er nog veel meer dat Plasterk kleurrijk en onvoorspelbaar maakt. Politiek bedrijft hij met passie. Bachs Passie dan toch vooral. Zijn academische collega's zagen daarbij al een ongeremde ambitie: “In alles wat hij doet, wil hij het hoogst haalbare bereiken.”De actuele omstandigheden maken het dan ook allerminst denkbeeldig dat Ronald Plasterk binnenkort aantreedt als premier. Hij is dan sinds Joop den Uyl en Wim Kok de eerste uit de PvdA afkomstige minister-president en steekt daarmee zijn ‘intieme vijand’ Frans Timmermans de loef af. En dat alles onder Geerts genade.***Verder kijkenPersconferentie bij het aantreden van verkenner Plasterk (28 november 2023)***Verder luisteren357 – Kabinetsformatie 2021: House of Cards aan het Binnenhof. Annemarie Jorritsma en de obsessie met Pieter Omtzigt330 – Politieke paradoxen. Lessen uit de kabinetsformatie van 2021249 - Gedrag en omgangsvormen in de Tweede Kamer232 – Kabinetsformatie 2021: Kan de Kamer haar rol wel aan? En wat te doen met antidemocratische partijen? 180 - Kabinetsformatie 2021: Hoe Mark Rutte de eenzaamste man van het Binnenhof werd179 - Kabinetsformatie 2021: Verkenners die schielijk van het toneel verdwenen, een politieke sluipmoord en de 'gouden standaard' van wijs en effectief formeren177 - Kabinetsformatie 2021: Formeren is faseren, dus het begint met verkennen169 - Vijftien jaar Partij voor de Vrijheid van Geert Wilders48 - Wilders gewogen: Gerrit Voerman en Koen Vossen over de PVV278 - Frans Leijnse over de belabberde staat van ons onderwijs en hoe je dit oplost***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:33:23 – Deel 201:12:30 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Terwijl Wilders' verkenner binnen enkele dagen opstapte wegens verhalen over corruptie, verschijnt nu de biografie van de man die als 'gouden standaard' van verkenners en informateurs geldt. Jan de Koning was ongeveer alles. Van senator tot Europarlementariër, van partijvoorzitter tot minister. In elke rol was hij een uitblinker, hij kreeg het vaak onmogelijk geachte voor elkaar. Jaap Jansen en PG Kroeger praten over hem met zijn biograaf Peter Bootsma en zijn zoon Chris de Koning.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show!Heeft u belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Zend een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl en wij nemen contact met u opOp sommige podcast-apps kun je niet alles lezen. De complete tekst en een overzicht van al onze eerdere afleveringen vind je hier***Het levensverhaal van De Koning, opgetekend in de deze week verschenen biografie ‘Als het niet kan zoals het moet…’ is een portret van ons land in de twintigste eeuw, maar ook een liefdesverhaal waar Hollywood de vingers bij zou aflikken. Het vertelt over zijn jeugd in het verzet tegen de nazi-bezetting en zijn deelname aan de politionele acties in Nederlands-Indië waar zijn broer de dood vond. En het bevat een briefwisseling van twee geliefden die elkaar ontdekken als soulmates en tegen alle vooroordelen van het witte Nederland onvoorwaardelijk voor elkaar kiezen.De politicus Jan de Koning was niet minder bijzonder dan die jongeman. Hij had geen vijanden - alleen dat al is rond het Binnenhof uitzonderlijk. Hij leek altijd rustig en relaxed, maar was een werkpaard, een zware roker en intens gedreven. Hij werd bijna vereerd om zijn wijsheid en politiek inzicht, maar vond zichzelf ‘een solide middenmoter’.Dat verhinderde niet dat De Koning juist door die bescheidenheid een van de machtigste mensen in Den Haag werd. Premiers als Dries van Agt en Ruud Lubbers wisten dat zij zonder hem aan tafel in de ministerraad niet zouden slagen. Hij was de senior in het Catshuis en de Trêveszaal. In zijn partij, de ARP, was hij de voorman die de club bij elkaar hield in grote spanningen. Toen hij die het nieuwe CDA in loodste was hij direct de echte partijchef en regisseur op de achtergrond.Chris de Koning vertelt vol liefde en kenmerkende De Koning-humor over dit machtsdier en de grote liefde van zijn moeder Molly. Hij was altijd bezig in de politiek maar toch bepaald geen afwezige vader. Toch is ook voor Chris de biografie een reis door soms voor hem onbekend land. Bijvoorbeeld wat zijn vader in het verzet uitspookte, wat in 'Indië' gebeurde en de diepe sporen daarvan in zijn leven.Deze dubbelbiografie van een uniek echtpaar is aangrijpend én buitengewoon actueel. De Koning laat zien dat ‘vakmensen als minister’ niet het zaligmakende recept zijn voor succesvol beleid. Zijn aanpak op vele ministersposten en zijn werk als informateur zijn leerzamer dan ooit. Zijn humor en boerenwijsheden niet minder. Dat zijn ambtenaren niet konden geloven wat hij koos als lievelingsgedicht vertelt veel over hem én over hen. "Tsjonge, wat een prachtkerel was Jan... Ik wou dat ik zo was..." verzuchtte Dries van Agt eens tegen PG.***Verder lezenPeter Bootsma – Jan de Koning, een biografie. ‘Als het niet kan zoals het moet…’ (uitgeverij Boom)***Verder kijkenCharles Groenhuijsen in gesprek met Jan de Koning (Nova, 1998)In memoriam Jan de Koning van het CDA (Brandpunt, 1994)***Verder luisteren179 - Kabinetsformatie 2021: Verkenners die schielijk van het toneel verdwenen, een politieke sluipmoord en de 'gouden standaard' van wijs en effectief formeren213 - Van Agt/Den Uyl/Terlouw (1981), de verschrikkelijkste kabinetsformatie ooit310 – Nu 40 jaar geleden: Lubbers premier en de polder sluit historisch Akkoord van WassenaarBB 164 - Dries van Agt, eigenzinnig politicus, paradijsvogel, wereldburger153 - Het CDA en de tand des tijds127 - De geheime politieke memoires van Ruud LubbersBB 119 - Elke machtsoverdracht in het CDA is een drama110 - Overleggen in crisistijd: Hans de Boer en Han Busker, voorzitters van de Stichting van de ArbeidBB 64 - Wim Kok, een leven op eigen kracht - gesprek met biograaf Marnix Krop***Tijdlijn00:00:00 – Deel 101:01:28 – Deel 201:53:19 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

De grote winnaar van de Tweede-Kamerverkiezingen van 2023 is een onverwachte: de PVV met 37 zetels. De geheel nieuwe persoonspartij NSC debuteert met twintig zetels en de combinatie GroenLinks-PvdA en de VVD, die dertien jaar domineerde, komen nog maar nauwelijks boven NSC uit. Dit doet denken aan de situatie van 2002, met de Fortuyn-revolte.Maar natuurlijk is 2023 ook uniek. De PVV-winst doet eerder aan het Italië van Giorgia Meloni denken dan aan de buurlanden in Noordwest-Europa. Jaap Jansen en PG Kroeger verkennen de uitslagen en wat daaronder schuilgaat.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show!Heeft u belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Zend een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl en wij nemen contact met u opOp sommige podcast-apps kun je niet alles lezen. De complete tekst en een overzicht van al onze eerdere afleveringen vind je hier***De VVD van Dilan Yesilgöz is qua zeteltal terug in de tijd van Molly Geertsema en Harm van Riel – de heren met de bolknak in de jaren ‘60 en vroege jaren ‘70 van de twintigste eeuw. Alle winst uit de ontzuiling sinds het aantreden van Hans Wiegel, de successen van Ed Nijpels, Frits Bolkestein en de dominante rol in de jaren van Mark Rutte zijn de conservatief-liberalen kwijt.De combinatie GroenLinks-PvdA won wel, maar bleef kleiner dan Job Cohen na zijn nederlaag in 2010 en Wouter Bos na de zware klap in 2006. Wel slaagde zij – net als Joop den Uyl in 1977 - heel wat klein grut op de linkerflank op te slokken of zwaar te doen verliezen; en ook D66.Cruciaal in het politieke landschap van 2023 blijkt de rol van BBB. Deze kon in de lente traditionele rurale kiezers én urbane kiezers aantrekken. Maar in plaats van de verwachte triomfale alliantie met NSC leverde dit een andere rol op: die van loopbrug voor kiezers naar extreemrechts.PG wijst erop dat deze verkiezing het finale bewijs vormt dat de 'Donner doctrine' een drogredenering is: middenpartijen kunnen populistische kiezers en partijen niet onschadelijk maken door hen te imiteren en zo te legitimeren. Integendeel.Jaap en PG vertellen met de nodige compassie over de tragische figuren van deze verkiezingen. Dilan Yesilgöz bijvoorbeeld, die de deur openzette naar Wilders en hem weer probeerde te sluiten toen het al te laat was. En natuurlijk Mark Rutte, die zijn kabinet liet vallen en nu geen zicht meer heeft op de topfunctie bij de NAVO of de EU.Geert Wilders krijgt nu de kans de leiding van het land te pakken. Mislukt deze poging, dan is hij gezien. En dus heeft hij Pieter Omtzigt nodig als mede-hervormer. Hij zal hem aan aanbod doen dat hij niet kan weigeren…***Verder luisteren383 - De merkwaardige campagne van 2023 en de machtspositie van de Nederlandse premier380 - Campagne 2023: knollen en citroenen en Haagse trucs379 - Migratie: het werkelijke verhaal378 - Dertig jaar na 'Maastricht' is Europa toe aan een nieuwe sprong voorwaarts375 - Campagne? Welke campagne?372 - Nieuwe partijen als Nederlandse traditie - en de afgrond die altijd weer dreigt370 - Nieuwe coalities en gratis bier365 - Lijsttrekkers, kandidaat-premiers, verkiezingsprogramma's: de campagne gaat van start364 - Een krankzinnige campagne362 - Wordt Dilan Yeşilgöz de Ad Melkert van 2023? Opmerkelijke overeenkomsten met het omwentelingsjaar 2002335 - Na de verkiezingen: de kunst van het wonden likken334 - Provinciale-Statenverkiezingen 2023: zware klappen in een verdeeld land277 - De VVD als risicofactor: wat is er aan de hand met Mark Rutte?173 - Onder de pragmatische Mark Rutte werd de VVD de grootste, maar ook kwetsbaar169 - Vijftien jaar Partij voor de Vrijheid van Geert Wilders162 - Pieter Omtzigt over macht en tegenmacht48 - Wilders gewogen: Koen Vossen en Gerrit Voerman over de PVV31 – Populisten tot mislukken gedoemd***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:34:06 – Deel 201:10:32 – EindeZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Op woensdag 22 november 2023 is de kiezer aan het woord. Maar wat heeft die in deze verkiezingscampagne eigenlijk gehoord? Werd de kiezer inhoudelijk voorbereid op een weloverwogen politieke keuze in een tijd van oorlog in Europa, tekorten aan mensen voor alle klussen, technologische revoluties, woningtekort en klimaatverandering? Jaap Jansen en PG Kroeger komen met een eerste analyse van de campagne en belichten rol en machtspositie van de Nederlandse premier.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show!In deze aflevering zit een advertentie voor Vandebron. Ga voor 100% groene stroom naar Vandebron!Heeft u belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Zend een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl en wij nemen contact met u opOp sommige podcast-apps kun je niet alles lezen. De complete tekst en een overzicht van al onze eerdere afleveringen vind je hier***De start was meteen raak. De val van het kabinet maakte dat de VVD ook haar aanvoerder sinds 17 jaar kwijtraakte. De verkiezingsstrijd zou hoe dan ook een nieuw tijdperk van leiderschap inluiden, zowel partijpolitiek als nationaal. Toch werd de vraag naar het premierschap in de campagne pas vrij laat een dringend, scherp thema. Eigenlijk pas nadat VVD-lijsttrekker Dilan Yesilgöz openlijk Mark Rutte als min of meer mislukte premier te kijk zette - waterige compromissen, witte vlekken, profiel kwijt - en Pieter Omtzigt (NSC) wekenlang weifelen tot nieuws maakte.De gedachte dat een nieuwe premier geen alles dominerende spin in het web mocht zijn, werd een thema. Jaap en PG analyseren hoe niemand dit beeld van Pieter Omtzigt zo virtuoos hanteerde als juist Mark Rutte. Omdat die wist dat het klein maken van het Torentje de macht van de bewoner daarvan alleen maar hielp.In werkelijkheid was de premier al bij Thorbecke de sterke man, juist omdat zo weinig vastgelegd was. De Europese Unie maakte hem 'regeringsleider' en daarmee collega van Macron, Scholz, Biden en Xi. Een premier gedraagt zich dan ook zo, wil-ie effectief opereren. Ook als hij veinst slechts technisch voorzitter van de ministersploeg of gesprekspartner in coalitie en Kamer te zijn.De idee dat niet de premier maar de grootste fractieleider in de Kamer coalitiechef moet zijn, is overigens allerminst 'nieuwe bestuurscultuur'. Het was decennialang praktijk in de katholieke politiek van de twintigste eeuw. Van leiders als priester Wiel Nolens, de krachtfiguur Carl Romme en de slimme Norbert Schmelzer. Het idee dat met een minderheidskabinet de Kamer meer macht kan krijgen is ook al niet nieuw. Omtzigt leent hier een blaadje uit het politieke handboek van Maxime Verhagen.De campagne liet nog veel meer zien. Bijvoorbeeld ‘hafmoïsering'! Ineens kwam Hans van Mierlo op allerlei manieren terug in beeld. Van de vele filmpjes met wandelende kandidaten in gesprek met zichzelf tot het als fris en oprecht bewieroken van wankelmoedigheid, antipolitieke taal en net doen of je geen ambities hebt of machtsgevoel.De campagne bleef resoluut achter de dijken. Zelfs Frans Timmermans liet Europa voor wat het was en moest beleven dat topoverleg in Málaga schimpscheuten opleverde. Gunstige uitzonderingen waren indringende bijdragen van Henri Bontenbal (CDA) en Laurens Dassen (Volt).De campagne liet ook zien dat 'op rechts' vele pogingen gedaan werden de PVV-kiezers te lokken en een klassieke 'linkse dreiging' te schetsen. VVD en BBB maakten de PVV zo ineens zeer relevant, terwijl Omtzigt ontdekte dat juist zijn aanhang graag met de PVV wilde die hij uitsloot.Op links poogde Timmermans een 'Den Uyl in 1977' campagne, maar lokte uit dat de linkse kiezer een gevoel van zuiverheid en schone handen fijner zou vinden. In plaats van de VVD en 13 jaar premier Rutte aan te pakken haalde hij uit naar D66-leider Rob Jetten, waarmee hij nota bene Bontenbal de kans gaf GroenLinks-PvdA aan te pakken.Geert Wilders transformeerde zich dankzij de VVD en BBB in een Nederlandse Giorgia Meloni. Hij had ineens een machtsoptie en deed à la Marine le Pen aan 'dé-démonisation': een 'ontduiveling' met een vriendelijke versie van zichzelf en tegelijkertijd op te treden als onwrikbaar leidersfiguur. Het VVD-migratiethema, de quota en saldo's van BBB en NSC en de gruwelen van Hamas hielpen de PVV daarbij extra. Of Yesilgöz dít nu beoogde toen zij het kabinet en Rutte de nek omdraaide en de deur openzette voor Wilders?***Verder lezenPieter Gerrit Kroeger - Tand des tijds***Verder luisteren380 - Campagne 2023: knollen en citroenen en Haagse trucs379 - Migratie: het werkelijke verhaal378 - Dertig jaar na 'Maastricht' is Europa toe aan een nieuwe sprong voorwaarts375 - Campagne? Welke campagne?372 - Nieuwe partijen als Nederlandse traditie - en de afgrond die altijd weer dreigt370 - Nieuwe coalities en gratis bier365 - Lijsttrekkers, kandidaat-premiers, verkiezingsprogramma's: de campagne gaat van start364 - Een krankzinnige campagne362 - Wordt Dilan Yeşilgöz de Ad Melkert van 2023? Opmerkelijke overeenkomsten met het omwentelingsjaar 2002153 - Het CDA en de tand des tijds***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:57:25 – Deel 201:35:00 – EindeZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Betrouwbare Bronnen begint een nieuwe serie gewijd aan het 250-jarig bestaan van de Verenigde Staten van Amerika. De eerste geboorteweeën waren een belastingoproer in de haven van Boston. Een wilde, nachtelijke plundering van drie theeschepen. Deze koloniale rebellie leidde naar het ‘land of the free’ en uiteindelijk naar de supermacht van nu.Over die opmerkelijke geschiedenis en de actualiteit ervan vandaag praten Jaap Jansen en PG Kroeger met staatssecretaris Marnix van Rij - die in het kabinet Rutte IV over de belastingen gaat - en Jurgen de Vries, voorzitter van de Bond voor Belastingbetalers.   ***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show!In deze aflevering zit een advertentie voor Vandebron. Ga voor 100% groene stroom naar Vandebron!Heeft u belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Zend een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl en wij nemen contact met u opOp sommige podcast-apps kun je niet alles lezen. De complete tekst en een overzicht van al onze eerdere afleveringen vind je hier***Het verhaal over de nacht van 16 december 1773 is ruig, maar de wilde actie was zeer goed voorbereid. Geen wonder, want de Boston Tea Party kende een lange, politiek controversiële voorgeschiedenis. Daarin kwamen alle diepere vragen van de Verlichting van die tijd bijeen. Die naar de burgerrechten, naar zelfbestuur en democratisch overleg, die naar scheiding der machten en grenzen aan de absolute macht van heersers. En dat Hollandse smokkelaars daar een grijpstuiver bij wilden verdienen, wie kon dat verbazen?   “No taxation without representation”, riepen de opstandelingen. Dat historische verhaal biedt Van Rij en De Vries veel herkenning en aanknopingspunten voor vandaag. Want ook zij worstelen met wat een goede en eigentijdse 'representation' inhoudt voor de burgers bij hun 'taxation' in onze tijd. De fiscus heeft de voorbije jaren niet voor niets veel kritiek en ingrepen ondergaan. De in 2020 gevormde Inspectie Belasting, Toeslagen en Douane is (onder leiding van oud GroenLinks-Kamerlid Bart Snels) doende met een kritische evaluatie van liefst drie 'hersteloperaties' tegelijk.    De Vries wijst op de vele procedures die zijn bond aanspande voor een eerlijke spaartaks (die hij won bij de Hoge Raad). Van Rij schetst met rijke details de finesses hoe zijn departement en de Belastingdienst daar vervolgens uit moeten zien te komen. Opmerkelijk is hoe oplossingen vaak hun eigen problemen oproepen. "Ook een 'taxation wíth representation' is nog geen garantie dat het dan goed gaat," zegt De Vries dan ook.    Amerika blijkt inspiratiebron voor belangrijke verbeteringen bij ons. Zowel het werk van de 'Taxpayer Advocate Service' van Betrouwbare Bronnen gast Nina Olson (aflevering 275) om burgers bij te staan als het fundamentele fenomeen van de Taxpayer Bill of Rights worden door zowel de bond als de bewindsman actief opgepakt.Van Rij kijkt met belangstelling naar de stortvloed aan soms revolutionaire, structurele veranderingen in het fiscaal stelsel verbazen in de verkiezingsprogramma’s. Het systeem van inkomstenbelasting is aan herziening toe, zegt hij.Zijn warme band met Sint Eustatius – waar hij van 2020 tot 2021 regeringscommissaris was - maakte Van Rij geknipt voor deze eerste aflevering van de 250 jaar VS serie. Want juist dat koninkrijkseiland met die grote baai in de Caraïben speelt een unieke rol in de stichting van die nieuwe staat en zijn revolutie tegen koning George III. Vol vuur vertelt hij het verhaal van de vroege erkenning van de opstandelingen door de West Indische Compagnie in 1776. 16 november, de dag waarop deze aflevering van Betrouwbare Bronnen verschijnt, is niet toevallig de dag waarop ‘Statia’ dit herdenkt.***Verder lezenBarbara W. Tuchman - The first saluteWillem de Bruin - De Gouden rots***Verder luisteren363 - Extra zomeraflevering: PG tipt boeken! (over de biografie van George III door Andrew Roberts)291 – De dubbele jaren van staatssecretaris Marnix van Rij275 - Nina Olson: Waarom Nederland net als de VS een Taxpayer Advocate moet krijgen247 - Belastingheffing in box 3: hoe de Hoge Raad de wetgever op de vingers tikt en opzadelt met een hels karwei222 - Na de kindertoeslagaffaire. Hoe Nederland rechtsstaat en democratie kan verbeteren. Gesprek met Richard Barrett van de Venetië Commissie147 – De kindertoeslagaffaire: het ging al mis bij de wetgeving104 - Nederland belasting doorsluisland68 – De kindertoeslagaffaire: hoe de Belastingdienst willens en wetens duizenden ouders dupeerde – met Pieter Klein en Jan Klijnnijenhuis289 - Donald Trump als gevaar voor de democratie - Joe Biden en zijn strijd voor de ziel van Amerika281 - Fourth of July: Amerika reisgids voor politieke junkies115 - Thomas Paine en De Rechten van de mens57 - Alexis de Tocqueville wilde Amerika begrijpen***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:44:16 – Deel 201:20:00 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Nederland is wereldspeler als het gaat om onderzoek en innovatie. Hoe blijven we vooroplopen en worden we nog beter? En wat zijn de politieke partijen van plan? De Kenniscoalitie van alle grote onderwijs- en onderzoekorganisaties en het bedrijfsleven organiseerde een verkiezingsdebat samen met Betrouwbare Bronnen. Topkandidaten van VVD, D66, GroenLinks-PvdA en BBB kruisten de degens. Een vurige discussie op het scherpst van de snede.Kenniscoalitievoorzitter Marcel Levi schetste waarom dit debat juist nu zo nodig is. “Van koeien en varkens moeten we het steeds minder hebben, we hebben niet veel grote industrie, we zijn geen lagelonenland, maar we hebben wel een sterke kennisinfrastructuur en een groot potentieel aan jonge, slimme mensen. Kennis is geen kostenpost – dat is een misverstand. Er zijn veel onderzoeken gedaan waaruit blijkt dat het veel meer oplevert dan het kost.”De vier partijen discussieerden over hot topics in de campagne - van het stikstof en klimaatbeleid tot de doorrekening van drie van hun vier programma's en de weigering van BBB - maar de kern van het debat ging over twee grote vraagstukken:-Hoe behoudt en versterkt ons land zijn rol en kansen als toonaangevende kennisnatie bij onderzoek, ontwikkeling en innovatie?-Hoe zorgen de partijen voor een perspectief op langetermijninvesteringen die dit mogelijk blijven maken?***Dit debat is ook te zien op Youtube!Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door de Kenniscoalitie en met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show!Heeft u belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Zend een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl en wij nemen contact met u opOp sommige podcast-apps kun je niet alles lezen. De complete tekst en een overzicht van al onze eerdere afleveringen vind je hier***Jan Paternotte (D66) benadrukte dat hij keuzes wil maken met de wetenschap samen en daarin dan ook investeren. Het wetenschapsfonds van Rutte IV moet daarom voortgezet worden en een groter deel daarvan dient een plaats te krijgen in de basisfinanciering van HBO en WO. Bovendien moet er een Nederlandse variant van Bidens 'Inflation Reduction Act' komen voor innovatieve activiteiten.Lisa Westerveld (GroenLinks-PvdA) viel hem hierin bij en had zelfs lof voor het kabinetsbeleid op dit terrein. Des te meer schrok zij van de heel andere koers die andere partijen nu inslaan, zoals het liquideren van het Nationaal Groeifonds.Christianne van der Wal (VVD) stelde dat de komende jaren 'schaarste' het dominante thema zal zijn. Op de arbeidsmarkt, bij energie en ook bij financiering. De kennissector moet daarom strategische keuzes maken en meer focus geven aan de maatschappelijke transities waar kennis aan moet bijdragen. En dit met heel veel ruimte voor het bedrijfsleven dat immers verantwoordelijk is voor twee-derde van de R&D in Nederland. "Niet met hagel schieten op alles."Mona Keijzer van BBB wil minder oplossingen uit de wetenschap op projectbasis financieren. "Kiezen moet." Haar zwaartepunten zijn duurzaamheidsonderzoek, juist ook voor de landbouw, en voedselzekerheid, ‘ook voor verre buitenlanden’. De 'Lissabondoelstelling' – 3 procent van het nationaal inkomen voor onderzoek en ontwikkeling – is wat haar betreft vooral een zaak voor het bedrijfsleven.Paternotte en Westerveld maakten daaruit op dat hun opponenten nu op de kennisinvesteringen willen bezuinigen. De VVD had dit in de CPB-doorrekeningen al laten zien met het schrappen van de grote fondsen. "Dat is de grote snoeischaar" schimpte de D66'er. Van der Wal zat hier moeilijk mee. "Ik had het Groeifonds graag gehouden" en ze noemde Robbert Dijkgraaf zelfs "een fantastische minister, dat vind ik écht! Maar deze keuze maakt de VVD, want wij willen de R&D in het bedrijfsleven helpen en daarom de kosten voor hen verlagen."Daarmee ligt een boeiende en opmerkelijke strategiekeuze voor de kennissector op tafel. De VVD en BBB benadrukten dat 'Lissabon' primair via meer R&D bij bedrijven moest komen, waarbij het MKB makkelijker aan onderzoek moest kunnen meedoen. Met name universiteiten moeten "slimmer samenwerken in consortia, want we moeten keuzes maken."Dat kon ook door minder internationalisering en "stoppen met steenkolenengels tijdens opleidingen," zei Mona Keijzer. Ze stelde dat Engelstalige wetenschap alleen bij technische universiteiten echt aan de orde zijn. Lisa Westerveld ontplofte: "Dit is een karikatuur. Hiermee doe je het hoger onderwijs tekort."Paternotte somde een lange reeks sectoren op in HBO en WO die in een wereldwijd kennismilieu opereren, van toerisme in Breda tot kunst en cultuur. Keijzer zei dat BBB niet tegen Engels in de wetenschap is. Maar geschiedenis hoefde toch niet zo internationaal, of psychologie? "Dit is niet eens penny wise, maar alleen pound foolish," zei de D66'er. Van der Wal wees erop dat in de mastersopleidingen de Engelstalige wetenschapswereld natuurlijk wel een feit was.Belangrijk accent kreeg het praktijkgericht onderzoek vanuit het HBO. Alle deelnemers wezen erop dat dit vaak nauw aan weet te sluiten bij de maatschappelijke transities waarop de focus gelegd moet worden. De consortia en campusvorming die de VVD graag zag komen, kunnen juist dat aspect van het HBO versterken. Mona Keijzer wil hierbij de vrije studiekeuze inperken en sturen. Ook moet de financiering worden aangepast: "Dan maar bij Alfa weghalen naar Bèta. Je zult moeten kiezen bij meer focus. Talen en filosofie daar kun je niet zonder, maar het moet meer de andere kant op, meer techniek en medisch."Zo ontstond een fundamenteel debat over de overheidstaak bij kennis. De VVD eiste meer focus op onderzoek met aandacht "voor het verdienvermogen van Nederland." Keijzer wilde daarom dat EZK meer dan OCW ging sturen op ‘de maatschappelijke meerwaarde’ van R&D. Westerveld wees erop dat de overheid zoiets helemaal niet kón zonder onafhankelijke analyses vanuit de wetenschap zelf. Zij wil het groeifonds daar meer op inrichten.Marcel Levi noteerde als afsluiter twee cruciale thema's. Ten eerste dat 'kennis' en 'bedrijfsleven' allerminst tegenover elkaar staan. Juist de bedrijven zijn als lid van de Kenniscoalitie fel tegen schrappen van het Groeifonds. En wereldwijd is een ‘war on talent' gaande. Het talent uit Nederland is overal gewild. "Provinciaal doen met onze opleidingen moeten we niet willen. De Denen trekken zich nu de haren uit het hoofd dat zij dat een tijdlang hebben gedaan.”***Wil je nog meer debat? Ga naar Het Nationaal Hoger Onderwijsdebat: de student kiest op 14 november, Haagse Hogeschool*** Verder luisteren181 - Voor nieuwe Kamerleden en bewindslieden: lessen uit de politieke praktijk van Jet Bussemaker183 - Samen slimmer worden: het Leidse kennisecosysteem als aanjager van duurzame groei 201 - Het geheim van het HBO-succes324 - Nederland loopt vast door tekort aan jongeren met technische opleiding, hoe lossen we dit op? https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/d10d8707-bf0b-49d8-9125-959d7786544c…227 - Structureel extra investeren in onderzoek en ontwikkeling helpt de Nederlandse economie enorm vooruit 137 – Joeri van den Steenhoven: maak het Groeifonds slimmer, beter en doeltreffender47 - Harvard-topman Richard McCullough bezorgd over wetenschap in VS en Nederland***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:41:45 – Deel 201:12:00 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

De verkiezingsprogramma’s liggen er, de debatten zijn begonnen en de kandidaten blijven niet langer onder de radar. Het juiste moment om als kiezer en betrokken burger alert te zijn: wat moet ik weten voor een gedegen afweging? En word ik serieus genomen? Jaap Jansen en PG Kroeger duiken erin.*** Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show!Heeft u belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Zend een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl en wij nemen contact met u op Op sommige podcast-apps kun je niet alles lezen. De complete tekst en een overzicht van alle eerdere afleveringen vind je hier***Je wilt weten of de voorstellen deugen of dat ons een rad voor ogen wordt gedraaid. En ook: welk nieuw leiderschap na de Rutte-jaren perspectief biedt. En of Nederland daarmee sterker komt te staan in een turbulente wereld of wegkruipt achter de dijken.Voor PG is Wim Suyker uit Voorhout de held van deze campagne. Hij checkte de partijen die doken voor een stevige CPB-doorrekening op financiële degelijkheid en realiteitsgehalte. Suyker stelt vast dat de programma’s van PVV en FVD überhaupt niet te controleren zijn. Die van SP, DENK en BVNL slaan enorme gaten in de rijksbegroting, soms meer dan € 100 miljard. Iets vergelijkbaars laat BBB zien. Opvallend is dat juist de mensen met een smalle beurs harde klappen zullen krijgen als de BBB-plannen worden uitgevoerd. Het program van NSC is financieel ‘niet kwantitatief en niet erg concreet’ en dat verbaast ons van de nerdy Pieter Omtzigt. De feitelijke impact op de koopkrachtontwikkeling van burgers staat haaks op de bestaanszekerheid-betogen van NSC. Zulke En er zijn meer inconsistenties.En het leiderschap na Rutte? De VVD wil met Dilan Yesilgöz de vele problemen gaan fiksen, alsof de VVD jaren in de oppositie zat. Lof verdient BBB-premierkandidaat Mona Keijzer. Zij meldt heel eerlijk hoe blij haar zonen zijn dat haar kansen daarop inmiddels nul lijken te zijn.NSC komt met een opmerkelijke insteek voor het post-Rutte-tijdperk. Omtzigt benadrukt nog niet te weten of hij zich meldt voor het premierschap. Wellicht pas ná 22 november. Hoe dit rijmt met de eigen betogen over een open bestuurscultuur wordt hierbij niet helder.GroenLinks-PvdA is iets heel nieuws maar ook heel klassiek op het punt van leiderschap. Frans Timmermans’ strategie is die van Joop den Uyl in 1977. Hij zoekt bondgenoten in het midden terwijl hij de linkse kiezer voorhoudt dat hij zelf de enige serieuze machtsoptie is.Henri Bontenbal van het CDA schrijft hoe dan ook geschiedenis. Een campagne zonder een christendemocraat als premierkandidaat is sinds 1945 nog nooit vertoond. Rob Jetten van D66 heeft wellicht nog een verrassende troefkaart in handen. Op zijn lijst prijkt een zwaargewicht die zich onderscheidt met gedegen inhoud en sterke empathie. Durft Jetten Hans Vijlbrief te lanceren als minister-president?De plek van ons land in Europa en de wereld oogt deze campagne nog flets. Kijk naar het mysterieuze Elysée-bezoek van Yesilgöz en Timmermans’ visite aan Berlijn waar hij rood de hand schudde, maar groen niet. Opvallend is hoe stevig Bontenbal en Laurens Dassen (Volt) Omtzigt aanpakken over diens Europaplannen.Jaap en PG waarschuwen tot slot nog voor wat Haagse trucs. Van 'uitgavenplafonds' tot stoere taal over quota en dingen die alleen kunnen na een Nexit. ***Verder lezenDe doorrekeningen van Wim SuykerDENK https://wbcs99etc.files.wordpress.com/2023/11/denk_def.pdf…BVNL https://wbcs99etc.files.wordpress.com/2023/10/bvnl_def.pdf…SP https://wbcs99etc.files.wordpress.com/2023/10/sp_def.pdf…BBB https://wbcs99etc.files.wordpress.com/2023/09/bbb_c.pdf…NSC https://wbcs99etc.files.wordpress.com/2023/10/nsc_def.pdf…*** In deze aflevering oa fragmenten uit het NPO Radio 1 debat (3 november 2023), RTL debat (5 november), BNR Nieuwsradio, Op1, Nos op 3 en de HJ Schoo lezing 2023.***Verder luisteren379 - Migratie: het werkelijke verhaal378 - Dertig jaar na 'Maastricht' is Europa toe aan een nieuwe sprong voorwaarts375 - Campagne? Welke campagne?372 - Nieuwe partijen als Nederlandse traditie - en de afgrond die altijd weer dreigt370 - Nieuwe coalities en gratis bier365 - Lijsttrekkers, kandidaat-premiers, verkiezingsprogramma's: de campagne gaat van start364 - Een krankzinnige campagne362 - Wordt Dilan Yeşilgöz de Ad Melkert van 2023? Opmerkelijke overeenkomsten met het omwentelingsjaar 2002166 - Verkiezingsdebatten: hoe je ze wint of verliest141 – Hans Vijlbrief: een nieuwe relatie overheid-burger in de strijd tegen het populisme*** Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:46:38 – Deel 201:41:42 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Het is al decennia een vast onderdeel in elke verkiezingscampagne; van Bolkestein tot Fortuyn, van Wilders tot Yeşilgöz. De VVD liet het kabinet Rutte IV erover struikelen.Maar hoe zit het nu echt? Wat is feit, wat is pijnpunt, wat zijn legendes en pogingen tot wegkijken? Hein de Haas, hoogleraar in Amsterdam en Maastricht, directeur van het international Migration Institute, schreef er een confronterend boek over: Hoe migratie echt werkt. Het is net verschenen in het Nederlands en tien vertalingen staan op de rol. Hij draait er tegenover Jaap Jansen en PG Kroeger niet omheen. "Politici zeggen buiten de vergadering: je hebt natuurlijk helemaal gelijk, maar het échte verhaal vertellen, dat zou zelfmoord zijn."***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Vrienden kunnen meedingen naar een van de vijf exemplaren van Hoe migratie echt werkt, beschikbaar gesteld door uitgeverij Spectrum. Word ook vriend van de show!Wil je uitgeslapen op campagne? Neem dan een Emma matras. Ga naar de website, bestel met korting plus nog eens extra Betrouwbare Bronnen korting met de code BB10Heeft u belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Zend een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl en wij nemen contact met u opOp sommige podcast-apps kun je niet alles lezen. De complete tekst en een overzicht van al onze eerdere afleveringen vind je hier***Wat is de grootste mythe? “Dat we massale migratiebewegingen beleven als nooit tevoren”, zegt De Haas. In de turbulente, naoorlogse jaren vijftig waren er meer vluchtelingen, meer ontheemden op drift, relatief en absoluut. Dit vertellen komt verschillende partijen niet goed uit. Dystopische paniekzaaiers niet, maar ngo's en hulporganisaties soms evenmin. Zie hier ‘de perverse impuls van de getallen’. Om aandacht en prioriteit te krijgen kun je maar beter rampen verkondigen!Met Hein de Haas doorlopen we een aantal mythen die in de huidige verkiezingscampagne hardnekkig terugkeren en allesbehalve behulpzaam zijn voor effectief en zinvol beleid. Bovendien blijkt keer op keer dat er allerminst sprake is van een fenomeen achter de Hollandse dijken. Van veel buurlanden kan ook Nederland het nodige leren. En afleren.Ten eerste blijkt keer op keer dat kunstmatige reducties, quota en bovengrenzen alleen voor de bühne en op korte termijn indruk maken. Effect hebben ze zelden. Trumps muur, NSC's saldo van 50.000 migranten of het maximum van 15.000 asielstatusverkrijgers bij BBB lijden allemaal aan dit euvel. "Omtzigts 50.000 betekent ook 1 miljoen mensen erbij binnen 20 jaar, nietwaar?" De mechanismen om zulke kunstmatige restricties te laten werken trekken eerder extra migranten aan, zoals bleek bij Brexit. En ook bij de invoering van de 'Schengenvisa'. Ze klinken stoer, maar lossen niets op.Ten tweede is de aandacht voor 'arbeidsmigratie' zeker de moeite waard, maar dan moeten wel de feiten en realiteit leidend zijn. Wie een vrije economie wil, een flexibele arbeidsmarkt en slimme internationale connecties daarbij kan niet tegelijk roepen dat arbeidsmigratie een groot gevaar vormt.De zeer diverse vraag naar talent, menskracht en ook tijdelijke inzet daarvan is de belangrijkste oorzaak van migratiestromen. Wie daarop wil navigeren, zal de ruimte voor arbeid, banen en de vraag daarnaar moeten sturen. Dat geldt eveneens voor de opleidingen voor zulke banen en kansen daarop. De discussie over migratie is er dus een over werk, economische kansen en hun keuzen en beperkingen. Ook GroenLinks-PvdA en andere progressieve groeperingen kunnen dat niet negeren, waarschuwt De Haas. En de Italiaanse premier Meloni en in Hongarije Orbán laten cynisch zien hoe bij hen op dit punt anders gehandeld wordt dan gepraat!Ten derde is er de legendevorming rond emigratie uit arme landen. Feit is dat in het Westen vooral mensen uit opklimmende landen hun plek vinden. Van Mexico tot Turkije, van Marokko tot India. Vaak veel groter is de migratie tussen landen in the Global South.Hein de Haas vertelt hoe hij al decennia in de Todra Vallei in Marokko de realiteit van deze ontwikkelingen volgt. Migratie en werk elders zijn heel rationele, doeltreffende acties van juist de betergevormden die elders aan de slag kunnen. In regio's met grote conflicten of natuurrampen in Afrika vluchtten de armste en minst opgeleiden vooral naar buurgebieden. Ideeën bij D66 en vele jaren van Silvio Berlusconi voor een soort Marshall Plan voor Afrika om mensen van migratie naar Europa af te houden, zijn dan ook een denkfout. Eerder gebeurt het omgekeerde.Ten vierde klinkt ook al decennia dat 'de integratie is mislukt'. Cijfers over de bloei, kennisniveaus en ondernemerschap spreken zeker ook in Nederland andere taal. Uit de historie blijkt trouwens dat deze redenering al sinds halverwege de 19e eeuw klinkt bij elke nieuwe stroom arbeidsmigranten. De Haas wijst op segmenten onder migrantengroepen die bij hun integratie in laagwaardig en onzeker werk blijven steken. Daar moet en kan met doelgericht beleid rond taal en baankansen bewust gewerkt worden aan integratiesucces. Kritische geluiden op dit punt van de Britse minister Suella Braverman of bij ons Dilan Yeşilgöz bewijzen ironisch genoeg vooral dat de integratie allerminst mislukt is. Als migrantenkinderen vereenzelvigen zij zich immers met de bekende klachten!Zeer te spreken is De Haas over initiatieven als de staatscommissie-Van Zwol, die op dit moment de demografische veranderingen op lange termijn onderzoekt en daarover met een rapport komt. Want: ”De gouden regel hier is coherentie van beleid. Je moet arbeidsmarktbeleid, migratiebeleid en een lange termijnvisie op hoe je Nederland verder wilt ontwikkelen als een geheel zien."***Verder kijkenUNHCR: Standpunten politieke partijenMigratiedebat in De Balie, oktober 2023, deel 1Migratiedebat in De Balie, oktober 2023, deel 2Migratiedebat in De Balie, oktober 2023, deel 3***Verder luisteren371 - Banen op zoek naar mensen. Hoe in Europa bedrijven en beroepsonderwijs intensief samenwerken333 - Een 'bromance' tussen Rishi Sunak en Emmanuel Macron. De haat-liefdeverhouding van Britten en Fransen328 – Nieuwe rauwe wereld. Brexit, what Brexit?324 - Nederland loopt vast door tekort aan jongeren met technische opleiding, hoe lossen we dit op?311 - De wereld volgens Simon Sebag Montefiore Migratie is hét verhaal309 - Acht miljard aardbewoners262 - Waarom India - ook voor Nederland - steeds belangrijker wordt143 - Emile Roemer over arbeidsmigranten79 - 'Nederland is nog steeds ziek': Hans Borstlap over zijn ingrijpende plannen voor de arbeidsmarkt***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:42:00 – Deel 201:37:48 – EindeZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Precies 30 jaar geleden, op 1 november 1993, trad het Verdrag van Maastricht in werking. Het maakte die naam van de Limburgse stad een begrip in de wereld. En het was het begin van een nieuw tijdperk dat juist dezer dagen in heel de EU grondig wordt doordacht, omdat velen nu een 'post-Maastricht Europa' zien komen. Geldt dit ook voor de verkiezingscampagne in ons eigen land? Jaap Jansen en PG Kroeger duiken in historie en actualiteit.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show!Heeft u belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Zend een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl en wij nemen contact met u opOp sommige podcast-apps kun je niet alles lezen. De complete tekst en een overzicht van al onze eerdere afleveringen vind je hier***Wat meteen opvalt is het ongekende tempo waarmee de toenmalige 'E.E.G.' zich transformeerde in de EG op weg naar de Europese Unie die met Maastricht realiteit zou worden. Dit gigantische politieke en economische project van een serie hoogontwikkelde naties werd feitelijk in zes jaar ontwikkeld en doorgevoerd. Waarbij men niet kon weten dat halverwege de rit in Europa zich de grootste omwenteling sinds 1945 zou aandienen.Het begon met een herijking en integratie van de vele losse afspraken, verdragsbepalingen en projecten sinds de komst van de E.E.G. in 1957. Dit was een gezamenlijke actie van twee tegenpolen, de Britse premier Margaret Thatcher en Europese Commissie president Jacques Delors. Daarbij speelden twee eurocommissarissen - de Nederlander Frans Andriessen en de Brit Lord Arthur Cockfield - een sleutelrol.Zo kon in hoog tempo het visioen van een 'interne markt' in heel de E.E.G. geformuleerd worden, het project 'Europa 1992' van Delors. Zeer actueel nu omdat het een bewust niet-neoliberaal visioen was en toch de volle steun had van mensen als Thatcher en Lubbers. En toen viel in 1989 de Muur.De 'Mauerfall' werd de start van een gewaagd experiment. In plaats van de 1992 ambitie te vertragen vanwege de enorme omwentelingen in Europa, werd een tandje bijgezet. Daarbij hielp ook nog de plotselinge val van Thatcher en de alliantie die bondskanselier Helmut Kohl sloot met haar opvolger John Major. Jaap en PG laten zien dat dit zeer complexe politiek-strategische spel de Nederlandse politiek niet onberoerd liet en premier Ruud Lubbers, minister Hans van den Broek en staatssecretaris Piet Dankert krassen opleverde.Maastricht was zo vooral een startpunt voor een heel nieuwe Unie, niet een eindpunt van een reeks afspraken. Sindsdien is dan ook voortdurend de dialoog gaande 'hoe nu verder?' PG vertelt hoe de oude Delors hem vol vuur schetste dat de EU tegenover 'Monsieur Poutine' allang een 'Energie-unie' had moeten laten volgen op Maastricht, bijvoorbeeld. Ook heel recent zijn uit het Europees Parlement en van de European Round Table for Industry ingrijpende voorstellen gekomen voor een stevig vervolg op Maastricht. Belangrijk nieuw fenomeen is daarbij de 'Global Gateway', de EU-rivaal van Xi Jinpings 'Zijderoute'.In de verkiezingscampagne in eigen land valt op hoe deze voor onze toekomst cruciale aspecten nauwelijks beseft worden. Zelfs bij ‘migratie’ is de discussie geheel achter de dijken gebleven.Sommige partijen doen het zelfs voorkomen dat we terug moeten naar die goede oude E.E.G. BBB denkt met bilaterale afkoopsommen met andere EU-lidstaten asielzoekers te kunnen laten verhuizen. NSC lijkt de opstelling te verkiezen waarmee de Britse premier David Cameron (die van het Brexit-referendum) de mist in ging. Wat ze wel willen blijft daarbij vaag.Alle reden voor een stevig, openhartig en concreet toekomstdebat 30 jaar na Maastricht!***Verder kijkenThatcher in het Europees Parlement, december 1986VARA Achter het Nieuws: onderhandelingen in MaastrichtMark Rutte in Spuigasten met Ron Fresen, 28 oktober 2023Laurens Dassen in Sven op 1 met Thomas van Groningen, 27 oktober 2023***Verder luisteren371 - Banen op zoek naar mensen. Hoe in Europa bedrijven en beroepsonderwijs intensief samenwerken344 - Nederland in Europa: een masterclass door Tom de Bruijn340 – Caroline van der Plas ontvangt Frans Timmermans. Vijf misverstanden over Europa336 - Timothy Garton Ash: Hoe Europa zichzelf voor de derde keer opnieuw uitvindt299 - Dramatische verschuivingen in de wereldpolitiek. Europa heeft eindelijk een telefoonnummer272 - Dankzij Poetin: nu écht intensief debat over de toekomst van Europa254 - Frank Heemskerk: dineren met Poetin, bij de Wereldbank Oekraïne helpen opbouwen en nu Europa economisch versterken124 - 95 jaar Jacques Delors107 - Jean Monnet, de vader van Europa100 - Nederland in Europa: lusten en lasten door de eeuwen heen***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:49:10 – Deel 201:34:36 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Opnieuw zijn Israël en het Midden-Oosten brandhaard van geweld, terreur en oorlogsdreiging. Iedere Westerse leider reist erheen. Van Biden en Von der Leyen tot Rutte, Scholz en Macron. Om de conflicten te dempen en erger te voorkomen. Het is niet voor het eerst en de wortels zitten diep.Het leven van een historische sleutelfiguur is actueler dan ooit. En daarmee leerzaam voor vandaag. Leven en werk van Golda Meïr is nota bene juist nu onderwerp van een interessante film. Jaap Jansen en PG Kroeger belichten haar belevenissen, hun verrassende actualiteit, hun tragedies en de hoop die eruit spreekt.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show!Heeft u belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Zend een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl en wij nemen contact met u opOp sommige podcast-apps kun je niet alles lezen. De complete tekst en een overzicht van al onze eerdere afleveringen vind je hier***Het begint in 1898 in Kyiv. In het Tsarenrijk tussen pogroms, armoede en onderdrukking. Golda Mabovitsj groeide op in angst en honger en ontsnapte naar dat andere beloofde land, naar Milwaukee, Wisconsin in de Verenigde Staten. Ze groeide op als gretige scholier, linkse vrouw en vermaard fondsenwerver. Die karaktereigenschappen bleken na haar emigratie in 1921 naar Brits Palestina cruciaal voor een ongebruikelijke loopbaan tot aan de politieke top."Ik ben zelf decennia een Palestijn geweest", zei ze later spottend. Haar relaties met het koloniaal bewind waren vaak schurend. Maar ze werd wel de toponderhandelaar, fondsenwerver par excellence en in het diepste geheim politiek partner van haar buurman, koning Abdoellah van Jordanië.Zelf vond zij haar jaren als minister van Arbeid in de jonge staat Israël haar gouden tijd. Haar schoenen werden in die tijd een nationaal symbool. Golda zelf was een begrip, wereldwijd. Haar populariteit in linkse kring - zeker in Nederland ook! - zou de leiders van het huidige Israël verbijsteren. Jaap en PG vertellen over haar band met PvdA-leider Joop den Uyl en de geheimen erachter.Ze was de 70 al voorbij toen zij premier werd in 1969. PG analyseert waarom juist toen de kans van een Land for Peace deal niet gepakt werd. En hoe de nieuwe president van Egypte, Anwar Sadat, een heel andere strategie koos. En ook die strategie zou juist nu weer uitermate actueel kunnen blijken.Opgegroeid in Milwaukee had Golda Meïr een natuurlijke, maar vaak ook confronterende band met Amerika. Dan blijkt uit haar gesprekken met Henry Kissinger, maar ook uit de herinneringen van Joe Biden, toen jong senator. Dat werd essentieel voor het overleven van de Jom Kippoer oorlog, nu precies 50 jaar geleden. Veel gebeurtenissen toen lijken op wat we nu weer meemaken.Israël kwam tot een harde, feitelijke evaluatie van de missers en hybris voorafgaand aan dat geweld. Meïr stapte op voor een nieuwe generatie leiders. Sadat durfde nu wel de gok aan en kwam met een eigen Land for Peace deal. Op 21 november 1977 sprak hij erover met ‘that old lady’. In Jeruzalem, nota bene.Op 80-jarige leeftijd overleed ze. Ze maakte nog net mee dat de akkoorden van Camp David gesloten werden. "Golda Meir was een der onzen. Wij rouwen om het verlies van een goede vriendin", zei Den Uyl in Tel Aviv op de herdenkingsbijeenkomst. Haar levenslessen hebben nog niets verloren van hun actualiteit en relevantie voor de wereld van nu.***Verder lezenGolda Meïr - Mijn levenHenry Kissinger - The Complete MemoirsMax van Weezel - De PvdA, Israël en de Palestijnen (S&D, 2017) Anet Bleich - Joop den Uyl (uitgeverij Balans)***Verder kijkenTrailer: Golda (2023)Joe Biden speaks in Israel (18 oktober 2023)***Verder luisteren350 - 100 jaar Henry Kissinger287 - Waarom Robert Serry altijd weer terugkeert naar zijn Oekraïne354 - Eenzaamheid, machtsstrijd en repressie in het Russische rijk van Poetin, Stalin en tsaar Nicolaas II253 - Poetins bizarre toespraak: hoe de president de geschiedenis van Oekraïne herschrijft***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:48:34 – Deel 201:37:13 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

“Kom erbij en doe als wij!” Verslaggever Ariejan Korteweg ontdekte na zijn Franse jaren dat dit het informele motto is van de wereld rond het Binnenhof. Hij deed pogingen zijn verbazing over de Haagse politiek te bewaren, maar ontdekte dat ook hijzelf er gevoelig voor was. Daarom heeft hij na zijn Volkskrant-jaren in zijn nieuwe boek Het Haagse moeras lessen, nederlagen en verrassingen op papier gezet. Jaap Jansen en PG Kroeger praten met hem.Korteweg ontdekte de innerlijke contradictie in dat informele motto. Enerzijds wordt nadrukkelijk verwacht dat een politicus zich aan de Haagse mores aanpast - en een journalist niet minder. Anderzijds is 'authenticiteit' een bijna cruciaal kenmerk gemaakt. Je kunt er zelfs les in krijgen!Zeker zo opvallend is dat het Binnenhof op Hotel California lijkt. Niemand checkt ooit echt uit. Den Haag is poreus. Vertrokken politici en andere politieke junkies blijven op allerlei manieren - van lobbywerk tot denktanks en toezichthouders - intrinsiek onderdeel van het politieke spel en de knikkerwedstrijd.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show!Deze aflevering bevat een Bamigo-advertentie. Ga naar bamigo.com en krijg 25 procent korting op prachtige bamboekleding met de speciale code betrouwbaar25Heeft u belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Zend een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl en wij nemen contact met u opOp sommige podcast-apps kun je niet alles lezen. De complete tekst en een overzicht van al onze eerdere afleveringen vind je hier***Het vertrek van Mark Rutte is een wezenlijk moment. Korteweg vertelt hoe hij de premier als groot talent heeft leren waarderen, juist dankzij zijn aard als 'Mann ohne Eigenschaften'. Het Binnenhof is in die lange jaren zelf voorwerp geworden van een soort 'rutteficatie'. Rutte is de eerste premier die zijn omgeving zó naar zijn hand gezet heeft sinds Ruud Lubbers.Arie Kortewegs inzichten en verhalen laten een Haagse wereld zien van 'getalenteerde, gedreven en toegewijde mensen' die er nimmer in slagen hun eigen leefwereld van het Binnenhof te vernieuwen en uit de disfunctionerende patronen en processen te bevrijden.Een tikje verrast beaamt Korteweg dat dit Haagse boek opvallend overeenkomt met zijn boek van jaren geleden over Frankrijk. Een land dat – analyseerde hij toen - vastgelopen was in een permanent 'sur place'. Hij vermoedt dat de Fransen dat eigenlijk ook wel fijn vinden, bij alle georganiseerde boosheid en gele hesjes. Daarin is ons land toch anders, denkt en hoopt hij. Al maakt het gebabbel over vaagheden als 'een nieuwe bestuurscultuur' hem ook wel weer argwanend.***Verder kijkenPolitieke Junkies april 2017: Sheila Sitalsing over Dilan YesilgözPolitieke Junkies maart 2018: Ariejan Korteweg over Thierry Baudet***Verder luisteren367 - Wantrouwen in de wandelgangen: het Binnenhof van moederschoot naar betonnen bunker364 - Een krankzinnige campagne362 - Wordt Dilan Yeşilgöz de Ad Melkert van 2023? Opmerkelijke overeenkomsten met het omwentelingsjaar 2002297 - De kwestie-Arib en de Tweede Kamer als prettig gestoorde anarchie249 - Gedrag en omgangsvormen in de Tweede Kamer180 - Kabinetsformatie 2021: Hoe Mark Rutte de eenzaamste man van het Binnenhof werd147 – De kindertoeslagaffaire: het ging al mis bij de wetgeving127 - De geheime politieke memoires van Ruud Lubbers43 - Het Binnenhof, een eeuwenoud ratjetoe***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:54:50 – Deel 201:39:00 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Over een maand gaat Nederland naar de stembus, maar van een intensieve, klassieke mobilisatiecampagne is nog nauwelijks sprake. Het lijkt warempel wel de 'coronacampagne' van 2021, met weinig bijeenkomsten en de opvallende afwezigheid van inhoudelijk debat.Jaap Jansen en PG Kroeger bespreken de campagneactiviteiten die ze wel al zien. Die zijn soms bizar, soms heel traditioneel. En één ding lijken de kandidaten geheel over het hoofd te zien...***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show!Heeft u belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Zend een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl en wij nemen contact met u opOp sommige podcast-apps kun je niet alles lezen. De complete tekst en een overzicht van al onze eerdere afleveringen vind je hier***Zo presenteerde NSC de nieuwe kandidaten op televisie, maar bijna niemand mocht zijn mond opendoen. En de VVD hield een congres waarop alles draaide om kennismaking met maar één iemand, de lijsttrekker.Heel klassiek was dan weer wat het nieuwe koppel GroenLinks-PvdA deed. Die kwamen in congres bijeen, stemden eindeloos over amendementen, kochten geen vliegtuigen, maar dumpten wel prinsessen. En Jaap en PG bezochten een campagnemoment in Utecht dat allesbehalve klassiek was.In een stampvol Tivoli trad de Amerikaanse senator Bernie Sanders op, want die had een boos boek over het kapitalisme te verkopen. Frans Timmermans was zijn sidekick en de contrasten tussen hun boodschappen bleven handig buiten beeld.Pieter Omtzigt en Thierry Baudet waren buitenslands. De FVD-voorman dompelde zich onder in een toogdag van de QAnon-vleugel van de MAGA-beweging in een Trump resort in Florida. Zou de oud-president hem daar persoonlijk zijn ring laten kussen als ridderslag voor de campagne?Intussen moest de VVD beleven hoe het zelfgekozen kernthema voor de campagne – waarvoor ze het kabinet van de eigen premier liet vallen - meer en meer de mist in gaat. Rond het thema migratie was vooral diepe verdeeldheid merkbaar. En Ruttes laatste Europese kunststuk op juist dit terrein - de Tunesiëdeal – blijkt een pijnlijke flop.Dat neemt niet weg dat juist Mark Rutte de leider is die het meest hoorbaar is. De oorlog in Oekraïne en de gebeurtenissen in Israël en Gaza trekken alle aandacht naar hem toe als de senior in Europa. Hierdoor valt zijn opvolger als partijleider Dilan Yesilgöz wat buiten beeld. En ook Timmermans heeft als elder statesman baat bij de situatie.Evenmin loopt het gesmeerd bij BBB. Het enthousiast uitdelen van kratten 'gratis bier' is een klassiek 'wrijven in een vlek.' De nieuwe fractie valt op door verdeeldheid en in de nieuw gekozen Provinciale Staten vallen BBB'ers al in toenemende mate uit de boot.Het beeld is dan ook dat iedereen wel roept om inhoud, maar tegelijkertijd onzeker om zich heen loert. Realiseren de partijen nu pas écht dat vaste waarde Mark Rutte straks weg is? En schrikken ze ervan dat hij nu weer midden op het toneel staat?En geen politiek leider durft nu al te melden dat de verkiezingsprogramma's programma’s en dure beloften door alle oorlog en geweld op drijfzand zijn gebouwd.***Verder luisteren372 - Nieuwe partijen als Nederlandse traditie - en de afgrond die altijd weer dreigt370 - Nieuwe coalities en gratis bier365 - Lijsttrekkers, kandidaat-premiers, verkiezingsprogramma's: de campagne gaat van start364 - Een krankzinnige campagne362 - Wordt Dilan Yeşilgöz de Ad Melkert van 2023? Opmerkelijke overeenkomsten met het omwentelingsjaar 2002334 - Provinciale-Statenverkiezingen 2023: zware klappen in een verdeeld land360 - 4th of July: Mar-a-Lago, de plek waar het al 100 jaar gebeurt***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:49:40 – Deel 201:23:27 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

In een turbulente wereld met oorlog in buurland Oekraïne en in het Midden-Oosten gaan de Polen zondag 15 oktober naar de stembus. Voor hun land en voor Europa zal de uitslag van grote betekenis zijn. Jaap Jansen en PG Kroeger analyseren de campagne, de achtergronden en de politieke actualiteit met een bijzondere kenner, de Pools-Nederlandse journaliste Malgorzata Bos-Karczewska.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show!Heeft u belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Zend een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl en wij nemen contact met u opOp sommige podcast-apps kun je niet alles lezen. De complete tekst en een overzicht van al onze eerdere afleveringen vind je hier***Ze kwam voor de liefde naar Nederland, vlak voordat in Polen het einde van het communisme in zicht kwam. Sinds in 1989 de democratie kwam en de Europese toekomst van Polen begon, doet zij verslag van dit land. Daarbij is het van belang te beseffen dat Polen een bijzonder succes bereikte bij de overgang van communistische dictatuur naar een Europees gerichte democratie en markteconomie. Wat in Rusland niet lukte, slaagde in Polen wel.Zulke ingrijpende veranderingen - sociaal, cultureel, economisch en mentaal - gingen ook in Polen niet vanzelf. Malgorzata Bos vertelt hoe de rebellen van de vrije vakbond Solidarność van Lech Walesa na de val van de Berlijnse Muur gingen regeren en het land door zware tijden moesten leiden. Aanzienlijke delen van de bevolking zagen hun zekerheden wegvallen. Anderen profiteerden na de toetreding tot de Europese Unie al snel van grote bloei.Dit leidde ertoe dat vanuit de Solidarność-beweging twee fundamenteel verschillende politieke richtingen ontstonden. De sterk nationalistische, op sociale steun en het platteland geënte PiS (Recht en Rechtvaardigheid) van Jarosław Kaczyński en de op een dynamische, Europese toekomst gerichte alliantie van het Burgerplatform van Donald Tusk. Hun confrontatie vormt zowel een echo uit de tijden van Solidarność als een fundamentele richtingskeuze voor de Poolse burgers nu.Malgorzata Bos analyseert de vele verschillende en vaak zeer kleurrijke, gepolariseerde aspecten van de Poolse politiek en de huidige campagne. Diepere lagen van de Poolse historie en drama's uit het verleden klinken soms fel door. Zo speelt een vliegramp in Rusland waarbij de president en vele notabelen omkwamen nog steeds een grote rol. Mede daarom beschuldigt men vanuit PiS Donald Tusk ervan zowel een pion van Poetin te zijn als een 'Herr Tusk' die de agenda van Berlijn en Brussel volgt.De campagne zit vol onverwachte wendingen en schandalen. Van een plotseling ontdekte zwendel met duizenden visa voor migranten van buiten de EU - hoewel de regering zegt migratie te bestrijden - tot het uit protest aftreden van twee van de hoogste generaals. Tegelijkertijd bieden de twee partijen tegen elkaar op met beloften van sociale steunpakketten voor gezinnen en ouderen terwijl de vraag is of die beloften wel kunnen worden nagekomen.Malgorzata Bos wijst er op dat allerlei factoren hoogst onzeker maken wat de peilingen nu melden. De opkomst is meestal rond 50%, zodat mobilisatie van specifieke achterbannen van groot belang is. Hier zullen dit keer vrouwen een duidelijke rol spelen, gelet op de zeer strenge abortuswetgeving die PiS doorvoerde. De opkomst van oudere rurale kiezers is vaak moeilijk te peilen, terwijl opvallend was dat op 1 oktober Tusk met zijn aanhang een massaal protest ter verdediging van democratie en rechtsstaat wist te organiseren.Massaal en verrassend was ook de hulp van Polen voor de vele vluchtelingen uit Oekraïne. Hoe dat doorwerkt in de motivatie van de kiezers kan nu niemand vertellen. En ook de impact van de stemmen uit Nederland en andere landen waar veel Polen wonen, zou weleens kunnen verrassen. Alle reden om deze buitengewoon interessante verkiezingen veel aandacht te geven.***Verder luisteren336 - Timothy Garton Ash: Hoe Europa zichzelf voor de derde keer opnieuw uitvindt327 - Poetin, Zelensky en wij. Een jaar na de inval272 - Dankzij Poetin: nu écht intensief debat over de toekomst van Europa256 - Na de inval in Oekraïne: 'Nu serieus werk maken van Europese defensiesamenwerking'248 - Oekraïne en de eeuwenoude vriendschap tussen Duitsland en Rusland61 - PG Kroeger over de val van de Berlijnse Muur235 - De ondergang van de Sovjet-Unie: Gorbatsjov strijkt de rode vlag (in de links bij deze aflevering: de hele serie over de ondergang van de Sovjet-Unie)***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:45:00 – Deel 201:35:09 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

In augustus 1830 barstte in de Zuidelijke Nederlanden een opstand los tegen het koninklijk gezag van Willem I. In Brussel nam een Voorlopig Bewind de macht over. Heel Europa was in rep en roer, van Warschau tot Parijs. Over dit nationale en Europese drama schreef Willem de Bruin een meeslepend boek, vol tot nu toe vaak onbekende feiten, personen en lotgevallen. Jaap Jansen en PG Kroeger praten met hem over De scheiding die niemand wilde, Nederland en België, de vereniging en de breuk, 1815-1839.***Deze aflevering is opgenomen met publiek in Beeld & Geluid in Hilversum in het kader van de Dutch Media Week 2023Betrouwbare Bronnen is mede mogelijk gemaakt met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show!Als vriend kun je meedingen naar een van de vijf exemplaren van het boek. Kijk hier voor meer informatie (alleen leesbaar voor vrienden!)Heeft u belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Zend een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl en wij nemen contact met u opOp sommige podcast-apps kun je niet alles lezen. De complete tekst en een overzicht van al onze eerdere afleveringen vind je hier***De Belgische Opstand begon in het operahuis. Willem de Bruin vertelt vol rijke details dat de spontane demonstraties bij de uitvoering van het revolutionaire stuk 'La Muette de Portici' niet zo maar een opwelling waren van groepjes studenten. Er was inspiratie uit Parijs, maar er waren ook de nodige waarschuwingen en geruchten vooraf.De wortels van de rebellie zaten diep. Eeuwen diep. Het Noorden en het Zuiden van de Nederlanden waren met ruw geweld gescheiden tijdens het Habsburgs bewind in de 16e eeuw. Cultureel, religieus, institutioneel en economisch gingen zij daarna eeuwenlang een geheel eigen weg. Totdat de Britten en de Oostenrijkse Habsburgers in 1814 na de val van Napoleon heel Europa opnieuw wilden inrichten. Elk vanuit eigen geopolitieke belangen en machtsdromen concludeerden zij dat de Nederlanden weer één geheel moesten worden, onder de Oranjes.De gebeurtenissen achter de schermen waren adembenemend. Voor het Europa van nu een verrassend herkenbaar machtsspel met tegenstrijdige belangen en compromisvernuft. Koning Willem I kreeg van de grootmachten de troon van een nieuwe staat die verder niemand wilde.Hij was een doener maar ook een drammer. Een ijveraar, maar politiek en sociaal onhandig. Vaak jaloers, ruziemakend met zijn zoon en zijn beste adviseurs. En hij vergat soms dat zijn machtspositie door anderen was geregeld die van hem dankbaarheid en meer behendigheid verwachten.De opstand in Brussel in 1830 was allereerst een Europees fenomeen en werd zo meteen een crisis die de grootmachten van die tijd dreigde mee te slepen in een confrontatie. Ook dat is voor elke Europeaan van nu verrassend herkenbaar. Er werd in Brussel geknokt, geïntrigeerd en gepolderd. En ook toen waren de Hollanders koppig, onhandig en soms onhandelbaar. Zo verspeelden zij een machtig vorstendom, een sterke positie in Europa en goodwill bij hun buren.Willem de Bruin leert ons vele fascinerende figuren kennen. Van Louis de Potter, een rebelse journalist die te laat kwam voor het leiderschap tot een briljant diplomaat, Anton Reinhard Falck, die voor Willem I het spel van de 'haute politique' speelde. Maar ook een sterke minister die gedurende 40 jaar bij zo’n beetje elke heerser der Nederlanden kwam bovendrijven en de macht greep, Cornelis Felix van Maanen. En Tsaren, kanselier Klemens von Metternich, Franse koningen en een Duitse prins die door Londen koning Leopold der Belgen werd gemaakt. Als tv-serie vol verrassingen, rijke aankleding en wufte Brusselse decors zou dit boek een hit kunnen zijn!Maar moest het echt zo droevig aflopen? Kon de scheuring in het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden niet vermeden worden? Hoorden we niet gewoon bij elkaar, juist met en dankzij zoveel culturele en politieke diversiteit? Zo’n Benelux als nationale staat zou in Europa en de wereld een dominante factor zijn geweest.***Verder luisteren282 - Hoe Sammy Mahdi - de nieuwe Vlaamse leider - de christendemocraten er weer bovenop wil helpen252 - Guy Verhofstadt over Oekraïne, Rusland en zijn ontluikende vriendschap met Poetin, die plots voorbij was229 - Kristof Calvo: wat de Nederlandse en Belgische politiek van elkaar kunnen leren190 - Napoleon, 200 jaar na zijn dood: zijn betekenis voor Nederland en Europa71 - Caroline de Gruyter: 'Brexit maakt Europa sterker' - De EU als het Habsburgse Rijk van onze tijd49 - De koningen van Hispanje die wij altijd hebben geëerd11 - Sybrand en Wiete Buma over Gerlacus Buma, soldaat van Napoleon én Willem I ***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:47:30 – Deel 201:35:23 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Ook bij de Tweede-Kamerverkiezingen van 2023 treden weer allerlei nieuwe partijen aan. Maar hoe nieuwe is 'nieuw'? Jaap Jansen en PG Kroeger verkennen de opvallende wortels en tradities van de voortdurende 'partijvernieuwing' die vanaf de invoering van het algemeen kiesrecht traditie werd. Nieuw is in ons land eigenlijk oud.Daarom is het extra de moeite waard juist nu de historie en politieke cultuur na te gaan die eerdere nieuwe partijen met zich meebrachten. Zo is het opvallend hoe na 1918 de liberale stroming zichzelf meerdere keren door nieuwe partijvorming moest uitvinden. Dat gebeurde zowel in de jaren twintig, als na de bevrijding met eerst nota bene de PvdA en daarna de afsplitser daarvan: de VVD. En later met de oprichting van D66 en in zekere zin ook met de afsplitsing van VVD-Kamerlid Geert Wilders.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show!Heeft u belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Zend een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl en wij nemen contact met u opOp sommige podcast-apps kun je niet alles lezen. De complete tekst en een overzicht van al onze eerdere afleveringen vind je hier***Veel nieuwe partijen - ook D66 - presenteerden zich als 'antipartij': tegenstander van de verzuiling of het politieke establishment. Ze wilden allemaal een nieuwe bestuurscultuur! Dit komt keer op keer aan de orde gedurende de voorbije eeuw. Van de NSB in de jaren ’30 tot de ouderenpartijen in de jaren ’90 en de Leefbaren daarna.Ook bij Pieter Omtzigts Nieuw Sociaal Contract komt dit motief terug. Het idee van het nieuwe tegen 'de oude politiek' zou oud als de weg naar Rome. Het particularisme dat al in de late Middeleeuwen en de Republiek zo kenmerkend was komt steeds ‘geheel vernieuwd’ naar boven.PG ziet drie afgronden waar nieuwe politieke groeperingen in kunnen tuimelen en tenondergaan.De eerste is het risico van 'het ego'. Omdat veel van zulke clubs geen eigen, samenhangende filosofie of politieke koers kennen, hangt veel - zo niet alles - af van de aantrekkingskracht van het boegbeeld. Dat maakt uiterst kwetsbaar. Het tragisch lot van de LPF en de immer voortdurende chaos bij 50Plus laten dat zien. Maar ook de verwarring die BBB kweekte met de lancering van premierskandidaat Mona Keijzer heeft hier alles mee van doen.De tweede gapende afgrond is die van de noodzaak tot selectie en screening. Als een nieuwe beweging een hoop enthousiasme trekt, maar nog geen duidelijke koers of stevige organisatie kent, dreigen al gauw problemen. Zowel FVD als BBB zeiden stellig daar veel aan gedaan te hebben, maar de narigheden die ook bij hen opdoken spreken toch andere taal. Bij NSC moest zelfs de voorzitter, tevens partij-ideoloog, plots vertrekken.Zeer riskant is de verleiding om BN'ers en spraakmakende columnisten aan te trekken als stemmentrekker. Of het nu Theo Hiddema, Annabel Nanninga, Zihni Özdil, Yesim Candan of Rosanne Hertzberger betreft, de risico's loeren overal. Parmantig meningen verkondigen is zelden een adequate voorbereiding voor gedegen parlementair handwerk. Wilders heeft daarom bewust gekozen voor 'een dictatoriaal voluntarisme'. Er is bij hem geen screening of selectie, er is zijn strikt persoonlijke personeelsbeleid dat nu zelfs een loyale kracht als Harm Beertema tot rebellie voert.De derde afgrond is die van de gedachte 'Het Volk Wil Het'. Als nieuwe groeperingen zelf gaan geloven wat aan soms bijna messiaanse verwachtingen op hen geprojecteerd wordt, verlezen ze snel het zicht op de realiteit. Dat overkwam de LPF en zijn vele afsplitsingen, nu weer JA21.NSC zal hier heel alert moeten zijn. Zo zijn enthousiaste vrijwilligers in zo'n fase vaak 'linke soep'. Opvallend is dat alle eerdere voornemens van die nieuwe partij over omvang, lijst, program en een mogelijke premierskandidaat snel weer achterhaald bleken.***Verder lezenI&O Research - Politieke peiling 27 september 2023***Verder luisteren370 - Nieuwe coalities en gratis bier365 - Lijsttrekkers, kandidaat-premiers, verkiezingsprogramma's: de campagne gaat van start364 - Een krankzinnige campagne362 - Wordt Dilan Yeşilgöz de Ad Melkert van 2023? Opmerkelijke overeenkomsten met het omwentelingsjaar 2002334 - Provinciale-Statenverkiezingen 2023: zware klappen in een verdeeld land332 - De lange kleurrijke traditie van 'Boerenpartijen'195 - PvdA en CDA: ooit dominante machtspartijen, nu grote verliezers. Hoe komt dat? En hoe nu verder?162 - Pieter Omtzigt over macht en tegenmacht161 - Hans van Mierlo, een politieke popster134 - 40 jaar CDA, 10 jaar CDA-congres in de Rijnhal. 'Doe dit ons land niet aan'110 - Overleggen in crisistijd: Hans de Boer en Han Busker, voorzitters van de Stichting van de Arbeid***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:48:18 – Deel 201:25:51 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Het is in de Haagse debatten over bestaanszekerheid 'de olifant in de kamer'. Maar in heel Europa is het in zowat elk bedrijf en organisatie het allergrootste probleem. Het tekort aan mensen, nieuwe talenten en de passende kennis en vaardigheden.Jaap Jansen en PG Kroeger praten met experts uit alle hoeken van Europa die op dit terrein hun sporen hebben verdiend."Jobs are looking for people". The labour market in Europe has entered a radical new phase. How to meet these challenges? At the Amsterdam 'Forum of Vocational Excellence 2023' experts and role models from vocational projects, schools, institutions and companies exchanged ideas, practices and 'lessons learned' on the best examples of 'what works'. The 'European Year of Skills' was made very visible and practical. In this podcast we present such role models and their 'lessons learned' from all over Europe. Landscaping companies working on for climate change in Denmark and Romania. Inclusion of new groups in employment in the Basque region and Italy. Dutch centres of vocational excellence. Green education revolution in the Baltic region and much more.'This is a Dutch podcast, but after 7 minutes the conversation starts and continues in English! The complete description of this podcast can be found here***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door Platform Talent voor Technologie en met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show!Heeft u belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Zend een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl en wij nemen contact met u op*** Hoe krijgen we veel meer mensen in opleiding en aan ‘t werk? Hoe innoveren beroepsonderwijs en bedrijven vooral samen en hoe kan een leven lang ontwikkelen dat versterken? Op het Forum on Vocational Excellence 2023 in Amsterdam waren deze week honderden denkers en aanpakkers bijeen, uit vmbo tot en met hoger beroepsonderwijs en universiteiten. Daar kwamen alle brandende vragen op tafel én de kansrijke oplossingen. Wat kunnen we van elkaar leren? Chiara Riondino is de Italiaanse die in Brussel bij de Europese Commissie leiding geeft aan de 'unit' die de initiatieven op dit grote terrein aanjaagt. Zij vertelt hoe 2023 als 'European Year of Skills' hieraan een fikse impuls geeft. En dat is hard nodig want overal in de EU zijn ‘banen op zoek naar mensen’.Een succesvolle aanpak van zulke uitdagingen vormen de 'Centres of Vocational Excellence' die overal in Europa worden opgericht. Nederland en Baskenland blijken de voorlopers en dit soort intensieve, innovatieve samenwerkingsprojecten van beroepsonderwijs en beroepspraktijk ontstaan nu in veel landen in hoog tempo. "We moeten doen wat werkt en dat kunnen we laten zien nu”, zegt Riondino.Drie rolmodellen vertellen erover. Paolo Nardi van het GIVE-project in Italië werkt aan het slim verbinden van al die centra en bedrijfssectoren om 'van elkaar leren wat werkt' aan te jagen van Finland tot Roemenië. Een groot initiatief in Baskenland laat zien hoe duizenden mensen met een handicap naar nieuwe, innovatieve banen worden begeleid.Melanie Henke werkt vanuit Hamburg aan 'vergroening' van opleidingsvormen en de daarmee verbonden bedrijven in een reeks van landen rond de Oostzee, geïnspireerd door de oude Hanzesteden en hun netwerken. Onderwijsrevoluties zoals in Litouwen worden hierdoor mogelijk.Jakob Arler werkt vanuit zijn Deense landschapsarchitectuurbedrijf OK Nygaard met collega's en beroepsopleidingen uit de EU aan een ingrijpende transitie. Zij richten zich op de klimaatadaptatie van urbane omgevingen door vergroening van het stadsleven. "We gaan niet langer wat boompjes planten hier en daar, maar wonen in de stad als bos," schetst hij. Dat vereist veel nieuwe vaardigheden en een leven lang ontwikkelen met jonge talenten die de bedrijven van binnenuit innoveren.De Nederlander Boudewijn Grievink van Katapult EU werkt aan de overdracht van al deze kennis in heel Europa en interactie met de Nederlandse 'voortrekkers' op dit terrein. Essentieel is volgens hem dat de succesvolle initiatieven nu 'opschalen', zodat nog meer opleidingen en bedrijven ermee aan de slag kunnen.De Italiaanse Rossella Riccò beaamt dat al die initiatieven zeer de moeite waard zijn, maar dat er nog veel moet gebeuren. Haar Gi Group werkt als HR-dienstverlener in heel Europa en ziet de grote verschillen in structuren, culturen en kwaliteit tussen landen en regio's. Werken aan inclusie is in sommige noordelijke landen al langer prioriteit, maar in het zuiden en oosten vaak nog maar net begonnen. Voor vrouwen bijvoorbeeld is er vaak een gebrek aan faciliteiten en nog maar weinig opleidingstrajecten naar voormalige ‘mannenbanen’. Ook hier kunnen onderwijsstelsels, bedrijven en overheden veel van elkaar leren. "Het grootste obstakel is dat we verandering van gewoonten maar lastig vinden en proberen te vermijden."***Verder luisteren324 - Nederland loopt vast door tekort aan jongeren met technische opleiding, hoe lossen we dit op?278 - Frans Leijnse over de belabberde staat van ons onderwijs en hoe je dit oplost216 - Crisis op komst: Nederlandse economie loopt vast door tekort aan technisch geschoolde arbeidskrachten201 - Het geheim van het hbo-succes183 - Samen slimmer worden: het Leidse kennisecosysteem als aanjager van duurzame groei130 - Joost Korte, een Nederlander aan de top van 'Het sociaal Europa'126 - De kracht van hoger onderwijs78 - Roberto Viola: Shaping Europe's Digital Future***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:51:09 - Deel 201:22:11 - Einde  Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

De Algemene Politieke Beschouwingen 2023 waren bijzonder en echt de moeite waard. Want in aanloop naar de Tweede-Kamerverkiezingen van 22 november moest elke partij haar eigen positie opnieuw bepalen, nieuwe bondgenoten zoeken en soms ook een nieuwe aanvoerder uitproberen of een oude uitzwaaien. Jaap Jansen en PG Kroeger zagen de panelen schuiven.De Kamerfracties deden drie dingen tegelijk. Ze zochten nieuwe allianties. Ze focusten op de cruciale thema's voor de campagne. En sommige aanvoerders verrasten met helderheid terwijl anderen pijnlijk door de mand vielen.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show!Heeft u belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Zend een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl en wij nemen contact met u opOp sommige podcast-apps kun je niet alles lezen. De complete tekst en een overzicht van al onze eerdere afleveringen vind je hier***Al direct viel op dat de Rutte IV coalitie verdampt is. Niet één voorstel kwam uit de koker van die vier fracties samen. Daarmee was ook de leidende rol van de VVD verdwenen. Die fractie had het gedurende heel de APB zichtbaar moeilijk met haar positie.Jesse Klaver had de rol van 'stand in' voor Frans Timmermans in de nieuwe samenwerking van GroenLinks/PvdA. Hij bouwde aan een ‘nieuwe sociale meerderheid’ waarin D66 met Rob Jettens nummer 2 Jan Paternotte (D66) en andere grote en kleine fracties een fors pakket extra maatregelen op het bordje van het kabinet legden. Zouden premier Mark Rutte en minister van Financiën Sigrid Kaag dat zonder morren verwerken? Tegelijkertijd ontvreemde Klaver het thema 'bestaanszekerheid' met concrete stappen van Pieter Omtzigt (NSC) en de kleine fracties op links.Opvallend waren de rollen van CDA’er Henri Bontenbal en DENK-voorman Stephan van Baarle. Die laatste liet zich door een aangebrande premier Mark Rutte niet intimideren. Hij hield zijn spijkerharde maar stevig onderbouwde betoog over de VVD overeind.Bontenbal trad op alsof hij al jaren politiek leider was en attaqueerde opponenten als Geert Wilders, VVD-fractievoorzitter Sophie Hermans en Caroline van der Plas (BBB) met ingetogen en doeltreffend doorvragen. Zijn ‘gratis bier’ aanduiding van warrige plannen van BBB en NSC trof doel.Die twee fracties hadden het zwaar. Voor zover zij kwamen met concrete voorstellen, werden die door andere fracties en door Rutte van tafel geveegd. "Volstrekt ondeugdelijk", zei de premier.Het debat liet ook zien, dat pogingen om 'migratie' het grote verkiezingsthema te maken zijn mislukt. Centraal stonden extra zekerheden voor mensen met minimumloon en voor de middenklasse. En ook het klimaat- en energiebeleid, naast nadruk op Europese solidariteit met Oekraïne.Partijen op rechts waren op oorlogspad tegen windmolens op zee. FVD en Wybren van Haga wilden gewoon weer gas pompen in Groningen. Vanuit 'het midden' daarentegen kwam een interessant initiatief om een Europese kopgroep te vormen bij de aanpak van fossiele subsidies.Premier Rutte had duidelijk moeite met zijn nieuwe rol als uitzwaaiend aanvoerder. Soms al te jolige momenten wisselde hij af met bitse uithalen en onverwachte staatkundige renovaties rond de rol van de koning en het nieuwe fenomeen van het ‘dubbel ontraden’ van verregaande voorstellen uit de Kamer. En ondertussen was Caroline van der Plas al bezig de gordijnen op te meten in de nieuwe vleugel in het Kamergebouw die BBB claimt voor na de wat haar betreft ongetwijfeld komende overwinning op 22 november.***Verder luisteren369 - Rob Jetten wil een ideeënstrijd rond het midden en een lossere verhouding tussen Kamer en kabinet365 - Lijsttrekkers, kandidaat-premiers, verkiezingsprogramma's: de campagne gaat van start364 - Een krankzinnige campagne362 - Wordt Dilan Yeşilgöz de Ad Melkert van 2023? Opmerkelijke overeenkomsten met het omwentelingsjaar 2002358 - Ligt het ambitieuze klimaat- en energiebeleid op koers? Gesprek met Henri Bontenbal (CDA)332 - De lange kleurrijke traditie van 'Boerenpartijen'117 - Tien wetten die elke lijsttrekker zich moet inprenten***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:47:36 – Deel 201:25:23 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Op weg naar de verkiezingen van 22 november 2023 praten Jaap Jansen en PG Kroeger met minister voor Klimaat en Energie en lijsttrekker van D66 Rob Jetten. Dat doen ze op de Open Energie Dag tussen de windmolens en zonnepanelen van energiepark Nijmegen-Betuwe. De voorzitter van de Nederlandse Vereniging Duurzame Energie Olof van der Gaag zit ook aan tafel.Jetten verklapt alvast dat D66 in het verkiezingsprogramma, dat vrijdag verschijnt, bepleit de klimaatdoelen veel sneller te realiseren, niet pas in 2050.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door de Nederlandse Vereniging Duurzame Energie (NVDE) en door onze donateurs. Word ook vriend van de show!Heeft u belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Zend een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl en wij nemen contact met u opOp sommige podcast-apps kun je niet alles lezen. De complete tekst en een overzicht van al onze eerdere afleveringen vind je hier***Volgens Jetten moet in Europa nog intensiever worden samengewerkt. Hij verwijt de Europese Commissie – waarin GroenLinks/PvdA-lijsttrekker Frans Timmermans verantwoordelijk was voor klimaatbeleid - te weinig vaart te hebben gemaakt met het afschaffen van fossiele subsidies. “De modernisering van de energiebelasting zit in Brussel muurvast.” Zelf heeft hij al zes miljard euro van die ‘subsidies’ geschrapt. Het totaal is in Nederland 40 à 46 miljard.Jetten wil alle burgers helpen bij het klimaatneutraal maken van hun huis, ‘niet alleen de happy few’. Om de energietransitie te versnellen moet scherp gekeken worden welke industrie nog toekomstperspectief heeft. "De Botlek zal er over 25 jaar echt heel anders uitzien.”Volgens Jetten valt in de komende kabinetsperiode niet te ontkomen aan bezuinigingen op overbodige uitgaven en zullen ook sommige lasten worden verzwaard. “Als we onze planeet goed willen doorgeven aan volgende generaties, moeten we ook de schatkist op orde houden, zodat we mensen na ons niet opzadelen met forse schulden.”Jetten is blij dat na de Rutte-jaren nu een generatie aantreedt die rond het midden vanuit ideeën het debat wil voeren. Hij pleit voor een open, niet dichtgetimmerde samenwerking ‘op waarden’ met een lossere verhouding tussen Kamer en kabinet.***Verder luisteren365 - Lijsttrekkers, kandidaat-premiers, verkiezingsprogramma's: de campagne gaat van start364 - Een krankzinnige campagne362 - Wordt Dilan Yeşilgöz de Ad Melkert van 2023? Opmerkelijke overeenkomsten met het omwentelingsjaar 2002358 - Ligt het ambitieuze klimaat- en energiebeleid op koers? Gesprek met Henri Bontenbal (CDA)338 - Hoe de stikstofcrisis de energietransitie vertraagt. En: wat intussen wél met sprongen vooruitgaat244 - Frans Timmermans over klimaatbeleid, geopolitiek en weerbare democratie27 - Rob Jetten wil muren slopen***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:33:13 – Deel 200:54:47 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Jaarlijks houdt de president van de Europese Commissie een beleidsrede tot het Europees Parlement om het politiek debat over strategie en prioriteiten van de Unie een forse impuls te geven. Deze week was het de laatste keer voor Ursula von der Leyen in deze vijfjarenperiode. Jaap Jansen en PG Kroeger kammen die ‘Staat van de Europese Unie’ (hashtag: SOTEU) en detail uit. Want ook voor onze nationale verkiezingen zet dit de toon.Maar eerst vertelt PG over deze rede als ‘uitgevonden traditie’; welhaast een 'cultural appropriation' van de Verenigde Staten en hun 'State of the Union'. Speelt Brussel hier een beetje Washington DC? Wie bedacht dit en sinds wanneer is dit een ding?***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show!Heeft u belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Zend een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl en wij nemen contact met u opOp sommige podcast-apps kun je niet alles lezen. De complete tekst en een overzicht van al onze eerdere afleveringen vind je hier***De historie van de SOTEU laat zien dat elke eerste editie van een nieuwe commissiepresident kwam op een moment van existentiële crisis in de EU. En elke president benutte dit zonder aarzelingen. 'Never waste a good crisis!' lijkt hun verborgen motto. José Manuel Barroso, Jean-Claude Juncker en Von der Leyen haalden maximaal effect uit het podium dat hen hier geboden werd en met aanzienlijke politieke consequenties. Die van Juncker in 2015 blijkt zonder meer profetisch te zijn geweest.De laatste SOTEU van Ursula von der Leyen verdient het daarom met een precies kammetje geborsteld te worden. Jaap en PG belichten waarom zij ineens tijdens haar rede overschakelt naar een andere taal en waarom zij indringend Xi waarschuwt waar zij óók Joe Biden bedoelt.Boeiend is ook hoe zij het klimaatbeleid van Timmermans vol vuur verdedigt en tegelijkertijd elementen daarvan met behulp van Wopke Hoekstra's komst naar Brussel achter het gordijn probeert te schuiven. Hogere politiek voor de fijnproevers!Opmerkelijk in haar speech is hoe grote Europeanen als Mario Draghi en Jacques Delors ineens naar het voorste plan worden teruggeroepen. Daaruit blijkt dat zij economische en sociale uitdagingen voorop zet als deel van de grote transities van klimaat, energie en geopolitiek. Een congres in Amsterdam binnenkort over ’leven lang ontwikkelen’, beroepsonderwijs en tekort aan talent staat zo ineens in het hart van het EU-beleid.Met een behendige manoeuvre in haar rede zorgt Von der Leyen ook nog dat de discussies over het EU-lidmaatschap van Moldavië, Oekraïne en de West-Balkanlanden een meer praktische kant op gestuurd worden. Daarmee helpt zij Emmanuel Macron en Olaf Scholz en zet ze demissionair Den Haag in oktober voor het blok in de gezamenlijke EU- en EPG-top in Granada.Het bewijst meteen dat haar speech ook in Nederland fikse impact zal hebben. Jaap en PG schetsen welke grote thema's juist in verkiezingscampagne hier centraal zouden moeten staan. Een meer evenwichtige, coherente aanpak van klimaat, energie, stikstof en groene industrie bijvoorbeeld. Een nuchtere, niet alarmistische sturing van migratie. Een opmerkelijke herleving van de 'sociale dialoog' van Delors voor een echt goed werkende Europese arbeidsmarkt.En Jaap en PG markeren hoe agrarisch Nederland failliet zou gaan als het programma van BBB wordt uitgevoerd. Ondertussen bleef in Straatsburg de vraag hangen 'wil Ursula door'? Niettemin concluderen we uit de signalen in haar speech: ze wil haar karwei in de komende vijf jaar afmaken.***Verder luisteren348 – Oud-premier Natalia Gavrilița over Moldavië - het kleine, ook bedreigde buurland van Oekraïne344 - Nederland in Europa: een masterclass door Tom de Bruijn340 – Caroline van der Plas ontvangt Frans Timmermans. Vijf misverstanden over Europa336 - Timothy Garton Ash: Hoe Europa zichzelf voor de derde keer opnieuw uitvindt299 - Dramatische verschuivingen in de wereldpolitiek. Europa heeft eindelijk een telefoonnummer290 - Bondskanselier Olaf Scholz en de razendsnelle ontwikkeling van de EU272 - Dankzij Poetin: nu écht intensief debat over de toekomst van Europa124 - 95 jaar Jacques Delors109 - Mathieu Segers: Sterke lidstaten maken Europa sterk100 - Nederland in Europa: lusten en lasten door de eeuwen heen***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:41:19 – Deel 201:32:28 – EindeZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Binnenkort zijn er Tweede-Kamerverkiezingen. En die vinden plaats in een gepolariseerde, soms zelfs vijandige politieke cultuur, waarin spindoctors een strakke regie handhaven. En als een politicus twijfelt, tonen de media weinig begrip. Hoe komt dat, hoe is dat ontstaan?We bespreken het met een veteraan uit de politieke journalistiek: Jan Tromp (1949, Vara, Haagse Post en Volkskrant). En met een jonge Haagse journalist: Coen van de Ven (1992, De Groene Amsterdammer). Zij constateren dat politiek en pers van elkaar zijn vervreemd. Ze vormen niet meer één familie, zoals vroeger. En ze hebben een interessante stelling: ook de gebouwen waarin politiek en pers met elkaar verkeren, beïnvloeden hun werkwijze. Van het oude Binnenhof in de jaren ’70, een heus doolhof, via de nieuwbouw in de jaren ’90 naar de betonnen bunker met doodlopende gangen nu.Jaap Jansen en PG Kroeger praten met ze naar aanleiding van hun boek dat vandaag verschijnt: Wantrouwen in de wandelgangen.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show! Als vriend kun je meedingen naar een exemplaar van het boek van Tromp en Van de Ven. Uitgeverij Balans stelt er vijf beschikbaar. Op de site kun je (maar alleen als je vriend bent of het nu nog snel wordt) lezen hoe je in aanmerking kunt komen!Heeft u belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Zend een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl en wij nemen contact met u opOp sommige podcast-apps kun je niet alles lezen. De complete tekst en een overzicht van al onze eerdere afleveringen vind je hier***Winston Churchill zei over het Britse Lagerhuis: "Wij vormen onze gebouwen en daarna vormen onze gebouwen ons." Nergens beleef je dit zozeer als in de Haagse politiek. Het oude Binnenhof 1a had allerlei kleine ingangen en was een doolhof van kruip-door-sluip-door nissen en gangen. Er heerste de wet van de permanente krapte. Zelfs de groene bankjes in de vergaderzaal waren te nauw, zegt Jan Tromp. "Iedereen zat op elkaars lip en dat zorgde voor een cultuur van intimiteit, ontmoeting en vertrouwen."Tromp vond het zowel een huiskamer als een moederschoot. En sociëteit Nieuwspoort was een verlengstuk van die huiselijkheid voor de avond en de nog latere uren. Het effect was dat de discussies permanent en heftig waren, dwars door partijen en redacties heen. Pers en Kamerleden waren leden van eenzelfde stam, leek het wel. "Je was natuurlijk kritisch en scherp, dat wist je ook van elkaar. Maar je naaide de ander niet."Het veranderde met de nieuwbouw in 1992. Modieuze termen als openheid en transparantie domineerden, ook fysiek en logistiek in het nieuwe parlementsgebouw. Tromp en Van de Ven vonden verrassende reflecties daarop, bijvoorbeeld van een haast profetische Ruud Lubbers. En de nieuwe zaal bereikte al snel exact het omgekeerde van wat de Kamerleden was voorgespiegeld.De Kamer was een kantoorgebouw geworden en een beetje een Amerikaanse Mall met roltrappen. Nieuwe fenomenen doken op, van de 'patatbalie' tot de macht van de spindoctor. Kamerleden werden afgericht op beeldvorming en eenvormige boodschappen. Misschien wel vooral uit angst dat de wispelturige kiezers complexe, gelaagde boodschappen niet meer wilden begrijpen. In die nieuwbouw werd de televisie dominant, na de vele decennia waarin in het oude Binnenhof de krant en het weekblad, de journalist met pen en schrijfblok de toon aangaven.Met het besluit om in 2021 tijdelijk te verhuizen ontstond een nieuw breukvlak in de politieke cultuur van pers en parlement. Men ging van dat kantoor naar een besloten burcht. In die vroegere kantoortoren van Buitenlandse Zaken lopen alle gangen dood. Er zijn geen echte wandelgangen meer. Hoe kunnen zo nog ontmoeting, dialoog en intimiteit ontstaan? En een deel van de media wil ook nog dat hun verslaggevers dagelijks voor entertainment zorgen. Het advies aan Coen van de Ven van Jaïr Ferwerda om voortaan met een groene plopkap zijn werk te gaan doen is onbedoeld veelzeggend.De verhoudingen tussen pers en politici zijn verzakelijkt. Bij beiden is een sterk toegenomen nadruk ontstaan zich te richten op 'controle'. Niet zozeer analyse en proberen te begrijpen wat er gebeurt en wat politici drijft. Beeldtaal en filmpjes op sociale media zijn dominant. Focus op 'relletjes', van 'de ophef van de dag' en 'verkleutering', zoals Tromp het noemt. Want er moet wel wat te lachen zijn, hè?Daarbij noteren de auteurs een opvallend verschijnsel. Doordat politiek en media ervan uit gaan dat burgers geen afwegingen, gelaagdheid, twijfel en voortschrijdend inzicht meer accepteren, moet de politicus zich uitdrukken in uniforme soundbites. Vragen van journalisten krijgen een antwoord van voorlichters en spindoctors, alsof een Kamerlid niet over de eigen portefeuille zou kunnen spreken. Het is wrange ironie dat men van politici authenticiteit eist en ze juist daarom slechts door anderen 'voorgekookte' oneliners mogen brengen.***Verder kijkenJan Driessen (Netwerk) voelt in 1991 al nattigheidVan Mierlo (D66) en Schmelzer (KVP) nemen afscheid van de oude Tweede Kamer (1992)De laatste aflevering van Den Haag Vandaag uit de oude vergaderzaal (1992)Opening nieuwe Tweede-Kamerzaal met toespraken van Kamervoorzitter Deetman en premier Lubbers (1992)***Verder luisteren351 - Politiek als hartstocht: drie jonge bewindslieden uit het kabinet-Den Uyl vijftig jaar later297 - De kwestie-Arib en de Tweede Kamer als prettig gestoorde anarchie249 - Gedrag en omgangsvormen in de Tweede Kamer232 – Kabinetsformatie 2021: Kan de Kamer haar rol wel aan? En wat te doen met antidemocratische partijen? 210 - Kabinetsformatie 2021: Herman Tjeenk Willink over het verval van de democratische rechtsorde208 - Max Weber: wetenschap als beroep en politiek als beroep161 - Hans van Mierlo, een politieke popster127 - De geheime politieke memoires van Ruud Lubbers74 - Nooit Gebouwd Den Haag62 - 100 jaar radio: Hans Prakke en Wilco Boom over politieke radioverslaggeving43 - Binnenhof: eeuwenoud ratjetoe33 - Special: Leven en werk van Max van Weezel. Met Mark Rutte, Khadija Arib, Esther Voet, Alexander Pechtold, PG Kroeger en Thijs Broer***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:46:55 – Deel 201:51:34 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Jarenlang was Duitsland de motor van de Europese economie; het plechtanker van de Europese Unie. In de Trump-jaren werd toenmalig bondskanselier Angela Merkel zelfs 'the leader of the free world' genoemd. Met de komst van een coalitie van SPD, Groenen en FDP leek na jaren van CDU-dominantie nieuw elan en meer dynamiek mogelijk. Tegelijk bood de nieuwe kanselier Olaf Scholz een 'safe pair of hands'. Halverwege beklaagt hij nu zélf de verlamming van economie en politiek.Jaap Jansen en PG Kroeger analyseren de Duitse situatie en praten met een zeer openhartige Otto Fricke, liberaal zwaargewicht in de Bondsdag. Deze week was daar het grote begrotingsdebat en Fricke becommentarieert Scholz' pogingen om met zijn nieuwe 'Deutschland-Pakt' de economie een slinger te geven.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show!Heeft u belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Zend een mailtje naar adverteren@dagennacht.nlOp sommige podcast-apps kun je niet alles lezen. De complete tekst en een overzicht van al onze eerdere afleveringen vind je hier***Duitsland erbovenop helpen lukt niet vanzelf. Groei en voorspoed staan zwaar onder druk. De verbroken energierelatie met Rusland en de forse achteruitgang van de handel met China raken Duitsland harder dan andere EU-lidstaten. Bovendien lukt het maar moeilijk de structurele problemen van bureaucratie, digitaliseringsachterstand, vergrijzing en dure energie echt aan te pakken.Binnenkort houden cruciale deelstaten verkiezingen. Otto Fricke onderstreept hoe wezenlijk deze voor de Duitse politiek altijd zijn. Dit alles zet druk op zowel de regering als oppositiepartij CDU en elk van de drie delen van coalitie. Fricke windt er geen doekjes om: hij ziet de coalitie in gevaar komen door intern gedoe bij de Groenen. En als FDP’er weet hij hoe narigheid in eigen kring tot rampen leidt.Fricke schetst de financieel-economische perikelen en hoe zijn FDP-voorman, vice-kanselier Christian Lindner, die als minister van Financiën wil aanpakken. Dat de CDU hem prijst voor een allesbehalve links beleid kan hij goed plaatsen. Maar de CDU heeft zelf ook een fors strategisch probleem. Bij partijchef Friedrich Merz liggen jonge rivalen op de loer.Heel bijzonder is hoe Nederland-kenner Otto Fricke tot slot van het gesprek de politieke situatie in Nederland beschouwt. Zijn persoonlijke verhaal van meer dan twintig jaar met Mark Rutte en zijn blik vooruit naar 22 november onderstrepen dat ook met een Duitse blik Europa binnenlandse politiek is.***Verder luisteren331 – De Groenen 40 jaar in de Bondsdag: van ‘narrenschip’ naar solide regeringspartij321 - Umwertung aller Werte - Parijs en Berlijn van elkaar vervreemd op hun eigen feest302 - De Frans-Duitse motor hapert. Gesprek met Bondsdaglid Otto Fricke290 - Bondskanselier Olaf Scholz en de razendsnelle ontwikkeling van de EU260 - De toesprakentournee van Volodimir Zelenski en de worsteling van de SPD met de erfenis van Brandt en Schröder248 - Oekraïne en de eeuwenoude vriendschap tussen Duitsland en Rusland233 - Kabinetsformatie 2021: Otto Fricke over de Europese ambities van de nieuwe Duitse regering205 – Bondsdagverkiezingen 2021: invloedrijke liberaal Otto Fricke blikt vooruit276 - 30 jaar politiek, 16 jaar bondskanselier en de hond van Poetin: Angela Merkel blikt terug218 - Angela Merkel, een bijzondere bondskanselier - gesprek met biograaf Ralph Bollmann***Tijdlijn00:00:00 – Deel 1: Jaap en PG over de economische en politieke situatie in Duitsland00:43:48 – Deel 2: gesprek met Bondsdaglid Otto Fricke (FDP)01:30:12 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Met de val van Rutte IV en het vertrek van een reeks toonaangevende politici zien we in Nederland een nieuw politiek landschap ontstaan. Nu de lijsttrekkers en zelfs aspirant-premiers zijn aangewezen en de verkiezingsprogramma’s verschijnen, kijken Jaap Jansen en PG Kroeger naar de eerste contouren van de kaart van dat nieuwe landschap. Ze werpen daarbij op welke serieuze, grondige vragen de komende maanden aan de verschillende partijen gesteld moeten worden.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show!Heeft u belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Zend een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl en wij nemen contact opOp sommige podcast-apps kun je niet alles lezen. De complete tekst en een overzicht van al onze eerdere afleveringen vind je hier***Een duidelijk nieuw fenomeen is de presentatie van een 'kandidaat-premier van buiten'. En zeker zo nieuw is de nadruk bij de BBB en het NSC dat hun aanvoerder hoe dan ook geen premier wordt. Deze bewegingen veranderen de dynamiek in de campagnes die partijen voeren.Het roept pikante vragen op. Zou bijvoorbeeld Mona Keijzer (nummer 2 van BBB) deel gaan nemen aan het 'premiersdebat' bij RTL en niemand namens het NSC van Pieter Omtzigt? Komen er diepte-interviews met de aspiranten hoe zij hun rol in het Torentje gaan spelen nu na dertien jaar Mark Rutte toch echt een nieuwe tijd aanbreekt? Wat doet Dilan Yesilgöz anders dan Rutte? Wat doet Rob Jetten anders dan Sigrid Kaag? Is Keijzer de BBB-premier voor over de grens en Caroline van der Plas de facto die tussen Zevenaar en Hazeldonk?Omdat juist nu het inhoudelijk debat door de partijen rond het midden gevoerd lijkt te gaan worden en zij daarbij nadrukkelijker hun ideologische drijfveren zichtbaar willen maken - zoals bijvoorbeeld Henri Bontenbal (CDA) onderstreept - is het de moeite waard juist daar dan de inhoudelijke vragen op te richten. De kiezer krijgt dan meer diepgang en helderheid over de koers en de politieke strategie.Jaap en PG geven vast een voorschot hoe zulke indringende discussies zouden kunnen gaan. GroenLinks-PvdA zal moeten vertellen hoe het de sociale schade die het VVD/PvdA-kabinet Rutte II aanrichtte wil repareren (Groningen! Toeslagen!), terwijl tegelijkertijd grote investeringen nodig zijn voor de klimaat- en energietransitie. En hoe wil Frans Timmermans héél links verenigen, of is een nieuw Paars kabinet het echte doel?Zulke strategische vragen aan de VVD zijn even nuttig als nodig voor de liberale koers in het post-Rutte tijdperk. Welke uitkomsten van die 13 jaar zal men fier presenteren en verdedigen? Waarin wordt de liberale diepgang en overtuiging zichtbaar en koersbepalend en waarin zijn de ideologische verschillen met Europees geestverwant D66 markant? Wat betekent het dat de VVD rond stikstof nu in feite de politieke lijn van de naar Brussel vertrokken oud CDA-leider Wopke Hoekstra adopteert?Dat aan BBB zulke strategische vragen gesteld moeten worden, is met de aanwijzing van Keijzer en het binnenhalen van voormalige PVV- en JA21 (eigenlijk: FvD)-mensen nog duidelijker. Zijn die de dragers van een nieuwe koers? Krijgen de boeren de 58 miljard die ze claimen en hoe financiert BBB dit?Ook de speech waarmee Rob Jetten aantrad bij D66 biedt boeiende stof voor diepere vragen. Waarom komt ook hij opeens met een lofzang op zijn katholieke roots? Ook zijn nadruk op D66 als 'middenpartij' verdient ideologische uitdieping. En ook hij leent een beeld van Wopke Hoekstra…***Verder luisteren364 - Een krankzinnige campagne362 - Wordt Dilan Yeşilgöz de Ad Melkert van 2023? Opmerkelijke overeenkomsten met het omwentelingsjaar 2002358 - Henri Bontenbal over klimaat- en energiebeleid166 - Verkiezingsdebatten: hoe je ze wint of verliest165 - Verkiezingen 2021: succesvolle campagnestrategieën + tips voor lijsttrekkers27 - Rob jetten wil muren slopen***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:31:00 – Deel 201:25:22 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Een nieuw politiek seizoen. En wát voor een! Op 22 november 2023 zijn de verkiezingen voor een nieuwe Tweede Kamer. Met een campagne op komst zoals we die zelden beleefden. Jaap Jansen en PG Kroeger analyseren op welke aspecten we een heel nieuwe electorale strijd mogen verwachten en kijken vooral naar de dieper liggende ontwikkelingen die nu merkbaar worden.Zichtbaar zijn fundamentele redesigns bij de drie brede segmenten die het klassieke evenwicht vormden in de parlementaire politiek van ons land in de voorbije eeuw.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show!In deze aflevering zit een Bamigo-advertentie. Ga naar bamigo.com en krijg 25 procent korting op prachtige bamboekleding met de speciale code betrouwbaar25Heeft u belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Zend een mailtje naar adverteren@dagennacht.nlOp sommige podcast-apps kun je niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier***Ter linkerzijde presenteert zich een gezamenlijke lijst van twee partijen met als aanvoerder een man die door hen nadrukkelijk als opvolger van Mark Rutte in het Torentje wordt aanbevolen. Frans Timmermans is daarmee zowel een Joop den Uyl als een Dries van Agt. Veel van zijn benadering nu is uit die opmerkelijke analogie verklaarbaar. Zo is zijn hartelijk klinkende invitatie aan SP en Partij voor de Dieren om 'op links mee te doen' een Uyliaanse gifpil. Hoe Timmermans echt denkt over de SP staat in zijn ‘Beste Job en Hans’-brief uit 2017. Met zijn uitnodiging liet hij zien dat hij D66 niet meetelt bij links. En dat is weer een signaal aan kiezers van die partij die dat zelfbeeld juist wel koesteren. Dé vraag voor Timmermans en zijn combi-lijst zal zijn of de linkse kiezer stemt voor een sterke gezamenlijke 'vuist' of voor de schone handen van het eigen gelijk. En kan hij gematigde kiezers mobiliseren voor een keuze tegen een rechts gedomineerde coalitie?Want ook op rechts is sprake van een stevig redesign. Zowel VVD als BBB staan open voor samenwerking met extreemrechts. Dit is fundamenteel anders dan de opstelling van Rutte als VVD-leider na de ondergang van zijn eerste kabinet. Of speelt Dilan Yesilgöz hier toneel – net als Timmermans met SP en PvdD?Ook het politieke midden ondergaat een 'redesign'. Wat wordt de koers van D66 onder de nieuwe leider Rob Jetten? En is er werkelijk sprake van drie varianten van het CDA? CDA-aanvoerder Henri Bontenbal is de enige van deze drie die zich nadrukkelijk à la Angela Merkel als 'die Mitte' presenteert. Maar waarom hanteert hij daarbij ook het stempel 'sociaal conservatief'? Nieuw Sociaal Contract (NSC) van Pieter Omtzigt daarentegen benut bewust geen concrete duiding van zijn electorale positionering. Daarmee wekt het de indruk een 'Catch All Party' te willen zijn, zoals Forza Italia van Silvio Berlusconi en ook New Labour van Tony Blair.Ook lijkt de campagne te leiden naar 'ontsplintering'. Een reeks kleine fracties en afsplitsers zou de kiesdrempel weleens niet kunnen halen. Op uiterst rechts slaat het onderling kannibalisme verder toe. JA21 valt uiteen, Wybren van Haga wil andere fractiegenoten en FvD trekt geen publiek meer en is vooral nog bezig met Poetin.Behalve de vraag wie het premierschap kan opeisen worden dit ook de verkiezingen van ‘de controle op de macht’. Pieter Omtzigt heeft alvast gemeld dat hij geen premier wil worden. En Caroline van der Plas ook niet. Vast staat dat de nieuwe Tweede Kamer en de nieuwe coalitie een nimmer vertoond avontuur te wachten staat. Denk daarbij ook nog even aan de mogelijk geheel verschillende samenstelling van de Eerste Kamer die net is gekozen.Over de inhoud van NSC is nog relatief weinig bekend. De veelgehoorde aanname dat het een nieuw soort CDA is, spreekt PG tegen aan de hand van het uitvoerige grondslagendocument. De filosofie daarin is doordesemd van rooms-katholiek denken uit de jaren ‘20 en ‘50 van de vorige eeuw. De pluriforme wortels en denklijnen van de naoorlogse, Europees getoonzette christendemocratie waren nogal anders. Dat geldt zeker ten aanzien van het liberale 'sociaal contract' idee uit de 18e eeuw waarmee NSC zich afficheert en het nationalistische gedachtengoed en de eurosceptische geest die het eraan toevoegt. En tegenover de polderende CDA-praktijk zien we bij NSC een D66-achtig denken in bestuurlijke structuren en stelsels.Ook opmerkelijk is dat de NSC-leden de komende anderhalf jaar aan dit denken geen jota mogen veranderen, lezen we in de oprichtingsakte. En dan is er nog ene Marx uit Trier met zijn boek Das Kapital ideologisch van groot belang is voor deze nieuwe partij!***Verder luisteren362 - Wordt Dilan Yeşilgöz de Ad Melkert van 2023? Opmerkelijke overeenkomsten met het omwentelingsjaar 2002***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:46:54 – Deel 201:38:42 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

We zetten een traditie voort. Elke zomer behandelen Jaap Jansen en PG Kroeger een serie boeiende en interessante boeken die ook voor het komende podcast-seizoen veel inspiratie bieden voor verdieping, inzicht en uitzicht.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show!Heeft u belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Zend een mailtje naar adverteren@dagennacht.nlOp sommige podcast-apps kun je niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier***00:03:05Als eerste De Reynaert, leven met een middeleeuws meesterwerk door Frits van Oostrom. Een meesterwerk van de grote kenner van onze middeleeuwse letterkunde. En hóe actueel. Het verhaal van de slimme vos is in het Oekraïne van vandaag warempel een opbeurend kinderboek en kent ook in vele andere talen navolging. Goethe was er zo verrukt van dat hij zijn eigen variant schreef!   PG benadrukt het door en door politieke karakter van dit klassieke dierenepos. In de kern is het een verfijnd opgebouwd geheel van intriges in het politieke centrum van het dierenrijk, het hof van de leeuw Koning Nobel. En het schildert een wrede, normloze wereld waarin bedrog, geweld en humor strijden om de aandacht van de luisteraar. De Reynaert is onze poëtische Machiavelli, eeuwen voor de Italiaanse topambtenaar Il Principe schreef.00:24:48Het tweede boek is heel anders. De eerste moderne geschiedenis van de DDR. Katja Hoyer schreef Diesseits der Mauer, eine neue Geschichte der DDR 1949-1990 (ook uitgegeven als Achter de Muur. Oost-Duitsland 1949 – 1990. Een rijk boek vol onverwachte blikken in de binnenwereld van een gruwelijke dictatuur waarin iedereen probeerde toch nog iets te maken van zijn leven. Aandacht daarom ook voor de zeer verschillende reacties op dit boek, want Hoyer kreeg in Duitsland de wind van voren. PG verwacht dat over enkele jaren een boek zal verschijnen over hoe men in 2022-2023 dit boek las en interpreteerde. Want dat is op zichzelf een deel van de geschiedenis van het Duitse zelfbeeld.00:46:37Het derde boek is Who Dares Wins, Britain 1979-1982. Het is het slot van een meeslepende reeks boeken van Dominic Sandbrook over de Britse cultuur en politiek van de Suezcrisis in 1956 tot de Falklandoorlog in 1982. Van de ondergang van een Empire, een culturele revolutie van jongeren en popmuziek tot de eerste vrouw als premier in Number 10. Dit laatste deel gaat over die jaren van Maggie, van het plotselinge succes van Brideshead Revisited en een heftige strijd om de ziel van de natie. 00:58:39Het vierde boek is voor PG een van de belangrijkste die hij in jaren heeft gelezen. Karl Schlögel schreef zijn magnum opus Das Sowjetische Jahrhundert, archäologie einer untergegangener Welt (ook uitgegeven als The Soviet Century, Archaeology of a Lost World). Hij schildert daarin de cultuur, politiek en samenleving van die verdwenen supermacht. Van Stalins kookboek tot het crematoruim van Moskou. Hoe de Goelagarchipel in wezen een groot sociaal en educatief experiment was met 'de Nieuwe Mens', dat door kunstenaars gevierd moest worden als groot cultureel fenomeen.01:15:40Het vijfde boek behandelt maar liefst tien eeuwen van Europa: Dan Jones, Powers and Thrones, a new history of the Middle Ages (ook uitgegeven als Van Rome tot Rome, een nieuwe geschiedenis van de middeleeuwen). Zijn Middeleeuwen zijn geen duister en barbaarse tijd, maar eeuwen van globalisering en culturele connecties en conflicten. Met de Islam, met de Mongoolse imperia, met pandemieën en de grootse cultuur van een Europa dat met het Latijn een taal had waarin over heel het continent gecommuniceerd werd. We ontmoeten Herman de Lamme, een ernstig gehandicapte jongen, die op het eiland Reichenau in de Bodensee uitgroeit tot een geleerde met eeuwenlang invloed.01:25:49Tot slot keren we terug bij de Britse historicus Andrew Roberts, al eerder gast in Betrouwbare Bronnen met zijn meesterwerk over Churchill. Ook zijn nieuwste biografie is er een van de buitencategorie: George III, The Life and Reign of Britain's Most Misunderstood Monarch (ook uitgegeven als George III, het leven van de meest onbegrepen koning van Engeland). Over een tragische man wiens reputatie in bijna elk opzicht onverdiend blijkt.George III zat 60 jaar op de troon, langer dan enig andere vorst in het Verenigd Koninkrijk. En dat was tussen 1760 en 1820 in decennia van ongekende omwentelingen in elk aspect van leven, denken en politiek. Tijdgenoot van Goethe, Napoleon, Washington, Catharina de Grote, Adam Smith, Thomas Paine, Edmund Burke en de Humboldt broers. Zijn impact op de Britse politiek en samenleving was groot. Als mens was hij beminnelijk, kwetsbaar en verrassend. Zijn muzikaliteit zorgde er voor dat Händel de nationale componist der Britten werd. En zelfs dat had een verfijnd politiek tintje. Hallelujah!01:47:32 Einde***Eerdere boekenspecials:317 - Extra winteraflevering: PG tipt boeken!286 - Extra zomeraflevering: PG tipt boeken!269 - Vijf boeken die je moet lezen om Europa beter te begrijpen259 - Boeken over Rusland - juist nu lezen en begrijpen207 - Zomer 2021: Boekentips van PG! Met oa de biografie van Händel133 - Amerikaanse presidenten: boeken die je volgens PG móet lezen!99 - Zomer 2020: Boekentips van PG!En we verwijzen in deze aflevering ook naar43 - Het Binnenhof, een eeuwenoud ratjetoe***Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Het kabinet Rutte IV trad af en VVD-leider premier Mark Rutte had een epifaan moment. De Nederlandse politiek staat voor een omwenteling zoals we zelden meemaken. 2023 lijkt hiermee op verkiezingsjaar 2002. Jaap Jansen en PG Kroeger kijken naar de opvallende overeenkomsten met toen en analyseren wat dit kan betekenen voor de kiezers, de partijen en de wijze waarop ons land geregeerd wordt straks.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show!Heeft u belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Zend een mailtje naar adverteren@dagennacht.nlOp sommige podcast-apps kun je niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier***Toen Wim Kok zijn vertrek aankondigde na acht lange jaren als premier van Paars en als PvdA-leider was dat echt het einde van een tijdperk. Maar de maanden die daarop volgden lieten zien dat nog veel ingrijpender veranderingen aanstaande waren. Niet alleen hadden bijna alle partijen nieuwe lijsttrekkers en vertrokken vele oudgedienden, ook werd de wereld geschokt door de aanslagen van Al Qaida en was het ineens oorlog. Bovendien meldden zich geheel nieuwe spelers in het Haagse spel, van Leefbaar tot de Lijst Pim Fortuyn.Die tijd lijkt behoorlijk op de huidige. Poetin is Bin Laden, Rutte is Kok. Is Dilan Yeşilgöz dan Ad Melkert? En Van der Plas Fortuyn?De VVD zal net als de PvdA van toen een methode moeten vinden om de vertrokken premier bij te zetten zonder hem af te fakkelen. Waarom dat Melkert niet lukte is een waarschuwing voor de liberalen.Frans Timmermans zal zich moeten ontplooien als niet té groen voor iemand die rood is en als niet té oud-links voor iemand het nieuwe ‘Verenigd Links’ aanvoert. En als hij premier wil worden zal hij in Den Haag ook vrienden moeten maken. Fel polariseren lijkt dan niet wijs.Op de flanken is de burgeroorlog al begonnen. BBB wil in september een premier presenteren, maar doet dat vooral als signaal om de rest op rechts te dumpen.Te linkerzijde recyclet de SP de grijsgedraaide plaat van vorige verkiezingen en vecht Bij1 elkaar de tent uit. En hoe moet de Partij voor de Dieren omgaan met Timmermans?Overleven D66 en het CDA de versplintering en de polarisatiedrift? Juist 2002 kan hen inspiratie geven. Bovendien is het nog maar de vraag of de campagne straks gaat over wat de kabinetsbreuk veroorzaakte. Net als in 2002.***Verder luisteren117 - Tien wetten die elke lijsttrekker zich moet inprenten168 – De zeven geheimen van een succesvolle verkiezingscampagne166 - Verkiezingsdebatten: hoe je ze wint of verliest165 - Epische verkiezingsstrategieën die geschiedenis schreven195 - PvdA en CDA: ooit dominante machtspartijen, nu grote verliezers. Hoe komt dat? En hoe nu verder?170 - Waarom linkse samenwerking altijd weer mislukt340 – Caroline van der Plas ontvangt Frans Timmermans. Vijf misverstanden over Europa244 - Frans Timmermans over klimaatbeleid, geopolitiek en weerbare democratie358 - Henri Bontenbal (CDA) over het klimaat- en energiebeleid27 - Rob Jetten (D66) wil muren slopen180 - Hoe Mark Rutte de eenzaamste man van het Binnenhof werd***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:43:36 – Deel 201:32:29 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Midden in de oorlog in Oekraïne komt de NAVO bijeen in Vilnius, de hoofdstad van Litouwen, om verregaande beslissingen te nemen. Besluiten ook over de toekomst van het westers bondgenootschap als zodanig in een turbulente, multipolaire wereld. Jaap Jansen en PG Kroeger kijken naar de hoofdlijnen en de opmerkelijke details.Hierbij zijn de inzichten en openhartige beschouwingen van absolute insider Thijs van der Plas, de ambassadeur van Nederland bij de NAVO, extra interessant. Hij sprak op een bijeenkomst van de Atlantische Commissie en wij mochten meeluisteren. De ambassadeur wijst erop dat de voorbereidingen van deze top zeer indringend zijn en ook erg complex. Elk woordje in het eindcommuniqué wordt exact afgewogen. Opmerkelijk is ook de verfijnde interventie via Twitter door de Oekraiense president Volodymyr Zelensky.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show!En we danken onze sponsor Missie H2, want Nederland moet in 2030 hét waterstofland zijn! Ga voor meer informatie naar MissieH2.nl en zet jezelf op de Waterstofkaart!In deze aflevering zit een Bamigo-advertentie. Ga naar bamigo.com en krijg 20 procent korting op prachtige bamboekleding met de speciale code Bron20Heeft u belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Zend een mailtje naar adverteren@dagennacht.nlOp sommige podcast-apps kun je niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier***Op de NAVO-top in Vilnius gaat het in de eerste plaats over de toetreding van Oekraïne, zodra de oorlog voorbij is. Maar wanneer is de oorlog voorbij? En welke veiligheidsgaranties krijgt de kandidaat-lidstaat tot het zover is?Volgens Van der Plas is de NAVO ‘het meest succesvolle bondgenootschap uit de geschiedenis van de mensheid’. Toch is er ook nu de nodige spanning tussen Berlijn en Parijs. En zonder Washington gebeurt er niets. De rol van Mark Rutte als sleutelfiguur Verdiept zich verder.Nederland zal op Prinsjesdag bekend maken dat volgend jaar 2 procent van het bnp aan defensie wordt besteed. We komen van ver. In Vilnius willen veel landen van die 2 procent een ‘bodem’ maken. Maar anderen zijn nog niet zo ver.Interessant is ook de steeds intensievere samenwerking met hoogontwikkelde democratische landen in Azië en de Pacific en nieuwe groeperingen van NAVO-lidstaten rond sleutelkwesties en spanningsvolle regio's. Van de Noordpool en de Oostzee tot verbindingen met Midden-Azië via de Kaukasus.Thijs van der Plas is zeer kritisch over het NAVO-beleid sinds de val van de Muur. De samenwerking met Rusland en China hebben niet gebracht wat ervan verwacht werd. “Wij dachten: als we China en Rusland in het wereldhandelssysteem opnemen, zal daar de welvaart toenemen, een middenklasse ontstaan die vrijheid eist en volgt democratie. Het is niet uitgekomen. Ze zijn welvarender geworden, maar ook autocratischer. We geloofden ook heilig dat als je maar onderling afhankelijk wordt en economieën met elkaar verknoopt, dan creëert dat stabiliteit. Die paradigma’s kunnen naar de vuilnisbelt. We moeten echt opnieuw gaan nadenken wat de aannames zijn onder ons buitenlands beleid.”PG neemt ons mee naar het rijke en spannende verleden van Vilnius. Veel daarvan is erg geschikt om Vladimir Poetin nu hoofdpijn te geven. Zo leren we groothertog Olgerd Algirdas kennen die vanuit Vilnius een imperium veroverde, Moskou maar liefst tweemaal belegerde en het Kremlin innam. Hij maakte van Litouwen het grootste land in Europa. Zijn zoon Jogaila werd ook nog koning van Polen, de federatie van die twee naties werd een machtig en cultureel toonaangevend land. Vilnius had als bijnaam zelfs Babylon vanwege de rol als multicultureel centrum van handel, kunsten en wetenschap.***Beluister ook de podcast van de Atlantische Commissie met een samenvatting van een bijeenkomst op 29 juni 2023 in Nieuwspoort over de NAVO en Oekraïne. Sprekers onder leiding van Diana Matroos: Thijs van der Plas, George Dimitriu, Sabine Mengelberg en Paul van Hooft.***Verder luisteren354 - Eenzaamheid, machtsstrijd en repressie in het Russische rijk van Poetin, Stalin en tsaar Nicolaas II348 – Oud-premier Natalia Gavrilița over Moldavië - het kleine, ook bedreigde buurland van Oekraïne339 – De geopolitiek van de 19e eeuw is terug. De eeuw van Bismarck336 - Timothy Garton Ash: Hoe Europa zichzelf voor de derde keer opnieuw uitvindt327 - Poetin, Zelensky en wij. Een jaar na de inval299 - Dramatische verschuivingen in de wereldpolitiek. Europa heeft eindelijk een telefoonnummer280 - Ook het Tsjechische EU-voorzitterschap wordt van historisch belang279 - Jaap de Hoop Scheffer over Poetin, Oekraïne, de NAVO en de toekomst van de EU 276 - 30 jaar politiek, 16 jaar bondskanselier en de hond van Poetin: Angela Merkel blikt terug272 - Dankzij Poetin: nu écht intensief debat over de toekomst van Europa267 - Hoe je tijdens de oorlog de Oekraïense economie overeind houdt - een gesprek met Caspar Veldkamp265 - Toetreding tot de NAVO, de reuzensprong van Finland260 - De toesprakentournee van Volodimir Zelenski en de worsteling van de SPD met de erfenis van Brandt en Schröder257 - Het machtige Rusland als mythe: hoe 'speciale militaire operaties' een fiasco werden256 - Na de inval in Oekraïne: 'Nu serieus werk maken van Europese defensiesamenwerking'254 - Frank Heemskerk: dineren met Poetin, bij de Wereldbank Oekraïne helpen opbouwen en nu Europa economisch versterken253 - Poetins bizarre toespraak: hoe de president de geschiedenis van Oekraïne herschrijft252 - Guy Verhofstadt over Oekraïne, Rusland en zijn ontluikende vriendschap met Poetin, die plots voorbij was248 - Oekraïne en de eeuwenoude vriendschap tussen Duitsland en Rusland244 - Frans Timmermans over onder meer Rusland en Oekraïne218 - Angela Merkel, een bijzondere bondskanselier - gesprek met biograaf Ralph Bollmann163 - De ondergang van de Sovjet-Unie: hoe een wereldmacht verdampte***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:55:38 – Deel 201:05:10 – Deel 3 (korte geschiedenis van Vilnius)01:22:43 – Deel 401:42:00 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Op Independence Day, de laatste voordat volgend jaar in Amerika de voorverkiezingen en de partijconventies weer losbarsten, besteden we in Betrouwbare Bronnen altijd aandacht aan de Amerikaanse politiek.Voorlopig gaat de strijd om wie zich de uitdager van Joe Biden mag noemen namens de Republikeinse partij. En de cruciale beslissing daarover zal waarschijnlijk niet vallen in Milwaukee (Wisconsin), waar de conventie wordt gehouden, maar in Palm Beach (Florida).Daar, in de Mar-A-Lago Club, vond geheime dienst FBI onthutsende documenten. Onderzoeksrechter Jack Smith heeft aan de hand daarvan hoofdbewoner oud-president Donald Trump aangeklaagd. Alle reden voor Jaap Jansen en PG Kroeger om zich te verdiepen in het kleurrijke, overvloedig luxueuze en ook politiek adembenemende verhaal van Mar-a-Lago.   ***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show!In deze aflevering zit een Bamigo-advertentie. Ga naar bamigo.com en krijg 20 procent korting op prachtige bamboekleding met de speciale code Bron20Heeft u belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Zend een mailtje naar adverteren@dagennacht.nlOp sommige podcast-apps kun je niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier***Tussen 1923 en 1927 bouwde de rijkste vrouw van Amerika daar haar droomkasteel. Marjorie Merriweather Post (1887-1973) was al bij leven een legende. Niet alleen erfde ze enorm veel van haar vader, een cornflakes-gigant, met haar ondernemerstalent bouwde ze een imperium in de voedselindustrie. Haar hobby's waren het verzamelen van kunst en juwelen op een ongekende schaal en het huwen en scheiden van rijke mannen.Mar-a-Lago werd haar grootste project. Kosten nog moeite werden gespaard. Ze zou er in huidige valuta zo'n $120 miljoen in steken. Haar verzameldrift kende grenzen noch scrupules. PG vertelt hoe zij met haar derde echtgenoot een populair vriendenstel werd van het Kremlin van Jozef Stalin. In korte tijd graaide zij een unieke collectie oud-Russische kunst bijeen, Stalin daarbij helpend aan harde dollars.Hoe Donald Trump de eigenaar werd, is even avontuurlijk en gewetenloos als de verzameldrift van Marjorie Post. We laten een trotse Trump horen die in 1986 een rondleiding geeft in zijn zojuist aangekochte spektakelgebouw. Sindsdien werd Mar-a-Lago Trumps eigen feestpodium, een golfclub en resort voor de rijken en bewonderaars. Hoe hij erde Chinese leider Xi Jin Ping ontving en er de meest geheime militaire informatie aan hem en alle aanwezigen toonde is adembenemend.En het resort schrijft nu natuurlijk geschiedenis als opslagplaats van dozen met geheime dossiers uit Trumps Witte Huis. Stapels daarvan in badkamers, klerenkasten en achter het gordijn van het podium van de balzaal zullen nog vele decennia in de geschiedenisboekjes staan afgebeeld.Trumps finest hour in Mar-a-Lago was in 2005. Toen trouwde hij er met zijn derde echtgenote, Melania Knavs uit Slovenië. Met als eregasten Hillary en Bill Clinton!Wat gaat er met Trump gebeuren nu hij onder vuur ligt van onderzoeksrechter Jack Smith? En wat is de toekomst van Mar-a-Lago? Schenkt Melania het ooit aan de National Archives, zoals Lady Bird Johnson deed met de iconische LBJ Ranch in Texas? Of verkoopt schoonzoon Jared Kushner het aan de Saoedische kroonprins?***Verder luisteren345 - Leiders op leeftijd. Krasse knar Joe Biden is niet de enige319 - Lyndon B. Johnson, politiek genie en manipulator van de buitencategorie308 - Historische 'midterms' werpen hun schaduw vooruit naar de presidentsverkiezingen van 2024289 - Donald Trump als gevaar voor de democratie - Joe Biden en zijn strijd voor de ziel van Amerika281 - Fourth of July: Amerika reisgids voor politieke junkies221 - Madam Speaker: de spijkerharde charme van Nancy Pelosi206 - 'Aardverschuiving': Michael Wolff over Donald Trumps laatste dagen als president. En: zijn bezoek aan Mar-a-Lago202 - 4th of July: Joe Biden in het spoor van LBJ (met als gast: Jan Paternotte)194 - Biden en Poetin kijken elkaar in de ogen. De historie van Amerikaans-Russische topontmoetingen159 - Washington DC: na de afgang van Trump optimisme over Biden en Harris150 - De memoires van Barack Obama146 - Amerikaanse presidentsverkiezingen: de machtsoverdracht133 - Amerikaanse presidenten: boeken die je volgens PG móet lezen!BB 121 – Zakenlui als president van Amerika113 - De Jaren '20 als wenkend perspectief101 - 75 jaar bevrijding: De laatste dagen van Franklin D. RooseveltBB 51 – De historie van het fenomeen ‘impeachment’BB 44 – Michael Wolff over Donald J. Trump / PG over Franklin D. Roosevelt***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:30:17 – deel 201:23:00 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Koning Willem-Alexander spreekt op 1 juli 2023 tijdens de viering van Keti Koti, 'het verbreken van de ketenen' van de totslaafgemaakten in het Koninkrijk der Nederlanden. Dit jaar 150 jaar geleden.Pas 150 jaar geleden, blijkt uit de emoties die het oproept en de behoefte om er samen over te praten, pijn te delen en - zoals premier Mark Rutte deed op 19 december 2022 - excuses te maken.Over dat slavernijverleden en die koloniale geschiedenis praten Jaap Jansen en PG Kroeger met Gert Oostindie, emeritus-hoogleraar in Leiden. Hij schreef tientallen boeken hierover en leidt nu het onderzoek naar de rol van het Oranjehuis in die historie. Zojuist verscheen zijn nieuwste boek Rekenschap. Het koloniale verleden, excuses en herstel.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show!En we danken onze sponsor Missie H2, want Nederland moet in 2030 hét waterstofland zijn! Ga voor meer informatie naar MissieH2.nl en zet jezelf op de Waterstofkaart!Heeft u belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Zend een mailtje naar adverteren@dagennacht.nlOp sommige podcast-apps kun je niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier***Elk optreden van het staatshoofd is van nature ingekaderd in de staatsrechtelijke rollen en beperkingen van die functie. Gert Oostindie wijst erop dat de koning ook hier niet spreekt als privépersoon, maar dat de voorbije twintig jaar wel duidelijk is geworden dat deze geschiedenis voor hem veel betekent. Het was zelfs een van de allereerste dingen waarover hij – toen nog kroonprins - een opvallend kritisch geluid liet horen op een minstens zo opvallende plek, het Fort Elmina aan de kust van West-Afrika.Daar begonnen Nederlandse ondernemers verenigd in de West-Indische Compagnie (de WIC) de handel in slaven naar de Suikereilanden in de Caraïben. Tegelijkertijd is men zich er nog nauwelijks van bewust dat ten oosten van Kaap de Goede Hoop de Vereenigde Oostindische Compagnie (de VOC) een nog veel grotere handelaar in slaven was.Het wijst erop dat de geschiedenis tussen 1500 en 1949 niet één, maar vele koloniale perioden, tradities en exploitatievormen kende. Oostindie laat zien dat de economische exploitatie van totslaafgemaakten vanuit Afrika een specifieke, gruwelijke variant is daarbinnen, maar niet de enige vorm van onderwerping en uitbuiting. Dit verklaart waarom de herinneringen aan de koloniale tijd zo sterk verschillen tussen miljoenen landgenoten uit allerlei bevolkingsgroepen met wortels hier en in verre landen.Scherpe definities van wat slavernij eigenlijk was en is en wat koloniaal verleden in de kern inhoudt zijn voor onze tijd en voor de discussie nu essentieel. Zoals elk 'historisch verleden' is dit per definitie een reconstructie van latere generaties en van wetenschappelijke aandacht daarvoor. In de 16e tot 19e eeuw was dit vooral een realiteit in Holland en Zeeland. Pas in de 19e eeuw werd de impact in heel het land merkbaar.Het heeft lang geduurd voordat besef van de gruwelijke kant van dit verleden breed ging leven. Er zijn ook nu nog mensen die het kolonialisme verheerlijken als beschavingsmissie van een superieur Europa. Zowel Pim Fortuyn als Thierry Baudet deden daarover onthutsend onhistorische uitspraken. De combinatie van economisch eigenbelang en sociaal darwinistische biologische analyses vormden eeuwenlang de legitimatie van slavernij en koloniale onderwerping.Het blijkt dat de noodzakelijke wetenschappelijke onafhankelijkheid bij onderzoek hiernaar soms tot spanningsvolle gesprekken met opdrachtgevers kan leiden. Ook voor de wetenschap zelf is de voorbije decennia hier sprake geweest van een leerproces, zelfs in de taal die ze daarbij hanteert.De verhalen over de mensen van toen bieden veel dat ons kan inspireren. Slavenopstandleider Tula op Curacao bijvoorbeeld, confronteerde de heren van zijn tijd met zeer actuele politieke en filosofische argumenten uit de Verlichting. Peggy Wijntuin citerend zegt Oostindie: “Het is ‘geschied-en-is.”***Verder lezenHet boek van Gert OostindieStaat & Slavernij. Het Nederlandse koloniale slavernijverleden en zijn doorwerkingen (hier in boekvorm verkrijgbaar)***Verder luisteren339 – De geopolitiek van de 19e eeuw is terug. De eeuw van Bismarck (de kanselier die kolonies verfoeide)336 - Timothy Garton Ash: Hoe Europa zichzelf voor de derde keer opnieuw uitvindt (late dekolonisatie met wrede oorlogen, over Europa en zijn identiteit)315 - Vrouw, leven, vrijheid: oorzaken en achtergronden van het straatprotest in Iran. En: de rijke Perzische cultuur312 - Schurend verleden - over cancelculture, politiek en geschiedenis311 - De wereld volgens Simon Sebag Montefiore309 - Acht miljard aardbewoners300 - Ethische politiek: het bijzondere Nederland met zijn 'moreel hoogstaande opvattingen'296 - Doe effe normaal man! De macht der gewoonte in de Nederlandse politiek262 - Waarom India - ook voor Nederland - steeds belangrijker wordt258 - De kille vriendschap tussen Rusland en China (over het koloniale imperium van de tsaren)231 - Geschiedenis als politiek wapen185 - De Amerikaanse Burgeroorlog (1): Black Lives Matter en George Floyd, hoe de burgeroorlog op de VS nog altijd zijn stempel drukt228 - De Amerikaanse Burgeroorlog (2): hoe Abraham Lincoln onvoorbereid de strijd in ging263 - De Amerikaanse Burgeroorlog (3): de overwinning van Abraham Lincoln en Ulysses Grant152 - De 19e-eeuwse wortels van Forum voor Democratie115 - Thomas Paine en De Rechten van de mens***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:59:40 – Deel 201:46:00 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Betrouwbare Bronnen bespreekt deze vraag met CDA Tweede-Kamerlid Henri Bontenbal en met Olof van der Gaag, directeur van de Nederlandse Vereniging Duurzame Energie, de bedrijven die keihard werken aan de omschakeling. Wat gaat goed en wat kan veel beter? Concreet beleid van geopolitiek op het hoogste niveau tot grote veranderingen bij iedereen in huis.Het gesprek vindt plaats op locatie: bij Duijvestijn Tomaten in Pijnacker, waar de kassen verwarmd worden met geothermie; warmte diep uit de aarde zodat fossiele brandstof niet meer nodig is.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door de Nederlandse Vereniging Duurzame Energie. En met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show!Heeft u belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Zend een mailtje naar adverteren@dagennacht.nlOp sommige podcast-apps kun je niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier***Henri Bontenbal noemt zijn blik op klimaatbeleid ‘Weberiaans’. Hij waarschuwt dat je er niet komt door alleen zuivere intenties te benadrukken. Voordat het einddoel bereikt is moet je verantwoordelijk handelen en bereid zijn vuile handen te maken. Olof van der Gaag benadrukt dat de energietransitie niet gebaat is bij inperkingen van mogelijke oplossingen. Hij komt met opmerkelijke cijfers over de inhaalslag die Nederland in zeer korte tijd maakte van een land in de Europese achterhoede naar de wereldtop met onder meer de toepassing van zonne-energie.Bontenbal noemt dit ‘de én-én in plaats van de óf-óf benadering’. Hem valt op dat partijen die zeggen meer daden te willen en hogere ambities tegelijkertijd bij allerlei tussentijdse technologische oplossingen veto's uitspreken. “Biomassa is verketterd. Kernenergie mag niet. Een energiemix van alle mogelijkheden als overbrugging lijkt soms wel verraad aan de zuiverheid van beleid. Maar zo gaan we niet halen wat we allemaal zeggen noodzakelijk te vinden.”In het gesprek komen alle lastige vragen op tafel. Moeten we niet veel sneller af van ‘fossiele subsidies’? Is er nog wel plaats voor Tata Steel in IJmuiden?In de tweede helft van de Rutte IV zijn grote thema's aan de orde: elektriciteitsnetten die piepen en kraken, 'negatieve emissies', de razendsnelle opmars van warmtepompen, waterstofprojecten, tekort aan mensen voor de transitie, het ambitieus doorzetten van de grote internationale akkoorden. En de nieuwe Europese Commissie die eind 2024 aantreedt zal vooral moeten doorzetten op wat Frans Timmermans al in gang heeft gezet.Daarbij moet Henri Bontenbal ook zijn eigen partij op sleeptouw nemen. Toen hij in 2021 Kamerlid werd, vroeg hij zich af of dat wel altijd zou lukken. Waarom probeert het CDA de Europese Natuurherstelwet tegen te houden en wil CDA-leider Wopke Hoekstra het stikstofbeleid vertragen? En brengt Bontenbal het persoonlijk tot een goed einde? Zijn voorouder Klaas Bontenbal werd in 1623 – nu 400 jaar geleden - om politieke redenen onthoofd!***Verder luisteren353 – Rutte IV halverwege: slepende kwesties en opmerkelijke prestaties338 - Hoe de stikstofcrisis de energietransitie vertraagt. En: wat intussen wél met sprongen vooruitgaat337 - Een pauzeknop om te versnellen. Het bijna-einde van Rutte IV343 - Quo Vadis CDA?324 - Nederland loopt vast door tekort aan jongeren met technische opleiding, hoe lossen we dit op?244 - Frans Timmermans over klimaatbeleid, geopolitiek en weerbare democratie241 – Investeringskabinet Rutte IV: een breuk met de begrotingstraditie216 - Crisis op komst: Nederlandse economie loopt vast door tekort aan technisch geschoolde arbeidskrachten212 - Het CDA zoekt zichzelf, Richard van Zwol en Pieter Jan Dijkman wijzen de weg208 - Max Weber: wetenschap als beroep en politiek als beroep199 - Kabinetsformatie 2021: Olof van der Gaag en de snelle overgang naar duurzame energie154 - Watergezant Henk Ovink: 'Negentig procent van alle rampen in de wereld heeft met water te maken'106 - Diederik Samsom over het Europese klimaatbeleid en het crisisherstelplan55 - Ed Nijpels over zijn Klimaatakkoord***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:58:00 – Deel 201:41:40 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Er zijn momenten in de politieke geschiedenis die nooit ophouden. Steeds weer duiken nieuwe feiten, inzichten en visies op. Watergate. Brexit. En bij ons nu ook het 1 april debat over de eerste dagen van de kabinetsformatie. Jaap Jansen en PG Kroeger analyseren de nieuwste onthulling van Nieuwsuur en leggen die naast enkele andere nieuwe signalen en details. Wat leren die en welke vragen roepen ook zij vervolgens weer op? Uit de kabinetsformatie van 2021 blijkt dat een verkenning als eerste, direct na de verkiezingscampagnes kalmerende fase door 'een snuffelhond' niet gebaat is bij de politieke complicatie van het aan het werk zetten van een duo. In de Tweede Kamer lijkt hiervoor te weinig alertheid te hebben bestaan. Hoe lastig verkennen is als duo, bleek al in de eerste overleggen van de verkenners Annemarie Jorritsma en Kajsa Ollongren met toenmalig Kamervoorzitter Khadija Arib.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show!En we danken onze sponsor Missie H2, want Nederland moet in 2030 hét waterstofland zijn! Ga voor meer informatie naar MissieH2.nl en zet jezelf op de Waterstofkaart!Heeft u belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Zend een mailtje naar adverteren@dagennacht.nlOp sommige podcast-apps kun je niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier***Wij weten nu dat VVD-verkenner Jorritsma al direct de bevreesde interne perikelen binnen het CDA als majeur punt wenste te behandelen. Daarbij werd in drastische termen het functioneren van de nummer 2 van de CDA-lijst, Pieter Omtzigt, als risico voor een geslaagde formatie geduid. Jaap en PG bespreken hoe dit signaal toen direct is opgepakt door Arib (PvdA) en hoe dit dankzij het foto-incident met de plots besmette Ollongren publiek werd. Ook de vraag wat Jorritsma het motief gaf dit zo te signaleren in zo'n vroeg stadium is daarom de moeite waard. Dat heeft weinig te maken met het CDA en veel meer met traumatische gebeurtenissen in de geschiedenis van Jorritsma's eigen VVD. Blijkbaar deed de ongewisheid over de finale verkiezingsuitslag denken aan de taferelen in liberale kring in 2006. Toen won de nummer 2, Rita Verdonk, beduidend meer stemmen dan lijsttrekker Mark Rutte.Blijkbaar was het van cruciaal belang de risico's van een herhaling hiervan - nu in het CDA - koste wat het kost te vermijden. Ondanks een snedige reactie hierop van de Kamervoorzitter dook het punt toch weer op in de gefotografeerde notitie, hoewel het als vraagpunt niet of nauwelijks aan de orde was geweest in de eerste gespreksronde met de fractieleiders.Dit leidde ertoe dat in het Kamerdebat van 1 april allerlei wezenlijke vragen niét gesteld werden en veel vragen aan de verkeerde persoon. Focus van het debat en vele verwijten daarin werd VVD-fractieleider Rutte, terwijl deze het thema van de CDA-perikelen direct terzijde geschoven had. Ook het CDA richtte zich allereerst op verkenner Ollongren, terwijl zij zelfs geen weet had gehad van de bewuste passage over Omtzigt in dat gefotografeerde memo. Jorritsma noch Arib verschafte hierover op 1 april 2021 voldoende helderheid. Dankzij Nieuwsuur weten we nu dat hun rol doorslaggevend is geweest.De effecten hiervan werkten vele maanden door in het proces van de formatie en bepalen in bepaald opzicht nog steeds de verhoudingen aan het Binnenhof. Ook dragen zij bij aan de inmiddels hardnekkige legendevorming over zowel Omtzigt als Rutte. Alle reden voor de Tweede Kamer om de meest betrokkenen nog eens verslag te laten doen van álle gebeurtenissen en nalatigheden daarin.En alle reden om ook als Kamer de eigen rol bij zowel de start van de formatie als in het debat met de verkenners kritisch te bezien. Daarom komen Jaap en PG alvast met een serie vragen die de Kamer bij de voorbereiding van een hoorzitting zou moeten stellen. Het is in de woorden van Annemarie Jorritsma immers ‘geen House of Cards’. Het Binnenhof is een allesbehalve fictieve plaats. Het gaat om verantwoordelijkheden om serieus te nemen.***Verder kijkenhttps://nos.nl/nieuwsuur/artikel/2478376-verkenners-zagen-omtzigt-als-probleem-en-risico-voor-de-formatieVerder lezenKamervoorzitter ontvangt evaluatie formatie 2021 (23 februari 2023)Verder luisteren330 – Politieke paradoxen. Lessen uit de kabinetsformatie van 2021297 - De kwestie-Arib en de Tweede Kamer als prettig gestoorde anarchie249 - Gedrag en omgangsvormen in de Tweede Kamer232 – Kabinetsformatie 2021: Kan de Kamer haar rol wel aan? En wat te doen met antidemocratische partijen? 180 - Kabinetsformatie 2021: Hoe Mark Rutte de eenzaamste man van het Binnenhof werd179 - Kabinetsformatie 2021: Verkenners die schielijk van het toneel verdwenen, een politieke sluipmoord en de 'gouden standaard' van wijs en effectief formeren177 - Kabinetsformatie 2021: Formeren is faseren, dus het begint met verkennen***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:25:15 – Deel 201:02:03 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

De dood van Silvio Berlusconi is het einde van een tijdperk. Niet alleen voor zijn eigen partij, Forza Italia, maar ook voor politiek en samenleving in Italië, voor Europa en zelfs voor de politieke cultuur en praktijk op wereldschaal. 'Il Cavaliere' was het origineel. Het ijkpunt van de nieuwe politiek door entrepreneurs in geld, media, relaties en macht. Hij was de eerste populist die baadde in weelde, maar van wie iedereen toch het idee had dat hij altijd een gewone jongen was gebleven; de anti-elite man pur sang.  Jaap Jansen en PG Kroeger duiken in zijn kleurrijke en controversiële leven en verkennen daarbij de vele verrassende wijzen waarop hij in politiek, media, entertainment en sport een uitzonderlijke nalatenschap heeft. En omdat de grote marxistische denker Antonio Gramsci al waarschuwde dat je Italië nooit zou begrijpen zonder gevoel voor de opera-fantasie van zijn volk, klinken de treffende aria's en zelfs Napolitaanse liedjes die Berlusconi zélf zong!***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door de Europese Unie. En met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show!En we danken onze sponsor Missie H2, want Nederland moet in 2030 hét waterstofland zijn! Ga voor meer informatie naar MissieH2.nl en zet jezelf op de Waterstofkaart!Heeft u belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Zend een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl***Op sommige podcast-apps kun je niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier***Toen maandagochtend het nieuws van zijn dood binnenkwam bij zijn eigen tv-kanaal Tele Cinque, hielden de presentatoren het niet droog.Silvio Berlusconi sprong als ondernemer in het gat na de val van de Muur en een groot corruptieschandaal in ‘de oude politiek’. Binnen enkele maanden was hij premier door een electorale triomf van zijn partij Forza Italia – alsof het een voetbalyell was: 'Hup Italië'. Hij presenteerde zich als de tolk van afgehaakt Italië. Tegelijk wist hij vanaf die start zijn particuliere en publieke belangen moeiteloos en schaamteloos met elkaar te vermengen. In mediamacht, in benoemingen en in geopolitieke relaties. Hij sloot deals met Poetin, met Saoedische prinsen, met Erdogan en aan de Amsterdamse Zuidas.  Hij werd de langstzittende premier sinds 1945 en beloofde zijn kiezers dertig jaar lang hetzelfde program van dromen en douceurtjes. Silvio was altijd dezelfde, steeds zichzelf en kwam bij elke verkiezingscampagne weer met iets heel nieuws. Van zijn kapsel of gebit tot zijn alliantie met anderen. Hij was en bleef de wonderdokter met het unieke medicijn dat alle kwaaltjes oploste (PG moet hierbij denken aan Dulcamara in L'elisir d'amore).Als man van 'Brood en Spelen' kon geen Romeinse keizer tegen hem op. Voetbalcups, tv-gala's, rellen, amoureuze avonturen, scheldkanonnades live op tv, nergens schrok hij voor terug.Hij keek daarom ten diepste neer op zijn collega's op het wereldtoneel, maar snakte er tegelijk naar erbij te mogen horen. PG vertelt verhalen over Silvio's optredens in Europees topoverleg die zelden zijn gehoord.Zijn geheim was dat voor hem ‘als ongekend succes in alles’ de gewone regels voor gewone stervelingen niet zouden gelden. Zo leefde hij ook: als ondernemer, politicus, entertainer en liefhebber van het goede leven. Tot in 2011 zijn politieke geestverwanten van de Europese Volkspartij onder leiding van Angela Merkel en Nicolas Sarkozy daaraan bruut een einde maakten.Maar hij herrees. Als 86-jarige was hij ‘de lijm die alles bijeenhield’, zoals premier Giorgia Meloni hem prees. Intussen was hij veganist, dierenvriend, Putinversteher en de man die de brug had geslagen tussen de oude politiek en de nieuwe van de 21e eeuw. Zonder Silvio geen Pim. Geen Trump. Geen Veronica Inside. Zij zijn allemaal schatplichtig aan 'il Cavaliere' die voordeed hoe het moest en meestal origineler en schaamtelozer dan zij ooit zouden kunnen.Daarom kon zijn erfenis ook in de politiek nog weleens verrassen, ook op Europees niveau. Hij laat immers een gat na dat gevuld moet worden. Wie erft zijn Forza en die kiezers?***Verder luisteren345 - Leiders op leeftijd. Krasse knar Joe Biden is niet de enige301 - Balkenende toch nog minister van Staat, precies 20 jaar na de val van zijn ongelukkige kabinet met de LPF223 - De degelijke daadkracht van Mario Draghi's Italië218 - Angela Merkel, een bijzondere bondskanselier - gesprek met biograaf Ralph Bollmann206 - 'Aardverschuiving': Michael Wolff over Donald Trumps laatste dagen als president. En: zijn bezoek aan Mar-a-Lago200 - De Heerser: Machiavelli's lessen zijn nog altijd actueel195 - PvdA en CDA: ooit dominante machtspartijen, nu grote verliezers. Hoe komt dat? En hoe nu verder?153 - Het CDA en de tand des tijds121 - 4th of July special: Zakenlui als president van Amerika103 - Geheim geld in de politiek100 - Nederland in Europa: lusten en lasten door de eeuwen heen73 – Belangenverstrengeling en kleine krabbelaars in de politiek65 - 'Vroeger was alles beter', PG Kroeger: nostalgie als strategie en politiek wapen44 - Michael Wolff over Donald J. Trump (4 juli 2019)02 - Jeroen Dijsselbloem en Coen Teulings over de Eurocrisis***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:55:56 – Deel 201:49:09 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Vanaf 1 juli 2023 volgt Spanje Zweden op als voorzitter van de EU-ministerraden. Een markant moment, want op 23 juli gaat Spanje naar de stembus. Krijgt de sociaaldemocraat Pedro Sánchez voldoende steun om door te mogen als minister-president? Of vervangt de christendemocraat Alberto Núnez Feijóo hem? Zoals elk half jaar duiken Jaap Jansen en PG Kroeger in de politieke actualiteit, de Europese ambities en de bijzondere rol van het voorzittersland in de historie en cultuur van Europa.***Op sommige podcast-apps kun je niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier***Spanje wordt vaak onderschat. Het heeft een sterke, dynamische economie. Het is een moderne samenleving geworden. 50 jaar geleden heerste een verkalkte, fascistische tirannie over het land, dat heel bewust cultureel, sociaal en economisch achterlijk werd gehouden. Een lidmaatschap van de EU en de NAVO was ondenkbaar.Spanje is met open vizier omgegaan met de pijn uit het verleden. Heel bijzonder is hoe dit land zijn in Europa bijna ongekende multiculturele diversiteit van rijke beschavingen en historische tradities heeft leren koesteren en vernieuwen.Dit opmerkelijke succes is het werk van twee grote partijen die ook ditmaal strijden om de politieke macht, de Partido Popular (PP) en de sociaaldemocratische PSOE. Jaap en PG portretteren de achtergrond en kleur van deze partijen en hun bijzondere aanvoerders bij het proces van democratisering Adolfo Suárez en Felipe González.De huidige premier van de PSOE heeft zich in Europa net zo sterk ontplooid als zijn leermeester González en lijkt ook bij een nederlaag nog lang niet uitgespeeld. Zijn PP-concurrent staat er goed voor in de peilingen, maar Sanchez heeft een opvallende calculatie gemaakt om toch juist nu vervroegd naar de stembus te gaan. De politieke finesses daarvan raken heel de EU en worden door Jaap en PG uit de doeken gedaan als lesmateriaal voor anderen. Want spannend en ongewis gaat het worden!Het Spaanse EU-voorzitterschap zal duidelijke zwaartepunten kennen die ook Nederland raken. In Amsterdam is komend najaar een toonaangevende EU-conferentie over innovatief beroepsonderwijs. Voor Spanje cruciaal vanwege de nog steeds hoge jeugdwerkloosheid (nu 28 procent) en de voortrekkersrol van regio Baskenland op juist dit terrein van arbeidsmarkt-innovaties.Spanje zal twee grote geopolitieke topconferenties leiden. Die van de EU met Latijns-Amerika moet de grondslag leggen voor structurele samenwerking en handel. Voor het kabinet-Rutte IV een riskant thema, omdat in de nieuwe Eerste Kamer geen meerderheid lijkt te zijn voor een nieuw vrijhandelsverdrag.De andere top is van de EU-regelingsleiders over Europese 'strategische autonomie', waarover premier Sanchez met premier Rutte al een toekomstvisie publiceerde. Daar zullen in het Alhambra in Granada ook de regeringsleiders van de rest van Europa bijvoegen, als vervolg op de recente top van de Europese Politieke gemeenschap in Moldavië.Wie 'Alhambra' zegt, zegt kunst en architectuur van de buitenklasse. PG schetst de uitzonderlijke rol en rijkdom van Spanje als een fundament van de Europese beschaving. Dat begon al in het geboortedorp van een dynastie van Romeinse keizers even buiten Sevilla. Ons eigen land was deel van de hoogtijdagen van het Spaanse wereldrijk, maar toen al bleek dat we elkaar te weinig begrepen. Nu beseffen we veel beter hoe mooi en inspirerend het werk is van mensen als Lorca, Zurbaran, El Greco en de gedurfde denker Sint Isidorus van Sevilla.En er is de bijzondere rol van Spanje in de operaliteratuur. Heel multicultureel met de Amerikaans-Griekse diva Maria Callas die in een Franse opera schitterde als een Roma-vrouw die in Sevilla de mannen bekoorde, terwijl zij een glas Manzanilla drinkt!***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show!Heeft u belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Zend een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl***Verder luisteren344 - Nederland in Europa: een masterclass door Tom de Bruijn336 - Timothy Garton Ash: Hoe Europa zichzelf voor de derde keer opnieuw uitvindt324 - Nederland loopt vast door tekort aan jongeren met technische opleiding, hoe lossen we dit op?313 - Zweden, land met een roemruchte geschiedenis, wordt op 1 januari EU-voorzitter312 - Schurend verleden - over cancelculture, politiek en geschiedenis en Spaanse pijn311 - De wereld volgens Simon Sebag Montefiore over de wereldoorlog tussne Spanje en sultans242 - Adrianus van Utrecht, de Nederlandse Paus158 - Aan zee is een land nooit klein: EU-voorzitter Portugal154 - Watergezant Henk Ovink: 'Negentig procent van alle rampen in de wereld heeft met water te maken'49 - De koningen van Hispanje die wij altijd hebben geëerd***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:50:44 – Deel 201:26:05 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

De verwoesting van de Kakhovka-stuwdam in de Oekraiense Dnipro-rivier is een signaal dat Vladimir Poetin beseft dat hij zijn zogenaamde ‘speciale militaire operatie’ aan het verliezen is. Daarbij voltrekken zich gebeurtenissen en patronen die hun wortels hebben in de eeuwen van autocratie die Rusland en zijn 'bufferstaten' domineerden. Jaap Jansen en PG Kroeger analyseren die, om wat nu gebeurt beter te begrijpen.***Op sommige podcast-apps kun je niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show!We zijn blij met de advertentie van matt sleeps. Met de code betrouwbarebronnen10 krijg je tien procent korting!Heeft u belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Stuur voor informatie een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl***In de Russische geschiedenis is het verschijnsel dat de leider weigert te luisteren naar 'brengers van onwelkome feiten' een vast patroon. Gorbatsjov werd pas gewaar hoe desastreus de oorlog van de Sovjet-Unie in Afghanistan verliep nadat hij zelf de baas in het Kremlin was geworden. Zijn voorgangers hadden de waarheid niet willen horen en luisterden alleen nog naar jaknikkers.Dramatisch en bijna fataal was de weigering van Jozef Stalin om – ondanks reeksen signalen - geloof te hechten aan de aankondiging dat Nazi-Duitsland de het Sovjetrijk zou binnenvallen. In zijn paranoia hechtte hij eerder geloof aan collega-tiran Adolf Hitler dan aan zijn eigen spionnen, diplomaten en Winston Churchill. Toen Operatie Barbarossa begonnen was, hield de leider zich elf dagen schuil. Om vervolgens een opmerkelijke toespraak te houden. Stalin schrok er niet voor terug in Oekraïne de grootste stuwdam op te blazen en vele duizenden van zijn eigen soldaten te laten verdrinken.Het schrikbeeld voor de heersers in het Kremlin is hierbij de ondergang van tsaar Nicolaas II. Schijnbaar onaantastbaar bleek hij kwetsbaar en stuurloos, ondermijnd door conflicten in zijn directe omgeving en afhankelijk van de Franse president Poincaré. Hij weigerde de feiten onder ogen te zien. Zijn 'speciale militaire operaties' - zoals de oorlog tegen Japan en de inval in Pruisen leidden tot desastreuze nederlagen. De gevolgen waren vreselijk.Het regime reageerde op de nederlagen met golven van repressie en deportaties, precies zoals Stalin later zou doen in 1941-1945. De tsaar ontsloeg zijn oom en opperbevelhebber en ging zelf het leger leiden. Niet alleen was hij daar ongeschikt voor, het leidde ook tot een soort burgeroorlog binnen het bewind van de Romanov-dynastie. Veel van de onderlinge bedreigingen nu met de Wagnergroep, de Tsjetsjeense leider Kadyrov en de legertop in Moskou zijn geheel herkenbaar.De tsaar ging erin ten onder en de Duitse vijand stookte het vuurtje nog wat op door revolutieleider Vladimir Lenin vanuit Zürich naar Sint-Petersburg te laten reizen. Uiteindelijk zou de bolsjwiekenleider het tsarengezin laten vermoorden.Het noodlot van autocraten blijkt keer op keer dat zij zich afschermen van de realiteit en daarin vereenzamen. Hierdoor ontstaat net onder hen een machtsstrijd, zeker als er geen sprake is van een duidelijke opvolging. Militaire en geopolitieke nederlagen worden dan aanleiding voor ongekende repressie, vervolging en bloedvergieten. Desnoods verdrinkt de heerser zijn eigen onderdanen.***Verder luisteren348 – Oud-premier Natalia Gavrilița over Moldavië - het kleine, ook bedreigde buurland van Oekraïne339 – De geopolitiek van de 19e eeuw is terug. De eeuw van Bismarck336 - Timothy Garton Ash: Hoe Europa zichzelf voor de derde keer opnieuw uitvindt327 - Poetin, Zelensky en wij. Een jaar na de inval287 - Waarom Robert Serry altijd weer terugkeert naar zijn Oekraïne279 - Jaap de Hoop Scheffer over Poetin, Oekraïne, de NAVO en de toekomst van de EU (en over Moldavië!)257 - Het machtige Rusland als mythe: hoe 'speciale militaire operaties' een fiasco werden256 - Na de inval in Oekraïne: 'Nu serieus werk maken van Europese defensiesamenwerking'253 - Poetins bizarre toespraak: hoe de president de geschiedenis van Oekraïne herschrijft252 - Guy Verhofstadt over Oekraïne, Rusland en zijn ontluikende vriendschap met Poetin, die plots voorbij was248 - Oekraïne en de eeuwenoude vriendschap tussen Duitsland en Rusland211 - De ondergang van de Sovjet-Unie: de Coup tegen Gorbatsjov197 - De ondergang van de Sovjet-Unie: Boris Jeltsin, een tragische held188 - De ondergang van de Sovjet-Unie: 1991, het jaar waarin Gorbatsjov in de afgrond staart en Poetin gemeenteambtenaar wordt163 - De ondergang van de Sovjet-Unie: hoe een wereldmacht verdampte93 - Hoe Gorbatsjov en het Sovjet-imperium ten onder gingen21 - Poetins rolmodel Tsaar Nicolaas I19 - Anne Applebaum: Poetin en de destabilisering van het Westen***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:39:23 – Deel 201:26:06 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Op 19 maart 2025 zijn volgens de kalender van de Kiesraad de volgende Tweede-Kamerverkiezingen. Rutte IV is halverwege. Jaap Jansen en PG Kroeger vragen zich af hoe het kabinet er nu voorstaat. Wat is tot nu toe de oogst en welk perspectief heeft deze coalitie? Een tussenbalans met oog voor historie en de blik vooruit.***Op sommige podcast-apps kun je niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier***Het algemene beeld is best bizar. De lange en zure kabinetsformatie leverde prolongatie op van een coalitie die aan het eind van de vorige periode op elkaar was uitgekeken. De premier was beschadigd en de gunfactor in parlement en samenleving minimaal. De verwachtingen waren laag. Bovendien nam het kabinet een reeks slepende erfenissen mee van vorige kabinetten onder leiding van Mark Rutte. Van het toeslagschandaal tot ‘Groningen’ en van 'een nieuwe bestuurscultuur' tot de spaartaks.Desondanks valt op hoeveel majeure hervormingen en dossiers al in die eerste helft van Rutte IV en vaak met brede steun gerealiseerd werden. Het bewindsliedenteam lijkt wat dit betreft op Joe Biden. Lage verwachtingen, grote twijfels aan de houdbaarheid en niettemin de ene hervorming na de andere.De omstandigheden waaronder Rutte IV werkt doen denken aan het kabinet-Den Uyl en het kabinet Lubbers III. Ook die werden bij hun start overrompeld door ongekende geopolitieke perikelen waardoor alle omstandigheden waarmee men dacht te kunnen rekenen over de kop gingen. Het werd bij alle drie improviseren, Europees en internationaal evenwicht en daadkracht vinden en daarbij zowel in eigen land als met de partners in NAVO en EU draagvlak vinden en intensieve samenwerking in gang zetten.Tegelijkertijd moest toen en nu een lange reeks plannen gerealiseerd worden uit de afspraken tussen de coalitiepartners. Bij Rutte IV bijvoorbeeld de grootschalige hervorming van de arbeidsmarkt, invoeren van de nieuwe basisbeurs, langjarige en ingrijpende klimaat- en energietransities, wetgeving om beter voorbereid te zijn op een volgende pandemie en forse investeringen in defensiematerieel. Daarbovenop nog "de grootste sociaaleconomische hervorming van de oorlog", het nieuwe pensioenstelsel, zoals de kritische Martin van Rooijen het bij ons omschreef. Er zijn kabinetten die in hun volle vier jaar minder voor elkaar kregen.Toch zit de coalitie met zichzelf in de knoop over de opvang van asielzoekers en het stikstof- en landbouwbeleid. En er is forse kritiek op de begrotingsplannen.Lukt het ChristenUnie-minister Piet Adema tot een landbouwakkoord te komen? En wat betekent dit voor de heronderhandeling die het CDA aankondigde? Overtuigt Ruttes Europese aanpak rond migratievraagstukken zijn eigen VVD nog wel? Krijgt Sigrid Kaag de financiën nog op orde? En overleeft Dennis Wiersma, wiens grensoverschrijdend gedrag nu als een boemerang terug suist?Intussen kan de kabinetsploeg - stiekem - toch even ademhalen. De zetelverdeling in de nieuwe Eerste Kamer was een onverwachte meevaller. En vrijwel geen partij zit te wachten op nieuwe verkiezingen. De reden daarvoor is bij elk van hen divers, maar als politiek feit telt dit. En het verklaart meteen waarom Rutte afgelopen weekend zo fel durfde te zijn tegen zijn eigen VVD-achterban.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show!Heeft u belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Zend een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl***Verder luisteren351 - Politiek als hartstocht: drie jonge bewindslieden uit het kabinet-Den Uyl vijftig jaar later349 - Woensdag gehaktdag: de regering zakt door het ijs, waarschuwen Rekenkamer en Raad van State338 - Hoe de stikstofcrisis de energietransitie vertraagt. En: wat intussen wél met sprongen vooruitgaat337 - Een pauzeknop om te versnellen. Het bijna-einde van Rutte IV334 - Provinciale-Statenverkiezingen 2023: zware klappen in een verdeeld land330 – Politieke paradoxen. Lessen uit de kabinetsformatie van 2021291 – De dubbele jaren van staatssecretaris Marnix van Rij264 - De eerste honderd dagen van Rutte IV: hoe alles anders werd256 - Na de inval in Oekraïne: 'Nu serieus werk maken van Europese defensiesamenwerking'247 - Belastingheffing in box 3: hoe de Hoge Raad de wetgever op de vingers tikt en opzadelt met een hels karwei241 – Investeringskabinet Rutte IV: een breuk met de begrotingstraditie277 - De VVD als risicofactor: wat is er aan de hand met Mark Rutte?147 – De kindertoeslagaffaire: het ging al mis bij de wetgeving127 - De geheime politieke memoires van Ruud Lubbers79 - 'Nederland is nog steeds ziek': Hans Borstlap over zijn ingrijpende plannen voor de arbeidsmarkt40 - SER-voorzitter Mariëtte Hamer over polder en pensioen***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:49:57 – Deel 201:28:37 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

De dochters van vicepremier Sigrid Kaag zien hun moeder liever de Haagse politiek verlaten. Bedreigingen en permanente scheldpartijen doen hen vrezen voor de toekomst. Bedreigers van politici stellen in de rechtszaal vaak dat zij er geen kwaaie bedoelingen mee hadden. Al deze signalen roepen indringende vragen op en fundamentele zorgen.Jaap Jansen en PG Kroeger gaan in op drie daarvan:-Is dit iets van deze tijd?-Is het nu 'erger'?-Is er dan niets aan te doen?***Op sommige podcast-apps kun je niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier***In deze aflevering zit een Bamigo-advertentie. Ga naar bamigo.com en krijg 20 procent korting op prachtige bamboekleding met de speciale code Bron20Heeft u belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Stuur voor informatie een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl***Vanuit het verleden valt op dat zulke ongeremde uitingen en bedreigingen sterk samenhangen met ideologisch existentiële conflicten. Godsdienstoorlogen legitimeerden dat geweld ongeremd door morele grenzen en waarden kon worden uitgeleefd.PG wijst op de aanslagen op Willem van Oranje, de spijkerharde tegenacties dor spionagechef Francis Walsingham in Londen en de koelbloedige moord op Henri IV in Parijs. Ook tijdens de terreur van de Jacobijnen en de nasleep van de Franse Revolutie werd met een beroep op ideologie massaal bedreigd en gemoord.Opmerkelijk is het verhaal van de bedreigingen die Thorbecke kreeg en die zijn dochters in 1863 grote schrik aanjoegen. Ook hij werd destijds fors bewaakt. Thorbecke deed koel, maar zijn naaste omgeving wist wel beter.Is het in deze tijd van Twitter erger? Wie het lot van JFK, Aldo Moro en Pim Fortuyn beziet denkt wellicht van niet. Maar de massaliteit, anonimiteit en bewust aangestuurde ophitsing via ‘sociale’ media geven de huidige omstandigheden een nog zorgwekkender kwaliteit. De veiligheidsdiensten slaan alarm.Jaap en PG kijken naar de nu ingezette tegenkrachten. Slechts rekenen op individuele deugdzaamheid en nuchterheid kan dan rationeel en ruimdenkend lijken, maar is dat waarschijnlijk allerminst. Opvallend genoeg lijkt de aanpak op Europees niveau gespierder dan nationaal. Ook het benaderen van Twitter door Kamervoorzitter Vera Bergkamp gebeurt als een nationaal moreel beroep, zonder te verwijzen naar stevige Europese maatregelen.Bij een weerbare democratie horen ook duidelijke normen en handhaving. Minister Hanke Bruins Slot (Binnenlandse Zaken) wijst op een nog weinig samenhangende aanpak daarbij en is aan de slag, meldt ze. Aangezien zij tevens wetgeving ten aanzien van partijen en hun rol in de democratie overweegt, zou normering van gedrag en uitingen op mediaplatforms daarin een heldere plek moeten krijgen, stelt PG.Niet alleen politici als individu, maar ook hun organisaties - zoals de ministeries - zouden hierin stevig moeten optreden. Bedreigingen raken immers de hele ambtelijke en professionele omgeving. Ook moeten de Europese parlementen de handen ineenslaan tegen mediaplatforms die zich al te makkelijk op de vrijheid van meningsuiting beroepen om vervolgens niets of te weinig te doen. Niet alleen de levens van publieke dienaren, ook de democratie zelf is in het geding.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show!***Verder kijkenSigrid Kaag maakt gebruik van spreekrecht bij de politierechter (2021)***Verder luisteren314 - Prins Heinrich XIII en het verlangen naar een autoritair Duisland304 - Waarom Nederland een Wet op de politieke partijen nodig heeft en wat we hierbij kunnen leren van Duitsland289 - Donald Trump als gevaar voor de democratie - Joe Biden en zijn strijd voor de ziel van Amerika274 - Thorbecke, denker en doener271 - Hoe Sigrid Kaag welbewust grote risico's neemt270 - Hoe Sigrid Kaag de hoogste Nederlander werd bij de Verenigde Naties249 - Gedrag en omgangsvormen in de Tweede Kamer232 – Kabinetsformatie 2021: Kan de Kamer haar rol wel aan? En wat te doen met antidemocratische partijen?210 - Kabinetsformatie 2021: Herman Tjeenk Willink over het verval van de democratische rechtsorde186 - Hoe je een ministerie bestuurt, terreur bestrijdt en Poetin op je dak krijgt: Tjibbe Joustra over crisis en controle169 - Vijftien jaar Partij voor de Vrijheid van Geert Wilders152 - De 19e-eeuwse wortels van Forum voor Democratie42 - Elmar Brok over de moord op Walter Lübcke ***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:32:06 – Deel 201:21:28 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

De verbeelding kwam aan de macht. Zo beschouwden velen in mei 1973 het aantreden van het kabinet-Den Uyl. PvdA-leider Joop den Uyl werd minister-president en de vijf deelnemende partijen zetten een nieuwe generatie in de ministerraad. Van Ruud Lubbers tot Wim Duisenberg, van Dries van Agt tot Jos van Kemenade. In deze aflevering ontmoeten Jaap Jansen en PG Kroeger drie van deze ‘jonge wilden’. En nog altijd spetteren de vonken eraf.Oudste van hen was Laurens Jan Brinkhorst (D66) die op zijn 36ste staatssecretaris voor Europese Zaken werd. Ontwikkelingssamenwerking deed de 33-jarige minister Jan Pronk (PvdA). De ‘benjamin' - in zijn eigen woorden - was de 31-jarige staatssecretaris voor fiscale zaken, Martin van Rooijen (KVP en daarna CDA). Elk van hen had een bijzondere en intensieve relatie met Den Uyl en zat ook bijna altijd in de ministerraad. Elk van hen vertelt dan ook opmerkelijke persoonlijke herinneringen en belevenissen.***Op sommige podcast-apps kun je niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier*** Zo was de premier bepaald geen vurig Europeaan, hij liet aan Brinkhorst alle ruimte om zelf in Brussel de zaken te doen. Het contrast met deze tijd en haar indringende EU-overleggen, agendering en geopolitieke uitdagingen kan bijna niet groter. Pronk ontdekte pas gaandeweg het kabinet zijn eigen 'Europees vuur' toen hij merkte dat hij zo op wereldschaal méér kon betekenen. Van Rooijen werkte intussen aan een bijna revolutionaire financiële hervorming, die de grondslag legde voor een 'herlancering' van de Europese samenwerking na jaren van stagnatie.Het gesprek met deze drie levert een reeks van zulke verrassende observaties en inzichten. Heel veel jolijt en plagerijen tussen de drie over de jaren. En gegroeid zelfinzicht. Pronk: “Ik was een broekie, iedereen was ouder en wijzer. Ik was vooral eigenwijs.”Heel wat legendes worden doorgeprikt. Zo staat het kabinet-Den Uyl te boek als ‘het meest progressieve kabinet uit de Nederlandse geschiedenis’. Maar veel van wat het kabinet juist zeer daadkrachtig deed, was allesbehalve 'links' te noemen. Het zorgde wel dat de ploeg van Den Uyl onverwacht veel respect wist te oogsten. Zeker bij de ongekende crises waarmee het voortdurend geconfronteerd werd: oorlog in het Midden-Oosten, olieboycot, terrorisme, de Lockheed-affaire en crisis in het Oranjehuis. Het eerst labiel geachte 'gedoogkabinet' werd daardoor hecht aaneengesmeed. Veel kabinetten bestonden uit managers, zegt Pronk. “Maar wij waren politici." Dat veel van de progressieve hervormingsplannen niet of pas later en afgezwakt gerealiseerd werden, blijft de jonge drie van toen ook nu nog verdelen.Nuanceringen horen we ook als de stijl en aanpak van Den Uyl uitgediept wordt. Hij had de gave zeer scherp te kunnen luisteren en dan knappe compromissen te smeden. Maar dat luisteren kon ook oneindige discussies opleveren, kreunt Brinkhorst. Cruciaal was niettemin dat iedereen besefte dat zijn inbreng en visie er serieus toe deed en lanterfanten dus niet aan de orde was. En opvallend is hoezeer destijds sprake was van sterk dualisme tussen kabinet en parlement. Dichtgetimmerde afspraken bestonden niet. Elke strijd moest eerst in het kabinet en daarna nog eens opnieuw helemaal in en met de Kamer gevoerd worden. Alle drie benadrukken daarvan te hebben genoten.In de kern was de periode-Den Uyl een fase waarin de nieuwe maatschappelijke bewegingen die in de jaren ’60 waren ontstaan vertaald werden in concreet politiek beleid. Brinkhorst wijst erop dat die bewegingen allesbehalve puur nationaal waren. Ook werd toen al duidelijk dat grote economische en geopolitieke spanningen niet langer strikt nationaal konden worden aangepakt. Een nieuwe tijd was aangebroken en deze drie beleefden die - en gaven die ook vorm - met elan en hartstocht.Opmerkelijk is hoe eensgezind ze zijn over de nasleep. Van Rooijen benadrukt dat 'dat Tweede Kabinet-Den Uyl' in feite in kannen en kruiken was. Pronk bevestigt dit voluit en vertelt verbluffende ontwikkelingen en details uit het interne PvdA-beraad. Hij vindt nu dat zijn partij zich overgaf aan arrogantie. En hij worstelt hoorbaar met de vraag of Den Uyl toch niet had moeten doorzetten, tegen fractie en partijcongres in. Geëmotioneerd zegt Pronk: "Joop was daarna nooit meer de oude."De politiek van 2023 roept bij de drie jonge bewindslieden van vijftig jaar geleden minstens zo veel vurigheid op. Van Rooijens filippica tegen premier Mark Rutte en het monisme van nu loeit als een orkaan. Pronk komt zelfs met een concreet voorstel om in tijden van electorale versplintering 'progressieve macht' te bundelen om de kiezers optimale duidelijkheid te bieden. Alle drie laten ze merken hoe actueel, hoe radicaal soms nog en hoe enthousiast zij het politieke vak ook vijf decennia later nog bedrijven.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show!Heeft u belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Zend een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl***Verder lezenJan Pronk - De verbeelding aan de macht (essay)PvdA; D66; PPR - Keerpunt 1972: Regeerakkoord van de progressieve drie. [Verkiezingsprogramma]ARP, CHU en KVP: Schets van beleid voor 1973 en volgende jarenPeter Bootsma, Willem Breedveld - De verbeelding aan de macht, geschiedenis van het kabinet-Den UylDik Verkuil - De gedrevene - Joop den Uyl 1919-1987Anet Bleich - Joop den Uyl 1919-1987. Dromer en doordouwer***Verder kijkenTerugblik 50 jaar Kabinet Den Uyl in de Pletterij in HaarlemJoop den Uyl van de Partij van de Arbeid wordt premier (1973)Verkiezingen 1977 - Den Uyl (PvdA)De PvdA van Den Uyl in de oppositie (VPRO, 1978)De illusie aan de macht - 1412 dagen kabinet Den Uyl deel 1 (1998)De illusie aan de macht - 1412 dagen kabinet Den Uyl deel 2 (1998)***Verder luisteren naar eerdere afleveringen326 - Willem Aantjes, een politiek leven in de 20ste eeuw325 - De mythe van Joop den Uyl; het spookbeeld van Mark Rutte300 - Ethische politiek: het bijzondere Nederland met zijn 'moreel hoogstaande opvattingen'217 - Kabinetsformatie 2021: Wordt Rutte IV het tweede kabinet-Den Uyl?210 - Kabinetsformatie 2021: Herman Tjeenk Willink over het verval van de democratische rechtsorde195 - PvdA en CDA: ooit dominante machtspartijen, nu grote verliezers. Hoe komt dat? En hoe nu verder?164 - Dries van Agt 90 - Eigenzinnig politicus, paradijsvogel, wereldburgerBB 161 - Hans van Mierlo, een politieke popster149 - De zeven levens van Abraham Kuyper, een ongrijpbaar staatsmanBB 127 - De geheime politieke memoires van Ruud Lubbers123 – Hoe de PvdA in de greep kwam van het neoliberalisme88 - Leven en werk van onderwijsvernieuwer Jos van Kemenade87 - Het tragische laatste jaar van kabinetten64 - Wim Kok, een leven op eigen kracht - gesprek met biograaf Marnix Krop60 - Coen Brummer & Daniël Boomsma: De canon van het sociaal-liberalisme34 - 140 jaar Anti-Revolutionaire PartijBB 09 – Special: leven en werk van Wim Kok. Met Jeltje van Nieuwenhoven, Joop van den Berg, Gijs van Dijk en PG Kroeger06 - Piet de Jong***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:57:54 - Deel 201:55:16 - EindeZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Niet iedereen viert zijn 100e verjaardag met lange interviews en de Bilderbergconferentie. Henry Kissinger wel. Jaap Jansen en PG Kroeger vertellen over een lang leven met negentien dikke boeken, controverses, veel ideeën, weinig politieke illusies en onbekende, verrassende belevenissen.***Op sommige podcast-apps kun je niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier***Hij groeide op als Alfred Heinz Kissinger in een klassiek joods Bildungsbürger-gezin in het stadje Fürth, dichtbij Nürnberg in Franken (Beieren). Dat hoor je vandaag nog in dat vette accent waarin 'dr. K' zijn analyses en bon mots rondstrooit. Een jeugd in de Weimar-republiek en onder Nazibewind.Vlak voor de Kristallnacht vluchtte het gezin Kissinger berooid en kaalgeplukt naar New York. Het werd een leven in vrijheid, maar overnieuw beginnen met niks in een heel andere wereld viel niet mee. Henry werd pas 'echt Amerikaan' toen hij zich als soldaat in de 'melting pot' van het Amerikaanse leger onderdompelde en daar intens van leerde genoot.De avonturen tussen 1944 en 1948 veranderden zijn leven en ook zijn toekomstperspectief. De joodse vluchteling werd 'een baas' in Duitsland, maar benadrukte: "Wij komen niet voor wraak." Terug in het nieuwe thuis Amerika brak een glansrijke loopbaan aan op Harvard en een rol als veelgevraagd intellectueel meedenker op hoog niveau. Kissingers visie en analyses bleven daarbij verrassend Europees gekleurd, vol argwaan naar idealistische politieke verhalen en gegrond in het 19e-eeuwse denken van Metternich en Bismarck.Jaap en PG vertellen hoe hij een hele reeks zeer verschillende presidenten (Republikeinen en Democraten) van advies diende, van de brave Gerald Ford tot tornado LBJ. En hoe hij juist onder de lange tijd weinig gewaardeerde Richard Nixon de praatpaal van de president was, maar tegelijkertijd zo onzichtbaar mogelijk werd gehouden. In slechts enkele jaren zorgden die twee voor een serie grote geopolitieke revoluties.Dat verklaart ook waarom Kissinger dankzij Watergate snel greep verloor op de Amerikaanse strategie en zijn Europese, multipolaire wereldvisie niet langer concreet kon uitbouwen. Hij bleef boeken schrijven, netwerken op het hoogste niveau en adviseren. PG beveelt zijn magnifieke boek Diplomacy aan, al was het maar omdat het ruim 900 bladzijden dik is.Nu, rond zijn eeuwfeest, richt hij opnieuw zijn blik op de toekomst. Klassiek Bismarckiaans kijkt hij naar Poetin en Zelensky. De blunder die Poetin maakte, kan wat hem betreft niet zonder gevolgen blijven. En Washington en Beijing moeten nuchterder en minder radicaal naar elkaar willen kijken. Een beetje dimmen graag, zegt dr. K.Zijn grootste zorg betreft de razendsnelle ontwikkeling van kunstmatige intelligentie: "De nieuwe atoombom."En Nederland?Mark Rutte laaft zich nog regelmatig aan zijn kennis. Kissinger bewondert twee landgenoten. De Oranjeprins die koning van Engeland werd allereerst, want hij bouwde het succesvolle stelsel van Europees machtsevenwicht van na 1700. En zijn idool sinds zijn voetbalgekke jongensjaren in het Fürth van nu 95 jaar geleden. Hoor je de stokoude Henry over Johan Cruijff, dan hoor je hem een soort ideaalportret van zichzelf schilderen.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show!Heeft u belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Zend een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl***Verder lezenHenry Kissinger – DiplomacyHenry Kissinger – White House YearsHenry Kissinger – Leiderschap (zijn nieuwste boek)Niall Ferguson – Kissinger (biografie)Henry Kissinger - How to avoid another world war (artikel in The Spectator, 17 december 2022)Henry Kissinger explains how to avoid world war three (interview in The Economist, 17 mei 2023)***Verder kijkenHenry Kissinger at 100 years (CBS, Ted Koppel)***Verder luisterenVooral deze:225 - Nixon in China: Henry Kissinger's geheime (en hilarische) trip naar BeijingEn ook:348 – Oud-premier Natalia Gavrilița over Moldavië - het kleine, ook bedreigde buurland van Oekraïne345 - Leiders op leeftijd. Krasse knar Joe Biden is niet de enige339 – De geopolitiek van de 19e eeuw is terug. De eeuw van Bismarck327 - Poetin, Zelensky en wij. Een jaar na de inval322 - 30 januari 1933, een fatale dag voor Duitsland en de wereld319 - Lyndon B. Johnson, politiek genie en manipulator van de buitencategorie299 - Dramatische verschuivingen in de wereldpolitiek. Europa heeft eindelijk een telefoonnummer298 - De Cubacrisis, dertien dagen die de wereld schokten. En: de angst voor nucleaire catastrofe nu279 - Jaap de Hoop Scheffer over Poetin, Oekraïne, de NAVO en de toekomst van de EU258 - De kille vriendschap tussen Rusland en China256 - Na de inval in Oekraïne: 'Nu serieus werk maken van Europese defensiesamenwerking'250 - Nixon in China: de week die de wereld veranderde245 - Oompje neemt de trein – de reis die China naar de 21e eeuw bracht220 - China's nieuwe culturele revolutie194 - Biden en Poetin kijken elkaar in de ogen. De historie van Amerikaans-Russische topontmoetingen142 - De smerigste verkiezingscampagnes in de Amerikaanse geschiedenis93 - Hoe Gorbatsjov en het Sovjet-imperium ten onder gingen58 - PG over 70 jaar China, de Volksrepubliek van Mao, Deng en Xi51 - Nixon, Clinton, Trump - PG en de historie van het fenomeen 'Impeachment'47 - Konrad Adeanauer, de 1e bondskanselier24 - Ties Dams over China's nieuwe keizer Xi Jinping***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:43:16 – Deel 201:38:23 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Verantwoordingsdag, de derde woensdag in mei heet in de wandelgangen van de macht ook wel 'Gehaktdag'. Dit jaar was-ie ronduit spectaculair, omdat zowel de Algemene Rekenkamer bij monde van waarnemend president Ewout Irrgang als de Raad van State onder leiding van vicepresident Thom de Graaf met een zeer kritische rapportage kwamen over de ontwikkelingen binnen de Rijksbegroting. Het kabinet schampt langs de vangrail, hangt boven de afgrond en meer van zulke metaforen klonken. Jaap Jansen en PG Kroeger belichten de rapportages van deze Hoge Colleges van Staat. Conclusie: minister Sigrid Kaag (Financiën) en de andere ministers moeten aan het werk – vooral die van Volksgezondheid, Welzijn en Sport.***Op sommige podcast-apps kun je niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier***Rekenkamer en Raad van State hebben veel begrip en ook nuancering bij hun harde oordelen en waarschuwingen. Dat ons land van de ene existentiële crisis in de volgende duikelden - pandemie, oorlog in Oekraïne, sancties en het staken van energie-import uit Rusland - poetsen zij niet weg. Sommige ministeries en bewindslieden krijgen zelfs nadrukkelijk complimenten voor hun crisismanagement. In het bijzonder Sociale Zaken en Werkgelegenheid.Maar ook en juist in crisisomstandigheden komt het aan op stevigheid en gedegen beheer van publieke middelen. Daar werd bij een reeks van departementen al jaren voor gewaarschuwd en nu blijkt dat men op vele punten ‘door het ijs zakt’. De Rekenkamer waarschuwt dat de rijksbegroting een volgende crisis niet aan zal kunnen. Jaap en PG noteren dat het kabinet feitelijk al in zo'n noodscenario zit. De oorlog in Oekraïne en zijn wereldwijde effecten zijn immers geen tijdelijke verstoring van het evenwicht in Europa.Bij VWS signaleren Rekenkamer en Raad van State verlies van greep en sturing bij uitgaven, programma's en begroting. "In gewonemensentaal: het is niet belangrijk genoeg binnen dat ministerie”, klinkt het ijzig uit de mond van Irrgang. De noodmaatregelen - zoals voorschotten, noodaankoop van medische middelen en andere uitgaven – tijdens de pandemie kan men niet of nauwelijks correct verantwoorden. Eigenlijk hebben maar drie departementen hun zaken adequaat op orde hebben: naast SZW het kleine Algemene Zaken van de premier en Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking.Jaap en PG hopen op forse debatten over de bevindingen van Irrang en De Graaf. Zo zijn allerlei ministeries binnen korte tijd gewend geraakt via 'ISB’s' - incidentele suppletoire begrotingen - grote bedragen buiten hun eigen budget van Prinsjesdag om als spoeduitgaven te regelen. En vaak ook nog buiten het parlement om. Van het bedrag wat daarmee in 2022 extra is uitgegeven had het kabinet een jaar lang élke week de complete renovatie van het Binnenhof kunnen betalen en dan nog geld overgehouden.In de recent gepresenteerde Voorjaarsnota blijkt minister Kaag zeer grote nieuwe uitgaven en plannen nog niet te hebben verwerkt. En de wel opgeschreven dekking van gaten en ombuigingen is vaak buitengewoon kwetsbaar.Bovendien kan het kabinet in Brussel en bij heel wat EU-partners rekenen op opgetrokken wenkbrauwen. Want ons land - dat anderen zo graag de maat nam en neemt - blijkt nu zelf tot tenminste 2031 de marges en de mazen van de wet van de EU-begrotingsdiscipline op te zoeken. Daarmee is de houdbaarheid van de overheidsfinanciën op middellange en lange termijn in gevaar.Interessante aspecten stippen Jaap en PG ook nog aan wat betreft de toepassingen van algoritmen in beleid - waarover de Venetië Commissie in Betrouwbare Bronnen al bezorgd bleek - de serieuze meetbaarheid van de effecten van energie- en klimaatmaatregelen, de dreigende verlamming van de arbeidsongeschiktheidswet en het ook nu nog ontbreken van een samenhangend ‘integraal overzicht van de totale dekkingsopgave’ voor het kabinet. En of het wel voldoende inzicht heeft in hoe de grote fondsen als die voor stikstof, wonen en klimaat feitelijk zullen functioneren en wat voor concreet effect ze zullen hebben, is voor de Rekenkamer een raadsel, zo blijkt.Dat Hoge College voelt zich daarom herinnerd aan een roman van Louis Couperus over ‘een geheim, een last uit het verleden’ die een chique Haagse familie blijft achtervolgen. Jaap en PG vragen zich daarbij af of het kabinet ‘Eene Illuzie' of 'Noodlot' najaagt uit Couperus’ rijke literaire oeuvre, dan wel 'Langs Lijnen van Geleidelijkheid' voor 'De Kleine Zielen' in het land 'Wereldvreede' dichterbij gaat brengen.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show!Als vriend kun je met 30% korting naar het Beethoven-concert op 24 mei in Het Concertgebouw waarover we in aflevering 346 vertelden. In de pauze willen Jaap en PG graag met de vrienden van de show klinken op Beethoven en Betrouwbare Bronnen! Vervoeg je daartoe in de Museumfoyer.30% korting krijg je via deze linkEn je kunt ook met 30% korting naar het concert van 23 mei, waarin Beethovens prachtige vioolconcert wordt uitgevoerd door Alena Baeva!Heeft u belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl, dan neemt onze advertentie-afdeling contact op.***Verder lezenVoorjaarsnota 2023Raad van State – Voorjaarsrapportage begrotingstoezicht 2023Algemene Rekenkamer – Staat van de rijksverantwoording 2022 – Van de dingen die niet voorbijgaan***Verder luisteren344 - Nederland in Europa: een masterclass door Tom de Bruijn337 - Een pauzeknop om te versnellen. Het bijna-einde van Rutte IV330 – Politieke paradoxen. Lessen uit de kabinetsformatie van 2021324 - Nederland loopt vast door tekort aan jongeren met technische opleiding, hoe lossen we dit op?323 - Paul Frissen en het gevaarlijke verlangen naar de integrale oplossing291 – De dubbele jaren van staatssecretaris Marnix van Rij271 - Hoe Sigrid Kaag welbewust grote risico's neemt270 - Hoe Sigrid Kaag de hoogste Nederlander werd bij de Verenigde Naties268 - En hoe moet het dan met Prinsjesdag? Het radicale plan van Sigrid Kaag264 - De eerste honderd dagen van Rutte IV: hoe alles anders werd247 - Belastingheffing in box 3: hoe de Hoge Raad de wetgever op de vingers tikt en opzadelt met een hels karwei241 – Investeringskabinet Rutte IV: een breuk met de begrotingstraditie222 - Na de kindertoeslagaffaire. Hoe Nederland rechtsstaat en democratie kan verbeteren. Gesprek met Richard Barrett van de Venetië Commissie216 - Crisis op komst: Nederlandse economie loopt vast door tekort aan technisch geschoolde arbeidskrachten172 - Hogere overheidsuitgaven, lastenverzwaring bedrijven: opmerkelijke eensgezindheid bij verkiezingen 2021147 – De kindertoeslagaffaire: het ging al mis bij de wetgeving129 - De rommelige historie van Prinsjesdag120 - Roel Bekker: Waarom bij de overheid dingen zo vaak fout gaan112 - Snels en Sneller: Tweede Kamer moet uitgaven strenger controleren68 - De kindertoeslagaffaire: hoe de Belastingdienst willens en wetens duizenden ouders dupeerde27 - PG weet hoe je rommelt met cijfers17 – Hoe Rekenkamerpresident Arno Visser de overheid controleert***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:35:21 – Deel 201:05:18 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

In deze aflevering praten Jaap Jansen en PG Kroeger met een bijzondere gast: Natalia Gavrilița, tot voor kort premier van Moldavië. In februari trad ze af na grote demonstraties tegen haar hervormingen en vooral tegen de economische krimp van 6 procent en de forse inflatie die opliep naar 35 procent. Bovendien zonnen de Russen op een staatsgreep. Een partijgenoot nam het over.De afgelopen week was ze in Nederland, waar ze onder meer sprak met de Tweede Kamer. Als een soort ambassadeur van haar land reist ze rond om aandacht te vestigen op het kleine, ernstig bedreigde Moldavië.***The conversation with Natalia Gavrilița is in English and starts after 7 minutes***Op sommige podcast-apps kun je niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier***Moldavië was ooit deel van Roemenië. Stalin annexeerde het als buffer. Taal en cultuur werden hard onderdrukt en zodra 'glasnost' en 'perestrojka' kwamen demonstreerde ook de scholier Natalia mee voor vrijheid en onafhankelijkheid.Daarmee begon een verrassend levensverhaal. We reizen met scholier Natalia mee via haar eerste 'westerse stad' Amsterdam op weg naar een jaar high school in een klein plaatsje in Ohio. "Dat heeft mijn leven veranderd."Haar vloeiend Engels zorgde er daarna voor dat ze in de nieuwe republiek Moldova als tolk kon bijverdienen. Aan de universiteit van Moldavië en daarna op Harvard studeerde zij internationaal recht en economie. Na terugkeer in Chisinau werd zij politiek actief en trok samen op met de huidige president Maia Sandu.Zij begonnen een middenpartij, de Partij van Actie en Solidariteit (aangesloten bij de Europese Volkspartij die in het Europees Parlement de grootste fractie heeft). Hun partij maakte een hoofdpunt van het bestrijden van corruptie en de greep van oligarchen op hun land. In 2020 haalden ze bij de verkiezingen een ruime meerderheid.In februari 2022 viel Rusland Moldavië's grote buurland Oekraïne binnen. Poetins leger probeerde een directe verbinding te maken met de Russische troepen in Transnistrië, een Russisch gezinde enclave binnen Moldavië.Het land zocht meteen hulp bij de Europese Unie en de NAVO. Tegelijkertijd ving het 600.000 vluchtelingen op, waarvan er zo’n 100.000 bleven. En dat terwijl Moldavië zelf maar 2,6 miljoen inwoners telt."We hadden noodplannen klaar voor het geval dat, maar in ons hart konden we niet geloven dat zo'n oorlog in deze eeuw nog zou kunnen”, zegt Natalia Gavrilița.Als premier werd ze geconfronteerd met een serie crises tegelijk: energiechantage, militaire dreiging, gierende inflatie, blokkade van export en import, cyberaanvallen, pogingen tot ondermijning en staatsgreep.Al in maart 2022 diende Moldavië het verzoek in om EU-lid te mogen worden. Al in juli kreeg het de status van kandidaat-lid. Broederland Roemenië is daarbij een voorbeeld. "Er is geen betere club voor ons om echt vrij te kunnen zijn."Heel bijzonder is dat binnenkort alle regeringsleiders van de EU en een flink aantal leiders van Europese landen die geen EU-lid zijn in Moldavië bijeenkomen in de nieuwe Europese Politieke Gemeenschap voor de tweede topconferentie sinds de oprichting vorig jaar. Natalia Gavrilița vertelt enthousiast over de voorbereiding en het grote belang van dit signaal van Europese solidariteit met Moldavië naar Poetin.Haar vertrouwen in de moed van buurman Volodymyr Zelensky en zijn volk is groot.Hoewel Moldavië volgens de grondwet ‘neutraal’ is, is Gavrilița voorstander van een NAVO-lidmaatschap voor haar land, net als eerder neutrale staten als Finland.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door de Europese Unie en met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show!Als vriend kun je met 30% korting naar het Beethoven-concert op 24 mei in Het Concertgebouw waarover we in aflevering 346 vertelden. In de pauze willen Jaap en PG graag met de vrienden van de show klinken op Beethoven en Betrouwbare Bronnen!30% korting krijg je via deze linkEn je kunt ook met 30% korting naar het concert van 23 mei, waarin Beethovens prachtige vioolconcert wordt uitgevoerd door Alena Baeva!***Heeft u belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Stuur voor informatie een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl***Verder lezenNatalia Gavrilița op Facebook***Verder kijkenThree Questions To Ms Natalia Gavrilița, Prime Minister of the Republic of Moldova (2022)***Verder luisteren339 – De geopolitiek van de 19e eeuw is terug. De eeuw van Bismarck336 - Timothy Garton Ash: Hoe Europa zichzelf voor de derde keer opnieuw uitvindt327 - Poetin, Zelensky en wij. Een jaar na de inval299 - Dramatische verschuivingen in de wereldpolitiek. Europa heeft eindelijk een telefoonnummer (oa over de nieuwe Europese Politieke Gemeenschap)280 - Ook het Tsjechische EU-voorzitterschap wordt van historisch belang279 - Jaap de Hoop Scheffer over Poetin, Oekraïne, de NAVO en de toekomst van de EU (en over Moldavië!)267 - Hoe je tijdens de oorlog de Oekraïense economie overeind houdt - een gesprek met Caspar Veldkamp265 - Toetreding tot de NAVO, de reuzensprong van Finland257 - Het machtige Rusland als mythe: hoe 'speciale militaire operaties' een fiasco werden256 - Na de inval in Oekraïne: 'Nu serieus werk maken van Europese defensiesamenwerking'248 - Oekraïne en de eeuwenoude vriendschap tussen Duitsland en Rusland163 - De ondergang van de Sovjet-Unie: hoe een wereldmacht verdampte***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:34:28 – Deel 201:09:29 – EindeZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

De belangrijkste verkiezing van 2023. Zo noemt The Economist de presidentsverkiezingen in Turkije op zondag 14 mei. Komt na 21 jaar een eind aan de heerschappij van Recep Tayyip Erdoğan? Lukt het een eensgezinde alliantie hem van de troon te stoten? Wat gaat Erdoğans machtsapparaat doen, wat betekent dit voor Europa en de NAVO wat zijn de geopolitieke gevolgen? Jaap Jansen en PG Kroeger praten erover met de voormalige voorzitter van de Turkije-delegatie van het Europees Parlement, inwoner van Turkije en correspondent voor BNR Nieuwsradio Joost Lagendijk.Hij maakte aan den lijve mee hoe dit land allengs steeds meer een autocratie leek te worden. Was hij in 2006 nog in alle bladen Turkije's 'nationale schoonzoon', later werd hij gedwongen tot ballingschap. Inmiddels is hij weer terug en kan hij als geen ander vertellen hoe Turkije ervoor staat.***Op sommige podcast-apps kun je niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier***Lagendijk wijst op de kameleontische verschijningsvormen waarmee Erdoğan zich politiek en mediamiek presenteerde. Hij had altijd een fijne neus voor wat leeft in het volk en bood de mensen buiten de seculiere elites veel punten van herkenning. Ook in de relaties met Europa was hij opvallend flexibel en in staat tot verrassende manoeuvres als deze hem leken te baten.EU-druk kon hij goed gebruiken om de macht van het leger in te perken en de seculier-autoritaire rechtsstaat terug te dringen. Maar zijn eigenzinnige ideeën over economie en financieel beleid brachten hem de voorbije jaren ernstig in de problemen. Belangrijke bondgenoten en zelfs partijgenoten keerden zich van hem af en stapten over naar oppositie.Zijn opponent Kemal Kılıçdaroğlu heeft met veel politiek vernuft een brede alliantie kunnen smeden. In peilingen ligt hij nipt voorop.Jaap en PG duiken met Lagendijk in de boeiende historie, culturele aspecten en plannen van Kılıçdaroğlu en zijn alliantie. Hun hoofddoel is afscheid nemen van Erdoğans presidentiële autocratie en terugkeer naar een echt parlementaire democratie. 'Hoofdpijndossier' is voor hen de vraag hoe om te gaan met de miljoenen vluchtelingen uit Syrië.Dat dit in hoge mate ook Europa en de vele geopolitieke pijnpunten van nu raakt is voor Lagendijk glashelder. Met Kılıçdaroğlu als president zou de verhouding met Europa duidelijk kunnen verbeteren en vermindert de neiging tot avonturisme op het wereldtoneel. De beroerde economie, financiën en grondwettelijke perikelen gaan meteen de aandacht opeisen.Duidelijk is dat Turkije de afgelopen jaren een grote economische en maatschappelijke dynamiek kende. Een zeer snelle urbanisatie en moderne ideeën van jongeren zullen de verkiezingsuitslag mede bepalen. Zorgelijk is daarbij dat in kringen rond Erdoğan Trump-achtige ideeën over die uitslag rondgaan. Deze kunnen erop duiden dat ze daar in paniek beginnen te raken.The Economist zit in elk geval goed, stelt Lagendijk. Deze verkiezingen zijn cruciaal. Wint Erdoğan opnieuw, dan zal er weinig veranderen en de economie krijgt nog meer zware klappen. Wint de oppositie zal die economie met spoed aangepakt moeten worden, naast het herstellen van de band met Europa en de terugkeer naar de parlementaire democratie. De impact in heel de turbulente regio tussen Krim, Donaudelta, Kaukasus, Balkan, Levant en Middellandse Zee is hoe dan ook groot.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show!Dan kun je meedingen naar een set van twee vrijkaartjes voor het Beethoven-concert op 24 mei in Het Concertgebouw waarover we in aflevering 346 vertelden (vrienden krijgen hierover een aparte mail of lezen het op de site in een bericht dat alleen voor vrienden leesbaar is). In de pauze willen Jaap en PG met de vrienden van de show klinken op Beethoven en Betrouwbare Bronnen!Sowieso kun je er met 30% korting naartoe via deze linkEn ook naar het concert van 23 mei, waarin Beethovens prachtige vioolconcert wordt uitgevoerd door Alena Baeva!***Het gesprek met Joost Lagendijk is opgenomen voordat Muharrem İnce bekendmaakte dat hij zich terugtrok als presidentskandidaat.***Heeft u belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Stuur voor informatie een mailtje aan adverteren@dagennacht.nl***Verder lezenRob Vreeken – Een heidens karwei (Prometheus), met als ondertitel 'Erdoğan en de mislukte islamisering van Turkije' - net verschenen en aanbevolen door Joost Lagendijk!Joost Lagendijk – Erdoğan in een notendop (Prometheus), uit 2016, verkrijgbaar als e-boek***Verder luisteren339 – De geopolitiek van de 19e eeuw is terug. De eeuw van Bismarck299 - Dramatische verschuivingen in de wereldpolitiek. Europa heeft eindelijk een telefoonnummer279 - Jaap de Hoop Scheffer over Poetin, Oekraïne, de NAVO en de toekomst van de EU272 - Dankzij Poetin: nu écht intensief debat over de toekomst van Europa265 - Toetreding tot de NAVO, de reuzensprong van Finland257 - Het machtige Rusland als mythe: hoe 'speciale militaire operaties' een fiasco werden256 - Na de inval in Oekraïne: 'Nu serieus werk maken van Europese defensiesamenwerking'253 - Poetins bizarre toespraak: hoe de president de geschiedenis van Oekraïne herschrijft***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:47:35 – Deel 201:40:00 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Op 9 mei Europa Dag zijn overal bijeenkomsten waar je de Europese hymne hoort, het slotkoor van Beethovens negende Symfonie. Alle Menschen werden Brüder! Jaap Jansen en PG Kroeger duiken in het verhaal van dat muziekstuk, van de componist, de dichter en zijn artistieke en politieke milieu en hoe verrassend rebels en actueel Ludwig van Beethoven was.Dit is bovendien de start van een bijzondere samenwerking van Betrouwbare Bronnen met de plek in Europa waar Beethoven mooier klinkt dan waar ook: Het Concertgebouw in Amsterdam! Ter gelegenheid van het Beethoven-festival met het Orkest van de Achttiende Eeuw slaan we de handen ineen. Wie Vriend van de Show is of nog snel wordt, kan meedingen naar twee (van de 80!) kaartjes voor het concert op 24 mei met enkele van zijn meest indrukwekkende composities door Alexander Melnikov en Jonathan Darlington.***Op sommige podcast-apps kun je niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier***Het werk van de toondichter uit Bonn - met familiebanden in de Nederlanden - is zeer politiek. In de Europese Raad is daarover nog slaande ruzie gemaakt en premier Jan Peter Balkenende moest alles uit de kast halen om het gedoe te sussen en president Nicolas Sarkozy tot bedaren te brengen. Politieke controverses waren al tijdens Beethovens leven bon ton. Hij was een rebel, vurig bewonderaar van Napoleon en het vrijheidsideaal van de Franse Revolutie.En hij was een Europeaan avant la lettre. Inspiratie kreeg hij uit het werk van Shakespeare, uit gedichten van Goethe, van zijn voorganger Mozart, Italiaanse muziek, Franse politiek en het revolutionair denken van de Jena Kreis. Juist daarover spraken Jaap en PG recent met Andrea Wulf die haar boek Magnificent Rebels schreef over die jeugdige tijdgenoten van de componist.Hij vereerde net als de Jena-rebellen, de Humboldt-broers en Goethe de dichter Schiller en zijn streven naar vrijheid. Beethoven was heel zijn leven bezig met het maken van muziek voor diens gedicht Ode an die Freude. Het werd de apotheose van zijn symfonisch werk. Maar PG wijst op nog een hele reeks andere politieke en rebelse muziekstukken. Van een ouverture voor een opstandig stuk van Goethe tot een opera over de ontsnapping uit een strafkamp.Op het concert van 24 mei klinkt niet toevallig Beethovens meest politieke symfonie, de Derde. Die was bedoeld als hommage aan Napoleon. Maar die pleegde volgens Beethoven zo'n groot politiek verraad, dat die heel hardhandig ingreep in de partituur van dat stuk.Beethoven schreef dus niet alleen die hymne voor Europa, hij wás Europa. Zijn vurig verlangen naar vrijheid, mensenrechten, zijn inspiratie uit vele culturen en allerlei landen en zijn voortdurende pogingen de muziek te vernieuwen en nieuwe ideeën, klanken en werken te ontdekken maken hem zelf weer een bron van inspiratie, ook 200 jaar nadien. 'Freude, schöner Götterfunken!'.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show!Dan kun je meedingen naar een set van twee vrijkaartjes voor 24 mei (vrienden krijgen hierover een aparte mail of lezen het op de site in een bericht dat alleen voor vrienden leesbaar is). In de pauze willen Jaap en PG met de vrienden van de show klinken op Beethoven en Betrouwbare Bronnen!Sowieso kun je er met 30% korting naartoe via deze linkEn ook naar het concert van 23 mei, waarin Beethovens prachtige vioolconcert wordt uitgevoerd door Alena Baeva!*** Heeft u belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Stuur voor informatie een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl***Een aantal muziekfragmenten in deze aflevering is afkomstig uit Orchestra of the 18th Century – Frans Brüggen – Beethoven The Symphonies***Verder lezenChristine Eichel - Der empfindsame Titan. Ludwig van Beethoven im Spiegel seiner wichtigsten Werke***Verder luisteren344 - Nederland in Europa: een masterclass door Tom de Bruijn336 - Timothy Garton Ash: Hoe Europa zichzelf voor de derde keer opnieuw uitvindt329 - Staatssecretaris Gunay Uslu staat pal voor de cultuursector, maar er moet wel wat veranderen312 - Schurend verleden - over cancelculture, politiek en geschiedenis231 - Geschiedenis als politiek wapen190 - Napoleon, 200 jaar na zijn dood: zijn betekenis voor Nederland en Europa148 - Stefan Zweig als inspirator van Europa als culturele en politieke gemeenschap71 - Caroline de Gruyter: 'Brexit maakt Europa sterker' - De EU als het Habsburgse Rijk van onze tijd57 - PG Kroeger over Alexis de Tocqueville49 - De koningen van Hispanje die wij altijd hebben geëerd43 - Mozart op het Binnenhof40 - De geniale broers Von Humboldt11 - Gerlacus Buma, soldaat van Napoleon en Willem I***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:23:59 – Deel 201:06:31 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Het kon natuurlijk niet uitblijven op het White House Correspondents’ Dinner. Op de jaarlijkse roast van de bewoner van het Witte Huis werd Joe Biden meedogenloos geplaagd met zijn kandidatuur voor een tweede termijn als tachtigjarige. Zelf deelde hij ook stevig uit, onder meer naar de 92-jarige Fox-baas Rupert Murdoch.Het is opmerkelijk hoeveel bejaarde en zelfs hoogbejaarde leiders de wereld kent in de 21e eeuw. Jaap Jansen en PG Kroeger kijken er met een mengeling van verbazing, lichte spot én historische duiding naar. Want het is toch opvallend dat over de hoge leeftijd van Donald Trump zelden gerept wordt, terwijl die ouder is dan zijn voorgangers Bill Clinton en George W Bush en beduidend minder fit dan Biden.***Op sommige podcast-apps kun je niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier***Wie buiten de Verenigde Staten rondkijkt, ziet nog meer. De Chinese leider Xi Jinping is 69. Ronald Reagan had diezelfde leeftijd toen hij aantrad in 1981 en toen was men bezorgd daarover. Luiz Inácio Lula (Brazilië) is 77 en begint net weer opnieuw. Italië kent zelfs een traditie van stokoude leiders. President Sergio Mattarella is 81, zijn voorganger Giorgio Napolitano was 88 en werd alom gesmeekt om voor een volgende termijn bij te tekenen. Silvio Berlusconi is nog altijd senator en partijleider met 86. Irans Ali Khamenei is 84 en de leeftijdskampioen is de 90-jarige president Paul Biya van Kameroen die al meer dan 40 jaar aan de macht is.Het is dus meer dan ooit cruciaal dat een politiek leider geestelijk en fysiek bij de pinken is. We weten welke factoren en eigenschappen daarbij van doorslaggevend belang kunnen zijn. Bijvoorbeeld een brede, gevarieerde interesse, juist ook buiten en los van de permanente stress van politiek en machtsperikelen. De romans die Charles de Gaulle las, de postzegelverzameling van FDR, golf spelen en meer van dat soort afleidingen zijn geen teken van luiheid maar van wijsheid.En dus wordt over die fysieke gesteldheid vaak zeer geheimzinnig gedaan. Jaap en PG memoreren hoe Trump bijna doodging aan covid-19 en door een experimentele therapie kon overleven. En zo zijn er nog veel meer voorbeelden. Van de brief die Ronald Reagan klaar had liggen, de depressies en drankzucht van Willy Brandt tot het noodlottig bericht voor François Mitterrand over zijn prostaat toen hij in het Élysée nauwelijks was aangetreden.Biden wordt niettemin opgebeurd door succesvolle voorbeelden van leiders die pas na hun zeventigste de macht grepen en hem hebben voorgedaan hoe je op hoge leeftijd succes boekt. Van Mughalkeizer Aurangzeb tot Konrad Adenauer en van Winston Churchill tot Deng Xiaoping.Hoe Joe Biden de afgelopen twee jaar opereerde past opvallend goed bij de succesfactoren van zulke heersers. Focus, zelf vooral de écht grote thema's doen, scherp oog houden voor urgentie en prioriteiten en daarbij tempo durven maken.Jaap en PG laten bovendien nog een andere Joe Biden horen. De jonge senator die 50 jaar geleden werd gekozen, maar formeel nog niet mócht aantreden. Pas na zijn dertigste verjaardagsfeestje kon hij beginnen. En toen zei hij al dat je van leeftijd geen issue moest maken!***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show!We zijn blij met de advertentie van Mattsleeps. Met de code BETROUWBAREBRONNEN10 krijg je 10 procent korting! Heeft u belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Stuur voor informatie een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl***Verder luisteren339 – De geopolitiek van de 19e eeuw is terug. De eeuw van Bismarck322 - 30 januari 1933, een fatale dag voor Duitsland en de wereld (stokoude Hindenburg benoemt Hitler)319 - Lyndon B. Johnson, politiek genie en manipulator van de buitencategorie308 - Historische 'midterms' werpen hun schaduw vooruit naar de presidentsverkiezingen van 2024292 - De koningin is dood, leve de koning! De politiek van sterven en opvolgen289 - Donald Trump als gevaar voor de democratie - Joe Biden en zijn strijd voor de ziel van Amerika281 - Fourth of July: Amerika reisgids voor politieke junkies245 - Oompje neemt de trein – de reis die China naar de 21e eeuw bracht221 - Madam Speaker: de spijkerharde charme van Nancy Pelosi206 - 'Aardverschuiving': Michael Wolff over Donald Trumps laatste dagen als president. En: zijn bezoek aan Mar-a-Lago202 - 4th of July: Joe Biden in het spoor van LBJ (met als gast: Jan Paternotte)194 - Biden en Poetin kijken elkaar in de ogen. De historie van Amerikaans-Russische topontmoetingen159 - Washington DC: na de afgang van Trump optimisme over Biden en Harris150 - De memoires van Barack Obama146 - Amerikaanse presidentsverkiezingen: de machtsoverdracht101 - 75 jaar bevrijding: De laatste dagen van Franklin D. Roosevelt58 - PG over 70 jaar China, de Volksrepubliek van Mao, Deng en Xi47 - Adenauer, de 1e Kanzler44 - Amerika Special: Michael Wolff over Donald J. Trump35 - Charles de Gaulle***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:36:11 – Deel 201:28:51 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Oud-minister Tom de Bruijn werkt bijna zijn hele al leven op het snijvlak van de Nederlandse en de Europese politiek. Onder meer als permanent vertegenwoordiger van Nederland bij de Europese Unie in Brussel en daarvoor ‘chef Europa’ in Den Haag. Hij begeleidde de premiers Wim Kok, Jan Peter Balkenende en Mark Rutte naar Eurotoppen en deed allerlei complexe en gevoelige onderhandelingen. Aan Jaap Jansen en PG Kroeger geeft hij een 'masterclass' over de verhouding tussen Nederland en Europa sinds de jaren ’50, zoals hij die onlangs ook gaf in Parijs, ter voorbereiding op het staatsbezoek van president Emmanuel Macron op 11 en 12 april 2023.***Op sommige podcast-apps kun je niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier***Zijn verhaal geeft ons een inkijkje in het concrete, dagelijkse werk van 'de pv' in Brussel. Die functie van permanent vertegenwoordiger - een combinatie van ambassadeur en beleidscoördinator van de regering bij de EU - bekleedde hij van 2003 tot 2011. De bijeenkomsten van de gezamenlijke pv’s van de lidstaten noemt hij 'het Madurodam van de Europese Raad'. Hoe, met wie en met welke landen en krachten je onderhandelt op dat complexe Brusselse niveau maakt hij inzichtelijk met fraaie verhalen.Dat Nederland de voorbije 70 jaar niet altijd op eenzelfde manier naar de Europese integratie en de machtsverhoudingen binnen Europa keek, komt uit zijn analyse scherp naar voren. Scepsis bestond al in de jaren van premier Willem Drees, maar ook hij kon het zich niet veroorloven afzijdig te blijven. Al was het maar vanwege de cruciale handelsrelatie met West-Duitsland.Met de Fransen liep het vaak stroef. De Atlantische insteek en het idealistisch pragmatisme van de Nederlanders wekte vaak wantrouwen en onbegrip. Toch slaagde Ruud Lubbers erin op een van de heikelste problemen verrassend op één lijn te komen met president François Mitterrand. Samen overrompelden ze daarmee heel de EU. Minister Hans van Mierlo poogde vergeefs tot meer wederzijds begrip te komen, maar Jan Peter Balkenende dwong nogal wat respect af nadat hij Jacques Chirac met zijn stijfkoppigheid eerst tot razernij had weten te brengen.Nog meer argwaan ontmoette ons land na het afwijzen van de ‘Grondwet' in 2005 en daarna (tussen 2010 en 2012) de gedoogcoalitie met de PVV. Maar juist toen brak een nieuwe toon en benadering door. In de eurocrisis bleek Nederland inventief en creatief te zijn.De uitstekende band met bondskanselier Angela Merkel werd nog belangrijker toen met Brexit de eveneens goede relatie met de Britten in zijn tegendeel omsloeg. Brexit maakte Rutte stug tegen de ondermijners van de EU en voor Berlijn en Parijs werd hij nog meer een nuttige schakel. 'Wopke en de Zeven Dwergen' werd daar een effectief vervolg op.Na het vertrek van Merkel is Nederland nog meer een sleutellidstaat geworden, temeer omdat de Frans-Duitse as in een crisis verzeild is geraakt. MH17, Trump, Poetins inval in Oekraïne en de opmars van Xi Jinping hebben bovendien glashard doen voelen hoezeer een eensgezinde Unie met nieuwe politieke instrumenten van levensbelang is.Het lijkt er zelfs op dat Rutte hiermee wel degelijk iets van visie heeft ontwikkeld. De premier zoekt ook in veel bredere kring nu invloed en contacten voor ons land binnen de EU. De band met Macron is opvallend sterk geworden, maar bijvoorbeeld ook met Spanje is de relatie en het wederzijds begrip ook veel beter geworden.Dit wijst erop dat voor ons land en de EU als geheel een nieuwe tijd is aangebroken. Poetins oorlog heeft dat nog extra aangemoedigd. Tom de Bruijn wijst er ook in het licht van de aanstaande verkiezingen voor het Europees Parlement op, dat politici en partijen hebben te rekenen met decennia van grote nadruk op gezamenlijke inspanningen voor een serieuze Europese defensie.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door de Europese Unie en met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show!Heeft u belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Stuur voor informatie een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl***Verder lezenTom de Bruijn - De l’idéalisme au pragmatisme : les Pays-Bas dans la construction européenne (Le Grand Continent, 11 april 2023)Nederlandse vertaling op Vriend van de showLeestip van Jaap:Anjo Harryvan en Jan van der Harst - Verloren consensus. Europa in het Nederlandse parlementair-politieke debat 1945-2013***Verder luisteren340 – Caroline van der Plas ontvangt Frans Timmermans. Vijf misverstanden over Europa336 - Timothy Garton Ash: Hoe Europa zichzelf voor de derde keer opnieuw uitvindt333 - Een 'bromance' tussen Rishi Sunak en Emmanuel Macron. De haat-liefdeverhouding van Britten en Fransen328 – Nieuwe rauwe wereld. Brexit, what Brexit?321 - Umwertung aller Werte - Parijs en Berlijn van elkaar vervreemd op hun eigen feest302 - De Frans-Duitse motor hapert. Gesprek met Bondsdaglid Otto Fricke299 - Dramatische verschuivingen in de wereldpolitiek. Europa heeft eindelijk een telefoonnummer290 - Bondskanselier Olaf Scholz en de razendsnelle ontwikkeling van de EU284 - Quatorze Juillet: komt onder Macron een einde aan De Gaulles Vijfde Republiek?272 - Dankzij Poetin: nu écht intensief debat over de toekomst van Europa252 - Guy Verhofstadt over Oekraïne, Rusland en zijn ontluikende vriendschap met Poetin, die plots voorbij was233 - Kabinetsformatie 2021: Otto Fricke over de Europese ambities van de nieuwe Duitse regering139 - Ank Bijleveld en haar nieuwe Defensievisie: Europa moet zichzelf militair kunnen verdedigen124 - 95 jaar Jacques Delors107 - Jean Monnet, de vader van Europa100 - Nederland in Europa: lusten en lasten door de eeuwen heen64 - Wim Kok, een leven op eigen kracht - gesprek met biograaf Marnix Krop42 - Merkels vertrouweling Elmar Brok, 40 jaar Europese geschiedenisAfl. 36 – Wopke Hoekstra: EU moet geopolitieke machtsfactor worden28 - Eeuwenoude misverstanden tussen Nederland en FrankrijkAfl. 02 – Jeroen Dijsselbloem en Coen Teulings over de Eurocrisis***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:57:56 - Deel 202:01:41 - EindeZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Sinds de verkiezingen van 2021 vertrokken negen van de vijftien gekozen Tweede Kamerleden uit de CDA-fractie, afgelopen week zelfs twee tegelijk. Termen als 'leegloop' en 'exodus' gingen al snel rond. Alle reden om te analyseren wat er nu precies in die partij aan de hand is, zeker na de klappen die de christendemocraten in maart nog kregen bij de Provinciale-Statenverkiezingen. Jaap Jansen en PG Kroeger - die over de historie van het CDA al veel publiceerde – belichten de achtergronden en actuele perikelen. Quo Vadis: waar gaat het CDA heen?***Op sommige podcast-apps kun je niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier***Al in de loop van 2019 en 2020 was voor scherpe waarnemers merkbaar dat de ooit zo geduchte machtsmachine van het CDA allesbehalve soepel functioneerde. In een leiderschapsvacuüm na het vertrek van fractieleider Sybrand Buma ontstonden ernstige problemen in Noord-Brabant, een provincie waar het CDA juist historisch sterk geworteld is. Bedreigingen door boerenactivisten en een nieuwe coalitie over rechts met onder meer FvD zorgden voor diepe verdeeldheid. Opvallend was hoe het Haagse CDA daarbij wegkeek en de verwarring vooral extra voedde.De aanwijzing van een nieuwe nationale lijstrekker (Hugo de Jonge! Wopke Hoekstra!) en de perikelen daaromheen lieten opnieuw zien dat het intern niet goed zat. De Tweede-Kamercampagne van 2021 liep uit op een rommelige en inhoudelijk stuurloze deceptie. PG wijst erop dat dit niet leidde tot een scherpe, inhoudelijke evaluatie. Eerder tot het omgekeerde: het toedekken van de narigheid en vermijden van harde lessen.Het was overigens niet zo, dat vanuit het CDA niet gepoogd werd een eigentijds politiek program te presenteren. Men was misschien eerder te ijverig daarmee. De hoeveelheid 'nieuwe visies' en rapporten is de voorbije jaren bijna niet te tellen; ze volgen elkaar in hoog tempo op. Dat vergroot eerder onzekerheden dan dat het koersvastheid en focus op de lange termijn onderstreept. Van Zij aan Zij, via een New Deal en een Coöperatieve Samenleving werd het 'Minder Ik, Meer Wij’ en ‘Heel Nederland’. Toch zeggen velen ook binnen het CDA dat het hen duizelt en onhelder is wat de koers nu toch is. Papier is immers geduldig.De deelname aan het kabinet Rutte IV kon daarbij niet voor nieuw elan zorgen - waarvoor vanuit de partijdenktank al gewaarschuwd was in Betrouwbare Bronnen 212 - en de neiging in de Kamerfractie tot een klassiek 'monisme' tegenover het kabinet remde een duidelijke, eigen profilering. Het forse verlies bij de Staten was daardoor eigenlijk tevoren al ingeboekt. Verrassen kon het niemand.En die leegloop in de Kamer dan? Die is niet eens zo ongebruikelijk, ook bij andere partijen zie je dit. Maar nu het CDA geen 40 of 50 zetels meer heeft, valt een plots vertrek wel veel meer op. Bovendien is deze ontwikkeling een uitvloeisel van de eerdere mislukking om de CDA-kieslijst te verversen. Twee jaar na de verkiezingen lijkt die ontwikkeling zo alsnog te gaan slagen.Signalen van de jongeren (het CDJA) en vanuit het Europees Parlement – in 2024 staan er alweer verkiezingen op de rol - wijzen erop dat voor zulk nieuw elan weinig tijd meer beschikbaar is. Partijvoorzitter Hans Huibers zal de komende tijd aan de slag moeten na een periode waarin hij vooral een interne 'cheerleader' was om zijn club moed in te spreken. Daarbij kan hij bij geestverwanten in Vlaanderen bij onze eerdere gast Sammy Mahdi en in Duitsland de CDU na Angela Merkel zien hoe ook zij worstelen met hun profiel en koers.Vooral in de nu verjongde Kamerfractie zal men een nadrukkelijker 'eigen profiel' moeten laten zien. En willen vermijden dat er opnieuw 'een nieuwe visie' uitgeprobeerd gaat worden. Die nieuwe mensen daar zouden wel eens een stille coup kunnen plegen. En eindelijk concreet gaan doen wat al die tijd alleen maar geduldig papier bleek te zijn. De vraag is dan natuurlijk wel, wat ook dit betekent voor de relatie van het CDA met Rutte IV.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show!De prijswinnaars van het boek van Jan Hoedeman worden bekend gemaakt in deze aflevering!In deze aflevering zit een Bamigo-advertentie. Tot en met 30 april 2023 25% en soms zelfs 40% korting. Daarna weer de volle prijs, behalve als jij de Betrouwbare Bronnen-code kent, dan krijg je met Bron20 20% korting!Heeft u belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Stuur voor informatie een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl***Verder luisteren337 - Een pauzeknop om te versnellen. Het bijna-einde van Rutte IV335 - Na de verkiezingen: de kunst van het wonden likken334 - Provinciale-Statenverkiezingen 2023: zware klappen in een verdeeld land307 - Tien wetten waaraan een succesvolle fractievoorzitter moet voldoen282 - Hoe Sammy Mahdi - de nieuwe Vlaamse leider - de christendemocraten er weer bovenop wil helpen212 - Het CDA zoekt zichzelf, Richard van Zwol en Pieter Jan Dijkman wijzen de weg209 - Kabinetsformatie 2021: De VVD nerveus, het CDA labiel en Hamer houdt stug vol195 - PvdA en CDA: ooit dominante machtspartijen, nu grote verliezers. Hoe komt dat? En hoe nu verder?176 – De verkiezingscampagne van 2021: onverwachte winnaars en verliezers175 – De koers van CDA-lijsttrekker Wopke Hoekstra en het verschil met de VVD153- Het CDA en de tand des tijdsBB 134 – 40 jaar CDA, 10 jaar CDA-congres in de RijnhalBB 119 – Elke machtsoverdracht in het CDA is een dramaBB 83 – Het CDA, lastige coalities en gedogenBB 56 – Tien wetten waaraan een succesvolle partijvoorzitter moet voldoenBB 46 – De koers van CDA-vicepremier Hugo de Jonge***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:48:46 – Deel 201:22:33 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Koning Willem-Alexander zit tien jaar op de troon en heeft een podcast. Toch is zijn aanzien en dat van de monarchie als instituut aan het afbladderen. Jaap Jansen en PG Kroeger kijken in historie en actualiteit naar de regelmatige worstelingen van de Oranjevorsten met hun politieke en symbolische rol, hun particuliere en publieke levens en hun pogingen daar een goed evenwicht in te vinden.***Op sommige podcast-apps kun je niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier***Bij de recente presentatie van het boek van Jan Hoedeman De achilleshiel van de koning, monarchie onder druk was oud D66-leider Alexander Pechtold zeer openhartig. Maatschappelijke ontwikkelingen en een slonzige omgang van premier Mark Rutte met de rol en taken van het staatshoofd maken de vraag relevant of de monarchie op zijn eind loopt. Een ferm politiek besluit hierover is nodig, want je kunt dit onderwerp niet aan de Oranjes zelf overlaten, vindt Pechtold. Wat hem betreft stopt het sprookje na deze koning.Wie met enige distantie kijkt, ziet een regelmatig terugkerende discussie over de rol van de koning en de wijze waarop die rol in elke Oranjegeneratie werd ingevuld. PG vertelt hoe de allereerste koning Willem I worstelde met zijn nieuwe functie in een geheel nieuw koninkrijk. Vol ijver ontpopte hij zich als een ware autocraat, een Nederlandse tsaar.Maar zijn pogingen een nieuwe nationale eenheid af te dwingen liepen stuk op het idee dat hij dan ook een nationale kerk met zichzelf daarin als chef moest introduceren. Hij verspeelde de helft van zijn Nederlanden, de eensgezinde Hervormde Kerk, het respect van zijn vorstelijke collega's en ook van Haagse kringen. Gedesillusioneerd trad hij af.Zijn kleinzoon Willem III verging het niet lang daarna weinig beter. Zijn strijd tegen Thorbeckes Grondwet raakte vermengd met particuliere besognes. Die leidden vervolgens bijna tot een Europese oorlog. De koning bleek een pion in een Bismarckiaans schaakspel waarvan hij geen idee had. De vijf miljoen gulden die hij voor Luxemburg dacht te kunnen inpikken gingen aan zijn neus voorbij. Pruisen won, Frankrijk stond met lege handen en aan het Binnenhof werden de koning en zijn kabinet afgefakkeld. De kiezers straften de strapatsen twee keer op een rij scherp af.Ook koning Willem-Alexander worstelt met zijn rol nu de politieke aspecten daarvan gemarginaliseerd zijn, waarmee ook zijn symbolische betekenis verwatert. Pechtold waarschuwt zelfs voor het ontstaan van een vorstelijke versie van de Kardashians die voortdurend in beeld zijn en ophef en aandacht genereren.Dat is te meer kwetsbaar omdat de 'onschendbaarheid' van Thorbeckes constructie uitgaat van het vermogen van de vorst juist nimmer voor ophef te zorgen en zich boven alles bekommert om de nationale stabiliteit.Daarbij komt nog dat in ons land ook nog gehecht wordt aan een combinatie van allure én gewoonheid. Daarin de juiste balans vinden is steeds weer een lastige evenwichtsoefening. De podcast van de koning laat ook dat onbedoeld merken.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show!Heeft u belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Stuur voor informatie een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl***Verder lezenHet boek van Jan Hoedeman. Vrienden van de show kunnen meedingen naar een exemplaar van dit interessante boek. Informatie hoe, ontvang je via de mail of kun je lezen op Vriend van de show (alleen als je vriend bent!)***Verder pratenAlexander Pechtold gaat op dinsdag 25 april met belangstellenden in gesprek over de monarchie in buurthuis Oase, Cartesiusweg 11, Utrecht***Verder luisteren339 – De geopolitiek van de 19e eeuw is terug. De eeuw van Bismarck330 – Politieke paradoxen. Lessen uit de kabinetsformatie van 2021 Moet de koning weer de regie in handen nemen?314 - Prins Heinrich XIII en het verlangen naar een autoritair Duisland En de relatie met de Oranjes301 - Balkenende toch nog minister van Staat, precies 20 jaar na de val van zijn ongelukkige kabinet met de LPF293 - Hoe houd je een boeiende toespraak en wat moet je vooral niet doen? Is de Troonrede wel een echte toespraak?292 - De koningin is dood, leve de koning! De politiek van sterven en opvolgen286 - Extra zomeraflevering: PG tipt boeken! Wilhelmina kielhaalt minister Dijxhoorn274 - Thorbecke, denker en doener268 - En hoe moet het dan met Prinsjesdag? Het radicale plan van Sigrid Kaag239 - 2022: het jaar van Oranje, Wannsee en de opkomst in Europa van jonge, nieuwe leiders214 - Prinsjesdag 2021: Vorstelijke verblijven, vergeten prinsessen en koninklijke drama's213 - Van Agt/Den Uyl/Terlouw (1981), de verschrikkelijkste kabinetsformatie ooit Beatrix' eerste formatie210 - Kabinetsformatie 2021: Herman Tjeenk Willink over het verval van de democratische rechtsorde200 - De Heerser: Machiavelli's lessen zijn nog altijd actueel190 - Napoleon, 200 jaar na zijn dood: zijn betekenis voor Nederland en Europa Hij maakte ons land een koninkrijk129 - De rommelige historie van Prinsjesdag115 - Thomas Paine en De Rechten van de mens80 - Rutte en de ministeriële verantwoordelijkheid74 - Nooit Gebouwd Den Haag71 - Caroline de Gruyter en Habsburg57 - PG Kroeger over Alexis de Tocqueville11- Sybrand en Wiete Buma over Gerlacus Buma, Napoleon en koning Willem I08 - Paul Rem over The Queen en haar bijzondere band met de Oranjes***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:42:53 – Deel 201:31:46 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

De technologische revolutie van kunstmatige intelligentie en het politieke en culturele debat daarover zijn volop losgebarsten. Kun je je ogen nog geloven, is wat je leest wel 'echt'? Is wat hiermee kan – en vooral: straks zal kunnen - een vloek of een zegen of allebei tegelijk? En is deze editie van Betrouwbare Bronnen zélf wel echt?Jaap Jansen en PG Kroeger kijken niet alleen naar wat nu al de discussie beheerst, maar wijzen op lessen die uit eerdere hocus-pocus verhalen, 'hoaxes', getrokken moeten worden. Zo gaat ook meer dan honderd jaar na dato het valse document van ‘een vergadering van joodse wereldleiders’ nog altijd onverminderd rond. 'De Protocollen van de Wijzen van Sion' waren een product van de Ochrana, de geheime dienst van de Tsaar. Wat daarin beweerd wordt, duikt in allerlei varianten nog steeds op: bij de 'Reichsbürger' bij de ayatollahs en in verhalen over 'Soros' en over Wall Street en Hollywood.***Op sommige podcast-apps kun je niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier***Ongekend was de ophef in april 1983 in Hamburg, nu precies 40 jaar geleden. Toonaangevend weekblad Stern onthulde dat het de persoonlijke dagboeken van Adolf Hitler had ontdekt: “Die Jahrhundertsensation!” Zestig verzegelde mappen gevuld met honderden pagina's handgeschreven, persoonlijke aantekeningen door de Führer waren uit zijn bunker in Berlijn gesmokkeld en bij een vliegtuigongeluk gered.Veel geleerden - ook Loe de Jong van het RIOD - waren diep onder de indruk. Grote mediabedrijven betaalden grote bedragen voor het recht om dit unieke document exclusief uit te geven. Stern pochte dat de geschiedenis van het Derde Rijk en dus van Duitsland en Europa herschreven moest worden.PG vertelt hoe hij al in de kiosk op het station verbluft keek naar de omslag van Stern. Die foto van dat dagboek kon toch niet kloppen? En zo kwamen uit allerlei kringen argwaan, bevreemding en kritische analyses los. Het avontuurlijke verhaal van de vondst van Hitlers complete dagboeken en nog meer persoonlijke documenten uit de Führerbunker bleef niettemin de media wereldwijd meeslepen.De inhoud van het dagboek was opvallend. Deels een saai soort agenda-opsomming, deels allerlei gedachten die de dictator in een ander, soms menselijker daglicht stelden. Alle reden dus om het diep en kritisch te analyseren. Zodra dat door Stern mogelijk werd gemaakt, vielen er harde klappen. De concurrenten in de media vieren feest en de net nieuwe regering van Helmut Kohl niet minder, om heel andere, meer politieke redenen.Het verhaal van journalist Gerd Heidemann, oplichter Konrad Kujau en de financiële malversaties rondom de dagboeken is adembenemend. Niets van de avontuurlijke achtergrondverhalen bleek waar. Eigenlijk was alles overgeschreven uit een bestaande publicatie die de dagelijkse werkzaamheden van Hitler en zijn staf en detail had geverifieerd. Stern had vele miljoenen gespendeerd - en onder meer Nieuwe Revu $125.000 afhandig gemaakt! - in een hoax, "eine plumpe Fälschung" in de harde woorden van de chef van het Bundesarchiv.Jaap en PG vertellen hoe het zo ver had kunnen komen, hoe een zo opvallende hoax zó kritiekloos benaderd werd en welke schimmige achtergronden daar later nog over naar boven kwamen.Nu met kunstmatige intelligentie nog veel verfijnder met documenten, beelden en film gewerkt kan worden, is het eens te meer nodig dat media en politiek zich hiervan rekenschap geven. Want zijn die nieuwe beelden van 9/11 of de Maanlanding wel echt? En dat filmpje van Poetin of die jas van de Paus? En de vraag waarom mensen blijkbaar zo graag bedrogen willen worden ligt hierbij steeds weer op tafel.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show!Heeft u belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Dat zou helemaal mooi zijn! Stuur voor informatie een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl***Verder lezenGefälschte "Hitler-Tagebücher" - So gefährlich war der Fake (NDR)***Verder kijkenZDF-Doku: Die Jahrhundertfälschung***Verder luisterenStern heeft een eigen podcastserie met fragmenten uit telefoongesprekken tussen Gerd Heidemann en Konrad KujauEerdere afleveringen van Betrouwbare Bronnen die hierbij interessant kunnen zijn322 - 30 januari 1933, een fatale dag voor Duitsland en de wereld314 - Prins Heinrich XIII en het verlangen naar een autoritair Duisland304 - Waarom Nederland een Wet op de politieke partijen nodig heeft en wat we hierbij kunnen leren van Duitsland295 - "Kaag. Sigrid Kaag." Spionnen in de politiek289 - Donald Trump als gevaar voor de democratie - Joe Biden en zijn strijd voor de ziel van Amerika286 - Extra zomeraflevering: PG tipt boeken! (Hitlers heldin, de zus van Nietzsche)253 - Poetins bizarre toespraak: hoe de president de geschiedenis van Oekraïne herschrijft251 - Nederlanders hebben groot vertrouwen in de democratie, veel minder in partijen239 - 2022: het jaar van Oranje, Wannsee en de opkomst in Europa van jonge, nieuwe leiders231 - Geschiedenis als politiek wapen210 - Kabinetsformatie 2021: Herman Tjeenk Willink over het verval van de democratische rechtsorde206 - 'Aardverschuiving': Michael Wolff over Donald Trumps laatste dagen als president. En: zijn bezoek aan Mar-a-Lago152 - De 19e-eeuwse wortels van Forum voor Democratie141 – Hans Vijlbrief: een nieuwe relatie overheid-burger in de strijd tegen het populisme105 - 75 jaar bevrijding: Dagelijks leven in Nazi-Duitsland75 - 2020: het jaar van grote kunstenaars, gruwelijke uitvindingen en bevrijding van tirannie65 - 'Vroeger was alles beter', PG Kroeger: nostalgie als strategie en politiek wapen53 - De viering van 40 jaar Deutsche Demokratische Republik23 - Ruth Peetoom en politicoloog Yascha Mounk over de kwetsbare democratie19 - Anne Applebaum: Poetin en de destabilisering van het Westen***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:43:20 – Deel 201:18:24 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Eurocommissaris Frans Timmermans kwam naar de Tweede Kamer en maakte kennis met Caroline van der Plas van de Boer Burger Beweging. Hun gesprek was zeer boeiend omdat dit een aantal misverstanden bloot legde die in ons land, bij veel media en in de Tweede Kamer zélf bestaan over 'Brussel'. In deze aflevering analyseren Jaap Jansen en PG Kroeger de verwarring, de finesses van dat gesprek en de vele kansen die andere parlementen liever niet laten liggen in Europa. Tips die de Tweede Kamer meteen kan bespreken op 11 mei 2023, wanneer ze (op voorstel van de VVD en Volt) een openbare masterclass houdt over het beïnvloeden van Europese besluitvorming! ***Op sommige podcast-apps kun je niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier***Timmermans noemde het initiatiefvoorstel van de BBB en JA21 (de uitwerking op drie volgens Van der Plas 'haalbare' punten van een eerder tienpuntenplan) in fraaie Brusselse codetaal ‘een oprechte poging’. Hij zag er een aanknopingspunt in om die partijen inhoudelijk te ondersteunen bij de uitwerking. Wat zou dat in de praktijk kunnen betekenen?De uitkomst van het gesprek leidt tot een hoop vragen. Ook naar de impact ervan op de 'pauzeknop' in de coalitie en de even oprechte pogingen van de ministers Piet Adema (Landbouw) en Christianne van der Wal (Natuur en Stikstof) bij concrete wetgeving. Zet Timmermans hen via Van der Plas heel verfijnd niet ook onder druk nu? Het gesprek deed nog iets. Het liet zien hoe hardnekkig en onjuist Misverstand 1 is over hoe de EU functioneert. De nationale parlementen hebben namelijk dankzij de ooit afgewezen 'Grondwet' van 2005 in het daarna geratificeerde Verdrag van Lissabon duidelijk meer invloed gekregen op de EU en op het werk van de Commissie in Brussel. Elke lidstaat kan daarbij zelf invullen hoe en welke initiatieven men daarbij neemt. Jaap en PG vertellen hoezeer verschillende landen als Portugal, Duitsland en Roemenië zich hierin profileren. En hoe ons land er weinig mee doet. De Tweede Kamer heeft in de tijd van voorzitter Khadija Arib zelfs flink bezuinigd op know how en relaties met Brussel. Gelukkig wordt die fout binnenkort gerepareerd met vijf extra 'Europa-medewerkers' voor de Tweede Kamer. En er komt een heuse Europawet!Daar ligt Misverstand 2 al snel op de loer. Men denkt dat de Europese Commissie een soort regering is die decreten afkondigt. "Het moet van Brussel", klinkt dan al gauw. Precies dát bleek uit het gesprek met Timmermans allerminst het geval en Van der Plas was er bijna beduusd van, want ‘dat geeft al wat hoop’. Duidelijk werd nog eens dat Nederland zelf moet 'leveren' en dat dus nu juist ook de grote BBB-fracties en coalities in de provincies heel concreet aan de slag moeten.Daarbij klinkt dan al gauw Misverstand 3, dat de EU alleen maar meer en meer bevoegdheden naar zich toe trekt. “Ze bemoeien zich met alles.” Precies daarom hebben de nationale parlementen een nieuw instrument gekregen, de 'subsidiariteitstoets'. Maar ons land is op dat punt opvallend weinig alert. Bovendien blijken heel wat regels in Europa vooral onder druk van de lidstaten zelf te ontstaan. Jaap en PG vertellen over de perikelen van de EU-subsidies voor schoolmelk en de strijd om het gloeilampenverbod, waar nota bene Frans Timmermans in een eerder politiek leven het mee te stellen had. Ook nu bleek bij zijn Haagse bezoek weer hoe hardnekkig Misverstand 4 is. Dat is het idee dat een commissaris als Timmermans 'er daar toch voor ons zit'. Alsof hij in Brussel een soort lobbyist zou zijn voor Rutte of Van der Plas. Zeker hiermee zou kunnen gebeuren, dat bij zo'n taakinvulling de Europese Commissie zich omwille van die lobbytaak inderdaad en detail zou gaan bemoeien met wat nationaal, soeverein moet gebeuren. Voor je het weet zitten we dan echt in een superstaat! Dat brengt ons bij Misverstand 5. Dat is de gedachte dat 'ze in Brussel' nauwelijks geïnteresseerd zijn in wat hier gebeurt en die houding daardoor wederzijds ontstaat. Het omgekeerde is wat je vaak ziet. Een reeks voorbeelden laat zien dat allerlei input vanuit Europese expertise in de discussies in Den Haag - meestal op verzoek uit de Kamer zelf - nauwelijks wordt benut en de hooggekwalificeerde bezoekers bijna genegeerd worden. Juist dit maakt het gesprek van Van der Plas met Timmermans extra interessant. Gaat dat nu leiden tot een ommekeer en gaat de Kamer serieus aan de slag met die expertise uit Brussel? Het overzicht dat de Europese Commissie bijhoudt van de interacties met alle parlementen van de lidstaten (conform het Verdrag van Lissabon) vind je hier.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door de Europese Unie en met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show!Heeft u belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Dat zou helemaal mooi zijn! Stuur voor informatie een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl***Verder luisteren11 - Mendeltje van Keulen over de relatie Binnenhof-BrusselLees ook haar 'Post uit Brussel'. Nog verder luisteren332 - De lange kleurrijke traditie van 'Boerenpartijen'297 - De kwestie-Arib en de Tweede Kamer als prettig gestoorde anarchie252 - Guy Verhofstadt over Oekraïne, Rusland en zijn ontluikende vriendschap met Poetin, die plots voorbij was252 - Guy Verhofstadt over Oekraïne, Rusland en zijn ontluikende vriendschap met Poetin, die plots voorbij was244 - Frans Timmermans over klimaatbeleid, geopolitiek en weerbare democratie238 - Kabinetsformatie 2021: Een opmerkelijk coalitieakkoord en de Kamer op zoek naar haar rol232 – Kabinetsformatie 2021: Kan de Kamer haar rol wel aan? En wat te doen met antidemocratische partijen?222 - Na de kindertoeslagaffaire. Hoe Nederland rechtsstaat en democratie kan verbeteren. Gesprek met Richard Barrett van de Venetië Commissie219 - Kabinetsformatie 2021: Een beknopt coalitieakkoord met meer ruimte voor de Kamer als spannend experiment191 - Kabinetsformatie 2021: Hoe krijgen we de balans terug in de trias politica? De Kamer kan zelf al heel veel doen!189 - Volt in het Europees Parlement en de Tweede Kamer: het eerste dubbelinterview met Laurens Dassen en oprichter Damian Boeselager162 - Pieter Omtzigt over macht en tegenmacht109 - Mathieu Segers: Sterke lidstaten maken Europa sterk106 - Diederik Samsom over het Europese klimaatbeleid en het crisisherstelplan100 - Nederland in Europa: lusten en lasten door de eeuwen heen86 - EU-begroting: VVD en D66 kritisch over de inhoud, oneens over het bedragAfl. 85 - Gert Jan Koopman, directeur-generaal EU-begroting: 'Nederland kan verzet beter opgeven'66 - Carola Schouten, Landbouwminister tussen boze boeren***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:40:57 – Deel 201:18:52 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Na de Koude Oorlog en daarna de unipolaire wereld zien we nu een ruwe, multipolaire wereld van grootmachten en allianties ontstaan. De geopolitiek van de negentiende eeuw is terug.Reden te meer om eens goed te kijken hoe machtspolitiek in die tijd werd toegepast door de grootmachten. Jaap Jansen en PG Kroeger kijken naar de meest succesvolle bedrijver daarvan: Otto von Bismarck, die al tijdens zijn leven een legende werd.***Op sommige podcast-apps kun je niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier***Hij werd geboren in 1815, juist toen Napoleon en zijn revolutionaire keizerrijk sneefden. En hij leefde hij tot 1898, het fin de siècle. Al jong greep hij de kansen die de turbulentie van de verwarrende jaren rond 1848 hem bood. Een staatsman met waaghalzerige lef, politiek vernuft en connecties in de top van Europa en de Duitse vorstendommen daarbinnen.Een diepe politieke crisis in Pruisen greep hij aan om die staat tot de dominante macht op het Europese continent te maken. In minder dan tien jaar speelde hij met politieke, diplomatieke en militaire avonturen de andere machten tegen elkaar uit. Geen wonder dat Johan Rudolf Thorbecke hem verafschuwde en Benjamin Disraeli zijn politiek als ‘nog ontregelender’ beschouwde dan de Franse Revolutie.Zo smeedde hij in 1870-1871 een nieuw Duits keizerrijk onder Pruisische leiding, “Durch Blut und Eisen”. Zelf werd hij er de rijkskanselier van en daarmee begon een tweede, verrassende fase van zijn kiene machtspolitiek. Bismarck werd ‘de eerlijke makelaar’ van Europa.Of het nu tsaar Alexander II, Benjamin Disraeli of Habsburg in Wenen was, allen keken naar Bismarck om het evenwicht te bewaren en daarbinnen hun expansieplannen te realiseren. Ook bij de koloniale globalisering die deze tijd kenmerkte. Dit maakte het nieuwe keizerrijk nóg dominanter in 'het concert der Europese machten', terwijl de nieuwe Duitse eenheid met haar 'interne markt' aan economie, technologie en wetenschappen enorme impulsen gaf.Door de eigen Duitse ambities beperkt te houden, kon Bismarck stevige allianties smeden en een succesvolle evenwichtspolitiek voeren, terwijl hij binnenslands verrassend moderne politiek aandurfde, ook op sociaal vlak. Naast autoritaire repressie. Een nieuwe, jonge keizer kreeg het na 1888 direct met de knorrige oude kanselier aan de stok. Wilhelm II wilde populair zijn, stoere taal en militair machtsvertoon laten klinken. Bismarck weigerde mee te gaan in zulke onberadenheid en stapte op, dezer weken in 1890.Een serene oude dag gunde hij zichzelf en vooral ook de nieuwe keizer en diens opvolgers niet. Daarvoor zag hij te scherp dat hun onevenwichtige koers moest leiden tot een geopolitiek isolement of nog erger. Met zijn fascinerende memoires nam Bismarck postuum nog een keer extra wraak. Het derde deel daarvan werd daarom decennialang ongepubliceerd gelaten.Bismarck is voor onze tijd verrassend leerzaam en actueel. Zijn neiging tot scherp politiek en intellectueel debat is sowieso genieten. Maar ook zijn finesse bij zowel de waagstukken in zijn geopolitieke strategie als het opvallende bouwen en bewaren van evenwicht. De bloei van Duitsland als een nieuwe en leidende wereldmacht door de nadruk op technologie, innovatie en wetenschap en zijn bewust afzien van Poetinachtige militaire avonturen als nalatenschap vallen nu misschien zelfs meer op dan voorheen. Deze oerconservatieve, autoritaire vernieuwer blijkt ineens óók een man voor deze tijd.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show!Heeft u belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Dat zou helemaal mooi zijn! Stuur voor informatie een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl***Verder luisteren314 - Prins Heinrich XIII en het verlangen naar een autoritair Duisland312 - Schurend verleden - over cancelculture, politiek en geschiedenis311 - De wereld volgens Simon Sebag Montefiore303 - Bijzondere Britse premiers302 - De Frans-Duitse motor hapert. Gesprek met Bondsdaglid Otto Fricke285 - Kaliningrad, een oude stad als brandpunt van Europa274 - Thorbecke, denker en doener248 - Oekraïne en de eeuwenoude vriendschap tussen Duitsland en Rusland208 - Max Weber: wetenschap als beroep en politiek als beroep200 - De Heerser: Machiavelli's lessen zijn nog altijd actueel190 - Napoleon, 200 jaar na zijn dood: zijn betekenis voor Nederland en Europa152 - De 19e-eeuwse wortels van Forum voor Democratie135 - 30 jaar Duitse eenheid: Carlo Trojan, de Nederlander die meeonderhandelde122 - De EU in de tweede helft van 2020: Voorzitten op z'n Duits109 - Mathieu Segers: Sterke lidstaten maken Europa sterk103 - Geheim geld in de politiek71 - Caroline de Gruyter en Habsburg57 - Alexis de Tocqueville47 - Adenauer, de 1e Kanzler40- De geniale broers Von Humboldt***Tijdlijn00:00:00 – Deel 101:07:25 – Deel 201:48:00 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

De energietransitie raakt iedere woning, elk bedrijf, elke school, instelling, het verkeer, gas- en kolencentrales en vele daken en velden vol zonnepanelen. Dat heel concreet in de praktijk realiseren is een enorme klus. Er komt veel bij kijken, zowel technologisch, maatschappelijk, economisch als politiek. Dat werk in de praktijk van alle dag doen de Nederlandse Vereniging Duurzame Energie en de installatiebedrijven van Techniek Nederland. Jaap Jansen en PG Kroeger praten met directeur Olof van der Gaag van de NVDE en voorzitter Doekle Terpstra van Techniek Nederland.***Op sommige podcast-apps kun je niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier***Het werken aan de energietransitie gebeurt door duizenden technische bedrijven met 150.000 medewerkers. En er is plaats voor veel meer, want het werk en de wachtlijsten groeien. Tegelijkertijd wordt het tempo maken met de transitie vertraagd door de stikstofcrisis, die ook deze bedrijven voluit raakt."Gebrek aan duidelijkheid over de stikstofaanpak legt meteen ook de activiteiten stil die juist extra nodig zijn om tempo te maken met de energietransitie," zegt Terpstra. De klemsituatie bij de ene crisis zorgt vervolgens voor nieuwe klemsituaties die de praktische aanpak van andere crises bij klimaat en energie lam dreigen te leggen, vertelt Van der Gaag.De energietransitie is een EU-afspraak die in de lidstaten vertaald wordt naar nationaal beleid en door de bedrijven wordt aangepakt. Nederland maakt daar nu een echte inhaalslag. Zo hebben we inmiddels de meeste zonnepanelen per inwoner en zet de offshore-industrie haar ervaring in voor de aanleg van windparken op zee.Het is nu zaak die aanpak ook bij de mensen thuis gerichter te organiseren. Bijvoorbeeld door in een keer hele wijken te verduurzamen. Van der Gaag komt daarvoor met concrete voorstellen, waarbij Terpstra de praktische kanten meteen analyseert. In een jaar zouden zo meer dan anderhalf miljoen woningen energiezuinig kunnen worden.Daarbij zijn de nodige uitdagingen en knelpunten op te lossen. Van een toereikend stroomnet tot tekorten aan vakmensen. Essentieel is daarom de opleiding en modernisering van de kennis van zowel huidige als nieuwe medewerkers. Juist in deze sector zijn ‘levenslang ontwikkelen’ en flexibele beroepsvorming essentieel. Terpstra daagt de onderwijssector uit minder te fixeren op 'formele diploma’s' en slimmere stapsgewijze opleidingswegen te ontwikkelen. Hij bepleit de 'hybride docent' die lesgeeft en in de praktijk aan de slag is.En dan nog moet en kan er meer, onderstreept Van der Gaag. De sector is zeer actief met de inzet van Oekraïners. "Elk zonnepaneel dat zij aanleggen is weer een middelvinger naar Poetin!" De motivatie is daarom zeer aanwezig. Maar ook slimme inzet van robotisering en lessen trekken van wat elders in Europa lukt - zoals in Duitsland met arbeidsmigratie - kan de transitie in ons land de noodzakelijke impuls geven.Terpstra vertelt ‘als een metafoor van wat kan en lukt’ hoe de bedrijven met minister Hugo de Jonge een verviervoudiging konden afspreken voor de komst van energiezuinige warmtepompen. Elk van de betrokken partijen wist wat zij moesten doen en konden daardoor zeer forse stappen vooruit zetten. Van der Gaag gaat er vanuit dat 'Brussel' daarvoor bereid zal zijn extra ruimte te bieden. Er is immers geen tijd te verliezen.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door de Vereniging Duurzame Energie en met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show!Heeft u belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Stuur voor informatie een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl***Verder luisteren337 - Een pauzeknop om te versnellen. Het bijna-einde van Rutte IV324 - Nederland loopt vast door tekort aan jongeren met technische opleiding, hoe lossen we dit op?288 - Wachten op Remkes. Welke crisis ligt op de loer bij Rutte IV?278 - Frans Leijnse over de belabberde staat van ons onderwijs en hoe je dit oplost244 - Frans Timmermans over klimaatbeleid, geopolitiek en weerbare democratie241 – Investeringskabinet Rutte IV: een breuk met de begrotingstraditie216 - Crisis op komst: Nederlandse economie loopt vast door tekort aan technisch geschoolde arbeidskrachten201 - Het geheim van het hbo-succes199 - Kabinetsformatie 2021: Olof van der Gaag en de snelle overgang naar duurzame energie192 - Kabinetsformatie 2021: Het gaat over hun toekomst: jongeren voor het eerst aan tafel in de formatie183 - Samen slimmer worden: het Leidse kennisecosysteem als aanjager van duurzame groei154 - Watergezant Henk Ovink: 'Negentig procent van alle rampen in de wereld heeft met water te maken'137 – Joeri van den Steenhoven: maak het Groeifonds slimmer, beter en doeltreffender106 - Diederik Samsom over het Europese klimaatbeleid en het crisisherstelplan78 - Roberto Viola: Shaping Europe's Digital Future55 - Ed Nijpels over zijn Klimaatakkoord***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:25:29 – Deel 200:58:49 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Rutte IV heeft het moeilijk. En vooral met zichzelf. Een jaar nadat het kabinet aantrad hebben geopolitieke turbulenties en economische gevolgen de oorspronkelijke bodem onder de coalitie weggeslagen. Het coalitieakkoord is sneller verdampt dan bij enig eerder kabinet sinds de val van de Muur. Het vertrouwen in het kabinet heeft met de gebrekkige aanpak van ‘Groningen’ en het kindertoeslagschandaal talloze deuken opgelopen. En de coalitie draait zichzelf vast in de stikstof-aanpak. Jaap Jansen en PG Kroeger over het bijna-einde van Rutte IV.***Op sommige podcast-apps kun je niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier***CDA-leider Wopke Hoekstra wil heronderhandelen over het coalitieakkoord, maar nu nog niet. D66-aanvoerder Sigrid Kaag neemt daar kennis van, maar wil ondertussen in volle vaart vooruit.Waar doet dit aan denken? Aan het kabinet Van Agt II. De PvdA nam deel, maar had een voorbehoud gemaakt bij een toekomstig besluit over plaatsing van nucleaire kruisraketten. Dan kon alles onzeker worden. Dat een coalitieakkoord bijgesteld en geactualiseerd wordt, is allesbehalve vreemd. Minister Kajsa Ollongren doet bijna niets anders sinds haar aantreden, met volle steun van coalitie en Kamer. Wel ongebruikelijk is de aankondiging van een openbreken van een akkoord op grond van een nog onheldere situatie in de provincies. Premier Mark Rutte noemt het afwachten van resultaat in die regionale coalitiebesprekingen ‘een versnelling van beleid’. Maar concreet beleid is er nauwelijks, dus er valt weinig te versnellen.Jaap en PG stellen vast dat in het eerste jaar van Rutte IV drie dingen gebeurd zijn. De VVD heeft op haar congres het beleid van minister Van der Wal afgekeurd, maar daar gebeurde verder weinig mee. De ChristenUnie heeft haar Landbouwminister zien vertrekken en diens opvolger zwoegt nog altijd met het voor elkaar krijgen van het beloofde akkoord met visie en perspectief. Mediator Johan Remkes legde een beleidspakket op tafel – waardoor zelfs BBB-aanvoerder Caroline van der Plas ‘een beetje verliefd’ op hem werd - en we moeten nu constateren dat vijf maanden na dato ook met de meest dringende aanmaningen niets concreets is verricht.   De bouw van huizen en infrastructuur ligt nu stil met ernstige economische gevolgen. De nieuwe provinciebesturen moeten hun beleidsplannen onder leiding van BBB gaan opstellen, maar hebben geen heldere aanknopingspunten. Beleidsperspectief en afspraken, Stikstoffonds en uitkoopregelingen ontbreken nog steeds. Nu loopt het kabinet met de 'stikstofpauze' aanzienlijk risico dat de wet voor dat fonds niet eerder dan Prinsjesdag 2024 gereed kan zijn.    Bovendien zijn de financiële fundamenten voor dat fonds sinds 2021 drastisch verslechterd. Dat zet de rijksbegroting onder zware druk, terwijl het kabinet deze toch al fors moet bijstellen na de jaren van tijdelijk noodbeleid voor corona en energieperikelen. Moet minister Kaag gaan snijden in grote uitgavenposten als klimaat, zorg, onderwijs en andere 'D66-portefeuilles'?Midden in de verwarring in de coalitie kwam nog extra verwarring door een tamelijk eenvoudig signaal uit Brussel. De bief van eurocommissaris Virginijus Sinkevičius was gevraagd door het kabinet zelf en in heldere taal liet deze blijken dat ‘Brussel’ een nieuwe Nederlandse uitstelmanoeuvre al voelde aankomen. Sinkevičius (van de Litouwse Unie van Boeren en Groenen) blijkt een scherp gevoel te hebben voor hoe 'Den Haag' functioneert. Geen wonder: hij studeerde Europese Studies aan de Universiteit van Maastricht.Intussen zitten ook onze Europese buren met de handen in het haar. In Vlaanderen sneuvelde de regering bijna op het stikstofdossier. In Frankrijk staken de arbeiders en toekomstige ouderen tegen het pensioenbeleid van Emmanuel Macron. En de Duitse bondskanselier Olaf Scholz waarschuwt zijn Grünen-partner ook alvast voor te veel klimaatambities, onder verwijzing naar de winst van BBB.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show!En we bedanken onze adverteerders, zoals Bamigo, het kledingmerk van de toekomst. Ga naar Bamigo.com en krijg 20 procent kennismakingskorting met code Bron20Heeft u belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Dat zou helemaal mooi zijn! Stuur voor informatie een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl***Verder lezenBrief premier Mark Rutte, 31 maart 2023***Verder luisteren335 - Na de verkiezingen: de kunst van het wonden likken334 - Provinciale-Statenverkiezingen 2023: zware klappen in een verdeeld land332 - De lange kleurrijke traditie van 'Boerenpartijen'331 – De Groenen 40 jaar in de Bondsdag: van ‘narrenschip’ naar solide regeringspartij323 - Paul Frissen en het gevaarlijke verlangen naar de integrale oplossing288 - Wachten op Remkes. Welke crisis ligt op de loer bij Rutte IV?277 - De VVD als risicofactor: wat is er aan de hand met Mark Rutte?271 - Hoe Sigrid Kaag welbewust grote risico's neemt213 - Van Agt/Den Uyl/Terlouw (1981), de verschrikkelijkste kabinetsformatie ooit212 - Het CDA zoekt zichzelf, Richard van Zwol en Pieter Jan Dijkman wijzen de weg193 - Kabinetsformatie 2021: Mark Rutte en de slijtage van zijn leiderschap186 - Hoe je een ministerie bestuurt, terreur bestrijdt en Poetin op je dak krijgt: Tjibbe Joustra over crisis en controle180 - Kabinetsformatie 2021: Hoe Mark Rutte de eenzaamste man van het Binnenhof werd173 - Onder de pragmatische Mark Rutte werd de VVD de grootste, maar ook kwetsbaar161 - Hans van Mierlo, een politieke popster120 - Roel Bekker: Waarom bij de overheid dingen zo vaak fout gaan97 - Bijzondere ministersposten in bijzondere tijden80 - Rutte en de ministeriële verantwoordelijkheid66 - Carola Schouten, Landbouwminister tussen boze boeren55 - Ed Nijpels over zijn Klimaatakkoord52 - Gerry van der List waarschuwt fletse VVD: Wacht Rutte het lot van Balkenende?25 - Kim Putters: smeulende kwesties in een welvarend land***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:38:29 – Deel 201:15:24 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

'Homelands' noemt Timothy Garton Ash zijn zeer persoonlijke boek over 50 jaar leven, denken en praten met iedereen die ertoe doet in Europa. Het verschijnt meteen ook in het Nederlands als Europa, een persoonlijke geschiedenis. De eminente Britse historicus van Oxford en Stanford sprak over dat boek en de diepe lagen en vele verrassende ontmoetingen en verhalen daarin met Jaap Jansen en PG Kroeger.***Op sommige podcast-apps kun je niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier***Vader John Garton Ash stormde op D Day het Normandische strand op en speelde na de capitulatie van het Derde Rijk cricket in het door zijn eenheid veroverde dorpje Westen in Noord-Duitsland. Zoon Timothy moest onlangs bij het geven van een lezing in de Oekraïense stad Lviv plots de schuilkelder in. Het boek vertelt het verhaal, de belevenissen en inzichten die hij in de voorbije decennia meer en meer ging krijgen. En het is of we met hem door tal van eerdere edities van Betrouwbare Bronnen wandelen. Over De val van de Muur, Václav Havel, de Balten, de retorica van Volodymyr Zelensky, Vladimir Poetins tsarendromen, Helmut Kohl en zijn Saumagen, de heimelijke Gaullist Mitterrand, de Brexit en de ‘bregrets’ daarover en over Margaret Thatchers 'handbagging'.Timothy Garton Ash ziet hoe Europa tussen 1945 en 1989 zichzelf moest heruitvinden, terwijl een grote meerderheid van Europeanen in dictatoriale regimes leefde. Met de val van de Muur brak een nieuw tijdperk aan waarin een heel nieuw Europa zichzelf opnieuw moest uitvinden. En met de inval van Rusland in Oekraïne ziet hij een nieuwe tijd aanbreken. Een periode waarin dat onvolmaakte continent, toch vrijer en sterker dan ooit, zichzelf opnieuw moet definiëren. "We weten nog lang niet waar dit heen gaat, maar ik durf nu wel degelijk een gevoel van optimisme te delen."De ontdekkingstocht van de Britse historicus begon als student in het West-Berlijn van de Koude Oorlog. Hij raakte verslingerd aan het oude, bijna vergeten 'Mittel Europa' dat juist in die jaren nieuw leven kreeg in verzet tegen de tirannie. In Berlijn, Praag, Warschau en het gruwelijk onderdrukte Roemenië kreeg hij vrienden waarmee hij sprak over hun dromen en idealen. Hij was in Gdansk op Walesa's scheepswerf, hij zocht Václav Havel stiekem op in zijn boerengehucht en leerde hun leuze 'Liberté, Fraternité, Normalité!' kennen. Een normaal land, een gewone samenleving als die van Nederlanders, Belgen en Britten, dát werd de droom.Toen de Muur viel, werd alles anders. Maar het intense gesprek met Havel, Kohl en Bronisław Geremek ging voort. En met zijn veelbelovende student - die George Soros voor hem financierde - Viktor Orbán. "Nee, dat is geen succes van mij als leermeester...", zegt Garton Ash vol zelfspot.Hij werd gecommandeerd naar Chequers, het buitenhuis van Margaret Thatcher. Hun gesprek over de de Duitse 'Wiedervereinigung' schreef geschiedenis. Dat geldt ook – en nu, 30 jaar later, dringt dat pas tot hem door - voor de rede van Kohl op zijn uitnodiging in Oxford hield. Het bleek de 'blauwdruk' van Kanzler en Jacques Delors voor de decennia daarna. Zo'n visie is nu weer heel erg nodig, zegt Garton Ash. Maar van wie moet die komen?Ook president George W Bush worstelde met toekomstvragen. "Moeten wij Amerikanen wel willen dat die EU een succes wordt? En moeten we de NAVO verder uitbreiden?", vroeg hij aan Garton Ash. Vlak daarna werden hij en Amerika zeker tien jaar afgeleid door '9/11', Afghanistan en Irak. Vooral China profiteerde daarvan.En nog iemand. Vladimir Poetin. Die ontmoeten we in dit gesprek in 1994 als onbekend gemeenteambtenaar in St. Petersburg. Diens toen al onversneden Russisch Imperiale dromen en frustraties leerden we na 2007 pas goed leren kennen. Te lang heeft Europa daarbij een appeasement-politiek gevoerd, is de bittere conclusie. Nu zullen we Zelensky – in wie Garton Ash overeenkomsten ziet met Havel - moeten helpen te winnen, stelt hij. Alleen zo kan ook in en met Rusland een nieuw begin mogelijk worden.En voor een democratisch Rusland moet uiteindelijk plaats zijn in de NAVO, zegt hij. En het Verenigd Koninkrijk komt terug in de Europese Unie, over een jaar of tien.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door de Europese Unie en met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show!Vrienden van de show kunnen meedingen naar een van de vijf exemplaren van het boek van Timothy Garton Ash, beschikbaar gesteld door uitgeverij De Geus. Als vriend krijg je daarover bericht.Heeft u belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Dat zou helemaal mooi zijn! Stuur voor informatie een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl***Verder luisteren333 - Een 'bromance' tussen Rishi Sunak en Emmanuel Macron. De haat-liefdeverhouding van Britten en Fransen328 – Nieuwe rauwe wereld. Brexit, what Brexit?327 - Poetin, Zelensky en wij. Een jaar na de inval311 - De wereld volgens Simon Sebag Montefiore303 - Bijzondere Britse premiers290 - Bondskanselier Olaf Scholz en de razendsnelle ontwikkeling van de EU283 - Zinkende schepen verlaten de rat: het pijnlijke afscheid van Boris Johnson272 - Dankzij Poetin: nu écht intensief debat over de toekomst van Europa260 - De toesprakentournee van Volodimir Zelenski en de worsteling van de SPD met de erfenis van Brandt en Schröder259 - PG bespreekt 'Catharina de Grote & Potjomkin'254 - Frank Heemskerk: dineren met Poetin, bij de Wereldbank Oekraïne helpen opbouwen en nu Europa economisch versterken253 - Poetins bizarre toespraak: hoe de president de geschiedenis van Oekraïne herschrijft252 - Guy Verhofstadt over Oekraïne, Rusland en zijn ontluikende vriendschap met Poetin, die plots voorbij was248 - Oekraïne en de eeuwenoude vriendschap tussen Duitsland en Rusland244 - Frans Timmermans over onder meer Rusland en Oekraïne236 – Václav Havel, de dissident die president werd211 - De ondergang van de Sovjet-Unie: de Coup tegen Gorbatsjov188 - De ondergang van de Sovjet-Unie: 1991, het jaar waarin Gorbatsjov in de afgrond staart en Poetin gemeenteambtenaar wordt135 - 30 jaar Duitse eenheid: Carlo Trojan, de Nederlander die meeonderhandelde124 - 95 jaar Jacques Delors111 - De onverwachte herrijzenis van Helmut Kohl – en van Truman, Merkel en Rutte107 - Jean Monnet, de vader van Europa93 - Hoe Gorbatsjov en het Sovjet-imperium ten onder gingen84 - Hoe Kohl met Gorbatsjov de Duitse eenwording regeldeAfl. 72 - 'Wir sind ein Volk!', December 1989: Helmut Kohl spreekt in Dresden71 - Caroline de Gruyter: Habsburg als metafoor voor Europa63 - Judit Varga, minister van Justitie van Hongarije: lessen uit de geschiedenisAfl. 61 - PG Kroeger over de val van de Berlijnse MuurAfl. 53 - 1989 - PG en de viering van 40 jaar Deutsche Demokratische Republik46 - De zomer van 1989Afl. 42 - Merkels vertrouweling Elmar Brok: 40 jaar Europese geschiedenis35 - Charles de Gaulle32- Churchill en Europa: biografen Andrew Roberts en Felix Klos30 - Delors en Thatcher21 - Poetins rolmodel Tsaar Nicolaas I19 - Anne Applebaum: Poetin en de destabilisering van het Westen***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:42:21 – Deel 201:05:51 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Wonden likken. Het gebeurt na de recente Provinciale-Statenverkiezingen massaal, want bijna elke partij verloor. Het is zowel een ritueel als een kunst en een manier om na een nederlaag de draad weer op te pikken, ook in nieuwe politieke verhoudingen.Maar hoe doe je dat? Jaap Jansen en PG Kroeger kijken naar opmerkelijke voorbeelden in de afgelopen dagen en uit het politieke verleden.Eigenlijk zijn er vier soorten van likken van electorale wonden. Vier kenmerkende reacties en gedragspatronen van leiders en hun omgeving na een nederlaag. En van elk van die vier zagen we na deze verkiezingen een fraai voorbeeld. Op één na. Maar ook dat moment kan nog komen.***Op sommige podcast-apps kun je niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier***De eerste karakteristieke reactie is die van 'volstrekte ontkenning'. Wat voor de buitenwacht een pijnlijke klap is, blijkt voor een partij een soms bijna opbeurend signaal van een nieuw begin. Een loepzuivere versie daarvan werd ditmaal gehanteerd door Thierry Baudet (FvD).Hij presenteerde het verlies van tien van de twaalf zetels uit 2019 als een prachtige opsteker, want het FvD-geluid zou immers in elke provincie blijven klinken. En omdat het volk traag van begrip is, biedt juist dit mooie kansen om het idee van een afzonderlijk 'Forumland' allengs te laten doordringen. Verlies? Het is een bevrijding!In de politieke historie is de reactie van het CDA op de verkiezingsuitslag van 2006 hiervan ook een boeiend voorbeeld. Niet een van de politieke doelen van de campagne was gehaald, maar men vierde de 41 zetels die waren vastgehouden als een feestelijke triomf. De ontnuchtering moest nog komen.Een tweede karakteristieke vorm van 'wonden likken' is die van het klein maken en weg verklaren van een nederlaag als een soort weinig verrassend natuurverschijnsel. Bij deze Statenverkiezingen gaven zowel Sigrid Kaag als Mark Rutte hiervan zeer fraaie versies ten beste. Van 'het was niet de winst die wij wilden' tot 'we hebben het best goed gedaan'.Jaap en PG zetten daar enkele feitelijke gegevens naast en die vertellen toch een wat ander verhaal. Zo heeft de VVD sinds 1970 niet zo'n zwakke uitslag gekend. En in de politieke historie lieten de Statenverkiezingen van 1999 vrijwel allemaal juist deze versie van 'wonden likken' zien.Een derde kenmerkend type 'wonden likken' is die van het meteen omhelzen van de allereerste indrukken en die als de geldige analyse brengen. Dat zagen we ditmaal heel duidelijk bij het CDA. Daar namen ze direct het 'frame' van de winnende BBB over. Dat leidde er dan ook toe dat CDA-leider Wopke Hoekstra vervolgens 'koerswijziging op grote dossiers' verlangde zonder zelf te definiëren welke koerswijzigingen dan aan de orde zouden moeten zijn. Hierin leek het CDA opvallend op de VVD van 2002. De liberalen hebben nog jaren last gehad van die eerste reactie op hun toenmalige nederlaag.De vierde variant van het 'wonden likken' is de ‘bijltjesdag'. Het ritueel waarmee zondebokken en verliezende leiders geofferd worden. Die hebben we bij deze Statenverkiezingen (nog) niet gezien. Jaap en PG noteren niettemin een reeks van partijleiders die zeer zware klappen moesten erkennen en zien te verantwoorden. Het is dus afwachten of zich met enige vertraging alsnog zo'n bloederig einde voordoet.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show!Heeft u belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Dat zou helemaal mooi zijn! Stuur voor informatie een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl***Verder luisteren334 - Provinciale-Statenverkiezingen 2023: zware klappen in een verdeeld land332 - De lange kleurrijke traditie van 'Boerenpartijen'325 - De mythe van Joop den Uyl; het spookbeeld van Mark Rutte323 - Paul Frissen en het gevaarlijke verlangen naar de integrale oplossing288 - Wachten op Remkes. Welke crisis ligt op de loer bij Rutte IV?277 - De VVD als risicofactor: wat is er aan de hand met Mark Rutte?212 - Het CDA zoekt zichzelf, Richard van Zwol en Pieter Jan Dijkman wijzen de weg176 – De verkiezingscampagne van 2021: onverwachte winnaars en verliezers170 - Waarom linkse samenwerking altijd weer mislukt141 – Hans Vijlbrief: een nieuwe relatie overheid-burger in de strijd tegen het populisme89 - Voorzitter Jan Anthonie Bruijn over zijn onmisbare Eerste Kamer28 - Eerste-Kamervoorzitter Ankie Broekers-Knol waarschuwt30 - De Uil van Minerva26 - Fatale Statenverkiezingen in de geschiedenis***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:46:32 – Deel 201:19:14 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

De Statenverkiezingen van 15 maart 2023 lieten grote verschuivingen zien in het politieke landschap. Alle reden voor Jaap Jansen en PG Kroeger om de feiten en de cijfers achter de cijfers onder de loep te nemen.***Op sommige podcast-apps kun je niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier***Want als de Boer Burger Beweging zestien Eerste Kamerzetels verovert, dan gaan er nog altijd 59 naar anderen. En als de grootste nieuwe partij van 2019 nu bijna verdwijnt en ingeruild wordt voor een andere 'grootste nieuwe partij' is er eens te meer reden om zowel die cijfers als de campagne zelf te analyseren.Uit onderzoek van de Rabobank blijkt dat negen op de tien mensen het gevoel heeft 'dat het in ons land niet de goede kant op gaat'. Dit leeft dus heel breed, met het zwaartepunt van dat negatieve gevoel in regio's aan de randen van het land gelegen - van Zeeland tot in Noordoost-Groningen. Zelfs in gebieden waar burgers best wel content zijn over hun welvaart, is dat negativisme manifest. Tegen die achtergrond moet je de uitslag van deze verkiezingen begrijpen.De cijfers laten daarbij enkele opvallende dingen zien. Jaap en PG signaleren dat op rechts de pro-Poetinpartijen zware klappen krijgen. Het CDA wist meer van de eigen kiezers van de Tweede-Kamerverkiezingen van 2021 vast te houden dan D66. Die laatste partij verloor ruim 20 procent van haar aanhang van toen aan PvdA en GroenLinks, die stevig overeind blijven in de Eerste Kamer. En de VVD wist niet te profiteren van de tweestrijd die Mark Rutte wilde creëren met die ‘linkse wolk’. Het forse verlies van het CDA blijkt ook nu weer gedomineerd door verlies aan het kerkhof en thuisblijvers.Hoe zullen de partijen terugblikken op hun campagnes? De VVD zal moeten analyseren of de kunstmatige tweestrijd met ‘de erfenis van Joop den Uyl’, ongeloofwaardige beloften van Edith Schippers over lagere belastingen en joligheid van een premier bij talkshow Vandaag Inside (nota bene in oorlogstijd!) wel goed werkten. Ook het CDA moet de warrigheid van zijn boodschap - verschillende prominenten hielden heel verschillende betogen - tegen het licht houden. En alle partijen en veel media moeten zich afvragen waarom zij ‘die leuke Caroline van der Plas’ zo vaak zo makkelijk lieten wegkomen met loze beweringen.Jaap en PG brengen het nieuwe politieke landschap in kaart. En dat is verrassend helder soms. In alle provincies zal BBB nu moeten leveren, als initiatiefnemer in de formaties. Hoe, met wie en welke zwaartepunten is direct een lakmoesproef. Vooraf niet-onderhandelbare eisen stellen over stikstof en gedwongen onteigening van boeren zal niet blijken te werken, gelet op de taak van de provincie als 'medebestuur'. En kan Van der Plas als eenpitter vanuit de Tweede Kamer al die enorm grote Statenfracties, eigen gedeputeerden en de fractie van zestien Eerste-Kamerleden politiek managen? Dit lukte Thierry Baudet noch Geert Wilders en dat leidde al snel tot versplintering.Ook in de Senaat is het beeld helder. Alle vier de coalitiepartijen lieten veren, zodat onder hen vooral gedeelde smart heerst. Tegelijkertijd hebben zij met zowel de 'linkse wolk' als met BBB aan één partner genoeg voor - wellicht af en toe wisselende - meerderheden. VVD-leider Mark Rutte heeft als premier met een dergelijke situatie nu al dertien jaar ervaring.De twee eerdere Statenverkiezingen die tot grote troebelen leidden kunnen hier leerzaam zijn. In 1966 duikelde het kabinet-Cals na grote winst van de Boerenpartij, maar toch vooral door interne perikelen van profilering tegen elkaar. In 1982 won juist de grootste regeringspartij - het CDA - terwijl de andere - de PvdA - zwaar gehavend was. Dit laatste is nu juist niet aan de orde. Wat betreft een 'Cals-effect' is het signaal van VVD-minister Micky Adriaansens Economische Zaken en Klimaat) een veeg teken dat kan leiden tot brandalarm. Zij stelde kort voor de verkiezingen plots het beleid van haar D66-collega Rob Jetten (op hetzelfde departement!) ter discussie. Is dit het begin van het einde voor Rutte IV?***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show!Heeft u belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Dat zou helemaal mooi zijn! Stuur voor informatie een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl***Verder lezen***Verder luisteren332 - De lange kleurrijke traditie van 'Boerenpartijen'325 - De mythe van Joop den Uyl; het spookbeeld van Mark Rutte323 - Paul Frissen en het gevaarlijke verlangen naar de integrale oplossing277 - De VVD als risicofactor: wat is er aan de hand met Mark Rutte?212 - Het CDA zoekt zichzelf, Richard van Zwol en Pieter Jan Dijkman wijzen de weg208 - Max Weber: wetenschap als beroep en politiek als beroep200 - De Heerser: Machiavelli's lessen zijn nog altijd actueel176 – De verkiezingscampagne van 2021: onverwachte winnaars en verliezers170 - Waarom linkse samenwerking altijd weer mislukt141 – Hans Vijlbrief: een nieuwe relatie overheid-burger in de strijd tegen het populisme89 - Voorzitter Jan Anthonie Bruijn over zijn onmisbare Eerste Kamer28 - Eerste-Kamervoorzitter Ankie Broekers-Knol waarschuwt31 – Populisten tot mislukken gedoemd30 - De Uil van Minerva26 - Fatale Statenverkiezingen in de geschiedenis***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:31:40 – Deel 201:15:00 – EindeZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

De panelen schuiven wereldwijd en niet in het minst in Europa. Een van de meest opmerkelijke trends is die van de verkilling tussen Frankrijk en Duitsland waartegenover nu ineens een nieuwe passie tussen Parijs en Londen in bloei lijkt te komen. Hebben Vladimir Poetin en Olaf Scholz Emmanuel Macron en Rishi Sunak in elkaars armen gedreven? Jaap Jansen en PG Kroeger duiken in deze onverwachte 'bromance' over het Kanaal heen.***Op sommige podcast-apps kun je niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier***Nu is de historie van de Frans-Britse betrekkingen natuurlijk een van de meest kleurrijke. De contrasten, de 'ups and downs', de 'amours fous' afgewisseld door explosies en oorlogen bepalen al duizend jaar deze politieke en culturele relatie. Dat loopt van het Tapijt van Bayeux over die ene succesvolle invasie van het Britse eiland tot het 'Non!' van Charles de Gaulle en van honderd jaar oorlog tot samen optrekken tegen Johan de Witt. En van Trafalgar en Waterloo tegen Napoleon tot samen op de Krim tegen tsaar Nicolaas I. In 'Yes Minister' formuleerde Sir Humphrey dan ook precies hoe een Brit daarover dacht.  Uit die kleurrijke historie zijn fundamentele principes gegroeid zoals de vanzelfsprekende culturele superioriteit van de Fransen en ‘het Perfide Albion’ der Britten. "Een volk met zo'n slechte keuken kun je niet vertrouwen," zei Jacques Chirac al eens. Deze twee naties zullen elkaar nooit echt begrijpen. Tegelijkertijd komen ze ook nimmer los van hun wederzijdse fascinatie. “Zij heeft de ogen van Caligula en de mond van Marilyn Monroe”, zei Francois Mitterrand over Margaret Thatcher.Dat kleurt ook wat er nu ineens gebeurt. Sunak begrijpt wat Boris Johnson niet zag. 'Getting Brexit Done' lukt alleen nog als de EU daar nog iets in zou zien, in het eigen belang. En daarvoor heeft hij zowel Ursula von der Leyen als Emmanuel Macron nodig. De Franse president ziet daarbij een nieuwe kans voor zijn 'legacy' als vernieuwer van Europa. Bovendien zijn Fransen en Britten geopolitiek - ook tegenover Poetin en Xi Jinping - veel meer elkaars partners dan anderen binnen de EU ooit kunnen zijn.Sunak heeft daarbij dringende binnenlandse redenen voor deze plotse 'bromance'. Slaagt hij erin de ellende van Brexit te verzachten, dan kan hij zowel de Ieren en Schotten als politieke concurrent Labour een machtig wapen uit handen slaan. Met Macron kan Londen zelfs een nieuwe alliantie binnen het brede Europa vormen - zeker nu de Frans-Duitse As zo hapert - en kunnen de Britten actief partner worden in de nieuwe vormen van Europese samenwerking die Macron al langere tijd propageert. Ook rond defensie.En dus blijkt Sunak bereid heel veel geld aan de Fransen te geven om vluchtelingen ervan af te houden in kleine bootjes het Kanaal over te steken. En zelfs over schoolreisjes naar het Louvre wilde hij met Macron tot versoepelingen komen!Bij grote thema's als energie en defensie wil Macron een brug slaan tussen de EU en 'les Anglosaxons'. Precies wat De Gaulle ook wilde! Hou ze erbuiten, maar koppel ze wel aan Europa via Parijs. Het is daarom geen toeval dat koning Charles III zeer binnenkort met zijn allereerste staatsbezoek zijn opwachting maakt bij de ‘collega-monarch’ in het Élysée. De zoete wraak van Macron op de vorige Britse premier Liz Truss, die zei dat ze nog niet wist of ze Macron vriend of vijand moest noemen.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door de Europese Unie en met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show!Heeft u belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Dat zou helemaal mooi zijn! Stuur voor informatie een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl***Verder luisteren328 – Nieuwe rauwe wereld. Brexit, what Brexit?303 - Bijzondere Britse premiers302 - De Frans-Duitse motor hapert. Gesprek met Bondsdaglid Otto Fricke284 - Quatorze Juillet: komt onder Macron een einde aan De Gaulles Vijfde Republiek?283 - Zinkende schepen verlaten de rat: het pijnlijke afscheid van Boris Johnson272 - Dankzij Poetin: nu écht intensief debat over de toekomst van Europa240 - Het Franse EU-voorzitterschap als uitdaging voor Rutte IV231 - Geschiedenis als politiek wapen204 - 14 juli 2021: Op weg naar de Franse presidentsverkiezingen190 - Napoleon, 200 jaar na zijn dood: zijn betekenis voor Nederland en Europa124 - 95 jaar Jacques Delors107 - Jean Monnet, de vader van Europa71 - Caroline de Gruyter: 'Brexit maakt Europa sterker' - De EU als het Habsburgse Rijk van onze tijd69 - Britse verkiezingen! PG Kroeger over 'the mother of parliaments'52 - Hoe Rutte David Cameron teleurstelde45 – De liefdesbrieven van Francois Mitterrand32- Churchill en Europa: biografen Andrew Roberts en Felix Klos30 - Delors en Thatcher8 - Pim Waldeck over 'die gekke Britten' en Paul Rem over The Queen***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:46:55 – Deel 201:27:21 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Het verrassende van Caroline van der Plas en haar BBB is niet hoe authentiek ze zijn, maar vooral hoezeer ze een kopie zijn van eerdere partijen en bewegingen die in ons parlement en daarbuiten opdoken. Veel van de ingrediënten van zulke clubs zijn herkenbaar in stijl en inhoud. Jaap Jansen en PG Kroeger analyseren het opmerkelijke gebrek aan originaliteit in waarden en patronen bij de ‘boerenpartijen’ in de historie en nu.***Op sommige podcast-apps kun je niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier***Met de komst van het algemeen kiesrecht ging de Nederlandse politiek door een periode van experimenten en versnippering. De dominantie van de negentiende-eeuwse liberale herenpartijen was voorbij. De jaren 1920 en ’30 waren de jaren van opkomst en neergang van allerlei partijen en groepen die zich richtten op de stem van de boerenstand, het platteland, de kleine neringdoenden en autoritair denkende burgers. Heel bekend werd de Plattelandersbond van Boer Braat met zijn strijd tegen stadse fratsen, ambtenarij en de zomertijd.Na de bezetting, tijdens de wederopbouw en de verzuiling, was voor zulke partijen minder belangstelling. Niettemin waren er ook in de jaren ‘50 allerlei nieuwe pogingen, zoals de zeer rechtse Nederlandse Oppositie Unie. Toen die uiteenviel kwam Hendrik Koekoek met acties tegen het Landbouwschap en zijn eigen Boerenpartij, die al snel succes kreeg: in 1963 drie zetels in de Tweede Kamer en in 1966 bij de Provinciale-Statenverkiezingen de grote doorbraak.Zijn mediamieke succes als 'man van het volk' en het 'nuchtere platteland' is herkenbaarder dan ooit. Hij had de lachers op zijn hand, juist als hij onzin debiteerde. Sterk was hij in streken waar eerder de NSB en later de PVV scoorden. Maar vooral zijn stevige aanhang in de grote steden was opvallend: een ‘provo’ avant la lettre.Zijn succes werd meteen zijn ondergang. Gelukszoekers, afsplitsingen en extreemrechtse oprispingen beschadigden de Boerenpartij. Hierin wees deze vooruit naar latere partijen als die van de ouderen, de LPF, PVV en FvD.In de BBB komen patronen, accenten en vaste waarden van meer dan een eeuw van zulke partijen voor boer, middenstand en platteland - soms letterlijk - opnieuw naar voren. Het anti-elitaire, de identificatie met een Nederland vol nijvere lieden met een zuiver hart, het beklag over gebrek aan een luisterend oor, argwaan naar wetenschap en feiten, een nadruk op volks entertainment en focus op één populair boegbeeld - het is allemaal ten volle aanwezig. Jaap en PG vragen zich af of de vaste patronen van personele ellende, scheuringen en verval zich ook nu zullen vertonen, na de Statenverkiezingen van 15 maart 2023. ***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show!Heeft u belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Dat zou helemaal mooi zijn! Stuur voor informatie een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl***Verder lezenCaroine van der Plas - Gewoon gezond verstand (Prometheus)***Verder luisteren296 - Doe effe normaal man! De macht der gewoonte in de Nederlandse politiek288 - Wachten op Remkes. Welke crisis ligt op de loer bij Rutte IV?249 - Gedrag en omgangsvormen in de Tweede Kamer232 – Kabinetsformatie 2021: Kan de Kamer haar rol wel aan? En wat te doen met antidemocratische partijen?169 - Vijftien jaar Partij voor de Vrijheid van Geert Wilders168 – De zeven geheimen van een succesvolle verkiezingscampagne166 - Verkiezingsdebatten: hoe je ze wint of verliest165 - Verkiezingen 2021: succesvolle campagnestrategieën + tips voor lijsttrekkers152 - De 19e-eeuwse wortels van Forum voor Democratie145 - Forum voor Democratie en de alleenheerschappij van Thierry Baudet113 - De Jaren '20 als wenkend perspectief73 - Belangenverstrengeling en kleine krabbelaars in de politiek66 - Carola Schouten, Landbouwminister tussen boze boeren65 - 'Vroeger was alles beter', PG Kroeger: nostalgie als strategie en politiek wapen48 - Wilders gewogen: Gerrit Voerman en Koen Vossen over de PVV32 - Frits Bolkestein over Thierry Baudet en de VVD31 – Populisten tot mislukken gedoemd26 - Fatale Statenverkiezingen in de geschiedenis***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:33:46 – Deel 201:31:37 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Op 6 maart 1983 brak een nieuw tijdperk aan voor Duitsland en Europa. Bündnis 90/Die Grünen betrad voor het eerst het parlement in Bonn. Een nieuwe generatie met een eigen stijl en dynamiek ging haar stempel drukken. Nu, veertig jaar later, regeren De Groenen op veel plaatsen mee als constructieve hervormers. Ze geven Duitsland opvallend kleur en elan. Jaap Jansen en PG Kroeger verdiepen zich in de kleurrijke historie en de uitdagingen van toen en nu.***Op sommige podcast-apps kun je niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier***Het eerste optreden van De Groenen was een cultuurschok. Zó zag een beschaafd politicus er toch niet uit? En dat taalgebruik, die gympies in de plenaire zaal, de nachtenlange ideologische knokpartijen en heuse radencommunisten in de fractie! Media en klassieke politiek - voorop de nieuwe bondskanselier Helmut Kohl - moest er nogal aan wennen en lieten zich ook provoceren en overrompelen. En al direct viel daar de goedgebekte straatvechter uit Frankfurt op, de latere minister Joschka Fischer.De nieuwe partij had veel te danken aan Ronald Reagan. Op hem konden antikapitalistisch links, anti-atoomgroepen, milieuactivisten en feministen hun vuur projecteren. Dat bond hen en dat was ook nodig, want de interne machtsstrijd tussen 'Fundis' en 'Realos' - extremen en pragmatici - wilde de partij nogal eens verlammen en verscheuren. Het ging vaak drastisch op en neer, wat te zien was in de verkiezingsuitslagen.Toch overleefden ze zelfs een haast fatale nederlaag bij de Wiedervereinigung in 1990. Wat hielp was hun succes in het Europees Parlement en de kansen die zij pakten in de 'Länder' waar zij met Fischer in Hessen bewezen competent en daadkrachtig te kunnen zijn. Toen Angela Merkel cheffin werd van de CDU konden zij zelfs met die partij gaan regeren in regionale en stedelijke coalities. De als 'Melonenpartei' beschimpte Groenen - vanbuiten groen, vanbinnen rood - werden serieuze partner in het midden.In de regeringen van SPD-bondskanselier Gerhard Schröder bewezen ze Duitsland nieuw elan te kunnen geven en onder Merkel bleven ze overeind. Zij wilde in 2017 een coalitie met hen, maar de FPD zag er uiteindelijk niets in. Tot in 2021, toen ze met Robert Habeck als vicekanselier en superminister van Economie en Klimaat en Annalena Baerbock op Buitenlandse Zaken gingen regeren met SPD en FDP onder Olaf Scholz.Dankzij Vladimir Poetin maken De Groenen zelfs indruk maken met hun daadkracht. Tegelijk valt op hoe hun kernthema's actueel blijven en gemoderniseerd worden. Na de Europese Verkiezingen van 2024 zouden De Groenen in Brussel wel eens kunnen zorgen voor een verrassing waar Ursula von der Leyen niet blij mee is!***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show!En we bedanken onze adverteerders, zoals Bamigo, het kledingmerk van de toekomst. Ga naar Bamigo.com en krijg 20 procent kennismakingskorting met code Bron20En de Staatsloterij, die bij de trekking van 10 maart 2023 bovenop het prijzenpakket een extra geldprijs uitdeelt: tien jaar lang 100.000 euro per jaar!Heeft u belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Dat zou helemaal mooi zijn! Stuur voor informatie een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl***Verder kijkenDie Grünen - Von der Ökosekte zur Regierungspartei (1)Die Grünen - Farbbeutel und Sachzwänge (2)Die Grünen und die Macht | Dokumentation deutsch HD [2020]Robert Habeck im Gespräch mit Joschka Fischer: 40 Jahre Die Grünen***Verder lezenJaap schreef in 1983 al over De GroenenPfarrer, Grafen und Bauern mit (Sonnen-)Blume***Verder luisteren290 - Bondskanselier Olaf Scholz en de razendsnelle ontwikkeling van de EU279 - Jaap de Hoop Scheffer over Poetin, Oekraïne, de NAVO en de toekomst van de EU276 - 30 jaar politiek, 16 jaar bondskanselier en de hond van Poetin: Angela Merkel blikt terug260 - De toesprakentournee van Volodimir Zelenski en de worsteling van de SPD met de erfenis van Brandt en Schröder256 - Na de inval in Oekraïne: 'Nu serieus werk maken van Europese defensiesamenwerking'248 - Oekraïne en de eeuwenoude vriendschap tussen Duitsland en Rusland233 - Kabinetsformatie 2021: Otto Fricke over de Europese ambities van de nieuwe Duitse regering218 - Angela Merkel, een bijzondere bondskanselier - gesprek met biograaf Ralph Bollmann205 – Bondsdagverkiezingen 2021: invloedrijke liberaal Otto Fricke blikt vooruit189 - Volt in het Europees Parlement en de Tweede Kamer: het eerste dubbelinterview met Laurens Dassen en oprichter Damian Boeselager178 - De opvolging van bondskanselier Merkel: vijf kanshebbers156 – 2020: een historisch jaar voor Europa en EU-voorzitter Angela Merkel122 - De EU in de tweede helft van 2020: Voorzitten op z'n Duits24 - Spitzenkandidat Manfred Weber (Europees Parlement, CSU) haalt uit naar premier Mark Rutte20 - Peter Altmaier (Duitse minister van Economie en Energie, CDU) over Nederland in Europa, Brexit en de opvolging van Angela Merkel***Tijdlijn00:00:00 – Intro00:04:29 – Advertentie Staatsloterij00:06:54 – Deel 100:40:47 – Advertentie Bamigo + Deel 201:03:16 – Deel 301:36:40 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Tweede-Kamervoorzitter Vera Bergkamp kreeg een stevige analyse met aanbevelingen over hoe toekomstige kabinetsformaties niet zo ‘onprofessioneel’, ‘vreselijk’ en ‘chaotisch’ zouden moeten verlopen als die van Rutte IV. Een groep kenners onder aanvoering van emeritus-hoogleraar Carla van Baalen was er goed voor gaan zitten en kwam met een stevig en onthullend stuk. Het rapport-Van Baalen houdt alle betrokkenen een spiegel voor en daagt ze uit allereerst ook over hun eigen rol goed na te denken. Jaap Jansen en PG Kroeger gaan na of dit advies nu echt helpt en wat we nog meer kunnen leren uit de onthullende passages en terugblikken van alle deelnemers in die zo lange formatie van 2021. *** Op sommige podcast-apps kun je niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier*** De formatie van 2021 vertoont allerlei paradoxen die een zelfkritische benadering verdienen. De Tweede Kamer ging zo haastig en onvoorbereid aan de slag, dat meteen een reeks welhaast fatale fouten werd gemaakt. En die leidden tot zeer moeizame toestanden, wantrouwen en ernstige vertraging in het hele proces. Het ging al meteen mis in de nacht na de verkiezingsuitslag met een telefonische deal tussen Mark Rutte en Sigrid Kaag.Pijnlijk duidelijk is dat veel Kamerleden geen idee hebben wat zij bedoelen als men zegt 'de regie' te hebben genomen. Sophie Hermans noteert zelfs dat er tijdens een formatie eigenlijk sprake is van twee Tweede Kamers. Er is ook tien jaar na het uit de formatie halen van de koning nog steeds verwarring over wat diens rol was. En er blijkt niettemin behoefte aan bovenpartijdige procesbegeleiding. De opmerkingen daarover in Betrouwbare Bronnen 210 van Herman Tjeenk Willink blijken nog altijd zeer actueel.In het rapport-Van Baalen breken alle oud-informateurs de staf over hoe de Kamer bij hun verslagen over de inhoud van hun werk juist geen regie pleegde. Hier sluit het rapport direct aan bij de opmerkingen van Mariëtte Hamer Betrouwbare Bronnen 224. Van Baalen komt met een eenvoudige maar fundamentele aanbeveling: laat in het Kamerdebat de informateur zelf als eerste zijn conclusies toelichten.Hoe zou een kabinetsformatie helderder en doeltreffender kunnen? Kunnen bijvoorbeeld strakke tussentijdse deadlines helpen? En waarom is de boeiende poging met het inhoudelijke akkoord op hoofdlijnen van Sophie Hermans en Rob Jetten zo achteloos weggemoffeld? Wat maakt een verkenner succesvol en waarom had Mark Rutte in het beruchte '1 april debat' op een cruciaal punt helemaal gelijk? En wat bezielt Van Baalen bij haar betoog tegen hoorzittingen van de Kamer met kandidaat-bewindslieden?*** Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show!En we bedanken ook onze adverteerders, zoals Het Nationale Theater, met Shakespeares Coriolanus op tournee t/m 7 april 2023. Met 20 procent Betrouwbare Bronnen-korting kun jij hier ook bij zijn!En de Staatsloterij, die bij de trekking van 10 maart 2023 bovenop het prijzenpakket een extra geldprijs uitdeelt: tien jaar lang 100.000 euro per jaar! Heeft u belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Stuur voor informatie een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl*** Verder lezenKamervoorzitter ontvangt evaluatie formatie 2021 (23 februari 2023)***Verder luisterenSven op 1 met parlementair historicus Carla van Baalen (WNL, Radio 1, 23 februari 2023)En eerdere afleveringen van Betrouwbare Bronnen:271 - Hoe Sigrid Kaag welbewust grote risico's neemt261 - Mariëtte Hamer en de kunst van het voorzitten - een masterclass243 - Regeringsverklaring Rutte IV: alles moet veranderen opdat alles hetzelfde blijft238 - Kabinetsformatie 2021: Een opmerkelijk coalitieakkoord en de Kamer op zoek naar haar rol237 - Kabinetsformatie 2021: do's en don'ts voor nieuwe bewindslieden234 - Kabinetsformatie 2021: Nieuw elan met nieuwe ministeries en nieuwe ministers233 - Kabinetsformatie 2021: Otto Fricke over de Europese ambities van de nieuwe Duitse regering232 – Kabinetsformatie 2021: Kan de Kamer haar rol wel aan? En wat te doen met antidemocratische partijen?224 - Kabinetsformatie 2021: Het ongeduld van Mariëtte Hamer219 - Kabinetsformatie 2021: Een beknopt coalitieakkoord met meer ruimte voor de Kamer als spannend experiment217 - Kabinetsformatie 2021: Wordt Rutte IV het tweede kabinet-Den Uyl?213 - Van Agt/Den Uyl/Terlouw (1981), de verschrikkelijkste kabinetsformatie ooit210 - Kabinetsformatie 2021: Herman Tjeenk Willink over het verval van de democratische rechtsorde209 - Kabinetsformatie 2021: De VVD nerveus, het CDA labiel en Hamer houdt stug vol193 - Kabinetsformatie 2021: Mark Rutte en de slijtage van zijn leiderschap192 - Kabinetsformatie 2021: Het gaat over hun toekomst: jongeren voor het eerst aan tafel in de formatie191 - Kabinetsformatie 2021: Hoe krijgen we de balans terug in de trias politica? De Kamer kan zelf al heel veel doen!187 - Kabinetsformatie 2021: De klaagzang van het kabinet en de Kamer184 - Kabinetsformatie 2021: Brieven aan de informateur - geslaagde en minder geslaagde lobby's182 - Kabinetsformatie 2021: De verrassend vertrouwde werkwijze van Herman Tjeenk Willink180 - Kabinetsformatie 2021: Hoe Mark Rutte de eenzaamste man van het Binnenhof werd179 - Kabinetsformatie 2021: Verkenners die schielijk van het toneel verdwenen, een politieke sluipmoord en de 'gouden standaard' van wijs en effectief formeren177 - Kabinetsformatie 2021: Formeren is faseren, dus het begint met verkennen222 - Na de kindertoeslagaffaire. Hoe Nederland rechtsstaat en democratie kan verbeteren. Gesprek met Richard Barrett van de Venetië Commissie162 - Pieter Omtzigt over macht en tegenmacht160 - De val van het kabinet Rutte III*** Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:03:30 – Spotje: Het Nationale Theater – Shakespeares Coriolanus (tournee t/m 7 april 2023)00:37:49 – Spotje: Staatsloterij (trekking 10 maart 2023)00:47:15 – Deel 201:10:47 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Na forse bezuinigingen in het kabinet Rutte I en verschraling in de coronaperiode krijgt de cultuursector er van Rutte IV structureel 170 miljoen euro bij. Maar met de plannen die staatssecretaris Gunay Uslu (D66, Cultuur & Media) heeft is dat extra geld zo weer op. En als er plots weer bezuinigd moet worden, dan roepen veel Nederlanders: pak eerst maar die cultuurbegroting. Zal ze dat accepteren?Jaap Jansen praat met Gunay Uslu. Ze heeft geen politiek verleden, al wilde ze als meisje - toen ze op tv over de toekomst van ons land alleen maar mannen zag debatteren - minister-president worden. Ze doceerde cultuurwetenschappen en richtte voor Corendon hotels en resorts in. De snelheid van het bedrijfsleven mist ze in de politiek: “Een ondernemende geest zoekt altijd de grenzen op. Het zijn stroperige processen. Ik vind de Tweede Kamer nog steeds onwennig.”Ze zegt dat de cultuursector misschien wel fors moet veranderen. Om te beginnen wil ze stevig investeren in de makers, want bijvoorbeeld veel popmuzikanten en acteurs verdienen veel te weinig.Over de omroepen zegt ze: "Zijn die nog wel van deze tijd?" En ze moet niets hebben van een strijd tegen ‘wokisme’: “Laten we alsjeblieft niet de hele tijd framen.”***Op sommige podcast-apps kun je niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show!Heeft u belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Dat zou helemaal mooi zijn! Stuur voor informatie een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl***Verder lezenGunay Uslu - Huizingalezing 2023. Cultuur geeft leven aan onze levens. Hoe Nederland cultuur waardeert. Van cultureel nationalisme tot corona en daarna (1872-2022 en verder)Melle Daamen - Grazen boven het kunstgras. Het falende Nederlandse kunstbeleid (Prometheus, 2022)***Verder kijkenSarah Vos - White Balls on Walls. Confronterende zoektocht naar meer diversiteit in het Stedelijk Museum***Verder luisteren317 - Extra winteraflevering: PG tipt boeken!315 - Vrouw, leven, vrijheid: oorzaken en achtergronden van het straatprotest in Iran. En: de rijke Perzische cultuur305 - Andrea Wulf, Hoe rebelse genieën twee eeuwen later nog ons denken, cultuur en politiek beïnvloeden291 – De dubbele jaren van staatssecretaris Marnix van Rij274 - Thorbecke, denker en doener271 - Hoe Sigrid Kaag welbewust grote risico's neemt270 - Hoe Sigrid Kaag de hoogste Nederlander werd bij de Verenigde Naties249 - Gedrag en omgangsvormen in de Tweede Kamer88 - Leven en werk van onderwijsvernieuwer Jos van Kemenade27 - Rob Jetten wil muren slopen13 - Liberalen, volkscultuur en Stalin***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:36:54 – Deel 201:01:40 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Sinds de Russische inval in Oekraïne staat heel Europa op z'n kop. Niets is meer zoals het was. Dat geldt ook voor het radicale afscheid dat het Verenigd Koninkrijk wilde nemen van de Europese Unie: de Brexit. Want alles wat tijdens de pro-Brexit campagne werd verondersteld en verwacht, blijkt inmiddels een fata morgana. Vol bitterheid is hét modewoord bij de Britten nu ‘Bregret’.Jaap Jansen en PG Kroeger verdiepen zich in de verwachtingen, angstvisioenen en tactische manoeuvres rond het referendum in 2016 en wat zich daarna - en vooral ook nu - in de politieke realiteit voltrok. Brexit bleek geen voorbode van een reeks triomfantelijke 'exits', integendeel. De EU werd alleen maar steviger en eensgezinder, de eurozone breidde uit met ambitieuze nieuwe deelnemers, er kwamen innovatieve vormen van Europese samenwerking rond cruciale thema's als energie, klimaat, cyber en defensie. Zelfs bij ons duiken de vurigste Nexit-bepleiters weg voor hun eigen verhalen van destijds.***Op sommige podcast-apps kun je niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier***Brexit kostte in Downing Street 10 vier premiers op rij de kop. Niet een van hen kon de pretenties en beloften concreet realiseren. De 'oven ready deal' waarin het VK alle lusten maar niet langer de lasten van de EU zou bewaren, veranderde in een nachtmerrie. De ‘bevrijdende handelsverdragen buiten Brussel om’ verdampten bijna onmiddellijk. Economie en financiën kregen zulke klappen, dat onder Liz Truss de Britse pensioenfondsen bankroet dreigden te gaan. Take back control? Dat had er toch wat anders uit moeten zien!De EU kon na Brexit niet erg schelen wat de Britten bleven eisen en agenderen. Michel Barnier onderhandelde virtuoos en hield de 27 lidstaten op één lijn, vooral ook als steun in de rug voor Ierland. En zo staat Londen nu met lege handen en in de greep van heel veel nieuwe bureaucratie. Brexit is een kolossale fout, zegt oud-premier John Major. Zelfs Margaret Thatcher zou zich ervoor schamen, zegt haar oud-minister Michael Heseltine. Iconen van de 'Remain' campagne van destijds nemen nu wraak op de aanhang van Boris Johnson. Diens vader is zelfs Fransman geworden.De nieuwe premier Rishi Sunak beseft dat hij een politieke ruïne heeft overgenomen. Jaap en PG duiden de opmerkelijke signalen die hij afgeeft van een soort herstartvan de relatie met de EU om de grootste schade te herstellen. Allerlei geheim overleg - zowel met Brussel als met Labour - moet een doorbraak opleveren. Maar vertrouwt zijn eigen partij Sunak hier wel? En gunt Labour hem een succes of eist Keir Starmer een hoge prijs?Gelet op de krachtige rol van de Britten bij de steun aan Oekraïne en vanwege de vrees dat men in de nieuwe, rauwe wereld alleen komt te staan naast de grote blokken VS, EU en China, zou de relatie tussen Londen en Brussel wel eens een verrassende renaissance kunnen ondergaan. Liz Truss wilde al een prominente rol in de nieuwe Europese Politieke Gemeenschap en op grote terreinen als defensie zien beiden pluspunten bij intensieve afstemming. Het zou ons niet verbazen als de Europese verkiezingen van 2024 opeens zullen gaan over het omgekeerde van Brexit, Nexit, Frexit, Grexit en Hungrexit. Over een sterke EU en intensieve allianties met de landen om de EU heen.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door de Europese Unie met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show!Heeft u belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Dat zou helemaal mooi zijn! Stuur voor informatie een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl***Verder luisteren303 - Bijzondere Britse premiers283 - Zinkende schepen verlaten de rat: het pijnlijke afscheid van Boris Johnson124 - 95 jaar Jacques Delors81 - Ambassador Peter Wilson: 'No race to the bottom after Brexit'71 - Caroline de Gruyter: 'Brexit maakt Europa sterker' - De EU als het Habsburgse Rijk van onze tijdEpisode 69 - Britse verkiezingen! PG Kroeger over 'the mother of parliaments' (in Dutch)Episode 52 - Hoe premier Mark Rutte premier David Cameron teleurstelde Episode 32 - Churchill on Europe - biographers Andrew Roberts and Felix Klos (in English)Episode 30 - PG Kroeger over Delors en Thatcher (in Dutch)20 - Peter Altmaier (Duitse minister van Economie en Energie) over Nederland in Europa, Brexit en opvolging MerkelEpisode 8 - Pim Waldeck over 'die gekke Britten' en Paul Rem over de Queen (in Dutch)***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:53:37 – Deel 201:22:44 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Wie half februari 2022 had verteld dat Volodymyr Zelensky als held zou worden ontvangen op een top van Europese regeringsleiders, het Europees Parlement en het Amerikaanse congres was uitgelachen. In die dagen zaten Emmanuel Macron en Olaf Scholz in het Kremlin aan een heel lange tafel te soebatten met Vladimir Poetin en wisten de 'realisten' onder de experts en commentatoren heel zeker dat Poetin zou doen wat zij van hem verwachtten: oorlog zou er nooit komen.Nu de Russische inval precies een jaar geleden plaatsvond, doen Jaap Jansen en PG Kroeger een eerste poging tot een bestandopname sinds die zwarte dag in de Europese geschiedenis, 24 februari 2022. Ook omdat we inmiddels veel meer weten van wat die eerste 48 uur nu écht gebeurde. "Ik weet niet of wij elkaar ooit zo nog een keer zullen spreken”, zei de Oekraïense president uit zijn bunker via het scherm tegen de Europese leiders die met spoed bijeenkwamen.***Op sommige podcast-apps kun je niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier***In deze aflevering komt PG in gesprek met Jaap met tien observaties en lessen zoals die nu rondgaan onder kenners en politieke leiders.1] Poetins 'speciale militaire operatie' was en is een door en door ideologische oorlog2] Het in de historie vaak niet zo succesvolle Russische leger zorgde opnieuw voor een fiasco van planning, logistiek, operaties en afwezige exit-strategie3] Europa is aaneengesmeed in plaats van uiteengejaagd en het 'levert'4] Niet alleen overleeft Oekraïne, heeft zijn positie - met Moldavië! - feitelijk zeer versterkt5] De onder president Donald Trump ‘hersendode NAVO’ (dixit Macron) is springlevend en geopolitiek herrezen6] Poetin voert zijn oorlog op tot een cultuurstrijd met heel 'het Westen' tot schrik van andere grote machten7] Wat een Blitzkrieg moest zijn werd ‘Verdun 1916’8] Rusland leunt hierbij op irreguliere bendes en maffiose geweldsstructuren, ook buiten Europa9] Het Westen levert Kyiv stap-voor-stap materiële ondersteuning, nooit meer dan nét genoeg10] Robert Serry had gelijk in Betrouwbare Bronnen 287: 'Poetin beëindigde resoluut elke twijfel aan identiteit en nationale cohesie van Oekraïne.'Daarom zijn voor de periode die nu voor ons ligt in jaar 2 van deze oorlog drie scenario's te voorzien.1] Rusland wintDe 'Verdun-strategie' en tijdrekken daarmee tot de presidentsverkiezingen in Amerika eind 2024 zou Oekraïne kunnen uitputten en reduceren tot een vazalstaat. Moldavië is dan eveneens verloren. En hun toekomstige lidmaatschap van EU en NAVO helemaal. Een Trump-achtige president zal dan een deal sluiten met het Kremlin.2] Oekraïne houdt stand en herwint initiatiefZelensky weet hoe hij winnen wil. En dat hij daarmee EU en NAVO voor zich wint, zodat Kyiv sterke veilgheidsgaranties krijgt. Die gelden dan meteen ook voor Moldavië. Onzeker blijft of 'het Westen' een militaire winst aandurft die tot een Kremlincollaps zou leiden.3] Verdun wordt PanmunjeomEen patstelling aan de fronten - zoals in de Eerste Wereldoorlog - kan een bevroren conflict opleveren dat zeer negatief uitpakt voor Europa en Kyiv. Amerika ziet dan liefst Oekraïne als een stekelvarken dat Rusland voorgoed afschrikt. Een soort Zuid-Korea. Zo'n uitkomst zou zelfs gunstig kunnen uitpakken voor een herverkiezing van Joe BidenJaap en PG wijzen op de meest recente, sterk symbolische speech van Poetin die zo’n conflict als de opmaat naar een soort 'Minsk 3 Akkoord' en ‘n overwinning op het Westen schetst. Die hield hij in het voormalige Stalingrad bij de viering van de tachtigste verjaardag van de capitulatie van Hitlers zesde Leger. Dit betoog is net zo veelzeggend als zijn roemruchte tv-rede van 23 februari 2022, die we analyseerden in Betrouwbare Bronnen 253.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door de Europese Unie en met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show!Heeft u belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Dat zou helemaal mooi zijn! Stuur voor informatie een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl***Verder lezenZelensky's vredesplanHubert Smeets - Eén jaar oorlog: de realistische school moet eens in de spiegel kijken***Verder kijkenPoetin - Toespraak tot de Münchenconferentie in 2007Poetin - Toespraak: tachtig jaar na Stalingrad***Verder luisteren313 - Zweden, land met een roemruchte geschiedenis, wordt op 1 januari EU-voorzitter279 - Jaap de Hoop Scheffer over Poetin, Oekraïne, de NAVO en de toekomst van de EU276 - 30 jaar politiek, 16 jaar bondskanselier en de hond van Poetin: Angela Merkel blikt terug272 - Dankzij Poetin: nu écht intensief debat over de toekomst van Europa267 - Hoe je tijdens de oorlog de Oekraïense economie overeind houdt - een gesprek met Caspar Veldkamp265 - Toetreding tot de NAVO, de reuzensprong van Finland260 - De toesprakentournee van Volodimir Zelenski en de worsteling van de SPD met de erfenis van Brandt en Schröder257 - Het machtige Rusland als mythe: hoe 'speciale militaire operaties' een fiasco werden256 - Na de inval in Oekraïne: 'Nu serieus werk maken van Europese defensiesamenwerking'254 - Frank Heemskerk: dineren met Poetin, bij de Wereldbank Oekraïne helpen opbouwen en nu Europa economisch versterken253 - Poetins bizarre toespraak: hoe de president de geschiedenis van Oekraïne herschrijft252 - Guy Verhofstadt over Oekraïne, Rusland en zijn ontluikende vriendschap met Poetin, die plots voorbij was248 - Oekraïne en de eeuwenoude vriendschap tussen Duitsland en Rusland244 - Frans Timmermans over onder meer Rusland en Oekraïne236 – Václav Havel, de dissident die president werd211 - De ondergang van de Sovjet-Unie: de Coup tegen Gorbatsjov200 - De Heerser: Machiavelli's lessen zijn nog altijd actueel188 - De ondergang van de Sovjet-Unie: 1991, het jaar waarin Gorbatsjov in de afgrond staart en Poetin gemeenteambtenaar wordt21 - Poetins rolmodel Tsaar Nicolaas I19 - Anne Applebaum: Poetin en de destabilisering van het Westen***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:39:57 – Deel 201:20:00 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

"Een van de begaafdste politici van na de oorlog", noemde Dries van Agt hem. Hij is ook een van de meest tragische. Het leven van Willem Aantjes van 1923 tot 2015 was ook het verhaal van Nederland in de 20e eeuw, met zijn hoogtepunten en dieptepunten. En met toekomstvisioenen en doem uit het verleden. Honderd jaar na zijn geboorte duiken Jaap Jansen en PG Kroeger in Aantjes' leven en werk en veel verrassende, weinig bekende aspecten ervan.***Op sommige podcast-apps kun je niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier***Willem Aantjes groeide op in een streng-calvinistisch milieu in jaren van voorspoed waaraan met de crisis van de jaren ‘30 en de Tweede Wereldoorlog en de bezetting een ruw einde kwam. De jonge Aantjes werd in Duitsland tewerkgesteld en stapelde fout op fout om maar terug naar huis te kunnen. Hij zou zijn weinig heldhaftige acties jarenlang verhullen. De wederopbouwjaren waren ook bij Aantjes jaren van ontplooiing en ambitie. Hij maakte flink carrière in 'de polder' (hij werd secretaris van de bouwwerkgevers) en kwam in 1959 de Tweede Kamer in voor de ARP. Die nog lang zeer conservatieve calvinistische partij kon wel wat fris jong talent gebruiken. Een heftig conflict - zowel met het kabinet als binnen zijn partij - bood hem ineens politieke kansen. Het kleurrijke verhaal van die 'jenevercrisis' bleek ook het begin van een nieuwe fase van dynamiek en grote veranderingen in de jaren zestig.De conservatief Aantjes werd in die periode gegrepen door de nieuwe tijdgeest. Omwentelingen in de kerken en toenemende Europese samenwerking hadden diepgaande invloed op de 'confessionelen' in ons land. Aantjes werd nu veel meer dan alleen de deskundige van het beleid ter bestrijding van de nijpende woningnood. Nieuwe kansen en rollen leidden ertoe dat hij een plaats kreeg in de top aan het Binnenhof. En daarmee kreeg Aantjes een sleutelrol bij zowel de komst van het kabinet-Den Uyl als in de partijvernieuwing die leidde tot de komst van het CDA.Het beeld van de rol van Willem Aantjes in die jaren zit vol misverstanden. Jaap en PG pellen die een voor een af.Zo was hij beslist vóór dat nieuwe CDA, maar merkte te laat dat hij de greep op het proces verloor. Zo ging zijn fameuze 'Bergrede' helemaal niet over dat deel van het Evangelie van Mattheüs. En hij was niet tegen een katholiek als CDA-leider, maar stimuleerde zelfs dat Ruud Lubbers de eerste lijsttrekker zou worden. Bij al die politieke acties was Aantjes' scherpe inzicht en machtsinstinct steeds een cruciale factor.Dat bleek ook toen hij na de verkiezingen van 1977 als eerste zag welke kansen en dreigingen nu opdoemden. De PvdA gooide de eigen glazen in en Aantjes kwam terecht op de machtige plek van chef van de grootste regeringsfractie, het CDA. Ook daarover bestaan veel misverstanden. Hij was in die rol allerminst een soort linkse activist, maar bleek een zeer gedegen aanvoerder en opnieuw een politiek dier.Hoe het oorlogsverleden hem op 6 november 1978 inhaalde en hoe hij ondanks de foutief gebleken beschuldigingen door directeur Loe de Jong van het Rijksinstituut voor Oorlogsdocumentatie (het huidige NIOD) geen weg meer terug vond, maakt Aantjes een tragisch mens. Zijn politieke leerling Ruud Lubbers nam het over en daarmee startte een nieuw politiek leiderschap wat hem al snel zou doen vergeten.PG vertelt hierbij uit eigen belevenis hoe Aantjes enkele jaren later met het CDA op bezoek in Berlijn nog altijd geplaagd werd door vele onverwerkte emoties en herinneringen. En ook daarin was zijn leven er echt een van iemand in ons land van zijn generatie.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show!Heeft u belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Dat zou helemaal mooi zijn! Stuur voor informatie een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl***Verder lezenPG Kroeger en Jaap Stam - De rogge staat er dun bij. Macht en verval van het CDA 1974 - 1998Jan Dirk Snel - Willem Aantjes en Zes Werken der Bramhartigheid***Verder kijken6 november 1978: De zaak-AantjesBuitenhof: Dries van Agt en Willem Aantjes (1999)Netwerk: gesprek met Willem Aantjes (2003)Recht van spreken: Elles de Bruin praat met Willem Aantjes (2013)***Verder luisteren325 - De mythe van Joop den Uyl; het spookbeeld van Mark Rutte307 - Tien wetten waaraan een succesvolle fractievoorzitter moet voldoen261 - Mariëtte Hamer en de kunst van het voorzitten - een masterclass212 - Het CDA zoekt zichzelf, Richard van Zwol en Pieter Jan Dijkman wijzen de weg195 - PvdA en CDA: ooit dominante machtspartijen, nu grote verliezers. Hoe komt dat? En hoe nu verder?153- Het CDA en de tand des tijds164 - Dries van Agt 90 - Eigenzinnig politicus, paradijsvogel, wereldburgerBB 161 - Hans van Mierlo, een politieke popster149 - De zeven levens van Abraham Kuyper, een ongrijpbaar staatsmanBB 127 - De geheime politieke memoires van Ruud LubbersBB 119 - Elke machtsoverdracht in het CDA is een drama113 - De Jaren '20 als wenkend perspectief110 - Overleggen in crisistijd: Hans de Boer en Han Busker, voorzitters van de Stichting van de Arbeid105 - 75 jaar bevrijding: Dagelijks leven in Nazi-DuitslandBB 64 - Wim Kok, een leven op eigen kracht - gesprek met biograaf Marnix KropAfl. 55 – PG: de geboorte van het Poldermodel43 - Liberaal denker Witteveen34 - 140 jaar Anti-Revolutionaire Partij01 - D66 moet linkser, vindt oud-partijleider Jan Terlouw***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:46:52 – Deel 201:47:41 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Even was Mark Rutte - die geen partijleider van de VVD wil heten - de chef woordvoering der liberalen. Hij opende de campagne voor Provinciale Staten 2023 met een dringende waarschuwing tegen een groot gevaar. De kiezer moest beducht zijn voor de wederkomst van Joop den Uyl!Nu stierf deze - veel te vroeg – al in 1987. Wat bedoelt Rutte? Jaap Jansen en PG Kroeger duiken in de diepere roerselen van Ruttes schijnbare paniek. Over beeldvorming, mythologie en nuchtere feiten.Duidelijk is dat Rutte een weloverwogen zet doet met deze waanvoorstelling. Sterker nog, het is een gouwe ouwe! Al in 2012 voerde hij op precies dezelfde wijze campagne. Het is een kopie van Hans Wiegel in 1972 en die plagieerde op zijn beurt weer VVD-oprichter Pieter Oud uit de campagne van 1959.***Op sommige podcast-apps kun je niet alles lezen. De complete tekst met verwijzingen vind je altijd hier***Duidelijk is dat de VVD poogt net als in 2012 hiermee haar positie als grootste partij vast te houden, zodat Rutte aan alle andere partijen een desillusie uitdeelt en zijn handen nog meer vrij maakt om te 'dealen'. Ook over zijn eigen politieke toekomst!Daarbij schat hij in dat zo’n Uyliaanse hersenschim hem geen windeieren zal leggen. De VVD schetst een duistere dreiging van linkse hobby’s van ‘wokisme’, klimaatdrammerij en belastingverhoging voor ‘de hardwerkende Nederlander’ door een logge verkwistende overheid, geleid door potverteerders.Hoe zat het werkelijk met Joop den Uyl en zijn tijd. Hoe erg was Nederland eraan toe onder het bewind van deze legendarische politicus?Vreselijk links?Nou nee. Uit zijn plannen voor een redesign voor een economisch bloeiend Amsterdam tot zijn liefde voor poëzie en van zijn gereformeerde herkomst tot zijn door Nixon zeer gewaardeerde geheime hulp aan Israël en oog voor stevige defensie-uitgaven komt een ander beeld naar voren. Radicaal-links schold Den Uyl zelfs uit voor 'Joop Atoom'! En het Huis van Oranje blijft hem eeuwig dankbaar.Een verkwistende potverteerder?Nou nee. Hoe 'Ome Joop' de energiecrisis opving staat in verbluffend contrast met hoe Rutte recent aan de slag ging. En tegen geen kabinet en beleid is door de vakbonden zo heftig gestaakt als tegen dat van Den Uyl. En in de VVD-kabinetten voor en na Den Uyl steeg de staatsschuld veel hoger!Een drammerige wokist dan?Wie? Joop Den Uyl? De man die feminisme maar lastig vond, sigaren rookte, ouderwets dacht over onderwijs en opvoeding en voor Rutte een voorbeeld werd hoe op te treden als staatsman in crisistijd.En trouwens, als de liberale premier in zijn schaarse vrije tijd ergens van kan genieten, dan zijn het wel de oude opnamen van het vuur en vernuft waarmee Den Uyl in debatten te werk ging. Hij kan ze niet vaak genoeg zien!***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show!Heeft u belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Dat zou helemaal mooi zijn! Stuur voor informatie een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl***Verder lezenRutte kraakt ’linkse wolk’: ’Dat zou slecht nieuws zijn voor de hardwerkende Nederlander’Peter Kanne – Fusie! Als PvdA en GroenLinks hun idealen serieus nemenAnet Bleich - Joop den Uyl 1919-1987, dromer en doordouwerDik Verkuil – De gedrevene, Joop den Uyl 1919-1987Pieter Sijpersma – Hans Wiegel, de biografie***Verder kijkenDen Uyl en Wiegel in debat in Groningen (1972)***Verder luisteren310 – Nu 40 jaar geleden: Lubbers premier en de polder sluit historisch Akkoord van Wassenaar217 - Kabinetsformatie 2021: Wordt Rutte IV het tweede kabinet-Den Uyl?213 - Van Agt/Den Uyl/Terlouw (1981), de verschrikkelijkste kabinetsformatie ooit193 - Kabinetsformatie 2021: Mark Rutte en de slijtage van zijn leiderschap180 - Kabinetsformatie 2021: Hoe Mark Rutte de eenzaamste man van het Binnenhof werd195 - PvdA en CDA: ooit dominante machtspartijen, nu grote verliezers. Hoe komt dat? En hoe nu verder?170 - Waarom linkse samenwerking altijd weer mislukt123 – Hoe de PvdA in de greep kwam van het neoliberalisme88 - Leven en werk van onderwijsvernieuwer Jos van Kemenade87 - PG Kroeger: Het tragische laatste jaar van kabinetten70 - 'Voorzitter, het is Kafka!' - PG Kroeger over leven en werk van Franz KafkaAfl. 64 - Wim Kok, een leven op eigen kracht - gesprek met biograaf Marnix KropAfl. 09 - Special: leven en werk van Wim Kok***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:58:57 – Deel 201:44:28 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Joe Biden investeert in de VS $120 miljard alleen al in het basisonderwijs. Ursula von der Leyen komt voor de Europese Unie met een groot pakket in ‘Jaar van de vaardigheden’. De tekorten aan talenten voor de arbeidsmarkt zijn niet alleen in Nederland nijpend en oplossen kan ook niemand dat in zijn eentje. Een stevige sessie van het Platform Talent voor Technologie met experts en beslissers uit bedrijfsleven, onderwijs en bestuur verdiepten zich in De Loods in Rijswijk in de beste aanpak. Jaap Jansen en PG Kroeger praten met een aantal van hen.***Op sommige podcast-apps kun je niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier***Beatrice Boots vertelt hoe zij met haar Platform Talent voor Technologie fors inzet op meer technisch talent, meer opleiding en het bijspijkeren daarvan met sterke combinaties van scholen en bedrijven in de regio. Daarin wordt ook het Nationaal Groeifonds actief aangesproken, zowel voor innovatief beroepsonderwijs als nu voor extra inzet in het basis- en voortgezet onderwijs voor alle leerlingen. Bovendien komt minister Rob Jetten (Klimaat en Energie) binnenkort met een groot pakket voor opleidingen gericht op duurzaamheid en de energietransitie: het Actieplan Groene en Digitale Banen.Vanuit ASML, waar ze megamachines maken om microchips mee te kunnen fabriceren, vertelt Paul Simmeren hoe dit bedrijf in Brainportregio Eindhoven en zelfs internationaal zich inzet om leerlingen en docenten voor de nieuwste ontwikkelingen in technologie te enthousiasmeren. Want hij benadrukt dat aandacht en aantrekkingskracht daarvan meteen aan de basis moet beginnen.TU Delft student Meinke van Oenen bewijst dat. Hoe zij onverwacht door de technische vonk werd aangeraakt en dat nu met collega-studenten als Jonge Bruggenbouwers wil bewerkstelligen bij anderen - ook en juist naar beleidsmakers - is fascinerend. Docent Ben Snoeijs (Associate Degrees Academie Roosendaal) wordt daar als 'techniekmaker' die minder geijkte manieren inzet om jongeren en ouders te enthousiasmeren blij van. Hij ziet dat grote groepen jongeren niet bereikt worden met de kansen die techniekkennis en -banen in ruime mate bieden. Voor meisjes, vrouwen en mensen met een migratie-achtergrond ligt in techniek en technologie nog een wereld te wachten.Jaap en PG diepen de verhalen van Paul Simmeren, Menke van Oenen en Ben Snoeijs verder uit met met Eppo Bruins, voorziter van de Adviesraad voor Wetenschap, Technologie en Innovatie. Voor hem is het essentieel is dat mensen naast noodzakelijke 'algemene vaardigheden' ook de waarde van een echt 'vak' ontdekken en zich in de vaardigheden die daarbij horen bekwamen en blijven ontplooien. Ongebruikelijk scherp hekelt hij de verlamming in 'Den Haag' bij het maken en duidelijk overbrengen van grote maatschappelijke en politieke keuzes. Want een krachtige ambitie voor ons land is nu nodig om iedereen uit te dagen daar met haar en zijn talent echt aan bij te dragen.Marjolein ten Hoonte van Randstadgroep publiceerde onlangs juist daarover een boek (Kunnen we het even over werk hebben?) en zij gaat met Bruins in discussie. Zij wijst erop dat veel van de nu bij jongeren populaire banen en functies door nieuwe technologische ontwikkelingen zullen verdwijnen. Bruins noemt een aantal grote studierichtingen in HBO en WO daarom weinig zinvol voor de arbeidsmarkt: psychologie, bestuurskunde en heel wat algemene economische opleidingen. Maar het debat hierover durft de politiek nog niet aan, zegt hij.Pieter Moerman van Platform talent voor Technologie (en oprichter van Katapult) kijk intussen ook naar Europa, want het tekort aan talent kan alleen met krachtenbundeling aangepakt worden. In dit Europees Jaar van de Vaardigheden vindt op 26 en 27 september in Nederland een Europese conferentie plaats waarin 'maximaal leren van elkaar' centraal staat.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door Platform Talent voor Technologie en met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show!Heeft u belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Dat zou helemaal mooi zijn! Stuur voor informatie een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl***Verder luisterenIn september 2021 besteedde Betrouwbare Bronnen voor het eerst een hele aflevering aan het tekort aan technisch geschoolde arbeidskrachten: 216 - Crisis op komst: Nederlandse economie loopt vast door tekort aan technisch geschoolde arbeidskrachtenEn deze afleveringen hebben ook een link met wat we nu bespreken:310 – Nu 40 jaar geleden: Lubbers premier en de polder sluit historisch Akkoord van Wassenaar278 - Frans Leijnse over de belabberde staat van ons onderwijs en hoe je dit oplost201 - Het geheim van het hbo-succes199 - Kabinetsformatie 2021: Olof van der Gaag en de snelle overgang naar duurzame energie192 - Kabinetsformatie 2021: Het gaat over hun toekomst: jongeren voor het eerst aan tafel in de formatie183 - Samen slimmer worden: het Leidse kennisecosysteem als aanjager van duurzame groei130 - Joost Korte, een Nederlander aan de top van 'Het sociaal Europa'88 - Leven en werk van onderwijsvernieuwer Jos van Kemenade79 - 'Nederland is nog steeds ziek': Hans Borstlap over zijn ingrijpende plannen voor de arbeidsmarkt78 - Roberto Viola: Shaping Europe's Digital Future59 - Ank Bijleveld, minister in een onveilige wereld met te weinig geld voor Defensie31 - Jamie Shea on NATO and cyber warfare***Tijdlijn00:00:00 – Deel 1 (Introductie en Beatrice Boots)00:18:42 – Deel 2 (Paul Simmeren, Ben Snoeijs en Meinke van Oenen)01:00:00 – Deel 3 (Eppo Bruins en Marjolein ten Hoonte)01:36:12 – Deel 4 (Pieter Moerman)01:43:50 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

“Als de mensheid bestond uit engelen was er geen staat nodig.” Die wijsheid van founding father van de Verenigde Staten van Amerika, James Madison, houdt emeritus hoogleraar bestuurskunde Paul Frissen regelmatig zijn studenten voor. De decaan van de Nederlandse School voor Openbaar Bestuur (NSOB) diept dit uit in zijn nieuwe boek De integrale staat. Kritiek van de samenhang en praat erover met Jaap Jansen en PG Kroeger. Want als mensen geen engelen zijn, kan de overheid evenmin onfeilbaar zijn.***Op sommige podcast-apps kun je niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier***Toch willen burgers dat die overheid vervuld is van nobele, oprechte en eerlijke activiteiten, geen fouten maakt en zowel kleurenblind is als gericht op de zorgen en belangen van eenieder individueel. De gedachte dat de overheid bij grote vraagstukken een 'integraal beleid' en ‘een sluitende aanpak’ moet hebben is dan ook niet zo vreemd. Het valt Frissen op hoe alles waar begrippen als 'integraliteit', 'samenhang' en 'coherentie' aan verbonden worden als vanzelf een positieve klankkleur krijgt.Beleidsplannen moeten alle mogelijke factoren, risico's en oorzaken van problemen onder de loep nemen en in hun samenhang aanpakken en oplossen. Frissen stelt dat die pretentie te hoog gegrepen is. Daarom leidt dit bij burgers steeds weer tot teleurstelling en argwaan.Van het 'Potvis-protocol' en de evaluatie daarvan die tot verdere detaillering en verfijning moest leiden tot de strijd tegen 'Bulgarenfraude' die de basis legde voor de toeslagenellende. Frissen ziet deze wijze van denken overal in politiek en bestuur opdoemen. Goede bedoelingen zijn in het openbaar bestuur veel vaker een oorzaak van problemen dan kwade wil en opzet.Daar komt nog bij dat van de overheid wordt verwacht dat zij zowel ruimte biedt aan diversiteit in de samenleving als zorgt voor inclusiviteit en gelijke behandeling. Frissen betoogt met tal van voorbeelden dat die ambities elkaar vaak in de weg zitten of uitsluiten. “Wie moeite heeft met de weigering van de aanvoerder van Feyenoord Orkun Kökçü om een regenboogband te dragen, toont juist voor die uiting van diversiteit geen respect en is weinig inclusief”, zegt Frissen. Als je maatwerk wilt, moet je niet klagen als er een grote variëteit ontstaat in de wijze waarop overheden met burgers omgaan.Uitdagend laat Frissen zien hoe bij dit streven naar samenhang en inclusiviteit de Nederlandse verzuiling burgers veel te bieden had. Hij had als PvdA'er daarbij zelfs veel sympathie voor de relativering die Dries van Agt liet klinken over de 'de goede bedoelingen in de politiek'. Het leidde nog net niet tot zijn PvdA-royement, zegt hij ironisch. “Je moet altijd beseffen dat we onvolmaakt zijn; zondig. Van Agt begreep dit. Joop den Uyl vond dat verschrikkelijk, want de wereld moest heel worden gemaakt.”Frissen wijst erop dat 'absolute waarheden' bij de omgang met macht aan de basis liggen van de ergste regimes. Hij roemt daarom 'de schoonheid van het compromis' omdat dit effectief handelen in een rechtsstaat mogelijk maakt zonder dat burgers hun opvatting of principes hoeven te verloochenen. De uitoefening van macht is in zo'n samenleving per definitie tijdelijk van aard. Zodat ook compromisoplossingen regelmatig kunnen worden vervangen door nieuwere.Politiek moet echte strijd durven zijn. Strijd over beginselen en ideeën en niet louter een technische afweging over wat de meest optimale mechanismen zijn. Frissen is dan ook weinig gelukkig met de neiging maatschappelijke vraagstukken te 'depolitiseren' tot technocratische oplossingen. “Populisten begrijpen beter dan traditionele politici dat politiek een symbolisch discours is; geen beleidsmachine.”Technocratische oplossingen ontkennen bovendien dat het leven 'tragisch' kan zijn - onvolmaakt en nooit onfeilbaar. En die neigen er toch een beetje naar engelen te willen fabriceren.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show! Als vriend van de show kun je meedingen naar een exemplaar van het boek van Paul Frissen.Heeft u belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Stuur voor informatie een mailtje aan: adverteren@dagennacht.nl***Verder lezenPaul Frissen. De integrale staat. Kritiek van de samenhang (Boom) (zie hier ook zijn boeken De staat van verschil, De fatale staat, Het geheim van de laatste staat en Staat en taboe)Paul Frissen - Afscheidsrede, Tilburg University (november 2022)***Kijktip van FrissenThe Young Pope (Netflix) (2016)The New Pope (HBO Max) (2020)VPRO Tegenlicht: Kloofdichters (2023)***Verder luisteren320 – Politieke onmacht in het digitale tijdperk226 - In het oog van de orkaan: Roel in 't Veld over wat er mis is met politiek en bestuur222 - Na de kindertoeslagaffaire. Hoe Nederland rechtsstaat en democratie kan verbeteren. Gesprek met Richard Barrett van de Venetië Commissie210 - Kabinetsformatie 2021: Herman Tjeenk Willink over het verval van de democratische rechtsorde208 - Max Weber: wetenschap als beroep en politiek als beroep200 - De Heerser: Machiavelli's lessen zijn nog altijd actueel191 - Kabinetsformatie 2021: Hoe krijgen we de balans terug in de trias politica? De Kamer kan zelf al heel veel doen!167 - Lilian Marijnissen: 'Alleen met een grote SP verandert er echt wat'162 - Pieter Omtzigt over macht en tegenmacht147 – De kindertoeslagaffaire: het ging al mis bij de wetgeving120 - Roel Bekker: Waarom bij de overheid dingen zo vaak fout gaan68 - De kindertoeslagaffaire: hoe de Belastingdienst willens en wetens duizenden ouders dupeerde57 - Alexis de Tocqueville41 - Klaas Dijkhoff over de VVD27 - Rob Jetten wil muren slopen12 - Uri Rosenthal***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:48:51 – Deel 201:34:42 – EindeZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

In de geschiedenis van Duitsland en de wereld was 30 januari 1933 een fatale dag. Negentig jaar later beseffen we dat eens te meer. Jaap Jansen en PG Kroeger duiken daarom in aanloop, nasleep en mythen van de dag dat Adolf Hitler rijkskanselier werd.***Op sommige podcast-apps kun je niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier***De leider van de NSDAP was door de president van de Duitse Republiek, Paul von Hindenburg, al twee keer eerder gevetood voor de post van kanselier. De oude generaal keek neer op deze Weense bohémien en wenste hem geen moment ernstig te nemen. PG wijst op de dubbele ironie van de benoeming van 30 januari: die kon er alleen komen doordat de NSDAP koos voor een 'legaliteits-tactiek' binnen de republikeinse democratie en dankzij een onverwachte nederlaag van deze partij.Zo zijn er meer opmerkelijke feiten en misverstanden over die weken, nu negentig jaar geleden. Van een door de nazi’s zelf achteraf vooral gestileerde 'Machtergreifung' was helemaal geen sprake. Die kwam feitelijk pas maanden later. De NSDAP was zelfs in de weken kort voor Hitlers benoeming bijna uit elkaar gevallen. Ook gingen de coalitiepartners van Hitler en de coterie rond de oude president ervan uit dat men hem in enkele maanden politiek gekraakt zou hebben, ‘totdat hij piept’.Wat je ook zelden hoort, is dat Hitler de grondwet van de Weimarrepubliek net zo benutte als zijn voorgangers als kanselier dit deden. Allemaal keurig volgens de regels. Sterker nog, het Derde Rijk was de facto gegrondvest op de zeer democratische 'Verfassung' van Weimar uit 1919. Deze bleef formeel geldig tot het einde van het naziregime in 1945. Het regime hield ook 12 jaar lang de belangrijkste minister die men erfde uit de Weimar tijd op zijn post: die van Financiën. Zijn kleindochter is nu opnieuw een sleutelfiguur in de Duitse politiek en opnieuw op extreemrechts.Door de sterke focus in de geschiedschrijving en vele documentaires over de nazi's en hun Führer ziet men veelal de belangrijkste figuur in deze fase over het hoofd en ook diens zeer doordachte strategie. Dat was de hoogbejaarde generaal Paul von Hindenburg. Als rijkspresident hield hij alle touwtjes in handen, want de opeenvolgende kabinetten hadden steeds geen parlementaire meerderheid, ook dat van Hitler niet. Zijn zoon Oskar, enkele reactionaire adellijke lieden en militairen in zijn milieu werden door hem ingezet achter de schermen en probeerden hem te manipuleren.Een opmerkelijk aspect in dit verhaal is de rol van de 'Reichswehr', het leger van de republiek. Dit was vooral loyaal aan Hindenburg en wachtte eigenlijk diens sein af om via een coup de macht te grijpen. Het verhaal van de hoogste generaal Kurt von Hammerstein en zijn hippe dochter is daarbij wel heel avontuurlijk. Hoe kwam Stalin alles te weten wat er in het diepste geheim gebeurde?De paniek rond een vermeende communistische opstand na de brandaanslag op de Reichstag van eind februari gaf Hitler de middelen om zijn tegenstanders van centrumlinks en centrumrechts te intimideren en politiek uit te schakelen. De rol van de latere staatsman van de Bondsrepubliek, Konrad Adenauer, is daarbij opmerkelijk. Ook hier weer ironie: zijn politieke lef en nederlaag in 1933 maakten hem jaren later tot het icoon van een nieuw, vrij en democratisch Duitsland.Een bijzondere rol speelde in die dagen de fractieleider van de SPD, Otto Wels. Hij hield in het laatste vrije debat in de rijksdag de redevoering van zijn leven. Die ging als eerste en laatste saluut aan de vervolgden en als bewijs van moed de geschiedenis in. "Vrijheid en leven kunt u ons ontnemen, onze eer niet!"Januari 1933 heeft ons veel te leren, ook negentig jaar later. President Richard von Weizsäcker zei het later zo: "De Duitse democratie ging niet ten onder doordat er te veel extremisten waren, maar te weinig democraten."***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show!Heeft u belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Dat zou helemaal mooi zijn! Stuur voor informatie een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl***Verder lezenPatrick Dassen - De Weimarrepubliek Volker Ullrich - Adolf Hitler, opkomst en ondergangWolfram Pyta - Hindenburg, Herrschaft zwischen Hohenzollern und HitlerWolfram Pyta - Hitler, der Künstler als Politiker und Feldherr. Eine HerrschaftsanalyseHans Magnus Enzensberger - De eigenzinnigheid van Hammerstein ***Verder luisteren314 - Prins Heinrich XIII en het verlangen naar een autoritair Duisland286 - Extra zomeraflevering: PG tipt boeken! (Hitlers heldin, de zus van Nietzsche)248 - Oekraïne en de eeuwenoude vriendschap tussen Duitsland en Rusland239 - 2022: het jaar van Oranje, Wannsee en de opkomst in Europa van jonge, nieuwe leiders208 - Max Weber: wetenschap als beroep en politiek als beroep152 - De 19e-eeuwse wortels van Forum voor Democratie135 - 30 jaar Duitse eenheid: Carlo Trojan, de Nederlander die meeonderhandelde113 - De Jaren '20 als wenkend perspectief105 - 75 jaar bevrijding: Dagelijks leven in Nazi-DuitslandAfl. 101- 75 jaar bevrijding: De laatste dagen van Franklin D. RooseveltAfl. 65 - 'Vroeger was alles beter', nostalgie als strategie en politiek wapen (de rede van Richard von Weiszäcker)BB 53 - De viering van 40 jaar Deutsche Demokratische Republik47 - Adenauer, de 1e KanzlerBB 42 – Merkels vertrouweling Elmar Brok: 40 jaar Europese geschiedenis***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:50:02 – Deel 201:29:37 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

In de Sorbonne en het Palais Bourbon huldigden op 22 januari 2023 de Franse en Duitse regering met een plechtige verklaring het vriendschapsverdrag dat hun staatslieden Charles de Gaulle en Konrad Adenauer precies zestig jaar eerder sloten. Alles was geprobeerd om een narrige sfeer, botsingen en wederzijds onbegrip te voorkomen. Maar de scherpe tegenstellingen en verzuurde verhoudingen tussen president Emmanuel Macron en bondskanselier Olaf Scholz konden maar moeizaam toegedekt worden. Waarom dit zo is en wat dit betekent voor Nederland, Europa en de oorlog op ons continent verdient dan ook een diepgaande analyse.***Op sommige podcast-apps kun je niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier***Er is openlijk sprake van vervreemding tussen de leidende figuren van beide landen. Jaap Jansen en PG Kroeger noteren welke reeks misverstanden en storingen daartoe hebben geleid. In Betrouwbare Bronnen aflevering 302 (oktober 2022) gaf Bondsdaglid Otto Fricke (FDP) al onomwonden toe dat er ernstige fricties waren. Dat is sindsdien niet veel beter geworden. De Duitse regeringspartners Groenen en FDP vragen zich af wat er in de bondskanselier en zijn SPD is gevaren. Bij pogingen de sfeer op te klaren en tot positieve initiatieven te komen speelt een hier weinig bekende Franse bewindspersoon een cruciale rol. Laurence Boone, de onderminister van Europese Zaken in Parijs, ging direct na de eerste openlijke ruzie op pad en wist de Duitse Groenen-toppers Robert Habeck en Annalena Baerbock voor haar inzet te winnen. Deze lieten allebei ook blijken weinig waardering te hebben voor de aanpak van Olaf Scholz. Ze konden de 'vervreemding' bij Macron wel begrijpen. Ook minister van Economie en Financiën Bruno Le Maire probeert de vriendschap te redden.Terwijl langs deze weg toch nog beweging in de verstoorde verhoudingen kwam, doemden nieuwe conflicten op. Zowel rond het Europese gasprijsplafond als rond de bewapening van Oekraïne botsten Scholz en Macron en stond de bondskanselier uiteindelijk weer alleen. De ondergang van zijn Defensieminister Christine Lambrecht verergerde de toestand extra. Pogingen van de Amerikaanse president Joe Biden om de Duitsers te helpen en nog wat tijd te gunnen leidden tot nog meer gedoe. In Parijs werd tijdens de festiviteiten rond het Élysée Verdrag duidelijk dat Scholz zelfs in zijn eigen coalitie bijna alleen staat.Historisch gezien is deze situatie buitengewoon, onderstreept PG. De traditionele Franse en Duitse rollen lijken ineens omgedraaid nu de oorlog in Oekraïne de landen dwingt positie te kiezen, zowel binnen de Europese Unie als op het wereldtoneel. Scholz lijkt nu warempel meer op De Gaulle en Macron is de Atlanticus. Was tijdens het bewind van Angela Merkel nog duidelijk dat zij in de EU de nummer 1 was -- ook voor Poetin, Xi en Obama - nu is 'het telefoonnummer van Europa' dat van een andere Duitse vrouw: Ursula von der Leyen. Juist zij stemt het beleid zeer nauw af met zowel Macron als Biden. Ook hier lijkt Scholz geïsoleerd.Het bezoek, eerder deze maand, van premier Mark Rutte aan Washington werd door deze ongekende ontwikkelingen medebepaald. Impliciet liet de premier blijken dat hij en zijn minister van Buitenlandse Zaken Wopke Hoekstra op één lijn zitten met Macron. In het Witte Huis werd dit met concrete steunacties aan Kyiv extra onderstreept. Van de hechte band tussen Den Haag en Berlijn uit de jaren van 'Mark und Mutti' is geen sprake meer.De situatie is dan ook een echt Nietzscheaanse 'Umwertung aller Werte' in de Europese politieke verhoudingen. Alles is in beweging. Het ontbreekt er nog aan dat Rutte en Macron de Britten weer teruglokken naar de EU, maar zelfs dat is denkbaar!Worden de Europese verkiezingen in 2024 zo de eerste echt geopolitieke, strategische verkiezingsstrijd op ons continent? Parijs benadrukt ondertussen dat Macron als het om Duitsland gaat - anders dan bijvoorbeeld Helmut Kohl en Francois Mitterrand - niet spreekt ‘in categorieën van trouw en liefde enzo, het is geen romantische kwestie’. L'Amour is passé.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door de Europese Unie en met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show! Vrienden konden in aflevering 320 meedingen naar het boek De Democratie Crasht van Kees Verhoeven. De vijf prijswinnaars worden in aflevering 321 bekendgemaakt.Heeft u belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Dat zou helemaal mooi zijn! Stuur voor informatie een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl***Verder luisteren302 - De Frans-Duitse motor hapert. Gesprek met Bondsdaglid Otto Fricke290 - Bondskanselier Olaf Scholz en de razendsnelle ontwikkeling van de EU276 - 30 jaar politiek, 16 jaar bondskanselier en de hond van Poetin: Angela Merkel blikt terug272 - Dankzij Poetin: nu écht intensief debat over de toekomst van Europa260 - De toesprakentournee van Volodimir Zelenski en de worsteling van de SPD met de erfenis van Brandt en Schröder248 - Oekraïne en de eeuwenoude vriendschap tussen Duitsland en Rusland240 - Het Franse EU-voorzitterschap als uitdaging voor Rutte IV233 - Kabinetsformatie 2021: Otto Fricke over de Europese ambities van de nieuwe Duitse regering218 - Angela Merkel, een bijzondere bondskanselier - gesprek met biograaf Ralph Bollmann124 - 95 jaar Jacques Delors109 - Mathieu Segers: Sterke lidstaten maken Europa sterk107 - Jean Monnet, de vader van Europa45 – De liefdesbrieven van Francois Mitterrand35 - Charles De Gaulle28 - De relatie Nederland-Frankrijk***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:37:13 – Deel 201:23:19 – EindeZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Het digitale tijdperk heeft ons veel gebracht, maar de economische giganten erachter zijn moeilijk te temmen. Ook de politieke cultuur zelf is door de digitalisering veranderd – en niet ten goede. Nog even en de democratie crasht, waarschuwt oud Tweede-Kamerlid Kees Verhoeven in deze aflevering van Betrouwbare Bronnen.***Op sommige podcast-apps kun je niet alles lezen. De complete tekst met verwijzingen vind je altijd hier***De overheid krijgt geen grip op big tech-monopolies, datalekken en privacyschandalen. Intussen raakt de politiek oververhit, schrijft Kees Verhoeven in zijn nieuwe boek De democratie crasht, politieke onmacht in het digitale tijdperk. Naar aanleiding van dat boek praat Jaap Jansen met het oud D66-Kamerlid. Digitalisering en democratie gaan niet goed samen. Hoe komt dit en hoe lossen we het op?Verhoeven praat uit eigen ervaring. Als politicus werkte hij aan wetgeving waar hij soms behoorlijk wat mee bereikte, maar soms ook niet. En sommige dingen doorzag hij pas later. Hij twitterde zich een ongeluk en was zeer aanwezig in media. Maar - zoals steeds meer Kameleden en bewindslieden overkomt - hij raakte overwerkt en besloot na elf jaar de politiek te verlaten.Door te vertellen over zijn ervaringen wil hij zijn opvolgers – Kamerleden uit alle politieke stromingen – helpen de digitale wetten beter te doorgronden. En hij heeft een lijst met tips om de politieke cultuur afscheid te laten nemen van de giftige bijverschijnselen van digitalisering.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show!Als vriend kun je meedingen naar een exemplaar van het boek van Kees Verhoeven. Met dank aan uitgeverij Business Contact.Heeft u belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Dat zou helemaal mooi zijn! Stuur voor informatie een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl***Verder lezenHet boek van Kees Verhoeven***Verder luisterenWaarom je nerdfluisteraars nodig hebt bij de overheid - Volkskrant-podcast Stuurloos: Kustaw Bessems met Bert Hubert297 - De kwestie-Arib en de Tweede Kamer als prettig gestoorde anarchie255 - Gemeenteraadsverkiezingen 2022: hoe de Tweede Kamer kan leren van de lokale democratie249 - Gedrag en omgangsvormen in de Tweede Kamer232 – Kabinetsformatie 2021: Kan de Kamer haar rol wel aan? En wat te doen met antidemocratische partijen? 191 - Kabinetsformatie 2021: Hoe krijgen we de balans terug in de trias politica? De Kamer kan zelf al heel veel doen!78 - Roberto Viola: Shaping Europe's Digital Future36 - Commissioner Margrethe Vestager on Europe's future31 - Jamie Shea on NATO and cyber warfare***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:47:38 – Deel 201:08:14 – Deel 3 (hoe je de politieke cultuur verandert)01:34:19 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Hij was pas 64. 50 jaar geleden, op 22 januari 1973, stierf de meest tragische president in de Amerikaanse geschiedenis op zijn ranch in Texas. Lyndon Baines Johnson was een politiek genie, hervormer en emancipator, maar ook een schurk en manipulator van de buitencategorie.Diezelfde dag werd in Parijs een vredesverdrag bereikt in de oorlog die hem politiek en menselijk ruïneerde, die in Vietnam. Jaap Jansen en PG Kroeger zoeken in deze aflevering van Betrouwbare Bronnen naar de tragische diepten, epische prestaties, geheimen, mythes en diepe roerselen van deze man, zijn leven en werk. Dat doen zij samen met Jan Paternotte, D66-fractieleider in de Tweede Kamer, maar ook kenner en 'nerd' van de Amerikaanse politieke geschiedenis en bovenal van 'LBJ'.***Ook vanuit Texas is Den Haag niet ver weg. Paternotte kijkt daarom met Jaap en PG ook even terug naar zijn belevenissen met ChristenUnie-leider Gert-Jan Segers die deze week afscheid neemt van de Tweede Kamer. Segers had een complexe verhouding met D66. Hij vertelt over diens tuinhuisje, Segers' droom van een loopbaan als gemeenteraadslid en over écht goed met elkaar praten, ook als je fundamenteel verschilt in je kijk op het leven.Beluister hier Gert Jan Segers in Betrouwbare Bronnen:174 - Regeren is een spijkerbed, zegt Gert-Jan Segers. De ChristenUnie wil opnieuw meedoen, maar de prijs gaat omhoog21 - Gert-Jan Segers (ChristenUnie): 'Er gaat iets stuk in dit land'***Op sommige podcast-apps kun je niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier***Toen president Johnson in januari 1969 het Witte Huis verliet was hij een gebroken man. Hij erkende tegen vrienden dat hij ‘miserable’ was. Met ontembare energie stortte hij zich op zijn 'LBJ Ranch' met de ambitie zijn kippen ‘the finest eggs in the country’ te laten produceren. Het was voor zijn jonge medewerkster Doris Kearns Goodwin vooral heel symbolisch en kenmerkend voor zijn karakter. Ten diepste werd merkbaar dat hij het leven zonder politiek, macht en missie eigenlijk moe was.Als oud-president kreeg hij geen rol en geen respect meer. Hij voelde zich weggejaagd, ook door zijn eigen partij. Maar één keer ging hij nog eens voluit. Jan en PG vertellen over zijn campagne, vlak voor zijn dood, voor een andere iconisch geworden parlementariër, Barbara Jordan, de eerste zwarte vrouw gekozen in de Senaat van Texas, het eerste zwarte congreslid uit Texas en de eerste zwarte vrouw in het Huis van Afgevaardigden uit een zuidelijke staat. Haar triomf en haar kwaliteiten moesten LBJ's legacy zijn. In de laatste speech van zijn leven sprak LBJ dan ook over zijn burgerrechten-erfenis.Geen president wellicht met zulke contrasten van licht en duister, van grootse visie en transformatie van de natie naast bloedvergieten en gewetenloze politieke daden. Jan vertelt over zijn haat tegen Bobby Kennedy en liefde voor zijn 'kids from Cotulla'. PG over zijn liefdesband met Lady Bird en meedogenloosheid naar vele anderen. "Hij ademde, at, dronk en snoof politiek, werd door velen gehaat en had geen hobby's behalve de macht. Tegelijkertijd was hij fascinerend, enorm genereus, kleurrijk en zelfs ook geliefd."De tragiek van zijn dood werd extra navrant door dat moment van de finale vredesregeling in Vietnam. President Nixon liet de kans niet lopen de net gestorven LBJ voor zijn karretje te spannen in de tv-toespraak die de wapenstilstand aankondigde. En dat terwijl hij wist dat ook LBJ wist hoe gewetenloos hij diens eigen pogingen tot vrede had ondermijnd.Betrouwbare Bronnen duikt natuurlijk ook in de worsteling van historici en van Amerika als natie met deze president. Zijn reputatie in de jaren na zijn dood dramatisch slecht. Maar de voorbije vijftien jaar is de renaissance van zijn faam onstuitbaar. Nu 50 jaar later zien we naast LBJ’s fouten en het Vietnamdrama ook hoe hij zijn land fundamenteler veranderde en meer mensen daarin bevrijdde dan weinigen voor en niemand na hem."De Republikeinen zijn nu al vijftig jaar bezig Johnsons 'Great Society' te ontmantelen en al die grote hervormingswetten af te breken," zegt Paternotte. "En dat lukt al decennia niet echt. Ze proberen het in dit Congress opnieuw" Voor elke politicus van nu en hier leert LBJ daarom wezenlijke lessen, die hij én Ronald Reagan beide van hun idool Franklin Delano Roosevelt leerden.Dat is: visionair durven zijn met 'gamechangers' van beleid en dat met ijzeren discipline volhouden. En daarbij de burgers laten merken dat je kunt en moet willen geniéten van politiek en democratie. LBJ zei het zelf zo: "I have this awesome power and I'll let you into a secret. I intend to úse it!"***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show!Heeft u belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Dat zou helemaal mooi zijn! Stuur voor informatie een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl***Verder lezenDe boeken van Robert CaroDoris Kearns Goodwin – Lyndon Johnson and the American Dream***Verder kijkenTV-speech waarin LBJ aankondigt dat hij niet opgaat voor een tweede termijn als presidentLBJ's laatste interview, enkele dagen voor zijn dood, met Walter Cronkite***Verder luisteren298 - De Cubacrisis, dertien dagen die de wereld schokten. En: de angst voor nucleaire catastrofe nu (LBJ kruipt in het brein van Nikita Chroesjtsjov)281 - Fourth of July: Amerika reisgids voor politieke junkies (op reis met Pirmin Olde Weghuis langs LBJ-pelgrimsoorden in Texas)221 - Madam Speaker: de spijkerharde charme van Nancy Pelosi 207 - Zomer 2021: Boekentips van PG! ('Be like LBJ': boek van John Dickerson over 'the hardest job in the world') 202 - 4th of July: Joe Biden in het spoor van LBJ (met Jan Paternotte)185 - De Amerikaanse Burgeroorlog (1): Black Lives Matter en George Floyd, hoe de burgeroorlog op de VS nog altijd zijn stempel drukt150 - De memoires van Barack Obama142 - De smerigste verkiezingscampagnes in de Amerikaanse geschiedenis (De dirtiest of dirty tricks: Nixons 'Vietnam-verraad' in de campagne van 1968)138 - In het voetspoor van Amerikaanse Presidenten in Nederland (met Jan Paternotte)133 - Amerikaanse presidenten: boeken die je volgens PG móet lezen!121 - 4th of July special: Zakenlui als president van Amerika101 - 75 jaar bevrijding: De laatste dagen van Franklin D. Roosevelt95 - Grote speeches in tijden van crisis (deel 2)44 - PG over Franklin D. Roosevelt***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:43:57 - Deel 201:30:34 - Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Jaap en PG wensen de luisteraars van Betrouwbare Bronnen alle goeds en veel inspiratie en geluk in het nieuwe jaar. Om hier meteen een kleine bijdrage aan te geven duikt de eerste aflevering van 2023 in dát verleden dat nu juist dit jaar van bijzondere betekenis zal zijn. Voor de vijfde maal sinds de start van Betrouwbare Bronnen kijken we naar momenten en mensen die in het nu aangebroken jaar herdacht en herinnerd zullen worden.2023 is het jaar waarin zowel twee van de grootste, meest charismatische en boeiendste veroveraars in de wereldgeschiedenis herdacht worden, als een van de ergste trauma's in de Europese historie en de échte start van wat wij nu 'Amerika' noemen. Jaap en PG behandelen de volgende mensen en momenten die nu al hun stempel op dit jaar zetten.***Op sommige podcast-apps kun je niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier*** ·        1948 – 75 jaar Koude OorlogIn 1948 werd duidelijk dat de heerser in het Kremlin bereid was tot gewelddadige ingrepen om zijn macht te vergroten. Met de coup in Praag tegen de Tsjechische democratie en de 'Blokkade van Berlijn' begon de Koude Oorlog tussen Oost en West. De zeer doordachte psychologische tegenzet vanuit Washington DC van dat moment is een beetje vergeten.·        1953 - 70 jaar Stalins dood en de opstand van 17 juniDe ‘vozhd’ sterft midden in een furieuze zuivering en campagne tegen 'kosmopolieten'. Het politburo executeert zijn voorziene opvolger en probeert een collectief bewind. De mensen in de DDR vatten moed en hopen op minder repressie en armoede. Het omgekeerde is hun lot. Hun massale opstand wordt in bloed gesmoord.·        1523 - Baboer verovert india'Tijger' was zijn bijnaam in het Perzisch. Deze afstammeling van Dzjengis Khan en Timoer Lenk had het bouwen van een imperium in zijn DNA zitten. Baboer grondvestte het reusachtige rijk van de Mogol vorsten, Juist nu in deze nieuwe 'eeuw van India' een grote inspiratiebron. Daarbij was hij zó literair begaafd, dat zijn liederen en ballades ook nu nog gezongen worden!·        1923 - 100 jaar 'De Grote Inflatie’164 miljard Reichsmark waren in november nog maar 16,4 pfennig waard. Heel de economie en het financiële stelsel van Duitsland stortte in. Burgers raakten al hun spaargeld kwijt en hun inkomen was niets meer waard. Frankrijk en België grepen met militaire machtsmiddelen in om herstelbetalingen uit te persen. Het is nog steeds een Duits trauma. De Weimar-republiek leek reddeloos verloren. Tot de Mario Draghi van zijn tijd opdook, Charles Dawes.·        1963-1973 - 60 jaar omwenteling in Den HaagDe Tweede-Kamerverkiezingen van 1963 vertoonden een gebruikelijk, klassiek beeld. Nederland leek tevreden en optimistisch. Maar wie beter keek, zag de eerste haarscheurtjes. In de tien jaar die volgden brak een politieke revolutie uit: versplintering, nieuwe partijen, polarisatie. En toen, vijftig jaar geleden, trad Joop den Uyl aan als premier.·        1773 - 250 jaar USANiet de ‘Declaration of Independence' begon de rebellie van de Britse kolonisten tegen het bewind vanuit Londen. Dat deed een groepje ludieke actievoerders in de haven van Boston, eind 1773. Hun Tea Party ging om zeer principiële vragen van democratie en soevereiniteit.·        323 voor Christus - Alexander de Grote sterftNa een feestelijk drinkgelag in Babylon stierf de jonge veroveraar en visionair heerser. Zijn erfenis is geopolitiek, cultureel en historisch over grote delen van de wereld verspreid. Zijn graf lijkt verdwenen, of ligt hij inmiddels opgebaard op een wel heel uitzonderlijke en onverwachte plek?***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show! In deze aflevering worden prijswinnaars bekend gemaakt: acht vrienden die het door hun gewenste boek kado krijgen!Heeft u belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Dat zou helemaal mooi zijn! Stuur voor informatie een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl***Verder luisteren316 - Geheelonthouders en andere epische drinkers in de politiek315 - Vrouw, leven, vrijheid: oorzaken en achtergronden van het straatprotest in Iran. En: de rijke Perzische cultuur314 - Prins Heinrich XIII en het verlangen naar een autoritair Duisland298 - De Cubacrisis, dertien dagen die de wereld schokten. En: de angst voor nucleaire catastrofe nu262 - Waarom India - ook voor Nederland - steeds belangrijker wordt239 - 2022: het jaar van Oranje, Wannsee en de opkomst in Europa van jonge, nieuwe leiders157 - 2021: het jaar van bijzondere verkiezingen, een partijcoup en een opmerkelijke dame van adel113 - De Jaren '20 als wenkend perspectief75 - 2020: het jaar van grote kunstenaars, gruwelijke uitvindingen en bevrijding van tirannie18 - Pieter Omtzigt strijdt tegen corruptie in de Raad van Europa ** PG blikt vooruit op herdenkingsjaar 201913 - Minister Sigrid Kaag over hulp, handel en haar toekomst in D66 * PG Kroeger over liberalen, volkscultuur en Stalin***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:49:25 – Deel 201:35:50 – EindeZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Kerst komt en ook die magische dagen 'zwischen den Jahren', zoals onze oosterburen zo mooi zeggen. Alle reden voor Betrouwbare Bronnen om inspiratie te leveren voor lezen, reflecteren en inspireren met belangrijke nieuwe boeken. Jaap Jansen en PG Kroeger nemen je mee naar de krochten van het Kremlin, het Catshuis van Joop den Uyl en Dries van Agt, het China van Mao en Deng, het Amerika van Donald Trump en het Duitsland van filosofie, politiek en kunst de 19e eeuw.***Op Apple kun je soms niet alles lezen. De complete tekst van de aflevering (en alle voorgaande episodes) vind je altijd hier***Het eerste wat we bespreken is volgens PG de ‘roman van het jaar’. 'Le Mage du Kremlin' van Giuliano da Empoli - nét vertaald bij ons als De Kremlinfluisteraar - is een tour de force van fictie en realiteit, vervlochten in een roman over de pr-adviseur van Poetin. Vadim Baranov, de maker van soaps en experimenteel, absurdistisch theater, en zijn chef, 'Le Tsar', zullen je lang bijblijven. "Die andere wereldleiders, ze behandelen me als een president van Finland. En wat erger is, ze beschouwen Finland tenminste als een geciviliseerde natie."Ten tweede: Grote idealen, smalle marges, het nieuwste monumentale boek onder redactie van Carla van Baalen en Anne Bos van het Centrum voor Parlementaire Geschiedenis over de turbulente jaren 1971 - 1982. Van de nasleep van 'mei '68' en de decennia van de verzuiling tot de no-nonsense van Lubbers en het nieuwe CDA. Met kleurrijk personeel, controverses, incidenten, grote hervormingen en spanningen.‘Ome’ Joop den Uyl. Dries van Agt. Hans van Mierlo. Hans Wiegel. Kruisraketten. Olieboycot. Abortus. Middenschool. Gijzelingen. Bestek ‘81. 50 jaar na dato kijken we anders, maar met empathie en nog steeds gefascineerd naar toen en de lessen voor nu over polarisatie, energieperikelen en angst voor het Kremlin.Ten derde: China na Mao van Frank Dikötter. Het vierde en laatste deel van zijn indrukwekkende tetralogie over Mao Zedong, diens revoluties en chaos en de redding én herlancering van dat grote land door de hoogbejaarde Deng Xiaoping.Dikötter dook in regionale archieven door heel China en kwam zo de werkelijkheid op het spoor, ver weg vaak van de pretenties en propaganda in Beijing. Met een verrassend portret van Oompje Deng als visonair én rode dictator.Ten vierde: 'Confidence Man' én 'The Divider'. Beide portretten en analyses van Donald Trump zijn onmisbaar. Dat eerste van Maggie Haberman – in het Nederlands vertaald als Maskerade Man - om de sluiers die zij oplicht van de jonge, ruige vastgoedman die in New York een ster wil zijn. Ze overtuigt met de complexe vader-zoon verhouding met Fred Trump en helemaal met de ware mentor van 'the Donald', Roy Cohn.Dat tweede van Peter Baker en Susan Glasser is een onthutsend portret van Trump in het witte Huis. Over generaal Mark Milley die koos voor Amerika, desnoods tegen zijn president. Over de zus van Kim. Over wappiegeneraal Michael Flynn. Over Trumps verliefdheid op Erdogan. En over de onversneden haat van Melania voor Ivanka.Tot slot: Marx, Wagner, Nietzsche van Herfried Münkler. Deze drie hebben in de 19e eeuw revoluties in denken, kunst, economie en politiek aangewakkerd die nog vandaag en straks doorwerken. Münkler schetst hoe de contrasten daartussen de opmerkelijke overeenkomsten niet kunnen wegpoetsen. Elk van hen zocht een vorm van 'Totalkunstwerk' en een soort 'Kunst der Zukunft' voorbij de tradities van geloof, politiek en samenleving van hun tijd.  Marx mopperde over Wagner in de horeca. Nietzsche vereerde 'der Meister', maar brak radicaal met hem. Het waarom werkt ook nu nog door! En daarom tot slot het einde van Wagners 'Ring' dat hij componeerde toen Nietzsche hem zijn eerste boek kwam brengen en aan hem opdroeg.***Tijdlijn00:00:00 – Deel 1: De Kremlinfluisteraar00:17:33 – Deel 2: Grote idealen, smalle marges00:34:45 – Deel 3: China na Mao00:48:10 – Deel 4: Maskerademan en The Divider01:10:01 – Deel 5: Marx, Wagner, Nietzsche01:25:15 – Einde ***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show!Heeft u belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Dat zou helemaal mooi zijn! Stuur voor informatie een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl***Nog meer boekentips286 - Extra zomeraflevering: PG tipt boeken!269 - Vijf boeken die je moet lezen om Europa beter te begrijpen259 - De omgevallen boekenkast: leestips van PG!207 - Zomer 2021: Boekentips van PG!133 - Amerikaanse presidenten: boeken die je volgens PG móet lezen!99 - Tips voor thuis: de omgevallen boekenkast van PG!***Verder luisteren (onderwerpen waarnaar in deze aflevering wordt verwezen)314 - Prins Heinrich XIII en het verlangen naar een autoritair Duisland310 – Nu 40 jaar geleden: Lubbers premier en de polder sluit historisch Akkoord van Wassenaar258 - De kille vriendschap tussen Rusland en China253 - Poetins bizarre toespraak: hoe de president de geschiedenis van Oekraïne herschrijft245 - Oompje neemt de trein – de reis die China naar de 21e eeuw bracht225 - Nixon in China: Henry Kissinger's geheime (en hilarische) trip naar Beijing213 - Van Agt/Den Uyl/Terlouw (1981), de verschrikkelijkste kabinetsformatie ooit206 - 'Aardverschuiving': Michael Wolff over Donald Trumps laatste dagen als president. En: zijn bezoek aan Mar-a-Lago170 - Waarom linkse samenwerking altijd weer mislukt164 - Dries van Agt 90 - Eigenzinnig politicus, paradijsvogel, wereldburger88 - Leven en werk van onderwijsvernieuwer Jos van Kemenade58 - PG over 70 jaar China, de Volksrepubliek van Mao, Deng en Xi25 - Hoe China ondanks boycot toch zaken wilde doen met Nederland24 - Ties Dams over Xi Jinping19 - Anne Applebaum over Poetin en de destabilisering van het WestenZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Hoewel hij na een gevaarlijke verkeersmanoeuvre weigerde te blazen stelt FvD-Kamerlid Gideon van Meijeren dat hij geheelonthouder is. Bij de FvD-fractie als geheel is daarvan geen sprake, hebben de schoonmakers en beveiligers van de Tweede Kamer vastgesteld.Voor Jaap Jansen en PG Kroeger aanleiding om een aflevering van betrouwbare Bronnen te wijden aan ‘drank & politiek’ en eens diep in het glaasje te kijken. Niet al te diep natuurlijk!Zo zorgden in ons land de christendemocraten voor een reeks fameuze en minder bekende innemers van allure. Geliefd en doortastend was Fons van der Stee, pikant was 'de thee-Van der Stee'. Een potje met bruin vocht en Pickwickzakje stond naast hem tijdens overleggen en debatten, maar in plaats van thee zat er Glenfiddich in. Berucht was ook hoe Defensieminister Roelof Kruisinga de mist in ging door zijn drankprobleem.De linkerzijde liet zich evenmin onbetuigd. PG vertelt over de terreinknecht van sportclub VOC in Rotterdam en diens wekelijkse klusje voor PvdA-burgemeester en voetbalcrack Bram Peper. D66-leider Hans van Mierlo was net zo'n geheelonthouder als het FvD-Kamerlid, zo blijkt uit een observatie van Jaap en zijn liefde voor de wijn verbond zich met een van zijn vele amoureuze avonturen.Maar ook buiten ons land zien we epische drinkers. Bijvoorbeeld de man die nog heel even chef was van de DDR, Egon Krenz. De aller kleurrijkste is een Waals socialist, Michel 'Papa' Daerden. Zijn rijk besprenkelde ministeriële speech - in perfect Nederlands - tot de Belgische Senaat over de aanpak van het pensioenvraagstuk is er een voor de eeuwigheid. Geen wonder dat hij bij de kiezers in Luik een stemmenkanon was. Geen wonder ook dat hij uiteindelijk toch roemloos ten onder ging.Ook onder de groten der aarde waren stevige innemers. Winston Churchill natuurlijk! Een beetje sneu was president Richard Nixon. Hij kon zo slecht tegen alcohol dat je op de beruchte tapes van zijn avondlijke gesprekken in het Witte Huis goed hoort wanneer hij in de olie was. Het probleem was dat Nixon graag een man van de wereld wilde zijn, maar dat nimmer werd.Echt episch consument van sterke drank was natuurlijk de eerste president van het democratische Rusland, Boris Jeltsin. De rij incidenten werd allengs langer. Van het vliegveld van Dublin tot een pizzakoerier in Washington DC. Niettemin zorgde hij wel voor een unieke persconferentie met president Bill Clinton. Geen Amerikaans staatshoofd viel ooit zo volledig uit zijn rol tegenover de verzamelde wereldpers.De grootste tiran was ook een van de grootste drinkers. Josef Stalin belegde bacchanalen in het Kremlin die pas decennia later naar buiten kwamen. Die diners waren altijd ook hoogst politiek, want hij benutte ze om collega-politici te testen, te vernederen en uit te horen. En er moest natuurlijk gezongen worden! PG vertelt over de jonge tenor van de Bolsjoi Opera wiens ondergang dat werd en over Stalins lievelingsaria, 'Kuda, Kuda' uit Jevgeni Onegin.Tot slot heeft ChristenUnie-voorman Gert-Jan Segers een stichtelijke boodschap voor FvD’s fractievoorzitter Thierry Baudet en al die andere politieke drinkebroers.***Hieronder nog meer informatie. Op Apple kun je soms niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show!Heeft u belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Dat zou helemaal mooi zijn! Stuur voor informatie een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl***Verder kijkenOFFENBACH - La Périchole : "Ah ! Quel dîner je viens de faire" (Valentine Lemercier)***Verder luisteren244 - Frans Timmermans over Jeltsin235 - De ondergang van de Sovjet-Unie: Gorbatsjov strijkt de rode vlag197 - De ondergang van de Sovjet-Unie: Boris Jeltsin, een tragische held164 - Dries van Agt 90 - Eigenzinnig politicus, paradijsvogel, wereldburger161 - Hans van Mierlo, een politieke popster13- PG over liberalen, volkscultuur en Stalin***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:48:49 – Deel 201:35:23 – EindeZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

In September 2022 werd de 22-jarige Mahsa Amini opgepakt door de Iraanse moraalpolitie omdat ze niet de verplichte islamitische hoofddoek droeg. Haar dood werd het startsein voor massale straatprotesten, die nog steeds voortduren onder het indringende motto 'Jin – Jiyan - Azadi’. Vrouw, leven, vrijheid. Het regime beantwoordt de onrust sinds deze maand met publieke executies.Jaap Jansen en PG Kroeger duiken in historie en actualiteit van deze gebeurtenissen en wijzen op de unieke Perzische beschaving die in het geding is.In het bewind en de ondergang van sjah Mohammed Reza Pahlavi liggen ook nu nog veel oorzaken van de actuele omstandigheden. Ook hij manipuleerde een facadedemocratie, corrupte staatsbedrijven en meedogenloze terreur door de geheime dienst. Tegelijkertijd wilde hij van Iran een modern, hoogopgeleid en machtig bondgenoot van het Westen maken. Zijn succes daarmee werd zijn ondergang.De revolutie van Ruhollah Khomeini was vervolgens een triomf van de verwaarloosde rurale streken op de urbane moderniteit. In deze aflevering van Betrouwbare Bronnen vertellen we hoe lokale comités van het regime de straat controleerden en hoe geestelijke stichtingen de burger afhankelijk maakten van sociale gunsten. Intussen ontstond rond de Raad van Hoeders met de geestelijk leider – na Khomeini volgde Ali Khamenei - een nieuwe machtselite: de Revolutionaire Garde. Deze gewapende militie domineert het staatsapparaat en heeft een derde van de economie in handen.Door corruptie, wanbeleid en westerse sancties zijn essentiële levensbehoeften als voedsel peperduur geworden en medicijnen schaars. Bovendien pikt de relatief zeer jonge bevolking de culturele onderdrukking niet meer. De protesten zijn dan ook allereerst gericht tegen de symbolen daarvan - bovenal de verplichte hijab - en tegen het dictatoriale uniformisme van de sjia ideologie. Maar ook de klimaatveranderingen spelen mee. In Iran zijn kleine burgeroorlogjes gaande vanwege watergebrek en verdroging in regio's en steden. Dit maakt mensen wanhopig en destabiliseert ook de economie.Uniek is dat vrouwen en meisjes de spirituele leiding hebben en daarmee dit protest definiëren. Het regime lijkt daardoor bijna hulpeloos. Jaap en PG schetsen hoe die aard van de protesten bepaald wordt door de Perzische cultuur, die veel verder strekt dan een Iraans nationalisme en die sjia ideologie. Poëzie, dans en muziek staan centraal. Een 21ste eeuwse uiting daarvan is het lied Baraye dat nu overal gezongen wordt.Daarom is het goed om ook te kijken naar de vele vruchten van beschaving en wetenschap die wij danken aan de Perzen. Van banken en cheques tot tulpen. Van papier tot astronomie. Van abstracte kunst tot medische kennis. Zelfs de dichtkunst van Goethe kon niet zonder Perzische inspiratie! En wijn, dankzij sjah Jamshid in 5000 voor Christus.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show! Vrienden kunnen bij deze aflevering meedingen naar een originele fles wijn van Perzische wijnbar De Filosoof in Den Haag!Heeft u belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Stuur voor informatie een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl***Hieronder nog meer informatie. Op Apple kun je soms niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier***Verder luisteren311 - De wereld volgens Simon Sebag Montefiore299 - Dramatische verschuivingen in de wereldpolitiek. Europa heeft eindelijk een telefoonnummer270 - Hoe Sigrid Kaag de hoogste Nederlander werd bij de Verenigde Naties262 - Waarom India - ook voor Nederland - steeds belangrijker wordt244 - Frans Timmermans over klimaatbeleid, geopolitiek en weerbare democratie236 – Václav Havel, de dissident die president werd154 - Watergezant Henk Ovink: 'Negentig procent van alle rampen in de wereld heeft met water te maken'151 - Terug naar Uruzgan128 - Artsen zonder Grenzen: de grootste noodhulp-operatie uit haar geschiedenis***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:37:52 – Deel 201:25:00 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Op het eerste gezicht lijkt het een wappie-operette. Prinz Heinrich XIII Reuss wilde staatshoofd worden in Berlijn en smeedde een complot met allerlei esoterische en extreemrechtse trawanten. Maar schijn bedriegt. Jaap Jansen en PG Kroeger analyseren hoe reëel het gevaar is en was van dit soort lieden en hun gewelddadige dromen. In 2020 werd al een poging gedaan het Rijksdaggebouw in te nemen, met hulp van de Nederlander Willem Engel.De geschiedenis van Duitsland leert ons dat extremisme - van links en van rechts! - diep verankerd is in de politieke cultuur. PG wijst op de mislukking van hun '1848' en op de autoritaire publieke cultuur van het keizerrijk na 1871. Juist in die jaren kwam het Nietzscheaans nihilisme op, dat met het raciaal gerichte sociaal darwinisme een radicaal alternatief vormde voor een democratisch gegrondveste cultuur.De nederlaag in de Eerste Wereldoorlog, de republikeinse revolutie van 1919 en de Weimar-republiek hakten er vooral bij de oude, ontredderde aristocratie diep in. Men raakte alles kwijt. Ook de Reuss-dynastie uit het kleine vorstendommetje rond Gera in Thüringen. Dit werd nog erger nadat Stalins Rode Leger heel het oosten en midden van Duitsland bezette en delen daarvan aan Polen kwamen. Alle adellijke domeinen werden geconfisqueerd door de nieuwe communistische heersers.Veel nimmer democratisch gezind opgegroeide aristocraten konden niet verkroppen wat hen sinds 1918 keer op keer aangedaan was. Velen trokken de legitimiteit van de Bondsrepubliek in twijfel en met de Wiedervereinigung werd die haat nog groter. Want Kohls verdrag met de DDR liet die confiscaties van na 1945 ongemoeid. Nu waren ze hun status, titels, eer en bezittingen voorgoed kwijt.Vanaf dat moment begonnen types als prins Heinrich te radicaliseren en verenigden zich met allerlei extremisten rond rechtsradicale en Pegida-thesen over Europa, ‘jodendom’, corona, Merkels vluchtelingenpolitiek en dergelijke. PG citeert wat de prins hierover zei: "Wir machen sie jetzt platt, jetzt ist Schluss mit lustig!" En wie denkt dat deze 'Staatsstreich' een excentrieke uitwas is, vertellen we over graaf Arco, een referendum-putschpoging, de Kapp-Putsch en slachtpartijen door adellijke Freikorpse die Duitsland vele malen welbewust destabiliseerden. Heinrich XIII staat in een zeer riskante traditie.Bovendien blijkt hij deel van wat Simon Sebag Montefiore een 'coterie' noemt. De dynastieën Reuss, Lippe-Biesterfeld en Oranje-Nassau blijken nauw verknoopt te zijn in een opmerkelijk oud netwerk. Een eerdere Heinrich was in Nederland bijna Koning geworden. Een Reuss-prinses tipte haar neef Bernhard hoe hij Juliana kon inpalmen en weer een andere was hun bruidsmeisje. Het meest kleurrijk, zij het erg ‘bruin’, was de echtgenote van liefst twee Reuss-prinsen achtereen, Marie Adelheid zur Lippe Biesterfeld.Tot slot kent PG nog een opera waarin een koning Heinrich wordt toegejuicht in ons eigen oude Brabant aan de Schelde. En dan blijkt de Reuss-dynastie ook nog een steunpilaar van ABBA!***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show!In de aflevering hoor je een advertentie voor de prachtige podcast De Binnenkamer. Voor een proefabonnement van drie maanden op Podimo, ga naar podimo.nl/binnenkamerHeb jij belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Dat zou helemaal mooi zijn! Stuur voor informatie een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl***Hieronder nog meer informatie. Op Apple kun je soms niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier***Verder luisteren311 - De wereld volgens Simon Sebag Montefiore305 - Andrea Wulf, Hoe rebelse genieën twee eeuwen later nog ons denken, cultuur en politiek beïnvloeden303 - Bijzondere Britse premiers289 - Donald Trump als gevaar voor de democratie - Joe Biden en zijn strijd voor de ziel van Amerika274 - Thorbecke, denker en doener159 - Washington DC: na de afgang van Trump optimisme over Biden en Harris149 - De zeven levens van Abraham Kuyper, een ongrijpbaar staatsman135 - 30 jaar Duitse eenheid: Carlo Trojan, de Nederlander die meeonderhandelde***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:47:26 – Deel 201:25:00 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Wordt het komende halfjaar Poetins Waterloo? Wie is de ‘Super Trouper' en hebben we nog genoeg 'Money, Money, Money'? Vanaf 1 januari 2023 is Zweden met de nieuwe premier Ulf Kristersson EU-voorzitter, het land van ABBA! Jaap Jansen en PG Kroeger analyseren waarom na de Poetin-kritische Tsjechen een minstens zo nuchter en argwanend land Europa zal voorzitten.Die illusieloze houding van de Zweden naar het Kremlin kent diepe wortels. Ooit was het land een supermacht rond de Oostzee - wel driemaal zo groot als zijn huidige omvang. Een reeks krachtdadige heersers uit het Huis Wasa veroverde grote delen van Europa, mede getraind door Maurits van Oranje en gesteund door de Republiek.In het begin van de achttiende eeuw botsten ze op een nieuwe concurrent: de ook in de Republiek getrainde tsaar Peter. Rusland overweldigde de Zweden en de Romanovs bleven tot hun laatste snik anti-Zweeds. Zonder pardon scheurde tsaar Alexander I in 1815 Finland van het land af.Jaap en PG duiken ook in het opmerkelijke, hip-progressieve imago van Zweden dat sinds de jaren ‘70 bijna ongewijzigd bleef, terwijl de politieke werkelijkheid behoorlijk veranderde. In de EU speelt het land een eigenzinnige rol, zowel als deel van Wopke Hoekstra's 'Vrekkige Vier', als met het geheel zelfstandige monetair beleid, los van de euro en met een eurocommissaris die een heel zware portefeuille heeft rond migratie en terreurbestrijding.Het EU-voorzitterschap is nog weinig uitgewerkt doordat in Stockholm sprake leek van een voortdurende kabinetscrisis en de aandacht vooral uitging naar het afscheid van het neutraliteitsbeleid richting een NAVO-lidmaatschap. Na de recente Kamerverkiezingen zit er een kwetsbaar centrumrechts kabinet gedoogd door extreemrechts, wat doet denken aan Rutte I. In Brussel zijn ze dan ook allesbehalve gerust op een stabiel en daadkrachtig voorzitterschap.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door de Europese Unie en met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show!In de aflevering hoor je een advertentie voor de prachtige podcast De Binnenkamer. Voor een proefabonnement van drie maanden op Podimo, ga naar podimo.nl/binnenkamerHeb jij belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Dat zou helemaal mooi zijn! Stuur voor informatie een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl***Hieronder nog meer informatie. Op Apple kun je soms niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier***Verder luisteren311 - De wereld volgens Simon Sebag Montefiore305 - Andrea Wulf, Hoe rebelse genieën twee eeuwen later nog ons denken, cultuur en politiek beïnvloeden280 - Tsjechië en de dynastieke macht van Karl IV265 - Toetreding tot de NAVO, de reuzensprong van Finland257 - Het machtige Rusland als mythe: hoe 'speciale militaire operaties' een fiasco werden256 - Na de inval in Oekraïne: 'Nu serieus werk maken van Europese defensiesamenwerking'240 - Het Franse EU-voorzitterschap als uitdaging voor Rutte IV***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:03:15 – Advertentie voor De Binnenkamer + Deel 200:46:12 – Deel 301:14:30 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

In Leiden moest een schilderij van ‘sigaren rokende witte mannen’ (het universiteitsbestuur in 1974) weg en in Riga bliezen ze een 80 meter hoge betonnen Sovjet-obelisk op. Vladimir Poetin stal onlangs uit de Oekraïense stad Cherson het lijk van Grigory Potjomkin en de ruiterstandbeelden van Robert E. Lee verdwijnen uit ‘the Old South’. Jaap Jansen en PG Kroeger duiken in deze editie van Betrouwbare Bronnen in de complexe vraagstukken rond 'schurend verleden' en 'schuldige plekken’.De felle discussie in Odessa over het magnifieke beeld van tsarina Catharina II bewijst tenminste één ding: het verleden is eigenlijk nooit passé. Tegelijkertijd wil Cherson de doodskist terug van haar stichter, de geliefde generaal van diezelfde vorstin. Deze innerlijke contradicties geven wel aan hoe lastig en ingewikkeld de debatten kunnen zijn over wat we in onze tijd nu wel en niet uit het verleden willen erkennen, meedragen en doen vergeten. En kan dat überhaupt, vergeten?PG analyseert dat er vaak drie motieven aan de orde komen in zulke discussies over pijn of ongemak uit het verleden. Het eerste is de behoefte eerbewijzen aan tirannen en hun handlangers niet meer te accepteren. Daar zijn pregnante voorbeelden van. Van het verwijderen van de opgebaarde Jozef Stalin aan het Rode Plein en het opblazen in Praag van het grootste standbeeld ooit in Europa tot het verwijderen van het praalgraf van dictator Francisco Franco. Daarom ook zijn in Duitsland vele Hindenburgpleinen en straten verwijderd, maar staan de Bismarckmonumenten nog overeind.Het tweede motief is dat van het wegnemen van een eenzijdige, soms zelfs fictieve monumentalisering van aspecten en imago's uit het verleden. Daarom strijkt men in de vroegere Confederacy in Amerika nu de 'Stars and Bars'-vlaggen, werd Batavia Jakarta en kreeg Karl Marx Stadt in de DDR na de 'Wiedervereinigung' zijn oude naam Chemnitz terug.Het derde motief is de wens een nieuwe, eigen identiteit op te poetsen, zowel in positieve als in negatieve zin: dít zijn we of dát zijn we niet. Ziedaar waarom ze aan de Leidse universiteit dat schilderij meenden te moeten verwijderen. Ze kenden er historie noch betekenis van. PG vertelt over twee van de daarop geschilderde mannen met rookwaren, die hij beide goed kende!Bij dit derde motief zien we hoe Berlijn de paradeplaats van het DDR-regime verving door een herbouwd paleis, maar twee standbeelden van communistische denkers slechts een beetje verplaatste. Hierbij speelt ook de discussie rond de beelden van Comte de Richelieu in Odessa en dat van zijn opdrachtgeefster, de tsarina. Om dit motief draait het ook als we discussiëren over een 'Zeeheldenbuurt', een 'Indische buurt' en een 'Transvaalbuurt'. En ondertussen struikelen we daar over Stolpersteine…PG sprak er al eens over met Vaira Vike-Freiberga. En op dit terrein is ook het denken van de Duitse historica Aleida Assmann behulpzaam. In een gesprek met PG wees zij op het belang en de noodzaak dat de herinnering aan de ene tirannie die aan een andere niet mag relativeren en ook niet mag trivialiseren. Bovendien moeten wij hierbij een al te eurocentrische blik proberen te vermijden. Dat bleek ook al uit het gesprek in de aflevering met Simon Sebag Montefiore. Het verleden is dan ook nimmer voorbij!***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show!Heb jij belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Dat zou helemaal mooi zijn! Stuur voor informatie een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl***Hieronder nog meer informatie. Op Apple kun je soms niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier***Verder luisteren311 - De wereld volgens Simon Sebag Montefiore300 - Ethische politiek: het bijzondere Nederland met zijn 'moreel hoogstaande opvattingen'259 - De omgevallen boekenkast: leestips van PG!246 - Kuifje, Kafka en Klompé: de nieuwe eurobiljetten!231 - Geschiedenis als politiek wapen185 - De Amerikaanse Burgeroorlog (1): Black Lives Matter en George Floyd, hoe de burgeroorlog op de VS nog altijd zijn stempel drukt228 - De Amerikaanse Burgeroorlog (2): hoe Abraham Lincoln onvoorbereid de strijd in ging263 - De Amerikaanse Burgeroorlog (3): de overwinning van Abraham Lincoln en Ulysses Grant253 - Poetins bizarre toespraak: hoe de president de geschiedenis van Oekraïne herschrijft138 - In het voetspoor van Amerikaanse Presidenten in Nederland105 - 75 jaar bevrijding: Dagelijks leven in Nazi-Duitsland65 - 'Vroeger was alles beter', PG Kroeger: nostalgie als strategie en politiek wapen58 - PG over 70 jaar China, de Volksrepubliek van Mao, Deng en Xi40 - PG en de geniale broers Von Humboldt13 - PG Kroeger over liberalen, volkscultuur en Stalin***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:44:54 – Deel 200:54:19 – Advertentie voor De Binnenkamer + Deel 301:31:00 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

De geschiedenis van de mensheid is er een van families. Als je kijkt hoe menselijke gemeenschappen zich vormden en de wereld veroverden is de familie de vorm van verwantschappen die de historie is gaan bepalen en domineren. Vanuit die gedachte schreef de Britse historicus Simon Sebag Montefiore tijdens de lockdown zijn zojuist verschenen 1467 pagina’s dikke boek De Wereld. Een Familiegeschiedenis. Jaap Jansen en PG Kroeger praten met hem over de rijke inhoud van dit boek en ook van zijn eerdere meesterwerken over Rusland.Sebag vertelt hoe hij tot zijn these kwam en hij het begrip 'familie' ging verrijken. Er zijn meer intense verwantschappen. Hij wijst op 'coterieën' zoals politieke en artistieke verbanden (denk aan Andrea Wulf en haar boek over de Jena-kring!). Ook kloosterordes en de kameraden rond Stalin en Mao vormen zulke families.Het boek laat zien dat rond en binnen families door de eeuwen essentiële factoren domineren. Seks, geweld, loyaliteit, continuïteit van macht en bezit, opvoeding en vorming, mobiliteit én honkvastheid staan steeds weer centraal. Sebag onderstreept dat hij met zijn insteek van hieruit ook de wezenlijke rollen van vrouwen in de geschiedenis veel meer reliëf kon geven.In het gesprek komen dan ook zeer bijzondere vrouwen naar voren. Zelfs Margaret Thatcher met wie de scholier Sebag een wel heel aparte confrontatie beleefde. En wat dacht je van Minette? Deze prinses was zó slim en charmant dat zij twee rivalen kon koppelen tegen de Republiek en de gebroeders De Witt, nu precies 350 jaar geleden. Het boek zit er vol mee, van de Piratenkoningin van Marokko met haar zesduizend kindslaven, de wrede heerseres van de Etrusken tot oppermachtige tsarina's als Catharina de Grote.In het gesprek komt de grote nadruk in Sebags boek op de wereld buiten de Europese cultuurkringen duidelijk aan de orde. Onze koloniale blik op de wereld - ook vandaag nog vaak vanuit ons 'ethisch imperialisme' - heeft vele unieke personen, ontwikkelingen en culturen voor ons verborgen gehouden. Dit boek onthult daarvan veel en leert nieuw kijken naar en denken over onze wereld en menselijke gemeenschap. Bijvoorbeeld over de belangrijke rol van de joodse bankier Josef Nasi die ons land bezocht en een cruciaal vizier werd van de grote Sultan Selim in het Istanboel van de zestiende eeuw.Simon Sebag Montefiore gaat diep in op historische en morele vragen zoals rond de slavernij en andere wreedheden. Deze hangen juist ook samen met familiebanden door de geschiedenis heen. Vaak waren onze voorouders zowel onderdrukkers als slachtoffers. Sebag pleit voor nuance én erkenning.Als groot kenner van Rusland spreekt hij met Jaap en PG natuurlijk ook over de actualiteit vanuit het verleden daar. De roof uit zijn kapel in Cherson van de doodskist van Grigori Potjomkin door Poetins leger blijkt een aangrijpend symbool van de huidige oorlog en de wortels ervan. "Catharina en hij zouden Poetin en zijn bewind verfoeien!" Overigens blijft hij ten diepste een optimist over de toekomst van Rusland en zeker die van Oekraïne.En we eindigen verrassend met het volgens Sebag ‘beste lied’ over de wereldgeschiedenis: Sympathy for the Devil van de Rolling Stones!Luisteraars die via een donatie Vriend van de Show zijn - of dat heel snel nu nog worden! - kunnen meedingen naar een van de drie exemplaren van Sebags boek die Uitgeverij Spectrum beschikbaar stelt! Hoe?***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show!Een van onze adverteerders is Bamigo. Korting op je eerste bestelling krijg je met code: bron25Heb jij belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Dat zou helemaal mooi zijn! Stuur voor informatie een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl***Hieronder nog meer informatie. Op Apple kun je soms niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier en je kunt hier ook (via de zoekfunctie) snel eerdere afleveringen vinden!***Verder lezenSimon Sebag Montefiore - De Wereld. Een Familiegeschiedenis***Ook interessant: Sebag met onze eerdere gast Andrew Roberts over Stalin en Churchill op het Cliveden literary festivalSimon Sebag Montefiore - Soundtrack to The World (Spotify)***Verder luisteren305 - Andrea Wulf, Hoe rebelse genieën twee eeuwen later nog ons denken, cultuur en politiek beïnvloeden280 - Tsjechië en de dynastieke macht van Karl IV259 - PG bespreekt 'Catharina de Grote & Potjomkin'253 - Poetins bizarre toespraak: hoe de president de geschiedenis van Oekraïne herschrijft248 - Oekraïne en de eeuwenoude vriendschap tussen Duitsland en Rusland245 - Oompje neemt de trein – de reis die China naar de 21e eeuw bracht225 - Nixon in China: Henry Kissinger's geheime (en hilarische) trip naar Beijing200 - Machiavelli, de Medici, Borgia's en Valois197 - De ondergang van de Sovjet-Unie: Boris Jeltsin, een tragische held158 - Portugal als wereldmacht der oceanen91 - Van Zwarte Dood tot Spaansche Griep - pandemieën in de historie71 - Caroline de Gruyter en Habsburg49 - Koningen van Hispanje altijd geëerd32 - Churchill en Europa: biografen Andrew Roberts en Felix Klos19 - Anne Applebaum: Poetin en de destabilisering van het Westen***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:34:41 – Deel 200:46:07 – Advertentie Bamigo + Deel 301:17:44 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

De laatste dagen van november 1982 schreven geschiedenis. De jongste premier van de twintigste eeuw trad aan in een dramatische sociaaleconomische en financiële crisis, een energiecrisis en grote spanningen tussen Moskou en het Westen. Het aantreden van Ruud Lubbers en zijn nieuwe kabinet zorgde onmiddellijk voor een van de grootste doorbraken in de historie van de Nederlandse economie: het Akkoord van Wassenaar. Jaap Jansen en PG Kroeger bespreken wat er in die dagen gebeurde achter de schermen, prikken legendes door en trekken lessen voor de crisis van 2022.FNV-voorzitter Wim Kok was er eerlijk over: “Het was een noodsprong." Ondernemersvoorzitter Chris van Veen noemde de plannen van het nieuwe kabinet ‘faliekant verkeerd’. De premier en zijn 'sterke man' in dat kabinet, minister Jan de Koning van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, vonden dat helemaal niet erg. Dit dwong immers 'de polder' zijn knopen te tellen.De Koning dreigde doodleuk met een 'loonpauze' en het drong al snel door dat hij alle salarissen in de marktsector voor 4 jaar zou bevriezen. “Als het niet kan zoals het moet, dan moet het maar zoals het kan”, was niet voor niets een bekend motto van hem. Kok en Van Veen kropen in paniek bijeen en vonden elkaar vlak voordat Lubbers in de Tweede Kamer zijn regeringsverklaring zou uitspreken. Hoe dat ging is een spannende detective.De gebeurtenissen van deze dagen en weken werden de bron van gevleugelde woorden en ook van mythen. ‘Vanuit een positieve grondhouding’ tot ‘inlegvel’. En van het eerste besef van Lubbers' oneindige creativiteit en het eerste moment dat zijn Lubberiaanse toverformules ook zijn collegaministers konden onthutsen. Schatkistbewaarder Onno Ruding was decennia later nog buitengewoon pissig. Sinds 1982 werd de roep om 'een tweede Wassenaar' keer op keer gehoord. Afgelopen week weer in de Eerste Kamer. Jaap en PG analyseren hoezeer de huidige economische crisis exact de omgekeerde is van die van de Lubbers-jaren. Dat maakt zo'n renaissance van Wassenaar een nog spannender gedachte. De ingrediënten liggen zelfs al klaar. De polder dringt dan ook flink aan: “Kabinet ga aan de slag!”***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show!Heb jij belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Dat zou helemaal mooi zijn! Stuur voor informatie een mailtje naar adverteren@dagennacht.nlEen van onze adverteerders is Bamigo. Korting op je eerste bestelling krijg je met code: bron25(en in de Black Friday periode krijg je die korting sowieso!)***Hieronder nog meer informatie. Op Apple kun je soms niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier***Verder kijkenAndere Tijden: het geheim van Ruud Lubbers (2013)De Wim Kok Tapes (IISG)***Verder luisteren261 - Mariëtte Hamer en de kunst van het voorzitten - een masterclass216 - Crisis op komst: Nederlandse economie loopt vast door tekort aan technisch geschoolde arbeidskrachten213 - Van Agt/Den Uyl/Terlouw (1981), de verschrikkelijkste kabinetsformatie ooitBB 164 - Dries van Agt, eigenzinnig politicus, paradijsvogel, wereldburger127 - De geheime politieke memoires van Ruud LubbersBB 119 - Elke machtsoverdracht in het CDA is een drama110 - Overleggen in crisistijd: Hans de Boer en Han Busker, voorzitters van de Stichting van de ArbeidBB 64 - Wim Kok, een leven op eigen kracht - gesprek met biograaf Marnix KropAfl. 55 – PG: de geboorte van het PoldermodelAfl. 40 – SER-voorzitter Mariëtte Hamer over polder en pensioen09 - Special: leven en werk van Wim Kok. Met Jeltje van Nieuwenhoven, Joop van den Berg, Gijs van Dijk en PG Kroeger***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:43:11 – Deel 200:58:28 – Advertentie Bamigo + Deel 301:23:29 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Ze kwam ter wereld op 15 november 2022. In Manilla op de Filipijnen. De acht miljardste aardbewoner, 11 jaar nadat de zeven miljard was bereikt. Dit maakt 2022 nu al een jaar waarin de wereldgeschiedenis een wending neemt, want vanaf nu gaat het tempo van die toename fors omlaag tot ergens tussen 2080 en 2100 een piek van ruim tien miljard bereikt wordt. Jaap Jansen en PG Kroeger bespreken deze geopolitieke en demografische mijlpaal en wat hiervóór gebeurde, te beginnen bij het jaar nul.Aan het begin van de christelijke jaartelling was de aardbol bevolkt met zo'n 200 miljoen mensen, waarvan een derde in het Imperium Romanum. Het duurde nog 1800 jaar voordat de wereld 1 miljard telde.Dit laat wel zien hoe revolutionair de ontwikkelingen in de 19e eeuw van industrialisatie, technologische innovatie en expansie van landbouwproductie waren. En hoezeer dit in ‘onze’ twintigste en eenentwintigste eeuw diep heeft doorgewerkt. Jaap en PG gaan in op de geopolitieke omwentelingen die er het gevolg van waren. De opkomst van de Verenigde Staten van Amerika was in hoge mate demografisch bepaald door een massale immigratie van gretige, jonge mensen uit vooral Europa.Juist in de afgelopen honderd jaar waren de gevolgen van deze veranderingen diepgaand. Zo zorgden heftige omwentelingen en hongersnoden in China in de jaren 1960 voor opvallende breuken in de groeitrend en inmiddels begint het qua bevolking te krimpen. Dramatisch zijn de dalende cijfers van Rusland. De strategie van Xi en Poetin worden hierdoor merkbaar bepaald.De toekomst van de wereldbevolking en de grootmachten is dan ook een fascinerend thema. Zijn de verhoudingen nu 1-1-1-4 miljard [Amerika, Europa, Afrika, Azië] gaat dit naar 1-1-4-5 tegen 2100. Zo wordt Nigeria het derde land in omvang na India en China. Onderliggende culturele en economische ontwikkelingen zijn hier van diepgaande betekenis. En deze zijn in hoge mate weer politiek bepaald.Zo is het geen toeval dat de Nigeriaanse oud-minister van Financiën, dr. Ngozi Okonjo-Iweala, in een eerdere aflevering van Betrouwbare Bronnen al benadrukte dat zij zeer inzette op de onderwijskansen van meisjes en daarmee hun toekomstperspectief. De cijfers geven haar gelijk. De snelheid waarmee hierin geïnvesteerd wordt, bepaalt bijvoorbeeld hoe snel het aantal geboorten daalt en de kansen op welvaart en onafhankelijkheid van vrouwen in nog hoger tempo zullen toenemen. De trend is positief maar nog lang niet krachtig genoeg.De landen die vanwege hun bevolkingsgroei zorgen blijven baren zijn niet toevallig naties als Afghanistan, Irak, Congo en Subsahara Afrika. Ook hier is de verbinding met politiek en opbouw van de samenleving pijnlijk duidelijk. Falende staten zijn ook demografisch risicozones. Historie, politiek, sociale samenhang en demografie hangen dan ook in hoge mate samen.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show!Heb jij belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Dat zou helemaal mooi zijn! Stuur voor informatie een mailtje naar adverteren@dagennacht.nlEen van onze adverteerders is Bamigo. Korting op je eerste bestelling krijg je met code: bron25(en in de Black Friday periode krijg je die korting sowieso!)***Hieronder nog meer informatie. Op Apple kun je soms niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier***Verder kijkenPersconferentie Verenigde Naties op 15 november 2022***Verder luisteren305 - Andrea Wulf, Hoe rebelse genieën twee eeuwen later nog ons denken, cultuur en politiek beïnvloeden262 - Waarom India - ook voor Nederland - steeds belangrijker wordt259 - De omgevallen boekenkast: leestips van PG!58 - PG over 70 jaar China, de Volksrepubliek van Mao, Deng en Xi185 - De Amerikaanse Burgeroorlog (1): Black Lives Matter en George Floyd, hoe de burgeroorlog op de VS nog altijd zijn stempel drukt228 - De Amerikaanse Burgeroorlog (2): hoe Abraham Lincoln onvoorbereid de strijd in ging263 - De Amerikaanse Burgeroorlog (3): de overwinning van Abraham Lincoln en Ulysses Grant***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:38:50 – Deel 201:00:32 – Bamigo advertentie + Deel 301:21:09 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

De tussentijdse verkiezingen van 2022 in de Verenigde Staten waren historisch. Joe Biden behield zijn Democratische meerderheid in de Senaat en verloor veel minder zetels dan verwacht in het Huis van Afgevaardigden. En hij kreeg voor elkaar wat in 1934 voor ’t laatst een president halverwege zijn eerste termijn lukte: meer gouverneurs voor zijn partij.Jaap Jansen en PG Kroeger duiken met Amerikakenner Pirmin Olde Weghuis daarom in de finesses van de 'midterms', de minder bekende maar significante gebeurtenissen en uitslagen en de signalen en kansen die die uitslagen geven voor 2024 en soms vele jaren en decennia daarna.Hoe nipt soms ook, de Democraten wonnen staten in de Senaat, districten in het Huis en governor’s mansions die eigenlijk allang afgeschreven waren. En vooral daar waar ze die het meest nodig hadden: in de krapste, steeds weer spannendste 'swingstates' in 'the Blue Wall' van de 'Rustbelt'. Hoe kon dat?Pirmin wijst op een opvallend brede electorale 'revival' in staten als Wisconsin, Michigan, Pennsylvania en Arizona, waar Bidens aanhang soms alle sleutelposten won en zelfs de regionale parlementen kon veroveren. Blijkbaar had ook het vurige pleidooi van Biden voor het beschermen en bewaren van de democratie als zodanig meer kiezers gemobiliseerd en geraakt dan ooit gedacht.PG en Pirmin wijzen nog enkele opvallende winnaars aan. Vader en dochter Cheney bijvoorbeeld. Maar ook Chuck Schumer als meerderheidsleider in de Senaat.Verliezers zijn er natuurlijk ook. En hoe. De Make America Great Again beweging rond Donald J. Trump bleek vooral schadelijk voor de Republikeinse partij. De Democraten moesten pijn lijden in grote staten met veel kiesmannen in 2024. In New York en Florida haalden ze zeperds en in Texas moest de vaker verwachte doorbraak opnieuw worden verdaagd. Hier zijn wendingen gaande die nog decennia zullen doorwerken.Zulke ontwikkelingen en cijfers wijzen erop dat het in 2024 bij de presidentsverkiezingen opnieuw heel spannend wordt. In de GOP breekt nu al een ‘burgeroorlog’ uit, want Trump heeft zich meteen opgeworpen als kandidaat.Voor de Democraten is het niet minder complex. Pirmin wijst erop dat het opnieuw kandideren van een zittende president bijna altijd gunstig uitpakt. Maar kan, wil en durft Joe Biden een tweede termijn aan in de leeftijd van 82 tot 86? Volgens PG wordt Barack Obama hier de ‘kingmaker’. Zijn steun en de timing ervan kunnen in de loop van 2023 beslissend zijn.Tot slot poetsen Pirmin en PG hun glazen bol op. Als Biden bedanken zou komt bij de Democraten een nieuwe generatie naar voren met een vrouw als presidentskandidaat uit de Blue Wall en een 'explainer in chief' als haar secondant. Bij de Republikeinen - als Trump het niet redt - zou van die nieuwe generatie een zwarte senator uit het Zuiden of anders toch nog Mike Pence als ultiem compromis boven kunnen komen drijven.En alles wordt voorlopig overschaduwd door de drang naar totale dominantie door Trump. Als hij bij de Republikeinen te veel tegenstand ondervindt, dan kon hij heel wel eens solo gaan, ook tegenover zijn oude partij dus! Niets is zeker, zoals eigenlijk altijd ‘in the land of the free and the home of the brave’.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show!Heb jij belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Dat zou helemaal mooi zijn! Stuur voor informatie een mailtje naar adverteren@dagennacht.nlEen van onze adverteerders is Bamigo. Korting op je eerste bestelling krijg je met code: bron25(en in de Black Friday periode krijg je die korting sowieso!)***Hieronder nog meer informatie. Op Apple kun je soms niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier***Verder luisteren289 - Donald Trump als gevaar voor de democratie - Joe Biden en zijn strijd voor de ziel van Amerika281 - Fourth of July: Amerika reisgids voor politieke junkies206 - 'Aardverschuiving': Michael Wolff over Donald Trumps laatste dagen als president. En: zijn bezoek aan Mar-a-Lago202 - 4th of July: Joe Biden in het spoor van LBJ (met als gast: Jan Paternotte)159 - Washington DC: na de afgang van Trump optimisme over Biden en Harris150 - De memoires van Barack Obama146 - Amerikaanse presidentsverkiezingen: de machtsoverdracht185 - De Amerikaanse Burgeroorlog (1): Black Lives Matter en George Floyd, hoe de burgeroorlog op de VS nog altijd zijn stempel drukt228 - De Amerikaanse Burgeroorlog (2): hoe Abraham Lincoln onvoorbereid de strijd in ging263 - De Amerikaanse Burgeroorlog (3): de overwinning van Abraham Lincoln en Ulysses Grant***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:35:23 – Deel 200:48:19 – Advertentie Bamigo + Deel 301:30:12 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

"Een hondenbaan, maar een mooie hondenbaan." Zo noemt Paul Rosenmöller in zijn memoires het werk dat hij deed als aanvoerder van de fractie van GroenLinks in de Tweede Kamer. Veel van zijn collega's van nu zullen hem dit zuchtend nazeggen. Niet in het minst VVD-fractieleider Sophie Hermans, die vorige week hulp nodig had van VVD-premier Mark Rutte nadat ze in haar eentje haar fractie niet kon overtuigen.Jaap Jansen en PG Kroeger bespreken wat een fractievoorzitter succesvol maakt. Ze trekken tien lessen.De parlementaire historie kent voorbeelden van indrukwekkende politieke chefs - van Carl Romme tot Joop den Uyl - maar nog veel meer van hen die die functie niet overleefden. Van Elco Brinkman tot Ad Melkert en recent nog Lilianne Ploumen. Waaraan ontbrak het hen?1] Je moet een schaap met vijf poten zijn. De noodzakelijke eigenschappen zijn een optelsom van kwaliteiten die bijna niemand allemaal tegelijk kan bezitten. Je moet een goede spreker zijn, een briljant onderhandelaar en soms ook een beul. Discipline bevorderen en een wij-gevoel geven. En nog veel meer.2] Je moet vooral je collega-fractieleden laten schitteren en zo je eigen competentie doen glanzen.3] Je moet de onbetwiste tolk van de partijlijn zijn en die rol aan niemand anders toestaan.4] Ze moeten allemaal een beetje bang voor je zijn.5] Hoe minder je uitstraalt dat je vooral bezig bent met je eigen politieke perspectieven (het Torentje!), hoe effectiever je werkt.6] Identificatie van een fractieleider met één politiek thema geeft haar of hem kleur. Je met elk onderwerp bemoeien frustreert de fractie en collega-leiders.7] Een fractievoorzitter moet politiek ‘ademen’. Vis in het water, genieter van het spel, liefhebber van macht en icoon van de democratie willen zijn.8] Je moet geen al te opzichtige hobby’s hebben. Maar een eigenzinnigheidje hier en daar geeft je leiderschap kleur.9] "I Demand Loyalty". Een fractieleider moet iets van LBJ hebben.10] Gezag krijg je en dwing je nooit af. Thatcher zei: "Being in power is like being a Lady. If you have to say you are, you're not."Bij elk van die 10 presenteren Jaap en PG talloze voorbeelden van toen en nu, van aanvoerders die daarin uitblonken of juist de mist in gingen.En Sophie Hermans dan? Hoe zij opereerde in de VVD-asielcrisis werd in het licht van deze tien wetten misschien wel helemaal verkeerd begrepen. Dat bleek toen Mark Rutte drie dagen later het woord nam…***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show!Heb jij belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Dat zou helemaal mooi zijn! Stuur voor informatie een mailtje naar adverteren@dagennacht.nlEen van onze adverteerders is Bamigo. Korting op je eerste bestelling krijg je met code: bron25 (en in de Black Friday periode krijg je die korting sowieso!)***Hieronder nog meer informatie. Op Apple kun je soms niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier***Verder luisteren294 - Algemene Beschouwingen 2022: samenwerking vanuit fundamentele overtuigingen. En: de wappies als verliezer293 - Hoe houd je een boeiende toespraak en wat moet je vooral niet doen?261 - Mariëtte Hamer en de kunst van het voorzitten - een masterclass202 - 4th of July: Joe Biden in het spoor van LBJ173 - Onder de pragmatische Mark Rutte werd de VVD de grootste, maar ook kwetsbaar169 - Vijftien jaar Partij voor de Vrijheid van Geert Wilders145 - Forum voor Democratie en de alleenheerschappij van Thierry Baudet134 - 40 jaar CDA, 10 jaar CDA-congres in de Rijnhal. 'Doe dit ons land niet aan'131 - Het debat van het jaar: Roderik van Grieken over de Algemene BeschouwingenBB 127 – De geheime politieke memoires van Ruud LubbersBB 119 – Elke machtsoverdracht in het CDA is een drama64 - Wim Kok, een leven op eigen kracht - gesprek met biograaf Marnix Krop56 - PG: Tien wetten waaraan een succesvolle partijvoorzitter moet voldoen49 - Algemene Beschouwingen met Roderik van GriekenBB 48 – Wilders gewogen: Gerrit Voerman en Koen Vossen over de PVV***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:41:32 – Deel 200:49:30 – Advertentie Bamigo + Deel 301:29:24 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Tectonische verschuivingen voltrekken zich. En anders dan veel mensen dachten - zoals fans van Brexit - is de Europese Unie hierbij eerder centrum van gebeurtenissen dan een gemarginaliseerd randverschijnsel. Een cruciale speler is China, waar Xi Jinping een derde termijn als president kreeg en nu voor het leven kan aanblijven.Dat is waarom de ingewikkelde, gevoelige en geopolitieke relatie van Europa met China ineens een hoofdthema is geworden op EU-toppen. Hóe gevoelig, dat bleek wel uit de reis van bondskanselier Olaf Scholz naar Beijing. En uit een opmerkelijke brief van het kabinet Rutte IV aan de Tweede Kamer. Jaap Jansen en PG Kroeger duiken daarom in actualiteit, historie en het perspectief voor de komende jaren en decennia.Het bezoek van Scholz gaf nog voor hij vertrok al gedoe. Collega-leiders in de EU waren zeer kritisch en zelfs in zijn eigen kabinet was er sprake van een soort opstand tegen zijn Chinabeleid. Vooral Emmanuel Macron was opnieuw des duivels. Niettemin verliep het bezoek gunstiger dan velen hadden verwacht. Xi Jinping gebruikte de Kanzler vrij opzichtig om zijn eigen nieuwe status vet te onderstrepen. Dat leverde wel iets op: een scherpe waarschuwing aan Vladimir Poetin. Een even opmerkelijke als behendige zet van de Chinese leider.Geen wonder dat binnen de EU het debat over China voluit is opengebarsten. En dat debat tendeert ernaar het eerdere concept van 'strategische autonomie' veel dieper en veel breder te gaan zien. Streven naar 'een weerbare Unie op het wereldtoneel' is het parool. PG brengt de elementen bijeen die in Europa nu meer en meer als één geheel worden gezien in plaats van als losse dossiers. Van Frans Timmermans’ klimaatbeleid tot bescherming van ASML, de relaties met India en mogelijk zelfs met de Verenigde Staten een herneming van de eerder vastgelopen TTIP-onderhandelingen.Laat nu juist over zo'n 'whole government approach' het kabinet nét een brief aan de Kamer hebben gestuurd. Wat daarin staat - en zeker ook wat niét - verdient precieze bestudering. Jaap noteert alvast dat het woord China er slechts eenmaal in voorkomt.Alle reden dus om Xi's nieuwe almacht nader te verkennen. En dan blijkt al snel dat die macht ook opvallend kwetsbaar is. Niet alleen vanwege Nancy Pelosi's bezoek aan Taiwan. De verlamming van de economie, het schrappen van het subtiele machtsevenwicht dat Deng Xiaoping aanbracht en de bevolkingskrimp bedreigen die almacht. Daarom moeten we vooral letten op een nieuw lid van het Politburo, Wang Huning. PG vertelt over zijn ongebruikelijke achtergrond en de bijzondere spotnaam die hij kreeg in bloggend China: 'Guóshï'. ***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door de Europese Unie en met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show!Heb jij belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Dat zou helemaal mooi zijn! Stuur voor informatie een mailtje naar adverteren@dagennacht.nlEen van onze adverteerders is Bamigo. Korting op je eerste bestelling krijg je met code: bron25***Hieronder nog meer informatie. Op Apple kun je soms niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier***Verder lezenRené van Rijckevorsel - Hoe Europa nog altijd rode loper uitrolt voor China (EW)***Verder luisteren302 - De Frans-Duitse motor hapert. Gesprek met Bondsdaglid Otto Fricke300 - Ethische politiek: het bijzondere Nederland met zijn 'moreel hoogstaande opvattingen'299 - Dramatische verschuivingen in de wereldpolitiek. Europa heeft eindelijk een telefoonnummer290 - Bondskanselier Olaf Scholz en de razendsnelle ontwikkeling van de EU262 - Waarom India - ook voor Nederland - steeds belangrijker wordt258 - De kille vriendschap tussen Rusland en China250 - Nixon in China: de week die de wereld veranderde225 - Nixon in China: Henry Kissinger's geheime (en hilarische) trip naar Beijing245 - Oompje neemt de trein – de reis die China naar de 21e eeuw bracht221 - Madam Speaker: de spijkerharde charme van Nancy Pelosi220 - China's nieuwe culturele revolutie58 - PG over 70 jaar China, de Volksrepubliek van Mao, Deng en Xi30 - Rob de Wijk: het gevaar van China en Trump ** PG: Baudet, Delors en Thatcher25 - Kim Putters: Smeulende kwesties in een welvarend land ** PG: Hoe China ondanks boycot toch zaken wilde doen met Nederland24 - Ties Dams over China's nieuwe keizer Xi Jinping10 - Bram van Ojik (GroenLinks) over onze relatie met China***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:33:55 – Advertentie Bamigo + Deel 200:49:09 – Deel 301:15:40 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

In deze aflevering gaan we op reis naar Jena, een kleine universiteitsstad in Sachsen. Tussen 1785 en 1805 gistte het daar. Dichters en denkers, mannen en vrouwen, jonge wilden en oude wijzen knokten met elkaar over de nieuwste ideeën, de radicaalste politiek, de innovatiefste wetenschap en de vurigste dromen van vrijheid en democratie. Andrea Wulf schreef Rebelse Genieën over 'de eerste romantici en de uitvinding van het ik'. Jaap Jansen en PG Kroeger praten met haar over die fascinerende jaren en hun belangrijke erfenis, ook voor onze 21e eeuw.Voorde luisteraars van Betrouwbare Bronnen is Andrea Wulf geen onbekende. Haar monumentale biografie van Alexander von Humboldt is vanaf het eerste seizoen (2018-2019) regelmatig aangehaald en geroemd. In deze editie vertelt zij hoe zij tijdens de research voor dat boek in Jena rondliep en verbluft werd door de herinneringen aan al de vrienden en vriendinnen van de geniale wetenschapper. Zo ontstond dit groepsportret van een onstuimige generatie.Het gesprek gaat zowel over de kleurrijke persoonlijkheden als de revolutionaire tijd waarin deze generatie haar weg moest vinden. En over de ongekende impact die zij had op de Europese en mondiale cultuur, filosofie en politiek sindsdien. Ontdek in Jena de vrijgevochten feministe avant la lettre Caroline Böhmer-Schlegel-Schelling, maar ook de nogal pittige Dorothea Veit-Schlegel die zich nimmer liet wegzetten. Ontdek met Johann Gottlieb Fichte en Friedrich Schelling waarom de mens een 'Ich' heeft – een filosofie waardoor onze kijk op de werkelijkheid voorgoed is veranderd.De consequenties van deze denkers en dichters raken de kern van onze samenleving van nu. Want die radicale vrijheid van het 'Ik' kon al in hun tijd leiden tot politieke gruwelen als daaraan geen 'moreel besef' verbonden werd. Maar hoe doe je dat? Juist dit bediscussieerden ze fel. En gold die vrijheid dan ook voor vrouwen? Voor mensen uit de arme klassen? En is het 'Ik-tijdperk' van nu de uitwas van Jena?De jonge radicalen zochten elkaar voortdurend op. "Ik ben op mijn best in een dialoog", zei de romantische dichterprins Novalis. Hun beschermheer Johann Wolfgang von Goethe kwam op de schaats van Weimar naar hun Jena om zich te laten inspireren en zich van een schrijfblokkade te bevrijden. Debatten, drinkgelagen, liefdesavonturen, vurige poëzie en literaire hoogstandjes vulden hun dagen. Heftige discussies over het bloedbad van Robespierre in naam van de Liberté werden gevolgd door minstens zo felle over die jonge korporaal uit Corsica die toch wel het ultieme 'Ich' van hun generatie werd. Was Napoleon de redder of de tiran?Andrea Wulf laat zien hoe diep dit nu nog doorwerkt. Als wij over Rusland praten komt het Jena-debat meteen terug, want is het volk daar wel toe aan vrijheid en morele verantwoordelijkheid of is een tsarenknoet nodig? En de moderne visie op onderwijs en kennisontwikkeling is gebaseerd op Humboldts Jena-ideaal van Bildung van ieder mens tot een volwaardig burger. Mensenrechten en vrouwenrechten, politiek en moraal, het heeft allemaal wortels bij deze jonge denkers en dichters daar aan de rivier Saale.En we horen onverwachte dingen als het verhaal over Napoleon in het bed van Goethe, over Madame de Staël die de woede van de Empereur opwekte met haar boek over Jena en over de kaarsen die Friedrich Schlegel aanstak bij zijn filosofie-colleges.***Hieronder nog meer informatie. Op Apple kun je soms niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show!Vrienden kunnen meedingen naar twee exemplaren van het boek, beschikbaar gesteld door uitgeverij Atlas Contact. Hoe je dat doet, lees je – alleen voor vrienden – op die site.Sponsoring of adverteren kan ook. Stuur voor informatie een mailtje naar adverteren@dagennacht.nlEen van onze adverteerders is Bamigo. Korting op je eerste bestelling krijg je met code: bron25***Verder kijkenKirsty Lang in gesprek met Andrea Wulf (september 2022)***Verder luisteren190 - Napoleon, 200 jaar na zijn dood: zijn betekenis voor Nederland en Europa157 - 2021: het jaar van bijzondere verkiezingen, een partijcoup en een opmerkelijke dame van adel (oa over het Humboldt Forum)115 - Thomas Paine en De Rechten van de mens57 - Alexis de Tocqueville40 - De geniale broers Von Humboldt36 - Wopke Hoekstra: EU moet geopolitieke machtsfactor worden (over zijn Humboldtlezing)***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:40:13 – Deel 200:58:21 – Advertentie Bamigo en deel 301:17:43 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Democratie is een kwetsbaar bezit. Joe Biden hield er een vlammende rede over in Philadelphia. En ook in ons land wordt serieus gediscussieerd over bescherming van de democratische rechtsorde vanwege de opkomst van antidemocratische stromingen en partijen van extreemrechts en extreemlinks. Moet er een wet op de politieke partijen komen? Jaap Jansen en PG Kroeger vinden dat nuttig en noodzakelijk. In deze aflevering vertellen ze hoe de Bondsrepubliek Duitsland de rol van partijen stevig invult en bewaakt.In de Nederlandse Grondwet worden politieke partijen niet vermeld. Er is ook geen aparte wettelijke grondslag voor de belangrijkste actoren bij de concrete vormgeving van de parlementaire democratie. Het voornemen - na het advies van de staatscommissie-Remkes om dit te veranderen blijft tot nu toe op de plank liggen. En dat terwijl er alle reden is tot zorg nu er alom geluiden te horen zijn van antidemocratische bewegingen. Onze oosterburen hadden in 1945 hun les geleerd. En daar kunnen wij weer veel van leren.De 'Väter des Grundgesetzes' - onder aanvoering van de SPD-geleerde Carlo Schmid - legden in de grondwet van 1949 nadrukkelijk vast wat de taak is van politieke partijen en hoe antidemocratische groeperingen verboden kunnen worden. Alles om een 'tweede Weimar' te voorkomen. In de beginjaren van de Bondsrepubliek werd soms hard ingegrepen.In 1967 werd de 'Parteiengesetz' ingevoerd. Die wet verfijnde de normen, rechten en plichten waaraan politieke partijen moeten voldoen. En dat strekt van een correcte naam tot rekenschap over werk, inhoud, geldmiddelen, interne structuur met democratische organisatie en besluitvorming. Allemaal garanties en kwaliteitsnormen die in ons land ontbreken.Ging het van een leien dakje langs Rijn en Spree? Nou nee. PG vertelt over de firma Flick, Zwitsers geld voor de AfD, de 'Bimbes' van Helmut Kohl en de wel zeer handige bankier van Konrad Adenauer. De Parteiengesetz is daarom dan ook regelmatig aangescherpt. Er werden harde lessen getrokken uit financiële affaires.Jaap en PG bespreken de meest in het oog springende aspecten van de Duitse regels. Bij duidelijke normering aan partijen als serieuze pijlers van de democratie à la het Duits model zou in ons land het nodige moeten veranderen. De 'businessclubs' van politieke partijen als VVD, D66, CDA en Volt zouden bijvoorbeeld scherp moeten worden bewaakt. Partijen met slechts 1 lid of ondemocratische statuten zouden moeten verdwijnen. Een amateuristische onlineverkiezing zoals bij het CDA of BBB zou afgekeurd worden en helemaal over moeten. Burgerschapsvorming zou voor de partijen een essentiële taak worden en zij zouden daar ook veel geld voor krijgen. De AIVD zou moeten kunnen observeren of signalen over antidemocratische activiteiten kloppen en dan zo nodig fors ingrijpen.Het was Willy Brandt die in zijn eerste rede als Bondskanselier de Duitsers uitdaagde met "Wir wollen mehr Demokratie wagen!" In dat opzicht past Nederland ons tegenover de oosterburen wel enige bescheidenheid, ondanks onze neiging met het vingertje te wijzen naar anderen. Alle reden hier nu dus echt werk van te maken.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show!En met Bamigo werken we ook fijn samen. Korting op je eerste bestelling krijg je met code: bron25Heeft u belangstelling om zelf te adverteren of te sponsoren? Stuur voor informatie een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl***Hieronder nog meer informatie. Op Apple kun je soms niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier***Verder luisteren297 - De kwestie-Arib en de Tweede Kamer als prettig gestoorde anarchie289 - Donald Trump als gevaar voor de democratie - Joe Biden en zijn strijd voor de ziel van Amerika251 - Nederlanders hebben groot vertrouwen in de democratie, veel minder in partijen232 – Kabinetsformatie 2021: Kan de Kamer haar rol wel aan? En wat te doen met antidemocratische partijen?222 - Na de kindertoeslagaffaire. Hoe Nederland rechtsstaat en democratie kan verbeteren. Gesprek met Richard Barrett van de Venetië Commissie210 - Kabinetsformatie 2021: Herman Tjeenk Willink over het verval van de democratische rechtsorde191 - Kabinetsformatie 2021: Hoe krijgen we de balans terug in de trias politica? De Kamer kan zelf al heel veel doen!162 - Pieter Omtzigt over macht en tegenmacht152 - De 19e-eeuwse wortels van Forum voor Democratie145 - Forum voor Democratie en de alleenheerschappij van Thierry BaudetBB 53 - De viering van 40 jaar Deutsche Demokratische RepublikBB 48 - Wilders gewogen: Gerrit Voerman en Koen Vossen over de PVVBB 31 - PG: populisten tot mislukken gedoemdBB 30 – PG Kroeger over de overwinningsspeech van Baudet23 - Ruth Peetoom (CDA) en politicoloog Yascha Mounk over de kwetsbare democratie16 - Johan Remkes wil de democratie reddenBB 6 - Sharon Gesthuizen over haar vertrek bij de SP***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:04:34 - Advertentie voor Bamigo en deel 100:41:14 - Deel 201:25:13 - EindeZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

De nieuwe premier Rishi Sunak is een bijzonder mens. Niet alleen is hij de jongste prime minister in ruim 200 jaar, hij is ook een van de meest vermogende bewoners ooit van Downing Street 10 en de eerste gelovige hindoe uit de Brits-Indiase minderheid als leider van de Tories. Jaap Jansen en PG Kroeger duiken daarom in de historie en vertellen over een reeks Britse premiers die net als Sunak een culturele, religieuze en sociale doorbraak vormden. En zij ontmythologiseren daarbij meteen een paar van de beweringen over Sunak!De jongste ooit is een van de meest iconische premiers. Zonder twijfel zal William Pitt de jongere nog vele eeuwen gelden als een van de belangrijkste, meest succesvolle Britse leiders. Met 24 werd hij premier na een koloniale oorlog die uitliep op het verlies van Amerika. Een ramp, ook voor de staatskas. Pitt saneerde niet alleen de begroting, maar herstelde de Britse macht zozeer dat dankzij hem uiteindelijk ook Napoleon verslagen werd. De kiezers noemden hem 'Honest Billy'. Hij regeerde tussen 1783 tot 1801 en van 1804 tot zijn vroege dood in 1806.De eerste premier uit een religieuze en etnische minderheid werd minstens zo'n icoon in de Britse historie. Benjamin Disraeli was van joodse komaf in Marokko. 'Dizzy' was een zeer kleurrijk man, literair begaafd, politiek van vele markten thuis. Zijn bijzondere vriendschappen met de twee machtigste mensen van zijn tijd maakten hem nog meer een legende. Dat waren Queen Victoria en de Reichskanzler Otto von Bismarck.De eerste premier uit de meest eenvoudige milieus was David Lloyd George. Hij was ook de eerste Welshman in Downing Street 10, bekend als 'the Welsh Wizard'. Hij legde als groot sociaal vernieuwer de grondslag voor de 'welfare state' en leidde de regering in en na de Eerste Wereldoorlog. In zijn latere jaren vielen ook zijn politieke en financiële gewetenloosheid en zijn bewondering voor Adolf Hitler nogal op. Zelfs zijn protégé Winston Churchill moest hem toen laten vallen.We kunnen in deze aflevering natuurlijk niet om Margaret Thatcher heen. Eerste vrouw, eerste bèta-alumnus, eerste kruideniersdochter als premier. Maar vooral ook was zij de grote promotor van de Indiase hindoeminderheid. In hen zag zij familiezin, ijver en ondernemendheid zoals ze die ook herkende in de grote joodse minderheid in haar eigen kiesdistrict bij wie zij zeer geliefd was. Zonder Maggie geen Rishi!Maar… is Sunak wel de rijkste premier ooit? PG vertelt over die slagerszoon die in de vroege 16e eeuw de premier en de rijkste Britse machthebber ooit werd. Thomas Wolsey werd 'Alter Rex'- de andere koning – genoemd. Hij was als kardinaal ook bijna paus geworden en onmetelijk rijk. Koning Henry VIII werd daarom jaloers en liet zijn lord chancellor zelfs diens allermooiste paleis aan hem cadeau doen.Nu Rishi Sunak premier is geworden moeten we natuurlijk ook nog even aandacht schenken aan de kortst zittende premier ooit, Liz Truss. PG heeft ontdekt dat dé Britse componist, Georg Friedrich Händel, al in de 18e eeuw van Pitt over haar een opera schreef! We horen die lyrische Liz van toen zingen: 'Myself I Shall Adore!' vlak voordat zij roemloos ten onder gaat.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show!Ook zijn we blij met de advertentie van de Volkskrant. Neem een proefabonnement!En met Bamigo werken we ook fijn samen. Korting op je eerste bestelling krijg je met code: bron25Wilt u sponsoren of adverteren? Stuur voor informatie een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl***Hieronder nog meer informatie. Op Apple kun je soms niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier***Verder lezenAndrew Roberts - George IIIWilliam Hague - William Pitt the Younger***Verder luisteren283 - Zinkende schepen verlaten de rat: het pijnlijke afscheid van Boris Johnson262 - Waarom India - ook voor Nederland - steeds belangrijker wordt190 - Napoleon, 200 jaar na zijn dood: zijn betekenis voor Nederland en Europa103 - Geheim geld in de politiek81 - Ambassador Peter Wilson: 'No race to the bottom after Brexit'69 - Britse verkiezingen! PG Kroeger over 'the mother of parliaments'60 - Coen Brummer & Daniël Boomsma: De canon van het sociaal-liberalisme52 - Hoe Rutte David Cameron teleurstelde40 – De geniale broers Von Humboldt32 - Churchill en Europa: biografen Andrew Roberts en Felix Klos30 - Delors en Thatcher27 - Rob Jetten (D66) wil muren slopen08 - Pim Waldeck over 'die gekke Britten' - Paul Rem over The Queen03 - Peter Wilson over Brexit***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:06:43 – Volkskrant advertentie00:44:48 – Deel 201:03:20 – Bamigo advertentie01:38:23 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Het is een van de wezenlijke fundamenten onder de Europese eenwording. Als Frankrijk en Duitsland samen optrekken en een gemeenschappelijke strategie formuleren en volhouden kan de EU eigenlijk altijd belangrijke vooruitgang maken. En juist nu - in een fase van grote crisis – gaat het helemaal niet goed tussen Parijs en Berlijn. President Emmanuel Macron heeft bruusk een zeer belangrijke topconferentie met de regering van bondskanselier Olaf Scholz afgezegd en openlijk zijn irritatie en misnoegen laten blijken.Jaap Jansen en PG Kroeger duiken in de rijke historie van de deze alliantie en nemen ook de actuele spanningen onder de loep en hun gevolgen voor Europa en de rol van Nederland.Hierover spreken zij met een van de meest ervaren en invloedrijke politici in Berlijn, Otto Fricke. De liberale woordvoerder Financiën in de Bondsdag draait er - in uitnemend Nederlands! - beslist niet omheen. Fricke erkent dat er sprake is van zeer ernstige meningsverschillen met de Fransen en dat het Scholz en Macron niet lukt een succesvolle dialoog te ontwikkelen.Fricke analyseert hoe op essentiële terreinen als het Europese energiebeleid - zowel in de huidige crisis als in de langetermijnstrategie voor energie-onafhankelijkheid - sprake is van fundamentele verschillen. Daarbij bleek op de EU-top dat Macron eerder de aanval tegen Scholz aanvoerde dan met de Duitsers een gezamenlijk initiatief te willen vinden. Tegelijk ziet hij wel degelijk ruimte voor effectieve compromissen en benadrukt dat ook Scholz zich daartoe moet inspannen.Hier doemt ook een opvallend cultureel probleem op. Parijs moet duidelijk erg wennen aan de geheel andere sfeer en stijl die bij Scholz en zijn team heerst. Was onder Angela Merkel met mensen als Peter Altmaier en Wolfgang Schäuble een reeks 'francofielen' aan het bewind, nu is daar volstrekt geen sprake meer van. Fricke wijst erop hoe belangrijk het juist is dat je op het hoogste politieke niveau elkaar leert aanvoelen en begrijpen.Duidelijk is ook voor Fricke dat deze alliantie voor de Franse politiek altijd iets anders en ook méér betekende dan voor de Duitsers, zeker na de Wiedervereinigung. Bovendien is na Brexit binnen de EU een zeker evenwicht verloren gegaan. De FDP-topman wijst naar Mark Rutte als meest ervaren premier om te helpen dat evenwicht te herstellen zodat de Frans-Duitse as weer dynamisch en constructief kan gaan werken.In de historische schets van deze bijzondere verhouding blijkt deze alliantie in de zestig jaar van haar bestaan niet altijd vanzelfsprekend te zijn geweest. Frankrijk had er altijd een eigen mondiale strategie bij, terwijl Duitsland zich daarmee veel minder bezighield. Dat leidde in 1964 zelfs tot een crisis die zeer doet denken aan de spanningen van dit moment.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door de Europese Unie. En natuurlijk ook door donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show!Ook zijn we blij met de advertentie van de Volkskrant. Neem een proefabonnement!En met Bamigo werken we ook fijn samen. Korting op je eerste bestelling krijg je met code: bron25 Wilt u sponsoren of adverteren? Stuur voor informatie een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl***Hieronder nog meer informatie. Op Apple kun je soms niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier***Verder luisteren299 - Dramatische verschuivingen in de wereldpolitiek. Europa heeft eindelijk een telefoonnummer290 - Bondskanselier Olaf Scholz en de razendsnelle ontwikkeling van de EU284 - Quatorze Juillet: komt onder Macron een einde aan De Gaulles Vijfde Republiek?276 - 30 jaar politiek, 16 jaar bondskanselier en de hond van Poetin: Angela Merkel blikt terug233 - Kabinetsformatie 2021: Otto Fricke over de Europese ambities van de nieuwe Duitse regering218 - Angela Merkel, een bijzondere bondskanselier - gesprek met biograaf Ralph Bollmann205 – Bondsdagverkiezingen 2021: invloedrijke liberaal Otto Fricke blikt vooruit150 - De memoires van Barack Obama124 - 95 jaar Jacques Delors35 - Charles De Gaulle28 - De relatie Nederland-Frankrijk20 - Peter Altmaier (Duitse minister van Economie en Energie) over Nederland in Europa, Brexit en opvolging Merkel***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:57:51 – Deel 201:32:15 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Het was nogal een onverwacht bericht wat premier Mark Rutte op 14 oktober naar buiten bracht. Hij meldde dat het kabinet oud-premier Jan Peter Balkenende had voorgedragen als minister van Staat en dat de koning met deze benoeming had ingestemd. Het moment waarop dat gebeurde is nogal opmerkelijk, benadrukt PG Kroeger in gesprek met Jaap Jansen.Deze eretitel komt exact 20 jaar na de misschien wel meest dramatische fase van zijn premierschap. Op 14 oktober 2002 werd immers duidelijk dat het kersverse, eerste kabinet van zijn CDA met LPF en VVD ten dode opgeschreven was. De volgende dag ontplofte die coalitie op de meest pijnlijke en stijlloze wijze tijdens de uitvaartdienst voor de prinsgemaal, Claus von Amsberg. Op 16 oktober moest de premier naar diens weduwe koningin Beatrix om het ontslag van de ministersploeg in te dienen. De benoeming nu, precies 20 jaar later, is dan ook een opvallende timing.Jaap en PG gaan terug naar die dramatische dagen in oktober 2002 en wat daar allemaal aan voorafging aan taferelen zoals het Binnenhof zelden heeft meegemaakt. Daaruit zijn twee decennia later met enige afstand tot die gebeurtenissen boeiende lessen te trekken. Beter dan destijds, kunnen we nu analyseren hoe het kwam dat de LPF als nieuwe partij plotseling opkwam, zich heel eigenzinnig ontwikkelde en binnen de kortste keren volledig instortte. En is zij eigenlijk wel verdwenen?Wie dezer dagen óók probeerde te analyseren wat daar gebeurde is de toenmalige PvdA-aanvoerder Ad Melkert. Hoon en verontwaardiging waren zijn deel. Waarom eigenlijk, vraagt PG zich af. Melkerts analyse is namelijk nogal treffend. Hij noteerde enkele interessante analogieën tussen de opkomst en het politieke milieu van Pim Fortuyn en zijn LPF en die van Donald Trump. En eigenlijk onderschreef Melkert nu wat vele vereerders van 'professor Pim' al die jaren zo benadrukten: Fortuyn was zijn tijd ver vooruit.Als nieuwe minister van Staat voegt Balkenende zich in de lange rij van staatslieden aan wie deze eretitel werd verleend. En daar zit nog een hele voorgeschiedenis aan vast. Zo heeft koning Willem I een hele reeks van zulke ministers bruut ontslagen!***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show!Ook zijn we blij met de advertentie van de Volkskrant. Neem een proefabonnement!Sponsoring of adverteren kan ook. Stuur voor informatie een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl***Hieronder nog meer informatie. Op Apple kun je soms niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier***Verder lezenLPF verkiezingsprogramma 2002Claim dat de LPF volgens peilingen de grootste partij bij de verkiezingen van 2002 zou worden is onjuistCoen Verbraak interviewt Ad Melkert***Verder kijkenDe erfenis van Pim, 87 dagen ruzie (AVRO 2012)John Simpson interviewt Pim Fortuyn ***Verder luisteren297 - De kwestie-Arib en de Tweede Kamer als prettig gestoorde anarchie261 - Mariëtte Hamer en de kunst van het voorzitten - een masterclass213 - Van Agt/Den Uyl/Terlouw (1981), de verschrikkelijkste kabinetsformatie ooit164 - Dries van Agt 90 - Eigenzinnig politicus, paradijsvogel, wereldburger153 - Het CDA en de tand des tijds14 - Jan Peter Balkenende & Wopke Hoekstra: een nieuwe agenda voor Nederland en Europa * Paul Tang (PvdA) wil het aandeelhouderskapitalisme temmen01 - D66 moet linkser, vindt oud-partijleider Jan Terlouw***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:48:20 – Deel 201:48:27 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Deze 300ste aflevering begint met een felicitatie door Eppo van Nispen van Beeld & Geluid en een bijzondere aankondiging!***We houden in Nederland heel erg van 'gewoon doen' en 'gewoon zijn', zoals we bespraken in aflevering 296. Maar tegelijkertijd vinden we onszelf toch ook wel heel uniek en anders dan anderen. Met dat oer-Hollandse vingertje hebben we nogal eens de neiging de rest van de mensheid te willen doordringen van de Nederlandse voortreffelijkheid.In deze 300e editie van Betrouwbare Bronnen duiken Jaap Jansen en PG Kroeger daarom in historische en culturele achtergronden tevens verrassende actualiteit en van deze 'Dutch exceptionalism'. Een magnifieke bron van inzicht hierin biedt het nieuwe boek Engelen uit Europa van Hans van der Jagt over Alexander Idenburg en 'de moraal van het Nederlands imperialisme'.Uniek was ons land natuurlijk al eeuwenlang als mercantiele, calvinistische republiek. Het was een supermacht zonder groot leger, klein van oppervlak maar met tentakels over heel de aardbol. Het zag zichzelf ook als Praesidium Libertatis, Bolwerk der Vrijheid. In religieus opzicht werd de Republiek min of meer gelijkgesteld met het oude Israël, dat immers zich bevrijd had van de onderdrukker, de farao van Egypte. Zo waren de burgers van deze calvinistische republiek ‘het uitverkoren volk' van de nieuwe tijd.Met de tijd van de Europese revoluties kwam daar een einde aan. Ons land werd minder bijzonder, want het kreeg een monarchaal-autoritair bewind en na de afscheiding van België werd het een tweederangs mogendheid. Pas met de economische en intellectuele omwentelingen van de decennia na 1870 werd het 'unieke' van Nederland herontdekt en eigentijds opgepoetst. Nederland werd een natie met een missie in de wereld. Het ging als imperiale koloniale mogendheid een 'ethische politiek' voeren.De man die deze ambitie als geen ander formuleerde en concreet toepaste was Alexander Idenburg. Hij belichaamde het ethisch imperialisme waarmee Nederland van zijn imperium een soort mondiaal opvoedings- en beschavingsoffensief maakte. 'Indië' zou een modelkolonie worden waarin de Aziaten dankzij de Nederlandse beschaving uiteindelijk zichzelf konden regeren, uiteraard binnen het verband van het koninkrijk.Jaap en PG laten zien dat dit hooggestemde ideaal als een bijna religieuze roeping werd afgekondigd, maar tegelijkertijd gepaard ging met soms harde repressie. Want de Morele Supermacht voelde zich voortdurend bedreigd, de ambitie lag permanent onder vuur.In Europa was het Nederlandse superioriteitsgevoel niet minder opvallend. Den Haag kreeg zijn Vredespaleis en de neutraliteitspolitiek werd uitgedragen als voorbeeld van vredelievendheid en ontwapening, waar andere volkeren heel veel van zouden kunnen leren.En hier is ten diepste nog maar weinig in veranderd. Van koningin Juliana tot het Oekraïne-referendum en van Jan Pronk (zie hiervoor het boek Grote idealen, smalle marges, een parlementaire geschiedenis van de lange jaren zeventig) tot Dilan Yesilgöz weten de Nederlanders de rest van de mensheid perfect uit te leggen hoe veel beter en moreel hoogstaander zij zijn dan de rest van de wereld.In de Europese Unie staan wij er om bekend anderen haarfijn uit te kunnen leggen hoe wij de regels beter weten toe te passen dan wie dan ook. Nederland is kampioen 'goldplating' en als het dan toch tegenvalt is dat natuurlijk de schuld van ‘Brussel’. Natura 2000 en de stikstofperikelen zijn er een actueel voorbeeld van.Dat 'Dutch Exceptionalism' zit zó diep in ons DNA dat wij het zelf nauwelijks merken. Onze tolerantie, onze fietscultuur, ons bosbeheer, ze zijn een lichtend voorbeeld voor gans de mensheid!***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show!Dankzij uitgeverij Prometheus kunnen vrienden meedingen naar een van de drie beschikbaar gestelde exemplaren van het boek van Hans van der Jagt. Hoe je dat doet, daarover verschijnt – alleen voor vrienden – een mededeling op de website.Sponsoring of adverteren kan ook. Stuur voor informatie een mailtje naar adverteren@dagennacht.nlIn deze aflevering adverteert o.a. De Volkskrant. Neem een proefabonnement! ***Hieronder nog meer informatie. Op Apple kun je soms niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier***Verder luisteren296 - Doe effe normaal man! De macht der gewoonte in de Nederlandse politiek274 - Thorbecke, denker en doener257 - Het machtige Rusland als mythe: hoe 'speciale militaire operaties' een fiasco werden200 - De Heerser: Machiavelli's lessen zijn nog altijd actueel159 - Washington DC: na de afgang van Trump optimisme over Biden en Harris (met de in deze aflevering genoemde Bob van Heuvelen)149 - De zeven levens van Abraham Kuyper, een ongrijpbaar staatsman138 - In het voetspoor van Amerikaanse Presidenten in Nederland (Teddy Roosevelt bezoekt Nederland)113 - De Jaren '20 als wenkend perspectief100 - Nederland in Europa: lusten en lasten door de eeuwen heen34 - 140 jaar Anti-Revolutionaire Partij***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:33:55 - advertentie Volkskrant00:59:36 - Deel 201:36:00 - Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

De tectonische platen van de wereldpolitiek verschuiven dramatisch. Een wel heel sterk teken daarvan is dat voor het eerst sinds 1945 Europa 'een telefoonnummer' heeft. Jaap Jansen en PG Kroeger belichten de plotselinge opmars van de Europese Unie als geopolitiek brandpunt - in plaats van de verwachte marginalisering.De primeur van de Europese Politieke Gemeenschap - een idee van Emmanuel Macron dat in mei van dit jaar nog een beetje weggelachen werd - vond plaats in Praag. Het was meteen een groot succes en leidde tot een lange reeks belangrijke initiatieven. Hier kwam voor crisisregio de Kaukasus een vredesproces op gang. En de aankondiging van de volgende sessie was een openlijk affront aan Vladimir Poetin: de arme, kleine en zo bedreigde EU-kandidaat Moldavië is de volgende gastheer.In 1973 klaagde de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Henry Kissinger dat als hij de mening van Europa wilde hebben hij geen nummer had dat hij kon bellen. In deze aflevering hoor je hem het ware verhaal achter die fameuze anekdote vertellen. Met de komst van Joe Biden is dit tijdperk opeens voorbij.Amerika heeft wél een EU-nummer. Biden belt bijna dagelijks. Commissiepresident Ursula von der Leyen is zijn feitelijke partner en klimaatgezant John Kerry heeft eenzelfde intensieve relatie met vicepresident Frans Timmermans. Von der Leyen vult het vacuüm dat Washington DC zo vreesde met het vertrek van Angela Merkel en nu ook Mario Draghi en de zwakke posities van Olaf Scholz en Raadspresident Charles Michel.Europa is in enkele maanden een cruciale geopolitieke factor geworden. Dat Finland en Zweden tot de NAVO toetreden is daarbij voor de VS van grootst mogelijke betekenis. De Noordse en Arctische regio zijn voor Canada en Amerika immers hun grens met Rusland.Bovendien kan alleen de EU het soort krachtige sancties doorvoeren wat lidstaten op zichzelf aangewezen niet kunnen. Daarmee is de Unie een zwaargewicht van 450 miljoen inwoners in de nieuwe antiautoritaire alliantie met de VS, Canada, het Verenigd Koninkrijk, Australië, Nieuw-Zeeland, Japan en Zuid-Korea. En Von der Leyen levert, iets wat Biden zeer hoog aanslaat.PG tipt twee van haar 'rechterhanden', die voor de EU essentiële posten bekleden voor de impact van die nieuwe westerse alliantie. Dat zijn de Franse eurocommissaris Thierry Breton, die onder meer defensie, ruimtetechnologie, IT, AI en de chips act doet en de Finse Jutta Urpilainen. Zij gaat over de grote internationale instituties als IMF en Wereldbank waarin de EU een hoofdrol speelt, de grote investeringen in landen van de derde wereld, het 'Marshall plan voor Afrika' en de Europese tegenzet voor de de Nieuwe Zijderoute van Xi Jinping. Dat laatste betekent dat zij een lange-termijnfonds van zo'n €300 miljard stuurt en beheert.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door de Europese Unie en met donaties van luisteraars via Vriend van de Show.Belangstelling voor sponsoring of adverteren? Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl voor informatie.***Hieronder nog meer info. Op Apple kun je soms niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier***Verder lezenMeeting of the European Political Community, 6 October 2022***Verder kijkenMacron, Scholz and Rutte meet at summit in Prague (en Luuk van Middelaar!)Kissinger and Sikorski on Europe (2012)***Verder luisteren290 - Bondskanselier Olaf Scholz en de razendsnelle ontwikkeling van de EU289 - Donald Trump als gevaar voor de democratie - Joe Biden en zijn strijd voor de ziel van Amerika284 - Quatorze Juillet: komt onder Macron een einde aan De Gaulles Vijfde Republiek?280 - Ook het Tsjechische EU-voorzitterschap wordt van historisch belang279 - Jaap de Hoop Scheffer over Poetin, Oekraïne, de NAVO en de toekomst van de EU272 - Dankzij Poetin: nu écht intensief debat over de toekomst van Europa264 - De eerste honderd dagen van Rutte IV: hoe alles anders werd260 - De toesprakentournee van Volodimir Zelenski en de worsteling van de SPD met de erfenis van Brandt en Schröder244 - Frans Timmermans over klimaatbeleid, geopolitiek en weerbare democratie240 - Het Franse EU-voorzitterschap als uitdaging voor Rutte IV236 – Václav Havel, de dissident die president werd233 - Kabinetsformatie 2021: Otto Fricke over de Europese ambities van de nieuwe Duitse regering225 - Nixon in China: Henry Kissinger's geheime (en hilarische) trip naar Beijing223 - De degelijke daadkracht van Mario Draghi's Italië150 - De memoires van Barack Obama124 - 95 jaar Jacques Delors36 - Wopke Hoekstra: EU moet geopolitieke machtsfactor worden***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:37:50 – Deel 201:26:00 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

In zestig jaar was de wereld niet eerder zó nabij een nucleaire catastrofe, een ‘Armageddon’, als nu. Dat zei de Amerikaanse president Joe Biden afgelopen week. Hij ziet belangrijke, schrikwekkende analogieën van de dreiging door Vladimir Poetin met kernwapens met de Cubacrisis van oktober 1962.Waarom? En welke lessen kun je hieruit trekken? Jaap Jansen en PG Kroeger nemen je mee naar die dertien dagen die de wereld schokten en hun actualiteit vandaag.John F Kennedy speelde met zijn dochtertje Caroline toen zijn kerngroep van adviseurs met informatie en foto's kwam die ondubbelzinnig bewezen dat de Sovjet-Unie raketten met kernkoppen installeerde op korte afstand van Florida. Vanaf dat moment moest hij hectisch crisismanagement bedrijven en tegelijk heel scherp en strategisch opereren. Daarbij kwam dat hij het gedrag van Sovjetleider Nikita Chroesjtjov beleefde als onpeilbaar grillig.Er volgden dagen van intens beraad, dreigende taal, merkwaardige briefwisselingen met het Kremlin, backchannels en consultaties met NAVO-bondgenoten. JFK’s broer Robert en vicepresident Lyndon Baines Johnson speelden een belangrijke rol, maar ook sleuteladviseurs als FDR's tolk Chip Bohlen en de KGB-chef in Washington DC, Grigori Bolshakov. En ook: het DDR-passagiersschip Völkerfreundschaft! Zoals zo vaak speelt Nederland een opmerkelijke bijrol - al meteen in het allereerste crisisberaad.Deze crisisperiode is door vele historici tot in detail bestudeerd. PG gebruikt hierbij de unieke publicatie van de tapes van vergaderingen en gesprekken in het Witte Huis. Alsof je nu exact 60 jaar later mee om tafel zit terwijl Kennedy piekert, zijn broer scherp doorvraagt en LBJ in het brein van de Kremlinchef kruipt.Veel van de omstandigheden, onzekerheden, risico's en angsten van toen herkent Joe Biden nu. En net als Kennedy toen is hij daar heel open over. Om het Kremlin geen enkele illusie te geven.***In het laatste kwartier van deze editie keren Jaap en PG nog even terug naar aflevering 292 van Betrouwbare Bronnen. Toen was staatssecretaris Marnix van Rij (Financiën) te gast. Die presenteerde in dat gesprek een opening voor de benadeelde spaarders met Box-3 vermogen die achter het net visten bij de compensatie – anders dan de 60.000 belastingbetalers die officieel bezwaar hadden gemaakt. Van Rij wees op de mogelijkheid met terugwerkende kracht (tot en met 2017) alsnog bezwaar aan te tekenen.Zes dagen later op Prinsjesdag bleek dit een loze belofte.Hoe kan dat nou? Te gast is Jurgen de Vries, voorzitter van de Bond voor Belastingbetalers, die eerder de 60.000 bezwaarmakers bijstond. Wat hoorde hij vorige week van Van Rij bij de Algemene Financiële Beschouwingen en wat gaat zijn bond nu doen?***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door donaties van luisteraars via Vriend van de Show.Sponsoring of adverteren is ook mogelijk. Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl***Hieronder nog meer informatie. Op Apple kun je soms niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier***Verder kijkenPeter Jennings - The Missiles of October: What the World Didn't Know (1992)Oval Office Address on the Cuban Missile Crisis - John F. Kennedy - Oct. 22, 1962JFK Tapes: The Cuban Missile Crisis, Part 1 of 3 - ABC News Nightline, 1994JFK Tapes: The Cuban Missile Crisis, Part 2 of 3 - ABC News Nightline, 1994JFK Tapes: The Cuban Missile Crisis, Part 3 of 3 - ABC News Nightline, 1994***Verder luisteren287 - Waarom Robert Serry altijd weer terugkeert naar zijn Oekraïne279 - Jaap de Hoop Scheffer over Poetin, Oekraïne, de NAVO en de toekomst van de EU272 - Dankzij Poetin: nu écht intensief debat over de toekomst van Europa260 - De toesprakentournee van Volodimir Zelenski en de worsteling van de SPD met de erfenis van Brandt en Schröder257 - Het machtige Rusland als mythe: hoe 'speciale militaire operaties' een fiasco werden256 - Na de inval in Oekraïne: 'Nu serieus werk maken van Europese defensiesamenwerking'253 - Poetins bizarre toespraak: hoe de president de geschiedenis van Oekraïne herschrijft248 - Oekraïne en de eeuwenoude vriendschap tussen Duitsland en Rusland188 - De ondergang van de Sovjet-Unie: 1991, het jaar waarin Gorbatsjov in de afgrond staart en Poetin gemeenteambtenaar wordt21 - Poetins rolmodel Tsaar Nicolaas I19 - Anne Applebaum: Poetin en de destabilisering van het Westen***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:53:00 – Deel 201:24:25 – Box-3 met Jurgen de Vries01:39:30 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

De Tweede Kamer ligt met zichzelf overhoop. Oud-Kamervoorzitter Khadija Arib is boos opgestapt. Het presidium ligt onder vuur daarom en voorzitter Vera Bergkamp wordt door de een te slap en door de ander te partijdig gevonden. Hoe komt men uit deze narigheid en hoe raakte de Kamer hierin verzeild? Jaap Jansen en PG Kroeger gaan te rade bij de nestor van de politieke en parlementaire historici, oud PvdA-senator Joop van den Berg.In zijn betoog strijden nuance en scherpte om voorrang. Ja, Arib was geen lieverdje - maar de Kamer koos ook bewust voor iemand die daarom bekend stond. Ja, het presidium en voorzitter Vera Bergkamp hebben ongelukkig geopereerd, maar het is de Kamer zélf die hen de opdracht gaf de teugels aan te trekken. Van den Berg wijst erop dat vele jaren de sfeer eerder was van 'moet kunnen' en 'meer straattaal in het debat'.Als kenner van het parlement als complexe organisatie zegt de nestor - in ernst en luim - dat de Kamer per definitie een anarchistisch geheel vormt. De warrige combinatie van een bedrijfsmatige structuur en medewerkers plus een politiek machtscentrum maakt het overal en bij elke voorzitter weer een worsteling om de zaak overeind te houden. De versplintering van fracties en de opkomst van sociale media hebben die anarchie niet verminderd.Dat er klachten waren over Arib is geen nieuws, onderstreept hij. Wel dat daar – tot voor kort - nooit reden in gezien was er iets aan te doen. Waarom, dat blijft schimmig en dit beschadigt iedereen. Van den Berg is daarbij niet mals over zijn partijgenoot in het Kamerpresidium Henk Nijboer.Uit zijn betoog wordt ook helder dat de Kamer na het vertrek uit 'de Oude Zaal' ook door architectuur en design niet erg geholpen is geweest. De troebelen rond renovatie en tijdelijke verhuizing waren dat trouwens ook niet. Hier heeft Arib flink steken laten vallen, erkent hij.Het komt goed van pas dat Joop van den Berg een gloednieuw boek publiceert waarin al deze zwarigheden geanalyseerd en van mogelijke oplossingen worden voorzien. Jaap en PG lopen die met hem langs als aanmoediging voor Bergkamp en haar collega’s om nu toch echt helder en daadkrachtig te werk te gaan. Van den Berg schuwt hierbij de controverse niet: hij wil minder jonge leden in de Kamerzetels en minder transparantie in het complexe wetgevingsproces!PG legt hem een gedachte voor van een nieuwe Kamervoorzitter die schoon schip kan maken en als D66'er zou kunnen ruilen met Vera Bergkamp. En Jaap deelt een bokaal uit voor het Kamerlid dat in de kwestie-Arib ‘het lied van de hypocriet’ zong.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door donaties van luisteraars via Vriend van de Show. Voor de vrienden stelt uitgeverij Prometheus vijf exemplaren van het nieuwe boek van Joop van den Berg Humeurig volk, verkrampte politiek en hoe het anders kan beschikbaar. Hoe je hiervoor in aanmerking kunt komen verschijnt in een bericht (alleen voor vrienden, dus word het snel nog even) op die site.Heb je belangstelling om ons met je bedrijf of organisatie te sponsoren of in de podcast te adverteren? Stuur dan een mailtje aan adverteren@dagennacht.nl voor informatie.***Hieronder nog meer informatie. Op Apple kun je soms niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier***Verder lezenBrief van het Presidium over de reactie op het besluit tot feitenonderzoek naar aanleiding van anonieme brieven, bijlage 1 Besluitvormingsproces, bijlage 2 advies Pels RijckenJoop van den Berg - Gezaghebbend voorzitterschapBert van den Braak - Het beeld van het voorzitterschap van Arib***Verder luisteren294 - Algemene Beschouwingen 2022: samenwerking vanuit fundamentele overtuigingen. En: de wappies als verliezer249 - Gedrag en omgangsvormen in de Tweede Kamer232 – Kabinetsformatie 2021: Kan de Kamer haar rol wel aan? En wat te doen met antidemocratische partijen? (de vorige aflevering met Joop van den Berg)09 - Special: leven en werk van Wim Kok. Met Jeltje van Nieuwenhoven, Joop van den Berg, Gijs van Dijk en PG Kroeger***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:53:46 – Deel 201:46:00 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Doe maar gewoon dan doe je al gek genoeg. Niets willen politici liever dan de steun van - en identificatie met - 'de gewone man'. Wie zichzelf de tolk weet te maken van 'de gewone Nederlander' kan eigenlijk niet meer stuk en kan zich politiek bijna alles veroorloven.Maar wat is dat, 'gewoon'? En wie zijn dat? In deze editie van Betrouwbare Bronnen spitten Jaap Jansen en PG Kroeger in de zompige Hollandse bodem naar de wortels van het gewone. En dat doen ze samen met hun gasten, de wetenschappers Menno Hurenkamp en Jan Willem Duyvendak, van wie deze week het boek verschijnt De macht der gewoonte, populisme in de polder.Want aan al dat gewone blijkt heel veel bijzonders vast te zitten. In onze taal. In onze beelden van onszelf en elkaar. In de verschillen en overeenkomsten tussen mensen en groepen. In reclames, in poitieke campagnes en in veronderstellingen en vooroordelen.Gewoon, dat is de koningin op de fiets. Toch? Maar oh wee als Máxima vertelt de gewone Nederlander nog nooit te zijn tegengekomen! In ons land heet de gewone man 'Jan Modaal', in Amerika 'Joe Sixpack' en in Duitsland 'Otto Normalverbraucher'. Wat zegt dat over ons Nederlanders? En wie is 'Jean Dupont' en waarom woont hij niet in Parijs?Gewoon zijn ook 'onze boeren' die op het platteland met het hele gezin allemaal hard en bedreigd worden door ongrijpbare krachten als stikstof. Gewoon is wat herkenning biedt en zich bedreigd voelt. Wat niet gewoon is, is zowel marginaal als heel eng en gevaarlijk. Is niet Ons Soort Mensen.Waarom hebben wij geen 'gewone vrouw', op Ingrid van Henk en Ingrid na. Terwijl elke Amerikaan weet wie 'Soccer Moms' zijn. Het 'gewone kind' is zelfs een van grootste taboes in het zo doodgewone Nederland. En dat al dat gewone diepe wortels heeft in onze cultuur en historie kan dan niet verbazen.Die hele verkenning der gewoonheid is hoorbaar in een keur van fragmenten. Van Wilders tot Spaan & Vermeegen. Van Rita Verdonk tot Archie Bunker. Van Richard Nixon en Jeroen Dijsselbloem tot Caroline van der Plas. En vlak de behendighied waarmee Mark Rutte ermee omgaat niet uit! Allemaal zijn zij op hun manier een definitie van de macht der gewoonte. En hoe de norm voor wat gewoon is ook alles zegt over macht.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door donaties van luisteraars via Vriend van de Show. Sponsoring of adverteren is ook mogelijk. Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl voor informatie.***Hieronder nog meer informatie. Op Apple kun je soms niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier***Verder kijkenFilm: Bert Haanstra - Alleman (1963)Monty Python: We're all individuals***Verder luisteren195 - PvdA en CDA: ooit dominante machtspartijen, nu grote verliezers. Hoe komt dat? En hoe nu verder?169 - Vijftien jaar Partij voor de Vrijheid van Geert Wilders48 - Wilders gewogen: Gerrit Voerman en Koen Vossen over de PVV152 - De 19e-eeuwse wortels van Forum voor Democratie145 - Forum voor Democratie en de alleenheerschappij van Thierry Baudet31 – Populisten tot mislukken gedoemd***Tijdlijn00:00:00 – Deel 101:03:48 – Deel 201:55:21 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Is vicepremier Sigrid Kaag opgeleid als spion? En wat heeft dit dan weer van doen met de Wiedervereinigung van Duitsland die op 3 oktober weer gevierd wordt? En wie waren Günther Guillaume en Sir Anthony Blunt? In deze aflevering van Betrouwbare Bronnen duiken Jaap Jansen en PG Kroeger in de legendes, ware verhalen en baarlijke nonsens die rondgaan over spionnen in regering, parlement en ambtenarij.FvD-fractieleider Thierry Baudet uitte in de Algemene Politieke Beschouwingen de verdachtmaking dat Kaag was opgeleid aan een college in Oxford waaruit geheime diensten hun personeel rekruteren. Het kabinet had er genoeg van en verliet demonstratief de plenaire zaal van de Tweede Kamer. Baudet werd geschorst. Jaap en PG denken daarover nog eens door vanuit de feiten, omstandigheden en historie. Want hoe plausibel is Baudets suggestie eigenlijk?Wie het werk van spionagediensten analyseert ziet al snel dat Sigrid Kaag eminent ongeschikt is voor dat werk. Ze valt veel te veel op en haar loopbaan in de meest spanningsvolle gebieden ter wereld was veel te opzichtig.PG neemt je mee langs een serie van de meest explosieve voorbeelden van spionnen op cruciale posten in de politiek of rond toppolitici. Wat dacht je van Hamilton Fish, prominent 'America First' politicus en vijand van FDR? Of al die Stasi-spionnen in en rond de Westduitse poiitiek in Bonn? En wel heel bijzonder en effectief als spion was de kunsthistoricus die voor Queen Elizabeth II werkte.In eigen land is ook wel een en ander gaande geweest. Van de kring rond Greet Hofmans bij koningin Juliana tot het Oekraïne-referendum. En in de Koude Oorlog – de periode van de kruisraketten - probeerde de Stasi ook nog door te dringen tot de top van het ministerie van Onderwijs. PG zat erbij en keek ernaar. En hij licht ook nog even een sluier op van de verhalen rond CDA’er René van der Linden. Shaken, not stirred!***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door donaties van luisteraars via Vriend van de Show. Sponsoring of adverteren is ook mogelijk. Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl voor informatie.***Hieronder nog meer informatie. Op Apple kun je soms niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier***Verder kijken1974 - Der Kanzlerspion (histoclip)Der Fall Otto John***Verder luisteren294 - Algemene Beschouwingen 2022: samenwerking vanuit fundamentele overtuigingen. En: de wappies als verliezer294 - Algemene Beschouwingen 2022: samenwerking vanuit fundamentele overtuigingen. En: de wappies als verliezerBB 270 - Hoe Sigrid Kaag de hoogste Nederlander werd bij de Verenigde Naties260 - De toesprakentournee van Volodimir Zelenski en de worsteling van de SPD met de erfenis van Brandt en Schröder200 - De Heerser: Machiavelli's lessen zijn nog altijd actueel152 - De 19e-eeuwse wortels van Forum voor Democratie44 - PG over Franklin D. Roosevelt32 - Churchill en Europa: biografen Andrew Roberts en Felix Klos19 - Anne Applebaum: Poetin en de destabilisering van het Westen *** PG Kroeger: Europa loopt voorop in ruimtevaartstrategie, waar blijft Amerika?18 - Pieter Omtzigt strijdt tegen corruptie in de Raad van Europa13 - PG Kroeger over liberalen, volkscultuur en Stalin***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:43:04 – Deel 201:18:48 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

De eerste Algemene Politieke Beschouwingen van het kabinet Rutte IV vertoonden onverwachte en opmerkelijke momenten, trends en politieke bewegingen. Jaap Jansen en PG Kroeger nemen je mee door drie dagen van intens debat, verrassende allianties en een bekentenis van Mark Rutte.Een cruciaal aspect deed zich voor op Prinsjesdag. Demonstrerende boeren en 'wappies' besmeurden nationale symbolen en scholden de het koninklijk gezin uit voor 'landverraders'. Dat had meteen effect op het debat. De partijen op de rechterflank werden vanuit het 'brede midden' stevig aangepakt en bleken merkwaardig onvoorbereid op deze vruchten van hun verbaal geweld en protestacties.Jaap en PG zien vier opmerkelijke trends in dit debat en de consequenties die het Binnenhof wel eens krachtig konden bepalen de komende jaren. Allereerst valt op dat de fracties van het 'brede midden' zich nadrukkelijk vanuit hun inhoudelijke overtuigingen presenteerden. Het debat was opvallend ideologisch geladen. En dat leidde juist niét tot polarisatie, maar tot sterke dialoog. En tot onverwachte allianties. Van VVD met SP tot CDA met DENK kwamen initiatieven en moties die het kabinet een nieuwe richting wilden geven. En oppositiepartijen PvdA en GroenLinks spelen opeens een hoofdrol die VVD en CDA hen in de kabinetsformatie nog niet gunden.Dit leidde tot een pijnlijke afgang van extreemrechts en de populistische fracties. Niet alleen van de in QAnon en Steve Bannon sferen afgedwaalde Thierry Baudet. Geert Wilders werd al aan het begin van zijn bijdrage meedogenloos getackeld door D66-fractieleider Jan Paternotte. BBB overkwam hetzelfde bij Sophie Hermans van de VVD.Omdat de Kamer fundamentele discussies voerde, werd de naar eigen zeggen van visie gespeende Mark Rutte gedwongen zich eveneens te begeven in ideologisch debat. Ontspannen maakte hij plotseling de bocht naar een premierschap dat juist wel vanuit fundamentele denklijnen wordt ingevuld. Zijn principiële bekentenis over Europa was zonder meer opzienbarend, ook door de harde zelfkritiek die daar feitelijk in doorklonk.Waren de wappies de grote verliezers, de winnaar van de Algemene Beschouwingen was dit jaar Jan Paternotte. Jaap en PG ontdekten hierbij wel hoe hij stiekem een Amerikaanse president citeerde die bepaald geen sociaal-liberaal was! En ook Paternotte kon niet verhinderen dat de EU-olifant nog steeds midden in de Kamer staat. Hier liet met name Volt enorme kansen lopen.En Baudet? Volgens PG liet hij merken niet alleen zijn idool in de filosofie, Alexis de Tocqueville, nooit goed te hebben begrepen. Die benadrukte immers als redding voor een democratische samenleving precies alles waar FVD zo fel op tegen is.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door donaties van luisteraars via Vriend van de Show. Sponsoring of adverteren is ook mogelijk. Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl voor informatie.***Hieronder nog meer informatie. Op Apple kun je soms niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier***Verder lezenDag 1 Algemene Politieke Beschouwingen Tweede KamerDag 2***Verder kijkenDag 1Dag 2***Verder luisteren293 - Hoe houd je een boeiende toespraak en wat moet je vooral niet doen?289 - Donald Trump als gevaar voor de democratie - Joe Biden en zijn strijd voor de ziel van Amerika215 - Bijzondere Algemene Politieke Beschouwingen: samenwerken in 'het brede midden' kan best212 - Het CDA zoekt zichzelf, Richard van Zwol en Pieter Jan Dijkman wijzen de weg202 - 4th of July: Joe Biden in het spoor van LBJ (met als gast: Jan Paternotte)169 - Vijftien jaar Partij voor de Vrijheid van Geert Wilders145 - Forum voor Democratie en de alleenheerschappij van Thierry Baudet131 - Het debat van het jaar: Roderik van Grieken over de Algemene Beschouwingen57 - PG Kroeger over Alexis de Tocqueville49 - Algemene Beschouwingen met Roderik van Grieken31 – Populisten tot mislukken gedoemd***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:51:54 - Deel 201:19:30 - EindeZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Het is Prinsjesdag en dan staat die ene grote rede van de koning centraal: de Troonrede. Maar wat is dat voor redevoering? Hoe ontstaat die? En wat zijn eigenlijk politieke speeches? Hoe maak je die? Jaap Jansen en PG Kroeger bespreken dit met de absolute kenner van het vak, Renée Broekmeulen.Zij schreef het onlangs verschenen handboek De speechschrijver, de kunst en kunde van een goede toespraak. Daarin komen niet alleen vaak verrassende do's & don'ts van een speech aan de orde, maar ook vele voorbeelden van Nederlandse politici, ceo's en anderen die daar soms goed in zijn en soms wanhopig slecht.Broekmeulen vertelt hoe in Nederland het maken van speeches heel lang als een bijzaak werd gezien. Letterlijk de jongste bediende werd eraan gezet. PG en Renée delen hierin een wel heel aparte geschiedenis.Het is nu wel 'beter' in Den Haag, maar nog altijd duikt een boel amateurisme de kop op. Het idee dat een goede speech een literaire performance is en de opbouw ervan eigenlijk een beetje een symfonie van Beethoven moet lijken is nog niet overal doorgedrongen. In Nederland ‘speechen als Obama’? Niet dus. Dit land kent geen traditie van 'gospelretoriek'.En die Troonrede dan? Volgens Broekmeulen is dit geen 'speech' maar een boodschappenlijstje. Er wordt wel gepoogd het karakter te moderniseren, maar het blijft moeizaam. Dat Willem-Alexander geen John Cleese hoeft te worden, laat staan een Martin Luther King, is wel duidelijk. Maar het kan beter.In deze afleveringen tal van voorbeelden, met onder anderen de koninginnen Juliana en Beatrix, Jesse Klaver, Habtamu de Hoop, Mark Rutte en Sigrid Kaag.En wat is ‘een Ien Dalesje’ of ‘Het Doode Paerdt’ En waarom gebruikte minister Wim Deetman in een Engelstalige speech het chique woord 'imperative'?***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door donaties van luisteraars via Vriend van de Show. Als vriend kun je regelmatig meedingen naar een boek. Ook nu weer: vrienden krijgen een mailtje waarin staat hoe ze kans kunnen maken op De speechschrijver. Word je nu vriend, dan kun je ook nog meedingen!Deze podcast leeft ook van sponsoring en advertenties. Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl als je hierover meer wilt weten.***Hieronder nog meer informatie. Op Apple kun je soms niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier***Verder lezenQuintilianus - De opleiding tot redenaar (Groningen: Historische Uitgeverij, 2001)Peggy Noonan - On speaking well (New York: Regan Books, 1999)Robert Schlesinger - The White House Ghosts (New York : Simon & Schuster, 2008)Godfried Bomans - De man met de witte das (Amsterdam: Elsevier, 1971)Querido's Letterkundige Reisgids van Nederland***Verder luisteren: een greep uit de afleveringen waarin speeches of 1 toespraak een belangrijke rol spelen260 - De toesprakentournee van Volodimir Zelenski253 - Poetins bizarre toespraak: hoe de president de geschiedenis van Oekraïne herschrijft133 - Amerikaanse presidenten: boeken die je volgens PG móet lezen!95 - Grote speeches in tijden van crisis (deel 2)94 - Grote speeches in tijden van crisis (deel 1)32 - Frits Bolkestein over Thierry Baudet en de VVD ** Churchill en Europa: biografen Andrew Roberts en Felix Klos16 - Hoe Angela Merkel haar afscheid voorbereidt***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:40:26 – Deel 201:40:50 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Met de dood van koningin Elizabeth II eindigt een tijdperk. En het karakteristieke van constitutionele monarchieën is dat er dan ook meteen een nieuw tijdperk begint.Het lijkt allemaal te gaan zoals ‘t hoort, al eeuwenlang. In deze aflevering van Betrouwbare Bronnen duiken Jaap Jansen en PG Kroeger in actualiteit en historie die laten zien dat dit bepaald niet zo is en dat zo'n periode van rouwbeklag en opvolging vaak vol zit met spanningen, onverwachte effecten en politieke troebelen.Het eerste dat opvalt is natuurlijk dat zodra de Queen stierf een volledig ingestudeerde en geoefende procedure in gang gezet werd. Iedereen wist wat hij moest doen. Dat is de essentie van een ritueel immers. Het is een context van handelen die de antichaos moet verzorgen. Rituelen moeten een soort tijdloosheid suggereren.De fijnproevers zien dezer dagen allerlei nieuwe elementen in het ritueel die de Queen uiteraard zélf heeft goedgekeurd of geëntameerd. Buitengewoon politiek is hoe zij haar overlijden in Schotland maximaal wist uit te buiten. Dat zij tot zo’n politieke interventie bereid is, vertelde oud-premier David Cameron een tijd geleden al. Uitermate pikant en indiscreet!Het ritueel in Londen lijkt dan weer zeer traditioneel. Maar zelfs de kerk waar haar uitvaart plaatsvindt is ongebruikelijk en duidelijk een heel persoonlijke keuze. Zoals ook de enorme stoet van wereldleiders aan haar baar allesbehalve vanzelfsprekend is. Ook hier: innovatie alom.Na de dood van een vorst is het de opvolging waar alles dynastiek en politiek om draait. PG wijst erop dat wij hierover bij ons vaak heel ouderwets en eurocentrisch over denken. En in deze fase kan heel veel heel fout gaan. Onze eigen historie kent een voorbeeld van een bijna-ramp en een van een indrukwekkend, zelfverzekerd optreden van een heel jonge Duitse prinses.Het ritueel eindigt pas als de vorst definitief is bijgezet en het gewone leven weer voort kan gaan. Ook die bijzetting is uiterst politiek en vereist de nodige finesse en stuurmanskunst. Hiervoor hadden ze vroeger in Frankrijk en Spanje zeer doordachte handelingen. Jaap wijst op het opvallende fenomeen dat juist in communistische dictaturen die afronding eigenlijk nooit gebeurt: ze openbaren de leider als een soort eeuwig aanwezig figuur, voor altijd opgebaard voor het publiek. Waarom is dat?En Europa? De Europese Unie is nog jong en heeft hier nog geen eigen tradities. Maar die komen wellicht min of meer vanzelf. De herdenkingsbijeenkomst voor Helmut Kohl – met de kist in het halfrond van het Europees Parlement in Straatsburg - was een eerste poging.Natuurlijk eindigt deze editie met passende muziek van dé Britse componist (die overigens geboren was in Duitsland). Georg Friedrich Händel schreef 'Let the bright Seraphim!' als aria bij de dood van een bijbelse held. En de favoriete diva van de Queen zingt het!***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door donaties van luisteraars via Vriend van de Show. Sponsoring of adverteren is ook mogelijk. Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl voor informatie.***Hieronder nog meer informatie. Op Apple kun je soms niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier***Verder luisterenIn veel afleveringen van Betrouwbare Bronnen komen koningen, koninginnen en zelfs keizers voor. Meestal over hun poltieke rol en betekenis. En ook hebben we het regelmatig over rituelen. Hier een kleine keuze:08 - Paul Rem over The Queen274 - Thorbecke, denker en doener214 - Prinsjesdag 2021: Vorstelijke verblijven, vergeten prinsessen en koninklijke drama's190 - Napoleon, 200 jaar na zijn dood: zijn betekenis voor Nederland en Europa129 - De rommelige historie van Prinsjesdag80 - Rutte en de ministeriële verantwoordelijkheid74 - Nooit Gebouwd Den Haag69 - Britse verkiezingen! PG Kroeger over 'the mother of parliaments'49 - De koningen van Hispanje die wij altijd hebben geëerd43 - Binnenhof: eeuwenoud ratjetoeEn bij deze aflevering 292 kunnen we ook verwijzen naar:203 - De Tweede Kamer verhuist: uniek, maar ook weer niet zó bijzonder (oa over de herdenking van Helmut Kohl in Straatsburg)***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:53:33 – Deel 201:30:24 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

“Met deze intensiteit maak ik dubbele jaren”, zegt staatsecretaris Marnix van Rij (Fiscaliteit en Belastingdienst) in deze aflevering van Betrouwbare Bronnen. Jaap Jansen praat met hem.Van Rij moet (met zijn collega-staatssecretaris Aukje de Vries) de puinhoop opruimen die is ontstaan in de kindertoeslagaffaire en het fraudesignaleringssysteem waarin sprake was van 'institutioneel racisme'. Hij moet miljarden euro's teruggeven aan benadeelde spaarders. En hij wil het belastingstelsel hervormen. Aan de vooravond van Prinsjesdag licht Van Rij alvast een tipje van de sluier van de plannen die volgende week op Prinsjesdag worden gepresenteerd. Zo vertelt hij hoe ook spaarders die in de Box 3-affaire geen bezwaar hebben gemaakt mogelijk hun teveel betaalde afdracht kunnen terugkrijgen.Ook wil hij met een aantal plannen de in Nederland zeer scheve vermogensverdeling ‘in balans brengen’.De staatssecretaris heeft kritiek op de Tweede Kamer, die in het kindertoeslagschandaal te weinig zelfreflectie toont. Een ‘minder emotioneel’ parlement en een in te stellen ‘tax payer advocate’ kan dit soort affaires in de toekomst mogelijk voorkomen.En hij vertelt hoe het kabinet mensen die hun energierekening niet meer kunnen betalen wil helpen.We hebben het ook nog even over Europa. Waarom overlegt een staatssecretaris van een land dat belastingheffing toch vooral ziet als een nationale zaak zo vaak met collega’s in de Europese Unie?En uiteraard gaat het ook over de partij waarmee het niet goed gaat, het CDA waarvan hij kortgeleden nog interim-voorzitter was. Nog steeds intens betrokken maakt hij een rondgang langs de afdelingen. Wat hoort hij daar?***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt met donaties van luisteraars via Vriend van de Show.Als luisteraar van Betrouwbare Bronnen krijg je 30 procent korting op voorstelling Bridging Europe in het Concertgebouw: Lucas & Arthur Jussen en Iván Fischer met het Budapest Festival Orkest en leden van het Concertgebouworkest met werk van Mozart, Beethoven en Louis Andriessen. Gebruik hiervoor de code: betrouwbarebronnen (kleine letters).Ben je geïnteresseerd in sponsoring of adverteren in Betrouwbare Bronnen? Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl voor informatie.***Hieronder nog meer informatie. Op Apple kun je soms niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier***Verder luisteren288 - Wachten op Remkes. Welke crisis ligt op de loer bij Rutte IV?275 - Nina Olson: Waarom Nederland net als de VS een Taxpayer Advocate moet krijgen247 - Belastingheffing in box 3: hoe de Hoge Raad de wetgever op de vingers tikt en opzadelt met een hels karwei226 - In het oog van de orkaan: Roel in 't Veld over wat er mis is met politiek en bestuur222 - Na de kindertoeslagaffaire. Hoe Nederland rechtsstaat en democratie kan verbeteren. Gesprek met Richard Barrett van de Venetië Commissie212 - Het CDA zoekt zichzelf, Richard van Zwol en Pieter Jan Dijkman wijzen de weg210 - Kabinetsformatie 2021: Herman Tjeenk Willink over het verval van de democratische rechtsorde162 - Pieter Omtzigt over macht en tegenmacht147 – De kindertoeslagaffaire: het ging al mis bij de wetgeving120 - Roel Bekker: Waarom bij de overheid dingen zo vaak fout gaan68 – De kindertoeslagaffaire: hoe de Belastingdienst willens en wetens duizenden ouders dupeerde – met Pieter Klein en Jan Klijnnijenhuis***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:36:44 – Deel 201:08:57 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

De Europese Unie ontwikkelt zich in ongekend tempo. Een optelsom van crisissen maakt veel mogelijk. Dezer dagen buitelen de historische gebeurtenissen over elkaar. Jaap Jansen en PG Kroeger trekken uit de meest recente signalen een reeks lessen voor Nederland: waar moet het op Prinsjesdag en in de Algemene Beschouwingen óók over gaan?De meest opmerkelijke ontwikkelingen werden bijeengebracht in de grote Europa-rede op 29 augustus van Bondkanselier Olaf Scholz aan de Karelsuniversiteit in Praag. Impliciet was dit het lang verwachte antwoord van Duitsland op de speeches van Emmanuel Macron over 'de architectuur van de Unie'. Opvallend is dat de sociaaldemocraat Scholz zich hier profileert als een klassieke 'Realpolitiker'. Meer Bismarck en Merkel dan partijgenoot Brandt dus.Binnen dat realisme komt de kanselier niettemin met gedurfde voorstellen. Van een nieuw soort Eurotop met de 'waardenpartners' van Kyiv tot Ottawa tot een Europees waterstofnetwerk, een interne energiemarkt, een zeldzame grondstoffen strategie en een 'Made in Europe 2030' plan voor verduurzaming en industriële innovatie. En hij gaf antwoord op de Humboldt-rede van Wopke Hoekstra, die hem in 2019 traagheid verweet bij het bevorderen van Bankenunie en Kapitaalmarktunie.De Duitsers willen tempo met de EU- toetreding van de Balkanlanden. Ook moet de EU-defensietaak snel concreet gemaakt worden, wat gemakkelijker kan nu Zweden en Finland ook NAVO-lid zijn geworden.Over dit laatste sprak ook minister Wopke Hoekstra bij de opening van het academisch jaar op 5 september in Leiden. Hij wees in het bijzonder op de noodzaak om in hoog tempo te werken aan de technologische verdedigingslinies tegen 'cyberwar'.Precies op dat punt sprak die dag ook Eurocommissaris Thierry Breton aan de Technische Universiteit Eindhoven en dat was niet toevallig.En op de dag dat deze aflevering verschijnt hebben de Tsjechen (nu voorzitter van de EU) een spoedvergadering belegd om forse stappen naar een Energie Unie te zetten. Net op tijd zodat Europese-Commissievoorzitter Ursula von der Leyen dit en nog een aantal punten kan markeren in haar jaarlijkse State of the Union op 14 september in het Europees Parlement.Voor Rutte IV betekent dit op bijna elk groot thema extra werk, tenminste als het wil voorkomen dat het in de achterhoede terechtkomt. Jaap en PG vertellen welke bewindslieden nu fors moeten gaan leveren, meteen al op Prinsjesdag. Want zoals Scholz in zijn rede de rebelse Tsjechen uit najaar 1989 citeert: 'Wann, wenn nicht jetzt? Wer, wenn nicht wir?'***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door de Europese Unie en met donaties van luisteraars via Vriend van de Show. Als je nu snel vriend wordt, kun je meedingen naar kaartjes voor deze voorstelling in het Concertgebouw. Als luisteraar van Betrouwbare Bronnen krijg je sowieso 30 procent korting! Gebruik daarvoor de code: betrouwbarebronnen (kleine letters).Ben je geïnteresseerd in sponsoring of adverteren in Betrouwbare Bronnen? Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl voor informatie.***Hieronder nog meer informatie. Op Apple kun je soms niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier***Verder kijkenDe rede van Olaf Scholz***Verder luisteren280 - Ook het Tsjechische EU-voorzitterschap wordt van historisch belang279 - Jaap de Hoop Scheffer over Poetin, Oekraïne, de NAVO en de toekomst van de EU272 - Dankzij Poetin: nu écht intensief debat over de toekomst van Europa264 - De eerste honderd dagen van Rutte IV: hoe alles anders werd260 - De toesprakentournee van Volodimir Zelenski en de worsteling van de SPD met de erfenis van Brandt en Schröder256 - Na de inval in Oekraïne: 'Nu serieus werk maken van Europese defensiesamenwerking'240 - Het Franse EU-voorzitterschap als uitdaging voor Rutte IV236 – Václav Havel, de dissident die president werd233 - Kabinetsformatie 2021: Otto Fricke over de Europese ambities van de nieuwe Duitse regering190 - Napoleon, 200 jaar na zijn dood: zijn betekenis voor Nederland en Europa124 - 95 jaar Jacques Delors36 - Wopke Hoekstra: EU moet geopolitieke machtsfactor worden***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:36:52 – Deel 200:56:41 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Het is een unicum in de moderne geschiedenis van de Verenigde Staten. Nooit eerder heeft een president gewaarschuwd voor zijn voorganger en diens aanhang als een gevaar voor de democratische waarden van de Republiek. Joe Bidens redevoering op 1 september 2022 in Philadelphia is dan ook historisch te noemen. En tegelijk natuurlijk brandend actueel. Jaap Jansen en PG Kroeger diepen daarom de totstandkoming, de achtergronden, de inhoud, de politieke betekenis en de inspiratiebronnen uit.De plek waar de president sprak was zelf al een signaal. Joe Biden stond voor Independence Hall, waar op 4 juli 1776 de onafhankelijkheid werd afgekondigd en waar George Washington in 1787 de conferentie voorzat die de Grondwet opstelde. Bidens redevoering was niet minder dan een oproep tot bescherming van de fundamenten van Amerika als democratie.Maar hoe kwam hij ertoe dit zo te doen? Jaap en PG vertellen over de groep gelauwerde historici met wie Biden urenlang sprak over precies die waarden en fundamenten. Onder hen Anne Applebaum, die al eens te gast was in Betrouwbare Bronnen.Politiek moest Biden op eieren lopen. Want hij kon op die heilige grond van de natie geen vlammend partijpolitiek verhaal houden. Het werd niettemin een fel politiek-moreel betoog zonder meel in de mond. Wie hem daartoe de kans gaf? Een wel zeer opmerkelijk iemand: Dick Cheney. Biden kon nu niet alleen een appèl doen op zijn eigen partijgenoten, maar ook op twijfelende kiezers en op de 'mainstream Republicans'.De speech was zo opgebouwd dat de president voortdurend behoudende voorgangers aanhaalde en bijvoorbeeld ook een zeer conservatieve rechter, die als een soort Republikeins geweten geldt. PG stipt allerlei impliciete en expliciete formuleringen aan waarmee Biden iconen van de ‘Grand Old Party’ als oprichter Abraham Lincoln, Ronald Reagan en 'Ike' Eisenhower aanhaalt. Jaap hoort zelfs Reagans herverkiezingsleus van 1984 doorklinken. Kondigt Joe Biden hier dus verhuld aan in dat hij in 2024 ook zélf een tweede termijn wil?In elk geval zet Biden zijn grote, lange-termijnplannen nu in het kader van de bescherming van de democratie en ook in het licht van visionaire Democratische voorgangers als FDR en Barack Obama. Zijn vlammende oproep tot respect voor gezamenlijke waarden en de waarheid kent volgens PG nog een inspirator. De vrome katholiek Biden heeft blijkbaar een eerdere speech op diezelfde plek in Philadelphia heel goed beluisterd. In 2015 sprak juist daar paus Franciscus.En Donald Trump? Hij en zijn hardcore aanhang reageerden op een wijze die doet vrezen dat Bidens waarschuwing nog meer gegrond was dan hij en zijn inspiratoren uit de geschiedwetenschap hadden kunnen vermoeden.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door donaties van luisteraars via Vriend van de Show. Sponsoring of adverteren is ook mogelijk. Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl voor informatie.***Hieronder nog meer informatie. Op Apple kun je soms niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier***Verder lezenFull Transcript of President Biden’s Speech in PhiladelphiaHistorians privately warn Biden that America’s democracy is teeteringAnne Applebaum - Biden Gambles That ‘We the People’ Still Exist***Belangrijke boeken van de historici met wie Biden sprak ter voorbereiding van zijn speech:Jon Meacham - The Soul of America: The Battle for Our Better AngelsJon Meacham - Destiny and Power: The American Odyssey of George Herbert Walker BushAnne Applebaum - Twilight of DemocracySean Wilentz - Andrew JacksonSean Wilentz - The Age of Reagan: A History, 1974-200810 Best Books by Michael Beschloss***Verder luisteren281 - Fourth of July: Amerika reisgids voor politieke junkies206 - 'Aardverschuiving': Michael Wolff over Donald Trumps laatste dagen als president. En: zijn bezoek aan Mar-a-Lago202 - 4th of July: Joe Biden in het spoor van LBJ (met als gast: Jan Paternotte)159 - Washington DC: na de afgang van Trump optimisme over Biden en Harris150 - De memoires van Barack Obama146 - Amerikaanse presidentsverkiezingen: de machtsoverdracht19 - Anne Applebaum: Poetin en de destabilisering van het Westen***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:45:46 – Deel 201:27:33 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

De Italiaanse premier Mario Draghi stapte op en in het Verenigd Koninkrijk kwam Boris Johnson ten val. Kabinetscrisissen alom in Europa. En in ons land is ook van alles aan de hand. Rutte IV beleeft een roerige zomer waarin crisissen zich opstapelen (Energiecrisis! Stikstofcrisis! Asielcrisis!). CDA-aanvoerder Wopke Hoekstra trok voor het front van zijn collega’s een gele kaart en in alle vier de coalitiepartijen roert de achterban zich. Het wachten is ondertussen op Johan Remkes, de architect van dit kabinet die als 'gespreksleider' de stikstofcrisis moet oplossen.Jaap Jansen en PG Kroeger duiken in de politieke geschiedenis. Ze analyseren hoe, waarom en in welke omstandigheden coalities dusdanig in beroering raken dat een crisissfeer onvermijdelijk wordt. En ze kijken wát er dan gebeurt en hóe de val van kabinetten zich dan voltrekt. Een leerzaam verhaal voor nu.Er zijn vier patronen van crisistoestanden in coalities.Zo is er de onmin tussen Kamerfracties en een kabinet wat zelf stevige eensgezindheid vertoont. Fameus voorbeeld hiervan is het kabinet-Cals (1965-1966).Maar ook gedoe binnen een kabinetsploeg terwijl de coalitiefracties elkaar goed vasthouden is een bekend patroon. Ruud Lubbers zei over het kabinet-Van Agt/Den Uyl/Terlouw (1981-1982) dat hij met zijn collega-fractievoorzitters vergeefs 'aldoor met zuurstofmaskers aan kwam zetten'.En dan zijn er de crises rond specifieke bewindslieden, zoals premier Jan Peter Bakenende tweemaal achtereen ondervond.Tenslotte is er de crisis die ontstaat doordat een kabinet 'de gunfactor' kwijt is, intern en onderling, zoals Joop den Uyl en later Wim Kok moesten ervaren.Het soort coalitiecrisis zegt soms maar weinig over de aard van de val van een kabinet. De diepere oorzaak is lang niet altijd de feitelijke aanleiding! Ook hier zien we vier typen ondergang. En die zijn extra leerzaam voor Rutte IV.Zo is er de val waarbij een sleutelfiguur - zoals de premier - zélf de stekker uit het kabinet trekt. Fameus is hoe Ruud Lubbers dat deed in 1989 en zeker ook hoe Maxime Verhagen en Gerrit Zalm dat in 2002 deden bij Balkenende I.Een ander type kabinetsval is waarbij een premier de greep op de coalitie en zijn collega's kwijtraakt, zoals bij Balkenende II (2003-2006).Daarnaast kennen we de ondergang waarbij voor een van de coalitiepartners de pijn te zwaar opweegt tegen de plussen van een gezamenlijke lijn. De PvdA van Wouter Bos gaf daar in 2010 een sterk voorbeeld van.En tenslotte is er de val die eindeloos gerekt wordt doordat onvoorziene omstandigheden of incidenten de feitelijke ondergang blokkeren. Zowel Willem Drees als Den Uyl beleefden dat - met dank aan het Oranjehuis.Jaap en PG tasten tenslotte nog even af waar de huidige situatie van Rutte IV het dichtst bij lijkt te komen.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door donaties van luisteraars via Vriend van de Show. Sponsoring of adverteren is ook mogelijk. Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl voor informatie.***Hieronder nog meer informatie. Op Apple kun je soms niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier***Verder lezenJaap Stam & Pieter Gerrit Kroeger - De rogge staat er dun bij, macht en verval van het CDA 1974-1998Joris Backer - Tussen droom en daad, D'66 en de politieke crisisDuco Hellema & Margriet van Lith - Dat hadden we nooit moeten doen, de PvdA en de neoliberale revolutie van de jaren negentig***Verder luisteren213 - Van Agt/Den Uyl/Terlouw (1981), de verschrikkelijkste kabinetsformatie ooit180 - Kabinetsformatie 2021: Hoe Mark Rutte de eenzaamste man van het Binnenhof werd173 - Onder de pragmatische Mark Rutte werd de VVD de grootste, maar ook kwetsbaar164 - Dries van Agt 90 - Eigenzinnig politicus, paradijsvogel, wereldburger127 - De geheime politieke memoires van Ruud Lubbers123 – Hoe de PvdA in de greep kwam van het neoliberalisme88 - Leven en werk van onderwijsvernieuwer Jos van Kemenade***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:55:13 – Deel 201:41:44 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

In deze eerste aflevering van alweer het vijfde seizoen van Betrouwbare Bronnen keren we terug naar het onderwerp wat in seizoen vier plotseling deze podcast ging beheersen: Oekraïne. We praten we met Robert Serry, in de periode 1992-1996 de eerste ambassadeur namens Nederland in dat toen net onafhankelijk geworden land.Serry werkte daarna nog voor de NAVO en de Verenigde Naties, maar hij bleef terugkeren naar het land waaraan hij inmiddels verknocht was geraakt. Sterker: hij had er zijn vrouw gevonden en kreeg er familie bij. Ook stuurde toenmalig VN secretaris-generaal Ban Ki-Moon hem naar de door Rusland ingenomen Krim, maar Poetins ‘groene mannetjes’ zetten hem er zonder pardon uit.Deze zomer verbleef Serry opnieuw in Kyiv en omgeving en schreef een dagboek. Zijn ooggetuige-verslag vertelt hij bij ons. Hij trof een zelfverzekerd volk dat meer dan ooit zijn lot in eigen hand neemt. Zo er al twijfels zouden zijn geweest aan de nationale cohesie en identiteit van Oekraïne, dan heeft Poetin die met zijn oorlog resoluut beëindigd, zegt hij.Serry vertelt een kleurrijk verhaal waarin de complexiteit van het land zichtbaar wordt. In alles is Oekraïne hoe dan ook een 'grensland'. Niet alleen territoriaal, ook cultureel en politiek. In veel is nog de erfenis van dictatuur en communistisme merkbaar. Wat Rusland onder Jeltsin meemaakte gebeurde bijna identiek in Oekraïne. Oligarchen, corruptie, verarming, het ontbreken van een democratische cultuur en civil society - ook Oekraïne zuchtte eronder.Toch is Serry nu optimistisch. De nieuwe generatie, zoals Volodymyr Zelensky en zijn staf, ademt een nieuwe geest van vrijheid en een Europese toekomst. Maar Serry is ook realistisch. In de verlammende Brezjnev-jaren werkte hij op de Nederlandse ambassade in Moskou. Daarna leek het of alles kon, maar veel oude structuren blijken taai of komen zelfs weer terug. Kort voor de inval in Oekraïne kwam Serry nog regelmatig bijeen met Russische en Oekraiense deskundigen. Toen bleek hem al dat het Kremlin niet meer luisterde naar de eigen experts en diplomaten.Als oud-diplomaat probeert Serry te doen wat hij kan. Ook op microniveau: hij helpt Oekraïners wier appartementsgebouwen door Poetin kapotgebombardeerd zijn met wederopbouw. Ook de luisteraars van Betrouwbare Bronnen kunnen hierbij financieel helpen.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door donaties van luisteraars via Vriend van de Show. Sponsoring of adverteren is ook mogelijk. Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl voor informatie.***Hieronder nog meer tekst. Op Apple kun je soms niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier***Verder kijken Amerikaanse onderminister aan de telefoon met Geoffrey Pyatt in opgenomen gesprek over Serry. Ze zegt: "Fuck the EU."Serry klemgezet en gedeporteerd uit De Krim (2014)***Verder luisteren279 - Jaap de Hoop Scheffer over Poetin, Oekraïne, de NAVO en de toekomst van de EU272 - Dankzij Poetin: nu écht intensief debat over de toekomst van Europa260 - De toesprakentournee van Volodimir Zelenski en de worsteling van de SPD met de erfenis van Brandt en Schröder257 - Het machtige Rusland als mythe: hoe 'speciale militaire operaties' een fiasco werden256 - Na de inval in Oekraïne: 'Nu serieus werk maken van Europese defensiesamenwerking'254 - Frank Heemskerk: dineren met Poetin, bij de Wereldbank Oekraïne helpen opbouwen en nu Europa economisch versterken253 - Poetins bizarre toespraak: hoe de president de geschiedenis van Oekraïne herschrijft252 - Guy Verhofstadt over Oekraïne, Rusland en zijn ontluikende vriendschap met Poetin, die plots voorbij was248 - Oekraïne en de eeuwenoude vriendschap tussen Duitsland en Rusland244 - Frans Timmermans over onder meer Rusland en Oekraïne188 - De ondergang van de Sovjet-Unie: 1991, het jaar waarin Gorbatsjov in de afgrond staart en Poetin gemeenteambtenaar wordt21 - Poetins rolmodel Tsaar Nicolaas I19 - Anne Applebaum: Poetin en de destabilisering van het Westen***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:37:49 – Deel 201:40:13 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

In deze echt allerlaatste aflevering van het vierde seizoen praat Jaap Jansen met PG Kroeger over boeken waarvan PG de laatste tijd heeft genoten. Betrouwbare Bronnen neemt je mee naar het kleinsteedse Independence in Missouri en naar een schatrijke familie in Boston. Maar ook naar Singapore, Londen in oorlogstijd, Weimar en de sloppenwijken van Sint Petersburg.Ten eerste twee boeken over presidenten van Amerika, in vervolg op editie 281 met Pirmin Olde Weghuis.Het gloednieuwe The Trials of Harry S. Truman van Jeffrey Frank vertelt over de eenvoudige boerenzoon en winkelier die in april 1945 geheel onverwacht de iconische president FDR moest opvolgen. Truman werd nadien een van de belangrijkste en meest omstreden wereldleiders, zeker ook in eigen land. Zijn achtergrond leert ons veel over hem en zijn tijd in het begin van de Koude Oorlog. Daarmee is dit weer uiterst actueel in 2022!Ook nieuw is het monumentale JFK, Kennedy's jonge jaren van Fedrik Logevall. Ook dit is een boek over een president in de Koude Oorlog. De schrijver duikt in dit eerste deel van zijn biografie in de Werdegang van Kennedy en hoe hij zich allengs emancipeerde van zijn dominante, puissant rijke en reactionaire vader.Ten tweede drie boeken over Nederland in tijden van grote crisis en verandering. Die passen dan ook erg goed bij het afgelopen seizoen en vast ook bij het komende!Op zoek naar stabiliteit van Friso Wielenga analyseert 'de Balkenende-jaren' en daar is de tijd langzamerhand ook wel rijp voor. Dat doet Wielenga boeiend en evenwichtig. Het boek verrast en bevalt door de aandacht voor nuances. Maar PG noemt het ook 'onaf' vanwege een toch wat rommelige opzet.Frans Stoelinga promoveerde op leven en werk van Albert Winsemius. Zijn boek is zowel voor de historie van de wederopbouw en het Marshallplan in ons land én de opkomst van Singapore als powerhouse in de wereldeconomie een voltreffer. Hoe een Nederlandse topambtenaar in Azië een sleutelfiguur wordt en aan het polderen slaat is een fascinerend verhaal.Dat is dat over Adriaan Dijxhoorn niet minder. Tobias van Gent schreef een adembenemend boek over deze militair die als minister in 1940 het waagstuk van zijn leven deed en ons land als Europese democratie daarmee eigenlijk redde. Dat het koninklijk huis hem daarvoor met hoon, achterdocht en Berufsverbot achtervolgde maakt dit boek af en toe onthutsend. Zelfs eerherstel door de parlementaire enquêtecommissie mocht niet baten. De minister en de majesteit is geen boek voor Orangisten!Ten derde moeten we deze zomer natuurlijk de diepte in met boeken over Europa van vroeger en nu. En dus over Duitsland en Rusland van toen en nu.Die Schwester van Kerstin Decker brengt het lange en opmerkelijke leven van Elisabeth Förster, de zus van de filosoof Friedrich Nietzsche. En wát een leven. Van de zelfmoord van haar man - een fanatieke antisemiet - in Paraguay tot groot succes als 'media-ondernemer' en van kandidatuur voor de Nobelprijs tot bewondering door Mussolini en gezellige bezoekjes van de Führer. Het is een tijdsbeeld van de Europese cultuur en politiek tussen 1870 en 1940 dat zijn gelijke bijna niet kent.De Britse historicus Philip Short komt letterlijk dezer weken met een vuistdikke biografie van Vladimir Poetin. Het boek kan ons veel leren, zijn analyses en verhalen zijn indrukwekkend en ijzingwekkend tegelijk. Hoe hij een collega president het liefst 'aan zijn ballen zou ophangen' bijvoorbeeld. Putin, his Life and Times is kortom een boek dat je niet mag laten liggen - helaas.En tot slot een stukje Sjostakovitsj!***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door donaties van luisteraars via Vriend van de Show. Sponsoring of adverteren is ook mogelijk. Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl voor informatie.***Hieronder nog meer informatie. Op Apple kun je soms niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier***Tijdlijn00:00:00 – Intro en deel 100:08:04 – Truman00:27:37 – JFK00:43:23 – Balkenende00:51:52 – Deel 2, Winsemius01:02:11 – Dijxhoorn01:17:47 – Elisabeth Förster-Nietzsche01:29:02 – Poetin01:48:07 - Einde***Luister verderBij Truman:273 - Opnieuw actueel: 75 jaar Marshall Plan111 - De onverwachte herrijzenis van Helmut Kohl – en van Truman, Merkel en Rutte101 - 75 jaar bevrijding: De laatste dagen van Franklin D. Roosevelt75 - 2020: het jaar van grote kunstenaars, gruwelijke uitvindingen en bevrijding van tirannie13 - Met Stalin naar de operaBij JFK:194 - Biden en Poetin kijken elkaar in de ogen. De historie van Amerikaans-Russische topontmoetingen94 - Grote speeches in tijden van crisis (deel 1)Bij Balkenende:166 - Verkiezingsdebatten: hoe je ze wint of verliest153 - Het CDA en de tand des tijdsBB 119 – Elke machtsoverdracht in het CDA is een dramaBB 83 – Het CDA, lastige coalities en gedogenBB 14 – Jan Peter Balkenende en Wopke Hoekstra: Een nieuwe agenda voor Nederland en EuropaBij Winsemius:55 - De geboorte van het poldermodel43 - Liberaal denker WitteveenBij Dijxhoorn en Wilhelmina:214 - Prinsjesdag 2021: Vorstelijke verblijven, vergeten prinsessen en koninklijke drama's129 - De rommelige historie van Prinsjesdag95 - Grote speeches in tijden van crisis (deel 2)Bij Förster-Nietzsche:208 - Max Weber: wetenschap als beroep en politiek als beroepBij Poetin:279 - Jaap de Hoop Scheffer over Poetin, Oekraïne, de NAVO en de toekomst van de EU276 - 30 jaar politiek, 16 jaar bondskanselier en de hond van Poetin: Angela Merkel blikt terug272 - Dankzij Poetin: nu écht intensief debat over de toekomst van Europa260 - De toesprakentournee van Volodimir Zelenski en de worsteling van de SPD met de erfenis van Brandt en Schröder256 - Na de inval in Oekraïne: 'Nu serieus werk maken van Europese defensiesamenwerking'254 - Frank Heemskerk: dineren met Poetin, bij de Wereldbank Oekraïne helpen opbouwen en nu Europa economisch versterken253 - Poetins bizarre toespraak: hoe de president de geschiedenis van Oekraïne herschrijft252 - Guy Verhofstadt over Oekraïne, Rusland en zijn ontluikende vriendschap met Poetin, die plots voorbij was248 - Oekraïne en de eeuwenoude vriendschap tussen Duitsland en RuslandZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

In deze laatste aflevering van het podcastseizoen 2021-2022 komen heel veel thema’s van dit vierde seizoen bijeen in één stad aan de Baltische kust. De exclave Kaliningrad is het restant van Stalins annexaties in 1946. Anno 2022 is het een 'flashpoint' in de geopolitieke en militaire spanningen die Europa op zijn kop zetten. Wat is dat voor stad en waarom gebeurt dit juist daar?In gesprek met Jaap Jansen vertelt PG Kroeger het verhaal van deze 'oblast' van Rusland. Het is het verhaal van ons Europese continent, onze cultuur en politiek sinds de Middeleeuwen.Het was een havenstadje van het Slavische volk der Prussen. Het werd een militair, strategisch en mercantiel centrum van de Duitse ridderordes die de Baltische kusten veroverden en met de Hanzesteden tot grote bloei brachten.Die ridders eerden hun heerser Ottokar II door de nieuwe stad Königsberg - Koningsburcht - te noemen. In de eeuwen daarna werd het de hoofdstad van de eerste protestantse staat in Europa, het machtscentrum van Brandenburg-Pruisen, rebelse stad van kunst en wetenschap.Hier schetste de geniale filosoof Immanuel Kant in de late achttiende eeuw hoe de wereld 'tot eeuwige vrede' zou kunnen komen. Fascinerend is hoe hij concreet voor zich zag hoe wij nu in de EU, met een 'rules based order' en een Erasmus-programma de poging zijn gaan wagen.PG vertelt ook over de rampen die Königsberg troffen, de verwoestingen en deportaties en dat Poetins FSB gevestigd is in het voormalige Gestapo-hoofdkwartier. De enorme spanningen nu tussen Rusland, Litouwen en Polen rond de treincorridor naar Kaliningrad zijn de echo van eeuwen.Tot slot het verhaal van het grootste mysterie in de kunst: de verdwenen Barnsteenkamer.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door donaties van luisteraars via Vriend van de Show. Sponsoring of adverteren is ook mogelijk. Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl voor informatie.***Hieronder nog meer informatie. Op Apple kun je soms niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier***Verder lezenHubert Smeets - Kaliningrad: sovjetkolonie die worstelt met haar identiteit (2017)Laura Starink - Russisch sabelgekletter na Litouwse stop op staaltransport naar Kaliningrad (2022)Rusland mag goederen naar Kaliningrad blijven uitvoeren, goederen met militaire toepassing worden uitgesloten***Verder luisteren279 - Jaap de Hoop Scheffer over Poetin, Oekraïne, de NAVO en de toekomst van de EU272 - Dankzij Poetin: nu écht intensief debat over de toekomst van Europa260 - De toesprakentournee van Volodimir Zelenski en de worsteling van de SPD met de erfenis van Brandt en Schröder257 - Het machtige Rusland als mythe: hoe 'speciale militaire operaties' een fiasco werden256 - Na de inval in Oekraïne: 'Nu serieus werk maken van Europese defensiesamenwerking'254 - Frank Heemskerk: dineren met Poetin, bij de Wereldbank Oekraïne helpen opbouwen en nu Europa economisch versterken253 - Poetins bizarre toespraak: hoe de president de geschiedenis van Oekraïne herschrijft252 - Guy Verhofstadt over Oekraïne, Rusland en zijn ontluikende vriendschap met Poetin, die plots voorbij was248 - Oekraïne en de eeuwenoude vriendschap tussen Duitsland en Rusland244 - Frans Timmermans over onder meer Rusland en Oekraïne188 - De ondergang van de Sovjet-Unie: 1991, het jaar waarin Gorbatsjov in de afgrond staart en Poetin gemeenteambtenaar wordt21 - Poetins rolmodel Tsaar Nicolaas I19 - Anne Applebaum: Poetin en de destabilisering van het Westen***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:50:10 – Deel 201:25:10 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Emmanuel Macron won zijn tweede presidentiële termijn en toen deden de Fransen iets zeer ongebruikelijks. Zij gaven hem en zijn politieke beweging Renaissance geen parlementaire meerderheid. Voor het eerst moet een net herkozen staatshoofd in Parijs een beetje gaan polderen en coalities zien te smeden om zijn program te realiseren. Jaap Jansen en PG Kroeger analyseren wat dit betekent en hoe uitzonderlijk dit is in de Franse politieke historie.Want het beeld is toch veelal dat 'la Grande Nation' een krachtig, centraal geleid, pyramidaal bewind kent waarin de man in het Elysée (nooit een vrouw tot nu toe) echt achter de knoppen zit. Zijn wil is wet en zo is dat eigenlijk altijd geweest.Maar wie dieper graaft ziet een heel ander Frankrijk. PG schetst hoe ongekend divers, verdeeld en veelvormig dit land is dat wij als eenheidsstaat kennen. Grote delen werden eeuwenlang door Engeland geregeerd of waren min of meer autonome regio's met eigen taal, cultuur en bestuursvormen.Eigenlijk alleen in de periode van de late 16e eeuw tot in de 18e eeuw kwam het Frankrijk van de legende echt naar boven. En zelfs toen werd het land vaak verscheurd door godsdiensttwisten en burgeroorlogen. Die eeuwen maakten wel dat nieuwe 'imago', door het optreden van grote persoonlijkheden op de troon. François I, Catharine de Médicis, Henri IV en Le Roi Soleil gaven Frankrijk een uitstraling van grandeur.Maar eigenlijk was dat na 1750 en met de Revolutie in 1789 voorbij. Meer dan 150 jaar lang was het land labiel en volgden revoluties en staatsgrepen. Napoleon III, Pétain, de Bourbons en zwakke regeringen die snel weer vielen, bepaalden het beeld. Pas in 1958 durfde Charles de Gaulle een nieuw Frankrijk te maken. Zijn Vijfde Republiek was een soort 'gekozen monarchie' en verrassend stabiel, ook in Europa en op het wereldtoneel.Is nu, met Macron en een nieuwe Europese Unie als geopolitiek fenomeen, de tijd van De Gaulles constructie 'passé'? Gaat de herkozen president met het nieuwe parlement een politiek experiment aan? Is dit een terugval naar de Vierde Republiek of sticht Macron de Zesde? De tijden zijn hoe dan ook historisch.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door de Europese Unie en door Bamigo, kleding gemaakt van bamboe. Als luisteraar van Betrouwbare Bronnen krijg je 25 procent korting op je eerste bestelling met code BETROUWBAAR25 – ga daarvoor naar Bamigo.comEn we zijn ook heel blij met donaties van luisteraars via Vriend van de ShowSponsoring of adverteren is ook mogelijk. Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl voor informatie.***Hieronder nog meer informatie. Op Apple kun je soms niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier***Verder luisteren272 - Dankzij Poetin: nu écht intensief debat over de toekomst van Europa254 - Frank Heemskerk: dineren met Poetin, bij de Wereldbank Oekraïne helpen opbouwen en nu Europa economisch versterken240 - Het Franse EU-voorzitterschap als uitdaging voor Rutte IV231 - Geschiedenis als politiek wapen204 - 14 juli 2021: Op weg naar de Franse presidentsverkiezingen190 - Napoleon, 200 jaar na zijn dood: zijn betekenis voor Nederland en Europa124 - 95 jaar Jacques Delors107 - Jean Monnet, de vader van Europa57 - Alexis de Tocqueville45 – De liefdesbrieven van Francois Mitterrand35 - Charles De Gaulle28 - De relatie Nederland-Frankrijk18 - Over Leonardo da Vinci***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:10:59 – Reclame Bamigo en deel 200:42:57 – Deel 301:26:42 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Boris Johnson won glorieus de verkiezingen. De media waren dol op hem. Hij kreeg Brexit voor elkaar. In Kyiv was hij een held. Maar de Tory-premier ging roemloos ten onder. Zijn trouwste aanhangers, de jonge politici in zijn kabinet, zegden massaal het vertrouwen op, terwijl de 'oude rotten' hun afkeer niet meer verhulden. Jaap Jansen en PG Kroeger duiken in het drama in Downing Street 10 en belichten de unieke historie van de implosie van onverslaanbaar geachte Britse premiers.Bij Johnson speelden twee dingen een cruciale rol. Ten eerste dat iedereen wist dat hij nooit en door niemand te vertrouwen was. Hij verried zijn vriend en premier David Cameron en diens opvolger Theresa May over Brexit. Hij probeerde schaamteloos de EU-leiders tegen elkaar uit te spelen, maar die hadden hun geheime wapen Michel Barnier. En Nancy Pelosi liet weten dat het Amerikaanse Congres niet geloofde in een post-Brexit deal.Ten tweede is Johnson ingehaald door de effecten van zijn enige ‘succes’. De ramp voor de economische voorspoed op de lange termijn die Brexit nu al blijkt te zijn, kon hij niet meer wegmoffelen. Ook niet door ‘de grootste bondgenoot van Zelensky’ te spelen.Is dit uniek? Ja natuurlijk. Zelden ging een premier binnen drie jaar zo de mist in. En nee, uiteraard. PG analyseert drie fameuze momenten in de Britse historie waarbij een prime minister op epische wijze ten onder ging. In 1990 moest Margaret Thatcher meemaken hoe zij op het hoogtepunt van haar politieke loopbaan - nota bene in Parijs - door haar eigen partij en haar eigen ministers weloverwogen en kil werd gedumpt. In 2007 beleefde Tony Blair dat hij als winnaar voor de Labour Party te vaak en te langdurig valse beloften en halve waarheden had gedebiteerd. Hij moest weg en eindelijk Gordon Brown voorrang geven. Voor hemzelf, voor Labour en voor Brown het allemaal te laat.En meest dramatisch was mei 1940. Boris Johnson schreef dan wel een boek over Winston Churchill, maar blijkt de lessen van hoe die aan de macht kwam nimmer te hebben begrepen. De ondergang van Neville Chamberlain in een tijd van oorlog en crisis vertoont verrassende overeenkomsten met de afgelopen week. En het zou er ook nog toe kunnen leiden dat the Queen nadat zij als onverwoestbare vorstin reeds vele records brak, nu nog een laatste politieke benchmark op haar naam schrijft!*** Hieronder nog meer informatie. Op sommige apps kun je niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier*** Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door Bamigo, kleding gemaakt van bamboe. Als luisteraar van Betrouwbare Bronnen krijg je 25 procent korting op je eerste bestelling met code BETROUWBAAR25 – ga daarvoor naar Bamigo.comEn we zijn ook heel blij met donaties van luisteraars via Vriend van de ShowSponsoring of adverteren is ook mogelijk. Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl voor informatie. *** Verder kijken Boris Johnson treedt af als premier***Verder luisteren207 - Zomer 2021: Boekentips van PG! (oa Michel Barnier - La Grande Illusion)81 - Ambassador Peter Wilson: 'No race to the bottom after Brexit'69 - Britse verkiezingen! PG Kroeger over 'the mother of parliaments'52 - Hoe Rutte David Cameron teleurstelde32 - Churchill en Europa: biografen Andrew Roberts en Felix Klos30 - Delors en Thatcher08 - Pim Waldeck over 'die gekke Britten' - Paul Rem over The Queen03 - Peter Wilson over Brexit*** Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:37:19 – Bamigo advertentie en deel 200:55:38 – Deel 301:24:23 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Met veel zelfspot noemt hij zichzelf 'de Barack Obama van den Aldi'. Een niet te dure huismerkversie van de onverwachte aanvoerder uit een minderheidsgroep. Sammy Mahdi werd op 25 juni gekozen om de zwaar aangeslagen christendemocraten in Vlaanderen er bovenop te helpen. Want net als in Nederland en tal van andere Europese landen staat de christendemocratie er bij onze zuiderburen niet goed voor. Aan Jaap Jansen en PG Kroeger vertelt Sammy Mahdi hoe hij zijn partij, CD&V, weer op de kaart wil zetten.Zijn profiel is ongebruikelijk. Zijn persoonlijkheid niet minder en zijn oude klus bijna net zo hopeloos als de nieuwe: hij was staatssecretaris voor Asiel en Integratie. Het maakt Sammy Mahdi allerminst moedeloos of voorzichtig. Integendeel. Hij benadrukt dat zijn verkiezing tot partijleider met 96% betekent dat hij een mandaat heeft voor ingrijpende en noodzakelijke hervormingen. Zowel inhoudelijk als in de communicatie van zijn partij.De 33-jarige Mahdi – zoon van een Iraakse vader en een Vlaamse moeder – groeide als kind al op in het besef dat hij alleen respect en aandacht zou krijgen als-ie alles eruit zou halen wat erin zat aan talent, vernuft, energie en vuur. Die houding doet hem met ironie vertellen hoe hij in Europese ministerraden de zaak nogal eens op stelten zette. En hij kan er goed mee leven dat mensen zich soms aan hem ergeren of niet meteen weten te vatten.Dat maakt zijn kritiek op de eigen partij des te pittiger. In zijn boek Van hol naar vol doet hij aanbevelingen om het christendemocratisch gedachtengoed opnieuw te laden. Hij pleit ervoor in elk geval één woord te verbieden: 'draagvlak'. Want de zogenaamd vriendelijke zoektocht daarnaar is al te vaak een excuus om uit te stellen en onduidelijk te blijven. Dat ziet hij bij discussies over migratie en ook bij de boeren en het stikstofprobleem.Sammy Mahdi kiest ervoor de christendemocraten uit de modus van 'wij moeten besturen om politiek echt te kunnen leven' naar een nadrukkelijk meer ideologische politiek te brengen. Hij noemt zich een 'Daensist' en laaft zich aan de katholieke sociale leer. Tegelijk grapt hij een 'spiritueel eclecticus' te zijn, 'besneden, gedoopt en agnostisch'.Duidelijk is dat Mahdi kiest voor het offensief. Bij zijn aantreden pakte hij andere partijen meteen hard aan. De bozig-verbaasde reacties daarop dient hij vrolijk van repliek. Blijkbaar mag iedereen de aanval kiezen behalve een middenpartij. Daarbij onderstreept Mahdi dat een partij nooit meer is dan het instrument waarmee een politieke overtuiging zich organiseert. Een partij kan ook verdwijnen als zij die rol niet meer weet te spelen. De vurige Europeaan Sammy Mahdi waarschuwt hiermee ook zijn geestverwanten in Nederland en elders in Europa.***Op sommige podcast-apps kun je soms niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door donaties van luisteraars via Vriend van de Show. Sponsoring of adverteren is ook mogelijk. Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl voor informatie.***Verder lezenSammy Mahdi – Van hol naar vol, 10 wake-upcalls voor christendemocratenSeeing Europe anew, young politicians and the future of Europe (met oa Sammy Mahdi)***Verder luisterenAndere afleveringen over de christendemocratie:BB 276 - 30 jaar politiek, 16 jaar bondskanselier en de hond van Poetin: Angela Merkel blikt terugBB 218 - Angela Merkel, een bijzondere bondskanselier - gesprek met biograaf Ralph BollmannBB 175 – De koers van CDA-lijsttrekker Wopke Hoekstra en het verschil met de VVDBB 153 - Het CDA en de tand des tijdsBB 134 – 40 jaar CDA, 10 jaar CDA-congres in de RijnhalBB 127 – De geheime politieke memoires van Ruud LubbersBB 119 – Elke machtsoverdracht in het CDA is een dramaBB 83 – Het CDA, lastige coalities en gedogenBB 56 – Tien wetten waaraan een succesvolle partijvoorzitter moet voldoenBB 46 – De koers van CDA-vicepremier Hugo de JongeBB 38 – Elco Brinkman: Het incident regeertBB 14 – Jan Peter Balkenende en Wopke Hoekstra: Een nieuwe agenda voor Nederland en EuropaAndere Belgische gasten in Betrouwbare Bronnen:BB 252 - Guy Verhofstadt over Oekraïne, Rusland en zijn ontluikende vriendschap met Poetin, die plots voorbij wasBB 229 - Kristof Calvo: wat de Nederlandse en Belgische politiek van elkaar kunnen leren***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:35:38 – Deel 201:00:23 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

De ‘Fourth of July’ is in de Verenigde Staten een echte nationale feestdag. En terecht, want op die dag in in 1776 werd op de trappen van het toenmalige hoofdkantoor van de Britse kroonkolonie Pennsylvania de Onafhankelijkheidsverklaring voorgelezen.Met Betrouwbare Bronnens vaste Amerikakenner Pirmin Olde Weghuis duiken Jaap Jansen en PG Kroeger in die heel eigen wijze waarop de Amerikanen hun verleden vieren en koesteren, levend houden en bewust benutten om hun gezamenlijke identiteit als natie van immigranten te verstevigen en verrijken. En je krijgt er als reiziger en toerist een heleboel tips en verrassende suggesties bij!Als eerste gaan we op bezoek bij enkele van de iconische plekken die de historie van deze wereldmacht hebben bepaald. Natuurlijk uit de 18e eeuw Independence Hall in Philadelphia. Maar ook juist naar het daar tegenover gelegen, veel jongere Constitution Center. Want daar diepen historici de betekenis van de Grondwet van 1787 uit die in diezelfde Hall is opgesteld onder leiding van George Washington.Zeker zo iconisch zijn het advocatenkantoor en woonhuis van Abraham Lincoln in het stadje Springfield (Illinois), waar je heel dichtbij het kleinsteedse maar zeer politieke leven komt van het Amerika van 'het wilde westen' van rond 1850. In Atlanta (Georgia) kun je op bezoek in het geboortehuis van domineeszoon Martin Luther King en de kerk daarnaast waar hij en zijn vader beide preekten als voorgangers. Het indrukwekkende graf van de vermoorde burgerrechtenleider vind je er direct naast.Even gruwelijk was het lot van de jonge president Kennedy. In Dallas is een museum ingericht op de zesde verdieping van de gemeentelijke schoolboekenopslag van waaruit Lee Harvey Oswald de president doodschoot. PG vertelt over de huiveringwekkende objecten daar en complotgelovigen die buiten bezoekers lastigvallen. In diezelfde stad is de meest recente van die instituten die wij hier niet kennen: de presidentiële bibliotheek. Jaap en PG nemen je mee naar een hele serie die zij hebben bezocht, van Bill Clinton tot LBJ en van Richard Nixon, Gerald Ford en Ronald Reagan naar Bush senior en junior.Wat zijn dat voor instellingen? Wat doen ze daar? Is het historische profiel van de te eren president daar wel objectief te noemen? Wat kun je er eigenlijk zien en wat doet die honkbalhandschoen in dat laatje van het bureau van Bush? En waarom is Joop den Uyl een soort eregast in de Ford Library in Michigan? En wat gebeurde toen Helmut Kohl de jonge minister Angela Merkel meenam naar die in California?Eigenlijk overal in Amerika zie je op deze manier de rijke en complexe geschiedenis van dit jonge land. Pirmin Olde Weghuis wandelt met ons door een Frans fort aan de Ohiorivier en even verderop neemt PG je mee naar het museum van een Oekraïens-Slowaakse kunstenaar die een begrip wereldwijd werd. In Gallup, een klein plaatsje in New Mexico, gaan we op bezoek bij lang geheimgehouden oorlogshelden uit de Navajo-stam. Hun voorvaderen bouwden tussen 800 en 1100 in de onherbergzame Chaco Canyon in die staat een reusachtig complex van steden en cultische plekken van waar zij met de Maya in Yucatan contact hielden en naar de hemel keken om de toekomst te ontcijferen in de sterrenhemel.In Texas is alles groter, ook de president die er zijn roots had. Van LBJ komen we in zijn Boyhood Home, zijn Ranch en Space Center en Library. De oprichter van zijn partij, de Democrats, bouwde op een heuvel even buiten Charlottesville (Virginia) zijn eigen paleisje. Die vriend van het Duitse genie Alexander von Humboldt was Thomas Jefferson, de derde president. Zijn uitvindingen, wetenschappelijk vernuft, artistiek talent als architect en zijn liefde voor de natuur kun je daar ontdekken. En hij ontwierp en componeerde begin juli 1776 de Declaration of Independence. "We hold these truths to be self evident that all men are created equal and are endowed by their Creator with certain unalienable rights." Elke politieke discussie in elke democratie gaat sinds die zomer uiteindelijk en ten diepste over de betekenis van die zin.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door donaties van luisteraars via Vriend van de Show. Sponsoring of adverteren is ook mogelijk. Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl voor informatie.***Hieronder nog meer informatie. Op Apple kun je soms niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier***Verder luisterenEerdere BB-afleveringen met Pirmin Olde Weghuis:185 - De Amerikaanse Burgeroorlog (1): Black Lives Matter en George Floyd, hoe de burgeroorlog op de VS nog altijd zijn stempel drukt228 - De Amerikaanse Burgeroorlog (2): hoe Abraham Lincoln onvoorbereid de strijd in ging263 - De Amerikaanse Burgeroorlog (3): de overwinning van Abraham Lincoln en Ulysses Grant159 - Washington DC: na de afgang van Trump optimisme over Biden en Harris146 - Amerikaanse presidentsverkiezingen: de machtsoverdracht115 - Thomas Paine en De Rechten van de mens90 - Opmerkelijke voorverkiezingen in de Amerikaanse historieOok interessant:206 - 'Aardverschuiving': Michael Wolff over Donald Trumps laatste dagen als president. En: zijn bezoek aan Mar-a-Lago202 - 4th of July: Joe Biden in het spoor van LBJ (met als gast: Jan Paternotte)150 - De memoires van Barack Obama138 - In het voetspoor van Amerikaanse Presidenten in Nederland (met Jan Paternotte)133 - Amerikaanse presidenten: boeken die je volgens PG móet lezen!121 - 4th of July special: Zakenlui als president van Amerika***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:36:10 – Deel 201:25:21 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Per 1 juli volgt Tsjechië Frankrijk op als halfjaarlijkse voorzitter van de Europese Unie. Werd het Franse halfjaar al van grote historische betekenis, dat van de Tsjechen zal dit niet minder worden. Zoals elk halfjaar duiken Jaap Jansen en PG Kroeger in de politiek, de historie en de cultuur van het presiderende land om zowel hen, Europa als onszelf beter te leren kennen.Verrassend is alvast hoe premier Petr Fiala het ijzer wil smeden nu het nog heet is. Samen met Emmanuel Macron wil hij in Praag meteen een top organiseren van het door de Fransen gelanceerde idee voor een nieuwe verband van EU-lidstaten met anderen in Europa die zich als EU-partners zien en nauwer en intensiever willen samenwerken. Uiteraard sluiten Oekraïne en Moldavië zich daarbij nu direct aan. Hiermee schrijven de Tsjechen sowieso al geschiedenis.PG vertelt over de uitzonderlijke historie van Tsjechië dat in de Middeleeuwen als ‘Bohemen en Moravië’ in Europa een sleutelrol speelde. De ligging in het hart van het continent, het kruispunt van handelsroutes, rivieren en wegen en de rijkdom aan edele metalen, vruchtbare streken en rijke steden maakten dit gebied en zijn hoofdstad Praag een machtig centrum van politiek en cultuur. De meest uitzonderlijke figuur was keizer Karl IV, de Boheemse prins Vaçlav die in Parijs opgevoed werd en in de 14e eeuw als Duits keizer decennialang met vaste hand regeerde. Zijn erfenis heeft vele eeuwen een stempel gedrukt op Europa.Eeuwen later was Praag nog eens het centrum van macht en cultuur, toen keizer Rudolf II als Habsburger rond 1600 regeerde vanuit de Burcht boven de Moldaurivier. Hij was een van de grootste mecenassen in de Europese geschiedenis en poogde tegen de klippen op het losbarsten van godsdienstoorlogen te vermijden. Toen zijn opponenten - ook in de eigen dynastie - na zijn dood deze koers loslieten, leidde dit tot een van de gruwelijkste perioden in de geschiedenis.Ook in later eeuwen hoorden Praag en Tsjechië bij de belangrijkste centra van cultuur en macht. Van Mozart tot Kafka en van Janáček tot Havel drukte dit land een krachtig stempel op Europa. Dat is ook nu weer merkbaar. Fiala en zijn opmerkelijke regering van ‘conservatieven’, 'CDA'ers', 'D66'ers', Piratenpartij en anti-corruptie-activisten komen met een paar duidelijke eigen profielpunten, zoals nauwe strategische samenwerking van EU en Verenigde Staten om nu al lange-termijnplannen te maken om Oekraïne weer op te bouwen.Dat de rijke cultuur van Tsjechië PG verleidt gloedvol te vertellen over de bloeiende operatraditie, kan dan niet verbazen!***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door de Europese Unie en met donaties van luisteraars via Vriend van de Show. Sponsoring of adverteren is ook mogelijk. Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl voor informatie.***Hieronder nog meer informatie. Op Apple kun je soms niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier***Verder lezenCzech Presidency of the Council of the European UnionPOLITICO’s Guide to the Czech EU Presidency***Verder kijkenExcerpt from Rusalka's aria from Act I of Dvořák's opera. Renée Fleming***Verder luisteren279 - Jaap de Hoop Scheffer over Poetin, Oekraïne, de NAVO en de toekomst van de EU272 - Dankzij Poetin: nu écht intensief debat over de toekomst van Europa267 - Hoe je tijdens de oorlog de Oekraïense economie overeind houdt - een gesprek met Caspar Veldkamp242 - Adrianus van Utrecht, de Nederlandse Paus240 - Het Franse EU-voorzitterschap als uitdaging voor Rutte IV236 – Václav Havel, de dissident die president werd71 - Caroline de Gruyter: de EU als het Habsburgse Rijk van onze tijd70 - 'Voorzitter, het is Kafka!' - PG Kroeger over leven en werk van Franz Kafka63 - Judit Varga, minister van Justitie van Hongarije: lessen uit de geschiedenis49 - De koningen van Hispanje die wij altijd hebben geëerd43 - Binnenhof: eeuwenoud ratjetoe - oa over graaf Albrecht***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:49:37 – Deel 201:22:43 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Er is oorlog in Oekraïne en de relatie met Rusland bevindt zich op het diepste dieptepunt sinds de val van de Muur. De NAVO, enkele jaren geleden volgens Emmanuel Macron nog ‘hersendood’, houdt komende week haar top in Madrid. De Europese Unie ziet sterker dan ooit dat ook zij steeds vaker een militaire rol heeft te spelen. En ondertussen maakt China zich op voor werelddominantie. Geen beter moment voor Jaap Jansen en PG Kroeger om te gaan praten met de voormalige secretaris-generaal van de NAVO, Jaap de Hoop Scheffer.Een uur lang praten zij over olifanten die het gras vertrappen – “En dat gras was ik” – over een woedende Angela Merkel, een formidabele president van Letland, de moedige president Volodimir Zelensky en vooral ook over zijn ontmoetingen met Vladimir Poetin.De Hoop Scheffer ziet voor de EU en de NAVO één glasheldere opdracht. "Solidariteit uitstralen en ondubbelzinnige eensgezindheid." En dat zal nog niet eens meevallen. Want niet alleen doet president Erdogan welbewust moeilijk aan het doen over Zweden en Finland als nieuwe NAVO-lidstaten, nog veel complexer dat de NAVO-landen geen gezamenlijke Rusland-strategie hebben. Die was er al niet sinds de val van De Muur en dat wreekt zich nu. En zeker ook, omdat hoe dan ook ‘op een dag de diplomatie toch weer aan zet is’.De Hoop Scheffer houdt er nadrukkelijk rekening mee dat ‘Poetin op een bepaald moment zal beseffen dat hij tijd nodig heeft om zijn aangeslagen troepen te hergroeperen’. “Dan gaat hij een staakt het vuren of iets dergelijks aanbieden. En wat doen wij dan?"De oud NAVO-topman haalt persoonlijke herinneringen op aan gesprekken over Oekraïne met mensen als Condoleeza Rice, Bob Gates, George W. Bush, Merkel, Dmitry Rogozin en Poetin. Hun grote confrontatie op de NAVO-top in 2008 in Boekarest zat hij zelf voor. “Not NATO's finest hour”, zegt hij met understatement.Hij onderstreept dat in ons land kennis, besef en begrip voor de partners in Midden- en Oost-Europa bijna afwezig lijkt, evenals het besef hoe wezenlijk het is dat op de aanstaande NAVO-top landen als Zuid-Korea, Japan, Australië en Nieuw-Zeeland actief meedoen en wat dit betekent voor de wereldpolitiek.Al deze ontwikkelingen en de noodzakelijke expansie van de EU moeten wat hem betreft leiden tot ‘een fundamentele herziening van wat de EU nu is’. Europa moet een van de polen in de multipolaire wereld van de 21e eeuw zijn. We beseffen nog nauwelijks wat dit van ons kan vragen en wat dit voor elk land in Europa gaat betekenen, zegt hij.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door donaties van luisteraars via Vriend van de Show. Sponsoring of adverteren is ook mogelijk. Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl voor informatie.***Hieronder nog meer informatie. Op Apple kun je soms niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier***Verder lezen2022 NATO Summit***Verder luisteren276 - 30 jaar politiek, 16 jaar bondskanselier en de hond van Poetin: Angela Merkel blikt terug272 - Dankzij Poetin: nu écht intensief debat over de toekomst van Europa260 - De toesprakentournee van Volodimir Zelenski en de worsteling van de SPD met de erfenis van Brandt en Schröder256 - Na de inval in Oekraïne: 'Nu serieus werk maken van Europese defensiesamenwerking'254 - Frank Heemskerk: dineren met Poetin, bij de Wereldbank Oekraïne helpen opbouwen en nu Europa economisch versterken253 - Poetins bizarre toespraak: hoe de president de geschiedenis van Oekraïne herschrijft252 - Guy Verhofstadt over Oekraïne, Rusland en zijn ontluikende vriendschap met Poetin, die plots voorbij was248 - Oekraïne en de eeuwenoude vriendschap tussen Duitsland en Rusland244 - Frans Timmermans over onder meer Rusland en Oekraïne218 - Angela Merkel, een bijzondere bondskanselier - gesprek met biograaf Ralph Bollmann151 - Terug naar Uruzgan22 - Jaap de Hoop Scheffer wil kernwapen onder F-3519 - Anne Applebaum: Poetin en de destabilisering van het Westen***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:33:18 – Deel 200:58:04 – EindeZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

“Belazerd.” Frans Leijnse heeft maar één woord nodig om te kwalificeren hoe Nederland ervoor staat met gelijke kansen in het onderwijs.Frans Leijnse was onder meer Tweede-Kamerlid, senator, hoogleraar en voorzitter van de HBO-raad. Hij was en is zeer betrokken bij discussies over onderwijs, vernieuwingen in het hoger onderwijs en het beroepsonderwijs, de arbeidsmarkt en de staat van zijn partij, de PvdA. Jaap Jansen en PG Kroeger praten met hem naar aanleiding van zijn nieuwe boek Standenonderwijs – Hoe afkomst nog steeds onze schoolloopbaan bepaalt.Kern van Leijnses analyses is dat in ons onderwijssysteem twee dingen elkaar versterken die kansenongelijkheid vergroten. Ten eerste sorteert Nederland kinderen op een veel te vroeg en weinig doordacht moment uit door te bepalen wat hun niveau is in plaats van te kijken waar ze nog beter zouden kunnen. Ten tweede krijgen schooltypen waar jongeren met veel kansen naartoe gaan veel ruimere middelen en hoger opgeleide docenten.Daarbij komt dat ons land bij 'Leven Lang Ontwikkelen' bepaald niet vooroploopt en zo de essentiële 'levensloopbaan' van mensen in een hoogontwikkelde kenniseconomie veel te weinig aanmoedigt en versterkt. Zouden we dat wel doen, dan konden veel maatschappelijke dilemma's en bijvoorbeeld ook de grote tekorten aan getalenteerde, goed opgeleide mensen beter aangepakt worden.Leijnse wijst erop dat een wijdverspreide 'deeltijdcultuur' dit nog verergert, ook in het onderwijs. Effectieve oplossingen – met name in de fiscale sfeer - blijven achterwege. De Nederlandse aanpak is verrassend ondoelmatig, talent-verspillend en conservatief, zegt Leijnse.Hij verhaalt kleurrijk vanuit zijn eigen ervaringen als jongen uit een Rotterdams havenarbeidersmilieu.Met harde cijfers hekelt hij het beleid van de nieuwe minister Robbert Dijkgraaf, die opnieuw vooral geld steekt in extra's waar al veel investeringen terecht kwamen en weinig in tekorten waar juist extra impulsen nodig zijn.In het tweede deel van het gesprek spreekt Leijnse zich nadrukkelijk uit voor verregaande samenwerking tussen PvdA en GroenLinks. Hij onthult bijna achteloos dat de partijtoppen al bezig zijn met het vormen van één lijst en één program bij komende Kamerverkiezingen. Leijnse hoopt daarbij op een ‘veel minder technocratische en zielloze koers’ dan de PvdA onder Wim Kok begon te varen en waarover hij uit de binnenkamer vertelt.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door donaties van luisteraars via Vriend van de Show. Sponsoring of adverteren is ook mogelijk. Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl voor informatie.***Hieronder nog meer informatie. Op Apple kun je soms niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier***Verder lezenStandenonderwijs. Hoe afkomst nog steeds onze schoolloopbaan bepaalt (Uitgeverij Eburon, 2022)Onderwijsraad - Doorgeschoten differentiatie in het onderwijsstelsel (2021)Lezing Geert ten Dam bij afscheid Kim Putters (2022)Robbert Dijkgraaf - Beleidsbrief hoger onderwijs en wetenschap (2022)WBS Jaarboek (2006), pp. 78-100***Verder luisteren216 - Crisis op komst: Nederlandse economie loopt vast door tekort aan technisch geschoolde arbeidskrachten201 - Het geheim van het hbo-succes183 - Samen slimmer worden: het Leidse kennisecosysteem als aanjager van duurzame groei181 - Voor nieuwe Kamerleden en bewindslieden: lessen uit de politieke praktijk van Jet Bussemaker126 - De kracht van hoger onderwijs123 – Hoe de PvdA in de greep kwam van het neoliberalisme88 - Leven en werk van onderwijsvernieuwer Jos van KemenadeBB 64 – Wim Kok, een leven op eigen kracht, gesprek met biograaf Marnix KropBB 50 - Vrijheid van onderwijsBB 34 – Lodewijk Asscher over zijn PvdABB 09 – Special: leven en werk van Wim Kok. Met Jeltje van Nieuwenhoven, Joop van den Berg, Gijs van Dijk en PG Kroeger***Tijdlijn00:00:00 – Deel 1 (het onderwijs)01:12:00 – Deel 2 (de PvdA)01:46:23 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Op 2 augustus is Mark Rutte de langst dienende premier van Nederland. Daarmee passeert hij Ruud Lubbers. Zijn vierde kabinet zit nu bijna een half jaar.Jaap Jansen en PG Kroeger leggen Rutte en zijn VVD onder het vergrootglas. Hoe vergaat het de premier en de VVD als grootste partij?Met de VVD meedenkend zijn Jaap en PG er niet gerust op. Hoe is het mogelijk dat een geoliede, scherp afgestelde machtsmachine zich op haar eigen partijcongres geheel liet overrompelen door ophef en onmin onder de eigen leden? Hoe kon het zijn dat men de eigen minister, oud-partijvoorzitter Christianne van der Wal zo liet spartelen en zwemmen met de stikstofcrisis?Dat binnen de VVD geworsteld wordt met de verschillende rollen en inhoudelijke zwaartepunten is niet zo vreemd als je ziet hoe zij aan deze nieuwe kabinetsperiode begon. De verkiezingscampagne ontbeerde inhoudelijke perspectief, ideeën en ambities. Het enige doel - Rutte moet premier blijven - raakte bij de start van de kabinetsformatie bijna fataal beschadigd. Het opstellen van een inhoudelijk program kwam maar niet van de grond. En uiteindelijk koos de VVD voor weinig relevante, politiek minder ambitieuze en laag-profilerende posten.En de enige VVD-bewindspersoon die een grote crisis moet oplossen werd op het congres in feite politiek gekielhaald. Ze werd niet krachtig en vanuit de inhoud van beleid of vanuit de liberale beginselen gesteund. Jaap en PG diepen uit waarom dat gebeurde en hoe het komt dat de VVD verder onzichtbaar blijft als cruciale regeringspartij. Bovendien is Rutte met het vertrek van Angela Merkel zijn politieke anker in de EU kwijtgeraakt.Dit doet de vraag rijzen of Rutte na twaalf jaar niet een beetje is gaan lijken op de man wiens record hij zo graag wil breken. Eigenaardige patronen uit Lubbers' nadagen beginnen ineens op te vallen binnen de VVD en in Ruttes eigen optreden.***Deze aflevering is mogelijk dankzij een advertentie van Nextory, een app voor luisterboeken en e-books. Betrouwbare Bronnen-luisteraars kunnen Nextory 50 dagen gratis proberen. Ga daarvoor naar nextory.nl/betrouwbarebronnenEn deze aflevering is uiteraard ook mede mogelijk gemaakt door donaties van luisteraars via Vriend van de Show. Sponsoring of adverteren is ook mogelijk. Stuur voor informatie een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl***Hieronder nog meer informatie. Op Apple kun je soms niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier***Verder luisteren180 - Kabinetsformatie 2021: Hoe Mark Rutte de eenzaamste man van het Binnenhof werd173 - Onder de pragmatische Mark Rutte werd de VVD de grootste, maar ook kwetsbaar52 - Gerry van der List waarschuwt fletse VVD: Wacht Rutte het lot van Balkenende?41 - Klaas Dijkhoff over VVD, coalitie en FVD32 - Frits Bolkestein over Thierry Baudet en de VVD ***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:35:08 – Advertentie Nextory00:37:54 – Deel 201:26:41 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Toen Angela Merkel voor het eerst met Vladimir Poetin sprak, had hij een cadeautje voor de bondskanselier die bang is voor honden. Een pluche speelgoedhond. Dit detail en tal van verrassende en soms aangrijpende inzichten kwamen aan de orde in haar eerste interview sinds ze precies een half jaar gelden vertrok. Jaap Jansen en PG Kroeger volgden het interview, dat plaatsvond in het oude theater van Bertolt Brecht in het oosten van Berlijn.Dat Merkel zich daar uitvoerig liet ondervragen toont dat zij ook nu nog die vrouw uit 'het oosten' is, uit het Berlijn van de DDR waar zij studeerde en werkte als wetenschapper. Dat bleek ook bij haar verhaal over hoe zij na haar terugtreden was gaan 'auslüften' aan de Oostzee, in haar vroegere kiesdistrict van het eiland Rügen en de Hanzestad Stralsund.Jaap en PG analyseren vooral haar verhaal hoe zij zestien jaar lang met Poetin moest 'wirtschaften'. Duidelijk wordt dat deze relatie veel energie, vasthoudendheid en ook emoties vergde. En er bleef altijd een kloof: “Ein grosser Dissens.”Over haar eigen politieke koers richting Kremlin en Kyiv is Merkel openhartig en genuanceerd. Bijna methodisch legt zij uit hoe ze vanaf haar aantreden een lange-termijnblik had en daarbij zelfs haar politieke bondgenoot president George W. Bush de voet durfde dwars te zetten. Als zijn wens om Kyiv het NAVO-lidmaatschap aan te bieden was doorgezet, zou Poetin al veel eerder hebben doorgezet, redeneert Merkel.Het keerpunt werd 2014. Toen kreeg zij het vertrouwen dat de mensen in Oekraïne echt verlangden naar een Europees perspectief. Door toen te dealen met Poetin, maakte zij ruimte voor de verdere ontwikkeling van Oekraïne in democratische richting. Fel verdedigt zij daarbij haar politieke realisme. En ze toont bitterheid over de beperkingen waaraan zij - ook door coalitiepartner SPD - gebonden bleef.De conclusies die Merkel hieruit trekt zijn ingrijpend en hoogst actueel. Ze onderstreept dat ze altijd beseft heeft hoezeer Poetin de Europese Unie vreest als gevaarlijk succesmodel dat de vroegere vazallen van Rusland kansen biedt als deelgenoot van het westen. Daarom doet Poetin wat hij maar kan om dat Europa te beschadigen.***Deze aflevering is mogelijk dankzij een advertentie van Nextory, een app voor luisterboeken en e-books. Betrouwbare Bronnen-luisteraars kunnen Nextory 50 dagen gratis proberen. Ga daarvoor naar nextory.nl/betrouwbarebronnenEn deze aflevering is uiteraard ook mede mogelijk gemaakt door donaties van luisteraars via Vriend van de Show. Sponsoring of adverteren is ook mogelijk. Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl voor informatie.***Verder lezenRalph Bollmann – Angela Merkel, een kanselier in haar tijd (De Arbeiderspers, 2021)***Verder kijkenAltkanzlerin Merkel im Live-Gespräch mit Schriftsteller Alexander OsangPoetin spiegelt zich aan Peter de Grote***Verder luisteren218 - Angela Merkel, een bijzondere bondskanselier - gesprek met biograaf Ralph Bollmann260 - De toesprakentournee van Volodimir Zelenski en de worsteling van de SPD met de erfenis van Brandt en Schröder253 - Poetins bizarre toespraak: hoe de president de geschiedenis van Oekraïne herschrijft252 - Guy Verhofstadt over Oekraïne, Rusland en zijn ontluikende vriendschap met Poetin, die plots voorbij was248 - Oekraïne en de eeuwenoude vriendschap tussen Duitsland en Rusland19 - Anne Applebaum: Poetin en de destabilisering van het Westen***Tijdlijn00:00:00 – Deel 1 en spotje voor Nextory00:56:22 – Deel 201:28:44 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

De kindertoeslagaffaire waarin sprake is van ‘institutioneel racisme’, eerder al de leegloop van het apparaat en nu het gedoe rond de spaartaks: de problemen bij de Belastingdienst zijn zo groot dat al op bladzijde 1 van het coalitieakkoord van Rutte IV staat dat onorthodoxe maatregelen noodzakelijk zijn.Om burgers beter te beschermen zou Nederland naar Amerikaans voorbeeld een ‘Taxpayer Advocate’ moeten krijgen. In Amerika een instituut met 2000 medewerkers en in elke staat een of meer vertegenwoordigingen.Als we in ons land zo’n Taxpayer Advocate al hadden gehad, dan had de kindertoeslagaffaire hoogstwaarschijnlijk voorkomen kunnen worden. Dat zegt Nina Olson, die van 2001 tot 2019 de Taxpayer Advocate was. Jaap Jansen en PG Kroeger praten anderhalf uur met haar over haar ervaringen in Amerika, die vaak opvallend lijken op wat er in Nederland mis is bij de belastingheffing en de uitkering van toeslagen.Wat Olson als aanpak in vele jaren kon ontwikkelen is buitengewoon relevant en leerzaam voor politiek Den Haag. Zij schetst in de kern een leerproces voor alle betrokkenen op weg naar die veelgenoemde 'nieuwe bestuurscultuur'.Enkele wezenlijke elementen daarin zijn:- Een dienst die inkomsten voor de staat moet innen heeft zelden de cultuur en expertise in huis om burgers tegelijkertijd te voorzien van sociale inkomensondersteuning- Een dienst die alert is op ontwijking en fraude moet geen repressieorgaan zijn- Een Taxpayer Advocate-organisatie moet individuele gevallen onderzoeken en ondersteunen en daarnaast systemische analyses maken en lessen trekken voor beter beleid- De rolopvatting van de volksvertegenwoordiging en van de beleidsmakers op ministeries is hierbij essentieelOlsons ervaringen van het lokale niveau van rechtsbescherming van burgers tot en met het werken met een krachtig mandaat in Washington DC zijn beeldend en instructief.Ook zij zag 'institutioneel racisme' bij de filtering van data over burgers. Maar ook een trend waarin argwaan rond fraude heel het apparaat bijna kopje onder deed gaan.Wat in ons land niet bestaat, maar in Amerika van levensbelang blijkt is een helder overzicht van de fundamentele rechten op dit terrein van burgers. 'The Taxpayer Bill of Rights' als fundament van een nieuwe bestuurscultuur in Washington.Nina Olson sprak eerder deze week met de commissie Financiën van de Tweede Kamer en met een aantal deskundigen, onder wie de onlangs aangetreden inspecteur-generaal belastingen, toeslagen en douane Bart Snels***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door donaties van luisteraars via Vriend van de Show. Sponsoring of adverteren is ook mogelijk. Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl voor informatie.***Verder lezenBooij en Van der Velde - Taxpayer Advocate Service in Nederlandrapport 'Burgers beter beschermd'Coalitieakkoord 'Omzien naar elkaar, vooruitkijken naar de toekomst'***Verder luisteren226 - In het oog van de orkaan: Roel in 't Veld over wat er mis is met politiek en bestuur222 - Na de kindertoeslagaffaire. Hoe Nederland rechtsstaat en democratie kan verbeteren. Gesprek met Richard Barrett van de Venetië Commissie210 - Kabinetsformatie 2021: Herman Tjeenk Willink over het verval van de democratische rechtsorde162 - Pieter Omtzigt over macht en tegenmacht147 – De kindertoeslagaffaire: het ging al mis bij de wetgeving120 - Roel Bekker: Waarom bij de overheid dingen zo vaak fout gaan68 – De kindertoeslagaffaire: hoe de Belastingdienst willens en wetens duizenden ouders dupeerde – met Pieter Klein en Jan Klijnnijenhuis***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:56:02 – Deel 201:32:14 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Op 4 juni 1872, overleed Johan Rudolf Thorbecke. 150 jaar geleden, maar zijn naam klinkt nog dagelijks in bestuurlijk Nederland in discussies over grondrechten, vrijheden en liberale ideeën. Thorbecke was "ontegenzeggelijk een niet gewone man, de leegte zal zeer groot zijn”, schreef een van zijn opvolgers als minister-president in zijn dagboek. Maar wat weten we eigenlijk van hem?Jaap Jansen en PG Kroeger gaan daarom op zoek naar de minder bekende feiten en karakteristieken van deze staatsman die leefde van 1798 tot 1872. Dus van de tijd van Napoleon tot die van Bismarck, van Goethe tot Wagner.Het eerste dat Thorbecke sterk onderscheidt van zijn tijdgenoten, collega's en eigenlijk al zijn opvolgers is dat hij een allochtoon was uit een in die tijd marginale 'culturele minderheid'. Zijn Duitse afkomst en Lutherse opvoeding maakten hem iemand met een veel bredere bagage en blik, zowel als wetenschapper als in zijn politieke en bestuurlijke rollen. Zijn herkomst bleek een krachtig pluspunt.En die achtergrond maakte Thorbecke onmiskenbaar een Europeaan, zowel in culturele en geestelijke zin als in zijn politieke en wetenschappelijke werk. De contacten met zijn familie en met die van zijn Duitse echtgenote zorgden ervoor dat hij eigenlijk permanent over de grenzen heen keek en ook veel bezoeken bracht aan Dresden. Heel bijzonder was daarbij zijn sterke band met de nummer één van de vorsten van zijn tijd, de ruimdenkende koning Leopold van het nieuwe land België.De historische betekenis van Thorbeckes werk aan de Grondwet van 1848 staat buiten kijf, maar de echte gebeurtenissen van die fase laten zien dat hij veel minder 'de maker' ervan was dan vaak gedacht. Niettemin was het meer dan wie ook Thorbecke die de nieuwe constitutie overeind hield en zo grondvestte dat felle tegenstanders als koning Willem III het onderspit moesten delven. Hun strijd was ongekend scherp en zelfs de paus werd in dat conflict partij!Met de nieuwe Grondwet en de energieke uitwerking van de nieuwe bestuurlijke en politieke principes werd Thorbecke een van de grootste emancipatoren in onze geschiedenis. Het maakte hem geliefd en bewonderd, niet alleen bij 'partijgenoten', maar bijvoorbeeld ook bij de katholieken die dankzij hem gelijkberechtigde burgers werden. Hij schafte de slavernij af en op zijn sterfbed tekende hij nog het besluit dat voor het eerst een jonge vrouw toeliet aan de universiteit: Aletta Jacobs.Hij was een echte doener, een man van concrete daden. Hij maakte het Torentje heel bewust de cockpit van macht. Zo werd hij 'de Humboldt der Nederlanden', een groot innovator van de modernste infrastructuur en mobiliteit. Het is dan ook geen wonder dat iemand met zoveel daadkracht en vernuft niet alleen maar vrienden maakte. Daarbij kwam dat Thorbecke een zeer fel en emotioneel mens was.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door donaties van luisteraars via Vriend van de Show. Sponsoring of adverteren is ook mogelijk. Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl voor informatie.***Verder lezenRemieg Aerts - Thorbecke wil het (Uitgeverij Bert Bakker)Matthijs van de Waardt - De man van 1848, Dirk Donker Curtius (Uitgeverij Vantilt)***Verder luisteren249 - Gedrag en omgangsvormen in de Tweede Kamer200 - De Heerser: Machiavelli's lessen zijn nog altijd actueel80 - Rutte en de ministeriële verantwoordelijkheid60 - Coen Brummer & Daniël Boomsma: De canon van het sociaal-liberalisme50 - PG Kroeger over de vrijheid van onderwijs43 - Het Binnenhof, een eeuwenoud ratjetoe***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:47:16 – Deel 201:26:00 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

De Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken generaal George C. Marshall kreeg op 5 juni 1947 een eredoctoraat van Harvard University in Cambridge, Massachusetts. Nu precies 75 jaar geleden. Hij maakte van die gelegenheid gebruik om geheel onverwacht een toespraak te houden over de actuele situatie in Europa. Die speech schreef geschiedenis, het was de voorbode van wat de geschiedenis in zou gaan als het Marshall Plan. Jaap Jansen en PG Kroeger verdiepen zich in dat plan en de buitengewone actualiteit ervan in onze 21e eeuw.Marshall stelde voor dat de VS de landen in Europa zou bijspringen bij het geven van krachtige lange-termijn impulsen voor de haperende wederopbouw in die naoorlogse jaren. In hoog tempo zorgden hij en zijn medewerkers voor een langere termijn, strategische aanpak die in elk land de grootste noden en zwakke plekken in economie en organisatie hielp aanpakken. De manier waarop ze dit deden werd toonaangevend voor dit soort van internationale samenwerking, zowel in wat later de Europese Unie werd als ook in de OECD, die voortkomt uit dat Marshall Plan.Politiek pakten president Harry Truman en Marshall dit gedurfde plan zeer behendig aan. Daarbij werden zij onbedoeld erg geholpen door de leider in het Kremlin, Josef Stalin. Truman gaf Marshall alle eer en maakte het plan op die manier iets dat 'boven de partijen' stond, terwijl het hem wel degelijk hielp bij zijn voor velen totaal onverwachte herverkiezing in 1948.George Marshall was allerminst een beroepspoliticus, maar bovenal een briljant militair strateeg en organisator. Zijn verstandhouding met de president die hem de hoogste militair maakte, Franklin Delano Roosevelt, was niettemin complex en spanningsvol. Toch konden zij niet zonder elkaar.Het Marshall Plan staat nu ineens weer volop in de schijnwerpers. Nu dankzij Poetin en zijn oorlog in Oekraïne. Minister Pete Buttigieg sprak bij de herdenking van Marshall in Berlijn niet toevallig nadrukkelijk over de lessen voor de komende wederopbouw van dat getroffen land. Ook de Europese instellingen laten zich duidelijk door de lessen en het succes van Marshall inspireren. Nederland hoorde bij de landen die 75 jaar geleden voor de wederopbouwplannen de meeste steun kregen. Tot de dag van vandaag zijn de effecten ervan heel goed te zien. Bijvoorbeeld in de Rotterdamse haven. De aanpak van Marshall was bovendien een krachtige impuls voor de concrete aanpak van het 'polderen'. In 1953 kreeg de generaal voor zijn werk – geheel terecht - de Nobelprijs voor de Vrede.*** Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door donaties van luisteraars via Vriend van de Show. Sponsoring of adverteren is ook mogelijk. Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl voor informatie. *** Verder lezenOver Lincoln Gordon, de topambtenaar met wie PG sprak*** Verder kijken Seeing the victory through (overzichtsfilmpje bij 50 jaar Marshall Plan, met oa Lincoln Gordon)1948 De Noordam brengt de eerste Marshall goederenMarshall Speaks Before The House Foreign Affairs Committee (1949)***Verder luisteren269 - Vijf boeken die je moet lezen om Europa beter te begrijpen267 - Hoe je tijdens de oorlog de Oekraïense economie overeind houdt - een gesprek met Caspar Veldkamp107 - Jean Monnet, de vader van Europa101 - 75 jaar bevrijding: De laatste dagen van Franklin D. RooseveltAfl. 44 – PG over Franklin Delano RooseveltAfl. 32 - Churchill en Europa, met Andrew Roberts en Felix Klos*** Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:32:07 – Deel 201:30:09 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Een onverwacht effect van het optreden van Vladimir Poetin: het ineens oplaaiende debat over de toekomst van de Europese Unie, debatten over nieuwe bevoegdheden en zelfs het taboe op verdragswijziging lijkt te kunnen verdwijnen. Hierover praten Jaap Jansen en PG Kroeger in deze aflevering van Betrouwbare Bronnen.Hoe opmerkelijk deze doorbraak toont het recente verleden. De voorbije 15 jaar was er - na de afwijzende Franse en Nederlandse referenda over de ‘Europese Grondwet' - vooral aandacht voor pogingen de Europese regels te verminderen, vereenvoudigen en te ‘ontbureaucratiseren’. Pogingen om dat concreet te maken van onder meer de toenmalige Britse premier David Cameron en CDA-aanvoerder Sybrand Buma lieten uiteindelijk vooral zien dat dit zelden iets praktisch opleverde. Cameron verloor hierdoor zelfs het Brexit-referendum.Met de Conferentie over de toekomst van Europa en Poetins oorlog in Oekraïne beseft iedereen ineens dat Europa zichzelf moet kunnen beschermen en dat krachtige eensgezindheid daarvoor essentieel is. Jaap en PG analyseren de reeks van recente voorstellen die op tafel zijn gelegd. De Italiaanse premier Mario Draghi stak hierbij al zijn collega's de loef af. Vervolgens sprak de net herkozen Franse president Emmanuel Macron de Toekomstconferentie toe bij de afronding van haar werk en zette in Maastricht presenteerde minister Wopke Hoekstra (Buitenlandse Zaken) de uitgangspunten van ons land.PG noteert dat Macrons speech heel vernieuwend klonk, maar toch door en door klassiek Frans was. De grote lijn was ronduit 'gaullistisch' en bevatte voor de EU een langetermijnstrategie die ook door Francois Mitterrand al eens was geagendeerd. Geen wonder dat 13 premiers van kleinere lidstaten snel na die speech met een serie kritische kanttekeningen kwam - een zelden vertoond iets in Europa. Het taboe op de discussie is hiermee finaal weg.Tegelijkertijd komt de Europese Commissie in Brussel met een pakket zeer gedurfde voorstellen voor een de facto 'Energie Unie'. Daarin zou de EU meteen en heel praktisch een veel bredere confederatie gaan vormen met buurlanden die geen lid zijn, zelfs met Oekraïne. En rond de wezenlijke zeldzame grondstoffen (voor onder meer smartphones) wordt zelfs gewerkt aan een nieuw type EU-alliantie met landen als Canada en Australië. Rond defensie zijn de ontwikkelingen sowieso razendsnel en revolutionair te noemen.Hierbij is het belangrijk de aanstaande Franse parlementsverkiezingen scherp te volgen. Deze gaan nu nog nadrukkelijker over de rol die Frankrijk zelf in Europa wil spelen. Wint de president voor zijn ambities een krachtig mandaat? En als hem dat lukt heeft dat aanzienlijke consequenties voor Nederland. Meer dan ooit zien we nu dat Europese politiek binnenlandse politiek is geworden. Met dank aan Poetin!***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door de Europese Unie en door donaties van luisteraars via Vriend van de Show. Sponsoring of adverteren is ook mogelijk. Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl voor informatieAan het einde van deze aflevering wordt bekendgemaakt wie het boek van Wilma Kieskamp over Sigrid Kaag hebben gewonnen!***Hieronder nog meer informatie. Op Apple kun je soms niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier***Verder lezenPrime Minister Mario Draghi’s address to the European Parliament (3 may 2022)Speech by Emmanuel Macron at the closing ceremony of the Conference on the Future of Europe (10 may 2022)Minister Hoekstra (BZ) sprak op 9 mei 2022 op de Europadag in MaastrichtBrussels spells out plan to end dependence on Russian energy (Politico, 18 may 2022)EU reform deal: What Cameron wanted and what he got (20 February 2016)European Free Trade Association (Wikipedia)***Verder luisteren256 - Na de inval in Oekraïne: 'Nu serieus werk maken van Europese defensiesamenwerking'254 - Frank Heemskerk: dineren met Poetin, bij de Wereldbank Oekraïne helpen opbouwen en nu Europa economisch versterken252 - Guy Verhofstadt over Oekraïne, Rusland en zijn ontluikende vriendschap met Poetin, die plots voorbij was244 - Frans Timmermans over onder meer Rusland en Oekraïne240 - Het Franse EU-voorzitterschap als uitdaging voor Rutte IV233 - Kabinetsformatie 2021: Otto Fricke over de Europese ambities van de nieuwe Duitse regering223 - De degelijke daadkracht van Mario Draghi's Italië35 - Charles De Gaulle***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:55:47 – Deel 201:19:13 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

In deze tweede en laatste aflevering van Betrouwbare Bronnen over het boek van Wilma Kieskamp Sigrid Kaag, de schaduwpremier duiken Jaap Jansen en PG Kroeger met de auteur in de fase na haar bijzondere loopbaan te midden van gruwelijke internationale conflicten.Het eerste wat opvalt is hoe de VN-diplomaat opnieuw heel methodisch haar overstap naar de nationale politiek voorbereidt. De anders altijd zo ingetogen, haar privéleven afschermende Sigrid Kaag liet zelfs een daarnaar zeer gretige Ivo Niehe binnen komen in haar huis in Jeruzalem. Bij de beeldvorming werd niets aan het toeval overgelaten.Zeker zo opmerkelijk is de rol die CDA-prominent en oud-minister Ernst Hirsch Ballin in deze fase speelde. Het valt op dat zij zich als kersverse D66-minister in een reeks van lezingen en optredens profileert op onderwerpen die dicht tegen zijn denken aan zitten. Het belang van waarden als draagzuilen van de rechtsstaat bijvoorbeeld.Het ministerschap van Buitenlandse Handel en ontwikkelingssamenwerking maakte van Kaag geen bekende persoonlijkheid. Daarvoor was die portefeuille te specifiek en moest zij te veel buiten ons land onderhandelen en bezoeken afleggen. Door daar overheen te springen met haar meer ideologische en abstracte betogen gaf zij D66 een nieuwe thematiek na de jaren waarin Alexander Pechtold zich profileerde als bedreven en pittige debater in het Haagse spel. En daar sloot haar claim van het brengen van nieuw leiderschap goed op aan.Net als bij de VN, zo laat Kieskamp zien, durfde Kaag aan het Binnenhof forse risico’s te lopen. Haar gooi naar het lijsttrekkerschap was vanuit haar post en geringe Haagse ervaring al gewaagd. Het openlijk uitdagen van Mark Rutte - zelfs fysiek met het zich openlijk fotograferen met zicht op 'zijn' Torentje - was dat niet minder. Ook de heel andere manier van het omgaan met Wilders was zo'n scherp gecalculeerd risico.De kabinetsformatie van 2021 liet zien dat bij alle berekening het gebeuren in Den Haag zeer onberekenbaar kan blijven. Kaag claimde een moreel kompas, maar moest erg vaak haar ook sterk aanwezige pragmatische kant voorrang geven. Haar weg scheidde zich dan wel van die van Rutte, maar zij gaf hem de kans te herstellen en de coalitie te leiden die hij graag wilde. Met de interne troebelen binnen D66 in de affaire-Van Drimmelen leek zij te schipperen tussen ‘nieuw leiderschap’ en afstand houden. Is zij dan toch meer diplomaat en bestuurlijk ingesteld en minder de raspoliticus met de trefzekere intuïtie?Kieskamp kent het eind van het Kaags verhaal ook nog niet, maar houdt vast aan de les dat ze bereid is tot grote risico's en daarin vrijwel altijd doeltreffend blijkt te zijn.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door donaties van luisteraars via Vriend van de Show. Onder vrienden van de show worden een aantal exemplaren van het boek verloot. Ook meedingen? Word snel vriend van de show!Sponsoring of adverteren is ook mogelijk. Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl voor informatie.***Hieronder nog meer informatie. Op Apple kun je soms niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier***Verder lezenWilma Kieskamp – Sigrid Kaag. De schaduwpremier (Prometheus, 2022)***Verder kijkenIvo Niehe, Tros TV Show 14-12-2014 Buitenhof, 4 sep 2016, seizoen 11, afl. 27***Verder luisterenBB 270 - Hoe Sigrid Kaag de hoogste Nederlander werd bij de Verenigde Naties BB 13 - Minister Sigrid Kaag over hulp, handel en haar toekomst in D66***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:35:04 – Deel 200:58:08 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Trouw-journalist Wilma Kieskamp schreef een boek over Sigrid Kaag, minister van Financiën en politiek leider van D66. In Betrouwbare Bronnen vertelt zij over een vrouw van wie iedereen van alles vindt, maar die zich eigenlijk maar moeilijk laat kennen. Jaap Jansen en PG Kroeger gaan in deze eerste van twee afleveringen met Kieskamp naar de wereld waarin Kaag uiteindelijk de hoogste Nederlander werd bij de Verenigde Naties.Het lijdt geen twijfel dat de loopbaan van Sigrid Kaag in vele opzichten ongebruikelijk is. Zo was het binnen de organisaties van de Verenigde Naties allerminst vanzelfsprekend dat vrouwen topfuncties kregen terwijl zij deze combineerden met het moederschap. Je kon maar beter de handen vrij hebben 'thuis' om de wereld rond te kunnen reizen en op allerlei plaatsen enige tijd werk te verrichten in projecten, onderhandelingen en bij het dempen van conflicten. Kaag haalde daarover haar schouders op en trok haar eigen plan.Zo kreeg ze opmerkelijke rollen in enkele van de meest gruwelijke regio's op het wereldtoneel. Bij de vredesregeling tussen Soedan en het afgesplitste Zuid-Soedan bijvoorbeeld. En vooral bij het weghalen van de chemische wapens bij het dictatoriale regime van Assad in Syrië.Jaap en PG bespreken met Wilma Kieskamp hoe het in zulke omstandigheden overleven en doen slagen van je opdracht zowel de stijl als de aanpak van Kaag hebben gevormd.De volgende aflevering: Hoe Kaag besluit politicus en partijleider te worden***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door donaties van luisteraars via Vriend van de Show. Onder vrienden van de show worden een aantal exemplaren van het boek verloot. Vrienden krijgen daarover dit weekend een bericht. Ook meedingen? Word snel vriend van de show!Sponsoring of adverteren is ook mogelijk. Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl voor informatie.***Verder lezenWilma Kieskamp – Sigrid Kaag. De schaduwpremier (Prometheus, 2022)***Verder kijkenBuitenhof, 1996: Sigrid Kaag en Wiesje de Lange in gesprek olv Paul Witteman Anis Al-Qaq about the Middle East peace processSigrid Kaag (Joint OPCW-UN Mission) on Syria - Security Council Media Stakeout (6 February 2014)***Verder luisterenBB 161 - Hans van Mierlo, een politieke popsterBB 60 - Coen Brummer & Daniël Boomsma: De canon van het sociaal-liberalismeBB 27 - Rob Jetten wil muren slopenBB 13 - Minister Sigrid Kaag over hulp, handel en haar toekomst in D66BB 1 – D66 moet linkser, vindt oud-partijleider Jan Terlouw***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:43:36 – Deel 201:09:34 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Veel mensen zijn zich er niet van bewust, maar op 9 mei vieren we de Dag van Europa. In deze aflevering daarom aandacht voor een vijftal boeiende boeken die je Europa beter leert begrijpen.Allereerst een grote cultuurhistorische studie van wat Europa nu toch eigenlijk is. De Duitse literatuurwetenschapper Jürgen Wertheimer schreef een gedurfde analyse van 2500 jaar beschavingsgeschiedenis: 'Europa, eine Geschichte seiner Kulturen'. Hij laat zien hoe in ons werelddeel al vanaf de klassieke oudheid een voortdurende balans bestond tussen een gemeenschappelijk gedragen identiteit en een grote diversiteit van talen, volkeren, regio's, steden, naties, kunsten en wetenschappen. Het opvallende van Europa is hoe in die grote verscheidenheid voortdurend contacten werd gelegd en verdiept. Er was een permanente uitwisseling van handel en ideeën. Het Europa van onze tijd heeft deze kenmerken nog steeds en zelfs de wijze waarop de instituties van de EU werken wordt er sterk door bepaald.De grootste rivier van Europa stroomt door Rusland, volgens velen is zij zelfs het wezen van dat land: de Wolga. Over de historie en de rol van deze grote waterstroom schreef Janet Hartley een magnifiek boek: 'The Volga'. Van haar reis door de tijd, langs de oevers van de rivier leer je heel veel over de grote rol en betekenis daarvan. En je ontmoet hier onbekende volken en mensen, van de Chumash tot de Khans. De Wolga was door de verbinding met de Kaspische Zee - een reusachtig binnenmeer - meteen ook de vaarroute naar de Kaukasus en landen in de Levant en Midden Azië. Zo ontmoetten ook West- en Noord-Europese handelaren en reizigers via deze rivier hun contacten en klanten uit andere werelddelen.Een Europeaan die zelf over de hele wereld handel dreef en contacten onderhield, schreef boeiende 'Mémoires': cognacmaker en topmanager Jean Monnet, die uitgroeide tot 'le Père de l'Europe'. Zijn herinneringen vertellen over het ongekend drukke en invloedrijke leven van een man die eigenlijk iedereen kende die er toe deed en met hen geschiedenis schreef. PG noemt het boek een soort masterclass in succesvol organiseren en leiding geven. Monnet beschrijft heel helder hoe hij zijn pionierswerk bij de opbouw van het nieuwe Europa concreet inrichtte en aanpakte. Af en toe wat mopperend op die eigenwijze Hollanders.Wie de actuele worstelingen in Duitsland met de oorlog in Oekraïne en met Poetin wil begrijpen, moet 'Republik der Angst. Eine Andere Geschichte der Bundesrepublik' van Frank Biess lezen. Bies analyseert de recente West-Duitse geschiedenis aan de hand van golven van vreesachtige visioenen die het publieke debat beheersten. Ondanks het Wirtschaftswunder en de succesvolle integratie in Europa drukten het verleden en de catastrofes van de twintigste eeuw een zwaar stempel op de Duits samenleving. Biess wijst op angsten zoals voor het 'Waldsterben', het communisme, de terugkeer van de Nazi’s, kernenergie en automatisering. Existentiële onzekerheden waren nooit ver weg en dat is ook nu weer duidelijk te merken.Wie in onze tijd Poetin ziet optreden en QAnon en andere complotdenkers, kan veel hebben aan het boek 'LTI' van de Duitse taalkundige Viktor Klemperer. Door zijn observatie van de invloed van het Nazibewind op de taal en de communicatie van zijn tijdgenoten werd dit boek een echte klassieker. En het Europa en Rusland van nu maken het weer heel actueel.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door de Europese Unie en door donaties van luisteraars via Vriend van de Show. Sponsoring of adverteren is ook mogelijk. Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl voor informatie.***Hieronder nog meer informatie. Op Apple kun je soms niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier***Verder luisteren107 - Jean Monnet, de vader van Europa105 - 75 jaar bevrijding: Dagelijks leven in Nazi-Duitsland (oa over Viktor Klemperer)***Tijdlijn00:00:00 – Intro00:06:58 – Jürgen Wertheimer – Europa, die Geschichte seiner Kulturen00:20:57 – Janet Hartley – The Volga00:34:20 - Frank Biess – Republik der Angst00:53:01 – Jean Monnet – Mémoires01:05:29 – Viktor Klemperer – L T I01:22;$8 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

13 april 2022 zou wel eens de geschiedenis in kunnen gaan als de dag van een grootscheepse staatkundige vernieuwing die in eerste instantie bijna niemand opviel. In deze aflevering duiken Jaap Jansen en PG Kroeger in de inhoud, betekenis en gevolgen van het plan van minister Sigrid Kaag (Financiën) om de begrotingsprocedure radicaal te veranderen.In haar ‘Kamerbrief begrotingsproces’ stelt Kaag voor de manier waarop regering en parlement de rijksbegroting van uitgaven en inkomsten voorbereiden, opstellen, bespreken, concluderen en verantwoorden ingrijpend te veranderen. Daarbij benadrukt zij dat Tweede en Eerste Kamer meer tijd gaan krijgen voor hun controle. Hun 'budgetrecht' wordt versterkt. Dat gebeurt in het bijzonder doordat in het voorjaar een geheel nieuw begrotingsdocument zal worden ingediend waarmee ministers en parlement zowel de uitvoering van de lopende begroting, de hoofdlijnen van de komende en het meerjarenoverzicht van uitgaven, lasten, investeringen, kansen en risico's van de Rijksbegroting kunnen analyseren en bespreken.Op basis van dit document en de debatten daarover - een nieuwe vorm dus van de Algemene Politieke en Financiële Beschouwingen die nu nog na Prinsjesdag worden gehouden - zal het kabinet dan de verschillende begrotingen, de hieraan gekoppelde fiscale maatregelen en koopkrachtreparaties meer en detail invullen en bijvoorbeeld ook met de samenleving en de uitvoeringsorganisaties kunnen bespreken. In augustus kan dit dan gereed zijn. Prinsjesdag en 'het koffertje' blijven als traditie in stand, schrijft Kaag, maar elders in haar brief erkent ze dat het karakter van de troonrede verandert omdat er eerder al een eerste debat is geweest over de beleidsvoornemens.Jaap en PG analyseren zowel de inhoud als het tijdschema dat in enkele varianten door Kaag wordt geschetst. Dan valt op dat premier Mark Rutte zich uitput in bezweringsformules om de indruk weg te nemen dat er aan Prinsjesdag ook maar iets zou veranderen. "De hoedjes blijven!" Maar klopt die indruk wel?In het stuk van het kabinet wordt ook gememoreerd dat het Belastingplan meer tijd voor behandeling gaat krijgen en dat is pikant. Want feitelijk zal dit beleidsstuk gewoon verdampen. En dat is precies wat Wopke Hoekstra toen hij nog Eerste-Kamerlid was als nadrukkelijke wens al in een motie uitsprak die algemene steun kreeg. Ook andere aspecten van de voorstellen wijzen erop dat het kabinet hier met een majeure hervorming komt die inspeelt op het advies van de Venetië Commissie en aansluit bij de roep om een 'nieuwe bestuurscultuur'. Alleen schrijft minister Kaag dat nergens expliciet.Dat is ook het geval met de ingrijpende interactie van deze nieuwe opzet met de wijze waarop binnen de Europese Unie begrotingen en lange termijn financiering tot stand komen. Wie goed kijkt, ziet dat Kaags voorstellen het mogelijk maken dat Nederland daarop veel beter kan inspelen en zo met veel meer impact invloed uitoefent. Maar in haar brief is ze hierover opvallend zwijgzaam. Zo lijkt bijna achteloos een majeure staatkundige en financiële hervorming te worden doorgevoerd. Maar om met Rutte te spreken: de hoedjes blijven!***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door donaties van luisteraars via Vriend van de Show. Sponsoring of adverteren is ook mogelijk. Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl voor informatie.***Hieronder nog meer informatie. Op Apple kun je soms niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier***Verder lezenWopke Hoekstra - Staat van de Unie 2022EenVandaag Peilingtrends: Europese Unie***Verder luisteren232 – Kabinetsformatie 2021: Kan de Kamer haar rol wel aan?219 - Kabinetsformatie 2021: Een beknopt coalitieakkoord met meer ruimte voor de Kamer als spannend experiment191 - Kabinetsformatie 2021: Hoe krijgen we de balans terug in de trias politica? De Kamer kan zelf al heel veel doen!129 - De rommelige historie van Prinsjesdag36 - Wopke Hoekstra: EU moet geopolitieke machtsfactor worden***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:40:46 – Deel 201:18:15 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

De oorlog in Oekraïne is nu al tien weken gaande en de beelden van volledig vernietigde steden zijn vreselijk. Toch houdt de regering-Zelenski stand, mede dankzij steun uit de westerse wereld, waarvan landen inmiddels zware wapens leveren. Hoe is de situatie daar – en in omringende landen – economisch en hoe kan Oekraïne er als de oorlog voorbij is weer bovenop komen? De man bij uitstek die daar alles over kan vertellen is Caspar Veldkamp, lid van het dagelijks bestuur van de Europese Bank voor Wederopbouw en Ontwikkeling. Jaap Jansen praat met hem.De bank werd na de val van de Muur opgericht om voormalige Sovjet- en Oostbloklanden te helpen versneld aansluiting te vinden op de West-Europese economie. Ze verstrekt leningen en neemt aandelen in kleine en middelgrote Oekraïense bedrijven. Dit gaat ook door tijdens de invasie, zegt Veldkamp. “Ook al is het oorlog, we proberen Oekraïne economisch zoveel mogelijk overeind te houden. Behalve het militaire front dat alle voorpagina’s beheerst, is er ook een economisch front: je moet het land zo weerbaar mogelijk houden, ook voor de wederopbouw straks. Die zou vele malen kostbaarder worden als we de economie nu niet onderhouden en stutten. Het land moet zo goed mogelijk doordraaien.”Caspar Veldkamp vertelt in het gesprek over de economische schade, maar ook over het perspectief voor snel herstel en zelfs verbetering van de Oekraïense economie, die toen de oorlog uitbrak nog altijd veel last had van corruptie – 50 miljard van de economische waarde is in handen van een honderdtal oligarchen – met een industrie die relatief veel Co2 uitstoot en energie verslindt.Veldkamp was al eens te gast in Betrouwbare Bronnen. Dat was toen hij tijdens de financiële crisis namens Nederland ambassadeur was in Griekenland. Ook in zijn vroegere functies – hij was onder meer directeur Oost-Europa op Buitenlandse Zaken – had hij veel contact met Rusland. Als vertegenwoordiger van Nederland werd hij prominent ontvangen door Russische ministers. Hij kent Lavrov en zijn onderminister (die Nederlands spreekt!) al jaren en vertelt ook daarover: ‘Poetin weet uit zijn eigen verleden als middenkaderambtenaar dat je naar boven veel positiever rapporteert dan de werkelijkheid rechtvaardigt. Daarvan is hij nu als president zelf slachtoffer geworden.’***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door donaties van luisteraars via Vriend van de Show. Sponsoring of adverteren is ook mogelijk. Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl voor informatie.***Hieronder nog meer informatie. Op Apple kun je soms niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier***Verder lezenDe EBRD over Oekraïne***Verder luisteren265 - Toetreding tot de NAVO, de reuzensprong van Finland260 - De toesprakentournee van Volodimir Zelenski en de worsteling van de SPD met de erfenis van Brandt en Schröder259 - De omgevallen boekenkast: leestips van PG! (oa over Poetin)258 - De kille vriendschap tussen Rusland en China257 - Het machtige Rusland als mythe: hoe 'speciale militaire operaties' een fiasco werden256 - Na de inval in Oekraïne: 'Nu serieus werk maken van Europese defensiesamenwerking'254 - Frank Heemskerk: dineren met Poetin, bij de Wereldbank Oekraïne helpen opbouwen en nu Europa economisch versterken253 - Poetins bizarre toespraak: hoe de president de geschiedenis van Oekraïne herschrijft248 - Oekraïne en de eeuwenoude vriendschap tussen Duitsland en Rusland***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:34:49 – Deel 201:29:57 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

'Je moet niet wrijven in een vlek,' zei premier Ruud Lubbers graag als er op het Binnenhof iets misging en voorkomen moest worden dat het probleem verergerde. Hoewel die uitspraak vaak geciteerd wordt, handelt men er zelden naar. Jaap Jansen en PG Kroeger bekijken vier recente voorbeelden.Ten eerste de wijze waarop binnen D66 de pijnlijke affaire rond de chef-talentscouting werd aangepakt. Of misschien vooral ook niet werd aangepakt. Dit leidde ertoe dat steeds weer nieuwe onthullingen en misverstanden naar buiten kwamen en de argwaan over motieven, daadkracht, integriteit en vriendjespolitiek binnen de partijleiding keer op keer gevoed werd. Jaap en PG bespreken welke mechanismen in zo'n situatie een soort 'selffulfilling prophecy' van aanhoudend gedoe opleveren.Die mechanismen zie je ook bij het tweede recente geval, de scheuring annex #metoo in de jonge partij Volt. Een partijcongres dat feitelijk geen leiding kent. Een discussie waarbij de centrale figuur niet aanwezig is. Procedurele afleidingsmanoeuvres die argwaan verhogen en daadkrachtige aanpak verhinderen. De fractieleider die een poging doet via de net benoemde regeringscommissaris Mariëtte Hamer zijn gelijk te krijgen. Hoe dit in zijn gezicht ontploft is een pijnlijk voorbeeld van wrijven in de vlek.Ook het Kamerdebat van 1 april 2021 hoort in deze rij van klassieke misverstanden. Daar zagen we hoe Mark Rutte door te wrijven in de vlek van 'functie elders' steeds mistiger werd over wat hij nu wel of niet wist of zich ervan herinnerde, dan wel door wie hij wanneer waaraan herinnerd werd, en zo de hele discussie naar volledige verwarring voerde. Ook hier kwamen de bekende mechanismen die zo'n situatie ongrijpbaar en onhoudbaar maken een voor een aan de oppervlakte.De afwezige hoofdpersoon op 1 april was Pieter Omtzigt. PG laat zien hoe na dat debat binnen het CDA het wrijven in de vlek nog een tijdje doorging. Daarbij liet de door een burn-out gevelde parlementariër zelf zich evenmin onbetuigd. Een opeenstapeling van misverstanden, machtsvacuüm en groeiende argwaan leidde tot lekken van vertrouwelijke documenten en Omtzigts besluit de CDA-fractie te verlaten. Niemand had er nog enige greep of regie op.Tot slot gaan Jaap en PG terug naar de meest klassieke 'wrijven in een vlek' uit de moderne geschiedenis. Precies vijftig jaar geleden vond die plaats: de Watergate-affaire. Die ging uiteindelijk helemaal niet meer om een wat sullige inbraak in het hoofdkantoor van de tegenpartij. Watergate ging over Richard Nixon, de man in het Witte Huis die door zijn pogingen zelf de vlek weg te poetsen de zaak erger en erger maakte.*** Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door donaties van luisteraars via Vriend van de Show. Sponsoring of adverteren is ook mogelijk. Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl voor informatie. *** Hieronder nog meer informatie. Op Apple kun je soms niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier*** Verder lezenHet lobbyweb van Jack de Vries: hoe de oud-staatssecretaris profiteert van zijn contactenVerklaringen Kaag, Everhardt en Bing***Verder luisteren232 – Kabinetsformatie 2021: Kan de Kamer haar rol wel aan? En wat te doen met antidemocratische partijen?180 - Kabinetsformatie 2021: Hoe Mark Rutte de eenzaamste man van het Binnenhof werd179 - Kabinetsformatie 2021: Verkenners die schielijk van het toneel verdwenen, een politieke sluipmoord en de 'gouden standaard' van wijs en effectief formeren*** Tijdlijn00:00:00 – Deel 1 (D66, Volt)00:37:25 – Deel 2 (Het 1 april 2021 debat, Omtzigt uit het CDA, Watergate)01:09:49 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Europa beleeft dezer dagen veranderingen die niemand nog maar kort geleden had durven voorspellen. In deze editie van Betrouwbare Bronnen duiken Jaap Jansen en PG Kroeger in enkele van de meest verrassende. Niet alleen steekt Duitsland €100 miljard in expansie van de Bundeswehr, maar kanselier Olaf Scholz krijgt ook nog kritiek dat hij te slap en passief is. Niet alleen doen de Zwitsers mee met sancties tegen Russische oligarchen, ze blijken ook bereid hun eeuwenoude ‘neutraliteit’ fors te relativeren.De geopolitiek meest ingrijpende omwenteling voltrekt zich in het noorden, aan de rand van Europa. Het reusachtige, dunbevolkte Finland gaat binnen enkele weken formeel vragen om toetreding tot de NAVO. En buurland Zweden wil zich daar bij aansluiten, kondigden de premiers Sanna Marin en Magdalena Andersson op 13 april aan. Wie zich verdiept in de Finse geschiedenis en in de unieke cultuur en tradities van dit land dichtbij de Noordpool beseft wat voor 'Zeitenwende' dit is. Een reuzensprong.Het grootste deel van deze aflevering gaat daarom over Finland. Een volk dat afstamt van de herdersvolkeren in het noorden van Siberië. Een land dat eeuwenlang een soort kolonie van Zweden was en daarna door de Russische Tsaar Alexander I werd onderworpen. Misschien wel daardoor ontwikkelden de Finnen een eigenzinnige, onafhankelijke geest en cultuur en werden zo een van de sterkste democratische rechtsstaten ter wereld.Juist die zeer kwetsbare plek op de aardbol tussen grote buurman Rusland en de rijke, hoogontwikkelde buren in Scandinavië zorgde ervoor dat Finland een heel eigen koers moest varen om te overleven. Helsinki werd een cruciale stad in de wereldpolitiek. De Sovjet-Unie kon om vele redenen niet meer zonder die kleine, neutrale maar onafhankelijk buur.Na de val van de Muur begon een grote opgang en bloei, al moest het eerst door de jonge premier Esko Aho uit een diepe economische depressie worden gesleurd. PG vertelt over zijn gesprek met Aho daarover en hoe onder zijn leiding de Finnen heel snel lid van de EU konden worden. Maar lid worden van de NAVO was voor velen toch een stap te ver. Ze wilden het Kremlin niet ontrieven.Zie daar de grote wending nu. Om zichzelf en broedervolk Estland te kunnen beschermen wil Finland nu opeens volledig lid worden van het Atlantisch bondgenootschap. PG en Jaap schetsen hoe ongekend deze breuk met traditie en geopolitiek van Noord- en Oost-Europa is.Deze Finse sprong voorwaarts is voor Rusland net zo'n politieke ramp als de mislukking van de 'speciale operatie' in Kyiv.En tot slot laat PG nog een stukje opera horen!***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door de Europese Unie en door donaties van luisteraars via Vriend van de Show. Sponsoring of adverteren is ook mogelijk. Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl voor informatie.***Hieronder nog meer informatie. Op Apple kun je soms niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier***Verder lezenBundeskanzer Scholz: »Es darf keinen Atomkrieg geben«Esko Aho kijkt na 90 jaar vooruit (30 november 2007)***Verder kijkenDienaar van het volk (tv-serie met Volodimir Zelenski, Engels ondertiteld)***Verder luisteren257 - Het machtige Rusland als mythe: hoe 'speciale militaire operaties' een fiasco werden256 - Na de inval in Oekraïne: 'Nu serieus werk maken van Europese defensiesamenwerking'253 - Poetins bizarre toespraak: hoe de president de geschiedenis van Oekraïne herschrijft248 - Oekraïne en de eeuwenoude vriendschap tussen Duitsland en Rusland***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:51:08 – Deel 201:20:11 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Het kabinet Rutte IV is honderd dagen aan de macht. Na een tergend trage kabinetsformatie – de langste ooit – met bovendien opnieuw veel klachten over de oude bestuurscultuur. Maar er zou nieuw elan komen, met nieuwe namen en kwaliteiten.Het kabinet was amper gestart of alles werd anders. De politieke, geopolitieke en financieel-economische fundamenten van de nieuwe ploeg waren binnen de kortste keren volledig achterhaald. Hoe gaat Rutte IV hiermee om, vragen Jaap Jansen en PG Kroeger zich af. Ze analyseren de turbulente eerste honderd dagen.[Let op! Op Apple en sommige andere podcastapps kun je soms niet alles lezen. De complete tekst plus links naar eerdere afleveringen waarna we verwijzen vind je altijd hier]We kwamen uit de coronacrisis en kampten al met de klimaat- en energiecrisis. De Russische inval in Oekraïne zorgt nu voor de grootste omwenteling van de verhoudingen in Europa sinds de val van de Berlijnse Muur. Ook toen – in 1989 - was de inkt van het regeerakkoord nauwelijks droog. Maakt Rutte nu dan ook maar meteen dezelfde fouten die Lubbers en Kok toen maakten? Wat zijn de gevolgen voor de positie van de Europese Unie in de wereld en die van Nederland daarbinnen? Hoe vangt het kabinet de totaal onvoorziene financiële consequenties op? En wat zeggen de personele perikelen binnen de ministersploeg en in de oppositie over de stabiliteit van ons land?Opvallend is dat het kabinet Europees en geopolitiek zijn mannetje staat. Minister Kajsa Ollongren van Defensie liet zich van een daadkrachtige no nonsense kant zien. Opvallend is ook hoe minister Sigrid Kaag (Financiën) met haar socialistische collega uit Spanje tot voorstellen komt over de Europese economie en staatsschulden die rechtstreeks uit de koker van Mario Draghi lijken te komen en in niets doen denken aan ‘de Vrekkige Vier’ uit de vorige periode. Zeker zo opvallend is het optreden van Wopke Hoekstra (Buitenlandse Zaken) in Washington. Hij is niet meer afhoudend over Europa. Zijn geopolitieke speech deed denken aan zijn gedurfde 'Humboldt-rede' in 2019 in Berlijn.De financiële grondslag van de coalitie is door de gevolgen van de oorlog in Oekraïne volledig weggeslagen. Bovendien doemen hier andere grote tegenvallers op. Zo heeft Ollongren hier een groot probleem. Niet Poetin, maar gebrek aan personeel.En één minister moet nu al meemaken dat hem een kool gestoofd wordt. Robbert Dijkgraaf (Onderwijs, Cultuur en Wetenschap) dacht fors te mogen investeren in kennis en vernuft, maar bijna niets van die beloften kan feitelijk worden waargemaakt. Staatssecretaris Marnix van Rij (Belastingen) daarentegen gaat meer geld uitgeven dan iedereen ooit had kunnen denken. Niet dat hij dat wilde, maar als Nederland een fatsoenlijke rechtsstaat wil zijn zal hij wel moeten. Het is niet alles kommer en kwel. Eén minister kan dankzij Poetin onverwacht de onbetwiste nummer één van dit kabinet worden. Wat in Duitsland zijn collega Robert Habeck (van de Groenen) lukt, zou bij ons het huzarenstukje van Rob Jetten kunnen zijn. Maar slaagt hij daarin? Jaap en PG analyseren hoe Habeck een soort polderkoning werd, terwijl Rutte IV zich nog weinig laat zien en horen. En dat terwijl energiebeleid nu meer dan ooit de geopolitiek domineert.Dit wijst erop dat de aanvoerder van het team onvoldoende zijn rol speelt. Mark Rutte lijkt hier op de schuchtere bondskanselier Olaf Scholz. Rondom het Kamerdebat over ‘de mondkapjes van Sywert en minister Hugo de Jonge’ trad de premier niet op als de ervaren en effectieve crisismanager die de zaak op koers houdt. Heeft Rutte nog wel goesting in zijn karwei?Lilianne Ploumen in elk geval niet, zo werd afgelopen week duidelijk. Dit stelt de PvdA voor existentiële vragen. Datzelfde geldt voor anderen in de oppositie, zoals Volt en FvD die bevangen lijken door het zelfvernietigingsvirus.Dit alles brengt PG tot een opmerkelijke conclusie.*** Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door donaties van luisteraars via Vriend van de Show. Sponsoring of adverteren is ook mogelijk. Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl voor informatie. ***Verder luisteren260 - De toesprakentournee van Volodimir Zelenski en de worsteling van de SPD met de erfenis van Brandt en Schröder247 - Belastingheffing in box 3: hoe de Hoge Raad de wetgever op de vingers tikt en opzadelt met een hels karwei238 - Kabinetsformatie 2021: Een opmerkelijk coalitieakkoord en de Kamer op zoek naar haar rol237 - Kabinetsformatie 2021: do's en don'ts voor nieuwe bewindslieden234 - Kabinetsformatie 2021: Nieuw elan met nieuwe ministeries en nieuwe ministers233 - Kabinetsformatie 2021: Otto Fricke over de Europese ambities van de nieuwe Duitse regering223 - De degelijke daadkracht van Mario Draghi's Italië36 - Wopke Hoekstra: EU moet geopolitieke machtsfactor worden*** Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:38:49 – deel 201:21:41 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Veel wat er in de 21e eeuw in de Verenigde Staten gebeurt, begrijp je pas echt als je je verdiept in de grote gebeurtenissen die daar in de 19e eeuw plaatsgrepen. Met Amerika-expert Pirmin Olde Weghuis duiken Jaap Jansen en PG Kroeger opnieuw in de dramatische historie van de Burgeroorlog en de bloedige nasleep daarvan. In Betrouwbare Bronnen aflevering 185 (23 april 2021) en 228 (11 november 2021) ging het over de aanloop naar de scheuring van 'the Union', het debat over de slavernij en over de gruwelen van die oorlog en het unieke leiderschap van president Abraham Lincoln.In deze derde en laatste aflevering van deze serie beleven we de dramatische gebeurtenissen van de jaren 1864 en 1865. In april capituleren de legers van het Zuiden onder generaal Robert E. Lee en wordt Lincoln vermoord in een theater waar hij zit te genieten van een malle komedie. De sleutelfiguur in deze jaren is Ulysses S. Grant. Hij was de militair aan wie Lincoln het tovertrouwde de legers van de Unie aan te voeren naar de overwinning. En in zeer turbulente omstandigheden werd hij vervolgens in 1868 zelf president.Grant krijgt de voorbije 20 jaar steeds meer waardering van historici voor de wijze waarop hij zijn ambt uitoefende, bij alle besef van de vele kwetsbaarheden van zijn bewind. Wat maar weinig staatslieden lukt, kreeg Grant voor elkaar. Hij slaagde erin de terreurbeweging Ku Klux Klan te vernietigen en de zwarte bevolking in het Zuiden een begin van gelijkberechtiging en democratisch burgerschap te schenken. Wat op papier al was geregeld, ging Grant concreet realiseren.Na zijn presidentschap werden Grants verdiensten stukje bij beetje teruggedraaid. PG en Pirmin analyseren hoe Lincolns opvolger Andrew Johnson al begon met het afbladderen van de erfenis van zijn grote voorganger. Ook Grant moest meemaken hoe zijn eigen partij die verworvenheden in compromissen met de planterselite van het Zuiden verkwanselde. Ging in zijn jaren nog 70% van de zwarte bevolking naar de stembus, rond 1900 kon nog maar 2% zijn stem uitbrengen.Het was pas die andere vicepresident Lyndon Johnson die na de moord op een president de burgerrechten zou herstellen. LBJ's Voting Rights Act wordt nu onder Joe Biden herzien om de rechten van minderheden te versterken. De strijd hierover is dan ook uitermate actueel, controversieel en geworteld in de duisterste periode van de Amerikaanse geschiedenis.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door donaties van luisteraars via Vriend van de Show. Sponsoring of adverteren is ook mogelijk. Stuur hiervoor een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl***Hieronder nog meer informatie. Op Apple kun je soms niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier***Verder lezenRon Chernow - Grant (biografie)***Verder kijkenGone with the wind (official trailer, 1939)John Lewis: Full speech in Selma (2015)***Verder luisteren185 - De Amerikaanse Burgeroorlog (1): Black Lives Matter en George Floyd, hoe de burgeroorlog op de VS nog altijd zijn stempel drukt228 - De Amerikaanse Burgeroorlog (2): hoe Abraham Lincoln onvoorbereid de strijd in gingTennessee Ernie Ford - Marching Through Georgia (liedje uit de Burgeroorlog)President Lincoln: Second Inaugural Adress***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:40:11 – Deel 201:18:57 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

De wereldpolitiek verkeert in een stroomversnelling. Europa is nu gedwongen een eigen, zelfstandige rol te spelen. En er is onmiskenbaar een nieuwe, cruciale wereldmacht die zich aandient: India. De president van dit in bevolking inmiddels grootste land ter wereld, Ram Nath Kovind, was afgelopen week in Nederland. En dat is bepaald geen toeval, vertellen Jaap Jansen en PG Kroeger in deze aflevering van Betrouwbare Bronnen.India is een steeds belangrijker speler op het wereldtoneel. En Nederland is voor dat enorme land van 1,4 miljard mensen een wezenlijke partner. Niet alleen omdat India met de EU graag en nauw wil samenwerken, maar ook omdat ons land daar tot de grootste handelspartners en investeerders behoort. Dit maakt dat beiden belang hechten aan wederzijds begrip en intensieve dialoog. PG vertelt over zijn indringende gesprek met een vorige president van India, Abdul Kalam, die de samenwerking op het terrein van wetenschap, onderzoek, innovatie en ruimtevaart hoog op zijn agenda had staan.Jaap en PG analyseren hoe India er nu voorstaat. Het is een kernmacht met eigen ruimteraketten. Het heeft het grootste staande leger op aarde en een vloot die van grote betekenis is voor de ‘Indo-Pacific regio’ waarop de geopolitiek zich meer en meer concentreert. Ook economisch is India inmiddels een reus. In de hightech is het een gigant. Zijn economie is twee keer zo groot als die van Rusland en drie keer zo groot als de Nederlandse. Door zijn jonge, hoogopgeleide middenklasse en zijn cultuur van democratische ontwikkeling, diversiteit en Engelstalige communicatie is India op vele fronten tegelijk een aantrekkelijke partner.Dat de Indiase regering in de actuele spanningen zich een beetje afhoudend opstelt en de oude band met Moskou niet wil verbreken is vanuit de historie van de afgelopen 75 jaar niet zo vreemd. Voor zowel de olie als de defensie was India al heel lang nauw verbonden met de Sovjet-Unie en daarna met Rusland. Hierbij speelden de permanente spanningen met grote buur China en de grensoorlogen met hen en met westerse bondgenoot Pakistan een grote rol. Na ‘9/11’ kwam er een wending naar het westen. Het was president George W. Bush die hier een wezenlijke rol speelde, wat door Obama krachtig werd voortgezet.PG Kroeger vertelt over die ene eerdere keer dat India een echte supermacht was. In de eeuwen tussen 1550 en 1700 kon geen heerser op aarde, laat staan een Europese vorst, tippen aan de macht en rijkdom van de Mughal-heersers op de troon in Agra. Wie waren zij? Wat was hun geheim? Waarom zijn juist deze ‘koningen der koningen’ en ‘schaduw van de rechterhand van Allah’ zo eindeloos fascinerend? Twee van licht PG eruit.Allereerst Akbar, die het Mughal-imperium definitief grondvestte, een tijdgenoot van Willem van Oranje, Elizabeth I en Filips II. Hij regeerde bijna 50 jaar en deed een opmerkelijke poging te komen tot wereldvrede tussen alle volkeren en religies. En vervolgens Mumtaz Mahal, de innig beminde vrouw van keizer Shah Jahan die haar als keizerin liet regeren zodat hij zich kon wijden aan kunsten, mystiek en het voeren van succesvolle veroveringscampagnes. In de wereldgeschiedenis kent hun liefdesverhaal weinig gelijken. Toen zij stierf beloofde Shah Jahan voor haar het allermooiste gebouw te zullen ontwerpen dat als monument voor hun liefde de eeuwen zou trotseren. Hij hield woord. Ze is begraven in de Taj Mahal in Agra.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door donaties van luisteraars via Vriend van de Show. Sponsoring of adverteren is ook mogelijk. Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl voor informatie.***Hieronder nog meer informatie. Op Apple kun je soms niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier***Verder luisteren258 - De kille vriendschap tussen Rusland en China257 - Het machtige Rusland als mythe: hoe 'speciale militaire operaties' een fiasco werden253 - Poetins bizarre toespraak: hoe de president de geschiedenis van Oekraïne herschrijft248 - Oekraïne en de eeuwenoude vriendschap tussen Duitsland en Rusland250 - Nixon in China: de week die de wereld veranderde225 - Nixon in China: Henry Kissinger's geheime (en hilarische) trip naar Beijing127 - De geheime politieke memoires van Ruud Lubbers (oa over zijn band met Rajiv Gandhi)***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:32:42 – Deel 201:18:53 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Mariëtte Hamer vermoedt dat ze driekwart van haar werkzame leven heeft besteed aan vergaderen. Dat is dus een vak en zij beheerst dat als geen ander, kun je overal in Den Haag horen - bovenal bij de sociale partners verenigd in haar Sociaal Economische Raad. Nu zij vertrekt als 'koningin van de polder' geeft Mariëtte Hamer in deze aflevering van Betrouwbare Bronnen daarover een masterclass.Want hoe doe je dat, effectief en toch ook plezierig vergaderen? En daarbij ook: hoe ben je een goede, handige en daadkrachtige voorzitter? In gesprek met Jaap Jansen en PG Kroeger put Mariëtte Hamer uit vier decennia belevenissen en concrete ervaringen.Het begon al bij 'Het LOLO' (het Landelijk Overleg Lerarenopleidingen) en kreeg een eerste hoogtepunt toen zij de eerste voorzitter en dus ook de eerste vrouw werd van de LSVb, de roemruchte Landelijke Studentenvakbond.Enkele 'geheimen van Hamer' worden in haar verhalen over haar belevenissen wel duidelijk. Een minister die alles denkt te weten, kun je verrassend en soms dodelijk ‘ontregelen’, vertelt ze. Theepauzes inlassen is een instrument voor succesvolle afronding van conflictueuze sessies, minder voor het lessen van de dorst. PG vertelt hoe hij in 1995 Hamer op zo'n manier leerde kennen en hoe zij bij de koekjes een ondeugende vraag stelde. Ineens kon zij daarop de rond de tafel vastgelopen verhoudingen vlottrekken.Politiek en parlementair vergaderen is trouwens echt iets anders dan het leiden van de polder en daar fikse belangentegenstellingen tot consensus brengen. Hoe ‘politiek’ polderen ook vaak is, het heeft zijn heel eigen wetten en aanpak. Hamer laat in haar reflecties merken dit orgel op al zijn klavieren en in al zijn stemmen te kunnen bespelen. Van de kunst van het feitelijk analyseren tot het zwartepietenspel als iedereen denkt dat men er is. Ook het klassieke 'PvdA-terugonderhandelen' komt hierbij aan de orde.   Dat ze na zevenenhalf jaar vertrekt, betekent niet dat de polder op haar lauweren kan rusten. In een groot essay in EW Magazine zet zij de grote uitdagingen na corona en in de geopolitieke spanningen uiteen en in Betrouwbare Bronnen zoemt zij met grote nadruk in op de noodzaak ‘Leven lang ontwikkelen’ nu echt te gaan doen. Alles is er klaar voor, zegt ze.Haar nieuwe opdracht als regeringscommissaris seksueel grensoverschrijdend gedrag en seksueel geweld is zowel razend actueel als hoogst gevoelig. Maar uiteindelijk gaat het volgens Hamer om macht en misbruik van macht.Ze veroorlooft zich welbewust één voorbeeld en dat is dan ook meteen een heftig politiek moment. De wijze waarop PVV-leider Geert Wilders zijn VVD-collega Sophie Hermans beschimpte, noemt Hamer ronduit 'seksistisch'. Hamer wijst erop - juist ook als voormalig fractieleider - dat de collega's in de Kamer zoiets niet ongemoeid kunnen laten. Ze mogen niet verwachten dat voorzitter Vera Bergkamp zo'n incident in haar eentje oplost. Zo gaat dat niet in het parlement dat voor alle Nederlanders een voorbeeld zou moeten zijn.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door donaties van luisteraars via Vriend van de Show. Sponsoring of adverteren is ook mogelijk. Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl voor informatie.***Hieronder nog meer informatie. Op Apple kun je soms niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier***Verder luisteren224 - Kabinetsformatie 2021: Het ongeduld van Mariëtte Hamer136 - Jarig in coronacrisis: Mariëtte Hamer en Maurice Knijnenburg over 70 jaar SERBB 130 – Joost Korte, een Nederlander aan de top van ‘het sociale Europa’BB 125 – Wouter Koolmees, minister van Sociale Zaken in de coronacrisisBB 114 – Mariëtte Hamer: Nederland is heel kwetsbaar, we hebben geen tijd te verliezenBB 110 – Overleggen in crisistijd: Hans de Boer en Han Busker, 75 jaar Stichting van de ArbeidBB 55 – SER werkt aan alternatief studentenleenstelsel / PG en de geboorte van ‘het poldermodel’BB 40 – SER-voorzitter Mariëtte Hamer over polder en pensioen***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:41:36 – Deel 201:18:40 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Donderdag 31 maart spreekt de Oekraïense president Volodimir Zelenski de Tweede Kamer toe, live via het scherm. Dit nieuwe type staatsbezoek is de afgelopen weken ontstaan in de oorlog van Vladimir Poetin tegen Oekraïne. Het Europees Parlement had de primeur. Jaap Jansen en PG Kroeger analyseren hoe deze optredens zich hebben ontwikkeld tot een nieuw, wereldwijd fenomeen. Duidelijk is dat de president, een voormalig acteur, veel geleerd heeft van zijn vakgenoot uit Hollywood, Ronald Reagan. In de Bondsdag citeerde hij hem zelfs!In het Europese mozaïek neemt elk land zijn eigen positie in richting Rusland en Oekraïne. En Zelenski spreekt ze daar een voor een op aan. Zijn optreden in de Bondsdag was een van de bijzonderste. En dat is ook een beetje een waarschuwing voor Vera Bergkamp en Mark Rutte. Want in Duitsland stak na die zitting een storm op. ‘Pijnlijk’ en ‘stijlloos’ waren de meest gebruikte termen. Dat bondskanselier Olaf Scholz alleen maar toekeek en na afloop gewoon wegliep naar zijn kantoor werd een schande gevonden.Wat maakt het voor Duitse politici en vooral die van de SPD zo moeilijk zich hier een gepaste houding te geven? PG neemt je mee in de geschiedenis van de Ostpolitik waar juist die partij zich als grote erflater van ziet. Grote namen als Willy Brandt en Helmut Schmidt klinken dan, maar juist ook hier weinig bekende mensen als 'Der Onkel', Herbert Wehner. En de rol van Oskar Lafontaine mag hierbij niet ongenoemd blijven.De CDU had een eigen variant van Ostpolitik. Daarvoor zorgde de baas van Beieren, Franz Josef Strauß. Hij begon een sluwe ondermijning van de DDR door de bijna bankroete SED-machthebbers leningen te verstrekken en zo langzamerhand afhankelijk te maken van de West-Duitse banken en bedrijven. Helmut Kohl zette dit voort in de jaren van Michail Gorbatsjov en Boris Jeltsin bij het helpen van de Russen als dank voor de Wiedervereinigung.Jaap en PG belichten de bijzondere band van de SPD in de tijd van Gerhard Schröder met Vladimir Poetin en zijn gasbel in Siberië. Die werkt nu onder Scholz fors door en Schröder is bepaald niet de enige binnen die partij die als 'Putinversteher' te boek staat. Een oud-minister van Brandt publiceerde pal voor de inval zelfs nog een boek met veel begrip voor de Russische houding.Ook Angela Merkel hield vast aan de lijn van haar coalitiepartner SPD. Maar haar relatie met Poetin was - mede aangemoedigd door de andere westerse leiders - toch weer heel anders dan die van Schröder. Essentieel is wat hierbij in 2014 en 2015 gebeurde. In de nieuwe 'Ampel Koalition' zijn het nu de Groenen die zich ondanks hun pacifistische traditie nog het stevigst tonen tegenover Poetin.Donderdag doet Zelenski's tournee Den Haag aan. Jaap en PG zijn benieuwd hoe hard hij Nederland aanpakt. Was wat hij over Nederland zei afgelopen week in zijn speech op de Europese Top slechts een voorproefje?***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door de Europese Unie en door donaties van luisteraars via Vriend van de Show. Sponsoring of adverteren is ook mogelijk. Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl voor informatie.***Hieronder nog meer informatie. Op Apple kun je soms niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier***Verder luisteren259 - De omgevallen boekenkast: leestips van PG! (oa over Poetin)258 - De kille vriendschap tussen Rusland en China257 - Het machtige Rusland als mythe: hoe 'speciale militaire operaties' een fiasco werden256 - Na de inval in Oekraïne: 'Nu serieus werk maken van Europese defensiesamenwerking'254 - Frank Heemskerk: dineren met Poetin, bij de Wereldbank Oekraïne helpen opbouwen en nu Europa economisch versterken253 - Poetins bizarre toespraak: hoe de president de geschiedenis van Oekraïne herschrijft252 - Guy Verhofstadt over Oekraïne, Rusland en zijn ontluikende vriendschap met Poetin, die plots voorbij was248 - Oekraïne en de eeuwenoude vriendschap tussen Duitsland en Rusland244 - Frans Timmermans over onder meer Rusland en Oekraïne188 - De ondergang van de Sovjet-Unie: 1991, het jaar waarin Gorbatsjov in de afgrond staart en Poetin gemeenteambtenaar wordt21 - Poetins rolmodel Tsaar Nicolaas I19 - Anne Applebaum: Poetin en de destabilisering van het Westen***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:29:52 – Deel 201:16:13 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

In deze bewogen tijden zoekt Betrouwbare Bronnen voor haar luisteraars inhoud die helpt begrijpen wat we nu meemaken. Jaap Jansen en PG Kroeger behandelen in deze editie daarom een reeks boeken die daarbij van belang kunnen zijn.Twee boeken gaan over de meest duistere kanten van de geschiedenis en actualiteit van Rusland. Dat zijn Stalin's War van Sean McMeekin en Putin's People van Catherine Belton. Allebei nieuwe en verrassende analyses van het bewind van deze twee leiders. In Stalin's War komt op basis van diepgaand, nieuw archiefonderzoek naar voren hoe intensief de samenwerking was tussen het Kremlin en Hitler en waarom Stalin daar zo aan hechtte. Ook de kille machtscalculatie van president Roosevelt bij de steun voor de Sovjet-Unie valt hierin op.Putin's People leverde de schrijfster woedende reacties en juridische aanklachten op van oligarchen. Het deed erg zeer dus. En dat is te begrijpen, zegt PG, want het boek is een diepgravende analyse van de netwerken en vazallen die Poetin naar de macht tilden en de ijzingwekkende rol van zijn ‘tsjekisten’ daarbij.Maar Rusland heeft ook een heel andere kant en die mogen we nooit vergeten, juist nu niet. Het sublieme Natasja's dans van Orlando Figes is een onuitputtelijke inspiratiebron voor de liefde voor de kunst, cultuur, historie en het genie van het Russische volk. De schrijver schetst de ontwikkeling van die cultuur in de jaren na de triomf van de tsaren als de Europa’s bevrijders van Napoleons tirannie. Rusland ging zichzelf toen zoeken en vond zich opnieuw uit. Echo's hiervan klinken vertekend en bitter door in de speeches die Poetin nu houdt.Net vertaald in het Nederlands is het meeslepende verhaal van Simon Sebag Montefiore over het wellicht machtigste liefdespaar uit de wereldgeschiedenis. Tsarina Catharina II en vorst Grigori Potjomkin. De Britse historicus haalt vele mythes over haar en hem omver en maakt hen beide alleen maar nog boeiender daarmee. Samen maakten zij Rusland de 'superpower' waarvan Poetin droomt. Samen veroverden zij de gebieden die Poetin nu in zijn greep wil krijgen. Zij stichtten de stad Odessa en gaven deze en heel Rusland een culturele bloei als zelden in de geschiedenis. Daarbij is het persoonlijke verhaal van hun liefde en wederzijdse inspiratie uniek.Ook nét vertaald is wat PG al vaker in de podcast (bijvoorbeeld in aflevering 14) 'het belangrijkste geschiedenisboek van de voorbije 25 jaar' noemde. De metamorfose van de wereld van Jürgen Osterhammel. Hij schreef er een nieuw voorwoord bij als eerbetoon aan Nederland en de wetenschap in ons land. Wie de 21e eeuw en de tijden van globalisering beter wil leren begrijpen moet dit magnum opus over de 19e eeuw lezen. Jaap en PG bespreken ook twee nieuwe biografieën van bijzondere, vaak moeilijk begrepen mensen. Presidentsvrouw Nancy Reagan (The Triumph of Nancy Reagan door Karen Tumulty) en 'vader des vaderlands' Willem van Oranje (De Zwijger door René van Stipriaan). Wat maakt hen zo bijzonder? Welk stempel drukte hun merkwaardige jeugd op hun leven? Wie waren de sleutelfiguren in dat leven?Tot slot bespreekt PG een roman die premier Mark Rutte in deze zware weken mag helpen opbeuren en ontspannen. Hij gaat over de schrijver wiens eindeloze dagboeken hij allemaal gelezen heeft: Thomas Mann. PG las De tovenaar van Colm Tóibín in één adem uit.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt met donaties van luisteraars via Vriend van de Show. Sponsoring of adverteren is ook mogelijk. Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl voor informatie.***Hieronder nog meer informatie. Op Apple kun je soms niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:56:02 – Deel 201:40:29 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

In de multipolaire wereld van de 21e eeuw staan de verhoudingen op scherp. De VS, de Europese Unie en andere westers gezinde naties als Canada, Australië, Japan en Zuid-Korea staan eensgezind tegenover Poetin en zijn geweld in Oekraïne. Eigenlijk heeft Rusland nog maar één potentiële grote bondgenoot: China. Wat gaat de volksrepubliek doen? Jaap Jansen en PG Kroeger duiken in de geschiedenis van de relatie tussen die twee supermachten.Een groot trauma in de Russische historie is dat dit moederland van de orthodoxie eeuwenlang is geregeerd vanuit China. De vorsten en steden langs Wolga en Don moesten tribuut betalen als vazallen van de Khans uit Mongolië. Deze regeerden ook China en grote delen van Midden-Azië aan de Zijderoute. Met een uitgekiende administratie en razendsnelle cavalerie beheersten zij het grootste imperium ooit op aarde. PG vertelt over de diepe sporen en invloed die deze periode tot 1500 achterliet en die in de 19e eeuw tot grote revolutionaire veranderingen in de Russische cultuur leidde.Pas na 1917 was er met de rode revolutie sprake van een bijzondere band tussen Moskou en China. Daarin speelde een Nederlands Kamerlid een unieke rol, de revolutionair-socialist Henk Sneevliet. Met de triomf van Mao Zedong als nieuwe leider van China begon een nieuwe fase. Niet een van communistisch broederschap, maar van paranoia en rivaliteit. PG vertelt daarbij over de Chinese geleerde Lu Jiaxi die Mao hielp een eigen atoombom te maken en met wie PG boeiende gesprekken had in de jaren tachtig.Toen Mao de opening naar Amerika in gang zette begon de multipolaire wereld van vandaag, nu precies 50 jaar geleden. Dat werd versterkt door Deng Xiaoping die Gorbatsjov een prutser vond en erin slaagde het straatarme China tot wereldmacht en economische reus te ontwikkelen. Xi Jinping behandelt daarom Rusland heel zakelijk. Hij ziet een economisch tamelijk zwak en autoritair land dat hij met name in het bijna lege oosten kan exploiteren.In zekere zin is Poetin voor China iemand die nog het meest lijkt op Noord-Korea’s Kim. Een 'geestverwante buur', maar feitelijk een vazal. Een onberekenbare factor die de langetermijnstrategie van het land kan verstoren en zelfs ondermijnen. Uit de historie en uit opmerkelijke recente analyses blijkt nu dat Xi en zijn bewind zich door Rusland beslist niet willen laten leiden. En ze hebben al helemaal geen zin door militaire avonturen geschaad te worden in hun economische relaties met de rest van de wereld.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door donaties van luisteraars via Vriend van de Show. Sponsoring of adverteren is ook mogelijk. Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl voor informatie.***Hieronder nog meer informatie. Op Apple kun je soms niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier***Verder lezenJoris Teer - China's partijdige neutraliteitSteven Lee Myers & Chris Buckley - China Sees at Least One Winner Emerging From Ukraine War: ChinaHu Wei - Possible Outcomes of the Russo-Ukrainian War and China’s ChoiceCsava Barnabas Horvath - Was China Betting On Russian Defeat All Along?Verder kijkenDocumentaire: Why China Lost Faith In The Soviet Union Alliance | Mao's Cold WarPutin: President Xi is the only state leader who celebrated my birthday (CGTN)Poetin en Xi bakken pannenkoeken met kaviaarUit het slot van deel 2 van deze opera hoor je een stukje tegen het einde van deze aflevering:Kirov Opera: Alexander Borodin - Prince Igor / Князь Игорь (Part 1)Kirov Opera: Alexander Borodin - Prince Igor / Князь Игорь (Part 2)***Verder luisteren257 - Het machtige Rusland als mythe: hoe 'speciale militaire operaties' een fiasco werden256 - Na de inval in Oekraïne: 'Nu serieus werk maken van Europese defensiesamenwerking'254 - Frank Heemskerk: dineren met Poetin, bij de Wereldbank Oekraïne helpen opbouwen en nu Europa economisch versterken253 - Poetins bizarre toespraak: hoe de president de geschiedenis van Oekraïne herschrijft252 - Guy Verhofstadt over Oekraïne, Rusland en zijn ontluikende vriendschap met Poetin, die plots voorbij was248 - Oekraïne en de eeuwenoude vriendschap tussen Duitsland en Rusland244 - Frans Timmermans over onder meer Rusland en Oekraïne188 - De ondergang van de Sovjet-Unie: 1991, het jaar waarin Gorbatsjov in de afgrond staart en Poetin gemeenteambtenaar wordt21 - Poetins rolmodel Tsaar Nicolaas I19 - Anne Applebaum: Poetin en de destabilisering van het Westen***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:52:47 – Deel 201:16:57 – EindeZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

De inval van Rusland in Oekraïne past op geen enkele manier bij het klassieke beeld dat in West-Europa vanaf 1812 en nog heftiger sinds 1945 bestaat van de militaire en politieke grootsheid van Rusland. Dat klassieke beeld is een zorgvuldig opgebouwde mythe, vertelt PG Kroeger in deze aflevering aan Jaap Jansen. Sinds de ondergang van Napoleon grossiert het Russische imperium in ongekende militaire catastrofes in plaats van verpletterende overwinningen. Twee van die nederlagen zijn voor Volodimir Zelinski en zijn Oekraïense volk bijzonder instructief.Het begon al bij het rolmodel van Vladimir Poetin, tsaar Nicolaas I. Zijn bewind stortte in door een buitenlands militair avontuur dat vanuit de westelijke mogendheden werd geblokkeerd. De autocraat die angst voor vernieuwing en repressie als kern van zijn politiek maakte stierf aan stress, wanhopig pogend zijn Europees denkende zoon, tsarevitsj Alexander op zijn mislukte lijn vast te zetten.Diens kleinzoon, Nicolaas II, zorgde voor de ondergang van het glorieuze tsarenrijk door in 1904 een koloniaal militair avontuur te beginnen in Azië. Zijn legers liepen vast in Mantsjoerije, zijn hypermoderne vloot werd voor de kust van Korea en Japan naar de bodem van de zee gejaagd. 5000 matrozen kwamen in één nacht om. Hij moest smeken om een vredesverdrag en de president van de Verenigde Staten kon dat voor hem regelen. Theodore Roosevelt kreeg daarvoor de Nobelprijs voor de Vrede.Het andere conflict dat zeer doet denken aan wat Poetin nu doet, speelde zich af in de ijzige winter van 1939-1940, dicht bij de Noordpool. Stalin had met Hitler een pact gesloten over wederzijdse expansie en invloedsferen. Daarop intimideerde hij het in omvang kleine Finse volk in hun reusachtige, koude land van bossen en meren. PG vertelt over de obsessie die de ‘vozhd' in het Kremlin had met de nationale trots van de Finnen, hun vrijheid en de uitstraling daarvan in de Sovjet-Unie zelf.De 'speciale militaire operatie' van Stalin werd een fiasco. Bijna alles wat toen gebeurde voltrekt zich nu ook in Oekraïne, inclusief de gruwelen die de gewone burgers van het 'broedervolk' worden aangedaan. Het Rode Leger ging de mist in en de verliezen aan mensen, materieel en reputatie als machtige moloch waren ongekend. Uiteindelijk moesten de Finnen zwichten, maar ze konden hun onafhankelijkheid nog wel enigszins redden. PG wijst er daarbij op, dat wie nu als 'Putinversteher' bezweert dat wij de belangen van Rusland bij bufferstaten en vazallen aan zijn grenzen moeten erkennen in feite het Molotov-Ribbentroppact legitimeert en van groter gewicht beschouwt dan de vrijheid van de burgers in de Baltische staten en elders om zelf te kiezen voor hun toekomst in Europese Unie en NAVO.Voor Russen van nu is ook de herinnering aan het fiasco in Afghanistan een trauma dat Poetin heftig terugroept in de herinnering. De tragiek van Rusland is dan ook dat het nu een leider heeft die het fatale lot van zijn rolmodel Nicolaas I ondergaat en tegelijkertijd erin slaagt in al zijn aspecten de Sovjetsfeer terug te brengen.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door donaties van luisteraars via Vriend van de Show. Sponsoring of adverteren is ook mogelijk. Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl voor informatie.***Hieronder nog meer informatie. Op Apple kun je soms niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier***Verder kijkenDramatic Scenes - Berlin Riots (Pathé, 1953)An American newsreel of refugees fleeing Hungary after the Soviet Union crushed the 1956 Hungarian RevolutionWarsaw Pact Invasion of Czechoslovakia - ABC News - August 21, 1968Paul de Groot (Andere Tijden)300 Years of the Romanov Dynasty | The Tercentenary Tour (1913)Vapaussoturin Valloituslaulu - Marching Song of the Finnish White ArmyFinnish Minister On The Russian Invasion (1939)Victory Parade 9 May 2021 Red Square Moscow***Verder luisteren256 - Na de inval in Oekraïne: 'Nu serieus werk maken van Europese defensiesamenwerking'254 - Frank Heemskerk: dineren met Poetin, bij de Wereldbank Oekraïne helpen opbouwen en nu Europa economisch versterken253 - Poetins bizarre toespraak: hoe de president de geschiedenis van Oekraïne herschrijft252 - Guy Verhofstadt over Oekraïne, Rusland en zijn ontluikende vriendschap met Poetin, die plots voorbij was248 - Oekraïne en de eeuwenoude vriendschap tussen Duitsland en Rusland244 - Frans Timmermans over onder meer Rusland en Oekraïne188 - De ondergang van de Sovjet-Unie: 1991, het jaar waarin Gorbatsjov in de afgrond staart en Poetin gemeenteambtenaar wordt21 - Poetins rolmodel Tsaar Nicolaas I19 - Anne Applebaum: Poetin en de destabilisering van het Westen***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:57:06 – Deel 201:40:53 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

“Met de Russische inval in Oekraine is een pagina in het boek van de wereldgeschiedenis omgeslagen”, zei premier Mark Rutte anderhalve week geleden in de Tweed Kamer. Europa staat voor belangrijke beslissingen, bijvoorbeeld op het terrein van defensie.“We leven in een nieuwe wereld. Niets zal meer zijn zoals het was”, zegt de leider van de christendemocraten in het Europees Parlement, Manfred Weber, in deze aflevering. Hij vindt dat de Europese Unie nu serieus moet gaan werken aan een eigen defensiecapaciteit. Ook de VVD, die vroeger vaak huiverig was voor ideeën over een Europese defensie, zegt bij monde van Europarlementariër Bart Groothuis dat de EU nu stappen moet gaan zetten.Europa moet haar eigen missie opnieuw definiëren. Daarom was Jaap Jansen deze week in Straatsburg in het Europees Parlement, waar hij ook kort even Kaja Kallas ontmoette, de premier van het kleine Estland, met 1,3 miljoen inwoners direct grenzend aan Rusland en vlakbij de Russische enclave Kaliningrad, die vol staat met op Europa gerichte Russische raketten.Zij heeft veel vertrouwen in de NAVO-bescherming, maar vindt ook da Europa meer zelf moet gaan doen. Weber en Groothuis schetsen de zwakheden van de Europese verdediging en vullen concreet in wat nu echt snel moet gebeuren.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door de Europese Unie en door donaties van luisteraars via Vriend van de Show. Sponsoring of adverteren is ook mogelijk. Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl voor informatie.***Hieronder nog meer informatie. Op Apple kun je soms niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier***Verder kijkenDebat in het Europees Parlement met als gast (via het scherm) president Zelenski (1 maart 2022)Debat in het Europees Parlement met premier Kaja Kallas:toespraken (9 maart 2022)deel 1deel 2deel 3 adeel 3 b Persconferentie Kaja Kallas en Roberta MetsolaKorte Oekraïne-manifestatie op het plein voor het Europees Parlement***Verder luisteren254 - Frank Heemskerk: dineren met Poetin, bij de Wereldbank Oekraïne helpen opbouwen en nu Europa economisch versterken253 - Poetins bizarre toespraak: hoe de president de geschiedenis van Oekraïne herschrijft252 - Guy Verhofstadt over Oekraïne, Rusland en zijn ontluikende vriendschap met Poetin, die plots voorbij was248 - Oekraïne en de eeuwenoude vriendschap tussen Duitsland en Rusland244 - Frans Timmermans over onder meer Rusland en Oekraïne188 - De ondergang van de Sovjet-Unie: 1991, het jaar waarin Gorbatsjov in de afgrond staart en Poetin gemeenteambtenaar wordt21 - Poetins rolmodel Tsaar Nicolaas I19 - Anne Applebaum: Poetin en de destabilisering van het Westen***Tijdlijn00:00:00 – Deel 1: Kaja Kallas00:07:28 – Deel 2: Manfred Weber00:23:13 – Deel 3: Bart Groothuis01:03:48 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Op 16 maart 2022 mogen we naar de stembus voor het kiezen van de gemeenteraad. Jaap Jansen en PG Kroeger praten met de kenner bij uitstek van de lokale democratie, John Bijl van het Periklesinstituut.Voor Binnenlands Bestuur gaat hij regelmatig als 'mystery burger' naar raadsvergaderingen, steeds in een andere plaats, en snuift erop hoe ze daar de plaatselijke democratie en bestuurlijke cultuur vormgeven. In het gesprek wordt duidelijk dat daarover allerlei misverstanden zijn. Weinig mensen weten écht wat de gemeente precies doet en kán. Zo vertelt Bijl hoe het kabinet Rutte IV ambitieus kan willen bouwen om de woningnood weg te werken, maar voor elke wezenlijke stap met de gemeenten aan de slag moet.Daarbij kan de veelgeroemde betrokkenheid van de burgers 'dicht bij de lokale kwesties' best wat intensiever. Bijl wijst erop dat sommige plaatselijk zeer actieve partijen grote moeite hebben met het vinden van raadsleden, zeker ook onder vrouwen. De forse werkdruk en het soms wat al te 'masculiene sfeertje' in de wijze van discussiëren spelen daarbij een rol. En door de schaalvergroting van het bestuur en de samenvoeging van gemeenten is het raadswerk veeleisender geworden.Dat neemt niet weg dat de lokale democratie allerlei boeiende voorbeelden van bloei laat zien. Zo vertelt Bijl enthousiast hoe een gemeente als Hilvarenbeek gedurfde en doeltreffende stappen zet. In velerlei opzichten zouden ook de Tweede Kamer en het kabinet – die vaak palaveren over ‘een nieuwe bestuurscultuur’ juist van zulke lokale verbeteringen veel kunnen leren.Uitgesproken kritisch is Bijl over de voortgaande trend van samenvoegen van gemeenten. Zou nu echt bewezen zijn dat dit het bestuur effectiever en betaalbaar maakt, dan kon die beleidslijn nog gevolgd worden. Maar keer op keer blijkt dit niet het geval. Jaap en PG nemen met John Bijl ook nog enkele staaltjes van het lokale campagnevoeren door. Ze kijken samen naar campagnefilmpjes van Partij Nieuw Laarbeek en VVD Rotterdam. En ze bespreken de verkiezing van ‘beste raadslid van Nederland’, ‘de wethouder van buiten de raad’, het gebrek aan geld voor de jeugdzorg en de kwestie rond het Haagse raadslid Richard de Mos.*** Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door donaties van luisteraars via Vriend van de Show. Sponsoring of adverteren is ook mogelijk. Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl voor informatie. *** Hieronder nog meer informatie. Op Apple kun je soms niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier*** Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:48:57 – Deel 201:43:09 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Weinig Nederlanders waren de voorbije jaren zó nauw betrokken bij Oekraïne als Frank Heemskerk. Tot 2018 was hij bij de Wereldbank de bewindvoerder die zowel Nederland als Oekraïne in portefeuille had. Bovendien dineerde hij deze week nog met Emmanuel Macron, Olaf Scholz, Ursula von der Leyen en Charles Michel op het Élysée om met top-ceo's te bespreken hoe de EU Vladimir Poetin nog krachtiger kan aanpakken. Jaap Jansen en PG Kroeger praten met hem.Heemskerk dineerde trouwens ook eens met Poetin in het Kremlin. Als staatssecretaris van Buitenlandse Handel in Balkenende IV vergezelde hij de premier en een groep Nederlandse ceo's. Hij beleefde hoe Poetin Balkenende in het Duits uitfoeterde. Vanwege Nederlandse steun aan de Russische civil society.Dat president Volodimyr Zelensky en zijn volk uitblinken in moed en daadkracht verbaast Heemskerk eigenlijk niet. Oekraïne heeft met vallen en opstaan belangrijke vooruitgang gemaakt, ook als democratie. Terwijl Rusland onder Poetin steeds banger werd voor die gunstige ontwikkeling van het grote buurland. De Europese leiders treuren over de radicalisering die greep heeft gekregen op de president die zich steeds meer ontwikkelt als dictator.Heemskerk vertelt hoe teleurgesteld Oekraïne was toen Nederland in het referendum van 2016 het EU-associatieverdrag afwees. Niet lang daarna schoten Russen in Oekraïne vlucht MH17 en kwam de bevolking massaal bloemen neerleggen bij de Nederlandse ambassade.De gevolgen van de economische sancties voor Rusland zijn heel groot, ook voor ‘zijn’ ceo’s. De consequenties zijn nauwelijks te overzien, want dit is ‘echt een economische oorlog’. Het gaat erom de kleptocratie rond Poetin zwaar te treffen. Heemskerk schetst vijf scenario’s voor de nabije toekomst.In de tweede helft van het gesprek geeft Heemskerk als secretaris-generaal van de European Round Table een reeks scherpe observaties over hoe Europa zich economisch ontwikkelt. Zo blijkt de veelgeroemde interne markt vaak ingeperkt door allerlei nationale bepalingen en eigenaardigheden - helaas vooral ook bij de technologisch innovatieve sectoren. En vaak wil iedereen het wiel zelf uitvinden, terwijl elders in Europa al heel veel kennis en praktijkervaring bestaat. Dat geldt zeker ook bij de nieuwste inzichten door werknemers in ‘leven lang ontwikkelen’. De Round Table neemt hierbij een initiatief dat juist ook in ons land het verschil kan maken.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door de Europese Unie en door donaties van luisteraars via Vriend van de Show. Sponsoring of adverteren is ook mogelijk. Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl voor informatie.***Hieronder nog meer informatie. Op Apple kun je soms niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier***Verder luisteren253 - Poetins bizarre toespraak: hoe de president de geschiedenis van Oekraïne herschrijft252 - Guy Verhofstadt over Oekraïne, Rusland en zijn ontluikende vriendschap met Poetin, die plots voorbij was248 - Oekraïne en de eeuwenoude vriendschap tussen Duitsland en Rusland244 - Frans Timmermans over onder meer Rusland en Oekraïne188 - De ondergang van de Sovjet-Unie: 1991, het jaar waarin Gorbatsjov in de afgrond staart en Poetin gemeenteambtenaar wordt21 - Poetins rolmodel Tsaar Nicolaas I19 - Anne Applebaum: Poetin en de destabilisering van het Westen***Tijdlijn00:00:00 - Deel 100:52:29 - Deel 201:23:18 - EindeZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

De oorlog van het Kremlin tegen Oekraïne had een bizarre inleiding. President Vladimir Poetin hield een toespraak tot het Russische volk over alle tv-kanalen en die speech leek maar niet te willen eindigen. Uiteindelijk maakte hij aan het einde in enkele zinnen slechts bekend dat hij het parlement zou vragen in te stemmen met erkenning van de twee van Oekraïne afgesplitste ´volksrepublieken´.In deze editie van Betrouwbare Bronnen analyseren Jaap Jansen en PG Kroeger deze uitzonderlijke rede tot in de details. Zo blijkt de denklijn in die uitvoerige woorden voort te bouwen op een essay dat Poetin op 12 juli 2021 publiceerde. Tegelijkertijd is die denklijn een klassieke uit de Russische geschiedenis, waarover in de 19e eeuw intens gediscussieerd werd. Vooral in de jaren waarin Poetins rolmodel, Tsaar Nicolaas I, het imperium met ijzeren vuist regeerde. In essentie zegt Poetin dat Oekraïne niet bestaat, niet kan bestaan en daarom ook geen recht van bestaan heeft. En de reden daarvoor is dat Rusland zijn oorsprong kent in het vorstendom van Kiev, dat al meer dan 1000 jaar geleden 'Rus' genoemd werd. PG vertelt over de diepe wortels die Kiev heeft in de identiteit en cultuur van Rusland. Die zijn vele eeuwen ouder dan die van Moskou en Sint-Petersburg. PG neemt ons mee van het jaar 998 en vorst Vladimir in Kiev naar Tsaar Ivan III die niet alleen heel lang op de troon zat in de 15e eeuw, maar ook Moskou de nieuwe wereldhoofdstad maakte van de Orthodoxe kerk en haar tradities. Dit hele gebeuren - zo lang geleden - is voor Poetin dermate belangrijk dat hij een hele film heeft laten maken die dit allemaal behandelt. Natuurlijk speelt de erfenis van Tsarina Catharina II hierbij een grote rol. Zij maakte een 'westers Rusland' tot een echte supermacht die Napoleon weerstond en Europa bevrijdde van de Franse heerser. Poetins diepe frustratie is de teloorgang van die grote tijden door de ineenstorting van de Sovjet-Unie.De hele speech is doordrenkt van woede en afkeer van de ontwikkeling van dat grote imperium tot een eigenlijk verarmde, krimpende natie waarvan de vroegere vazallen hun heil zoeken bij een welvarend, vrij en democratisch Europa. Poetin gaat zelfs heftig te keer over een standbeeld van een generaal van Catharina uit de 18e eeuw.Zeer opmerkelijk is ook de bittere, venijnige toon van Poetin. PG noteert dat hij over de regering van Volodymyr Zelensky in Kiev zelfs de codetaal benut die in de laatste jaren van Jozef Stalin werd gebruikt om Joden te beschuldigen en vervolgen. Uit alles blijkt de angst van het Kremlin voor een verlies van greep op de eigen identiteit en het verlangen van de Russen naar meer vrijheid en democratie als Europese natie. Daarom vindt Poetin het nodig om de geschiedenis en het lot van het land centraal te stellen en zó te interpreteren dat die zijn heerschappij rechtvaardigt. Deze uitvoerige redevoering is onthullend, leerzaam en afschrikwekkend tegelijk.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door donaties van luisteraars via Vriend van de Show. Sponsoring of adverteren is ook mogelijk. Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl voor informatie.***Hieronder nog meer informatie. Op Apple kun je soms niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier***Verder kijkenThe fall of an empire—the Lesson of Byzantium (2012) (de film waarnaar PG in deze aflevering verwijst)***Verder luisteren252 - Guy Verhofstadt over Oekraïne, Rusland en zijn ontluikende vriendschap met Poetin, die plots voorbij was248 - Oekraïne en de eeuwenoude vriendschap tussen Duitsland en Rusland244 - Frans Timmermans over onder meer Rusland en Oekraïne188 - De ondergang van de Sovjet-Unie: 1991, het jaar waarin Gorbatsjov in de afgrond staart en Poetin gemeenteambtenaar wordt21 - Poetins rolmodel Tsaar Nicolaas I19 - Anne Applebaum: Poetin en de destabilisering van het Westen***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:50:35 – Deel 201:27:50 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Hij was wél op bezoek in de datsja van Vladimir Poetin en voerde veel gesprekken met hem. In deze aflevering vertelt Europarlementariër en oud-premier van België Guy Verhofstadt over zijn vele bezoeken en contacten in Rusland en het intieme moment waarop hun ontluikende vriendschap plots tot een einde kwam: “Er brak iets.”Jaap Jansen en PG Kroeger gaan met Verhofstadt terug naar precies deze week, acht jaar terug, toen hij met collega-parlementariër Hans van Baalen een juichende menigte Oekraïense burgers toesprak op het Onafhankelijkheidsplein in het hart van Kiev. Hij vertelt hoe dat ging. Dat Rusland nu - precies op de dag dat die revolutie slaagde – hun land binnenvalt maakt Verhofstadt vooral ‘triest’. Wat de EU moet doen is voor hem helder: harde sancties moeten de 'kleptocratie' rondom Poetin direct raken.De tweede helft van ons gesprek gaat over de rol die Verhofstadt op dit moment vervult als covoorzitter van de Conferentie over de toekomst van Europa. Een opmerkelijk experiment: 800 burgers uit 27 lidstaten komen samen om uiteindelijk aanbevelingen te doen voor een beter functionerende Unie.Dit voorjaar al, wil Emmanuel Macron als EU-voorzitter tot duidelijke conclusies komen. Die tijdsdruk blijkt goed te werken, zegt een toch wel verraste Verhofstadt. Zijn analyse is dat er in Europa helemaal geen sprake is van een simpele segmenten als ‘eurofielen’ versus ‘eurofoben’. Ook mensen die het nut van Europa zien, zijn kritisch. Burgers hoge eisen aan wat zij van Europa verwachten.De 'participerende democratie' die zich nu ontwikkelt, kan volgens Verhofstadt een blijvende vorm zijn die de formele democratie kan aanvullen en verdiepen.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door de Europese Unie en door donaties van luisteraars via Vriend van de Show. Sponsoring of adverteren is ook mogelijk. Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl voor informatie.***Hieronder nog meer informatie. Op Apple kun je soms niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier***Verder lezenConferentie over de toekomst van EuropaSCP advies voor burgerconsultaties over de toekomst van EuropaKamerbrief Rutte III: kabinetsinzet voor de Conferentie over de toekomst van EuropaGuy Verhofstadt – De ziekte van Europa (De Bezige Bij, 2015)***Verder kijkenVerhofstadt en Van Baalen op 20 februari 2014 in Kiev***Verder luisteren248 - Oekraïne en de eeuwenoude vriendschap tussen Duitsland en Rusland240 - Het Franse EU-voorzitterschap als uitdaging voor Rutte IV233 - Kabinetsformatie 2021: Otto Fricke over de Europese ambities van de nieuwe Duitse regering229 - Kristof Calvo: wat de Nederlandse en Belgische politiek van elkaar kunnen leren (onze vorige Belgische gast)124 - 95 jaar Jacques Delors (met Luuk van Middelaar)***Tijdlijn00:00:00 - Deel 100:25:49 - Deel 201:03:13 - EindeZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Bijna een jaar na de Tweede-Kamerverkiezingen is met pijn en moeite een nieuw kabinet geboren. En er komen alweer verkiezingen aan, voor de gemeenteraad. Hoe staat het politieke landschap ervoor en hoe het zit het met het vertrouwen in de partijen en in de democratie?Politicoloog hoogleraar Tom van der Meer kan daar als geen ander zijn licht over laten schijnen. Hij leidt het Nationaal Kiezersonderzoek waarin alle afdelingen politicologie en bestuurskunde van Nederland samenwerken en met diepgravend onderzoek onderliggende lagen van de kiezersbeweging blootleggen.Jaap en PG bespreken met hem zijn nieuwste inzichten, cijfers en analyses. Wat maakte dat D66 een mooie uitslag kon maken en welke rol speelde de inhoudelijke vernieuwing door Rob Jetten hierbij? Hebben nieuwkomers als Volt en Ja21 toekomst? En wat zegt de bordkartonnen campagnepop van Mark Rutte over de VVD en hoe die partij er nu voor staat?Nog nooit waren er zoveel fracties in de Tweede Kamer. Pregnanter probleem is volgens Van der Meer dat er nauwelijks nog grote partijen zijn. En dat nieuwe partijen, vooral op de rechterflank, zich vooral richten op het uitvergroten van het wantrouwen bij burgers. Toch is Nederland volgens hem geen 'laagvertrouwensamenleving' geworden. In Europees perspectief gezien staan we nog steeds in de subtop als het gaat om vertrouwen in het democratisch systeem.Het is wel een probleem hoe partijen zich ontwikkelen en hoe zij hun politieke rol waarmaken. De nadruk op de noodzaak van een 'nieuwe politieke cultuur' heeft daarmee te maken. De vage taal en de algemeenheden daarover irriteren Van der Meer. Net als de bewering dat referenda nodig zijn voor herstel van vertrouwen. Argumenten voor een referendum kunnen de moeite waard zijn, maar juist niet om die reden.Van der Meer constateert bij de Kamerverkiezingen van 2021 een belangrijk verschijnsel: een nieuwe indeling van het politieke landschap doordat de rechterzijde uiteen scheurde. Doordat PVV en FvD zich op de radicaal-rechtse flank hebben genesteld en VVD en CDA er niet meer mee willen samenwerken, wordt het lastiger kabinetten te vormen.De liberale partijen VVD en D66 zijn haast onmisbaar voor coalities. De oude dominante partijen CDA en PvdA lijken er nauwelijks nog aan te pas te komen. Toch gaat het volgens Van der Meer te ver om te beweren dat die twee op sterven na dood zijn. Plotselinge leiderswisselingen – zoals in het CDA met Ruud Lubbers en later met Jan Peter Balkenende en in de PvdA met Job Cohen en daarna Diederik Samsom, kunnen zo’n partij weer omhoog tillen.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door donaties van luisteraars via Vriend van de Show. Sponsoring of adverteren is ook mogelijk. Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl voor informatie.***Hieronder nog meer informatie. Op Apple kun je soms niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier***Verder lezenNationaal KiezersonderzoekTom van der Meer - Niet de kiezer is gek (2017)Stuk Rood Vlees***Verder luisteren232 – Kabinetsformatie 2021: Kan de Kamer haar rol wel aan? En wat te doen met antidemocratische partijen? gesprek met Joop van den Berg16 - Johan Remkes wil de democratie redden***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:42:29 – Deel 201:28:24 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Zelf noemde Richard Nixon zijn bezoek aan China en gesprekken met voorzitter Mao Zedong en premier Zhou Enlai ‘de week die de wereld veranderde’. Nu precies vijftig jaar later beseffen we misschien nog wel sterker hoe raak die observatie was. Jaap Jansen en PG Kroeger nemen je mee naar Washington DC, de Verboden Stad in Beijing en De Grote Hal van het Volk aan het Plein van de Hemelse Vrede.De reis van de Amerikaanse president was allesbehalve een doorsnee staatsbezoek met vele protocollaire plichtplegingen. Na geheim overleg in Beijing van Nixons rechterhand Henry Kissinger - beluister daarover aflevering 225 - besloot de Amerikaanse president dat hij op korte termijn zélf naar het grote communistische land zou gaan. Het was een krankzinnig avontuur. Een waagstuk waar hij politiek, tactisch en strategisch heel goede redenen voor had.PG vertelt hoe Nixon in de voorbereiding niets aan het toeval overliet. Bijzonder hierbij is de rol van de bejaarde Franse romancier André Malraux. Die kende China vooral uit zijn jonge jaren rond 1925. Als minister en gesprekspartner van Charles de Gaulle was hij iemand die Nixon fascineerde. Malraux gaf hem belangrijke inzichten mee.Jaap en PG volgen Nixon en zijn delegatie op de voet en vertellen over de soms vervreemdende ervaringen van de meereizende journalisten en medewerkers van de president. Het hoogtepunt was meteen bij aankomst al. Premier Zhou kondigde aan dat de bijna 80-jarige ‘grote roerganger’ Nixon onverwijld wilde spreken. Dat gesprek schreef inderdaad geschiedenis. Een moment wat tot op de dag van vandaag de wereld bepaalt.Natuurlijk zijn er bij zo’n visite allerlei wonderlijke en onverwachte gebeurtenissen. En de uitkomsten van de besprekingen waren dan wel een triomf voor Nixon als strateeg en staatsman, er zat meteen ook een bron in van zijn latere ondergang. Henry Kissinger vertelde jaren later hoe juist in deze fase van groot succes de geest van 'Watergate' vat kreeg op de president.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door donaties van luisteraars via Vriend van de Show. Sponsoring of adverteren is ook mogelijk. Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl voor informatie.***Hieronder nog meer informatie. Op Apple kun je soms niet alles lezen. De complete tekst vind je hier***Verder lezenMao Zedong Meets Richard Nixon, February 21, 1972Henry Kissinger – Over China (De Bezige Bij)Henry Kissinger: The White House Years (Little Brown & Company)***Verder kijkenNixon in China Prachtig filmmateriaal van het Witte HuisNixon in China Documentaire van de Amerikaanse publieke omroep PBSAssignment: China - "The Week That Changed The World""The People Are the Heroes Now" & "News Has a Kind of Mystery" - Nixon in China (2011 NY Met Opera)***Verder luisterenHet voorspel bij deze aflevering:225 - Nixon in China: Henry Kissinger's geheime (en hilarische) trip naar BeijingNog meer over China:245 - Oompje neemt de trein – de reis die China naar de 21e eeuw bracht220 - China's nieuwe culturele revolutie58 - PG over 70 jaar China, de Volksrepubliek van Mao, Deng en Xi24 - Ties Dams over China's nieuwe keizer Xi Jinping***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:50:44 – Deel 201:29:50 – EindeZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Een Kamerlid noemt een minister ‘knettergek’. Een ander Kamerlid gaat veel verder en waarschuwt: "Uw tijd komt nog, want er komen tribunalen." De Tweede Kamer worstelt met zichzelf, de onderlinge codes, taalgebruik en omgangsvormen. Was 'parlementair taalgebruik' vroeger een term voor fatsoenlijke formuleringen, nu ergeren veel toeschouwers zich aan de verruwing van de zeden in de Kamer. Jaap Jansen en PG Kroeger bespreken de historie daarvan en analyseren de notitie die Kamervoorzitter Vera Bergkamp schreef na gesprekken met de fractievoorzitters Gedrag en omgangsvormen tijdens de debatten in de Tweede Kamer.Uit de historie van ons parlement blijkt: het is zeker niet zo dat het vandaag de dag allemaal veel erger is dan vroeger. Zelfs dreigementen kwamen eerder voor - helaas. Uit de notitie van Bergkamp klinkt radeloosheid. De Kamer heeft bovendien in de afgelopen 25 jaar veel instrumenten van de voorzitter om orde te houden onttakeld. Ze lijkt huiverig om die – nu ze misschien weer nodig zijn - in ere te herstellen.Jaap en PG laten zien hoe Johan Rudolf Thorbecke al op heel verfijnde wijze de positie van parlementariërs regelde. En hoe de benadering van toen, nu vaak verkeerd begrepen wordt en tot veel misverstand leidt. Zo is immuniteit voor Kamerleden nooit bedoeld om in het debat zo maar alles te kunnen zeggen.Bergkamp dubt ook over de vraag wat zij wel of niet kan doen bij beledigingen en ander onheus verbaal geweld. Een wat vergeten moment van haar voorganger Khadija Arib blijkt nu opvallend leerzaam! Ook de moeite waard is een actie van CDA-Kamerlid Harry van der Molen van enkele jaren geleden. Hij zocht een nieuwe vorm om binnen de Kamer normen te vinden voor de omgang met het maken van filmpjes over collega-Kamerleden.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door donaties van luisteraars. Word ook vriend van de show!Sponsoring of adverteren is ook mogelijk. Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl en we nemen contact met u op!***Hieronder nog meer informatie. Op Apple kun je soms niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier***Verder lezenNotitie Vera BergkampRapport werkgroep-Van der Staaij: Versterking functies Tweede KamerTweede Kamerleden staan op tegen intimiderende filmpjes DenkOpinie @BNR: Een rode kaart, soms moet het‘Tweede-Kamervoorzitter moet en kán strenger zijn’Pieter Heerma - Tijd om einde te maken aan haat in de Tweede KamerPeter Bootsma en Carla Hoetink - Over lijken. Ontoelaatbaar taalgebruik in de Tweede Kamer (Boom Amsterdam)***Verder luisteren232 – Kabinetsformatie 2021: Kan de Kamer haar rol wel aan? En wat te doen met antidemocratische partijen?35 - 'Vive la France!' Visionaire Charles de Gaulle stak boven iedereen uit (hierover gaat het aan het slot van deze aflevering)***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:59:40 – Deel 201:30:18 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Europa en de NAVO hebben het aan de stok met het Rusland van Vladimir Poetin. Ze willen Oekraïne helpen een onafhankelijke, soevereine staat te blijven, terwijl Rusland de spanning opvoert met steeds meer militairen, tanks en ander wapentuig aan de lange grens met Oekraïne.Eén land roep hierbij argwaan, twijfel en aarzelingen op. Het grootste land binnen de EU nota bene. Duitsland. Waarom? Is dat terecht? En hoe komt dat toch?Jaap Jansen en PG Kroeger analyseren in deze Betrouwbare Bronnen de historie van de relatie tussen Duitsland en Rusland. Want deze grote, cultureel zo rijke en kleurrijke landen hebben een heel eigen, eeuwenoude band die ook vandaag nog bepaalt hoe zij met elkaar omgaan.Zo onderwierpen Duitse ridderordes Slavische stammen langs de Oostzeekust in de 13e eeuw, onder wie de Borussen. Onder dat Duitse bewind ontstond zo het land der 'Prussen', wat later 'Pruisen' ging heten. En nog later de naamgever werd van sportclubs die zich Borussia noemden. En zo zijn er nog veel meer verbindingen tussen Rusland en Duitsland in cultuur, economie en het werk van grote denkers en kunstenaars.Pruisen en Rusland waren in de 17e en 18e eeuw vaak bondgenoten omdat zij in het Europa van toen een soort 'nouveaux riches' waren van de macht. Andere vorsten waren er bang voor en keken ook wel wat op ze neer. Daarbij kwam nog dat de tsaren geen Russen waren, maar vooral Duitsers - heel vaak de kinderen van tsarina's die zelf als prinsessen in kleine Lutherse vorstendommen in Noord-Duitsland waren opgegroeid.Met Napoleon en zijn ondergang begon de glorietijd van de alliantie van de autocratische machten Pruisen en Rusland. In de jaren van rijkskanselier Otto von Bismarck vonden die hun hoogtepunt. PG vertelt over diens heel aparte band met de tsarenfamilie in Sint-Petersburg. De kunstenaars en geleerden in beide landen hadden elkaar toen ook al helemaal ontdekt. Voor veel Duitsers waren de Russen het broedervolk dat ook zo'n diepe 'Seele' had, een echte 'Kultur' in plaats van westers rationalisme, liberale democratie en mercantilisme.Daarna ging het helemaal mis en kwamen de slachtingen van de Eerste Wereldoorlog. Zodra die voorbij waren en Vladimir Lenin met Duitse hulp de nieuwe machthebber in het Kremlin werd, bleek de tijd van Bismarck heruitgevonden. Zelfs Hitler dealde zonder scrupules met Stalin en na 1945 werd 'Druschba!' het parool in de DDR. Russen en Duitsers waren immers eeuwige vrienden die elkaar als enigen écht begrepen.Die unieke band werd door allerlei latere ontwikkelingen extra opgepoetst. De Ostpolitik van Willy Brandt, de gas- en oliedeals en pijpleidingen die Helmut Schmidt liet maken, de warme banden en volle glazen van Helmut Kohl met Boris Jeltsin en de Männerfreundschaft van Gerhard Schröder en Poetin onderstreepten dit keer op keer. Geen wonder dat andere landen (nu bijvoorbeeld het Amerika van Joe Biden!) argwaan blijven koesteren.Het maakt het functioneren van de nieuwe regering van Olaf Scholz al bij de start extreem ingewikkeld. Coalitiepartner De Groenen zitten op één lijn met oppositiepartij CDU, terwijl in Schröders eigen SPD allerlei lieden meer op de lijn van Die Linke en Poetinhorigen als de AfD zitten. Maar het beroep op historische trauma's om nu even niks te doen wordt door veel andere regeringen in Europa niet langer serieus genomen. Opeens schrikken Duitsers dat de buren in Europa van hen nu écht 'Realpolitik' verlangen. Anders krijgt de Europese Unie immers nooit de zo verlangde strategische autonomie.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door donaties van luisteraars via de site Vriend van de Show. Sponsoring of adverteren is ook mogelijk. Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl en we nemen contact met u op!***Hieronder nog meer informatie. Op Apple kun je soms niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier***Verder lezenWortprotokoll der Rede Wladimir Putins im Deutschen Bundestag am 25.09.2001Medvedev echoes Putin’s dangerous Ukraine obsession (12 oktober 2021)***Verder kijkenWladimir Putin, Deutscher Bundestag (25.09.2001)"Kaum eine Sache beschäftigt uns mehr" - Bundeskanzler Olaf Scholz im Interview (2 februari 2022)Macht. Mensch. Schröder - Beckmann trifft den Altkanzler - ARD Reportage (3 oktober 2014)Buitenhof, 6 februari 2022, met onder anderen Otto Fricke"Worte oder Waffen - wo steht Deutschland im Ukraine-Konflikt?" Anne Will diskutiert mit Kevin Kühnert, Jürgen Trittin, Dietmar Bartsch, Anne Applebaum, Andrij Melnyk und Ina Ruck (6 februari 2022)***Verder luisteren244 - Frans Timmermans over onder meer Rusland en Oekraïne240 - Het Franse EU-voorzitterschap als uitdaging voor Rutte IV233 - Kabinetsformatie 2021: Otto Fricke over de Europese ambities van de nieuwe Duitse regering188 - De ondergang van de Sovjet-Unie: 1991, het jaar waarin Gorbatsjov in de afgrond staart en Poetin gemeenteambtenaar wordt35 - Charles De Gaulle19 - Anne Applebaum: Poetin en de destabilisering van het Westen***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:47:25 – Deel 201:41:00 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Het nieuwe kabinet Rutte IV botste meteen op een kanjer van een probleem. Het hoogste rechtscollege in ons land, de Hoge Raad, sprak uit dat de manier van belasten van spaargeld en ander vermogen in de zogeheten 'box 3' niet deugt. De gevolgen daarvan zijn enorm, minister Sigrid Kaag (D66, Financiën) zit met een gat in de begroting. Staatssecretaris Marnix van Rij (CDA, Belastingen) begint meteen met een bijna onoplosbaar probleem, ook voor zijn toch al zo zwaar aangeslagen Belastingdienst. Jaap Jansen en PG Kroeger duiken daarin met de aanstichter van al dit ongerief: Jurgen de Vries, voorzitter van de Bond voor Belastingbetalers.De Vries doet relaas van de reeks rechtszaken die zijn bond tegen achtereenvolgende bewindslieden van Financiën voerde. De historie van dit probleem begon al bij minister Gerrit Zalm (VVD) en staatssecretaris Willem Vermeend (PvdA) in het kabinet Paars II. Hoewel rechters en de Hoge Raad de wetgever keer op keer maanden de manier van belasten van vermogen eerlijk en helder te maken en voor 'rechtsherstel' te zorgen, kwam het er steeds niet van. Kamer en kabinetten lieten de zaak op hun beloop. Waarom? Wat zat daar achter? En wat leren we hiervan?Uit de belevenissen van De Vries en zijn bond wordt duidelijk dat hier veel meer speelt dan de jarenlange benadeling van meer dan 1 miljoen burgers en hun spaargeld. Wezenlijke beginselen van de rechtsstaat, de rol van de overheid, haar uitvoeringsorganen, hun relatie met de burger en het onvermogen tot praktische verbeteringen komen aan de orde. De voormalige thesaurier-generaal van Financiën Kees van Dijkhuizen noemde de gekozen aanpak zelfs ijskoud ‘diefstal’.De nieuwe bewindsman, Marnix van Rij, verdient ook aandacht. Niet alleen was hij als Eerste-Kamerlid vernietigend over hoe Rutte II nu juist box 3 ging aanpassen, hij voorspelde toen al wat er mis zou gaan. Dat juist hij nu voor de klus staat om dit op te lossen, is volgens Jurgen de Vries een ‘blessing in disguise'. Rutte IV kan niet meer duiken en Van Rij zal moeten leveren. PG vertelt daarbij over de rol van Van Rij 20 jaar geleden in het CDA. Daar was hij ook al 'troubleshooter' en dat ging toen - op zijn zachtst gezegd - niet helemaal goed…***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door donaties van luisteraars via de site Vriend van de Show. Sponsoring of adverteren is ook mogelijk. Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl en we nemen contact met u op!***Hieronder nog meer informatie. Op Apple kun je soms niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier***Verder lezenWimar Bolhuis - De vermogensbelasting van box 3 is onrechtvaardigKamerbrief bij antwoorden op vragen naar aanleiding van de uitspraak van de Hoge Raad van 24 december 2021 inzake box 3Debat in het kort: Tweede Kamer en Van Rij over uitspraak Hoge Raad (2 februari 2022)Bas Jacobs en Sijbrand Cnossen - Belast alle werkelijke vermogensopbrengstenPvdA, GroenLinks, SP - Een eerlijker en socialer land met een progressieve vermogensbelasting***Verder kijkenDebat gemist: Kamerdebat (2 februari 2022)Andere Tijden - De entree van Balkenende***Verder luisteren241 – Investeringskabinet Rutte IV: een breuk met de begrotingstraditie222 - Na de kindertoeslagaffaire. Hoe Nederland rechtsstaat en democratie kan verbeteren. Gesprek met Richard Barrett van de Venetië Commissie147 – De kindertoeslagaffaire: het ging al mis bij de wetgeving120 - Roel Bekker: Waarom bij de overheid dingen zo vaak fout gaan68 - De kindertoeslagaffaire: hoe de Belastingdienst willens en wetens duizenden ouders dupeerde239 - 2022: het jaar van Oranje49 - De koningen van Hispanje die wij altijd hebben geëerd***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:19:29 – Deel 200:46:24 – Deel 3 (het CDA-verleden van Marnix van Rij)01:09:43 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Europese-Bankpresident Christine Lagarde nodigt ons allen uit, mee te denken over inspirerende mensen die ons als Europeanen doen beseffen hoe mooi het is dat wij samen leven en werken in een continent van grote diversiteit en rijkdom aan beschaving. Die vrouwen en mannen zouden de nieuwe serie eurobiljetten gezicht mogen geven. Zo'n invitatie slaan Jaap Jansen en PG Kroeger natuurlijk niet af!Lagarde noemde als voorbeelden Simone Veil en Leonardo da Vinci. Eminente Europeanen, maar ook een beetje veilig eigenlijk. En bovendien, waarom maar zeven mensen voor zeven biljetten? Stel we zouden thematische groepen euro's gaan maken? Dan kun je die diversiteit van denkers en doeners die de Europese beschaving kenmerkt nog veel meer recht doen, meent PG.Aldus ontstaat in een soort politiek-historisch-culturele brainstorm een Betrouwbare Bronnen-overzicht van Europeanen. En Jaap en PG nodigen hun vrienden van de show uit hun verbeeldingskracht ook aan het werk te zetten.Zelf komen ze met allerlei groepen inspiraties, van helden uit het stripverhaal - een zeer Europese traditie! - naar dichters, denkers en Nobelprijswinnaars. Wat dacht je van Kuifje, volgens Charles de Gaulle zijn enige rivaal? Arturo Toscanini, die geniale musicus en virulente antifascist? Of Jane Austen, want de Europese beschaving strekt verder dan de landen van de eurozone of de EU. PG breekt een lans voor het duo Aristide Briand en Gustav Stresemann. Jaap noemt – heel ondeugend - Margaret Thatcher!En zo gaan we langs op de Disibodenberg bij de wijngaard van Hildegard von Bingen, in het Sint Petersburg van Aleksandr Poesjkin en Anna Achmatova, het Den Haag (en Parijs!) van Christiaan Huygens, het Praag van Rilke en Kafka en het geheime laboratorium in Bletchley Park van Alan Turing. Laat je verrassen door de gezichten voor op de Euro en kom met eigen ideeën via Vriend van de Show!***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door de Europese Unie en door donaties van luisteraars via de site Vriend van de Show. Sponsoring of adverteren is ook mogelijk. Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl en we nemen contact met u op!***Hieronder nog meer informatie. Op Apple kun je soms niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier***Verder lezenECB to redesign euro banknotes by 2024Pieter Hasekamp - Nederland heeft baat bij een sterkere Europese Unie (28 januari 2022)Nederland in de top van landen met grootste handelsbaten door Europese Unie (CPB, januari 2022)***Verder kijkenNOS Journaal, Introductie van de euro in Maastricht (1 januari 2002)Sophie Wilmès over het Belgische paspoortDe Euro komt eraan! (2001)Christine Lagarde, President of the ECB, signing the euro banknotes (28 November 2019)Margaret Thatcher on Europe: "No! No! No!"ECB-president Mario Draghi in de Tweede Kamer (10 mei 2017)***Verder luisterenWaar moeten de nieuwe eurobiljetten aan voldoen? (NPO Radio 1, 4 januari 2022)124 - 95 jaar Jacques Delors111 - De onverwachte herrijzenis van Helmut Kohl70 - Franz Kafka57 - Alexis de Tocqueville40 - De geniale broers Von Humboldt37 - Iconische Europarlementariër Simone Veil30 - Delors en Thatcher18 - PG blikt vooruit op herdenkingsjaar 2019 (met oa Leonardo da Vinci en Alexander von Humboldt)***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:50:46 – Deel 201:35:39 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

In 1991 werd bovenop het Kremlin de rode vlag gestreken. Het einde van de Sovjet-Unie, niet lang na de mislukte coup tegen Gorbatsjov en Jeltsin, waarover ooggetuige Frans Timmermans vertelde in de vorige aflevering van Betrouwbare Bronnen. In geen land was de impact hiervan zo existentieel als in die andere communistische wereldmacht: China."Observeer kalm. Hou vast aan je lijn. Antwoord sober. En zorg dat je dingen gedaan krijgt." Dat was het eerste advies van de oude leider Deng Xiaoping aan zijn net aangetreden opvolgers. Maar daar bleef het niet bij. Jaap Jansen en PG Kroeger duiken in deze aflevering in de gebeurtenissen in het hart van de macht in China in de weken na de ondergang van het Sovjetrijk.De analyse van Deng over de fouten van Moskou in de decennia sinds het impulsieve bewind van Nikita Chroesjtsjov was snijdend. Ook Gorbatsjov en die coupplegers vond hij eigenlijk maar amateurs zonder langetermijnvisie. Hij was nu 87 en trok zich langzaam terug als leider. Hij wilde een ordelijke, stabiele overgang van de macht. De chaos in Oost-Europa na de val van de Muur zorgde dat hij toch nog één keer moest ingrijpen. Deng aarzelde niet en deed dit op zijn eigen manier. Even subtiel als hard tegelijk.In deze aflevering volgen we Deng Xiaoping precies 30 jaar geleden op zijn zogenaamd nostalgische wintervakantietrip ver weg van het bitterkoude, winterse Beijing naar het warme zuiden van China. Daar kon hij kalm aan doen en zich gezellig verpozen met zijn kleinzoontje en enkele vertrouwelingen met de trein en ook per schip over de Parelrivier. 'Shushu Hao' Deng, 'oud oompje' zou onder de radar van de staatsmedia en de partijbonzen voldongen feiten scheppen.Het begint op het centraal station van Wuhan, waar de plaatselijke chefs hem bij de overstap op het perron gedag komen zeggen. Daar blijkt dat Deng zijn treinreis zorgvuldig gepland had en krachtige boodschappen ging verkondigen, verpakt als werkbezoeken en informele gesprekken met de hightech industrie en hervormingsgezinde partijchefs in de steden langs die Parelrivier.'De Zuidelijke Reis' werd zo een fase van groot politiek gewicht in de ontwikkeling van China en daarmee van de geschiedenis van deze tijd. We varen mee op een boot over de rivier langs het tolhuis van de Qing-keizers en horen hoe Deng zijn reisgenoten uitlegt hoe hij de toekomst ziet van zijn land en de finesses van de ideologische ontwikkeling van socialisme en kapitalisme. De als relaxte vakantietrip verpakte politieke coup eindigt in Shanghai. Daar doet Deng iets dat hij in geen dertig jaar gedaan had. Hij gaat shoppen.De impact van die weken in het warme zuiden na de winterse ondergang van het Sovjetimperium werkt door tot in onze tijd. Wie Xi Jinping ziet opereren en Poetin die vanuit Moskou Rusland weer een gevreesde wereldmacht wil laten lijken, kijkt naar de gevolgen van deze treinreis. En PG vond vond zelfs een zeer opmerkelijke tekst van Deng over Nederland, die laat zien hoe hij de coalitieverhoudingen in de Tweede Kamer op de voet volgde!***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door donaties van luisteraars via de site Vriend van de Show. Sponsoring of adverteren is ook mogelijk. Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl en we nemen contact met u op!***Hieronder nog meer informatie. Op Apple kun je soms niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier***Verder lezenTHE SELECTED WORKS OF DENG XIAOPING, MODERN DAY CONTRIBUTIONS TO MARXISM-LENINISM Vol. 2 (1975-1982) (hieraan ontleent PG wat hij aan het einde van de aflevering vertelt)***Verder kijkenDeng Xiaoping's Southern Tour in 1992Deng Xiaoping's legacy celebrated in China***Verder luisteren244 - Frans Timmermans over klimaatbeleid, geopolitiek en weerbare democratie235 - De ondergang van de Sovjet-Unie: Gorbatsjov strijkt de rode vlag220 - China's nieuwe culturele revolutie95 - Grote speeches in tijden van crisis (deel 2): Deng Xiao Ping58 - PG over 70 jaar China, de Volksrepubliek van Mao, Deng en Xi30 - Rob de Wijk: het gevaar van China en Trump24 - Ties Dams over China's nieuwe keizer Xi Jinping19 - Anne Applebaum: Poetin en de destabilisering van het Westen10 - Bram van Ojik (GroenLinks) over onze relatie met China***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:38:41 – Deel 201:19:55 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Nederland Klimaatkampioen van Europa? Die ambitie van Rutte IV vindt Frans Timmermans zeker de moeite waard, maar dan zal ons land toch echt flink aan de slag moeten. We hebben heel wat in te halen en de tijd dringt.In deze aflevering praten Jaap Jansen en PG Kroeger met de man die in de Europese Commissie verantwoordelijk is voor het klimaatbeleid. Ze bespreken een reeks grote uitdagingen waarmee Timmermans, het Europees Parlement en de 27 lidstaten en hun parlementen aan de slag moeten.Jaap en PG zijn ook benieuwd wat de functie ‘eerste vicepresident van de Europese Commissie’ eigenlijk inhoudt. Hij neemt de luisteraar mee in zijn werkweek en de grote diversiteit in soorten werk, in aanpak en in de lagen van politiek en bestuur waarmee hij van doen heeft.Timmermans zag 'Brussel' veranderen van een sterk Frans gekleurde organisatie naar een waarin veel meer culturen en tradities hun plek kregen. Maar voor een Nederlander blijft dat pyramidale van de Franse structuur wennen. Hoe hij met zijn staf en zijn adjudant Diederik Samsom hiermee omgaat geeft een bijzonder inkijkje. En dat geldt zeker voor zijn portretten van de 'presidenten' aan de top van die pyramide. Zijn vorige baas Jean-Claude Juncker en de huidige, Ursula von der Leyen, het maakt verschil.Timmermans vertelt hoe de soms zeer complexe, lastige problemen rond het klimaatbeleid – Europa klimaatneutraal maken in 2050 en daarmee de stijging van de zeespiegel beperken tot anderhalve meter - het uiterste aan stuurmanskunst vereisen. Of het nu de toekomst van biomassa en merkwaardige afspraken van Rutte IV betreft, of de mijnwerkers in Polen, Schiphol en de luchtvaart of een argwanende auto-industrie - altijd weer moeten stappen bedacht worden 'die de mensen meekrijgen en kunnen meemaken'. Daarbij kan geen enkel land alleen en zelfs de EU als geheel de problemen niet aan zonder samen te werken met de rest van de wereld. Klimaat is geopolitiek.Ook de koers van Vladimir Poetin inzake Oekraïne komt mede voort uit de klimaatverandering, legt Timmermans uit. Het land staat voor ongekende problemen.Persoonlijk maakte Timmermans als jonge tweede secretaris op de Nederlandse ambassade in Moskou de coup tegen Michail Gorbatsjov in de zomer van 1991 mee. Hij stond er met zijn neus bovenop en hoorde Boris Jeltsin drie keer dezelfde toespraak houden. De eerste twee keer in kleine kring, de derde keer op de legendarische tank! Poetins gedrag nu maken Timmermans’ belevenissen toen actueler dan ooit.In de actuele crisis aan de oostgrens wordt voor hem des te duidelijker dat Europa allereerst voor zichzelf moet opkomen. Spanningen kunnen onbeheersbaar worden en alleen duidelijke en eensgezinde 'fermheid' overtuigt. Niet alleen naar het Kremlin trouwens. Timmermans wijst ook op diegenen die binnen de EU autoritaire opvattingen en machtsuitoefening bepleiten. Dat negeren zou een fatale fout zijn. Hij eindigt met een hartstochtelijk pleidooi voor een krachtige, weerbare democratie.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door de Europese Unie en door donaties van luisteraars via de site Vriend van de Show. Sponsoring of adverteren is ook mogelijk. Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl en we nemen contact met u op!***Hieronder nog meer informatie. Op Apple kun je soms niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier***Verder luisteren197 - De ondergang van de Sovjet-Unie: Boris Jeltsin, een tragische held188 - De ondergang van de Sovjet-Unie: 1991, het jaar waarin Gorbatsjov in de afgrond staart en Poetin gemeenteambtenaar wordt154 - Watergezant Henk Ovink: 'Negentig procent van alle rampen in de wereld heeft met water te maken'106 - Diederik Samsom over het Europese klimaatbeleid en het crisisherstelplan55 - Ed Nijpels over zijn Klimaatakkoord37 – GroenLinks Europees lijsttrekker Bas Eickhout***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:52:00 – Deel 201:18:47 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Een coalitieakkoord dat bedoeld is als ‘afspraken op hoofdlijnen’. Een Kamer die dualistisch wil werken - minder dichtgetikt, met open debat. Een verlangen naar een 'nieuwe bestuurscultuur'. Lukt het hier echte, eerste stappen naar te zetten? Jaap Jansen en PG Kroeger zagen de regeringsverklaring en fractieleiders die het met vallen en opstaan proberen.Op belangrijke thema's leek het bijna al te lukken. Zelfs bij het eerder zo controversiële punt van 'bezuinigingen op de zorg' die er eigenlijk niet waren. Maar zeker ook bij de enorme investeringsfondsen die het coalitieakkoord in gang wil zetten. Bijna achteloos werden soms opvallende stappen gezet. En nieuwe begrippen geïntroduceerd waarvan we nog jaren gaan horen.Zo kwamen er door Laurens Dassen (Volt) nieuwe vormen van analyses van de investeringen en maatregelen van het kabinet, zoals een Generatietoets à la de SER-Jongeren en een Klimaattoets naar Duits model. Opvallend was de respectvolle toon die nu vrij plotseling mogelijk bleek tussen de VVD en Sylvana Simons (Bij1). Hier lijkt iets te zien van 'nieuwe cultuur' en in elk geval vin sfeer en toon.Op andere punten was het vaak - ook aan de kant van premier en oppositiefracties - meer vallen dan opstaan. Daar moesten de coalitiefracties nogal trekken om bruggen te kunnen slaan, zoals bij de aow en de vermogensongeljkheid. Dat leverde voor fijnproevers wel meteen groot nieuws op. Een wat achteloze aankondiging door Rutte van een zogeheten 'IBO' rond de vermogens is voor PG iets om eens goed voor te gaan zitten.Het debat had opvallende momenten. Geert Wilders kreeg van de debuterende fractievoorzitter Jan Paternotte (D66) een koekje van eigen deeg. Wilders’ onbeheerste gedrag en de reacties daarop lieten zien dat binnen de Kamer spanningen leven over hoe Kamervoorzitter Vera Bergkamp haar rol invult.Gedurende het debat kwamen historische woorden en gedachten van allerlei staatslieden aan de orde. Zelfs van Richard Nixon. Rutte blijkt in de eerste vrouwelijke minister, de grande dame van de Katholieke Volkspartij Marga Klompé een nieuw icoon te hebben gevonden. En een prachtige roman en film uit het Italië van begin jaren ’60 was een nog merkwaardiger bron van inspiratie voor Jesse Klaver én Mark Rutte: 'Alles moet veranderen opdat alles hetzelfde blijft.’***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door door donaties van luisteraars via de site Vriend van de Show. Sponsoring of adverteren is ook mogelijk. Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl en we nemen contact met u op!***Hieronder nog meer informatie. Op Apple kun je soms niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier***Verder lezenRegeringsverklaring kabinet-Rutte IV (18 januari 2022)***Verder kijkenDebat regeringsverklaring (dag 1)Debat regeringsverklaring (dag 2)***Verder luisterenLast Friday at 5:00 AM241 – Investeringskabinet Rutte IV: een breuk met de begrotingstraditie240 - Het Franse EU-voorzitterschap als uitdaging voor Rutte IV238 - Kabinetsformatie 2021: Een opmerkelijk coalitieakkoord en de Kamer op zoek naar haar rol233 - Kabinetsformatie 2021: Otto Fricke over de Europese ambities van de nieuwe Duitse regering216 - Crisis op komst: Nederlandse economie loopt vast door tekort aan technisch geschoolde arbeidskrachten161 - Hans van Mierlo, een politieke popster***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:52:12 – deel 201:36:26 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Adriaan Floriszoon Boeyens is een van de machtigste Nederlanders aller tijden. Hij was de zoon van een scheepstimmerman aan de Oude Gracht in Utrecht, gaf les aan Erasmus, leidde een keizer op, bestuurde een groot deel van Europa en probeerde als paus vanuit het Vaticaan Europa te verenigen. Jaap Jansen en PG Kroeger duiken in zijn turbulente politieke en intellectuele leven.Hij was de eerste en tot nu toe enige Nederlander die het tot paus schopte, al had hij eigenlijk geen zin in die baan. Tot tien keer toe kwam het kiescollege er niet uit, tot ze in ronde 11 besloten een kardinaal te nemen die er niet bij was. Zo werd hij Adrianus de zesde. Overigens heeft paus Franciscus even overwogen zich ook Adrianus te noemen, als eerbetoon aan de zesde.De timmermanszoon - net als Jezus! – maakte ongekend carrière, zeker voor een jongen uit 'het volk'; de niet-aristocratische massa van de steden in Europa. Al jong was duidelijk dat hij een slim ventje was. H kreeg kansen om door te leren en stelde niet teleur. Als twintiger en dertiger schoot hij in Leuven naar de academische top, werd decaan en rector en raakte bevriend met Erasmus. Via en met hem bouwde hij een intellectueel netwerk op in heel Europa, toen een wereld van ongekende expansie en globalisering, intens debat, polarisatie, culturele en intellectuele revoluties.De machtigste dynastie van die tijd haalde Adriaan naar het hof als adviseur, diplomaat een vooral ook huisleraar van het prinsje Karel, een wees die een imperium moest gaan leiden. Die opvoeding tussen 1507 en 1517 beviel zo goed, dat de jonge koning Karel zijn Utrechtse leermeester regent maakte van het Spaanse wereldrijk. Geen landgenoot bestuurde in de voorbije eeuwen zo'n reusachtig geheel.Geen wonder dat de kardinalen in Rome deze collega als de ultieme compromiskandidaat kozen. Adriaan had alles mee qua statuur, reputatie, netwerk en ervaring als bestuurder van complexe apparaten op grote schaal. Erasmus schreef hem een aangrijpende brief waaruit blijkt hoezeer zij beiden beseften dat Paus Adrianus een ongekend zware taak wachtte.In Rome vonden ze hem maar niets. Hij ging sober en doelmatig saneren, inperken, de focus leggen op ingetogen vroomheid; het stichten van vrede, verzoening en op minder uiterlijkheden, feesten en praal. Hij bestreed corruptie en geldzucht. En hij wilde een geopolitieke paus zijn. Toen Adriaan in 1523 al stierf - hij was 64, in die tijd een man op leeftijd dus - waren zijn opponenten zeer opgelucht. De Medici-dynastie nam al snel het Vaticaan weer over.Dat neemt niet weg dat de erfenis van de Nederlandse paus krachtig en lang doorwerkte. Dat is iets wat wij nu – 500 jaar later - pas echt zien.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door donaties van luisteraars via de site Vriend van de Show. Sponsoring of adverteren is ook mogelijk. Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl en we nemen contact met u op!***Hieronder nog meer informatie. Op Apple kun je soms niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier***Verder lezenTwan Geurts – De Nederlandse Paus Adrianus van Utrecht 1459-1523 (Balans, 2017)Website Adrianusjaar 2022***Verder kijkenDe Hervormers (2017) - deel 1: Luther - Theatergroep AluinDe Hervormers (2017) - deel 2: Paus Adrianus - Theatergroep AluinDe Hervormers (2017) - deel 3: Erasmus - Theatergroep Aluin***Verder luisteren239 - 2022: het jaar van Oranje200 - De Heerser: Machiavelli's lessen zijn nog altijd actueel71 - Caroline de Gruyter: 'Brexit maakt Europa sterker' - De EU als het Habsburgse Rijk van onze tijd49- De koningen van Hispanje die wij altijd hebben geëerd***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:44:39 – Deel 201:26:48 – EindeZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Rutte IV is een investeringskabinet. Maar hoe dan? En wie betaalt dit?Nu de inkt droog is en het CPB de doorrekening van het coalitieakkoord af heeft, kijken Jaap Jansen en PG Kroeger met Wimar Bolhuis naar de cijfers, de kosten en baten, dekking en ambities van Rutte IV.Wimar Bolhuis is chief economist bij economisch adviesbureau Ecorys, docent aan de Universiteit Leiden en hij werkte onder meer bij de SER en was politiek assistent van Jetta Klijnsma, staatssecretaris van Sociale Zaken (PvdA) in het kabinet Rutte II. Hij promoveerde op de verschillen tussen de ambities van verkiezingsprogramma’s en wat er uiteindelijk van terechtkomt in regeerakkoorden.Wie de harde data over uitgaven en inkomsten serieus neemt ziet dat de nieuwe coalitie bij de uitgaven zelfs de meest ambitieuze van de vier partners nog ver voorbijstreeft in de expansie van collectieve bestedingen. Rutte IV lijkt hiermee een soort ‘tweede kabinet-Den Uyl’. Tegelijkertijd doet het denken aan hoe de Europese Unie via extra fondsen voor de bestrijding van de coronacrisis en het herstel daarna de economie impulsen wil geven en hervormingen aanjagen. Precies waar in het vorige kabinet premier Mark Rutte en minister Wopke Hoekstra zo op de rem stonden.Bij de forse uitbreiding van uitgaven en investeringen via fondsen noteert Bolhuis een opmerkelijk feit. In de stukken is gemeld, dat de bovengrenzen die in het Verdrag van Maastricht juist door Nederland en Duitsland werden opgelegd als wenselijke limiet voor tekorten en staatsschulden nu door het kabinet als bodem daarvan worden opgevoerd. Rutte IV zet ‘Maastricht’ op zijn kop. 60% van het bbp als schuldplafond wordt nu nastrevenswaardig. Daarmee schept het kabinet voor de komende tien jaar in de begroting zo’n €120 miljard extra ruimte. En dat terwijl aan de lastenkant vrijwel niets gebeurt - een schril contrast. Hier hebben VVD en CDA hun traditionele lijn vast weten te houden.Achilleshiel van het geheel is volgens Bolhuis de vraag wie de plannen feitelijk mag en moet realiseren. Technisch geschoold personeel, ict’ers, leraren, verplegers en defensiemedewerkers zijn schaarser dan ooit. PG wijst daarbij op de tamelijk warrige aanpak van de beleidsterreinen die dit probleem moeten oplossen. Een kolossale denkfout.De opwinding over een staatsschuld van 92% in 2060 relativeert Bolhuis nogal. Dat cijfer lijkt vooral bedoeld als waarschuwing voor keuzes over de lange termijn en voor plannen in de Kamer om op alle mogelijke dossiers meer en hoger te willen eisen. Een ding is helder: de beide Kamers zullen met het kabinet diepgaand moeten kijken naar de langetermijnstrategie en het bestuur en beheer van de grote nieuwe fondsen. Een mooie opdracht voor een écht nieuwe bestuurscultuur.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door donaties van luisteraars via de site Vriend van de Show. Sponsoring of adverteren is ook mogelijk. Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl en we nemen contact met u op!***Hieronder nog meer informatie. Op Apple kun je soms niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier***Verder lezenWimar Bolhuis - Rutte IV: het kabinet dat bij elkaar gekocht werd (ESB, 14 januari 2022)Wimar Bolhuis ea - Rutte IV dreigt miljarden te verspillen (NRC, 9 januari 2022)Website Wimar BolhuisCoalitieakkoord 'Omzien naar elkaar, vooruitkijken naar de toekomst' (15 december 2021)Startnota kabinet-Rutte IV (10 januari 2022)Analyse economische en budgettaire effecten van het coalitieakkoord (CPB, 11 januari 2022)Techniekpact monitor: ontwikkeling arbeidsvraagKlimaatbeleid: arbeidsmarkt en scholing***Verder luisteren07 - Wimar Bolhuis over leugentjes in verkiezingsprogramma's (naar aanleiding van zijn proefschrift, 2018)172 - Hogere overheidsuitgaven, lastenverzwaring bedrijven: opmerkelijke eensgezindheid bij verkiezingen 2021 (2 maart 2021)Randy Martens, Wimar Bolhuis en Wouter Welling - Studio Tegengif216 - Crisis op komst: Nederlandse economie loopt vast door tekort aan technisch geschoolde arbeidskrachten***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:38:58 – Deel 201:26:47 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Elk half jaar portretteert Betrouwbare Bronnen het land dat voorzitter wordt van de EU-ministerraden. Waar staat het voor? Wat zijn de plannen, ambities, pijnpunten en dromen? Waar liggen heikele obstakels, waar komen kansen, nieuwe ideeën, nieuw perspectief voor Europa? En wat moet je weten van dat land, zijn politiek en historie om rol en aanpak in Europa een beetje beter te begrijpen?De eerste helft van 2022 is de beurt aan Frankrijk. Aan alles in de voorbereidingen, het programma en de presentatie daarvan is te merken: onverminderd ziet La Grande Nation zich als een leidende macht in Europa en op wereldschaal. Jaap Jansen en PG Kroeger kijken daarom naar zowel de wezenlijke agenda van dit voorzitterschap voor heel de EU, als voor Frankrijk zelf én voor Nederland. Want de Franse presidentsverkiezingen in april werken onmiskenbaar door in hoe Emmanuel Macron en zijn mensen Europa willen leiden.Relance. Puissance. Appartenance.Herstel. Kracht. Saamhorigheid. Die drie kernbegrippen legt Macron als motto op tafel. Frankrijk wil Europa economisch krachtige impulsen geven. Wil Europa geopolitiek daadkrachtig maken. En hij wil de innerlijke cohesie van de Unie versterken, met boeiende accenten op de cultuur die ons Europeanen verbindt.Daarmee daagt Frankrijk het net aangetreden kabinet Rutte IV fors uit. De nieuwe bewindslieden kunnen niet eerst even 100 dagen inwerken en binnenslands wat bakens verzetten.Jaap en PG lopen voor een reeks nieuwe ministers langs hoe snel en hoe stevig zij direct op de proef gesteld gaan worden. 'Leveren zij niet' in dit EU-voorzitterschap, dan hebben ze op essentiële terreinen nu al het nakijken voor de rest van de kabinetsperiode.Minister van Financiën Sigrid Kaag zal direct moeten waarmaken dat zij actief kan meedoen met stevige hervormingen die uit de koker van Macron, premier Mario Draghi (Italië) en bondskanselier Olaf Scholz (Duitsland) komen. Minister van Defensie Kajsa Ollongren staat voor verregaande initiatieven van Macron voor Europese defensie en grote investeringen, ook in ruimtevaart en cyberwar. Minister van klimaat en energie Rob Jetten moet een rol vinden bij Macrons prioriteit nummer 1, het klimaatbeleid, waar hij zal stuiten op enthousiasme voor nieuwe Nederlandse kerncentrales. Minister van Sociale Zaken Karien van Gennip moet aan de slag bij die andere topprioriteit: het ‘sociale Europa' en Macrons plan tempo te maken met onder het Europees minimumloon.En Rutte wordt geconfronteerd met Europese visies – blijkbaar geen vies woord meer - die hij zelf ondertekende en formuleerde met de Spaanse socialistische premier Pedro Sánchez en daarna ook met Macron, die hem eraan zal houden. Wat betekent dit voor het debat met de Tweede Kamer?Het Franse voorzitterschap is dus niet alleen Europees een 'vrai défi'- een echte uitdaging - maar zeker ook voor de nieuwe ploeg bewindslieden en hun ministeries. Zij moeten meteen 100% aan de bak of ze worden achteloos opzijgeschoven.En natuurlijk onthullen Jaap en PG enkele opmerkelijke aspecten van de Franse plannen. Wat hebben 'Brexit' en Andorra met elkaar van doen? En Kuifje en Arnon Grunberg? En waarom is een belangrijk thema in de Franse ambities de aandacht voor cafés?***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door de Europese Unie en door donaties van luisteraars via de site Vriend van de Show. Sponsoring of adverteren is ook mogelijk. Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl en we nemen contact met u op!***Hieronder nog meer informatie. Op Apple kun je soms niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier***Verder lezenSamenstelling Franse regeringNon-paper Mark Rutte en Pedro Sanchez (Engels, maart 2021)Gemeenschappelijke Nederlandse verklaring van Frankrijk en Nederland (3 september 2021)Programme of the PresidencyMario Draghi and Emmanuel Macron: The EU’s fiscal rules must be reformed (FT, 23 december 2021)***Verder kijkenPrésentation de la Présidence française du Conseil de l'Union européenne (9 decembre 2021)Conférence de presse du Président Emmanuel Macron et de la Présidente Ursula von der Leyen (7 janvier 2022)***Verder luisteren233 - Kabinetsformatie 2021: Otto Fricke over de Europese ambities van de nieuwe Duitse regering223 - De degelijke daadkracht van Mario Draghi's Italië35 - Charles De Gaulle28 - De relatie Nederland-Frankrijk198 - De historie en de agenda van EU-voorzitter Slovenië158 - Aan zee is een land nooit klein: EU-voorzitter Portugal122 - De EU in de tweede helft van 2020: Voorzitten op z'n Duits77 - De Hollanders van de Balkan: EU-voorzitter Kroatië***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:50:48 – Deel 201:20:58 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Betrouwbare Bronnen kijkt vooruit. Wat brengen politiek, samenleving en cultuur ons in 2022? En zoals elk jaar sinds deze podcast in 20218 begon, doen Jaap Jansen en PG Kroeger dat vanuit het verleden, met de blik op de historie die juist in het komende jaar gevierd, herdacht en overdacht zal worden. Want zoals in bijna elke aflevering van Betrouwbare Bronnen blijkt: het is treffend hoezeer momenten, ontwikkelingen, mensen en gedachten uit vroeger eeuwen en culturen een stempel drukken op ons en onze tijd. Waar we inspiratie, moed en vreugde aan kunnen ontlenen, maar ook lessen.Jaap en PG staan daarom stil bij de dood, honderd jaar geleden, van een van de grootste schrijvers van de Europese letterkunde: Marcel Proust. Ongetwijfeld zal Frankrijk niet alleen zeer bezig zijn met de presidentsverkiezingen, maar ook met Proust. En wat dacht je van de viering van het menselijk vernuft dat al in 1822 zoiets verzon als wat wij nu 'de computer' noemen?Omdat veel mensen nu al vooruitkijken op het gedenken van 'het Rampjaar' 1672 en de moord op de gebroeders De Witt - en overigens ook op de moord op Fortuyn, nu 20 jaar geleden - kijken wij naar een ander sleuteljaar.Want volgens PG is 1572 van veel grotere betekenis voor wat 'onze streken, onze politieke cultuur en identiteit’ zijn geworden. En niet alleen omdat 450 jaar geleden dat propagandalied uit Oost-Friesland een hit werd: het Wilhelmus.1572 was een jaar van revolte, van massaslachtingen, 'de Bloedbruiloft' in Parijs en een zware politieke nederlaag van ‘onze’ vorst, Filips II van Spanje, direct nadat hij de grootste victorie van zijn lange bewind had gehaald aan de kust van Griekenland. De troebelen in de Nederlanden waren dan ook veel méér dan een heroïsch moment in onze vaderlandse geschiedenis. Het was een ongekende Europese crisis waarin alle grootmachten verwikkeld waren. En het was een jaar dat de stad Rotterdam eigenlijk groots zou moeten gedenken.Jaap en PG stippen nog meer aan. Dat gruwelijke moment van bureaucratische logistiek en organisatiekracht van SS-topman Reinhard Heydrich, aan de over van een meer aan de rand van Berlijn, nu 80 jaar geleden.En het jaar 1982, waarin een hele reeks nieuwe, jonge leiders aantrad in Europa, die allemaal geschiedenis zouden schrijven. Met in Nederland Ruud Lubbers.Betrouwbare Bronnen zou zichzelf niet zijn als PG tot slot niet ook nog van 2022 een groot operajaar zou weten te maken. Liefhebbers van het werk van Richard Wagner weten het: 150 jaar Bayreuth en 140 jaar Parsifal, zijn laatste en meest mysterieuze meesterwerk.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door donaties van luisteraars via de site Vriend van de Show. Sponsoring of adverteren is ook mogelijk. Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl en we nemen contact met u op!***Hieronder nog meer informatie. Op Apple kun je soms niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier***Verder kijkenParsifal Bayreuth 1998***Verder luisteren157 - 2021: het jaar van bijzondere verkiezingen, een partijcoup en een opmerkelijke dame van adel75 - 2020: het jaar van grote kunstenaars, gruwelijke uitvindingen en bevrijding van tirannie49 - De koningen van Hispanje die wij altijd hebben geëerd18 - PG blikt vooruit op herdenkingsjaar 2019***Tijdlijn00:00:00 – Deel 1: De Opstand00:54:51 – Deel 2: 1942, 1982 en nog veel meer01:28:08 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Na negen maanden kabinetsformatie kwamen VVD, D66, CDA en ChristenUnie tot een coalitieakkoord. De informateurs presenteerden hun eindverslag en de Tweede Kamer ging erover in debat. Zelden in de parlementaire geschiedenis waste een informateur zijn opdrachtgever - de Kamer zelf - zo ongezouten de oren als Johan Remkes deed.In het formatiedebat bleek opnieuw wat de eerdere informateurs Herman Tjeenk Willink en Mariëtte Hamer al als hun grote zorg op tafel legden in Betrouwbare Bronnen: het is vooral de Kamer zelf die een nieuwe bestuurscultuur in de weg lijkt te staan. Kamerleden zien de eigen rol en taak niet scherp.De inhoud van het coalitieakkoord bleef zo wel erg buiten beeld in het Kamerdebat. Daarom analyseren Jaap Jansen en PG Kroeger enkele opvallende aspecten ervan.Bij klimaat en energie lijkt het Nederlandse akkoord in veel opzichten op het Duitse regeerakkoord. Ook lezen Jaap en PG in het coalitieakkoord onmiskenbaar het handschrift van de informateurs Hamer en Tjeenk Willink. Hamers adviezen en akkoorden over arbeidsmarkt, pensioenen, jongerenvraagstukken, economie, sociale zekerheid en energie en klimaat vormen het fundament van beleid. Tjeenk Willinks analyses over beleidsvorming en vooral ook over een betere uitvoering doortrekken heel het akkoord.En daarmee krijgt met name Pieter Omtzigt op ongeveer elk door hem naar voren gebracht punt zijn zin. Zelfs een 'algoritmewaakhond' wordt afgericht, en ook de door Omtzigt aanbevolen 'Tax Payers Advocate'. Hiermee gaat het akkoord meteen concreet in op de aanbevelingen van de Venetiëcommissie, zoals die in Betrouwbare Bronnen uiteengezet werden door rapporteur Richard Barrett.Voor de fijnproevers bevat het coalitieakkoord sowieso nog een hoop verrassingen. Zo wordt het 'Wopkefonds' drastisch omgebouwd en uitgebreid. Het lijkt dat de onderhandelaars heel scherp luisterden naar de ervaringen en aanbevelingen in deze podcast door Joeri van den Steenhoven. De afspraken over Europa en de geopolitieke thema's zijn dan weer opvallend ouderwets en tonen weinig samenhang. Waarom vroeg trouwens niet één fractie naar de betekenis en inhoud van de 'Europawet' die in het akkoord is opgenomen?De discussie over de uitgaven en besparingen in de zorg toont dat de Kamer nog wel enige rekenles kan gebruiken. Daar is ook nog tijd voor, want in het akkoord is bijna achteloos een grote staatkundige vernieuwing opgenomen. De nieuwe bewindslieden à la de Europese Commissie aan het parlement 'hoofdlijnenbrieven' en 'uitvoeringsbrieven' sturen waarover dan in debat gegaan kan worden. In het voorjaar worden de uitkomsten daarvan in een soort hoofdlijnen van beleid op de grote onderwerpen neergelegd. Dat heeft vergaande consequenties die Jaap en PG nu alvast schetsen. De 'radicale ideeën' over een nieuwe bestuurscultuur waarnaar Mark Rutte op zoek was, blijken hier ineens gepresenteerd te zijn - vanuit Europa.Hoeveel steun het aantredende kabinet uiteindelijk uit ‘het brede midden’ gaat krijgen, moet nog blijken. In elk geval lijken nu al veel onderdelen van het coalitieakkoord te voldoen aan de vijftien punten uit het PvdA/GroenLinks-oppositieakkoord. En wie in de coalitie fractievoorzitter wordt, minister of staatssecretaris, zal in januari blijken. In het debat over het akkoord viel op dat CDA-leider Wopke Hoekstra – opnieuw – veel sprak over Justitie-onderwerpen. Zou hij naar dat ministerie gaan? En D66-leider Sigrid Kaag leek zich al helemaal te oriënteren op een rol als fractievoorzitter. Zullen we in het nieuwe jaar Rob Jetten dan terugzien als de nieuwe minister van Klimaat & Energie?***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door donaties van luisteraars via de site Vriend van de Show. Sponsoring of adverteren is ook mogelijk. Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl en we nemen contact met u op!***Hieronder nog meer informatie. Op Apple kun je soms niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier***Verder lezenHet coalitieakkoord (Rutte IV, december 2021)Progressief oppositieakkoord PvdA en GroenLinks***Verder luisteren237 - Kabinetsformatie 2021: do's en don'ts voor nieuwe bewindslieden234 - Kabinetsformatie 2021: Nieuw elan met nieuwe ministeries en nieuwe ministers233 - Kabinetsformatie 2021: Otto Fricke over de Europese ambities van de nieuwe Duitse regering232 – Kabinetsformatie 2021: Kan de Kamer haar rol wel aan? En wat te doen met antidemocratische partijen?224 - Kabinetsformatie 2021: Het ongeduld van Mariëtte Hamer219 - Kabinetsformatie 2021: Een beknopt coalitieakkoord met meer ruimte voor de Kamer als spannend experiment217 - Kabinetsformatie 2021: Wordt Rutte IV het tweede kabinet-Den Uyl?210 - Kabinetsformatie 2021: Herman Tjeenk Willink over het verval van de democratische rechtsorde209 - Kabinetsformatie 2021: De VVD nerveus, het CDA labiel en Hamer houdt stug vol193 - Kabinetsformatie 2021: Mark Rutte en de slijtage van zijn leiderschap192 - Kabinetsformatie 2021: Het gaat over hun toekomst: jongeren voor het eerst aan tafel in de formatie191 - Kabinetsformatie 2021: Hoe krijgen we de balans terug in de trias politica? De Kamer kan zelf al heel veel doen!187 - Kabinetsformatie 2021: De klaagzang van het kabinet en de Kamer184 - Kabinetsformatie 2021: Brieven aan de informateur - geslaagde en minder geslaagde lobby's182 - Kabinetsformatie 2021: De verrassend vertrouwde werkwijze van Herman Tjeenk Willink180 - Kabinetsformatie 2021: Hoe Mark Rutte de eenzaamste man van het Binnenhof werd179 - Kabinetsformatie 2021: Verkenners die schielijk van het toneel verdwenen, een politieke sluipmoord en de 'gouden standaard' van wijs en effectief formeren177 - Kabinetsformatie 2021: Formeren is faseren, dus het begint met verkennen222 - Na de kindertoeslagaffaire. Hoe Nederland rechtsstaat en democratie kan verbeteren. Gesprek met Richard Barrett van de Venetië Commissie162 - Pieter Omtzigt over macht en tegenmacht137 – Joeri van den Steenhoven: maak het Groeifonds slimmer, beter en doeltreffender***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:42:52 – Deel 201:23:47 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Met het coalitieakkoord is de kabinetsformatie bijna voltooid. De aandacht verschuift nu al naar speculaties en geruchten over 'de poppetjes'. Wat moet je doen als je een uitnodiging ontvangt om bij formateur Mark Rutte te verschijnen?Jaap Jansen en PG Kroeger duiken in de historie en wetmatigheden van het ministerschap en al die onverwachte en vaak vergeten dingen waar een nieuwe bewindspersoon scherp op moet letten.Als een partijleider iemand polst, waarom doet-ie dat? Weet de kandidaat wel wat de échte reden is voor zo'n eervol verzoek? Ruud Lubbers liet in 1977 bewust een aantal posten aan zich voorbijgaan en dat bleek later een zeer doordachte stap in zijn uiteindelijk uitzonderlijke loopbaan.Zo zien Jaap en PG allerlei patronen rond het aantreden en selecteren van ministers. Daarbij is een tijdens deze kabinetsformatie opgesteld document van buitengewone betekenis. Minister Kajsa Ollongren heeft een toets voor 'self-assessment' opgesteld die iedereen die bij de formateur van een nieuw kabinet op bezoek mag zichzelf zou moeten afnemen. De criteria, normen en waarschuwingen daarin zijn opmerkelijk. De lijst is het gevolg van een zeer kritische toetsing door GRECO, de integriteitswaakhond van de Raad van Europa.Uit dat document blijkt dat pijnlijke situaties als die rond LPF-staatssecretaris Philomena Bijlhout, allerlei andere cv-perikelen en schimmig gedoe rond de financiële omstandigheden van bewindslieden hebben genoopt tot het trekken van lessen voor de ploeg die nu moet aantreden. Zelfs het sociale media verleden van kandidaten is nu onderdeel van de screening. Wie gevraagd wordt moet voor zichzelf een aantal dingen goed op een rijtje hebben. Zo vertellen Jaap en PG hoe bij vorige kabinetten al in de allereerste samenkomst cruciale beslissingen werden genomen die niet iedereen meteen doorhad. Ook het besef hoe een ministerie werkt is voor een aankomend minister van levensbelang. Het kan in de eerste dagen al helemaal fout gaan, zo bleek bij VVD’er Annette Nijs op Onderwijs.Zo zijn er nog veel meer lessen te trekken voor een slagvaardige start en ter vermijding van klassieke blunders. Je kunt maar beter weten wie in het nieuwe kabinet je bondgenoten zijn en wie de grootste risicofactoren. Want zoals D66-minister Els Borst door haar PvdA-collega Ad Melkert gepiepeld werd, dat wil niemand.Ook is het verstandig te weten hoe Financiën écht denkt over jouw departement en de kwaliteit van wat de ambtenaren daar leveren. Een nieuwe minister doet er bovendien goed aan die ambtelijke ondersteuning meteen bij aantreden te laten merken wie de baas is.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door door donaties van luisteraars via de site Vriend van de Show. Sponsoring of adverteren is ook mogelijk. Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl en we nemen contact met u op!***Hieronder nog meer informatie. Op Apple kun je soms niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier***Verder lezenHet officiële Handboek voor bewindspersonen (het ‘blauwe boek’) met het self-assessment integriteitJo Ritzen – De minister, een handboek (Uitgeverij Bert Bakker, 1998)Gerald Kaufman – How to be a Minister (Faber & Faber, 1980, 1997)Mark Frequin – Ja minister, nee minister (SDU, 2006)Nele Beyens – Els Borst, medicus in de politiek (Wereldbibliotheek, 2021)GRECO website***Verder kijkenDe Jonge in de war over functie Blok (RTL Nieuws, 10 december 2021)Yes, Minister: A phonecall from the prime ministerKeek op de Week (VPRO, 1989)De Wandeling met Piet de Jong (KRO, 20212)***Verder luisteren234 - Kabinetsformatie 2021: Nieuw elan met nieuwe ministeries en nieuwe ministers233 - Kabinetsformatie 2021: Otto Fricke over de Europese ambities van de nieuwe Duitse regering232 – Kabinetsformatie 2021: Kan de Kamer haar rol wel aan? En wat te doen met antidemocratische partijen?224 - Kabinetsformatie 2021: Het ongeduld van Mariëtte Hamer219 - Kabinetsformatie 2021: Een beknopt coalitieakkoord met meer ruimte voor de Kamer als spannend experiment217 - Kabinetsformatie 2021: Wordt Rutte IV het tweede kabinet-Den Uyl?210 - Kabinetsformatie 2021: Herman Tjeenk Willink over het verval van de democratische rechtsorde209 - Kabinetsformatie 2021: De VVD nerveus, het CDA labiel en Hamer houdt stug vol193 - Kabinetsformatie 2021: Mark Rutte en de slijtage van zijn leiderschap192 - Kabinetsformatie 2021: Het gaat over hun toekomst: jongeren voor het eerst aan tafel in de formatie191 - Kabinetsformatie 2021: Hoe krijgen we de balans terug in de trias politica? De Kamer kan zelf al heel veel doen!187 - Kabinetsformatie 2021: De klaagzang van het kabinet en de Kamer184 - Kabinetsformatie 2021: Brieven aan de informateur - geslaagde en minder geslaagde lobby's182 - Kabinetsformatie 2021: De verrassend vertrouwde werkwijze van Herman Tjeenk Willink180 - Kabinetsformatie 2021: Hoe Mark Rutte de eenzaamste man van het Binnenhof werd179 - Kabinetsformatie 2021: Verkenners die schielijk van het toneel verdwenen, een politieke sluipmoord en de 'gouden standaard' van wijs en effectief formeren177 - Kabinetsformatie 2021: Formeren is faseren, dus het begint met verkennen***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:50:50 – Deel 201:30:57 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Tien jaar geleden, in december 2011, overleed een van de meest opmerkelijke Europeanen. Hij lijkt wat vergeten terwijl zijn invloed en zijn betekenis groot zijn. In deze Betrouwbare Bronnen: Václav Havel, de dissident die president werd.Zijn levensverhaal heeft bijna sprookjesachtige kwaliteiten en bevat veel van de absurditeiten waar hij als schrijver en dichter zélf tuk op was. Hável, geboren in 1936, groeide op in een intellectuele ondernemersfamilie in 'het Gouden Praag', al 1000 jaar een van de mooiste en meest boeiende keizersteden en culturele brandpunten van Europa. Maar in zijn jeugd werden de mensen er geknecht, vervolgd en door tirannen geregeerd. Zelf mocht hij niet studeren omdat hij uit ‘fout bourgeoismilieu’ kwam. Door zelfstudie en wilskracht groeide hij tot artistiek leider in de theaterwereld en succesvol toneeldichter en essayist.De repressie in het Tsjechoslowakije van na de Sovjetinvasie (1968) maakte hem een paria in eigen land. PG Kroeger vertelt in gesprek met Jaap Jansen over de vaak ironische en daardoor Hável inspirerende kanten van de vervolging die hem trof. De burgers van Praag vergaten hem nimmer. Toen de Muur viel riepen de Tsjechen massaal 'Havel na Hrad!': 'Havel naar de Burcht!' Zo werd hij in het oude Habsburgse keizerlijk slot de president van de nieuwe democratie.De wereldpolitiek had ineens een popster van een wel heel eigen soort. Hável werd een gevierd spreker op alle podia die ertoe doen, van Salzburg tot Washington DC. In eigen land ging het minder, daar kon hij het nationalistisch separatisme niet afremmen. Zijn politiek leven is ook in dit opzicht leerzaam voor het Europa van vandaag.Hável blijft verrassen. PG vertelt over de politieke beslissingen die hij als president belangrijk vond. Zowel geopolitiek als moreel bleek dan zijn scherpe analytische blik. “In de waarheid leven”, was zijn doel, wat hem voor velen tot icoon en rolmodel maakte. Dat liet Barack Obama blijken in zijn memoires, maar ook de nieuwe Duitse vicepremier Robert Habeck en het Europees Parlement, dat een gebouw naar hem vernoemde. In zijn eigen woorden in een brief vanuit de gevangenis aan zijn vrouw Olga: "We deden simpel dingen waarvan we voelden dat we ze moesten doen en het ons fatsoenlijk voorkwam om ze te doen. Niks meer of minder."***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door de Europese Unie en door donaties van luisteraars via de site Vriend van de Show. Sponsoring of adverteren is ook mogelijk. Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl en we nemen contact met u op!***Hieronder nog meer informatie. Op Apple kun je soms niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier***Verder lezenVáclav Havel Library***Verder kijkenVaclav Havel under constant surveilance by communist policePresident Havel Speech - US Congress in 1990Havel (film) 2020Frank Zappa in Prague***Verder luisteren70 - 'Voorzitter, het is Kafka!' - PG Kroeger over leven en werk van Franz Kafka150 - De memoires van Barack Obama***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:41:20 – Deel 201:23:56 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

In 1991 – nu 30 jaar geleden was het plotseling voorbij met de supermacht die het Westen sinds de Tweede Wereldoorlog in de ban hield. Op 25 december werd de vlag van de Sovjet-Unie voor het laatst gestreken boven de reusachtige koepel van het Kremlin.Jaap Jansen en PG Kroeger nemen je mee naar het Moskou van die laatste weken van dat jaar en we komen ook nog in Madrid, Beijing, een buitenhuisje in Frankrijk, een datsja in Belevezha (Oekraïne) en tot slot in Barcelona.Op die plekken werd het eindspel gespeeld waarin Boris Jeltsin wraak nam op de vernederingen die Michael Gorbatsjov hem had aangedaan. Jeltsin liet zijn eigen republiek Rusland ontstaan om als nieuwe wereldmacht op de kaart te zetten. De net van een coup geredde Sovjetleider ging ondertussen onversaagd door en deed net of er niets aan de hand was.Maar in gesprekken met zijn vriend François Mitterrand - tussen diens kippen en geiten in Latche - en met zijn kameraad Felipe González en koning Juan Carlos klaagde hij zijn nood. Hij smeekte alle andere wereldleiders om hulp en vooral geld om zijn nobele plannen voor hervorming en Glasnost te redden. De vlijmscherpe Amerikaanse minister James Baker zei het zo: "Hij is een drenkeling.”In het diepste geheim zorgde Jeltsin voor voldongen feiten. Hij liet de Sovjet-Unie verdampen door een vernuftige politieke zet. Die had direct opvallende steun van de oude heerser in China, Deng Xiaoping! Want die zag scherp hoe nuttig dit voor zijn succes kon zijn.President George HW Bush stuurde daarop zijn rechterhand Baker naar Moskou om bij dat fatale eindspel er zelf bovenop te zitten. Zijn gesprekken met Jeltsin en Gorbatsjov moesten ervoor zorgen dat deze implosie van een wereldmacht niet tot ellende zou leiden. Want wat zou er bijvoorbeeld gebeuren met dat koffertje met de lanceercodes van de Sovjetkernmacht?Gorbatsjov restte weinig meer dan zijn laden op te ruimen en zijn spulletjes van kantoor in het Kremlin mee te nemen. PG vertelt over die tragikomische laatste dagen, maar ook over de paniek van Raïsa Gorbatsjova en haar brieven, die lege kast achter het bureau van haar man, de topgeheime stukken van Stalin die nog in mapjes zaten en Jeltsin die de fles vast opende.25 december 1991 werd zo een sleutelmoment in de wereldgeschiedenis, of zoals Baker die dagen schreef in zijn strategiememo voor Bush: "Dit is uiteindelijk de echte ineenstorting van het Sovjetrijk. Maar niemand weet waardoor het wordt vervangen. We worden geconfronteerd met grote kansen en even groot gevaar."***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door de Europese Unie en door donaties van luisteraars via de site Vriend van de Show. Sponsoring of adverteren is ook mogelijk. Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl en we nemen contact met u op!***Hieronder nog meer informatie. Op Apple kun je soms niet alles lezen. De complete tekst en verwijzingen vind je altijd hier***Verder lezenWilliam Taubman – Gorbatsjov, de man en zijn tijdperk***Verder kijkenGorbachev Resigns: December 25, 1991***Verder luisteren211 - De ondergang van de Sovjet-Unie: de Coup tegen Gorbatsjov197 - De ondergang van de Sovjet-Unie: Boris Jeltsin, een tragische held188 - De ondergang van de Sovjet-Unie: 1991, het jaar waarin Gorbatsjov in de afgrond staart en Poetin gemeenteambtenaar wordt163 - De ondergang van de Sovjet-Unie: hoe een wereldmacht verdampte93 - Hoe Gorbatsjov en het Sovjet-imperium ten onder gingen***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:40:48 – Deel 201:24:35 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Komt het er nu eindelijk, een nieuw kabinet met ‘nieuw elan’ (volgens Mark Rutte), ‘nieuw leiderschap’ (volgens Sigrid Kaag) en ‘nieuwe gezichten’ (volgens Wopke Hoekstra)? De berichten zijn verwarrend en maken argwanend. Is de kabinetsformatie op een oor na gevild, zoals het FD meldt? Of zit het muurvast en staan de nieuwe ministers voorlopig nog niet op het bordes, zoals het AD eerder deze week schreef? En wat bedoelen Rutte, Kaag en Hoekstra met nieuw elan, nieuw leiderschap en nieuwe gezichten ook nieuwe ministeries met nieuwe ministers?Jaap Jansen en PG Kroeger analyseren de actuele situatie vanuit de historie, met de blik op Europa en bijgelicht door de ervaringen uit de nu afgeronde Duitse formatie. Hoe leerzaam is wat daar wel lukte en hier nog niet? Was een beetje oude bestuurscultuur daar nu juist niet het geheim? En is de aanzet tot een opzet voor een regeerakkoord van Sophie Hermans en Rob Jetten en het VVD/CDA-stuk wat Gert Jan Segers in de trein achterliet inmiddels niet pijnlijk achterhaald door de harde realiteit?Uit die stukken bleek dat gedacht wordt aan een aantal nieuwe ministersposten en ook Rutte speculeerde al op misschien wel 30 bewindslieden, veel meer dus dan in de 24 waarmee Rutte III van start ging.Jaap en PG duiken in de geschiedenis van nieuwe ministeries: momenten, motieven en mensen. Interessante verhalen, want er zijn grote en leerzame verschillen. Niet elk nieuw departement werd zo'n succesvol blijvertje als 'Maatschappelijk Werk' van Marga Klompé en niet elk nieuw ministerie bleek zo'n lege doos als 'Bestuurlijke Vernieuwing' van Thom de Graaf.Het probeersel van Rutte III met 'ministers 'van' en ministers 'voor' was niet echt een succes, terwijl in Duitland nu veelbelovende thematische ministeries worden opgetuigd. In Duitsland bijvoorbeeld een departement voor ‘bouwen’ en dus niet voor 'wonen' of het ouderwetser klinkende 'volkshuisvesting'. Ook de koppeling van het Berlijnse mobiliteitsministerie aan het grote thema 'digitalisering' als nieuwe essentie van infrastructuur kan leerzaam zijn.Zeker zo nuttig is te overwegen de lege huls van 'vicepremier' te vervangen door een oud plan van 40 jaar geleden en een geslaagde innovatie van Jean-Claude Juncker in Brussel. Hier blijken de liberale nestor Henk Vonhoff en de Luxemburgse bonhomme toekomstgerichter te zijn geweest dan de Haagse partijen tot nu toe. Door onder de premier een vijftal 'coördinerende ministers' neer te zetten op hoofdlijnen van beleid die met groepjes bewindslieden de strategische doelen dichterbij brengen, zouden in Rutte IV nieuw elan én nieuwe gezichten en zélfs nieuw leiderschap tot wasdom kunnen komen!***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door donaties van luisteraars via de site Vriend van de Show. Sponsoring of adverteren is ook mogelijk. Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl en we nemen contact met u op!***Hieronder nog meer informatie. Op Apple kun je soms niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier***Verder lezenAanzet tot een opzet voor een regeerakkoord door VVD en D66Formatiedocument VVD & CDA, versie 26-09-2021Brief secretarissen-generaal (april 2021)Commissie Hoofdstructuur Rijksdienst (Vonhoff, 1981)Rapport Staatscommissie Parlementair Stelsel (Remkes)***Verder luisteren233 - Kabinetsformatie 2021: Otto Fricke over de Europese ambities van de nieuwe Duitse regering232 – Kabinetsformatie 2021: Kan de Kamer haar rol wel aan? En wat te doen met antidemocratische partijen?224 - Kabinetsformatie 2021: Het ongeduld van Mariëtte Hamer219 - Kabinetsformatie 2021: Een beknopt coalitieakkoord met meer ruimte voor de Kamer als spannend experiment217 - Kabinetsformatie 2021: Wordt Rutte IV het tweede kabinet-Den Uyl?210 - Kabinetsformatie 2021: Herman Tjeenk Willink over het verval van de democratische rechtsorde209 - Kabinetsformatie 2021: De VVD nerveus, het CDA labiel en Hamer houdt stug vol193 - Kabinetsformatie 2021: Mark Rutte en de slijtage van zijn leiderschap192 - Kabinetsformatie 2021: Het gaat over hun toekomst: jongeren voor het eerst aan tafel in de formatie191 - Kabinetsformatie 2021: Hoe krijgen we de balans terug in de trias politica? De Kamer kan zelf al heel veel doen!187 - Kabinetsformatie 2021: De klaagzang van het kabinet en de Kamer184 - Kabinetsformatie 2021: Brieven aan de informateur - geslaagde en minder geslaagde lobby's182 - Kabinetsformatie 2021: De verrassend vertrouwde werkwijze van Herman Tjeenk Willink180 - Kabinetsformatie 2021: Hoe Mark Rutte de eenzaamste man van het Binnenhof werd179 - Kabinetsformatie 2021: Verkenners die schielijk van het toneel verdwenen, een politieke sluipmoord en de 'gouden standaard' van wijs en effectief formeren177 - Kabinetsformatie 2021: Formeren is faseren, dus het begint met verkennen***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:39:40 – Deel 201:14:07 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Voor het eerst in de geschiedenis krijgt de Bondsrepubliek een coalitie van sociaaldemocraten, groenen en liberalen. De ‘stoplichtcoalitie’: rood, geel en groen. Voor deze politieke primeur hadden de partijen nauwelijks twee maanden nodig. Het leverde een gedegen, 177 bladzijden dik coalitieakkoord op. De inhoud daarvan en de aanpak van de formatie kunnen voor Nederland leerzaam zijn. Betrouwbare Bronnen praat met een van architecten van dit 'Koalitionsvertrag', Bondsdaglid en financieel specialist van de FDP Otto Fricke.De liberaal zat in de onderhandelingen op een sleutelpositie. Hij moest vanuit de FDP de werkgroep rond de begroting sturen zodat zijn partijleider Christian Lindner een vliegende start kan maken als minister van Financiën. Bovendien deed hij de onderhandelingen over het brede thema Cultuur en Media.Aan Jaap Jansen en PG Kroeger vertelt hij hoe ze in Berlijn in relatief korte tijd tot gedegen conclusies en compromissen wist te komen. De eerste week na de verkiezingen bleek cruciaal. Toen besloten ze welke combinatie zou gaan onderhandelen. En kort daarna kwamen ze al met een program van uitgangspunten. In vijf weken schreven ze vervolgens het akkoord.Of het met deze nieuwe coalitie echt zal gaan lukken? Fricke is prudent. Hij laat merken dat de FDP vanwege eerdere coalities met de SPD onder Willy Brandt en Helmut Schmidt wel weet hoe zij met de nieuwe bondskanselier Olaf Scholz om moeten gaan. En hij vertrouwt op diens Merkel-achtige stijl. Over de Groenen is hij duidelijk sceptischer en gereserveerder, ook omdat die partij een mooie uitslag maakte maar deze als een nederlaag beleeft. En of hun kandidaten goede ministers zullen blijken is voor de liberalen nog maar de vraag.Belangrijk voor de formatie in Nederland is wat deze coalitie in Europa van plan is. Fricke benadrukt de noodzaak van een federaal Europa met een nieuw verdrag. ‘Heel belangrijk’ noemt hij wat Nederland zal willen met de financiële ontwikkeling van de eurozone. Zal ook ons land net als Duitsland open staan voor nieuwe initiatieven?Ook ten aanzien van klimaat en energie kan het tussen de buurlanden nog best ingewikkeld worden, erkent Fricke. Want Duitsland kiest voor meer gas en tegen kernenergie, terwijl Nederland van gas af gaat en over nucleaire energie juist weer nadenkt. Bovendien valt het coalitieverdrag ons land hard aan als lidstaat die agressieve belastingontwijking mogelijk maakt.Europa staat volgens Duitsland voor ingrijpende beslissingen. Niet alleen zijn Rusland en China autoritaire systeemrivalen, ook is Berlijn zeer bezorgd dat Joe Biden een 'one term president' kan blijken. Fricke dringt dan ook aan op daadkracht. Hij haalt Goethe aan, die schreef: “Wie niet voorwaarts gaat, valt terug.”***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door de Europese Unie en door donaties van luisteraars via de site Vriend van de Show. Sponsoring of adverteren is ook mogelijk. Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl en we nemen contact met u op!***Hieronder nog meer informatie. Op Apple kun je soms niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier***Verder lezenMehr Fortschritt wagen Bündnis für Freiheit, Gerechtigkeit und Nachhaltigkeit (Berlijn, 2021)Duitse Bondsdagverkiezingen 2021***Verder luisteren205 – Bondsdagverkiezingen 2021: invloedrijke liberaal Otto Fricke blikt vooruit223 - De degelijke daadkracht van Mario Draghi's Italië196 - Kabinetsformatie 2021: Nederland wacht op een kabinet, maar Europa en de wereld wachten niet op Nederland***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:55:09 – Deel 201:42:29 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Sinds 2012 heeft de Tweede Kamer het heft in handen in de kabinetsformatie. Waarom verloopt die in 2021 zo stroef? Kan de Kamer een nieuwe bestuurscultuur realiseren? En hoe moet de Kamer omgaan met partijen die een gevaar zijn voor de democratie?Jaap Jansen en PG Kroeger gaan te rade bij een groot kenner van de parlementaire geschiedenis en de politieke praktijk: Joop van den Berg, oud-hoogleraar in Leiden en Maastricht en voormalig fractievoorzitter van de PvdA in de Eerste Kamer.Van den Berg windt er geen doekjes om. Hij wijst de Kamer erop dat zij veel bestuurlijke problemen die nu aan de orde zijn mede - en soms welbewust - heeft veroorzaakt. Daarbij geeft hij ook uit eigen ervaring allerlei praktische tips. Zo doet hij suggesties hoe de Kamer daadkrachtig en doeltreffend kan omgaan met antidemocraten in eigen gelederen. "Het is niet de taak van de voorzitter de levendigheid van discussies voor het tv-publiek te bewaken, een parlement is geen talkshow."Van den Berg raadt de Kamer indringend aan, zich veel meer bewust te zijn van de eigen taak binnen de trias politica. Ze heeft daarvoor ook serieuze machtsmiddelen die vaak niet gebruikt worden. Benut de Kamer die niet en laat ze debatten ontsporen, dan zijn de kwaliteit van de wetgeving, controle op de regering en het respect voor het parlement zelf in het geding.Het formeren van kabinetten 'zonder de Koning' ging volgens Van den Berg prima toen de Kamer in 2012 zelf het heft in handen nam. Maar in 2021 maakt de Kamer er een potje van. Ook hier is sprake van voortdurende verwarring over de eigen rol en over de verschillende fases in het formatieproces. Zo lieten ook de meer serieuze fracties zich in het dramatische ‘Pieter Omtzigt, functie elders’- debat op 1 april op sleeptouw nemen door PVV-leider Geert Wilders.Er zijn tenminste drie aspecten van het formeren die veel grondiger bekeken moeten worden: de ‘eerste week', direct na de verkiezingsuitslag waarin dit jaar kardinale fouten zijn gemaakt die nog steeds diep doorwerken; de selectie van verkenners en hun échte taak; en de fase die binnenkort aanbreekt: het aanzoeken van bewindslieden en het portefeuilles toedelen.Van den Berg is groot vorstander van een actieve rol van de Kamer in dialoog met aspirant-ministers – zoals het Europees Parlement dat doet met nieuwe Eurocommissarissen. Maar hij vreest dat de Kamer hiertoe de moed niet opbrengt. "Doe je het zo, dan zul je twee keer zo stevige mensen als minister naar voren moeten schuiven."Wat er ook gebeurt, de parlementaire zeden en gewoonten zijn aan vernieuwing toe. Het ‘geleuter’ over een 'nieuwe bestuurscultuur' spreekt Van den Berg niet aan. Kamerleden moeten zich weer bewust worden van de wezenstaak van het parlement en krachtig leiding gaan geven aan democratische processen en beleidsvorming.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door donaties van luisteraars via de site Vriend van de Show. Sponsoring of adverteren is ook mogelijk. Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl en we nemen contact met u op!***Hieronder nog meer informatie. Op Apple kun je soms niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier***Verder lezenB.H. van den Braak en J. Th. J van den Berg - Zeventig jaar zoeken naar het compromis, parlementaire geschiedenis van Nederland, 1946-2016Columns van beide auteursEvaluatie kabinetsformatie 2012Evaluatie kabinetsformatie 2017***Verder luisteren224 - Kabinetsformatie 2021: Het ongeduld van Mariëtte Hamer219 - Kabinetsformatie 2021: Een beknopt coalitieakkoord met meer ruimte voor de Kamer als spannend experiment217 - Kabinetsformatie 2021: Wordt Rutte IV het tweede kabinet-Den Uyl?210 - Kabinetsformatie 2021: Herman Tjeenk Willink over het verval van de democratische rechtsorde209 - Kabinetsformatie 2021: De VVD nerveus, het CDA labiel en Hamer houdt stug vol193 - Kabinetsformatie 2021: Mark Rutte en de slijtage van zijn leiderschap192 - Kabinetsformatie 2021: Het gaat over hun toekomst: jongeren voor het eerst aan tafel in de formatie191 - Kabinetsformatie 2021: Hoe krijgen we de balans terug in de trias politica? De Kamer kan zelf al heel veel doen!187 - Kabinetsformatie 2021: De klaagzang van het kabinet en de Kamer184 - Kabinetsformatie 2021: Brieven aan de informateur - geslaagde en minder geslaagde lobby's182 - Kabinetsformatie 2021: De verrassend vertrouwde werkwijze van Herman Tjeenk Willink180 - Kabinetsformatie 2021: Hoe Mark Rutte de eenzaamste man van het Binnenhof werd179 - Kabinetsformatie 2021: Verkenners die schielijk van het toneel verdwenen, een politieke sluipmoord en de 'gouden standaard' van wijs en effectief formeren177 - Kabinetsformatie 2021: Formeren is faseren, dus het begint met verkennen***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:43:16 – Deel 201:33:12 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Op alle mogelijke plekken in de wereld staat opeens historie en identiteit van landen en culturen volop in het middelpunt van de discussie. Sommige heersers en politici maakten van geschiedenis en hun visie daarop een middel in de strijd om de macht of in pogingen hun aanhangers of onderdanen stevig toe te spreken. In deze Betrouwbare Bronnen duiken Jaap Jansen en PG Kroeger in dat opmerkelijke fenomeen: hoe geschiedenis een politiek wapen wordt.Voorbeelden uit de politiek actualiteit zien we wereldwijd. In Virginia winnen de Republikeinen de regionale verkiezing nadat een jaar geleden Joe Biden die staat met afstand wist te winnen van Donald Trump. Hoe? Door een verrassend thema te agenderen: de dreiging van een 'woke' curriculum op openbare scholen. Ineens had iedereen het over 'critical race theory' al kon nauwelijks 25% van de kiezers vertellen wat dat inhoudt. Geschiedenis en identiteit stonden plots in het hart van de stembusstrijd.En PG vertelt uit eigen belevenis dat dit in Amerika allerminst iets uitzonderlijks of eigenaardigs is. Ook president Ronald Reagan was ongerust over het beeld van Amerika in de schoolboekjes – de Nederlandse schoolboekjes wel te verstaan! Zijn oude vriend uit Hollywood, Charles Wick, bezocht namens het Witte Huis onderwijsminister Wim Deetman. PG vertelt wat er toen gebeurde.In China en Rusland staat op dit moment de eigen geschiedenis in het politieke brandpunt. Zowel Xi Jinping als Poetin maken het juiste en enig acceptabele beeld van de historie van hun land en de betekenis daarvan voor de toekomst tot kern van hun beleid en daarmee tot een nieuw en krachtig wapen van repressie en propaganda. In China wordt Deng achter de gordijnen geschoven en in Rusland is tsaar Alexander III de nieuwe held.In Frankrijk herdenken ze in november altijd De Gaulle, wat nu onmiddellijk doorwerkt in de campagne voor het presidentschap. De kandidaten zetten onbeschaamd de képi van 'le Géneral' op hun eigen kruin! Herinnering en geschiedenis zijn ook hier een wapen van allure.In eigen land worden niet alleen malle filmpjes gemaakt over een Gouden Eeuw vol helden, er roeren zich ook 'zolderkamercommunisten'. En ook dan is historie een politiek wapen tegen andersdenkenden. *** Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door donaties van luisteraars via de site Vriend van de Show. Sponsoring of adverteren is ook mogelijk. Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl en we nemen contact met je op! Hieronder nog meer informatie. Op Apple kun je soms niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier*** Verder kijken Glenn Youngkin 'not afraid' to take on critical race theory in governor election (Fox Business, juli 2021)President Reagan's Remarks at a Dinner for USIA Director Charles Wick (november 1988)Le Journal (Puissance Télévision, 9 novembre 2021)Harm Beertema (PVV) over schoolboekenrapport 'linkse indoctrinatie in het onderwijs' (november 2019)***Verder luisteren220 - China's nieuwe culturele revolutie*** Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:51:15 – Deel 201:35:28 – EindeZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Gert Jan Segers lette even niet op. De trein reed door en zijn geheime leesvoer bleef liggen: een nogal progressief formatiedocument, afkomstig van VVD en CDA, eind september geschreven om te kijken waarover ze het samen eens waren en waarvan ook D66 blij zou worden.Jaap Jansen en PG Kroeger duiken in het verschijnsel van 'het politieke lek'.Is wat de ChristenUnie-aanvoerder overkwam nu echt zo uitzonderlijk, zo'n onbegrijpelijk ongelukje waarvan hij zelf twitterde dat hem dat overkwam? En wat zijn eigenlijk de consequenties van zo'n ongelukje? Waartoe leidt lekken en het laten slingeren van stukken in de politiek?PG onderscheidt drie soorten lekken. 'Het ongeluk', ‘de Klokkenluider' en ‘de strategische scoop'. Binnen die drie typen zijn allerlei gradaties van effect, hilariteit, ernst en historische en soms zelfs iconische betekenis. Zo schampte een Franse president ooit midden in de nacht in Parijs tegen een vuilniswagen; hij zat achter het stuur in de snelle bolide van een vriend. Oh la la, wat een gevolgen had dat!Lekken met een hoogst sullig karakter à la Segers komen overal voor. Zo was er die campagnestrateeg van Tony Blair die het complete handboek voor de partijcampagne in de trein verloor. En er zijn maar liefst twee VVD-Kamerleden die door een loslippige onhandigheid hun politieke carrière zagen geruïneerd. Een van hen zorgde ermee zelfs voor een klassiek Haags begrip voor een ongekende stommiteit: ‘het boekestijntje'.Lekken door klokkenluiders zijn vaak van een meer tragische aard. Hier spelen geprangde gewetens en de behoefte het publiek te waarschuwen voor gevaren en slechteriken een rol. Zo was er die jonge wetenschapper die documentatie over de oorlog in Vietnam moest analyseren. En er was die vrouw in Genève die Ruud Lubbers toch wat al te amicaal vond. De meest tragische is van Princess Diana, die de koninklijke klok luidde nadat zij - naar pas recent bleek - onder valse voorwendselen - een tikje paranoïde was geworden.In de grote en de kleine politiek is strategisch lekken befaamd en gaarne toegepast. Henry Kissinger deed het ongeremd, James Baker was er berucht om en Jack de Vries kreeg er de bijnaam 'Jack het Lek' door.De ayatollahs in Teheran wisten precies wat ze in 1986 deden toen president Ronald Reagan op de toppen van zijn aanzien was na zijn nucleaire toppen met Gorbatsjov. Eén berichtje in een lokale krant in Beiroet en een gigantisch schandaal kwam bloot te liggen. En wat dacht je van die hoge FBI-ambtenaar die een jonge journalist in een duistere parkeergarage maande: 'follow the money'? Het werd het roemloos einde van Richard Nixon.Jaap en PG vertellen ook over een lek met enorme impact uit het Kremlin. FDR's Victory Program is misschien wel het lek met de allergrootste historische gevolgen.En het oudste, strategische en tragische politieke lek? Dat kennen we uit de Bijbel: componist Georg Friedrich Händel wijdde er zijn briljante opera 'Saul' aan!***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door donaties van luisteraars via de site Vriend van de Show. Sponsoring of adverteren is ook mogelijk. Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl en we nemen contact met u op!***Hieronder nog meer informatie. Op Apple kun je soms niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier***Verder lezenFormatiedocument VVD & CDA, versie 26-09-2021***Verder kijkenSegers vergat formatiestuk in de treinBoekestijn klapt uit de schoolPresident Reagan's Address to the Nation on Iran-Contra Affair from the Oval Office, August 12, 1987Händel - Funeral March from Saul Oratorio HWV53***Verder luisteren224 - Kabinetsformatie 2021: Het ongeduld van Mariëtte Hamer219 - Kabinetsformatie 2021: Een beknopt coalitieakkoord met meer ruimte voor de Kamer als spannend experiment217 - Kabinetsformatie 2021: Wordt Rutte IV het tweede kabinet-Den Uyl?209 - Kabinetsformatie 2021: De VVD nerveus, het CDA labiel en Hamer houdt stug vol199 - Kabinetsformatie 2021: Olof van der Gaag en de snelle overgang naar duurzame energie193 - Kabinetsformatie 2021: Mark Rutte en de slijtage van zijn leiderschap192 - Kabinetsformatie 2021: Het gaat over hun toekomst: jongeren voor het eerst aan tafel in de formatie191 - Kabinetsformatie 2021: Hoe krijgen we de balans terug in de trias politica? De Kamer kan zelf al heel veel doen!187 - Kabinetsformatie 2021: De klaagzang van het kabinet en de Kamer184 - Kabinetsformatie 2021: Brieven aan de informateur - geslaagde en minder geslaagde lobby's182 - Kabinetsformatie 2021: De verrassend vertrouwde werkwijze van Herman Tjeenk Willink181 - Voor nieuwe Kamerleden en bewindslieden: lessen uit de politieke praktijk van Jet Bussemaker180 - Kabinetsformatie 2021: Hoe Mark Rutte de eenzaamste man van het Binnenhof werd179 - Kabinetsformatie 2021: Verkenners die schielijk van het toneel verdwenen, een politieke sluipmoord en de 'gouden standaard' van wijs en effectief formeren177 - Kabinetsformatie 2021: Formeren is faseren, dus het begint met verkennen***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:47:25 – Deel 201:25:28 – EindeZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Nederland en België zijn dichtbevolkte, kleine landen in Europa, buren zelfs, en toch vaak vreemden voor elkaar. We waren ooit één koninkrijk en nog veel eerder samen een cruciaal en rijk deel van het Habsburgse wereldrijk. Maar wat weten we eigenlijk nu van elkaar? Om die kenniskloof een beetje te overbruggen wil Betrouwbare Bronnen meer aandacht gaan besteden aan ‘onze zuiderburen’.In deze aflevering praten Jaap Jansen en PG Kroeger met ‘de Belgische Jesse Klaver’, tot begin 2021 fractieleider van Groen in de Belgische Kamer van Volksvertegenwoordigers: Kristof Calvo.Na een lange kabinetsformatie werd hij – tegen verwachting van velen – geen minister. Daarna besloot hij om naast zijn Kamerlidmaatschap op studiereis te gaan naar Nederland. Bij het wetenschappelijk bureau van GroenLinks verdiept hij zich in de Nederlandse politiek. Hij vraagt zich af wat België kan leren van ons en wij van de Belgen.In dit gesprek lessen, waarschuwingen, verwarring, misverstanden en plezier om elkaars eigenaardigheden.Kristof Calvo schetst hoe in België politieke partijen volstrekt anders functioneren. Voor hun werk krijgen ze heel veel overheidsgeld, waarmee ze bijna kunnen doen wat ze willen. En ook hun leiding is geheel verschillend. In Vlaanderen en Wallonië is de partijvoorzitter oppermachtig. De voorzitter bepaalt de koers en de onderhandelingen in kabinetsformaties. Ook het kiesstelsel dat uitgaat van regionale 'districten' zonder nationale lijsten draagt daaraan bij. Dit verhindert dat één lijsttrekker het gezicht wordt en versterkt zo de positie van de door de kiezer niet als zodanig gekozen chef.Met 541 dagen is België wereldkampioen formeren. Kunnen we hier ook iets van elkaar leren? Calvo was altijd fel tegen een rol van de koning in dit politieke proces, maar gezien de gebeurtenissen in Den Haag vraagt hij zich inmiddels af of die gedachte echt zo wijs is.Belgen zien Nederland volgens hem vaak als ‘gidsland’, maar het is de vraag of dat nog altijd terecht is. Want is de Nederlandse nadruk op efficiënt en technocratisch bestuur niet een beetje regentesk? En: 'politieke cultuur' dreigt een betekenisloos begrip te worden. Calvo vindt dat je, net als destijds Hans van Mierlo, ook aan structuurverandering moet denken. Zo komen er allerlei opmerkelijke fenomenen aan de orde. De pluspunten van een opkomstplicht bij verkiezingen. De plus- en minpunten van het in België gebruikelijke stapelen van functies (Calvo zelf is naast Kamerlid ook gemeenteraadslid in Mechelen) en het kiezen van burgemeesters en schepenen (wethouders).Kristof Calvo is kortom op ontdekkingsreis door een land dat hij dacht te kennen, maar nu pas leert begrijpen.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door donaties van luisteraars via de site Vriend van de Show. Sponsoring of adverteren is ook mogelijk. Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl en we nemen contact met u op!***Hieronder links om verder te lezen, te kijken en te luisteren. De complete lijst vind je hier***Verder lezenNederland en België kunnen van elkaar leren - Kristof Calvo in Samenleving en Politiek (5 november 2021)Vergezichten over vertegenwoordiging - Kristof Calvo en Simon Otjes, Montequieu Policy Paper (4 november 2021)Bouwstenen voor progressieve totaalpolitiek - Kristof Calvo (22 juni 2021)Belgian Sorrows - Anton Jäger in New Left Review (10 november 2021)***Verder kijkenCalvo vertelt op de VRT waarom hij stopt als fractievoorzitterActualiteitendebat: 'Anders kiezen: alternatieve kiesstelsels voor Nederland' (1 november 2021)***Verder luisteren226 - In het oog van de orkaan: Roel in 't Veld over wat er mis is met politiek en bestuur224 - Kabinetsformatie 2021: Het ongeduld van Mariëtte Hamer222 - Na de kindertoeslagaffaire. Hoe Nederland rechtsstaat en democratie kan verbeteren. Gesprek met Richard Barrett van de Venetië Commissie210 - Kabinetsformatie 2021: Herman Tjeenk Willink over het verval van de democratische rechtsorde161 - Hans van Mierlo, een politieke popster***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:54:27 – Deel 201:28:41 – EindeZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Wil je de Verenigde Staten begrijpen, met zijn grote innerlijke tegenstellingen in cultuur, politiek en samenleving, dan moet je de Burgeroorlog bestuderen. Dat is het uitgangspunt van deze serie in Betrouwbare Bronnen over de ‘Civil War’ tussen Noord en Zuid van 1861 tot 1865. Want of het nu 'Black Lives Matter', het omverhalen van standbeelden, de aanval op het Capitool van 6 januari, de historische betekenis van Lyndon Johnson, Martin Luther King of Barack Obama betreft, steeds komt die bloederige en dramatische periode terug in de schijnwerpers.Met Amerika-kenner Pirmin Olde Weghuis gaan Jaap Jansen en PG Kroeger in deze aflevering verder met het uitdiepen van die periode en haar betekenis voor nu, na de eerdere aflevering (Betrouwbare Bronnen 185) waarin de aanloop naar deze oorlog werd behandeld.Het ging heel anders dan beide zijden in het conflict hadden verwacht. De nieuwe president Abraham Lincoln moest in het Witte Huis ervaren dat hij geen echt leger had, nauwelijks ervaren en loyale generaals en dat die ook nog eens geen idee hadden hoe ze de rebellen van het zuiden konden bedwingen. Die rebellen hadden al deze kritische succesfactoren wel, maar economisch en politiek waren ze vanaf het begin ten dode opgeschreven.De Amerikaanse burgeroorlog was de eerste 'moderne massa oorlog' van de industriële tijd. Pirmin neemt ons mee naar iconische slagvelden, zoals het kerkje van Shiloh, de fortificaties van Vicksburg en het stationnetje Manassas. PG analyseert hoe Lincoln zich desnoods vernederde tegenover zijn generaals om maar een overwinning te kunnen boeken en hoe hij heel bijna in zijn eentje tot een strategie kwam en daar de juiste militaire aanvoerder bij vond.'Het kan best zijn dat generaal Grant drinkt, maar ik kan hem niet missen. Hij vecht!', verzuchtte Lincoln. Half november 1863 vond de president deze man en de strategie en de 279 woorden waarmee hij aan de Amerikanen de essentie van dit conflict en zijn visie daarop duidelijk kon maken. Zijn 'Gettysburg Address' ging dan ook de geschiedenis in als de meest eloquente en geserreerde speech die een president ooit hield. De wending in de burgeroorlog was gekomen.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door donaties van luisteraars via Vriend van de Show. Sponsoring of adverteren is ook mogelijk. Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl en we nemen contact met u op!***Verder kijkenCivil War, tv-serie (9 delen)American BattlefieldsGettysburg Address recited by presidents***Verder luisteren185 - De Amerikaanse burgeroorlog (1): Black Lives Matter en George Floyd, hoe de burgeroorlog op de VS nog altijd zijn stempel drukt***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:38:38 – Deel 201:18:34 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Onderzoek en ontwikkeling is van onschatbare waarde. Onschatbaar betekent volgens het Centraal Planbureau óók dat je niet goed kunt uitrekenen wat investeren in onderzoek en ontwikkeling nu eigenlijk opbrengt. Als een politieke partij in het verkiezingsprogramma daarin veel investeert, levert het geen punten op bij de doorrekening waaraan de meeste partijen zich onderwerpen. En dat geldt ook weer voor de doorrekening van de plannen die nu worden gesmeed aan de onderhandelingstafel in de kabinetsformatie.Toch stelt econoom Hugo Erken van RaboResearch dat het wél kan. Hij presenteert in deze Betrouwbare Bronnen het resultaat. Volgens Erken levert structureel extra investeren in onderzoek en ontwikkeling Nederland een half procent extra economische groei op. “Dan is onze economie halverwege het volgende decennium zo’n 85 miljard euro groter. Dat is gemiddeld bijna 8.000 euro extra welvaart per Nederlander. Een enorm effect.”Extra groei is belangrijk in een tijd waarin onze groei terugloopt doordat de bevolking ouder wordt en er te weinig jongeren bijkomen. De productiviteit moet omhoog. Dat kan door innovatie en daar heb je onderzoek en ontwikkeling voor nodig.Jaap Jansen praat met Hugo Erken en ook met Marcel Levi, voorzitter van de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek en van de Kenniscoalitie, Margrethe Jonkman, directielid van Friesland Campina en Nilüfer Gündoğan, Tweede Kamerlid van Volt.Zij vinden elkaar in de oproep aan de partijen die nu een kabinet proberen te vormen om nu echt te gaan voldoen aan de belofte die Nederland twintig jaar geleden al deed in Lissabon. Daar spraken alle EU-landen af om tenminste 3 procent van het bruto nationaal product te investeren in onderzoek en ontwikkeling. ***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door de Kenniscoalitie en door donaties van luisteraars via de site Vriend van de Show. Sponsoring of adverteren is ook mogelijk. Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl en we nemen contact met u op!***Verder lezenHugo Erken, Frank van Es en Erik-Jan van Harn - Nu en noodzaak van (publieke) kennisinvesteringen (8 november 2021)***Verder kijkenVSNU-ISO Verkiezings-Kennisontbijt, 9 maart 2021 (waaruit de fragmenten afkomstig zijn van Jan Paternotte en Coen Teulings)***Verder luisteren216 - Crisis op komst: Nederlandse economie loopt vast door tekort aan technisch geschoolde arbeidskrachten183 - Samen slimmer worden: het Leidse kennisecosysteem als aanjager van duurzame groei154 - Watergezant Henk Ovink: 'Negentig procent van alle rampen in de wereld heeft met water te maken'126 - De kracht van hoger onderwijs***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:27:17 – Deel 201:06:31 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

De ondertitel van zijn nieuwe boek over de ontwikkeling van overheid en politiek is 'In het oog van de orkaan'. Roel in 't Veld, bestuurskundige, hoogleraar, adviseur, voormalig topambtenaar en ook nog heel even staatssecretaris, beschrijft in gesprek met Jaap Jansen en PG Kroeger de ingrijpende effecten van de ontwikkeling dat partijen van ideologische en inhoudelijke 'programmeurs' zijn veranderd in politieke marketeers.In 't Veld analyseert hoe door een combinatie van perfectionisme en wantrouwen de overheid burgers is gaan overbelasten. En de burgers die van dit systeem het meest afhankelijk zijn, kunnen er het slechtst mee omgaan. Dit zie je heel schril in de kindertoeslagaffaire, maar het speelt al veel langer en op veel terreinen.Met een reeks concrete ervaringen uit zijn eigen werk schetst Roel in 't Veld hoe verregaand de gevolgen zijn en hoe dit fundamenteel aangepakt kan worden. Nadrukkelijk moet juist de wetgever zélf - Kamer en bewindslieden - hierbij heel anders te werk durven gaan. Dat raakt veel terreinen, van het organiseren van schuldhulpverlening, het slimmer benutten van kennis voor beleid tot kabinetsformaties.Daarbij is verfijnde aandacht voor hoe ministers omgaan met hun taak, hun ambtenaren en het vormen van beleid essentieel. Met een keur aan voorbeelden en verhalen laat In 't Veld zien dat die verhouding altijd spannend is en alleen goed werkt als er sprake is van een heel eigen soort intimiteit en vertrouwen.Zijn vriendschap met Pim Fortuyn brengt In 't Veld twintig jaar na diens aantreden als politicus tot interessante observaties en anekdotes. Grote eenzaamheid maakte hem tragisch, zijn kwaliteiten werden door ruzies en gedoe overschaduwd. Toch ziet In ’t Veld een belangrijke erfenis van Fortuyn: niemand die nog denkt dat Nederland wel ongeveer 'af' is.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door donaties van luisteraars via de site Vriend van de Show. Sponsoring of adverteren is ook mogelijk. Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl en we nemen contact met u op!***Verder lezenRoel in ’t Veld – Kennisdemocratie. In het oog van de orkaan (Boombestuurskunde, 2021)***Verder kijkenRoel in ’t Veld en Pim Fortuyn in tv-programma Het Zwarte Schaap (VARA, 2001-02-02)***Verder luisteren222 - Na de kindertoeslagaffaire. Hoe Nederland rechtsstaat en democratie kan verbeteren. Gesprek met Richard Barrett van de Venetië Commissie212 - Het CDA zoekt zichzelf, Richard van Zwol en Pieter Jan Dijkman wijzen de weg210 - Kabinetsformatie 2021: Herman Tjeenk Willink over het verval van de democratische rechtsorde200 - De Heerser: Machiavelli's lessen zijn nog altijd actueel162 - Pieter Omtzigt over macht en tegenmacht147 – De kindertoeslagaffaire: het ging al mis bij de wetgeving120 - Roel Bekker: Waarom bij de overheid dingen zo vaak fout gaan68 – De kindertoeslagaffaire: hoe de Belastingdienst willens en wetens duizenden ouders dupeerde – met Pieter Klein en Jan Klijnnijenhuis***Tijdlijn00:00:00 – Deel 101:12:19 – Deel 201:25:49 – Deel 3 (over Pim Fortuyn)01:43:28 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

In 2021 is de verhouding tussen China en de Verenigde Staten stroef. Maar tot vijftig jaar geleden was er helemáál geen relatie tussen de communistische Volksrepubliek en het kapitalistische Amerika. Het China van voorzitter Mao was internationaal geïsoleerd en de VS zat met de eindeloze oorlog in Vietnam. Beide kanten vonden dat er wat moest gebeuren.In het diepste geheim reisde president Richard Nixons nationale veiligheidsadviseur Henry Kissinger naar premier Zhou Enlai in Beijing. Het bezoek lag zo gevoelig, dat het hele Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken erbuiten werd gelaten. Niemand mocht het weten.Doordat de Chinezen en Amerikanen openstelden naar elkaar, veranderden de geopolitieke verhoudingen volledig, vertelt PG Kroeger aan Jaap Jansen. Kissinger was nog tamelijk onbekend toen hij op pad ging. Waarom Nixon juist hém stuurde is een verhaal op zich. Hóe Kissinger uiteindelijk na veel misverstanden in een gastenvilla in een keizerlijke tuin terechtkwam, is een avonturenroman - een schelmenroman eigenlijk. Om ongezien in Beijing te komen, moest Kissinger – geholpen door de president van Pakistan – buikloop veinsde.PG vertelt over de bijzondere rol van Mao's favoriete tolk, Nancy Tang uit Brooklyn, notulist Lian Zhengbao, maarschalk Ye, veteraan van de Lange Mars in de jaren dertig en de weinig gelukkige minister William Rogers.In juli 1971 voerde Kissinger gesprekken met de premier die voor Mao het buitenlands beleid deed, Zhou Enlai. De twee fameus geworden diplomaten wonnen elkaars vertrouwen, maar dat ging niet vanzelf. Onverwachte gebeurtenissen als een WK tafeltennis in Tokyo en een vliegtuig dat neerstortte in Mongolië hadden ingrijpende gevolgen.Een ding staat vast. Deze geheime reis was het begin van het einde van de Koude Oorlog. En de voorbode van de multipolaire wereld waarin we nu leven.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door donaties van luisteraars via de site Vriend van de Show. Sponsoring of adverteren is ook mogelijk. Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl en we nemen contact met u op!***Verder lezenHenry Kissinger – Over China (De Bezige Bij)***Verder kijkenPresident Nixon announces that he has accepted an invitation to visit the People's Republic of China, July 15, 1971On July 8, 2021, The Chinese People's Institute of Foreign Affairs (CPIFA) organized a multi-part event to commemorate the 50th anniversary of Dr. Henry Kissinger’s secret trip to China***Verder luisteren220 - China's nieuwe culturele revolutie58 - PG over 70 jaar China, de Volksrepubliek van Mao, Deng en Xi30 - Rob de Wijk: het gevaar van China en Trump24 - Ties Dams over China's nieuwe keizer Xi Jinping10 - Bram van Ojik (GroenLinks) over onze relatie met China***Tijdlijn00:00:00 - Deel 100:48:39 - Deel 201:39:47 - EindeZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

SER-voorzitter Mariëtte Hamer maakt zich grote zorgen. Ze doet een oproep aan de politiek om nu snel met oplossingen te komen voor de grote problemen die er liggen, zoals het tekort aan personeel, de zorg en het klimaat. “Er zijn zoveel grote problemen! Dat is de onrust die ik voel. En die kabinetsformatie duurt nog steeds voort. Ik zou toch willen zeggen: er ligt zoveel materiaal, rond nu af en ga aan de slag met een nieuw kabinet. Want het is zo hard nodig!”Volgens Hamer laat de kabinetsformatie een verlamming zien in de hele Nederlandse politiek. Dat is een zaak die de hele Tweede Kamer aangaat. Ze is bezorgd over de staat van de parlementaire democratie.Hamer was van 12 mei tot 7 september informateur. In gesprek met Jaap Jansen en PG Kroeger vertelt ze onder meer hoe ze half juni haar geduld verloor. Over inhoud en analyse van de grote problemen was de overeenstemming groot, ‘maar niemand kon het eens worden over de gewenste meerderheidscoalitie’.De voorzitter van de Sociaal-Economische Raad analyseert in deze aflevering van Betrouwbare Bronnen ook de oorzaken van deze verlamming. Ze ondervond overigens dat die wel degelijk doorbroken kon worden. In de zomer bleek dat VVD en D66 heel goed samen een politiek document konden opstellen dat de basis kon vormen voor een coalitieakkoord op hoofdlijnen. Toen de Tweede Kamer over haar eindverslag debatteerde, moest ze vaststellen dat aan dit stuk en de door de Kamer zélf aan haar gevraagde documenten nauwelijks aandacht werd besteed. Volgens Hamer is er dan ook alle reden om na deze kabinetsformatie scherp te evalueren welke lessen er te trekken zijn uit deze ervaringen.De oud-informateur biedt een opmerkelijk inkijkje in het proces van onderhandelen. Zo onderstreept ze dat VVD-leider Mark Rutte na het '1 april debat' over 'Pieter Omtzigt: functie elders' het initiatief in de formatie was kwijtgeraakt en D66 in het vacuüm stapte.Nu er dankzij het opheffen van die andere blokkade – tussen D66 en ChristenUnie – toch nog een coalitie lijkt te komen, doet Hamer een hartstochtelijk pleidooi om nu echt heel snel tot een inhoudelijk akkoord te komen waarvoor in feite alle ingrediënten al klaarliggen. De grote vraagstukken die voor de coronacrisis al op de agenda stonden zijn daardoor geïntensiveerd en complexer geworden.Op een reeks van thema's ligt alles nu stil, van stikstofprobleem tot leenstelsel en van klimaat tot Europese investeringen. Dringende vraagstukken als het snel oplopende personeelstekort in heel veel sectoren kunnen niet wachten, zegt de SER-voorzitter. "Er is nu echt reden om serieus aan de slag te gaan."***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door donaties van luisteraars via de site Vriend van de Show. Sponsoring of adverteren is ook mogelijk. Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl en we nemen contact met u op!***Verder lezenKabinetsformatie 2021SER-adviezenToenemende zorgen over Nederlands vestigingsklimaat***Verder luisteren219 - Kabinetsformatie 2021: Een beknopt coalitieakkoord met meer ruimte voor de Kamer als spannend experiment217 - Kabinetsformatie 2021: Wordt Rutte IV het tweede kabinet-Den Uyl?209 - Kabinetsformatie 2021: De VVD nerveus, het CDA labiel en Hamer houdt stug vol199 - Kabinetsformatie 2021: Olof van der Gaag en de snelle overgang naar duurzame energie193 - Kabinetsformatie 2021: Mark Rutte en de slijtage van zijn leiderschap192 - Kabinetsformatie 2021: Het gaat over hun toekomst: jongeren voor het eerst aan tafel in de formatie191 - Kabinetsformatie 2021: Hoe krijgen we de balans terug in de trias politica? De Kamer kan zelf al heel veel doen!187 - Kabinetsformatie 2021: De klaagzang van het kabinet en de Kamer184 - Kabinetsformatie 2021: Brieven aan de informateur - geslaagde en minder geslaagde lobby's182 - Kabinetsformatie 2021: De verrassend vertrouwde werkwijze van Herman Tjeenk Willink181 - Voor nieuwe Kamerleden en bewindslieden: lessen uit de politieke praktijk van Jet Bussemaker180 - Kabinetsformatie 2021: Hoe Mark Rutte de eenzaamste man van het Binnenhof werd179 - Kabinetsformatie 2021: Verkenners die schielijk van het toneel verdwenen, een politieke sluipmoord en de 'gouden standaard' van wijs en effectief formeren177 - Kabinetsformatie 2021: Formeren is faseren, dus het begint met verkennen***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:31:46 – Deel 200:59:48 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Nederland is al ruim zeven maanden een kabinet aan het formeren, Duitsland bouwt aan een nieuwe coalitie en Frankrijk staat aan de vooravond van cruciale verkiezingen. Ondertussen profileert één grote economie in Europa zich als baken van politieke rust en gedegenheid met een daadkrachtige regering die investeert en hervormt als nooit tevoren: het Italië van Mario Draghi, die in februari 2021 aantrad als premier. Hoe kan dat? Wat betekent dit? En waarom moet de komende coalitie in Den Haag hier heel goed op letten?Jaap Jansen en PG Kroeger duiken daarom in de politieke historie en verrassende actualiteit van 'Il Belpaese'. Extra reden om dit te doen is dat premier Mario Draghi momenteel ook nog de G20 van de grote wereldmachten voorzit en van deze klus heel veel werk maakt. De G20-topconferentie met alle wereldleiders in Rome zet op 30 en 31 oktober een hele reeks belangrijke nieuwe initiatieven en actieplannen in gang. En die hebben directe invloed op wat ook het nieuwe Nederlandse kabinet in Den Haag en in Brussel moet aanpakken.Over Italië, haar politiek en haar economie klinken in ons land en elders in het Noord-Europa vaak veel misverstanden en vooroordelen. Mensen zien dan over het hoofd dat het een van de grootste 'nettobetalers' is voor de begroting van de Europese Unie. Of dat het een economie heeft die fors groter is dan die van wereldmacht Rusland. Bij alle problemen - en die zijn niet gering - is Italië wel degelijk een zeer succesvol land in vele sectoren en disciplines en het land bewijst nu opnieuw onder leiding van Draghi een overlevingskunstenaar te zijn.Jaap en PG analyseren de historische wortels van zowel die successen als de hardnekkige problemen van het land. Veel daarvan ligt besloten in het gegeven dat Italië pas heel laat een 'natiestaat' werd, maar feitelijk niet heel veel van die negentiende-eeuwse fictie heeft kunnen en willen waarmaken. De hardnekkigheid van de structurele, institutionele problemen van het land én de opmerkelijke veerkracht vinden daar hun oorsprong. En het is juist vanuit die visie dat Draghi nu aanpakt. Zijn hervormingsbeleid is buitengewoon interessant en leerzaam, ook voor de Nederlandse overheid, die worstelt met zijn uitvoeringsdiensten.Draghi's aanpak is systemisch en integraal. Daarbij gebruikt hij de investeringen en programma's van de Europese Unie als hefboom om de structuren van overheden en bestuurlijke organisaties te stroomlijnen en te moderniseren. En hij kan hierbij bouwen op een opmerkelijke politieke en maatschappelijke coalitie die hem meer armslag geeft voor die fundamentele ingrepen dan menig voorganger had.Zijn opvallende ingetogenheid, sfinxachtige stijl en focus op de langetermijneffecten van zijn aanpak vallen daarbij op. Terwijl in Den Haag moeizaam geformeerd wordt, toont nota bene Rome hoe met daadkracht en elan de crisis aangepakt kan worden en hoe machtsverhoudingen binnen de EU verschoven worden. Een alliantie van 'de grote drie' binnen de Unie, geleid door Draghi, kon de positie van Nederland weleens meer beïnvloeden dan Den Haag tot nu toe beseft.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door de Europese Unie en door donaties van luisteraars via de site Vriend van de Show. Sponsoring of adverteren is ook mogelijk. Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl en we nemen contact met u op!***Verder lezenDe G20 Top in RomeVerder kijkenNational briefing by Mario DRAGHI, Prime Minister of Italy, following the European Council, on 21 October 2021, in BrusselsNational briefing: Italy - Part 2 (Q&A)Opera: Tosca***Verder luisteren196 - Kabinetsformatie 2021: Nederland wacht op een kabinet, maar Europa en de wereld wachten niet op Nederland29 - Sylvester Eijffinger over Mario Draghi, acht jaar president van de Europese Centrale Bank***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:42:45 – Deel 201:26:32 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Nederland is een gerespecteerde democratie die zijn bestuur en rechtsstaat meestal voorbeeldig heeft ingericht en juist daarom moeten en kunnen er lessen geleerd worden uit hoe het zo mis ging bij de kindertoeslagaffaire. Die indringende conclusie van de Venetië Commissie van de 'mensenrechtenwaakhond' Raad van Europa trekt de Ierse opsteller van het advies van die commissie aan ons land, Richard Barrett, in gesprek met Betrouwbare Bronnen. Die lessen zijn er voor velen, bovendien. En niet alleen in Nederland.Barrett schetst in gesprek met Jaap Jansen en PG Kroeger de grote lijnen van het advies – de ‘Opinie’ - en vertelt hoe die tot stand kwam. Het verzoek vanuit Nederland om een dergelijk wijd reikend advies te schrijven, was ook voor hem en zijn collega's tamelijk uniek, vertelt hij. Daarbij benadrukt Barrett dat eigenlijk alle gesprekspartners in ons land - ministeries, wetenschappers, rechtscolleges, juristen, de Ombudsman en betrokken journalisten en politici - doordrongen waren van de ernst van de situatie en open stonden voor kritische vragen, analyses en suggesties ter verbetering. Het werd de Venetië Commissie daardoor duidelijk, dat de toeslagen-casus niet op zichzelf staat als een soort incident, maar raakt aan fundamentele vraagstukken.Zo blijkt uit het gesprek dat Barrett en zijn collega's voor elk hoogontwikkeld democratisch land belangrijke lessen zien in wat in ons land mis ging. En dat ook ons land weer kan leren van gebeurtenissen, problemen en oplossingen elders, zoals in Finland, Noorwegen en Ierland. In het bijzonder de snelle opmars van digitalisering in systemen van sociale zekerheid, belastingen en bij overheidsbeslissingen zet de Venetië Commissie nadrukkelijk op de agenda.Barrett laat blijken dat hij en zijn collega's op bijna elk punt van de problemen rond rechtsstaat en democratie zowel indringend als genuanceerd denken en oordelen. Zo bekritiseert hij de 'Ruttedoctrine' rond het informeren van het parlement. Tegelijkertijd waarschuwt hij voor al te makkelijke conclusies in de discussie over Artikel 68 van de Grondwet (over de informatieplicht van de regering aan het parlement). De neiging elkaar de schuld geven (’blame game' spelen) en de roep om snelle oplossingen ('quick fixes') met stoer klinkende voornemens rond toetsing van wetgeving aan de Grondwet (nu nog verboden volgens artikel 120 van diezelfde Grondwet) is volgens hem onvoldoende doordacht.Duidelijk is dat de Venetië Commissie vooral haar opdrachtgever, de Tweede Kamer, nadrukkelijk aanspreekt op haar functioneren. Zowel de wetgeving daar als de kwaliteit daarvan en de controle en toetsing van de uitvoering van wetten en regels moet de Kamer allereerst zélf kritisch bezien en verbeteren. Het advies van de Venetië Commissie en de nadere toelichting door Richard Barrett vormen een hele waslijst voor de Kamer om stevig en met spoed ter hand te nemen.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door de Europese Unie en door donaties van luisteraars via de site Vriend van de Show. Sponsoring of adverteren is ook mogelijk. Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl en we nemen contact met u op!***Verder lezenMotie van het lid Omtzigt c.s. over een advies van de Venetië-CommissieCouncil of Europe, Venice Commission: Netherlands - Opinion on the Legal Protection of CitizensRapport Nationale Ombudsman: Geen powerplay, maar fair playOngekend onrecht, verslag Parlementaire onderzoekscommissie KinderopvangtoeslagBoek Jesse Frederik - Zo hadden we het niet bedoeld35300, nr. 19 - Motie Jetten c.s. over verhogen van het budget voor de ondersteuning van parlementariërs en de subsidie aan politieke partijen - Miljoenennota 2020***Verder luisteren210 - Kabinetsformatie 2021: Herman Tjeenk Willink over het verval van de democratische rechtsorde191 - Kabinetsformatie 2021: Hoe krijgen we de balans terug in de trias politica? De Kamer kan zelf al heel veel doen!162 - Pieter Omtzigt over macht en tegenmacht147 – De kindertoeslagaffaire: het ging al mis bij de wetgeving68 - De kindertoeslagaffaire: hoe de Belastingdienst willens en wetens duizenden ouders dupeerde***Tijdlijn00:00:00 – Deel 1: Introductie00:03:01 – Deel 2: Gesprek (in het Engels) met Richard Barrett01:01:56 – Deel 3: Nabeschouwing en conclusies01:19:42 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Zij moet het doen. Nancy Pelosi, de ‘speaker of the House’ moet haar Democrats-fractie bijeenhouden en op één lijn krijgen om het grote Build Back Better investeringspakket van president Joe Biden door het Huis te loodsen.Daarmee zou Nancy Pelosi in dubbel opzicht de enige echte opvolger van 'LBJ' zijn: als de meest daadkrachtige en effectieve parlementair leider in de historie van de Verenigde Staten en als de smeder van coalities voor de grootste sociale en economische hervormingen sinds een halve eeuw.Wie is deze machtige en onstuitbare 82-jaar oude dame? Wat is haar geheim, haar levensverhaal, haar politieke visie? Jaap Jansen en PG Kroeger duiken in verleden, heden en politiek vernuft van Nancy Pelosi, ‘that fucking broad that raised the fucking dough’, in de nogal aardse duiding van een politieke 'boss' uit haar stad San Francisco, die ook vertelde dat al die machtige mannen in Amerika haar altijd weer onderschatten. “Because she is so genteel, they didn’t get how goddamn tough she would be." Pelosi was al voorpaginanieuws op de dag van haar geboorte. Haar moeder werd 'Big Nancy' genoemd, de vrouw van ‘Tommy the Elder’, lid van het Huis en later burgemeester van haar geboortestad Baltimore. Haar jeugd doet denken aan een film als 'The Godfather', maar dan in een fatsoenlijke familie. Het is het klassieke verhaal van een Italiaanse migrantenfamilie die het maakt.Het was een door en door politiek gezin waarin zij opgroeide en de lessen leerde die zij tot de dag van vandaag onvermoeibaar en zo nodig spijkerhard toepast. Jaap en PG vertellen - dankzij het onlangs verschenen boek van Susan Page 'Madam Speaker' - over de presidenten, senatoren en collega's die zowel diep respect voor Pelosi kregen als ook best een beetje bang voor haar werden af en toe. Zelfs de door haar zeer bewonderde Barack Obama kreeg er van langs bij het realiseren van 'Obamacare'!Haar confrontaties met Donald Trump schreven geschiedenis. "She's an assassin", fluisterde een onthutste en geschrokken Steve Bannon bij hun allereerste gesprek. En dat bleek nog maar het begin. Niet minder hard waren haar botsingen met George W. Bush, maar tussen de dynastie van de Bushes en de hare van de d´Alesandro´s groeide wederzijds respect en zelfs genegenheid. Haar aanpak, haar charme, geduld, toeslaan op het juiste moment, ontzagwekkende dossierkennis en slimheid blijken uit vele verhalen. Zeker uit hoe zij als net gekozen Congreslid de regering van Reagan schaakmat zette bij haar inzet voor AIDS-slachtoffers en hun nabestaanden. Pelosi is dan ook een vrouw waarvan je een hoop kunt leren en veel van haar leerlingen kwamen dan ook ver. Je krijgt haar steun als ze je 'operational' vindt, de hoogste lof voor een collega. Haar optreden tijdens de bestorming van het Capitool op 6 januari schreef geschiedenis, zoals dat eigenlijk voor heel haar leven en werk nu al geldt. Haar persoonlijkheid is kleurrijk. Ze is even rooms als ze links is, even hard als pragmatisch, even idealistisch als opportunistisch als het moet. *** Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door donaties van luisteraars via de site Vriend van de Show. Sponsoring of adverteren is ook mogelijk. Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl en we nemen contact met u op! *** Verder lezenSusan Page - Madam Speaker, Nancy Pelosi and the Lessons of Power*** Verder kijken George W. Bush-State of the Union Address (January 23, 2007)Donald Trump vs. Nancy PelosiWatch Nancy Pelosi Rip Up Copy Of President Donald Trump’s State Of The Union SpeechSusan Page — Madam Speaker: Nancy Pelosi and the Lessons of Power- in conversation with Diane Rehm***Verder luisteren206 - 'Aardverschuiving': Michael Wolff over Donald Trumps laatste dagen als president. En: zijn bezoek aan Mar-a-Lago202 - 4th of July: Joe Biden in het spoor van LBJ159 - Washington DC: na de afgang van Trump optimisme over Biden en Harris150 - De memoires van Barack Obama*** Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:55:52 – Deel 201:24:16 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

China viert 100 jaar Communistische Partij. Een ongekend nationalistisch evenement waarin de greep op de macht uitbundig en martiaal uitgestald wordt. Hét moment ook om de positie van de leider, Xi Jinping, niet alleen te huldigen maar vooral ook extra te onderstrepen en nieuwe inhoud te geven.In deze aflevering van Betrouwbare Bronnen analyseren Jaap Jansen en PG Kroeger de opmerkelijke veranderingen en koerswijzigingen die Xi deze zomer in het kader van dat grootse jubileumfeest heeft doorgevoerd. De signalen zijn voor Europa en andere wereldmachten niet mis te verstaan. De militaire intimidatie van Taiwan hoort daarbij, de pogingen de instorting van vastgoedgiganten in China op te vangen, maar ook de omhelzing van de Taliban in Kaboel.Xi Jinping heeft zich nu drie klassieke rollen van de Grote Roerganger Mao Zedong toegeëigend. Daarmee maakt hij zichtbaar dat China onder zijn leiding weg beweegt van de langetermijnstrategie van de vroegere leider Deng Xiaoping. Diens aanpak van opening en economische liberalisering bij blijvend autoritair bewind verdwijnt.Die drie 'Mao-rollen' van Xi zijn volgens PG:-de dorpsonderwijzer die de jeugd opvoedt-de hoeder van de ware leer en ideologie-de wreker en voltooier van China's eenheidDit leidt tot opvallende en ingrijpende beleidshervormingen. Datingshows op tv worden verboden, 'verwekelijkte jongens' mogen niet langer rolmodel zijn en Xi heeft het peperdure bijlesonderwijs laten oprollen - een miljardenomzet genererende bedrijfstak.In deze nieuwe culturele revolutie speelt de relatie met Europa een opvallende rol. Dat bleek toen rond het afscheid van bondskanselier Angela Merkel vanuit China enkele krachtige boodschappen werden afgegeven. Er is dan ook alle reden om vanuit Den Haag, Berlijn en Brussel nog veel nadrukkelijker de politieke, economische, diplomatieke en geopolitieke verstandhouding met het China van XI diepgaand te analyseren en ons te verdiepen in dat unieke land met zijn grote ambities en cultuur.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door donaties van luisteraars via de site Vriend van de Show. Sponsoring of adverteren is ook mogelijk. Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl en we nemen contact met u op!***Verder kijkenChinese President Xi speaks at Communist Party centenary (hieruit komt de quote aan het begin van de aflevering)Art performance celebrating the centenary of CPC (hieruit komt het lied 'Geen Communistische partij, geen nieuw China')***Verder luisteren95 - Grote speeches in tijden van crisis (deel 2): Deng Xiao Ping 58 - PG over 70 jaar China, de Volksrepubliek van Mao, Deng en Xi30 - Rob de Wijk: het gevaar van China en Trump24 - Ties Dams over China's nieuwe keizer Xi Jinping19 - Anne Applebaum: Poetin en de destabilisering van het Westen10 - Bram van Ojik (GroenLinks) over onze relatie met China***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:50:09 – Deel 201:26:47 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

'Een spannend experiment' noemt informateur Wouter Koolmees wat hij met collega Johan Remkes nu moet gaan regelen. Een beknopt akkoord op hoofdlijnen, meer ruimte voor debat met de Tweede Kamer door niet dichtgetimmerde afspraken, nadruk op het wát en minder op het hóe bij de overeenkomsten die fracties gaan sluiten. Samen zou dat moeten bijdragen aan die veel geroemde 'nieuwe bestuurscultuur'.In deze aflevering duiken Jaap Jansen en PG Kroeger in de finesses van die mooie gedachte en kijken naar historische en internationale voorbeelden. Allereerst analyseren ze wat de Kamer als opdrachtgever van doorgewinterde informateurs als Herman Tjeenk Willink, Mariëttte Hamer en Johan Remkes eigenlijk zélf heeft gedaan met hun conclusies.Die nieuwe bestuurscultuur is door de Kamer zelf in elk geval nog niet werkelijk in de grondverf gezet en dat men een demissionair, afgetreden kabinet daar verwijten over maakt is dan ook typisch 'oude politiek'. De écht vernieuwende voorstellen Remkes en van de fractie van Volt werden in het debat niet opgepikt.Gelukkig ligt een dun hoofdlijnenakkoord al een tijdje klaar. Maar het vangt vooral stof, lijkt het. Jaap en PG duiken daarom in de Werdegang van dat 'zomerstuk van Sophie en Rob' en de verrassend leerzame historie van dunne regeerakkoorden en wat er gebeurde bij voortgezette coalities als die van Ruud Lubbers en daarna van Wim Kok en de neiging tot geheime bijlagen en 'sideletters' naarmate een akkoord beknopter wordt.Meest verrrassend is het idee van Remkes en Koolmees om het zogeheten 'constituerend beraad' van een aankomend kabinet van een vergadering van ongeveer een uur uit te rekken naar een sessie van misschien wel twee weken.Jaap en PG laten zien dat eerdere informateurs (uit 1972/’73 en 1981) daarvoor een inspiratiebron kunnen vormen. Maar vooral de grondige en krachtige politieke greep van het Europees Parlement op hoe de Europese Commissie in Brussel bemenst en politiek ingevuld wordt, zou de Tweede Kamer lessen in effectiviteit en parlementaire macht kunnen leren.En uit vroegere 'constituerende beraden' kennen Jaap en PG een hoop verhalen van ministers die in die afrondende fase hun tactische en politiek vernuftige meesterschap wisten te vertonen. Ook dat is voor het komende kabinet, de aspirant-ministers en voor Kamerleden als Jesse Klaver, Laurens Dassen en Pieter Omtzigt zowel instructief als een waarschuwing!***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door donaties van luisteraars via de site Vriend van de Show. Sponsoring of adverteren is ook mogelijk. Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl en we nemen contact met u op!***Verder lezenRapport Staatscommissie Parlementair Stelsel (Remkes)Rapport Ongekend onrecht (Commissie-Van Dam)Rapport Zekerheid voor mensen, een wendbare economie en herstel van de samenleving (SER)***Verder luisteren217 - Kabinetsformatie 2021: Wordt Rutte IV het tweede kabinet-Den Uyl?209 - Kabinetsformatie 2021: De VVD nerveus, het CDA labiel en Hamer houdt stug vol199 - Kabinetsformatie 2021: Olof van der Gaag en de snelle overgang naar duurzame energie193 - Kabinetsformatie 2021: Mark Rutte en de slijtage van zijn leiderschap192 - Kabinetsformatie 2021: Het gaat over hun toekomst: jongeren voor het eerst aan tafel in de formatie191 - Kabinetsformatie 2021: Hoe krijgen we de balans terug in de trias politica? De Kamer kan zelf al heel veel doen!187 - Kabinetsformatie 2021: De klaagzang van het kabinet en de Kamer184 - Kabinetsformatie 2021: Brieven aan de informateur - geslaagde en minder geslaagde lobby's182 - Kabinetsformatie 2021: De verrassend vertrouwde werkwijze van Herman Tjeenk Willink181 - Voor nieuwe Kamerleden en bewindslieden: lessen uit de politieke praktijk van Jet Bussemaker180 - Kabinetsformatie 2021: Hoe Mark Rutte de eenzaamste man van het Binnenhof werd179 - Kabinetsformatie 2021: Verkenners die schielijk van het toneel verdwenen, een politieke sluipmoord en de 'gouden standaard' van wijs en effectief formeren177 - Kabinetsformatie 2021: Formeren is faseren, dus het begint met verkennen50 - PG over vrijheid van onderwijs16 - Johan Remkes wil de democratie redden***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:56:23 – Deel 201:20:36 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

In deze aflevering praten Jaap Jansen en PG Kroeger met Ralph Bollmann, van wie afgelopen week de Nederlandse vertaling verscheen van zijn monumentale biografie van Angela Merkel.Na zestien jaar komt een einde komt aan het kanselierschap van de eerste vrouw, de eerste Ossi en bèta. En nooit eerder besloot een Bundeskanzler in het moderne Duitsland er zelf mee te stoppen. Alle reden voor een uitgebreide terugblik op haar leven en haar werk als bondskanselier.Haar jeugd in de DDR drukte haar een stempel op. Als domineesdochter in een atheïstische dictatuur moest zij van jongs af 'besonnen' zijn, ingetogen, afgewogen en zich naar de buitenwacht nimmer bloot geven. Als bètageleerde werd zij niet minder afgewogen in handelen en oordeel. Altijd 'Schritt für Schritt' volgens de wetten van de logica en de mogelijkheden.Als DDR-tiener was ‘het vrije westen' en Amerika een droom. Daarom schokte de komst van Donald Trump haar zo diep. Van haar relaties met wereldleiders is die met Vladimir Poetin de meest intense, langdurige en gecompliceerde. Binnen haar CDU werd ze voortdurend onderschat en uiteindelijk bijna onaantastbaar.Ralph Bollmann laat zien hoe Merkels zelfbewuste omgang met macht steeds extra doeltreffend bleek doordat de uiterlijkheden en ijdeltuiterij der machtigen haar nimmer wisten te trekken. Hij noemt haar zelfs een echte machiavellist, in de zin dat zij net als die Florentijn heel analytisch en koel kijkt naar de realiteiten en kansen die de macht biedt. Daarom is ze ook meer een 'Vernufteuropäer', een gaullist bijna, dan een 'Herzenseuropäer' zoals Helmut Kohl, Willy Brandt of Jean Claude Juncker. Bollmann ziet in Merkel veel meer SPD-kanselier Helmut Schmidt doorklinken, net als zij geboren in Hamburg, in het ‘koele Noorden’.Zelfs de schilderijen op haar werkkamer zeggen veel over hoe Merkel zichzelf, haar ambt en haar werk ziet. Net als de eerste kanselier, Konrad Adenauer, is ze altijd behoorlijk kritisch blijven kijken naar haar landgenoten.En natuurlijk gaat het gesprek over Europa, over Nederland, Mark Rutte en andere collega-regeringsleiders. Bij alle waardering van Merkel voor Rutte ziet Bollmann ook de nodige kritische distantie. Echt een zwak had zij daarentegen voor jonge, charmante leiders uit Zuid-Europa. Zelfs de zeer linkse Alexis Tsipras wist haar voor zich te winnen.En uiteraard kan PG dit gesprek niet laten voorbijgaan zonder over Merkels liefde voor de opera’s van Wagner te beginnen. Maar ook daar zit toch weer zowel een vroeger zeer controversieel politiek aspect aan vast, als een bijzonder moment in haar relatie met Rutte. En dat bewijst nog eens dat we over de jaren, de invloed, de erfenis de en persoon van Angela Merkel nog lang niet uitgepraat zijn.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door de Europese Unie en door donaties van luisteraars via de site Vriend van de Show. Sponsoring of adverteren is ook mogelijk. Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl en we nemen contact met u op!***Verder lezenRalph Bollmann – Angela Merkel, een kanselier in haar tijd (De Arbeiderspers, 2021) Op 25 oktober is Bollmann te gast in De Balie in Amsterdam***Verder kijkenAngela Merkel - Navigating a world in crisis | DW Documentary (ook in het Duits te bekijken)***Verder luisteren135 - 30 jaar Duitse eenheid: Carlo Trojan, de Nederlander die meeonderhandeldeAlle Duitse gasten tot nu toe in Betrouwbare Bronnen:205 – Bondsdagverkiezingen 2021: invloedrijke liberaal Otto Fricke blikt vooruit189 - Volt in het Europees Parlement en de Tweede Kamer: het eerste dubbelinterview met Laurens Dassen en oprichter Damian Boeselager122 - De EU in de tweede helft van 2020: Voorzitten op z'n Duits42 - Merkels vertrouweling Elmar Brok: 40 jaar Europese geschiedenis24 - Spitzenkandidat Manfred Weber haalt uit naar Rutte20 - Peter Altmaier (Duitse minister van Economie en Energie) over Nederland in Europa, Brexit en opvolging Merkel***Tijdlijn00:00:00 – Deel 101:08:12 – Deel 201:47:00 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Er gebeurde wat in het Logement aan het Plein in Den Haag. Informateur Johan Remkes onderwierp negen fractieleiders aan een 'biechtstoelprocedure'. En binnen 24 uur was er ineens wél bereidheid om ‘op de inhoud’ te beginnen aan echte onderhandelingen.Jaap Jansen verkent met PG Kroeger de elementen die kenmerkend zijn voor de aanpak van doorgewinterde informateurs als Tjeenk Willink, Hamer en nu Remkes. En dan blijkt dat - nu de Koning in de formatie geen rol meer speelt - de positie van zo'n gezaghebbende figuur tegenover haar opdrachtgever, de Tweede Kamer, aanzienljk is versterkt. Duidelijk is dat Remkes daar nadrukkelijk gebruik van heeft gemaakt. Jansen en Kroeger reconstrueren in welke mate hij die dominante rol durfde in te zetten.Remkes adviseert nu een aantal blokkades zijn weggenomen, om VVD, D66, CDA en ChristenUnie de onderhandelingen te laten starten. Een regulier meerderheidskabinet is nog lang niet zeker. In zijn eindverslag schrijft hij dat ook fracties als PvdA en GroenLinks mee mogen praten over het financieel kader, de belastingen, de bestuurscultuur en onderdelen van het regeringsprogramma. In zijn persconferentie stipte hij de mogelijkheid aan dat ‘uit de kring van PvdA en GroenLinks’ ook bewindslieden toetreden – een optie overigens die door Lilianne Ploumen en Jesse Klaver onmiddellijk werd verworpen.Mocht dit toch nog gaan gebeuren, dan zou Nederland voor het eerst sinds het kabinet-Den Uyl (1973-1977) weer een deels ‘extraparlementair kabinet’ krijgen. Een hybride constructie, destijds bedacht door informateur Jaap Burger. Er is zelfs opvallende overeenkomst tussen diens naturel en dat van Remkes.En dus duiken Jaap en PG in de bewogen en buitengewoon leerzame geschiedenis en lotgevallen van het kabinet Den Uyl. Want niet alleen blijkt juist Mark Rutte gefascineerd door die episode, er zijn ook treffende analogieën en lessen voor deze tijd.Ploumen en Klaver vinden de gedachte aan zo’n hybride, half-extraparlementair kabinet maar niks. Dat dit een recept voor een ramp zou zijn, hoorde je destijds ook alom. Maar de werkelijkheid was anders! De tijden, personen en lotgevallen in de jaren van Den Uyl smeedden zijn kabinet aaneen, ook al gingen de zeeën hoog.Dramatische momenten volgden elkaar in hoog tempo op. Het kabinet zette in velerlei opzicht zijn stempel op de samenleving. Faam en mythe van nieuwe, jonge ministers als Lubbers en Duisenberg begon daar. Dit belooft was voor Rutte IV als ‘het tweede kabinet-Den Uyl’, dat er dan misschien op deze onverwachte wijze toch nog komt!***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door donaties van luisteraars via de site Vriend van de Show. Sponsoring of adverteren is ook mogelijk. Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl en we nemen contact met u op!***Verder lezenEindverslag informateur Remkes***Verder kijkenPersconferentie informateur Remkes***Verder luisteren209 - Kabinetsformatie 2021: De VVD nerveus, het CDA labiel en Hamer houdt stug vol199 - Kabinetsformatie 2021: Olof van der Gaag en de snelle overgang naar duurzame energie193 - Kabinetsformatie 2021: Mark Rutte en de slijtage van zijn leiderschap192 - Kabinetsformatie 2021: Het gaat over hun toekomst: jongeren voor het eerst aan tafel in de formatie191 - Kabinetsformatie 2021: Hoe krijgen we de balans terug in de trias politica? De Kamer kan zelf al heel veel doen!187 - Kabinetsformatie 2021: De klaagzang van het kabinet en de Kamer184 - Kabinetsformatie 2021: Brieven aan de informateur - geslaagde en minder geslaagde lobby's182 - Kabinetsformatie 2021: De verrassend vertrouwde werkwijze van Herman Tjeenk Willink180 - Kabinetsformatie 2021: Hoe Mark Rutte de eenzaamste man van het Binnenhof werd179 - Kabinetsformatie 2021: Verkenners die schielijk van het toneel verdwenen, een politieke sluipmoord en de 'gouden standaard' van wijs en effectief formeren177 - Kabinetsformatie 2021: Formeren is faseren, dus het begint met verkennen16 - Johan Remkes wil de democratie redden***Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Er is een groot tekort aan technisch goedopgeleide arbeidskrachten. Wat gaan we hieraan doen? Bedrijfsleven en beroepsonderwijs slaan de handen ineen met overheden van steden en regio's. Jaap Jansen en PG Kroeger praten met sleutelspelers over hun grote zorgen, de vooruitzichten en de concrete oplossingen die zij met spoed en in hoog tempo willen realiseren.Het vraagstuk van 'tekort aan goeie mensen' is bovendien allerminst een beperkt Nederlands of sectoraal vraagstuk. De man die bij de Europese Commissie leiding geeft aan de aanpak hiervan, Joao Santos, vertelt over de hoge prioriteit voor juist dit thema. Want zulke tekorten en de noodzaak werkenden en werkzoekenden 'bij te spijkeren' en om te scholen, spelen overal in Europa.Pieter Moerman van samenwerkingsverband ‘Katapult’ vertelt hoe deze beweging vanuit bedrijfsleven en beroepsonderwijs in tien jaar tijd een hoge vlucht heeft genomen. Duizenden docenten, ruim 125.000 studenten in MBO en HBO en ruim 12.000 bedrijven werken hierin samen aan de innovatie van beroepsonderwijs om grote maatschappelijke uitdagingen aan te pakken in technologie, zorg, energie en andere sectoren met grote tekorten. Daardoor weten bedrijven en opleidingen wat werkt en hoe je daarvan een succes maakt.Hans de Jong, voormalig topman bij Philips, nu commissaris bij Shell en oud-bestuurslid van werkgeversorganisatie VNO-NCW, onderstreept in scherpe bewoordingen, dat ons land en de formerende politieke partijen niet moeten juichen dat het 'na corona' zoveel beter gaat dan men had gedacht. "Ik stoor mij daaraan, want deze tekorten aan mensen zijn echt een crisis." En daar komen we niet uit zonder ingrijpende investeringen in het opschalen van de oplossingen waarvan we weten dat ze werken, zoals bij Katapult.De Jong wordt daarin bijgevallen door Lotte de Bruijn van NL Digital en Adnan Tekin, voorzitter van de MBO-raad. Ook Beatrice Boots van Platform Talent voor Technologie benadrukt dat de periode van pilots en projecten nu echt voorbij moet zijn. Bedrijven en beroepsonderwijs moeten samen die aanpak en voorbeelden die duidelijk werken kunnen doorvoeren in heel het onderwijs en concreet realiseren. Werk aan de winkel voor het Nationaal Groeifonds, zeggen De Jong en Boots daarom tegen de betrokkenen bij de kabinetsformatie.Daarnaast is een krachtige impuls voor Leven Lang Ontwikkelen van alle werkenden in ons land noodzakelijk. Ook daar moet juist het beroepsonderwijs met bedrijven samen aan de slag kunnen en moeten de vele schotjes en beperkende regels weggenomen worden. Als het blijft hangen op losse initiatieven van enkele enthousiaste mensen wordt het probleem van tekort aan talent nooit opgelost, waarschuwt Lotte de Bruijn.In gesprek met Saxion-voorzitter en voormalig TU Delft topvrouw Anka Mulder laat EU-expert Joao Santos zien dat dit een boodschap is voor heel Europa. 'My boss' Joost Korte had het daarom in Betrouwbare Bronnen 130 al over een soort 'Katapult Europe' voor het beroepsonderwijs en Santos vertelt dat hier in korte tijd al veel aan gedaan is.De nadruk ligt daarbij op het stimuleren van het mkb, omdat grote bedrijven meestal wel weten hoe ze kunnen en moeten samenwerken met kennisinstellingen. Het zijn vooral de regio's met sterk beroepsonderwijs die daarin binnen Europa vooroplopen en zij zoeken elkaar daarvoor ook op. Dat blijkt van het Twente van Anka Mulder tot Baskenland en Tsjechië nu al in hoog tempo vooruit te gaan. En Nederland speelt hierin een opvallend sterke rol als voorbeeld en aanjager. Anka Mulder roept juist ook daarom op de samenwerking van beroepsonderwijs en bedrijven snel verder te laten groeien om de grote tekorten te helpen oplossen.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door Katapult. En door donaties van luisteraars via de site Vriend van de Show.Heeft u interesse in sponsoring of adverteren? Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl en we nemen contact met u op!***Verder lezenVisiedocument KatapultConnect: Handbook for small and medium sized enterprises***Verder luisteren199 - Kabinetsformatie 2021: Olof van der Gaag en de snelle overgang naar duurzame energie183 - Samen slimmer worden: het Leidse kennisecosysteem als aanjager van duurzame groei130 - Joost Korte, een Nederlander aan de top van 'Het sociaal Europa'126 - De kracht van hoger onderwijs***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:37:17 – deel 201:15:42 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Op 22 en 23 september 2021 zagen we in de Tweede Kamer het traditioneel langste politieke debat van het jaar: de Algemene Politieke Beschouwingen. Op een bijzonder moment: met een kabinet dat ‘driedubbel demissionair’ is, tijdens een kabinetsformatie die een half jaar na de verkiezingen nog niet op gang wil komen.In het vierde seizoen van Betrouwbare Bronnen is het inmiddels een traditie: na het debat van het jaar praat Jaap Jansen met Roderik van Grieken, directeur van het Nederlands Debat Instituut. Wie sprongen er dit keer uit als debaters. Wat waren de hoogte- en dieptepunten? Het was een bijzonder debat, daarover zijn Jaap en Roderik het eens. Het bewees het gelijk van oud-informateurs Herman Tjeenk Willink en Mariëtte Hamer: de verschillen tussen de partijen van ‘het brede midden’ zijn lang niet zo groot als soms lijkt. Ze kunnen best samenwerken.Om de kwaliteit van debaters te beoordelen, bekijkt Van Grieken: "Is een politicus in staat zijn verhaal beeldend en helder voor het voetlicht te brengen? Heeft hij of zij een heldere en scherpe betoogstijl? Is hij in staat de verschillen met anderen duidelijk te maken? Lukt het hem iets binnen te slepen? En is hij in staat interrupties goed te beantwoorden?" Roderik van Grieken vertelt waarom volgens hem Jesse Klaver van GroenLinks dit jaar de beste debater was. Wie het ook goed deden waren Sophie Hermans (VVD), Rob Jetten (D66), Pieter Heerma (CDA) en op een andere manier Esther Ouwehand (Partij voor de Dieren). Alle 19 deelnemers worden besproken. Zo legt Van Grieken uit waarom Geert Wilders dit keer minder uit de verf kwam. En ook waarom ex-CDA’er Pieter Omtzigt geen stempel wist te drukken. En hoe dankzij Gert-Jan Segers (ChristenUnie) Wybren van Haga de uitglijer van het debat maakte.Natuurlijk komt de vraag aan de orde hoe premier Mark Rutte zich erdoorheen sloeg – nu in een heel andere rol, zonder machtige missionaire positie. En hoe leidde Tweede-Kamervoorzitter Vera Bergkamp haar eerste Algemene Beschouwingen?Van Griekens analyse bevat lessen voor iedereen die debatten volgt of er zelf aan deelneemt.*** Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door het Nederlands Philharmonisch Orkest en het Nederlands Kamerorkest en door donaties van luisteraars via de site Vriend van de Show. Sponsoring of adverteren is ook mogelijk. Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl en we nemen contact met u op! *** Verder kijken APB 2021 deel 1APB 2021 deel 2APB 2021 deel 3APB 2021 deel 4APB 2021 deel 5***Verder luisteren166 - Verkiezingsdebatten: hoe je ze wint of verliest176 – De verkiezingscampagne van 2021: onverwachte winnaars en verliezers*** Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:50:26 – Deel 201:20:05 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Hoewel anders dan velen geloven 'Prinsjesdag' geen eeuwenoude traditie is, is het in de afgelopen eeuw toch wel dé dag van ceremonie en vertoon geworden van het Oranjehuis. Van rijtoer tot balkonscène en van hoedjesparade tot militaire kapellen lijkt het wel of het koningshuis en Den Haag innig verbonden zijn en elkaar zeer goedgezind.Jaap Jansen en PG Kroeger duiken in de échte verhalen daarachter. En doen dat met kenner par excellence Paul Rem, conservator van Paleis Het Loo, Zijn nieuwe boek 'Haagse Huizen van Oranje' verschijnt deze week bij Walburg Pers en vertelt rijk geïllustreerd over paleizen, optrekjes, verdwenen en eindeloos gerecyclede vorstelijke verblijven. Over vergeten prinsessen, dienaren en koninklijke drama's.Uit de rijke historie van die huizen en hun Oranjebewoners bespreken ze drie beeldbepalende tijdperken.1] De ruim 50 jaar van Willem van Oranje en zijn zonen Maurits en Frederik HendrikWoonde de Vader des Vaderlands helemaal niet in Den Haag, maar in het veel chiquere Delft, zijn zonen vestigden zich in het centrum van de macht, waar Johan van Oldenbarnevelt en de Staten-Generaal de feitelijke leiding over de nieuwe Republiek uitoefenden. Maurits woonde letterlijk op de stoep van zijn leermeester die eindigde als zijn bittere rivaal.Geen Oranje zette zo'n stempel op Den Haag als stad van Hof , dynastie, ceremonie en barokke pracht en praal als de geheel vergeten Gräfin von Solms-Braunfels. Als de vrouw van Frederik Hendrik bracht deze Amalia von Solms schwung, moderne bouwkunst, kleur, internationale huwelijksdiplomatie en beau monde naar de Hofvijver. Zij gaf zowel Paleis Huis ten Bosch als Paleis Noordeinde de klassieke grandeur die wij nu nog kunnen zien.2] Na Napoleon kwam voor de Oranjes de Romanov-eeuwZij gingen heersen als Russische autocraten en trouwden in de glorieuze dynastie van de nazaten van Catharina de Grote. Willem I werkte als een tsaar en vervreemdde door zijn Hollandse soberheid zowel de Belgen als zijn familie van zijn koppig bewind vanuit Noordeinde. Willem II trouwde in de tsarenfamilie en verlangde naar hun opulente grootsheid en naar romantische schoonheid in door hemzelf ontworpen Oranje-paleizen. Willem III zag zich als een echte Rus en tirannieke Romanov, maar vond in de liberale Grondwetschrijver Thorbecke zijn onbuigzame opponent. Geen wonder dat hij Den Haag, zijn vrouw en die premier haatte.3] De eeuw van de vrouwen van OranjeOpnieuw is de meest invloedrijke van hen bijna vergeten. Emma redde de monarchie door deze zeer doortastend en subtiel te vernieuwen. Met haar worden de Oranjes geliefde symbolen die rondreisden en zich vertoonden aan het volk. Haar verfijnde rococohuis was de locatie van zowel wekelijks politiek beraad als van balkonscènes voor de massa.Wilhelmina woonde liever op Het Loo, zoals Juliana het liefst op Soestdijk verbleef. Zij hielden bewust afstand. Wilhelmina wilde trouwens na de oorlog eerst in ‘een gewoon Haags huis' zitten en daar als een Romanov zélf gaan regeren. Pas onder Beatrix werd Den Haag in ere hersteld als residentie en 'hoofdkantoor van de firma'. Ook toen was de eigenwijsheid van 'ons Russisch bloed' nog bepaald niet weggezakt, zoals de schrijfster Yvonne Keuls mocht beleven op Noordeinde.En er is nog zo veel meer! Die fietsenkelder waaruit in de kabinetsformatie van 2021 Lilianne Ploumen en Jesse Klaver ongezien probeerden weg te komen blijkt van een vroegere Oranjeprins. De Stadhouderskamer aan het Binnenhof heette voor stadshouder Willem V 'het Brabants Kabinet'.Paul Rem en PG geven ook nog twee 'Oranjehuizentips' om te bezichtigen: plekken die getuige waren van situaties die nooit in de geschiedenisboekjes of de societypers zijn vermeld.***Het Nederlands Philharmonisch Orkest|Nederlands Kamerorkest is sponsor van deze aflevering. Speciaal voor BB-luisteraars: geniet met 15% korting op alle najaarsconcerten van het Nederlands Philharmonisch Orkest en het Nederlands Kamerorkest in het Concertgebouw in Amsterdam, via: orkest.nl/betrouwbarebronnenDeze aflevering is mede mogelijk gemaakt door donaties van luisteraars via de site Vriend van de Show. Sponsoring of adverteren is ook mogelijk. Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl en we nemen contact met u op!***Verder lezenPaul Rem - Haagse huizen van Oranje (Walburg Pers)***Verder luisteren190 - Napoleon, 200 jaar na zijn dood: zijn betekenis voor Nederland en Europa129 - De rommelige historie van Prinsjesdag80 - Rutte en de ministeriële verantwoordelijkheid43 - Binnenhof: eeuwenoud ratjetoe8 - Paul Rem over The Queen***Tijdlijn00:00:00 – Intro00:01:40 – Deel 100:46:41 – Deel 201:14:53 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Johan Remkes staat voor een heroïsche klus. Gelukkig kan hij heel veel inspiratie halen bij zijn voorgangers en de gebeurtenissen van precies 40 jaar geleden.Jaap Jansen en PG Kroeger duiken in de verrassend actuele geschiedenis van de kabinetsformatie van 1981. Ook toen probeerde winnaar D66 een brugfunctie te spelen, ook toen was het CDA intern verdeeld en de PvdA gefrustreerd door een zwaar tegenvallende uitslag.De verkiezingen van 1981 leverden een glasheldere uitslag op, leek het. De coalitie van CDA en VVD (Dries van Agt en Hans Wiegel) verloor nipt en de PvdA van Joop den Uyl verloor fiks. D66 blokkeerde voortzetting van de christendemocratisch-liberale alliantie: er kon er alleen een centrumlinks kabinet komen. De totstandkoming daarvan werd een episch drama, niet in het minst door bittere tegenstellingen tussen de charismatische persoonlijkheden aan de top.De HJ Schoo lezing van Sigrid Kaag was niets vergeleken bij de frustratie en bitterheid bij Den Uyl over Van Agt en de weerzin bij die laatste tegen regeren met de PvdA. De net aangetreden koningin Beatrix stond meteen voor een vuurproef. Hoe haar 'verkennersduo' te werk ging is buitengewoon leerzaam en herkenbaar vanuit 2021. Je ziet hoe Mariëtte Hamer in 2021 de lessen trok van Jan de Koning en Ruud Lubbers toen…Ook in 1981 was er gedoe rond 'functie elders'. De desastreuze effecten waren niet minder ernstig. De CDA-premier noemde die poging destijds vilein: 'Ni Agt, ni Uyl'. En ‘Joop meierde maar door’, schreef D66-leider Jan Terlouw in zijn dagboek.Diezelfde Van Agt levert voor Mark Rutte nu een zeer wezenlijke les. Hij slaagde waarin de VVD-premier nu niet wil lukken. Hij verraste zijn eigen partij, de informateurs, de koningin en de onderhandelingspartners tot twee maal toe en trok zo het initiatief naar zich toe als de aanvoerder van de grootste partij. PG vertelt hierbij over zijn schelmenstreken als jonge medewerker van de CDA-fractie en over ‘de grote roerganger’ Mao Zedong als voorbeeld voor de formatietactieken van Van Agt.Hoe het uiteindelijk allemaal in tranen eindigde, het Paard van Troje en de kroonprinsen werden binnengehaald en de bordjes in de vergaderzaal van de ministerraad ook letterlijk werden verhangen kan dan eigenlijk niet meer verrassen. Dit neemt niet weg dat de opmerkelijke visie van Johan Remkes over het voordeel van minderheidskabinetten een onverwachte brug vormt tussen 1981 en 2021.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door donaties van luisteraars via de site Vriend van de ShowSponsoring of adverteren is ook mogelijk. Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl en we nemen contact met u op!***Verder lezenJan Terlouw – Naar zeventien zetels en terug, politiek dagboek (Veen, 1983)PG Kroeger – De rogge staat er dun bij (Balans, 1999)Kabinetsformatie 2021***Verder kijkenLijsttrekkersdebat Den Uyl en Van Agt in 1981 (Brandpunt)Andere Tijden: kabinet in crisisAndere Tijden: D66, regeren is halveren***Verder luisterenBB 164 - Dries van Agt, eigenzinnig politicus, paradijsvogel, wereldburgerBB 161 - Hans van Mierlo, een politieke popsterBB 127 - De geheime politieke memoires van Ruud LubbersBB 88 - Leven en werk van onderwijsvernieuwer Jos van KemenadeBB 64 - Wim Kok, een leven op eigen kracht - gesprek met biograaf Marnix KropBB 16 - Johan Remkes wil de democratie reddenBB 1 – D66 moet linkser, vindt oud-partijleider Jan Terlouw***Tijdlijn00:00:00 – Intro00:01:42 – Deel 100:44:34 – Deel 201:32:17 – EindeZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

11 september was al een historische dag, maar voor het CDA zal dat nu zeker ook het geval zijn. Die partij zoekt zichzelf en liet daarom Richard van Zwol en Pieter Jan Dijkman van het Wetenschappelijk Instituut voor het CDA scherp formuleren waar het CDA nu eigenlijk voor staat - of zou moeten staan. Op het veelbesproken partijcongres van 11 september staat hun deze week gepubliceerde rapport hoog op de agenda. Jaap Jansen praat met de twee opstellers en 'partijhistoricus' PG Kroeger zet het gesprek meteen in de context van de historie en de Europese ontwikkeling van de christendemocratische stroming.Het rapport-Van Zwol was nodig omdat velen in het CDA het gevoel hadden dat zijzelf en hun partij het zicht op hun eigen langetermijnvisie en de politieke inhoud kwijt waren, zegt Dijkman. Hij kritiseert als voorbeeld de verkiezingscampagne van Wopke Hoekstra in 2012 met als motto 'Nu Doorpakken'. Wat dat nu eigenlijk inhield, vanuit welke idealen en waarden dat geroepen werd bleef onduidelijk. Ook wekte het de indruk dat de door een lockdown verlamde burgers als een soort luiwammesen eens flink opgepord moesten worden. "Veel CDA’ers herkenden zichzelf en hun politieke idealen daar helemaal niet in."Van Zwol onderstreept dat het CDA veel te lang heeft geleefd met een fictief Nederland. "Dat romantische beeld van al die vitale regio's met ook af en toe een stad is helemaal niet waar. Ons land is sterk geürbaniseerd en kent daaromheen veel suburb-ontwikkelingen, dat is de realiteit." Hij vertelt hoe de vertrekkende rijksbouwmeester Floris Alkemade onlangs de CDA-fractie verblufte met feiten en beelden van hoe Nederland er tegenwoordig écht uitziet.Ondanks die romantiek willen Van Zwol en Dijkman toch niet helemaal af van de insteek van oud-CDA-leider Sybrand Buma met zijn nadruk op 'de bezorgde burger'. Ze zien populisme niet per definitie als een negatief begrip. PG Kroeger is het niet met ze eens, blijkt als ze hierover flink de degens kruisen.De grote achting voor de bij het CDA vertrokken Pieter Omtzigt die spreekt uit Van Zwols analyse, komt ook in dit gesprek duidelijk naar voren. De auteurs hebben met hem indringend gesproken, ook over zijn boek. Dat leidt overigens tot een opmerkelijke conclusie: Omtzigt verwijt de overheid en de uitvoeringsorganisaties heel veel en klaagt terecht misstanden aan, maar wil vervolgens diezelfde instituties de ontstane problemen doen oplossen. Daarbij ziet hij de samenleving - en ook Europa ‘als een contract, niet als een gemeenschap’, ze zouden die discussie dan ook graag met hem hebben voortgezet binnen het CDA.Van Zwol zet in Betrouwbare Bronnen enkele kanttekeningen bij de kabinetsformatie. Aangezien hij al in 1994 als ambtenaar Wim Kok hielp bij het schrijven van diens proeve voor wat 'Paars' werd, is dat extra interessant. Voor hem is helder dat Remkes een liberaal minderheidskabinet van VVD en D66 moet vormen en dat het CDA bij aantreden daarvan geen motie van wantrouwen moet ondersteunen. "We moeten zo'n kabinet op zijn merites beoordelen en het bijsturen vanuit onze eigen idealen." En die idealen staan in zijn nieuwe rapport.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door door donaties van luisteraars via de site Vriend van de Show. Sponsoring of adverteren is ook mogelijk. Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl en we nemen contact met u op!***Verder lezenRapport-Van Zwol: Recht doen, gezond leven en verschil verbinden (CDA, 2021)***Verder luisteren175 – De koers van CDA-lijsttrekker Wopke Hoekstra en het verschil met de VVD162 - Pieter Omtzigt over macht en tegenmacht153- Het CDA en de tand des tijds***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:42:14 – Deel 201:08:24 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Dezer dagen is het precies 30 jaar geleden dat de wereld haar adem inhoudt om wat er gebeurt in een zomervilla in het stadje Foros op de Krim. In een oude ranch in Wyoming, aan de voet van de Rocky Mountains gaat laat op de avond het alarm af. In Moskou is een staatsgreep gepleegd.Jaap Jansen en PG Kroeger nemen je mee naar het Moskou van augustus en september van 1991 en we komen ook in Sint Petersburg (toen nog net Leningrad), Berlijn, Brussel, Washington en Kennebunkport, Maine.De oude garde van het Kremlin zag geen uitweg meer uit de crisis van het communistische imperium en de instortende commando-economie. Alleen een staatsgreep zou nog kunnen helpen. Dat zo'n coup in de maak was bleek allerminst een geheim. President George Bush senior wist het, Boris Jeltsin wist het en zelfs Sovjet-leider Mikhail Gorbatsjov hield er rekening mee. En toch kwam hij als een verrassing.PG vertelt in deze editie van betrouwbare Bronnen over de adembenemende gebeurtenissen van die dagen, mede op basis van nieuwe literatuur die soms verrassende details en inzichten geeft. Terwijl op de Russische televisie het Zwanenmeer vertoond wordt, speelt achter de schermen een jonge Vladimir Poetin een opmerkelijke rol.De coup – onder regie van de geheime dienst – mislukt, maar de KGB-elite houdt niettemin de touwtjes in handen.En natuurlijk vertelt PG over dat fenomeen op zichzelf: een zomerpaleis op de Krim. Waarom is dat zo'n onmiskenbaar klassiek signaal van oppermacht, luxe en grandeur? Verrassende namen komen hierbij langs, van de grootste tsarina uit de Russische historie tot FDR en van Leonid Brezjnev en Willy Brandt tot Poetin. Want ook de huidige baas in het Kremlin doet wat al zijn voorgangers deden. Maar uiteraard doet hij dat net weer een beetje anders en geheimzinniger.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door de Europese Unie en door donaties van luisteraars via de site Vriend van de Show. Sponsoring of adverteren is ook mogelijk. Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl en we nemen contact met u op!***Verder lezenPeter Baker & Susan Glasser - The Man Who Ran Washington, the Life and Times of James A. Baker III***Verder kijkenThe Soviet Coup: Day One, August 19th 1991Soviet Coup 1991: Day Two - ABC News (full broadcast) - August 20The Soviet Coup: Day Three, August 21st 1991***Verder luisteren197 - De ondergang van de Sovjet-Unie: Boris Jeltsin, een tragische held188 - De ondergang van de Sovjet-Unie: 1991, het jaar waarin Gorbatsjov in de afgrond staart en Poetin gemeenteambtenaar wordt163 - De ondergang van de Sovjet-Unie: hoe een wereldmacht verdampte93 - Hoe Gorbatsjov en het Sovjet-imperium ten onder gingen***Tijdlijn00:00:00 – Intro00:02:13 – Deel 100:47:26 – Deel 201:33:09 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

In deze aflevering ontvangen Jaap Jansen en PG Kroeger oud-informateur Herman Tjeenk Willink. Hij neemt geen blad voor de mond.Tjeenk Willink maakt zich ernstig zorgen over het verval van de democratische rechtsorde: “Ik wil de democratische rechtsorde overeind houden tegenover ‘het recht van de sterkste’. En al ben ik de laatste, tot mijn laatste snik zal ik zeggen: dit is de wijze waarop we in deze maatschappij met elkaar hebben te leven.”Zijn boek Kan de overheid crises aan? werkt zijn eerdere, veelgeprezen boek Groter denken, kleiner doen verder uit en vormt een klemmend beroep op zowel de Haagse politiek als alle burgers van goede wil niet te laten gebeuren dat door die ondermijning het laatste dat onze samenleving verbindt kapot gaat. Het kan nog, zegt hij in Betrouwbare Bronnen, hij noemt zich zelfs ‘een onverbeterlijk optimist’.Over de kabinetsformatie van 2021 is Tjeenk Willink net zo duidelijk, al blijft hij in zijn oordelen over personen, partijen en omstandigheden discreet. De fijnproevers weten meer dan genoeg als hij er op wijst dat het de Tweede Kamer zélf was die er in juni van afzag het inhoudelijk stevige verslag van informateur Mariëtte Hamer op de inhoud te bespreken.Ook gispt hij de wijze waarop de Kamer sinds 2012 de kabinetsformatie is gaan 'managen'. Feitelijk is het democratisch gehalte daardoor ernstig verminderd en werd het partijpolitiek positiespel dominant. Juist dat ondermijnende element in het geheel werd voorkomen door meteen na de verkiezingen de koning - boven de partijen - het vinden van overeenkomsten te laten bevorderen. Daarbij vertelt hij beeldend hoe Juliana en Beatrix hun rol dan speelden en buitengewoon zinvol konden opereren.Uit zijn lange leven van inzet voor de publieke zaak vertelt Tjeenk Willink fraaie anekdotes. Ook hij blijkt weer te behoren tot de bewonderaars van oud-premier Piet de Jong. En hij betrapt zich erop ‘echt een volgeling te zijn van Hans van Mierlo: ik ben dol op paradoxen’.Van de vele bonmots in zijn bespiegelingen zullen er vast een paar klassiek worden. ‘Politiek is geen telraam’, bijvoorbeeld. Bij Joop den Uyl en Dries van Agt was er sprake van dat ‘twee rationaliteiten met elkaar streden’. "Ik erger me al jaren dood aan onze houding alsof alles in Europa een winst- of verliesrekening is. Juist een klein land moet het hebben van de Europese rechtsorde.”Opmerkelijk genoeg bevestigt Tjeenk Willink de analyse uit Betrouwbare Bronnen 209, dat de motie Rutte/Kaag van eind juni een onvoldragen tekst bevatte waardoor een hoop verwarring is gesticht. Dit laat nog eens zien hoe belangrijk zijn pleidooi is voor een forse versterking van de kwaliteit van het parlementaire werk. Ook die heeft te lijden van de voortgaande versplintering en gebrek aan kennis over de fundamenten van wetgeving, het werk binnen departementen en de uitvoering van wetten.Naar aanleiding van een anekdote over zijn rol in een hopeloze kabinetsformatie in Spanje concludeert hij niettemin opgewekt: als het daar dan toch lukte, moet het in ons land toch ook kunnen!***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door donaties van luisteraars via de site Vriend van de Show. Sponsoring of adverteren is ook mogelijk. Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl en we nemen contact met u op!***Verder lezenHerman Tjeenk Willink – Kan de overheid crises aan? (Prometheus, september 2021)Kabinetsformatie 2021Tijdelijke commissie uitvoeringsorganisaties***Verder luisterenAfleveringen over de kabinetsformatie tot nu toe209 - Kabinetsformatie 2021: De VVD nerveus, het CDA labiel en Hamer houdt stug vol199 - Kabinetsformatie 2021: Olof van der Gaag en de snelle overgang naar duurzame energie193 - Kabinetsformatie 2021: Mark Rutte en de slijtage van zijn leiderschap192 - Kabinetsformatie 2021: Het gaat over hun toekomst: jongeren voor het eerst aan tafel in de formatie191 - Kabinetsformatie 2021: Hoe krijgen we de balans terug in de trias politica? De Kamer kan zelf al heel veel doen!187 - Kabinetsformatie 2021: De klaagzang van het kabinet en de Kamer184 - Kabinetsformatie 2021: Brieven aan de informateur - geslaagde en minder geslaagde lobby's182 - Kabinetsformatie 2021: De verrassend vertrouwde werkwijze van Herman Tjeenk Willink180 - Kabinetsformatie 2021: Hoe Mark Rutte de eenzaamste man van het Binnenhof werd179 - Kabinetsformatie 2021: Verkenners die schielijk van het toneel verdwenen, een politieke sluipmoord en de 'gouden standaard' van wijs en effectief formeren177 - Kabinetsformatie 2021: Formeren is faseren, dus het begint met verkennen***Tijdlijn00:00:00 – Intro00:01:54 – Deel 100:51:03 – Deel 201:32:13 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Na een zomer van noeste arbeid door VVD en D66 staat informateur Mariëtte Hamer nu voor de afronding van haar bemiddelende rol. Jaap Jansen en PG Kroeger lopen alle betrokken partijen en de opties die er nog zijn heel precies langs in deze aflevering van Betrouwbare Bronnen.Een selectie van de dingen die hen opvallen en van de feiten en analyses die ze in Den Haag hebben opgesnoven:-De informateur houdt stug vol. Partijen die denken dat zij zich slinks opzij kunnen manoeuvreren houdt ze stevig bij de les-VVD en D66 hebben niet 1 stuk, maar 2 stukken opgesteld-Alleen het korte, 3 bladzijden samenvattingsstuk, is gedeeld met de fractieleiders van CDA, PvdA, GroenLinks en ChristenUnie-Van de inhoud is nog niet veel uitgelekt. Jaap en PG weten meer-De labiliteit van het CDA is groter dan omstanders beseffen. CDA’ers in gemeenteraden vrezen dat zij al snel na het aantreden van een kabinet een groot deel van hun zetels te verliezen-Het enthousiasme van PvdA en GroenLinks voor kabinetsdeelname maakt de VVD alleen maar nerveuzer. Dat verklaart het optreden van Henk Kamp in Buitenhof.-Als Kamps optie van een 'extraparlementair kabinet' realiteit wordt, is Rutte premier-af. Dat wijst erop dat dit een doorzichtige tactische manoeuvre is-D66 en VVD benutten Wopke Hoekstra's handtekening onder het Regenboogakkoord van het COC om de verdeeldheid in het CDA verder op te stoken-Het Nationaal Herstelplan waarvan bij de verkiezingen van 17 maart sprake was is feitelijk al doorgevoerd en werkt zeer goed-Rutte en Kaag hebben met hun motie van 23 juni (de opdracht aan informateur Hamer) vooral zichzelf in grote problemen gebracht-De geringe voortgang van de formatie wijst erop dat VVD en D66 geen gezamenlijke strategie hebben en dat Nederland nu in de EU ongeveer het enige land is, dat zijn herstel- en klimaatplannen niet op orde heeft***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door donaties van luisteraars via de site Vriend van de Show. Sponsoring of adverteren is ook mogelijk. Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl en we nemen contact met u op!***Verder lezenMotie van de leden Rutte en Kaag over aanwijzen van mw. M.I. Hamer tot informateur met de opdracht de fractievoorzitters van VVD en D66 een document op hoofdlijnen te laten schrijvenJonge Democraten: D66, wees niet bang om te drammen op klimaat en onderwijs (16 augustus 2021)Brief informateur Hamer aan voorzitter Tweede Kamer (25 augustus 2021)VVD-D66-notitie: minder markt, meer overheid (NRC, 25 augustus 2021)Brief Mark Rutte aan de kiezer: Samen naar de eindstreep. en verder (2021)***Verder kijkenOud-informateur Henk Kamp in Buitenhof (29 augustus 2021)***Verder luisterenAfleveringen over de kabinetsformatie tot nu toe199 - Kabinetsformatie 2021: Olof van der Gaag en de snelle overgang naar duurzame energie193 - Kabinetsformatie 2021: Mark Rutte en de slijtage van zijn leiderschap192 - Kabinetsformatie 2021: Het gaat over hun toekomst: jongeren voor het eerst aan tafel in de formatie191 - Kabinetsformatie 2021: Hoe krijgen we de balans terug in de trias politica? De Kamer kan zelf al heel veel doen!187 - Kabinetsformatie 2021: De klaagzang van het kabinet en de Kamer184 - Kabinetsformatie 2021: Brieven aan de informateur - geslaagde en minder geslaagde lobby's182 - Kabinetsformatie 2021: De verrassend vertrouwde werkwijze van Herman Tjeenk Willink180 - Kabinetsformatie 2021: Hoe Mark Rutte de eenzaamste man van het Binnenhof werd179 - Kabinetsformatie 2021: Verkenners die schielijk van het toneel verdwenen, een politieke sluipmoord en de 'gouden standaard' van wijs en effectief formeren177 - Kabinetsformatie 2021: Formeren is faseren, dus het begint met verkennen***Tijdlijn00:00:00 - Deel 100:41:14 - Deel 201:16:27 - Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Het vierde seizoen van Betrouwbare Bronnen begint met een echte jaaropening. Logisch, want ook het nieuwe parlementaire jaar gaat van start, er komt – daar gaan we ten minste van uit – binnenkort een nieuw kabinet, het nieuwe collegejaar begint en ook een heel nieuw tijdperk voor Europa en Duitsland, het ‘post-Angela Merkel Zeitalter’.Alle reden om de start te maken met de grote denker over politiek, kennis en wetenschap én Duitsland in Europa: Max Weber (1864-1920). Kort voor zijn dood publiceerde hij twee redevoeringen over die onderwerpen als essay. En deze zijn onlangs in onze taal heruitgegeven: Wetenschap als Beroep en Politiek als Beroep. Jaap Jansen en PG Kroeger duiken in het soms adembenemende werk en leven van dit multitalent.Weber was heel veel en doet daarin verrassend genoeg denken aan zijn tijdgenoot Abraham Kuyper. Hij las alles, schreef over alles, bereisde de wereld, deed aan politiek en kende ongeveer iedereen die er in zijn tijd toe deed. PG vertelt over zijn vriendschap met de belangrijkste zwarte geleerde en denker over de emancipatie van zijn lotgenoten in Amerika, zijn scherpe kritiek op Otto von Bismarck, zijn kritische bewondering voor zowel Marx als Nietzsche en zijn unieke rol in de wording van de democratie in Duitsland na de nederlaag in 1918 en het daaropvolgende Verdrag van Versailles.De twee essays moeten dan ook bovenal worden begrepen in het kader van die dramatische politieke achtergrond, een tijd waarin ook nog de verwoestende pandemie van de Spaanse Griep woedde. Het maakt Webers woorden soms profetisch en vaak onthutsend actueel. Zie zijn felle aanval op de sociaaldarwinisten en de rassenleer van die tijd.In de lezingen komt een reeks van de cruciale gedachten en definities van essentiële Weberiaanse begrippen voor de maatschappijwetenschappen aan de orde. Van ‘Gemeinschaft’ en ‘Gesellschaft’ tot kernachtige en provocatieve definities als die van ‘de politiek’. Dat hij bij al die zéér Duitse en wetenschappelijk hoogwaardige ‘Gründlichkeit’ als spreker vol humor en soms ook meeslepend in zijn retoriek kon zijn, blijkt eveneens. Zijn colleges waren een evenement voor de studenten en de media en dat wist hij zelf dondersgoed. Weber was in Duitsland en Europa een ster.Bijzonder is dat de lezer en de luisteraar van deze aflevering van Betrouwbare Bronnen allengs meekrijgt dat tussen die twee geheel nieuwe beroepen van wetenschapper en politicus in de visie van Weber essentiële verbindingen bestaan wat betreft hun ethische grondslagen en professionele standaarden. Ook laat hij zien hoe in de loop van decennia die twee beroepen waren gegroeid van aristocratisch tijdverdrijf naar krachtige, eigensoortige professies die hoge opleiding, intellect en doorzettingsvermogen vereisen. Uiteraard kijkt Weber de wereldreiziger daarbij nadrukkelijk naar de Verenigde Staten als het voorland voor het oude bestel in Europa. Ook hierin is hij profetisch en uitdagend voor zijn studenten en collega’s.Met de lezingen van Weber in de hand komen Jaap en PG tot ook voor onze tijd nog zeer prikkelende conclusies. Waarom de Europese Unie geen superstaat is en ook niet zal worden, bijvoorbeeld. Waarom juist Nederland een bakermat werd van eigenwijze democratische instellingen, partijen en zuilen én van het kapitalisme. En waarom studenten geen grotere fout kunnen maken dan geleerden op een voetstuk te zetten en te denken dat zij grote leiders zouden zijn of moeten willen zijn. Het is soms of Weber de figuur van Pim Fortuyn al zag opdoemen.Weber stierf kort na de uitkomst van deze bundel met twee essays en lezingen aan de gevolgen van de Spaanse Griep. Hierdoor is hem bespaard dat hij in zijn vaderland de ondergang van de democratie heeft moeten meemaken. Want ook voor de democratie en het denken over vrijheid in verantwoordelijkheid was hij van cruciale betekenis. Politiek noemde hij zijn ‘stiekeme geliefde’. Max Weber was een ideale gast geweest voor Betrouwbare Bronnen, dat is wel zeker.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door donaties van luisteraars via de site Vriend van de Show. Sponsoring of adverteren is ook mogelijk. Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl en we nemen contact met u op!***Verder lezenMax Weber - Wetenschap als beroep & Politiek als beroep (vertaling: Hans Driessen, Uitgeverij Boom)Deutsche Democratische ParteiNationale Coalitiepartij (Finland)***Verder luisteren205 – Bondsdagverkiezingen 2021: invloedrijke liberaal Otto Fricke blikt vooruit149 - De zeven levens van Abraham Kuyper, een ongrijpbaar staatsman57 - Alexis de Tocqueville47 - Adenauer, de 1e Kanzler***Tijdlijn00:00:00 – Intro00:01:32 – Deel 1 (Wetenschap als breoep)00:44:41 – Deel 2 (Politiek als beroep)01:32:57 – Uitro01:33:42 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

In deze laatste aflevering van seizoen 3 praat Jaap Jansen met PG Kroeger over boeken waarvan PG de laatste tijd heeft genoten. Betrouwbare Bronnen neemt je mee naar Basel en Londen in de vroege 16e eeuw, maar het Mekka van 19e eeuw, naar Washington DC, Brusselse onderhandelingstafels, het verwoeste Duitsland van 1945 en de muziek van de Champions League.Boek 1: Wim van den Doel - SnouckWim van den Doel schreef een meeslepende biografie van een groot geleerde. Maar het is veel meer dan dat. ‘Snouck’ is een reflectie op Nederland als wereldmacht, als vernieuwer van kennis en wetenschap, als natie met veel mosliminwoners en een reflectie op racisme, koloniaal denken en imperialistische politiek.Met dit boek in de hand loop je door het Mekka van 1885 waar de Silberthaler van de Habsburgse keizerin Maria Theresia [1740-1780] nog een alledaags betaalmiddel was. En we ontdekken de opmerkelijke overeenkomst tussen de grote Haags-Indische schrijver Louis Couperus en de Leidse geleerde en Islam-kenner Christiaan Snouck Hurgronje.Boek 2: Franny Moyle - The King’s PainterFranny Moyle schreef een schitterend vormgegeven en geïllustreerd boek over Hans Holbein. Hij kwam uit Augsburg en groeide op in Basel, waar hij rond 1520 een vriend werd van Erasmus en diens portret schilderde. Dat bracht hem onder de aandacht van heel de culturele, intellectuele en politieke elite van Europa.Daaraan danken wij een ongekend oeuvre dat ons van bijna alle sleutelfiguren van Tudor-Engeland zowel het uiterlijk leert kennen als de ‘uitstraling’, mode, karakters, smaak en plaats in de pikorde. Er is nog veel meer dat we dankzij Holbein en dit boek te weten komen over die tijd waarin Machiavelli, Luther, de Borgia’s, Michelangelo, Da Vinci en ‘de Koning van Hispanje die wij altijd eerden’ leefden en hun faam kregen.Boek 3: John Dickerson - The Hardest Job in the World De Washingtonse journalist John Dickerson schreef dit boek over de baan van president - niet over politieke of historische gebeurtenissen, maar over het ambt sinds George Washington dat invulde. Wat maakt dat een president kan slagen? Waar gaat het mis? Welke presidenten bleken overschat en welke blijken in terugblik zeer de moeite waard om van te leren.Aanleiding was hoe Donald Trump het deed en hoe Dickerson dit beleefde als een echte inbreuk op de betekenis van de functie. Kortom: een boek dat op Joe Bidens nachtkastje moet liggen en ons Europeanen leert veel misverstanden over de bewoner van het Witte Huis door de eeuwen heen terzijde te schuiven. Dat een hoofdstuk simpelweg ‘Be Like LBJ’ heet, zal de luisteraar van Betrouwbare Bronnen niet verrassen!Boek 4: Harald Jähner – Wolfszeit / WolfstijdHarald Jähner won er in eigen land ongeveer alle prijzen en jubelrecensies mee die een historicus zich maar kan wensen. En zeer terecht. PG las de afgelopen tijd nauwelijks een aangrijpender en leerzamer boek dan deze ‘Mentalitätsgeschichte’ van de Duitsers in de jaren van ‘Stunde Null’ en de komst van de Bundesrepublik van Adenauer. Wie iets van dit nieuwe, Europese en door zijn verleden beladen buurland wil begrijpen moet dit boek lezen.Dat kan nu ook in het Nederlands. Al mis je dan het gave, krachtige proza van deze schrijver. Zijn verhalen en inzichten zijn er gelukkig niet minder om. Dat het na 1945 jaren van fake news en wappies waren; van seks, drugs en rock en roll; van wanhoop en ongekende levensmoed; van diepe trauma’s en verdriet én van innovatie, kunstgenot en durf, Jähner beschrijft het briljant.Boek 5: Michel Barnier - La Grande IllusionMichel Barnier is een oude bekende voor de Betrouwbare Bronnen-luisteraar. Pieter Omtzigt knokte met hem over pensioenbeleid in Europa. Boris Johnson moest meemaken dat met deze EU-onderhandelaar niet te spotten viel. En het Franse ‘CDA’ mag hopen dat het met hem als aanvoerder een flinke kans maakt Macron tot ‘one term president’ te degraderen. Zijn dagboeken over de Brexit-onderhandelingen zijn verplichte stof voor elke francofiel, elke Europeaan en elke liefhebber van verfijnd vilein proza.Boek 6: Jane Glover - Händel in London. The Making of a GeniusEen boek over een van de grootste componisten in de geschiedenis is bepaald niet alleen iets voor muziekliefhebbers. De dirigente Jane Glover vertelt het verhaal van een superieur netwerker op Europees niveau, van een innovator van wat wij nu ‘het theaterbedrijf’, belangrijke muziekgenres en de creatieve industrie zouden noemen. Georg Friedrich Händel was het allemaal.Niet alleen schreef hij een enorm oeuvre vol briljante opera’s cantates, oratoria, orgelconcerten, kamermuziek, orkestwerken en soloconcerten, hij componeerde ook enkele van meest beroemde muziekstukken. ‘The Messiah’ – met zoveel meer dan dat Hallelujah Chorus! – zijn zeer politieke en ondeugende opera ‘Giulio Cesare in Egitto’, het aangrijpende ‘Saul’ over die gedoemde koning van Israël en de liefde van diens zoon Jonathan voor zijn vriend David. En natuurlijk de tune van de Champions League. Want ook die is van Händel!***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt donaties van luisteraars via de site Vriend van de Show. Sponsoring of adverteren is ook mogelijk. Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl en we nemen contact met u op!***Verder kijkenThe Coronation of Elizabeth II (BBC)***Tijdlijn00:00:00 – Intro00:01:41 - Boek 1: Wim van den Doel – Snouck00:18:55 - Boek 2: Franny Moyle - The King’s Painter00:35:33 - Boek 3: John Dickerson - The Hardest Job in the World00:47:30 - Boek 4: Harald Jähner – Wolfszeit01:03:44 - Boek 5: Michel Barnier - La Grande Illusion01:08:40 - Boek 6: Jane Glover - Handel in London. The Making of a Genius01:25:38 – Uitro01:26:53 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

‘Aardverschuiving’ is het derde boek van Michael Wolff over president Donald Trump. Op de dag dat het in Nederlandse vertaling uitkomt praat hij erover in Betrouwbare Bronnen.Sinds zijn vertrek uit het witte Huis houdt Trump hof in Mar-a-Lago - een ‘country club’ voor klanten, aanhangers en vrienden. Tot zijn stomme verbazing werd Michael Wolff daar uitgenodigd voor een interview en een diner. Aan Jaap Jansen en PG Kroeger vertelt hij in detail hoe dit bezoek verliep. Een belevenis op zich.Na afloop was Wolff doodmoe. In de omgeving van Trump verkeren is als Alice in Wonderland. Niets is wat het is. Zijn boek gaat dan ook over iets dat er niet is: de ‘aardverschuiving’ van kiezers die Trump naar eigen waarneming een tweede termijn in het Witte Huis gunde. Want wat is er nu eigenlijk gebeurd? Wat was de realiteit van die verkiezingsnacht en van de weken daarna? Met als hoogte- en dieptepunt de overval op het Capitool op 6 januari door een ‘ongewassen bende’, zoals Trump zelf die aanhangers noemt.Wolff wilde het eigenlijk bij twee boeken over Trump laten. Toen hij zag wat er op 6 januari allemaal gebeurde, ging hij toch weer aan het werk. In ‘Aardverschuiving’ vindt de lezer een verslag van een bijna radeloze poging te begrijpen waar het Trump-tijdperk in eindigde en hoe hijzelf en zijn omgeving zich lieten zien en lieten kennen. Wolff vertelt hoe de president zo zeker was van zijn overwinning dat hij er in de campagne bewust voor koos Joe Biden niet aan te vallen. Hij vreesde dat de Democraten dan op de valreep een andere kandidaat zouden nemen met Michelle Obama als kandidaat-vicepresident.Het was Trump nooit te doen om de Republikeinse partij. Hij is nooit een Republican geweest en ook – tot afschuw van Rupert Murdoch, de eigenaar van Fox News, het belangrijkste tv-kanaal voor Trumpvolgers – geen ‘conservatief’. Van klassieke Republikeinse waarden zoals die belichaamd werden door mensen als George Bush sr, Condoleezza Rice en James Baker wil Trump niets weten. Wolff vertelt in welke vulgaire en haatdragende bewoordingen hij zich uitlaat over de Republikeinse leider in de Senaat, Mitch McConnell.Eigenlijk is de president in zijn vier jaar in het Witte Huis blijven doen wat hij altijd al deed. Hij maakte van alles een televisiespektakel - het enige waar hij echt goed in is en waarvan hij de waarden, normen en vereisten accepteert. Wolff ziet Trumps aanhangers, 'the base', niet als politieke geestverwanten, maar als fans die hem adoreren, zoals mensen dat ook doen met filmsterren.Van zijn ambt begreep Trump ten diepste heel weinig. Dat blijkt al uit het verhaal dat Wolff onthult over zijn relaties met de voormalige premier van Israël Netanyahu. Toen die Biden feliciteerde met de overwinning had ‘Bibi’ afgedaan: hij was een vuige verrader. Ook geloofde Trump wat zijn staf hem op de mouw spelde over Macron en Merkel. Die zouden hem steunen in zijn verzet tegen de verkiezingsuitslag. En voormalig New York burgemeester Rudy Giulliani zou hem helpen alsnog in het Witte Huis te blijven (al waarschuwde Trumps schoonzoon Jared Kushner iedereen die man nooit ‘de sleutels’ te geven).De kunst was - en is nog steeds, merkte Wolff in Mar-a-Lago - om bij Trump in het gevlei te komen door hem te vertellen wat-ie wil horen. Was Wolff bij zijn eerste boek volgens communicatiedirecteur Sarah Huckabee Sanders nog ‘vijand nummer 1’, nu werd hij tot zijn verbijstering als ‘Amerika’s grootste journalist’ in het zonnetje gezet. Het diner waarbij ook de raadselachtige first lady Melania Trump aanzat was enerverend.In een eerder gesprek - in Betrouwbare Bronnen 44 – vertelde Wolff dat Trump een beetje bang was voor Karen Pence, de vrouw van vicepresident Mike Pence. Wolff beaamt dat zij eigenlijk de winnaar is van 6 januari. Want haar echtgenoot bezweek niet voor Trumps niet-aflatende druk om de verkiezing van Joe Biden als 46ste president van de Verenigde Staten nietig te verklaren.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door donaties van luisteraars via de site Vriend van de Show. Sponsoring of adverteren is ook mogelijk. Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl en we nemen contact met u op!***Verder lezenMichael Wolff – Aardverschuiving, de laatste dagen van het Trump-bewind (Prometheus)Michael Wolff – Landslide, the final days of the Trump-presidency (Henry Holt & Co.)***Verder kijkenThanksgiving At The Trumps: Inside Their Mar-a-Lago Estate | TODAY (2016)Inside President Trump's Mar-a-Lago Resort (2019)A Rare Look Inside Trump’s Mar-a-Lago Club | NBC Nightly News (2019)Mar-a-Lago Club Palm Event, President Donald J Trump, Valentina Aved (2021)***Verder luisteren44 - Michael Wolff over Donald J. Trump (4 juli 2019)202 - 4th of July: Joe Biden in het spoor van LBJ159 - Washington DC: na de afgang van Trump optimisme over Biden en Harris146 - Amerikaanse presidentsverkiezingen: de machtsoverdracht***Tijdlijn00:00:00 – Intro00:02:24 – Deel 100:20:51 – Deel 201:00:41 – Uitro01:01:37 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Op 26 september kiest Duitsland een nieuwe Bondsdag. Een historisch moment, want na zestien jaar bondskanselierschap vertrekt Angela Merkel. Hoe zijn de krachtsverhoudingen en wie volgt haar op?Jaap Jansen en PG Kroeger praten in deze aflevering met het vooraanstaande Bondsdaglid Otto Fricke, lid van de liberale FDP, de zusterpartij van VVD en D66. Fricke is ook lid van het partijbestuur en was voorzitter van de belangrijkste Bondsdagcommissie, die voor de begroting. Als woordvoerder op dat terrein is hij gesprekspartner van mensen als Wolfgang Schäuble (CDU) en Olaf Scholz (SPD).Fricke komt uit Krefeld, dichtbij Venlo, en spreekt niet alleen voortreffelijk Nederlands, maar geldt in Berlijnse politieke kringen als groot kenner van Nederland, wat hij als politiek en cultureel proefstation beschouwt voor het vaak wat omzichtiger en conservatievere Duitsland.Zijn visie is verfrissend onafhankelijk. Zo is hij voormalig SPD-bondskanselier Gerhard Schröder erkentelijk dat hij een reeks ingrijpende sociale hervormingen doorvoerde die het Merkel en de FDP daarna mogelijk maakten succesvol economisch beleid te voeren. Diens capriolen met Poetin laat hij dan maar even voor wat ze zijn. En Fricke steekt zijn respect voor Merkel niet onder stoelen of banken. Hij looft haar verfrissende gebrek aan poeha en ijdelheid. Maar hij is ook kritisch. Haar ’Wir schaffen das’ (over het opnemen van grote groepen vluchtelingen) vond hij geen gelukkige uitspraak. Hij kruist er met CDU-kenner PG Kroeger vrolijk de degens over.Met Fricke neemt Jaap Jansen de hele Duitse politiek door, van het gedoe om het boek van de groene Spitzenkandidat Annalena Baerbock tot de onwrikbare eigendunk van Olaf Scholz en de sluwheid van CDU’er Armin Laschet, tot het ‘hoefijzer’ van de extreme flanken die kiezers in het Oosten doet switchen tussen ‘Die Linke’ en de AfD. Maar ook de aparte verstandhouding tussen Duitsland en Rusland en de relatie met Frankrijk komt aan de orde. Fricke bekent dat hij Mario Draghi nu al mist als bankpresident in Frankfurt.En zijn favoriete buurland Nederland? De liberale topman adviseert Sigrid Kaag nadrukkelijk vooral niet de fout van zijn eigen FDP te maken door als vicepremier op Buitenlandse Zaken te blijven zitten. De SPD snapte beter hoe de politiek werkt en zette Scholz op Financiën. Echte macht zit immers bij het geld.Fricke maakt zich zorgen dat in Nederland te weinig partijen bereid zijn te regeren. Hij spoort VVD en D66 aan na hun verkiezingsoverwinning moed te tonen door een minderheidsregering te vormen en in met wisselende meerderheden te regeren. Hij wijst erop dat dit in stabiele en welvarende Scandinavië al gebruik is en niet leidt tot politieke chaos.En als Otto Fricke meedenkt met Den Haag, dan luisteren ze daar extra scherp.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door de Europese Unie en door donaties van luisteraars via de site Vriend van de Show. Sponsoring of adverteren is ook mogelijk. Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl en we nemen contact met u op!***Verder kijkenDe website van Otto FrickeOtto Fricke in de Bondsdag***Verder luisteren: afleveringen met Duitse gasten of over actuele Duitse politiek189 - Volt in het Europees Parlement en de Tweede Kamer: het eerste dubbelinterview met Laurens Dassen en oprichter Damian Boeselager178 - De opvolging van bondskanselier Merkel: vijf kanshebbers156 – 2020: een historisch jaar voor Europa en EU-voorzitter Angela Merkel122 - De EU in de tweede helft van 2020: Voorzitten op z'n Duits24 - Spitzenkandidat Manfred Weber (Europees Parlement, CSU) haalt uit naar premier Mark Rutte20 - Peter Altmaier (Duitse minister van Economie en Energie, CDU) over Nederland in Europa, Brexit en de opvolging van Angela Merkel***Tijdlijn00:00:00 – Intro00:03:23 – Deel 100:36:57 – Deel 201:43:28 – Uitro01:44:06 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Op 14 juli, Quatorze Juillet, vieren de Fransen hun revolutie. Elk jaar aanleiding voor Betrouwbare Bronnen om zich eens extra te verdiepen in actualiteit, historie, cultuur en toekomst van ‘la Douce France’. Het ene jaar over de liefdesbrieven van haar president en een andere keer over de verjaardag van haar grootste levende staatsman. Dit keer kan het natuurlijk alleen maar gaan over de campagne die van start gaat voor de verkiezing van de vrouw of man die van 2022 tot 2027 Frankrijk zal aanvoeren als president.In Frankrijk is de president echt hoofd van de staat. Bij haar of hem ligt nadrukkelijk de leiding van de internationale, militaire en Europese strategie en de coördinatie van het regeringsbeleid, inclusief de sturing van de vele staatsbedrijven en instellingen die zo kenmerkend zijn voor het klassiek Franse étatisme. Wie volgt Emmanuel Macron op? Jaap Jansen kijkt met PG Kroeger naar het speelveld en de historie van de verkiezingen en de nu opkomende persoonlijkheden in de Franse politiek.Macrons herverkiezing is allerminst vanzelfsprekend. En dat komt niet doordat zijn automatische tegenkandidaten het zo goed doen in de peilingen en voorafgaande verkiezingen. Integendeel. Marine Le Pen van het extreemrechtse Rassemblement National is onlangs afgegaan in de regioverkiezingen en de trotskistische kandidaat Jean-Luc Mélenchon (La Franse insoumise) is gehalveerd in aanhang, mede door zijn ontwikkeling naar steeds extremere, ‘wappie’-achtige verhalen.Er doemen drie scenario’s op, waarin het voor Macron knap lastig wordt afgetekend te kunnen winnen. De indrukwekkende 66 procent die hij in 2017 wist te bemachtigen lijken ver buiten bereik. Bij de socialisten maakt de burgemeester van Parijs Anne Hidalgo zich op voor de kandidatuur en bij de Groenen loopt Yannick Jadot zich warm. Centrumrechts scoorden Xavier Bertrand en Valérie Pécresse goed bij de regioverkiezingen. En er verschijnt nog een kandidaat aan de horizon, iemand die zonder twijfel ‘hors catégorie’ is wat betreft zijn politieke gewicht. Met zijn dagboeken over de Brexit-onderhandelingen is Michel Barnier midden in de belangstelling komen te staan. PG vertelt over de finesse waarmee Barnier zich nu, reizend door Frankrijk, presenteert als een soort wereldleider in ballingschap.Natuurlijk wegen Jaap en PG de inhoud en prestaties van vijf jaar Macron, zijn rol in Europa en op het wereldtoneel en de tradities waarin hij zich bewoog en die hij probeerde te innoveren. Daarbij kijkt PG welke eerdere presidenten sterke invloed hadden op Macrons aanpak en imago - soms als schrikbeeld, soms als rolmodel. ***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door de Europese Unie en door donaties van luisteraars via de site Vriend van de Show. Sponsoring of adverteren is ook mogelijk. Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl en we nemen contact met u op!***Verder lezenEmmanuel Macron – Revolutie! (2017)***Verder luisteren190 - Napoleon, 200 jaar na zijn dood: zijn betekenis voor Nederland en Europa124 - 95 jaar Jacques Delors107 - Jean Monnet, de vader van Europa57 - Alexis de Tocqueville45 – De liefdesbrieven van Francois Mitterrand35 - Charles de Gaulle28 – De relatie Nederland-Frankrijk***Tijdlijn00:00:00 - Intro00:01:43 – Deel 100:57:49 – Deel 201:26:04 – Uitro01:26:42 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Deze zomer is het dan toch echt zo ver. Het parlement verhuist van het Binnenhof naar de Apenrots. Voor hoe lang weten we eerlijk gezegd nog niet, dus dit is hoe dan ook een historisch moment. Zeker als de droom van Mark Rutte uitkomt en de beenderen van Johan van Oldenbarnevelt worden gevonden en de staatsman een eervolle herbegrafenis krijgt.Daarom duiken Jaap Jansen en PG Kroeger in deze aflevering in verhuizingen en verbouwingen van parlementen in Nederland, Europa en wereldwijd. Hun speurtocht begint in Nijmegen in 806. Wat er toen op de politieke agenda stond in het Frankische Keizerrijk is heel 21e eeuws!Natuurlijk komen de merkwaardige lotgevallen en verbouwingen van het Binnenhofcomplex aan de orde. Eigenlijk is het een wonder dat beide Kamers daar nog altijd hun vergaderplek hadden.Wie had gedacht dat de zoon van een Tsjechische Roma-onderwijzeres de stichter zou worden van de reusachtige hoofdstad en het sublieme parlementsgebouw van een van de grootste landen op aarde? En wist je dat midden in Afrika een enorm parlementair paleis is gebouwd dat een kopie is van de Grote Hal van het Volk in Beijing?In de geschiedenis waren er vele iconische volksvertegenwoordigingen die alle mogelijke verhuizingen beleefden. Of die - zoals ons Binnenhof - onderworpen werden aan megalomane vernieuwingsplannen. Het Congres in het Capitool van Washington DC is een bekend voorbeeld, terwijl het oude woonhuis van George Washington alleen nog met een plaquette wordt herdacht. Maar geen land in Europa kent zo’n bewogen en symbolische historie van zijn parlement als Duitsland. Jaap en PG duiken in die geschiedenis die hen voert langs de nieuwbouw voor de Hessische Rundfunk, een kerk in hartje Frankfurt, het theater van Goethe en een pyromane Nederlander. En we horen de belangrijkste speech die Wolfgang Schäuble ooit hield.Natuurlijk kan in deze aflevering de vraag ‘Brussel of Straatsburg?’ niet achterwege blijven. PG pleit als vestigingsplaats van het Europees Parlement voor handhaving van die prachtige, historisch zo symbolische stad aan de Rijn. We wandelen langs die rivier door eeuwen van Europese strijd, staan stil bij de herdenking daar van Helmut Kohl door o.a. Bill Clinton en bekijken het ‘Caprice des Dieux’ in Brussel. De verhuizing van de Tweede Kamer kan beginnen!***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door de Europese Unie en door donaties van luisteraars via de site Vriend van de Show. Sponsoring of adverteren is ook mogelijk. Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl en we nemen contact met u op!***Verder luisteren43 - Binnenhof: eeuwenoud ratjetoe191 - Kabinetsformatie 2021: Hoe krijgen we de balans terug in de trias politica? De Kamer kan zelf al heel veel doen!135 - 30 jaar Duitse eenheid: Carlo Trojan, de Nederlander die meeonderhandeldeMuziek! Otto Klemperer: Wagner - Der Fliegende Holländer, ‘Overture’***Tijdlijn00:00:00 – Intro00:03:48 – Deel 100:33:10 – Deel 201:25:58 – Uitro01:26:26 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Op 4 juli, ‘the Fourth of July’, vieren de Verenigde Staten voor het eerst hun nationale feestdag met Joe Biden als president. Maar wat weten we eigenlijk van hem? Hoe regeert hij; hoe gaat hij om met de macht die zijn ambt hem geeft? Wat zijn daarbij zijn inspiratiebronnen. Naar welke voorgangers kijkt hij?In Betrouwbare Bronnen praat Jaap Jansen hierover met D66-Kamerlid en Amerika-kenner Jan Paternotte en met ‘huishistoricus’ PG Kroeger. Ze delen een fascinatie voor Lyndon Baines Johnson, die eerdere Democratische president die brandde van ambitie voor grote hervormingen, sociale doorbraken en enorme investeringsprogramma’s. Want hoe verschillend in allerlei opzichten hun persoonlijkheden ook zijn, de overeenkomsten tussen Biden en LBJ in visie, aanpak en plannen tussen zijn opmerkelijk en instructief.Beiden hebben hun wortels in de Senaat en konden bogen op een jarenlange loopbaan daarbinnen, waar zij een leidende rol speelden bij coalities over de partijgrenzen heen met ‘deals’ als handelsmerk. Ze snapten als geen ander hoe het werkt.Biden is net als LBJ een klassiek parlementair politicus. Heel anders dan presidenten als Reagan, de Bushes, Carter, Clinton en al helemaal anders dan Trump. Op een serie grote thema’s is Biden dan ook bezig meerderheden te bouwen.Bij infrastructuur, onderwijsvernieuwing, ‘gratis mbo en hbo’ en dergelijke meerjarige hervormingen zoekt en vindt hij steun bij gematigde Republikeinen in de Senaat, bij gouverneurs en burgemeesters van elke achtergrond. Heel veel van deze politieke strategie en behendigheid is direct te herkennen als ‘vintage LBJ’.Deze aanpak koos hij al als vicepresident onder Barack Obama, voor wie hij juist als voorzitter van de Senaat die rol beter kon spelen dan de veel afstandelijker en cerebrale intellectueel die president was.Biden doet zeer aan LBJ denken als het gaat om het in een bijna moordend tempo naar buiten brengen van reeksen sociale wetgeving en versterking van de burgerrechten. PG wijst erop dat Biden een typische ‘old man in a hurry’ urgentie uitstraalt, zoals LBJ haast had omdat hij dacht dat hij niet oud zou worden. Jan Paternotte analyseert hoe LBJ decennia met zijn partijgenoten in het Zuiden meedeed tegen de roep om ‘civil rights’ voor de zwarte bevolking en hoe hij - zelf opeens president geworden - iedereen overrompelde met zijn enorme hervormingsprogramma.Internationaal zijn beide Democraten niet zo visionair. Ze willen vooral de Amerikaanse samenleving zelf op koers brengen en een voorbeeld laten zijn voor anderen in de wereld. Ze zijn een soort binnenlandse idealisten. Voor LBJ werd daarom Vietnam ongrijpbaar en onbeheersbaar. En bij Biden wijst PG opnieuw naar Azië. Waar de onberekenbare ‘grote roerganger’ Mao destijds de onzekere factor was, zo kan voor Biden de machtige en ambitieuze Xi weleens de tegenmacht zijn die grote spanningen oplevert.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door donaties van luisteraars via de site Vriend van de Show. Sponsoring of adverteren is ook mogelijk. Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl en we nemen contact met u op!***Verder lezenDe boeken van Robert CaroDoris Kearns Goodwin – Lyndon Johnson and the American DreamEvan Osnos – Joe Biden***Verder kijkenAn Evening with Doris Kearns Goodwin at the LBJ Library***Verder luisteren159 - Washington DC: na de afgang van Trump optimisme over Biden en Harris150 - De memoires van Barack Obama138 - In het voetspoor van Amerikaanse Presidenten in Nederland133 - Amerikaanse presidenten: boeken die je volgens PG móet lezen!121 - 4th of July special: Zakenlui als president van Amerika101 - 75 jaar bevrijding: De laatste dagen van Franklin D. Roosevelt95 - Grote speeches in tijden van crisis (deel 2)44 - Amerika Special: Michael Wolff over Donald J. Trump ** PG over Franklin D. Roosevelt***Tijdlijn00:00:00 – Intro00:03:00 – Deel 100:42:22 – Deel 201:13:51 – Uitro01:14:30 - Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Soms gaan dingen ook heel goed, zelfs in het beleid van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. Bij al het gemopper over heel wat onderwijsvernieuwingen moet worden vastgesteld dat een van ingrijpendste en omvangrijkste hervormingen een klinkend succes is gebleken. De vorming van het modern hoger beroepsonderwijs en de ontwikkeling van de hogescholen als sleutelinstituties van de kenniseconomie. Jaap Jansen en PG Kroeger duiken in deze podcast in de historie achter dat succes en de toekomstmogelijkheden. Welke lessen kunnen ‘het onderwijs’, ‘de Haagse politiek’ en ‘de polder’ hieruit trekken?Betrouwbare Bronnen is te gast bij de jubilerende Hogeschool Leiden – deze week 35 jaar geleden opgericht – waar ze deze bijzondere ontwikkeling van het hbo en de kennissector actief hebben meegemaakt. Jaap en PG praten met de Leidse bestuursvoorzitter Sander van den Eijnden, die ook de chef was van de Open Universiteit; met de voorzitter van ict-basisstructuur SURF, Jet de Ranitz, die ook Inholland en de Amsterdamse Hogeschool voor de Kunsten leidde; en Ron Bormans, voorzitter van de Hogeschool Rotterdam.Openhartig vertellen zij over de soms turbulente ontwikkeling van de nieuwe vorm van hoger onderwijs die vanuit het hbo gerealiseerd is. De hogescholen werden partners van de professies waar zij talenten voor vormen en daarmee ontstond een eigensoortige verstandhouding met wat men daar ‘het werkveld’ noemt. Het effect is dat elke revolutie op de arbeidsmarkt, in technologie en economische ontwikkeling allereerst doorwerkt binnen hun opleidingen. Bovendien werd juist het hbo de emancipatiemotor voor jongeren uit niet klassiek-academische milieus die zich zo op hoog niveau konden ontplooien.De hogescholen hebben in de decennia sinds hun start – zoals Leiden vanaf 1986 – in hoog tempo een eigen identiteit en cultuur moeten ontwikkelen. ‘Een beetje Rotterdams’ is die, zegt Jet de Ranitz. In de coronacrisis bleek de ‘can do’-mentaliteit van het hbo opnieuw een belangrijk pluspunt. ‘Never waste a good crisis’ is ook nu weer een impliciet motto. Duidelijk wordt dat een aantal fundamentele vanzelfsprekendheden en interne automatismen in deze opnieuw zo turbulente periode fors ter discussie zijn komen te staan.De aanbevelingen voor de kabinetsformatie zijn verrassend. De hbo-bestuurders willen niet soebatten om meer geld. Het fundamenteel doordenken en lessen trekken uit de voorbije coronafase is voor hen veel wezenlijker. Meer ruimte voor de eigen visie en verwezenlijking van kwaliteit in het beroepsonderwijs, ook in het licht van de internationalisering, de digitalisering en ‘een leven lang ontwikkelen’ evenzeer.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door de Hogeschool Leiden en door donaties van luisteraars via de site Vriend van de Show. Sponsoring of adverteren is ook mogelijk. Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl en we nemen contact met u op!***Verder luisteren199 - Kabinetsformatie 2021: Olof van der Gaag en de snelle overgang naar duurzame energie192 - Kabinetsformatie 2021: Het gaat over hun toekomst: jongeren voor het eerst aan tafel in de formatie183 - Samen slimmer worden: het Leidse kennisecosysteem als aanjager van duurzame groei126 - De kracht van hoger onderwijs108 - De universiteiten willen weer voluit aan de slag***Tijdlijn00:00:00 – Intro00:02:03 – Deel 101:08:55 – Deel 201:30:29 – Uitro01:31:15 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Betrouwbare Bronnen viert haar 200ste editie met een reflectie op politiek, macht, historie, Nederland in Europa, Europa in de wereld toen en nu. En dat doen Jaap Jansen en PG Kroeger aan de hand van Niccolò Machiavelli en zijn boek ‘Il Principe’ – in het Nederlands ‘De Heerser’ of ‘De Vorst’ getiteld. Een boek dat al vijf eeuwen de tongen in beweging zet en waarover de misverstanden niet van de lucht zijn.Als student leerde Jaap van prof. Herman Tjeenk Willink (ja die!) hoe relevant de lessen uit De Heerser nog zijn. “Je kunt maar beter gevreesd zijn dan geliefd”, liet hij zijn studenten lezen. En: “Een verstandig vorst kan, noch mag zijn woord houden als dit voor hem te nadelig zou worden.”Machiavelli, de Florentijnse ambtenaar uit de Renaissance is een fascinerende persoonlijkheid. Hij leefde van 1469 tot 1527 - in de periode dat Amerika ‘ontdekt’ werd; de zeeroutes naar India, China en Japan, de Reformatie Europa en de kerk spleet, Habsburg een wereldrijk werd, de Islam met de Osmaanse Sultans tot de poorten van Wenen oprukte en in India het grootse Mughal-rijk begon.Machiavelli was tijdgenoot van Leonardo da Vinci, Erasmus, Thomas More, Luther, Michelangelo, de Borgia’s, Karel V en de Habsburgse tantes en nog vele anderen. ‘Il Principe’ is dan ook alleen te begrijpen als een product van een tijd van ongekende veranderingen, globalisering en intellectuele en culturele revoluties. Machiavelli zag hoe nieuwe typen machthebbers met soms allesbehalve nieuwe methoden en ideeën hun heerschappij vestigden en probeerden te versterken. Daarvan wilde hij de patronen in kaart brengen en lessen uit trekken.Geen wonder dat dit boek tot de dag van vandaag boeit en inspireert. Jaap en PG laten zien hoe in de loop der eeuwen hiermee is omgegaan. Van Thorbecke tot Mussolini en Stalin. Van The Virgin Queen tot Jan Nagel. En het Den Haag van 1740 speelt daarbij zelfs een heel bijzondere rol, met twee beroemde vrienden die de publicatie van een boek begeleidden waar ineens een hoop gedoe over ontstond.Die reputatie van verdorvenheid, gewetenloosheid en machtswellust van Machiavelli en zijn volgelingen wordt in deze aflevering scherp onder de loep genomen. Doet men de Florentijnse ambtenaar hiermee geen onrecht? Is zijn boek inderdaad zo’n vergoelijking van onethisch politiek handelen? En waardoor is die reputatie eigenlijk ontstaan? Midden in een kabinetsformatie, in een tijd van een ‘geopolitiek Europa’ tussen de wereldmachten en net na de ondergang van Donald Trump als een Borgia-figuur van deze eeuw is het boek actueler dan ooit.En PG zou PG niet zijn als hij niet ook rond dit boek en deze historische persoonlijkheid geen onmisbaar operafragment zou vinden. Lucrezia, de zus van Machiavelli’s inspiratiebron Cesare Borgia – de dochter van de Paus Alexander VI! – is in de eeuwen na haar leven een symbool geworden, eigenlijk van alles wat ook Machiavelli’s boek verweten werd. En dan kan het niet verrassen dat zo’n fascinerende dame de hoofdpersoon is in een Belcanto opera van 1833.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door donaties van luisteraars via de site Vriend van de Show. Sponsoring of adverteren is ook mogelijk. Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl en we nemen contact met u op!***Verder kijkenNiccolò Machiavelli - BBC documentaire***Verder luisteren01 - D66 moet linkser, vindt oud-partijleider Jan Terlouw20 - Peter Altmaier (Duitse minister van Economie en Energie) over Nederland in Europa, Brexit en opvolging Merkel49 - De koningen van Hispanje die wij altijd hebben geëerd57 - Alexis de Tocqueville70 - 'Voorzitter, het is Kafka!' - PG Kroeger over leven en werk van Franz Kafka103 - Geheim geld in de politiek119 - Elke machtsoverdracht in het CDA is een drama165 - Verkiezingen 2021: succesvolle campagnestrategieën + tips voor lijsttrekkers***Tijdlijn00:00:00 – Intro00:05:55 – Deel 100:52:24 – Deel 201:19:13 – Uitro01:19:58 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Als we over energie praten denken de meeste mensen vooral aan elektriciteit. En toch is dat maar twintig procent van al het energieverbruik. Hoe houden we ons warm in de winter en waarop kan onze industrie draaien? De complexiteit van de transitie naar 100 procent duurzame energie is enorm. Olof van der Gaag weet er als directeur van de Nederlandse vereniging Duurzame Energie alles van. Zijn club vertegenwoordigt 6000 bedrijven – veelal mkb’ers – met honderdduizenden medewerkers die met niets anders bezig zijn dan de transitie naar een duurzame economie. Onlangs zat hij aan tafel bij informateur Mariëtte Hamer.Van der Gaag is een rasoptimist. Dat kan hij ook zijn omdat hij uitgaat van nuchtere feiten en een pragmatische visie op verduurzaming. In deze aflevering van Betrouwbare Bronnen vertelt hij aan Jaap Jansen en PG Kroeger wat Nederland en Europa daaraan kunnen doen.Heel belangrijk is hierbij dat allerlei feitelijk onjuiste veronderstellingen over ‘quick wins’ en ‘quick fixes’ verlaten worden. Zo is kernenergie helemaal niet taboe, maar vaak erg onpraktisch. En zo wordt wat hem betreft over biomassa een hoop onzin verkondigd, net als over ‘van het gas gaan’ en over windturbines.Van der Gaag vertelt wat het nieuwe kabinet het beste kan doen. Groot probleem is een tekort aan technisch opgeleide jongeren. En hij vertelt hoe informateur Hamer haar heel eigen manier van werken heeft in de kabinetsformatie.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt donaties van luisteraars via de site Vriend van de Show. Sponsoring of adverteren is ook mogelijk. Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl en we nemen contact met u op!***Verder kijkenMaak je eigen klimaatplan! Ga op de stoel van de premier zitten en kijk wat er nodig is om in Nederland zo min mogelijk CO2 uit te stoten in 2030***Verder luisteren196 - Kabinetsformatie 2021: Nederland wacht op een kabinet, maar Europa en de wereld wachten niet op Nederland192 - Kabinetsformatie 2021: Het gaat over hun toekomst: jongeren voor het eerst aan tafel in de formatie (met Werner schouten van de Jonge Klimaatbeweging)106 - Diederik Samsom over het Europese klimaatbeleid en het crisisherstelplan55 - Ed Nijpels over zijn Klimaatakkoord***Tijdlijn00:00:00 – Intro00:01:17 – Deel 100:27:33 – Deel 201:13:38 – Uitro01:14:15 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

In deze editie van Betrouwbare Bronnen kunnen Jaap Jansen en PG Kroeger natuurlijk niet om de perikelen van het CDA heen. Maar omdat deze podcast al heel vaak en heel uitgebreid aandacht schonk aan het CDA en Pieter Omtzigt, beperken ze zich dit keer tot een minuut of acht.En aan het slot komen ze nog even terug op de vorige aflevering, nummer 197. Want het blijkt dat in Texas, in de stad Houston een opera is geschreven en opgevoerd over het bezoek van Boris Jeltsin aan de shopping mall aldaar met Randalls Grocery - het bijzondere bezoek waarover we het in 197 hadden! In de opera haalt het personeel van die grootgrutter allerlei persoonlijke herinneringen op.Dan waar deze aflevering bovenal over gaat.Per 1 juli zwaait Portugal af en wordt het kleine bergland Slovenië voorzitter van de Europese Unie. In Betrouwbare Bronnen analyseren we wat Slovenië op de agenda wordt zet als belangrijke onderwerpen voor het beleid en de politieke discussies in de Unie en de lidstaten. Daarnaast verdiepen Jaap en PG zich in de actuele ontwikkeling van Slovenië – een land waarvoor bij ons zeer ten onrechte zelden aandacht is - en in de historie van het land.Opvallend is de nadrukkelijke verbinding die premier Janez Jansa legt tussen de ‘lessen uit corona’ en de prioriteit voor ‘digitale soevereiniteit’ van de Unie.De soms zeer moeizame discussies over de ‘Rule of Law’ binnen de EU– ook met Slovenië zelf trouwens – gaat dit voorzitterschap niet uit de weg. Dat belooft vuurwerk. Bovendien noteren Jaap en PG dat de Slovenen snode plannen lijken te hebben met juist de Venetië-commissie die Pieter Omtzigt naar ons land liet halen voor een kritische rechtsstatelijke toetsing. Ook dat zal de nodige discussie opleveren in Brussel en in de Raad van Europa in Straatsburg.Eeuwenlang heette Slovenië ’Krain’, een oud woord voor ‘grens’. En dat is bepaald geen toeval. PG schetst de veelbewogen geschiedenis van dit kleine land dat eigenlijk altijd het grensgebied vormde tussen drie grote machten en cultuurkringen. Dit oude hertogdom ‘Carniola’ werd tegen 1400 Habsburgs gebied en was net als de Nederlanden een strategisch essentieel deel van dat wereldomspannende imperium van de Koning van Hispanje die ook wij hier eerden.Slovenië kende net als ons land in 1848 een liberaal-nationale revolutie die een minder absolutistisch en meer burgerlijk bewind installeerde.Ook vertelt PG over de opmerkelijke culturele bloei die de grote stad Laibach in de Habsburgse eeuwen kenmerkte, nu de hoofdstad Ljubljana.Na ongekende gruwelen in de Tweede Wereldoorlog en massaslachtingen aan het eind daarvan door de nieuwe communistische overheersers kon Slovenië al direct in 1991 vrij en onafhankelijk worden. Het werd een voorbeeldnatie onder de nieuwe lidstaten en het trad al snel toe tot ‘Schengen’ en de Eurozone.Ondanks soms ruwe nationalistische tonen en polariserende acties zijn de Slovenen onverminderd pro-NAVO en pro-EU. Dat begrijpen en duiden is voor West-Europese beschouwers en burgers nog weleens ingewikkeld. Reden te meer dat in deze aflevering te proberen vanuit cultuur, historie en actualiteit van dit mooie land op die grens van Alpen, Balkan en Middellandse Zee.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door de Europese Unie en door donaties van luisteraars via de site Vriend van de Show. Sponsoring of adverteren is ook mogelijk. Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl en we nemen contact met u op!***Verder luisteren71 - Caroline de Gruyter: 'Brexit maakt Europa sterker' - De EU als het Habsburgse Rijk van onze tijd63 - Judit Varga, minister van Justitie van Hongarije: lessen uit de geschiedenis***Tijdlijn00:00:00 – Intro00:01:30 – Deel 1: Pieter Omtzigt en het CDA00:08:21 – Deel 2: EU-voorzitter Slovenië00:48:19 – deel 3: Historie Slovenië01:22:35 – Uitro01:23:10 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

In deze derde aflevering van de Betrouwbare Bronnen serie over de ineenstorting van de ‘rode supermacht’, de Sovjet Unie, nu 30 jaar geleden, duiken Jaap Jansen en PG Kroeger in het meeslepende levensverhaal van een nu al een beetje vergeten man. Boris Nikolajevitsj Jeltsin, de eerste democratisch gekozen president van Rusland, het grootste land op aarde. Hij leefde van 1931 tot 2007 en zijn lotgevallen, persoonlijkheid en tragiek zijn symbolisch voor die van het Russische volk in de 20 e eeuw.Jeltsin kwam uit een boerendorp bij het huidige Jekaterinenburg, toen Sverdlovsk geheten. Ten oosten van de Oeral, de poort van Siberië. Zijn familie leed onder Stalins terreur. Hij was een slimme en gedreven jongen die zich in de bouwsector na de ‘Grote Vaderlandse Oorlog’ (1941 - 1945) snel opwerkte en door de partijbonzen als talent werd gekoesterd. PG vertelt hoe de oude Sovjetleider Leonid Breznjew hem nieuwsgierig in het Kremlin uitnodigde voor een kennismaking en hoe hij als aanjager van hervormingen en openheid door Michail Gorbatsjov eerst werd gesteund, maar later tegenover hem kwam te staan.We reizen met de politiek in ongenade gevallen Jeltsin mee naar Amerika en zien hem in een groentenwinkel in Texas twijfelen aan zijn communistische idealen. We beleven zijn moed, zijn strijd voor democratie en eerlijkheid over de gruwelen van het Sovjetregime. En zien hem ten onder gaan in het nieuwe Rusland waar hij een grote verkiezingsoverwinningen boekte maar daarna de grip verloor. Hij was een populist die corruptie en bureaucratie aanpakte; een bullebak met een hart voor de gewone Rus die diep verdriet voelde over het lot van zijn volk.Historici worstelen nog altijd met de vraag welke plaats Jeltsin verdient. Jaap en PG vertellen hoe dit treffend zichtbaar is rond het Jeltsin Museum in Jekaterinenburg en de inhoud van wat daar tentoongesteld wordt. De toespraak van de door hemzelf naar voren geschoven opvolger Vladimir Poetin bij de opening van dat museum bewees dat zelfs die niet goed raad weet met Jeltsin. Ook 30 jaar na de turbulente hoogtepunten van zijn loopbaan is het boek nog lang niet dicht en het definitieve verhaal nog niet geschreven.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door donaties van luisteraars via de site Vriend van de Show. Sponsoring of adverteren is ook mogelijk. Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl en we nemen contact met u op!***Verder lezenTom Vennink - Rusland eert zijn president van de chaos op Amerikaanse wijze (Volkskrant, 1 februari 2016)When Boris Yeltsin went grocery shopping in Clear Lake (Houston Chronicle, 13 september 2017)***Verder kijkenBoris Yeltsin - The Making of a Leader (2001 Documentary)Press Conference with President Clinton & President YeltsinBoris Godounov - Varlaam (Evgeny Nikitin)***Verder luisteren188 - De ondergang van de Sovjet-Unie: 1991, het jaar waarin Gorbatsjov in de afgrond staart en Poetin gemeenteambtenaar wordt163 - De ondergang van de Sovjet-Unie: hoe een wereldmacht verdampte93 - Hoe Gorbatsjov en het Sovjet-imperium ten onder gingen***Tijdlijn00:00:00 – Intro00:01:15 – Deel 100:39:00 – Deel 201:15:14 – Uitro01:15:55 – EindeZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Terwijl de partijen aan tafel bij informateur Mariëtte Hamer rondjes draaien, staan Europa en de wereld bepaald niet stil. In deze editie van Betrouwbare Bronnen bespreken Jaap Jansen en PG Kroeger de stand van de kabinetsformatie en vijf ‘gamechangers’ op het Europese en internationale toneel die een nieuw kabinet en de in maart gekozen Kamer fors zullen beïnvloeden.Die vijf ingrijpende veranderingen zijn:- Herstel van samenwerking tussen de toonaangevende landen in het westen. De Amerikaanse minister van Financiën, oud-FED-voorzitter Janet Yellen noemt dit 'het nieuwe multilateralisme'. Ter voorbereiding van de G7 heeft zij met haar collega’s hiervan al een stevig voorpoefje afgegeven.- De voorzet van Wolfgang Schäuble (in The Financial Times) voor een gezamenlijk Europees beleid om de grote schulden uit de coronacrisis gedegen en krachtdadig aan te pakken, zonder daarbij opnieuw zware klappen op te lopen zoals die in de krediet- en eurocrisis ontstonden. Dat juist hij hier zijn nek uitsteekt en zich mede beroept op zijn gesprekken met Mario Draghi en het revolutionaire beleid van de allereerste Amerikaanse minister van Financiën Alexander Hamilton is zeer opmerkelijk.- De vaststelling door Eurocommissaris Johannes Hahn dat de parlementen van de lidstaten hebben ingestemd met zijn beleidsvoorstellen ten aanzien van de ‘eigen middelen’ van de Europese Unie. Hiermee is een grote stap gezet naar een nog krachtiger gezamenlijke aanpak van het herstel- en transitiebeleid waarover voor Nederland aan tafel bij informateur Hamer nog gepraat wordt.- De gezamenlijke ontwikkeling door Duitsland en de Verenigde Staten van een nieuwe internationale alliantie tussen Europa en Amerika op het terrein van het klimaatbeleid en de gevolgen daarvan voor de wereldhandel en economische groei. John Kerry en Peter Altmaier verkennen daarbij zelfs de opbouw van wat Der Spiegel ‘eine Öko-Nato’ noemt.- De NAVO-top voorafgaand aan de ontmoeting van de Amerikaanse president Joe Biden en zijn Russische tegenhanger Vladimir Poetin in Genève. De president geeft zelf met nadruk aan dat ook deze bijeenkomsten deel zijn van die ontwikkeling naar een ‘nieuw multilateralisme’ waarin afscheid genomen wordt van de lijn van zijn voorganger Donald Trump.Jaap en PG stippen daarbij bij elk van deze vijf ‘gamechangers’ aan hoe diep deze gaan doorwerken in wat een komend kabinet op zijn bordje zal vinden. De komende ministersploeg zal op een reeks essentiële, strategische punten alle zeilen moeten bijzetten om te verhinderen dat Nederland langs de zijlijn blijft staan.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door de Europese Unie en door donaties van luisteraars via de site Vriend van de Show. Sponsoring of adverteren is ook mogelijk. Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl en we nemen contact met u op!***Afleveringen over de kabinetsformatie tot nu toe193 - Kabinetsformatie 2021: Mark Rutte en de slijtage van zijn leiderschap192 - Kabinetsformatie 2021: Het gaat over hun toekomst: jongeren voor het eerst aan tafel in de formatie191 - Kabinetsformatie 2021: Hoe krijgen we de balans terug in de trias politica? De Kamer kan zelf al heel veel doen!187 - Kabinetsformatie 2021: De klaagzang van het kabinet en de Kamer184 - Kabinetsformatie 2021: Brieven aan de informateur - geslaagde en minder geslaagde lobby's182 - Kabinetsformatie 2021: De verrassend vertrouwde werkwijze van Herman Tjeenk Willink180 - Kabinetsformatie 2021: Hoe Mark Rutte de eenzaamste man van het Binnenhof werd179 - Kabinetsformatie 2021: Verkenners die schielijk van het toneel verdwenen, een politieke sluipmoord en de 'gouden standaard' van wijs en effectief formeren177 - Kabinetsformatie 2021: Formeren is faseren, dus het begint met verkennen***Tijdlijn00:00:00 – Intro00:03:15 – Deel 1 – Een stroeve kabinetsformatie00:22:26 – Deel 2 – Vijf gamechangers in Europa en de wereld01:05:35 – Uitro01:07:28 – EindeZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Informateur Mariëtte Hamer en de polder willen met spoed een crisis- en herstelplan in gang zetten. Maar de vorming van een stabiele coalitie is niet eenvoudig. Niet in het minst omdat twee partijen met zichzelf overhoop liggen. Twee partijen die als vanouds een natuurlijke regeringspartner waren en zichzelf zagen als volkspartijen. PvdA en CDA. Ooit hadden ze meer dan 50 Tweede-Kamerzetels, nu telt de PvdA er nog maar negen en het CDA vijftien. Moeten ze gaan regeren of de oppositie in? Ze worstelen met de nieuwe realiteit.Jaap Jansen praat erover met politicoloog Menno Hurenkamp, lid van het curatorium van de Wiardi Beckman Stichting, het wetenschappelijk bureau van de PvdA, en historicus PG Kroeger, die recent het boek ‘Tand des tijds, het CDA in de nieuwe eeuw’ publiceerde.Wat moeten die twee partijen met een politieke situatie waarop zij niet langer hun stempel kunnen drukken? Wat zijn de harde feiten en cijfers over hun electorale neergang en waar zijn hun aanhangers van voorheen eigenlijk gebleven? Wat denken ze daar zelf over en kloppen die analyses en verklaringen eigenlijk wel? Hurenkamp en Kroeger komen met af en toe onthutsende voorbeelden van legendevorming en misverstanden. De oorzaken voor de neergang van de grote, klassieke machtspartijen hangen samen met tal van veranderingen in maatschappij en cultuur. Hurenkamp wijst op het succes van de verzorgingsstaat dat in de sociaaldemocratie werd vertaald in het aanbevelen van meer individualisering. Maar waar mensen meer voor zichzelf moesten opkomen werd de aantrekkingskracht van oudere vormen van georganiseerde solidariteit bewust ingeperkt. De liberale denker Ralf Dahrendorf concludeerde begin jaren ’80 al dat de sociaaldemocratie haar taak volbracht had en er net zo goed mee op kon houden.De lange termijn trends die in de loop der jaren alleen nog maar sterker werden, maken het niet eenvoudig voor om voor PvdA en CDA een nieuwe rol en bestemming te vinden. Ze worstelen met hun profiel, program en bestaansrecht. *** Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door door donaties van luisteraars via de site Vriend van de Show. Sponsoring of adverteren is ook mogelijk. Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl en we nemen contact met u op! *** Verder lezenMenno Hurenkamp - Nog niet is alles verloren (S&D, april 2021)Matthijs Rooduijn - Laten we het toch nog even over de sociaaldemocraten hebben (Stuk Rood Vlees, mei 2021)Pieter Gerrit Kroeger - Tand des tijds (Prometheus, 2020)Marnix van Rij gaat de rust in het CDA terugbrengen (Trouw, 29 mei 2021)Coen Brummer & Afke Groen (red.) - Naar een nieuw kabinet van sociale rechtvaardigheid (Boom, 2021)*** Verder kijken Online-bijeenkomst: de weg vooruit voor de PvdA (31 mei 2021)***Verder luisteren175 – De koers van CDA-lijsttrekker Wopke Hoekstra en het verschil met de VVD170 - Waarom linkse samenwerking altijd weer mislukt153 - Het CDA en de tand des tijds123 – Hoe de PvdA in de greep kwam van het neoliberalisme34 - Lodewijk Asscher over zijn PvdA09 - Special: leven en werk van Wim Kok (over de koers: Joop van den Berg)*** Tijdlijn00:00:00 – Intro00:01:27 – Deel 100:58:08 – Deel 201:25:24 – Uitro01:26:11 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

De nieuwe Amerikaanse president Joe Biden komt naar Europa. Hij heeft zijn Russische collega Vladimir Poetin uitgenodigd voor een topontmoeting. Die vindt op 16 juni 2021 plaats in Genève.In deze aflevering van Betrouwbare Bronnen bespreekt Jaap Jansen met PG Kroeger de historische, symbolische en politieke finesses van deze top. Zelfs die Zwitserse stad als locatie zit vol symboliek.Waarom nam Poetin deze invitatie meteen aan? En wat deed hij vooraf om Biden een helder signaal te geven dat hij wel degelijk begrijpt dat het tijdperk-Trump voorbij is? PG analyseert de opvallende manoeuvres van beide presidenten, hun tamelijk onbehouwen taal over elkaar en de wending die nu plaats lijkt te vinden in hun wederzijdse benadering. En is deze in het licht van de geschiedenis wel zo plotseling en onverwacht?De historie van dit soort topontmoetingen is kleurrijk en leerzaam. Sommige zijn bijna helemaal vergeten. Andere kregen in de decennia die volgden een bijna mythisch aura, terwijl hun realiteit prozaïscher was. En sommige presidenten wisten op en rond zo’n top belangrijke dingen te realiseren terwijl zijzelf in de geschiedschrijving bepaald geen gunstige reputatie hebben.Misschien wel de meest belangrijke topontmoeting met de grootste directe gevolgen voor de wereld was de allereerste. Dat was trouwens meer een soort proto-top van de naaste medewerker Franklin Delano Roosevelt met de ‘Vozhd’, de wrede tiran in het Kremlin, Jozef Stalin. PG Kroeger vertelt hoe ´FDR´ zijn rechterhand Harry Hopkins in juli 1941 plotseling naar Moskou liet reizen.Zelf ontmoette Roosevelt als eerste president de Sovjetleider twee jaar later. Maar dat gebeurde niet zonder een uitvoerige briefwisseling vooraf, de nodige onderlinge spanningen en heel wat ´armpje drukken´ over waar en hoe Stalin en hij elkaar zouden ontmoeten. Ook deze top - uiteindelijk gehouden in Teheran - lijkt wat vergeten, vooral omdat de volgend in Jalta zo veel discussie losmaakte.In de podcast worden topontmoetingen in Wenen, Parijs en Helsinki besproken van presidenten van zeer verschillende herkomst en politieke kleur. Eisenhower, Kennedy, Nixon, Reagan en Trump probeerden elk op hun geheel eigen manier een dialoog met het Kremlin te bereiken. Waarom nota bene ´JFK´ en ´the Donald´ daarbij een beetje op elkaar leken blijkt dan ook nog. De aanstaande top in Genève staat in een rijke traditie en Biden sluit opvallend aan bij die andere ontmoeting in tijden van grote geopolitieke spanningen, de top van Reagan en Gorbatsjov in datzelfde Genève in 1985. Zou hij met Poetin ook bij een haardvuur nader tot elkaar komen? Ontstaat ook nu een soort ‘bromance’?***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door donaties van luisteraars via de site Vriend van de Show. Sponsoring of adverteren is ook mogelijk. Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl en we nemen contact met u op!***Verder lezenMary Elizabeth Malinkin - Reagan's Evolving Views of Russians and their Relevance Today***Verder kijkenRussia lashes out after Biden calls Putin a killer (CBS Eveneing News, march 2021)Helsinki Summit: President Trump Backs Vladimir Putin On Election Interference (NBC Nightly News)The Big Three In Teheran (Pathé, 1943)***Verder luisteren163 - De ondergang van de Sovjet-Unie: hoe een wereldmacht verdampte159 - Washington DC: na de afgang van Trump optimisme over Biden en Harris93 - Hoe Gorbatsjov en het Sovjet-imperium ten onder gingen19 - Anne Applebaum: Poetin en de destabilisering van het Westen13 - Met Stalin naar de opera***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:23:41 – Deel 200:56:12 – Deel 301:15:44 – Uitro01:16:24 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Als een premier of een andere politieke aanvoerder maar lang genoeg aan het stuur zit komen de twijfels, de fluisteringen en suggesties. “Wordt het niet eens tijd?” ”Heeft zij of hij de energie, de daadkracht, de politieke antenne of de band met de kiezers nog wel?” Het overkomt Mark Rutte evengoed als Margaret Thatcher en Helmut Kohl. En het heeft zich sinds de verkiezingen van 17 maart verhevigd. Is Rutte uitgeloogd? Was zijn derde kabinet net als dat van Ruud Lubbers het begin van het einde?Jaap Jansen en PG Kroeger analyseren in deze aflevering de gebeurtenissen van de voorbije, veelbewogen bewogen twee maanden, nu informateur Mariëtte Hamer dan toch voluit aan de slag is gegaan met een serieuze poging een coalitie te vinden en een regeerprogram te helpen formuleren. Weinig stond in de verwarring en opwinding zó centraal als de positie van Mark Rutte. En dat terwijl op de avond van 17 maart bij velen de beeldvorming was dat de VVD-aanvoerder een markante electorale overwinning had weten te boeken.Vanuit de historie noteert Betrouwbare Bronnen drie klassieke signalen van onuitwisbare slijtage bij politieke aanvoerders. En met die blik bekijken Jaap en PG de optredens van Rutte in de geruchtmakende Kamerdebatten gedurende de botsingen en ongelukken waar de kabinetsformatie begon, evenals zijn optreden in Nieuwsuur waarvoor hij een zelfanalyse met radicale ideeën had aangekondigd over bestuur en cultuur in politiek Den Haag.Duidelijk wordt dat zich bij Rutte allerlei elementen van historisch waarneembare erosie en slijtage beginnen voor te doen. Van vereenzaming en versletenheid in de kritische omgeving tot merkwaardige irritaties en slordigheden, waar voorheen focus op de essentie centraal stond.Onze parlementaire en staatkundige geschiedenis laat een dergelijk patroon al twee eeuwen zien. Hoe de sfeer en houding rond het leiderschap van Rutte aan het veranderen zijn komt verrassend overeen met de eindfasen van andere geduchte leidersfiguren in ons land. Het verhaal van de slijtage en erosie van zo verschillende figuren als koning Willem I, Thorbecke, Colijn, Willem Drees, Joop den Uyl, Ruud Lubbers en Jan Peter Balkenende laat opmerkelijke overeenkomsten zien met dat van Rutte nu.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door donaties van luisteraars via de site Vriend van de Show.Sponsoring of adverteren is ook mogelijk. Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl en we nemen contact met u op!***Verder lezenBNR column Jaap Jansen - Het tweede kabinet-Den UylJelle Gaemers - Willem Drees, daadkracht en idealisme (Boom)***Verder kijkenMark Rutte in Nieuwsuur (mei 2021)Jan Terlouw in Buitenhof, 23 mei 2021***Verder luisteren173 - Onder de pragmatische Mark Rutte werd de VVD de grootste, maar ook kwetsbaar52 - Gerry van der List waarschuwt fletse VVD: Wacht Rutte het lot van Balkenende?64 - Wim Kok, een leven op eigen kracht - gesprek met biograaf Marnix Krop88 - Leven en werk van onderwijsvernieuwer Jos van Kemenade127 - De geheime politieke memoires van Ruud Lubbers14 - Jan Peter Balkenende & Wopke Hoekstra: een nieuwe agenda voor Nederland en Europa16 - Johan Remkes wil de democratie reddenEn in 1 op 1 bij Sven Kockelmann: Johan Remkes: Kijk opnieuw naar de positie van de premier (NPO Radio 1)***Tijdlijn00:00:00 – Intro00:01:46 – Deel 100:54:02 – Deel 201:38:13 – Uitro01:38:54 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Informateur Mariëtte Hamer zorgde voor een primeur: nooit eerder werden jongerenorganisaties direct betrokken bij de kabinetsformatie. Hamer nodigde ze meteen uit in haar eerste ronde van verkennende gesprekken over de hoofdlijnen van een herstelprogram en een regeerakkoord. Ze wilde weten hoe het met de Nederlandse jongeren gaat na een dik jaar coronacrisis en wat hun ideeën zijn voor de toekomst.Meteen na het gesprek bij Hamer fietsten de jongeren naar de studio van Betrouwbare Bronnen om hun verhaal ook aan Jaap Jansen en PG Kroeger te vertellen. Te gast zijn Maurice Knijnenburg (voorzitter van de Jongeren Denktank Coronacrisis en de Nationale Jeugdraad), Alina Danii Bijl (de nieuwe voorzitter van FNV Young & United), Ingrid Nolten (bestuurslid Jong AWVN, de werkgevers), Werner Schouten (voorzitter Jonge Klimaatbeweging) en Sarah Soumete (verloor haar baan in de horeca, werkt nu in de kinderopvang)Hun oproep aan de politiek:• Ga soepeler om met studievertraging en studieschuld• Zorg voor kansengelijkheid, werk en zekerheid• Een leven lang ontwikkelen voor iedereen• Bouw voldoende starterswoningen• Benut de klimaatcrisis als kans• Betrek jongeren bij oplossingenVeel zekerheden die eerdere generaties hadden zijn verdwenen. De coronacrisis heeft dat nog eens verergerd. Toch zijn ze ook optimistisch, want de coronacrisis en de klimaatcrisis leiden ook tot innovaties, nieuwe vormen van werk en maatschappelijke hervormingen.De jongeren kondigen aan dat ze ook in het vervolg van deze kabinetsformatie nadrukkelijk hun inbreng willen blijven geven. Jongeren erbij betrekken is wat hun betreft óók onderdeel van een nieuwe bestuurscultuur.*** Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door donaties van luisteraars via Vriend van de ShowSponsoren of adverteren in Betrouwbare Bronnen kan ook. Ga naar adverteren@dagennacht.nl*** Verder lezenBrief Nationale Jeugdraad aan informateur Mariëtte Hamer (20 mei 2021)Brief aan de informateur (Jonge Klimaatbeweging, 20 mei 2021)Jong AWVN op bezoek bij informateur Mariëtte HamerEn nu… Daden! (Rapport Jongeren Denktank Coronacrisis, januari 2021)Website SER Jongerenplatform*** Verder kijken Integrale persconferentie van informateur Mariëtte Hamer van 14 mei 2021***Verder luisteren136 - Jarig in coronacrisis: Mariëtte Hamer en Maurice Knijnenburg over 70 jaar SER125 - Wouter Koolmees, minister van Sociale Zaken in de coronacrisis106 - Diederik Samsom over het Europese klimaatbeleid en het crisisherstelplan79 - 'Nederland is nog steeds ziek': Hans Borstlap over zijn ingrijpende plannen voor de arbeidsmarkt55 - Ed Nijpels over zijn Klimaatakkoord ** SER werkt aan alternatief studentenleenstelsel ** PG: de geboorte van het poldermodel*** Tijdlijn00:00:00 – Intro00:01:36 – Deel 100:22:47 – Deel 201:08:28 – Uitro01:09:03 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Met zijn eindverslag en een vlammend slotwoord tot de Tweede Kamer droeg Herman Tjeenk Willink het stokje over aan de nieuwe informateur, SER-voorzitter Mariëtte Hamer. Wat gaat zij nu precies doen en hoe? Jaap Jansen en PG Kroeger spraken haar meerdere malen over het geheim van voorzitten en 'polderen'. In het laatste gesprek waarschuwde ze dat ons land in deze diepe crisis geen tijd te verliezen heeft.In de Tweede Kamer discussieerden de fracties met elkaar over een 'nieuwe bestuurscultuur' en de als 'radicale ideeën' aangekondigde voorstellen van VVD-fractieleider Mark Rutte. In het debat beriep Rutte zich op een eerder 'radicaal' pakket: zijn ‘Negen punten plan' waarmee hij in 2006 VVD-leider werd. Wat stond er in dat plan?Jaap en PG houden de gedachte van een nieuwe bestuurscultuur kritisch tegen het licht. Want wat dit nu eigenlijk inhoudt kon niet één fractie helder definiëren. Volgens Betrouwbare Bronnen gaat het vooral om het verdwijnen van het evenwicht in de trias politica. En daaraan kan de Kamer zélf al heel veel doen.In de loop van de jaren heeft de Kamer daar ook al wel pogingen toe gedaan, maar vaak verslapte de aandacht. Hoe doen andere parlementen dit, zoals het Amerikaanse Congres, de Bondsdag en het Europees Parlement? ***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door donaties van luisteraars via de site Vriend van de Show. Sponsoring of adverteren is ook mogelijk. Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl en we nemen contact met u op!***Verder lezenBrief regering van 16 april 2021: Stand van zaken moties en toezeggingen Parlementaire Ondervragingscommissie KinderopvangtoeslagEindverslag informateur Tjeenk WillinkTweede Kamer, 75e vergadering, woensdag 12 mei 2021: debat over eindverslag informateur Tjeenk Willink***Verder luisteren187 - Kabinetsformatie 2021: De klaagzang van het kabinet en de Kamer182 - Kabinetsformatie 2021: De verrassend vertrouwde werkwijze van Herman Tjeenk Willink180 - Kabinetsformatie 2021: Hoe Mark Rutte de eenzaamste man van het Binnenhof werd179 - Kabinetsformatie 2021: Verkenners die schielijk van het toneel verdwenen, een politieke sluipmoord en de 'gouden standaard' van wijs en effectief formeren177 - Kabinetsformatie 2021: Formeren is faseren, dus het begint met verkennen189 - Volt in het Europees Parlement en de Tweede Kamer: het eerste dubbelinterview met Laurens Dassen en oprichter Damian Boeselager186 - Hoe je een ministerie bestuurt, terreur bestrijdt en Poetin op je dak krijgt: Tjibbe Joustra over crisis en controle181 - Voor nieuwe Kamerleden en bewindslieden: lessen uit de politieke praktijk van Jet Bussemaker162 - Pieter Omtzigt over macht en tegenmacht136 - Jarig in coronacrisis: Mariëtte Hamer en Maurice Knijnenburg over 70 jaar SER***Tijdlijn00:00:00 – Intro00:03:54 – Deel 100:50:28 – deel 201:18:32 – Uitro01:19:06 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Op Bevrijdingsdag schreed president Emmanuel Macron in de Dôme des Invalides naar de enorme marmeren baar van de man die ook in Nederland een tijdlang staatshoofd en keizer was, Napoleon Bonaparte. Hij kwam ‘de kleine korporaal’ van Corsica ‘verlicht herdenken’ en niet slechts eer betonen nu hij precies 200 jaar geleden stierf, onderstreepte het Elysée.In zijn speech zei de president: “De ware veroveringen, de enige die nooit spijt geven, zijn die op de onwetendheid.” Daarmee citeerde hij uiteraard Napoleon zelf en noemde daarom de herdenking een bewuste daad van “Strijd tegen de onwetendheid. De liefde voor kennis en geschiedenis. De wil om nimmer te zwichten voor wie het verleden willen wegpoetsen omwille van het idee dat dit niet past bij wat in het heden zou passen. Nee, Napoleon is deel van ons.”In deze editie van de podcast kijken Jaap Jansen en PG Kroeger daarom naar het leven, het werk en de erfenis van Napoleon die door de grote filosoof Hegel niets minder dan de ‘Weltgeist’ genoemd werd. Allereerst: de uitzonderlijke moderniteit van deze jonge artillerist die als militair en strateeg zijn tijdgenoten verbijsterde met zijn prestaties, durf en hubris. Napoleon is de selfmade man par excellence, de autodidact die geopolitiek dacht. Hij keek naar de wereld als een kind van de Verlichting én als commanderend soldaat.Hij dacht Europees, continentaal en had een wereldwijde blik en strategie - als eerste heerser sinds koning Philips II. Zijn succes én zijn mislukking inspireerden Alexis de Tocqueville in Amerika te gaan kijken en Charles de Gaulle om juist die fouten niet nog eens te maken.PG schetst waar wij Napoleon nog dagelijks tegenkomen. Zonder hem was er bij ons geen ‘eenheidsstaat’ in plaats van die particularistische Republiek van de 16e eeuw. Zonder hem geen besef dat er bovennationale normen van vrijheid en burgerrechten zijn, ook voor minderheden. Zonder Napoleons aanpak geen modern koningschap, Amsterdam niet als hoofdstad, geen Rijksmuseum, nationaal onderwijs en kennissysteem en zelfs geen nationale feestdag. Bovendien is de politieke stijl van veel populistische leiders zonder het ‘bonapartisme’ niet te begrijpen. Het Europa en Nederland en zeker het Frankrijk van 2021 zijn evenmin te begrijpen en doorgronden zonder besef van diens nalatenschap op alle mogelijke terreinen.En er is nog zo veel van deze man dat ons juist nu nog verrassen kan. PG wijst bijvoorbeeld naar de vitrine waar je zijn iconische punthoed kunt zien die hij in paniek verloor bij zijn vlucht uit Waterloo. Maar ook zijn bewondering en diepe kennis van het poëtische werk van Goethe en hun gesprek daarover, evenals Napoleons opvallende afkeer van en zelfs dreigement naar diens vriend Alexander von Humboldt. En wat deed hij met de pretenties van de Oranjes en hun geklaag over compensatie voor hun verloren macht en eigendommen? En wat fluisterde hij toen hij in de Notre Dame tot keizer gekroond was tegen zijn broer?*** Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door donaties van luisteraars via de site Vriend van de Show. Sponsoring of adverteren is ook mogelijk. Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl en we nemen contact met u op!*** Verder lezenSeibt, Gustav - Goethe und Napoleon, einde historische Begegnung (2008)*** Verder kijken Commémoration de Napoléon: le discours d'Emmanuel Macron***Verder luisteren115 - Thomas Paine en De Rechten van de mens57 - Alexis de Tocqueville40 – De geniale broers Von Humboldt35 - Charles de Gaulle***Tijdlijn00:00:00 – Intro00:04:50 – Deel 100:42:18 – Deel 201:29:14 – Uitro01:29:52 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Moet een economische supermacht zichzelf niet veel steviger organiseren? Is het palaveren met veto’s voor 27 regeringsleiders niet ‘een middeleeuwse toestand’? Kun je Europees beleid voeren als de parlementaire controle daarop feitelijk vanuit nationale politieke partijen gebeurt? En hoe zit het met een Europees leger en de Franse atoombom? Jaap Jansen en PG Kroeger praten met de oprichter van de nieuwe Europese partij Volt Damian Boeselager - in 2019 als eerste en enige Volt-afgevaardigde gekozen in het Europees Parlement - en met Laurens Dassen, sinds 17 juli leider van de driekoppige Volt-fractie in de Tweede Kamer.Volt wil de discussie over de toekomst van Europa op een andere manier voeren dan de bestaande politieke partijen. Met nationale ‘afdelingen’ wil ze een pan-Europese partij vormen. De nieuwe fractie in de Tweede Kamer heeft de primeur de eerste nationale te zijn. In grote steden als Frankfurt draait Volt mee in het bestuur. De zetel in het Europees Parlement werd veroverd via de Duitse lijst. Boeselager heeft zich daar aangesloten bij de Groenen omdat hij daar zijn program daar het meest onafhankelijk en doeltreffend kan uitvoeren, legt hij uit. Uiteindelijk, liefst al in 2024, wil hij een zelfstandige Volt-fractie met afgevaardigden uit veel meer landen.Volt is ontstaan uit wrevel over Brexit, de verkiezing van Trump en de opkomst van nationaal-populistische partijen als de AFD. De nieuwe partij wil een positief antwoord zijn op hun op zichzelf heldere betogen over het optrekken van grenzen tussen nationale staten en het afbreken van de samenwerking die Europa juist zo sterk heeft gemaakt. De politieke insteek van Volt is eenvoudig, zeggen Dassen en Boeselager: als grote vraagstukken zoals klimaatverandering, kunstmatige intelligentie, ‘cyber war’ en humaan asielbeleid alléén door slim samenwerken in EU-verband kunnen worden aangepakt, dan moet je die Europese Unie beter organiseren en democratischer maken.De houding van Nederland roept daarbij de nodige vragen op, zeggen ze unisono. Zo is er van ons land nog steeds geen Herstelplan en wel van Italië en Portugal bijvoorbeeld. En dat terwijl premier Mark Rutte in Brussel dreigde: “Zonder échte hervormingen geen cent van ons naar andere lidstaten.” Dat juist zijn kabinet nu verstek laat gaan, tast de geloofwaardigheid van ons land duidelijk aan, ziet Volt in Brussel.En bij de ‘nieuwe bestuurscultuur’ hoort wat Volt betreft ook een nieuwe relatie van Den Haag met Europa. Niet langer ‘Het moest van Brussel’ of ‘Als er in Europa iets goeds gebeurt, hebben wij dat natuurlijk zelf bedacht’, maar een helder en eerlijk verhaal.In de Tweede Kamer heeft Laurens Dassen het initiatief genomen om als Kamer zelf de betekenis van artikel 68 van de Grondwet – de informatieplicht van de regering aan de Kamer – scherper te gaan definiëren. Het door Pieter Omtzigt geagendeerde onafhankelijke onderzoek van de Venetië Commissie van de Raad van Europa naar het functioneren de rechtsstaat in Nederland (waarover Jaap met Omtzigt sprak in aflevering 162) kan daar een wezenlijke rol bij spelen, zegt Dassen.Jansen en Kroeger praten met Damian Boeselager ook over zijn grootvader, Philipp Freiherr von Boeselager. De 33-jarige Volt-Europarlementariër spreekt daar ingetogen en bescheiden over, maar duidelijk is dat diens bewuste keuze om mee te doen bij een reeks pogingen Adolf Hitler te doden een bijzondere invloed heeft gehad op de bewustwording van zijn kleinzoon. In het Europa van vandaag, in de meidagen van 2021, reiken geschiedenis, levensmoed, levenslot en toekomstperspectief elkaar de hand.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door de Europese Unie en door donaties van luisteraars via de site Vriend van de Show. Sponsoring of adverteren is ook mogelijk. Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl en we nemen contact met u op!***Verder lezenDe Verklaring van Amsterdam, het programma van Volt voor het Europees Parlement (2019)Volt verkiezingsprogramma (2021)Column Jaap Jansen op BNR: De nieuwe bestuurscultuur moet ook gaan over Ruttes relatie met Europa (6 mei 2021)***Verder luisteren162 - Pieter Omtzigt over macht en tegenmacht107 - Jean Monnet, de vader van Europa11 – Mendeltje van Keulen over de relatie Binnenhof-Brussel***Tijdlijn00:00:00 – Intro00:03:38 – Deel 1 (Wat wil Volt met Europa?)00:50:40 – Deel 2 (Volt in de Tweede Kamer)01:10:30 – Deel 3 (Samen in Europa)01:21:40 – Uitro01:22:26 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Dit jaar is het 30 jaar geleden dat de Sovjet-Unie, die enorme wereldmacht van Stalin en Brezjnew ten onder ging. Het grootste land op aarde. Een wereldwijd imperium van onderworpen naties en communistische bondgenoten. Met meer kernraketten dan de Verenigde Staten.En dat allemaal stortte in 1991 in. De gevolgen daarvan zijn nog alle dagen merkbaar en van grote invloed op het wereldtoneel, op het huidige Europa en nergens zo sterk als in Rusland en het bewind van Vladimir Poetin.Jaap Jansen en PG Kroeger duiken in de gebeurtenissen van dat jaar en de impact dit zij ook nu nog hebben. Aan het begin stond Gorbatsjov op de toppen van zijn roem. Hem was in 1990 de Nobelprijs voor de Vrede toegekend. Hij werd alom geloofd als bevrijder van de mensen in Midden en Oost Europa, de man van Glasnost en Perestojka. Ook zijn initiatieven tot ontwapening werden wereldwijd toegejuicht. Daar kwam nog bij dat hij met de Amerikaanse president George H.W. Bush en zijn minister James Baker gezamenlijk optrok om een verwoestende oorlog in het Midden Oosten af te stoppen en een vredesregeling te realiseren.Toch pakten donkere wolken zich samen boven het Kremlin. Gorbatsjov en zijn aanhangers kwamen meer en meer klem te zitten. Het kleine Baltische land Litouwen stak de lont in het kruitvat.PG vertelt hoe juist daar, op de staten en pleinen in Vilnius, de echte ondergang van de Sovjet-supermacht zich voltrok. De oude machtsstructuren en apparaten begonnen zich meer en meer van Gorbatsjov af te keren, ook vanwege zijn samenwerking met Bush tegen de vroegere Sovjet-cliënt Saddam Hoessein.Intussen veranderde er veel binnen dat enorme land. Steden kregen nieuwe namen, een gebeurtenis van grote betekenis. Meest symbolisch was wel dat de stad van de oprichter van de Sovjet-Unie hernoemd werd. Leningrad werd weer Sint Petersburg. En ‘Volodya’ Poetin, een KGB-officier, werd overgeplaatst van het Oost-Duitse Dresden naar Leningrad, waar hij een nieuwe loopbaan begon als gemeenteambtenaar. Hij werd toezichthouder op het verkeer in de zeehaven die Tsaar Peter in 1703 had gesticht. Daar bouwde hij de netwerken van de ondergrondse economie en de geheime dienst op waarvoor vele Russen en Europeanen ook vandaag nog sidderen.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door de Europese Unie en door donaties van luisteraars via de site Vriend van de Show. Sponsoring of adverteren is ook mogelijk. Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl en we nemen contact met u op!***Verder lezenGenocide and Resistance Research Centre of Lithuania***Verder kijkenPresident Gorbachev was greeted by Secretary Baker. He arrived from Ottawa (C-Span)Gorbachev Wins Peace Prize (ABC News)‘Gorbymania’ strikes Canadian capital (CTV News)News January 11, 1991 - Soviet Union Military in LithuaniaLeningrad Back to St. Petersburg (1991)***Verder luisteren163 - De ondergang van de Sovjet-Unie: hoe een wereldmacht verdampte93 - Hoe Gorbatsjov en het Sovjet-imperium ten onder gingen84 - Hoe Kohl met Gorbatsjov de Duitse eenwording regelde72 - 'Wir sind ein Volk!', December 1989: Helmut Kohl spreekt in Dresden + Geheim gifwapen Sovjet Unie21 - Poetins rolmodel Tsaar Nicolaas I19 - Anne Applebaum: Poetin en de destabilisering van het Westen***Tijdlijn00:00:00 – Intro00:01:39 – Deel 101:00:28 – Deel 201:21:47 – Uitro01:22:23 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Het is een zeldzaam genoegen de notulen van vergaderingen van de Ministerraad te mogen lezen. En minstens zo boeiend om te zien hoe anderen in de politiek daar mee omgaan. In deze editie van Betrouwbare Bronnen kammen Jaap Jansen en PG Kroeger die verslagen over de sessies van de bewindslieden over de perikelen rond de toeslagen en de Belastingdienst daarom nog eens heel precies door. Zeker nu ook de Tweede Kamer hierover met de meest betrokken ministers uitvoerig in debat ging. Een debat in het teken van de worsteling van de Haagse politiek met haar eigen cultuur, haar manier van denken en doen.De notulen laten een kabinet zien dat toch wel wat anders opereert dan velen vaak denken. Van een scherp afgesteld ‘kartel’ of een directief, monistisch geheel blijkt geen sprake. Ministers zijn net mensen, af en toe. De premier noemt een van zijn geboekstaafde oprispingen achteraf zelfs ‘ongepast’. De bewindslieden werken in het besef dat zij onvoldoende greep op de materie hebben. En ze kunnen niet altijd van de informatie uit hun eigen apparaten op aan.Met de tegenmacht van het parlement tegenover de macht van de ministeries lijkt daarbij opvallend genoeg weinig mis. Integendeel: hardnekkig vasthoudende Kamerleden van zowel coalitie- als oppositiefracties bepalen vaak de agenda en drijven bewindslieden meer voor zich uit dan dat ze hen gedwee volgen.Verzuchtingen en gemopper over die eigenwijze parlementariërs zijn dan vaker uitingen van onmacht dan van onwil. En ze zijn van alle eeuwen. PG vertelt over een serie klaagzangen uit de parlementaire geschiedenis die minstens zo bokkig waren als die van Wouter Koolmees of zo vruchteloos als de sensibiliseringspogingen van Wopke Hoekstra.Het politiek funeste monisme van Koning Willem I en het gemopper van minister-president Johan Rudolph Thorbecke over al te activistische geestverwanten in de Kamer klinken nu verrassend modern. En de veel beschimpte ‘Nacht van Schmelzer’ is met de blik van nu een parel van dualisme en tegenmacht.Gaat het om premiers en bewindslieden die jeremieerden over Kamerleden, dan hoef je alleen maar even terug te denken aan Dries van Agt en ‘die verrekte loyalisten’, aan Ruud Lubbers en de ‘steeds stijvere’ CDA-fractieleider Bert de Vries of zijn voortdurende ergernis over de CDA-fractievoorzitter in de Senaat. De ingehouden, maar onmiskenbare tirades van Piet Hein Donner over Mariëtte Hamer schreven tijdens de Balkenende-jaren geschiedenis.In de zoektocht naar een ‘nieuwe bestuurscultuur’ noteren Jaap en PG een paar opvallende misverstanden. Over wat dat veel bezongen dualisme eigenlijk is en vooral wat het niét is. En over de verwarring van wie ministers nu eigenlijk zijn. Ooit waren zij de tassendragers van de koning, maar wiens dienaar zijn zij vandaag nog?***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door donaties van luisteraars via de site Vriend van de Show. Sponsoring of adverteren is ook mogelijk. Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl en we nemen contact met u op!***Verder lezenColumn @BNR: Meer dualisme? Dat is makkelijker gezegd dan gedaanEindverslag informateur Tjeenk Willink***Verder kijkenAndere Tijden: Partij of Principes, de dissidenten tijdens het kabinet Van Agt/Wiegel***Verder luisteren186 - Hoe je een ministerie bestuurt, terreur bestrijdt en Poetin op je dak krijgt: Tjibbe Joustra over crisis en controle184 - Kabinetsformatie 2021: Brieven aan de informateur - geslaagde en minder geslaagde lobby's182 - Kabinetsformatie 2021: De verrassend vertrouwde werkwijze van Herman Tjeenk Willink180 - Kabinetsformatie 2021: Hoe Mark Rutte de eenzaamste man van het Binnenhof werd179 - Kabinetsformatie 2021: Verkenners die schielijk van het toneel verdwenen, een politieke sluipmoord en de 'gouden standaard' van wijs en effectief formeren177 - Kabinetsformatie 2021: Formeren is faseren, dus het begint met verkennen60 - Coen Brummer & Daniël Boomsma: De canon van het sociaal-liberalisme27 - Rob Jetten (D66) wil muren slopen***Tijdlijn00:00:00 – Intro00:01:55 – Deel 100:46:48 – Deel 201:35:42 – Uitro01:36:17 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Tjibbe Joustra overleefde als topambtenaar boze boeren, varkenspest, terrorisme, mond- en klauwzeer en Russische tegenwerking bij MH17. In Betrouwbare Bronnen vertelt hij over zijn belevenissen en de lessen die hij trekt. Lessen die ook heel nuttig kunnen zijn bij de nu in Den Haag alom nagestreefde 'nieuwe bestuurscultuur'.Jaap Jansen en PG Kroeger gaan met hem terug naar een reeks crises en protestacties waar hij reeds als heel jonge secretaris-generaal op het Ministerie van Landbouw mee van doen kreeg. De trekkers stonden zelfs op het bordes van de Ridderzaal. Joustra waarschuwt voor onnodige provocaties vanuit Den Haag, die een sector de indruk geven dat ze politiek geslachtofferd wordt. ‘Halvering van de veestapel’ nodigt volgens hem niet uit tot gemakkelijk meewerken.De rol van secretaris-generaal - een functie die hij veertien jaar lang vervulde - is volgens Joustra helder en complex. Je moet niet op de stoel van je medewerkers gaan zitten en hun werk afpakken, maar als coördinator wel zorgen voor een duidelijke lijn. Daarnaast is er de essentiële rol van eerste adviseur van de minister. Daarin moet de SG zowel de kennis uit zijn apparaat naar voren brengen als de bewindslieden soms de weg wijzen om dingen heel anders aan te durven pakken.Joustra pleit nadrukkelijk voor inhoudelijke deskundigheid aan de top van een departement. Hij vindt dat de balans te veel is doorgeslagen naar management en er wordt te snel gerouleerd. Bovendien stelt hij vast – ook uit eigen ervaring als ‘chef’ ervan – dat de grote uitvoeringsorganen van de overheid uit het lood geslagen zijn. Ze moeten vaak taken uitvoeren en burgers behandelen op terreinen waar ze niet voor bedoeld waren. “De overheid is een callcenter geworden waar je nooit meer iemand aan de lijn krijgt,” zegt hij scherp.Na zijn jaren op Landbouw was Joustra de allereerste Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding. Daar had hij te maken met de lastige combinatie van het regelen van de bewaking van Geert Wilders en de dreiging die uitging van diens film 'Fitna', waardoor Nederland in het middelpunt van de belangstelling kwam. Als voorzitter van de Onderzoeksraad voor Veiligheid onderzocht hij de aanslag op MH17. Ook daar zijn heel wat lessen trekken voor een heldere crisisaanpak en het voeren van een consistent beleid waarin de burgers meegenomen kunnen worden.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door donaties van luisteraars via de site Vriend van de Show. Sponsoring of adverteren is ook mogelijk. Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl en we nemen contact met u op!***Verder lezenTjibbe Joustra – Crisis en controle (Prometheus, 2021)***Verder luisteren (in de serie 'iconische topambtenaren')144 - Laura van Geest, voorzitter Autoriteit Financiële Markten135 - 30 jaar Duitse eenheid: Carlo Trojan, de Nederlander die meeonderhandelde130 - Joost Korte, een Nederlander aan de top van 'Het sociaal Europa'120 - Roel Bekker: Waarom bij de overheid dingen zo vaak fout gaan85 - Gert Jan Koopman, directeur-generaal EU-begroting Europese Commissie79 - 'Nederland is nog steeds ziek': Hans Borstlap over zijn ingrijpende plannen voor de arbeidsmarktEn nog meer over Landbouw66 - Carola Schouten, Landbouwminister tussen boze boeren***Tijdlijn00:00:00 – Intro00:01:45 – Deel 100:56:02 – Deel 201:30:54 – Uitro01:31:38 – EindeZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Het is voor Europeanen soms moeilijk in te denken hoe diep in de Verenigde Staten de emoties kunnen zijn en hoe fel de strijd als het gaat om onderwerpen en mensen die wij uit onze eigen geschiedenis en cultuur nauwelijks kennen. De heftige demonstraties, maatschappelijke acties en debatten rond de beweging Black Lives Matter en de aangrijpende reacties op het proces na de moord op George Floyd zijn voor ons vaak moeilijk te plaatsen. Net als de felle protesten rond martiale standbeelden of de vlag van de Confederacy, de verering van president Abraham Lincoln en de grote politieke strijd om benoemingen in het Supreme Court.Diep zijn de wortels hiervan in de ontstaansgeschiedenis van de Amerikaanse republiek en dit bepaalt nog steeds heel sterk hoe de cultuur en politiek van dat grote land hiermee omgaan. In deze podcast komt bijvoorbeeld naar voren hoe onthutsend de overval op het Capitool van 6 januari juist tegen deze achtergrond was. Ineens waren de Amerikanen weer terug in de zwartste dagen van de 19e eeuw met brute milities en opstandig geweld.In deze aflevering duiken Jaap Jansen en PG Kroeger met hun vaste Amerikakenner Pirmin Olde Weghuis in de heftige gebeurtenissen van de turbulente jaren tussen 1800 en 1861, toen het grote democratische experiment bijna ten onder ging aan de gevolgen van de slavernij, de spanningen tussen de vrijheidsidealen en de ruwe realiteit en de enorme expansie van Amerika met een bij ons nauwelijks bekende veroveringsoorlog tegen Mexico. ‘Zwarte levens’ telden in die decennia niet. Letterlijk zelfs, want een slaaf werd slechts als 3/5 genoteerd bij volkstellingen die bijvoorbeeld de omvang van de parlementszetels bepaalden. Het Hooggerechtshof stelde vast dat een zwart mens nooit eenzelfde vrijheid kon krijgen als een blanke burger en een slaaf bleef altijd eigendom. Zwarten waren fysiek materiaal, geen mens. De bazen van de katoen- en tabaksplantages zagen zichzelf ook meer en meer als vanzelfsprekend boven deze lijfeigenen geplaatste heersers die hen met geweld zo nodig tot gehoorzaamheid en productie mochten dwingen. Voor veel ruimdenkender mensen in het Noorden werd dit steeds minder aanvaardbaar, moreel en politiek.PG en Pirmin vertellen hoe de polarisatie en politieke spanningen tussen de slavenstaten in het zuiden en de rest van de VS steeds scherper opliepen en hoe denkers als Alexis de Tocqueville en Alexander von Humboldt – in Amerika op bezoek - er naar keken. Ook als men in de Senaat of het Huis een politiek compromis vond, liep het conflict toch weer uit de hand door bange en laffe presidenten. In het boerenstaatje Kansas brak een eerste bloedige burgeroorlog uit. Precies waar Lincoln als jong politicus al voor had gewaarschuwd. Maar ook hij kon geen definitieve oplossing bieden en bleef lange tijd zoeken naar een compromis tussen staten met en zonder slavernij.Zijn verkiezing tot president in 1860 – voor een heel nieuwe partij, de Republicans – deed in de slavenstaten het bloed van planterselite overkoken. Zij bliezen 'the Union' van staten op en begonnen een eigen federatie van zuidelijke regio's. En meteen bleek toen al het grote vernuft van Lincoln als strateeg en leider, niet voor het eerst was hij schromelijk onderschat.Trouwens, de Amerikanen onderschatten bij het begin van de afscheiding van de Zuidelijke staten en van de burgeroorlog nog wel meer. Pirmin en PG vertellen hoe velen met illusies leefden over het bloedvergieten dat nu aanstaande was. De eerste veldslag in de burgeroorlog begon als een toeristisch uitje voor de poorten van Washington DC. De gruwelen van een industriële massaoorlog kon men zich volstrekt niet voorstellen. En dat deze strijd, de gevolgen van de slavernij, de afschaffing ervan en de bloedige slachtingen van die jaren politiek en cultuur van de Verenigde Staten zelfs nu nog, in de 21e eeuw, mede zouden bepalen al helemaal niet.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door donaties van luisteraars via de site Vriend van de Show. Sponsoring of adverteren is ook mogelijk. Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl en we nemen contact met u op!***Verder lezenWilliamson Murray and Wayne Hsieh - A Savage War: A Military History of the Civil War***Verder kijkenPresident Joe Biden and VP Kamala Harris deliver remarks on George Floyd murder trial guilty verdict***Songs waarvan korte fragmenten te horen zijn in deze afleveringCreedence Clearwater Revival - Cotton FieldsNeil Young - Southern ManDixie - Bonnie Blue FlagTennessee Ernie Ford - Marching Through GeorgiaRosanne Cash - When The Master Calls The RollThe Decemberists - Yankee Bayonet (I Will Be Home Then)***Verder luisteren159 - Washington DC: na de afgang van Trump optimisme over Biden en Harris146 - Amerikaanse presidentsverkiezingen: de machtsoverdracht142 - De smerigste verkiezingscampagnes in de Amerikaanse geschiedenis115 - Thomas Paine en De Rechten van de mens90 - Opmerkelijke voorverkiezingen in de Amerikaanse historie*** Tijdlijn00:00:00 – Intro00:07:07 – Deel 100:57:33 – Deel 201:28:14 – Uitro01:28:48 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Informateur Herman Tjeenk Willink toog aan het werk en meteen weer begon een van die klassieke rituelen die horen bij kabinetsformaties. Alle mogelijke organisaties, branches, sectoren en individuën sturen de informateur een boodschap. Meestal een brandbrief, een noodkreet, een roep om aandacht en meestal ook geld en prioriteit voor hun belang, hun soort, hun beleidsterrein. Jaap Jansen en PG Kroeger duiken in de geschiedenis van die brieven en analyseren hun effectiviteit. Heeft het zin, zo’n brief? Zijn er voorbeelden van hoe en wanneer dat echt werkt? Wat doet een informateur met al die post? Wie leest die brieven?In de voorbije dagen kon je zien wie in politiek en samenleving hun zaken op orde hebben. Er kwam een aantal goed voorbereide, in de afgelopen maanden al in de grondverf gezette boodschappen binnen bij Tjeenk Willink. SER-voorzitter Mariëtte Hamer gebruikte in haar gesprek met de informateur zelfs letterlijk de tekst waarmee zij in Betrouwbare Bronnen de eerste aanbevelingen en waarschuwingen van haar Denktank Coronacrisis op de agenda had gezet. De gecoördineerde operatie vanuit de top van het Defensieapparaat was al evenmin toevallig.Opvallend is de brief die de hoogste ambtenaren van de ministeries, de secretarissen-generaal, aan de informateur stuurden. Evenals de eerste richtinggevende zet van de commissie onder leiding van Jeroen Dijsselbloem die de inzendingen voor het Nationaal Groeifonds beoordeelt. Ook in de politieke historie waren er opmerkelijke brieven en documenten waar een informateur mee aan de slag kon. En er was één informateur die een wel heel drastische manier vond om niet lastig gevallen te worden door alle mogelijke organisaties en belangengroepen. PvdA’er Jaap Burger deed iets in 1956 dat voor noch na hem usance werd. Hij vertrok naar Parijs en had daar voor de formatie bepalende gesprekken! ***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door donaties van luisteraars via de site Vriend van de Show. Sponsoring of adverteren is ook mogelijk. Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl en we nemen contact met u op!***Verder lezenInventarislijst van ingekomen brieven in de kabinetsformatie van 2017Toerismesector wil eigen paragraaf in regeerakkoord (BNR Nieuwsradio, 14 april 2021)FNV en VNO-NCW eisen duidelijkheid van politiek over coronasteun (AD, 15 april 2021)Brief FNV en VNO-NCW (15 april 2021)Top Nederlandse krijgsmacht schaamt zich tegenover de Navo (Trouw, 2 april 2021)Brief van de secretarissen-generaal aan informateur Tjeenk Willink (12 april 2021)Bedrijven snakken naar talent (Science Guide, 8 oktober 2012)Akkoord van Wassenaar (24 november 1982) – volledige tekst***Verder kijkenDriehonderd boerenbrieven voor informateur Schippers (11 april 2017)Jeroen van der Veer over het Techniekpact 2020 (14 december 2012)***Verder luisteren182 - Kabinetsformatie 2021: De verrassend vertrouwde werkwijze van Herman Tjeenk Willink180 - Kabinetsformatie 2021: Hoe Mark Rutte de eenzaamste man van het Binnenhof werd179 - Kabinetsformatie 2021: Verkenners die schielijk van het toneel verdwenen, een politieke sluipmoord en de 'gouden standaard' van wijs en effectief formeren177 - Kabinetsformatie 2021: Formeren is faseren, dus het begint met verkennen139 - Ank Bijleveld en haar nieuwe Defensievisie: Europa moet zichzelf militair kunnen verdedigen136 - Jarig in coronacrisis: Mariëtte Hamer en Maurice Knijnenburg over 70 jaar SER110 - Overleggen in crisistijd: Hans de Boer en Han Busker, voorzitters van de Stichting van de Arbeid*** Tijdlijn00:00:00 – Intro00:01:31 – Deel 100:31:41 – Deel 201:19:48 – Uitro01:20:26 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Nu in de kabinetsformatie samen met ‘de polder’ gewerkt wordt aan een Nationaal Herstelplan om uit de coronacrisis te komen, kijken Jaap Jansen en PG Kroeger naar een voorbeeld waar bloei en perspectief al volop te zien zijn. In het Leiden Bio Science Park is niet alleen in razend tempo een vaccin tegen corona gemaakt, tienduizenden studenten van MBO, HBO, universiteit, werken er met onderzoekers en bedrijven aan de nieuwste ontwikkelingen in wetenschap, technologie en kenniseconomie op het gebied van ‘life sciences and health’. Betrouwbare Bronnen is er in gesprek met rector magnificus Hester Bijl van de Universiteit Leiden, directeur Beatrice Boots van het Platform Talent voor Technologie en Wij zijn Katapult, vicepresident Bart van Zijll Langhout van vaccin-ontwikkelaar Janssen Nederland (na ASML, Philips en KPN de vierde R&D-investeerder in ons land) en gastheer Joeri van den Steenhoven, vicevoorzittter van de Hogeschool Leiden.Bart van Zijll Langhout gaat in op de jongste ontwikkelingen rond het ‘Janssen vaccin’ tegen corona. Daaraan is in Leiden in ongekend hoog tempo gewerkt, om zo snel mogelijk zo veel mogelijk mensen te beschermen tegen de verspreiding van het virus. Hij benadrukt dat juist ook zijn bedrijf hecht aan het kritisch toetsen van mogelijke bijwerkingen. “Als je daardoor de veiligheid nog beter kan waarborgen, moet je de tijd te nemen daarnaar te kijken. Op dit moment is het Europees Medicijn Agentschap hiermee bezig en wij verwachten dat zij positief zullen oordelen over de benefit/risk-ratio.” In Oss liggen nu 80.000 vaccins van Janssen te wachten op uitlevering. In de loop van dit jaar worden dat er in totaal 11,3 miljoen.Het researchwerk aan zo’n vaccin is maar één voorbeeld van de voor bedrijven en kennisinstellingen essentiële samenwerking die van Leiden een toonaangevende ‘kennis-hub’ heeft gemaakt. Hester Bijl vertelt hoe het Bio Science Park is ontstaan en hoe hierdoor een krachtige aanjaagfunctie voor topkennis en de zorg in het Academisch Ziekenhuis LUMC en bij opleidingen op alle niveaus tot stand is gekomen.Juist doordat ze zich in Leiden dicht op elkaar en intensief bleven focussen op de voorhoede van life sciences and health kon zo’n concentratie van wereldwijd vermaard onderzoek, bedrijvigheid en beroepsonderwijs tot bloei komen. De grote dynamiek en kwaliteit die daar bij elkaar komen, maken Leiden Bio Science Park ook voor de toekomstige economische bloei van Nederland een voorbeeld.Beatrice Boots laat zien hoe het model van de ‘triple helix’ en de samenwerking van MBO en HBO met bedrijven en overheden in de ‘Wij zijn Katapult’ aanpak in Nederland allerlei innovatieve centra laat ontstaan. Een aanpak die inmiddels ook grote aandacht heeft van de Europese Commissie die er op Europese schaal verder mee wil.Joeri van den Steenhoven – die in Betrouwbare Bronnen 137 al eens zijn ervaringen op dit terrein in Canada benutte om de komst van het Nationaal Groeifonds scherp te analyseren – bouwt daar vanuit zijn hogeschool nadrukkelijk op voort.De vier kijken met veel interesse naar de eerste concrete besluiten van het Nationaal Groeifonds (het ‘Wopke/Wiebesfonds’) dat onder leiding van Jeroen Dijsselbloem de eerste investeringsbedragen heeft aangekondigd. Van den Steenhoven pleit voor een heldere lange termijn gerichte focus op een vijftal sleuteltechnologieën en hun ecosystemen. Boven alles moeten we af van de neiging alles in kleine projecten op te delen, zegt hij.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door Hogeschool Leiden en door donaties van luisteraars via de site Vriend van de Show. Sponsoring of adverteren is ook mogelijk. Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl en we nemen contact met u op!***Verder lezenColumn Ton Manders (CPB)***Verder luisteren137 – Joeri van den Steenhoven: maak het Groeifonds slimmer, beter en doeltreffender140 – Covid-19: samen werken aan vaccins. En: de langdurige wereldwijde sociaaleconomische gevolgen98 - Dr. Ngozi's strijd tegen het virus126 - De kracht van hoger onderwijs108 - De universiteiten willen weer voluit aan de slag***Tijdlijn00:00:00 – Intro en deel 100:29:26 – Deel 201:21:26 – Uitro01:21:55 – EindeZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Na de ongebruikelijke wederwaardigheden van ‘Verkennersgate’, ‘Functie elders’ en het haperend geheugen van Mark Rutte lijkt de kabinetsformatie in wel zéér gebaande paden terechtgekomen. Hij was in 1972 al betrokken bij zo’n formatie en ook in 2021 mag Herman Tjeenk Willink (inmiddels 79) weer de mat op, nu als informateur. En ook dat bepaald niet voor het eerst.In deze aflevering van Betrouwbare Bronnen duiken Jaap Jansen en PG Kroeger in de geschiedenis, zeden en gewoonten van kabinetsformaties. Wat zijn de ‘gouwe ouwen’ onder de vaste, vaak vrome voornemens van de partijen als dat onderhandelingsspel begint? Hoe is de soms rauwe werkelijkheid? En wat is de geijkte werkwijze van de doorgewinterde Tjeenk Willink om het zaakje uiteindelijk toch weer op zijn pootjes terecht te laten komen?Wat zeggen de ambities van de Haagse politiek en de Kamerfracties ten aanzien van meer openheid, transparantie, dualisme en ruimte voor het debat nu eigenlijk echt? Hoe gaat juist deze informateur daar al decennia mee om en welke gebeurtenissen en verrassingen uit eerdere kabinetsformaties zouden nu weleens kunnen opduiken?PG noteert vanuit de parlementaire historie vijf klassieke wensen en ambities waarmee formaties altijd weer van start gaan. Allereerst wil men elke keer dan toch echt een ‘akkoord op hoofdlijnen’ sluiten, ‘niet dichtgespijkerd’ en graag ook ‘bondig’, als triomf van dualisme. Met een hoofdrol voor de Tweede Kamer in plaats van vermaledijd ‘Torentjesoverleg’. Maar ja, wat zijn eigenlijk ‘hoofdlijnen’ en wie bepaalt dat? Een tweede ‘gouw ouwe’ is de wens door beknopte afspraken met veel visie om zo optimaal ruimte voor debat mogelijk te maken. Maar ja, ruimte voor wie dan en voor welke onderwerpen? Wat als al die ruimte oppositiefracties of de Eerste Kamer dan al snel heel veel gelegenheid biedt om elk mooi plan van de coalitie lam te leggen en ‘Brussel’ vervolgens de kansen levert stevig in te vullen wat Nederland binnen de Europese Unie nog moet doen?Zulke obstakels en risico’s leveren ook vaste waarden op van staatkundige zuiverheid als het benadrukken dat toch eerst ‘de inhoud’ voorop moet staan en openheid voor alles gaat. Dat laatste punt onderstreepte de Kamer zelfs extra door een motie-Wilders/Eerdmans aan te nemen. Tjeenk Willink maakte daar tegenover de pers meteen hoofs maar helder korte metten mee.Veel gehoord is ook de herhaalde wens in een kabinet de ruimte voor nieuwe bewindslieden en hun eigen profiel, expertise en goede afstemming met de samenleving en ‘het veld’ veel meer reliëf te geven. Maar dat moet het parlement dan wel zelf willen en ook concreet organiseren. Jaap en PG laten zien hoe de nieuwe Kamervoorzitter hier veel kan leren van haar collega in het Europees Parlement en de formateur veel van Europese-Commissievoorzitter Ursula von der Leyen. Op dit punt is de EU ons land ver vooruit in inhoudelijke openheid en diepgang van debat.Intussen is de informateur aan de slag. Jaap en PG laten horen hoe juist hij in 1985 al vlijmscherp de grote thema’s en dilemma’s schetste waar overheden en politiek voor staan en die vandaag de dag door onder anderen Pieter Omtzigt indringend zijn geagendeerd. Omdat zijn werkwijze voor Betrouwbare Bronnen geen geheimen kent is meteen helder dat hij voor een kernachtig akkoord op de inhoud eigenlijk alle bouwstenen en ‘hoofdlijnen’ al klaar heeft staan.Opmerkelijk is dat hij al veel eerder als informateur aan Koningin Beatrix zelf precies dát adviseerde wat hij nu zonder tussenkomst van de Majesteit ter hand heeft genomen. De Wim Kok van 1994 – die zélf alvast een conceptakkoord ging schrijven - kon in 2021 wel eens Herman Tjeenk Willink zelf zijn.Omdat hij bijna achteloos liet blijken nu vooral de inhoudelijke, programmatische eensgezindheid voor samenwerking te gaan onderzoeken en formuleren, is ook ineens helder dat hij zich niet verplicht acht een coalitie van tenminste 76 zetels in de Kamer te helpen smeden. Andere vormen van politieke allianties zijn evengoed denkbaar. De rapportage van de informateur kan wel eens uiterst verrassend worden.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door donaties van luisteraars via de site Vriend van de Show. Sponsoring of adverteren is ook mogelijk. Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl en we nemen contact met u op!***Verder lezenBijlage bij eindverslag informateur Tjeenk Willink - Over de uitvoerbaarheid en uitvoering van nieuw beleid (2017)Pieter Omtzigt – Een nieuw sociaal contractCarla van Baalen, Alexander van Kessel - Kabinetsformaties 1977-2012Website kabinetsformatie 2021***Verder kijkenIntegrale persconferentie van informateur Tjeenk Willink van 7 april 2021***Verder luisteren181 - Voor nieuwe Kamerleden en bewindslieden: lessen uit de politieke praktijk van Jet Bussemaker180 - Kabinetsformatie 2021: Hoe Mark Rutte de eenzaamste man van het Binnenhof werd179 - Kabinetsformatie 2021: Verkenners die schielijk van het toneel verdwenen, een politieke sluipmoord en de 'gouden standaard' van wijs en effectief formeren177 - Kabinetsformatie 2021: Formeren is faseren, dus het begint met verkennen162 - Pieter Omtzigt over macht en tegenmacht***Tijdlijn00:00:00 – Intro00:01:23 – Deel 100:52:51 – Deel 201:20:29 – Uitro + winnaars boek Jet Bussemaker01:21:26 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Nu de kabinetsformatie met horten en stoten begonnen is, is de tijd rijp om vooruit te kijken naar de grote thema’s voor een volgend kabinet. In deze coronacrisis met ongekende gevolgen voor gezondheid en welvaart zijn weinig onderwerpen zo actueel en zo complex als de zorg voor mensen en bescherming van hun gezondheid. Jaap Jansen en PG Kroeger praten daar in deze aflevering over met Jet Bussemaker, voormalig PvdA Tweede-Kamerlid, staatssecretaris van Volkgezondheid, Welzijn en Sport en minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap.Welke lessen kan zij uit haar politieke ervaring doorgeven aan de 69 nieuw aangetreden Tweede-Kamerleden en de nieuwe bewindslieden die over enige tijd hun opwachting maken?Ze is hoogleraar beleid, wetenschap en maatschappelijke impact aan de Universiteit Leiden en voorzitter van de Raad voor Volksgezondheid en Samenleving. Onlangs publiceerde ze het boek ‘Ministerie van Verbeelding. Idealen en de politieke praktijk.’ Een sleutelervaring is het afschaffen van de ‘vijf minuten registratie’ in de thuiszorg. Ruim tien jaar nadat ze daarvoor tekende, hoorde ze Hugo de Jonge op de radio aankondigen dat hij van die registratie af wilde. Ze moest even in haar arm knijpen: “Hè? Heb ik dat niet al gedaan?” De stroperigheid is groot in Den Haag.Bussemaker kijkt met veel begrip en compassie naar bewindslieden uit Rutte III zoals Bruno Bruins, Hugo de Jonge, Martin van Rijn en Tamara van Ark. Maar ze kan ook met kritische afstand kijken naar hun beleid. Uit haar ervaringen blijkt dat al te makkelijke slogans niet helpen. Waar heb je het bijvoorbeeld over als je pleit voor ‘minder marktwerking’? Het opnieuw ‘verstatelijken’ van de organisatie en toedeling van de zorg brengt ook veel nadelen terug, en bureaucratische systemen. Of mensen er vervolgens echt beter van worden en meer gerichte, doeltreffende zorg krijgen is nog maar de vraag. Een belangrijke les is dan ook dat gezondheid en beleid veel meer raken dan alleen medische handelingen en ‘patiënten’. Mensen worden niet alleen ziek van virussen of aandoeningen, maar ook van schuldproblemen, consumeren, werk en slechte leefomgeving. Bussemaker pleit voor een veelomvattender blik. Dat leidt tot een serie diepingrijpende ‘missies’: onderwerpen voor de toekomst waarmee een nieuw kabinet aan de slag kan.Jansen en Kroeger dagen haar tevens uit over het grote thema van het ‘cultuurbeleid’. De vele maatschappelijke controverses, worstelingen én verrijking rond vragen van migratie, demografie, multiculturele veranderingen en identiteit leidt tot de vraag ‘wie wij zijn’. Heeft Nederland trouwens - anders dan landen als Frankrijk en Duitsland – wel een eigen cultuurbeleid? Bussemaker komt met opmerkelijke verhalen en smakelijke details. Niet in het minst over misschien wel hét moment van haar ambtstermijn, de totaal onverwachte strijd over de aankoop van twee iconische portretten van de hand van Rembrandt: Marten en Oopjen.Ook denkt ze hardop na over de toekomst van ‘links’ en wat haar eigen Partij van de Arbeid na opnieuw een zwak verkiezingsresultaat moet doen. En hoe nu verder met de kabinetsformatie en met Mark Rutte?***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door donaties van luisteraars via de site Vriend van de Show. Sponsoring of adverteren is ook mogelijk. Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl en we nemen contact met u op!***Verder lezenJet Bussemaker – Ministerie van Verbeelding (Balans, 2021)Vrienden van de show maken kans op een exemplaar van het boek van Jet Bussemaker. Uitgeverij Balans stelt vijf exemplaren beschikbaar!Wil je meedingen, stuur dan een mailtje met je naam en postadres naar betrouwbarebronnen@dagennacht.nl Misschien heb je dan volgende week het boek al in huis!Bussemakers gelijk (ScienceGuide, 1 oktober 2015)***Verder luisteren180 - Kabinetsformatie 2021: Hoe Mark Rutte de eenzaamste man van het Binnenhof werd179 - Kabinetsformatie 2021: Verkenners die schielijk van het toneel verdwijnen, een politieke sluipmoord en de 'gouden standaard' van wijs en effectief formeren154 - Watergezant Henk Ovink: 'Negentig procent van alle rampen in de wereld heeft met water te maken'***Tijdlijn00:00:00 – Intro00:02:46 – Deel 100:44:37 – Deel 201:22:57 – Uitro01:23:49 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

De verkiezingen maakten de VVD met 34 zetels opnieuw veruit de grootste partij. Sigrid Kaag (D66) en Wopke Hoekstra (CDA) aasden op Het Torentje, maar het premierschap leek opnieuw verzekerd voor Mark Rutte. Na 'De Nacht van Witte Donderdag' is de vraag hoe vanzelfsprekend dat nog is.Toen uitkwam dat Rutte in de kabinetsformatie niet de waarheid had gesproken over zijn plannen met CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt ('functie elders') zegde Geert Wilders het vertrouwen in de minister-president op, gesteund door 72 Kamerleden.De coalitiepartners uit Rutte III hielden zich daarbij afzijdig. Zij deden iets van politiek grotere betekenis: met steun van de hele Kamer, uitgezonderd Ruttes eigen VVD, keurden zij het gedrag van de VVD-fractievoorzitter af. Hij werd hiermee de eenzaamste man van het Binnenhof. Krijgt 'Teflon-Mark', van wie elk probleem leek af te glijden, nu zijn vierde kabinet nog wel?In zijn maidenspeech omschreef Wopke Hoekstra de politieke situatie als 'chaos binnen de chaos'. Het debat daarover was in vele opzichten historisch. Jaap Jansen en PG Kroeger analyseren in deze editie van Betrouwbare Bronnen waarom dit debat ontstond, wat daarin gebeurde, wat er niet gebeurde en hoe de politieke hoofdrolspelers het ervan afbrachten.Zij noteren liefst vijf redenen waardoor dit Kamerdebat parlementaire geschiedenis schreef. Volgens PG is sinds premier Jo Cals in de fameuze ‘Nacht van Schmelzer’ in 1966 geen minister-president zo de mist in gegaan in een bijeenkomst van de Kamer over een politieke crisis. Uniek is ook de collectieve ‘heiligverklaring’ van Pieter Omtzigt. Zelf zal hij daar thuis enigszins besmuikt en ongemakkelijk op hebben gereageerd, vermoeden Jaap en PG.De uitkomst van het debat lijkt ook uitzonderlijk, maar wie beter kijkt ziet dat dit helemaal niet zo exceptioneel is. Er zijn tenminste vier VVD-bewindslieden die in de voorbije decennia als ‘aangeschoten wild’ verder moesten. Twee bleven als vicepremier gewoon voortmodderen, twee moesten opstappen. En ook internationaal zijn debatten als deze niet ongebruikelijk. Kroeger vertelt over de ‘blackout’ van een verrassend vergeetachtige Helmut Kohl en over die ene jonge medewerker van Nixon die in een onbewaakt ogenblik de Watergate-commissie van Sam Ervin onthutste.Maar hoe kwam Mark Rutte aan zijn verdedigingslinie in dit debat ten aanzien van zijn ‘amnesie’ - zoals Sigrid Kaag dat noemde – rond de verwijzing naar Pieter Omtzigt tegenover de twee verkenners? PG wijst op de speech van Ronald Reagan over het onderzoek door de Tower Commissie naar de wapenleveranties aan Teheran, het Iran/Contraschandaal. Wat de vergeetachtige president op 4 maart 1987 vanuit het Oval Office zei klinkt precies zo door in het betoog van de premier, een kenner van presidentsbiografieën. “I told the American people I did not trade arms for hostages. My heart and my best intentions still tell me that's true, but the facts and the evidence tell me it is not.”Zoals elk historisch debat zorgt ook deze Nacht van Witte Donderdag voor begrippen, woorden en zegswijzen die we over 50 jaar nog zullen horen. PG poogt alvast een lijstje op te stellen. Dat gaat van ‘Via via’ en ‘Treinongeluk’ naar ‘Hier scheiden onze wegen’, ‘We staan voor aap’ en ‘Herstel van Vertrouwen’. Jaap stelt voor het aanstaande regeerakkoord dit laatste begrip als titel mee te geven. Omdat het een debat met meer maidenspeeches van fractieleiders dan ooit was, geven PG en Jaap ook hun eerste indrukken van presentatie en vernuft van de verschillende sprekers. En ze laten horen hoe Angela Merkel onlangs in een vergelijkbare situatie als Mark Rutte zichzelf op indrukwekkende wijze corrigeerde.De Kamer heeft zichzelf huiswerk meegegeven voor het Paasweekeinde. Betrouwbare Bronnen presenteert een vrouw en een man die geknipt zijn om juist nu de kabinetsformatie weer op het juiste spoor te brengen. PG adviseert de benoeming van informateur Mariëtte Hamer en Jaap die van Herman Tjeenk Willink. En zij geven een bron van nu zeer passende reflectie en meditatie op de ontstane ‘totale rotzooi’ (dixit Wopke Hoekstra) met een aria van Johann Sebastian Bach uit zijn Johannes Passion. ‘Erwäge’ zingt tenor Thomas Moser. “Overweeg, reflecteer.”***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt donaties van luisteraars via de site Vriend van de Show. Sponsoring of adverteren is ook mogelijk. Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl en we nemen contact met u op!***Verder lezenJaap Jansen – Het telefoonnummer dat nu uitkomst brengt (BNR, 1 april 2021)Alle voorheen geheime stukken uit de verkennersfase***Verder kijken14 uur debat in een kleine 4 minuten: een motie van afkeuring en Rutte door het stof (NOS, 2 april 2021President Reagan's Address to the Nation regarding the Tower Commission Report from the Oval Office, March 4, 1987Polygoon Journaal: De Lockheed affaire (1976)Kein Oster-Lockdown - Merkel bittet um Verzeihung (DW, 2021)J.S. Bach – Johannes Passion - Erwäge wie sein blutgefärbter Rücken***Verder luisteren179 - Kabinetsformatie 2021: Verkenners die schielijk van het toneel verdwenen, een politieke sluipmoord en de 'gouden standaard' van wijs en effectief formeren177 - Kabinetsformatie 2021: Formeren is faseren, dus het begint met verkennen173 - Onder de pragmatische Mark Rutte werd de VVD de grootste, maar ook kwetsbaar136 - Jarig in coronacrisis: Mariëtte Hamer en Maurice Knijnenburg over 70 jaar SER117 - Tien wetten die elke lijsttrekker zich moet inprenten***Tijdlijn00:00:00 – Intro00:01:51 – Deel 100:57:47 – Deel 201:51:06 – Uitro01:51:48 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

De kabinetsformatie van 2021 schrijft meteen al parlementaire geschiedenis. Hij begon met voor het eerst twee verkenners en voor het eerst twee vrouwen: Annemarie Jorritsma en Kajsa Ollongren. Binnen een week vertrokken ze schielijk van het toneel, zonder hun opdracht te hebben afgerond. “Dit verdient niet de schoonheidsprijs”, zei Tweede-Kamervoorzitter en opdrachtgever Khadija Arib.In deze aflevering analyseren Jaap Jansen en PG Kroeger historie en achtergronden. Ze gaan met een politiek stofkammetje door de tekst van het dankzij een ANP-foto uitgelekte memo ‘Aandachtspunten 2e ronde VVD en D66’.Dat memo bevat veel meer pikanterie dan die ene opmerking van vier woorden over CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt. De twee zinsneden over CDA-fractievoorzitter Wopke Hoekstra zijn minstens zo opmerkelijk. Daarbij werden in de dagen na het uitlekken status, herkomst en betekenis van dat document eerder schimmiger dan helderder - juist door de pogingen het toe te lichten dan wel terzijde te schuiven.Jansen en Kroeger noteren een reeks onderwerpen waarover de Tweede Kamer in haar debat met de voormalige verkenners nog maar eens scherp en precies moet doorvragen, ook om de nieuwe twee verkenners – Tamara van Ark en Wouter Koolmees - meteen duidelijker richting te geven over hun feitelijke en van nature beperkte opdracht. Die vraagpunten betreffen zaken als het ‘persoonlijk contact van MR en SK’- oftewel Mark Rutte en Sigrid Kaag – met het CDA over ‘deelname kabinet’, de betekenis van het ‘aandachtspunt’ ten aanzien van ‘onderhandelingsstijl Hoekstra’, ‘positie Omtzigt’ uiteraard en bovenal de passage over een ‘nationaal herstelplan’ met de mysterieuze toevoeging ‘zie bijgevoegd overzicht’. Want de ex-verkenners wekken hiermee de suggestie dat er feitelijk al een document beschikbaar over zo’n herstelplan. Voor de Kamer is dat een nuttig document bij komende formatiegesprekken.We moeten tegelijkertijd alle opwinding ook relativeren. Heel vreemd is zo’n memo met aandachtspunten nu ook weer niet. En dat een verkenningsfase of zelfs een informatie na een hoop narigheid helemaal over moet is niet uitzonderlijk. Jaap en PG vertellen over twee verkenningsfasen uit de historie die Van Ark, Koolmees en de Kamer inspiratie kunnen bieden.Zo was er een in 1963 waarin een politieke sluipmoord op een zeer vooraanstaand Kamerlid werd gepleegd; een complot gesmeed op Paleis Soestdijk nota bene. En er was een verkenner die vaker optrad: Jan de Koning. ‘Het Eldorado van de rust’ noemde VVD-leider Ed Nijpels hem in 1986 – het jaar waarin het met die liberale leider niet goed afliep. Van De Koning zijn vele lessen te leren. Zijn werkwijze geldt nu als ‘de gouden standaard’ van wijs en effectief formeren.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door donaties van luisteraars via de site Vriend van de Show. Sponsoring of adverteren is ook mogelijk. Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl en we nemen contact met u op!***Verder lezenFormatiedagboeken BeelP.F. Maas - Kabinetsformaties 1959-1973Carla van Baalen en Alexander van Kessel (redactie) - Kabinetsformaties 1977-2012***Verder kijkenOllongren verlaat Tweede Kamer na positieve testRutte over geheime opmerking over CDA-Kamerlid OmtzigtArib: Dit verdient geen schoonheidsprijsVerkenners Van Ark en Koolmees over 'interne notititie'WNL op Zondag: Henk Kamp over de kabinetsformatie van 2021Polygoon Journaal: na negen weken een nieuw kabinet (1963)Andere Tijden: De VVD van Ed Nijpels (2007)***Verder luisteren177 - Kabinetsformatie 2021: Formeren is faseren, dus het begint met verkennen45 – De liefdesbrieven van Francois Mitterrand***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:42:47 – Deel 201:32:29 – Uitro01:33:08 – EindeLet op! Tussen minuut 26 en minuut 45 klinkt de aflevering (door een storing tijdens de opname) minder goed dan je van ons gewend bent. Maar gelukkig is het gesprek wel goed te volgen! Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Verkiezingen in Nederland zijn (net als Europa) ‘best belangrijk’. Maar voor ons als Europeanen en ook geopolitiek gezien zijn de Bondsdagverkiezingen op 26 september toch net even van groter gewicht. En dat ze historisch zijn, staat nu al vast. Want dit keer krijgt Duitsland na de verkiezingen een nieuwe bondskanselier, een opvolger van Angela Merkel. Betrouwbare Bronnen kijkt vooruit. Wie volgt haar na zestien jaar op in het Kanzleramt?Jaap Jansen en PG Kroeger schetsen portretten van vijf politici die zonder meer grote kans maken Merkel op te volgen en dus ook staatslieden als Konrad Adenauer, Willy Brandt, Helmut Schmidt en Helmut Kohl. Die kanshebber zijn vijf mannen (in deze tijd van de opmars van vrouwen aan de top best vreemd) uit vier verschillende partijen. En ze hebben een duidelijk, divers en soms verrassend profiel. Er zitten twee ‘bijna roomse priesters’ tussen, een romancier en filosoof, twee voormalige activisten uit radicaal-linkse hoek, twee zonen van migranten en vluchtelingen en er zijn nog meer verrassende dingen uit achtergrond, Werdegang en familiegeschiedenis van de kandidaten.De in deze aflevering geportretteerden zijn:-Armin Laschet, CDU-premier van de grootste deelstaat. Zoon uit een mijnwerkersgeslacht, de eerste die kon studeren, een gelovig katholiek die bonje kreeg met het episcopaat. Oud-lid van het Europees Parlement.-Markus Söder, chef van de Beierse CSU. Minister van alles en nu premier in München, man uit een opvallende minderheid, voorbeeld van een ‘GroenRechts’ vernieuwer.-Olaf Scholz, klassieke sociaaldemocraat. Hamburg, rode apparatsjik, minister op zware posten, collega van Wopke Hoekstra in de Eurogroep.-Winfried Kretschmann, eerste premier van ‘die Grüne’. Winnaar tot driemaal toe, kind van Vertriebene uit Oost-Pruisen.-Robert Habeck, Groene dichter. Man van ‘de Mosselvrede’ op het Wad, medialieveling, kinderboeken, Deense cultuur, Über-Realo.De SPD heeft Scholz al aangewezen en wil daarmee haar faam als partij van traditie en ‘safe pair of hands’ uit Hamburg (à la Helmut Schmidt’) nog eens profileren. De keuze voor een kandidaat voor ‘die Union’ van CDU en CSU en voor de Groenen is ook interessant als vingerwijzing voor de koers van hun partijen, want verkiezingsprogramma’s zijn er nog niet.Dit zijn de politieke verhoudingen in de peiling van Kantar/Emnid van 21 maart 2021.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door de Europese Unie en door donaties van luisteraars via de site Vriend van de Show.Wilt u Betrouwbare Bronnen sponsoren of in de podcast adverteren? Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl en we nemen contact met u op!***Verder kijkenAngela Merkel: Wie tickt die Bundeskanzlerin? | Galileo | ProSiebenArmin Laschet | The man who may succeed MerkelCDU-Parteitag: Bewerbungsrede von Armin Laschet (januar 2021)Markus Söder - Die CSU wird heute 75 (september 2020)Franz Josef Strauß - deutlich, deftig & direkt Teil 1"SPD und Kanzlerkandidat passen zusammen" - Olaf Scholz im tagesthemen-Interview (august 2020)Neujahrsansprache von Ministerpräsident Winfried Kretschmann (31 dezember 2020)Grünen-Vorsitzender Robert Habeck im ARD-Sommerinterview***Verder luisteren156 – 2020: een historisch jaar voor Europa en EU-voorzitter Angela Merkel111 - De onverwachte herrijzenis van Helmut Kohl – en van Truman, Merkel en Rutte42 - Merkels vertrouweling Elmar Brok: 40 jaar Europese geschiedenis***Tijdlijn00:00:00 – Intro00:01:26 – Deel 100:51:22 – Deel 201:23:56 – Uitro01:24:33 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Formeren is faseren, zegt oud-informateur Herman Tjeenk Willink altijd. De kabinetsformatie van 2021 begint heel klassiek: met verkennen. En ook met een primeur: twee verkenners, twee (ex-)vicepremiers, twee liberalen, twee vrouwen.Wat gaan zij doen? Wat is een verkenner? Waarom is die er? Wat kunnen de twee verkenners Annemarie Jorritsma en Kajsa Ollongren van 2021 leren van de belevenissen, blunders en successen van hun voorgangers?Jaap Jansen en PG Kroeger duiken in de historie van kabinetsformaties tijdens de hopeloze toestanden onder Willem III, via de eigenzinnigheden van Beatrix tot de rol van Khadija Arib als plaatsvervangend-koningin. Er blijken allerlei redenen te zijn om een formatie te beginnen met een verkenner. Twee daarvan zijn zó relevant voor de actualiteit van nu, dat ze meteen in deze aflevering al worden uitgediept.De eerste reden: de verkiezingsuitslag is dermate onpeilbaar en roept meer vragen op dan helderheid, dat eerst maar eens zorgvuldig afgepeld moet worden hoe en wat en wie en wanneer.De tweede reden: de verkiezingsuitslag bevat een dusdanige blokkade voor het trekken van eerste, heldere conclusies, dat dit obstakel eerst uit de weg geruimd moet worden. Doet een van deze twee situaties zich voor, dan is de route van een verkenner bijna onvermijdelijk.PG en Jaap roepen bij dat eerste verkennerstype twee bekende namen in herinnering: Uri Rosenthal en Piet Hein Donner. Beiden moesten in zeer ingewikkelde situaties een pad vrij hakken door de Haagse jungle. Dat deden ze op heel verschillende manieren en bij beide komen we in hun verkennersfase de naam van Maxime Verhagen tegen als vlijmscherpe en sluwe sleutelfiguur. Jorritsma en Ollongren kunnen daar veel van leren. Wat ze vooral niet moeten doen – omdat het dan net zo fout gaat als in 2010 – en waar ze heel goed op moeten letten, zodat het tot een vruchtbaar resultaat kan leiden.Ook het tweede verkennerstype kwam al eerder in de parlementaire historie op het tapijt. Opmerkelijk genoeg waren het twee keer PvdA’ers die voor de bijna onmogelijke taak geplaatst werden een enorm obstakel voor een succesvolle formatie te laten ontploffen en versplinteren. De eerste was Jos van Kemenade die in 1982 volgens Ruud Lubbers ‘een volstrekt zinloze exercitie’ moest plegen. Er was toen alle ruimte voor een coalitie van de winnaars PvdA en VVD, maar zo’n ‘Paars kabinet avant la lettre’ kwam er niet. Heel apart was de opdracht die in 1994 verkenner Wim Kok kreeg en wie de Majesteit op dat idee gebracht had. Deze variant kan wel eens extra leerzaam blijken voor het liberale verkennersduo van 2021. ***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door donaties van luisteraars via de site Vriend van de Show. Sponsoring of adverteren is ook mogelijk. Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl en we nemen contact met u op!*** Verder lezenCarla van Baalen, Alexander van Kessel - Kabinetsformaties 1977-2012 (Uitgeverij Boom)Remieg Aerts – Thorbecke wil het (Prometheus)Hubert Smeets – Hans van Mierlo, een wonderbaarlijk politicus (De Bezige Bij)*** Verder kijken Herman Tjeenk Willink in Buitenhof, 21 maart 2021Persconferentie verkenners Annemarie Jorritsma en Kajsa Ollongren (18 maart 2021)Uri Rosenthal wordt informateur (2010)Aflevering uit tv-serie Crisis met Uri Rosenthal: een virus! ***Verder luisteren176 – De verkiezingscampagne van 2021: onverwachte winnaars en verliezers161 - Hans van Mierlo, een politieke popster88 - Leven en werk van onderwijsvernieuwer Jos van Kemenade12 - Uri Rosenthal: hoe ik Mark Rutte omhoog hielp*** Tijdlijn00:00:00 – Intro00:02:20 – Deel 100:37:12 – Deel 201:14:25 – Uitro01:15:04 – EindeZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Verkiezingsdag 17 maart 2021 werd toch nog een stuk spannender dan experts hadden durven voorspellen. Zelfs de opkomst hoger dan kenners hadden gevreesd. De kiezer kwam en zorgde voor een resultaat dat zorgde voor een reeks van onverwachte winnaars, verliezers, tegenvallers en meevallers.Jaap Jansen analyseert die feiten en cijfers, oorzaken en gevolgen met Roderik van Grieken van het Nederlands Debatinstituut en vaste ‘sidekick’ PG Kroeger.Ze kijken naar drie grote thema’s. Allereerst naar de fundamentele betekenis van de uitslag voor ‘wat Nederland en de Haagse politiek nu is geworden.’ 2021 lijkt het einde van een tijdperk: volgens PG een soort verhuizing van het Binnenhof naar het verre Zuiden. “We zijn een Italië geworden, een Belpaese aan de Noordzee.”Zowel de versnippering als de middelpuntvliedende krachten in het electorale landschap wijzen daar op. Van de vaste waarden en de politieke ankers in ons land sinds 1920 zijn slechts restanten en ruïnes over. Antipartijen, sectorale en regionale ‘ombudspolitiek’ dringen naar voren, maar ook wat Max Weber noemt, vormen van ‘charismatischer Herrschaft’ rond personen en hun eigenzinnige netwerken. Enerzijds maakt dit de regeerbaarheid ‘Italiaans lastig en instabiel’, anderzijds maakt het daar aan de Tiber premiers van het type Conte en Draghi bijna nationale figuren die de steun van vrijwel alle partijen opeisen om drastische ingrepen door te kunnen duwen. In ons land is dat laatste nog niet het geval, maar Italië is wel heel dichtbij gekomen, stelt PG.Prestaties en flops van de verschillende partijen worden door Roderik van Grieken scherp bezien in zijn analyses van de debatten en de boodschappen die de lijsttrekkers hadden kunnen en moeten brengen. D66-lijsttrekker Sigrid Kaag nam grote risico’s die goed uitpakten. Ze reageerde goed op het retorisch vernuft waarmee Geert Wilders zowel haar als VVD-aanvoerder Mark Rutte onder druk probeerde te zetten. Van Grieken en Kroeger verwonderen zich daarbij nogal over het ontbreken of soms verdampen van grote, wezenlijke onderwerpen.Natuurlijk kijkt Kroeger als CDA-partijhistoricus daarbij met een extra kritisch oog naar de wederwaardigheden van CDA-lijsttrekker Wopke Hoekstra en het wak waarin de campagne van die partij leek te belanden. Van Grieken is tot zijn schrik bijna nog een stuk milder daarover dan de partijhistoricus.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door donaties van luisteraars via de site Vriend van de Show. Sponsoring of adverteren is ook mogelijk. Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl en we nemen contact met u op!***Verder kijkenTerugblik campagneleiders in Nieuwspoort, 18 maart 2021Registratie van de uitvoering van de 'Matthäus passion' van Johann Sebastian Bach door het Amsterdam Baroque Orchestra & Choir o.l.v. Ton Koopman op 14 april 2005 in de Sint-Joriskerk in Amersfoort***Verder luisteren117 - Tien wetten die elke lijsttrekker zich moet inprenten165 - Verkiezingen 2021: succesvolle campagnestrategieën + tips voor lijsttrekkers166 - Verkiezingsdebatten: hoe je ze wint of verliest168 – De zeven geheimen van een succesvolle verkiezingscampagne171 - Epische Europese verkiezingstriomfen - Waar is Europa trouwens in de verkiezingscampagne van 2021?172 - Hogere overheidsuitgaven, lastenverzwaring bedrijven: opmerkelijke eensgezindheid bij verkiezingen 2021***Tijdlijn00:00:00 – Intro00:01:31 – Deel 100:20:40 – Deel 201:18:16 – Deel 302:11:28 – Uitro02:12:00 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Nadat Wopke Hoekstra met kritiek werd overladen over zijn plan om de WW te verhogen maar tegelijkertijd te maximeren op één jaar, benadrukt hij in deze aflevering van Betrouwbare Bronnen de sociale kant van zijn plannen en daarbij vooral de verschillen met de VVD van Mark Rutte. “Het verhaal, de richting en de koers van het CDA is fundamenteel verschillend van de VVD. We geloven allebei in eigen verantwoordelijkheid. Maar daar houdt het voor de VVD wel zo’n beetje op”, zegt hij in gesprek met Jaap Jansen.Hij vertelt over zijn plannen voor de komende kabinetsperiode. Hoekstra wil het roer overnemen van Mark Rutte en een kabinet vormen waaraan zo mogelijk VVD, CDA, D66 en ChristenUnie deelnemen. Daarnaast kijkt hij ook naar PvdA en SP. Een van zijn adviseurs hierbij is de vorige CDA-premier Jan Peter Balkenende.In de kabinetsformatie wil Hoekstra afspreken dat er een wet komt waarmee antidemocratische partijen verboden kunnen worden. Ook moet het begrotingsbeleid anders. In de praktijk is door opeenvolgende kabinetten te vaak een beleid gevoerd waardoor het effect van een economische crisis nog groter werd.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door donaties van luisteraars via de site Vriend van de Show. Sponsoring of adverteren is ook mogelijk. Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl en we nemen contact met u op!***Verder lezenCDA verkiezingsprogramma 2021Hoekstra’s New DealPieter Omtzigt – Een nieuw sociaal contract***Verder luisteren172 - Hogere overheidsuitgaven, lastenverzwaring bedrijven: opmerkelijke eensgezindheid bij verkiezingen 2021162 - Pieter Omtzigt over macht en tegenmacht79 - 'Nederland is nog steeds ziek': Hans Borstlap over zijn ingrijpende plannen voor de arbeidsmarkt36 - Wopke Hoekstra: De EU moet een geopolitieke machtsfactor worden32 - Churchill en Europa: de biografen Andrew Roberts en Felix Klos14 - Jan Peter Balkenende & Wopke Hoekstra: een nieuwe agenda voor Nederland en Europa***Tijdlijn00:00:00 – Intro00:04:34 – Deel 100:11:43 – Deel 201:01:07 – Uitro01:01:45 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Regeren voelt als een spijkerbed, zegt Gert-Jan Segers, lijsttrekker van de ChristenUnie, in gesprek met Jaap Jansen. Toch wil zijn partij na de verkiezingen opnieuw een bijdrage leveren. Maar de prijs daarvoor wordt wel hoger dan de vorige keer, waarschuwt hij.Er moet een ‘hervormingskabinet’ komen, zegt Segers. Hij is beducht voor de koers van het CDA onder de nieuwe leider Wopke Hoekstra, die wil bezuinigen op de ww-uitkering, medisch specialisten hun ‘goudgerande regelingen’ wil laten behouden en het minimumloon niet wil verhogen. “Buitengewoon onverstandig. Niet doen”, waarschuwt hij het CDA, dat tot zijn spijt onder Hoekstra ook plotseling afziet van het plan van CDA-Kamerlid Anne Kuik om prostitutie te verbieden.In het gesprek uit Segers ook zijn twijfels over D66, met wie zijn partij de afgelopen jaren eveneens regeerde. En hij vraagt zich af of GroenLinks wel écht regeringsverantwoordelijkheid wil dragen. “Als het spannend wordt, zie ik bij GroenLinks de neiging om weg te lopen. En als wij dan compromissen sluiten, is het voor mij wel eens lastig om in de Kamer naar Jesse Klavers bijtende kritiek te luisteren. Dan denk ik: ja gast, had het zelf gedaan!”*** Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door donaties van luisteraars via de site Vriend van de Show. Sponsoring of adverteren is ook mogelijk. Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl en we nemen contact met u op!*** Verder lezenChristenUnie verkiezingsprogramma 2021De resultaten van de ChristenUnie in het kabinet Rutte IIIHelft kerkgangers stemt niet op een christelijke partij***Verder luisteren171 - Waar is 'Europa' in de verkiezingscampagne van 2021?79 - 'Nederland is nog steeds ziek': Hans Borstlap over zijn ingrijpende plannen voor de arbeidsmarkt66 - Carola Schouten, Landbouwminister tussen boze boeren50 - PG Kroeger over de vrijheid van onderwijs21 - Gert-Jan Segers (ChristenUnie): 'Er gaat iets stuk in dit land'***Tijdlijn00:00:00 – Intro00:01:05 – Deel 100:46:02 – Deel 201:16:20 – Uitro01:17:02 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

In 2021 is Mark Rutte voor de vijfde keer lijsttrekker van de Volkspartij voor Vrijheid en Democratie. Hij maakte de VVD de grootste fractie in de Tweede Kamer en sinds 2010 is hij de eerste liberale minister-president sinds Pieter Cort van der Linden een eeuw geleden.Geen wonder dat het beeld bestaat van een bijna griezelige almacht en onbeperkte vermogens tot sturen, besturen en winnen. Maar is dat wel zo? Jaap Jansen en PG Kroeger analyseren de ontwikkeling van Rutte als aanvoerder en als liberaal politicus.De VVD en Rutte staan veel minder sterk dan oppervlakkige waarnemers zien. Eigenlijk haalden Ruttes liberalen alleen bij de verkiezingen van 2012 een klinkende overwinning en ook toen hijgde, net als in 2010, de PvdA Rutte in de nek. Vergeten lijkt hoe zwaar eigenlijk de nederlaag van de VVD was in 2017. Van een premierbonus was allesbehalve sprake.En zo zijn er meer opvallende kwetsbaarheden die Rutte zelf overigens als eerste zal erkennen. De partij heeft zo weinig leden dat het vinden van politiek personeel problematisch wordt. Het verloop onder bewindslieden en andere hooggeplaatsten is daarbij een opvallend fenomeen. En leeft nog altijd in de vrees dat de vroegere aanhang van Rita Verdonk zich en masse van de partij afkeert.Jaap en PG kijken daarom zeer precies naar de brieven die Rutte nu al meerdere keren naar de kiezers heeft gestuurd. Die over het vaasje bijvoorbeeld en ook de nieuwste: “Samen naar de eindstreep. En verder.” Voor de liefhebber van verfijnd politiek proza zijn die brieven een delicatesse. Want zij geven - soms onbedoeld - een bijzonder inkijkje in Ruttes denken en de VVD-strategie.Zo speelt de verbijstering van Emmanuel Macron over het Torentje (vroeger een conciërgewoning) evenzeer een rol als het structureel bedrijven van 'ombudspolitiek' naar het bedrijfsleven: de belastingdruk voor grote bedrijven is in tien jaar met een kwart gedaald. Verrassend is daarbij de draai van 180 graden die Rutte maakte ten opzichte van zijn eigen beginselverklaring uit 2008. Daarin pleitte hij voor een kleine staat met een beperkt aantal taken. Het verkiezingsprogramma 2021 benadrukt de noodzaak van een sterke overheid.Rutte is een behendige manager, die zich altijd aanpast aan de omstandigheden. Hij kan met iedereen omdat hij niemand iets belooft.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door donaties van luisteraars via de site Vriend van de Show. Sponsoring of adverteren is ook mogelijk. Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl en we nemen contact met u op!***Verder lezenVVD beginselverklaring (2008)VVD verkiezingsprogramma (2021)Peter Kanne - Kan de VVD de verkiezingen van 2021 verliezen?Brief Mark Rutte - Samen naar de eindstreep. En verder (2021)Brief Mark Rutte - Beste Nederlanders (2018)Jaap Jansen - De leegte rond Mark Rutte als risico voor de VVD (2021)***Verder kijkenTussen Kunst en Vaas met Mark Rutte en Erica TerpstraVVD - Waarom wij in de politiek zittenHans Wiegel - Sinterklaas, daar zit-ie!Wiegel over opkomst BaudetDans le bureau de Mark Rutte, Premier ministre des Pays-BasMark Rutte - "Ja, dit is een kras"Mark Rutte - Een land wat in de kern diep socialistisch isMark Rutte - "Als ik vertrek uit politiek, ga ik onderwijs in"***Verder luisteren118 - Peter Hein van Mulligen: ‘Het gaat hartstikke goed met Nederland, wie anders beweert heeft de feiten tegen’52 - Gerry van der List waarschuwt fletse VVD: Wacht Rutte het lot van Balkenende?41 - Klaas Dijkhoff over VVD, coalitie en FVD32 - Frits Bolkestein over Thierry Baudet en de VVD 28 - Eerste-Kamervoorzitter Ankie Broekers-Knol waarschuwt17 - PG Kroeger looft het poldermodel (over het vaasje van Rutte) 12 - Uri Rosenthal: hoe ik Mark Rutte omhoog hielp***Tijdlijn00:00:00 – Intro00:03:23 – Deel 101:10:13 – Deel 201:32:56 – Uitro01:33:37 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Op 1 maart 2021 publiceerden het Centraal Planbureau en het Planbureau voor de Leefomgeving hun ‘doorrekeningen’ van de verkiezingsprogramma’s. Wat is dat, zo’n doorrekening en hoe belangrijk is die? Kun je er ook kritische kanttekeningen bij zetten?In deze aflevering van Betrouwbare Bronnen praat Jaap Jansen met econoom en bestuurskundige Wimar Bolhuis. Hij kent als geen ander de Haagse binnenwereld van politiek, bestuur en rekenmodellen. In 2017 schreef hij een boek over de doorrekeningen: De rekenmeesters van de politiek. En daarna Elke formatie faalt, verkiezingsbeloftes die nooit worden waargemaakt – gebaseerd op zijn proefschrift, waarover hij te gast was in Betrouwbare Bronnen 7. Jaap neemt met hem het systeem van die berekeningen door, de waarde ervan en kritiek die in het verleden (bijvoorbeeld door Pim Fortuyn) en nu (bijvoorbeeld door Pieter Omtzigt) geuit is op ‘regeren op basis van rekenmodellen’.De ‘Keuzes in kaart’ van dit jaar zijn bijzonder. De coronacrisis zorgt voor een omslag. Partijen willen vaak lagere lasten voor huishoudens en hogere lasten voor bedrijven, maar dit keer komt die wens wel zeer pregnant tot uiting. Er is een algemene wens om de overheid meer te laten doen en dus de collectieve lasten te laten oplopen. Ook meestal zuinige partijen als VVD en CDA kiezen daar nu voor.Joop den Uyl, PvdA-premier in de jaren ’70 toen de overheidsuitgaven fors opliepen, zou zich thuis voelen bij de richting die de meeste politieke partijen nu gaan, beaamt Bolhuis. “Forse verhoging van overheidsuitgaven en stevige verzwaring van de lasten voor het bedrijfsleven, dat zie je vaak na grote crisissen. Het effect van het coronavirus is te vergelijken met een grote oorlog. Dan gaat de politiek investeren.”Ook al waarschuwen VVD-lijsttrekker Mark Rutte en CDA-lijsttrekker Wopke Hoekstra – de premier en de minister van Financiën – elkaar dat er geen ‘free lunch’ is en dat er ooit weer moet worden bezuinigd, Bolhuis denkt dat dit in de komende kabinetsperiode niet gaat gebeuren.De kabinetsformatie gaat wel weer – zoals meestal in ons land – ‘maanden duren’. Want hoewel de richting van het beleid waarvoor de verschillende partijen opteren vergelijkbaar is, er blijven genoeg pregnante verschillen. Vooral tussen VVD en CDA aan de ene kant en GroenLinks, SP en PvdA aan de andere kant, met D66 ertussenin.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt donaties van luisteraars via de site Vriend van de Show. Sponsoring of adverteren is ook mogelijk. Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl en we nemen contact met u op!***Verder lezenKeuzes in Kaart 2022-2025 (CPB, 2021)Analyse leefomgevingseffecten verkiezingsprogramma's 2021-2025 (PBL, 2021)Website Wimar BolhuisWimar Bolhuis - De rekenmeesters van de politiek (Van Gennep 2017)Wimar Bolhuis – Elke formatie faalt (Brooklyn, 2018)Pieter Omtzigt - Modellen regeren Den Haag (februari 2021)***Verder kijkenPerspresentatie CPB en PBL, 1 maart 2021, Nieuwspoort Den Haag***Verder luisteren125 - Wouter Koolmees, minister van Sociale Zaken in de coronacrisis07 - Wimar Bolhuis over leugentjes in verkiezingsprogramma's***Tijdlijn00:00:00 – Intro00:02:00 – deel 1 (Hoe gaat het CPB te werk)00:41:32 – deel 2 (Keuzes in kaart 2021)01:14:11 – Uitro01:15:21 – EindeZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

De campagne voor de Tweede-Kamerverkiezingen 2021 gaat over van alles. De FvD-lijsttrekker agendeert de juridische houdbaarheid van een tribunaal tegen massamoordenaars van 75 jaar geleden. De VVD-lijsttrekker stuurt een brief. De PvdA-lijsttrekker prijst de waarde van carnaval. De CDA-lijsttrekker rijdt bijna in een wak. En die van GroenLinks ziet zijn voorstel voor een linkse alliantie meteen de prullenbak in verdwijnen.Maar gaat deze verkiezingscampagne ook nog écht ergens over: iets van inhoud en perspectief voor ons land en de mensen voor de komende jaren van een hopelijk krachtig, doelgericht herstel uit de crisis?Het is niet zo dat er in het huidige politieke klimaat geen onderwerpen zijn waar ons land zich nadrukkelijk over zouden kunnen buigen. Een komend kabinet staat voor een reeks diepingrijpende vragen en beslissingen waar de lijsttrekkers de kiezers toch wel in zouden mogen meenemen.Jaap Jansen en PG Kroeger brengen die vragen in kaart en laten zien dat die nu al bovenaan de urgentielijst staan van de Europese Unie, de NAVO en andere samenwerkingsverbanden waarin Nederland een belangijke rol speelt. Want Europese politiek is allang binnenlandse politiek en Brussel hoort bij Binnenhof en Buitenhof.Zo gaat de EU al in mei 2021 een ‘Europese Gezondheidsunie’ in de steigers zetten, als wezenlijk onderdeel van de sociale pijler van de Unie. Mede naar aanleiding van de coronapandemie zet Europa stappen vooruit in betere en krachtiger samenwerking. Wat gaat Nederland hier doen? Welke perspectieven presenteren de lijsttrekkers hier?De lange termijn verkenning door minister Ank Bijleveld voor grote investeringen in de defensie staat bij de NAVO hoog op de agenda. Ook de nieuwe Amerikaanse president Joe Biden wil met de bondgenoten meer en doeltreffender investeren en de lidstaten voorbereiden op hybride oorlogvoering inclusief cyberwar en ontwikkelingen in de ruimte. Wat gaat Nederland hier concreet doen? Welke begrotingsplannen hebben de lijsttrekkers hier?Wat gaan we doen om onze data en digitale burgerrechten te beschermen in tijden van elektronische manipulaties en fakenews? Hoe gaat Nederland zijn handelsbelangen, industrie en topkennis versterken in de ontwikkeling van ‘een geopolitiek Europa’? Gebruiken we daarvoor ook dat ‘Wopkefonds’?Hoe trekken we lessen uit Brexit en hoe gaan we de nieuwe, waarschijnlijk toonaangevende rol van de nieuwe Italiaanse premier Mario Draghi – later dit jaar G20-voorzitter - slim en effectief beïnvloeden?Maar Europa biedt de lijsttrekkers en hun partijen nog veel meer inspiratie, als ze dat willen. PG behandelt een reeks epische electorale triomfen uit de geschiedenis en het recente verleden. Daaruit zijn vele lessen te trekken voor de periode die de partijen nog rest tot 17 maart.Hoe juist de Griekse premier Kyriakos Mitsotakis in heel Europa respect en thuis veel stemmen wist te winnen. Hoe Charles de Gaulle zichzelf president maakte ‘langs legale weg’. Hoe Margaret Thatcher met dank aan de ene Latijnse tiran de andere militair vernederde en zowel een radicaal-links Labour als de nieuwe Liberaal-Democraten schaakmat zette. Hoe de Duitse ‘Willy Wahl’ van Willy Brandt verliep en hoe de president van Roemenië Klaus Johannis een Europees icoon van de rechtsstaat, fatsoenlijk bewind en samenwerking werd. Ook Boekarest kan het Binnenhof nog iets leren, kortom.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door de Europese Unie en door donaties van luisteraars via de site Vriend van de Show. Sponsoring of adverteren is ook mogelijk, via adverteren@dagennacht.nl***Verder kijkenParis, De Gaulle speaks (British Pathë, 1958)De Gaulle, Conférence de presse du 19 mai 19581972: Die wilden 70er – Mehr Demokratie wagen1969-10-28 - Willy Brandt - Wir wollen mehr Demokratie wagenRainer Barzel - Misstrauensvotum 1972Margaret Thatcher, Political Broadcast 1983Donizetti, Anna Bolena (Nelly Miricioiu) - Mongomery, Contertgebouw Amsterdam 14 december 1989 ***Verder luisteren158 - Aan zee is een land nooit klein: EU-voorzitter Portugal141 – Hans Vijlbrief: een nieuwe relatie overheid-burger in de strijd tegen het populisme139 - Ank Bijleveld en haar nieuwe Defensievisie: Europa moet zichzelf militair kunnen verdedigen124 - 95 jaar Jacques Delors085 - Gert Jan Koopman, directeur-generaal EU-begroting***Tijdlijn00:00:00 – Intro (Met nieuwe Vrienden van de Show)00:01:02 – Deel 1 (Waar is Europa in deze verkiezingscampagne?)00:24:15 – Deel 2 (Politieke geschiedenis)01:28:35 – Uitro (Met enkele mails van luisteraars)01:30:55 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

In de verkiezingscampagne van 2021 doet zich iets bijzonders voor. De vier partijen ter linkerzijde D66, GroenLinks, SP en PvdA kiezen allemaal een eigen positie en daardoor de facto geen van allen voor de vorming van een progressief blok tegenover met name de dominante liberale stroming en het premierschap van VVD-lijsttrekker Mark Rutte. Jaap Jansen en PG Kroeger analyseren de verschillende opstellingen in de actualiteit en leggen verbindingen met het verleden van de linkse en progressieve stroming in Nederland en verwante democratische landen.De opstelling ter linkerzijde is opmerkelijk. Sigrid Kaag van D66 wil ‘nieuw leiderschap’ in plaats van dat van Rutte, maar blokkeert een bundeling van centrumlinks waarin haar partij als in de peilingen nog net de grootste groepering Kaag zelf als kandidaat-premier zou kunnen presenteren. SP-lijsttrekker Lilian Marijnissen lonkt dan weer nadrukkelijk naar het CDA, net als haar vader Jan Marijnissen in juli 2012 tijdens een lange nachtelijke sessie met Pieter Omtzigt. PG onthult hoe in die hete, zomerse avond in een Haags steegje aan de tafel van een morsig eethuisje een regeerakkoord op hoofdlijnen voor een kabinet van SP en CDA geschetst werd en waarbij de chef van de socialisten best bereid was de VVD als ‘Dritte im Bunde’ te betrekken. Alles bleek bespreekbaar als de PvdA maar in de greppel gereden kon worden.Jesse Klaver van GroenLinks hoopt dan weer op een herneming van de pogingen tot een soort ‘Paars-plus’ waarover het heel even ging in de kabinetsformatie van 2010, toen uiteindelijk via een gedoogconstructie Geert Wilders op rechts een vinger in de pap kreeg. Klaver pleit voor 'Keerpunt 21' - naar het voorbeeld van Keerpunt 1972 van Joop den Uyl, Hans van Mierlo en Bas de Gaay Fortman - maar krijgt hierbij het lid op de neus van zowel de sociaal-liberalen als de socialisten. Opmerkelijk stil daarbij is de PvdA van de nieuwe leider Lilianne Ploumen, want die waagt het niet om de kiezer van 2021 ‘het eerlijke verhaal’ à la Dierderik Samsom te vertellen dat zij eigenlijk wel een nieuwe versie van Rutte II zouden willen.Jaap Jansen en PG Kroeger ter verklaring van deze opmerkelijke verwarring te verklaren in het verleden van de pogingen tot bundeling van partijen ter linkerzijde. Het ‘Morgenrood’ wilde maar zelden echt gaan gloren. Niet alleen in Nederland trouwens. De neiging tot theoretische en ideologische scherpslijperij zat er al vroeg in. Van Ferdinand Domela Nieuwenhuis en Pieter Jelles Troelstra tot Gramsci, Kautsky en Bernstein. De Weimar Republiek ging erdoor tenonder en de wederzijdse afkeer tussen PvdA en CPN en later ook de afsplitsing van de PSP was episch. Men schold bijna feller op elkaar dan op het grootkapitaal en de ‘Roomsche reactie’.Daaronder verscholen liggen dikke lagen van culturele, filosofische en politieke. Links heeft altijd innerlijke contradicties gekend die je in de actuele discussies weer boven ziet komen. Was men internationalistisch of vooral nationaal gericht? Was men van het volkse of van de volksverheffing? Was men voor de goed belegde boterham of voor de zuivere identiteit? Was links er voor de zekerheid van ‘de gewone man’ of voor innovatieve vernieuwingen in economie, cultuur en samenleving? Moest men Joop den Uyl volgen met zijn encyclopedische kennis van poëzie en letterkunde of moest men desnoods Job Cohen dwingen de polonaise te doen in een tv-show? Waren progressieven nu toch meer van ‘de Zaterdagmatinee’ of van André van Duin? Was het toeval dat de CPN zeezender Radio Veronica wel wilde helpen, terwijl de PvdA juist alles ondernam om de publieke omroep te beschermen door die ‘piraat’ de nek om te draaien?***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door donaties van luisteraars via de site Vriend van de Show. Word ook vriend! (er komen ook steeds meer vriendinnen trouwens)Betrouwbare Bronnen wordt uitgegeven door Dag en Nacht Media. Heb je interesse om te adverteren in deze podcast? Neem dan contact op met Dag en Nacht Media via adverteren@dagennacht.nl***Verder lezenJesse Klaver - Keerpunt 21, pleidooi voor progressieve samenwerking (2021)Motie GroenLinks-congres 14 maart 2020Verkiezingsprogramma PvdA, D66 en PPR: Keerpunt ’72 (1972)Peter Kanne - Fusie tussen GroenLinks en PvdA kan sterke, brede partij opleveren (I & O Research, 2020)Matthijs Rooduijn - Wat wil de linkse kiezer? (Stuk Rood Vlees, 2015)Pieter Gerrit Kroeger - Tand des tijds, het CDA in de nieuwe eeuw (Prometheus, 2020)***Verder kijkenVerkiezingen 1972 met oa Hans van Mierlo en Joop den UylWilleke Alberti, Gerard Cox en anderen - Waarom stemmen wij Den Uyl? (1977) Den Uyl reciteert Bertolt Brecht in de Tweede Kamer (1986)Job Cohen in de polonaise (Koffietijd, 2010)Diederik Samsom over linkse samenwerking (2016)Tolhuistuin, 2020 - Aankondiging linkse samenwerking door Klaver, Marijnissen en Asscher***Verder luisteren167 - Lilian Marijnissen: 'Alleen met een grote SP verandert er echt wat'161 - Hans van Mierlo, een politieke popster157 - 2021: het jaar van bijzondere verkiezingen, een partijcoup en een opmerkelijke dame van adel (hierin wordt over het progressieve schaduwkabinet uit de jaren '70 gesproken)123 – Hoe de PvdA in de greep kwam van het neoliberalisme64 - Wim Kok, een leven op eigen kracht - gesprek met biograaf Marnix Krop34 - Lodewijk Asscher over zijn PvdA27 - Rob Jetten (D66) wil muren slopen09 - Special: leven en werk van Wim Kok. Met Jeltje van Nieuwenhoven, Joop van den Berg, Gijs van Dijk en PG KroegerNRC Haagse Zaken: Waarom het links niet lukt te groeien (februari 2021)Studio Tegengif #51 - Peter Kanne over een linkse fusiepartij***Tijdlijn00:00:00 – Intro00:02:14 – Deel 100:44:56 – Deel 201:29:01 – Uitro01:29:36 - Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Op 22 februari bestaat de Partij voor de Vrijheid, de PVV van Geert Wilders, vijftien jaar. In 2006 deed de partij voor het eerst als lijst mee aan de Tweede-Kamerverkiezingen.In 2017 werd de PVV in Kamerzetels de tweede partij van Nederland. Al die jaren is ze herkenbaar aan een potpourri van gouwe ouwe teksten en een stijl en presentatie die haar scherp onderscheidt van alle andere partijen.Jaap Jansen en PG Kroeger portretteren de partij, haar historie, haar achterban, politiek, aanpak en haar toekomstperspectief.“Doe bis unne kuusj!” Dat klonk ooit in de Kamer uit het regeringsvak naar Wilders toen hij voor de zoveelste keer het kabinet ‘een ramp voor Nederland’ had genoemd. Een streekgenoot uit het kabinet geselde de PVV-leider en gaf blijk van respect voor diens vakmanschap in het parlementaire ambacht. Jaap Jansen en PG Kroeger vertellen niet alleen wat ‘unne kuusj’ is, zij analyseren ook haar geschiedenis en ontleden misverstanden en legendevorming.Zo blijkt dat de PVV juist geen ‘LPF 2.0’ is en ook geen groep die kan claimen een brede volkspartij te zijn. De kiezers van de PVV zijn wel duidelijk herkenbaar. Zowel wat betreft maatschappelijk profiel als herkomst en lokale wortels.De PVV’er blijkt gevoelig voor codes van nostalgie en een romantische blik op de gouden jaren die nu juist volgens Pim Fortuyn ‘puinhopen’ waren. Ook zij die hem nog steeds vereren en zeggen te missen geloven inmiddels precies het omgekeerde van het betoog van de LPF-aanvoerder.De PVV is anders dan anderen dankzij twee essentiële factoren, analyseert PG Kroeger. Wilders combineert grote parlementaire kwaliteiten met herhaaldelijke zelfvernietiging om steeds te kunnen herbeginnen. Wat Wilders binnen zijn VVD moest ondergaan van 2002 tot 2004 bepaalt tot vandaag wat hij doet met zijn partij en zijn politieke omgeving. Het verklaart waarom het gedogen van het kabinet Rutte I (2010-2012) zo’n sof bleek en de PVV bijna verwoestte. Dit verklaart ook waarom de zware nederlagen in 2019 bij de verkiezingen voor Provinciale Staten, gemeenteraden en het Europees Parlement een groot voordeel bleken voor Wilders als PVV-chef. Sindsdien kon hij alle andere populisten moeiteloos wegspelen en in het ravijn laten storten. Zijn beste bondgenoten daarbij bleken Henk Krol en Henk Otten.Ook belangrijk om te weten: Wilders meent het allemaal echt. Het is geen act, geen toneelstukje dat hij opvoert. Voor hem is niemand onmisbaar. Hij houdt iedereen in de PVV onzeker en afhankelijk van zijn obsessies, nukken en grillen. Op één na: Dion Graus. PG vertelt wat het merkwaardige geheim is van hun symbiotische relatie. Volgens hem zal de PVV op nationaal niveau nooit meer meeregeren, maar als het even kan juist wel in Limburg. Zo wil hij greep houden op die regio en haar politieke elite om hen blijvend te kunnen vernederen. En ondertussen tikt de tijdbom door.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door donaties van luisteraars via de site Vriend van de Show. Help Betrouwbare Bronnen duurzaam mogelijk te maken!Sponsoring of adverteren is ook mogelijk. Vraag aan Flip Kylian Adams hoe dat werkt: flip@dagennacht.nl***Verder lezenVerkiezingsprogramma PVV (2021)Brief VVD-fractievoorzitter Mark Rutte aan Herman Tjeenk Willink (2017)Brief CDA-fractievoorzitter Sybrand Buma aan Herman Tjeenk Willink (2017)***Verder kijkenGeert Wilders trapt PVV-campagne af in Spijkenisse (NOS, 2017)Audience to Trump: Lock her up (2017)PVV aanhang scandeert: minder Marokkanen (NOS, 2014)Geert Wilders: 'Islam gevaarlijker dan nazisme'Nieuwsuur 03 10 2019 PVV Eerste-Kamerlid Marjolein Faber: "Mijn tweet klopt"Wilders: Zwarte Piet moet 'zo zwart als roet' blijven (RTL Nieuws 2014)Dion Graus denkt dat hij wordt afgeluisterdWilders tegen Baudet - 'Het is altijd goed als u een keer gaat nadenken'Kamerleden van de coalitie Rutte III ontlopen een stemmingBotsing Wilders en Buma: als de politie thuis je Koran weg komt halen (RTL Nieuws 2016)***Verder luisteren48 - Wilders gewogen: Gerrit Voerman en Koen Vossen over de PVV152 - De 19e-eeuwse wortels van Forum voor Democratie145 - Forum voor Democratie en de alleenheerschappij van Thierry Baudet31 – Populisten tot mislukken gedoemd***Tijdlijn00:00:00 – Intro00:01:17 – Deel 101:06:22 – Deel 201:46:50 – Uitro01:47:46 – EindeZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

De zoektocht naar de kiezer vereist nog veel meer klunen dan een Elfstedentocht, een verkiezingscampagne is schaatsen op dun ijs.Betrouwbare Bronnen gaf al ‘Tien wetten voor elke lijsttrekker’, de zes klassieke winnaar-strategieën en de onmisbare tips & trucs voor lijsttrekkersdebatten (zie hieronder bij ‘verder luisteren’). Actualiteit, historische wortels, blunders, successen en lessen voor kiezers en campagnemakers kwamen daarin samen.Maar wat is nu toch het geheim erachter? Wat maakt een campagne een doorslaand succes, een verrassing, meevaller of een ‘instant classic’ voor politieke junkies? Het haar van de lijsttrekker; een nieuwe bril? Veel geld? Michael Bloomberg bewees het tegendeel. Glimmende folders? Berlusconi ging ten onder. Jolige filmpjes? Hans Brusselmans verwoestte de SP in Europa.Jaap Jansen en PG Kroeger onthullen in deze editie ‘De zeven geheimen van een winnende verkiezingscampagne’. Wie werden ze briljant toegepast en bij wie liep het episch fout?Van het drijfzand van Elco Brinkman tot de brille van Harry Potter. Mitterrands rozen op de tombes in het Pantheon. Dat ene zinnetje van de Kanzlerin. Die eenvoudige vraag voor iedereen thuis door Ronald Reagan. De ‘slip of the tongue’ van Mitt Romney en die domme herhaling door Clinton. Dat filmpje uit 1984. Die leus van 1986. Die twee woorden van de PvdA en die ene zin van de CPN.Die zeven geheimen die in deze ruim twee uur durende podcast uit de doeken worden gedaan:1] Program, profiel en persoon als één geheel. Van het succes van Jan Marijnissen in 2006 tot een hopeloze Joop den Uyl bij André van Duin.2] Snap je kiezer. Van de bevrijde Rutte van 2012 tot de fatale ‘Donner Doctrine’ in het CDA.3] Kaap ‘the Big Mo!’ Van George Bush’ verrassing in Iowa in 1980 naar Wouter Bos in 2003.4] Heb dat éne ‘Haakje’. Van het zoete Reagan-filmpje naar ‘Laat Lubbers z’n karwei afmaken’.5] De nul houden. Van de rust van Joe Biden naar het onbenul van Rita Verdonk.6] Heb geluk! Van de knie van Nixon tot Balkenendes ‘Bosbelasting’.7] Wees klaar voor D-Day plus 1. Van Mitterrands rozen in Parijs tot de omhelzing door Mark Rutte van Diederik Samsom.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door donaties van luisteraars via de site Vriend van de Show. Sponsoring of adverteren is ook mogelijk. Vraag aan Flip Kylian Adams hoe dat werkt: flip@dagennacht.nl***Verder kijken (fragmenten hieruit hoor je in deze aflevering)The Big Mo, uit seizoen 7 van West WingFred Astaire and Ginger Rogers - Let's Call The Whole Thing OffDag '80, Hallo '81: André van Duin ontvangt gasten, onder wie Joop den Uyl (TROS 1981)Toespraak Jan Marijnissen, SP-verkiezingsavond Melkweg Amsterdam, 2006De Wouter Tapes (2007) 1/2De Wouter Tapes (2007) 2/2Ad Melkert (PvdA) en Jan Peter Balkenende (CDA) in debat over Pim Fortuyn, 2002Iowa Caucus History: 1980PvdA wint Europese verkiezingen 2019 (NOS)Ronald Reagan It's Morning In America 1984TV Duell 2013 Angela Merkel en Peer SteinbrückCarter vs. Reagan: The second 1980 presidential debateC’mon man: Biden’s consistent refrain to Trump at the final debateTrots op Nederland filmpjes 2010Andere Tijden: Onder onwezenlijke omstandigheden, de verkiezingsdag in 1977 (2002)President Obama Tours Areas Damaged by Hurricane Sandy (2012)Rutte wil Turkse minister tegenhouden (NOS, 2017)Rutte en Samsom over het regeerakkoord van Rutte II - Pauw en Witteman 2012 (VARA)President Trump's election night remarks (ABC, 2020)Investiture de François Mitterrand au Panthéon | Archive INA (mei 1981)Scene from Mussorgsky -- "Boris Godunov" (Mezzo)***Verder luisteren166 - Verkiezingsdebatten: hoe je ze wint of verliest165 - Verkiezingen 2021: succesvolle campagnestrategieën + tips voor lijsttrekkers164 - Dries van Agt 90 - Eigenzinnig politicus, paradijsvogel, wereldburger161 - Hans van Mierlo, een politieke popster153 - Het CDA en de tand des tijds142 - De smerigste verkiezingscampagnes in de Amerikaanse geschiedenis117 - Tien wetten die elke lijsttrekker zich moet inprenten***Tijdlijn00:00:00 – Intro00:03:31 – Deel 100:49:22 – Deel 201:07:45 – Deel 301:15:32 – Deel 401:30:45 – Deel 501:41:00 – Deel 601:54:16 – Deel 702:15:03 – Uitro02:15:45 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Eind 2017 trad Lilian Marijnissen aan als nieuwe leider van de Socialistische Partij. In 2021 is ze voor het eerst lijsttrekker. In 2019 verloor de partij bij de Statenverkiezingen de helft van haar zetels en ze verdween uit het Europees Parlement. Tegelijkertijd nemen steeds meer partijen – zelfs VVD, CDA en de werkgevers – plannen over waar de SP al jaren vergeefs voor pleitte. In Betrouwbare Bronnen waarschuwt Marijnissen dat alleen met een grote SP die dingen ook echt werkelijkheid kunnen worden. Zelfs de linkse vrienden van PvdA en GroenLinks vertrouwt ze dat niet toe, zegt ze tegen Jaap Jansen.Marijnissen maakt zich zorgen over de opkomst bij de verkiezingen van 17 maart. Omdat het afgelopen jaar in de politiek alleen maar over corona ging, heerst er nog geen gevoel van urgentie en gebeurt er in de peilingen nog niets. Daar moet verandering in komen, vindt ze. In vijf kwartier nemen ze de SP-plannen door en ook de verschillen met PvdA en GroenLinks.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door donaties van luisteraars via de site Vriend van de Show. Sponsoring of adverteren is ook mogelijk. Vraag aan Flip Kylian Adams hoe dat werkt: flip@dagennacht.nl*** Verder lezenStel een daad. Verkiezingsprogramma SP 2021‘Kosten Nationaal Zorgfonds: 4.000 euro per huishouden’Ondernemen voor brede welvaart, naar nieuw Rijnlands samenspel (VNO-NCW en MKB-Nederland, 2021)Boek: Lodewijk Asscher, de val van een politiek talent*** Verder kijken Profiel Jan Marijnissen (Jaap Jansen & Sven Kockelmann, KRO 2007)Jan Marijnissen: Hoe links ten onderging in de Nederlandse politiek (Bernard Hammelburg, 2018)***Verder luisterenBB 143 – Emile Roemer over arbeidsmigranten, het burgemeesterschap en de SPBB 125 - Wouter Koolmees, minister van Sociale Zaken in de coronacrisisBB 79 - 'Nederland is nog steeds ziek': Hans Borstlap over zijn ingrijpende plannen voor de arbeidsmarktBB 68 - De kindertoeslagaffaire: hoe de Belastingdienst willens en wetens duizenden ouders dupeerdeBB 6 - Sharon Gesthuizen over haar vertrek bij de SP*** Tijdlijn00:00:00 – Intro00:08:58 – Deel 100:21:02 – Deel 200:50:32 – Deel 301:18:09 – Uitro01:18:44 – EindeZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Verkiezingsdebatten zijn de zuurstof van de democratie. Voor de lijsttrekkers en hun partijen hangt er veel van af. Een foutje kan het begin van het einde zijn, een slim antwoord een gamechanger.In deze aflevering van Betrouwbare Bronnen praat Jaap Jansen twee uur lang met Roderik van Grieken, directeur van het Nederlands Debat Instituut. Hij weet hoe je een debat kan winnen of verliezen en was – net als Jaap – vaak betrokken bij de voorbereiding. Het blijkt nog niet zo gemakkelijk een goede debatstelling te bedenken. Soms verloopt een debatonderdeel precies zoals je het in een rollenspel hebt geoefend, soms gaat het héél anders. Ze bespreken de do’s en don’ts voor elk debat met tientallen voorbeelden van Mark Rutte, Pim Fortuyn, Jan Peter Balkenende, Wouter Bos, Emile Roemer, Lilian Marijnissen, Thierry Baudet, Geert Wilders, Diederik Samsom en vele anderen.Roderik van Grieken: “Mark Rutte is een soort Unox-worst: je weet wat je krijgt. En dat is en kwaliteit, dat wordt door heel veel mensen gewaardeerd. Alleen: als je hem zoals wij iedere dag volgen, dan word je er en beetje tureluurs van. Zeker na tien jaar premierschap. Lijsttrekkers als Sigrid Kaag en Wopke Hoekstra praten veel over ‘nieuw leiderschap’. Dat kan werken. Churchill won de Tweede-Wereldoorlog, iedereen waardeerde hem. Maar in 1945 werd hij keihard weggestemd. Niet omdat ze een hekel aan hem hadden, maar het gevoel was: we hebben nu wat nieuws nodig. Als je dát weet te raken, kun je de kiezer voor je winnen. Je ziet vaak dat er een slimme boodschap bedacht is, maar die moet dan wel passen bij de boodschapper. Job Cohen had een heel goed imago. Maar de verkiezingen van 2010 gingen over de economie waar hij niet diep in zat. Het PvdA-campagneteam prepte hem eindeloos met economische feitjes. Dat werkte niet. Hij werd er onzeker van. Rutte haalde meer zetels dan Cohen en kon aanspraak maken op het premierschap.”Op 8 februari vindt het eerste min of meer grote verkiezingsdebat plaats: het Noordelijk debat met lijsttrekkers en nummers 2 van de grote partijen, onder meer te zien op NPO Politiek.Belangrijke debatten die daarna op de rol staan:26 februari: Het Radio 1 debat28 februari: Het RTL debat, RTL-415 maart: EenVandaag, NPO 116 maart: NOS debat, NPO 1*** Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door donaties van luisteraars via de site Vriend van de Show. Sponsoring of adverteren is ook mogelijk. Vraag aan Flip Kylian Adams hoe dat werkt: flip@dagennacht.nl*** Verder lezenRoderik van Grieken – Een feest van de democratie (Bert Bakker, 2012)Website Nederlands Debat Instituut ***Verder kijken (debatten en fragmenten die in de podcast aan de orde komen)Former Vice President Dan Quayle misspells PotatoSenator, you're no Jack Kennedy"Kennedy vs. Nixon: The fourth 1960 presidential debateGemeenteraadsverkiezingen 2002: Pim Fortuyn versus Ad Melkert (kort)Gemeenteraadsverkiezingen 2002: het complete debatUS presidential debate moderator Chris Wallace struggles to contain TrumpMark Rutte in ZomergastenMark Rutte 2012 - Geen cent meer naar GriekenlandGordon Brown calls Labour supporter a "bigoted woman"Fragment debat Rutte - Baudet 2019Korte samenvatting Carrédebat 2017, RTLCarré debat 5 maart 2017 (deel 1/2)Carré debat 5 maart 2017 (deel 2/2)Balkenende vs. Bos, 2006: U draait en u bent niet eerlijkBos vs. Balkenende, 2006: Noem mij drie voorbeelden"Het is tijd voor nieuw leiderschap" - Speech Sigrid Kaag 2020Diederik Samsom tijdens RTL-debat 2012: mijn kompasRutte vs. Roemer, RTL-debat 2012Lilian Marijnissen vs. Wilders, Asscher en Buma, RTL 2019Black out Rutte, NOS-debat 2019RTL Carré-debat 2010: Balkenende tegen Mariëlle Tweebeeke 'U kijkt zo lief'RTL Premiersdebat 2010: Cohen vs Wilders***Verder luisterenBB 165 - Verkiezingen 2021: succesvolle campagnestrategieën + tips voor lijsttrekkersBB 131 - Het debat van het jaar: Roderik van Grieken over de Algemene Beschouwingen van 2020BB 49 - Algemene Beschouwingen 2019 met Roderik van Grieken*** Tijdlijn00:00:00 – Intro00:03:18 – Deel 101:13:01 – Deel 202:07:01 – Uitro02:07:40 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

De verkiezingscampagnes barsten los. Alle ogen zijn gericht op 17 maart: de Tweede-Kamerverkiezingen van 2021. Maar hoe doe je dat, verkiezingen winnen? Met populaire poppetjes? Met smerige tackles of zoetgevooisde filmpjes? Met online microtargeting en algoritmes? De geschiedenis leert ons dat een partij, een kandidaat en een politieke stroming allereerst één ding moeten hebben en moeten vasthouden: een winnende strategie.Jaap Jansen en PG Kroeger duiken daarom in epische verkiezingsstrategieën die geschiedenis schreven. Want hoe deden FDR en LBJ dat toch? Hoe versloeg Thatcher de Labour Party? Wat maakte François Mitterrand en Konrad Adenauer zo’n onversaagde staatsman? Welke politieke wetten zorgen voor electoraal succes? En wat kunnen de lijsttrekkers van 2021 daarvan leren?Betrouwbare Bronnen reist langs dunbevolkte boerenstaatjes als Iowa, North Dakota en Indiana en ontdekt de winnende strategie die iedereen verraste. Maar ook de rozentuin van het Witte Huis, de kelder van Joe Biden in Wilmington en de aanvalslijn van Helmut Schmidt tegen Franz Josef Strauss blijken buitengewoon leerzaam. Hoe slaagde Ruud Lubbers met de aanpak waarmee Gerald Ford tien jaar eerder mislukte? Waarom lijken Barack Obama en Willy Brandt op elkaar? En welke lessen kun je nu nog trekken uit die belangrijke speech in Madison Square Garden in 1936?Een belangrijke les is het onderscheid tussen ‘strategie’ en ‘tactiek’. Juist in de politiek en al helemaal in verkiezingstijd. Tactiek moet de organische, treffende implementatie zijn van de strategie. En daarin worden vaak de meeste fouten gemaakt. De poster kan nog zo mooi zijn ontworpen, zo gelikt, en de timing ervan nog zo doordacht, maar als de leuze, de boodschap ervan niet geloofwaardig is en niet coherent met program, profiel en persoon, dan kun je er alleen maar mee verliezen.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door donaties van luisteraars via de site Vriend van de Show. Doe ook mee!Sponsoring of adverteren is ook mogelijk. Vraag aan Flip Kylian Adams hoe dat werkt: flip@dagennacht.nl***Verder kijkenPresident Harry Truman delivers a Whistlestop Address to farmers in Iowa (1948)"Daisy" ad LBJ (1964)Labour isn’t working. Party political broadcast Conservatives (1979)François Mitterrand: « Mais vous avez tout à fait raison, Monsieur le Premier ministre. » (1988)***Verder luisterenBB 142 - De smerigste verkiezingscampagnes in de Amerikaanse geschiedenisBB 133 - Amerikaanse presidenten: boeken die je móet lezen!BB 117 - Tien wetten die elke lijsttrekker zich moet inprenten***Tijdlijn00:00:00 – Intro00:13:04 - Deel 1: Rose Garden campagne00:43:29 - Deel 2: Whistle Stop campagne01:01:36 - Deel 3: La Force Tranquille01:23:29 - Deel 4: Keine Experimente 01:33:08 - Deel 5: Labour isn't working01:45:04 - Deel 6: Yes, we can! 01:53:29 - Uitro01:54:47 - Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Dries van Agt. Op 2 februari 2021 werd hij 90. De enige nog levende Nederlandse premier uit de 20e eeuw die in de heftige, turbulente jaren ‘70 een bepalende rol speelde. Jaap Jansen analyseert met PG Kroeger zijn politieke werk en zijn kleurrijke, verrassende persoonlijkheid.Dries van Agt was een politicus van de buitencategorie. De eerste aanvoerder van een nieuwe partij – het CDA – die hij al met zijn eerste campagne in 1977 winst bezorgde, waarna het CDA tot 1994 het Torentje bezette. Hij werd vaak weggezet als conservatieve zedenprediker, maar was in veel opzichten een vooruitstrevend hervormer van de rechtsstaat. Hij werd internationaal hoog gewaardeerd, wat hem na zijn Haagse jaren een in eigen land bijna niet opgemerkte topcarrière opleverde.PG Kroeger analyseert Van Agt in drie dimensies. Als minister in zes kabinetten gedurende elf jaar, waarvan hij er liefst drie zou leiden. En Van Agt als ‘paradijsvogel in de Haagse jungle’. Met zijn eigensoortige politieke poëzie, zijn relativering van het ‘Haagse gedoe’, zijn excentrieke vluchtgedrag en zijn pogingen om onder het premierschap uit te komen. De minst bekende dimensie is ‘Van Agt de wereldburger’. Want zijn internationale loopbaan was niet alleen van hoog niveau, maar ook de vrucht van enkele karaktertrekken die in eigen land nogal eens miskend of over het hoofd gezien werden.Hierbij laven Jansen en Kroeger zich aan enkele unieke bronnen. Zo is er diepte-interview van een uur door Jaap met de oud-premier, in mei 2008 uitgezonden op Het Gesprek, een tv-zender die maar een paar jaar bestaan heeft. Daarin bespraken zij zijn leven en werk aan de hand van de net verschenen biografie over hem. Zelden was Van Agt zo openhartig over zijn diepe drijfveren, zijn blik op samenleving en politiek en op zijn eigen leven en karakter.PG vertelt uit directe, persoonlijke waarneming van de premier en CDA-aanvoerder, zowel tijdens een zeer ingewikkelde kabinetsformatie als in later jaren, zoals tijdens het roemruchte CDA-congres in de Rijnhal in 2010.Zo komen allerlei onbekende aspecten en momenten aan de orde. Van Agt en zijn inspiratiebron Mao, zijn bewondering voor Piet de Jong, Leo Tindemans en Jan de Koning. Van Agt en de topfunctie die hem bijna in de schoot geworpen werd. In 1994 werd hij op een haar na wat Ruud Lubbers, Wim Kok en Jan Peter Balkenende ondanks verwoede pogingen nooit lukte: president van de Europese Commissie. Maar anders dan zijn opvolgers had hij daar totaal geen zin in.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door donaties van luisteraars via de site Vriend van de ShowSponsoring of adverteren is ook mogelijk. Vraag aan Flip Kylian Adams hoe dat werkt: flip@dagennacht.nl ***Verder lezenJohan van Merriënboer, Peter Bootsma, Peter van Griensven - Van Agt, tour de force, biografie (Boom, 2008)PG Kroeger en Jaap Stam - De rogge staat er dun bij, macht en verval van het CDA 1974-1998 (Balans, 1998)Theo Brinkel - Haagse Jaren, de politieke memoires van Ruud Lubbers (Ambo/Anthos, 2020)***Verder luisterenBB 161 - Hans van Mierlo, een politieke popsterBB 127 - De geheime politieke memoires van Ruud LubbersBB 124 - 95 jaar Jacques DelorsBB 119 - Elke machtsoverdracht in het CDA is een dramaBB 64 - Wim Kok, een leven op eigen kracht - gesprek met biograaf Marnix Krop***Tijdlijn00:00:00 – Intro00:03:64 - Deel 101:13:55 - Deel 201:59:13 - Uitro: nieuwe vrienden van de show01:59:58 - EindeZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Dertig jaar geleden implodeerde een supermacht. Niet door een gruwelijke burgeroorlog, een nucleair conflict of andere oorzaken die in de wereldgeschiedenis soms de ondergang van een groot rijk in gang zetten. De Sovjet-Unie hief zichzelf op. Het Kremlin streek letterlijk voor het laatst de rode vlag met gouden hamer en sikkel. Hoe kon dat? Wat gebeurde er in de aanloop naar deze implosie? Was deze onvermijdelijk, een bedrijfsongeval, een samenzwering?Na de reeks podcasts van Betrouwbare Bronnen over de Val van de Muur en de Wiedervereinigung van Duitsland volgt bijna als vanzelfsprekend een serie over hoe die gebeurtenissen in de rest van de communistische wereld van toen doorwerkte. Minstens zo dramatisch en vol van soms alweer vergeten, toen niet altijd waargenomen feiten en gebeurtenissen.Jaap Jansen en PG Kroeger beginnen het verhaal in 1961, nu precies 60 jaar geleden. Niets wees erop dat de Sovjet-Unie nauwelijks nog één generatie zou voortbestaan. Integendeel. Dat jaar vierde zij haar grootste triomf. Heel de wereld volgde ademloos wat vanuit Moskou gepresteerd werd. De man die als eerste mens door het heelal om de aarde vloog was in een klap een held, een historische figuur; symbool van hoe dynamisch, innovatief en machtig het Kremlin-regime wel niet was. Joeri Gagarin was het bewijs dat ‘wij het kapitalistische Westen in tien jaar zullen begraven!’ zoals partijleider Nikita Chroesjtsjov stralend voorspelde.Maar 1961 gaf nog een signaal af. Burgers in vazalstaat Oost-Duitsland ontsnapten in zulke grote aantallen de rode heilstaat’, dat alleen een fysieke muur die exodus nog kon afstoppen. 13 augustus in Berlijn wees op nog heel iets anders. De reus stond op lemen voeten. Dat werd pijnlijk duidelijk toen Chroesjtsjov in de jaren daarna ten val kwam door zijn impulsieve aanpak en zijn opvolgers een neostalinisme introduceerden.Als wereldspeler en atoommacht was de Sovjet-Unie onder Leonid Brezjnew in die jaren tussen 1965 en 1985 op de toppen van invloed en kracht, maar interne verlamming en misgrepen ondermijnden die indruk toen al. De schaduw van de ‘Vozhd’, de baas Jozef Stalin bleef over het regime hangen, zelfs zijn megalomane plannen om de Sovjet-Unie fysiek, cultureel en sociaal te herrichten bleven leidend voor zijn opvolgers. Brezjnew werd daarbij onverwacht geholpen door de oliecrisis. Maar ook reusachtige stromen ‘oliedollars’ konden het Kremlin niet op andere gedachten en initiatieven brengen.Met de ‘détente’ en opening naar Europa door de ‘Ostpolitik’ kon de supermacht ook intern de greep op de eigen samenleving en de vazalstaten niet meer overeind houden. Met China groeide een veracht broederland juist in deze jaren uit tot een dynamische concurrent. Niet alleen de oude leiders in het Politburo verkalkten jaar op jaar, ook hun ideologische ambities, hun economisch beleid en hun geopolitieke strategie verloren het zicht op de realiteit. De dynamiek van de Gagarin-jaren en de petrodollars onder Breznjew konden niet langer verhullen dat de supermacht labiel en armoedig werd. En toen kwam Gorbatsjov.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door donaties van luisteraars via de site Vriend van de Show*** Verder kijken Film Navalny over Poetin Gagarin in de ruimteGagarin in MoskouHet keukendebat van Chroetsjov en Nixon***Verder luisterenBB 135 - 30 jaar Duitse eenheid: Carlo Trojan, de Nederlander die meeonderhandeldeBB 93 - Hoe Gorbatsjov en het Sovjet-imperium ten onder gingenBB 84 - Hoe Kohl met Gorbatsjov de Duitse eenwording regeldeBB 72 - 'Wir sind ein Volk!', December 1989: Helmut Kohl in Dresden + Geheim gifwapen Sovjet UnieBB 61 - PG Kroeger over de val van de Berlijnse MuurBB 53 - 1989 - PG en de viering van 40 jaar Deutsche Demokratische RepublikBB 21 - PG over Poetins rolmodel Tsaar Nicolaas IBB 19 - Anne Applebaum: Poetin en de destabilisering van het Westen*** Tijdlijn00:00:00 – Intro00:06:35 – Deel 101:00:41 – Deel 201:30:20 – Uitro01:31:04 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

De heftige kritiek en zelfkritiek in de kindertoeslagaffaire leverden op 19 januari 2021 niet alleen een meeslepend en indrukwekkend Tweede-Kamerdebat op. Het parlement trok onder leiding van Pieter Omtzigt ook een hoogst opmerkelijke conclusie. De Kamer wil laten onderzoeken hoe het staat met de rechtsbescherming van burgers en hoe het zit met de praktijk van het stelsel van macht en tegenmacht. En dat onderzoek moet het parlement of de regering niet zelf verrichten, maar een zware en gezaghebbende commissie ‘van buiten’: de Venetië-commissie van de Raad van Europa, die eerder rechtsstaat en democratie in landen als Polen en Malta onder de loep nam. Omtzigts uithaal over ons land als ‘bananenmonarchie’ bleef dus niet bij verontwaardiging alleen. Er wordt ook heel concreet iets mee gedaan.Jaap Jansen en PG Kroeger kijken naar de betekenis van dit Kamerdebat en naar enkele opmerkelijke historische feiten en ontwikkelingen erachter. Waar komt die term ‘bananenmonarchie’ vandaan? En wat was een ‘bananenrepubliek’?In deze aflevering legt Pieter Omtzigt uit wat de achtergrond is van zijn deze week aangenomen motie om de Venetië-commissie te vragen ons land van kritische reflectie en aanbevelingen te voorzien. De gedachte dat ‘vreemde ogen dwingen’ heeft de CDA’er ook zelf vanuit die Raad al meermalen kunnen toepassen. Zijn rapportages hadden soms ingrijpende gevolgen.“Rechter en Tweede Kamer kunnen alleen besluiten nemen als ze de juiste informatie hebben. Op dit punt is Nederland een bananenmonarchie", legt hij uit. "Hier functioneert de Staat niet goed. De commissie-Van Dam die onderzoek deed naar de Kinderopvangtoeslagaffaire concludeerde dat de rechtsstaat is geschonden. Dat lijkt mij een behoorlijk zware kwalificatie.”PG Kroeger vertelt over historie en achtergronden van deze zware club vol rechters en andere grondwetkenners. De oorsprong en de oprichters van de commissie zijn gedurfd en kleurrijk. En waarom ‘Venetië-commissie’? Welke geschiedenis schuilt hier achter? PG neemt je mee naar een eiland tegenover de San Marco met nog weer een andere, zeker zo sublieme kerk van een groot bouwmeester uit de Renaissance; naar het Paleis van de Doges van ‘La Serenissima’ die op zijn reusachtige praalschip zijn jaarlijkse huwelijksceremonie liet voltrekken. En natuurlijk komen Richard Wagner, Thomas Mann en Gustav Mahler ook nog even langs.*** Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door donaties van luisteraars via de site Vriend van de Show*** Verder lezenTweede Kamer, 45e vergadering, 19 januari 2021Pieter Klein - Welkom in de documentloze bananenmonarchie (4 december 2018)Brief minister Klaas de Vries - Reikwijdte van artikel 68 Grondwet (2002) H.J.A. Hofland - Tegels Lichten (Querido)*** Verder kijken Gustav Mahler - Symfonie nr. 5 in cis kl.t. - Koninklijk Concertgebouworkest o.l.v. Bernard Haitink, Amsterdam, Concertgebouw, 25 december 1986***Verder luisterenBB 161 - Hans van Mierlo, een politieke popsterBB 147 – De kindertoeslagaffaire: het ging al mis bij de wetgevingBB 70 - 'Voorzitter, het is Kafka!' - PG Kroeger over leven en werk van Franz KafkaBB 68 - De kindertoeslagaffaire: hoe de Belastingdienst willens en wetens duizenden ouders dupeerdeBB 18 - Pieter Omtzigt strijdt tegen corruptie in de Raad van Europa*** Tijdlijn00:00:00 – Intro00:03:47 – Deel 100:30:44 – Deel 2: gesprek met Pieter Omtzigt01:07:24 – Deel 301:50:14 – Uitro01:50:48 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Hans van Mierlo, oprichter en oerleider van D66, was een twijfelaar die dacht in dilemma’s en sprak in paradoxen. Twee keer in zijn politieke leven liet hij zien dat hij wel degelijk ook een machtspoliticus was. Zonder hem geen kabinet-Den Uyl (1973) en geen Paars (1994).Jaap Jansen praat ruim twee uur met Hubert Smeets, auteur van de biografie Een wonderbaarlijk politicus, Hans van Mierlo 1931 – 2010. Een gesprek over wat hij bereikt heeft, zijn fouten, wat er uitkwam van zijn vermoedens en wat misschien juist heel anders liep. Van Mierlo bepleitte een Progressieve Volkspartij, maar juist de christendemocraten die hij wilde bestrijden kwamen sterk terug. Van Mierlo forceerde de komst van Paars, maar daarna volgde onverwacht het nationaalpopulisme en nog later werd de VVD de dominante partij.Een gesprek ook over ‘de Mensch’ Van Mierlo, de romanticus, die altijd in was voor een goed gesprek, zoals Jaap als jong journalist zelf heeft ervaren - al schrok Van Mierlo toen hij kort na de start van Paars in een artikel in Elsevier teruglas wat hij in een interview met Jaap en Willem Wansink had gezegd: dat het niet waarschijnlijk was dat hij na Paars I nog een keer lijsttrekker zou zijn.In dat kabinet koos Van Mierlo voor een ministerschap op Buitenlandse Zaken. Voor Smeets – die honderd bronnen sprak en 20 meter privé-archief doorspitte – bleef het een raadsel waarom hij niet voor Binnenlandse Zaken koos, Want dáár had hij de typische D66-agenda van staatsrechtelijke en bestuurlijke hervormingen kunnen waarmaken.En waarom verzette Van Mierlo zich zijn hele politieke leven tegen het etiket 'sociaal-liberaal'?Hans van Mierlo was 'een politieke popster', zegt Smeets, een zeldzaam charismatische politicus. En veel van de analyses waarmee Van Mierlo in 1966 en later indruk maakte, blijkt nog verrassend actueel. Hij zag als een van de eersten dat de politieke en maatschappelijke verzuiling erodeerde en dat er iets voor in de plaats moest komen. Toen dat niet - of te weinig - gebeurde raakte het politieke landschap pas helemaal op drift. Een situatie waar we in 2021 nog middenin zitten.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door donaties van luisteraars via de site Vriend van de Show***Verder lezenHet boek: Een wonderbaarlijk politicus, Hans van Mierlo 1931 – 2010Recensie: Daniël Boomsma - De ontheemde erfenis van een burgerlijk revolutionairRecensie: Thijs Kleinpaste - Hamlet in de politiek: authenticiteit en twijfel als strategieHubert Smeets op Twitter***Verder kijkenIscha Meijer - Interview Hans van Mierlo (RTL, 1994)Hans van Mierlo – Wat ik nog steeds te schrijven droom (Hans Fels en Edmond Hofland, VPRO 2006)***Verder luisterenBB 157 - 2021: het jaar van bijzondere verkiezingen, een partijcoup en een opmerkelijke dame van adel (oa over de verkiezingen van 1946 en het schaduwkabinet-Den Uyl)BB 127 - De geheime politieke memoires van Ruud LubbersBB 60 - Coen Brummer & Daniël Boomsma: De canon van het sociaal-liberalismeBB 1 – D66 moet linkser, vindt oud-partijleider Jan Terlouw***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:18:17 – Deel 201:09:02 – Deel 302:20:52 – Uitro02:21:50 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Het kabinet Rutte III trad af. Hoe bijzonder is dat eigenlijk? In deze editie van Betrouwbare Bronnen kijken Jaap Jansen en PG Kroeger naar de politieke actualiteit rond de kindertoeslagaffaire met een blik op de parlementaire historie en de discussie over aftreden, optreden, staatsrecht, de ‘Rutte Doctrine’ en het vraagstuk van de ministeriële verantwoordelijkheid sinds Thorbecke.Moest het kabinet wel weg? Moest minister Eric Wiebes wel meteen helemaal vertrekken als minister? En wat deed Lodewijk Asscher en zijn PvdA? Had Herman Tjeenk Willink gelijk met zijn kritiek op de Tweede Kamer. En hoe beoordelen we Klaas Dijkhoff met zijn achteloos opzijschuiven van de optie van vertrekken als ‘een gebaar van hoogst symbolische waarde’?PG herinnert eraan hoe in ons land kabinetten eerder struikelen dan vallen. Dat gaat soms nogal kolderiek. Van de jeneverbladen die Jan de Quay de kop kostten tot de woede van gereformeerden over de Paus in 1925 en van Limburgse ruzies over een lunch tot de VVD-woede over een luttele f1,65 forensentaks. Bij die laatste kabinetscrisis verblufte premier Ruud Lubbers niet alleen zijn mopperige coalitiepartner Joris Voorhoeve, maar misschien nog wel het meest zijn CDA-partijgenoten die hem het beste dachten te kennen.Maar soms vallen kabinetten wel degelijk op grote en principiële zaken, zoals Rutte III nu. Toch doe je er ook dan goed aan, heel scherp te kijken of het beeld aan de buitenkant hetzelfde is als het gedoe in de binnenkamers en de wandelgangen van het Binnenhof. Zo viel een kabinet over de Omroepwet, terwijl het vooral een zaak bleek van intern gedoe binnen de KVP, de partij van de premier, en de wens die man snel te dumpen. Zoiets speelde ook bij de epische drama’s in het kabinet Van Agt/Den Uyl/Terlouw, nu 40 jaar geleden, en bij de ondergang van Wim Kok als premier van Paars II.Duidelijk wordt dan ineens dat de aanleiding van een crisis meestal niet de reden van zo’n politieke explosie is. En daarom komen Jaap en PG tot een opvallende analogie van Rutte III met de instorting van een eerdere ministersploeg waarin ministers zich ook pijnlijk moesten verantwoorden voor een groot drama waarin hun apparaten vele steken hadden laten vallen.Dit laat nog eens zien dat er een fijnzinnig onderscheid bestaat tussen het beginsel van Thorbecke over ‘de ministeriële verantwoordelijkheid’ voor zowel het maken van beleid als het concreet toepassen en uitvoeren van beleidsplannen en het politiek essentiële vraagstuk van het vertrouwen dat een kabinet en een minister wel of niet geniet bij het parlement. Vaak worden die twee wezenlijke aspecten verward en zoiets is dan nogal eens reden tot politieke en staatsrechtelijke fouten en loze beweringen. PG heeft een dramatisch voorbeeld uit eigen belevenis in een indringend Kamerdebat, waarin het lot van een zeer stevig bewindsman toch aan een zijden draadje leek te hangen.Minstens zo opmerkelijk is het feit uit de politieke geschiedenis dat het nergens is ‘verplicht’ dat een kabinet zou moeten opstappen in een naargeestige situatie als die waarin Rutte III verzeild was geraakt met de kindertoeslagaffaire. Heel wat kabinetten bleven gewoon aan nadat zich politieke rampen voltrokken waarvoor zij toch echt geheel verantwoordelijk waren geweest. Ook in het recente politieke verleden! Het geheugen blijkt in Den Haag vaak opvallend kort.En hoe nu verder? PG doet de Kamer en de bewindslieden twee krachtige aanbevelingen. Ten eerste: een staatcommissie die de actuele omgang en betekenis van artikel 68 van de Grondwet snel en met groot gezag definieert. Alleen zo kan de politiek komen tot een breed aanvaarde wijze van handelen met openheid, transparantie en de soms noodzakelijke discretie bij het geven van advies door onafhankelijke experts en ambtenaren.En ten tweede: een soort onafhankelijke ‘tsaar’ die met een beperkt, uitermate slim ‘crisisteam’ de Belastingdienst en de uitvoeringspraktijk volledig op de schop neemt. Deze verantwoordt zich direct aan het kabinet en zorgt ervoor dat interne blokkades en ambtelijk gehannes worden opgeruimd. Zo’n in zulke apparaten gevreesde en gehate ‘gedelegeerd bestuurder’ heeft destijds de chaos bij de studiefinanciering binnen een half jaar opgelost. Zeg dus niet dat het niet kan: Roel in ’t Veld maakte dit huzarenstukje wel degelijk waar.*** Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door donaties van luisteraars via de site Vriend van de Show***Verder lezenVerklaring van minister-president Mark Rutte over het aftreden van het kabinetKamerbrief met reactie kabinet op rapport 'Ongekend onrecht'Herman Tjeenk Willink - Kamer moet bij Toeslagen zelf in de spiegel kijken***Verder luisteren naar eerdere afleveringen van Betrouwbare Bronnen147 – De kindertoeslagaffaire: het ging al mis bij de wetgeving141 – Hans Vijlbrief: een nieuwe relatie overheid-burger in de strijd tegen het populisme80 - Rutte en de ministeriële verantwoordelijkheid68 - De kindertoeslagaffaire: hoe de Belastingdienst willens en wetens duizenden ouders dupeerde***Tijdlijn00:00:00 – Intro00:06:31 – Deel 100:35:28 – Deel 201:25:44 – Uitro01:26:37 – Einde    Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Nooit eerder kreeg een Amerikaanse president twee keer achtereen miljoenen stemmen minder dan zijn opponent. Nooit eerder weigerde een president de uitslag te erkennen en hitste hij zijn aanhangers op daartegen in opstand te komen. Nooit eerder werd Capitol Hill bestormd door een woedende meute.Jaap Jansen en PG Kroeger blikken in deze editie van Betrouwbare Bronnen terug op de afgelopen weken en vooral ook vooruit naar het Amerika na Donald Trump. Ze belichten de inauguratie van de nieuwe president Joe Biden en zijn vice-president Kamala Harris op 20 januari, hun nieuwe beleid en hun benoemingen.Twee gasten diepen dit uit op basis van hun eigen kennis en ervaring in Washington DC. Pirmin Olde Weghuis is voor de vierde maal erbij en hoofdgast is deze keer Bob van Heuvelen, al decennia een spin in het web van de Amerikaanse politiek. Hij was bijna tien jaar chef-staf van senator Kent Konrad, een Democraat uit North Dakota die de Begrotingscommissie leidde. Hij werkte dagelijks met senatoren en leden van het Huis van Afgevaardigden – Democraten en Republikeinen. Tegenwoordig leidt hij een politiek en strategisch adviesbureau.De bestorming van het Capitool gebeurde om de hoek van Van Heuvelens kantoor; de taferelen die hij zag schokten hem diep. Dat brengt hem ertoe de opdracht van Biden scherp te duiden. Het zal een grote opgave zijn zowel de binnenlandse politiek als de samenleving weer tot wederzijds respect en verzoening te brengen. Uit eigen ervaring vertelt hij welke eigenschapen van Biden en Harris daarbij van groot belang kunnen zijn.Opmerkelijk is zijn analyse van de volstrekte mislukking van het presidentschap van Donald Trump, dat tragische kenmerken vertoont. Van Heuvelen laat zien hoe Trump als relatief kleine vastgoedmakelaar geen enkele relevante bestuurlijke ervaring of het afleggen van verantwoordelijkheid kende. Dat bepaalde zijn hele presidentschap en leide mede tot zijn politieke ondergang.Joe Biden is in alle opzichten het complete tegendeel van Trump. Van Heuvelen geeft een scherpe analyse van de ploeg die hij om zich heen verzamelde. Dat het soms lijkt op een ‘derde kabinet-Obama’ acht hij in de huidige crisissituatie een pluspunt. Biden en zijn mensen kunnen nu meteen goed ingewerkt aan de slag. Van Heuvelen schetst Bidens prioriteiten. Hij ziet de Europese Unie als partner, kent Xi Jinping nog van vroeger, zal hard omgaan met Vladimir Poetin en gaat pas naar Noord-Korea als het zich met Zuid-Korea verenigt. Jaap, PG en Pirmin vragen hem ook nog of Michelle Obama benoemd wordt in het Supreme Court (het antwoord is verrassend), of Mitch McConnell zijn Republikeinen bij elkaar kan houden en wat de gematigde Biden gaat doen met de radicale linkervleugel van zijn partij.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door donaties van luisteraars via Vriend van de Show***Verder lezenVH Stategies – Bob van Heuvelen***Eerdere afleveringen van Betrouwbare Bronnen die inhoudelijk aansluiten op deze146 - Amerikaanse presidentsverkiezingen: de machtsoverdracht51 - Nixon, Clinton, Trump - PG en de historie van het fenomeen 'Impeachment'44 - Amerika Special: Michael Wolff over Donald J. Trump***Tijdlijn00:00:00 – Intro en deel 100:14:33 – Deel 2 (Bob van Heuvelen)00:44:57 – Deel 3 (Bob van Heuvelen)01:06:12 – Deel 401:11:02 – Uitro01:11:46 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Midden in de coronacrisis treedt een nieuw land aan als voorzitter van de Europese Unie. Na Duitsland is dit half jaar de beurt aan Portugal. In deze aflevering zet Betrouwbare Bronnen de serie voort over de EU-voorzitterschappen: hoe doen de voorzittende landen dit? Welke ambities hebben ze?Jaap Jansen analyseert met PG Kroeger hoe de bijzondere historie van Portugal en de eigen politieke cultuur dit voorzitterschap inhoud en kleur gaat geven. President Marcelo Rebelo de Sousa (een christendemocraat) bouwt met nadruk voort op het werk en de visie van zijn voorganger die Portugal 35 jaar geleden de EU in wist te leiden, de socialist Mario Soares.In deze analyse komt ook aan snee hoe Portugal er zelf momenteel aan toe is en hoe het zich politiek opstelt in Europa. Zo blijkt het land zo’n stabiele democratie te zijn geworden dat de presidentsverkiezingen van 24 januari helemaal geen lastige afleiding vormen voor het veeleisende Europese werk.Portugal is het land van de gedegen aanpak. Dat, en de eeuwenoude wereldwijde blik valt ook nu weer op bij het programma van de Portugezen voor dit half jaar. Hun ‘global agenda’ voor de Unie is bepaald gedurfd. Premier António Costa sluit daarmee aan op de wereldwijde initiatieven die vertrekkend EU-voorzitter Angela Merkel in gang zette, en op de ‘geopolitieke’ visie van Europese-Commissievoorzitter Ursula von der Leyen.De Portugezen willen in hun half jaar de aanpak van de coronacrisis ook politiek gaan verdiepen. Centraal daarin staat het nadrukkelijk invullen van ‘de sociale pijler’ van de economische aanpak en strategie van de EU. Hiervoor wordt in mei een speciale Eurotop georganiseerd, waarin niet alleen de politieke leiders maar ook de ‘polder’ van de verschillende lidstaten hun inbreng moeten gaan geven. Europa is meer dan ‘politiek’, zo benadrukken de Portugezen, want de crisisaanpak moet ‘groen, fair en sociaal’ worden versterkt en daarmee moeten alle maatschappelijke verbanden gaan meedoen.Een belangrijk nieuw accent in dit geheel vormen de lessen uit de eerste crisisfase van de pandemie. De Portugezen komen met voorstellen om in het kader van die Sociale Pijler een ‘Europese Gezondheid Unie’ in te richten, waarin de lidstaten noodsituaties voortaan gezamenlijk aanpakken.Portugal heeft een rijke cultuur. PG Kroeger schetst wat op dit terrein aan mooie initiatieven genomen wordt, van ‘de film en de zee’ tot een eerbetoon aan de koningin van de fado, Amalia Rodrigues. En PG sluit zijn verhaal af met een historisch moment waarin Lissabon voor elke muziekliefhebber onvergetelijk werd…*** Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door de Europese Unie en door donaties van luisteraars via de site Vriend van de Show*** Verder lezenPresidency Programme Portugal Website Portugese EU-voorzitterschap Ngozi Okonjo-Iwaela - Globalizing the COVID Vaccine (4 januari 2021)*** Eerdere afleveringen die in worden vermeld in deze Betrouwbare Bronnen156 – 2020: een historisch jaar voor Europa en EU-voorzitter Angela Merkel154 - Watergezant Henk Ovink: 'Negentig procent van alle rampen in de wereld heeft met water te maken'140 – Covid-19: samen werken aan vaccins. En: de langdurige wereldwijde sociaaleconomische gevolgen130 - Joost Korte, een Nederlander aan de top van 'Het sociaal Europa'124 - 95 jaar Jacques Delors122 - De EU in de tweede helft van 2020: Voorzitten op z'n Duits77 - De Hollanders van de Balkan: PG introduceert EU-voorzitter Kroatië24 - Ties Dams over China's ‘nieuwe keizer’ Xi Jinping***Verder luisterenDe Rode Draad, podcast-serie over China met oa Ties Dams *** Tijdlijn00:00:00 – Intro00:06:56 – Deel 100:28:37 – Deel 201:19:51 – Uitro01:20:22 – EindeZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Het mag een traditie heten inmiddels. In de laatste aflevering van 2020 kijkt Betrouwbare Bronnen vooruit. Dat doen we vanuit de geschiedenis die in het komende jaar een bijzondere herinnering verdient. Jaap Jansen en PG Kroeger gaan naar historische plekken, mensen en momenten. Van Worms in de Renaissance tot het Oude Egypte in de muziek, van heibel in München tot Washington DC tijdens bittere kou en onverwachte blizzards.Al in januari 2021 wordt Joe Biden ingehuldigd als president van de Verenigde Staten. Vanwege het coronavirus zonder groot publiek op de Mall.Een unicum in de geschiedenis? Nou nee, vertelt PG. En zo blijken nog veel meer momenten uit het komende jaar goed voor verrassingen uit het verleden. Bijvoorbeeld het vertrek van Angela Merkel als Bundeskanzlerin na de verkiezingen van 26 september. Die politieke stap is nogal uniek in de moderne Duitse historie.In 2021 is het 500 jaar geleden dat een van de beroemdste toespraken in de geschiedenis van Europa werd gehouden. Die van een Augustijner monnik tot de Keizer van het ‘Heilig Roomsche Rijk der Duitse Natiën’ en alle rijksvorsten, steden en pauselijke afgevaardigden. Maarten Luther zette uiteen waarom hij een fundamentele hervorming van de kerk noodzakelijk achtte – zowel in spirituele als in wereldlijke en politiek-organisatorische zin – en zette daarmee zowel een religieuze als machtspolitieke en culturele revolutie in gang. De ‘Koning van Hispanje’ die wij altijd hebben geëerd zat als jong heerser die Rijksdag voor en moest meteen polderen, lobbyen en een politiek behendige oplossing zien te vinden. Hoe deed hij dat?Het is in 2021 ook 75 jaar geleden dat de Nederlanders na de bezetting voor het eerst weer als democratische burgers hun stem konden uitbrengen. Bij de verkiezingen van 1946 gebeurde van alles wat bijna niemand verwachtte. De gedoodverfde winnaar – de PvdA – bleek een verliezer en de winnaar van toen is bijna vergeten. En een opmerkelijke dame van adel werd Tweede-Kamerlid en bleef dat heel lang. ‘Tante Bol’ - aldus de prinsesjes op Soestdijk haar noemden – zou op geheel eigen manier geschiedenis schrijven.En zo zit ook deze Betrouwbare Bronnen weer vol onverwachte en eigenzinnige momenten en mensen uit de geschiedenis van ons eigen land, van Europa en wereldwijd. In het München van 1921 beleven we hoe een extreemrechtse partij uit elkaar dreigt te vallen en de leider een interne coup pleegt.In 1971 zien we in Den Haag de polarisatie toeslaan en eigenlijk meteen mislukken. En er duikt een hoogst opmerkelijke, briljante, maar wel een tikje onaangepaste politicus op, waarvan iedereen wist: “Die zit hier niet lang.”Natuurlijk komen ook enkele hoogtepunten van kunst en cultuur aan snee. Zo zal in 2021 in Berlijn het lang verwachte Humboldt Forum open gaan. Een herbouwd koninklijk paleis als eerbetoon aan Alexander en Wilhelm von Humboldt en als symbool en stimulans van al het goede, verrijkende en inspirerende van de Duitse en Europese beschaving.Een afsluiting van de podcast en dit jaar zónder een hoogtepunt uit de opera? Nee, dat gaat wat PG betreft natuurlijk niet. Zeker niet nu in 2021 de tachtigste verjaardag van maestro en ‘divo’ Placido Domingo gevierd wordt en de 150e van het zo geliefde Aida van Giuseppe Verdi!*** Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door Weee Nederland en door donaties van luisteraars via de site Vriend van de Show*** Verder kijken O terra addio. Domingo-Millo-Zajick. 1989. Metropolitan. Giuseppe Verdi. "AIDA". Atto 4. Scena 2*** Tijdlijn00:00:00 – Intro00:03:11 – Deel 101:06:47 – Deel 201:39:40 – Uitro01:40:41 – EindeZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

“Ik heb ervan genoten”, zei Angela Merkel terugblikkend op het Duitse voorzitterschap van de EU, het afgelopen half jaar. Een periode die in vele opzichten dramatisch was: er gebeurde veel wat niemand had kunnen voorzien. Jaap Jansen en PG Kroeger evalueren daarom dat voorzitterschap, het hele Europese jaar 2020 en hoe de grote lijnen voor 2021 en misschien zelfs wel de decennia daarna zijn getrokken.Eigenlijk heeft Merkel meteen al haar plannen in de prullenbak moeten gooien. Corona veranderde alles. De Amerikaanse verkiezingen zetten veel langeretermijn-plannen ‘on hold’. De economische klap dwong tot nationale noodprogramma’s en gezamenlijke actie. Vaak improviserend, op de tast.Wat niemand verwachtte: Merkel kreeg het meteen in juli, bij de start van haar voorzitterschap, flink aan de stok met haar trouwe bondgenoot Mark Rutte. Voordat de vrede getekend was moest nog heel wat water door de Spree vloeien. Waar ook niet op gerekend was: een opstand van de Polen en de Hongaren. Hoe boos hij op Merkel was liet de sluwe Viktor Orbán blijken door ruzie te maken met Mark Rutte.PG Kroeger analyseert vanuit de binnenwereld van de EVP hoe de strijd binnen die partijfamilie gevoerd werd, hoe Europees fractievoorzitter Manfred Weber en partijvoorzitter Donald Tusk daarbij uitgekiend hun rol wisten te spelen om Merkel maximale bewegingsruimte te geven. Dat leidde ertoe dat Orbán en de Polen uiteindelijk door de knieën gingen. Daarbij speelde nota bene de tiran van Belarus Aleksandr Loekasjenko een belangrijke bijrol, omdat de chaos na zijn ‘herverkiezing’ een groot probleem voor Polen werd.De Duitse regering van christendemocraten en sociaaldemocraten agendeerde ook nog drie grote, onverwachte initiatieven met een groot ‘geopolitiek’ gewicht voor de komende jaren. Dat zijn het voorstel om vanuit de EU een langetermijn-agenda van samenwerking met Amerika in gang te zetten, meteen bij het aantreden van de nieuwe president Joe Biden. Ten tweede legt Duitsland om diezelfde reden een initiatief op tafel om een ’Iran Deal 2.0’ tot stand te brengen. En ten derde komen de twee machtigste Franse en Duitse ministers met de voorzet voor een soort Europees ‘Wopke/Wiebes Fonds’, gericht op de meest geavanceerde technologieën en nieuwe industriële sectoren. Het zal voor Nederland van groot belang kunnen zijn om ons Nationaal Groeifonds en dit Frans/Duits initiatief zo creatief mogelijk met elkaar te verbinden.Het Duitse EU-voorzitterschap heeft laten zien dat Angela Merkel – ook al heeft ze haar vertrek aangekondigd - nog lang niet uitgeregeerd is.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door Weee Nederland en door donaties van luisteraars via Vriend van de Show.Als je je nog snel even met een donatie – groot of klein - aanmeldt als ‘vriend van de show’, maak je – net als iedereen die ons in 2020 daarmee verblijdde - kans op een exemplaar van ‘Tand des tijds’, het nieuwe boek van PG Kroeger (beschikbaar gesteld door uitgeverij Prometheus)!*** Verder luisterenBB 122 - De EU in de tweede helft van 2020: Voorzitten op z'n DuitsBB 71 - Caroline de Gruyter: 'Brexit maakt Europa sterker' - De EU als het Habsburgse Rijk van onze tijdBB 63 - Judit Varga, minister van Justitie van Hongarije: lessen uit de geschiedenisBB 36 - Wopke Hoekstra: EU moet geopolitieke machtsfactor worden ** Drakendoder Margrethe VestagerBB 24 - Spitzenkandidat Manfred Weber haalt uit naar Rutte*** Tijdlijn00:00:00 – Intro00:05:08 – Deel 100:29:06 – Deel 201:03:09 – Deel 301:27:33 – Uitro01:28:24 – EindeZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Elke machtswisseling in het CDA loopt uit op een drama. Editie 119 van Betrouwbare Bronnen behandelde dat thema, niet wetend dat 36 afleveringen later die analyse opnieuw volledig bewaarheid zou worden. Jaap Jansen praat erover met de vaste ‘historiegast’ van de podcast, PG Kroeger - een week nadat hij ‘Tand des tijds’ uitbracht, zijn kloeke boek over de geschiedenis van die partij, ‘waarin aldoor niet gebeurt wat kenners, waarnemers en pundits aannamen’, aldus de openingszin het boek.Na het terugtreden van Hugo de Jonge als lijsttrekker zijn alle schijnwerpers gericht op de nieuwe aanvoerder, Wopke Hoekstra. Wat maakte dat hij nu wél beschikbaar was? Wat was de reden? Wat was de aanleiding? En wat is ten diepste het verschil tussen deze twee factoren in deze CDA-crisis?Kroeger schetst hoe fundamenteel anders het CDA, de Haagse politiek, Nederland en Europa er nu voorstaan dan in november 2018, toen Hoekstra als kersverse minister van Financiën zich presenteerde als mogelijke nieuwe voorman. Dat gebeurde nota bene in een live-opname van Betrouwbare Bronnen in Amersfoort. Daar ging Hoekstra in dialoog met oud-premier Jan Peter Balkenende en honderden gasten van het Wetenschappelijk Instituut voor het CDA. Luisterend naar Hoekstra zei Balkenende spontaan: “Ik geniet van zo’n minister.”Leek Nederland en het CDA toen alleen maar opwaarts te kunnen reiken, nu zitten we in een existentiële crisis waarin onze gezondheid, economie, sociaal model en ons Europese huis onder ongekende druk staan. Hoekstra zelf zegt nu: “Het land bevindt zich in een fase waarin je eigenlijk geen ‘nee’ kunt zeggen.”Achter de schermen speelde afgelopen half jaar het nodige gedoe in het CDA. Kroeger maakt als partijkenner van binnenuit van zijn hart geen moordkuil. Hij onthult enkele opmerkelijke aspecten. Van een mislukt ‘Plan B’ tot de wens die Pieter Omtzigt eigenlijk vanaf het begin van deze gang van zaken had doen blijken.De grote vraag betreft natuurlijk de inhoud. Gaat het CDA onder Hoekstra een andere partij worden, met een andere koers en aanpak?Jaap Jansen en PG Kroeger bespreken de met terugwerkende kracht extra opvallende, indringende opvattingen die Hoekstra in 2018 en 2019 al heeft geformuleerd in twee lange gesprekken met Betrouwbare Bronnen. Onder meer over zijn blik op de toekomst van Europa en de rol van Nederland daarin. Bijzonder daarbij is de analyse van de belangrijkste adviseur van Angela Merkel, minister Peter Altmaier, die zijn intensieve gesprekken en politieke afstemming met Hoekstra onthult.Betrouwbare Bronnen kan niet afsluiten zonder enkele opmerkelijke tips voor de komende maanden en wellicht zelfs jaren. Op welke twee vrouwen moeten we op het Binnenhof in het CDA nu nog beter gaan letten als het gaat om de rol en visie van Hoekstra? En met welk boek opent hij de aanval op de aluhoedjes en fake news verspreiders?*** Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door Weee Nederland en door donaties van luisteraars via Vriend van de Show*** Verder lezenPieter Gerrit Kroeger – Tand des tijds, het CDA in de nieuwe eeuw (Uitgeverij Prometheus, 2020)Hans Rosling – Feitenkennis (Uitgeverij Spectrum, 2018)*** Verder kijken Wopke Hoekstra toespraak bij aanvaarding lijsttrekkerschap CDA Rutger Ploum – CDA kiest nummer 1 ***Verder luisterenBB 153 – Het CDA en de tand des tijds BB 119 – Elke machtsoverdracht in het CDA is een dramaBB 117 – Tien wetten die elke lijsttrekker zich moet inprentenBB 36 - Wopke Hoekstra: EU moet geopolitieke machtsfactor wordenBB 20 - Peter Altmaier (Duitse minister van Economie en Energie) over Nederland in Europa, Brexit en opvolging MerkelBB 14 - Jan Peter Balkenende & Wopke Hoekstra: een nieuwe agenda voor Nederland en Europa***Tijdlijn00:00:00 – Intro00:01:38 – Deel 100:36:47 – Deel 201:14:53 – Uitro01:15:45 - Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Betrouwbare Bronnen praat met Henk Ovink, de Watergezant van de Nederlandse regering. De enige ter wereld.Ovink werd internationaal een begrip toen hij president Barack Obama ging helpen na de verwoestende ‘superstorm’ Sandy die New York en New Jersey ontwrichtte en voor ruim $ 60 miljard aan materiële schade achterliet. Zijn aanpak leidde tot een ingrijpende omwenteling in de aanpak door de VS van grote natuurrampen. Ovink vertelt hoe hij dit deed in Washington en de verwoeste gebieden rond New York en New Jersey, maar ook rond de Westkust en daarna in andere wereldsteden en door klimaatverandering bedreigde gebieden op alle continenten.Uit zijn belevenissen blijkt hoe groot de rol van bedrijfsleven, kennissector, overheden en hun samenwerking in ons land is en hoeveel perspectief daarin zit bij een wereldwijde aanpak van klimaat- en water problemen. Wat Nederland hier weet te bieden is uniek.Om innovatieve Nederlandse initiatieven financieel op te kunnen starten komt het kabinet nu met Invest International, dat leningen kan verstrekken waar de commerciële banken het niet aandurven of te weinig kennis in huis hebben. “Het kost soms een kleine voorinvestering in kennis en ‘governance’ om daarna een project op te kunnen schalen en met partners een succes te maken”, zegt Ovink. “Met een miljoen een miljard realiseren.”Nederland zelf kan hier weer leren van anderen. Waar zij veel hebben aan onze kennis en eigenwijze manier van het stellen van de juiste vragen, is voor ons land het leren omgaan met de manier van denken en doen elders essentieel. Ovink vertelt fascinerende verhalen over de heel andere mentaliteit in Amerika en hoe ze daar leren polderen in ‘Rebuild by design’. Water is een zaak van nationale veiligheid, weten nu ook de Amerikanen. En bij ons in Nederland is water niet alleen maar logistiek, het is cultuur.In 2023 leidt Nederland de eerste wereldwijde VN-Water Conferentie in meer dan een halve eeuw. Samen met het midden-Aziatische land van eindeloze, duizenden meters hoge bergketens en een eindeloze gletsjers, Tajikistan. Twee landen waarvoor de toekomst nauw verbonden is met water en klimaat. Ovink hoopt dat het nieuwe kabinet de internationale wateragenda topprioriteit maakt. Dat is cruciaal voor de duurzaamheidsdoelen. Volgens Ovink is de Europese Green Deal nog onvoldoende ‘waterbewust’. Hij biedt Eurocommissaris Frans Timmermans zijn hulp aan.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door Weee Nederland en door donaties van luisteraars via Vriend van de Show***Verder lezenHenk Ovink en Jelte Boeijenga - Rebuild by Design: A Transformative Approach to Climate ChangeHenk Ovink op Twitter***Verder kijkenEarth Day: A Dutch solution may mitigate flood damage (CBS, april 2019)Shaun Donovan Joins Race For NYC Mayor (CBS, December 2020) ***Verder luisterenBB 106 - Diederik Samsom over het Europese klimaatbeleid en het crisisherstelplanBB 82 - Edward Glaeser: Why we should love citiesBB 55 - Ed Nijpels over zijn Klimaatakkoord*** Tijdlijn00:00:00 – Intro00:03:05 – Deel 100:45:37 – Deel 201:18:16 – Uitro01:19:00 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

PG Kroeger, vaste gast in Betrouwbare Bronnen, heeft zijn grote, ruim 500 pagina’s tellende boek over de geschiedenis van het CDA van 1998 tot 2020 voltooid: Tand des tijds, het CDA in de nieuwe eeuw. Eigenlijk is het deel 2 van de geschiedenis van het CDA. Deel 1 verscheen in 1998: De rogge staat er dun bij, macht en verval van het CDA 1974-1998, dat hij schreef met Jaap Stam, nu alleen nog maar antiquarisch te krijgen.De geschiedenis van het CDA is een relaas waarin aldoor juist niet gebeurt wat kenners en waarnemers aannamen. Een verhaal van het ongedachte, het onvermoede, onvoorspelbare en onderschatte. Dat was al zo in de jaren van Dries van Agt en Ruud Lubbers en het is in de 21ste eeuw niet anders. Ook in de nieuwste CDA-historie val je van de ene verrassing in de andere. Veel van wat men meent te weten of zich herinnert klopt niet, veel andere feiten bleven onder de radar of soms diep geheim. Dat maakt de wederwaardigheden van een op het eerste gezicht toch wat brave partij af en toe ontregelend.Keer op keer is de definitieve ondergang van het CDA aangekondigd, telkens keert die partij onverwacht terug in het hart van de macht. In het Haagse én het Brusselse. Soms lijkt ze onverslaanbaar en stort dan plotseling ineen. Zelden steeg het CDA zo hoog als onder Jan Peter Balkenende in 2002 en 2003. Nu zit de partij met bijna minder Kamerzetels dan ooit toch weer aan de knoppen. Hoe kan dat? Wat is het geheim daarvan en wat kan er nog meer gebeuren?PG Kroeger loopt al een leven lang rond op het Binnenhof en schreef, van binnenuit, het definitieve boek over de minst vanzelfsprekende en misschien toch meest Nederlandse en Europese van al onze politieke partijen. Hij analyseert de feiten en gebeurtenissen en de vele mythes die daar ook binnen het CDA zelf vaak over leven. Over het vermeende zware verlies keer op keer aan rechtse populisten, over ‘de boze burger’ in de ‘Donner-doctrine’, over wat er écht gebeurde tijdens het roemruchte partijcongres in de Rijnhal, over de loopbanen van Camiel Eurlings, Maxime Verhagen en Jan Peter Balkenende in zowel ‘Brussel’ als ‘Den Haag’.Wat vond Lubbers nu écht van zijn opvolgers? Hielpen Pim Fortuyn en het CDA elkaar nu wel of niet? Wat verhinderde op de valreep dat Balkenende de ‘eerste president van Europa’ werd? Wat noemt Verhagen het ergste verraad in heel zijn politieke leven? Waarom hield Mark Rutte bezorgd rekening met zowel een premier Eurlings als een premier Buma? Hoe hielden Sybrand Buma en Ruth Peetoom het acht jaar samen uit?In deze aflevering van Betrouwbare Bronnen grasduint Jaap Jansen bijna twee uur lang met PG door het boek. En nog hebben ze heel veel aspecten van die toch wat merkwaardige partij niet kunnen behandelen, concludeert Jaap aan het slot. "Lees dat boek", zegt hij. ***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door Weee Nederland en door donaties van luisteraars via de site Vriend van de Show***Verder lezenHet boek van PG***Verder luisterenBB 134 – 40 jaar CDA, 10 jaar CDA-congres in de RijnhalBB 127 – De geheime politieke memoires van Ruud LubbersBB 119 – Elke machtsoverdracht in het CDA is een dramaBB 83 – Het CDA, lastige coalities en gedogenBB 56 – Tien wetten waaraan een succesvolle partijvoorzitter moet voldoenBB 46 – De koers van CDA-vicepremier Hugo de JongeBB 38 – Elco Brinkman: Het incident regeertBB 14 – Jan Peter Balkenende en Wopke Hoekstra: Een nieuwe agenda voor Nederland en Europa***Tijdlijn00:00:00 – Intro00:05:14 – Deel 101:11:46 – Deel 201:30:33 – Deel 301:50:20 – Uitro01:51:15 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Scheuringen en gedoe. Wat leren ons de historische wortels van Forum voor Democratie, de SP, 50Plus en andere partijen waar het voortdurend hommeles is, met machtsstrijd en radicale erupties?Het was de voorbije dagen helemaal raak. Ook president Trump maaide wild om zich heen, ontsloeg ministers en hoge adviseurs en foeterde partijgenoten uit die hem niet loyaal genoeg waren. Binnen 50Plus wilde alle Tweede-Kamerleden niet langer verkiesbaar op de lijst. De jongerenclub van de SP werd uit de rode gelederen verstoten. Maar bovenal bleek in het door Thierry Baudet opgerichte Forum voor Democratie het onderlinge kannibalisme en de opmars van extreemrechtse geluiden ontstuitbaar. Jaap Jansen analyseert met PG Kroeger hoe dit kan en waar het – historisch - vandaan komt.De patronen in deze groeperingen hangen samen met hun intrinsiek autoritaire denkwijzen en structuren. Of ze nu ‘links’ worden geacht of ‘rechts’ maakt daarbij weinig uit. De processen en handelwijzen zijn veelal identiek. Zelfs als sprake is van formele democratie binnen de organisatie verdwijnt deze zodra er een serieus beroep op wordt gedaan. Zowel het ‘democratisch centralisme’ op links als de door Henk Otten en Jan Nagel bewust doorgevoerde centralistische partijstructuur van hun initiatieven FvD, Leefbaar Nederland en 50Plus zijn daar uitvloeisels van. Daarbij speelt in ons land altijd weer een belangrijk, panisch motief: ‘Géén LPF 2.0!’PG Kroeger schetst de wortels van deze politieke fenomenen. Die zijn te vinden diep in de 19e eeuw, met de komst van massamedia, massa-politiek en -partijen en de opmars van de Industriële Revolutie en de globalisering die juist in die eeuw zo ongekend waren. De behoefte om de toen allernieuwste, wetenschappelijke inzichten en wetmatigheden en daarmee objectief, rationeel bewijsbare analyses de politiek te laten bepalen werd toen voor het eerst dominant. Dit was echt iets heel nieuws en vormde natuurlijk ook een fundamentele verwerping van de wijze waarop tot dan geregeerd, geredeneerd en macht uitgeoefend werd onder het motto ‘Troon en Altaar’.De grote namen uit die tijd zijn Karl Marx en Charles Darwin. Beide denkers van de buitencategorie. De een legde de grondslag voor een wetenschappelijk gebaseerde, economische analyse van de samenleving en hoe de objectieve, rationele wetten van de economie een heel nieuwe toekomst zouden realiseren. De ander verklaarde hoe het leven en de natuur zich ontwikkelden en dat daarin wetenschappelijk bewijsbare wetmatigheden van selectie en destructie essentieel waren. Dat zulke wetmatigheden door hun navolgers politiek werden ‘vertaald’ en als dominante waarheden uit de wetenschap toegepast op maatschappij en politiek, noemt PG Kroeger ‘niet direct hun schuld’. De gevolgen waren niettemin enorm.Met het marxisme en sociaal darwinisme kwamen nieuwe ideologische stromingen op die een absolute, onweerlegbare analyse op basis van bewezen menselijk vernuft verkondigden. Wie die waarheid en de leiders die deze belichaamden ter discussie stelden waren al snel verraders, leugenaars en erger. Hun tegenstanders stonden de noodzakelijke, wetmatige vooruitgang van de mensheid en de wetenschappelijke waarheid daarover in de weg. Hen vernietigen werd dan ook een plicht en zelfs ‘een daad van hogere menselijkheid’. Ideologische discipelen van dit denken als Lenin, Stalin en de nazi's maakten hier hun concrete beleid en revolutionaire visioenen van.PG Kroeger vertelt daarbij over de grondlegger van het sociaal darwinisme dat als 'biologisch determinisme' uitgebouwd werd in rassentheorieën en antisemitisme. De Britse bioloog Houston Stewart Chamberlain werd een hiervan de profeet in de Duitstalige wereld. Vereerd in de hoogste kringen als ziener en filosoof van een nieuwe ‘Germanentum’. Uit zijn pen vloeiden beschouwingen over superieure volkeren, verering van oude goden en waarden, Arische voorouders en boreale theorieën die ons juist dezer dagen opnieuw verbluffen.De hieruit voortvloeiende autoritaire, extreme opvattingen en manier van politiek bedrijven klinken door in partijen die hierin hun wortels hebben. Van het onderling kannibalisme in FvD, de ‘strijd tegen ‘zolderkamercommunisten’ in de SP, de weigering van elk compromis bij Trump tot de permanente stroom afscheidingen, zuiveringen en machtsstrijd in 50Plus en andere splinters. De processen en cultuur daarbinnen zijn kinderen van de illusie van ‘de bewezen, wetenschappelijk onweerlegbare waarheid’ uit de 19e eeuw.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door Weee Nederland en door donaties van luisteraars via de site Vriend van de Show***Verder lezenChris Aalberts – De partij dat ben ik, de politieke beweging van Thierry BaudetHarm Ede Botje – Mijn meningen zijn feiten, de wording van Thierry BaudetJürgen Osterhammel – De metamorfose van de wereldBrief Nicki Pouw-Verweij over Thierry BaudetGeenStijl: Het onverholen antisemitisme van Thierry Baudet - Een tijdlijn van getuigenissenLeo Lucassen - Antisemitisme gedijt in boreale ideologie van Baudet***Verder kijkenSaddam Hussein's Very Public PurgeAva Max – Kings and Queens (het liedje waarover ruzie uitbrak tussen Eerdmans en Baudet)Linkse mensen hebben geen humor (Thierry Baudet vs Jaap Jansen bij Powned)Dialogues Des Carmelites (final scene / Salve Regina) F. Poulenc***Verder luisterenBB 145 - Forum voor Democratie en de alleenheerschappij van Thierry BaudetBB 53 - De viering van 40 jaar Deutsche Demokratische RepublikBB 48 - Wilders gewogen: Gerrit Voerman en Koen Vossen over de PVVBB 31 - PG: populisten tot mislukken gedoemdBB 30 – PG Kroeger over de overwinningsspeech van BaudetBB 6 - Sharon Gesthuizen over haar vertrek bij de SP***Tijdlijn00:00:00 – Intro00:05:24 – Deel 100:41:01 – Deel 200:57:51 – Deel 301:49:57 – Uitro01:51:01 – EindeZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Op 1 december 2020 is het alweer tien jaar geleden dat Nederland zich terugtrok uit de provincie Uruzgan in Afghanistan. Een missie die 25 Nederlandse militairen het leven kostte.Vier jaar lang had NL met militairen en ontwikkelingsprojecten geprobeerd de geïsoleerde en arme provincie te stabiliseren, de invloed van de Taliban te verminderen en in alle opzichten groei te bevorderen: economisch, maar bijvoorbeeld ook door schooltjes te bouwen en meisjes te stimuleren naar school te gaan. Het was – op stevig aandringen van de Tweede Kamer - een opbouwmissie.In die periode dat Nederland daar zat, was Marten de Boer als diplomaat verantwoordelijk voor die opbouw. Hij leidde de ontwikkelingsprojecten. Volkskrant-journalist Noël van Bemmel kwam in die tijd regelmatig in Uruzgan. Samen gingen ze terug. Jaap Jansen praat met ze.Wat er nog over is van de Nederlandse projecten valt Marten de Boer niet tegen, zegt hij. Maar het is zonde dat Nederland er maar vier jaar met stevige militaire inzet geweest is. De politiek moet, vindt hij, meer op lange termijn gaan denken en niet elke kabinetsperiode weer met andere criteria gaan werken. Pas als het bestuur in een land waar Nederland helpt stabiliseert, kan het zich echt ontwikkelen.Inmiddels heeft de Taliban weer 80 tot 90 procent van Uruzgan in handen, noteerde onderzoeksbureau The Liaison Office in een onderzoek dat mogelijk werd gemaakt door Cordaid. Je kunt niet om de Taliban heen als je in Uruzgan iets wilt bereiken, vertelt De Boer. Dat was in de Nederlandse tijd ook al zo, al vertelden ministers dat niet aan de Tweede Kamer. Er werden zelfs spullen opgeslagen bij een Taliban-commandant thuis!De twee reisden undercover: jezelf meteen als journalist presenteren maakt je een target. Maar oudgedienden herkenden De Boer en de sfeer was meteen weer hartelijk. De held van het verhaal: een jonge vrouw die haar vader overtuigde dat dingen anders moesten – een schier onmogelijke klus in ruraal Afghanistan. Zij is nu in Kabul het jongste parlementslid.Deze aflevering van Betrouwbare Bronnen biedt inzicht hoe ontwikkelingssamenwerking zelfs in het minst begaanbare deel van Afghanistan – de provincie ook waar de meeste Taliban vandaan komen – iets positiefs teweeg kan brengen.*** Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door Weee Nederland en door donaties van luisteraars via de site Vriend van de Show*** Verder lezenNoël van Bemmel – Tien jaar later. Wat is er over van de Nederlandse miljoenen in Uruzgan? (Volkskrant, 21 november 2020)Het rapport van The Liaison Office***Verder luisterenBB 150 - De memoires van Barack ObamaBB 139 - Ank Bijleveld en haar nieuwe Defensievisie: Europa moet zichzelf militair kunnen verdedigenBB 128 - Artsen zonder Grenzen: de grootste noodhulp-operatie uit haar geschiedenisBB 76 - Rudi Vranckx: Het Midden-Oosten is het Vietnam van onze tijdBB 59 - Ank Bijleveld, minister in een onveilige wereld met te weinig geld voor DefensieBB 54 - Christ Klep over de Nederlandse militaire identiteit: Van wereldmacht tot 'braafste jongetje'BB 13 - Minister Sigrid Kaag over hulp, handel en haar toekomst in D66*** Tijdlijn00:00:00 – Intro00:07:31 – Deel 100:37:20 – Deel 200:57:49 – Deel 301:27:21 – Uitro01:28:12 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Het zou één boek worden, maar de oud-president schrijft met enige zelfspot dat hij niet het talent heeft van zijn iconische voorganger Abraham Lincoln om beknopt zeer diepe wijsheid te formuleren. Barack Obama komt dus met twee delen memoires en het eerste deel doet al verlangen naar het tweede. Jaap Jansen en PG Kroeger duiken samen in het zojuist verschenen eerste deel: A promised land. Het boek vertelt veel over Amerikaanse politiek wat hier in Europa nauwelijks bekend is. In Betrouwbare Bronnen wijst PG Kroeger op bijzondere aspecten van Obama’s Werdegang. Hoe hij als jong regiopoliticus in Springfield (Illinois) het vak leerde en als lid van de minderheid in de ‘State Senate’ moest ervaren hoe dat werkt. Zijn dramatische afgang in 2000 als kandidaat voor het Huis van Afgevaardigden was voor hem heel leerzaam. Wie gaf toen nog een cent voor het idee dat Obama vier jaar later senator in Washington zou zijn en weer vier jaar later president? Dankzij Obama’s uitstekende pen bevat het boek een keur aan verfijnde en soms heerlijk vileine portretten van Amerikaanse en internationale politici. Van Angela Merkel tot Vladimir Poetin en van Hillary Clinton – ‘a fucking vampyre!’- en Nancy Pelosi tot Joe Biden: “Een man met een echt hart voor mensen en de publieke zaak, maar wel een enorme zwetser.” Verrassend is zijn grote bewondering voor president George H.W. Bush, ook al was die maar één termijn president. Ook zijn verhaal over zijn grote voorbeeld en inspirator is voor Europeanen een verrassing, want dat is niet Martin Luther King.Bijzonder is dat Nederland in Obama’s boek liefst tweemaal een grote rol speelt bij een forse crisis in zijn presidentschap. En daarbij is hij allerminst vleiend over ‘the Dutch’. Dat neemt niet weg dat deze presidentiële memoires de eerste in de geschiedenis zijn waarin de Europese Unie en het politieke en economische gewicht van ‘Europa’ voortdurend een sleutelaspect zijn in het werk en de politieke dilemma’s van de machtigste man op aarde.Kortom, een boek om je echt in te verdiepen, juist ook als Nederlander en Europeaan. Al was het maar om de wijze les die Obama kreeg van Vaclav Havel. En om erachter te komen waarom jonge, idealistische politici nog het meest lijken op een champignon.*** Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door Weee Nederland en door donaties van luisteraars via de site Vriend van de Show*** Verder lezenBarack Obama – Een beloofd landBarack Obama – A promised landPG Kroeger - Het beloofde land van Barack Obama*** Verder kijken Obama's 2004 DNC keynote speech‘All net': Barack Obama hits silky three-pointer on campaign trail***Verder luisterenBB 146 - Amerikaanse presidentsverkiezingen: de machtsoverdrachtBB 142 - De smerigste verkiezingscampagnes in de Amerikaanse geschiedenisBB 138 - In het voetspoor van Amerikaanse Presidenten in NederlandBB 15 – Hoe George H. W. Bush Ruud Lubbers op de vingers tikteBB 2 - PG Kroeger over politieke memoires *** Tijdlijn00:00:00 – Intro00:02:25 – Deel 100:40:22 – Deel 201:07:13 – Deel 301:51:53 – Uitro01:52:40 – EindeZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Jaap Jansen en PG Kroeger praten met historicus Johan Snel, auteur van het boek De zeven levens van Abraham Kuyper, portret van een ongrijpbaar staatsman.Hij was de eerste moderne premier van ons land, het soort ‘alleskunner’ dat in de politiek maar af en toe voorkomt. Toen Johan Snel een proefschrift begon over ‘Kuyper als journalist’ ontdekte hij vele eigenschappen en rollen van de staatsman die niemand eerder had uitgeplozen. In Betrouwbare Bronnen vertelt hij het verhaal van de schrijver, sportman, theoloog, volksmenner, universiteitsoprichter, partijleider, kerkscheurder en radicaal democraat.Lang niet iedereen was gesteld op Abraham Kuyper. Zowel de socialisten van Troelstra als het Oranjehuis bestreden hem met vuur. De liberale heren van de elite van zijn tijd werden door hem dan weer ‘liberalisten’ genoemd en ‘de coterie’. Onder het volk bleek hij de populairste man van het land.Johan Snel komt met nieuwe inzichten en analyses op basis van archiefstukken en Kuypers enorme oeuvre als schrijver en journalist.Kuyper vond ‘de sociale kwestie’ het centrale vraagstuk van zijn tijd. Niet de bij anderen veel besproken staatkundige vernieuwingen of het koloniaal imperialisme. Hij kwam op voor ‘de kleine luyden’: arbeiders en hun gezinnen. Dit maakte Kuyper tot een verrassend politicus die juist in onze tijd als modern en innovatief zou moeten worden herontdekt.Men vond hem een ‘democraat naar Amerikaanse snit’ en dat was allerminst als compliment bedoeld. Dat hij – in de woorden van PG Kroeger – de eerste ‘twitterpoliticus’ was, droeg daar aan bij. Ruim 17.000 korte, puntige en uitdagende stukjes zijn van hem bewaard uit de 50 jaar waarin hij zijn eigen krant en weekblad volschreef.Kuyper was niet alleen ongekend energiek en productief – hij schreef boeken en 15 à 20.000 artikelen en essays – maar ook onverzadigbaar in zijn interesse voor de vragen, zorgen en kansen van zijn tijd.Hij was ook de eerste Nederlandse politicus die wereldwijd een begrip werd en zelf ook publiceerde en interviews gaf in gezaghebbende internationale media.*** Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door Weee Nederland en door donaties van luisteraars via de site Vriend van de Show*** Verder lezenHet boek van Johan Snel*** Verder kijken De ijzeren eeuw: Abraham KuyperTv-serie Om de oude wereldzee (via NLZiet)Tv-serie Varia Americana, in de voetsporen van Abraham Kuyper (via NLZiet)Richard Strauss: Also Sprach Zarathustra - einleitung (Herbert von Karajan) ***Verder luisteren103 - Geheim geld in de politiek (de lintjesaffaire)75 - 2020: het jaar van grote kunstenaars, gruwelijke uitvindingen en bevrijding van tirannie60 - Coen Brummer & Daniël Boomsma: De canon van het sociaal-liberalisme50 - PG Kroeger over de vrijheid van onderwijs34 - 140 jaar Anti-Revolutionaire Partij*** Tijdlijn00:00:00 – Intro00:02:05 – Deel 100:28:12 – Deel 201:07:15 – Deel 301:18:59 – Uitro01:19:50 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Aan het begin van de jaren ‘30 van de vorige eeuw was hij de meest vertaalde schrijver. Bevriend met ongeveer iedereen in de internationale culturele elite en een vurig bepleiter van Europa als culturele, menselijke en politieke gemeenschap. Stefan Zweig (1881 -1942) lijkt vergeten, zeker in ons land, maar Thomas Huttinga brengt daar verandering in. Hij vertaalde drie lezingen van Zweig die ongekend actueel zijn. Jaap Jansen en PG Kroeger spreken met hem over zijn boek ‘Aan de Europeanen van vandaag en morgen’.Stefan Zweig was Wener, van gefortuneerde familie, schreef een reusachtig oeuvre van gedichten, romans, essays, biografische schetsen en boeken over helden als Erasmus, Romain Rolland en Tolstoi. Hij verzamelde zeldzame handschriften van Mozart, Beethoven en Goethe en was gul voor vakgenoten die het niet breed hadden of na 1933 als vluchteling in nood verkeerden.Zijn grote passie was Europa. Thomas Huttinga laat dat in zijn boek helder zien. Caroline de Gruyter – eerder te gast in Betrouwbare Bronnen - geeft dit in haar voorwoord extra duiding en diepgang.PG Kroeger heeft ook iets met Zweig, dat blijkt uit de tas met eerste drukken en antiquarische kleinoden van de hand van deze schrijver die hij naar de opname van deze editie van de podcast meezeulde.Zo ontstaat een rijk en verrassend beeld van het idealisme en de netwerken die de basis wilden leggen voor een vreedzaam, cultureel en spiritueel verrijkend Europa, waarin alle burgers en allereerst ook de jongeren elkaar kon leren kennen en daar inspiratie en een kleurrijk leven aan konden ontlenen.Huttinga laat zien dat Zweig zijn tijd vaak ver vooruit was. Sommige van de meest krachtige – en populaire – beleidsdaden van bijvoorbeeld Jacques Delors en initiatieven van Jean Monnet zijn direct te herleiden tot voorstellen en ideeën die Zweig al in de jaren ‘20 en ‘30 op tafel legde. Meest opmerkelijke is wel zijn voorstel om door gezaghebbende intellectuelen en mediamensen een soort ‘Europees Anti Fake News Instituut’ te laten oprichten en daarmee een soort ‘Europese mediacode’ in de praktijk te laten ontstaan en groeien.Het verhaal over Zweig en Europa is helaas niet alleen maar opbeurend en inspirerend. Dat zijn generatie zowel de gruwelen van de Eerste Wereldoorlog en de destructie van de ‘oude orde’ van Europa, als de opkomst van stalinisme, fascisme en nazisme en de volkerenmoorden daardoor moest beleven trok een diep spoor door zijn leven en werk. Zweig bleef lang optimistisch, maar kon het leven niet meer aan toen hij het gevoel kreeg ‘dat mijn Heimat Europa zichzelf vernietigd heeft’.PG en Thomas Huttinga praten ook over de reacties op dat besluit en hoe Zweig zijn zelfdoding probeerde uit te leggen. Zo kon hij niet meer meemaken hoe na de Shoah en de ondergang van het nazibewind Europa zichzelf heruitvinden zou. En hoe verrassend juist ook zijn werk daarin bron van inspiratie en concrete actie zou worden.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door de Europese Commissie, door Weee Nederland en door donaties van luisteraars via de site Vriend van de Show***Verder lezenStefan Zweig – Aan de Europeanen van vandaag en morgen*** Verder kijkenStefan Zweig Genootschap Nederland Matti Salminen: Wie schön ist doch die Musik - Richard Strauss***Verder luisterenZweig leest zijn gedicht 'Hymnus an die Reise'Uitleg bij het gedichtBB 71 - Caroline de Gruyter: De Europese Unie als het Habsburgse Rijk van onze tijdBB 107 - Jean Monnet, de vader van EuropaBB 124 - 95 jaar Jacques Delors***Tijdlijn00:00:00 – Intro00:02:37 – Deel 100:27:30 – Deel 200:42:45 – Deel 301:17:54 – Uitro01:18:42 - EindeZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

De Belastingdienst is niet de hoofdschuldige achter de ellende in de kindertoeslagaffaire. Het begon met hardvochtige, onuitvoerbare wetgeving. De Tweede Kamer had daar te weinig oog voor. Dat zegt Jesse Frederik van De Correspondent in gesprek met Jaap Jansen. Hij schreef een groot artikel over de kwestie en werkt aan een boek. Frederik sprak betrokkenen, ging terug naar de bronnen en las tientallen interne verslagen uit het overheidsapparaat.De Belastingdienst ging vaak keihard om met ouders waarvan de kindertoeslag-aanvraag niet zorgvuldig was ingevuld. Maar, zegt Jesse Frederik, het handelen van de Belastingdienst kwam niet uit de lucht vallen. “Daar zit wetgeving achter en rechterlijke uitspraken waarin het handelen van de Belastingdienst wordt goedgekeurd. En daar zit de ook de Tweede Kamer achter en de media die heel streng aandrongen op bestrijding van elk misbruik.”Zijn verhaal is een enkele reis Absurdistan, ten koste van ouders die dachten dat hun kinderopvangtoeslag goed geregeld was. Voor hun sores hadden de Kamer en de media terecht veel aandacht. In Betrouwbare Bronnen 86 spraken Pieter Klein (RTL) en Jan Kleinnijenhuis (Trouw) erover. Toch heeft Frederik ook grote kritiek. “De Belastingdienst handelde op basis van wetgeving. En naar die hardvochtige regels keek niemand meer”, zegt hij.Jesse Frederiks verhaal is een nieuwe en uitgebreide illustratie bij de klacht dat de Tweede Kamer te weinig aandacht heeft voor wetgeving en voor de uitvoering. Waar in de media en de Kamerdebatten alle aandacht uitging naar de Belastingdienst - er zijn twee staatssecretarissen op afgetreden – kijkt Frederik ook naar de verhoudingen binnen het ministerie van Financiën en naar de relatie Financiën-Sociale Zaken. Want dat ministerie weigerde de wet te versoepelen.Vanaf 16 november verhoort de Parlementaire Ondervragingscommissie Kinderopvangtoeslag politiek en ambtelijk verantwoordelijken. *** Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door Weee Nederland en door donaties van luisteraars via de site Vriend van de Show*** Verder lezenHet artikel van Jesse Frederik in De CorrespondentPieter Omtzigt – De Tweede Kamer en de uitvoering, een moeilijke combinatieOud-topambtenaar: ‘Aangifte tegen Belastingdienst is desastreus’*** Verder kijken Hoorzitting Tijdelijke commissie Uitvoeringsorganisaties: Pieter Omtzigt (9 november 2020)Hoorzitting Tijdelijke commissie Uitvoeringsorganisaties: Steven van Weyenberg (9 november 2020)***Verder luisterenBB 68 - De kindertoeslagaffaire: hoe de Belastingdienst willens en wetens duizenden ouders dupeerdeBB 120 - Roel Bekker: Waarom bij de overheid dingen zo vaak fout gaanBB 141 – Hans Vijlbrief: een nieuwe relatie overheid-burger in de strijd tegen het populisme*** Tijdlijn00:00:00 – Intro00:03:07 – Deel 100:41:51 – Deel 201:07:40 – Deel 301:33:40 – Uitro01:34:35 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

In de loop van zaterdag 7 november was het dan zo ver. De stemmen uit de steden en suburbs van Pennsylvania zorgden ervoor dat Joe Biden niet meer in te halen was. Hij werd ‘president-elect’, met vice-president-elect Kamala Harris aan zijn zijde.Daar in Wisconsin, Michigan en in steden als Pittsburgh en Philadelphia gebeurde precies wat Pirmin Olde Weghuis en PG Kroeger in Betrouwbare Bronnen editie 142 (27 oktober) in hun tips voor de verkiezingsnacht hadden meegegeven. Alle reden voor Jaap Jansen om hen te vragen in deze aflevering hun licht te laten schijnen op de vraag: wat gaat er nu vervolgens gebeuren?De komende negen weken vormen de meest eigenaardige periode in de Amerikaanse politiek: ‘the transition’. De oude president is nog volledig bevoegd en ‘in charge’ en tegelijkertijd kijkt iedereen naar de opvolger die een nieuw team, nieuw beleid en nieuwe politieke realiteiten creëert. Alles wat in die weken gebeurt, achterwege blijft, slaagt of flopt heeft vaak grote consequenties voor de nieuwe presidentiële periode.PG en Pirmin analyseren deze fase vanuit de actualiteit van nu en de kleurrijke geschiedenis van de Verenigde Staten. Een van de allereerste transities zorgde meteen al voor politieke intriges, tot in de ochtend dat President John Adams zijn bureau moest opruimen. Dit leidde ertoe dat het Hooggerechtshof uiteindelijk een salomonsoordeel velde dat tot op de dag van vandaag de constitutionele verhoudingen bepaalt. En de overgang van 1933 was zo vijandig en chaotisch, dat de nieuwe president daarna doordrukte dat het zó nooit meer mocht gaan. Zelfs het moment van de formele inauguratie van het nieuwe staatshoofd werd toen nar voren gehaald.Het werd vaak pijnlijk onaangenaam tussen de politieke kampen. Gelukkig is er ook een soort ‘gouden standaard’ van de perfecte, respectvolle machtsoverdracht. Dat is die van George W Bush naar Barack Obama. Deze schreef op allerlei manieren geschiedenis en leidde tot een van de meest opmerkelijke vriendschappen in de recente geschiedenis.Heel anders ging het bij het aantreden van Donald Trump. De chaos van toen blijkt achteraf een vingeroefening te zijn geweest voor zijn hele termijn als president. Ook de onderlinge afrekeningen tussen de familie van Trump en zijn adviseurs werden toen al ijskoud geserveerd.Pirmin Olde Weghuis en PG Kroeger kijken ook vooruit. Wie zullen nu de beslissende mensen zijn rond Biden? Wat kan Europa van hen verwachten? Wie zouden weleens sleutelministers kunnen worden in Bidens kabinet?En gaat de vertrekkende president op de valreep nog ‘presidential pardons’ uitdelen aan corrupte medewerkers?*** Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door Weee Nederland en door donaties van luisteraars via de site Vriend van de Show*** Verder lezenTwitteraccount transitieteamTwitteraccount Donald J. Trump*** Verder kijkenCampaign 2020: Joe Biden and Kamala Harris Victory SpeechesFranklin Roosevelt 1933 InaugurationU.S. Presidents Lunch at the White HouseMichelle Obama addresses current political climate: 'Fear is not a proper motivator'Former President Clinton reads note left by George H.W. Bush***Verder luisteren142 - De smerigste verkiezingscampagnes in de Amerikaanse geschiedenis90 - Opmerkelijke voorverkiezingen in de Amerikaanse historie44 - Amerika Special: Michael Wolff over Donald J. Trump ** PG over Franklin D. Roosevelt36 – Donald Trump en het Eurovisie Songfestival*** Tijdlijn00:00:00 – Deel 101:03:51 – Deel 201:54:04 - Uitro01:5513 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

In deze aflevering praten Jaap Jansen en PG Kroeger met Chris Aalberts over Forum voor Democratie. Aan de hand van Aalberts’ nieuwe boek De partij dat ben ik, de politieke beweging van Thierry Baudet, analyseren ze de ontwikkeling van FvD. Is het een denktank, een partij of iets anders? Volgens Aalberts probeerde de door Baudet geroyeerde senator Henk Otten er een partij van te maken ‘rechts van de VVD, maar wel netjes’. Sinds Ottens vertrek heeft Baudet alleenheerschappij en worden de extreemrechtse kenmerken die al vanaf het begin aanwezig waren steeds manifester.*** Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door Weee Nederland en door donaties van luisteraars via de site Vriend van de Show*** Verder lezenChris Aalberts – De partij dat ben ik (Uitgeverij Jurgen Maas, 2020)Harm Ede Botje & Mischa Cohen – Mijn meningen zijn feiten (Uitgeverij Atlas Contact, 2020)Twitter: Chris is erbijTweet van Henk Otten over betalingen aan mensen die bij FvD betrokken zijnHP/De Tijd: FVD-jongeren ‘fascistisch’ en ‘antisemitisch’ in appgroepen*** Verder kijken Jort Kelder over Baudet in Jinek, 21 maart 2019JFvD-congres 2019Presentatie lijst Tweede-Kamerverkiezingen 2021Baudet over Freek Jansen in Jinek, 2 november 2021Plácido Domingo – ‘Samson and Delilah Final Scene’ by Saint-Saëns***Verder luisterenBB 31 – Populisten tot mislukken gedoemdBB 32 - Frits Bolkestein over Thierry Baudet en de VVDBB 35 - De Nederlandse Europarlementariërs volgens Chris Aalberts*** Tijdlijn00:00:00 – Intro00:05:11 – Deel 100:38:55 – Deel 201:32:03 – Uitro01:32:57 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

In deze aflevering praat Jaap Jansen met Laura van Geest, voorzitter van de Autoriteit Financiële Markten en tot begin dit jaar directeur van het Centraal Planbureau. Ze vertelt wat de rol van de AFM is en waarschuwt tegen de volgens haar nog steeds te soepele hypotheekverstrekking: “In het buitenland kijken ze stomverbaasd hoe wij in Nederland hypotheken verstrekken en hoe royaal de normen nog steeds zijn.” Er is wat haar betreft maar één oplossing voor de krappe woningmarkt: “Zorgen dat er meer aanbod komt. Want we weten: als mensen in schulden belanden worden ze heel ongelukkig. Daar moeten we mensen tegen beschermen, dat is de rol van de toezichthouder.”Van Geest laat ook haar licht schijnen over de toestand van de economie, waar ze als voormalig CPB-directeur scherp zicht op heeft. “De economie heeft een forse klap gekregen en dat hebben we met z’n allen nog niet zo heel goed door. Je weet dat het buiten heel hard regent, je hebt je regenpak aangedaan en het is al best wel nat. Dan komt er een moment waarop het door gaat slaan. Ik verwacht dat de werkloosheid echt flink gaat stijgen en de faillissementen toe gaan nemen. Een deel van de bedrijven die het in de hoogconjunctuur nog net volhielden is nu echt door het ijs aan het zakken. Dat gaan we merken.”Ook praat ze over de gevolgen van Brexit en de Amerikaanse verkiezingen: “Met de coronacrisis zijn dit drie onzekerheden.” Laura van Geest vertelt over haar betrokkenheid bij de totstandkoming van het Pensioenakkoord, haar rol als adviseur van het kabinet bij het maken van plannen voor een snellere Co2-reductie en haar werk als lid van de commissie die de plannen beoordeelt voor investeringen via het Nationaal Groeifonds. “Het staat de ministers Hoekstra en Wiebes vrij om onze voorstellen al dan niet op te volgen. Maar het zou heel ongemakkelijk zijn als wij zeggen: doe dit niet en zij doen het wel. De leden van de commissie zijn denk ik uitgezocht om te voorkomen dat die stap makkelijk genomen wordt. Dat zou ik zelf ook niet meemaken dan.”Tot slot gaat het ook nog even over de boeken die ze in haar vrije tijd leest: in 2019 waren dat er 42, dit jaar zijn het er al meer. Deze drie kan ze iedereen aanbevelen:- John Tusa - On Board: The Insider's Guide to Surviving Life in the Boardroom- Mark Blyth & Eric Lonergan - Angrynomics - Ed Catmull - Creativity, Inc.*** Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door Weee Nederland en door donaties van luisteraars via de site Vriend van de Show*** Verder kijkenWebsite Autoriteit Financiële Markten*** Verder luisterenBB 137 – Joeri van den Steenhoven: maak het Groeifonds slimmer, beter en doeltreffenderBB 132 - Olaf Sleijpen (DNB) over de economie en de pensioenenBB 125 - Wouter Koolmees, minister van Sociale Zaken in de coronacrisisBB 96 - Aandelen onderuit, bedrijven failliet, werkloosheid: de wereldeconomie in recessieBB 91 - Van Zwarte Dood tot Spaansche Griep - pandemieën in de historie*** Tijdlijn00:00:00 – Intro00:01:16 – Deel 1 (rol AFM, stand van de economie, mkb-kredieten)00:28:50 – Deel 2 (hypotheken, pensioenen, Koolmees, techgiganten, VS, Brexit)00:59:46 – Deel 3 (Co2-reductie, Groeifonds, boeken)01:21:02 – Uitro01:21:54 – EindeZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

In deze aflevering praat Jaap Jansen met oud SP-leider Emile Roemer. Aanleiding is het rapport dat hij schreef over arbeidsmigranten als voorzitter van het Aanjaagteam Bescherming Arbeidsmigranten.Daarnaast gaat het gesprek over Roemer als waarnemend burgemeester. Eerst tweeënhalf jaar in Heerlen en per 1 oktober in Alkmaar. Uit het gesprek blijkt dat Roemer zijn roeping heeft gevonden. Hij raadt SP’ers aan bij interessante vacatures te solliciteren en hij wil ze er graag over adviseren.Bij de komende Tweede-Kamerverkiezingen is hij lijstduwer, maar terug naar het Binnenhof wil hij niet. Den Haag is volgens hem te veel bezig met ‘de waan van de dag’.De positie van arbeidsmigranten onderzocht hij op verzoek van minister Wouter Koolmees (Sociale Zaken) en toenmalig staatssecretaris Tamara van Ark. “Je schrikt je af en toe wild”, zegt hij. “Er werken hier veel mensen als tweederangsburgers. Het zijn mensen die hier komen en meteen al een schuld opbouwen voor de reis die ze gemaakt hebben. Daar begint meteen al de afhankelijkheid. Vervolgens worden ze via een uitzendbureau aan het werk gezet. Dat regelt ook de woonruimte. Maar zodra je je werk kwijt bent, ben je ook die woning kwijt en vaak ook je zorgverzekering. Ze spreken de taal niet en klagen niet, want voor jou tien anderen.”En die ‘woning’ is vaak niet meer dan een matras. “Ik ben met de politie meegegaan in Den Haag, in het Laakkwartier. Dan ga je een woning binnen waar vier mensen zouden wonen. Nou, die wonen er helemaal niet en ze kennen die mensen niet eens. Binnen zie je zes, zeven, acht of tien matrassen liggen. Daar betalen ze per matras per week 100 euro voor. Onderhoud nul, niks, nada. Het stinkt, je ziet schimmel. Dit heeft niet alleen een enorme impact op de mensen die er zitten, maar voor een hele wijk.”Er zijn in Nederland meer dan 500.000 arbeidsmigranten uit andere EU-landen. De meeste arbeidsmigranten werken via uitzendbureaus. Die mogen wat Roemer betreft alleen nog functioneren als ze een certificaat hebben. Ook moet er een einde komen aan de koppeling tussen werk en wonen. Voor huisvesting komen minimumeisen, adviseert Roemer het kabinet en de Tweede Kamer.*** Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door Weee Nederland en door donaties van luisteraars via de site Vriend van de Show*** Verder lezenHet rapport ‘Geen tweederangsburgers’***Verder luisterenBB 136 - Jarig in coronacrisis: Mariëtte Hamer en Maurice Knijnenburg over 70 jaar SERBB 130 - Joost Korte, een Nederlander aan de top van 'Het sociaal Europa'BB 125 - Wouter Koolmees, minister van Sociale Zaken in de coronacrisisBB 79 - 'Nederland is nog steeds ziek': Hans Borstlap over zijn ingrijpende plannen voor de arbeidsmarktBB 41 – VVD-fractievoorzitter Klaas Dijkhoff over VVD, coalitie en FVDBB 06 - Sharon Gesthuizen over haar vertrek bij de SP*** Tijdlijn00:00:00 – Intro00:02:24 – Deel 1 (het rapport)00:43:35 – Deel 2 (het burgemeesterschap)01:04:24 – Deel 3 (de SP, burgemeesters en regeren)01:23:30 – Uitro01:24:20 - Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Op 3 november 2020 gaat Amerika naar de stembus. Ook deze presidentiële campagne schreef weer geschiedenis. Middenin een pandemie, met de twee oudste kandidaten ooit. Met openlijke rebellie van de Republikeinse elite tegen de kandidaat van hun partij. Met debatten waarin stijl, inhoud en waardigheid volslagen afwezig leken. Met moorddreigingen voor gouverneurs en berichten over buitenlandse inmenging. Is dit iets nieuws?In deze editie van de podcast praat Jaap Jansen met ‘huishistoricus’ PG Kroeger en Amerika-kenner Pirmin Olde Weghuis. Ze beginnen met een serie handige tips voor de lange nacht van dinsdag 3 op woensdag 4 november waarin duidelijk moet worden of Donald Trump beloond wordt met een tweede termijn of dat voormalig vice-president Joe Biden de macht overneemt.Welke exitpolls en welke staten en kiesdistricten moeten we met argusogen en adelaarsblik beloeren? Waar valt misschien bijna ongemerkt de eerste duidelijke beslissing? Welke dichtbevolkte en trouw stemmende middenklasse-buitenwijken van grote steden moet u extra scherp in de gaten houden? Waarom Waukesha en Wauwatosa, waarom Pinellas County, Noord- en Zuid-Carolina?Vervolgens duiken PG en Pirmin de geschiedenis in van ‘dirty tricks’, ‘fake news’, lekken en seksschandalen en zelfs dreigingen met aanslagen en moord. Zelfs de meest geroemde, iconische presidenten schuwden geen middel in de strijd om de macht.1800 was de smerigste campagne ooit. Staatsman Thomas Jeffferson verdreef zijn vriend en medeauteur van de Declaration of Independence John Adams uit zijn zetel in Washington. Maar dat ging aan beide kanten allerminst zachtzinnig. Het leidde tot de meest geruchtmakende ‘politieke moord’ van die tijd. Het was de eerste campagne waarin nationaal met alle middelen alles uit de kast werd gehaald. En de einduitslag was zo nipt dat pas een deal in het Huis van Afgevaardigden tot een definitieve keuze leidde!In 1860 spatten de Democrats uit elkaar en vormde een serie kleinere groepen de nieuwe Republican Party. Compromiskandidaat werd Abraham Lincoln. De campagne werd berucht door onderdrukking van stemmers in het Zuiden, dreigingen van militaire coups, racistische posters en leuzen en uiteindelijk door een poging Lincoln te vermoorden terwijl hij zou overstappen op een station. De einduitslag was niettemin heel helder en leidde ertoe dat een reeks staten in het zuiden zich afscheidde. Het werd een burgeroorlog met honderdduizenden doden. Toch verloor Lincoln zijn legendarische zelfspot en humor niet.Ook 1940 schreef geschiedenis. Voor het eerst konden de Amerikanen voor de derde keer een president naar het Witte Huis sturen. Franklin D. Roosevelt waagde het, omdat de wereldoorlog het nodig maakte dat het land in ervaren handen bleef. Toch waren de peilingen nogal onzeker en kreeg zijn opponent Wendell Willkie greep op de media en de kiezers. Twee dingen deed FDR. Hij jongleerde met een seksschandaal en hield vlak voor de stembusdag een uitermate sluwe toespraak. Loog hij het volk voor? Maar ongelooflijkste werd pas in 1999 onthuld. Nog nooit had een buitenlandse mogendheid zich zozeer met de presidentsverkiezingen bemoeid: Churchill zette een speciale geheime dienst in.1968 was het jaar van de ‘Vietnamverkiezing’, het jaar van gruwelijke politieke moorden en van een wanhopige president Lyndon B. Johnson die wapenstilstand en vrede probeerde te regelen. Het had moeten leiden tot de ultieme ‘october surprise’ op de valreep van de campagne. Zijn beoogd opvolger, vice-president Hubert Humphrey ging in de peilingen al bijna gelijk op met Richard Nixon. Wat toen gebeurde kwam pas later uit, een ongelooflijk verhaal. De dirtry trick der dirty tricks, waarbij Watergate kinderspel was!*** Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door Weee Nederland en door donaties van luisteraars via de site Vriend van de Show*** Verder kijken Fragment FDR-speech 1940 (video)***Verder luisterenFDR-speech (volledige audio)BB 138 - In het voetspoor van Amerikaanse Presidenten in NederlandBB 115 - Thomas Paine en De Rechten van de mensBB 90 - Opmerkelijke voorverkiezingen in de Amerikaanse historie (en die van nu!)BB 44 - Amerika Special: Michael Wolff over Donald J. Trump ** PG over Franklin D. Roosevelt*** Tijdlijn00:00:00 – Intro00:03:04 – Deel 100:30:34 – Deel 201:25:54 – Uitro01:26:56 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Hans Vijlbrief werd begin dit jaar staatssecretaris van Financiën. Samen met Alexandra van Huffelen volgde hij de afgetreden Menno Snel op. Jaap Jansen praat met hem over de gevolgen van de kindertoeslagaffaire, het Belastingplan dat vanaf 26 oktober in de Tweede Kamer wordt behandeld, zijn carrière als ambtenaar op Economische Zaken en Financiën, zijn ervaringen in Europa als assistent van Eurogroep-voorzitter Jeroen Dijsselbloem en daarna in zijn eigen topfunctie als ambtelijk voorzitter van de Eurowerkgroep - en veel, véél meer.“Ik heb een jaartje bij het Centraal Planbureau gewerkt. Die doen enorm belangrijk werk, maar ik gedijde er niet. Het is te rustig. Bij mij moet er altijd lawaai en rook omheen zijn”, zegt Vijlbrief. In 2017 had D66 hem achter de hand als kandidaat-minister van Financiën. Staatssecretaris worden legde het toen nog af tegen zijn interessante werk in Brussel. Inmiddels heeft de politiek hem helemaal gegrepen en hij wil op de kieslijst. “Ik ben 57, wat kan mij nog gebeuren? Ik ga gewoon de Kamer in! Het hoogste ambt van het land: volksvertegenwoordiger!”De strijd tegen het populisme is voor hem een belangrijke drijfveer. De confrontaties van hem en zijn maatje Jeroen Dijsselbloem met de marxistische Griekse minister van Financiën Yanis Varoufakis maakten hem superkwaad. “Naast Jeroen was ik de de springerige, nerveuzige alles-kennende figuur naast hem. Wij hadden totaal contraire karakters. Wat ik van hem geleerd heb: als je in een crisis terecht komt moet je zo kalm mogelijk blijven. Bij Varoufakis zat die stoïcijnse Dijsselbloem een beetje nors en stuurs voor zich uit te kijken. Ik kon mijn gedachten niet maskeren. Ik ontplofte. Ik ging expres lawaai zitten maken met zakken chips. Daar komt mijn afkeer van populisme vandaan. Varoufakis is verantwoordelijk voor het bijna te gronde te richten van zijn land. Daar heb ik geen enkel respect voor. Voor Euclid Tsakalotos, zijn opvolger, heb ik wel grote bewondering. Die was net zo links, maar werkte wel aan de toekomst van zijn land. Die mag echt een standbeeld krijgen.”Hans Vijlbrief – “Ik vind het leuk om moeilijke problemen op te lossen” – wil alles op alles zetten om het vertrouwen van de burger in de overheid – en bovenal in de Belastingdienst – te herstellen. Maar dan moet ook de overheid ophouden de burger te wantrouwen, benadrukt hij. Vijlbrief is het eens met CDA Tweede-Kamerlid Pieter Omtzigt dat burgers te weinig worden beschermd tegen de macht van de overheid. “Je moet voorkomen dat de burger verdrukt wordt door zo’n groot apparaat. Daarin heeft Omtzigt gewoon gelijk.”*** Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door Weee Nederland en door donaties van luisteraars*** Verder lezenPagina Vijlbrief op website ministerie van FinanciënBelastingplan 2021Pieter Omtzigt: De (on)betrouwbare overheid: tijd voor nieuw sociaal contract***Verder luisterenBB 104 - Nederland belasting doorsluislandBB 68 - De kindertoeslagaffaire: hoe de Belastingdienst willens en wetens duizenden ouders dupeerdeBB 2 - Jeroen Dijsselbloem over de Eurocrisis*** Tijdlijn00:00:00 - Intro00:01:54 – Deel 100:34:45 – Deel 200:57:14 – Deel 301:23:35 – Uitro01:24:40 - Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

In praatprogramma’s schijnen avond aan avond dezelfde sprekers. In deze editie drie nieuwe deskundigen die internationaal bezig zijn met analyseren, lessentrekken en oplossingen bedenken.Jaap Jansen en PG Kroeger praten eerst met Daniel Thornton van Gavi, de wereldwijde alliantie van kennisorganisaties en ngo’s die sinds de oprichting in het jaar 2000 760 miljoen kinderen heeft helpen vaccineren tegen ziektes als ebola, cholera, meningitis en gele koorts. Zo is in 73 ontwikkelingslanden de kindersterfte gehalveerd. Voorzitter daarvan is Dr. Ngozi Okonjo-Iweala, de oud-minister van Financiën en Buitenlandse Zaken van Nigeria, die in aflevering 98 te gast was en toen een eerste wereldwijde analyse gaf.Gavi speelt met ‘The COVAX Facility’ een hoofdrol bij de ontwikkeling en straks verspreiding van vaccins tegen covid-19. 182 landen werken inmiddels samen om dat goed te organiseren. Thornton prijst met veel overtuiging hoe de wereld van wetenschap, R&D en innovatie ‘een geweldige respons’ heeft gegeven op de voorzetten van COVAX. Er zijn nu 200 verschillende vaccins in de maak. Een tiental is nu een de eindfase van het onderzoek voor toepassing.Tweede gast is Dirk-Jan Omtzigt, econometrist en hoofdeconoom van de ‘United Nations Office for the Coordination of Humanitarian Affairs’. Hij helpt humanitaire rampen te verkleinen en zelfs voorkomen door data en ontwikkelingen vanuit de hele wereld te analyseren. Hij komt met harde feiten en analyses hoe covid-19 wereldwijd doorwerkt.Deze crisis is geen gezondheidskwestie alleen, hoe ernstig ook. De impact op het leven, de welvaart en armoede wereldwijd is gigantisch, zegt Omtzigt. Wereldwijd is sprake van de grootste daling van het inkomen per inwoner sinds 1870. En de economische krimp is 20 keer zo groot als die in de kredietcrisis van 2008.Omtzigt schetst niet alleen de gevolgen in landen die extra zwaar geraakt worden door het virus zelf – zoals die In Latijns Amerika – maar ook die in landen waar het beeld op het eerste gezicht nog lijkt mee te vallen, zoals in Afrika. Een relatief goed geregeerd en uit armoede opstijgend land als Zambia is als gevolg van covid-19 nu feitelijk bankroet. En dat dreigt ook bij zo’n 20 andere landen snel te gaan gebeuren.Omtzigt geeft een aantal concrete oplossingen die alle landen gezamenlijk, maar ook rijke organisaties als de Europese Unie en de centrale banken nu kunnen oppakken. Dat er aan vaccins gewerkt wordt, juicht hij toe, ‘maar ook dan zijn we er echt nog niet!’. De crisis heeft ingrijpende, systeem-veranderende karakteristieken die diepgaand moeten worden aangepakt.Derde gast is hoogleraar global health economics Maarten Postma van de Rijksuniversiteit Groningen. Met hem kijken we hoe Nederland vaccineert vergeleken met buurlanden. Nederland is bepaald geen voorloper. Opvallend is dat hij het actuele beeld in de media nogal relativeert. Duitsland lijkt covid-19 beter onder controle te hebben´, maar hij vreest dat het daar snel minder goed zal gaan. Opmerkelijk genoeg stelt Postma – lid van het Britse Joint Committee on Vaccination and Immunisation - aan Nederland het Verenigd Koninkrijk ten voorbeeld.*** Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door Weee Nederland en door donaties van luisteraars via de website Vriend van de show*** Verder lezenWebsite Gavi: The COVAX FacilityDaniel Thornton op TwitterDaniel Pfister, Dirk-Jan Omtzigt and Ruth Hill – Anticipating the impact of covid-19: pathways and timing of household welfare shocks (working paper 2, June 2020)Dirk-Jan Omtzigt and Ashley Pople – The cost of doing nothing: The price of inaction in response to the COVID-19 crisis (version: 10 July 2020)Dirk-Jan Omtzigt op TwitterWebsite Maarten Postma***Verder luisterenBB 136 - Jarig in coronacrisis: Mariëtte Hamer en Maurice Knijnenburg over 70 jaar SERBB 125 - Wouter Koolmees, minister van Socale Zaken in de coronacrisisBB 114 - Mariëtte Hamer: ‘Nederland is heel kwetsbaar. We hebben geen tijd te verliezen’BB 98 - Dr. Ngozi's strijd tegen het virusBB 91 - Van Zwarte Dood tot Spaansche Griep - pandemieën in de historieBB 26 - Dirk-Jan Omtzigt bestrijdt humanitaire rampen met algoritmen en vertelt over zijn werk als voormalig adviseur van de regering van Zuid-SoedanBB 10 - Seth Berkley (ceo GAVI) over wereldwijd vaccineren*** Tijdlijn00:00:00 – Intro00:02:04 – Deel 1: Daniel Thornton00:20:15 - Deel 2: Dirk-Jan Omtzigt01:01:34 – Deel 3: Maarten Postma01:23:13 – Uitro01:23:58 – EindeZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Jaap Jansen en PG Kroeger praten met minister Ank Bijleveld (Defensie) over haar politieke erfenis: de Defensievisie 2035. De bewindsvrouw schetst daarin de dreigingen en harde keuzes waarmee Nederland de komende decennia wordt geconfronteerd. “Vrijheid is niet vanzelfsprekend en zij is kostbaar.”Beatrice de Graaf, hoogleraar geschiedenis aan de Universiteit Utrecht met als leeropdracht ‘history of international relations & global governance’ en lid van de Adviesraad Internationale Vraagstukken, is ook te gast en praat mee.De machtsverhoudingen in de wereld zijn schuivende ijsschotsen. Ursula von der Leyen leidt ‘een geopolitieke Europese Commissie’. Oorlogen zijn hybride geworden, high tech en asymetrisch. We leven in een ‘voorspelbare onvoorspelbaarheid’, zegt De Graaf.Bijlevelds langetermijnvisie is een hulpkreet naar de politiek en de samenleving. “Keuzes zijn nodig.” Want de dreigingen zijn anders dan het bekende en bestaande. Bovendien kan Nederland die nieuwe dreigingen niet in zijn eentje aan en ook niet met de klassieke mechanismen. De minister analyseert in haar visie tot 2035 daarom zowel de dreigingen die op het koninkrijk afkomen – van ‘cyberwar’ tot natuurlijke rampen als orkanen en overstromingen – als de problemen waardoor ons land ‘niet adequaat toegerust is’.Ze wijst erop dat zowel de organisatie, de mensen als de toerusting en hun focus grote veranderingen moeten ondergaan. Dat vereist technologisch hoogwaardige medewerkers, teams en middelen die ‘informatie-gestuurd en zeer flexibel kunnen optreden’. Bijleveld zegt dat de Russische poging tot hacken bij de OPCW een enorme ‘wake up call’ was. En ook de Rotterdamse haven wordt via cyber bedreigd. Heel het Defensieapparaat moet daarom een soort ‘Leven lang ontwikkelen’-omgeving worden. Investeren in werving, opleiding, bijspijkeren en innoveren van de juiste hoogopgeleide mensen is daarvan een cruciaal onderdeel. Bijleveld spreekt van niets minder dan een ‘cultuurverandering’ die iedereen aangaat, zowel binnen de organisatie als bij de partners van Defensie. Daarbij is ook de maatschappelijke relevantie en zichtbaarheid van Defensie essentieel.Op dat laatste punt heeft zij al nadrukkelijk stappen gezet, zoals het opheffen van het verbod een uniform te dragen buiten de organisatie. Zorgen heeft zij op dit punt over de ruimte in het politiek debat voor zowel die strategische als die zichtbaarheidsbelangen. Beatrice de Graaf en de minister vrezen een overmaat aan ‘incidentgerichtheid’. Debatten in de Tweede Kamer gaan te weinig over lange-termijnvragen.Een groot thema voor Bijleveld is de rol van Nederland in de NAVO en steeds meer ook als Defensie-bondgenoot in de Europese Unie. Nederland wordt als betrouwbare partner ‘echt gewaardeerd’ en op hoog niveau betrokken bij grote besluiten. “Maar financieel en operationeel boksen wij ver benden ons gewicht. We zijn de vijfde economie in Europa, doen mee in de G20 maar we staan bij de investeringen in onze defensie op drie na onderaan. De kwaliteit van onze militaire bijdrage wordt wereldwijd erkend, maar dan is het zaak juist daar veel meer in te investeren zodat dit ook zo blijven kan. Andere landen gaan niet met ons samen omdat ze zo lief zijn.”Ank Bijleveld onderstreept nadrukkelijk de woorden van Angela Merkel dat Europa in de wereld moet beseffen dat het er uiteindelijk alleen voor staat. Dat heeft grote consequenties. “Europa moet zichzelf in de toekomst militair kunnen verdedigen”, zegt Bijleveld. Ze gaat hiermee veel verder dan Nederlandse kabinetten en de Tweede Kamer tot nu toe. “We werken al wel samen met andere Europese landen, maar nog niet als Europese Unie. Dat moeten we wel gaan doen.”Volgens haar moet dit rapport een belangrijke rol spelen in de komende kabinetsformatie. “Met dit rapport weten we in elk geval wat de feiten zijn en wat noodzakelijk is. Niemand kan dan nog zeggen dat hij dit niet wist.”***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door Weee Nederland en door donaties van luisteraars via vriendvandeshow.nl/bb***Verder lezenDefensievisie 2035Beatrice de Graaf - Tegen de terreur, hoe Europa veilig werd na Napoleon (Prometheus, 2019)Beatrice de Graaf - Fighting terror after Napoleon (Cambridge University Press, 2020)Robert M. Gates - Exercise of Power: American Failures, Successes, and a New Path Forward in the Post-Cold War WorldAIV-advies Europese veiligheid: tijd voor nieuwe stappenHarvard Kennedy School: Nation Cyber Power Index 2020NAVO-opinieonderzoek december 2019Blik van een millennial op de nieuwe generatie militairenWebsite Beatrice de Graaf***Verder kijkenPaul Ducheine over targeting en oorlogsrecht***Verder LuisterenBB 59 - Ank Bijleveld, minister in een onveilige wereld met te weinig geld voor DefensieBB 54 - Christ Klep over de Nederlandse militaire identiteit: Van wereldmacht tot 'braafste jongetje'BB 31 - Jamie Shea, 70 jaar NAVO: cyberoorlog als nieuwe uitdagingBB 30 - 30 - Rob de Wijk: het gevaar van China en TrumpBB 19 - Anne Applebaum: Poetin en de destabilisering van het Westen***Tijdlijn00:00:00 - Intro00:02:46 - Deel 101:05:08 - Deel 201:33:53 - Uitro01:34:34 - EindeZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Een fietsvakantie. Appeltaart. Vet betaalde praatjes. Ruzie met de rector. Duizenden witte kruisen in Limburg. Hekel aan Wilhelmina. In deze aflevering van Betrouwbare Bronnen komt het allemaal aan de orde, want we praten over visites van Amerikaanse presidenten in Nederland.Te gast is Jan Paternotte. Hij is Tweede-Kamerlid voor D66 en heeft een fascinatie voor de Amerikaanse politiek en haar geschiedenis. Dat komt goed uit, want ook PG Kroeger is wat dit betreft een beetje een nerd, zoals onlangs nog bleek met een hele aflevering over boeken van en over presidenten. Jaap Jansen - zelf ook vaak te vinden op Amerikaanse politieke plaatsen, praat met ze.Wat allereerst opvalt is hoeveel presidenten voor, tijdens en na hun ambtstermijn hierheen zijn gekomen. Sterker nog, twee van hen woonden in Amsterdam en Leiden nog voordat de Amerikaanse republiek een feit was: vader en zoon Adams; het enige duo dat met Bush sr. en Dubya beiden tot staatshoofd werd gekozen.Een van de grootste presidenten van allemaal – de Democraat FDR – droomde zelfs nog enkele dagen voor zijn vroege dood ervan na de bevrijding van Europa een bezoek te brengen aan Den Haag. Om Wilhelmina hulde te brengen voor haar onversaagde houding van verzet. En om als nazaat van een emigrant uit Zeeland de Nederlanders te helpen na de hongerwinter en moed in te spreken.Zijn oom Theodore – een Republikein – was een echte wereldreiziger, zowel voor als na zijn twee termijnen in het Witte Huis. Hij bezocht onder meer Amsterdam voor een speech en Paleis Het Loo en de Oranjefamilie daar. De peuter Juliana vond hij wel een schatje, maar haar moeder een feeks en haar vader een sul. De eerste ex-president die op bezoek kwam was Ulysses Grant, die als generaal voor Lincoln de Burgeroorlog won.Naast de Roosevelts was er nog één andere ‘echte Nederlander’ in het Witte Huis. Eerst acht jaar als vicepresident van Jackson, daarna vier jaar op eigen kracht. Dat was Martin Van Buren. Hij heeft het na zijn eigen termijn nog vaak geprobeerd voor verschillende partijen, maar won nooit meer. Heel bijzonder was zijn jeugd. Engels was thuis nog de tweede taal naast het Nederlands! Van Buren en de jongere Adams spelen ook nog als ‘twee Hollandse presidenten’ een rol in Amistad, een belangrijke Hollywoodfilm over de slavernij in Amerika.In onze tijd was Bill Clinton nogal gek op Nederland. En meer in het bijzonder op een café in de Jordaan en de appeltaart die daar geserveerd wordt. Jan Paternottes kantoor stond schuin tegenover dat apple pie café! PG Kroeger heeft uit eigen belevenissen weer verhalen over de ‘grande personalité’ Barbara Bush en haar zoon, president George W. Bush. Hoewel een kleine samenzwering van PG met premier Balkenende niet door kon gaan, slaagde hij er toch in een gesprek met Bush en de minister-president ‘af te luisteren’.Kortom: Nederland en Amerika hebben heel veel geschiedenis met elkaar. Paternotte en PG maken nu dan ook al grootse plannen. Want in 2026 vieren deze twee naties een uniek jubileum van vriendschap. De ceremonie die zij samen hebben bedacht zal u de oren doen spitsen, vooral ook vanwege de plek waar dit feest moet gevierd worden!*** Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door Weee Nederland*** Verder kijken De film Amistad***Verder luisterenBB 133 - Amerikaanse presidenten: boeken die je volgens PG móet lezen!BB 57 – Alexis de TocquevilleBB 51 – Nixon, Clinton, Trump – de historie van het fenomeen ‘impeachment’BB 44 - Franklin D. RooseveltBB 40 – De geniale broers Von Humboldt***Tijdlijn00:00:00 - Intro00:03:41 - Deel 100:31:57 - Deel 201:06:19 - Uitro01:07:15 - EindeZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Het Nationaal Groeifonds – ook wel het Wopke/Wiebes fonds genoemd - lijkt iets heel nieuws en spannends. Juist in crisistijd langetermijninvesteringen oppakken: SER-voorzitter Mariëtte Hamer vindt het een heel goed idee, onderstreepte zij in Betrouwbare Bronnen 136. Maar in de politiek klinkt ook aarzeling en soms zelfs negatieve geluiden.Kan het beter? Hoe kan zo’n fonds nóg meer impact hebben? Kun je de juiste lange termijnprojecten scherp en succesvol kiezen? En hoe doe je dat?’ Er is in Nederland tenminste één iemand die daar alles van weet: Joeri van den Steenhoven, nu vice-voorzitter van Hogeschool Leiden maar daarvoor deed hij in toptechland Canada precies het soort dingen dat het nieuwe Groeifonds zegt te willen bereiken om het toekomstig groei- en verdienvermogen van ons land een stevige en blijvende impuls te geven. Jaap Jansen en PG Kroeger praten met hem.Joeri van den Steenhoven was van 2013 tot 2018 vicepresident voor systeeminnovatie en directeur van MaRS Solutions Lab in Toronto, Canada. De Canadezen schreven over hem: “Being a systems thinker, he likes to work on wicked problems and find innovative solutions with others.” Van den Steenhoven komt met een reeks optimaliseringen voor het Fonds, waarbij hij put uit eigen ervaring met vergelijkbare structurele, lange-termijngerichte investeringsprojecten in Finland, Duitsland, het Verenigd Koninkrijk en natuurlijk in Canada. De focus van Wopke Hoekstra en Eric Wiebes op drie lange termijn doelstellingen – kennisontwikkeling en menselijk kapitaal, R&D en innovatie en infrastructuur – noemt hij zeker de moeite waard, maar waarschuwt voordrie ‘losse beleidssilo’s’. De Canadese ervaring laat zien dat het naar elkaar toegroeien van innovatie, onderzoek en de wijze van toepassing van nieuwe ontwikkelingen in bestaande organisaties in een geheel het succes ervan bepaalt. Dat bleek zowel bij innovaties in de zorg als die in de toepassingen van nieuwe inzichten en technologieën in de opleiding van mensen.Nadrukkelijk waarschuwt hij voor ‘de valkuil van zulke investeringsvoorstellen’. Die is in ons land al eens eerder de ondergang geweest van de bij de start goed bedachte investeringen uit de aardgaswinsten (het FES: Fonds Economische Structuurversterking). Dan ontstaat bij departementen, provincies en andere organisaties de neiging delen van dat geld te claimen omdat een ander iets vergelijkbaars toegewezen kreeg. Van den Steenhoven ziet dat gevaar altijd weer opdoemen zodra het om infrastructuur gaat. Dan wil de ene regio een trein of tunnel verbinding omdat een andere die succesvol kon onderbouwen. Ook is het gevaar groot dat bijvoorbeeld de Tweede Kamer zich dan ontfermt over zo’n ‘zielige, achtergestelde regio’ war alleen geen goed, effectief investeringsplan voor bestaat. Als de Kamer bijvoorbeeld een treinverbinding naar Groningen zou gaan eisen die al eerder als niet voldoende effectief is afgewezen, “dan is dat echt fout. Moet je absoluut niet doen!”Dat geldt ook voor de neiging van ministeries om de eigen financiële pijnpunten toe te schuiven naar zo’n fonds. Als de minister van Onderwijs de gaten in haar begroting via investeringsprojecten in MBO en HBO zou willen dekken “dan moet dat absoluut niet gebeuren”, onderstreept Van den Steenhoven. Investeringen in bestaand beleid en reguliere vraagstukken moet via het normale begrotingsbeleid opgelost worden. Een fonds als dit is er voor echte, eenmalige, grote lange termijn gerichte investeringen die ook niet binnen enkele jaren een soort ‘winst’ moeten opleveren. Zij moeten maatschappelijke vraagstukken, missie-gedreven helpen aanpakken en oplossen. De aanpak via een nadruk op ‘sociale innovatie’ met behulp van de Canadese les van de nadruk op die ‘convergence’ in de lange termijn aanpak is daarbij essentieel voor succes. De Nederlandse neiging om elke zoveel jaar weer een nieuwe aanpak te proberen moet de kop ingedrukt worden.Het Fonds kan veel baat hebben bij het betrekken van slimme meedenkers en organisaties uit andere landen. “Dat past ook erg bij ons land, Nederland lijkt in dit opzicht ook veel meer op Canada dan wij zelf beseffen.” Daarom zou het slim zijn als het fonds een ‘tussenstructuur’ zou inbouwen à la MaRS in Toronto. Die verbindt dan alle partijen in bedrijfsleven, kennissector en overheden, maar is geen ‘eigendom’ van een van die drie. Dat houdt scherp, de focus helder en kan optimaal lessen ophalen elders in de wereld. Ook een denktank als de Lisbon Council in Brussel kan het Fonds daarbij van grote hulp zijn. “En het geld van die 20 miljard hoeft van mij ook helemaal niet meteen in vijf jaar opgemaakt worden. Ik zie liever heel goed projecten die echt een lange termijn impuls krijgen, dan een verdeelstation dat bezig is met het zo veel mogelijk uitdelen van geld.”*** Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door Weee Nederland *** Verder lezenKamerbrief over Nationaal GroeifondsJoeri van den Steenhoven: Het Groeifonds is geen alternatief voor structurele investeringen in onderwijsJoeri van den Steenhoven op Twitter***Verder luisterenBB 136 - Jarig in coronacrisis: Mariëtte Hamer en Maurice Knijnenburg over 70 jaar SERBB 47 - Harvard-topman Richard McCullough bezorgd over wetenschap in VS en Nederland*** Tijdlijn00:00:00 – Intro00:02:20 – Deel 100:33:22 – Deel 201:03:25 – Uitro01:04:14 - EindeZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

De Sociaal-Economische Raad bestaat 70 jaar. Jaap Jansen en PG Kroeger praten met SER-voorzitter Mariëtte Hamer en Maurice Knijnenburg van het SER-Jongerenplatform.Hamer is ook voorzitter van de Denktank Coronacrisis en Knijnenburg van de Jongeren Denktank Coronacrisis, opgericht nadat premier Mark Rutte de jongeren uitdaagde: “Kom met ideeën!”. Elke maand komen de jongeren nu in het Catshuis bij het kabinet over de vloer.Hamer noemt de coronacrisis een heel andere crisis dan de financiële van tien jaar geleden. Veel complexer, want economie en financiën en grote maatschappelijke sectoren zoals de zorg en het onderwijs zijn volledig met elkaar verknoopt. Ze trekt harde lessen uit de beginfase van deze crisis. Ze doet een oproep aan alle inwoners van Nederland om zich aan de regels en dringende adviezen van de regering te houden.Hamer prijst de ministers Wopke Hoekstra en Wouter Koolmees die in haar waarneming alles uit de kast halen om met slimme maatregelen rampen te voorkomen. Waarbij de buffers die Hoekstra had opgebouwd het nu bovendien mogelijk maken om fors te investeren tegen de crisis. Hamer onderstreept dat Nederland er nog lang niet is. Wat haar aangrijpt is hoe juist de jonge generatie slachtoffer dreigt te worden. Jongeren werden al voor de crisis geconfronteerd met een optelsom van grote risico’s. “Deze crisis werkt als een vergrootglas bij juist die problemen, niet zoals andere crises als een soort relativering daarvan. Studieschulden, werkloosheid, geen woning kunnen betalen, geen gezin kunnen stichten. Dat stapelt zich nu allemaal op elkaar.”Met de ‘Opp app’ zijn duizenden jongeren actief betrokken bij het vinden van oplossingen om uit de crisis te komen, vertellen Hamer en Knijnenburg. Hun perspectief delen ze zo met elkaar en met de bestuurlijke en politieke top van het land. Ondertussen werken ze samen ook aan een alternatief voor het studenten-leenstelsel. Al eerder bleek dat hier ernstige haken en ogen aan zitten. Door corona ontstaat nu een situatie waarin veel studenten niet alleen een enorme schuld opbouwen, maar ook geen werk kunnen vinden, zelfs geen bijbanen die de schuldopbouw helpen beperken. Hamer kijkt daarbij ook naar een breed maatschappelijk akkoord over ‘Leven Lang Ontwikkelen’ voor alle werkenden en werkzoekenden.Wordt het hiermee tijd voor een nieuw ‘Akkoord van Wassenaar’? De reactie daarop van Hamer is verrassend. Zij is zich gaan verdiepen in de geschiedenis van die historische overeenkomst van werkgevers en werknemers uit 1982. Daardoor komt ze nu bewust met een andere insteek. Er zullen andere, gelaagde en meer op de lange termijn gerichte afspraken moeten komen, zegt ze.Toen Mariëtte Hamer zes jaar geleden aantrad als SER-voorzitter was er bij alle gelukwensen ook scepsis. “Gaat zij in de polder de deuren sluiten of zet ze de ramen open?” klonk het. Inmiddels blijkt 'de kunst van het polderen' een soft power exportproduct. Nergens leer je die kunst zo goed als bij de jarige SER. Ondanks – en misschien ook wel vanwege – de coronacrisis is Hamer ervan overtuigd dat de SER en het polderoverleg vitaler zijn dan ooit. Plannen voor de kabinetsformatie worden al gemaakt: de SER, het Jongerenplatform en nieuwe vormen van overleg staan voor de komende 70 jaar.***Deze aflevering wordt mede mogelijk gemaakt door Aon, de toonaangevende adviseur op het gebied van risico-, pensioen- en gezondheidsoplossingenDeze is aflevering is ook mede mogelijk gemaakt door Weee Nederland en door donaties van luisteraars via vriendvandeshow.nl/bb***Verder lezenJongeren Denktank Coronacrisis gaat Mark Rutte adviserenSamen zijn we slimmer: praat mee in de Opp appHet SER-jongerenrapport (2019)***Verder kijkenWebinar SER Jubileumcongres 1 oktober 2020***Verder luisterenBB 132 - Olaf Sleijpen (DNB) over economie en pensioenenBB 130 – Joost Korte, een Nederlander aan de top van ‘het sociale Europa’BB 125 – Wouter Koolmees, minister van Sociale Zaken in de coronacrisisBB 114 – Mariëtte Hamer: Nederland is heel kwetsbaar, we hebben geen tijd te verliezenBB 110 – Overleggen in crisistijd: Hans de Boer en Han Busker, 75 jaar Stichting van de ArbeidBB 55 – SER werkt aan alternatief studentenleenstelsel / PG en de geboorte van ‘het poldermodel’BB 40 – SER-voorzitter Mariëtte Hamer over polder en pensioen***Tijdlijn00:00:00 – Intro00:01:38 - Deel 100:20:47 - Deel 200:38:45 - Deel 300:53:09 - Uitro00:54:08 - EindeZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Het is alweer 30 jaar geleden. Het grote moment voor onze oosterburen: 3 oktober 1990. Minder dan 11 maanden na de van van de Muur werd Duitsland ‘wiedervereinigt’. Geen schot was gevallen, geen staatsgreep van de Stasi, geen bloedbad, geen burgeroorlog. Het was een wonder hoe deze geweldloze en democratische revolutie zich voltrok in het machtigste land, midden in Europa. Hoe kon deze enorme stap zó snel gezet worden?In Betrouwbare Bronnen aflevering 42 vertelde ‘Mister Europe’, oud-Europarlementariër Elmar Brok (CDU) over de essentiële rol van die ene 'Hollander' in dit gigantische historische gebeuren: Carlo Trojan, de latere secretaris-generaal van de Europese Commissie. Trojan zat als enige niet-Duitser aan tafel bij de onderhandelingen tussen Oost- en West-Duitsland.Carlo Trojan is te gast in deze aflevering.Wat hij in 1990 presteerde was een heroïsche klus. Hij zorgde dat 40.000 pagina’s ‘Europees recht’ en 3000 handelsverdragen van de communistische dictatuur doorgevlooid werden en waar nodig in nieuwe regelgeving ‘Europa-proof’ werden gemaakt. Zo kon de ex-DDR per 3 oktober meteen volledig meedoen in de Europese Gemeenschap en werd vermeden dat er in Duitsland een ‘twee klassen land’zou ontstaan, waardoor juist het arme, zeer vervuilde deel niet kon profiteren van de afspraken, investeringen en milieuverbeteringen vanuit Europa.Carlo Trojan vertelt een meeslepend verhaal. Over het ‘Bauchgefühl’ van Helmut Kohl. Over de politieke finesse van James Baker. Over de moed der wanhoop van de failliete Michail Gorbatsjov. Over ernstige fouten van Ruud Lubbers. Over de zeer krachtige persoonlijkheid van Wolfgang Schäuble, in wiens team hij aan de hoofdtafel zat.In dit verhaal zitten vele verrassingen. Hoe was zijn ontmoeting in Oost-Berlijn met die jonge bèta-wetenschapper die erbij zat als DDR-regeringsvoorlichter, Dr. Angela Merkel? Op welk moment zonk hem de moed in de schoenen en welke creatieve collega in Brussel bedacht dé oplossing? Wat vergat Helmut Kohl heel zijn leven niet meer? Hoe zette Bush sr. Margaret Thatcher schaakmat? Wat deed Frankrijk met haar grote zoon Jacques Delors toen hij in deze fase van de geschiedenis op de toppen van zijn macht was? En wat deden de gewone mensen in de DDR eigenlijk gedurende 1990? Trojan was erbij, sprak met iedereen en verrichtte met zijn staf een huzarenstukje.Carlo Trojan maakt van zijn hart geen moordkuil. Over Delors zegt Trojan: “Hij was geen makkelijke man, Delors stelde zeer hoge eisen aan zijn mensen en aan zichzelf.” Hij is ook behoorlijk kritisch op de huidige EU-leiders, inclusief Mark Rutte. Dat deze visie als iets vervelends wegzet stoort Trojan zeer. Hij verwijt hem uit angst voor extreemrechts kiezers laffe praatjes te houden over Europa, terwijl hij beter weet. Voor Trojan is Emmanuel Macron de enige EU-leider met visie, ook al hoef je niet al zijn ideeën te omhelzen.Hij wijst erop dat geen EU-lidstaat dankzij ligging, vernuft, economische structuur en poldertraditie zó heeft geprofiteerd van de EU, de Interne markt, de euro en de uitbreiding met nieuwe landen als juist Nederland.De aflevering sluit af met klanken van de viering op 3 0ktober 1990 van de Wiedervereinigung in de Berlijnse Philharmonie, waar onder meer Beethovens negende symfonie klonk en het Deutschlandlied. ***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door de Europese Commissie en door Weee NederlandDe opname vond plaats in Internationaal Perscentrum Nieuwspoort***Verder lezenAddress given by Jacques Delors - Bruges, 17 October 1989Ansprache von Bundespräsident Richard von Weizsäcker beim Staatsakt zum Tag der deutschen Einheit - Berlin, 3. Oktober 1990***Verder kijkenMauerfall 1990: die Mauerspechte am Brandenburger TorTag der Deutschen Einheit - Tagesschau vom 3. Oktober 1990Deutsche EInheit 03.10.1990 Festakt in der Berliner Philharmonie***Verder luisterenBB 42 – Merkels vertrouweling Elmar Brok: 40 jaar Europese geschiedenisBB 46 – De zomer van 1989BB 53 – De viering van 40 jaar Deutsche Demokratische RepublikBB 61 – De val van de Berlijnse MuurBB 72 – ‘Wir sind ein Volk!’ - december 1989: Helmut Kohl spreekt in DresdenBB 84 – Hoe Kohl met Gorbatsjov de Duitse eenwording regeldeBB 124 – 95 jaar Jacques Delors***Tijdlijn00:00:00 – Intro00:04:23 – Carlo Trojan01:28:22 – Uitro01:29:07 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Het was het best bekeken politieke evenement ooit. Het partijcongres van het CDA in de Rijnhal in Arnhem op 2 oktober 2010 telde ruim 6000 bezoekers. Er keken 1,4 miljoen mensen naar de live-uitzending. Acht uur emotie en felle discussie. 40 jaar geleden, op 11 oktober 1980, is het CDA opgericht: een fusie waarin drie klassieke politieke zuilen samen verdergingen.Jaap Jansen bespreekt deze twee jubilea en hun enorme impact op de Nederlandse politiek met PG Kroeger, niet alleen de vaste ‘sidekick’ over politiek en historie, maar ook ‘de partijhistoricus’ van de christendemocraten. Hij analyseert beide historische momenten uit heel eigen waarneming. PG was op beide momenten aanwezig en sprak met alle hoofdrolspelers. Daarbij licht hij meteen een sluier op van zijn binnenkort te verschijnen boek ‘Tand des Tijds. Het CDA in de nieuwe eeuw.’ Deze Betrouwbare Bronnen bevat dus enkele politiek-historische primeurs!Het partijcongres in Arnhem had eigenlijk helemaal niet moeten plaatsvinden, onthult PG. Het was een idee uit het partijbureau, waarvan men zeker wist dat het nooit zou hoeven gebeuren, want het CDA zou toch geen rol van enige betekenis in de formatie van een kabinet-Rutte kunnen spelen. De VVD sprak immers met PvdA, D66 en GroenLinks over de vorming van ‘Paars-plus’ en een kabinet met de PVV leek uitgesloten.Toen het CDA door allerlei onverwachte perikelen toch in de formatie betrokken werd, kon interim-voorzitter Henk Bleker niet meer terug. Op het congres waren zeker 3 keer zoveel mensen aanwezig als waar de partijtop in zijn stoutste dromen op had gerekend.Op de agenda stond één cruciaal thema. Wilden de leden instemmen met het regeerakkoord van CDA en VVD en met de afspraken van die twee samen met PVV-leider Geert Wilders die zouden voorkomen dat dat nieuwe kabinet meteen naar huis gestuurd zou worden? De ‘gedoogcoalitie’ met de PVV. PG vertelt hoeveel misverstanden er toen ontstonden. Allereerst dat de CDA-top dacht dat men een enorm grote aanhang gemobiliseerd had die zou instemmen daarmee. Dat klopte wel, maar ook weer niet.PG voert de luisteraar mee door de ontwikkeling en sfeer die het congres bepaalden en vertelt over onbekende of vaak vergeten aspecten van die unieke bijeenkomst. Wat was ‘het kantelmoment’? Waarom maakte nu juist de politiek zo briljante Maxime Verhagen die dag de fout van zijn leven, meegesleept door emotie? Wat ging er nu echt zo mis bij de stemmingen met gekleurde briefjes, wat iedereen zich nog wél herinnert? Wat vroeg Dries van Agt aan PG na zijn geselende speech? Wat zagen Max van Weezel en de correspondent van ‘die Zeit’? Wat was de betekenis van de volledig onverwachte uitkomst? Waarom trilde de stem van Bleker?Daarnaast behandelt Jaap Jansen met PG Kroeger 40 jaar CDA-historie aan de hand van een serie korte, prikkelende vragen die samen een soort portret van die partij opleveren. Wat was het hoogtepunt en wat het dieptepunt van die 40 jaar? Wie was de meest unieke persoon in die geschiedenis? Wie uit het CDA had de eerste vrouwelijke premier van ons land kunnen zijn? En nog veel meer vragen over de geschiedenis van deze partij met diepe wortels in de Nederlandse cultuur van zuilen, religieuze minderheden en politiek polderen.*** Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door Weee Nederland*** Verder kijken Acht uur lang: NOS-verslag CDA-congres, Rijnhal Arnhem, 2 oktober 2010 ***Verder luisterenBB 127 – De geheime politieke memoires van Ruud Lubbers BB 119 – Elke machtsoverdracht in het CDA is een drama BB 83 – Het CDA, lastige coalities en gedogenBB 48 – Wilders gewogen: Gerrit Voerman en Koen Vossen over de PVV Bb 46 – De koers van CDA-vicepremier Hugo de Jonge BB 38 – Elco Brinkman: ‘Het incident regeert’BB 23 – Ruth Peetoom over de kwetsbare democratieBB 14 – Jan Peter Balkenende en Wopke Hoekstra: een nieuwe agenda voor Nederland en Europa *** Tijdlijn00:00:00 – Intro00:02:27 – Deel 101:18:39 – Deel 201:37:14 – Uitro01:38:20 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

3 november 2020: presidentsverkiezingen in de Verenigde Staten. Wordt het Joe Biden of toch weer Donald Trump in het Witte Huis? En wanneer weten we dit keer de uitslag echt? De komende jaren verschijnen hoe dan ook vele analyses, onthullingen en interpretaties over de voorbije vijf jaar.In deze aflevering van Betrouwbare Bronnen duiken Jaap Jansen en PG Kroeger in ‘de omgevallen boekenkast van PG’: werk van en over presidenten, hun intimi, criticasters, volgelingen en vertrouwelingen. Daarin kom je veel te weten - te veel soms - over hun werk, hun leven, karakter en lotgevallen.De legendarische journalist Bob Woodward publiceerde dezer dagen ‘Rage’, zijn tweede boek over het Witte Huis onder Donald Trump (op 1 oktober verschijnt het in het Nederlands). Zijn eerste boek heette ‘Fear’, een minstens zo pakkende titel. Michael Wolff vertelde in Betrouwbare Bronnen over zijn onthullingen. Adviseur John Bolton kwam met schokkende inside informatie uit het Oval Office. En Barack Obama brengt 17 november deel 1 van zijn memoires uit, ‘A Promised Land’. PG Kroeger analyseert allereerst die opmerkelijke titel, die een verbinding legt tussen zijn ‘Werdegang’, de Civil Rights Movement en het tragische einde van Martin Luther King.Wie als Europeaan zulke boeken met vrucht – en plezier – wil kunnen lezen, moet wel weten wát een president nu eigenlijk is, wat hij mag en wat niet. Daarom bespreken Jaap en PG ook een serie weinig bekende aspecten, beperkingen en bevoegdheden die dit ambt bepalen en het zijn geheel eigen karakter en context verlenen.Over de boeken en hun historie – ‘Habent fati libelli’ zeiden de Romeinen al; ‘Boeken hebben een eigen lotsbestemming’ – vertelt PG allerlei verrassends. Hij geeft leestips en context. Hij presenteert opmerkelijke auteurs en boeken over presidenten en hun tijd. Van de zwarte naaister van Mary Todd Lincoln tot Peggy Noonan, de favoriete speechschrijver van Ronald Reagan. Van Bob Gates, minister en chef van ongeveer alles gedurende 50 jaar tot Lady Bird Johnson, de iconische FLOTUS die een fascinerend dagboek bijhield.Zo ontstaat een omvattend overzicht van wat je moet lezen, kunt overslaan – ook wel eens fijn – en kunt verslinden over deze wereldleiders, hun prestaties en missers.PG loopt een reeks bijzondere biografieën langs van historici als Ron Chernow en David McCullough en tipt ‘must read’ boeken. Natuurlijk breekt hij een lans voor ‘the Golden Standard’: de vier delen van ‘The Years of Lyndon Johnson’ van Robert Caro, wiens 5e en dan toch echt laatste deel in de maak is. Daarbij doet PG een opmerkelijk voorstel, waarin ook Ida Caro als research-assistent de eer zou krijgen die haar toekomt.En wie zal straks de grote, historische Trump-biografie willen schrijven? En welke twee fameuze presidenten hebben een sleutelrol in een prachtige opera?*** Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door Weee Nederland en ook door luisteraars via ‘Vriend van de Show’***Betrouwbare Bronnen is genomineerd voor een Dutch Podcast Award in de categorie ‘nieuws & politiek’. Stemt allen!De bekendmaking van de winnaars is vrijdag 6 november.*** Verder lezenElizabeth Keckly - Frontispiece, Behind the Scenes (1868)Lady Bird Johnson – A White House Diary (1970)Peggy Noonan – What I saw at the Revolution (1990)David McCullough – Truman (1992)H.W. Brands – Traitor to his Class (2000)David McCullough – John Adams (2001)Ron Chernow – Alexander Hamilton (2004)Robert M. Gates - Duty: Memoirs of a Secretary at War (2014)Ron Chernow – Grant (2017)Bob Woodward – Fear (2018)Michael Wolff – Fire and Fury (2018)Sidney Blumenthal – All the Powers of Earth (2019)Michael Wolff – Siege (2019)John Bolton - The Room Where It Happened (2020) Bob Woodward – Rage (2020)Robert M. Gates - Exercise of Power: American Failures, Successes, and a New Path Forward in the Post-Cold War World (2020)Peter Baker & Susan Glasser - The Man Who Ran Washington: The Life and Times of James A. Baker III (verschijnt 29 september 2020)Barack Obama – A Promised Land (deel 1, verschijnt 17 november 2020)*** Verder kijkenABC 60 minutes, 17 september 2020 *** Enkele muziekfragmenten in de showBruce Springsteen – A Promised LandJJ Cale – Cajun MoonWiener Philharmoniker olv Herbert von Karajan, Mirella Freni ea – Madama Butterfly (Puccini) 1975*** Verder luisterenBB 121 – Zakenlui als president van AmerikaBB 101 – De laatste dagen van Franklin D. RooseveltBB 51 – De historie van het fenomeen ‘impeachment’BB 44 – Michael Wolff over Donald J. Trump / PG over Franklin D. Roosevelt*** Tijdlijn00:00:00 – Intro00:02:06 – Deel 100:54:45 – Deel 201:36:05 – Uitro01:37:17 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Jaap Jansen praat met Olaf Sleijpen van De Nederlandsche Bank.Hij is daar sinds februari 2020 directeur monetaire zaken en hij is ook plaatsvervangend lid van het bestuur van de Europese Centrale Bank. Daarnaast is hij hoogleraar Europees economisch beleid aan de Maastricht School of Business and Economics. In het verleden hield hij zich vaak bezig met pensioenen, onder meer als toezichtdirecteur. Hij werkte ook bij het ABP en bij pensioenuitvoerder APG. In zijn jonge jaren was hij assistent van Wim Duisenberg, de eerste president van de ECB.Olaf Sleijpen reageert op de Miljoenennota, het Europees herstelfonds en het pensioenakkoord. Dat de Europese regeringsleiders nu hun verantwoordelijkheid nemen voor meer onderlinge coördinatie van de nationale economieën juicht hij toe: “Monetair beleid via de Europese Centrale Bank kan de structurele problemen in een aantal landen niet oplossen. Het is goed dat daar nu stappen worden gezet.”***Deze aflevering wordt mede mogelijk gemaakt door Aon, de toonaangevende adviseur op het gebied van risico-, pensioen- en gezondheidsoplossingen. Het gesprek vond plaats op het Aon Pensioencongres op 22 september 2020 in Het Spaansche Hof in Den Haag.***Verder luisterenBB 130 – Joost Korte, een Nederlander aan de top van ‘Het sociaal Europa’BB 125 – Wouter koolmees, minister van Sociale Zaken in de coronacrisisBB 114 – Mariëtte Hamer: ‘Nederland is heel kwetsbaar, we hebben geen tijd te verliezen.’BB 110 - Overleggen in crisistijd: Hans de Boer en Han Busker, voorzitters van de Stichting van de ArbeidBB 40 - SER-voorzitter Mariëtte Hamer over polder en pensioen***Tijdlijn aflevering 13200:00:00 – Intro00:01:58 – Deel 100:21:24 – Deel 200:34:46 – Uitro00:35:25 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Deze week zagen we in de Tweede Kamer de hoogmis van de Nederlandse democratie: de Algemene Politieke Beschouwingen, waarin de zestien fractievoorzitters in debat gingen met elkaar en minister-president Mark Rutte.Met Roderik van Grieken van het Nederlands Debatinstituut blikt Jaap Jansen terug op dit twee dagen durende debat. Volgens Van Grieken is debat 'de zuurstof van de democratie'. Hij vertelt met tal van voorbeelden hoe je kunt beoordelen wie goed debatteert en waarom ook een goed debater wel eens op zijn snufferd gaat.Om de kwaliteit van debaters te beoordelen, bekijkt Van Grieken: "Is een politicus in staat zijn verhaal beeldend en helder voor het voetlicht te brengen? Heeft hij of zij een heldere en scherpe betoogstijl? Is hij in staat de verschillen met anderen duidelijk te maken? Lukt het hem iets binnen te slepen? En is hij in staat interrupties goed te beantwoorden?" En bij de Algemene Beschouwingen: "Wie is die twee dagen de spelbepaler?"Volgens het Debatinstituut was PvdA-leider Lodewijk Asscher voor het derde jaar op rij de beste debater. Ook staat hij uitgebreid stil bij PVV-leider Geert Wilders en VVD-fractievoorzitter Klaas Dijkhoff.Van Griekens analyse bevat lessen voor iedereen die debatten volgt of er zelf aan deelneemt.*** Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door Weee NederlandDinsdag 22 september, organiseert Aon, de toonaangevende adviseur op het gebied van risico-, pensioen- en gezondheidsoplossingen een online Pensioencongres. Jaap Jansen praat daar met Olaf Sleijpen, directeur monetaire zaken van De Nederlandsche Bank, over de toestand van ’s lands economie en financiën. Hier kun je die opname live volgen.Het gesprek met Olaf Sleijpen komt volgende week in Betrouwbare Bronnen.*** Verder kijken De website van het Nederlands Debat InstituutAlgemene Politieke Beschouwingen 2020 – dag 1Algemene Politieke Beschouwingen 2020 – dag 2***Verder luisterenBB 48 - Wilders gewogen: Gerrit Voerman en Koen Vossen over de PVVBB 34 - Lodewijk Asscher over zijn PvdABB 31 – Populisten tot mislukken gedoemd*** Tijdlijn00:00:00 – Intro00:01:19 – Deel 101:00:05 – Deel 201:39:53 – Uitro01:40:44 - EindeZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Een Nederlander is de hoogste Brusselse ambtenaar op Sociale Zaken. Een terrein waarvan niet veel mensen weten dat de Europese Unie en haar voorgangers daar vanaf het het begin van wat nu de Europese Unie is al veel mee te maken hadden: sociale vragen, werkloosheid, opleidingen, veilig werk en zelfs pensioenen. Die Nederlander is Joost Korte, directeur-generaal Werkgelegenheid, Sociale Zaken en Inclusie bij de Europese Commissie.Met hem verdiepen Jaap Jansen en PG Kroeger zich in de opmerkelijk lange historie van het Europees sociaal beleid. De dialoog daarover met werkgevers en werknemers begon al meteen toen Jean Monnet in 1952 de Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal oprichtte. De allereerste Commissie in Brussel werkte dit thema meteen uit in 1957-1958, toen de inkt van het Verdrag van Rome nauwelijks droog was. Een integrale aanpak werd tussen 1985 en 1990 ontworpen en ingevoerd door Jacques Delors. Joost Korte vertelt dat in de vorige financiële en economische crisis ook Commissiepresident Jean-Claude Juncker op dit terrein zeer actief werd.Veel mensen denken dat sociale zaken iets puur nationaals is. Maar niets minder is waar. Zo wijst Korte op de speech onlangs van president Klaas Knot van De Nederlandsche Bank. Die signaleerde dat het deel van het nationaal inkomen dat dient als beloning voor arbeid (de arbeidsinkomensquote) te laag is geworden. “Dat zie je overal in Europa en dat is niet goed”, zegt Korte. Het is een van de redenen waarom Eurocommissaris Nicolas Schmit – de Luxemburgse ‘politieke baas’ van Korte – binnenkort met een plan komt voor een Europees minimumloon. “Het aandeel dat werknemers verdienen als deel van de totale economische koek wordt kleiner en kleiner. Daarom willen we vanuit de Europese Unie een signaal geven: er is in Europa een bodem waar je als werknemer niet onder kunt komen.”De EU is ook steeds actiever op het punt van bescherming en bevordering van goede pensioenen en oudedagsvoorzieningen. Daarbij voert Korte beleid over zo’n €4000 miljard aan vermogen dat hiervoor moet zorgen. Bijna de helft daarvan is van Nederlandse oorsprong. Dat maakt politici in ons land vaak argwanend en defensief ten opzichte van ‘Brussel’. Korte daagt hen uit, zelfbewuster te worden. “Nederland heeft juist ontzettend veel te bieden op het terrein van een sociaal Europa. Andere landen kunnen daarvan leren.”Joost Korte ziet Nederland in veel opzichten als voorbeeld. “Als ik zie wat minister Wouter Koolmees allemaal gedaan heeft en ook zijn voorganger Lodewijk Asscher: dat is buitengewoon indrukwekkend”, zegt hij. “Nederland is heel erg goed bezig en vaak ook de eerste die met veel durf moeilijke problemen te lijf gaat. Denk maar aan het Pensioenakkoord en de commissie-Borstlap die de problemen met doorgeschoten flexibilisering op de arbeidsmarkt wil aanpakken. Dat kan Nederland uitdragen.”Maar de vreesachtigheid is opvallend. Op dit moment loopt er zelfs een zeer ongebruikelijke juridische inbreukprocedure tegen ons land omdat het bepaalde delen van de pensioenen belast als het naar het buitenland gaat. Volgens de Commissie is dat discriminatie op basis van nationaliteit, maar Nederland vreest hierdoor belastinginkomsten mis te lopen. Korte onderstreept dat Nederland niet bang hoeft te zijn dat er gewerkt wordt aan een of andere ‘Europese Pensioen Unie’ waarin Nederlands geld zou verdwijnen naar het buitenland, of iets dergelijks. “Er is geen concrete bevoegdheid om hier aan wetgeving te doen. Harmonisatie is niet aan de orde. Maar we letten wel op of de grensoverschrijdende aspecten oké zijn.”Niet alleen bij pensioenen en het werk van Borstlap zou Nederland zijn succesvolle beleid veel meer kunnen ‘exporteren’ binnen de EU. Korte wijst ook op de rol van het beroepsonderwijs in MBO en HBO, dat nauw samenwerkt met bedrijven en overheden. Daar zijn honderden innovatieve centra uit ontstaan. Deze zijn met hun samenwerkingsalliantie ‘Wij zijn Katapult’ een benchmark en voorbeeld voor heel Europa. Korte zou een start met iets als een ‘Catapult Europe’ zeer zien zitten, zegt hij.De Europese topambtenaar stelt vast dat premier Mark Rutte in Europa ‘een sleutelspeler’ is. “En de rol van Nederland is na het vertrek van de Britten alleen nog maar belangrijker geworden.” Dat het grote Europese Herstelfonds – waarbij Rutte aanvankelijk nogal tegenspartelde – mede het werk blijkt van drie Nederlanders op sleutelposten in Brussel (naast hijzelf de topambtenaren Gert-Jan Koopman en Maarten Verwey) noteert hij dan ook met een knipoog.*** Deze aflevering wordt mede mogelijk gemaakt door Aon, de toonaangevende adviseur op het gebied van risico-, pensioen- en gezondheidsoplossingen. Aon organiseert op 22 september een online Pensioencongres, waarin het pensioenakkoord onder de loep wordt genomen. Ben je geïnteresseerd in pensioenen, dan moet je daar zeker een kijkje nemen.Deze is aflevering is ook mede mogelijk gemaakt door Weee Nederland en door donaties van luisteraars via vriendvandeshow.nl/bb*** Verder lezenWebsite Europese Commissie: Werkgelegenheid, Sociale Zaken en InclusieCV van Joost Korte***Verder luisterenBB 124 – 95 jaar Jacques DelorsBB 109 – Mathieu Segers: Sterke lidstaten maken Europa sterkBB 107 – Jean Monnet, de vader van EuropaBB 100 – Nederland in Europa: lusten en lasten door de eeuwen heenBB 86 – EU-begroting: VVD en D66 kritisch over de inhoud, oneens over het bedragBB 85 – Gert Jan Koopman, directeur-generaal EU-begroting*** Tijdlijn00:00:00 – Intro00:03:52 – Deel 100:22:29 – Deel 200:55:48 – Uitro00:57:00 - EindeZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Prinsjesdag 2020 schrijft geschiedenis, dat weten we nu al. Door het coronavirus geen rijtoer, geen militaire kapellen, weinig hoedjes, geen Ridderzaal en vanwege het verbod op spreekkoren geen 'Hoera, hoera, hoera!'In Betrouwbare Bronnen kijken Jaap Jansen en PG Kroeger naar de historie van bijzondere en vaak dramatische Prinsjesdagen. Zoals die van 1974, die van 1911 en van 1897.PG Kroeger fileert met een scherp mesje het imago en de beeldvorming rond deze dag die zo rijk heet te zijn aan tradities. Tradities van het Oranjehuis, het parlement, de regering en het hele Binnenhofcomplex. En wat blijkt? Het is bijna allemaal klatergoud. Allesbehalve antiek en geworteld in een diep verleden!Zo is de Gouden Koets net 100 jaar oud en hij was helemaal niet bedoeld voor constitutioneel transport van de vorst naar de Ridderzaal. Het foeilelijke carros hoort bij de stad Amsterdam en niet bij Den Haag. Koningin Wilhelmina heeft gedurende een groot deel van haar 50-jarig bewind die koets helemaal niet willen gebruiken.En het Koffertje dan? Het is nauwelijks 70 jaar oud. En het is gevuld met een ‘zeer belangrijk staatsstuk’, dat feitelijk geen enkele status heeft en nergens bij wet is voorgeschreven., het Belastingplan. Ook dat is weer zo’n recente traditie die vooral voor het gemak van de ambtenaren van Wopke Hoekstra is verzonnen. Het CDA probeerde het in 1993 zelfs af te schaffen.Maar die reusachtige troon van de Koning in de Ridderzaal dan? Die is een namaak-middeleeuws verzinsel uit 1903. En ook die zaal zelf is pas net 100 jaar in gebruik voor de toogdag van het parlement. Daarvoor was hij van alles, van een overvol, stinkend militair hospitaal tot het hoofdkantoor van de Nationale Loterij, waar de kleine Mozart een lootje mocht halen van zijn vader Leopold. In de 19e eeuw is meerdere malen overwogen het allemaal af te breken: de Ridderzaal was een bouwval die op instorten stond.Artikel 65 van de Grondwet schrijft voor: "Jaarlijks op de derde dinsdag van september of op een bij de wet te bepalen eerder tijdstip wordt door of namens de Koning in een verenigde vergadering van de Staten-Generaal een uiteenzetting van het door de regering te voeren beleid gegeven." De Troonrede zoals die tegenwoordig uitgesproken wordt, is een innovatie van premier Ruud Lubbers, samen met koningin Beatrix. Eerdere vorsten hielden een kort, plichtmatig patriottisch praatje, of ellenlange verhalen met een lange lijst kabinetsvoornemens. Koning Willem III had sowieso de pest aan Prinsjesdag, omdat hij dan teksten van zijn aartsvijand Johan Thorbecke moest voordragen.Wel heel oud en historisch is de uitwijkplek voor de Troonrede van 2020. De Grote of Sint-Jacobskerk in Den Haag brengt ons terug naar die gouden tijd waarin de Nederlanden werden bestuurd door voortreffelijke vrouwen uit het Huis Habsburg, in naam van hun neef of broer: de koning van Spanje. Op wel heel bijzondere wijze lieten de Hagenaars in de 16e eeuw blijken hoezeer zij hun vorst en regentessen hoogachtten. Als Willem-Alexander deze kerk dinsdag 15 september 2020 binnenschrijdt, zou hij even moeten neuriën: “Den Kohohooning van Hispanje heb ik altijd geëerd!”*** Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door Weee Nederlanden door donaties van luisteraars, gedaan via Vriend van de Show***Verder luisterenBB 74 - Nooit Gebouwd Den HaagBB 43 – Het Binnenhof, een eeuwenoud ratjetoe*** Tijdlijn00:00:00 – Intro00:04:34 – Deel 100:42:20 – Deel 201:16:44 – Uitro01:17:47 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Jaap Jansen praat met Karel Hendriks van Artsen zonder Grenzen over de strijd tegen het coronavirus.Dit is een bijzondere aflevering, want – net als een aantal collega-podcastmakers in hun podcast – roept Betrouwbare Bronnen de luisteraars op, Artsen zonder Grenzen te steunen met een donatie. Want nu we vooral ook thuis in Nederland bezig zijn het hoofd te bieden tegen dat virus, denken we er misschien niet zo vaak over na, maar juist nu is het werk van een organisatie als Artsen zonder Grenzen van levensbelang. Letterlijk. In de strijd tegen het virus is ze nu bezig met de grootste noodhulp-operatie uit haar geschiedenis. Je kunt zelf met een bijdrage steun verlenen aan dit onmisbare werk. Ga daarvoor naar www.grenzeloos.show – en daar zie je ook welke podcasts nog meer meedoen.Karel Hendriks was landencoördinator in Irak (2017-2019) en is nu lobbyist van de hulporganisatie bij politiek, overheid en bedrijfsleven. Hij vertelt over de dilemma’s waar Artsen zonder Grenzen voor komt te staan. De EU-Turkijedeal die aanleiding was om geen overheidsgeld meer te willen ontvangen. De problemen in het vluchtelingenkamp Moria op Lesbos. En de neiging van landen om zich binnen de eigen grenzen terug te trekken – ook bij een virus dat zich van grenzen niets aantrekt.*** Deze aflevering is gemaakt in samenwerking met Artsen zonder Grenzen*** Verder lezenDe website van Artsen zonder Grenzen***Verder luisterenOnze collega-podcasters van De Eeuw van de Amateur, Podnataal, Datevermaak en Damn, honey besteden ook aandacht aan het werk van Artsen zonder Grenzen. Ook die zijn de moeite waard!In eerdere afleveringen besteedden we ook aandacht aan humanitaire rampen, vaccineren en het coronavirus:BB 116 – We mogen Afrika in deze crisis niet vergetenBB  98 – Dr. Ngozi’s strijd tegen het virusBB  91 – Van Zwarte Dood tot Spaansche Griep, pandemieën in de historieBB  76 – Rudi Vranckx: Het Midden-Oosten is het Vietnam van onze tijdBB  26 – Dirk-Jan Omtzigt bestrijdt humanitaire rampen met algoritmen BB  10 – Seth Berkley (ceo GAVI) over wereldwijd vaccineren *** Tijdlijn00:00:00 – Intro00:01:44 – Deel 100:30:50 – Deel 201:14:42 – Uitro01:15:16 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

In de nadagen van Ruud Lubbers als minister-president voerde Theo Brinkel tweeënhalf jaar lang regelmatig gesprekken met hem. Lubbers wilde zijn politieke herinneringen te boek stellen. Toen het af was, mocht het boek niet worden uitgegeven. De herinnering aan de voor het CDA desastreus verlopen verkiezingen van 1994 waren nog te vers. De keiharde woorden die Lubbers sprak over zijn door hemzelf aangewezen opvolger Elco Brinkman gingen volgens Lubbers’ meelezers (CDA’ers, maar ook koningin Beatrix) veel te ver. Uitgave werd zelfs schadelijk geacht voor de betrekkingen tussen Nederland en de toen nog steeds in functie zijnde bondskanselier van Duitsland, Helmut Kohl.Nu, een kwart eeuw later, verschijnen de memoires alsnog en Theo Brinkel is te gast bij Jaap Jansen (die Lubbers in zijn hoogtijdagen regelmatig interviewde) en PG Kroeger (die voor hem werkte toen hij fractievoorzitter was). Bijna twee uur praten ze over Lubbers’ raadselachtige gedrag in zijn laatste politieke jaren (met een niet verzonden voortijdige ontslagbrief aan de Tweede Kamer!), zijn mislukte poging om president van de Europese Commissie te worden, de enorme betekenis voor Lubbers van minister Jan de Koning, zijn internationale contacten, het Lubberiaanse taalgebruik, zijn politieke strategie en tactiek, zijn gebrek aan zelfinzicht, zijn instrumentele omgang met mensen en de diepgelovige, eenzame Lubbers.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door Weee Nederland en door donaties van luisteraars via Vriend van de Show***Verder lezenTheo Brinkel – Haagse Jaren, de politieke memoires van Ruud Lubbers (Ambo Anthos, 2020)Ruud Lubbers – Persoonlijke herinneringen (Balans, 2018)PG Kroeger en Jaap Stam – De Rogge Staat Er Dun Bij, Macht en Verval van het CDA (Balans, 1998)J.P. van Rijswijk – Repeterende Breuken (Prometheus, 1992)Michel van der Plas: Luns: ‘Ik herinner mij…’ (Sijthoff, 1971)Robert Ammerlaan – Het verschijnsel Schmelzer (Sijthoff, 1973)***Verder luisterenBB 119 - Elke machtsoverdracht in het CDA is een dramaBB 38 - Elco Brinkman: 'Het incident regeert'BB 15 – Hoe George Bush Lubbers op de vingers tikteVPRO Marathongesprek: Chris Kijne met Ruud Lubbers (2007):Uur 1Uur 2Uur 3***Tijdlijn00:00:00 – Intro00:02:16 – Deel 100:41:46 – Deel 201:46:58 – Uitro01:47:58 – EindeZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

In deze speciale aflevering praten Jaap Jansen en PG Kroeger op de Hogeschool Rotterdam over de opening van het nieuwe collegejaar. Een bijzonder moment, want zelden stond het hoger onderwijs voor zulke grote uitdagingen als tijdens de coronacrisis. Hoe gaan de 40.000 studenten en 4.000 medewerkers van de hogeschool hier mee om? En hoe geven ‘tough love’ en hybride, slimme vormen van onderwijs de studenten de opleiding die zij verdienen?Te gast zijn:Ron Bormans, voorzitter van het college van bestuurMaaike Harbers, lector kunstmatige intelligentie en samenleving Jean Marie Molina, hoofddocent studiesucces PG Kroeger vertelt in het tweede deel van de podcast een historisch verhaal over een ‘gamechanger’ in de HBO-geschiedenis: het werk van bestuurder Jankarel Gevers.PG Kroeger vertelt in het tweede deel van de podcast het verhaal van een ‘gamechanger’ in de geschiedenis van het hoger onderwijs: Jankarel Gevers. Hij was niet alleen een briljant universitair bestuurder in Leiden en Amsterdam, maar ook voorzitter van de koepel van het HBO. Door gedurfd beleid en krachtdadig optreden bewerkstelligde hij een revolutie in hoger-onderwijsland. Zonder Gevers zouden de moderne, veelzijdige hogescholen van onze tijd niet bestaan. Hoe lukte hem dat?*** Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door Hogeschool RotterdamEn door Weee Nederland en donaties van luisteraars via ‘Vriend van de Show’*** Verder kijken Behalve in Betrouwbare Bronnen wordt op nog meer plekken aandacht besteed aan de jaaropening van de Hogeschool Rotterdam. Zo zijn er ‘HR Talks’ van Wesley dos Santos, Justien Marseille en Maaike Harbers (die ook in de podcast te gast is). Ook is er op 1 september vanaf 14:30 uur een livestream van de opening en een pubquiz. ***Verder luisterenBB 108 – De universiteiten willen weer voluit aan de slag. Hoger onderwijs in coronacrisis*** Tijdlijn00:00:00 – Intro00:05:52 – Deel 1 (panelgesprek)01:09:00 – Deel 2 (PG Kroeger met een historisch verhaal over Jankarel Gevers)01:51:21 – Uitro01:52:31 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

In deze eerste aflevering in het derde seizoen van Betrouwbare Bronnen praat Jaap Jansen met minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid Wouter Koolmees. Hij slaagde er aan het begin van de zomer in, na tien jaar van moeizame onderhandelingen een akkoord te sluiten over een nieuw pensioenstelsel. Hoe deed hij dat?Hij zegt onder meer dat hij trots is op het Poldermodel. In het buitenland willen collega’s vaak weten hoe Nederland dat doet en wat ze ervan kunnen leren. En dat geldt ook voor het pensioenstelsel, waarover Koolmees al een paar keer uitleg heeft gegeven in de G20, de vergadering van grote industrielanden.Ook praat hij over het derde steunpakket om bedrijven en werknemers door de coronacrisis heen te helpen. Extra faillissementen en ontslagen zijn onvermijdelijk, zegt Koolmees. Het gaat er nu om, mensen aan passend werk te helpen.Koolmees is blij dat in de koopkrachtplaatjes van het Centraal Planbureau niemand erop achteruitgaat, maar volgens hem zeggen die plaatjes – zeker in de coronacrisis - niet veel. “Ik ben eigenlijk helemaal geen fan van koopkrachtplaatjes. Het geeft voor de lange termijn goed weer hoe de inkomensverhoudingen zijn. Maar de discussie verengt vaak al gauw naar: 0,1 procent voor die groep en 0,3 procent voor die groep. Dat is eigenlijk gewoon onzin als voorspelling over heel 2021. Een half jaar voordat zo’n jaar ingaat 0,1 of 0,3 procent voorspellen, dat is gewoon echt kul. Dat klopt gewoon niet. Het valt mij tegen dat de politieke discussie dan over die cijfers achter de komma gaat, terwijl of je je baan behoudt, promotie maakt, gaat scheiden van veel grotere invloed is op je koopkracht.”In Betrouwbare Bronnen vertelt Koolmees ook al wat er in grote lijnen in het nog te verschijnen nieuwe D66-verkiezingsprogramma staat. Koolmees is voorzitter van de commissie die het schrijft. Het kapitalisme moet beteugeld worden omdat machtsconcentraties nu voorkomen dat startende bedrijven een voet tussen de deur krijgen. Ook benadelen ze consumenten en de leefomgeving, zegt Koolmees. Daarnaast moet de overheid op een aantal terreinen krachtiger worden en het bij burgers verloren gezag terugwinnen: “Er is de afgelopen tien jaar te veel bezuinigd op de uitvoering. De overheid heeft afstand gecreëerd. Dat leidde bij sommige mensen tot schulden en het kafkaëske gevoel dat je nergens terecht kunt.”***Deze aflevering wordt mede mogelijk gemaakt door Aon, de toonaangevende adviseur op het gebied van risico-, pensioen- en gezondheidsoplossingen. Aon organiseert op 22 september een online Pensioencongres, waarin het pensioenakkoord onder de loep wordt genomen. Ben je geïnteresseerd in pensioenen, dan moet je daar zeker een kijkje nemen.Deze is aflevering is ook mede mogelijk gemaakt door Weee Nederland en door donaties van luisteraars via vriendvandeshow.nl/bb***Verder luisterenBB 27 - Rob Jetten (D66) wil muren slopenBB 40 - SER-voorzitter Mariëtte Hamer over polder en pensioenBB 68 - De kindertoeslagaffaire: hoe de Belastingdienst willens en wetens duizenden ouders dupeerdeBB 110 - Overleggen in crisistijd: Hans de Boer en Han Busker, voorzitters van de Stichting van de ArbeidBB 118 - Peter Hein van Mulligen: ‘Het gaat hartstikke goed met Nederland, wie anders beweert heeft de feiten tegen’***Tijdlijn aflevering 12500:00:00 – Intro00:01:51 – Deel 100:28:56 – Deel 201:05:53 – Uitro01:06:58 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Het tweede seizoen van Betrouwbare Bronnen eindigt met een verjaarscadeau. Daarin verenigen Jaap Jansen en PG Kroeger de vaste elementen van hun podcast: politiek, actualiteit en historie, Brussel en Binnenhof. Speciale gast is professor Luuk van Middelaar die vanuit Brussel en Leiden de ontwikkelingen in de EU beschouwt. Hij was adviseur en speechschrijver van de eerste president van de Europese Raad, Herman van Rompuy.Het verjaarscadeau is een hommage aan Jacques Delors, de ereburger van Europa die op 20 juli 2020 95 jaar oud wordt. PG vertelt over hem en analyseert zijn werk en betekenis, ook uit persoonlijke waarneming en ervaring. Delors was tien jaar 'le Président' en maakte in dat decennium tussen 1985 en 1995 de Europese Commissie tot het krachtige centrum van de concrete uitvoering van alle Europese programma's.In die tien jaar veranderde de wereld en Europa. Delors had toen de Muur viel in feite de blauwdruk al klaarliggen voor een Europese Unie waarin nieuwe democratieën na decennia van onderdrukking en tirannie een plek konden vinden. Natuurlijk moest iedereen improviseren, maar dat raamwerk gaf richting en een stevig fundament.Delors stond aan de wieg van de interne Europese markt en van de euro. Op niets is hij zo trots als op het plan dat hij meteen na zijn start in 1985 in gang zette: het Erasmus Programma, dat het voor inmiddels miljoenen studenten mogelijk maakte elders in Europa te studeren. 'Le Père d'Erasme' is zijn favoriete eretitel. Luuk van Middelaar vertelt hoe hij als een van de eerste Nederlanders via Erasmus in Parijs aan de Sorbonne terecht kon. Het heeft zijn academische en persoonlijke loopbaan enorm beïnvloed.Vandaag, in de coronacrisis blijkt Delors nog steeds een man van grote invloed. Van Middelaar en Kroeger analyseren de impact van zijn interventie naar de EU-leiders. Niet in het minst in Duitsland dat nu de Unie voorzit. Op Twitter liet hij zijn Institut Delors melden: Jacques Delors verlaat zijn stilzwijgen: "Het klimaat dat lijkt te heersen tussen de staatshoofden en regeringsleiders en het gebrek aan Europese solidariteit vormen een dodelijk gevaar voor de Europese Unie. De microbe is terug."Zowel de timing als het vuur van Delors' boodschap bleken opnieuw die van een grootmeester in politieke strategie.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door de Europese Commissie en door Weee Nederland ***Verder lezenBoeken van Luuk van MiddelaarJacques Delors: ‘Was ik maar minister van onderwijs geweest’***Verder kijkenInstitut Jacques DelorsRotterdams Philharmonisch Orkest speelt in coronatijd Ode An Die Freude***Verder luisterenBB 107 – Jean Monnet, de vader van EuropaBB 64 – Wim Kok, een leven op eigen kracht – gesprek met biograaf Marnix KropBB 42 – Merkels vertrouweling Elmar Brok: 40 jaar Europese geschiedenisBB 30 – Delors en Thatcher***Tijdlijn00:00:00 – Intro00:01:53 – Deel 100:35:21 – Deel 2 (Luuk van Middelaar)00:44:18 – Deel 300:51:56 – Deel 4 (Luuk van Middelaar)01:05:27 – Uitro01:08:12 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Jaap Jansen en PG Kroeger praten met Duco Hellema en Margriet van Lith, auteurs van het boek ‘Dat hadden we nooit moeten doen. De PvdA en de neoliberale revolutie van de jaren negentig’.In het boek zeggen veel PvdA-kopstukken uit de kabinetten Lubbers III en Paars I en II dat ze te veel zijn meegesleurd door de neoliberale tijdgeest, waarin de overheid diensten afstootte, privatiseerde en de uitkeringen versoberde.Wim Kok, eens de gevierde vakbondsleider, werd wereldwijd geprezen voor zijn hervormingen. PvdA’ers van toen vinden nu dat hun partij daarin te ver is doorgeschoten. Toen het paarse tijdperk voorbij was, zagen de kiezers nauwelijks nog verschil tussen de PvdA, VVD en D66.In 2020 signaleren Hellema en Van Lith dat zo’n beetje alle partijen afstand nemen van het neoliberalisme. Ook VVD, D66 en het CDA. De twee vinden dat PvdA-leider Lodewijk Asscher zijn kans moet grijpen en voorop moet lopen met ideeën om de overheid weer een stevige rol te geven. “Als de PvdA er nu niet in slaagt te profiteren van de situatie die zo ideaal voor haar is, dan kun je haar beter opheffen”, zegt Van Lith.*** Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door Weee Nederland*** Verder lezenDuco Hellema en Margriet van Lith – Dat hadden we nooit moeten doen. De PvdA en de neoliberale revolutie van de jaren negentig (Prometheus Amsterdam, 2020)Thomas Frank – Listen, liberal. Whatever happened to the party of the people? (Scribe Publications, 2016)Klaartje Peters - Een doodgewoon kabinet. Acht jaar Paars (Boom, 2015)Jet Bussemaker en Rick van der Ploeg (red.) - Leven na Paars? Linkse visies op de Derde Weg (Prometheus Amsterdam, 2001)Jan Nekkers en Peter Rehwinkel – Regerenderwijs, de PvdA in het kabinet-Lubbers/Kok (Bert Bakker Amsterdam, 1994)Schuivende Panelen. Continuïteit en vernieuwing in de sociaaldemocratie (PvdA Amsterdam, 1987)***Verder luisterenBB 64 – Wim Kok, een leven op eigen kracht, gesprek met biograaf Marnix KropBB 34 – Lodewijk Asscher over zijn PvdABB 09 – Special: leven en werk van Wim Kok. Met Jeltje van Nieuwenhoven, Joop van den Berg, Gijs van Dijk en PG Kroeger*** Tijdlijn00:00:00 – Intro00:02:57 – Deel 100:36:23 – Deel 201:28:14 – Uitro01:29:11 – EindeZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

In de tweede helft van 2020 is Duitsland voorzitter van de EU. Hadden de Kroaten door de begrotingsperikelen en corona al een lastig voorzitterschap, de Duitsers kunnen een uitermate ingrijpend en geopolitiek fascinerend halfjaar tegemoetzien. Nog nooit waarschijnlijk kwam het zo goed uit dat met Angela Merkel een door de wol geverfde en wereldwijd hooggeachte leider aan het Europese roer zal staan.En dat terwijl de Duitsers eerst uitgingen van een tamelijk relaxt halfjaar. Veel ceremonies om 30 jaar 'Wiedervereinigung' te vieren, om te herdenken hoeveel we danken aan Solidarnosc en Vaclav Havel en zo meer. Maar niets en niemand had kunnen voorzien wat er nu op Europa af komt.Jaap Jansen en PG Kroeger gaan de reeks van wereldwijde en economische uitdagingen na waar dit halfjaar door bepaald zal worden. Van post-corona investeringen, reddingspakketten, de West-Balkan, de gevolgen van de presidentsverkiezingen in de VS tot stevige besluiten over de rechtsstaat in Hongarije en Polen.PG kijkt daarbij in de historie naar hoe Duitsers dat doen, voorzitten. Hij identificeert drie grote tradities en stijlen daarin, waarin zowel het keizerlijk gezag van de Middeleeuwen als de werkwijze van Otto von Bismarck en Konrad Adenauer een grote rol spelen.Om dit uit te diepen is in het derde deel van deze aflevering een Duitse voorzitter van hoog niveau te gast. De eerste niet-Nederlandse voorzitter van een universiteit, Martin Paul van Maastricht University. Hij vertelt kleurrijk en met veel humor hoe het is om als Duitser in Nederland chef te zijn van een complexe organisatie van heel veel slimme en eigenwijze mensen. Over het wennen aan 'bijpraten'. Over leren polderen. Over de neiging besluiten te zien als start van een nieuwe discussie. En over de uiteindelijk hoge kwaliteit van onze besluiten.Hij spiegelt zich daarbij een beetje aan Helmut Kohl. Die zei altijd: "Ich bin ein Nassrasierer." 'Ik scheer me nat en dus moet ik mezelf elke ochtend weer aan kunnen kijken.' Voorzitten vereist zelfkennis en bereidheid tot een open vizier, zegt Paul.*** Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door de Europese Commissie, Weee Nederland en door donaties van luisteraars via Vriend van de Show*** Verder lezen Gemeinsam. Europa wieder stark machen. Programm der deutschen EU-Ratspräsidentschaft 1. Juli bis 31. Dezember 2020***Verder luisterenBB 109 – Mathieu Segers: Sterke lidstaten maken Europa sterkBB 71 – Caroline de Gruyter: De EU als het Habsburgse Rijk van onze tijdBB 20 – Peter Altmaier over Nederland in Europa, Brexit en opvolging MerkelBB 16 – Hoe Angela Merkel haar afscheid voorbereidt*** Tijdlijn00:00:00 – Intro00:02:37 – Deel 100:31:37 – Deel 201:17:13 – Deel 3 (Martin Paul)01:33:09 – Uitro01:34:00 – EindeZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

4th of July! Independence Day in de Verenigde Staten van Amerika. Op weg naar de presidentsverkiezingen op 3 november. In Betrouwbare Bronnen kijkt Jaap Jansen met PG Kroeger naar de historie van een bepaald type president: de zakenman, ceo, miljardair die de natie wel even krachtdadig en businesslike zou gaan leiden.Zo'n man heeft in dat paradijs van de selfmade man en het kapitalisme natuurlijk vanzelf een streepje voor bij de kiezers. Zou je denken. Maar PG laat zien dat het meestal helemaal anders ging. Donald Trump is zo'n president met het profiel dat ook Herbert Hoover en Jimmy Carter hadden. En die werden voor hun enkelvoudige ambtstermijn in het Witte Huis nu niet bepaald bewonderd.En dan waren er nog de kleurrijke egomane ondernemers die een gooi naar het presidentschap deden. Heel Trumpiaans. Henry Ford probeerde het in 'the Jazz Age', de jaren 20. Zijn politieke programma was doodeng. Ross Perot verwoestte met zijn financiële vermogen en Texaanse bluf de kans op een tweede termijn van die andere ondernemer uit Texas, George HW Bush.Waarom ging het steeds mis met zulke ceo's in de politiek? Waarom werd ‘drain the swamp’ nooit waargemaakt? Ook daarover leert de geschiedenis ons veel.Toch hebben in de historie van de VS twee uitzonderlijk succesvolle en begaafde ceo’s wel degelijk een grote rol gespeeld aan de top. PG Kroeger vertelt over deze zeer ondernemende vrouwen die hun stempel op de politieke geschiedenis drukten: Martha Washington en Lady Bird Johnson. First Ladies van de buitencategorie.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door Weee Nederland en door donaties van luisteraars via Vriend van de Show.***Verder lezen (boeken)Lady Bird Johnson – A White House Diary (2007)John Bolton - The Room Where It Happened: A White House Memoir (2020)***Verder kijkenC-Span video: talking about the life and influence of Lady Bird Johnson***Verder luisteren95 – Grote speeches in tijden van crisis (deel 2) met LBJ44 – Amerika special: Michael Wolff over Donald J. Trump / PG over Franklin D. Roosevelt03 – Julia Wouters en PG Kroeger over vrouwen in de politiek***Tijdlijn00:00:00 – Intro00:05:33 – Deel 100:54:12 – Deel 201:21:51 – Uitro01:22:55 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

De overheid gaat ongemakkelijk om met fouten. Ze worden vaak ontkend of gebagatelliseerd. Roel Bekker schreef er een boek over: Dat had niet zo gemoeten! Fouten en falen van de overheid onder het vergrootglas.Bekker is oud-topambtenaar: hij was onder meer plaatsvervangend secretaris-generaal bij het Ministerie van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer, negen jaar secretaris-generaal op Volksgezondheid, Welzijn en Sport en programma-sg Vernieuwing Rijksdienst. Ook was hij bijzonder hoogleraar Arbeidsverhoudingen aan de Universiteit van Leiden.Jaap Jansen en PG Kroeger praten met hem over wat er vaak fout gaat bij de overheid en waarom. Heel specifiek komen aan de orde: de Belastingdienst, het Ministerie van Justitie, VWS, de aanpak van de coronacrisis en ook de rol van de rechter.Bekker pleit voor minder haast, minder beleid, minder beleidsambtenaren, meer aandacht voor uitvoerbaarheid en een beter personeelsbeleid. “Er moet een beperkt aantal beleidsambtenaren zijn. Toen ik vertrok bij de rijksoverheid waren het er 10.000. Het plan van de secretarissen-generaal waar ik toen verantwoordelijk voor was, wilde het terugbrengen naar 7.500. En nu zijn het er 12.000. Er is geen moer van terechtgekomen.”***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door Weee Nederland en door donaties van luisteraars via Vriend van de Show***Verder lezenRoel Bekker - Dat had niet zo gemoeten! Fouten en falen van de overheid onder het vergrootglas (Boombestuurskunde)Rijksjaarverslag 2019***Verder luisteren112 - Snels en Sneller: Tweede Kamer moet uitgaven strenger controleren92 – Yes minister! Bezuinigen bij de overheid, hoe doe je dat en hoe ontloop je het – met Eduard Schmidt68 – De kindertoeslagaffaire: hoe de Belastingdienst willens en wetens duizenden ouders dupeerde – met Pieter Klein en Jan Klijnnijenhuis17 - Hoe Rekenkamerpresident Arno Visser de overheid controleert***Tijdlijn00:00:00 – Intro00:01:33 – Deel 100:53:21 – Deel 201:29:42 – Uitro01:30:30 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Het CDA zoekt een lijsttrekker. Dat is in de historie van die partij altijd een fase van de meest merkwaardige toestanden. Wat leren we hiervan voor de situatie van nu? En wat is er de vorige week nu eigenlijk écht gebeurd? Jaap Jansen praat in deze aflevering met 'de partijhistoricus' en vaste geschiedenisverteller van betrouwbare Bronnen, onze eigen PG Kroeger.Nog voor het CDA als partij bestond ging het al alle kanten op. Het vinden van een aanvoerder voor de Kamerverkiezingen van 1977 was al een hele hijs en toen moest de definitieve fusie tot één club (in 1980) nog komen. Dries van Agt wilde beslist niet, hij had al een andere baan nota bene. En zo ging het steeds weer.De komst van Ruud Lubbers was het gevolg van een manoeuvre van de hogeschool der politiek door Jan de Koning, de man die eigenlijk naar voren geschoven zou worden. Lubbers maakte jaren later van zijn eigen opvolging een soort operadrama in vele bedrijven. Ook het aantreden van Jan Peter Balkenende was een drama. En zijn vertrek ook.PG Kroeger vertelt over deze crisistoestanden uit eigen waarneming en dat maakt zowel de beschrijvingen ervan als de onbekende aspecten extra smeuïg. Veel ervan is ook voor het CDA van vandaag herkenbaar. Dat helpt ook doorgronden waarom bijvoorbeeld Wopke Hoekstra op het laatste moment terugschrok en Hugo de Jonge zo'n ongebruikelijk profiel heeft voor een CDA-lijsttrekker.Ruud Lubbers werd aanvoerder na eerst ‘een positieve grondhouding’ te hebben ingenomen. Maar wie was Madeleen? En wat is ‘een Madeleen-gesprek’? En wie was ‘Mol die de bui al zag hangen’?Leiderschap, twijfels en strijd in de binnenste binnenkant van een machtspartij. PG: “Politiek is een spijkerhard vak zonder mededogen.”***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door Weee Nederland en door donaties van luisteraars via Vriend van de Show***Verder lezenPG Kroeger & Jaap Stam, De rogge staat er dun bij. Macht en verval van het CDA ,1974-1998 (Balans, 1998)***Verder luisteren117 – Tien wetten die elke lijsttrekker zich moet inprenten83 – Het CDA, lastige coalities en gedogen46 – De koers van CDA-vicepremier Hugo de Jonge38 – Elco Brinkman: ‘Het incident regeert’23 – Ruth Peetoom (CDA) en politicoloog Yascha Mounk over de kwetsbare democratie14 – Jan Peter Balkenende en Wopke Hoekstra: een nieuwe agenda voor Nederland en Europa***Tijdlijn00:00:00 – Intro00:01:27 – Deel 100:44:32 – Deel 201:17:02 – Uitro01:17:52 – EindeZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

We kijken zwartgalliger naar Nederland dan gerechtvaardigd is, zegt Peter Hein van Mulligen, hoofdeconoom van het Centraal Bureau voor de Statistiek. Het ging vlak voor corona hartstikke goed en de uitgangspositie is nog altijd goed. Jaap Jansen praat met hem naar aanleiding van zijn nieuwe boek.Van Mulligen begrijpt dat mensen altijd wel zorgen hebben, maar Nederland was er in de vorige crisis (vanaf 2008) veel ernstiger aan toe, in de jaren ’80 hing er een grauwsluier over Nederland. “Tijdens de oliecrisis in de jaren ’70 zei Den Uyl: het wordt nooit meer zoals het was. En kijk eens hoe Nederland er nu bij ligt! Nederland is nu een veel fijner land om in te leven dan toen.”Hij heeft kritiek op het boek ‘Fantoomgroei, waarom we steeds harder werken voor steeds minder’ van Sander Heijne en Hendrik Noten. Werkenden zagen de economische groei nauwelijks terug in hun portemonnee, is hun stelling. “Er is niets dat daarop wijst”, zegt Van Mulligen.Ook spaart hij Thomas Piketty niet, die stelt dat de kloof tussen een zeer rijke bovenlaag en de rest fors is toegenomen: “Hij maakt een aantal goede punten, maar hij haalt ook verschillende zaken door elkaar. Met de meeste mensen op de wereld gaat het veel en veel beter dan voorheen.” De inkomensongelijkheid in Nederland behoort tot de laagste ter wereld, de helft van de inkomens wordt via de overheid herverdeeld.Met de ouderen in ons land gaat het zelfs heel goed. In geen enkele groep is de armoede zo laag als onder gepensioneerden. Slechts 3 procent is echt arm.‘Het multiculturele drama’, waar Paul Scheffer in het jaar 2000 een essay over schreef, is volgens Van Mulligen de afgelopen 20 jaar een nationale obsessie geweest. “Het gaat steeds beter met de integratie. Kijk naar de arbeidsparticipatie, het onderwijsniveau en de daling van de misdaad onder mensen met een niet-westerse achtergrond. Van tienerjongens kennen we allemaal wel voorbeelden van rottigheid die ze uithalen. Tienerjongens met een niet-westerse achtergrond zijn nu minder crimineel dan jongens met een Nederlandse achtergrond tien jaar geleden. Er wordt wel eens gesproken over ‘de islamisering van de samenleving’, maar ik denk dat het eerder andersom is: moslims nemen Nederlandse gebruiken over.”Tot slot bespreken Jaap en Peter Hein van Mulligen wat er beter kan, want Nederland is zeker nog niet af. “Door de bevolkingsdichtheid en de intensieve landbouw is het met de kwaliteit van de natuur, de biodiversiteit, hier niet erg gunstig gesteld”, zegt hij. En er is een forse achterstand bij vrouwen op de arbeidsmarkt. “Nederland heeft heel veel hoogopgeleide jonge vrouwen, maar die doen daar minder mee dan hun mannelijke collega’s. Ze werken veel minder uren dan in andere landen.”Jaap belooft de bevindingen van Van Mulligen de komende tijd mee te nemen naar zijn gesprekken met lijsttrekkers en auteurs van verkiezingsprogramma’s. Van Mulligen: “Ik denk dat elke politicus zaken uit het boek kan halen die heel erg in zijn agenda passen en ook zaken die hij liever negeert.”*** Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door Weee Nederland en door donaties van luisteraars op Vriend van de Show*** Verder lezenPeter Hein van Mulligen – Met ons gaat het nog altijd goed. 8 sombere mythes over Nederland ontrafeld (Prometheus, 2020)Hans Rosling – Feitenkennis. 10 redenen waarom we een verkeerd beeld van de wereld hebben en waarom het beter gaat dan je denkt (Spectrum, 2018)De website van het CBSSteven Pinker – Verlichting nu (Atlas Contact, 2019)Branko Milanovic – Wereldwijde ongelijkheid (Spectrum, 2017)Paul Scheffer – Het multiculturele drama (NRC, 2000)Rapport Parlementair Onderzoek Integratiebeleid (2004) Sander Heijne & Hendrik Noten – Fantoomgroei (Atlas Contact, 2020)***Verder luisterenBetrouwbare Bronnen afl. 25 - Kim Putters: Smeulende kwesties in een welvarend land*** Tijdlijn00:00:00 – Intro00:01:28 – Deel 100:45:45 – Deel 201:26:27 – Uitro01:27:14 – EindeZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Politieke partijen bereiden zich voor op 17 maart 2021. Corona of geen corona, de Tweede-Kamerverkiezingen komen eraan. En dus zoeken ze naar kandidaten voor hun kieslijsten. En bovenal naar de vrouw of man die op 1 moet komen staan als lijsttrekker, het smoel van de club.Sommigen hebben de aanvoerdersband al om hun arm geknoopt, zoals Lodewijk Asscher, Jesse Klaver, Gert-Jan Segers en Henk Krol. Bij D66 en CDA is de kandidaatstelling geopend. De VVD hoopt dat Mark Rutte nog een keer wil.Lijsttrekker zijn en dat met succes voltooien is geen sinecure. Jaap Jansen bespreekt met PG Kroeger welke lessen hiervoor uit de rijke parlementaire historie te trekken zijn. In Nederland en in landen om ons heen: het politiek leiderschap en de slaagfactoren bij mensen als Willy Brandt, Richard Nixon en François Mitterrand.Wat kan Rob Jetten leren van Bill Clinton? Of Sigrid Kaag van Joop den Uyl? Wat maakte de snaakse Dries van Agt tot zo'n politieke duivelskunstenaar? Waarom kun je van ook Job Cohen in 2010 veel opsteken? Welk groot gevaar bedreigt Rutte in de komende campagne?PG Kroeger komt met tien wetten die elke lijsttrekker en elke campagnechef zich moet inprenten. Van 'Don't do stupid shit' (Barack Obama) tot 'Laat je schoppen' (Alexander Pechtold). PG neemt je mee naar een bloembollenhal in Lisse en vertelt ons over het liefdesverhaal van Mary Matalin en James Carville tijdens de Amerikaanse presidentsverkiezingen van 1992.Wet 1: Wil het - be hungry!Wet 2: Ken je beperkingenWet 3: Pak je themaWet 4: U kent mijWet 5: Don't do stupid shitWet 6: It's the economy, stupid!Wet 7: Wees niet te gewoonWet 8: Nederland telt met mij weer meeWet 9: Laat je schoppenWet 10: Durf de verrassing te zijn*** Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door Weee Nederland en door donaties van luisteraars via Vriend van de Show*** Tijdlijn00:00:00 – Intro00:03:50 – Deel 100:55:06 – Deel 201:29:24 – Uitro01:30:09 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

De Nederlandse economie is kwetsbaar, zei Mariette Hamer van de Denktank Coronacrisis in aflevering 114. We zijn in hoge mate afhankelijk van Europa en de rest van de wereld.Over die afhankelijkheid van de rest van de wereld gaat deze Betrouwbare Bronnen. Jaap Jansen praat met drie gasten over het continent waar we niet zoveel van horen de laatste tijd: Afrika. Hoe belangrijk is onze economische relatie met Afrika?Te gast zijn:Mirjam van Reisen, hoogleraar Internationale Betrekkingen en Innovatie aan de Universiteit van Tilburg en de Universiteit Leiden. En ook voorzitter van de Commissie Ontwikkelingssamenwerking van de Adviesraad Internationale Vraagstukken.Marc Engel, de baas van alle inkoop van Unilever wereldwijd en van 2014 tot 2016 directeur Oost-Afrika.Joost Oorthuizen, directeur van het Initiatief Duurzame Handel, een samenwerkingsverband van 600 bedrijven, wetenschap en overheden.De drie pleiten voor extra hulp voor Afrika. Mirjam van Reisen schreef als lid van de Adviesraad Internationale Vraagstukken een spoedadvies aan het kabinet. De conclusie: Nederland moet 1 miljard euro extra beschikbaar stellen voor Afrika, bovenop het bestaande budget voor ontwikkelingssamenwerking van minister Sigrid Kaag. In deze Betrouwbare Bronnen legt Van Reisen uit waarom. *** Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door Weee Nederland en door donaties van luisteraars*** Verder lezenMark Rutte e.a. in Financial Times: Only victory in Africa can end the pandemic everywhereAdviesraad Internationale Zaken: Nederland en de wereldwijde aanpak van COVID-19***Verder luisterenBB 13 - Minister Sigrid Kaag over hulp, handel en haar toekomst in D66*** Tijdlijn00:00:00 – Intro00:01:38 – Deel 100:34:40 – Deel 201:01:57 – Uitro01:02:42 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

In deze dagen van discussies en demonstraties over burgerrechten, racisme en geweld in de Verenigde Staten en in Europa bespreken we een zeer relevant boek uit 1791. In Betrouwbare Bronnen praten Jaap Jansen en PG Kroeger over het net vertaalde 'De rechten van de mens' van Thomas Paine. Ze duiken met Amerika-kenner Pirmin Olde Weghuis in leven en werk van deze uitzonderlijke man uit de tweede helft van de 18e eeuw.Paine en zijn boeken, artikelen en pamfletten waren in het Amerika en Europa van zijn tijd een begrip. Zijn bestsellers over vrijheid, democratie, burgerrechten en onafhankelijkheid en zijn tirades tegen koningen, rechteloosheid, slavernij en ook tegen zijn critici vlogen de winkel uit. Thomas Paine was een echt 'enfant terrible'. Hij maakte zelfs ruzie met ongeveer iedereen die hem bewonderde, zodra deze niet radicaal genoeg bleek. Het kostte hem bijna het leven.Pirmin Olde Weghuis en PG Kroeger vertellen het ene na het andere verhaal over de conflicten, debatten en avonturen die het leven van Paine tot een razend spannende film maakten. Maar bovenal gaat het om zijn gedurfde ideeën, zijn gedrevenheid voor meer vrijheid, mensenrechten en geluk voor iedereen. Vrouwen, slaven, berooide bejaarden, verschoppelingen en werklozen vonden in Paine iemand die nooit ophield te pleiten voor een beter lot en levenskansen.Zijn boek 'The Rights of Man' is na ruim 200 jaar nu in eigentijds Nederlands vertaald. Zeer lezenswaardig en vaak verbluffend actueel. PG Kroeger doet dan ook meteen de oproep om Paines kleinere boekje 'Common Sense' ook snel te vertalen. Zonder dat pamflet was Amerika misschien niet onafhankelijk geworden van de Britten.Het werd aangehaald door de presidenten Barack Obama en Franklin Delano Roosevelt in enkele van hun grootste toespraken en als radicaal democraat en politiek denker pas later in de 19e eeuw herontdekt en erkend als een van de ‘founding fathers’. Alles wat in het Amerika van nu aan woede, verzet en verlangen naar burgerrechten en respect te horen is, heeft zijn wortels in het denkwerk van Thomas Paine.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door Weee Nederland***Verder lezenThomas Paine – De rechten van de mens (Uitgeverij Wereldbibliotheek, vertaling en inleiding: Jabik Veenbaas)***Verder kijkenInauguratierede president Barack Obama (2009)***Verder luisterenFDR fireside chat 20BB afl. 90 – Opmerkelijke voorverkiezingen in de Amerikaanse historie (ook met Pirmin als gast)BB afl. 57 – Alexis de TocquevilleBB afl. 48 – Adam Smith en ‘De Welvaart van Landen’ (ook vertaald door Jabik Veenbaas)***Tijdlijn00:00:00 – Intro00:11:16 – Deel 100:38:30 – Deel 201:31:56 – Uitro01:33:04 – EindeZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

We hebben geen tijd te verliezen, zegt Mariëtte Hamer van de Denktank Coronacrisis in een gesprek met Jaap Jansen en PG Kroeger. Als voorzitter van een indrukwekkend gezelschap knappe koppen adviseert ze het kabinet hoe Nederland ‘intelligent’ uit de crisis kan komen.Zonder Europa gaat het niet, waarschuwt ze. Premier Mark Rutte moet snel een akkoord sluiten over een Europees herstelplan, zegt ze, want Nederland is heel kwetsbaar.Ook moeten we niet de fout maken van de vorige crisis, toen te weinig werd geïnvesteerd en de regering al snel weer overging tot bezuinigen. Juist nu moeten we versneld doen wat we toch al van plan waren: Nederland verduurzamen en digitaliseren.Extra aandacht is nodig voor kwetsbare groepen, zegt Hamer. Jongeren dreigen nu een valse start te maken, vrouwen verdwijnen weer van de arbeidsmarkt en discriminatie was al voordat de crisis uitbrak een groot probleem. “Je moet racisme veroordelen maar je moet er ook concreet iets aan doen. Want praten alleen helpt niet.”***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door Weee Nederland***Verder lezenDenktank Coronacrisis: De contouren van een intelligent herstelbeleidAdvies Mobiliteit en Coronacrisis***Verder luisterenAfl. 110 – Overleggen in crisistijd. Hans de Boer en Han Busker, voorzitters van de Stichting van de ArbeidAfl. 108 – De universiteiten willen weer voluit aan de slagAfl. 46 - Mariëtte Hamer en Luce van Kempen strijden tegen stress bij jongeren***Tijdlijn00:00:00 – Intro00:12:35 – Deel 100:30:52 – Deel 200:49:47 – Uitro00:50:31 – EindeZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Na corona kijkt de wereld in een diep ravijn. Veel mensen zijn in de greep van somberheid over economie en welvaart na deze pandemie. In deze editie van Betrouwbare Bronnen kijkt Jaap Jansen met PG Kroeger naar een eerdere periode waarin veel landen - zeker in Europa - moesten zien te overleven na jaren van grote klappen en epidemische golven: de jaren ’20 van de twintigste eeuw.Terwijl in Europa de jaren 1918 en 1919 – meteen na de Eerste Wereldoorlog - te boek staan als rampzalig door de Spaansche Griep, het Verdrag van Versailles en allerlei burgeroorlogen, is het beeld van het decennium daarna opvallend anders. De jaren ’20 bleken in veel opzichten een tijdperk van vernieuwingen, culturele bloei, emancipatoire kansen voor vele groepen mensen en economische en technologische innovaties en herstel. Van de nieuwste media en kunstvormen vanuit Hollywood, Babelsberg en Moskou tot de opmars van nieuwe producten en diensten rond mobiliteit, huishouden en efficiëntere en schonere industrie waren die 'Roaring Twenties' de bron van nieuw optimisme en gedurfde experimenten op alle terreinen. Na de pandemie kwam een golf van optimisme en nieuwe vitaliteit.Veel nu heel gewone maatschappelijke verschijnselen werden voor het eerst werkelijkheid. Van de individualistische, hoger opgeleide jonge vrouwen in hightech beroepen tot het kiesrecht voor hen en hun zusters, de opkomst van massamedia en massacultuur, de wereldwijde roem van 'celebreties' uit sport, mode en media, de jazz en satirische cabarets en de atonale muziek en opera's van mensen als Berg, Brecht, Sjostakovitsj en Schreker.De ondergang van de imperia sinds 1650 zorgde voor een 'tabula rasa' in macht, culturele en sociale normen en kansen op sociale mobiliteit voor veel onverwachte groepen. De Verenigde Staten en Sovjet-Unie waren ineens de nieuwe, revolutionaire voorbeelden. Burgers en arbeiders kregen de kans oude feodale gemeenschappen en nieuwe landen te besturen. En de jeugd greep haar kans. Steden als New York, Moskou en 'Das lasterhafte Berlin' werden brandpunten van een nieuwe urbane cultuur. De links-anarchistische kunstenaars Brecht en Weil werden schatrijk door hun 'Dreigroschenoper'. 'The Jazz Age' werd een begrip. Klaus Mann - zoon van - werd het symbool van de artistieke, hedonistische jeugd die alles wilde beleven en overal heen wilde kunnen. Hoe dat kon na al die rampen en ziekte? Voor een 'economie na corona' en een 'cultuur na corona' zijn deze 'Goldene Zwanziger' verrassend actueel en leerzaam. PG Kroeger gaat in zijn analyse van de Grosse Funskausstellung van 1928 via de aanleg van Autobahnen, Lenins elektrificatiedromen en het Dawes Plan voor kredieten uit de Verenigde Staten naar de lessen voor onze tijd. Door schade en schande - ook in de jaren na die fascinerende jaren - kon Europa die al eerder trekken. En nu opnieuw - precies een eeuw later.*** Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door Weee Nederland*** Verder kijken Film: Cabaret (1972)***Verder luisterenAfl. 91 – Van Zwarte Dood tot Spaansche Griep: pandemieën in de historieNina Hagen, Kurt Weill, Heinz Karl Gruber - Weill/Brecht - Die Dreigroschenoper (dubbel cd)*** Tijdlijn00:00:00 – Intro00:06:00 – deel 100:46:32 – Deel 201:23:04 – Deel 301:39:42 – Uitro01:40:24 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Deze week debatteert de Tweede Kamer met minister Wopke Hoekstra (Financiën) over de Rijksuitgaven over 2019, het Verantwoordingsdebat. Dat gebeurt naar aanleiding van het Financieel Jaarverslag van het Rijk en de jaarverslagen van alle ministeries die Hoekstra op Verantwoordingsdag, de Derde Woensdag in Mei, plechtig overhandigde aan Tweede-Kamervoorzitter Khadija Arib. Hij heeft er zelfs een speciaal koffertje voor.Zeker zo belangrijk zijn de rapporten die de Algemene Rekenkamer die dag publiceerde. Het Hoge College van Staat kijkt met een onafhankelijke blik naar de ruim 300 miljard euro die de regering uitgeeft.Steeds belangrijker wordt de controle door de Kamer zelf, dat de kern raakt van de parlementaire rechten: het budgetrecht. De Kamer wil strenger controleren, maar dat lukt nog niet altijd goed. Om daar iets aan te doen heeft ze de Kamerleden Bart Snels (GroenLinks) en Joost Sneller (D66) benoemd tot speciaal rapporteur. Een lid van de oppositie en een lid van de coalitie. In deze Betrouwbare Bronnen praat Jaap Jansen met hen.Snels en Sneller vinden dat de Kamer de overheidsuitgaven strenger moet gaan controleren. Vooral ook op doeltreffendheid. Leveren de uitgaven wel op wat je politiek en maatschappelijk wilt bereiken?Een gesprek over trucs van ministers, tips om daar mee om te gaan en tikjes op vingers van de Kamerleden zelf: willen ze achteraf nog wel echt controleren wat er met al dat geld is gebeurd?***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door Weee Nederland***Verder lezenRapport van Snels en Sneller: Onderbouwing van Beleid, het belang van artikel 3.1. van de Comptabiliteitswet 2016 om de regering te controleren, september 2019Rapport Algemene Rekenkamer: Inzicht in Publiek Geld (deel 2), september 2019Algemene Rekenkamer: Verantwoordingsonderzoek 2019, mei 2020***Verder luisterenAfl. 17 – Hoe Rekenkamerpresident Arno Visser de overheid controleertAfl. 07 – Wimar Bolhuis over leugentjes in verkiezingsprogramma’s***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:36:17 – Deel 201:06:49 – Deel 301:24:53 – Uitro01:25:34 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Deel 1 van deze aflevering is de zevende editie in de serie over de Val van de Muur en de omwentelingen in Europa en Duitsland 30 jaar geleden. Jaap Jansen kijkt met PG Kroeger terug naar de onverwachte herrijzenis van Helmut Kohl. Leert die ons ook iets voor leiders in crises nu? Deel 1:De Bondskanselier en CDU-voorman was in de loop van 1989 politiek min of meer afgeschreven, ook in zijn eigen partij. En toen kwamen die weken en maanden waarin zijn land en de wereld revolutionaire veranderingen doormaakten.Kohl draalde geen moment. Ineens bleek hij toch vol energie en daadkracht. En vol fantasie én flexibiliteit. Met veel improvisaties bleef hij de gebeurtenissen vaak nog net voor. In het voorjaar van 1990 - nu precies 30 jaar geleden - kon hij daardoor definitief de nooit gedachte route inslaan naar versnelde eenwording van Duitsland en nieuwe verkiezingen in die nieuwe nationale eenheid.Niet alleen Helmut Kohl werd zo een historisch voorbeeld van een politicus die in een crisissituatie zich revancheerde en ontpopte als iemand die helemaal nog niet afgeschreven, geen 'Auslaufmodell' was. Integendeel. PG Kroeger analyseert nog enkele bijzondere voorbeelden daarvan. Sommige daarvan zijn juist in coronatijden hoogst actueel.Deel 2:Zeker zo bekend als Kohls herrijzenis uit een diep dal is in de geschiedschrijving het lot van de Amerikaanse president Harry Truman. Nu de Verenigde Staten opnieuw moeten afwegen of zij een zittend staatshoofd een tweede termijn gunnen, is Trumans gevecht daarvoor in 1948 heel leerzaam. 'Give'm hell, Harry!'Deel 3:Kohls opvolger als CDU’er in het Kanzleramt blijkt nu ook in staat tot zo'n indrukwekkende wederkeer, zelfs als wereldleider en politiek en moreel icoon. Angela Merkel is in deze coronacrisis sterker terug dan ooit. Hoe kan dat?Deel 4:Ook de Nederlandse premier Mark Rutte was nog niet zo lang geleden geheel afgeschreven. Nauwelijks een kwart van de VVD-opinieleiders wilde hem een jaar geleden nog als aanvoerder.Dat lijkt in coronatijd geheel vergeten, of weggemoffeld. Des te boeiender om die trend en ontwikkeling in de geschiedenis en wederwaardigheden van politiek leiderschap nog eens onder de loep te nemen.*** Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door Weee Nederland*** Tijdlijn00:00:00 – Intro00:02:19 – Deel 100:23:29 – Deel 201:15:32 – Deel 301:28:46 – Deel 401:42:46 – Uitro01:43:27 – Einde *** Verder lezenVVD’ers zijn het erover eens: tijdperk-Rutte loopt ten einde (NRC, 15 maart 2019)*** Verder luisterenAfl. 93 – Hoe Gorbatsjov en het Sovjet-imperium ten onder gingenAfl. 84 – Hoe Kohl met Gorbatsjov de Duitse eenwording regeldeAfl. 72 – ‘Wir sind ein Volk!, december 1989: Helmut Kohl spreekt in DresdenAfl. 61 – PG Kroeger over de val van de Berlijnse MuurAfl. 53 – PG en de viering van 40 jaar DDRAfl. 42 – Merkels vertrouweling Elmar Brok: 40 jaar Europese geschiedenisZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Deze week precies 75 jaar geleden, op 17 mei 1945, werd de Stichting van de Arbeid opgericht waarin werkgevers- en werknemersorganisaties overleggen en besluiten. Tijdens de coronacrisis praten ze elke week met het kabinet. Hun gezamenlijke missie: de Nederlandse economie laten groeien en bloeien en zorgen voor werkgelegenheid en sociale zekerheid. Dat gaat soms hard tegen hard, maar vaker komen ze er samen uit.Over hoe dat gaat praten de twee die samen het voorzitterschap van de Stichting bekleden, Hans de Boer (VNO-NCW, werkgevers) en Han Busker (FNV, werknemers). Ook vertellen ze waar het op dit moment – in de crisis van 2020 – stroef gaat en hoe ze daar proberen uit te komen.Dit bijzondere gesprek onder leiding van Jaap Jansen wordt voorafgegaan door een historische blik op de beginjaren van de Stichting van de Arbeid door PG Kroeger. Met unieke fragmenten van de oprichters Dirk Stikker (werkgevers) en Evert Kupers (NVV).Met dank aan het Nederlands Instituut voor Beeld & Geluid*** Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door Weee Nederland*** Verder lezenOprichtingsmanifest uit 1945Maarten van Bottenburg – Aan den Arbeid, in de wandelgangen van de Stichting van de Arbeid 1945-1995 (Bert Bakker, 1995)Website Stichting van de ArbeidWebsite VNO-NCWWebsite FNVStratego in de polder over ontslagboete*** Verder luisterenAfl. 55 – PG: de geboorte van het PoldermodelAfl. 40 – SER-voorzitter Mariëtte Hamer over polder en pensioen*** Tijdlijn00:00:00 – Intro00:02:55 – Deel 1: PG Kroeger over de eerste jaren van de Stichting van de Arbeid00:48:52 – Deel 2: Hans de Boer en Han Busker over samenwerken op het hoogste niveau01:12:38 – Deel 3: De Boer en Busker over de coronacrisis01:30:57 – Deel 4: De Boer en Busker over het tweede steunpakket01:46:17 – Uitro01:47:00 – EindeZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Zoals premier Mark Rutte de burgers meeneemt bij elke stap die het kabinet zet in de coronacrisis, zo moet de minister-president ons ook gaan betrekken bij alle stappen die hij in Europa zet. Dat zegt Mathieu Segers, hoogleraar Europese geschiedenis en integratie aan de Universiteit Maastricht, in deze aflevering van Betrouwbare Bronnen.Jaap Jansen en PG Kroeger praten met hem over de vraag waar de Europese Unie staat in de coronacrisis en hoe Europa daar weer uit komt.Volgens Segers zijn sterke lidstaten nodig, die beseffen dat wederzijdse solidariteit Europa vooruithelpt: “Elke lidstaat die zijn knopen telt weet dat het in het eigen belang is om de interne markt en dus ook de muntunie in leven te houden.”Hij verwerpt het idee van de EU als ‘superstaat’: “De Europese integratie is een aanvullende rechtsorde, ze faciliteert de lidstaten. En de legitimatie van Europa moet worden opgehaald in de nationale parlementen. Dat zal altijd zo blijven.”Segers verwijt de lidstaten dat ze te veel verantwoordelijkheid afschuiven aan Europese instituties zoals de Centrale Bank: “Ze moeten meer politieke verantwoordelijkheid nemen.”***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door de Europese Commissie en door Weee Nederland***Verder lezenMathieu Segers – Reis naar het continent (Prometheus, geheel herziene versie 2019)***Verder kijkenHaagsch College Mathieu Segers: Europa in crisistijd***Verder luisterenAfl. 100 – Nederland in Europa: lusten en lasten door de eeuwen heenAfl. 20 – Peter Altmaier over Nederland in Europa, Brexit en opvolging Merkel***Beluister ookHaagsch College podcast Café Europa***Tijdlijn00:00:00 – Intro00:01:44 - Deel 100:57:23 – Deel 201:27:44 – Uitro01:28:37 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Hoe komen universiteiten en studenten door de coronacrisis en hoe bereiden ze zich voor op het nieuwe studiejaar?Deze aflevering van Betrouwbare Bronnen is een virtuele editie van het welbekende VSNU-café.Te gast zijn: Pieter Duisenberg (voorzitter van de Vereniging van universiteiten VSNU).Rianne Letschert (rector magnificus van de Universiteit Maastricht).Robert-Jan Smits (voorzitter van het college van bestuur van de Technische Universiteit Eindhoven).Pieter Gerrit Kroeger (oud-hoofdredacteur van ScienceGuide).Ook praat Jaap Jansen met studenten Penny Kuijer (Wageningen University & Research), Merlijn Zuiderwijk (Utrecht University) en Alex Tess Rutten (voorzitter van de Landelijke Studentenvakbond LSVb).“Ik zou als student helemaal niet bang zijn voor een corona-diploma, want je laat ook zien dat je enorm wendbaar bent”, zegt Letschert. “Als je afstudeert in deze jaren, heb je volgens mij een pré omdat je kunt aantonen dat je je heel snel weet aan te passen en op een andere manier te studeren en toetsen te krijgen. Als je het dan haalt, mag je hartstikke trots zijn!”De universiteitsbestuurders roepen het kabinet op, snel duidelijkheid te geven over het weer opstarten van de universiteiten. Ze willen vanaf september hun studenten weer toelaten op de campussen, maar hebben nog niets gehoord van Den Haag.Ook willen ze dat het kabinet extra gaat investeren in kennis en innovatie. Robert-Jan Smits vestigt zijn hoop op het investeringsfonds van de ministers Hoekstra (Financiën) en Wiebes (Economische Zaken en Klimaat): “Dat is belangrijk om de groei aan te jagen.”De universiteiten willen ook een rol spelen bij versterken van de Europese Unie als geheel. “Waar Europa samenwerkt – neem Airbus, neem CERN – zijn we de sterkste in de wereld”, zegt Smits.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door de vereniging van universiteiten VSNU en door Weee Nederland***Verder kijkenWebsite VSNUWebsite Technische Universiteit EindhovenWebsite Universiteit MaastrichtWebsite LSVb***Verder luisterenAfl. 78 – Roberto Viola: Shaping Europe’s Digital FutureAfl. 47 – Harvard-topman McCullough bezorgd over wetenschap in VS en NederlandAfl. 46 – Mariëtte Hamer en Luce van Kempen strijden tegen stress bij jongeren***Tijdlijn00:00:00 – Intro00:03:07 – Deel 100:33:02 – Deel 201:13:50 – Deel 301:26:55 – Uitro01:27:41 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

9 mei 1950, nu precies 70 jaar geleden, is een dag die de geschiedenis van het naoorlogse Europa meer zou bepalen dan vele andere historische momenten. Na de jaren van verwoesting en volkerenmoord en een moeizame wederopbouw kwam de échte bevrijding naar vreedzaam samenwerken. Die begon die dag met een politieke verklaring van de Franse minister Robert Schuman. Hij kon dat doen doordat iemand anders het strategische denkwerk en de politieke visie daarachter had ontwikkeld.Over die man, Jean Monnet, praat Jaap Jansen met PG Kroeger.Wie was hij? Wat maakte hem ‘de vader van Europa’?Jean Monnet (1888-1976) was niet alleen getuige en medebepaler van bijna alle grote ontwikkelingen en gebeurtenissen van de 20e eeuw, hij had ook nog een boeiend leven en een boeiende achtergrond. PG Kroeger vertelt over een van Monnets diepe teleurstellingen in dat lange leven, al vanuit zijn jeugdjaren, waarover Monnet met een van zijn 'leerlingen' op hoge leeftijd praatte. Die discipel - Jacques Delors – zette daarop een van de meest succesvolle Europese initiatieven in gang.Dat levensverhaal begint in het hart van de Franse cultuur en de eigen identiteit daarvan: in het stadje Cognac bij een producent van dat geestrijke vocht. Jean Monnet was een telg uit een klassieke dynastie van cognacstokers die haar product over heel de wereld kon verkopen. Deze wortels maakten hem in vele opzichten een man van de wereld en drukten een eigenzinnig stempel op zijn zakelijke vernuft en politieke genie.De loopbaan van Monnet was eigenzinnig. Hij is nooit bewindsman, premier of politiek leider geweest. Niettemin adviseerde en schreef hij langetermijnvisies voor bijna alle grote leiders van zijn tijd. Ook lieten zij hem de meest netelige kwesties oplossen. Zo schreef hij - een Frans zakenman en diplomaat nota bene - een van belangrijkste passages in de fameuze radiopraatjes van president Roosevelt tot het volk van de USA. Voor De Gaulle ontwierp en leidde hij het plan voor de wederopbouw van Frankrijk na de verwoesting van ‘40-‘45.Uit de memoires van Monnet laat PG Kroeger zien hoe veel van de belangrijke concepten, waarmee hij na 1945 de wording realiseerde van wat nu de EU heet, al decennia eerder in zijn brein begonnen op te bloeien. Ook omdat hij uit ervaringen met wat na 1918 fout ging bittere lessen durfde te trekken. Van de misgrepen bij het uitpersen van het Saarland tot het gezamenlijk voorkomen van hongersnoden, Monnet zat achter de knoppen en keek vooruit naar een betere, vreedzamer toekomst.Daarbij had ook hij zo zijn ervaringen met die eigenwijze Hollanders en hun ‘temperament combatif’. Het 'I am Dutch so I can be blunt' (van oud-minister van Financiën Jan Kees de Jager) zou Monnet direct herkennen! Maar kenmerkend voor hem was de wijze én slimme manier hoe hij daar mee om wist te gaan. Het hielp hem zelfs een van zijn belangrijkste politieke nalatenschappen waar te maken. Een man kortom waar juist de Europeanen van vandaag weer veel aan hebben.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door de Europese Commissie en door Weee Nederland***Verder lezenJean Monnet – Memoires (ook in de boekhandel verkrijgbaar)***Verder kijkenFilmpje Euractiv over Jean Monnet***Verder luisterenBB 106 – Diederik Samsom over het Europese klimaatbeleid en het crisisherstelplanBB 67 – Caroliene! PG Kroeger over bekende en onbekende politieke assistenten, toen en nuBB 64 – Wim Kok, een leven op eigen kracht – gesprek met biograaf Marnix KropBB 44 – PG over Franklin D. RooseveltBB 32 – Churchill en Europa: biografen Andrew Roberts en Felix KlosBB 23 – PG: Saarland als politieke bakermat***Tijdlijn00:00:00 – Intro00:07:36 – Deel 100:38:54 – Deel 201:36:44 – Uitro01:37:37 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Diederik Samsom, het brein achter het nieuwe Europese klimaatbeleid, praat met Jaap Jansen over zijn werk als kabinetschef van Europese Commissie vicepresident Frans Timmermans. Het Nederlandse klimaatakkoord ligt ten voorbeeld aan de European Green Deal. Hij vertelt hoe zijn aan de keukentafel geschreven plan Europees beleid werd.De Europese Commissie is bezig aan een nieuwe versie van de Europese meerjarenbegroting met daarin naast het klimaatbeleid ook een Europees herstelplan voor de economie na de coronacrisis. Nederland ligt opnieuw dwars, zegt Samsom. Dat is niet in het belang van Nederland, legt hij uit. “Nederland wil een stevig klimaatbeleid en goed uit de crisis komen, maar het verzet zich tegen een hogere Europese begroting. Dat kan niet allebei tegelijk. Je zou kunnen zeggen: laat Nederland een goed gesprek voeren met zichzelf.”Over enkele weken komt Samsom met een plan om de Europese landbouw te verduurzamen. Hij heeft plannen om de auto-industrie versneld elektrische auto’s te laten produceren. En hij wil landen als China en de Verenigde Staten meer laten betalen voor de export naar Europa van vervuilende producten zoals staal, waarbij veel C02 vrijkomt: “We zeggen: prima om uw spullen hier te verkopen, maar dan moet u extra Co2-rechten kopen, dan pas mag u de grens over.”En Jaap neemt ook nog even de bezwaren van Ronald Plasterk tegen het klimaatbeleid met hem door.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door de Europese Commissie en door Weee Nederland***Verder lezenEuropean Green DealEuropese klimaatwet***Verder kijkenUrsula von der Leyen: ‘Man on the moon moment’Greta Thunberg in het Europees ParlementMichael Moore film Planet of the Humans***Verder luisterenAfl. 85 – Directeur-generaal Europese begroting Gert Jan KoopmanAfl. 55 – Ed Nijpels over zijn klimaatakkoordAfl. 37 – GroenLinks Europees lijsttrekker Bas Eickhout***Tijdlijn00:00:00 – Intro00:01:46 – Deel 100:12:46 – Deel 200:41:40 – Deel 301:12:05 – Uitro01:12:49 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Duitsland, nu 75 jaar geleden. Adolf Hitler pleegt zelfmoord in de Führerbunker in Berlijn. Zijn Duizendjarig Rijk is na 12 jaar volledig verwoest. Steden liggen in puin, meer dan 15 miljoen Duitsers op de vlucht. Miljoenen van hen overleven de Nazi-heerschappij niet.In deze aflevering van Betrouwbare Bronnen kijkt Jaap Jansen met PG Kroeger naar die tijd en vooral naar het dagelijks leven: de beslommeringen, illusies, zorgen en angsten van mensen in het Duitsland van Hitlers heerschappij. Voor velen van hen was de geallieerde overwinning een bevrijding en vaak zelfs een redding op het allerlaatste moment. Veel mensen beleefden de ondergang van het Nazi-bewind als een nog grotere nederlaag dan de val van Kaiser Wilhelm II en zijn Pruisische heerschappij nog maar kort daarvoor.We weten verrassend veel over het gewone leven in die tijd dankzij mensen als Ursula von Kardorff en Victor Klemperer. Zij hielden dagboeken bij waarin ze in allerlei details en verslagen indringende indrukken geven van wat er gebeurde en wat hen persoonlijk overkwam. Vooral Klemperer schreef met 'Ich will Zeugnis ablegen bis zum Letzten' een tweedelig meesterwerk van historische betekenis.Zo komen in deze Betrouwbare Bronnen de momenten aan de orde waarop 'de gewone Duitser' begon te merken dat Hitlers 'Reich' begon in te storten. Wanneer was dat? Wat was bijvoorbeeld de impact van 'Operation Gommorah'? Maar ook merken we uit die dagboeken en analyses van historici verrassende inzichten, zoals het feit dat Nazi-Duitsland heel lang helemaal geen door en door georganiseerde oorlogseconomie kende, al jaren feitelijk bankroet was en het beleid gestuurd werd door zowel een moorddadige ideologie als door 'focusgroepen' en 'opiniepeilingen' avant la lettre.De dagboeken vertellen ons ook over de stiekeme humor van burgers, de ongelooflijke moed van Eva Klemperer, het morele baken voor heel Duitsland dat Clemens August Graf von Galen werd, de Schlagerfilms en de hits van Zarah Leander en het feit dat zeer velen het wel degelijk en vaak al heel vroeg 'gewusst haben'. Bijvoorbeeld de dappere jurist Friedrich Klenner in een provinciestadje in het rurale midden van Hessen.In de nederlaag van Nazi-Duitsland zijn de verhalen en belevenissen hartverscheurend. De obsessie van het bewind met 'heldendood' en een heidens soort ondergangslust maakten dat allemaal nog gruwelijker. Het verhaal van de wonderbaarlijke redding van Victor en Eva Klemperer tijdens de gruwelijke nacht van het bombardement op Dresden mag ons daarom ook nu nog hun levensmoed en trouw als inspiratie meegeven.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door Weee Nederland***Verder lezenUrsula von Kardorff - Berliner Aufzeichnungen 1942 bis 1945 (Taschen Verlag, 1998)Victor Klemperer – Barre bevrijding (Atlas Contact, 2020)Victor Klemperer – LTI, de taal van het Derde Rijk (Atlas Contact, 2020)Friedrich Klenner - 'Vernebelt, verdunkelt sind alle Hirne', Tagebücher 1939-1945 (Wallstein Verlag, 2011)***Verder luisterenAfl. 101- 75 jaar bevrijding: De laatste dagen van Franklin D. RooseveltAfl. 65 - 'Vroeger was alles beter', nostalgie als strategie en politiek wapen (de rede van Richard von Weiszäcker)***Tijdlijn00:00:00 – Intro00:06:38 – Deel 100:35:46 – Deel 201:12:39 – Deel 301:25:07 – Uitro01:25:57 – EindeZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Via Nederland betalen grote internationale bedrijven zo min mogelijk belasting. Nederland is een belasting doorsluisland, zegt Jan van de Streek, hoogleraar Belastingheffing van concerns aan de Universiteit van Amsterdam.Van de Streek was lid van de commissie-Ter Haar die onlangs op verzoek van Tweede Kamer en regering een rapport publiceerde over een eerlijker belastingheffing. In deze Betrouwbare Bronnen vertelt hij hoe multinationals te werk gaan en wat de commissie adviseert. Ook heeft hij zelf nog wat ideeën.Met bijrollen voor: Wouter Bos, Jan Kees de Jager, Roland van Vliet, Frans Weekers, Mark Rutte en Pieter Omtzigt. En een opdracht voor staatssecretaris Hans Vijlbrief.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door Weee Nederland***Verder lezenWebsite Jan van de StreekMotie-Omtzigt csRapport commissie-Ter HaarReactie American Chamber of CommerceReactie VNO-NCWReactie Oxfam-Novib***Verder kijkenZembla, Nederland belastingparadijs, de politiek (2017)***Tijdlijn00:00:00 – deel 100:30:49 – deel 201:17:33 – uitro01:18:14 – eindeZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Politieke partijen zijn in ons land veelal armoedzaaiers. Ze moeten bedelen om geld, zelfs hun leden zijn meestal typisch Hollandse zuinigerds. De democratie en de kwaliteit van de inbreng daarin mogen nooit veel kosten, politici heten al gauw 'zakkenvullers'. Geen wonder dat zij af en toe de randen van wat toelaatbaar is opzoeken om toch nog een beetje armslag te krijgen.Het tv-programma Zembla onderzocht hoe FvD warme banden met Rusland zou weten te verzilveren. Jaap Jansen en PG Kroeger kijken daarom nog eens wat scherper naar de verhalen, historie en beweringen over de financiering van politieke partijen. Hoe zit het met Thierry Baudet en het Kremlin? En met de giften die partijen openbaar moeten maken? En de rol van eilanden in de EU als Cyprus en Malta?Onze parlementaire geschiedenis kent maar weinig partijschandalen rond het binnenhalen van middelen die de allure hebben van de praktijk waardoor mensen als Kohl, Berlusconi, Mitterrand en Chirac legendarisch werden. Toch had wat in 1909 naar buiten kwam daar toch wel iets van. De 'Lintjesaffaire' van Abraham Kuyper werd niet voor niets fameus. En ook de financiële handigheden van PvdA'er Harry van den Bergh voor de democratie in Portugal mogen er zijn.Evenmin vergeten zijn de vastgoedbazen die de LPF in hun greep kregen en ook later bij Verdonk en recent bij 50plus een vinger in de politieke pap kregen. Wat dan wel opvalt is dat ook die relaties meestal eindigen in onderlinge haat en nijd.Schaamteloze verrijking bij politieke partijen blijft in ons land spaarzaam. Kleine krabbelaars, meer zijn het niet. Of is ook dat toch weer een te geruststellend zelfbeeld? ***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door Weee Nederland***Verder luisterenAfl. 73 – Belangenverstrengeling en kleine krabbelaars in de politiekAfl. 34 – 140 jaar Anti-Revolutionaire Partij***Verder kijkenZembla – Baudet en het KremlinAndere Tijden – Koerier voor Portugal***Verder lezenJeroen Koch – Abraham Kuyper, een biografie (Uitgeverij Boom)Joost Vullings – De kinderen van Pim (Lebowski Publishers)***Tijdlijn00:00:00 – Intro00:10:47 – Deel 100:36:15 – Deel 200:58:53 – Deel 301:32:57 – Uitro01:33:38 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

In 2008 verscheen het boek De Prooi van Jeroen Smit. Over de teloorgang van de eens zo trotse grote Nederlandse bank ABN Amro. De top van die bank zat jarenlang gevangen in interne twisten. De bank verzwakte en werd in delen overgenomen door Belgen, Schotten en Spanjaarden. Net toen dat boek verscheen kwam de bankencrisis. ABN Amro, of liever: wat er nog van over was, moest gered worden. Door de overheid.Over wat sindsdien gebeurde is nu een nieuw boek verschenen. De Staatsbank. ABN Amro klem tussen ambtenaren en bankiers. Geschreven door twee journalisten van Het Financieele Dagblad, Ivo Bökkerink en Pieter Couwenbergh. Jaap Jansen praat met ze.De bank werd overgenomen voor 21 miljard euro aan belastinggeld. PvdA-minister van Financiën Wouter Bos zette zijn voorganger als minister, VVD’er Gerrit Zalm aan het hoofd van die ‘staatsbank’. Die bestuurde hij als was hij opnieuw minister. Heel anders dan collega-ceo’s. En hij had invloed op wie hem zou controleren.Bos wilde dat ABN Amro zo snel mogelijk weer een volledig commerciële bank zou worden, maar zo makkelijk ging dat niet. Na Bos werd CDA’er Jan Kees de Jager minister en pas onder PvdA-minister Jeroen Dijsselbloem ging de bank naar de beurs. Anno 2020, onder CDA-minister Wopke Hoekstra, zijn de meeste aandelen nog steeds in handen van de overheid.Bökkerink en Couwenbergh vertellen een spannend verhaal over de problemen waar de nieuwe ABN Amro al snel mee te kampen kreeg. Achterdocht, ruzies en zelfgenoegzaamheid in de top. Zalm die niet kon opschieten met de snel rijzende ster in de raad van commissarissen Olga Zoutendijk. ‘Dat mens’, noemde hij haar.Toen kwam ‘Project Gravlax’. Zoutendijk slaagde erin, Zalm te lozen. Toen dat eenmaal gelukt was, werd ze zelf slachtoffer. 'Er was paranoia. Iedereen in de bank had er last van. Als dit allemaal niet gebeurd was, was de staat nu misschien al helemaal uit ABN Amro vertrokken', zegt Ivo Bökkerink.Een onthullend achter-de-schermen-verhaal over de verlammende relatie tussen overheid en bank. 'Die twee werelden spreken allebei ABN, maar ze begrijpen elkaar niet', zegt Pieter Couwenbergh.*** Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door Weee Nederland*** Verder lezenIvo Bökkerink en Pieter Couwenbergh – De Staatsbank (Uitgeverij Prometheus) De Staatsbank in cijfers (Financieele Dagblad)*** Verder kijken Documentaire ‘De Achtste Dag’ over de bankencrisis en de reddingsoperatie van Fortis/ABN Amro (te bekijken als je een abonnement hebt op NLZIET) Openingsact ABN Amro personeelscabaret 2014: Gerrit Zalm als zijn zus, hoerenmadam Priscilla *** Tijdlijn00:00:00 – Intro00:06:00 – Deel 100:30:31 – Deel 201:10:55 – Deel 301:45:13 – Uitro01:45:54 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Nederland herdenkt op 4 en 5 mei de oorlogsjaren, de slachtoffers en de bevrijding. In een aantal afleveringen van Betrouwbare Bronnen besteden we aandacht aan die periode.In deze aflevering kijken we terug naar de buitengewone weken in de wereldpolitiek van 75 jaar geleden. We gaan naar een klein stadje in het diepe zuiden van de Verenigde Staten: Warm Springs, Georgia.Daar zat op 12 april 1945 president Franklin Delano Roosevelt de post af te handelen achter zijn werktafel in 'Little White House' dat deel was van het kuuroord voor poliopatiënten dat hij zelf had opgericht. PG Kroeger vertelt over die korte vakantie van de staatsman, de speeches en stukken die hij zat te bewerken en beslissingen die hij nam.Het zou de laatste ochtend van zijn fascinerende leven zijn. Een schok ging door de wereld. PG Kroeger vertelt over de reacties in het Kremlin bij Stalin, in de bunker waar Hitler ondergedoken zat met Goebbels, over die van Thomas Mann en Churchill en die van FDR's volstrekt onvoorbereide opvolger als president, Harry Truman.12 april 1945 was ook in Duitsland, aan het oorlogsfront, een historische dag. Wat generaal George Patton - een ijzervreter van het zuiverste water – doormaakte bij de ontdekking van het eerste concentratiekamp in Duitsland, deed hem letterlijk kotsen van emotie. Zijn opperbevelhebber is gespaard gebleven voor de berichten en beelden die Patton die dag doorstuurde naar de top van de geallieerde coalitie.Het werk dat FDR die dagen in Warm Springs doodziek en vermoeid nog kon doen, werd van grote historische betekenis. Zijn speechschrijver begreep daarom de aanwijzingen die hij daarvoor kreeg veel later pas. Ook blokkeerde de president nog een poging van Churchill om na de ondergang van Nazi-Duitsland een nieuw front te openen.  Het verhaal over die dagen in dat kuuroord in ruraal Georgia is niet alleen een geopolitiek en strategisch van belang. Het bevat ook een liefdesgeschiedenis die lang verborgen moest blijven: de innige band van FDR met Lucy Rutherfurd, met wie hij in Warm Springs nog even gelukkig en ontspannen mocht zijn; opgewekt kon praten en ritjes maken. Ook dit laat weer zien dat grote politiek mensenwerk is.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door Weee Nederland***Verder luisterenAfl. 44 – PG over Franklin Delano RooseveltAfl. 32 - Churchill en Europa, met Andrew Roberts en Felix Klos***Tijdlijn00:00:00 – Intro00:10:34 – Deel 100:41:27 – Deel 201:14:11 – Uitro01:14:57 – EindeZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

De honderdste editie van Betrouwbare Bronnen sinds de start in augustus 2018! Alle reden voor Jaap Jansen en PG Kroeger om een soort 'summa summarum' van die 100 afleveringen te wagen. Welk thema kwam vaak terug?Dat thema is 'hoe kijken wij vanuit Nederland naar Europa en de wereld en hoe kijken ze vanuit Europa naar Nederland?' Een onderwerp dat in deze dagen van coronacrisis actueler is dan ooit. Met een blik op de cultuurgeschiedenis en de politieke historie is dit onderwerp minstens zo relevant. Veel van de argumenten, emoties, misverstanden en vooroordelen die dezer dagen over tafel komen, blijken al eeuwenlang op dezelfde manier en soms zelfs in dezelfde termen en beelden over tafel te gaan.Zo vertelt PG over de onderhandelingen in Rome van Dirc Potter, de Wopke Hoekstra van het Beierse Huis dat in de 14e en 15e eeuw vanaf het Binnenhof de gewesten regeerde. Wat hij over de inwoners van de ‘olijfolie-en-knoflook-landen’ opschreef en vertelde, is voor iedere Nederlander van nu meteen herkenbaar. Het leverde trouwens wel iets moois op: de allereerste vertaling van gedichten en verhalen uit de Italiaanse letterkunde in het Nederlands van die tijd. Gedichten over de liefde, uiteraard.En zo ging het in de loop der eeuwen steeds. Of het nu minister-president Willem Drees over de beginnende EEG was – hij vond het een gevaarlijk, Rooms project - of Ruud Lubbers die de argwaan van Helmut Kohl opwekte en Voltaire die de geest van de Hollanders beschreef, steeds kwamen klassieke patronen en denkwijzen naar boven. Anderen in Europa hadden ons meestal goed door en speelden daar soms handig en vaak geërgerd op in. Ook hier niets nieuws dus.Of het nu het 'euroreferendum' van 2005 was, of de strijd met Charles de Gaulle over een Brits EEG-lidmaatschap, deelname aan de inval in Irak tegen Saddam Hussein of het redden van de Grieken - steeds zie je vaste patronen van politieke strategie opdoemen. Zelfs de megalomane ambitie om in de duinen bij Den Haag een 'Wereldhoofdstad van het Internationalisme' te bouwen pas daar bij.Ook de scherpe uithaal van 'the Grand Old Man' van Europa, de bijna 95 jaar oude Jacques Delors, is vanuit die benadering te begrijpen. Zijn woede van enkele jaren geleden over de 'mauvaise pédagogie' van de Europese leiders blijkt actueler dan ooit. Moge deze honderdste editie van deze podcast een klein voorbeeld zijn van 'une bonne pédagogie'!***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door Weee Nederland***Verder luisterenAfl. 85 – Gert Jan Koopman, directeur-generaal EU-begroting: ‘Nederland kan verzet beter opgeven’Afl. 49 – De koningen van Hispanje die wij altijd hebben geëerdAfl. 43 – Binnenhof: eeuwenoud ratjetoeAfl. 36 – Wopke Hoekstra: EU moet geopolitieke machtsfactor wordenAfl. 32 – Churchill en Europa: biografen Andrew Roberts en Felix KlosAfl. 20 – Peter Altmaier over Nederland in Europa, Brexit en opvolging MerkelAfl. 02 – Jeroen Dijsselbloem en Coen Teulings over de Eurocrisis***Tijdlijn00:00:00 – Intro00:04:17 – Deel 101:10:38 – Deel 202:01:26 – Uitro02:02:08 - EindeZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Het thuis werken, leren, vermaken en geduld oefenen gaat nog wel even voort. Tijd dus voor inspiratie door podcasts, boeken, muziek en mooie gesprekken.In deze speciale editie bespreekt Jaap Jansen met PG Kroeger zes boeken. Met tot slot een door PG uitgezocht en toegelicht operafragment met de 'prima donna assoluta' van deze tijd, waarin historie, literatuur en de grote traditie van het Italiaanse belcanto van de 19e eeuw samen komen.De volgende boeken komen aan de orde:1] Brutopia - door Pascal VerbekenEen meeslepende wandeling door de niet overal geliefde, soms vervallen buurten van Brussel en door de rijke geschiedenis en cultuur die daar voortleven. De lezer ontmoet asielzoekers als Karl Marx in deze hoofdstad van vele opeenvolgende dynastieën, heersers, Oranjes en Junckers en leert hen en Brussel heel anders zien.2] Prince Albert. The man who saved the Monarchy door A.N WilsonHij werd maar 41, bleek een prins-gemaal van grote allure, was als jongen fameus om zijn Hollywoodwaardige schoonheid en zat altijd vol plannen en initiatieven voor innovaties, volksverheffing, culturele, wetenschappelijke en technologische revoluties. Albert von Sachsen-Coburg - een mini-staatje in midden-Duitsland, trouwde zijn onsterfelijk verliefde nichtje Victoria in 1840 en werd zo 'de beste koning die de Britten nooit kregen'. Wilson schreef het lang verwachte, modern-wetenschappelijke portret van deze begaafde en bij ons toch wat onbekende en vergeten doener.3] Berlin. Biographie einer grossen Stadt door Jens BiskyEen boek om voor te gaan zitten, bijna 1000 bladzijden dik. Het gaat over een stad die maar nooit oud wil worden. Steeds wordt Berlijn pas laat een serieus centrum in de wereld, zoals in 1871 en in 1989. En steeds moest de stad weer helemaal opnieuw beginnen, nadat een schijnbaar gouden tijd in een catastrofe eindigde.Maar het leven ging altijd weer door. Denkers en dichters, rebellen en ballingen bleven het merkwaardige, eigene van de stad Berlijn vormgeven. 'Arm aber Sexy.’ Misschien is het meest merkwaardig wel, dat het Berlijn van Merkel zo keurig, correct, gedegen en onspectaculair is. Want dat past helemaal niet...4] Travellers in the Third Reich door Julia BoydTot 1939 was Nazi-Duitsland een populair vakantieland. Reizigers waren vaak opgetogen over de rust en orde, over de goede catering, de grootse cultuur, festivals en gedienstige, schoon gewassen jongeren. Dit was toch heel wat beter dan de armoede, het verval, straatgevechten en communistische oproer uit de jaren van Weimar, nietwaar? Boyds boek brengt de belevenissen van allerlei 'gewone toeristen', delegaties, onderzoekers en verslaggevers van toen bijeen. Was men blind? Liep alles echt zo op rolletjes? Nee dus. Naïef bleken velen wel, maar sommigen beleefden schokkende dingen die zij nimmer vergaten. En Prinses Juliana ontmoette bij de Olympiade een vlotte prins waar zelfs haar veeleisende moeder wel wat in zag.5] Assembly Required door Koen van ZonDit proefschrift is een juweel. Van Zon analyseert in detail hoe de prille Europese instellingen het noodzakelijk vonden democratisch gelegitimeerd en gestuurd te zijn. Dat ging niet vanzelf, maar organisaties als de EGKS, EEG en Euratom kenden hun eigen parlementen en die bliezen hun partijtje flink mee, om het experiment van vreedzaam samenwerken uit te proberen. Het boek zit vol opmerkelijke inzichten in het Europa en de politiek van de jaren ‘50. Wist je dat er in de eerste Assemblee van Europa precies 1 vrouw zat? Een katholieke dame uit Nederland van grote invloed! Het boek is nog niet in de winkel verkrijgbaar. Meer informatie via Twitter bij @koenjavanzon6] The Mirror and the Light door Hilary MantelDe Britse schrijfster verdient de Nobelprijs voor de Letterkunde. Deze roman is de derde en laatste in haar cyclus over de jaren dat Thomas Cromwell diende aan het hof van koning Henry VIII. Het eindigt dan ook in 1540. De brouwerszoon stijgt in macht, aanzien en politiek vernuft en eindigt als de rechterhand van de grillige vorst en als de machtigste 'gewone man' ooit in de Britse historie. Hij helpt de koning te scheiden en te trouwen, desnoods via het schavot. En hij regelt een politieke en culturele revolutie in het bewind van zijn vorst. Zoiets kon niet goed aflopen…Mantel won met haar twee vorige romans over Cromwell al alle hoogste literaire onderscheidingen en dit derde boek -ruim 800 bladzijden dik - is de kroon op har werk. Lees in corona-tijden dus alle drie de romans in hun geheel, als cyclus. Nu kan het!Deze Betrouwbare Bronnen eindigt met een opera over die tijd van Cromwell, Henry VIII en zijn vrouwen. Want in de 19e eeuw waren hun koninklijke lotgevallen, liefdesbeslommeringen en tragiek zeer geliefde stof voor aangrijpende opera's die mooi slecht aflopen. Zo ook 'Anna Bolena' - koningin Anne Boleyn uit de romans van Mantel - aan wie Gaetano Donizetti een belcanto-meesterwerk wijdde. Zijn aria 'Al dolce guidami...' Fragment uit een schitterende uitvoering met Anna Netrebko die deze rol helemaal tot de hare wist te maken.*** Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door Weee Nederland***Tijdlijn00:00:00 – Intro00:03:48 – Brutopia00:20:53 – Prince Albert00:40:32 - Berlin. Biographie einer Grossen Stadt00:54:53 – Travellers in the Third Reich01:03:36 – Assembly Required01:17:03 – The Mirror and the Light01:35:27 – Uitro01:34:13 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Het coronavirus raakt de hele wereld. Van Wuhan tot Bergamo, van New York tot Amsterdam worstelen we met deze pandemie. In Betrouwbare Bronnen spreken Jaap Jansen en PG Kroeger met een vrouw die aan het front staat van de strijd tegen deze wereldcrisis. Zij is de voorzitter van het bestuur van GAVI, de wereldalliantie voor vaccinaties tegen besmettelijke ziekten als ebola, mazelen, SARS en nu ook corona. Dr. Ngozi Okonjo-Iwaela praat met Betrouwbare Bronnen vanuit haar huis in Washington DC, want ook zij moet vanuit huis werken.In het gesprek geeft zij glashelder en met een verassend praktische en concrete blik haar visie op wat corona zo gevaarlijk maakt en wat de wereld nu moet doen en vooral ook straks, na het terugdringen van het gevaar.Dat visionaire karakter kan niet verrassen als je beseft dat zij een echt uniek cv heeft. Magna cum laude in economie op Harvard, waar zij nu ook in het bestuur zit. Managing director operations van de Wereldbank. De eerste vrouw als minister van Buitenlandse Zaken van het grootste land in Afrika, Nigeria. De eerste vrouw daar ook op Financiën en de grondlegger van een moderne overheid, die de corruptie en instabiliteit van de economie van het land fors ging bestrijden.Dr. Ngozi vertelt zonder omhaal hoe zij nu bezig is met GAVI en de G20 een lange termijn-aanpak in te richten om corona te bestrijden en verder voorkomen, onder meer door het vinden van vaccins en therapieën en door deze meteen wereldwijd op te schalen. Nederland doet mee en ze prijst de ministers Sigrid Kaag, Hugo de Jonge en premier Mark Rutte voor hun inzet en doet dat op een buitengewoon slimme uitdagende manier.Zorg heeft zij over het paniekerige kortetermijndenken van dit moment. Zelf was zij 2009 bij de G20 in Londen onder leiding van de Britse premier Gordon Brown- met de net aangetreden president Barack Obama - die destijds de kredietcrisis gezamenlijk en structureel ging aanpakken. Zo’n ‘wereldmoment’ ontbreekt nu nog. Dat verklaart waarom zij zelf maar direct aan de slag is gegaan met haar eigen mensen.Ze waarschuwt tegen de neiging tot ‘nationalistisch afsluiten en opsluiten’ terwijl het virus geen grenzen kent.Ze is ook voorzitter van de Global Commission on the Economy and Climate. Verrassend vertelt ze hoe juist de aanpak van het klimaat- en energievraagstuk de sleutel kan vormen voor een extra snelle terugkeer van economisch herstel.Het gesprek raakt ook aan enkele heel persoonlijke elementen van haar levensverhaal. Zij vertelt over haar inzet voor de talenten van meisjes en vrouwen als de dragers van kennis, innovatie en nieuw ondernemerschap in Nigeria en hoe dat een succes kon worden. Zij vertelt wie haar rolmodellen zijn, haar onvergetelijke leraren en wat zij van haar ouders meekreeg. Het gruwelijke verhaal hoe haar 83-jarige moeder door bendes werd ontvoerd, die het beleid van haar dochter, de minister van Financiën, ter bestrijding van corruptie de nek om wilden draaien, is eigenlijk met geen pen te beschrijven. Tenzij Hollywood er een film van zou maken. Dr. Ngozi is een vrouw met niet alleen een krachtige visie en politieke daadkracht van de bovenste plank, zij blijkt ook een bijzonder mens met een uniek levensverhaal.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door Weee Nederland***Verder lezenDe website van GAVI, the vaccine alliance De GAVI-pagina van Dr. Ngozi Ebola-lessen voor de strijd tegen COVID-19***Verder luisterenAfl. 10 - Seth Berkley (ceo GAVI) over wereldwijd vaccineren (vanaf 01.28.40)Afl. 96 - Aandelen onderuit, bedrijven failliet, werkloosheid: het coronavirus duwt de wereldeconomie in recessie - gesprek met Peter de Waard***Tijdlijn00:00:00 - Intro00:01:06 - Deel 1: PG introduceert00:29:49 - Deel 2: Jaap en PG praten met Ngozi Okonjo-Iweala01:02:46 - Deel 3: PG duidt het gesprek01:18:55 - Uitro01:19:35 - EindeZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

PvdA’er Martin van Rijn volgde overwerkte VVD’er Bruno Bruins op als minister voor Medische Zorg. Dat was voor velen een verrassing en werd als heel ongebruikelijk gezien. Maar is dat wel zo? Kende ons land in zijn politieke historie niet vaker ministers die in een nationale of internationale crisis met een speciale opdracht of taak aan het werk werden gezet?In deze editie van de podcast bespreken Jaap Jansen en PG Kroeger een hele reeks van bekende en geheel vergeten crises en bijzondere situaties waarin kabinetten een bewindspersoon heel doelgericht op een belangrijk nieuwe probleem aan het werk zetten. Van de dreiging van een atoomoorlog met Stalin tot het organiseren van de nieuwe polder in katholieke zin. Van migratie tot millenniumbug.Een eerste voorbeeld van zo'n crisisminister deed zich voor in Londen. In 1943 vond koningin Wilhelmina de komst – op de vlucht per zeilboot de jonge jurist en 'Engelandvaarder' Jaap Burger (SDAP, daarna PvdA) zó moedgevend voor 'de eindoverwinning', dat hij een plek in de Ministerraad kreeg. Daar moest hij zich helemaal gaan richten op de voorbereiding van de terugkeer van een democratisch en bestuurlijk effectief Nederland en een overheid die daarbij paste. Het was het begin van een opmerkelijke politieke loopbaan.Ook ver na die tijd kwam er zo'n crisisminister voor een complex vraagstuk dat heel de samenleving leek te kunnen ontregelen. Het virus tijdens Paars II was de 'millenniumbug'. Roger van Boxtel (D66) moest die dreiging pareren.In dat kabinet verscheen nog een andere versie van zo'n bewindspersoon: de programmaminister. Zo iemand werd in het Haagse wereldje en de journalistiek weleens meewarig 'minister van lege dozen' genoemd. Want hij heeft geen eigen departement en organisatie. Meestal moet-ie inwonen bij een 'echte minister' van een bestaand departement en daarvan onderdelen en medewerkers bij elkaar zien te rapen.Toch kregen sinds Paars II alle kabinetten van Balkenende en daarna van Rutte een of meer van dit type bewindslieden. Rutte III is zelfs de kampioen van de programmaministers: er zijn er vijf. Het is daarbij interessant om te zien op welk soort posten deze kabinetten zulke specifieke ministers hebben gezet. Dat varieerde van 'Wijken' tot 'Asiel' en van 'Rijksdienst' tot 'Gezin'. Keuzes die iets zeggen over de politieke ontwikkeling en geschiedenis van ons land. Net als de stap die Martin van Rijn nu zette.***Naast Martin van Rijn, Bruno Bruins, Jaap Burger en Roger van Boxtel hoor je in deze aflevering over de ministersposten van Frans Teulings (KVP, Drees I), Guus Albregs (KVP, Drees I), Adrianus de Bruijn (KVP, Drees II), Theo Bot (KVP, Cals), Hilbrand Nawijn (LPF, Balkenende I), Rita Verdonk (VVD, Balkenende II), Thom de Graaf (D66, Balkenende II), Alexander Pechtold (D66, Balkenende II), André Rouvoet (ChristenUnie, Balkenende IV), Ella Vogelaar (PvdA, Balkenende IV), Eberhard van der Laan (PvdA, Balkenende IV), Gerd Leers (CDA, Rutte I), Stef Blok (VVD, Rutte II), Arie Slob (ChristenUnie, Rutte III), Sigrid Kaag (D66, Rutte III), Sander Dekker (VVD, Rutte III) en Stientje van Veldhoven (D66, Rutte III).***Verder lezenElla Vogelaar en Onno Bosma – Twintig maanden knettergek (Balans, 2009)***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door Weee Nederland***Tijdlijn00:00:00 – Intro00:11:08 – Deel 100:54:18 – Deel 201:34:28 – Uitro01:34:54 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Jaap Jansen praat met Peter de Waard, redacteur economie en columnist van de Volkskrant, over de plotselinge ineenstorting van de wereldeconomie.Nederland krijgt hoe dan ook een recessie, stelde het Centraal Planbureau deze week. De scenario’s die het CPB uitwerkte lijken heel erg op de modellen waar De Waard al van uit ging. Een V, een U of een L. De V is waar minister van Financiën Wopke Hoekstra op hoopt: een scherpe, maar korte terugval en daarna herstel. Bij een U duurt de ellende wat langer en bij een L zijn we pas echt ver van huis, dan kom je in de buurt van een jaren ’30-scenario: een depressie. Dat gaat zelfs verder dan het zwartste CPB-scenario.Kunnen bedrijven en werkenden deze economische crisis uitzieken met de vaccins van Wopke Hoekstra en de Europese Centrale Bank? En helpen Amerika en China ook een beetje mee? Wat betekent deze crisis voor een freelancer, voor iemand in vaste dienst, voor onze aandelen en onze pensioenen? Op al die vragen krijg je in deze podcast een antwoord.“We hebben onvoldoende geleerd van de vorige economische crisis”, zegt Peter de Waard. De banken zijn structureel onvoldoende verbeterd en heel veel zwakke landen hadden bij het uitbreken van de coronacrisis hun economie en hun financiën nog niet op orde. Een systeemcrisis ligt op de loer. “De banken zijn wat beter gekapitaliseerd, maar de structuur van veel producten is niet veranderd. Als in de Verenigde Staten de huizenmarkt instort, zullen opnieuw banken eraan gaan. Ook bij ons staan nog veel huizen onder water. Als de vastgoedmarkt instort hebben we een groot probleem.”De Waard wijst er op dat er nog altijd slechte financiële producten worden aangeboden. “Er had een financiële transactiebelasting moeten komen. Een kleine belasting op flitskapitaal. Dat niet iemand in tien seconden met zijn kapitaal naar vijf continenten kan gaan om zo te speculeren. Helaas is dat niet gelukt.”Europa moet nu opnieuw zwakke landen als Italië te hulp schieten, want Italië kan zelf eigenlijk niet meer op de financiële markt terecht, zegt De Waard. “Ook in die zin hebben we onvoldoende geleerd van de vorige crisis. Heel veel landen hebben geen schoon schip gemaakt. De schulden zijn alleen maar verder opgelopen. Voor Italië dreigt een Griekenland-scenario.”Volgens Peter de Waard is het de vraag of het Wopke/Wiebes-fonds er nog komt, een fonds van tientallen door de overheid geleende miljarden om te investeren in innovatie. “De regering heeft nu heel veel geld nodig om de economie overeind te houden. Als dat geld straks niet meer beschikbaar is, zal het heel veel moeite kosten om het idee van dat fonds overeind te houden. Want als de staatsschuld oploopt naar 74 procent, zoals het CPB in het zwartste scenario uitrekent, dan zullen we straks weer moeten bezuinigen.”***Verder lezenAlle artikelen van Peter de Waard in de VolkskrantDe scenario’s van het CPB, 26 maart 2020***Verder luisterenAfl. 91 – Van Zwarte Dood tot Spaansche Griep – pandemieën in de historieAfl. 02 – Jeroen Dijsselbloem en Coen Teulings over de Eurocrisis***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door Weee Nederland***Tijdlijn00:00:00 – Intro00:04:24 - Deel 100:24:47 - Deel 200:55:11 - Uitro00:55:59 - EindeZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Grote speeches op grote momenten van ingrijpende gebeurtenissen. In deze tweede aflevering - na de toespraak van premier Mark Rutte en daarna koning Willem-Alexander over de coronacrisis - kijken Jaap Jansen en PG Kroeger naar speeches die geschiedenis schreven.De koning kent in onze eigen historie een bijzondere voorgangster, zijn overgrootmoeder Wilhelmina. Haar radiotoespraken vanuit Londen werden een begrip. Toon en taal waren natuurlijk nog helemaal die van een vorstin die was opgegroeid in een 19e-eeuws feodaal milieu. Daardoor sloeg het enorm in als zij een onverwachte, bijna volkse oneliner gebruikte.PG Kroeger analyseert haar allereerste toespraak via Radio Oranje en laat zien hoe buitengewoon die was. Ze was nog maar nauwelijks in Londen aangekomen of ze schetste al een visioen van de wereld na 'de eindoverwinning'. Waar kwam dat vandaan?Een van de beroemdste en meest invloedrijke speeches in een nationale crisis is die van president Lyndon Johnson in maart 1965. Nadat de wereldwijde verontwaardiging over het geweld van de politie in Alabama met demonstranten voor gelijke rechten voor blank en zwart, sprak Johnson het Congres en de natie toe. Die redevoering is opgebouwd uit een reeks van mokerslagen, die PG Kroeger analyseert en in hun historische en politieke context plaatst. Van het Texaanse dorpje Cotulla tot de gospels van Martin Luther King.Minstens zo invloedrijk – en veel minder bekend - is een speech uit december 1978 in Beijing. Toch is dat betoog en zijn spannende voorgeschiedenis de grondslag waarop het China van vandaag is gebouwd. Dit fundament legde de bejaarde leider Deng Xiao Ping. De lijnen naar de toekomst die hij trok, vlak na de dood van Grote Roerganger Mao, zijn onverminderd actueel: 'Seek truth from facts.'Tot slot bespreken we een van de grote inspiratiebronnen van Mark Rutte: Thomas Mann.PG vertelt over de 55 radiotoespraken die hij als balling vanuit Amerika hield tot het Duitse volk in nazitijd. Hij geselde Hitler en zijn trawanten striemend, zoals alleen een romanschrijver en essayist van wereldformaat dat kon. Hij hield zijn landgenoten ook een spiegel voor en onthulde gruwelen die hen door Goebbels niet verteld werden. Onder meer over het lot van de Joden in Amsterdam, een stad en een land waar hij zielsveel van hield.***Verder lezen en luisterenTekst toespraak koningin Wilhelmina, 28 juli 1940Tekst speech president Johnson, 15 maart 1965Audio speech president Johnson, 15 maart 1965 De radiotoespraken van Thomas Mann zijn verkrijgbaar op cd***Eerdere afleveringen van Betrouwbare BronnenAfl. 94 - Grote speeches in tijden van crisis (deel 1)***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door Weee Nederland***Tijdlijn00:00:00 – Intro00:02:25 – Deel 101:00:27 – Deel 201:51:55 – Uitro01:52:41 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Het zijn de dagen van de grote crisisspeeches. Van koning Filip tot Angela Merkel en van Mark Rutte tot Emmanuel Macron, ze doen allemaal hun best een duidelijke, verbindende en gezaghebbende boodschap te verkondigen over de aanpak van de coronacrisis.In deze aflevering kijkt Jaap Jansen met PG Kroeger naar iconische voorbeelden van zulke redevoeringen en hoe sommige daarvan - bijvoorbeeld - het betoog van Rutte merkbaar beïnvloedden.Inspiratie halen bij grote voorbeelden is niet nieuw. Zo waren Churchills grootse speeches in 1940 schatplichtig aan die ene rede van The Virgin Queen in 1588. Elizabeth I sprak de soldaten toe die wachtten op de landing van het enorme leger en de nog grotere vloot van Filips II van Spanje, de Armada. Meeslepend en iconisch werden haar woorden, tot in het Hollywood van vandaag.Ook in deze aflevering: de eerste radiotoespraak van Franklin Delano Roosevelt uit 1933 tijdens The Great Depression, de ‘Moonshot speech’ van John F. Kennedy (1962) en George W. Bush na 9/11 in de National Cathedral.*** Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door Weee Nederland***Verder kijkenTV-toespraak Mark Rutte, 16 maart 2020TV-toespraak J.M. den Uyl, december 1973TV-toespraak koning Juan Carlos, februari 1981Elizabeth I, Tilbury Speech 1588 - The Virgin Queen, BBC 2005Eerste radiotoespraak FDR, 12 maart 1933JFK Moonshot speech, 12 september 1962Toespraak George W. Bush, 14 september 2001***Verder luisterenAfl. 91 – Van Zwarte Dood tot Spaansche Griep: pandemieën in de historieAfl. 49 – De koningen van Hispanje die wij altijd hebben geëerdAfl. 44 – PG over Franklin Delano RooseveltAfl. 19 – Europa loopt voorop in ruimtevaartstrategie, waar blijft Amerika?***Tijdlijn00:00:00 – Intro00:08:10 – Deel 100:54:48 – Deel 201:55:38 – Uitro01:57:16 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Betrouwbare bronnen aflevering 93 vervolgt de serie waarin we terugblikken op de historische gebeurtenissen van 30 jaar geleden, toen de Berlijnse Muur viel en Europa en de wereld ingrijpend veranderden. In deze 6e editie kijkt PG Kroeger in gesprek met Jaap Jansen terug op de gebeurtenissen in de supermacht van het Kremlin in de winter en lente van 1990.Terwijl in het westen iedereen meegesleept werd door de revolutionaire ontwikkelingen in Midden- en Oost-Europa, was dat in Rusland en zijn vele vazalstaten binnen de Sovjet Unie allerminst het geval. Natuurlijk volgden de communistische elites in Moskou - en de intelligentsia - de gebeurtenissen in de 'broederstaten' van het Warschau Pact, maar zelfs partijleider Michail Gorbatsjov kon daar feitelijk maar heel beperkt aandacht aan besteden. Andere zaken slokten zijn aandacht en energie op.Twee in het bijzonder. De economische chaos in het grootste land op aarde zorgde voor steeds grotere onrust. Gorbatsjovs 'perestrojka' - hervorming - leverde niet de dynamiek en welvaartsimpuls op die hij had voorgespiegeld. Integendeel: de meest basale levensbehoeften, van kaas tot zeep, van worst tot schoolschriftjes waren nergens meer te krijgen. Tot dan toe geheimgehouden data over de staatsfinanciën en de prestaties van de sovjet-economie bleken apocalyptisch.Het tweede vraagstuk dat de partijleiding deed wankelen was het effect van de 'glasnost' campagnes voor meer openheid, publiek debat en pluriformiteit. Die lukten heel erg goed, tot ontzetting van de oude hap van de partij-nomenklatura. Stakingen, protesten en eisen alom van onderdrukte volkeren die hun cultuur, geloof en eigen toekomst wilden beleven.Toch zette Gorbatsjov door met zijn programma, ondanks steeds feller van veel partijbonzen. PG Kroeger analyseert wat hem daartoe bracht en de opmerkelijke ideologische en historische wortels daarvan. Maar ook de rol die zijn vrouw Raisa Maksimovna daarbij speelde. Zij was zeer intelligent en vasthoudend, wat haar in eigen land impopulair maakte en ook leidde tot een epische slechte verstandhouding met de Amerikaanse first lady Nancy Reagan.Het waren uiteindelijk 'gewone mensen' in Jerevan en fabrieken in Vilnius die Gorbatsjov confronteerden met het onbedoelde effect van zijn beleid van openheid en economische hervorming. Dat hij rekening moest houden met geheel nieuwe verhoudingen in een nieuwe kenniseconomie van data-innovatie was hem in de jaren daarvoor al helder gemaakt uit wel heel onverwachte bron. Het mocht zijn perestrojkavisioenen niet meer helpen.Voordat PG over Gorbatsjov vertelt, praat hij nog even over de historische DDR-verkiezingen van 18 maart 1990. Dat was het begin van de grootste klus die Wolfgang Schäuble in zijn leven te doen kreeg. Over zijn werk aan het verdrag dat de 'Wiedervereinigung' moest verwezenlijken blijkt een hoop onverwachts en onbekends te vertellen. Moest Duitsland niet een nieuwe naam krijgen? Een ander volkslied, een vernieuwde Grondwet?***Verder lezenWilliam Taubmann – Gorbatsjov, de man en zijn tijdperk (Overamstel, 2017) ***Verder kijkenNancy Reagan geeft Raisa Gorbatsjov tour door het Witte Huis op 9 december 1987***Verder luisterenAfl. 84 – Hoe Kohl met Gorbatsjov de Duitse eenwording regeldeAfl. 72 – ‘Wir sind ein Volk’, December 1989: Helmut Kohl spreekt in Dresden + Geheim gifwapen Sovjet-UnieAfl. 61 – PG Kroeger over de val van de Berlijnse MuurAfl. 53 – PG en de viering van 40 jaar Deutsche Demokratische RepublikAfl. 42 – Merkels vertrouweling Elmar Brok: 40 jaar Europese geschiedenis***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door de Europese Commissie en door Weee Nederland***Tijdlijn00:00:00 – Intro00:03:55 – Deel 100:37:40 – Deel 201:21:37 – Uitro01:22:40 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Het coronavirus noopt wellicht tot drastisch ingrijpen in de overheidsuitgaven. Hoe gaan topambtenaren om met een zware bezuinigingstaakstelling? In Betrouwbare Bronnen praten Jaap Jansen en PG Kroeger met bestuurskundige Eduard Schmidt. Hij promoveerde 30 januari aan de Rijksuniversiteit Leiden op het onderwerp ‘Bezuinigen in tijden van crisis, hoe doen overheidsmanagers dat?’Als casestudy nam Schmidt het voorgenomen besluit van Rutte II om 26 gevangenissen te sluiten. Hij sprak 88 betrokkenen en schetst een beeld van moeizaam onderhandelen en communiceren naar boven (de politieke leiding), omlaag (andere leidinggevenden, gevangenispersoneel) en met de omgeving (vakbonden, burgemeesters, commissarissen van de koning). Na het uitlekken van het plan wilde staatssecretaris Fred Teeven er alleen nog in heel kleine kring over vergaderen, hij vertrouwde zijn eigen Dienst Justitiële Inrichtingen niet meer.We praten ook de opeenstapeling van problemen bij uitvoeringsorganisaties als de Belastingdienst en het UWV, waarnaar de Tweede Kamer een parlementair onderzoek gaat instellen. En over de voor- en nadelen van de Algemene Bestuursdienst, de pool van 1400 overheidsmanagers die rouleren tussen ministeries en diensten. Volgens oud-topambtenaren is de deskundigheid van vroeger vervangen door voorzichtige standpuntloze procesmanagers. Schmidt vindt het tijd voor verandering van dit systeem.Tot slot verklapt de jonge doctor een aantal trucs die ambtenaren toepassen om zware bezuinigingen te ontlopen.***Verder lezenHet proefschrift van Eduard SchmidtDe motie-HeermaBrief over Parlementair onderzoek uitvoeringsorganisaties***Verder luisterenAfl. 70 – ‘Voorzitter, het is Kafka!’ – PG Kroeger over leven en werk van Franz KafkaAfl. 68 – De kindertoeslagaffaire: hoe de Belastingdienst willens en wetens duizenden ouders dupeerdeAfl. 67 – ‘Caroliene!’ PG Kroeger over bekende en onbekende politieke assistenten, toen en nuAfl. 17 – Hoe Rekenkamerpresident Arno Visser de overheid controleert***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door Weee Nederland***Tijdlijn00:00:00 – Start00:01:56 – Deel 100:44:49 – Deel 201:26:42 – Uitro01:27:24 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

VVD-fractieleider Klaas Dijkhoff hoest en kucht. Hij blijft voor alle zekerheid maar even in Noord-Brabant, zoals geadviseerd. Premier Rutte kondigt stap-voor-stap nieuwe maatregelen aan, zoals ‘niet meer handen schudden’. Het coronavirus beheerst het nieuws van China tot Iran, van Italië tot Amerika. Ook in ons land zijn burgers, medici en bestuurders er druk mee. Evenals de fakenews en samenzweringstheoretici, die weer een nieuw object gevonden hebben.PG Kroeger analyseert deze ontwikkelingen vanuit het historisch perspectief. Kunnen we leren van pandemieën in vroeger eeuwen? Reageerden mensen toen zoals nu of zijn wij tegenwoordig minder paniekerig en weloverwogen in onze houding en aanpak?In deze Betrouwbare Bronnen kijken we naar vier grote ziektegolven in de geschiedenis. Elk van hen had ingrijpende gevolgen voor de samenleving, het bestuur, de geopolitiek en ook voor het culturele en geestelijke klimaat.Allereerst de wereldwijde pestepidemie tussen 1347 en 1353, beter bekend als 'de Zwarte Dood'. Ook die begon in China. Dankzij de toenmalige globalisering teisterde ze ook de Nederlanden. PG Kroeger vertelt over de opvallende gevolgen daarvan die in enkele opzichten door werken tot in onze tijd, zowel bestuurlijk als cultureel.Een tweede pandemie met enorme effecten vond plaats begin 16e eeuw op het Amerikaanse continent. Ook die raakte de Nederlanden, indirect. Het waren immers de Habsburgse heersers van onze gewesten die als veroveraars van de Nieuwe Wereld geconfronteerd werden met de gevolgen. Er is zelfs een verrassende analogie met wat er in hun Nederlandse domeinen gebeurde aan onrust en rebellie.Dichter bij onze tijd zijn de cholera-epidemie van 1866 die in ons land vreselijke gevolgen had en de 'Spaansche Griep' van 1918-1920 die wereldwijd tientallen miljoenen slachtoffers maakte. Beide hadden grote gevolgen, juist ook politiek en bestuurlijk. Zo is het politieke einde van de liberale leider Thorbecke er nauw mee verbonden, net als de instorting van grote keizerrijken in Midden- en Oost-Europa.PG Kroeger wijst op opmerkelijke analogieën met onze tijd, die leerzaam kunnen zijn en wellicht ook een waarschuwing. De pestuitbarsting in de 14e eeuw was bijvoorbeeld aanleiding tot paniek en pogroms tegen 'buitenstaanders' die men verdacht van besmettingsgevaren, zoals Joden. En dat epidemische ziekten ook in kunst en cultuur doorwerkten kan niet verbazen. Enkele van de meest geliefde, aangrijpende opera's uit de 19e eeuw gaan niet toevallig over verlies en verdriet door epidemische ziektes als tbc…***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door Wee Nederland***Verder luisterenAfl. 82 - Edward Glaeser: Why we should love citiesAfl. 60 - Coen Brummer & Daniël Boomsma: De canon van het sociaal-liberalismeAfl. 27 - Rob Jetten (D66) wil muren slopen ***Tijdlijn00:00:00 - Intro00:02:16 - Deel 101:01:56 - Deel 201:40:49 - Uitro01:41:37 - EindeZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Super Tuesday was een sensatie. De politiek in Amerika staat sowieso voor historische weken en maanden. Daarom kijkt Betrouwbare Bronnen terug in de geschiedenis van dat unieke land en vooruit naar wat gaat komen.Jaap Jansen ontvangt historicus PG Kroeger en Amerikakenner Pirmin Olde Weghuis, die in het Huis van Afgevaardigden werkte voor Congresswoman Grace Napolitano. In 2016 sjokte hij zelf door de sneeuw tijdens de primary in New Hampshire. Hij ontmoette daar onder anderen Ted Cruz, Chris Christie en Marco Rubio en zag Donald Trump en Bill Clinton. Wat gebeurt er in de dorpse realiteit van zo'n campagne? Hoe gaat zo'n caucus of primary?PG Kroeger analyseert een reeks voorverkiezingen uit de geschiedenis van de USA die enorme impact hadden op dat land en de wereld. Sommige zijn bijna helemaal vergeten - zoals die van California in 1932, andere worden nog vaak aangehaald, zoals die van 1968 in New Hampshire.Uit die historie en de actuele ontwikkelingen trekken PG en Pirmin lessen voor nu en straks. Waarom in de Democratic Convention nu juist in de stad Milwaukee en wat is de grote symbolische betekenis daarvan? Wat zou er helemaal fout kunnen gaan tijdens de Conventie van Trump en zijn partij, net als in 1992? Wat maakt Joe Biden kansrijker dan velen dachten?Ook vertellen ze waar je op moet letten nu. Bijvoorbeeld op de grote staat Texas die op verkiezingsdag 3 november voor de doorslaggevende verrassing zou kunnen zorgen. En steeds blijkt in dit gesprek: 'All politics is local'. Zonder dat motto zul je de Amerikaanse politiek nooit begrijpen.***Verder luisterenAfl. 51 - Nixon, Clinton, Trump - PG en de historie van het fenomeen 'impeachment'Afl. 44 - Amerika special: Michael Wolff over Donald J. Trump / PG over Franklin D. RooseveltAfl. 30 - Rob de Wijk: het gevaar van China en TrumpAfl. 15 - PG Kroeger: Hoe George Bush Ruud Lubbers op de vingers tikte***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door Weee Nederland***Tijdlijn00:00:00 - Intro00:01:57 - Deel 100:00:45 - Deel 201:25:05 - Deel 302:04:19 - Uitro02:04:48 - EindeZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Te gast in Betrouwbare Bronnen aflevering 89 is Jan Anthonie Bruijn, sinds 2 juli 2019 voorzitter van de Eerste Kamer en daarmee ook van de Verenigde Vergadering van de Staten-Generaal.Jaap Jansen praat met hem over de rol van de Eerste Kamer die door zijn eigen partij – de VVD – niet altijd op waarde wordt geschat. Het gesprek gaat ook over veranderingen in die rol naar aanleiding van adviezen van de staatscommissie-Remkes en over de senaat als lobbymachine.Volgens Bruijn heeft de Eerste Kamer een onmisbare functie. Ze zorgt ervoor dat wetten waarbij twijfel is over de uitvoerbaarheid worden aangepast of teruggenomen. Dat kabinetten in de Eerste Kamer tegenwoordig vaak een meerderheid ontberen, heeft het land bepaald niet onregeerbaar gemaakt, zegt hij: “Tijdens Rutte II zijn tien grote hervormingen doorgevoerd terwijl het kabinet in de Eerste Kamer een minderheid had.”Jan Anthonie Bruijn spreekt ook over het versnipperde politieke landschap en welke lessen hij heeft voor de kabinetsformatie van 2021. Uitgebreid analyseert hij de opkomst van Donald Trump en partijen als PVV en Forum voor Democratie. “Schaalvergroting is iets van alle tijden. Vandaag de dag schalen we op door technologie en wordt de wereld heel snel één groot geheel. Mijn kinderen en ook mijn promovendi werken in een ‘global network’ waarbij ze soms niet eens meer weten in welk land iemand waar ze mee dealen zich bevindt. We spreken een gemeenschappelijke taal in een gemeenschappelijke ruimte. Het interessante is dat wij die opschaling noodzakelijk vinden en ook zelf mogelijk maken om sociaal en economisch succesvol te zijn. Als je de wereld opschaalt, vermengen we ook onze culturen. Dat is wel een uitdaging, want we zijn er evolutionair – en dat zeg ik ook een beetje als dokter – niet op geselecteerd om te houden van het vreemde. Dieren leven als groep in een kudde. En het dier dat zo stoer is om eruit te stappen, wordt door een leeuw opgegeten. Angst voor het vreemde is dus evolutionair verklaarbaar. Maar dat keert zich tegen je als je technologisch vernieuwt, zoals wij nu al heel lang.”Als voorzitter van de Verenigde Vergadering overweegt Bruijn om Prinsjesdag in andere steden dan Den Haag te gaan vieren zodra het Binnenhof gesloten is voor renovatie. “Dat heeft voor- en nadelen”, zegt Bruijn. “Dat heeft met logistiek te maken, met kosten en met veiligheid.” Een van de vragen is of er wel of niet een rit met de koets aan vast zit. “Een balkon voor de balkonscène is overal nog wel te vinden”, zegt Bruijn. “Er zijn allerlei verschillende opties, die liggen allemaal op tafel. Er komt een moment dat daarover een besluit genomen moet worden en dan gaan we dat doen.”***Verder luisterenAfl. 52 – Gerry van der List waarschuwt fletse VVD: Wacht Rutte het lot van Balkenende?Afl. 32 – Frits Bolkestein over Thierry Baudet en de VVDAfl. 28 – Eerste-Kamervoorzitter Ankie Broekers-Knol waarschuwtAfl. 12 – Uri Rosenthal: Hoe ik Mark Rutte omhoog hielp*** Verder kijkenHaagsch College: Voorzitter Eerste Kamer roast de politiek (Jan Anthonie Bruijn als cabaretier)*** Deze aflevering wordt mede mogelijk gemaakt door Weee Nederland*** Tijdlijn00:00:00 - Intro00:01:59 - Deel 100:43:31 - Deel 201:20:12 - Uitro01:20:51 - EindeZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Betrouwbare Bronnen aflevering 88Op 19 februari 2020 overleed minister van staat Jos van Kemenade. Hij behoorde tot de groten in de Nederlandse politiek en zijn nalatenschap in beleid en visies op beleid is tot in onze tijd buitengewoon actueel en relevant.In Betrouwbare Bronnen blikken we terug op leven en werk van Van Kemenade. Te gast zijn PG Kroeger, die in de kabinetsformatie van 1981 en daarna op het ministerie van Onderwijs tijdens het kabinet Van Agt II met Van Kemenade mocht samenwerken, en Gérard Maas, die als jong ambtenaar met hem werkte aan een van zijn belangrijkste ideeën en prestaties: de start van een Open Universiteit. Dat gebeurde in Van Kemenades eerste ministerschap tijdens het kabinet Den Uyl, waarin hij een vurige vernieuwers van beleid was. De VVD verweet de PvdA-minister een ‘socialistisch spuitje’ te willen hanteren bij alle scholieren van het land. Was hij echt zo'n 'rode drammer' of was die beeldvorming overdreven?In elk geval wordt duidelijk dat de toenmalige onderwijsminister een veel breder en vooral ook samenhangender visie op de toekomst had, dan alleen die van invoering van 'de Middenschool'.Van Kemenade was een wetenschapper die zijn beleid voortbouwde op de meest recente, internationale analyses van de toekomstige economie en samenleving en daarbij de emancipatie van alle bevolkingsgroepen op weg naar een 'kenniseconomie' als hoogste prioriteit centraal stelde. Dat deed hij vooral door visionaire beleidsnota's, in zijn tijd een heel nieuw instrument voor ministers om langetermijnplannen te agenderen. Veel daarvan is door zijn opvolgers - en vooral door Wim Deetman (CDA) - concreet vertaald in wetgeving en nieuwe schooltypen, die vaak tot op de dag van vandaag het gezicht van het onderwijs bepalen.Van Kemenade was als minister en bestuurder iemand die snel en grondig lessen trok uit wat lukte en wat minder goed lukte. PG Kroeger vertelt hoe Van Kemenade in zijn tweede ministerschap op essentiële punten waar nodig anders te werk ging, soms zelfs heel erg behendig zijn ambtenaren naar zijn hand zettend. Dat ministerschap duurde maar kort, maar dat verhinderde hem niet als Kamerlid daarna nog op eigen kracht een huzarenstukje te realiseren: een complete structuurwet voor het volwassenenonderwijs. Hij bleef krachtdadig werken aan zijn idealen en lange-termijn visie.Binnen de PvdA werd hij als intellectueel en bestuurder bewonderd, maar zelf gaf hij later toe, dat ze ook nogal met hem gesold hadden. Met name in de slepende episode van ‘de opvolging van Den Uyl’, vertelt Jaap Jansen.Niettemin kon hij na zijn Haagse jaren een glansrijke loopbaan voor de publieke zaak verwezenlijken, bij de UvA, in Eindhoven als burgemeester en in Noord-Holland als commissaris van de koningin. Vele kabinetten en zijn PvdA deden steeds weer een beroep op zijn denkkracht en inzet.Gérard Maas en PG Kroeger schetsen de 'legacy' van deze denker en minister. Opmerkelijk is hoezeer juist de laatste tijd zijn analyses van 50 jaar geleden en de decennia daarna opnieuw in het brandpunt van de belangstelling en discussie staan. De betekenis van Jos van Kemenade is heel groot.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door Weee Nederland***Verder lezenJ.A. van Kemenade - Wakken in het kroos, 2003 (Elsevier Overheid), niet meer in de boekhandel verkrijgbaar*** Verder kijkenJos van Kemenade (uit een langer gesprek met RobertJan Booij en Adam Diels dat nog moet worden gepubliceerd), opgenomen in 2018 *** Verder luisterenAfl. 79 - 'Nederland is nog steeds ziek': Hans Borstlap over zijn ingrijpende plannen voor de arbeidsmarktAfl. 64 - Wim Kok, een leven op eigen kracht - gesprek met biograaf Marnix KropAfl. 40 - SER-voorzitter Mariëtte Hamer over polder en pensioenAfl. 27 - Rob Jetten wil muren slopenAfl. 09 - Special: leven en werk van Wim Kok*** Tijdlijn00:00:00 - Intro00:01:44 - Deel 100:51:38 - deel 201:37:51 - Uitro01:39:01 - EindeZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Betrouwbare Bronnen aflevering 87Over een jaar, op 17 maart 2021, staan in Nederland Tweede-Kamerverkiezingen gepland. Wat gebeurt er in deze eindfase van Rutte III? Hoe stellen de partijen in Ruttes coalitie zich op, hoe profileren zij zich? Blijven ze samen of valt Rutte III toch nog uit elkaar? Zien anderen hun kans schoon?In deze editie van Betrouwbare Bronnen neemt PG Kroeger u mee naar een reeks 'laatste jaren' van roemruchte kabinetten van premiers van groot politiek gewicht. Juist zo’n vierde jaar van een coalitie was vaak dramatisch. Soms chaotisch, soms diep tragisch en vaak het toneel van felle strijd en volstrekt onverwachte gebeurtenissen. Zowel binnen 'het Haagse' als in de samenleving. Vaak gooide de monarchie roet in het eten.Zulke drama's waren te beleven al in het tweede kabinet van Rudolf Thorbecke. Dat ging de geschiedenis in als uiterst daadkrachtig en zorgde op vele terreinen voor grote en blijvende veranderingen, van de infrastructuur tot het onderwijs. Maar binnen het kabinet ontstond op het eind steeds meer gedoe en juist rond de persoon van de dominante liberale leider barstten interne conflicten uit. Het werd Thorbeckes politieke ondergang.En wat dacht je van Joop den Uyl? 'De gedrevene' verknoeide in zijn laatste jaar als premier zoveel goodwill, dat de leus 'dat tweede kabinet Den Uyl, dat komt er toch!' een van de pijnlijkste misrekeningen in de parlementaire historie werd. Tegelijkertijd redde Den Uyl in die slotfase nota bene het koningshuis en zorgde hij er onbedoeld voor dat het CDA met Van Agt één partij werd en hem en zijn PvdA voor vele jaren kon wegspelen uit de macht.Diezelfde Van Agt leidde een kabinet waarvan de mythe rondgaat dat het een fijne, harmonische vriendengroep was van relaxte aanpakkers. PG Kroeger laat zien, dat juist het laatste jaar van die ploeg een puinhoop werd. Ook nu bleek gedoe in de monarchie een reden om bij elkaar te blijven. Na de kleurrijke Dries van Agt kwam de briljante Rotterdamse ondernemer Ruud Lubbers. Ook zijn derde kabinet kende een laatste jaar vol drama, met heel weinig Rotterdamse nuchterheid en leiderschapscrises die de geschiedenisboekjes ingingen. Om over de slotfase van het tweede kabinet-Kok, de paarse coalitie, maar te zwijgen. De epische toestanden van toen bepalen tot de dag van vandaag nog voor velen het beeld van de grote omslag in de nationale politiek.Uit deze reeks 'laatste jaren' is dan ook een reeks pakkende lessen te trekken. Heel wat patronen rond leiderschap, politieke samenhang, effectief regeren en soms schijnbaar onvermijdelijke puinhopen zijn hier te herkennen. De historie is geen receptenboek of horoscoop, maar uit deze verhalen en analyses springen wel degelijk prangende waarschuwingen en nuttige tips naar voren voor Mark Rutte en zijn coalitiepartners.*** Deze aflevering wordt mede mogelijk gemaakt door Weee Nederland*** Verder luisterenAfl. 64 - Biograaf Marnix Krop over Wim KokAfl. 61 - PG Kroeger over de val van de Berlijnse muurAfl. 52 - Gerry van der List waarschuwt fletse VVD: Wacht Rutte het lot van Balkenende?Afl. 41 - Kroonprins Klaas Dijkhoff over VVD, coalitie en FvDAfl. 35 - PG over Charles de GaulleAfl. 27 - Rob Jetten wil muren slopen ***Tijdlijn00:00:00 - Intro00:01:51 - Deel 100:37:16 - Deel 201:39:58 - Uitro01:40:36 - EindeZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Te gast in Betrouwbare Bronnen aflevering 86: Anne Mulder (VVD) en Joost Sneller (D66). In de Europese Unie gaat het op dit moment over bijna niets anders dan de nieuwe Europese meerjarenbegroting. In aflevering 85 spraken Jaap Jansen en PG Kroeger daar al over met Gert Jan Koopman, directeur-generaal Begroting van de Europese Commissie. Afgelopen vrijdag verscheen een nieuw compromisvoorstel van EU-president Charles Michel. Premier Mark Rutte overlegde die dag in Parijs met de Franse president Emmanuel Macron.Rutte wil vasthouden aan een budget van 1 % van het Europees nationaal inkomen, terwijl de commissie eerder voorstelde dit op te laten lopen naar 1,1%. Het compromisvoorstel van Michel zit op 1,07%.Donderdag begint in Brussel de Europese Top waar de 27 EU-leiders proberen een akkoord te bereiken.In deze nieuwe aflevering van Betrouwbare Bronnen legt Jaap de vraag op tafel: Hoe wordt er in Nederland gekeken naar de plannen voor die nieuwe meerjarenbegroting? Dat bespreekt hij met VVD Tweede-Kamerlid Anne Mulder, EU-woordvoerder, en D66-Kamerlid Joost Sneller, financieel woordvoerder. In Europa maken ze deel uit van dezelfde politieke familie: de liberalen. En in NL zitten ze samen in de coalitie die het derde kabinet-Rutte mogelijk maakt, maar ze zijn het lang niet over alles eens.Wel vinden ze allebei dat de nieuwe Europese meerjarenbegroting radicaler moet vernieuwen. De Europese Commissie en EU-president Charles Michel hebben voorgesteld het aandeel in de begroting dat naar landbouwsubsidies gaat en naar geld voor de ontwikkeling van achtergebleven regio’s te verminderen, maar VVD en D66 vinden die bezuiniging niet ver genoeg gaan. Zij willen meer Europees geld voor innovatie, onderzoek en andere vernieuwende uitgavenposten.“Er is te weinig gekeken welk oud beleid weg kan. Het voorstel dat er nu ligt, is nog steeds een begroting voor de jaren ’80. De richting is goed, maar van landbouw en regiosteun moet nog meer af”, zegt Anne Mulder.D66 is het hiermee eens, maar er is wel een scherp verschil van opvatting tussen de coalitiepartijen over de omvang van de nieuwe begroting. De VVD wil dat deze blijft staan op 1 procent van het Europees nationaal inkomen. D66 heeft geen bezwaar tegen de voorgestelde verhoging naar 1,07 procent.Volgens Joost Sneller focust het kabinet – net als de VVD – te veel op dat percentage. De inhoud van de begroting steviger vernieuwen vindt hij belangrijker. “Nederland kijkt ernaar alsof een monster ons geld aan het opeten is. Als een boekhouder in plaats van een koopman. We verdienen een veel groter bedrag aan de Europese gemeenschappelijke markt dan we bijdragen aan die begroting. De Europese Unie levert Nederland heel veel op”, zegt Sneller.VVD en D66 zijn het ook oneens over meer eigen middelen voor de EU door bijvoorbeeld heffingen op emissierechten, plastic, vliegen en financiële transacties. De VVD is tegen te veel heffingen, D66 vindt het belangrijk voor de politieke ontwikkeling van de EU. Mulder: “Juist om draagvlak voor de EU te behouden, moet je heel voorzichtig zijn met Europese belastingen.”***Verder lezenHet compromisvoorstel van EU-president Charles MichelBrief minister Stef Blok over het voorstel van Michel***Verder luisterenAfl. 85 - Gert Jan Koopman, directeur-generaal EU-begroting: 'Nederland kan verzet beter opgeven'***Deze aflevering wordt mede mogelijk gemaakt door de Europese Commissie en door Weee Nederland***Tijdlijn00:00:00 - Intro00:05:35 - Deel 100:35:01 - Deel 200:53:04 - Uitro00:53:40 - EindeZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

In Betrouwbare Bronnen aflevering 85 praten Jaap Jansen en PG Kroeger met Gert Jan Koopman, directeur-generaal Begroting bij de Europese Commissie. Koopman is een van de hoogste Nederlanders in Europa en naar eigen zeggen voorzien van het typisch Nederlandse zuinigheids-dna. Maar hij begrijpt niet waarom premier Mark Rutte en minister Wopke Hoekstra (Financiën) dwarsliggen bij pogingen om tot een nieuwe EU-meerjarenbegroting te komen, zegt hij.Nederland heeft zoveel voordeel van de interne markt, dat het zijn verzet tegen de nieuwe EU-meerjarenbegroting beter kan opgeven, meent Koopman. “Nederland heeft wel een heel nauwe interpretatie van wat de EU oplevert en wat het aan contributie moet betalen.”Op 20 februari komen de Europese regeringsleiders in Brussel bijeen in een poging om tot een akkoord te komen over de nieuwe begroting, maar Nederland is een van de lidstaten die dwarsligt. Nederland wil dezelfde contributie blijven betalen als de afgelopen zeven jaar. De Europese Commissie heeft voorgesteld de begroting te laten oplopen van de huidige 1 procent van het Europese nationaal inkomen naar 1,11 procent. Er ligt een compromis op tafel waarin de begroting stijgt naar 1,07 procent, maar ook daar wil Nederland niet aan.Nederland heeft groot belang bij de nieuwe EU-meerjarenbegroting, zegt Koopman – zelf een Nederlander. De prioriteiten van Nederland zitten erin, stelt hij: minder geld naar landbouw en arme regio’s en meer geld naar onderzoek, innovatie en de positie van de EU in de wereld. Bovendien gaat 40 procent van het landbouwdeel naar klimaatneutraliteit.“Ik heb persoonlijk een probleem met de manier waarop in Nederland naar de begroting gekeken wordt. Uiteindelijk zijn de voordelen van de Unie veel groter dan puur de overdrachten. De interne markt levert Nederland zo’n dikke negen procent van het nationaal inkomen op. De nationale bijdrage van Nederland, de contributie, is 0.65 procent van het Nederlandse nationaal inkomen. Als je het zo bekijkt is de EU voor Nederland een verdomd goede investering”, zegt Koopman.Dat de totale begroting ‘een klein beetje’ groeit is volgens hem logisch: “De vorige begroting was opgesteld midden in een financiële crisis. Nu is er financieel veel meer ruimte.”Hij hekelt dat Nederland bij de contributie de douane-inkomsten meetelt die het namens de EU heft: “Die staan daar al vele tientallen jaren los van.”In de Brusselse EU-gebouwen wordt Nederland gezien als aanvoerder van de ‘vrekkige vijf’: naast Nederland ook Oostenrijk, Zweden, Denemarken en Duitsland. Naar verluidt zou Duitsland inmiddels bereid zijn volgende week een compromis te sluiten.*** Verder lezenVoorstel Europese Commissie Meerjarenbegroting 2021-2027Compromisvoorstel Fins EU-voorzitterschap, december 2019 *** Verder luisterenAfl. 78 – Roberto Viola: Shaping Europe’s Digital FutureAfl. 36 – Wopke Hoekstra: EU moet geoploitieke machtsfactor wordenAfl. 11 – Mendeltje van Keulen over de relatie Binnenhof-BrusselAfl. 02 – Jeroen Dijsselbloem en Coen Teulings over de Eurocrisis *** Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door de Europese Commissie en door Weee Nederland *** Tijdlijn 00:00:00 – Intro00:03:39 – Deel 100:29:34 – Deel 201:02:23 – Uitro01:04:34 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Betrouwbare bronnen aflevering 84 vervolgt de serie waarin we terugblikken op de historische gebeurtenissen van 30 jaar geleden, toen de Berlijnse Muur viel en Europa en de wereld ingrijpend veranderden. In deze 5e editie kijkt PG Kroeger terug op de eerste weken van 1990.Waren november en december van 1989 al geopolitieke aardbevingen geweest - in Berlijn, Praag, Boekarest, de Baltische staten en zelfs de Kaukasus - nu kwamen de schokgolven echt aan in het Kremlin, Parijs en vooral in Bonn. Het tempo van de gebeurtenissen versnelde.Twee staatslieden stonden nu onder enorme druk en kwamen bijna helemaal klem te zitten. Allereerst de sterke man in het Kremlin, Michail Gorbatsjov. Hij merkte al meteen na de jaarwisseling dat heel zijn imperium op instorten begon te staan. Juist aan de randen daarvan glipte het uit zijn handen, van Baku tot Riga. En Moskou werd geconfronteerd met een existentiële ondermijning van het bewind: honger en ontberingen in Rusland zelf.Wie kon dat oplossen?Bondskanselier Helmut Kohl merkte dat zijn improvisaties in de weken na de val van de Muur zich tegen hem begonnen te keren. Binnen de DDR verviel het centrale gezag van het communistische regime in een enorm en bedreigend tempo. PG Kroeger vertelt over de dramatische scènes die hij daarvan in Oost-Berlijn zelf meemaakte.Kohl ging opnieuw improviseren, hij kon nauwelijks anders. Het waren vooral mensen als James Baker, Jacques Delors en François Mitterrand die hem daarbij - achter de schermen en vaak in het diepste geheim - hielpen een vaste, langetermijnkoers te vinden. Kohl deed een reeks uitermate gewaagde sprongen naar voren, zowel richting het Kremlin als naar de burgers in de DDR. Zij waren het die toen volkomen onverwacht de beslissende stap zetten. En diezelfde avond van 18 maart maakte Kohl een van de grootste fouten in zijn politieke leven. Geen wonder dat hij enkele dagen daarna op zijn verjaardagsfeest zijn eigen lot en capaciteiten met een kwinkslag relativeerde tot zijn vrienden. Ook Helmut Kohl besefte hoe kwetsbaar en feilbaar een politicus is.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door de Europese Commissie en door Weee Nederland. ***Verder luisterenAfl. 72 - 'Wir sind ein Volk!', December 1989: Helmut Kohl spreekt in DresdenAfl. 61 - PG Kroeger over de val van de Berlijnse MuurAfl. 53 - 1989 - PG en de viering van 40 jaar Deutsche Demokratische RepublikAfl. 42 - Merkels vertrouweling Elmar Brok: 40 jaar Europese geschiedenis***Tijdlijn00:00:00 - Intro00:01:48 - Deel 100:53:26 - Deel 201:30:27 - Uitro01:31:08 - EindeZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

In Betrouwbare Bronnen aflevering 83 praat Jaap Jansen met PG Kroeger over ‘gedogen in de politiek’. Aanleiding is de wens van het CDA in Noord-Brabant om te gaan besturen met Forum voor Democratie.Hij vertelt over de eerste gedoogconstructie van partijen die noodgedwongen een coalitie vormden: het kabinet-Den Uyl, waarin enkele partijen die later het CDA vormden wel ministers leverden, maar toch afstand bewaarden.Uitgebreid komt de gedoogconstructie Rutte I aan de orde. Het kabinet regeerde met steun van de PVV van Geert Wilders, maar die partij brak ermee toen harde besluiten gevergd werden.Nu het CDA in Brabant overweegt met Forum te besturen, waarschuwt PG voor fatale gevolgen. Volgens hem zijn populistische partijen als Forum labiel en antidemocratisch en lopen ze weg zodra harde keuzes gemaakt moeten worden. Hij verwijst naar ervaringen met de PVV van Geert Wilders. Die partij gaf gedoogsteun aan het kabinet Rutte I van VVD en CDA, maar brak met het kabinet toen die partijen door de economische crisis nieuwe bezuinigingen noodzakelijk vonden.Kroeger wijst erop dat PVV en FVD steeds verder radicaliseren. “Ze zijn anti-polder, anti-fatsoen en anti-harmoniemodel – waarden waar het CDA juist voor staat.” Volgens de partijhistoricus verspeelt het CDA in een verbond met zulke partijen zijn kern-identiteit: “Constructief regeren en daarmee het fatsoen bewaren. Gemeenschapszin en dus niet polariseren. En respect voor geloof en geweten in een divers land.”In de kabinetsformatie van 2017 schetste toenmalig CDA-leider Sybrand Buma een onoverbrugbare kloof tussen CDA en PVV. Hij noemde de vertrouwensbreuk die leidde tot de val van Rutte I ‘onoverkomelijk’. In een brief aan informateur Herman Tjeenk Willink schreef Buma dat de PVV sindsdien alleen maar radicaler is geworden en Wilders ‘in zijn optredens en uitingen alleen maar grover’. Die brief van Buma moet leidend zijn bij beslissingen over samenwerking, zegt Kroeger. “Waar beginnen ze aan in Brabant”, verzucht hij.CDA-vicepremier Hugo de Jonge sloot eerder in Betrouwbare Bronnen regeren met de PVV uit: “Dat moeten we niet nog een keer doen.” Over Forum zei hij: “De Rusland-flirt en de flirt met fout rechts maken het wel erg moeilijk om in een kabinet samen te werken. Ik zie dat gewoon niet gebeuren.’’***Verder lezenBrief Buma aan Tjeenk WillinkRapport Frissen over het CDA***Verder luisterenAfl. 52 – Gerry van der List waarschuwt fletse VVD: Wacht Rutte het lot van Balkenende?Afl. 48 – Wilders gewogen: Gerrit Voerman en Koen Vossen over de PVVAfl. 46 – De koers van CDA-vicepremier Hugo de JongeAfl. 31 – PG: populisten tot mislukken gedoemdAfl. 06 – PG Kroeger over Piet de Jong***Deze aflevering wordt mede mogelijk gemaakt door Weee Nederland***Tijdlijn aflevering 8300:00:00 – Intro00:01:42 – Deel 100:31:14 – Deel 201:12:44 – Uitro01:13:31 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

In Betrouwbare Bronnen episode 82 Jaap Jansen en PG Kroeger have a conversation with economist Edward Glaeser, the Fred and Eleanor Glimp professor at Harvard University, specialised in the economy of cities.“Globalisation and new technologies have radically increased the returns to being smart", Glaeser says. "We are social species that get smart by being around other smart people. Face to face contact is still highly relevant, so cities are. On our own we are puny creatures. Collectively, we do miraculous things. Cities are machines for enabling us to collaborate. To buy and sell, to meet and to learn from one another. In a very deep sense, we are an urban species. We become more human when we are surrounded by other humans. And that’s what cities do.”We also talk about problems in city governance, such as building houses for everyone, airbnb and dealing with too many tourists.“Building new houses in Dutch cities is less easier than in the United States, because your cities are more precious and beautiful. Messing with them is a more risky bussiness. If you have to many tourists, you are not charging them enough. And think about some mild law and order interventions. Drunk young tourists wouldn’t behave the same in their hometowns, because they would be locked up and jailed.”Professor Glaeser warns politicians – such as the Democrats in the United States – not to cut off ties with rural areas and their inhabitants. “Succesfull urbanites have to find some common bond with these people, otherwise they’re gonna vote for some other politicians than you. If you nominate candidates that only speak to people who share your values, you have an America that’s split. And the same thing is true everywhere.”Some cities, places and regions mentioned in this conversation: New York, Amsterdam, Houston, Pudong (Shanghai), Mumbai, Singapore, Chicago, the Eastern heartland of the U.S. *** Special thanks go to Tilburg University Society and professor Sylvester Eijffinger who facilitated this converstation when Edward Glaeser visited Tilburg University in january for the Vrienden van Cobbenhagen Lecture 2020.*** Reading moreEdward Glaeser’s websiteEdward Glaeser - Triumph of the city, How Urban Spaces Make Us Human (Pan Macmillan 2012)Robert A. Caro - The Power Broker, Robert Moses and the Fall of New York (Random House, 2004)*** This episode of Betrouwbare Bronnen has been made possible in part by Weee Nederland*** Timeline00:00:00 – Intro00:01:09 – Part 100:31:03 – Part 200:56:50 – Outro00:57:23 – The EndZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

In episode 81 of ‘Betrouwbare Bronnen’ (Trusted Sources, as the ambassador calls it), Jaap Jansen has a conversation with Peter Wilson, ambassador of the United Kingdom to the Netherlands.“We are leaving the EU, we are not leaving Europe”, he says. “We are a European country. We want to have a very, very strong bilateral relationship with a country that we love, the Netherlands.”“The 31st of january is definitely a historic day. But there will be no singing and dancing in the British embassy here in The Hague."Wilson wants to move forward to a new partnership. "The one thing that is absolutely clear is: the transition period will end on the 31st of december.” By then, the UK wants a ‘Canada-style’ free trade agreement with the EU.Peter Wilson promises that the new UK wil not turn into a ‘Singapore on the Thames’. “On issues like environmental protection, workers protection and state aid, our standards are very, very high. In many cases our standards are higher than the average EU-standard and we want to keep it that way. This government came into power with a manifesto that promised to make Britain the best place to work in the world. And since 2001 we’ve had six state aid cases against us, compared to over 60 in Germany and over 40 in France. I think it’s really important to point out that there will be no race to the bottom. This is an opportunity for us to set high standards. There’s no reason to be afraid and particularly not for the Netherlands which also has a very competative economy.”The ambassador underlines the importance of working closely together on security. “We are your neighbour, your security is our security. Our commitment to that is unconditional.” This counts for interna land external security: “We both have good armed forces. They are incredibly effective and we’ve worked closely together in the world, including in Afghanistan and Iraq.”According to the ambassador, prince Harry will attend the Invictus Games in The Hague in may. “He is really, really comitted to these games. Harry has absolutely focused attention on these amazing people and the incredible sport they do and their extraordinary examples of heroïsm.”*** More episodes Episode 69 - Britse verkiezingen! PG Kroeger over 'the mother of parliaments' (in Dutch)Episode 52 - Hoe premier Mark Rutte premier David Cameron teleurstelde (in Dutch)Episode 32 - Churchill on Europe - biographers Andrew Roberts and Felix Klos (in English) Episode 30 - PG Kroeger over Delors en Thatcher (in Dutch) Episode 8 - Pim Waldeck over 'die gekke Britten' en Paul Rem over de Queen (in Dutch)Episode 3 - Peter Wilson and Brexit (this part is in English)*** This episode is made possible thanks to the European Commission and Weee Nederland*** Timeline episode 8100:00:00 - Intro00:01:55 - Part 100:17:41 - Part 200:40:04 - Outro00:40:38 - EndZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Betrouwbare Bronnen aflevering 80"Ach hou toch op! Gaat ze weer! Dit is toch een uitspraak die je als serieus Kamerlid niet kunt doen, Renske! Mevrouw Leijten, sorry..."Het was ineens emotioneel voelbaar. Premier Mark Rutte werd gewoon kwaad. Kwaad omdat hij schijn en realiteit van de taak die ministers moeten uitvoeren op elkaar zag botsen. De Kamer was fel op ambtenaren van de Belastingdienst, terwijl hij het als zijn plicht zag hun werk te verantwoorden en te voorkomen dat die medewerkers zélf deel van de politieke strijd werden. Immers, sinds Thorbecke is de minister verantwoordelijk.En toch gaat het maar al te vaak over de apparaten en organisaties waar ministers politiek leiding aan geven. PG Kroeger duikt daarom in deze editie in de historische wortels van dit staatsrechtelijk en politiek beladen thema.De eerste decennia na 1848 was het voortdurend hommeles. Ook moest de abstracte rol van de ministers als 'politieke chef' nog uitgetest en aangeleerd worden. De toestand werd niet makkelijker dankzij de koning. Willem III was tamelijk onmogelijk en deed er alles aan de nieuwe constitutie te ondermijnen en te blokkeren. Zelfs honderd jaar later was zijn dochter nog genegen het bouwwerk van Thorbecke onderuit te halen.En nu? We lijken opnieuw in een tijdperk van grote vragen en dilemma's te zijn gekomen. Kan een minister zich politiek verantwoorden in klassiek zin als algoritmen beleid en uitvoering sturen? Als signalen van satellieten via kunstmatige intelligentie militaire acties sturen? Als de uitvoering van beleid is uitbesteed aan complexe zelfstandige organisaties die een heel eigen leven gaan leiden, min of meer los van politieke chefs?Wat leert de politieke geschiedenis hier? Welke plannen had bijvoorbeeld Rutte zélf op dit punt om het kabinet eigentijdser te laten sturen? Hoe pakt de EU dit op? En waarom maakte Omtzigt die scherpe verwijzing naar de Rijkarchivaris? Opnieuw blijkt hoe actueel en relevant de historie is voor de 21e eeuw en hoe lastig die erfenis van toen kan zijn.***Verder lezenRemieg Aerts - Thorbecke wil het (Uitgeverij Bert Bakker)Matthijs van de Waardt - De man van 1848, Dirk Donker Curtius (Uitgeverij Vantilt)***Verder luisterenAfl. 78 - Roberto Viola: Shaping Europe's Digital FutureAfl. 68 - De kindertoeslagaffaire: hoe de Belastingdienst willens en wetens duizenden ouders dupeerdeAfl. 26 - Dirk-Jan Omtzigt bestrijdt humanitaire rampen met algoritmen*** Deze aflevering wordt mede mogelijk gemaakt door Weee Nederland***Tijdlijn aflevering 8000:00:00 - Intro00:03:03 - Deel 101:10:27 - Deel 201:47:00 - Uitro01:47:43 - EindeZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Betrouwbare Bronnen aflevering 79***Jaap Jansen praat met Hans Borstlap over de plannen van zijn commissie voor de arbeidsmarkt.Het lijkt goed te gaan met de economische groei en de afname van werkloosheid in Nederland, maar er staan nog steeds een à twee miljoen mensen aan de kant. Vacatures en werkzoekenden sluiten niet meer op elkaar aan. En 800.000 mensen zitten thuis met een arbeidsongeschiktheidsuitkering. De oud-topambtenaar van Sociale Zaken luidt de noodklok.“Premier Ruud Lubbers waarschuwde dertig jaar geleden: ‘Nederland is ziek’. Hij zag het aantal arbeidsongeschikten oplopen. Toen waren het er 900.000. Hij kondigde aan: ‘Bij een miljoen heb ik gefaald, dan ben ik weg’. Nederland is nog steeds ziek”, zegt Borstlap.“Het is economisch een probleem, maar ook sociaal. Hoe bestaat het dat wij in Nederland met al ons vakmanschap niet in staat zijn om een miljoen mensen naar arbeid te brengen? Er zit 40 tot 50 miljard euro thuis op de bank. Wil je dat eens activeren!”Hij komt aan een totaalbedrag van twee miljoen mensen buiten het arbeidsproces. 0,3 miljoen mensen met een werkloosheidsuitkering, 0,2 miljoen mensen in de Ziektewet, 0,8 miljoen met een arbeidsongeschiktheidsuitkering, 0,4 miljoen met een bijstandsuitkering en 0,3 miljoen mensen die meer uren willen werken en daarvoor ook beschikbaar zijn.Volgens Borstlap is de arbeidsmarkt vastgelopen. “Het huidige systeem is niet houdbaar, daar ben ik heel stellig in.” Werkgevers hikken aan tegen ‘een wirwar’ van regels en aarzelen mensen in vaste dient te nemen. Nederland heeft van alle EU-landen de meeste flexwerkers: 40 procent van alle werkenden; mensen die vaak liever een vaste baan zouden hebben en nu minder goed beschermd zijn.“We staan aan de vooravond van fundamentele wijzigingen. Jarenlang hebben we in Nederland onvermijdelijke keuzes ontlopen”, zegt Borstlap. Als oud-topambtenaar steekt hij ook de hand in eigen boezem: “De druk van de dag beheerst je zo, dat je geen ruimte meer hebt om ook nog over de grote vragen van de toekomst na te denken.”“Ons verdienvermogen is in het geding. En je moet je realiseren wat onzeker werk met mensen doet.” Volgens Borstlap zijn grote veranderingen onvermijdelijk. Hij wil werk vaster maken, maar werkgevers tegelijkertijd meer ruimte geven om mensen tijdelijk korter of tegen een lager inkomen te laten werken. Voor iedereen moet er een basisbescherming komen bij arbeidsongeschiktheid, ouderdom en voor ‘een leven lang ontwikkelen’.***Verder lezenHet rapport-Borstlap***Verder luisterenAfl. 43 – Het eerdere gesprek in Betrouwbare Bronnen: Borstlap en de nieuwe sociale kwestieAfl. 46 - Mariëtte Hamer & Luce van Kempen strijden tegen stress bij jongeren***Tijdlijn aflevering 7900:00:00 – Intro00:01:58 – Deel 100:31:17 – Deel 201:07:29 – Uitro01:08:11 – Einde ***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door Weee NederlandZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Betrouwbare Bronnen (Reliable Sources) is a Dutch podcast, published twice a week. This episode is completely in English.Our guest in this episode is Roberto Viola, director-general for Communications Networks, Content and Technology (CONNECT) of the European Commission.He says: “The most important lesson I learned, is: never say it will never happen. We have partly lost our capacity to dream. That explains a little bit the problem we have in finding the next big thing. But the next big thing is with us.”Europe has a lot to do when it comes to basic electronic components and supercomputing, he says. “We are catching up, but Europe is not in the forefront.” The Netherlands has to do better in 5G. It is lagging behind in organising the spectrum and releasing frequencies, he warns. Europe’s digital boss announces a ‘tool box’ to help EU-memberstates how to cope with the risks while investing in 5G. One of the main concerns is wether it's safe to have contracts with the Chinese company Huawei, frontrunner in 5G. Germany and the Netherlands are hesitating. The tool box will be published 'in a few weeks time', Viola says.According to Viola it is still possible for Europe to produce an equivalent of Google, Facebook or Apple. ***Reading moreRoberto Viola's blog***Listening more (in English)47 - Richard McCullough (Vice Provost, Harvard) on science in times of fake news44 - Michael Wolff on Donald J. Trump36 - Commissioner Margrethe Vestager on Europe's future32 - Churchill and Europe - biographers Andrew Roberts and Felix Klos31 - Jamie Shea on NATO and cyber warfare24 - Spitzenkandidat Manfred Weber19 - Anne Applebaum: Putin and the destabilisation of the West***This episode is made possible thanks to the European Commission and Weee Nederland***Timeline00:00:00 - Intro by host Jaap Jansen00:01:45 - Part 100:28:59 - Part 201:16:49 - Uitro01:17:39 - EndZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Betrouwbare Bronnen aflevering 77Dit jaar begint in de Europese Unie met iets heel bijzonders. Een nieuwe lidstaat is voor het eerst voorzitter van de Unie. En dat op een moment van essentiële beslissingen en wereldwijde spanningen.Dat land is Kroatië. PG Kroeger vertelt over de uitzonderlijke, bij ons vaak onbekende wortels van dit oude land van nog geen vierenhalf miljoen inwoners, met vele spannende lotgevallen. Ook de actualiteit aan deze rand van de Balkan krijgt aandacht, want wat daar gebeurt zet een zwaar stempel op Europa.De Kroaten doen op hun manier aan polderen en balanceren rond het politieke midden. Dat laat hun presidentsverkiezing van vorige maand weer zien. Daarmee weten zij binnen de EU steeds vaker een slimme, constructieve rol te spelen. Zij worden de nieuwe bruggenbouwers. Naar Orban en Polen. Naar Duitsland en de Balkan. En ze durven daarmee Macron en Rutte stevig de voet dwars te zetten.Kroatië is dus echt een land om 'in de gaten te houden'. En dat al meer dan vijftien eeuwen! Het was hoofdstad van het Imperium Romanum en oorlogsgebied tegen de Sultan. Maar ook handelsnatie waarvan de schepen en ondernemers de Levant en Zijderoute verkenden. Kroaten waren overal in de wereld actief, een soort Hollanders bijna.Een boeiende partner in Europa. Met in cultuur, mode en oorlogen een geheel eigen rol in de historie. PG Kroeger vertelt hoe de dapperste Kroaten in 1683 de 'darlings' werden van alle fashiongirls. De herenmode is daarna nooit meer hetzelfde geweest… ***Deze aflevering wordt mede mogelijk gemaakt door de Europese Commissie en door Wee Nederland***Verder luisterenAfl. 71 - Caroline de Gruyter: 'Brexit maakt Europa sterker' - De EU als het Habsburgse Rijk van onze tijd https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/43edd541-d5b5-43dd-a574-1399b6ba05bb***Tijdlijn aflevering 7700:00:00 – Intro00:02:11 – Deel 100:44:52 – Deel 201:19:31 – Uitro01:20:00 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Betrouwbare Bronnen aflevering 76De podcast is iets eerder terug van reces dan gepland. Vanwege de ontwikkelingen in het Midden-Oosten praat Jaap Jansen met VRT-journalist Rudi Vranckx.Volgens NRC Handelsblad is hij ‘de beste oorlogsverslaggever in het Nederlands taalgebied’. In Vlaanderen is hij een merknaam: de buitenland-documentaires worden er uitgezonden onder de vlag ‘Vranckx’, of hij ze nu zelf gemaakt heeft of niet.Deze week start op de Vlaamse televisie twee docu-series van hem. Op VRT 1 ‘Tussen oorlog en Leven’, waarin hij met bekende Vlamingen naar oorlogsgebied trekt. En op Canvas ‘De Eeuwige Oorlog’ over Irak (9 januari), Somalië (16 januari) en Afghanistan (23 januari).‘Wat we nu in het Midden-Oosten meemaken, is het Vietnam van onze tijd. En net als toen voert het Westen hier oorlogen die het niet kan winnen’, zegt Vranckx. Er zijn ook verschillen. ‘Door het Midden-Oosten lopen veel meer breuklijnen dan door Vietnam. En de strijd zorgt voor migratiestromen en hangt samen met het klimaatprobleem. Het extremisme is als een uitzaaiproduct in onze eigen samenleving terechtgekomen. Als Iran de Straat van Hormuz afsluit, hebben we een economische crisis.’Jongeren in Iran en Irak demonstreerden de afgelopen maanden tegen de oude, vermolmde regimes. ‘In zekere zin begonnen in Iran de economische sancties van Trump te werken’, zegt Vranckx. ‘Maar nu sluiten de rangen zich weer. Voor de Ayatollahs is dit perfect.’Vranckx ziet steeds vaker dat de politiek het verknoeit. ‘Adviezen van Defensie en veiligheidsmensen zijn vaak veel terughoudender dan wat de politiek besluit. De CIA wilde Bin Laden uitschakelen, maar niet een hele oorlog optuigen. Je moet als politiek durven afgaan op technocratische adviezen. Dat is misschien minder sexy, maar het scheelt wel een boel ellende.’De Iraniërs zijn meesters in het creëren van verwarring, weet Vranckx. ‘De geestelijk leider zegt andere, hardere dingen dan de president of de minister van Buitenlandse Zaken. Ze creëren mist, maar weten heel goed waar ze naartoe gaan. De Amerikanen hebben niet door waar in het Midden-Oosten precies de breuklijnen liggen.’Rudi Vranckx reist al dertig jaar door oorlogsgebieden. Hij geeft commentaar op de Vlaamse televisie en radio, maar praat het liefst met gewone mensen: ‘Door naar hun verhalen te luisteren, kun je graven naar het universele. Naar wat een Irakees in oorlog hetzelfde maakt als een Palestijn of een Israëli of wij. Ik wil alle elementen van de waanzin van de oorlog begrijpen. Niet goedpraten. Je moet begrijpen om te kunnen bestrijden.’Hij denkt nooit: ik stop ermee. ‘Ter plekke functioneer ik altijd. Da’s iets heel merkwaardigs. Het is adrenaline en vooral: focus. Dan slaap ik ook goed, dat is heel bizar. Maar thuis heb ik soms nachtmerries, dan komen dingen bovendrijven.’Vranckx waarschuwt: ‘We zijn ooit slaapwandelend de Eerste Wereldoorlog ingelopen. Niemand wil in het Midden-Oosten zo’n Grote Oorlog, maar je kunt er stap voor stap naartoe gaan. Dat je later denkt: hoe zijn we hier in 's hemelsnaam terechtgekomen?’***Verder kijkenRudi Vranckx op VRT 1 en Canvas***Verder LezenRudi Vranckx - Mijn Kleine Oorlog, dertig jaar aan het front (Horizon, 2018)***Verder luisteren Podcast Vranckx & Byloo***Sociale mediaRudi op Twitter en Facebook***Tijdlijn aflevering 7600:00:00 - Intro00:02:03 - Deel 100:32:38 - Deel 201:09:35 - Uitro01:10:23 - EindeZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Betrouwbare Bronnen aflevering 75In deze laatste editie van het jaar 2019 kijken Jaap Jansen en PG Kroeger vooruit naar 2020. Niet in een glazen bol, maar langs de actualiteit van historie en cultuur. Er valt in het komende jaar veel te herdenken, herinneren en beschouwen als inspiratie voor vandaag.Natuurlijk denken we in Nederland en Europa terug aan de ondergang van het Nazibewind 75 jaar geleden en de lessen daaruit voor het vreedzaam en respectvol samenwerken van volkeren. Maar het is ook 75 jaar geleden dat de kernbom een feit werd; Anne Frank omkwam in Bergen-Belsen en Harry Truman de onverwachte president van Amerika werd. 2020 is in velerlei opzichten sowieso een jaar waarin Amerika stof tot reflectie en analyse zal geven.Er is nog veel meer. 250 jaar Ludwig van Beethoven. Wie had destijds kunnen dromen dat zijn laatste symfonie met als slotdeel die hymne aan vreugde en broederschap het 'volkslied' van heel Europa zou worden?Maar evengoed ook 100 jaar nog een 'larger than live', lastig en briljant mens in eigen land: Abraham Kuyper. Journalist, premier, predikant, volksmenner, oprichter van een universiteit en wereldreiziger, een echte Renaissanceman in de politiek.Nederland kijkt ook terug - en discussieert er nog volop over - naar 2010. De val van Balkenende, van Rita Verdonk, van Wouter Bos. Dat epische CDA-congres in de Rijnhal in Arnhem. Het aantreden van Mark Rutte als eerste liberale premier sinds bijna een eeuw.En er zijn ook echt mooie momenten en bijzondere mensen te vieren. Zo wordt 'le Président' in Brussel die Europa zo beslissend en visionair op koers bracht in juli 95 jaar. De 'Vader van Erasmus' is de eretitel waar Jacques Delors misschien wel het meest fier op is. Wat leren we van hem nu? Hoeveel inspiratie blijft hij ons geven? 2020 wordt zo een jaar waarin verdieping, een brede blik en opbeurende inspiratie steeds weer voorop mogen blijven staan. Ook en juist voor de luisteraars van Betrouwbare Bronnen. Jaap en PG wensen u alle goeds in het nieuwe jaar! *** Verder luisterenAfl. 18 - PG blikt vooruit op herdenkingsjaar 2019 https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/9716c2b5-34ae-4db7-b465-14a5d10afa5d***Tijdlijn aflevering 7500:00:00 - Intro00:01:35 - Deel 100:44:49 - Deel 201:31:09 - Uitro01:37:46 - EindeZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Betrouwbare Bronnen aflevering 74 Politiek, historie, bouwkunst en de merkwaardige capriolen van vorsten en bestuurders komen samen in deze editie van Betrouwbare Bronnen. PG Kroeger bezocht in het Haags Historisch Museum de tentoonstelling 'Nooit Gebouwd Den Haag'. Wat daar te zien is aan ontwerpen, prenten, kaarten, maquettes en objecten uit de 16e tot 21e eeuw is uniek.Zo komt in deze podcast aan de orde hoe in 1838 voor kroonprins Willem een gloednieuw, avantgardistisch koninklijk paleis gebouwd zou worden in een reusachtige landschapstuin.Niet minder gedurfd was het plan om na een verwoestend bombardement begin 1945 de ruïnes aan te grijpen om vlakbij het Binnenhof een groots en eigentijds regeringscentrum te bouwen. En dat was nog niet het meest uitzonderlijke plan.Wat dacht u van een 'Wagner Theater' voor de meest moderne operavoorstellingen, ontworpen door Berlage? Of een stadswal met forten die heel Den Haag zouden omringen?Maar twee plannen overtreffen alles in megalomane fantasie en grandeur.Het en detail uitgewerkte plan voor de 'Wereldhoofdstad van het Internationalisme', waar alle wetenschapsacademies en parlementen samen voor vrede en voorspoed zouden zorgen. Die stad in de duinen zou zo groot worden als Den Haag zelf rond 1905-1910!En dan uiteraard al die plannen voor het Binnenhof. De ene koning wilde het zaakje met de grond gelijk maken, de volgende moest en zou er een majestueus paleis neerzetten. Het kon niet op. In 1920 werd voor de Tweede Kamer een art deco wolkenkrabber gepland van ruim 100 meter hoog waar nu de Primark en een gokhal staan.En over de meest recente plannen ontdekte PG Kroeger nog iets nieuws. Precies 40 jaar geleden werd architect Pi de Bruijn verweten plagiaat te plegen op het eerder zeer geprezen nieuwe ontwerp voor het Binnenhof door niemand anders dan Rem Koolhaas van OMA. En zo blijken architectuur-historie, politiek gerommel en oud zeer weer helemaal verknoopt te zijn met de actualiteit rond de voorgenomen renovatie van het Binnenhof die volgens de oorspronkelijke planning al had moeten beginnen. ***Ga naar Expositie 'Nooit Gebouwd Den Haag', tot 22 maart 2020 in het Haags Historisch Museum, Korte Vijverberg 7, Den Haag. www.haagshistorischmuseum.nl***Verder lezenLex van Tilborg, Nooit gebouwd Den Haag, Bekkering & Blitz Uitgevers, 2019***Verder LuisterenAfl. 43 - Het Binnenhof, een eeuwenoud ratjetoe https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/2f944a46-f9bf-46cc-bba8-9f0edabde41c***Tijdlijn aflevering 7400:00:00 – Intro00:03:01 – Deel 100:46:57 – Deel 201:15:11 – Uitro01:15:42 - EindeZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Betrouwbare Bronnen aflevering 73De laatste weken van 2019 waren dramatisch. Niet alleen werd actie gevoerd door allerlei boze beroepsgroepen, ook stonden bewindslieden onder zware druk, ondanks de akkoorden die ze wisten te sluiten. De val van staatssecretaris Menno Snel illustreerde weer eens dat de greep op complexe publieke diensten moeizaam is geworden.In het intro van deze aflevering werpt Jaap Jansen met PG Kroeger een blik op de achtergronden van deze perikelen, ook in de parlementaire historie. Bovendien speelt dan meteen de vraag naar de financiële vergoedingen en 'emolumenten' voor politici die tussen wal en schip zijn geraakt.En niet alleen die, want ook rond andere voorzieningen voor politici ontstond dit jaar een hoop gedoe, waarvan onder meer de Amsterdamse Poezenboot mocht profiteren.PG Kroeger analyseert vier typen van zulk 'gedoe'. Van 'kleine krabbelaars' - in de onsterfelijke duiding door premier Ruud Lubbers - tot 'slordigheidjes, bewust en onbewust'. En dan zijn er natuurlijk nog kwestieuze zaken rond 'nevenfuncties' en regelrechte belangenverstrengeling. Zeer recent nog een CDA-senator die voor kalfsvlees knokt en een oud-generaal die als volmaakt 'partijkartel'-vertegenwoordiger via het FvD stiekem lobbyt voor de wapenindustrie.Welke lessen hieruit te trekken zijn komt ook aan de orde. Opvallend is dat juist vanuit de integriteitswaakhond in Europa ons land op dit punt regelmatig flink op zijn kop krijgt.Uit de historie komen sappige voorbeelden aan de orde. Van 'de Lintjesaffaire' bij een van de meest toonaangevende politici uit de historie naar de 'Beste Els brief' en relaties met Koeweit en de heersers in Baku.***Verder LuisterenAfl. 18 - Pieter Omtzigt strijdt tegen corruptie in de Raad van Europa https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/9716c2b5-34ae-4db7-b465-14a5d10afa5d***Tijdlijn aflevering 7300:00:00 – Intro00:12:52 – Deel 100:51:42 – Deel 201:19:36 – Uitro01:20:03 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Betrouwbare Bronnen aflevering 7230 jaar geleden stond de wereld op zijn kop en Europa helemaal. De Berlijnse Muur was gevallen. Wat nu? PG Kroeger vervolgt zijn serie verhalen en terugblikken op die periode in 1989.In de communistische wereld brak de revolutie van onderop los. En bijna overal gebeurde dit doordacht, haast beleefd en ingetogen. In Praag koos het nieuwe parlement het moreel geweten van het land tot staatshoofd. DecBalten gingen massaal de straat op. Maar soms ging het mis.In de Kaukasus braken etnische spanningen open. Azeri en Armeniërs begonnen te vechten om ruige bergdalen. Het Rode Leger en het Kremlin verloren de greep op hun imperium. De opstand tegen de tirannen in Roemenië werd bloederig.Tussen de bedrijven door reisde Helmut Kohl naar de DDR, voor het eerst. Zijn optreden in Dresden schreef geschiedenis. PG vertelt hoe de herinnering daaraan later sterk vertekend raakte.En diep in het geheim ontdekten de geheime diensten van George Bush sr. En Margaret Thatcher een gruwelijke waarheid. De wereld ging door het oog van de naald. En niemand mocht daarvan weten.De Sovjet-Unie had een gigantisch programma voor biologische gifwapens. ***Verder luisterenAfl. 61 - PG Kroeger over de val van de Berlijnse Muurhttps://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/e4d8d234-6114-4abe-8b35-c37cb399a420Afl. 53 - 1989 - PG en de viering van 40 jaar Deutsche Demokratische Republikhttps://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/6448192a-71d1-4bf2-bc91-10576ff8a196Afl. 46 - PG en de zomer van 1989https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/103c5869-813f-461b-8da3-0e298fd87493***Tijdlijn aflevering 72 00:00:00 – Intro00:07:17 – Deel 101:03:13 – Deel 201:35:33 – Uitro01:36:54 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Betrouwbare Bronnen aflevering 71Te gast is Caroline de Gruyter, tien jaar lang Europa-correspondent in Brussel, daarna vier jaar werkzaam in Wenen en nu reizend door Europa vanuit Oslo. Ze schrijft wekelijks een veelgelezen column in NRC Handelsblad.De Europese Unie van nu lijkt een beetje op het Habsburgse Rijk, zegt De Gruyter. Habsburg, dat z’n duizend jaar standhield, was óók bonte verzameling nationaliteiten en talen onder één paraplu. Ze hadden net als wij één markt en één munt, het was moeilijk te besturen. Niettemin ontwikkelde zich onder Maria Theresia een moderne bureaucratie. Over deze overeenkomsten – en uiteraard de verschillen – praten we in deze aflevering van Betrouwbare Bronnen.‘Het Habsburgse Rijk kende altijd buffers langs zijn grenzen. Dat waren vorstendommen en regio's waarmee het samenwerkte om andere heersers op afstand te houden. Want Wenen hield niet van oorlog en wilde zijn machtige buren te vriend houden en conflicten dempen. Vertragen, langdurige diplomatie - en toen ook huwelijkspolitiek - als soft power waren dan slimme instrumenten. In deze tijd doet de EU het niet heel anders.’Volgens Caroline de Gruyter maakt de Brexit de Europese Unie sterker. ‘We beseffen door de Brexit dat we het met elkaar moeten doen, dat we zonder elkaar nergens zijn.’Het gaat beter met Europa dan velen onlangs nog vreesden. ‘Een paar jaar geleden hadden we het alleen maar over het mogelijke einde van de EU. Die zou imploderen of exploderen. Daar Is niets van uitgekomen.’‘We hebben een paar keer aan de afgrond gestaan, zeker met de bankencrisis en de euro-crisis. Maar iedere keer besloten ze: we gaan toch maar compromissen sluiten. We hebben al die crisissen overleefd omdat onze politici wilden dat we het overleefden. Ze komen met gestrekt been naar Brussel, niet bereid een krimp te geven, maar op een bepaald moment realiseren ze: als we allemaal niks geven, kunnen we er beter mee ophouden. Dan is het weer ieder voor zich en we weten dat dit altijd slecht af liep.’Nederland komt in de post-Brexit EU in een heel nieuwe positie. ‘In de Europese Unie had je altijd drie dominante stromingen: het Franse étatisme, het Duitse legalisme en het Angelsaksische liberalisme. Die clashten altijd, over elk issue dachten ze anders. Nederland zat heel vaak op de Britse lijn. We belden even met Londen en als we het dan eens waren, dan hoefden er nog maar enkele bij en je had een meerderheid. Nederland kan dat spel niet meer spelen. Nu moet Nederland bij elk onderwerp kijken welke operatie we opzetten. Soms aanhakend bij de Duitse lijn, maar vaak ook bij de Franse. We kunnen het goed met vinden met Emmanuel Macron want dat is een echte liberaal en Merkel niet, met haar bescherming van de auto-industrie.’En er ontstaan veel groepen: ‘Nederland cultiveert het Noordelijke clubje – Wopke en de zeven dwergen – en doen we weer meer met de Benelux. Je moet heel precies je gevechten kiezen. En: landen vragen er iets voor terug. Daarom moet je altijd ook een lijstje hebben met dingen die je niet zoveel kunnen schelen; waar je hen mee kan steunen.’***Het slotfragment in deze editie is de eindscène van 'Der Rosenkavalier', de ultieme 'Habsburg Opera'. U hoort de grote Amerikaanse sopraan Renée Fleming als 'die Marschallin' met Susan Graham als 'Octavian' en Christine Schäfer als 'Sophie' vanuit de Metropolitan Opera in New York in 2014. https://www.youtube.com/watch?v=fi810zB3L04&feature=youtu.be***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door de Europese Commissie***Verder lezenhttp://www.carolinedegruyter.eu/***Tijdlijn aflevering 7100:00:00 - Intro00:01:39 - Deel 100:53:51 - Deel 201:49:20 - Uitro01:49:56 - Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Betrouwbare Bronnen aflevering 70Bij de debatten over de Belastingdienst en andere grote uitvoeringsorganen van de overheid valt regelmatig de klacht of verzuchting 'Het lijkt wel Kafka'. Situaties als die van burgers bij de kinderopvangtoeslagaffaire heten al snel 'kafkaesk' of 'kafkaiaans'. Er zijn maar heel weinig literatoren die een eeuw na hun leven nog altijd een begrip zijn. Helemaal zeldzaam is dat hun naam een wereldwijd begrepen duiding is voor een maatschappelijk en politiek verschijnsel dat iedereen kent of meent te kennen. PG Kroeger duikt daarom in de geschiedenis van de jong gestorven maar allerminst vergeten Praagse schrijver Franz Kafka.Hij leefde van 1883 tot 1924, vooral in de tijd van het Habsburgse keizerrijk van Franz Josef, en hoorde tot de kring van jonge joodse dichters en intellectuelen die toonaangevend waren in het culturele leven en de maatschappelijke discussies van die tijd. Zij behoorden in dubbel opzicht tot een minderheid in de hoofdstad van Bohemen: én joods én Duits sprekend. Daarmee behoorden zij zowel tot de maatschappelijke elite als tot de maatschappelijke marge. Het leven en werk van Kafka heeft veel verbindingen met de eigenaardigheden en karakteristieken van complexe en soms mysterieuze organisaties. Als jong en briljant jurist was hij daar zelf bovendien in vele opzichten deelgenoot van. Zijn werk bij de Koninklijke Arbeidsongevallenverzekering bracht hem in fabrieken, mijnen en steengroeven en bij soms verschrikkelijke toestanden waarin met de gezondheid van arbeiders en kinderen gesold werd. Die ervaringen kwamen regelmatig in verhalen en nachtmerrieachtige scènes in zijn romans en novellen terug. PG Kroeger schetst hoe dat literaire werk ontstond en hoe dit zo'n 20 jaar na Kafka's dood in hoog tempo de wereld veroverde. En vooral ook waarom dat was. Het oeuvre van Kafka is wellicht niet zo heel groot, maar zijn schrijverstalent leek wel bijna onbegrensd. Er is veel meer dan ijzingwekkende romans als 'Der Prozess' en novelles als 'In der Strafkolonie'.Zijn brieven aan geliefden zijn weergaloos, zijn aforismen en bijna epigram-achtige verhaaltjes virtuoos. Zijn langere verhalen zijn veelzijdig, soms oerkomisch, soms afschrikwekkend, vaak mysterieus en bijna mystiek. Kafka kon het allemaal.En er is veel aan hem dat maar weinigen weten of beseffen. Kafka was een serieuze sportman, was uitermate geboeid door de nieuwste technologieën, een filmfanaat, liefhebber van volkstoneel in het jiddisch, en in het jaar dat hij stierf aan tuberculose heel gelukkig in de liefde.Dat neemt niet weg, dat in zijn literair werk heel veel steekt dat ongekend actueel blijft. Niet in het minst voor de politiek en samenleving van de 21e eeuw. Van de macht van Google en de oligarchen tot de ontmenselijking van systemen en regels, van de integratie van minderheden tot de vervolging door tirannen, van mensenrechten tot respect in burgerschap, het zijn allemaal thema's waar Kafka - soms schijnbaar achteloos - zowel heel diep als heel breed over durfde te schrijven.***Tijdlijn aflevering 7000:00:00 – Intro met quotes van Renske Leijten, Steven van Weyenberg, Carla Dik-Faber, Paul van Meenen, Raymond Knops, Paul Smeulders, Tamara van Ark, Agnes Mulder, Eric Wiebes (en later in deze aflevering ook nog Raymond de Roon en Lodewijk Asscher)00:05:06 – Deel 1 met PG Kroeger00:33:18 – Deel 2 met PG Kroeger01:00:48 – Uitro01:02:55 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Betrouwbare Bronnen aflevering 69Op 12 december 2019 bepalen de Britse kiezers de nieuwe samenstelling van 'the Mother of Parliaments', zoals zij dat zelf graag noemen. De zeden, excentriciteiten, stijl en historie van de Britse politieke cultuur fascineren velen al eeuwenlang. PG Kroeger vertelt over enkele aspecten en eigenaardigheden en ontmythologiseert er tegelijkertijd ook een paar.Zo blijkt dat de eeuwenoude vergaderzalen en kantoren van Westminster Palace, met statige trappenhuizen en de nauwe bankjes van de Commons en chique aankleding van de Lords alles behalve oud en historisch zijn. Ze zijn het werk van een architect in de jaren tussen 1834 en 1852, wiens naam overigens niet genoemd mocht worden als bouwmeester. Sterker nog, het Lagerhuis is herbouwd in die stijl van rond 1840 nadat het door brandbommen van de Luftwaffe was verwoest in mei 1941.Die bijzondere politieke cultuur van de Britten is in belangrijke mate bepaald door een Nederlander, koning William III. Met hem begon een apart soort 'constitutionele monarchie' die tot de dag van vandaag het fundament vormt van de democratie in het Verenigd Koninkrijk. Dat neemt niet weg, dat in de eeuwen sindsdien ingrijpende veranderingen, conflicten en opmerkelijke leiders hun stempel op het land en Empire hebben gezet.Zo vertelt PG over het kiesdistrict Old Sarum waar geen mensen woonden, maar wel twee Kamerleden gekozen werden. En de industriestad Manchester die geen enkele afgevaardigde kende. Die situatie in de 18e eeuw was niet houdbaar en leidde uiteindelijk tot The Great Reform Act van 1832. Ook groeide na 1783 en 'the madness of King George' de traditie van sterke prime ministers die feitelijk de nationale leider werden. PG stipt enkele van deze soms uitzonderlijke persoonlijkheden aan, zoals de 24-jarige premier William Pitt the Younger, de briljante literator Benjamin Disraeli, voor wie zelfs Bismarck groot respect had, en natuurlijk Margaret Thatcher. Het net verschenen laatste, derde deel van haar geautoriseerde biografie geeft verrassende inkijkjes in hoe zij het premierschap nieuwe lading en beeldvorming gaf, met dank aan de live tv-uitzending van haar wekelijkse vragenuur. Wereldwijd werd 'the Iron Lady' daardoor ineens een mediaster. "No, monsieur Delors. No! No!"PG Kroeger over de diepe wortels van de eigenzinnige Britse democratie, de kunst van het debatteren en de retorica. Van de galg van John Wilkes tot de zwemmende ratten van Winston Churchill. God Save The Queen!***Verder luisterenAfl. 32 - Churchill en Europa: biografen Andrew Roberts en Felix Klos https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/72fbfe90-463b-4d38-bb87-fd0f25d8116dAfl. 30 - PG: Baudet, Delors en Thatcher https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/069c4a5c-c7eb-4d7a-bc8c-18dc8192d1a0Afl. 08 - Pim Waldeck over 'die gekke Britten' - Paul Rem over The Queen https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/4e522185-a710-48f9-8f14-0bc8028ad205Afl. 03 - Peter Wilson over Brexit https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/564eec19-014d-4a20-b620-34f7658dd6fc***Tijdlijn aflevering 6900:00:00 – Intro00:01:48 – Britse verkiezingen (deel 1)01:28:45 – Britse verkiezingen (deel 2)02:04:09 – Uitro02:04:50 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Betrouwbare Bronnen aflevering 68Jaap Jansen praat met:Pieter Klein (RTL Nieuws)Jan Kleinnijenhuis (Trouw)Jurgen de Vries (Bond voor Belastingbetalers)***‘Poeier ze zoveel mogelijk af.’ Dat was de instructie voor de Belastingdienst die Jan Kleinnijenhuis van dagblad Trouw ruim een jaar geleden in handen kreeg. Alles was erop gericht gedupeerden in de kindertoeslagaffaire geen gelijk te laten krijgen. Voor de rechtbank bleek de dienst allerlei stukken achter te houden. ‘Je gaat ervan uit dat de Belastingdienst eerlijk handelt en niet bewust de burger in een nadelige positie brengt’, zegt Kleinnijenhuis.In deze aflevering van Betrouwbare Bronnen doen hij en Pieter Klein (RTL Nieuws) haarfijn uit de doeken hoe ze steeds scherper in het vizier kregen dat de Belastingdienst fout handelde.Het verhaal van twee onderzoeksjournalisten.‘Die mensen hebben jarenlang moeten procederen. Ze zijn gewoon verneukt door de Belastingdienst. Ook als het gaat om bewijsmateriaal, tot aan de Raad van State toe’, zegt Pieter Klein. ‘De Staat loog in procedures tegen burgers. Veel gekker kun je het niet hebben.’De zaak heette CAF, maar het was Kafka, zeggen de twee.Volgens het op 15 november verschenen rapport-Donner handelde de Belastingdienst ‘institutioneel vooringenomen’. Dat klinkt stevig, maar Klein noemt het een politiek rapport, waarin de verantwoordelijkheid zo abstract wordt geformuleerd, dat niemand meer echt verantwoordelijk is.Jurgen de Vries van de Bond voor Belastingbetalers meent dat deze affaire laat zien dat het met de rechten van de burger als belastingbetaler of toeslagontvanger beroerd gesteld is. In Nederland wordt bijna net zo vaak tegen de Belastingdienst geprocedeerd als in de hele Verenigde Staten bij elkaar, vertelt hij. ‘Het systeem is hier zó slecht ingericht, dat mensen geen andere weg meer zien dan te gaan procederen.’Deze week debatteert de Tweede Kamer over de kwestie.De Vries vraagt zich af of het wel zin heeft om staatssecretaris Menno Snel hierover weg te sturen: ‘Dan verlies je weer een jaar of meer, daar hebben de gedupeerde ouders niets aan. Snel kan beter een gedelegeerd bestuurder benoemen. Dat heeft minister Wim Deetman van Onderwijs destijds ook gedaan bij de studiefinanciering (wat nu DUO is). Die gedelegeerd bestuurder kreeg verregaande bevoegdheden om te zorgen dat de rotzooi werd opgeruimd.’ Die zaak was vergelijkbaar omdat er veel mensen bij betrokken waren in snel wisselende omstandigheden: studenten verhuizen vaak en hebben wisselende inkomsten. De bestuurder, Roel in ’t Veld, bedacht toen de OV-studentenkaart om van de overmaat aan bureaucratie af te zijn. ‘Mijn advies is dus: geef de staatssecretaris het mandaat om zo’n gedelegeerd bestuurder te benoemen en schoon schip te maken’, zegt de Vries.Hij heeft nog een idee. Belastingplichtigen hebben in Nederland relatief weinig rechten. ‘In de VS heb je de taxpayer advocate. Die heeft de plicht om burgers in de knel daadwerkelijk rechtshulp te bieden. Dat zou je in Nederland ook moeten hebben. We hebben een minister van rechtsbescherming, Sander Dekker. Die zou dit moeten regelen.’Volgens Pieter Klein moet in de toeslagen-affaire worden onderzocht of betrokken ambtenaren strafrechtelijk aansprakelijk gesteld kunnen worden. Vanuit de Tweede-Kamercommissie Financiën is die vraag al gesteld . ‘En er ligt al een aangifte van een advocaat’, weet hij. ‘Die ambtenaren zijn jarenlang nalatig geweest om onrecht te herstellen.’Kleinnijenhuis: ‘Je kunt je echt niet voorstellen hoever de dienst is gegaan om over de rug van de burgers zijn eigen falen te verbloemen.’Klein: ‘Veel ambtenaren hebben hart voor de publieke zaak. Er zijn een paar topambtenaren die een stuitende rol hebben gespeeld en de politiek verzuimde jarenlang in te grijpen.’***Tijdlijn aflevering 6800:00:00 – Intro00:01:33 – Deel 100:26:00 – Deel 201:07:26 – Uitro01:07:52 – EindeZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Betrouwbare Bronnen aflevering 67Het was een ongekend moment. Middenin een tv-debat was nota bene Mark Rutte de draad van zijn verhaal kwijt. Licht panisch riep hij: ‘Caroliene!’ De VVD-aanvoerder onthulde daarmee het geheim van Den Haag. De rechterhanden van de macht. De ‘assistenten’, ‘p.a.’s’, fractiemedewerkers en wat vroeger ook wel ‘BIK-krachten’ of ‘bikkers’ werd genoemd. Wie zijn die onmisbare en vaak onzichtbare vrouwen en mannen, de Carolienes, Barten, Jitskes en Dirken zonder wie geen kabinet, Kamerfractie en Brusselse burelen hun werk goed kunnen doen? Jaap Jansen duikt met PG Kroeger in de geschiedenis van deze vaak verrassende persoonlijkheden en hun carrières.Ze doen heel veel werk in grote stilte. Wil je assistent zijn van een toppoliticus, fractie of bestuurder, dan kun je maar beter geen ‘9 tot 5’-mentaliteit bezitten. Je moet een stevig, doelgericht karakter hebben dat bijna alles en liefst tegelijk kan. En je moet het eigen ego met humor en sereniteit in de perken houden. Dat verhindert overigens niet dat de heel goede onder die veelal jonge mensen ver kunnen komen. In de politiek zelf, maar ook in de wereld van de polder, de denktanks, de wetenschap, ‘Brussel’, media en bestuur. Zo vertelt PG over de opmerkelijke start van de loopbaan van Christine Lagarde in het Congres in Washington of die van de latere premier Piet de Jong als milde, maar zeer krachtige ‘nee-zegger’ bij Koningin Juliana.De Carolienes zijn vaak vrouwen, misschien juist omdat de politiek nog altijd een mannenwereld is. Zij hebben vaak wat afstand tegenover het ‘haantjesgedoe’ en meer het lange termijn perspectief op het oog. Voor een politicus is zo iemand als ‘alter ego’ en ‘critical friend’ in je naaste omgeving buitengewoon belangrijk. En daarmee zijn zulke jonge mensen onmisbare factoren voor het effectief en serieus functioneren van de democratie in Nederland en Europa.PG looft D66-fractieleider Rob Jetten die de moed opbracht te regelen, dat elk Kamerlid een extra medewerker erbij kan gaan inhuren. Dat kan ervoor zorgen, dat de Kamer steviger en diepgravender weerwerk kan leveren ten opzichte van de gebalde informatiemacht en het bestuurlijk gewicht van de ministeries. En dat geeft een grotere groep talentvolle ‘Carolines’ de mogelijkheden zich in te zetten voor het algemeen belang. De democratie wordt daar sterker en boeiender door.Met behulp van een echt ‘collectors item’ uit de Haagse politiek – het zogeheten ‘Smoelenboek’ van fractiemedewerkers uit 1995 – speuren Jaap Jansen en PG naar de toen onbekende, dienstbare jongeren die voor de huidige politiek grote namen en soms zelfs iconisch geworden zijn. Een smalle jongen met brilletje die ‘omgevingsbeleid’ ondersteunde bij de PvdA, werd later de chef van de Eurozone en publiceerde veel vertaalde memoires daarover. Een onderwijsassistent met veel krullen bij een verdwenen christelijke fractie is nu partijleider in de coalitie-Rutte III. Een liberaal meisje met grote oorbellen wordt nu vaak getipt als eerste vrouw als premier. Ook laten zij zien hoe twee buiten ‘het wereldje’ weinig bekende vrouwen met zo’n verleden als scherpzinnig en stevig assistent zeer recent op sleutelposten kwamen in Europa en daar gelden als echte zwaargewichten.En de huidige Carolienes? Zij zijn zoals het hoort bijna onzichtbaar. ‘Wethouder Hekking gedrag’ ontberen ze. PG Kroeger zet niettemin het spotlight op de meest invloedrijke onder hen. Een vrouw die het vak leerde van een van de meest veeleisende en creatieve kanonnen in de Kamer en die die kennis en ervaring nu inzet voor de schatkistbewaarder van het land. En een man die vanuit een kleine parlementsdelegatie in Brussel de onmisbare rechterhand werd van de leider van de machtigste partij in Europa.Uit de geschiedenis haalt PG nog wat namen naar boven waarvan de faam niet vergeten mag worden. Die assistente van François Mitterrand die de eerste vrouwelijke premier werd in Parijs. De stille werker achter de schermen die vele decennia het CDA ondersteunde, fascinerende memoires schreef en in 2010 met grote pijn uit de partij stapte vanwege de gedoogcoalitie Rutte I. En de PvdA-intellectueel die het kabinet Den Uyl ondersteunde en Wim Kok de speech over het ‘afschudden van de ideologische veren’ leverde waaraan die partij liever niet meer herinnerd wordt. De Carolienes schrijven geschiedenis, ook als niemand oplet.***Deze aflevering van Betrouwbare Bronnen wordt mede mogelijk gemaakt door GRIP, het boek van Rick Pastoor over slimmer werken***Tijdlijn aflevering 6700:00:00 – Intro met Rob Jetten00:04:34 – Deel 100:29:14 – Deel 201:04:17 – Advertentie GRIP, gevolgd door deel 301:14:45 – Deel 401:38:34 – Uitro 01:39:07 – EindeZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Betrouwbare Bronnen aflevering 66 Carola Schouten is een van de bewindslieden van Rutte III die het op dit moment extra moeilijk hebben. Stikstofcrisis, boze boeren op het Malieveld en op de snelwegen, coalitiepartners die huiveren bij drastische maatregelen. Jaap Jansen praat met de minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit. "Ik ben geen heilige."Voor Schouten hoeft Nederland niet per se de tweede landbouwexporteur van de wereld te blijven, zegt ze. “Het is een resultaat van de manier waarop we onze landbouw georganiseerd hebben, maar niet een doel wat we nou per se bovenaan het lijstje moeten hebben. Want tegen welke prijs produceren we dan? Steeds meer boeren voelen zich gedwongen om in grotere aantallen te produceren. Misschien ook als ze dat zelf helemaal niet willen. Terwijl ze er echt geen hoog inkomen aan ontlenen. Dan is de vraag: we produceren wel veel, maar waar slaat die winst dan neer? En hoe hou je het als boer vol? Als het enige adagium dan is: het moet nog goedkoper tegen nog lagere kosten – daar zit gewoon een grens aan.”Een CDA-rapport waarin bepleit wordt, Nederland niet langer de tweede landbouwexporteur te laten zijn, zorgde enkele weken geleden voor grote onrust in die partij. Schouten omarmt het rapport: “Toen ik het las, herkende ik veel.”Schouten neemt D66 Tweede-Kamerlid Tjeerd de Groot kwalijk dat hij stelde dat de veestapel in Nederland gehalveerd moet worden. Wat Schouten betreft had hij beter kunnen zeggen: de stikstofuitstoot moet gehalveerd worden. Inmiddels is ze in gesprek met de boeren die onlangs twee keer het Malieveld bezet hebben. “Ze willen bijna drie miljard euro om de uitstoot te verlagen. Toen ik dat hoorde moest ik wel lachen, want mijn begroting is ongeveer één miljard euro.”Onlangs kondigde het kabinet aan, met de Europese Commissie te gaan overleggen of sommige kleine beschermde Natura 2000-gebieden kunnen worden geschrapt om het natuurlandschap overzichtelijker te maken. Schouten beseft dat Brussel alleen zal instemmen met een andere indeling als de natuur in Nederland erop vooruitgaat. Daarom wil ze een oud idee nieuw leven inblazen. ‘Als blijkt dat het voor dieren en planten beter is om alle natuurgebieden in Nederland met elkaar te verbinden, dan is dat een interessante optie. Het gaat om het instandhouden van soorten.” Het plan is ooit wegbezuinigd door een van haar voorgangers op Landbouw, CDA’er Henk Bleker.“We willen de natuur die we hebben echt op een hoger plan brengen. We gaan geen natuurgebieden verminderen. Door gebieden anders in te delen, kunnen we een meer robuuste natuur krijgen. Da’s best een klus, je moet van goeden huize komen om dit allemaal te onderbouwen. We praten er nu over met de provincies.”Schouten weet nog niet of ze zich wil kandideren voor het lijsttrekkerschap van haar partij. “De ChristenUnie heeft een goede lijsttrekker: Gert-Jan Segers.” Die zei vorige week in ‘1 op 1’ op NPO Radio 1 dat hij er nog niet uit is. Segers noemde het ‘een groot vraagteken’. Schouten: “Ik ben nu vicepremier en minister. Dat is meer dan een dagtaak. Ik ben echt nog niet bezig met de vraag wat ik hierna allemaal ga doen. Het zijn grote vragen met grote consequenties voor jezelf en voor mensen in je omgeving. Het is altijd een groot vraagteken, waarbij er op een bepaald moment een keer een punt moet komen.”***Tijdlijn aflevering 6600:00:00 – Intro00:01:33 – Carola Schouten (deel 1)00:28:38 – Carola Schouten (deel 2)01:01:18 – Uitro01:01:58 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Betrouwbare Bronnen aflevering 65Vroeger, ja toen was alles beter. Zwarte Piet mocht nog kroeshaar hebben, boeren molken hun koeien op klompen, de kostwinner kon een huisgezin onderhouden, onze koloniën kenden hun plaats en waren dankbaar voor de beschaving die wij brachten. Ach ja, vroeger... In de actuele politiek en maatschappelijke en culturele discussies is nostalgie - een hunkering naar verondersteld eenvoudiger en duidelijker tijden een krachtig levensgevoel. De SP wil het ziekenfonds terug, de Rotterdamse PVV wil alle Turken 'terug naar de zandbak', Thierry Baudet maakt filmpjes over zeehelden en Xi Jin Ping wil de nieuwe Mao zijn.Waar komt deze hang naar zo'n verleden vandaan? Is dit typisch voor nu - een tijdperk van gele hesjes, blokkeerfriezen en racisme in het voetbalstadion?Pieter Gerrit Kroeger vertelt het verhaal van een van de oudste, meest klassieke politieke thema's: nostalgie als strategie. Deze is letterlijk zo oud als de weg naar Rome, zo blijkt. Zelfs Annie Schreijers verheerlijking van de sobere, nijvere boer als voorbeeld van maatschappelijke en politieke zuiverheid en daadkracht komt uit de antieke wereld van Hellas en Rome.Een Gouden Eeuw van heroïek en vrije geesten? De Grieken verheerlijkten die al. Een gedurige neergang naar een steeds minder goed bewind en uiteindelijk de ondergang als een reus op lemen voeten? De profeet Daniël voorzag dat al in Babylon als joodse balling. Een herstel van oude, zuivere waarden, zeden en kunst en een verwerping van de verwildering en corruptie van het heden? Het was precies wat de Reformatie van Luther, Zwingli en Calvijn bepleitte en wat de geest van de Renaissance bepaalde.Met een reeks oude en moderne voorbeelden laat PG Kroeger zien hoe herkenbaar en allerminst origineel het benutten van politieke nostalgie als wapen en program is. Het schilderij in het kantoor van Poetin bewijst het, maar ook de postume bewondering in de Verenigde Staten voor JFK en Reagan. Ook de haat van het Duitse AfD tegen de nationale 'Erinnerungskultur' past in dit patroon, evenals de herbegrafenis van dictator Franco in Spanje.Is nostalgie in de politiek gevaarlijk? Lang niet altijd! Laat PvdA'ers hun rode hart warm laten kloppen als ze denken aan Ome Joop en Vadertje Drees. Laat D66 zijn denktank vernoemen naar Hans van Mierlo. Laat de Finnen en de Esten hun jaarlijkse zangfestijn vieren. En laat elk land zijn eigen cultuur van bezinning en herinnering koesteren, verversen en overdragen. 4 en 5 mei doen wij nu anders dan 50 jaar geleden. 8 mei 1985 was in Duitsland dankzij president Von Weiszäcker een fundamenteel keerpunt in de bezinning op het verleden.Het wordt linke soep als nostalgie een wapen wordt, als het politieke macht moet helpen uitoefenen over hoe een samenleving naar zichzelf kijkt. Als onware beelden en gedachten worden benut voor overheersing. Juist omdat dit al zoveel eeuwen een krachtig motief van machthebbers blijkt te zijn. PG analyseert een serie actuele voorbeelden van dit historische patroon. Het bewieroken van 'onze boeren' om geen discussie toe te laten over de toekomst van de economie en de leefbaarheid van rurale streken, bijvoorbeeld. Of het imiteren van gedrag en stijl van autocraten uit de 19e eeuw. Ook het vertellen van kletskoek over 'onze helden van de Gouden Eeuw' of 'onze tradities' die helemaal niet bestaan.Wat hebben zulke zeer verschillende claims op een exemplarisch verleden gemeen? Verrassend veel, of het nu Mao is bij Xi of de trekkers bij Annie Schreijer. Een reeks actuele voorbeelden komt voorbij hoe het verleden als echo doorklinkt in de politiek van nu. Soms vermakelijk, soms hilarisch en af en toe aangrijpend. Dat blijkt uit de iconische toespraak van de meest wijze president van Duitsland na 1949, als uit de zingende demonstranten in Libanon in 2019. Zij vonden woorden voor hun eensgezindheid tegen polarisatie in het Weimar van de 18e eeuw en een vertolking daarvan in het Wenen van 1800. Opnieuw blijkt het werk van de cultuurdragers van die generatie voor onze tijd ongekend actueel en relevant.***Eerdere BB-afleveringen die je hierbij kunt beluisterenAfl. 58 - PG Kroeger over 70 jaar China, de Volksrepubliek van Mao, Deng en Xi https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/16914bf4-3e63-42a8-a1ff-b561d1c31216Afl. 31 - PG Kroeger: populisten tot mislukken gedoemd https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/c8f4c90e-6673-4d97-a3e4-69670dc0de35Afl. 21 - PG Kroeger over Poetins rolmodel Tsaar Nicolaas I https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/ac77ecd8-fc61-4312-8ef4-a96a9870986fAfl. 13 - PG Kroeger over liberalen, volkscultuur en Stalin https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/42619ca0-539e-4162-857f-7fed9cda71d2Verder kijkenRede bondspresident Richard von Weiszäcker, 8 mei 1985 https://www.tagesschau.de/multimedia/video/video-378259.html***Tijdlijn van aflevering 6500:00:00 - Intro00:01:15 - deel 100:30:07 - deel 201:33:22 - Uitro01:34:24 - EindeZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Betrouwbare Bronnen aflevering 64 Zijn ene grootvader was touwslager, de andere rietsnijder. Wim Kok, hun kleinzoon, werd aanvoerder van de vakbeweging in roerige tijden van conflict, diepe crisis en werkloosheid. En later zelfs minister-president. De gloednieuwe biografie van Kok van de hand van voormalig topambtenaar en ambassadeur in Berlijn Marnix Krop schetst een leven en een man die zich - zoals de ondertitel treffend schetst 'op eigen kracht' een prominente rol in samenleving en politiek verwierf.Wim Kok was zonder twijfel een product van de volksverheffing die het Nederland van de verzuiling zo kenmerkte. Hij las alles en was een klassieke stapelaar: van de MULO naar de HBS en toen naar de tweejarige economieopleiding van Nijenrode. Daar leerde hij vier talen. Voor een jongen van zijn herkomst en generatie een uitzondering.In het gesprek van Jaap Jansen en PG Kroeger met Marnix Krop komen onverwachte en onbekende aspecten van het leven van Kok en van zijn sleutelrol in de samenleving aan de orde. Zo was zijn eerste chef een belangrijk man in de opbouw van het Europees sociaal beleid en raakte Kok zo al jong bekend met de heel eigen wereld van de Brusselse overlegcircuits.Uit het boek blijkt dat Kok een gecompliceerd mens was, ook voor zichzelf en zijn omgeving. Zijn bijna altijd besliste opstelling naar buiten verborg een man die achter e schermen zeer aarzelend was; onzeker over veel en geneigd tot beheersing van alle factoren voordat hij tot een besluit kwam. En een man die slechts aan weinig mensen iets van zijn binnenkant liet zien, waarin hij naast nurks en directief ook hartelijk en charmant kon zijn. Veel van zijn politieke collega's waren daarom vaak erg kritisch over Kok, hoewel de bewondering voor zijn werk het meestal wel won.In het gesprek komen drie sleutelmomenten naar voren waarin Kok na lang aarzelen gedwongen werd geheel alleen en zonder 'draagvlak' te hebben kunnen regelen zijn nek ver uit te steken. Elk van die momenten had grote gevolgen en politieke impact. Het gaat om het Akkoord van Wassenaar in 1982, de WAO-crisis in de PvdA (en het kabinet Lubbers III) in 1991 en de kabinetsformatie van 1994. Krop vertelt over elk van deze drie wendingen in de politiek onbekende en soms adembenemende gebeurtenissen. Daaruit blijkt onder meer dat Rita Kok met afstand haar mans belangrijkste adviseur en strateeg was.Van veel politici komen vanuit het werk en leven van Kok opmerkelijke portretten naar voren. In het bijzonder van Joop den Uyl die hij hoog had zitten, maar wiens leiderschap van de PvdA en de nooit eindigende behoefte de baas te willen blijven, moest hij met lede ogen ondergaan. Ook Ruud Lubbers komt in beeld, de bijna griezelig creatieve leider die hij om die reden nooit echt vertrouwde. Bijzonder is ook de rol van werkgeversvoorman en oud-Onderwijsminister uit het CDA Chris van Veen.Het boek eindigt op zo'n sleutelmoment: het aantreden van Kok als premier. Een ironisch gegeven. Hij had immers bij de verkiezingen van 1994 enorm verloren en kreeg nu een coalitie onder zich die hij zelf helemaal niet gewild had, 'Paars'. En zo werd de vakbondsjongen uit de zuil van de Rode Familie aanvoerder van een doorbraak-kabinet waarin de verzuilde politiek een einde vond. De biografie van Marnix Krop is een rijk boek dat nu al doet verlangen naar het tweede deel over Koks paarse jaren en de ondergang daarvan in 2002.***LeesvoerMarnix Krop - Wim Kok, voor zijn mensen, Een leven op eigen kracht, 1938 - 1994 (Prometheus)Verder luisterenLeonard Ornstein - De Wim Kok Tapes https://iisg.amsterdam/nl/collecties/verken/projecten/de-wim-kok-tapes***Eerdere afleveringen van Betrouwbare Bronnen die hierop aansluitenAfl. 9 - Special: leven en werk van Wim Kok. Met Jeltje van Nieuwenhoven, Joop van den Berg, Gijs van Dijk en PG Kroeger https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/532b37c1-73a9-4f6b-9abc-4cc411bb4722Afl. 17 - PG Kroeger looft het poldermodel https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/9052a9fc-235a-493c-aa5f-104e61d25dddAfl. 34 - Lodewijk Asscher over zijn PvdA https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/2e71b88f-0513-4c5b-8726-3a231d47d6a7***Tijdlijn aflevering 6400:00:00 - Intro00:01:38 - deel 1 gesprek met Marnix Krop01:33:02 - deel 2 gesprek met Marnix Krop02:05:05 - Uitro02:05:50 - EindeZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Betrouwbare Bronnen aflevering 63Binnen de EU is geen lidstaat zo omstreden. De regering is intern oppermachtig, autoritair van toon en aanpak, Europees vaak onmogelijk maar tegelijk behendig brutaal. Rechtstaat en buitenlands beleid leiden tot grote zorgen en irritatie. Tegelijk was dit land, Hongarije, de dapperste pionier bij de ontmanteling van het Sovjet imperium en snakte het naar een eigen rol in Europa.In deze editie van Betrouwbare Bronnen spreken Jaap Jansen en PG Kroeger met het geheime wapen van premier Viktor Orbán, minister Judit Varga. Zij was adviseur in het Europees Parlement, werd als jonge dertiger zijn rechterhand als staatssecretaris Europese Zaken en in juli 2019 minister van Justitie en Europese Zaken. Varga staat dus in het oog van de orkaan.Zij bezocht ons land voor gesprekken met haar collega's Grapperhaus en Blok en een aantal internationale instituten in Den Haag. In Betrouwbare Bronnen laat zij zich kennen als een vrouw met een brede visie, die met vuur en humor opkomt voor de politiek van haar land en premier. Maar minstens zo opvallend is hoe behendig zij er steeds alert op is nooit door te draven en steeds de scherpe kantjes bij te vijlen.Dan blijkt dat zij als jurist de discussies over haar land en zijn ontwikkeling sterk vanuit de historische rol en kenmerken wil bezien. Hongarije is door geopolitieke ligging en eigen cultuur bepaald en kijkt hierbij eerder naar vroeger dan vooruit. Ze wil 'moderniseren vanuit een blik op het verleden'.Judit Varga windt er geen doekjes om, dat de nieuwe voorzitter van de Europese Commissie, Ursula von der Leyen, moet oppassen. Haar voornemen tot een permanent proces van monitoring van de nationale rechtstaten vanuit Brussel is wat haar betreft vragen om groot gedoe. Het begrotingssemester (centrale controle op begrotingen van de lidstaten) mag niet worden opgevolgd door een juridisch semester.Ook de Europese partij van christendemocraten waarin haar Fidesz partij meedoet, moeten op hun tellen passen. Varga wijst erop dat hun interne kritiek op de Hongaarse broeders niet al te nederig zal worden geslikt. Integendeel. Maar ook dan legt zij weer uit dat beleidsplannen en politieke aanvallen van Orbán vaak verkeerd begrepen worden. Wordt de paprikasoep niet zo heet gegeten als ze is opgediend?Alle reden dus om voor en na dit gesprek die historische en politieke finesses uit te pluizen. Zo wordt deze editie van de podcast zowel een uitermate actueel politiek gesprek als speciale editie van de historische verhalen van PG: een Europees verhaal over hoe de 'Mauerfall' tot vandaag diep doorwerkt. En een signaal hoeveel wij Europeanen nog van elkaar kunnen en moeten leren.***Eerdere afleveringen van Betrouwbare Bronnen die hierop aansluitenAfl. 46: - PG en de zomer van 1989 https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/103c5869-813f-461b-8da3-0e298fd87493Afl. 38 - PG: Oostenrijk als brug naar Rusland https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/29723a6e-6ec4-49ce-9354-07fdc118b9cbAfl. 24: Spitzenkandidat Manfred Weber https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/796c8734-7866-4295-b672-335e345da39eAfl. 19 - Anne Applebaum: Poetin en de destabilisering van het Westen https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/857f1bf5-899c-430b-aef1-e4bdb01e6e01***Tijdlijn BB afl. 6300:00:00 - Inleiding: Jaap en PG over Hongarije en de EU00:25:09 - Judit Varga00:43:45 - Jaap en PG duiden het gesprek01:04:23 - Uitro01:05:28 - EindeZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Betrouwbare Bronnen aflevering 62Op 6 november bestond de radio in Nederland precies honderd jaar. De allereerste uitzending, een 'soirée musicale', vond plaats vanuit het woonhuis van ir. Hanso Idzerda, om de hoek bij Het Kurhaus in Den Haag. Reden om in Het Kurhaus de hele dag live uit te zenden met radio-amateurs, Omroep West, 192 Radio en - vanuit een heuse, gerestaureerde studio die nog gebruikt is door de Nederlandse Radio Unie (de latere NOS) een aantal thema-programma's die werden uitgezonden op lokale radiostations.Een van de thema's was: politieke radioverslaggeving.Vanuit de verzuiling, toen omroepen gebonden waren aan politieke stromingen, emancipeerde ook de parlementaire journalistiek zich. Hoe ging dat proces? En wat is de rol van Perscentrum Nieuwspoort? Van de val van CDA-fractieleider Willem Aantjes via de primeur van de renovatie van het Binnenhof naar het plotselinge vertrek van minister Halbe Zijlstra.Jaap Jansen (werkte onder meer als verslaggever voor BNR Nieuwsradio en heeft daar nu een column) praat met Hans Prakke (inmiddels gepensioneerd, vanaf 1977 actief op het Binnenhof, onder meer voor AVRO's Radiojournaal, het NOS Journaal en Met het Oog op Morgen en later als voorlichter bij de PvdA en de SER) en Wilco Boom (verslaggever bij het NOS Radio 1 Journaal, Nieuws en Co en Met het Oog op Morgen).Hans Prakke stond aan de wieg van de intensieve samenwerking tussen de radio-actualiteitenrubrieken toen de verzuiling vrijwel voorbij was. Wilco Boom: 'De laatste jaren zie je dat de omroepverenigingen op NPO Radio 1 weer wat actualiteitenzendtijd willen terugpakken van de NOS. Ze vinden het toch eigenlijk wel jammer dat dit voor een belangrijk deel naar het Radio 1 Journaal en Nieuws en Co is gegaan. Ze willen het eigenlijk liever zelf doen omdat ze zich daarmee kunnen profileren.' Volgens Hans Prakke is de omgang van de politiek met de omroep 'werkelijk het grootste schandaal wat je maar kan bedenken': 'Het beleid is 80.000 keer gewijzigd: jullie moeten je profileren – nee, jullie moeten samenwerken! Je wordt er helemaal tureluurs van!'Prakke heeft grote bewondering voor Rutte, maar hij mist in de politiek van nu de moed van Lubbers en Kok: 'Bij het boerenprotest zou de politiek moeten zeggen: jongens, jullie hebben boter op het hoofd. Weet je wel, van die boterberg!'Wilco Boom: 'Het is voor politieke partijen wel moeilijker geworden om die moed te laten zien. Hele grote partijen, zoals vroeger de PvdA en het CDA, zijn er niet meer. En kiezers veranderen per week van voorkeur.'***Techniek: Bart Brink en Niels Zack. Met dank aan Willem Nijeboer en Wim van de Water.Deze aflevering van Betrouwbare Bronnen is live uitgezonden vanuit Het Kurhaus op Extra AM (Amsterdam), Hollands Palet (Den Haag), Den Haag FM, Radio Emmeloord, Groeistad Radio (Wassenaar), Haaglanden Radio, Wereldstad Radio (Rotterdam), Fidelio Radio (Driebergen Rijsenburg) en Wijkradio Helvoirt.***Tijdlijn Betrouwbare Bronnen afl. 6200:00:00 - Intro00:02:17 - Hans Prakke en Wilco Boom (deel 1)00:36:21 - Hans Prakke en Wilco Boom (deel 2)01:14:44 - Uitro01:15:29 - EindeZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Betrouwbare Bronnen aflevering 61Jaap Jansen praat met Pieter Gerrit KroegerZe noemden hem 'de Antifascistische Beschuttingswal'. Alleen een bureaucratische dictatuur kan daar op komen. Op 9 november 1989 'viel de Muur'. In zijn historische verhaal vertelt PG over die avond en nacht en de nog in de weken daarvoor onvoorstelbaar geachte dagen die daarop volgden.Dankzij drie nieuwe bronnen is veel van wat PG vertelt nieuw materiaal. Er is net een buitengewoon onthullend boek verschenen over deze periode van de belangrijkste adviseur van president Bush sr. in die dagen, Condoleeza Rice. Zij benut hierin niet alleen haar eigen kennis en belevenissen, maar ook geheime documenten en eerder gesloten archieven, zoals de dagboeken van haar collega-adviseur bij Gorbatsjov.Tweede nieuwe bron is het grote interview van Angela Merkel in Der Spiegel van 9 november 2019. Voor het eerst vertelt de altijd zo ingetogen Kanzlerin over haar leven en dromen in de DDR. Ook gaat zij indringend en voor haar doen soms bijna fel en emotioneel in op de gebeurtenissen sindsdien en het vele werk dat Duitsland nog heeft om echt verenigd te zijn. Ze gebruikt daarin ineens - wat zij bijna nooit doet - de woorden 'Uns Ostdeutschen'.Derde bron zijn de herinneringen van PG Kroeger zelf. Dankzij puur toeval belandde hij ineens in Berlijn, in het hart van de storm. Niet alleen sloeg hij zijn duim bijna tot moes, maar voerde gesprekken in West en Oost over de toen prangende vraag 'Und was nun jetzt?'LeesvoerCondoleezza Rice & Philip Zelikow - To Build a Better World. Choices to End the Cold War and Create a Global Commonwealth (2019)https://www.spiegel.de/international/europe/interview-with-angela-merkel-on-the-fall-of-the-berlin-wall-a-1295241.htmlEerdere afleveringen van Betrouwbare Bronnen over dit onderwerpAfl. 15: Hoe George H.W. Bush Ruud Lubbers op de vingers tikteAfl. 16: PG vertelt hoe Merkel haar afscheid voorbereidtAfl. 20: Peter Altmaier (Duitse minister van economie en Energie) over Nederland in Europa, Brexit en opvolging MerkelAfl. 42: Merkels vertrouweling Elmar Brok: 40 jaar Europese geschiedenisAfl. 53: PG en de viering van 40 jaar Deutsche Demokratische RepublikTijdlijn BB 6100:00:00 - Intro00:01:25 - PG (deel 1)00:38:34 - PG (deel 2)00:59:01 - PG (deel 3)01:30:11 - Uitro01:30:50 - EindeZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Betrouwbare Bronnen aflevering 60D66 regeert in het kabinet Rutte III, maar D66-denkers Coen Brummer en Daniël Boomsma kijken alvast vooruit naar een volgende periode. Er moet dan 'een kabinet van sociale rechtvaardigheid' komen, net als in 1897, toen het liberale kabinet-Pierson aantrad.De maatschappelijke problemen anno 2019 zijn vergelijkbaar met die van toen, zeggen ze in deze aflevering van Betrouwbare Bronnen. Er is een nieuwe tweedeling tussen een kapitaalarm 'precariaat' en onzekere werkenden aan de ene kant, en een kapitaalkrachtige, gevestigde bovenlaag aan de andere kant. Ook moet opnieuw worden bedacht 'wat publiek en wat privaat is en vervolgens wie de zeggenschap heeft over dat publieke deel'.Volgens Brummer, directeur van de mr. Hans van Mierlo Stichting, het wetenschappelijk bureau van D66, heeft de hervormingsagenda van D66 in de paarse periode en later door de financiële crisis 'neoliberale trekjes' gekregen. De negatieve gevolgen daarvan moet de partij in de komende periode corrigeren.Brummer & Boomsma publiceerden afgelopen week 'De canon van het sociaal-liberalisme', 41 vensters op de ruim anderhalve eeuw lange geschiedenis van D66 en haar voorgangers. In Betrouwbare Bronnen praten ze erover met Jaap Jansen en historicus Pieter Gerrit Kroeger.Het is een interessant gesprek over de voortdurende spanning tussen VVD-liberalen en D66-liberalen. Van Thorbecke via Cort van der Linden, Aletta Jacobs, Gerrit Bolkestein, Hans van Mierlo, Jan Terlouw en Alexander Pechtold naar Rob Jetten. Ook komt de vaak wat naïeve omgang van D66 met de macht aan de orde. En wat is er gebeurd met de 'kroonjuwelen'?***LeesvoerCoen Brummer & Daniël Boomsma (red.) - De canon van het sociaal-liberalisme (Uitgeverij Boom, 2019)***Tijdlijn BB 6000:00:00 - Intro00:01:06 - De canon van het sociaal-liberalisme (deel 1)00:36:44 - De canon van het sociaal-liberalisme (deel 2)01:10:19 - Uitro01:11:19 - Einde***Eerdere afleveringen van Betrouwbare Bronnen over het sociaal-liberalismeAfl. 27 - Rob Jetten wil muren slopen https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/65595e06-8398-41d3-ba4a-38318beca665Afl. 13 - Minister Sigrid Kaag over hulp, handel en haar toekomst in D66 https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/42619ca0-539e-4162-857f-7fed9cda71d2Afl. 7 - Coen Brummer over de nieuwe koers van D66 https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/7dc34389-74f8-4ffa-827e-23ae2ca9c7a4Afl. 5 - PG over D66 als 'onderwijspartij' https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/77c8d0d8-7877-4b25-81f1-ef9873eb80f5Afl. 1 - D66 moet linkser, vindt oud-partijleider Jan Terlouw https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/bfacf582-e085-4b46-975b-bb2cbcf839b4Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Betrouwbare Bronnen aflevering 59De wereld is onveiliger dan in de Koude Oorlog, zegt minister Ank Bijleveld van Defensie. Daarom moet Nederland fors meer investeren in de krijgsmacht. "We hebben het minste aantal mensen op missies ooit: 466 mensen. En we zijn niet in staat ons eigen grondgebied te verdedigen; ook niet met de Europese bondgenoten. Dat kunnen we alleen met de Amerikanen en de Britten. Terwijl het een Grondwettelijke taak is. Dat is heel raar. Vrijheid moet ons wat waard zijn, dus daar moeten we dan ook in investeren.De belofte om in 2024 twee procent van het bruto nationaal product aan defensie te besteden gaat Nederland niet halen, bevestigt Bijleveld in gesprek met Jaap Jansen. Nederland dreigt in de achterhoede van de NAVO te komen. Ze wil van premier Mark Rutte ‘boter bij de vis’.Rutte zei eerder dat hij de Amerikaanse president Donald Trump gelijk geeft dat Nederland meer geld moet gaan besteden aan defensie. In 2014 beloofden de NAVO-landen elkaar plechtig om in 2024 twee procent van hun bnp aan defensie te besteden. Nederland staat nu op 1,3 procent en dat zal in 2024 volgens de prognose van Defensie zelf niet méér zijn,Bijleveld: “Ik ben het eens met Trump en Rutte – maar nu nog boter bij de vis, zeg ik dan tegen de minister-president.” Bijleveld krijgt in het kabinet af en toe ‘nee’ te horen op haar vraag om meer geld. De Amerikanen waarschuwen dat ons land in de NAVO ver achterloopt.Bijleveld: “Hier heeft Trump een reëel punt. Als je in 2014 een afspraak maakt met regeringsleiders dat je daar in 2024 aan moet voldoen, dan is het niet goed dat wij dat niet doen. De begroting is 11 miljard euro, maar als we aan die twee procent bbp willen voldoen, dan moet er nog zes miljard bij. Dat is aan investeringen bijna een verdubbeling. Nou, daar zitten we nog lang niet aan. Wij moeten voor december onze cijfers voor de NAVO updaten. Dan zullen we zien dat Nederland aan de onderkant zit van de lijstjes. En wij zijn natuurlijk best een rijk land. We zijn zelfs gezakt. We zijn nu van de Europese lidstaten vierde van onderen.”Minister Bijleveld benadrukt dat de twee procent geen dogma is, maar gebaseerd op een dreigingsanalyse. De wereld is volgens haar zelfs onveiliger dan tijdens de Koude oorlog.“De minister-president heeft die NAVO-belofte getekend, dus we hebben het met z’n allen beloofd. Het is een richting die we zouden moeten halen.”Bijleveld gaat bij de premier extra aandringen op meer geld voordat ze samen naar Londen gaan voor de viering van 70 jaar NAVO. Daar komt de belofte opnieuw aan de orde.Een van de mogelijkheden om snel extra geld te regelen is het nieuwe investeringsfonds van de ministers Wopke Hoekstra (Financiën) en Eric Wiebes (Economische Zaken), waar tientallen miljarden in komen. “Kennis is een van de dingen in dat fonds. Defensie is een kennis-gestuurde organisatie, dus als ik een mogelijkheid zie, zal ik hem natuurlijk grijpen.”***Eerdere afleveringen van Betrouwbare Bronnen over defensieAfl. 11: Sybrand en Wiete Buma over hun voorvader, de soldaat Gerlacus BumaAfl. 22: Jaap de Hoop Scheffer wil kernwapens onder F-35Afl. 31: Jamie Shea, 70 jaar NAVO: cyberoorlog als nieuwe uitdagingAfl. 54: Christ Klep over de Nederlandse militaire identiteit***Tijdlijn BB 5900:00:00 - Intro door Jaap Jansen met quotes Ank Bijleveld00:04:16 - Ank Bijleveld (deel 1)00:45:24 - Ank Bijleveld (deel 2)01:15:56 - Uitro01:16:38 - EindeZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Betrouwbare Bronnen aflevering 58Met grootse feesten en parades herdenkt China dezer weken dat Mao 70 jaar geleden de macht definitief veroverde en in Beijing officieel de Volksrepubliek China uitriep. Deze reusachtige ceremonies zijn meteen het voorlopig hoogtepunt van het bewind van Mao’s opvolger Xi Jinping. PG Kroeger beschouwt die voorbije 70 jaar aan de hand van baanbrekend werk van twee Nederlandse auteurs en kijkt vooral ook naar de enerverende en vaak ook gruwelijke fasen waarin die zeven decennia van Chinese en daarmee wereldhistorie zich hebben voltrokken. En wat zeggen die ons voor straks, voor de komende decennia? Wat leren zij ons over Xi, zijn bewind en lange termijn visie en plannen?In die 70 jaar werd de communistische dictatuur van ‘Rood China’ geleid door drie mannen waarvan er in elk geval nu al twee zonder twijfel tot de groten der geschiedenis zullen blijven horen: Mao Zedong, Deng Xiao Ping en Xi. Daarbij dringt nu meer en meer ook buiten China door, dat Xi zich in velerlei opzicht spiegelt aan Mao en duidelijk veel minder aan Deng. PG wijst op een reeks vaak symbolische daden en stappen van Xi die laten merken, dat hij duidelijk wil maken: In mij heeft u niet een tweede Deng – de razend slimme kettingroker, bridgespeler en hervormer van slechts 1.55 meter lengte – maar de ware voltooier van het visioen van Mao, die net als ik een boomlange man was...Niet alleen in het manipuleren van sportrelaties met het Westen bewijst Xi dit, maar ook door een opmerkelijke wijziging van de fundamentele formulering van de Grondwet die ingrijpt in de relatie van elk Chinees burger en vooral ook van elke scholier en student met de persoon en het denken van Xi En die relatie lijkt nu vooral op die destijds van het volk met Mao, die zichzelf graag presenteerde als de idealistische dorpsonderwijzer uit zijn jonge jaren en als wijze, poëtische filosoof die bijna artistiek de weg naar het paradijs wees in epigrammen als 'Laat duizend bloemen bloeien, laat honderd scholen wedijveren'.Voor de echte fijnproevers van tientallen eeuwen hofcultuur, bureaucratische hiërarchieën, keizerlijke hyperbolen en oosterse verfijning is er de wijze waarop in China deze drie communistische heersers geduid, benoemd en betiteld worden. Een van had helemaal geen officiële ambtsaanduiding, had daar zelf ook geen behoefte aan. Dat maakte hoe men over hem sprak – en hoe hij daar zelf achteloos spottend over vertelde – alleen maar opmerkelijker. Een ander kreeg de eretitel van een soort loods van het schip van staat, de gids van de koers van partij, ideologie en natie. En Xi werd officieel ‘Hé Xin' genoemd, Kern Leider, maar niemand gebruikt die titel. Kort en goed – en met een speelse verbuiging van zijn naam – noemen de mensen hem ‘Zhuxi’. Met dank aan de diepe kennis van de taal en politieke cultuur van China bij een ex VVD-staatssecretaris van OCW kan PG die finesses van idioom, eretekens en Mandarijnencodes ontrafelen.De zeven decennia sinds 1949 behoren tot de meest ingrijpende en roerige in de geschiedenis van dit grote land met zijn enorme bevolking, culturen en historie. Na een periode van consolidatie en industrialisatie deed Mao zijn eerste poging als grootste revolutionaire denker en doener van de wereld de geschiedenis in te gaan. China moest ‘op twee benen gaan lopen’ en moest door ‘de Grote Mussen Campagne’ zelfs de natuur naar de hand van de ideologie zetten. De gruwelen, hongersnoden, burgeroorlogen en moordpartijen die dit veroorzaakte kennen hun gelijke bijna niet.Deng stabiliseerde en reorganiseerde namens het Rode Leger en het partijapparaat na enkele jaren de chaos die over land en volk heen klotste. Mao vergaf het hen nimmer. Binnen enkele jaren deed hij een tweede poging tot een ongebreidelde revolutionaire explosie. Die staat bekend als ‘de Grote Culturele Revolutie’ van de miljoenen jongeren die als de Rode Gardes van Voorzitter Mao een terreurbewind en verwoestingen over China spreidden. Opnieuw stortte dit het land economisch, logistiek, militair en in de openbare orde in het verderf. Miljoenen mensen verdwenen in een Goelag Archipel en werden afgebeuld in landbouw-communes en fabrieken, vaak zonder eten en rechteloos.Na Mao’s dood en een eerste opening naar het Westen in de jaren vlak daarvoor kwam Deng terug uit de strafkampen en werd in hoog tempo de man die China weer met zichzelf moest verzoenen en redden uit de chaos. In bijna 20 jaar, tot zijn dood in 1997, wees hij China een nieuwe koers, voerde ‘de Open deur Politiek’ in en pakte met ongekende energie aan. Zijn opvolgers waren bijna 20 jaar bewust kleurloze apparatsjiks die Dengs grote lijnen voortzetten en China een nieuwe wereldmacht maakten.Sinds 2012 en wellicht wel tot 2030 of langer kennen we het tijdperk Xi. Zal het hem lukken inderdaad de voltooier van het visioen van Mao te worden? Kan hij de diepe spanningen in het technologisch moderne, maar weer meer repressief-reactionair gestuurde land van meer dan een miljard mensen overwinnen of verergert hij ze? Misschien wordt het antwoord wel gegeven door Mao zelf, als hij als operazanger terugkijkt op zijn leven en dromen in een aria uit John Adams’ meesterwerk Nixon in China uit 1987!***LeesvoerAnnette Nijs - The China Factor, a 21st Century with Chinese Characteristics (The China Agenda, 2019)Frank Dikötter - Mao's massamoord (Spectrum, 2012)Frank Dikötter - De tragiek van de bevrijding (Spectrum, 2013)Frank Dikötter - De culturele revolutie (Spectrum, 2016)***Eerdere afleveringen van Betrouwbare Bronnen over ChinaAfl. 10: Bram van Ojik (GroenLinks) over onze relatie met ChinaAfl. 24: Ties Dams over China's nieuwe keizer Xi JinpingAfl 25: PG: Hoe China ondanks boycot toch zake wilde doen met NederlandAfl. 30: Rob de Wijk: Het gevaar van China en TrumpTijdlijn BB 5800:00:00 - Intro00:06:32 - PG Kroeger (deel 1)00:52:54 - PG Kroeger (deel 2)01:33:28 - Uitro01:34:10 - EindeZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Betrouwbare Bronnen aflevering 57Jaap Jansen praat met Pieter Gerrit Kroeger over Alexis de Tocqueville***Hij is misschien wel de meest besproken denker uit de vroege negentiende eeuw in het Nederland van twee eeuwen later. Maar wie was deze jonge Franse edelman, die de stoute schoenen aantrok en met een schip naar het nieuwe land Amerika reisde om zélf rond te kijken hoe de samenleving en de politiek zich daar ontwikkelden? Wat zag hij daar, wat leerde en noteerde hij er? En waarom is deze Alexis de Toqueville juist nu toch zo actueel en inspirator voor heel verschillende politici, historici en partijen?In deze editie van Betrouwbare Bronnen gaat PG Kroeger op zoek naar deze tijdgenoot van een hele generatie van denkers, ontdekkers, dichters, schrijvers en politieke vernieuwers die in zowel deze podcast als in het maatschappelijk en politiek debat telkens weer aan de orde komen. De mensen van de decennia tussen 1770 en 1850, die van de Founding Fathers, de 'Weimarer Klassik' en de Franse Revolutie en haar nasleep. Ook probeert hij na te gaan waarom die generatie ons nu juist in deze vroege 21e eeuw zo boeit.Alexis de Tocqueville schreef tegen het einde van zijn niet zo lange leven een belangrijk boek over zijn vaderland Frankrijk en de ingrijpende gebeurtenissen in de achttiende eeuw die ook op ons land een beslissend stempel drukten: de instorting van het Ancien Régime en de komst van een nieuw, republikeins, gewelddadig bewind dat uitmondde in een burgeroorlog en de heerschappij van een keizer die begon als artillerie-officier van het eiland Corsica. Dit boek is zeer recent vertaald en uitgegeven bij Boom: Het Ancien Régime en de Revolutie.Met dit boek in de hand is het extra interessant dat andere, zeer beroemde werk van Tocqueville - De la Démocratie en Amérique - eveneens ter hand te nemen. Want onmiskenbaar zijn beide boeken een reflectie op het thema van dat laatste werk over 'wat ging er nu toch zo vreselijk mis in mijn vaderland, terwijl het vestigen van een constitutioneel en democratisch bewind toch eigenlijk een nobel streven is?'Uit zijn observaties in dat nieuwe continent met die nieuwe republiek trok de jonge reiziger een reeks wezenlijke conclusies en lessen. Deze paste hij in zijn boek over zijn eigen land vervolgens toe als een soort denkkader voor de analyse van de aanloop naar en effecten en aard van de revolutie van Robespierre en de zijnen.En zo werd hij een soort participerend sociaal-cultureel en politicologisch onderzoeker, een verrassend moderne werkwijze, zouden wij nu zeggen. Tocquevilles denken ging meer en meer draaien rond noties als 'de civil society', geïnformeerd burgerschap, openheid en gematigdheid vanuit diepe wortels in geloof en cultuur, en besef van de menselijke beperkingen en de noodzaak ruimte te laten voor de ander daarbij.Wat hij in Amerika waarnam - en soms als Frans edelman met geamuseerde verbazing noteerde, als de verenigingen ter bestrijding van de sterke drank - leidde ertoe, dat hij in Europa lessen trok over de ideologische dominantie van abstracte ideeën en de neiging tot 'rücksichtlosheit' bij hun doorzetting tegen de wensen en overtuigingen van 'gewone burgers' in. Hij was niet mild voor de atheïstische intellectuelen van de Verlichting, bijvoorbeeld.Met die beide boeken in de hand kun je zien dat hij allerminst een reactionair of conservatief was en al helemaal niet de geestelijk vader van sterk plebiscitair redenerende populisten ter rechterzijde. Tocqueville had een horreur van volksstemmingen en referenda en van gedram op basis van zogenaamd diepzinnige filosofische verhalen. Eén ding is in elk geval duidelijk: hij is onverminderd inspirerend en de moeite van het lezen en doordenken waard. Dat zijn portret in de werkkamer van een fractieleider in de Tweede Kamer hangt is dan ook op zichzelf wel mooi, maar PG Kroeger komt vanuit die twee boeken uit de jaren tussen 1830 en 1850 tot een wat aparte conclusie op wier werkkamer dit schilderij veel passender een ereplaats zou verdienen.***LeesvoerAlexis de Tocqueville - Het Ancien Régime en de Revolutie. Vertaling Berend Sommer en Bram Sommer. Inleiding en annotatie Martin Sommer. Nawoord Meindert Fennema. Boom uitgevers Amsterdam, 2019.***Tijdlijn BB 5700:00:00 - Intro door Jaap00:00:58 - PG (deel 1)00:37:17 - PG (deel 2)01:08:55 - Uitro01:09:36 - Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Betrouwbare Bronnen aflevering 56 PG Kroeger en Jaap Jansen belichten de partijvoorzitters Sebastiaan Wolswinkel, Marijke van Hees, Marnix van Rij, Ron Meyer, Marjolein Meijer, Marjanne Sint, Peter van Heeswijk, Henry Keizer, Felix Rottenberg, Ruud Vreeman, Jan Marijnissen, Ed Maas, Thierry Baudet, Hans Spekman, Jan Nagel, Frank Vandenbroucke, Ivo Opstelten, Marja van Bijsterveldt en Ingrid van Engelshoven.***In veel partijen gingen recent de zeeën hoog over het functioneren van hun voorzitters. De een moest opstappen vanwege zakelijke knoeiboel, een ander kreeg slaande ruzie met de machthebber achter de schermen en dreigde deze met juridische aanklachten, weer een ander werd geslachtofferd wegens desastreus verkiezingsverlies. En dezer dagen zette de Partij voor de Dieren hun nog heel recent door de leden gekozen voorzitter Sebastiaan Wolswinkel niet alleen uit zijn ambt, maar zelfs op straat als geroyeerd partijlid.PG Kroeger loopt in dit verband de geschiedenis door van de pijnlijke en soms tragische lotgevallen van partijvoorzitters van velerlei pluimage. Welke perikelen komen het meest regelmatig voor? Waar gaat het vaak mis en waarom? En welke patronen en lessen kunnen leden, partijbesturen, aspirant-voorzitters en ook de huidige ambtsbekleders daar uit trekken?PG komt met 10 wetten voor het succesvol voorzitter zijn van een politieke partij. Bij elk daarvan komen recente en uit het verleden fameuze voorbeelden voorbij, waarin het lelijk fout ging. De omstandigheden, de persoonlijkheid van een voorzitter en onstuitbare krachten binnen en buiten een partij spelen bij deze voorbeelden steeds weer een grote rol.Zo moet een voorzitter politiek dienstbaar willen zijn en tegelijk moet hij politiek alert en slim zijn. PvdA-voorzitter Marjanne Sint had daarbij een goede naam en toch ging zij onderuit omdat zij niet aanvoelde dat er een interne crisis ging losbarsten en zij op de fiets in Toscane onbereikbaar was.Een partijvoorzitter moet ook bereid zijn zichzelf op te offeren voor de eigen partij, hoe pijnlijk zoiets ook kan zijn. PG laat zien hoe bij het CDA een voorzitter dat deed in 1994 en hij daardoor respect won en in de jaren daarna onder meer door het krediet dat hij had gekregen bij zijn oud-collega Helmut Kohl een mooie Europese rol kon gaan vervullen.Zowel Thierry Baudet als de PvdD-voorzitter raakten verstrikt in een ongeremde, smerige machtsstrijd met de man achter de schermen die in hun partij écht aan de touwtjes trok. Het is dan ook een belangrijke wet, dat een voorzitter nooit moet werken in een situatie dat haar eigen gezag permanent ondermijnd is. Net als een voorzitter ervoor moet zorgen dat zijn gezag en rol geworteld is in 'de vaste, vruchtbare bodem' van zijn partij en achterban. Bij Leefbaar Nederland, de Lijst Pim Fortuyn en veel andere nieuwe populistische partijen zie je het daar altijd weer mis lopen. Daar had je bijvoorbeeld een vastgoed-moloch die zich tot interim-chef liet benoemen en met iedereen in zijn club de grootst mogelijke ruzies kreeg, juist omdát hij de rekeningen betaalde. Aan de hand van de 10 wetten is duidelijk te herleiden wat een voorzitter moet doen, moet nalaten, moet opbouwen en soms zonder scrupules de nek moet willen omdraaien.PG geeft ook drie voorbeelden van partijvoorzitters die daar in uitblonken, twee vrouwen van het midden en een legendarische bullebak uit liberale kring. Voor de pas 25-jarige aanvoerder van de PvdD is dit verhaal dan ook hopelijk een beetje troost. Hij is bepaald niet de eerste wiens ambt meer spijkerbed dan hemelbed bleek.***Tijdlijn Betrouwbare Bronnen afl. 5600:00:00 - Intro door Jaap Jansen00:01:11 - PG Kroeger (deel 1)01:00:04 - PG Kroeger (deel 2)01:40:24 - Uitro01:41:52 - Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Betrouwbare Bronnen aflevering 55Vrijdag, 11 oktober hield de SER, de sociaal economische raad, Open Huis. Zo'n 400 mensen kwamen daar kijken wat het geheim is van de SER. Bijvoorbeeld: hoe onderhandel je, hoe organiseer je medezeggenschap en hoe sluit je akkoorden? Betrouwbare Bronnen was er ook en we namen, live voor publiek, deze aflevering op.***Jaap Jansen praat met SER-voorzitter Mariëtte Hamer, SER Jongerenplatform-voorzitter Luce van Kempen en de voorzitter van CNV-jongeren Semih Eski over het leenstelsel voor studenten.Een meerderheid van de Tweede Kamer wil van het huidige systeem af, maar het regeerakkoord houdt verandering tegen. Hamer wil een plan maken dat in de volgende kabinetsperiode kan worden ingevoerd.Hamer: “Wat je vaak ziet in de politiek: iedereen wil van iets af en dan gaat men zich vastzetten in het eigen alternatief. Ik maak mij grote zorgen dat straks allerlei plannen naast elkaar liggen waar geen meerderheid voor is, zodat er uiteindelijk niks verandert. Met het SER Jongerenplatform willen we nu kijken of we met een alternatief kunnen komen dat op breed maatschappelijk draagvlak kan rekenen. Zodat tegen de tijd dat de volgende kabinetsformatie komt, iedereen zegt: het plan ligt er al, laten we dat gewoon overnemen. Zodat er niet opnieuw politieke strijd ontstaat over de ruggen van jongeren heen; mensen die ons land moeten gaan dragen. Dat kunnen we ons helemaal niet permitteren.”Er moet er een stelsel komen dat geen enkele jongere in Nederland belemmert om te gaan studeren of ertoe leidt dat iemand na zijn studie sociaaleconomisch minder kansen heeft, zegt Semih Eski.Hamer: “Het is een ingewikkeld probleem, maar wel oplosbaar en ik heb goede hoop dat we er met zoveel kennis en kunde van de jongeren, van de SER en alle mensen die we er bij gaan betrekken, samen uit kunnen komen.”Volgens Hamer en het SER-Jongerenplatform weerhoudt het bestaande leenstelsel sommige jongeren om te gaan studeren. “Tijdens het studeren is de stress groter omdat de schuld op hun schouders drukt. Na de studie maakt de schuld het lastig omdat de hele schuld mee wordt genomen in de hypotheekberekening”, zegt Hamer. “Dat minder jongeren gaan studeren, kunnen we ons niet permitteren.”Het leenstelsel werd in het studiejaar 2015-2016 ingevoerd door VVD en PvdA in het kabinet Rutte II met steun van D66 en GroenLinks. Inmiddels willen PvdA en GroenLinks er vanaf en staat D66 open voor verandering. De totale studieschuld van (oud)studenten is 19,3 miljard euro, maakte het Centraal Bureau voor de Statistiek vorige week bekend.***Daarna praat Jaap met Ed Nijpels, kroonlid van de SER en voorzitter van het Klimaatoverleg dat leidde naar het Klimaatakkoord.Nijpels is ook oud VVD-leider en oud minister van Milieu. Hij roept de politiek op, de maximumsnelheid op de Nederlandse wegen terug te brengen naar 100 km per uur. Niet, zoals het kabinet nu van plan is, op sommige plaatsen, maar overal.Op veel snelweggedeeltes mag je nu 130 rijden. Vanwege het stikstofprobleem wil het kabinet de maximumsnelheid in bosrijke omgeving verlagen. Nijpels vindt dat onvoldoende. Hij noemt het ‘een beetje armetierig als we in deze rijke samenleving het rijden van 130 beschouwen als het grootste goed in de wereld’.In het kabinet Rutte II verhoogde VVD-minister Melanie Schultz op veel weggedeeltes de maximumsnelheid naar 130. De VVD maakte er zelfs een campagne van. De huidige minister, VVD’er Cora van Nieuwenhuizen, wil ‘waar het mogelijk is’ de 130 handhaven.Nijpels: “Ik zeg altijd tegen mijn liberale vrienden in de VVD: 120 of 130 rijden is niet een soort grondrecht. Toen ik minister van Milieu was, was ik al voorstander van beperking van de maximumsnelheid. Er zijn veel argumenten. De verkeersdoden, het aantal gewonden, de maatschappelijke schade, de onrust als je door het land rijdt. Je wordt gek van het aantal keren dat je je moet inhouden of dat je juist weer wat harder mag. Er is heel wat voor te zeggen om die maximumsnelheid nu te beperken. Helemaal als je kijkt naar de stikstofproblematiek.”In zijn rol als voorzitter van het Klimaatoverleg dat leidde tot een Klimaatakkoord betreurt Nijpels dat Greenpeace van plan is het akkoord niet te tekenen. “Ik zou het buitengewoon jammer vinden. Ik heb de afgelopen jaren rond het Energieakkoord heel goed samengewerkt met Greenpeace. Ik vind ook dat zij een heel goede en verstandige bijdrage hebben geleverd aan de uitvoering van het Energieakkoord.”Als Greenpeace niet meedoet aan het klimaatakkoord, waarschuwt Nijpels, heeft ze geen invloed meer heeft op de uitwerking ervan. “Ik zou ze het liefst erbij hebben en dat is denk ik ook in het belang van Greenpeace zelf, want als je niet ondertekent, dan is nog maar de vraag hoe je straks wordt betrokken bij de uitvoering van het Klimaatakkoord. En bij de uitvoering zouden we kunnen profiteren van de goede inzichten van Greenpeace. Dus ik vind het, om het maar heel grof te zeggen, verdomd jammer. Het was mij een lief ding waard geweest als Greenpeace had gezegd: wij steunen het akkoord, maar we hebben wel een aantal kanttekeningen. Dan hadden ze betrokken kunnen worden bij de uitwerking van al die regelingen”, aldus Nijpels.***In het derde luik van deze Betrouwbare Bronnen duikt PG Kroeger in de geschiedenis van de jaren voordat de SER ontstond toen Nederland worstelde hoe het verder moest na de verwoestingen van de Tweede Wereldoorlog.Anders dan je meestal hoort was het niet zo dat de Nederlandse samenleving en politiek na de bevrijding de handen ineen sloegen en met durf en ijver aan de wederopbouw van de economie en de maatschappij begonnen. De eerste jaren na 1945 leek men vooral getraumatiseerd, stuurloos en ontredderd. De droom van onder anderen koningin Wilhelmina van 'vernieuwing' door een 'heldenvolk' van verzetsstrijders bleek een fata morgana en zelfs in zekere zin een gevaarlijke, anti-democratische illusie.En of dat niet genoeg was begon ons land een grootscheepse koloniale oorlog in 'Ons Indië' die het verarmde, uitgeputte Nederland geld en mensenlevens kostte die het zich eigenlijk helemaal niet kon veroorloven. Geen wonder dus, dat de rantsoenering van eerste levensbehoeften uit de bittere oorlogsjaren na de bevrijding moest worden voortgezet.Herstel van de economie en het begin van de welvaartsstaat moesten dan ook wachten totdat - onder meer onder druk van de Amerikaanse bevrijders - een eind werd gemaakt aan de oorlog in Azië en aan het beleid dat de verarming van de jaren van de bezetting voortzette. PG wijst daarbij op de visie en durf van één man, die in onze geschiedenis zelden wordt genoemd: Jan van den Brink.Hij was en is de jongste minister ooit in onze parlementaire geschiedenis en zorgde tussen 1948 en 1952 voor een revolutie. Hij zette een nieuw beleid in gang met een visionaire insteek: een wederopbouw waarin nieuwe industrie en nieuwe ideeën over economische en sociale plannen voorop stonden. De jeugdige KVP-minister verenigde zijn insteek met die van 'Keynesianen' als Tinbergen en Witteveen en zo ontstond een Nederlandse versie van de New Deal van FDR.Essentieel onderdeel van deze beleidsinnovatie was de wet die in 1950 de SER oprichtte. En dat 'polderorgaan' heeft zichzelf sindsdien steeds weer opnieuw weten uit te vinden.Over Jan van den Brink - die slechts 4 jaar minister was, maar een groot stempel op ons land en zijn economie en samenleving wist te zetten - vertelt PG ook nog, dat hij in 1977 bijna minister-president was geworden, 25 jaar na zijn vertrek uit de Haagse politiek. Nederland had bijna in plaats van het 'Lubbers-tijdperk' het 'Van den Brink decennium' gehad!***Reageer op Betrouwbare Bronnen afl. 55 via de comments, via Twitter of Facebook of rechtstreeks via betrouwbarebronnen@dagennacht.nlWil je adverteren of sponsoren, schrijf dan naar Flip Kylian Adams: flip@dagennacht.nl***Tijdlijn BB 5500:00:00 - Intro met quotes Ed Nijpels00:04:44 - Mariëtte Hamer, Luce van Kempen, Semih Eski00:26:00 - Ed Nijpels01:15:32 - PG Kroeger01:57:00 - Uitro01:57:55 - EindeZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Betrouwbare Bronnen aflevering 54Ooit was Nederland militair een stoere wereldmacht, nu willen we vooral goed doen en bijdragen aan opbouwmissies, lijkt het. Is Nederland te lief voor oorlog? Christ Klep schreef er een boek over. Jaap Jansen praat met hem.In het gesprek komen onder meer aan de orde: Michiel de Ruyter, de Slag bij Waterloo, de bloedige strijd in Indië, Srebrenica, Uruzgan, Marco Kroon, de dienstplicht en Defensie als sluitpost in kabinetsformaties.We praten ook over de actuele situatie. Defensie krijgt er nu mondjesmaat geld bij, maar is nog lang niet op sterkte, zegt Klep. Zo is de krijgsmacht is nog niet gereed om met een eenheid van een paar honderd militairen deel te nemen aan een eventuele NAVO-vredesmacht in Syrië.‘Als die vraag over enige tijd komt zal Buitenlandse Zaken snel ja willen zeggen, maar Defensie heeft een probleem. De militaire organisatie is de afgelopen al een aantal keer door zijn hoeven gezakt. Defensie is uitgeput, het materieel is in slechte toestand en er zijn grote personeelstekorten, vaak op cruciale functies. Een groot gedeelte van de krijgsmacht moet opnieuw worden uitgerust en eerst weer oefenen. Daar heb je nog wel twee jaar voor nodig.’Volgens Klep telt Defensie op dit moment tussen de zeven- en achtduizend onvervulde functies, ongeveer een zesde van het apparaat.Nederland kan wel een nieuwe kleine missie aan, zegt Klep. Minister Ank Bijleveld (Defensie) overweegt enkele tientallen militairen naar Mali te zenden voor een trainingsmissie. ‘Dat doen we ook in Afghanistan, het is een overzichtelijk plan.’Deze week viel Turkije Noordoost-Syrië binnen nadat de Amerikaanse president Trump aankondigde zijn troepen daar weg te halen. De Europese NAVO-bondgenoten zinnen nu op sancties tegen Turkije.‘Binnen de NAVO hebben we de Turken nooit echt als heel serieuze en betrouwbare bondgenoot gezien’, zegt Klep. De NAVO wilde Turkije als lid om de Zuidflank van Europa af te dekken en ook om NAVO-lid Griekenland in het gareel te houden, dat vaak in onmin leeft met de Turkse buren.Klep: ‘De Turken schaffen nu Russische luchtafweerraketten aan die zo modern zijn dat ze al het Amerikaanse materieel in de buurt kunnen bespioneren. Dat geeft wel aan dat ze zich los aan het weken zijn en hun eigen regionale machtsbelang voor laten gaan.’President Trump beloofde zijn kiezers minder bemoeienis met de rest van de wereld, maar Klep kan voor Amerika geen enkel voordeel bedenken van de ontwikkelingen die nu plaatsvinden. ‘Trump heeft werkelijk geen verstand van strategie, het interesseert hem waarschijnlijk ook helemaal niet. In Moskou en de Syrische hoofdstad lachen ze nu. Voor Assad wordt het speelveld veel gemakkelijker. Hij kan nu het laatste stukje souverein Syrisch grondgebied terugveroveren’, zegt Klep. ***LeesvoerChrist Klep - Van wereldmacht tot 'braafste jongetje', onze militaire identiteit door de eeuwen heen. Uitgever: Athenaeum - Polak & Van Gennep, Amsterdam 2019.***ReagerenWil je reageren op deze aflevering? Dat kan in je podcast-app, op Twitter, Facebook of via een mailtje aan betrouwbarebronnen@dagennacht.nlWil je adverteren of sponsoren, schrijf dan naar Flip Kylian Adams door een mailtje te sturen aan: flip@dagennacht.nl***Tijdlijn BB 5400:00:00 - Intro door Jaap Jansen00:01:28 - Christ Klep (deel 1)00:35:49 - Christ Klep (deel 2)01:30:19 - Uitro01:31:11 - Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Betrouwbare Bronnen aflevering 53Het is het merkwaardigste jubileumfeest uit de moderne geschiedenis. Een land vierde met enorme militaire parades, fakkeloptochten, sport en cultuur zijn 40e verjaardag. Hoogtepunt was een internationale topconferentie om het regime groots te feliciteren en het volk de gelegenheid te geven de aanhankelijkheid van de arbeiders en boeren aan hun staat en leiders te laten horen en zien.Het gaat hier over de DDR. Die Deutsche Demokratische Republik, beter bekend als Oost Duitsland. Deze communistische dictatuur maakte van de 7e oktober 1989 - nu precies 30 jaar geleden - een ongekend evenement. PG Kroeger vertelt wat er gebeurde en hoe dit het regime in Oost-Berlijn van Erich Honecker en zijn Poliitbüro volkomen uit elkaar viel.Uit heel de communistische wereld en linkse dictaturen elders kwamen de leiders opdraven om Honecker en zijn bewind eer te bewijzen. Van Arafat tot Fidel Castro en van Ortega tot het laatste CPN-lid uit de Eerste Kamer. Hoofdgast was natuurlijk de grote baas uit het Kremlin zelf, Mikhail Gorbatsjov. Maar Honecker en de zijnen gebruikten hun festijn vooral om hem te vernederen en te tonen, dat niet hij maar de DDR-leiding de steun had van de bondgenoten.Dat liep uit op een tweeledige confrontatie. Die tussen het Politbüro en de Sovjetleider, die liet blijken niet van plan te zijn de gewelddadige koers van repressie van de DDR te blijven steunen. En tussen het regime en de bevolking van het land. Want de mensen grepen de festiviteiten aan voor ongekende demonstraties van aanhankelijkheid, maar niet met Honecker en de zijnen. Jaap laat fragmenten horen van de protesten op straat in heel Oost Berlijn tot en met de oevers van de Spree, recht tegenover de feestzaal waar Honecker een banket aanbood en zijn feestrede hield.Zo liep dit staatsfeest volledig uit de hand. De beruchte Stasi greep met niets ontziende bruutheid in. Het mocht niet meer helpen. Kort na het jubileum werd Honecker afgezet als leider. Zijn opvolger was bijna hilarisch incompetent. En zo eindigde het feest in de complete instorting van wat de meest onwrikbare Oost-Europese dictatuur werd geacht.Maar het was nog niet helemaal voorbij. De weken die volgden zouden nog dramatischer worden. Intussen klonk bij het jubileum steeds de melodie van het volkslied van de DDR. De historie daarvan was eigenlijk al een bewijs hoe onnatuurlijk en verknipt dit land en dit regime waren geweest. Want welk bewind kwam anders op het idee zijn eigen volk te verbieden de tekst van de nationale hymne te leren en te zingen? En dat terwijl tekst en melodie bijzonder mooi waren; de vrucht van enkele van de beste Duitse kunstenaars.Als voetnoot hier het gedicht van Becher dat het DDR-volkslied werd:Auferstanden aus Ruinen und der Zukunft zugewandt,laß uns Dir zum Guten dienen, Deutschland, einig Vaterland.Alte Not gilt es zu zwingen, und wir zwingen sie vereint,denn es muß uns doch gelingen, daß die Sonne schön wie nie über Deutschland scheint.Glück und Friede sei beschieden Deutschland, unserm Vaterland. Alle Welt sehnt sich nach Frieden, reicht den Völkern eure Hand.Wenn wir brüderlich uns einen, schlagen wir des Volkes Feind! Laßt das Licht des Friedens scheinen, daß nie eine Mutter mehr ihren Sohn beweint.Laßt uns pflügen, laßt uns bauen, lernt und schafft wie nie zuvor, und der eignen Kraft vertrauend, steigt ein frei Geschlecht empor.Deutsche Jugend, bestes Streben unsres Volks in dir vereint, wirst du Deutschlands neues Leben.Und die Sonne schön wie nie über Deutschland scheint.***Wil je reageren op deze aflevering?Dat kan in je podcast-app.Het kan ook op Twitter of via een mailtje aan betrouwbarebronnen@dagennacht.nlWil je adverteren of sponsoren, schrijf dan naar Flip Kylian Adams door een mailtje te sturen aan: flip@dagennacht.nl***Vrijdag 11 oktober houdt de SER, de Sociaal-Economische Raad, een open huis. Dat begint ’s middags om half twee met discussies en workshops. Je kunt er bijvoorbeeld leren ‘verbindend te onderhandelen’, Ed Nijpels praat over de totstandkoming van het klimaatakkoord en het SER Jongerenplatform vertelt hoe jongeren meer invloed kunnen krijgen.PG en ik zijn er ook en nemen een aantal gesprekken op waar jij bij kunt zijn.Je kunt je aanmelden via ser.nl/openhuis ***Tijdlijn Betrouwbare Bronnen afl. 5300:00:00 - Intro door Jaap met fragment uit 'Die Partei Hat immer Recht'00:01:42 - PG Kroeger (deel 1)00:24:00 - PG Kroeger (deel 2)00:49:54 - Uitro00:50:42 - EindeZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

PG Kroeger las de memoires van David Cameron en stuitte op een opmerkelijk verhaal van de Britse oud-premier over premier Mark Rutte.In 2014 wilde Cameron de benoeming van Jean-Claude Juncker tegenhouden als voorzitter van de Europese Commissie. Hij rekende op Angela Merkel en Mark Rutte, maar dat bleek vergeefs. Toen Merkel voor haar christen-democratische vrienden van de EVP koos, liet ook Rutte het er bij zitten, tot onsteltenis van Cameron.**“De VVD is een succesvolle campagnemachine, maar inhoudelijk flets.” Dat zegt Gerry van der List, auteur van een nieuw boek over de VVD, in deze Betrouwbare Bronnen. “Het wrange is dat de VVD pas succes boekte toen afscheid werd genomen van het idee van de debatpartij en het echt een campagnepartij werd. Toen was Ivo Opstelten voorzitter van de partij. Hij zei: alle neuzen één kant op, we moeten eenheid creëren”, zegt Van der List. “Mark Rutte deed het in het begin helemaal niet goed, hij was een beetje onzeker. Maar met de steun van Opstelten heeft hij het uiteindelijk gered.”Van der List werkte vroeger voor het wetenschappelijk bureau van de VVD en is nu redacteur van Elsevier, dat veel gelezen wordt in VVD-kringen. “Je kunt je afvragen of de koers van Rutte, die nu wel erg ver naar het midden opschuift en eigenlijk helemaal geen liberaal kompas lijkt te hebben, wel zo verstandig is. Zijn optreden bij de Algemene Beschouwingen was een opgestoken middelvinger naar de rechtse achterban van de VVD”, zegt Van der List. “Rutte is een goed teamleider, een goed spreker en een goede debater, maar niet iemand waar je echt staat op kunt maken. Hij verdedigt standpunten die hij de vorige dag nog bestreed.”Volgens Van der List is de VVD verworden tot een ‘lijst-Rutte’. “Hij krijgt weinig tegenspraak. Als hij voor de afschaffing van de dividendbelasting pleit, is er helemaal niemand in de partij die daartegen in het geweer komt. En als hij er dan van afziet, is er ook helemaal niemand die hem daar op aanspreekt. Rutte kan heel erg zijn eigen gang gaan. Fractieleider Klaas Dijkhoff heeft een wat flodderig document geproduceerd: Liberalisme dat werkt voor mensen. Daar praat hij in het land over. Maar hij kan zelf beslissen wat hij met die discussies doet. Als hij niks doet, dan kraait er geen haan naar.”De VVD is teveel afhankelijk van Mark Rutte, zegt Van der List. Hij waarschuwt: “Als het CDA bijvoorbeeld met Wopke Hoekstra over een tijdje een populaire lijsttrekker zal hebben en Rutte neemt afscheid, dan zou de VVD wel eens op de tweede of derde plaats terecht kunnen komen.”Leden van de VVD-top krijgen intern nu al het advies om het rapport ‘Verder na de klap’ te lezen, waarmee het CDA in 2010 de val van het CDA in de nadagen van premier Jan Peter Balkenende analyseerde. “De grootste fout die het CDA volgens dat rapport maakte, was het gebrek aan interne tegenspraak en het steeds maar volgen van het kabinet waarin de eigen partij de grootste was. Die problemen zijn nu ook duidelijk te signaleren in de VVD, dat ziet iedereen. Als later een VVD-commissie de neergang analyseert, zal ze ongetwijfeld met dezelfde mankementen aankomen”, zegt Van der List.In 2011 stonden de toenmalige Kamerleden Ton Elias en de huidige minister van Infrastructuur Cora van Nieuwenhuizen op het punt om 32 Noord-Koreaanse vlaggetjes te bestellen om voor de neus van elk Kamerlid in de fractievergadering te zetten. Ze zagen er vanaf omdat ze vreesden voor een rel.**De boekenDavid Cameron - For The Record (William Collins, 2019)Gerry van der List - Liberale Lessen, macht en onmacht van de VVD (Prometheus, 2019)**Tijdlijn Betrouwbare Bronnen aflevering 5200:00:00 - Intro door Jaap Jansen met quotes Mark Rutte en Gerry van der List00:03:22 - PG Kroeger over David Cameron en Mark Rutte00:42:23 - Gerry van der List over de VVD01:52:10 - Uitro door Jaap01:53:07 - EindeZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Impeachment. Het laat elke Amerikaanse politicus, journalist en staatsrechtgeleerde sidderen. Maar wat weten we er eigenlijk over? Hoe vaak gebeurde dit drama? Wie bedacht zoiets? En wat zou zich nu kunnen gaan voltrekken tussen Nancy Pelosi en Donald Trump – de twee bejaarde gladiatoren in dit gevecht – als je de historie als gids gebruikt?PG Kroeger vertelt hoe het fenomeen van het impeachment uit de rechtsorde van het oude Rome via de Vikingen als Frans feodaal rechtsbeginsel in de Middeleeuwen onderdeel werd van de Engelse ‘Common Law’. De Founding Fathers van de Verenigde Staten namen het vervolgens op in hun 'Constitution of Philadelphia' van 1787, die nog steeds de vereerde grondwet van deze wereldmacht vormt.Waarom en hoe is al een verhaal op zich. Het is dan ook geen wonder dat 'Speaker of the House' Pelosi zo’n Founding Father bewust citeerde over juist dit punt bij haar officiële aankondiging van het impeachment van president Trump. 'A Republic. If you can keep it!'De geschiedenis hiervan gaat over enkele van de meest kleurrijke en omstreden lieden in de VS sinds haar ontstaan in de late achttiende eeuw. Van vice-president Aaron Burr die de favoriete assistent van George Washington vermoordde en daarna ook nog landverraad pleegde tot de briljante politicus Richard Nixon die de grootse victorie bij zijn herverkiezing volledig verknoeide en als paria het Witte Huis verliet.Maar dit verhaal gaat niet alleen over presidenten. Impeachment raakt vele hoge functionarissen van de federale overheid van Amerika. Fameus is de poging in de eerste jaren na 1800 om in de jonge republiek opperrechter Samuel Chase af te zetten. Dat leidde tot een epische botsing; een machtsstrijd van de president, de senatoren en de rechterlijke macht en die worsteling werkt tot op de dag van vandaag diep door in Washington DC als precedent in het staatsrecht. Nu ook weer bij Trump.In de huidige tijd kan het woord ‘impeachment’ niet vallen zonder dat de naam Monica Lewinski genoemd wordt. PG neemt het voor haar op als hij schildert hoe zeer zij in die pre-#metoo tijperk misbruikt werd door haar chef Bill Clinton én daarna door onderzoeksrechter Kenneth Starr en de media. Het lot van dit verliefde meisje dat als stagair in het Witte Huis werkte kon hen geen biet schelen. Haar leven en reputatie werden voor altijd besmeurd.Staatsrechtelijk was het impeachment en het daarop volgende proces tegen president Clinton in de Senaat van grote betekenis. Dat zal zeker blijken dit najaar. Want Nancy Pelosi zal willen voorkomen dat de aanklacht tegen Trump te ‘dun’ of te weinig substantieel wordt, waardoor zij in de Senaat af zou gaan. PG analyseert daarom de al 60-jarige politieke loopbaan van deze vrouw in de top van Amerika en hoe zij na bedachtzaam en prudent afwachten nu ineens toeslaat.Wat gaat Trump nu doen? Zal de Bush en McCain-vleugel van de 'Grand Old Party' dit de ideale kans vinden om nog voor de primaries van 2020 van hem verlost te zijn? Zodat hun partij met een schone lei de verkiezingen in kan gaan en in november volgend jaar én fatsoenlijk én kansrijk kan zijn? Zal nu blijken dat juist Pelosi de wreker is van de spijkerharde matriarch van de Bush-dynastie, first lady Barbara, wier lievelingszoon Jeb door Trump zo vernederd werd? Roept ‘Bar’ vanaf haar wolk: ‘You go Nancy, go girl!’En gaat Donald Trump zélf in de Senaat getuigen tegen de aanklacht vanuit het Huis van Afgevaardigden? Maakt hij zijn steeds chaotischer opererende advocaat Rudy Giuliani daar zijn verdediger of zal die als getuige over zijn eigen zaakjes in Kiev de president funest worden? Wat is de rol van Opperrechter John Roberts, de man die dit proces moet leiden? Hij is een trouw paladijn van de Bush-dynastie.PG tipt voor de luisteraars van Betrouwbare Bronnen afl. 51 alvast enkele historische momenten die er aan komen. De speech in het Huis van GOP-rebellen tegen Trump als Justin Amash zal zeker spannend worden. Hoogtepunt zal ook zijn het optreden van John Lewis, vriend van Ds Martin Luther King en icoon van de Civil Rights beweging, die voor diens ‘hometown’ Atlanta, Georgia in het Huis zit. Hij is de perfecte ‘gospeldominee’ die met de redevoering van zijn leven de harten van Amerika zal kunnen roeren en de integriteit van de Grondwet en het ambt van de President verdedigt tegen Trump. President Barack Obama vroeg hem niet voor niets een rede te houden bij de herdenking van Marten Luther Kings 'mars op Washington'.Dit zijn weken die geschiedenis schrijven.***Tijdlijn00:00:00 - Intro door Jaap Jansen00:01:43 - PG Kroeger over Impeachment (deel 1)00:47:54 - PG Kroeger over Impeachment (deel 2)01:46:14 - Uitro***Reacties op Betrouwbare Bronnen zijn welkom in de comments van je favoriete podcast-app,op Twitter, Facebook of waar dan ook.Reageren kan ook via betrouwbarebronnen@dagennacht.nlOverweeg je te adverteren of te sponsoren?Neem dan contact op met Flip Kylian Adamsflip@dagennacht.nlZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

In Betrouwbare Bronnen aflevering 5000:00:00 - Intro met quotes Sander Dekker00:05:32 - PG Kroeger over vrijheid van onderwijs01:40:10 - Luisteraars krijgen korting bij Cosi Fan Tutte (Nationale Opera)01:49:10 - Sander Dekker en de staat van de rechtstaat02:44:28 - Uitro02:45:17 - Einde***Deze week sprak PG Kroeger op een bijeenkomst van VVD en ChristenUnie over het Grondwettelijke principe van de vrijheid van onderwijs. Fractieleiders Klaas Dijkhoff en Gert-Jan Segers gingen daarover met elkaar in debat. In Betrouwbare Bronnen gaat PG nog dieper in op de historie van het Grondwetsartikel dat in ons land in 1917 ‘de vrijheid van onderwijs’ regelde.PG vertelt hoe tussen 1915 en 1917 twee toppolitici die elkaar ideologisch tot op het bot bestreden in een ‘Bevredigingscommissie’ een gezamenlijke route vonden om de decennia uitgevochten ‘Schoolstrijd’ in een keer en finaal te beslechten. Dit is in onze parlementaire geschiedenis een uniek huzarenstukje gebleken. Hoe deden de sociaal-democraat Pieter Jelles Troelstra en Alexander de Savornin Lohman (Christelijk-Historische Unie) dat? En wat bereikten zij hiermee?Daarbij legt hij directe verbindingen naar de actualiteit. Zoals bijna elke week in Betrouwbare Bronnen blijken het verleden en de politieke cultuur van vroeger nog buitengewoon vitaal en bepalend voor het Nederland en Europa van vandaag. Zo laat PG zien, dat het Haga Lyceum in Amsterdam vanuit de grondwettelijke rechten en plichten voor bijzondere scholen volstrekt fout zit en minister Slob alle reden heeft fors in te grijpen. Hij laat ook zien dat de gemeente Westland vanuit diezelfde principes minstens zo fout zit als ze een nieuwe islamitische school niet wil toelaten. Hij roept minister Ollongren zelfs op die raad desnoods te schorsen, als deze volhardt de Grondwet ten aanzien van de rechten van ouders zo onbeschaamd te schenden.En de felle discussies dan over de salafistische schooltjes en hun lessen die tegen onze Grondwet en ‘cultuur’ ingaan? Daar blijkt men vooral een hoop broodjes aap over te serveren. Ook Dijkhoff en Segers erkennen dat nu. Er zijn in ons land helemaal geen salafistische scholen. Er zijn buitenschoolse ‘vrijwilligerswerk’ activiteiten, zoals die er ook zijn in de sport, de cultuur en bij verschillende godsdiensten. Niets daarvan heeft enige relatie met ‘Artikel 23 van de Grondwet’. De minister die daar over gaat is niet minister Arie Slob, maar minister Sander Dekker. De beide fractieleiders zien hem graag actiever en daadkrachtiger optreden.***Jaap Jansen praat met minister Sander Dekker van Rechtsbescherming. Volgens hem ligt het gevaar op de loer dat Nederland afglijdt richting narcostaat. Dit zegt hij naar aanleiding van de moord op advocaat Derk Wiersum.Dekker meent dat de georganiseerde drugscriminaliteit nu nog niet is geïnfiltreerd op het hoogste niveau van de staat. “Nederland is geen narcostaat. We moeten alleen niet naïef zijn. Dit gevaar ligt ook in Nederland op de loer. Als de georganiseerde criminaliteit dit geweld gebruikt en dit soort methodes, dan is ze ook bereid om andere dingen te doen”, zegt Dekker.“Ik vind narcostaat een heel vervelende term omdat het idee van een narcostaat suggereert dat ook de staat zelf een bijdrage levert of een rol heeft in het faciliteren van drugscriminaliteit. Ik geloof niet dat dit het geval is. Wij hebben heel goede politiediensten, Openbaar Ministerie, rechters. Er zit wel eens een rotte appel tussen, maar dat is echt de uitzondering op de regel. We hebben een heel groot drugsprobleem in Nederland. Producent, exporteur, noem het maar op. Het probleem is hier groter dan in heel veel andere Europese landen. Maar ik sta nog steeds wel in voor de integriteit van ons bestuur. Alleen: we moeten het bewaken.”Hij wijst er op dat op lokaal niveau in de gaten wordt gehouden of zetbazen van criminele organisaties in gemeenteraden en colleges dreigen te komen. “Ik ben bezig met het voorbereiden van wetgeving om beter onderzoek te doen en op basis van signalen dieper te gaan.” Burgemeesters en commissarissen van de koning moeten het instrumentarium hebben om op te kunnen treden, zegt Dekker.De Nederlandse Politiebond schreef vorig jaar in een rapport dat Nederland alle kenmerken heeft van een narcostaat die wordt ondermijnd door ‘rijke machthebbers in een parallelle drugseconomie’. De gisteren overleden Franse oud-president Chirac noemde Nederland al in 1996 een narcostaat.Dekker vertelt dat hij ‘als puber’ meermaals softdrugs heeft gebruikt. “Maar uiteindelijk vond ik het helemaal niet zo leuk en lekker. Mijn advies aan alle jongeren is: gebruik geen drugs, er zijn andere leuke manieren om een feestje te vieren.” Het voornemen in het regeerakkoord om te gaan experimenteren met legale wietverkoop ‘kwam niet uit de koker van de VVD’. “Maar we hebben hier heldere afspraken over gemaakt met kleinschalige experimenten om te kijken wat werkt.”In het gesprek vertelt Dekker ook over de rechtspraak in Nederland, die er per jaar 100 miljoen euro bijkrijgt om de fors opgelopen achterstanden weg te werken. Hij spreekt ook over het proces tegen Geert Wilders en over zijn plannen met de sociale advocatuur, die geen extra geld krijgt.Aansluitend op de discussie over vrijheid van onderwijs in deze aflevering van Betrouwbare Bronnen kondigt Dekker aan dat hij nog dit jaar een wetsvoorstel naar de Kamer wil sturen om radicale organisaties aan te pakken.Ook praat Dekker over zijn rol in de ministerraad als bewaker van de VVD-lijn. "Als de VVD zich niet in het beleid kan herkennen, heb je een probleem."***Deze aflevering bevat een samenwerking met De Nationale Opera***Reacties op Betrouwbare Bronnen zijn welkom in de comments van je favoriete podcast-app,op Twitter, Facebook of waar dan ook. Spread the word!Reageren kan ook viabetrouwbarebronnen@dagennacht.nlOverweeg je te adverteren of te sponsoren? Neem dan contact op met Flip Kylian Adamsflip@dagennacht.nlZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Betrouwbare Bronnen aflevering 49Tijdlijn:00:00:00 - Intro door Jaap Jansen00:03:01 - Algemene Beschouwingen nabeschouwd door Roderik van Grieken01:37:25 - PG Kroeger over Karel V en Filips II, de koningen van Hispanje die wij altijd hebben geëerd02:32:43 - Uitro02:33:46 - Einde***Roderik van Grieken van het Nederlands Debatinstituut blikt met Jaap Jansen terug op de Algemene Politieke Beschouwingen van 2019. Van Grieken vertelt over het nut van een goed debat en hoe je dat eigenlijk meet. Volgens hem was PvdA-leider Lodewijk Asscher net als vorig jaar de beste debater.Volgens Jaap zij er bijna letterlijke overeenkomsten tussen de speech van Asscher en de overwinningsspeech van president Barack Obama uit 2008. Asscher voerde de 105-jarige Fopkje Kijlstra ten tonele, die in haar leven enorme maatschappelijke vooruitgang heeft meegemaakt. Obama kwam 11 jaar geleden al met de 106-jarige Ann Nixon Cooper, die... Je raadt het al. In deze aflevering van Betrouwbare Bronnen hoor je de fragmenten naast elkaar.Jesse Klaver van GroenLinks deed deze week iets opmerkelijks. Hij wil niet meer meedoen aan 'scorebord-politiek'. Maar volgens Roderik van Grieken kom je in de politiek uiteindelijk altijd bij het scorebord uit: verkiezingen.Premier Mark Rutte (VVD) wekt nog altijd veel indruk. Hij stond ook nu weer souverein achter de regeringstafel. Ook Geert Wilders krijgt complimenten van Van Grieken. Het grootste nieuwe talent is D66-fractievoorzitter Rob Jetten, die zowel op het spreekgestoelte als achter de interruptiemicrofoon indruk maakte.Van Griekens analyse bevat lessen voor iedereen die debatten volgt of er zelf aan deelneemt.***In zijn historische verhaal laat PG Kroeger zien dat het wezen van geschiedenis en geschiedschrijving precies dat is, wat volgens minister Ingrid van Engelshoven (Onderwijs Cultuur en Wetenschap) niet kan: een voortdurend proces van 'herschrijven'. Een nimmer eindigend 'herinterpreteren', herontdekken' en 'herzien' van beelden, visies en feiten en indrukken.Een prachtig voorbeeld daarvan vorm die eeuw voorafgaand aan 'de Gouden Eeuw', toen ons land onderdeel was van het grootse imperium van de Spaanse Habsburgers, 'het Rijk waarin de zon niet onderging'. Wij werden geregeerd door twee heersers die in de geschiedenis onder de machtigste en krachtdadigste ooit worden gerekend, Karel V en Philips II. Maar klopt dat beeld wel?Dankzij het werk van de Britse historicus Geoffrey Parker weten wij nu veel meer - en veel verrassends en onverwachts - over deze twee vorsten en hun bewind, hun persoonlijkheid, successen en nederlagen op het wereldtoneel. Zij waren die 'Koning van Hispanje' die wij altijd geëerd hebben. Maar wie waren zij, wat deden zij? Wat lieten zij na? Wie waren hun 'geheime wapen'?PG heeft Geoffrey Parker twee keer uitvoerig geïnterviewd naar aanleiding van zijn baanbrekend historische werk over het Spaanse wereldrijk en vooral ook over Filips II.Zeer recent verscheen diens magnum opus over de vader van deze in onze historie zo 'slecht' bekend staande koning. Die vader, keizer Karel V, heeft nu juist een relatief gunstig imago gehouden. Daarbij hielp natuurlijk zijn liefde voor de Nederlanden en de steden Gent en Mechelen, waarvan hij het Vlaamse dialect erg goed beheerste. Of zoals hij zelf zei: "Ik bid tot God in het Spaans, instrueer mijn diplomaten in het Frans, bemin in het Italiaans, beveel mijn paarden in het Duits en vloek in het Nederlands."Heel anders dan de extraverte, rusteloos rondreizende Karel was zijn zoon Filips II. Een introverte, diep gelovige en bijna calvinistisch ijverig heerser. Zijn eenvoud en soberheid waren legendarisch. Zijn machtsbewustzijn niet minder. Parker noemt hem bovendien een strategische waaghals, ook al noemden de Spanjaarden hem 'El Rey Prudente', de omzichtige koning. Want dat was deze gecompliceerde en verfijnde man ook.PG vertelt uit zijn gesprekken met Parker over diens ongekende ontdekkingen in de archieven die hem na 40 jaar onderzoek en schrijven dwongen tot het letterlijk geheel herschrijven van zijn monumentale biografie van Filips II. Al was het maar omdat door hem het handgeschreven origineel van de vaderlijke 'Instructiones' van Karel aan de 17-jarige Philips teruggevonden zijn, waarin hij zijn zoon meer dan 40 pagina's lang vertelde hoe hij een goed en krachtig heerser kon worden.Een van de opmerkelijkste dingen aan het verhaal van Karel V is dat hij zijn Rijk liet regeren door tantes en zusters: Margaretha van Parma, Margaretha van Oostenrijk, Isabella van Portugal, Catharine of Aragon en Maria van Hongarije. Die laatste regeerde de Nederlanden.De BoekenGeoffrey Parker - Imprudent King, a new life of Philip II (Yale University Press, 2015)Geoffrey Parker - Emperor, a new life of Charles V (Yale University Press, 2019)Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Tijdlijn Betrouwbare Bronnen aflevering 4800:00:00 - Intro door Jaap Jansen00:05:48 - PG Kroeger over het boek De Welvaart Van Landen van Adam Smith01:03:44 - Gerrit Voerman & Koen Vossen over Geert Wilders 02:04:24 - Uitro02:05:34 - Einde***Op weg naar Prinsjesdag behandelt PG Kroeger het boek dat de grondslag legde voor het denken over de moderne economie en de rol van staat, bedrijven en burgers daarin. Zonder Het boek van Adam Smith over 'The Wealth of Nations' geen Prinsjesdag, rijksbegroting of koffertje van Wopke Hoekstra.Het boek verscheen in 1776, enkele maanden voor de Amerikaanse revolutie echt uitbrak. Dat jaar is revolutionair geworden in de wereldgeschiedenis en Smith droeg daar zeer aan bij. Hij laat in zijn boek blijken dat hij de opstandige Amerikanen zeer goed begreep en dat de redenering van het Britse bewind over de onderwerping van hun onderdanen aan de andere kant van de plas nergens op sloeg. Dat was niet erg gebruikelijk,'to say the least'.Smith was dan ook een uitzonderlijke man, een geleerde uit Schotland, die ook zeer kritisch was over de Britse elite en haar instituties, zoals Oxford en Cambridge. In zijn boek analyseert hij gedurfd en vaak profetisch hoe de nieuwe economie van de industriële revolutie zich zou ontwikkelen en wat de overheden moesten doen om die tot bloei te helpen brengen. Zijn reputatie als de 'bedenker' van het liberaal kapitalisme is wat dat betreft eigenlijk niet terecht en verdient in elk geval nuancering.Smith deed nog meer. Hij analyseerde ook de theorie van geld en kapitaal, bespotte het protectionisme en 'avant la lettre' de obsessie met tollen en tarieven van iemand als president Donald Trump. Zo blijkt zijn boek dus nog steeds zeer actueel. Nu het voor het eerst in modern Nederlands is vertaald, kan elke Betrouwbare Bronnen-luisteraar ervan meegenieten.Ook verscheen net een vertaling van een essentieel boek van een tijdgenoot van Smith, het in Ierland geboren Lagerhuislid Edmund Burke. Naast het werk van Smith was ook het denken van Burke zeer inspirerend voor zowel de bloei van de nieuwe Verenigde Staten van Amerika als van het revolutionaire Pruisen van de gebroeders Von Humboldt.De boekenAdam Smith - De Welvaart van Landen. Uitgeverij Boom, 2019Edmund Burke - Bespiegelingen over de revolutie in Frankrijk. Uitgeverij Wereldbibliotheek, 2019 ***Gerrit Voerman (Rijksuniversiteit Groningen) en Koen Vossen (Radboud Universiteit Nijmegen) stelden een boek samen over vijftien jaar Geert Wilders als onafhankelijk politicus. Met Jaap Jansen maken ze de balans op.Hij stelt onder meer de vraag: is Wilders een succesvol politicus, wie zijn zijn kiezers en wat is zijn toekomst?Voerman vindt de beschuldiging van Wilders dat de regering onder één hoedje speelt met de rechterlijke macht hypocriet.Het is gebruikelijk dat de politiek op afstand blijft van het Openbaar Ministerie. Wilders heeft aanwijzingen dat ambtenaren van voormalig minister van Justitie Ivo Opstelten en mogelijk ook de oud-minister zelf zware invloed hebben uitgeoefend op het Openbaar Ministerie in het ‘minder Marokkanen’-proces.“De pot verwijt de ketel dat hij zwart ziet”, zegt Voerman in de politieke podcast Betrouwbare Bronnen. “Op allerlei manieren heeft Wilders geprobeerd de rechterlijke macht afhankelijker te maken van de politiek. En tegelijkertijd verwijt hij de rechterlijke macht gepolitiseerd te zijn.”Wilders heeft het vaak over ‘D66-rechters’ die niet doen wat het volk wil. Voerman: “Wilders wil dat rechters niet langer voor het leven worden benoemd, maar voor zes, zeven jaar. Hij wil functioneringsgesprekken met ze houden en als ze niet zwaar genoeg gestraft hebben, kunnen ze inpakken en wegwezen. Ze mogen geen rekening houden met verzachtende omstandigheden. Dat is een verstrekkend voorstel dat de zelfstandigheid en de onafhankelijkheid van de rechterlijke macht beperkt. Zo maak je de rechterlijke macht afhankelijk van politieke willekeur.”Als de wensen van Wilders wet worden, krijg je volgens Voerman ‘Poolse toestanden’. De Poolse regering probeert al enkele jaren de rechterlijke macht onder controle krijgen. Omdat de onafhankelijkheid van Poolse rechters in gevaar is, startte de Europese Commissie een strafprocedure tegen Polen.Wilders stapte vijftien jaar geleden uit de VVD en richtte later de Partij voor de Vrijheid op, waarvan hij het enige lid is. Volgens Voerman zou Wilders er goed aan doen, de PVV alsnog om te vormen naar een ledenpartij. “Wilders wilde geen LPF-toestanden. Maar om iets voor te stellen in de Nederlandse politiek, moet je ook in de Eerste Kamer vertegenwoordigd zijn en daarvoor heb je Statenleden nodig. Dat kun je niet meer allemaal vanuit Den Haag controleren. Dan is een bepaalde vorm van organisatie helemaal niet zo gek. De PVV is nu vertegenwoordigd in een 30-tal gemeenten. Er is hier en daar al wat gedoe. Je kunt wachten op nog meer gelazer. Juist ook omdat er geen structuur is. PVV’ers die ermee stoppen, klagen vaak: ‘We horen niks uit Den Haag’. Dat is logisch, want Wilders kan het niet allemaal bijbenen.”Koen Vossen wijst op een extra voordeel van een ledenpartij: je krijgt subsidie. “De partij wordt financieel en door gebrek aan menskracht ernstig gehinderd. Maar karakterologisch is het voor Wilders en zijn rechterhand Martin Bosma bijna een nederlaag als ze nu gaan toegeven dat ze wel een ledenpartij nodig hebben”, aldus Vossen.Het boek Gerrit Voerman en Koen Vossen - Wilders Gewogen. Uitgeverij Boom, 2019***Wil je reageren op deze aflevering, doe dat op Twitter bij @pgkroeger of @jaapjansenHet kan ook per mail: betrouwbarebronnen@dagennacht.nlOverweeg je te adverteren in Betrouwbare Bronnen of misschien zelfs uitgebreidere sponsoring, stuur dan een mailtje naar Bob den Hartog: bob@dagennacht.nl Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Tijdlijn Betrouwbare Bronnen aflevering 4700:00:00 - Intro door Jaap Jansen met quotes Richard McCullough00:04:21 - PG Kroeger over Konrad Adenauer01:15:42 - Richard McCullough over wetenschap in tijden van fake news02:03:35 - Uitro door Jaap02:04:32 - Einde***Harvard-topman Richard McCullough is bezorgd over het politieke klimaat in Nederland rondom wetenschap. Dat zegt hij in deze aflevering van Betrouwbare Bronnen.Minister Ingrid van Engelshoven (Onderwijs, Cultuur en Wetenschap) omarmde onlangs een advies om geld over te hevelen van de alfa- en gammawetenschappen naar de bètastudies. Ook de Tweede Kamer stemde hiermee in. Volgens McCullough is dit een verkeerde keuze: “Bèta en andere wetenschappen moet je niet van elkaar scheiden. Die versterken elkaar juist. Vernieuwing van wetenschap en technologie ontstaat waar disciplines samengaan.”Harvard is de hoogst gewaardeerde universiteit ter wereld. McCullough leidt als ‘vice provost for research’ het onderzoeksprogramma. Hij was deze week in Tilburg om te spreken bij de opening van het universitaire jaar.McCullough: “Ik heb altijd grote bewondering gehad voor het Nederlandse universitaire systeem met publiek-private samenwerking en een regering die altijd vooruitkeek. Ik ben nu een beetje bezorgd omdat de laatste tijd in Nederland wat anders gedacht wordt over de verhouding tussen bètawetenschap en andere wetenschappen.”Hij wijst erop dat het Verenigd Koninkrijk vijftien jaar geleden dezelfde discussie had als Nederland nu. “Later werden ze wakker en gingen ze veel meer investeren. Duitsland, de Scandinavische landen en de Baltische staten doen dat ook. Je moet investeren, anders raak je achterop.”Deze week protesteerde wetenschappers, verenigd in ‘WO in Actie’ , tegen het beleid van minister Van Engelshoven. McCullough hoopt dat de Nederlandse politiek zich de waarde van wetenschap realiseert. “Je kunt trots zijn op je universiteiten, zij zijn altijd de kroonjuwelen van Nederland geweest. Ik ben onder de indruk van het hoge intellectuele niveau. De mensen zijn geweldig, ze doen prachtige ontdekkingen die leiden tot groei en economische duurzaamheid.”McCullough maakt zich ook zorgen over zijn eigen land. Door het strenge visumbeleid en het politieke klimaat onder president Donald Trump worden de VS minder aantrekkelijk voor talent van elders. Chinese wetenschappers beginnen terug te keren naar China, waar ze meer geld kunnen krijgen voor onderzoek.Hij hekelt het klimaat van vijandigheid naar wetenschap, kennis en feiten. “Dit demotiveert jonge mensen.” McCullough wijst op de wapenspreuk van zijn universiteit uit 1636: ‘Veritas’. ***Dezer dagen is het 70 jaar geleden – 15 september 1949 - dat Konrad Adenauer werd gekozen als eerste Bondskanselier van de nieuwe, democratische Bondsrepubliek die al snel 'West-Duitsland' werd genoemd. PG Kroeger vertelt hoe hij het werd en over zijn lange leven voor die verkiezing. Adenauer was al 73 jaar oud toen hij Kanzler werd. Liefkozend noemden ze hem ‘Der Alte’.In 1876 geboren was hij al onder Keizer Wilhelm II een belangrijk politicus in de katholieke oppositiepartij 'Zentrum'. Grote faam en invloed verwierf hij als burgemeester van Keulen, een stad die hij vele jaren met ijzeren hand bestuurde. Fameus werd hij ook als Nazihater en Hitler-opponent. Toen Der Führer aan de macht kwam, liet hij Adenauer meteen ontslaan. Met moeite werd verhinderd dat Adenauer meteen in een concentratiekamp verdween. Zijn leven in het Derde Rijk was dan ook riskant. Met grote regelmaat moet hij onderduiken.Na de ondergang van het bewind van Hitler zorgde dit ervoor dat Adenauer een van de weinige behoudend katholieke politici was die kon laten zien brandschoon en te zijn geweest dapper geweest. De tragiek in zijn leven was dat zijn vrouw aan die jaren van onderdrukking geestelijk en fysiek ten onder ging. Ze stierf al jong.In het naoorlogse door de VS, Frankrijk en de Britten bezette Duitsland werd hij aanvoerder van de nieuwe christendemocratische partij, de CDU. Hij was een man met grote geldingsdrang en machtsinstinct. Zo bleef hij bondskanselier tot zijn 87ste. Hij maakte grote verkiezingsoverwinningen en diepe crises mee. Zijn langetermijnstrategie om Duitsland weer een gewaardeerd partner in Europa en een fatsoenlijk land te maken werd met succes bekroond.PG Kroeger vertelt over Adenauers geheim als briljant leidersfiguur, zijn excentrieke persoonlijkheid, zijn spijkerhard politiek vernuft en zijn opmerkelijke hobby's. En hij laat zien hoe deze oude man gedreven werd door diepe zorg om zijn land en volk.Ten diepste geloofde hij niet echt, dat de Duitsers hun les wel geleerd zouden hebben van de verschrikkingen van het Nazibewind. Hij bleef diep argwanend naar zijn tijdgenoten en was ook om die reden helemaal niet zo'n voorstander van een 'Wiedervereinigung'. Vaak zuchtte hij tegen zijn vrienden: "Mein Gott, was soll aus Deutschland werden wenn ich nicht mehr da bin..." Adenauer is een fascinerende man met een zeer kleurrijk karakter en een levensverhaal dat zijn gelijke niet kent.***Reageren op deze aflevering? Mail naar: betrouwbarebronnen@dagennacht.nlGeïnteresseerd in adverteren in of sponsoren van Betrouwbare Bronnen? Mail naar: bob@dagennacht.nlZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Tijdlijn Betrouwbare Bronnen aflevering 4600:00:00 - Intro door Jaap Jansen00:05:28 - Mariëtte Hamer & Luce van Kempen strijden tegen stress bij jongeren00:33:54 - PG Kroeger: De zomer van 198901:45:57 - De koers van CDA-vicepremier Hugo de Jonge02:57:56 - Uitro02:58:37 - Einde***Het SER Jongerenplatform komt met een rapport over stress bij jongeren: Hoge verwachtingen. Kansen en belemmeringen voor jongeren in 2019. Ze vragen zich af: hoeveel moet ik lenen voor mijn studie en kan ik dat wel terugbetalen? Is er woonruimte voor mij en een goede baan? Jongeren zijn minder snel zelfstandig en de tweedeling onder jongeren neemt toe.Jaap Jansen praat met Voorzitter Luce van Kempen van het Jongerenplatform en met SER-voorzitter Mariëtte Hamer. Ze willen een 'generatietoets' bij al het nieuwe beleid dat voor jongeren van belang is. Ook hebben ze grote kritiek op het leenstelsel voor studenten, dat sociaal bedoeld was. Ze doen een oproep aan de Tweede Kamer om meteen met hun kritiek aan de slag te gaan.***PG Kroeger focust zich op de zomer van 1989: de revolutionaire gebeurtenissen nu precies 30 jaar geleden. Die zomer ging de wereldgeschiedenis in. Toch zijn veel van de gebeurtenissen toen bijna vergeten en destijds zelfs onopgemerkt gebleven. Zo was er een demonstratie van 2 miljoen mensen en 600 kilometer lang tegen dictatuur en voor onafhankelijkheid en de eigen cultuur van drie onderdrukte landen.Binnen de CDU werd en partijcoup gestart om Bundeskanzler Helmut Kohl af te zetten en te vervangen door Lothar Späth uit Stuttgart.In Hongarije organiseerde een keizerszoon een lunch die leidde tot een enorm grensincident.En in de DDR hielden ze gemeenteraadsverkiezingen die het begin van het einde inluidden.In Polen waren voor het eerst na decennia van dictatuur vrije verkiezingen. De zomer van 1989 zou de wereld veranderen.In Nederland ging het politieke leven zijn gewone gangetje. De VVD liet het kabinet Lubbers II vallen over een piepkleine milieuheffing en veroorzaakte zo verkiezingen. De kabinetsformatie leidde tot een coalitie van Lubbers met de PvdA.***Vicepremier Hugo de Jonge vertelt over de methode-De Jonge, de stijl die hij als wethouder ging hanteen en nog steeds toepast. En ook: van wie hij heeft geleerd hoe je politiek bedrijft.Het CDA is voor hem nog steeds een christelijke partij: "Ik hecht er ook echt aan om die duidelijke oorsprong overeind te houden. De waarden van het CDA komen uit de Bijbel. Zelfs als je die Bijbel niet meer van kaft tot kaft leest, kun je je nog steeds aangetrokken voelen door die waarden.” Hij neemt afstand van het liberale marktdenken dat de afgelopen tientallen jaren dominant was. “Mensen maken zich zorgen. Ze vragen zich af: is de zorg er straks nog wel voor mij? Kan de overheid nog wel instaan voor mijn veiligheid? Er is angst dat het allemaal minder wordt. De overheid moet aanspreekbaar en meer beschermend zijn. Waar de marktwerking in de zorg, als uitvloeisel van het liberalisme, al te dominant wordt, zie je dat mensen zich tekortgedaan voelen. In het publieke domein moet je de neoliberale waarde van de markt niet belangrijker maken dan iets als samenwerking en continuïteit van zorg. We hebben een lange periode van geloof in de markt achter de rug. Ik denk dat het tijd is voor een nieuw verhaal. De overheid moet schild voor de zwakken zijn; hoeder tegen onrecht. Ik wil terug naar de geboortepapieren van de christendemocratie.” Wat hem betreft kan het CDA met iedereen samenwerken, maar nooit meer met de PVV in coalitieverband. En ook niet met het Forum voor Democratie.“Toen het CDA in 2010 moest beslissen of het met gedoogsteun van de PVV zou gaan regeren, heb ik voor gestemd”, zegt De Jonge. “Ze hadden een grote achterban en waren nog niet getest. Maar dat was geen succes, to put it mildly. Dat moeten we niet nog een keer doen. FVD is nog niet getest en ze hebben een grote achterban. Toch zie ik het niet gebeuren. De Rusland-flirt en de flirt met fout rechts maken het wel erg moeilijk om in een kabinet samen te werken.” Ook bepaalde naar het racisme neigende uitspraken van Baudet dragen ertoe bij dat De Jonge er geen vertrouwen in heeft. “Ik zie dat gewoon niet gebeuren. Dit maakt het onmogelijk om in een kabinet samen te werken.”De vicepremier heeft wel waardering voor Pim Fortuyn die volgens hem ‘het taboe op de mislukte integratie’ doorbrak. “Het probleem werd weggeredeneerd. Nu kun je er in elke politieke partij over praten. Je moet problemen onder ogen zien en ermee aan de bak gaan.” Behalve De Jonge overweegt ook minister van Financiën Wopke Hoekstra een gooi te doen naar het lijsttrekkerschap. “Hoe langer we de verkiezingen en ook de vraag van het lijsttrekkerschap naar achter kunnen plaatsen, hoe beter het is”, zegt De Jonge. “We hebben allebei een volle baan. Er is ontzettend veel te doen, op zijn departement en op het mijne. Daar is onze volle aandacht bij nodig. Je hebt pas een lijsttrekker nodig als er verkiezingen zijn. Er zijn pas verkiezingen in 2021. We moeten er niet de hele tijd mee bezig zijn. Dat gaan we dus ook niet doen. Dat ben ik niet van plan en Wopke ook niet.” ***Reageren? Mail naar betrouwbarebronnen@dagennacht.nl Adverteren of sponsoren? Mail naar bob@dagennacht.nl Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

In Betrouwbare Bronnen aflevering 45:PG Kroeger over de liefdesbrieven van François MitterrandAmbassadeur Caspar Veldkamp over Griekenland, van Tsipras naar MitsotakisTijdlijn Betrouwbare Bronnen 45:00:00:00 - Intro met quotes Caspar Veldkamp00:03:09 - Historische rubriek met PG Kroeger (deel 1)00:49:27 - Historische rubriek met PG Kroeger (deel 2)01:15:16 - Ambassadeur Caspar Veldkamp02:22:32 - Boekentips voor de zomer02:51:24 - Uitro met reacties van luisteraars03:05:20 - Einde ***Vlak voor Quatorze Juillet neemt PG Kroeger ons in de historische rubriek mee naar La Douce France. Hij behandelt een van de grote, literaire sensaties van de afgelopen jaren, waarin ons land en vooral ook de stad Delft een historische rol speelt. Het gaat om het vuistdikke boek 'Lettres à Anne. 1962 - 1995.' Hierin zijn alle brieven verzameld van de Franse president François Mitterrand aan zijn geliefde Anne Pingeot. Het zijn er 1217... We leren hem kennen als een hartstochtelijk minnaar, een schrijver van literaire allure, een liefhebbende vader van hun dochter Mazarine en een af en toe als vilein politicus.PG vertelt hoe deze liefde ontstond en begon te bloeien. Hoe discreet dat moest want zij was 19 en hij 46 en getrouwd. In het verhaal komen hun reizen naar de hoogtepunten van de kunst voorbij, want een van de bijzondere banden van dit paar gold hun liefde voor de Nederlandse schilderkunst. Geen stad in ons land komt in deze liefdesbrieven zo vaak voor als Delft. In de stad van Vermeer was hun liefde in mei 1964 bezegeld en Mitterrand gebruikt de nam van deze oude, prachtige stad gedurende heel zijn verdere leven als codewoord, als embleem voor 'l'amour'.Veel van wat hij haar schrijft is ontroerend. ‘Jij was mijn kans op het leven’, schrijft Francois in zijn laatste brief. Het boek bevat al hun brieven, dus ook de ansichtkaarten vanuit Amsterdam, Rotterdam, Utrecht en steeds uit Delft, als de socialistische leider op bezoek is bij de PvdA en later als staatshoofd bij de Eurotop in Den Haag of bij koningin Beatrix op staatsbezoek. Juist dan was Anne altijd in zijn gedachten en dat liet hij merken door een stroom ansichten van schilderijen van Van Gogh en Rembrandt.We krijgen ook een inkijkje in de politieke wereld. Hoe Mitterrand zijn 'Hollandse collega' Joop den Uyl een beetje bespot en de Nederlandse catering nog meer.Vlak voor zijn dood wilde Mitterrand nog één keer zijn visie geven, met een grote rede in het Europees Parlement. ‘Le nationalisme, c'est la guerre!’, zei hij in het jaar van Srebrenica.En Mitterrands meest magnifieke viering van 200 jaar Val van de Bastille, nu precies 30 jaar geleden. Niemand kon toen vermoeden dat de Berlijnse Muur even later zou vallen! Het slot van dat feest was uniek. De grootste operazangeres van dat moment verscheen vanuit de Obelisque op het Place de la Concorde en hief de Marseillaise aan!***Jaap Jansen praat met Caspar Veldkamp, de Nederlandse in Athene. Hij neemt deze zomer na vier jaar afscheid van Griekenland. In Betrouwbare Bronnen vertelt hij over zijn werk tijdens de eurocrisis, zijn gesprekken met de radicaal-linkse regering van premier Alexis Tispras en over de regeringswissel, afgelopen week met de komst van de nieuwe, conservatieve premier Kyriakos Mitsotakis.In Griekenland heeft hij permanent bewaking, want Eurogroep-voorzitter Jeroen Dijsselbloem was daar niet populair en ook de huidige minister van Financiën, Wopke Hoekstra roept er geen warme gevoelens op.Veldkamp: "Ik had een gesprek met een adviseur van de regering van premier Tsipras. Die probeerde mij persoonlijk te overtuigen dat de Nederlandse visie helemaal fout was. Hij begreep niets van mijn rol. Plotseling waren in Griekenland amateurs aan de macht."Toen de eigenzinnige minister van Financiën Yanis Varoufakis van het toneel verdween, ging het ineens veel beter tussen Griekenland en de rest van de Eurozone. "Zijn opvolger had nog steeds dezelfde opvattingen, maar hij begreep hoe het werkte. Hij was pragmatisch, al zei hij wel eens aan het einde van een ontmoeting: je moet goed begrijpen Caspar: het beste bedrijf is een staatsbedrijf."Tsipras maakte 'een koprol': hij vroeg zijn bevolking in een referendum tegen de Brusselse plannen te stemmen, maar voerde ze vervolgens toch uit. De Grieken accepteerden dat. Tsipras schoof op van radicaal-links naar centrum-links"De regering-Tsipras heeft alle eisen van de Eurozone ingewilligd. Maar voor de gewone Griek is de crisis nog niet voorbij", zegt Veldkamp. "Hij heeft niet het krediet niet gekregen voor al het werk wat hij heeft gedaan. Begrijpelijk, want de economie is met een kwart ingeklapt, de pensioenen zijn fors verlaagd, er is weinig sociale zekerheid en als je afgestudeerd bent aan de universiteit mag je blij zijn als je per maand 750 euro verdient.”De nieuwe premier, Kyriakos Mitsotakis van Nea Dimokratia, komt uit een politieke dynastie, maar geldt toch als hervormer, hoog opgeleid in Amerika. "Hij doet me soms denken aan Mark Rutte en soms aan Wopke Hoekstra. Een praktische, goed voorbereide premier. De grote vraag is of hij van zijn partij, een soort combinatie van CDA, VVD en PVV, voldoende ruimte krijgt om zijn hervormingen door te voeren. Hij wil het begrotingsoverschot verlagen. Ik heb hem verteld dat ik als ambassadeur geen mandaat heb om hem veel illusies te geven dat wij hier mee akkoord zullen gaan. Je hebt hier toestemming voor nodig van de hele Eurogroep en ik denk niet dat de Nederlandse minister van Financiën dit aan de Tweede Kamer kan verkopen."***De podcast eindigt met een serie leestips voor de zomer. PG beveelt graag de dagboeken aan van de minister van Buitenlandse zaken in de Londense regering in ballingschap, Eelco van Kleffens. Hij vertelt over het onmogelijke gedrag van Wilhelmina als gast op het witte Huis bij Roosevelt.En dan is er een voortreffelijk boek over de buitenlandse politiek van Bush senior en James Baker tot en met die van Obama en Kerry, door de enige man die daar altijd bij zat, ambassador William J. Burns.Huiveringwekkend is wat PG vertelt over het boek 'Wehvolles Erbe' over de invloed van Richard Wagner op Adolf Hitler en Thomas Mann.Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

In Betrouwbare Bronnen aflevering 44:Michael Wolff over president Donald J. TrumpPieter Gerrit Kroeger over president Franklin Delano Roosevelt***Tijdlijn:00:00:00 - Intro met quotes Donald Trump en zang van Lady Gaga00:03:10 - Michael Wolff (part 1)00:39:58 - Michael Wolff (part 2)01:04:22 - PG (deel 1)01:47:39 - PG (deel 2)02:34:32 - Uitro02:35:35 - Einde***“Het presidentschap van Donald Trump draait uit op een politieke kernsmelting. De kans is groot dat Trump zich niet kandidaat stelt voor een tweede termijn.” Dat zegt Michael Wolff, auteur van twee boeken over Trump, in deze aflevering van Betrouwbare Bronnen.''Zijn karakter laat niet toe dat hij een nationale verkiezing verliest. Hij kan dat niet aan. Zijn hele leven heeft hij bij een ramp de complete overwinning uitgeroepen en daarna vertrok hij. Trump heeft op dit moment steun van ongeveer 40 procent van de kiezers en er komt niets meer bij. Als dat over een jaar nog zo is, is het heel goed mogelijk dat hij er vandoor gaat. Hij zal zeggen: ik heb mijn werk gedaan. Dan begint aan een nieuw media-avontuur. Als het maar lijkt of hij de winnaar is.”Trump is zelf-destructief, zegt Wolff. “En overal om hem heen zijn nog onderzoeken gaande. Hij is een oplichter, dat weet iedereen.”Volgens Wolff haat het Republikeinse partij-establishment Donald Trump. “Ze zouden er alles voor doen om van hem af te komen. Maar ze weten ook: als je hem vermoordt, dan moet-ie ook echt dood zijn. En niemand weet echt hoe je dat doet.”Trump verkeert in het Witte Huis in totale eenzaamheid, zet Wolff. Hij heeft nauwelijks medewerkers en kijkt de hele dag tv, ook in het Oval Office. “Een normaal mens zou breken. Maar hij leeft in het moment en op impulsen, blij als een mossel. Het enige succesvolle wat hij ooit heeft gedaan is: tv-persoonlijkheid zijn. Zijn presidentschap is daarvan de voortzetting.”Trump heeft geen plan. “Hij weet niet dat er een populistische agenda is. Daar moet hij altijd aan herinnerd worden. 'China slecht', heeft zijn voormalige strateeg Steve Bannon hem geleerd. En er is ‘De Muur’. Persoonlijk heeft Trump overigens niets tegen migratie.”Hij is een verkoper, zegt Wolff. “Voor een verkoper zijn er geen vijanden. Er zijn alleen kopers en niet-kopers. De enige in zijn omgeving die hij niet misbruikt voor zijn eigenbelang is zijn dochter Ivanka. De Trump Organisation is niet echt een bedrijf. het gaat om het promoten van Donald Trump. Zijn naam op gebouwen waarvan hij niet eens de eigenaar is. Dat hij echt rijk is, is fictie. Het is reality tv. Een show met elke dag een nieuw script.”Saoedi-Arabië zo goed als failliet, zegt wolff in Betrouwbare Bronnen. Trumps schoonzoon Jared Kushner helpt kroonprins Mohammed bin Salman (MBS) met het naar de beurs brengen van de nationale oliemaatschappij Saudi Aramco, zodat het koningshuis de steeds meer geld vragende Saoedische elite kan blijven betalen. Er is alleen één probleem: na 9/11 heeft Amerika een wet die slachtoffers het recht geeft Saoedische bedrijven aansprakelijk te stellen. Kushner zou MBS beloofd hebben die wet te schrappen. Zeker na de moord op Khashoggi - volgens een VN-rapport in opdracht van MBS - zal dat niet gebeuren.Als Amerika ze niet kan helpen, zijn de Saoedis gedwongen om geld aan te nemen van China, meent Wolff. Voor Kushner is steun van Bin Salman onontbeerlijk om zijn vredesplan voor het Midden-Oosten te doen slagen. “De Trumps en de Kushners leven hun leven op deze manier zolang ze ermee weg kunnen komen. Ooit zullen ze gepakt worden.”“Trump is president dankzij Steve Bannon. Het maakte ook van Steve een belangrijke stem in de wereld. Hij is nu geen marginale speler meer. De prijs daarvoor was omgaan met Donald Trump. Uiteindelijk kan Trump niet zonder hem, want in het hele Trump-universum is er maar één slimmerik en dat is Bannon. Hij is de enige met een coherente visie. En hij begrijpt Trump.”Vice-president Mike Pence is volgens Trump een 'religieuze gek', schrijft Wolff in zijn boek. “Pence maakt weinig indruk. Maar zijn vrouw Karen - die door Pence 'Moeder' genoemd wordt en dus door het hele Witte Huis - is een sterke persoonlijkheid die weet hoe ze het politieke spel moet spelen. Trump wilde de Witte Huis-dokter minister van Veteranenzaken maken. Iedereen vond die dokter een aardige vent, maar hij roddelde over een gynaecologische kwestie waarvoor hij Moeder over de vloer had gehad. Zij hoorde dat en voorkwam vervolgens dat hij minister werd. Zij is een bijzondere vrouw in het Witte Huis. Trump ziet vrouwen voornamelijk als seksueel attractief gezelschap.”“De president geeft je aandacht als je hem vleit. Doe je dat, dan zal hij jou ook loven. De reden dat hij zo'n hekel heeft aan Angela Merkel is dat zij hem niet vleit.”Leestip:Onlangs verscheen bij Prometheus Michael Wolffs boek ‘Staat van Beleg. Trump onder vuur’. Het is de opvolger van Wolffs eerste boek over Trump: ‘Vuur en Woede’.***Op Independence Day is het natuurlijk gepast in de historische rubriek eer te betonen aan de grootste president van de USA van de twintigste eeuw. Wie dat is, staat buiten kijf: Franklin Delano Roosevelt. En dat is temeer gepast nu wij de maand juni een van zijn grootste prestaties herdachten: de gewaagde en succesvolle grootste amfibische operatie in de wereldgeschiedenis, D Day. PG Kroeger zet aan de hand van een trilogie die de historicus Nigel Hamilton recent publiceerde uiteen wat FDR's strategie was toen de Verenigde Staten overvallen werden door Japan en Hitler Amerika de oorlog verklaarde in december 1941.Zijn grootse visie en weidse blik op de rol als 'Commander in Chief' leidde ertoe dat binnen vier jaar de beide militaire grootmachten gedwongen waren tot onvoorwaardelijke overgave. En de VS was de grootste macht op aarde geworden.Het was FDR en niet zijn generaals - en ook niet Churchill of Stalin - die deze strategie ontwierp en bijna zonder enige aarzeling doorzette, volhield en tot zo'n grote overwinning voerde. PG leest daarom de toast voor van Stalin bij het diner voor Churchills 69e verjaardag, waarin de Sovjet-dictator die zonder omhaal van woorden erkende.Ook vertelt hij over zijn gesprek met Lincoln Gordon, een jonge adviseur en ambtenaar van de staf van het Witte Huis, die nauw heeft samengewerkt met de president. "A brilliant man, our greatest President. But dévious, mister Kroeger....Dévious!"Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

In Betrouwbare Bronnen aflevering 43:Historicus PG Kroeger: de eeuwenoude geschiedenis van het BinnenhofVVD-Kamerlid Jan Middendorp: het liberale denken van Johannes WitteveenHans Borstlap: de kloof tussen flex en vast als 'de nieuwe sociale kwestie'Tijdlijn:00:00:00 - Intro met quotes PG en Borstlap00:04:02 - PG Kroeger (deel 1)00:55:51 - PG Kroeger (deel 2)01:24:10 - Jan Middendorp02:08:53 - Hans Borstlap03:13:57 - Uitro03:14:45 - Einde***Het Haagse Binnenhof is een uniek complex van gebouwen en gebouwtjes dat sinds 1240 ongeveer permanent in verbouwing is. PG Kroeger vertelt over de historie van die verbouwingen, de architectuur en de kunst die het Binnenhof hebben gemaakt wat het nu is. En daarbij prikt hij meteen een hele hoop mythes en legendes door. In zijn historische rubriek laat PG zien dat er tijdperken zijn geweest dat Den Haag en het grafelijk complex van het Binnenhof een soort Washington DC van Europa was, het brandpunt van de wereldpolitiek. Misschien wel geheel vergeten is de bijna 50 jaar dat Holland geregeerd werd door de zeer krachtdadige en machtige heerser Graaf Albrecht van Beieren. Hij resideerde niet in München of in Luxemburg – waarvan hij ook de adellijk heer was – maar in zijn favoriete jachtslot op het Binnenhof. Dankzij Frits van Oostrom weten wij meer over deze bijzondere man uit de 2e helft van de 14e eeuw dan over heel wat andere heersers van ons land voor en na zijn tijd. We weten hoe zijn Binnenhof er uit zag en wat daar gebeurde. En dat is bijna identiek aan het politieke en diplomatieke centrum dat Den Haag nu, 650 jaar later, opnieuw is. De bebouwing van het huidige Binnenhof zou de Beierse graaf zonder veel moeite herkennen.‘Sober en doelmatig’ was zijn kleurrijk bewind overigens allerminst. Beierse barokke zwierigheid en grandeur was Albrecht niet vreemd. Het verhaal over ‘the Royal Wedding’ van 1369 en het ongelooflijke feest dat hij voor zij dochter Catharina organiseerde getuigt daarvan. Zelden zal de Ridderzaal zo chique en feestelijk gevuld zijn geweest met zulke hoge gasten uit heel Europa!De gebouwen aan het Binnenhof zijn door alle bouw en renovatie-activiteiten door 7 eeuwen heen een ratjetoe geworden. Typisch Nederlands, vindt PG. Zonder veel artistieke visie of architectonisch elan werd er gebroken, verbouwd, kapotgemaakt en herbouwd dat het een lieve lust was. En intussen werd er vergaderd, gekonkeld, gemarchandeerd, besloten en bestuurd. Al in de 14e eeuw was het Plein achter de Ridderzaal de hotspot voor lobbyisten, diplomaten, journalisten, assistenten en ambtenaren van de graaf. Die plek werd druk gebruikt en bezocht, want het heette toen ‘De Kooltuin’ en was dus het veld waar de verse groenten en fruit voor het hof en de herbergen daaromheen werd verbouwd.In de 18e eeuw was een Duitse prinses in ons land achter de schermen de baas. Zij had een buitengewoon begaafde muzikale dochter, Caroline. Deze twee vrouwen zorgden in 1765 voor misschien wel het hoogtepunt van de rol van het Binnenhof in de cultuurgeschiedenis van Europa. PG vertelt het spannende en aangrijpende verhaal van het bezoek aan de Balzaal op het Binnenhof – en aan de Loterij, een soort casino dat gevestigd was in de Ridderzaal - van een van de grootste genieën van de klassieke muziek en opera, de toen 9-jarige Wolfgang Amadeus Mozart. De kranten schreven er grote stukken over en wie een kaartje wilde voor een van zijn concerten moest daar liefst 3 gulden - toen een heel hoog bedrag! - voor betalen.Nu het Binnenhof enkele jaren op de schop gaat, omdat de gebouwen min of meer uitgewoond zijn en de brokken van de plafonds in de SP-burelen naar beneden vallen, is het goed te beseffen hoe onze voorouders met zulke plannen omgingen.Het vreemdste was het plan dat een combinatie van twee grote persoonlijkheden in 1863 op tafel legde. Ook al omdat die twee elkaar hartgrondig haatten. Willem III - 'Koning Gorilla' - en Johan Rudolf Thorbecke. Was gebeurd wat de koning toen voorstelde, dan had aan de Hofvijver nu niet het Torentje van Mark Rutte gestaan, maar een reusachtig neobarok paleis, waarvan de ontwerpen PG vooral doen denken aan de Mariinski Opera in Sint Petersburg. Dat was immers de stad van de familie van de koning, waar de autocratisch ingestelde, onbehouwen en ruige persoonlijkheid zich aan spiegelde - de Tsarenfamilie van de Romanovs. ‘Sober en doelmatig’ was dat dus allemaal niet.Nu oud D66-leider en Alexander Pechtold de scepter zwaait over de verbouwingsplannen en misschien wel uitgroeit tot 'renovatie-tsaar - moedigt PG hem aan net als nota bene Koning Gorilla en de liberale staatsman in 1863 vooral niet klein en pietepeuterig te denken. Het minste dat er toch zou moeten komen in de oude Balzaal van het Hof - nu de oude vergaderzaal van de Tweede Kamer – is een prachtige herinnering aan dat glorieuze moment uit de geschiedenis van kunst en cultuur, het concert voor viool en klavier en orkest, dat Wolfgang Amadeus Mozart en zijn zus Nannerl gaven voor de 18e verjaardag van de prins van Oranje.***Op 23 april 2019 overleed Johannes Witteveen. Hij was voor de VVD minister van Financiën in twee kabinetten en daarna president van het Internationaal Monetair Fonds.VVD Tweede-Kamerlid Jan Middendorp werkt aan een proefschrift over onder meer zijn economisch denken. Hij praat in Betrouwbare Bronnen over de bijzondere rol van Witteveen in de na-oorlogse periode van de wederopbouw.Witteveen is een van de meest vooraanstaande liberale economische denkers die ons land gekend heeft. Een liberaal bovendien, die er Keynesiaanse opvattingen op nahield: de overheid moest volgens hem op de juiste momenten een stimulerende rol spelen. Witteveen stond - met mensen als Tinbergen - aan de wieg van instituties als het Centraal Planbureau. Hij was een van de architecten van de welvaartsstaat.Wie zich verbaast over de oproep van premier Mark Rutte aan werkgevers om de lonen te verhogen en wie zich verbaast over de nieuwe koers van VVD-fractievoorzitter Klaas Dijkhoff om de middenklasse beter te beschermen - in dit gesprek blijkt: ze staan in een lange traditie waarvoor Johannes Witteveen al tekende.***In Nederland is de kloof tussen vast werk en flexwerk te groot geworden. Hans Borstlap noemt dit 'de nieuwe sociale kwestie' die een aanpak vergt zoals aan het einde van de 19e eeuw het gebrek aan sociale bescherming van arbeiders moest worden verkleind. De commissie-Borstlap schreef er in samenwerking met de OESO een rapport over: In wat voor land willen wij werken? In november komt hij met concrete beleidsaanbevelingen.Borstlap is voormalig topambtenaar van onder meer premier Ruud Lubbers en de ministers Jan de Koning, Bert de Vries en Ad Melkert."We hebben in dit land een sociaal en economisch probleem", waarschuwt Borstlap. "Bij de eerste de beste recessie zal je zien wie er het eerste werkloos wordt en het eerste richting armoede gaat. Dan komen de flexibele arbeidskrachten en de zzp'ers als eerste in de verdrukking. We hebben dit in Nederland zelf veroorzaakt, door het beleid. Dat betekent dus dat je er ook beleidsmatig iets aan kan doen. De OESO heeft voor ons uitgerekend; een werkgever betaalt voor een vaste arbeidskracht bruto 65.000 euro en voor een flexibele 41.000 euro. Het is scheefgegroeid! We kunnen niet lang meer wachten, want de flexibilisering neemt toe met ongeveer 1-procentpunt per jaar. Bij ongewijzigd beleid hebben we over 10 jaar in Nederland 50 procent flexwerkers. De trend wijst naar een lage lonenland, werkende armoede. Terwijl bij ons type land hoogproductieve arbeid hoort, met goede sociale voorzieningen."De oud-topambtenaar verbaast zich er achteraf over, dat 20 jaar geleden 'zonder veel discussie' de algemene arbeidsongeschiktheidsverzekering is afgeschaft. "Wat wij als commissie eigenlijk bepleiten, is terugkeer van die AAW."Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

In Betrouwbare Bronnen aflevering 42:Merkels vertrouweling Elmar Brok 'Mister Europe' was overal bij. Nu neemt hij afscheid als EuroparlementariërFinancieel econoom Sylvester Eijffinger hoorde in Sintra waar het naartoe gaat met de euro, de ECB en de opvolging van Draghi***Jaap Jansen en PG Kroeger spraken in Brussel met 'Mister Europe’, zoals de BBC hem noemt. Na bijna 40 jaar verlaat hij het Europees Parlement, wat hij decennia domineerde: de CDU-politicus uit Bielefeld, Noordrijnland-Westfalen, Elmar Brok.Achteloos, bescheiden vertelt hij over de sleutelrol die hij speelde en de reeks staatslieden uit heel de wereld die hij sprak, adviseerde en regelmatig ongezouten de waarheid zei. Maar ook over zijn onverminderde waardering voor Margaret Thatcher, van wie hij een portretfoto met zijn zoon op haar schoot nog steeds koestert. “She was consistent in her ideas and she was pro-Europe.”Ik was er bijSleutelfiguren in Broks politieke leven waren Helmut Kohl en Angela Merkel. Twee volstrekt verschillende mensen qua naturel, maar beiden even doortastend en visionair. Ze zochten zijn raad, zijn netwerk en zijn politiek vernuft intensief. “I did not bother them every day, but they could call me”, zegt hij sereen. Brussel en Berlijn weten dat beide Kanseliers dat permanent deden. “I was there, I could give advice to Chancellors, I had certain contacts and could bring things together. I was involved in all Treaty changes since Maastricht. Getting rid of the democratic gap in the EU. It's not my achievement, but I could take part in that achievement.”Zijn band met Nederland blijkt zeer intens. Het was een toenmalig collega-Europarlementariër van het CDA die hem op 9 november 1989 in de vooravond thuis belde vanuit een vergadering van een juridische commissie van dat parlement in Berlijn. “I was alone at home in Bielefeld and a Dutchman from Rotterdam called me, Jimmy Janssen van Raay. He said: ‘Elmar, the Wall is falling!’” Hij deed de televisie aan en zag het ongelooflijke gebeuren: “The most impressive moment in modern European history.”Mijn God!Brok pakt Nederland hard aan in het gesprek. Mark Rutte, die hij regelmatig sprak, en zijn eigen zusterpartij het CDA krijgen er van langs om hun wankelmoedigheid ten aanzien van de toekomst van Europa. Hij verwijt hen uit angst voor de PVV te zijn gaan schuiven. “I was unhappy. Not only with Mark Rutte, but also with my CDA. A classical pro-European country, the Netherlands, was walking to the right. The lesson it taught: you should keep down Wilders and these groups. I was in committees in the ‘Tweede Kamer’. Oh my God! It sounded as if I was in enemy country! Very scary it was. Now I have the feeling that the Netherlands is going back a little bit more to the moderate way.”De Kamermotie tegen het beginsel van ‘an ever closer Union’ – die onlangs steun kreeg van VVD en CDA – doet Brok zuchtend het hoofd schudden. Anders dan Amerikanen, Zwitsers en Duitsers snappen Nederlanders niet wat ‘een federale Unie’ inhoudt. Zijn korzelige college staatsrecht en historie hierover zal in Nederland zelden zo scherp gehoord zijn. “An ever closer Union means that we work closer together in certain areas. For example in foreign policy, migration, internal and external security, climate change, banking. And in a democratic way. That's what we understand as an ever closer Union. For Germans, federalism is in our DNA. It does not mean centralisation! That's the English interpretation of the word. For us it means décentralisation: you only do things on a central level that cannot be done in a decentral way. Subsidiarity in other words. And that is the opposite of a superstate!”Waarom Poetin doet wat hij doetRuslandkenner Elmar Brok vertelt uit zijn eigen discussies met Gorbatsjov, Jeltsin en Poetin. Onder meer over de gebeurtenissen in de loop van 1989 toen in de Sovjet-Unie hongersnood dreigde en Helmut Kohl alle vleesvoorraden in de koelcellen van de EU opkocht en naar het oosten liet vervoeren. Toen wist Gorbatsjov dat Duitsland zijn vertrouwen verdiend had. Hij was tegen de ‘Wiedervereinigung’ en wilde natuurlijk dat de DDR bleef bestaan, maar liet het gebeuren toen de mensen dit van onderop doorzetten. De troepen van het Rode Leger bleven in de Oost-Duitse kazernes. Rusland greep niet in.Broks portret van Poetin en zijn politiek is adembenemend. "He changed in 2012, when he was not convinced anymore that a democratic and transparant Russia would support him.” Toen de jongeren in Kiev in 2014 afdwongen dat in Oekraïne vrije verkiezingen en een Europees gezinde democratie kwam, besefte Poetin: als hij dit zou tolereren zou ook zijn macht over Rusland in verval raken. Alle handelingen va Poetin staan sindsdien in dit teken. De greep naar de Krim, MH17, de oorlog in Donbass en het omkopen van anti EU-partijen en politici.Powerplay liveMiddenin het gesprek werd duidelijk dat Elmar Brok als strateeg en ‘mannetjesmaker’ nog altijd onmisbaar is in Europa. De luisteraar van Betrouwbare Bronnen is getuige van een opmerkelijk moment. Broks telefoon rinkelt. Hij begint meteen met ‘Hallo Manfred!’ indringend advies te geven aan zijn ‘Fraktionsvorsitzende’, EVP-topman Manfred Weber. Hij vertelt hem over een vertrouwelijk achtergrondgesprek met een topman van de Duitse Groenen in Brussel, die binnen de Groene Eurofractie de baas zijn.In het vervolg van Betrouwbare Bronnen doet Brok een aanbod aan de andere partijen in het EP: steun Weber als de democratisch gekozen opvolger van Juncker en de EVP helpt de macht van het parlement te vergroten tegen zowel de Europese Raad van regeringsleiders als tegen de Europese Commissie als ‘executive’. Fijntjes steekt hij een politiek mes tussen de ribben van de liberalen Macron en Vestager. “It's written in the Lisbon Treaty: the European Parliament elects the Commission President. I myself wrote the amendment to the Treaty! The European Peoples Party has double so many parlementarians as the liberals of Macron. At the moment, we debate the right of initiative for the EP. With Weber we would get such a thing. Margrethe Vestager has said: ‘the Parliament has nothing to do with the candidate’. So she is not a reliable candidate.” Powerplay in de Europese top waar de luisteraar van Betrouwbare Bronnen getuige van is.Grote landen beseffen dit nauwelijks nogElmar Brok háát Brexit. Omdat hij in Edinburgh studeerde in de jaren zestig, leeft hij erg mee met de Britten, zijn vrienden sinds die studentenjaren. Hij waarschuwt dat heel de Unie schade zal ondervinden van het uittreden van het VK, maar geen volk zal zo lijden als de Britten zelf. “You can not get the benefits from going out that you will not have when you remain inside the Union,” zegt hij kortaf.Zijn schets van de komende decennia in de EU is al kort en bondig. “Kleine landen weten het al eeuwen. Grote landen beseffen dit nauwelijks nog.” Niemand kan de enorme vraagstukken van deze tijd nog in zijn eentje, als natiestaat, oplossen of zich daaraan onttrekken als soevereine afzondering.Democratie kan imploderen, je moet haar verdedigen!Het gesprek eindigt in diepe emotie en zorgen. Eenvoudig en ontroerend vertelt Elmar brok over zijn partijgenoot uit Hessen, Walter Lübcke. De twee generatiegenoten lijken zelfs op elkaar met die walrussnor en gedrongen gestalte. Brok trad in mei tijdens de Europese verkiezingscampagne nog bij hem op in diens kiesdistrict. “He was very convinced about the poiicies on migration. This brought him the hate of right-wing people. If hatred becomes a normal thing for certain people, then it becomes practice. This is the danger for every democracy.”De neonazi-moordaanslag op deze katholiek-sociale regio-politicus raakt Elmar Brok dan ook diep. Hij vertel voor het eerst hoe hij zelf met zulk terrorisme geconfronteerd werd als jong politicus. “In the time of the RAF I had personal threats already. They wanted to kidnap my children. I never said that publicly. It's most clever not to say this. Nowadays with the new media, in shitstorms people can be totally destroyed. We are in a dangerous situation, but we cannot get rid of an invention like social media. Here I have some problems, I have no answer.”“Would good people go into politics? Will you take the risk to say certain things? It's a real danger. I'm very, very much afraid that people are hesitating to go into politics. They say: ‘don't do it, look after your children!’ This development is very dangerous. Democracy can implode, very fast. That should be a lesson. If you want to have freedom and democracy, you have to defend it."***Sylvester Eijffinger, hoogleraar financiële economie in Tilburg, was deze week met bankpresident Klaas Knot de enige Nederlander op het exclusieve ECB Forum on Central Banking onder leiding van Europese Centrale Bank-president Mario Draghi.Wat Draghi daar zei, wekte meteen de woede van Donald Trump. Ten onrechte, meent Eijffinger. Draghi's woorden werkten overigens meteen als geruststelling voor de Europese markten, zoals eerder zijn woorden dat hij zou doen 'whatever it takes' om de euro stabiel te houden. "Dit was whatever it takes, part two."Eijffinger dringt aan op een grondige evaluatie van het ECB_beleid om lessen te trekken voor de toekomst. "De vraag is of de bank niet teveel heeft gefocust op inflatie. Je moet opnieuw definiëren wat je bedoelt met prijsstabiliteit. Want de ECB heeft het doel van 2 procent inflatie nooit gehaald, het is blijven steken op 1 à anderhalf procent. De ECB moet een nieuwe koers bepalen.De Tilburgse hoogleraar zou het voor de afwikkeling van Brexit verstandig vinden als Brexit-onderhandelaar van de Europese Commissie Michel Barnier de nieuwe Commissie gaat leiden. Als de Fransman Commissiepresident wordt, kan de Duitser Jens Weidmann de ECB gaan leiden. Weidmann is minder havik dan dan vroeger: "Hij is flexibeler geworden."***Tijdlijn BB 42:00:00:00 - Intro met quotes Brok en Eijffinger00:04:20 - Elmar Brok (deel 1)00:35:30 - Elmar Brok (deel 2)00:51:07 - Sylvester Eijffinger (deel 1)01:19:29 - Sylvester Eijffinger (deel 2)01:43:58 - Uitro01:44:39 - EindeZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

In Betrouwbare Bronnen aflevering 41:PG Kroeger over de Canon van NederlandKlaas Dijkhoff wil de VVD en de coalitie inhoudelijk vernieuwen***Als iets aandacht en doordenking verdient, dan is het wel de Canon van de Nederlandse Geschiedenis en hoe deze in het onderwijs en de maatschappelijke discussie doorwerkt, vindt PG Kroeger. Temeer nu minister Ingrid van Engelshoven vindt dat de Canon beter moet. Hij moet diverser en meer aandacht geven aan 'de zwarte bladzijden'.PG vertelt over de historie van deze canon en de inhoud en betekenis ervan. Wist je dat het begon als een coproductie van CDA'er Maxime Verhagen en SP-chef Jan Marijnissen. En dat de kritiek van de D66-minister nu vooral pijnlijk is voor een partijgenoot in de Tweede Kamer?Zo zijn er nog allerlei opmerkelijke aspecten uit onze 'vaderlandse geschiedenis' die met de Canon en zijn eigen historie samenhangt.De inhoud van de Canon is uiteraard niet voor de eeuwigheid en de '50 vensters' op het verleden zijn zelf weer een uitdrukking van hoe de Nederlanders van nu kijken naar wie zij zijn en waar zij vandaan komen.PG kijkt daarom nog eens kritisch naar deze canoninhoud en de wensen van de minister. Heeft zij gelijk? Is de Canon achterhaald, nu al? Is ze te weinig divers, krijgt de historische rol van vrouwen te weinig accent? Is het een jubelverhaal waarin de grijstinten en wreedheden worden weggemoffeld?PG doet voorstellen om thema's te verversen en de zo de Canon nog nadrukkelijker in wereldhistorisch en Europees perspectief zijn plaats te geven.Waarom staat Thorbecke er nu niet in? Waarom geen venster gewijd aan de Verzuiling als dominante fase in onze geschiedenis of niet een gewijd aan ons land in de fase van globalisering en het nieuwe Europa na de val van de Muur? En welke vrouwen krijgen onvoldoende profiel?Voor Ingrid van Engelshoven en James Kennedy - de Amerikaan die de Canon-herijking gaat leiden - geeft Betrouwbare Bronnen een pakket huiswerk. In de geest van de grote historicus Pieter Geyl: het is een discussie zonder eind.***VVD-fractieleider Klaas Dijkhoff heeft een discussienota geschreven voor de VVD, 'Liberalisme dat werkt voor mensen' én een in sheets vervatte notitie voor de coalitie, 'Vertrouwen in de toekomst 2.0'. Dacht hij: er zit niet meer voldoende energie in de partij en in de coalitie, maar nog wel in Klaas Dijkhoff, laat ik het maar op me nemen om ze allebei te vernieuwen? Jaap Jansen vraagt het hem.Dijkhoff vertelt hoe hij de in inkomen achtergebleven middenklasse een steviger fundament wil geven. En, opmerkelijk: hij onthult dat de VVD sleutelt aan een nieuwe vorm van rekeningrijden. Het beprijzen van kilometers was tot nu toe voor de VVD een groot taboe, maar volgens Dijkhoff is er waarschijnlijk niet aan te ontkomen nu steeds meer mensen elektrisch gaan rijden. Daardoor vallen voor de fiscus accijnsinkomsten weg. “Het denken staat niet stil. Je moet een manier vinden om ook elektrische rijders netjes hun fair share te laten betalen.” De VVD praat er nu over in eigen kring en werkt een plan uit voor het nieuwe programma voor de verkiezingen van 2021. Voor Dijkhoff staat wel vast dat het geen spitsheffing wordt. “Heel veel mensen moeten gewoon op die tijd in de auto zitten. Eigenlijk is het dan gewoon een lastenverhoging, want ze hebben geen keuze.” Hij benadrukt dat rekeningrijden in deze kabinetsperiode nog niet wordt ingevoerd. Dit is op aandringen van zijn partij afgesproken in het regeerakkoord.Dijkhoff zegt in Betrouwbare Bronnen ook dat het pakket klimaatmaatregelen waarover nu voortdurend onderhandeld wordt in de coalitie van VVD, CDA, D66 en ChristenUnie, mogelijk pas na de zomer gereedkomt. “Het zou mooi zijn als het voor de zomer kan, maar het belangrijkste is dat het goed in elkaar zit. Ik voel er niet veel tijdsdruk bij. De kwaliteit is belangrijker dan het tempo. Soms heb je politiek een oplossing die heel fijn is, maar nog wel helemaal doorgerekend moet worden. Het zit meestal in technische dingen dat je in één keer een hapering kunt hebben.”Volgens Dijkhoff gaan de gesprekken in de coalitie heel goed. Hij kan zich niet voorstellen dat het kabinet Rutte III sneuvelt op het klimaatbeleid. “Iedereen heeft nu oog voor de betaalbaarheid en het tempo.”Dijkhoff heeft kritiek op grote internationale bedrijven die belasting ontwijken en techreuzen die de privacy van burgers schenden. Het afgeschoten plan van VVD-leider Mark Rutte om de dividendbelasting af te schaffen, is wat Dijkhoff betreft een kwestie van ‘eens maar nooit weer’. Dat de werkgevers daar niet blij mee zijn, doet hem niets: “Ik ben niet op aarde om hen blij te maken. Ik ben niet de spreekbuis van VNO-NCW.”Hij betreurt dat het Forum voor Democratie in bijna geen enkele provincie gaat meebesturen. Aan de VVD heeft het niet gelegen, zegt hij. Ook op landelijk niveau sluit hij samenwerking niet uit, al snapt hij vaak niet wat fvD-leider Thierry Baudet precies wil.Hij prijst FvD-senator Annabel Nanninga ‘die gewoon oplossingen wil voor concrete problemen’ en hekelt recente toespraken van Baudet en FvD-voorzitter Freek Jansen: “Dat is hoogdravende maar holle retoriek waarvan ik niet weet waar het precies in eindigt.”***Tijdlijn BB 41:00:00:00 - Intro door Jaap met quotes Klaas Dijkhoff00:06:20 - PG en de canon (deel 1)00:45:18 - PG en de canon (deel 2)01:23:24 - Klaas Dijkhoff (deel 1)02:10:31 - Klaas Dijkhoff (deel 2)02:42:11 - Uitro02:43:04 - EindeZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

In Betrouwbare Bronnen aflevering 40:PG Kroeger en de geniale broers Wilhelm en Alexander von HumboldtSER-voorzitter Mariëtte Hamer over polder en pensioen***PG grijpt nog even terug op de 'Humboldt Rede' van Wopke Hoekstra in Berlijn op 7 mei 2019. In Duitsland en Europa is deze jaarlijkse rede zeer prestigieus. De Humboldt Universiteit verwacht van de spreker een visionair en diepgaand betoog. Dat is geen toeval, want deze rede is een eerbetoon aan het beste en briljantste in de Europese cultuur en historie. Twee broers uit de 18e en 19e eeuw, Wilhelm en Alexander von Humboldt. Beide grote geleerden; intellectuelen en vrienden van de grootste dichters en denkers. En beiden bovendien ook politieke toppers.Wilhelm werd de belangrijkste: een visionaire onderwijsminister. Hij ontwierp het stelsel van nationaal onderwijs en wetenschapsbeleid, dat na hem elk land wereldwijd is gaan implementeren. Van 'basisschool' tot 'gymnasium' en van HBS tot universiteit.Zijn jongere broer Alexander was nog unieker en al jong wereldberoemd. Ontdekkingsreiziger. Avonturier. Geoloog. Volkenkundige. Natuurkundige. Alpinist. Bedenker van milieu- en klimaatwetenschap. Wereldwijd actief en vriend van alle grote geesten van Goethe tot president Jefferson.De revolutionaire wetenschappelijke en politieke visies van deze twee broers zijn zonder meer actueel tot in onze 21e eeuw. Het enorme paleis uit de achttiendee eeuw dat nu in Berlijn herbouwdt wordt, is niet toevallig naar hen vernoemd. PG vertelt over een historisch duo dat elke student, docent, politicus en bestuurder van vandaag kan inspireren. In 2019 vieren we 250 jaar Alexander von Humboldt.***Voorzitter van de Sociaal-Economische Raad Mariëtte Hamer roept de leden van de vakbonden op om het pensioenakkoord van de polder en het kabinet te steunen. De grootste vakbeweging, FNV, houdt komende week een ledenreferendum over het akkoord.‘Je moet er altijd rekening mee houden dat het toch nog misloopt’, zegt Hamer, die de afgelopen jaren de onderhandelingen tussen werkgevers, werknemers en kroonleden leidde. ‘Het zou heel raar zijn en bijna arrogant als ik zei: al die leden gaan wel voorstemmen. Ik denk wel dat het echt een goed voorstel is en dat je dit heel goed moet afwegen. Het lijkt me best lastig als je daar zo achter een papiertje thuis zit. Wat betekent het als je nee zegt? Het betekent langer doorwerken voor voor jou en voor andere mensen. Ik snap ook wel dat er nog veel voorlichting nodig is, want een deel is technisch en lastig te begrijpen.'Hamer is blij dat het kabinet nu medeverantwoordelijk is voor het akkoord. ‘Het is een gezamenlijke verantwoordelijkheid van de sociale partners, de pensioenfondsen en de overheid dat het goed komt. Ik denk dat het echt een goed voorstel is.’ Ook voor jongeren is dit akkoord een goede deal, benadrukt Mariëtte Hamer.FNV vicevoorzitter Tuur Elzinga zei deze week in '1 op 1' op NPO Radio 1 dat hij en FNV-voorzitter Han Busker vertrekken als de leden het akkoord verwerpen. Elzinga heeft naar eigen zeggen ‘gevochten als een leeuw' en eruit gehaald waar hij voor gevochten heeft. Hamer: ‘Je denkt allemaal wel eens van elkaar: daar heb je hem weer. Maar nu ik terugkijk heeft hij echt gevochten als een leeuw. En dat vind ik mooi.'De SER-voorzitter zegt in Betrouwbare Bronnen dat ze grote waardering heeft voor minister van Sociale Zaken Wouter Koolmees, die namens het kabinet onderhandelde. Zijn partij, D66, was in het verleden niet altijd enthousiast over ‘de polder’. ‘Koolmees heeft zich flexibel opgesteld’, zegt Hamer. ‘Als je kijkt wat er in het regeerakkoord staat en wat D66 over de pensioenen heeft gezegd, dan heeft hij zich buitengewoon flexibel opgesteld. Hij heeft heel verstandig gekeken: welke doelen wil ik realiseren en krijg ik daar draagvlak voor? Als je dan op je principes blijft hangen, kom je er niet uit met z'n allen.'***Tijdlijn BB 40:00:00:00 - Start met quotes Mariëtte Hamer00:03:42 - PG over de gebroeders Von Humboldt (1)00:47:47 - PG over de gebroeders Von Humboldt (2)01:08:29 - Mariëtte Hamer (1)01:33:31 - Mariëtte Hamer (2)01:54:12 - Uitro01:55:17 - EindeZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

In Betrouwbare Bronnen aflevering 39:PG Kroeger analyseert diepgravend en Europabreed de uitslag van de Europese verkiezingenAcht wetten bij gedoe rond een Kamerlid***In plaats van twee politieke stromingen, worden er nu vier belangrijk in Europa. In plaats van twee landen, leggen er nu meer gewicht in de schaal. Meteen na de Europese verkiezingen is een heuse Europese formatie ontstaan, met Mark Rutte en Charles Michel als een van de onderhandelaarsduo's.***Op een reeks plaatsen en aspecten in Europa waren de Europese verkiezingen van 2019 een bijzonder moment. In Nederland waren de winst van de PvdA en VVD en de ondergang van SP en PVV opmerkelijk, maar PG analyseert nog een serie andere ontwikkeling in andere EU-lidstaten. Daarbij constateert hij dat door heel de Europese Unie een aantal lange termijn trends duidelijk wordt. Er ontstaat een echte Europese Demos.Hij wijst op de enorme toename van de politieke participatie. Vooral Roemenië is daarbij een voorbeeld voor velen. Het Europees Parlement, vaak achteloos weggezet als suf, saai en niet 'van het volk' - heeft nu een krachtiger electorale basis dan Huis en Senaat in de Verenigde Staten!De trends in Nederland zijn diep historisch geworteld. PG laat zien dat dit ook elders in Europa zeer verrassend zichtbaar is. Zo lijken regionale verschillen in Polen en in Brabant en Limburg beide terug te gaan tot de overheersing door machtige protestantse buren sinds de 17e en 18e eeuw.Wat ook diep doorwerkt is een opvallende machtsverschuiving binnen de grote, beslissende 'partijfamilies' in de EU. 2019 blijkt hier een historisch jaar. Bij de socialisten is de macht nu in handen van het Iberisch schiereiland. In de grootste partij, de christendemocratische EVP, zijn de klassieke machthebbers onttakeld. Dat is misschien wel de meest ingrijpende, nauwelijks genoteerde omwenteling van deze verkiezingen. 'Wopke en de Zeven Dwergen' blijkt nu de succesformule!De lange-termijnpatronen in Duitsland zijn in de EU van grote betekenis, historisch en cultureel. Dat blijkt ook nu weer. PG analyseert hoe de 'regionale polarisatie' daar in heel Europa zichtbaar is. Ook in Nederland, bijvoorbeeld in Wageningen en Delft. Maar tevens op Sicilië en in Napels. En al helemaal in Londen, Warschau, Helsinki en de ex-DDR-universiteitsstad waar de Humboldt-broers en Goethe en Schiller de wereld veranderden.En Salvini? Farage? Macron? Ook zij blijken onderdeel van lange termijn processen in Europa. Pedro Sanchez is tien keer wezenlijker dan Frans Timmermans. En de EVP-premier van het kleine Letland vele malen machtiger dan Le Pen en Baudet. PG vertelt wie hij is en wat hij voorstelt.***All politics is local. Behalve met de Europese verkiezingen was het Binnenhof afgelopen week bezig met de verkieizng van de Eerste Kamer, de electorale neergang van de SP en PVV en het vertrek van Zihni Özdil uit de Tweede-Kamerfractie van GroenLinks.Waarom ging het mis bij GroenLinks? PG ontleedt de situatie aan de hand van 'Acht wetten van Afscheid Nemen' in de politiek. Van 'Niet Wrijven in een vlek' tot 'Vermijd zelfbenoemde gewetens'. Hoeveel van die wetten schond Jesse Klaver? Hoe deden andere politieke leiders dat? Waren zij wijzer?PG schetst de historische context die veel verder strekt dan GroenLinks. Ruttes drama met Verdonk. Ayaan. 'De Dissidenten'. Ellende in de SP.Ook de lessen uit Amerika komen langs, Barack Obama nam zijn verlies met een Nobelprijswinnaar die minister werd maar er niks van bakte.***Tijdlijn Betrouwbare Bronnen afl. 39:00:00:00 - Intro door Jaap Jansen en PG Kroeger over de Europese formatie 00:17:40 - Uitslag Europese verkiezingen (deel 1)01:16:40 - Uitslag Europese verkiezingen (deel 2)01:35:27 - De acht wetten bij gedoe rond een Kamerlid (deel 1)02:10:18 - De acht wetten bij gedoe rond een Kamerlid (deel 2)02:48:39 - Uitro02:49:30 - EindeZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

In Betrouwbare Bronnen aflevering 38:PG Kroeger over het FPÖ-schandaal: Oostenrijk als historische brug naar RuslandElco Brinkman hekelt Haagse stroperigheid, pleit voor grotere afstand tussen regering en parlement, versobering sociale zekerheid en sneller bouwen***Oostenrijk. Keizerrijk van vele eeuwen. Nu land dat extreemrechts uit de regering gooit. PG vertelt in de historische rubriek over de eeuwen waarin dit werd voorbereid en hoe in de voorbije decennia de FPÖ wist te scoren. Wie was Maria Theresia?Ook laat hij zien dat Poetin kon weten dat Oostenrijk hem steeds verraden zou. De framing en spin van dit keizerrijk en deze republiek zijn hun geniaal geheim.Dit land en de Wenen blijft dan ook zonder rivaal. Dat had Sebsatian Kurz door! PG legt dat uit aan de hand van de historie sinds 1278 en de opera 'der Rosenkavalier'.***De sociale zekerheid moet fors versoberd worden, zegt Elco Brinkman in Betrouwbare Bronnen: ‘Er was aanleiding om uit het oogpunt van barmhartigheid of armoede maatregelen te treffen voor mensen die niet helemaal mee kunnen komen. Maar door dat vervolgens weer voor alles en iedereen en voor altijd toe te passen, hol je zo’n systeem uit. Dat hadden we met de arbeidsongeschiktheidsregeling, dat hebben we in zekere zin met de kinderopvang en bij de bijstand. Je moet zo’n systeem van tijd tot tijd tegen het licht houden.’Brinkman wijst er op, dat de maatschappelijke omstandigheden veranderd zijn: ‘Er zijn meer tweeverdieners, we leven internationaler en we worden ouder. Je moet naar de AOW, de kinderopvang, de ziektewet of wat dan ook durven kijken. We hebben als burgers en gebruikers moeite om afstand te nemen van het bestaande, maar het systeem is topzwaar geworden.’Hij klaagt dat ‘iedere sector van subsisdies, toeslagen en verworven rechten aan elkaar hangt’. ‘Je moet steeds teruggaan naar de vraag: wat moet de overheid überhaupt doen en wat kan de samenleving zelf? Als iemand schade lijdt, probeert-ie het op de overheid te verhalen. Dan komt er een actiegroep en voordat je het weet, is er weer een nieuwe regeling.’Hij roept ministers op, de rug te rechten en niet te snel toe te geven. Brinkman pleit voor meer afstand tussen parlement en regering: ‘Wij roepen voor alles de minister ter verantwoording. Dan wordt er weer een commissie ingesteld. Bij elk incident wordt de wet aangepast. Zo houden we elkaar bezig. Elke organisatiedeskundige kan je uitleggen dat het zo niet werkt. Het incident regeert.’In Betrouwbare Bronnen bepleit Brinkman, die jarenlang voorzitter was van Bouwend Nederland, meer ‘doorzettingsmacht’ voor de overheid bij grote bouwprojecten. Nu wordt te lang gepraat en te weinig gedaan. Als voorbeeld noemt hij het treinstation bij de Amsterdamse Zuidas: ‘Wij wisten negentien jaar geleden al daar een groot station moest komen. Ze beginnen er nu pas aan.’Hij ergert zich aan het debat over de renovatie van het Binnenhof: ‘Dat we daar eens een keer een flinke schep geld tegenaan gooien zodat het niet slechts één kabinetsperiode meegaat, maar een aantal decennia, dat is zo gek nog niet. Vergeet niet: alle grote projecten in de wereld die goed gebruikt en bezocht worden, brengen geld in het laatje.’Brinkman neemt op 4 juni afscheid van de Eerste Kamer. In de jaren ’90 was hij ‘kroonprins’ van minister-president Ruud Lubbers, gereed om het premierschap over te nemen. Hij werd verslagen door ‘Paars’. ‘Het is heel verstandig dat de CDA Tweede-Kamerfractie met Pieter Heerma nu iemand heeft gekozen om die zelf niet de ambitie heeft om kroonprins te worden. We hebben nog even tijd als beweging om te kijken wie geschikt is en voor wie er voldoende draagvlak is. Bovendien zijn wij nu niet in de positie om te zeggen: we hebben hier ee kroonprins, die zetten we zelf wel even de kroon op en dan moeten de andere partijen de troon aanreiken.’Brinkman is vol lof over minister van Financiën Wopke Hoekstra, die samen met hem in de CDA Eerste-Kamerfractie zat: ‘Ik dacht al gauw: die kun je om een boodschap sturen. Soms heeft iemand een hulpkonvooi nodig, maar Wopke kun je wel alleen de woestijn in sturen.’***Boek:Elco Brinkman - Bouwen en bewaren (uitgeverij Prometheus, 2019)***Tijdlijn Betrouwbare Bronnen 38:00:00:00 - Intro door Jaap Jansen met quotes van Elco Brinkman00:06:12 - PG Kroeger (deel 1)00:39:20 - PG Kroeger (deel 2)01:01:16 - Elco Brinkman (deel 1)01:51:57 - Elco Brinkman (deel 2)02:27:26 - Uitro02:27:51 - EindeZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

In Betrouwbare Bronnen aflevering 37:PG Kroeger over Europarlementariërs van grote betekenisSpitzenkandidaat Bas Eickhout over effectief klimaatbeleid***Op 23 mei stemmen we voor het Europees Parlement. Dat unieke instituut bestaat al vele decennia en heeft zijn eigen stijl, zeden en historie. PG Kroeger duikt daar in en portretteert zes iconische Europarlementariërs uit de geschiedenis en hoe zij het verschil maakten voor de 500 miljoen burgers in de EU. Het gaat om een Franse grande dame die Auschwitz overleefde en in haar land en Europa een morele autoriteit werd. En om de man die Portugal verloste van de militaire dictatuur. Hij overleefde strafkampen met zijn vrouw, een beroemde actrice en filmster. Nadat hij president van het land werd en tien jaar Portugal leidde ging hij Europees verder.PG belicht ook twee Nederlanders. Een vrouw zonder wie de euro niet gered was en een man die een ironisch voorbeeld is van het altijd weer oppoppende gedoe in de media over het EP.De laatste twee iconen zijn een Oostenrijkse keizerszoon en als laatste de machtigste man van het parlement die nu - na 40 jaar - opstapt. Heel Brussel weet dat Angela Merkel hem elke dag spreekt. Wat was zijn geheim? Wat maakte deze CDU-man zó invloedrijk en dat zo lang?***Na VVD-lijsttrekker Malik Azmani (BB #8), PvdA'er Paul Tang (BB #14), D66-lijsttrekker Sophie in 't Veld (BB #15), christendemocratische Spitzenkandidaat Manfred Weber (BB #24), liberale Spitzenkandidaat Margrethe Vestager (BB #36) nu in BB #37 Groenen-spits Bas Eickhout.Met tien jaar ervaring in het Europees Parlement vertelt hij hoe je effectief klimaatbeleid voert. Die expertise wil hij straks voortzetten als Europees commissaris voor Klimaat en Energie. Die commissaris moet dan wel meer te vertellen krijgen dan de huidige klimaatcommissaris, vindt de GroenLinkser. De Franse president Emmanuel Macron en premier Rutte willen van klimaat een speerpunt maken voor de komende vijf jaar.Eickhout is Spitzenkandidaat namens de Europese Groenen en daarmee kandidaat om Jean-Claude Juncker op te volgen als president van de Europese Commissie. Maar de kans dat Eickhout de Luxemburger daadwerkelijk opvolgt is niet groot, beaamt hij. Toch sluit hij niets uit: ‘Er zijn veel onzekerheden.’Ook de Spitzenkandidaten Manfred Weber (christendemocraten) en Frans Timmermans (sociaaldemocraten) maken volgens hem weinig kans. Weber heeft volgens Eickhout onvoldoende Europees leiderschap getoond en de sociaaldemocraten staan op verlies.Eickhout vertelt in Betrouwbare Bronnen dat VVD-leider Mark Rutte zó goed ligt bij zijn collega-regeringsleiders, dat voor hem de kans op een hoge Europese post heel groot is.De nieuwe commissiepresident moet de steun hebben van het Europees Parlement en daar ligt Mark Rutte volgens Eickhout niet goed. Toch maakt hij kans op een topfunctie. ‘Rutte zit er al heel lang. Hij heeft verschillende kabinetten gaande weten te houden. Dat valt op. Als de liberalen een post krijgen, zal er naar Mark Rutte gekeken worden’, zegt Eickhout.Naast Commissiepresident is er onder meer het voorzitterschap van de Europese Raad van regeringsleiders (nu Donald Tusk). Rutte heeft eerder gezegd die baan niet te ambiëren. Commissiepresident noemde hij al eens ‘een prachtbaan’, maar het systeem van Spitzenkandidaten leek hem daar in de weg te zitten.Bas Eickhout praat in Betrouwbare Bronnen onder meer ook over de nieuwe Europakoers van CDA'er Wopke Hoekstra, wat Nederland fout deed met de pulskorvisserij en zijn veranderde kijk op een Europees leger.***Tijdlijn Betrouwbare Bronnen afl. 37:00:00:00 - Intro met quotes Bas Eickhout00:02:28 - PG Kroeger (deel 1)00:50:52 - PG Kroeger (deel 2)01:38:17 - Bas Eickhout (deel 1)02:10:37 - Bas Eickhout (deel 2)02:36:05 - Uitro02:36:39 - EindeZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

In Betrouwbare Bronnen aflevering 36:·        Minister Wopke Hoekstra (Financiën) wil van Europa een geopolitieke machtsfactor maken·        PG Kroeger over het Songfestival, corruptie in Baku en Trump·        Eurocommissaris Margrethe Vestager (Mededinging) over haar rol in de oude én nieuwe Commissie *** De Europese Unie moet machtspolitiek een factor van belang worden, zegt Wopke Hoekstra.Hij vindt dat Duitsland en Frankrijk de leiding moeten nemen in Europa. Duitsland moet daarbij zijn traditionele schroom afwerpen. En op het gebied van Buitenlandpolitiek en Defensie moet de EU zich veel meer als eenheid gaan opstellen.De minister van Financiën is onlangs door CDA-leider Sybrand Buma naar voren geschoven als kandidaat minister-president. Op 7 mei 2019 gaf hij In een rede in Berlijn voor het eerst een brede visie op de toekomst van Europa. In Betrouwbare Bronnen licht hij die toe.Volgens Hoekstra heeft Nederland een nieuwe visie nodig nu de Britten de EU verlaten. ‘Hun vertrek compenseren we strategisch door nauw samen te werken met Duitsland en ook veel meer samen te gaan optrekken met Frankrijk. Dat kan ook, want Nederland heeft qua beleid veel gemeen met de Franse regering onder leiding van Emmanuel Macron.’ Hij kwam de afgelopen tijd regelmatig in aanvaring met de Franse minister van Financiën Bruno Le Maire, maar dat was om binnen de volgens hem sterke samenwerking de belangen van de Noord-Europese lidstaten te verdedigen op terreinen als vrijhandel en budgettaire discipline: ‘Veel van wat er in de pers verschijnt is bedoeld voor nationale consumptie. De verhoudingen zijn uitstekend.’Om Europa economisch krachtiger te maken, moet het geld dat de EU investeert in innovatie (kunstmatige intelligentie, big data, nanotechnologie en biotech) verveelvoudigen, zegt Hoekstra. ‘’Daar gaat nu maar een heel klein beetje naartoe. Dat is doodzonde.’***Bij 'Europa' denken veel mensen dezer weken ook aan het Songfestival. Dat is historisch gezien niet zo vreemd, vertelt PG in zijn historische rubriek. Want ook dit muziekfeest is een vrucht van de ontdekking op ons continent in de jaren ’50 van de ‘positieve rivaliteiten’ in plaats van de heerszuchtige op ons continent.Nieuwe technologieën als ruimtevaart en televisie maakten zo'n jaarlijkse live muziekwedstrijd mogelijk. De expansie van de EU na de val van de Muur maakte het vervolgens een 'global event'.PG focust op de grote historische impact van het festival in 2012 en de ster van die editie: Emin Agalarov. Hij schreef geschiedenis. De Azerbeidzjaanse popster blijkt een sleutelfiguur in het Mueller Report over Donald Trumps banden met Poetin.Dit blijkt bovendien nauw verbonden met het omkoopschandaal vanuit Baku bij de Raad van Europa, waaraan Betrouwbare Bronnen aflevering 18 aandacht schonk met Pieter Omtzigt. De Moskouse moord op Sergei Magnitsky speelt een sleutelrol bij de pogingen van Azerbeidzjaanse oligarchen en het Kremlin om de familie Trump in te palmen met vastgoed. *** Europees Commissaris Margrethe Vestager (Mededinging) wordt in Brussel vanwege de miljardenboetes die ze oplegt aan tech-giganten als Google en Facebook ‘de drakendoder’ genoemd. Op haar 29ste was ze al minister van Onderwijs in Denemarken namens de sociaal-liberalen. Ze stond model voor premier Birgitte Nyborg uit Borgen. Haar krachtige optreden zorgde ervoor dat zij van alle Eurocommissarissen de populairste is: met een approval rate van ruim 50 procent populairder dan voorzitter Jean-Claude Juncker en vice-president Frans Timmermans.Aan Jaap Jansen vertelt ze dat ze door wil in de nieuwe Europese Commissie om te werken aan een ‘digitaal Europa’. Ze sluit niet uit dat Mark Rutte Juncker opvolgt: ‘Het is een zeer complex proces.’ Volgens haar hebben de christendemocraten niet automatisch aanspraak op het voorzitterschap, ook niet als ze bij de Europese verkiezingen de grootste blijven.Vestager is tegen een Europa van verschillende snelheden: ‘Europa is sterk door samen oplossingen te vinden die iedereen binden. Als je meer en meer aparte clubs krijgt, riskeer je vernietiging van de gemeenschappelijke markt.’*** Tijdlijn Betrouwbare Bronnen 36:00:00:00 - Intro door Jaap Jansen met quote Wopke Hoekstra en Margrethe Vestager00:03:20 - Wopke Hoekstra (deel 1)00:23:13 - Wopke Hoekstra (deel 2)00:42:57 - PG Kroeger (deel 1)00:57:32 - PG Kroeger (deel 2)01:42:06 - Margrethe Vestager (deel 1)01:59:42 - Margrethe Vestager (deel 2)02:17:37 - Uitro door Jaap02:18:13 - EindeZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

In Betrouwbare Bronnen aflevering 35:PG Kroeger: 'Vive la France!' Visionaire Charles de Gaulle stak boven iedereen uit Chris Aalberts over de 26 Nederlandse Europarlementariërs (2014-2019)***Betrouwbare Bronnen is genomineerd als beste podcast in de categorie 'nieuws & politiek' in de verkiezing van de Dutch Podcast Awards 2019. En Jaap Jansen is genomineerd als 'beste podcast host'.Breng je stem uit op www.podcastawards.nlDe uitreiking is op 6 juni in Amsterdam.***Het gaat erg goed met Betrouwbare Bronnen. De afgelopen weken waren er meer dan 20.000 luisteraars per week. Dat is voor een startende Nederlandse podcast heel veel.Voor een groot deel zijn het jonge luisteraars tussen 18 en 35. Zeer interessant voor adverteerders.Heb je belangstelling om in Betrouwbare Bronnen te adverteren of om te sponsoren, neem dan contact op met Dag en Nacht Podcasts via info@dagennacht.nl***De Europese eenwording startte in de naoorlogse jaren onder een gunstig gesternte. In veel van de lidstaten van de nieuwe 'E.E.G.' stonden leiders van de buitencategorie aan 't roer. Denk aan Adenauer, Schumann en De Gasperi. Eén van hen stak ook letterlijk boven iedereen uit: generaal Charles de Gaulle.PG vertelt in de historische rubriek over deze bijzondere man, die 50 jaar geleden - op 28 april 1969 - onverwacht en bijna in stilte opstapte als president van Frankrijk.De Gaulle heeft een van de meest verbluffende levensverhalen van de twintigste eeuw. Hij zette zijn stempel op Frankrijk en Europa als weinigen ooit deden of konden. Alle grote discussies bij de Europese verkiezingen van 2019 zijn terug te voeren tot grote lijnen en visies van deze generaal die in 1940-1944 de eer van zijn 'grande nation' redde en in 1958 staatshoofd werd.Of het nu 'Europa als bureaucratie', 'Europa als krachtcentrum tussen en tegenover Trump en Poetin', 'Europese en nationale identiteiten', 'Europese subsidies voor de landbouw en industrie', 'Europa en haar greep op Afrika' betreft - alles vindt zijn wortels in het denken en werk van De Gaulle hierover. Zelden was zijn politieke strategie en lange termijn blik zo actueel als nu, 50 jaar na zijn vertrek.Wat maakte De Gaulle zo'n bijzonder - en ook tamelijk excentriek - mens? PG vertelt over De Gaulles moed als jong militair, zijn rol als strategisch denker en hoogleraar aan de topopleiding in Parijs; over zijn literaire talenten en zijn onverwachte rol als de eerste politiek leider die een tv-ster werd. We horen delen uit zijn legendarische toespraken en persconferenties, waaruit zijn retorisch talent spat.Het meest opvallend blijft wel hoe modern, actueel en visionair hij was, ook als oude man van in de zeventig die zijn land dynamiek en een rol op het wereldtoneel gaf.Het is volgens PG geen toeval dat hij 's avonds in zijn huiskamer graag keek naar science fiction series. Dit en nog veel meer verrassends in de historische rubriek.***In de tweede helft van Betrouwbare Bronnen #35 praat Jaap Jansen met Chris Aalberts, docent aan de Haagse Hogeschool en de Erasmus Universiteit Rotterdam. Hij schrijft onder meer voor de website The Post Online en het Noordhollands Dagblad en doet op Twitter verslag van ontwikkelingen in het Forum voor Democratie.Net op tijd voor de Europese-parlementsverkiezingen (in Nederland op 23 mei 2019) publiceerde Aalberts samen met Mendeltje van Keulen – die te gast in Betrouwbare Bronnen aflevering 11 – het boek ‘WAT doen ze daar eigenlijk? Gesprekken met Nederlandse Europarlementariërs’ (uitgegeven door Boom Bestuurskunde). Met dat boek als uitgangspunt praat hij over de prestaties en wanprestaties van de 26 Nederlanders die van 2014 tot 1019 in het Europees Parlement zaten.Na een uur met Chris Aalberts weet je meer over Annie Schreijer-Pierik, Peter van Dalen, Judith Sargentini, Kati Piri, Jan Huitema, Paul Tang, Bas Eickhout, Hans van Baalen, Anja Hazekamp, Matthijs van Miltenburg, Dennis de Jong en ook de PVV'ers (die niets deden van enig belang).***Tijdlijn Betrouwbare Bronnen 35:00:00:00 - Intro door Jaap met quotes van Chris Aalberts00:04:11 - PG over Charles de Gaulle (deel 1)00:35:25 - PG over Charles de Gaulle (deel 2)01:11:58 - De Nederlandse Europarlementariërs volgens Chris Aalberts (deel 1)01:51:43 - De Nederlandse Europarlementariërs volgens Chris Aalberts (deel 2)02:14:21 - Uitro door Jaap02:15:41 - EindeZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

In Betrouwbare Bronnen aflevering 34:PG Kroeger over politiek en cultuur in de oudste politieke partij van Nederland, die 140 jaar geleden werd opgericht: de Anti-Revolutionaire PartijPartij van de Arbeid-leider Lodewijk Asscher en zijn zoektocht naar 'een nieuw bezielend verhaal'***PG Kroeger belicht ontstaan en karakter van de kleurrijke en invloedrijke oudste politieke partij van Nederland, de Anti-Revolutionaire Partij, die in 1980 opging in het CDA.De ARP stond bekend als 'de Mannenbroeders'. Het was het politieke machtscentrum van de gereformeerden, de rechtzinnige protestanten en hun zuil. Zij waren calvinisten pur sang. IJverig, koppig, sober, gehecht aan beginselen en politieke strijd daarover.Het was een partij met een opmerkelijke, zeer herkenbare cultuur, zeden en gewoonten. Dat gold ook voor de mensen die het gezicht en het hart van de club vormden. Bijvoorbeeld de onlangs overleden Hannie van Leeuwen - 'Straaljager Hannie' volgens communistenleider Marcus Bakker.PG vertelt waarom koningin Wilhelmina zo'n afkeer had van ARP-voorman, de dominee en wereldreiziger Arbaham Kuyper. Niettemin mocht zijn opvolger Hendrik Colijn later de financiële puinhoop van de Oranjes saneren.De ARP was machtig, kende vele krachtige leiders, had haar 'branding' erg goed voor elkaar en blijkt achteraf de eerste moderne democratische massapartij. Deze behoudende, christelijke groepering nu gezien kan worden als 'het D66 van de negentiende eeuw'.***PvdA-leider Lodewijk Asscher wil op weg naar de volgende Tweede-Kamerverkiezingen en daarna intensief samenwerken met GroenLinks en de SP. Het kan zelfs leiden tot een gezamenlijke lijst, zegt Asscher in de deze Betrouwbare Bronnen.‘We moeten om tafel om te kijken hoe je een aantrekkelijk alternatief vormt. Je kunt veel krachtiger zijn als je heel veel idealisten verenigt. Als we met GroenLinks en SP aan kunnen geven: we doen het samen uit, samen thuis na de verkiezingen, dan zou dat een waanzinnig krachtig signaal zijn. Dan heb je een blok gevormd en dan moeten in de kabinetsformatie een of twee rechtse partijen aanschuiven bij een links en progressief blok. Dat is heel anders dan wat nu D66 overkomt, dat je in je eentje bij een rechts motorblok zit.'In 2016 sprak Asschers voorganger als PvdA-leider Diederik Samsom hier al over met GroenLinkser Bram van Ojik. Maar GroenLinks-leider Jesse Klaver, toen bezig aan een snelle opmars, wees deze vorm van samenwerking af. 'De situatie is nu anders’, zegt Asscher. ‘We zitten alle drie in de oppositie. Als we duidelijk maken dat we het samen gaan doen, kun je wel degelijk een wervend alternatief schetsen.' Hij wijst er op dat GroenLinks, SP en PvdA samen al tegenbegrotingen maken en bij belangrijke debatten tactiek afspreken.Asscher zelf wil bij de volgende verkiezingen en ook in de periode daarna zijn partij aanvoeren: 'Ik heb daar heel veel zin in. Na de nederlaag merkte ik dat ik nieuwe energie vond in de Tweede Kamer. Bij de Statenverkiezingen stemden negen keer zoveel jongeren op ons als bij de Kamerverkiezingen. Er is weer iets aan het gebeuren. Nieuwe energie, vrolijkheid.’Volgens Asscher verandert ook de tijdgeest. 'Het is fascinerend om VVD-fractieleider Klaas Dijkhoff nu te horen. We hebben de VVD twee jaar lang de afschaffing van de dividendbelasting en de verlaging van de winstbelasting horen verdedigen als essentieel voor de Nederlandse samenleving. En opeens is het of Dijkhoff mijn spreektekst heeft gevonden als hij zegt dat de multinationals meer belasting moeten betalen en zich verantwoordelijker moeten voelen voor de samenleving. Er is iets heel interessants aan de gang. Iedereen is wel klaar met dat neoliberale verhaal.'In Betrouwbare Bronnen vertelt Asscher dat hij spijt heeft van de strijd om het PvdA-lijsttrekkerschap met Samsom: ‘Als ik die debatten nu terugzie, heb ik daar pijn van in de buik. Dat had ik nooit moeten doen. Dit toneelstuk kon alleen maar slecht aflopen.' Asscher heeft zelfs gedroomd van emigreren. 'Ik zat in een tredmolen waarin het maar niet goed kwam en droomde van een rustig bestaan met mijn gezin aan de Oostkust van Amerika.'Lodewijk Asscher twijfelt of hij nog kan samenwerken met de Britse Labour-leider Jeremy Corbyn. In een brief vraagt Asscher aan Corbyn opheldering te geven wat de Labour-leider doet tegen antisemitisme in zijn partij: 'Dit hoor je met wortel en tak te bestrijden.' Corbyn beloofde Asscher eerder dat te doen, maar begin deze maand kwamen er nieuwe signalen dat in de top van de Labourparty te weinig krachtdadig werd opgetreden tegen antisemitisme. 'Dat vind ik bizar’, zegt Asscher. 'Ik ga heel goed bekijken wat hij terugschrijft, want antisemitisme mag niet salonfähig worden. Ik zal dat te allen tijde bestrijden, zonder aanzien des persoons. Ik wil heel graag gerustgesteld worden dat Labour ook onder Corbyn een bondgenoot is.' Aanleiding voor het gesprek met Asscher is de verschijning van het boek:Lodewijk Asscher - Opstaan in het Lloyd Hotel - Uitgeverij Podium, Amsterdam, ISBN 987 90 5759 919 4***Tijdlijn BB afl. 34:00:00:00 - Intro door Jaap Jansen met quotes van Lodewijk Asscher00:05:21 - PG Kroeger (deel 1)00:35:07 - PG Kroeger (deel 2)01:11:32 - Lodewijk Asscher (deel 1)01:45:24 - Lodewijk Asscher (deel 2)02:06:39 - Uitro door Jaap02:07:43 - EindeZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Op 11 april 2019 overleed journalist en vriend Max van Weezel. Deze Betrouwbare Bronnen staat helemaal in het teken van Max.Jaap Jansen praat over Max met premier Mark Rutte, Tweede-Kamervoorzitter Khadija Arib, hoofdredacteur Esther Voet van het Nieuw Israëlitisch Weekblad, oud D66-leider Alexander Pechtold, historicus Pieter Gerrit Kroeger en tot slot Thijs Broer met wie Max jarenlang samenwerkte bij Vrij Nederland.Max van Weezel werd geboren op 9 juli 1951. Het verhaal van Max is ook een verhaal over de politiek en de journalistiek in Nederland en over de veranderingen daarin.***‘Dan scheurden we naar Den Haag, belandden we zeker drie keer bijna in de vangrail omdat-ie een grote doos sigaren klem had gezet tussen het stuur en het dashboard waardoor we ook niet eens konden zien hoe hard we reden. En dan zat-ie intussen met zijn iPhone te bellen met de redactie van Het Oog op Morgen of van Argos want dat moest allemaal nog voorbereid worden. En een half uur later hadden we dan bijvoorbeeld een interview met Mark Rutte.’Thijs Broer‘Met een morsig notitieblokje, wat krabbels opschrijvend. Dat je denkt: wat wordt dat ooit nog? Terwijl ondertussen in dat brein van hem allang een beeld was ontstaan. De kleurplaat moest alleen hier en daar nog ingekleurd worden. Max was in staat een false sense of security te realiseren: een gevaarlijk gevoel van veiligheid. Dat je denkt: dit wordt een gezellig gesprek en vervolgens komt er een Exocetraket ergens van opzij.’Mark Rutte'Max wist altijd net ietsje meer dan ik. Dan zei hij: ja maar ik heb die-en-die gesproken en die denkt hier heel anders over. Hij had altijd bronnen en met iedereen contact.'Khadija Arib‘En wie snuift als eerste op dat er een een geheim project gaande is waar hij natuurlijk alles van af moest weten? Max van Weezel!’PG Kroeger‘Max vond de combinatie VVD en PvdA in Rutte II helemaal niks. Daar had hij heel veel moeite mee. En ergens had hij ook wel gelijk, achteraf gezien.’Khadija Arib‘Max was een figuur uit een film. Een Franse film. Ik denk dat dit soort mensen opvallen omdat het persoonlijkheden zijn. Niet alleen iemand die een professie uitoefent, maar voor wie het een manier van leven is.’Alexander Pechtold‘Toen Max ziek werd bedacht ik dat ik hem regelmatig zou bellen om hem op de hoogte te houden van wat er op het Binnenhof speelde. Hij heeft een waanzinnig mooi leven gehad. Alleen veel te kort.’Mark Rutte‘Het is niet wie de steen verlegt, maar dat de steen verlegd wordt. Je ego en alles is weg, jij bent weg als persoon, maar je laat wel degelijk een stempel achter. En ik denk dat die stempel van Max heel groot is geweest in Den Haag.’Esther Voet ***Tijdlijn BB 33:00:00:00 - Intro door Jaap Jansen met quotes van alle gasten00:02:39 - Mark Rutte00:21:41 - Khadija Arib00:40:29 - Esther Voet01:36:08 - Alexander Pechtold02:01:38 - PG Kroeger02:53:48 - Thijs Broer03:38:04 - Uitro door Jaap03:38:47 - EindeMet dank aan de VPRO en de NOS voor enkele fragmentenZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

In Betrouwbare Bronnen aflevering 32:Oud VVD-leider Frits Bolkestein over Thierry Baudet en de VVDChurchill-biografen Andrew Roberts en Felix Klos over Churchill en de Verenigde Staten van Europa(Een tijdlijn met begintijdstippen staat onderaan in deze tekst)***Forum voor Democratie van Thierry Baudet is bij de Statenverkiezingen de grootste geworden omdat de VVD het op een aantal punten heeft laten afweten, zegt oud VVD-leider Frits Bolkestein in deze aflevering van Betrouwbare Bronnen.De VVD was onduidelijk over het klimaatbeleid. Daarnaast hamerde Baudet op het terugdringen van migratie en dat blijft een belangrijk punt, zegt Bolkestein. Ook sprak Baudets Europakoers veel kiezers aan, al is Bolkestein het niet eens met zijn pleidooi voor een ‘Nexit’.'De VVD heeft opvattingen die wij moeten koesteren om niet van het politieke toneel verdrongen te worden door de partij van Thierry Baudet', zegt Bolkestein. Hij vindt de opvatting dat klimaatopwarming komt door één oorzaak - Co2-uitstoot - 'niet overtuigend'. Bolkestein noemt het klimaat-denken 'een kerk': 'Er valt bijna geen discussie meer over te voeren.'De oud VVD-leider geeft toe dat migratie naar Europa vrijwel tot stilstand is gekomen, maar hij waarschuwt dat heel veel Afrikanen nog steeds de oversteek willen maken: 'Dat is heel begrijpelijk, maar wij kunnen dat niet verstouwen. Daarom keert men zich tegen die wilde migratie. Het is een oud debat, het is een oude vrees die blijft hangen. En Mark Rutte heeft daar onvoldoende weerstand tegen kunnen bieden, hij is hier onvoldoende overtuigend geweest.’Volgens Bolkestein had het Tweede-Kamerlid Janmaat in de jaren ’80 gelijk toen hij waarschuwde tegen migratie: 'Janmaat zei wat wij nu zeggen.'De snelle opmars van Thierry Baudet doet Bolkestein denken aan de VVD onder Hans Wiegel. Die was ook heel jong en trok snel nieuwe kiezers aan. Wiegel maakte van de VVD een volkspartij.Baudet trekt kiezers weg bij de PVV van Geert Wilders, maar anders dan Wilders slaagt de nieuwkomer er ook in, hoger opgeleide kiezers voor zich te winnen. Bolkestein: 'Dat kunnen VVD en CDA zich aantrekken. We zijn nog niet klaar met Baudet.'Hij vindt dat de VVD met Forum voor Democratie moet samenwerken.Bolkestein verafschuwt Baudets 'Uil van Minerva'-speech op de avond van de verkiezingsoverwinning: 'Hoe haalt iemand het uit zijn pen om zo'n onzin op te schrijven. Het is waanzin! Hoe is het mogelijk? Hij moest zich schamen.' Het is een opmerkelijk interview, waarin Bolkestein Rutte aanprijst om de Europese Commissie te gaan leiden en oud PvdA-minister van Financiën Jeroen Dijsselbloem moet president van de Europese Centrale Bank worden. Ook heeft Bolkestein veel waardering voor CDA-minister van Financiën Wopke Hoekstra.***De historische rubriek kent deze week een tamelijk unieke editie. Jaap Jansen en PG Kroeger praten met de schrijver van de nieuwe, wereldwijd door recensenten bejubelde biografie van Winston Churchill, Andrew Roberts. Zijn monumentale boek is vorige week in een Nederlandse vertaling verschenen bij uitgeverij Prometheus.Naast Roberts zit ook Felix Klos aan tafel. Diens recente boek over Churchill en Europa kreeg ook a zulke prachtige besprekingen. Felix Klos is historicus uit Oxford en nu kandidaat voor het Europees Parlement voor D66.Andrew Roberts vertelt over de vele kleurrijke facetten van Churchills werk, leven en karakter. Over de Queen die hem als eerste en enige de unieke, persoonlijke dagboeken van haar vader liet lezen. Koning George VI was oorspronkelijk geen vriend van Churchill, maar groeide uit tot een van zijn grootste steunpilaren in de oorlogsjaren. Zij vertelden elkaar alles wat zelfs voor hun directe omgeving geheim moest blijven, blijkt nu.In het gesprek komen veel van deze geheimen voorbij. Soms uiterst vermakelijke, soms schokkende. Staatslieden als De Gaulle, Jean Monnet en president Roosevelt komen ter sprake.In de nooit ophoudende Brexit-dagen verdiepen we ons in e vraag: was Churchill nu wel of geen 'echte Europeaan'? De twee kenners gaan beleefd maar zonder handschoenen met elkaar verbaal en intellectueel op de vuist. Beide beamen dat Churchill vurig voor één Europa was en dat Boris Johnson daarover onzin verkoopt. Maar wat wilde en dacht Churchill nu écht en waarom?Andrew Roberts, bevriend met oud-premier David Cameron die het Brexit-referendum in gang zette, tipt een andere vriend als opvolger van Theresa May: Michale Gove wordt wat hem betreft de nieuwe premier.Roberts schreef ook een monumentale biografie van Napoleon. De schrijver bekent dat zijn visie op de korporaal uit Corsica die keizer werd radicaal veranderde tijdens bronnen-onderzoek. Een fascinerend bewijs waarom aandacht voor geschiedenis in een podcast als deze onmisbaar is: je ontdekt nieuwe aspecten en gaat ontwikkelingen en mensen anders zien, Zelfs Churchill.***Boekenlijst:Frits Bolkestein - Bij het scheiden van de markt (Prometheus)Andrew Roberts - Churchill (Prometheus)Andrew Roberts - Churchill, Walking with Destiny (Allen Lane)Felix Klos - Winston Churchill, Vader van Europa (Hollands Diep)Felix Klos - Churchill's Last Stand (I.B. Taurus & Co)***Tijdlijn Betrouwbare Bronnen 32:00:00:00 - Intro door Jaap Jansen met quotes van Frits Bolkestein, Felix Klos en Andrew Roberts00:04:29 - Frits Bolkestein (deel 1)00:42:58 - Frits Bolkestein (deel 2)01:02:55 - PG Kroeger, Andrew Roberts en Felix Klos (deel 1)01:40:30 - PG Kroeger, Andrew Roberts en Felix Klos (deel 2)02:06:49 - Uitro door Jaap02:07:33 - EindeZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

In Betrouwbare Bronnen aflevering 31:-         PG Kroeger: opmars en teloorgang van populistische partijen-         Jamie Shea: nieuwe uitdagingen voor de 70-jarige NAVO***In de historische rubriek vertelt ‘cultheld’ (Trouw) en ‘geheim wapen’ (Volkskrant) PG Kroeger over vaste patronen bij de opmars en teloorgang van populistische, radicale partijen rechts en links. Hoeveel aanhang uit 2017 hield de SP van Lilian Marijnissen écht over op 20 maart? Waar gingen die kiezers naartoe? Wat verbindt de Duitse AfD met Leefbaar Nederland?Het eindeloze geruzie en scheuringen in 50plus en de LPF kwam evenmin uit de lucht vallen, net als de onaantastbare macht van het driekoppige bestuur van Forum voor Democratie. PG schetst de internationale analogieën van Geert Wilders en Thierry Baudet.De scheuringen, afsplitsingen, ‘het permanente kannibalisme intern’ leverden mensen op als Winny de Jong. instorting en drama. Je ziet deze processen zich voortdurend voltrekken, van Le Pen en UKIP tot PVV en Forum. Hoe komt dat?PG analyseert de culturele, historische en politieke aard van het beestje en noteert de eigenaardigheden. Darwin komt voorbij én Judy Garland.***Jaap Jansen praat met Jamie Shea (Londen, 1953). Hij werkte van 1980 tot 2018 bij de NAVO. Zijn laatste functie was te lang voor een visitekaartje: ‘Deputy Assistent Secretary General for Emerging Security Challenges at NATO Headquarters in Brussels’. Jamie Shea werd wereldwijd bekend als woordvoerder bij de NAVO_bombardementen op Servië die moesten voorkomen dat Servië Kosovo inpikte. Dat daarbij burgerslachtoffers vielen, waren ‘de kosten om een kwaad te verslaan’, zei hij toen. Jaap sprak als journalist regelmatig met hem. Deze keer ‘on the record’.De NAVO moet zich gaan richten op hybride oorlogsvoering, zegt Shea. Het bondgenootschap, dat deze week 70 jaar bestaat, kan niet lijdzaam afwachten wat Rusland en China doen in cyberspace. Het moet zelf initiatieven nemen om die landen de baas te blijven. ‘Voor de eerste keer in de geschiedenis van de mensheid, kan iedereen iemand aanvallen op elke plek en op elk moment. Het maakt niet uit of je aan de andere kant van de wereld bent. En alles kan doelwit worden. Vroeger waren dat militaire installaties, maar nu kan het ook jouw containerbedrijf zijn, de haven van Rotterdam, de telecommunicatie, het bankensyseem. Het grote probleem met cyber is dat regeringen nu álles en iedereen moeten verdedigen’, zegt Shea.‘De persoon die de baas is over kunstmatige intelligentie, over biomedische technologie, hypersonische hogesnelheidsraketten, robots en ruimtetechnologie, die gaat de oorlog winnen. Daar ligt de uitdaging. Europa heeft de industriële kennis, belangrijke universiteiten en de mensen. Het gaat er nu om de juiste investeringen te doen. We moeten handelen voor het te laat is.’De voormalige NAVO-topman waarschuwt tegen China. De NAVO-landen moeten goed nadenken hoe daar mee om te gaan: ‘Anders komt er een dag dat je je realiseert dat een vreemde macht jouw vitale havens heeft opgekocht, een deel van je spoorwegen en al je moderne 5G-communicatie runt en dus ook de sleutel heeft tot jouw internet of things.’Volgens Shea moet snel werk worden gemaakt van modernisering van het internationaal recht. Wat mag een killer robot wel of niet en in welke omstandigheden, is bijvoorbeeld de vraag. ‘Als we daar tien of twintig jaar mee wachten, zijn we te laat. Dan is het paard de stal uit en op hol geslagen.’Shea heeft de Amerikaanse president Donald Trump een paar keer achter gesloten deuren meegemaakt: ‘Trump is een beeldenstormer. Hij houdt ervan heilige huisjes omver te schoppen. Hij is een zakenman, geen politicus. Hij stelt fundamentele vragen waar niemand anders mee komt. Dat doet-ie overal. Niet alleen bij de NAVO, maar ook bij de EU, de VN, NAFTA, WTO – er is nauwelijks een internationale organisatie waar Trump niet heeft gevraagd: waarom bestaat dit nog?’Nu hij met pensioen is, blijft Jamie Shea doen wat hij altijd deed: praten en advies geven over internationale veiligheidskwesties. Hij blijft in Brussel wonen en overweegt serieus - als het met Brexit zo door gaat – om zijn Britse nationaliteit op te geven, vertelt hij in Betrouwbare Bronnen.***Tijdlijn Betrouwbare Bronnen 31:00:00:00 - Intro door Jaap Jansen met quotes van Jamie Shea00:07:15 - PG over populisme (deel 1)00:47:43 - PG over populisme (deel 2)01:33:19 - Jamie Shea (deel 1)02:13:53 - Jamie Shea (deel 2)02:40:40 - Uitro door Jaap02:41:32 - EindeZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

In Betrouwbare Bronnen aflevering 30:PG Kroeger over Baudet en over Thatcher en DelorsRob de Wijk over China en Trump In zijn historische rubriek bespreekt PG een onderbelicht element in de overwinningsspeech van Thierry Baudet. Hij waardeert die rede als een poging meer te bieden dan een obligaat hoera we hebben gewonnen!’. Baudet trachtte onder meer de christelijke beschaving te claimen voor zijn Forum, maar de boekenkast was omgevallen en de inhoud bleef waardevol, maar lag wel door elkaar’. Uit het betoog van Baudet viel in elk geval wel op te maken, dat hij net als Poetin een rolmodel heeft gevonden in Tsaar Nicolaas I, waarover PG al eens in sprak in Betrouwbare Bronnen met Anne Applebaum en in zijn rubriek.Daarna vertelt hij op deze ‘Brexit Day´ over de vergeten jaren waarin Margaret Thatcher en EU-chef Jacques Delors zeer op elkaar gesteld waren en zelfs een opvallend tandem vormden. ‘One of the cleverst people’ noemde zij hem.Waar ging dat dan toch zo mis? Waarom? Hoe? PG analyseert uit eigen waarneming, omdat hij begin jaren 90 in de Europese Commissie van Delors als 'expert national détaché' heel dicht op de gebeurtenissen zat. Daarbij legt hij een verrassende verbinding tussen het politieke denken van Delors en zijn tweede man, de onlangs overleden Nederlandse oud-minister Frans Andriessen. De val van Thatcher, de val van de Muur en de komst van de nieuwe EU blijken daarin ten nauwste verweven te zijn.***Rob de Wijk, directeur van het The Hague Centre for Strategic Studies, is te gast naar aanleiding van zijn boek ‘De nieuwe wereldorde, hoe China sluipenderwijs de macht overneemt’ (Uitgeverij Balans).China is een staatskapitalistisch land, zegt De Wijk, economie is politiek. Xi Jinping kan veel sneller schakelen dan wij in het Westen. Dat geeft China al snel een enorme voorsprong: ‘De kans dat China de wereld gaat domineren is groot. Maar het kan ook mis gaan. De effecten van een stagnerend en imploderend China zijn gigantisch voor de hele wereld. Het effect is vergelijkbaar met de val van de Berlijnse Muur.De Wijk vertelt in Betrouwbar Bronnen dat er voorlopig geen nieuwe NAVO-strategie komt. Een nieuwe strategie is hard nodig, maar het Atlantisch bondgenootschap durft het niet aan die te bespreken zolang Donald Trump president is van de Verenigde Staten.De NAVO viert dit jaar haar 70-jarig bestaan. Dat gebeurt in december met een top van regeringsleiders in Londen. Oorspronkelijk had die top ook een nieuwe strategie moeten bekrachtigen. ‘Er is grote angst dat wanneer Trump daar komt, hij alsnog die strategie van tafel zou vegen. Als dat gebeurt, is het einde van de NAVO. Dan wordt de NAVO geen 71’, zegt De Wijk. ‘Er komt wel een communiqué met ronkende teksten, maar er moet een nieuwe NAVO-strategie komen. Want de NAVO moet zich aanpassen aan de nieuwe wereld. Als je dat niet wilt, wordt de NAVO overbodig.’Volgens Rob de Wijk heeft Trump heel goed gekeken naar Adolf Hitler: ‘Hitler zei: als je liegt moet je goed liegen en je moet het volhouden. Iedereen weet dat het niet klopt, maar als je de leugen steeds groter maakt, dan geloven de mensen je. Op die manier kun je de bevolking mee trekken. Dat is precies wat Trump nu ook doet. Het lijkt wel of hij Mein Kampf op dit punt heeft gelezen.’Wat Trump doet komt dicht bij fascisme, meent De Wijk. ‘Er zijn een aantal elementen in het beleid en in de gedachtenwereld van Trump: de uitverkorenheid, America First, het idee dat Amerika op een ongehoorde manier onder druk staat, zijn leven niet meer zeker is, dat de gewone man in zijn voortbestaan bedreigd wordt en het idee dat er een sterke leider moet zijn om dat te voorkomen. Dat zijn allemaal elementen die je ook ziet in het fascisme. Er is alleen één groot verschil. Trump roept nog niet op tot geweld. Al heeft hij daar heel erg dicht tegenaan gezeten. Bij de rellen in Charlottesville ging hij al een grens over, maar hij roept niet structureel op tot geweld. Hij schurkt er tegenaan. Ga je voluit die grens over, dan zit je in het fascisme.’***Tijdlijn Betrouwbare Bronnen afl. 30:00:00:00 - Intro door Jaap Jansen met quotes Rob de Wijk00:05:17 - PG (deel 1) over Thierry Baudet00:29:49 - PG (deel 2) over Thatcher en Delors01:21:56 - Rob de Wijk over China en Trump (deel 1)02:01:51 - Rob de Wijk over China en Trump (deel 2)02:19:59 - Uitro door Jaap02:20:58 - EindeZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Hoofdgast is Sylvester Eijffinger.Daaraan voorafgaand praat Jaap met PG over politieke geschiedenis.In Londen gebeurde afgelopen week opnieuw iets historisch. Speaker John Bercow greep een precedent aan uit 1604, waarmee hij het Brexit-proces lamlegde. Is dat nou raar, excentriek Brits, of heel erg gepast?Het blijkt dat deze aanpak helemaal past bij de eeuwenoude ongeschreven constitutie van de Britten en het jaar 1604 is allesbehalve toevallig. Trouwens: bij ons kunnen we er ook wat van. Wat dacht je van 'Het Huis van Thorbecke' dat wij al sinds 1848 bewieroken?PG haalt er een fraai voorbeeld bij van de vitaliteit van diepmiddeleeuwse rechten en privileges. Queen Elizabeth II past dit recent toe om groot historisch onrecht aan een oorlogsheld te vergeven. Long Live the Queen!Daarna behandelt PG hoe in Nederland bewindslieden met hun ambtenaren omgaan en wat daarbij de wetten voor succes zijn. Hij vertelt over iconen van respect wederzijds - een PvdA-vrouw en een CDA-man - geslaagde voorbeelden nu en toen en ook een serie pijnlijke en zelfs rampzalige voorbeelden uit KVP, VVD en ChristenUnie.Hij besluit met de vraag: waar moeten partijleiders en de formateur op letten als ze bewindslieden aanzoeken? Welke eigenschappen zijn dan essentieel? Een pregnant handboekje aan het eind van de bijdrage van PG wijst de weg.***Jaap praat met Sylvester Eijffinger, hoogleraar financiële economie aan Tilburg University over acht jaar Mario Draghi als president van de Europese Centrale Bank. Eijffinger weet daat alles van, want hij was jarenlang een van de topadviseurs van het Europees Parlement bij hun dialoog met de ECB. Eijffinger stond er op sleutelmomenten met zijn neus bovenop cruciale ontwikkelingen. Hij werkte bij de Deutsche Bundesbank e de Banque de France. Hij was een van de acht topadviseurs van het Europees parlement over de ECB en een paar keer per jaar praat hij in klein gezelschap met Mario Draghi himself.Aanleiding voor het gesprek is het bezoek dat de tweede-Kamercommissie voor Financiën op 15 maart brengt aan de bank in Frankfurt en ook aan de Europese toezichthouder op de pensioenfondsen. Eijffinger heeft in ons gesprek enkele tips voor de Kamerleden.Draghi vertrekt eind dit jaar en met Eijffinger heeft Jaap het over het beleid van Draghi, maar ook over zijn persoonlijkheid. En hoe hij - anders dan de eerste ECB-voorzitter, de Nederlander Wim Duisenberg - er steeds meer een 'presidentieel presidentschap' van maakte.En wie moet Draghi opvolgen? Sylvester Eijffinger heeft een voorkeur. Hij draagt in Betrouwbare Bronnen aflevering 29 een gast uit aflevering 2 voor: Jeroen Dijsselbloem.***Tijdlijn Betrouwbare Bronnen afl. 29:00:00:00 - Intro door Jaap Jansen met quotes Sylvester Eijffinger00:03:47 - PG deel : ministers en hun ambtenaren00:44:42 - PG deel 201:16:09 - Eijffinger deel 1: de persoonlijkheden Duisenberg, Trichet en Draghi)02:10:11 - Eijffinger deel 202:17:24 - Eijffinger deel 3: het beleid van Draghi en zijn opvolging03:11:10 - Uitro door Jaap Jansen03:12:18 - EindeZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

In aflevering 28 van Betrouwbare Bronnen:PG over de relatie tussen Nederland en Frankrijk.En een afscheidsgesprek met Eerste-Kamervoorzitter Ankie Broekers-Knol.***La douce France… Er is in ons land al eeuwen heel wat affectie voor Frankrijk, zijn keuken, wijnen, chansons, amoureuze traditie, kunst, letterkunde, actrices en mode. Oh la la! Maar politiek, economisch en als het gaat om macht, geld en vliegtuigen… Zut alors!PG Kroeger belicht vanuit de historie, kunsten en geopolitiek van eeuwen her tot aan het gedoe rond Air France/KLM nu, hoe dat toch komt. En ja, natuurlijk heeft het van alles te maken met de calvinistische cultuur van schraperigheid en morele superioriteit der Hollanders versus de katholieke hang naar grandeur en universele waarden der Fransen.En toch was en is de band tussen onze twee landen rijk en intens. De glansrollen voor Nederlandse kunstenaars in Frankrijk, van Jongkind en Van Gogh, tot De Stijl en Mondriaan, staan naast de invloed van de Hugenoten op ons land, het asiel dat de voorvader van Baudet kreeg eind 18e eeuw en de burgerlijke vrijheden die de Franse Revolutie aan de Republiek bracht. Ook bracht Frankrijk ons Koning Lodewijk Bonaparte aan wie wij veel danken: het Rijksmuseum, de KNAW, de KMA, kunstacademies en conservatoria en moderne wetten.PG analyseert waarom die bijzondere inspiratie en dat respect voor elkaar er toch maar steeds niet toe wil leiden, dat Frankrijk en Nederland elkaar ook echt leren begrijpen. En hoe dat ook bij de acties van Rutte III rond de KLM-aandelen weer allerlei rumoer en misverstanden opriep. De politieke cultuur bij ons is mercantiel, particularistisch en moralistisch. Die bij hen is universalistisch, centralistisch en étatistisch. Zelfs de koosnaam van de geliefde van Koning Louis XV voor haar beminde bewees dat! Bij hen is per definitie ‘le Jour de Gloire arrivé’, bij ons wordt ook na eeuwen ‘de Koning van Hispanje geëerd’. Net als de Franse staat en politiek is het bedrijfsleven daar een vorm van superieure administraties. De top van het land in alle sectoren komt ook uit dezelfde superieure opleidingscentra. In Parijs geen klasjes van Cliteur of een VU van de Donners en Balkenende. Het CV van de toppers van Air France/KLM laat fraai zien hoe Frankrijk wél in elkaar zit.En in de KLM-zaak bleek ook dat de Fransen bijvoorbeeld het gedoogbeleid inzake drugs in ons land allerminst vergeten zijn en hoe zij over die hypocriete Hollanders in dat verband denken. En toch blijkt uit interne signalen, dat de Fransen stiekem wel bewondering hebben voor de aanpak van de eigenwijze Wopke Hoekstra. Ook dat is vanuit de politieke zeden en gewoonten uit eeuwen van Bourbon-glorie, Bonapartisme en Gaullisme dan weer heel verklaarbaar. Vive la France! Vive la République!***Eerste-Kamervoorzitter Ankie Broekers-Knol waarschuwt de nieuwe kandidaten voor de Eerste Kamer dat het niet de bedoeling is, dat ze, eenmaal gekozen, ‘Tweede-Kamertje’ gaan spelen. Die waarschuwing geeft ze in de politieke podcast Betrouwbare Bronnen.‘Kandidaten van partijen die nu nog niet in de Eerste Kamer zitten en kandidaten die nieuw zijn, zitten op dit moment in debatten van: we zullen dat kabinet straks eens een poepie laten ruiken. Daar is de Eerste Kamer niet voor. Die is er om wetgeving op kwaliteit te controleren. Is het uitvoerbaar, is het handhaafbaar? Als je daar gaat zitten met het oogmerk: ik zal de boel in elkaar laten donderen, dan heb je de verkeerde instelling’, zegt Broekers.Ze verdenkt de voormalige Tweede-Kamerleden Mei Li Vos (PvdA), Paul Rosenmöller (GroenLinks) en het huidige Tweede-Kamerlid Selcuk Özturk (Denk) - met wie ze deze week aan tafel zat bij Pauw & Jinek - ervan dat ze in de Senaat de Tweede Kamer willen gaan dupliceren. 'Je moet er niet gaan zitten van: ik ben het er niet mee eens, want ik wil gewoon dat kabinet weg.’Lijsttrekker Henk Otten van forum voor Democratie heeft eerder gezegd: 'Ik hoef alleen maar even over te steken om te stemmen om het kabinet het zo moeilijk mogelijk te maken.’ Broekers kan het niet aanhoren: ‘U zult wel denken: dat mens komt uit een ouwe doos en zo is de wereld niet meer. Maar ik vind het belangrijk dat je als Eerste-Kamerlid een nieuwe wet grondig bestudeert. Ik mag hopen dat de nieuwe leden van de Eerste Kamer binnen de kortste keren ervan doordrongen zijn dat ze er daarvoor zitten. Als straks de mentaliteit is: hoe kan ik dit kabinet zo snel mogelijk laten struikelen, dan is dat echt verschrikkelijk.'Broekers huivert bij de gedachte dat Denk-lijstrekker Özturk naar de Eerste Kamer komt met een montageset om filmpjes te maken. 'Helaas ben ik dan geen voorzitter meer, maar daar zou ik rücksichtslos “nee” tegen zeggen. Dit gaat dus niet gebeuren!’ Broekers’ collega-voorzitter van de Tweede Kamer, Khadija Arib, heeft deze week nog geageerd tegen de filmpjes-makerij van Denk, waarin Kamerleden van andere partijen in een kwaad daglicht worden gezet.***Ankie Broekers-Knol zegt meer opmerkelijke dingen in Betrouwbare Bronnen.‘Joh, een minderheidskabinet is wat mij betreft ook heel prima. Het grote voordeel daarvan is, dat het kabinet dan veel harder zijn best moet doen om voorstellen te maken die op draagvlak kunnen rekenen. Ze moeten beter argumenteren. Ik vind dat op zich heel positief. Toen Rutte II maar 21 van de 75 zetels had in de Eerste Kamer, moesten ze beter hun best doen. Argumenteer nou eens een keer goed! En kijk of dat wetsvoorstel inderdaad de toets der kritiek kan doorstaan. Je moet veel beter je best doen. Maar dat zullen ze niet leuk vinden hoor, als ik dat zeg.'Ze adviseert de politieke partijen versnippering tegen te gaan door met elkaar te gaan samenwerken in nieuw te vormen partijen. Ze denkt daarbij aan de linkse partijen GroenLinks, PvdA en SP en aan haar eigen VVD en D66. Het CDA is volgens haar ‘een geslaagd voorbeeld’ van een samenwerkingspartij die vroeger niet voor mogelijk werd gehouden.De Senaatsvoorzitter vreest dat de renovatie van het Binnenhof langer gaat duren dan de beloofde vijfenhalf jaar: ‘Nou reken maar, dat worden er vast zes of zeven.’De staatscommissie-Remkes heeft voorgesteld, de Eerste Kamer ‘terugzendrecht’ te geven. 'Dat kan prima werken, maar het moet wat mij betreft altijd terug naar de Eerste Kamer.' Die moet het laatste woord houden, wat niet de bedoeling is van Remkes. 'In het begin zal de Tweede Kamer serieus naar de bezwaren uit de Eerste Kamer kijken, maar na een tijdje, als de Tweede Kamer het druk heeft met andere dingen dan dat gezanik van die lui daar aan de overkant, dan is het: hatsekidee we hebben besloten, de groeten d'r mee.'***Tijdlijn Betrouwbare Bronnen afl. 2800:00:00 - Intro met quotes Ankie Broekers-Knol00:06:21 - PG deel 100:43:48 - PG deel 201:25:23 - Ankie Broekers-Knol deel 102:13:55 - Ankie Broekers-Knol deel 202:45:43 - Uitro02:46:44 - EindeZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

In aflevering 27 van Betrouwbare Bronnen is te gast D66-fractieleider Rob Jetten.En natuurlijk PG Kroeger: over rekenen en tellen in de politiek.***Waarom lijkt het of politici niet met cijfers kunnen omgaan? PG onthult hoe dat zit bij de energierekening van Wiebes en de klimaatverhalen van Baudet.Correct tellen en rekenen is geen traditie in ons land. Willem I begon in 1815 al met knoeiboel bij een plebisciet. Geen Belg die ons en Oranje daarna nog geloofde.Onbegrip over data bleef. Minister Jo Ritzen (Onderwijs) rommelde met getallen over studiebeurzen. Premier Mark Rutte verrekende zich episch over Hellas. Thierry Baudet van FvD gooit honderden miljarden rond. En minister Eric Wiebes (Energie en Klimaat) zit er met getallen steeds naast. PG analyseert hoe dat komt en laat zien hoe politici dat veel beter kunnen doen: ‘Koester de lastpakken!’***Jaap Jansen praat met Rob Jetten over de nieuwe koers van D66, met socialere accenten. Hij volgt hiermee de wenken van oud D66-leider Jan Terlouw, die in Betrouwbare Bronnen afl. 1 zijn partij opriep, ‘linkser en radicaler’ te worden. In Betrouwbare Bronnen afl. 7 pleitte directeur Coen Brummer van de Hans van Mierlo Stichting voor ‘radicale kansengelijkheid’ als belangrijk doel voor D66.Jetten wil ‘muren slopen’ die nu staan tussen mensen met zekerheid en zonder zekerheid; tussen mensen met wortels in Nederland en wortels elders; en tussen mensen met macht en zonder macht. Hij plet voor een ‘miljonairstaks’. Kleine spaarders moeten juist minder betalen en de inkomstenbelasting kan lager.Het sociaal leenstelsel voor studenten moet 'waar nodig worden aangepast'. In het regeerakkoord van Rutte-III is afgesproken dat het leenstelsel blijft bestaan. CDA en ChristenUnie willen een ander stelsel, maar verwachten daarover pas in de volgende kabinetsformatie zaken te kunnen doen. Jetten zegt in Betrouwbare Bronnen: 'We moeten ons niet blind staren op dichtgetimmerde regeerakkoorden, maar blijven nadenken over wat er gebeurt in de samenleving. We moeten kijken hoe we het stelsel nog socialer kunnen maken en voorkomen dat de toegankelijkheid van het hoger onderwijs er slechter van wordt.'Hij zegt de zorgen over de toegankelijkheid van het hoger onderwijs te begrijpen. ‘Dat gaat niet alleen over de studielening, maar ook over de extra criteria die worden gesteld bij toelating tot masters en dat studenten belachelijke eisen krijgen in het eerste jaar van hun studie. Studenten ervaren denk ik terecht dat er meer drempels zijn gekomen. Terwijl wij juist een heel erg toegankelijk hoger onderwijs willen. Onderzoeken laten inderdaad zien dat het nog onvoldoende is. Dat in bepaalde groepen mensen minder snel gaan studeren of zich zorgen maken: kan ik mij dat wel veroorloven? Dus ik doe een beroep op minister Ingrid van Engelshoven van Onderwijs om dat heel goed in de gaten te houden en waar nodig het leenstelsel aan te passen.'De Jonge Democraten, waarvan Jetten tien jaar geleden voorzitter was, willen dat de Eerste Kamer verhoging van de rente van het leenstelsel voorkomt. D66 heeft in de tweede Kamer voor die verhoging gestemd, maar Jetten zegt dat de Eerste-Kamerleden van D66 hun eigen verantwoordelijkheid hebben. 'Dit was een afspraak uit het regeerakkoord, overigens bedacht door het CDA en de ChristenUnie. Wij vinden dit niet de mooiste afspraak uit het regeerakkoord. Die afweging ligt nu in de Eerste Kamer. Ik heb gezien dat senatoren van D66 heel kritische vragen hebben gesteld.'Met andere uitgaven wil Rob Jetten het juist kalmer aan. Zo vindt hij dat minister Ank Bijleveld (Defensie) te snel en te gemakkelijk geld wil steken in nieuwe jachtvliegtuigen. D66 is niet bereid Bijleveld nu al geld te geven voor de aanschaf van vijftien extra F-35's.'Dan zeg ik tegen de minister en de staatssecretaris: u heeft nog steeds geen nieuwe CAO afgesproken over salarisstijging en modernisering van de arbeidsvoorwaarden, waar heel veel militairen om vragen. Die arbeidsvoorwaarden zijn volgens mij al meer dan honderd jaar niet opgeschoten. Achterstallig onderhoud is heel belangrijk. Daarnaast moeten we kijken welke rol Nederland kan spelen om ons continent goed te verdedigen tegen de agressie van Poetin en bij een terugtrekkende Trump in de NAVO. Als er een beroep op ons wordt gedaan om meer in de Luchtmacht of meer in de Marine te investeren, dan moeten we daartoe bereid zijn, maar dit is te gemakkelijk.'Jetten sluit niet uit, dat Nederland op den duur een krijgsmacht-taak afstoot. ‘Ik kan me heel goed voorstellen, dat Nederland zich gaat specialiseren en andere lidstaten doen waar zij goed in zijn. Dat doen we nu ook al: we werken heel goed samen met de Duitsers. Er is ook nog heel veel laaghangend fruit te halen. Er zijn ik weet niet hoeveel typen munitie die landen inkopen. Als we daar één lijn in trekken, kunnen we voor minder geld meer een betere defensie kopen.' Hij vindt overigens wel, net als het kabinet, dat Nederland uiteindelijk twee procent van het bruto nationaal product aan Defensie moet gaan besteden. Dat is in de NAVO afgesproken.Wat zijn eigen partij betreft, hoopt Jetten dat minister Sigrid Kaag (Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking) opgaat voor het lijsttrekkerschap van D66. Hij nodigt ‘goede bewindspersonen, ambitieuze Kamerleden, misschien ook mensen van daarbuiten’ uit om mee te doen aan de strijd om het lijsttrekkerschap.Zelf is hij er nog niet uit of hij zich kandidaat stelt, zegt hij in Betrouwbare Bronnen. ‘Ik moet voor mezelf nog beslissen of ik beschikbaar ben voor het lijsttrekkerschap. Ik ben nu volop bezig met de Provinciale-Statencampagne en de Europese campagne. Ik zal daarna voor mezelf de balans opmaken of ik ook voor dat lijsttrekkerschap wil gaan. Ik ben nu vijf maanden fractievoorzitter, ik begin er hartstikke veel plezier in te krijgen, maar ik ga nu wel voor het eerst een periode in met al die tv-debatten, een heel heftige campagne. Ik zal ook voor mezelf moeten ontdekken: pas dit echt bij mij en wil de partij mij ook in die rol.'Sigrid Kaag wil een strijd om het lijsttrekkerschap en overweegt zelf ook daaraan mee te doen, zei ze eerder in Betrouwbare Bronnen. Jetten juicht het toe als zij dat daadwerkelijk doet. 'Dat zou ik heel mooi vinden. In ieder geval als er een lijsttrekkersstrijd komt, zodat de leden van D66 wat te kiezen hebben en we met elkaar het debat kunnen voeren: waar willen we naartoe. En als we dan de luxe hebben dat we kunnen kiezen uit heel goede bewindspersonen, ambitieuze Kamerleden, misschien ook mensen van daarbuiten, dan is dat alleen maar goed.’Rob Jetten vindt het nog te vroeg om nu al een kandidaat-premier voor zijn partij aan te wijzen. ‘We zullen straks kijken: is de lijsttrekker de gedroomde premier of wijzen we naast de lijsttrekker iemand aan.’ CDA-leider Sybrand Buma schoof deze week minister Wopke Hoekstra (Financiën) naar voren als kandidaat-premier.Jetten zegt in Betrouwbare Bronnen dat hij de verkiezingsuitslag van 20 maart niet vreest: ‘Ik ben helemaal niet bang voor de periode na de Statenverkiezingen waarin wellicht in de Eerste Kamer geen meerderheid meer is voor de coalitie. Als dat zo is, dwingt het andere partijen die eerder geen verantwoordelijkheid hebben genomen, dat nu wel te gaan doen.’***Tijdlijn Betrouwbare Bronnen 27:00:00:00 - Intro door Jaap Jansen met quotes Rob Jetten00:04:31 – PG (deel 1)00:33:11 – PG (deel 2)01:06:25 – Rob Jetten (deel 1)01:40:11 – Rob Jetten (deel 2)01:57:46 – Uitro01:59:16 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

In Betrouwbare Bronnen aflevering 26:Dirk-Jan Omtzigt over kunstmatige intelligentie bij humanitaire rampen.Pieter Gerrit Kroeger over Provinciale-Statenverkiezingen: hoe fataal kunnen die zijn voor de nationale politiek?***Jaap Jansen praat met Dirk-Jan Omtzigt. Hij is topman bij de Verenigde Naties in New York en heeft lang in Afrika gewerkt.Omtzigt is hoofd humanitaire financiële strategie en analyse. Onder zijn leiding is de VN bezig met een heel nieuw systeem van omgaan met humanitaire rampen. Dat doet hij met behulp van kunstmatige intelligentie, zeg maar: algoritmen. Precies die techniek die de laatste tijd in een kwade reuk staat omdat je er ook consumptiegedrag en zelfs politieke meningen mee kunt beïnvloeden. Omtzigt zet kunstmatige intelligentie in voor de goede zaak.Dirk-Jan Omtzigt: 'We kunnen heel veel data over regenval, conflict, armoede combineren en patronen ontdekken om zeer nauwkeurig te kunnen voorspellen wat de humanitaire situatie wordt. We zien het van tevoren aankomen. Dat bespaart veel geld. Als je wacht tot een kind zwaar ondervoed is, kost het vier keer zo veel dan wanneer het een klein beetje ondervoed is. Transport van hulpgoederen is goedkoper want het hoeft niet te worden ingevlogen, het kan per schip. Als gevolg van rampen vallen elk jaar gemiddeld 26 miljoen mensen terug in armoede. Met onze berekeningen kunnen we dat voorkomen.’Het is een fascinerend verhaal. En Dirk-Jan Omtzigt vertelt ook over werk dat hij eerder deed als adviseur van de regering van het jonge land Zuid-Soedan. Ze wilden hem er daar graag bij hebben omdat hij voor elk schijnbaar onoplosbaar probleem een oplossing bleek te hebben.***Het wordt vaak gezegd: 'Statenverkiezingen zijn gevaarlijk voor kabinetten en coalities.' Ook nu weer tijdens Rutte III. PG doet een historische factcheck.De feiten zijn opmerkelijk. Twee maal in de moderne parlementaire historie viel een kabinet na 'slechte Staten'. Beide keren omdat de PvdA een klap had gekregen. En dat is al een tijd geleden. De laatste keer was in 1982 en dat leidde de komst in van de veelbewogen en veelbesproken Lubbers-jaren. In 1991 was het nog een keer bijna zo ver, maar de PvdA schrok op de valreep terug van een breuk met het CDA en het politiek einde van haar voorman Wim Kok.Onder Jan Peter Balkenende en Mark Rutte waren 'de Staten' vaak spannend, maar hun kabinetten struikelden niet daarover. Integendeel. Voort maar 2019 stelt dat Rutte III wellicht een beetje gerust.PG analyseert wel nog een ander 'Statenrisico' waar Rutte zeker alert op zal zijn. En Sybrand Buma en Rob Jetten niet minder…*** Tijdlijn Betrouwbare Bronnen 26:00:00:00 – Introductie door Jaap Jansen met quotes Dirk-Jan Omtzigt00:03:20 – Historische rubriek met PG (deel 1)00:40:50 – Historische rubriek met PG (deel 2)01:15:57 – Dirk-Jan Omtzigt (deel 1)01:56:17 – Dirk-Jan Omtzigt (deel 2)02:14:11 – Uittro02:14:52 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

In Betrouwbare Bronnen aflevering 25:Kim Putters, directeur van het Sociaal en Cultureel Planbureau praat in deze Betrouwbare Bronnen over smeulende kwesties in de samenleving. Deze week verscheen zijn boek ‘Veenbrand’. ChristenUnie-leider Gert-Jan Segers, te gast in BB afl. 21, doet bij elk nieuw beleidsvoorstel ‘de Kim Putters-proef’. Dan probeert hij de vraag te beantwoorden of dat beleid de kloof verkleint tussen de bevolkingsgroep die positief en optimistisch in het leven staat en de groep die het vaak veel somberder inziet. In deze ‘Bronnen’ neemt Jaap Jansen met Putters een aantal onderwerpen door getoetst aan precies die vraag.Kim Putters ziet in Nederland niet zo snel gele hesjes opkomen zoals in Frankrijk. Maar: ‘In Nederland is een veel grotere groep, de middeninkomens, die onzeker is over de toekomst: vind ik straks nog werk bij de volgende crisis? Is mijn diploma nog wat waard? En mijn pensioen? Dat is niet meteen boosheid, maar wel de vraag: doet de politiek nog wat voor mij? Dat is de groep die in de stemhokjes het verschil maakt. Tweeverdieners met hypotheekschuld, kinderen op school en ouders die mantelzorg nodig hebben. Mensen die alle ballen tegelijk omhoog moeten houden en zich afvragen of dat wel blijft lukken. Die mensen hebben nog geen geel hesje aan, maar het hangt al wel op de kapstok.’Kim Putters waarschuwt de politiek. Maar hij heeft ook goed nieuws: ‘Heel veel jonge mensen zijn ontzettend politiek geëngageerd. Er is echt een generatie op aan 't staan die wars is van technocratische politiek,; het runnen van de BV Nederland met heel veel regels. Die willen iets bereiken. Dat is een heel goed teken. Politici die daar woord en geluid aan geven, zullen draagvlak vinden bij jonge mensen.’En die hernieuwde politieke belangstelling gaan we misschien zelfs zien bij de Europese verkiezingen op 23 mei, zegt Kim Putters. ‘Mijn voorspelling is dat de opkomst bij de Europese verkiezingen wel eens hoger zou kunnen zijn dan de afgelopen keren. Sinds de vorige verkiezingen hebben we een vluchtelingencrisis gehad, we zijn hersteld van een economische crisis maar lang niet iedereen, overal zijn verkiezingen geweest met heel ingewikkelde discussies over integratie, we hebben de Brexit - er is wel heel veel gebeurd waar heel veel mensen zich bezorgd, boos of wat dan ook over maken. Dat zou er wel eens toe kunnen leiden dat bij deze Europese verkiezingen mensen wel hun stem uit gaan brengen. Omdat mensen ook wel zien dat bijvoorbeeld het vluchtelingenvraagstuk alleen maar met elkaar in Europa opgelost kan worden. 85 procent van de mensen geeft aan dat ze vinden dat Nederland binnen de Europese Unie beter af is. Dat komt vooral door de Brexit.'*** Het China van nu ontstond in de jaren ‘80 toen de bejaarde heerser Deng Xiao Ping het land opende naar het Westen. PG Kroeger vertelt over die fase, die ten grondslag ligt aan wat Ties Dams in aflevering 24 vertelde over de huidige machthebbers onder leiding van Xi Jinping.Ook toen stond het regime pal voor de eenheid van China, tegen separatisme en voor de heerschappij van de Partij. Terwijl men het land opende werd Nederland juist gestraft en geïsoleerd omdat het onderzeeboten verkocht aan ‘de opstandige provincie’ Taiwan. Totdat er een opvallende, kleine deur werd opengezet!PG vertelt over de onderhandelingen in Beijing en fascinerende gesprekken en belevenissen met de 'grand old man' van de wetenschap in China, Lu Xiaxi, toen president van de Chinese Academie van Sociale Wetenschappen. Over zijn opvallende liefde voor Madurodam, de bouw van zijn atoombom voor Mao (‘Not very accurate, maybe 50 miles off Moscow, but gives a big boom!’) en hoe hij in de culturele revolutie varkens leerde hoeden: ‘Very useful!’***Tijdlijn Betrouwbare Bronnen afl. 2500:00:00 - Introductie door Jaap Jansen met quotes van Kim Putters00:05:19 - Historische Rubriek met PG Kroeger over Nederland en China in de jaren ’80 (deel 1)00:39:03 - Historische Rubriek met PG Kroeger (deel 2)01:00:00 – Kim Putters over smeulende kwesties in een welvarend Nederland (deel 1)01:35:31 – Kim Putters (deel 2) 01:58:10 – Uittro door Jaap Jansen01:59:26 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

In aflevering 24 van Betrouwbare Bronnen drie gasten:·        Spitzenkandidat Manfred Weber van de Europese christendemocraten haalt uit naar premier Mark Rutte·        De Nederlandse biograaf van Xi Jinping Ties Dams over de sterkste Chinese leider sinds Mao·        Historicus Pieter Gerrit Kroeger over de jonge Rutte, staatssecretaris in Balkenende I en II***Mark Rutte moet hom of kuit geven over zijn Europese ambities. Manfred Weber, de kandidaat van de christendemocraten om Jean-Claude Juncker op te volgen als voorzitter van de Europese Commissie, roept de Nederlandse premier op, voor eens en voor altijd duidelijk te maken of hij nu wel of niet óók op die baan zit te azen. Dit zegt hij in de politieke podcast Betrouwbare Bronnen.Weber neemt het Rutte en de Franse president Emmanuel Macron kwalijk dat de liberalen nog steeds geen eigen kandidaat naar voren hebben geschoven voor de hoogste Europese post. Rutte en Macron hebben eerder laten weten dat zij het niet eens zijn met de gedachte dat de grootste politieke fractie in het Europees Parlement na de verkiezingen recht heeft op die post.‘Sorry, maar wat is het probleem’, zegt Manfred Weber. ‘Zelfs Mark Rutte kan toch begrijpen dat de grootste fractie de kans krijgt om de Commissie te gaan leiden? Dat is toch niet zo moeilijk? Ik ben er een beetje klaar mee om elke keer de principes van democratie uit te leggen.’De christendemocraten zijn sinds jaar en dag de grootste politieke familie in het Europees Parlement. ‘In Nederland is het toch ook zo dat de sterkste partij de baan van premier in de pocket heeft?, zegt Weber. ‘De socialisten van Frans Timmermans steunen dit systeem, de Groenen ook. Alleen de liberalen distantiëren zich ervan. Ik vraag Macron en Rutte: alsjeblieft, vertel ons, wie is jullie kandidaat? Dat is democratische transparantie. Anders wordt Europa weer een black box, met besluitvorming achter gesloten deuren.’Weber stelt dat zijn partij niet voor een kandidaat zal stemmen die zich vóór de Europese verkiezingen (in Nederland op 23 mei) niet als zodanig gepresenteerd heeft: ‘Als Mark Rutte mee wil doen, moet hij dat nu zeggen.’***De jonge wetenschapper Ties Dams (1993) schreef het boek De Nieuwe Keizer, Xi Jinping, de machtigste man van China (uitgeverij Prometheus, 2018). In Betrouwbare Bronnen vertelt hij het wonderbaarlijke verhaal van Xi de partijprins, die dankzij zijn vader opklimt in de rangen van de communistische partij. Maar dat ging niet vanzelf: Xi's vader werd eerst door de partij verbannen. Xi junior werd toen van school getrapt en later naar het platteland gestuurd. Pas na heel veel geslijm mocht hij terugkeren in de rangen van de partij. Inmiddels is hij volgens Ties Dams de machtigste Chinese leider sinds Mao Zedong.Op weg naar de macht bestudeerde Xi de val van de Sovjet-Unie. Gorbatsjov opende zijn rijk voor het kapitalisme, maar maakte volgens Xi tegelijk de fout, democratie toe te laten. Dat zal Xi nooit doen. Wat hij wel wil? De wereld langzaamaan gaan overheersen door landen stuk-voor-stuk van China afhankelijk te maken.Ties Dams waarschuwt Nederland, dat op dit moment een eigen China-strategie ontwikkelt. Dom! Je kunt veel beter met China onderhandelen als Europese Unie dan elk land afzonderlijk.[Meer weten? In Betrouwbare Bronnen afl. 10 kwam GroenLinks Tweede-Kamerlid Bram van Ojik al aan het woord over China]***In de jonge Mark Rutte zag je al de Rutte van nu.Mark Rutte was deze week jarig en speelt nu al ruim vijftien jaar een hoofdrol aan het Binnenhof. Wat weten en snappen we eigenlijk van hem, van zijn aanpak, karakter en politieke eigenschappen en wellicht ook eigenaardigheden? PG Kroeger kijkt terug naar de jonge staatssecretaris van Onderwijs die in 2004 die post plotseling moest overnemen van de pijnlijk gesjeesde Annette Nijs. Hoe hij toen aan de slag ging, is leerzaam voor wie de Europese staatsman Rutte van nu wil begrijpen.Rutte bleek niet bang, had een hekel aan ijdele bobo's, zocht bewust zijn opponenten onder de activistische studenten op en spatte van de energie, 'Begeisterung' en af en toe wat onbezonnen oprispingen, die premier Balkenende dan wel even moest gladstrijken. Als woedende hoogleraren en studenten een protestavond organiseerden, ging hij daar zelf, onaangekondigd heen en wist de boosheid nog soepel op te vangen ook en naar bereidheid tot samen verder op te trekken om te smeden.En het bleek nota bene in Brussel dat de jeugdige bewindsman een waarachtig visionair was. Een man die in een grootse rede Goethe citeerde en Jean Cocteau! Aan zijn verjaardag deed hij ook toen al niet, althans die indruk wist hij gedurig te wekken. Maar is dat het hele verhaal wel? Er blijkt toch wat meer te gebeuren met de 'Kabinetten Rutte I tot en met VI' die hij rond die dag ongedwongen viert... Uiteraard in een van zijn vaste stekken van het oude, Indische Den Haag dat zozeer Ruttes hart heeft.***Tijdlijn afl. 24:00:00:00 – Quote Ties Dams00:01:10 – Introductie door Jaap Jansen met quotes van Ties Dams en Manfred Weber00:06:15 – Historische rubriek met PG Kroeger00:50:57 – Ties Dams, deel 101:31:16 – Ties Dams, deel 202:13:53 – Manfred Weber02:49:51 – Uittro02:50:51 – EindeBetrouwbare Bronnen is te beluisteren via vrijwel alle podcast-apps.@TiesDams, @ManfredWeber, @jaapjansen en @pgkroeger twitteren en er is ook een Betrouwbare Bronnen-pagina op Facebook.Mailadres: betrouwbarebronnen@dagennachtmedia.nlZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

In aflevering 23 van betrouwbare Bronnen Ruth Peetoom die na acht jaar afscheid neemt als partijvoorzitter. Ze trad aan na de verkiezingsnederlaag van premier Jan Peter Balkenende, toen het CDA net een coalitie had gevormd met de VVD van premier Mark Rutte. Een kabinet dat gedoogd werd door de PVV van Geert Wilders. ‘Achteraf zegt denk ik iedereen: dat hadden we niet moeten doen’, blikt Peetoom terug. ‘Het heeft echt sporen getrokken. Bij de VVD heeft het niets nagelaten, het is daar afgeschud als de druppels van een eend.’Peetoom kijkt met afschuw naar de opmars van het nationalistisch populisme van partijen als de PVV en het Forum voor Democratie.  'Ik zie de kwetsbaarheid van de democratie. Democratie is een middel en dat middel kan ook echt verkeerd gebruikt worden. In de jaren dertig kwam het nationaalsocialisme op een democratische manier aan de macht. Bij Thierry Baudet zit zoveel wantrouwen. Valse beelden die niet kloppen. In zijn polarisatie maakt hij dingen kapot. Democratie is wat waard, daar moet je in investeren. Niet kapotmaken.’Toch verdedigt ze in Betrouwbare Bronnen de samenwerking in het Europees Parlement met de partij van de Hongaarse premier Viktor Orbán. Fidesz speelde een belangrijke rol bij de overgang van communisme naar een liberale democratie, maar streeft nu – naar eigen zeggen – een ‘illiberale democratie’ na: een niet-liberale staatsvorm. ‘Het makkelijkst is om er dan maar met je rug naartoe te gaan staan’, zegt Peetoom. ‘Juist als je nog in dezelfde Europese familie zit, kun je elkaar scherp de waarheid zeggen. We laten toch niet gebeuren dat in Hongarije de democratie naar de knoppen wordt geholpen?’Volgens de Duits-Amerikaanse politicoloog Yascha Mounk is dat ‘schandelijke kletspraat’: ‘Freedom House zegt dat Hongarije geen vrij land meer is. Volgens de OVSE waren de verkiezingen van vorig jaar niet vrij en eerlijk. Het land heeft een onafhankelijke universiteit weggejaagd, dus het is duidelijk dat er geen vrijheid van meningsuiting meer is. De partij van een dictator tolereren als onderdeel van een relatief gematigde centrumrechtse stroming. Ze zou zich daarvoor moeten schamen. Elk lk lid van de Europese Volkspartij, inclusief Spitzenkandidaat Manfred Weber (een van de kandidaten om Jean-Claude Juncker op te volgen als voorzitter van de Europese Commissie) moet zich daarvoor schamen.’Mounk zegt dat Viktor Orbán meer gemeen heeft met Erdogan en Poetin dan met de christendemocraten: ‘Iemand die in het hart van Europa de democratie vernietigt als een partijpolitieke vriend beschouwen is echt een schande.’Yascha Mounk publiceerde vorig jaar het boek ‘The people vs. democracy. Why our freedom is in danger and how to save it’ (Harvard University Press).Zaterdag neemt het CDA afscheid van Ruth Peetoom na acht jaar partijvoorzitterschap. Op het CDA-congres in Amsterdam spreekt ook Manfred Weber, die de samenwerking met de partij van Orbán eveneens verdedigt.***In de historische rubriek diept PG Kroeger een verrassend element uit het gesprek met 'Merkels brandweerman' en vertrouweling Peter Altmaier (Betrouwbare Bronnen afl. 20) nader uit. Vol vuur vertelde hij over zijn 'Heimat', het kleine deelstaatje Saarland. Dat is de bakermat van vele toppolitici. Onder hen 'AKK' die Merkel onlangs opvolgde als CDU-chef.Wat maakt 'die Saar' zo bijzonder? Het geheim is dat het lang helemaal niet bij Duitsland hoorde. Tot tweemaal toe regeerden de Fransen daar. Pas in 1958 trad het toe tot de nieuwe Bondsrepubliek onder Adenauer. En dat ging allerminst vanzelf.De historie van die overgang van Frans naar Duits werkt nog altijd door. Altmaiers afkeer van referenda als bij Brexit heeft daar zijn oorsprong. Dit was ook het moment dat Adenauer de nationalistische onderbuik van de Duitsers lelijk onderschatte. Een les die nog lang doorwerkte.De Saar-kwestie'leek Europees explosief, maar de sluwheid van 'der Alte' bleek ongekend. Adenauer loste het op. Ook dat was een politieke les voor zijn politieke nazaten Altmaier, Merkel en AKK.***Tijdlijn afl. 2300:00:00 – Intro door Jaap Jansen 00:05:22 – Gesprek met Ruth Peetoom, deel 100:42:24 – Gesprek met Ruth Peetoom, deel 201:07:39 – Historische rubriek met PG Kroeger01:35:35 – Gesprek met Yascha Mounk02:23:45 – Uittro door Jaap Jansen02:24:28 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Het CDA wendde al de steven in het asielbeleid. Nu moet het CDA ook nog een andere koers gaan varen in het klimaatbeleid, vindt een groot aantal CDA’ers. Ze gaan hierover op het partijcongres van 9 februari aan de bel trekken. Jaap Jansen praat met Marieke van der Werf, in 2011 en 2012 CDA-woordvoerder energie en milieu in de Tweede Kamer.'Het CDA speelt verstoppertje achter de draagvlakdiscussie. Ik vind dat je daarmee wegloopt voor je verantwoordelijkheid als rentmeester. Je moet het voortouw nemen’, zegt Van der Werf. ‘Het is goed om naar zorgen te luisteren, maar je moet ook met oplossingen komen en een perspectief schilderen: dit is de samenleving waar we naartoe willen. De zorgen die Sybrand Buma opsomt, hebben geen relatie met duurzaamheid en klimaat. Het CDA zegt: het mag niet bij de huishoudens terechtkomen. En de bedrijven mogen het eigenlijk ook niet betalen. Dan betaalt niemand! Zo houden we elkaar in de klem. Het CDA-principe van 'gespreide verantwoordelijkheid' betekent dat we allemaal ons steentje bij moeten dragen. Het CDA-principe van 'sociale rechtvaardigheid' betekent: de sterkste schouders moeten de sterkste lasten dragen. En ook daar zie ik geen visie op bij het huidige CDA.'Het CDA stond vroeger met één been rechts en één been in het midden. Nu staan beide benen rechts. 'Dat ene been moet terug naar het midden en weg van het populisme.'Gaat dat onder Sybrand Buma lukken?Van der Werf: 'Ik hoop het. Als ik hem hoor en als ik hem spreek, dan denk ik: dat moet lukken. Maar zodra er verkiezingsdruk komt, zie ik het weer verdwijnen. Dus ik vrees eigenlijk van niet.'Dus het CDA moet op zoek naar een nieuwe leider?'Eh... Om deze onderwerpen echt te omarmen en geloofwaardig uit te dragen, ja. Ik zie het hem niet doen. Dus dan is het antwoord ja.'**Toevalligerwijs heeft Pieter Gerrit Kroeger het in deze aflevering ook over het CDA, want die partij krijgt volgende week een nieuwe voorzitter.PG licht diens voorgangers door, van 'Rooie Piet' Steenkamp tot en met de afscheidnemende Ruth Peetoom. ‘Het voorzitterschap van het CDA is een spijkerbed. Bijna allemaal verdwenen ze voortijdig.'**Kernwapens, we hebben er lang niet meer aan gedacht. Ze moeten terug op de agenda, zegt oud NAVO secretaris-generaal Jaap de Hoop Scheffer. ‘Toen de muur viel en de Sovjet-Unie ophield te bestaan, zijn wij in Europa met geopolitieke vakantie gegaan. We zijn bij wijze van spreken in de strandstoel gaan zitten en komen daar nu met enige moeite kreunend uit’, Hij publiceerde deze week met de Adviesraad Internationale Vraagstukken het rapport ‘Kernwapens in een nieuwe geopolitieke wereld – Hoog tijd voor nieuwe wapenbeheersingsinitiatieven’.Er mag nooit meer een kernwapen tot ontploffing worden gebracht, zegt De Hoop Scheffer, maar ondertussen zijn ze er nog wel. Een duivels dilemma.In de adviesraad liepen de gemoederen hoog op, geeft De Hoop Scheffer toe. ‘Ik zou het eerlijk gezegd een brevet van onvermogen en armoede hebben gevonden als dat niet zo zijn. Zo van: oh, we gaan over kernwapens rapporteren - twee weken, klaar! De Hoop Scheffer geeft er een klap met de hamer op en dit is het rapport. Nee, dit rapport heeft een lange ontstaansgeschiedenis. Er zijn mensen geweest die af en toe moeite hadden met de lijn. Dat concentreerde zich onder andere op de nucleaire taak voor de F-35.’Het nieuwe jachtvliegtuig, beter bekend als de Joint Strike Fighter, moet net als zijn voorganger de F-16 een atoomtaak krijgen, vindt De Hoop Scheffer. Een meerderheid van de Tweede Kamer vond in 2013 nog van niet. Onder de tegenstanders van toen: drie van de vier huidige regeringspartijen: CDA, D66 en ChristenUnie. Hier doemt dus een nieuw probleem op voor het kabinet Rutte III en dat had het al niet makkelijk.De Hoop Scheffer: ‘Als Nederland af zou zien van een nucleaire taak voor de F-35, zou dat desastreus zijn voor de transatlantische relatie en ook voor de NAVO, die gebaseerd is op wederzijdse solidariteit.’De Amerikaanse president Donald Trump wil het INF-verdrag opzeggen. Dat verdrag zorgde vanaf de jaren ’80 voor een drastische vermindering van kernwapens. ‘Wij zeggen: probeer alsjeblieft alles om dat verdrag overeind te houden. Als dat niet lukt, ontstaat er echt een gevaarlijke situatie in Europa.’**Tijdlijn afl. 22:00:00:00 – Intro door Jaap Jansen00:03:04 – Marieke van der Werf00:36:43 – PG Kroeger01:26:39 – Jaap de Hoop Scheffer01:56:30 – Uittro01:57:02 – EindeZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

ChristenUnie-leider Gert-Jan Segers vertelt in Betrouwbare Bronnen aan Jaap Jansen hoe de coalitie van VVD, CDA, D66 en ChristenUnie uit de patstelling rond het kinderpardon kan komen. Segers denkt aan een oplossing langs twee lijnen. Naast versoepeling van de regeling moeten de procedures korter worden. 'Ik hoop dat we sneller duidelijkheid kunnen bieden en tegelijkertijd wat ruimhartiger met het kinderpardon om kunnen gaan, of überhaupt met vreemdelingenzaken. Als daar een balans in komt, dan zou het een gezamenlijk verhaal kunnen zijn. Ik hoop dat dit lukt.'En onafhankelijke commissie onder leiding van Richard van Zwol onderzoekt nu het kinderpardon. ‘Wij leggen een aantal vragen voor aan die commissie die wellicht leiden tot verruiming van het meewerk-criterium. Dat betekent dat de komende tijd een aantal gezinnen in een schemergebied zitten. Dan zou ik het onrechtvaardig vinden en moeilijk te begrijpen als je die gezinnen nu gaat uitzetten. Dan heb ik echt een probleem.'Komende week debatteert de Tweede Kamer over het kinderpardon. Het advies van de commissie-Van Zwol komt pas halverwege de maand juni. Segers hoopt niet dat de Kamer vervolgens pas na het zomerreces over de reactie van het kabinet kan debatteren.De coalitie heeft het niet alleen moeilijk met zichzelf, maar ook met de buitenwereld, zegt Segers. 'Waar ik bang voor ben: dat de maatschappelijke bereidheid om compromissen te sluiten over het klimaat, over de pensioenen, steeds kleiner wordt. Dat milieubeweging en vakbonden zijn weggelopen vond ik zo zwak, zo misplaatst! In de politiek hebben we steeds meer partijen die zeggen: het is alles of het is niks. Als je dat maatschappelijk ook krijgt, dan wordt het uiteindelijk niks. Als je zegt: alles wat het kabinet doet is waardeloos want ik behoor tot de oppositie en de coalitie is de vijand. Dan komen we nergens. Als dat maatschappelijk ook postvat, dan gaat er iets stuk in dit land.'Segers is zwaar teleurgesteld in oppositiepartijen GroenLinks en PvdA. 'Als je nou al die eisen die we de afgelopen maanden van GroenLinks en PvdA te horen hebben gekregen zou optellen, dan hebben we weinig manoeuvreerruimte meer. Iedere week komt er een nieuwe eis bij! Dat is overtoepen om aandacht te krijgen. Wat je creëert is een klimaat waarin het hoogste goed is om aan te tonen dat dit kabinet helemaal niet deugt, dat je liever een falend kabinet hebt, liever politieke impasse dan bijvoorbeeld een werkend pensioenakkoord of een klimaatakkoord dat ons verder helpt.'Vindt Segers hun opstelling maatschappelijk en politiek onverantwoord? 'Nou, het gaat wel die kant op. Ik ken ze als van oudsher verantwoordelijke politici, die ook verantwoordelijkheid voelen voor het politieke midden. Het maakt me somber over het politieke en maatschappelijke klimaat. Het is spelen met vuur.'Segers schrok van de woorden van VVD-fractieleider Klaas Dijkhoff over het klimaatakkoord, net nadat VVD-premier Mark Rutte Nederland had vergeleken met een kwetsbaar vaasje, dat we met z’n allen vasthouden. 'Als je zelf gaat glibberen en je hebt een vaasje in handen, dan kan het zomaar mis gaan.'Dijkhoff nam afstand van het akkoord omdat het de gewone Nederlander teveel kon gaan kosten. Segers: 'Hij maakte dat concept-Klimaatakkoord veel kleiner dat het was. Er is al heel veel opgeleverd door de overlegtafels. Vervolgens hebben we ontzettend hard gewerkt in het cockpitoverleg. daar zat Klaas ook bij. Dat is nog geen finaal klimaatakkoord, want we willen eerst (onder meer) nog weten: wat doet dat met de koopkracht. Je kunt niet zeggen: dat waren wat willekeurige suggesties van tafels die we helemaal blanco gaan beoordelen. Nee, we zijn er al volop mee bezig. Wat ook niet helpt is een groene coalitie of een vakbond die wegloopt. We hebben nog geen finale keus gemaakt.'In het klimaatbeleid en op andere terreinen blijkt in deze coalitie grote verwantschap tussen ChristenUnie en D66. 'Op klimaat hebben we een gedrevenheid die opeens parallel loopt. Dat is heel mooi om te ontdekken’, zegt Segers. Hij noemt de relatie met D66 'een wonderlijke loop van de politieke geschiedenis’: ‘Toen het in eerste instantie misliep tussen mij en Alexander Pechtold, dacht ik: dit komt nooit meer goed. Toen voelde ik me zo ontzettend gepiepeld. Ik figureerde in een heel slecht toneelstuk. Het was een soort overhoring. Het vooropgezette plan was ons de deur te wijzen. Later hebben we heel intensief gesproken over medisch-ethische vraagstukken. Daar denken we heel verschillend Toen heb ik ook wel eens gedacht: dit komt niet meer goed. Toch hebben we daar een modus in gevonden. Daar hebben we eerst nog meer onderzoek nodig. We zijn uiteraard bereid nieuwe inzichten tot ons door te laten dringen.'Het etentje dat alles goed maakte, in de kabinetsformatie in het Haagse eethuisje Garoeda, krijgt binnenkort een vervolg. Segers mist de vertrokken D66-leider Alexander Pechtold. Ze bellen met elkaar.In het Europees Parlement blijft de ChristenUnie samenwerken in één fractie met de SGP, ondanks de Nashville-verklaring waar Seegers zich buitengewoon aan gestoord heeft. Maar voor de partij van de Italiaanse vicepremier Matteo Salvini is in die fractie geen plaats. En evenmin voor het Forum voor Democratie: ‘Soms moet Europa echt een beetje dimmen, maar op sommige punten kan Europa echt toegevoegde waarde hebben. Thierry Baudet heeft hier nog nooit een constructieve bijdrage geleverd. Die wil een Nexit, chaos - totaal onverantwoord.'***PG Kroeger legt in zijn historische rubriek uit waarom Tsaar Nicolaas I het grote rolmodel is voor de Russische president Vladimir Poetin. Zoals Anne Applebaum al zei in Betrouwbare Bronnen af. 19: het is geen toeval dat Nicolaas' portret Poetins werkkamer siert.Nicolaas was het kleinkind van tsarina Catharina de Grote, ze was dol op hem. Nicolaas werd streng opgevoed. Hij was argwanend naar ‘niet-Russische invloeden’, ‘westers kosmopolitisme’ en ‘liberale fratsen’ en sloot Rusland af van het westen. Politiek en ook cultureel. Net als Poetin nu.PG vertelt ook over het 'Russisch bloed' van de Oranjes via Anna Pauwlona. Haar man Willem II genoot van de Russische homoscene. Eenmaal in Nederland schrok Anna van het bleke Haagse leven zonder luxe, bals, kunst, opera, stijl en klasse.Hét grote ‘Nicolaas en Nederland’- verhaal gaat over de moord op de grootste dichter van de Russische letterkunde, Alexander Poesjkin. De Nederlandse ambassadeur in Sint-Petersburg, Baron van Heeckeren, moest daarom het land verlaten.***Tijdlijn afl. 2100:00:00 – Intro door host Jaap Jansen met quotes van Gert-Jan Segers00:04:47 – PG Kroeger over Nicolaas I en het Russisch bloed van de Oranjes01:04:32 – kort fragment uit opera van Modest Mussorgsky: BORIS GODUNOV (de 1869 versie) https://www.youtube.com/watch?v=lbeq4kFLlVY&feature=youtu.be01:05:20 – Gesprek Jaap Jansen met Gert-Jan Segers02:13:04 – Uittro02:13:56 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Hij wordt ‘de machtigste man van Berlijn’ genoemd en heeft altijd het oor van bondskanselier Angela Merkel. Zijn bijnaam is: ‘Merkels brandweerman’ en soms ook ‘Merkels bodyguard’. In Betrouwbare Bronnen afl. 20 praten Jaap Jansen en PG Kroeger met Peter Altmaier, minister van Economische Zaken en Energie in Duitsland.In het gesprek zegt altmaier dat hij Nederland verwelkomt als het mee wil gaan doen met het nieuwe Verdrag van Aken. Dat Verdrag moet volgens de Fransen en de Duitsers de motor worden van verdere Europese integratie. Zo richten beide landen een gezamenlijke Veiligheidsraad op, die een impuls moet geven aan meer Europese samenwerking op buitenlandse zaken, defensie en migratie.‘Nederland is altijd welkom wanneer het gaat om Europese samenwerking’, zegt Altmaier. ‘De exclusiviteit van de Frans-Duitse samenwerking was altijd heel belangrijk, ook vanuit Frans perspectief. Dus ik kan daar als Duitser niet eenzijdig over beslissen, maar ik ben er hartstikke van overtuigd dat Emmanuel Macron de meest Europese Franse president is die we de laatste jaren hebben gehad. Dus wanneer Nederland een idee heeft: aan mij zal het niet liggen.’Peter Altmaier: ‘Ik vind het belangrijk dat Nederland geen introvert, maar een extravert buitenlands beleid voert. Ik heb persoonlijk een uitstekende verstandhouding met de ministers Wopke Hoekstra, Eric Wiebes, Kajsa Ollongren en veel andere collega’s in de Nederlandse regering. En wanneer iemand over dergelijke vraagstukken wil praten, dan sta ik daar altijd voor klaar.’Over Brexit zegt Altmaier: ‘We moeten de Britten niet de les voorschrijven, maar behulpzaam zijn. Ze moeten het onder elkaar oplossen. Als daarvoor meer tijd vereist is, pleit ik ervoor dat de lidstaten van de EU met een uitbreiding van die periode akkoord gaan.’ Zonder verlenging wacht de Britten op 29 maart een ‘harde Brexit’ waar ook de 27 overblijvende EU-landen niet blij mee zijn.Volgens Altmaier ligt het voor de hand dat de nieuwe CDU-partijvoorzitter Annegret Kramp-Karrenbauer Merkel opvolgt als bondskanselier: ‘De CDU-voorzitter draagt de kandidaat-bondskanselier voor. Dat is in onze geschiedenis bijna altijd de partijvoorzitter zelf geweest.’In deze Betrouwbare Bronnen ook enkele fragmenten uit de Norbert Schmelzer-lezing die Altmaier op 18 januari uitsprak in Den Haag. Hij vertelt onder meer hoe hij met Merkel besloot tot ‘Wir schaffen das’: de onverwachte aanpak van de vluchtelingencrisis.Tijdlijn:00:00:00 - Intro00:02:26 - Fragment uit Schmelzer-lezing over Europese geschiedenis00:05:20 - Fragment over ‘Wir schaffen das’00:09:13 – Gesprek (1)00:23:18 – Fragment over Brexit00:24:54 – Gesprek (2)00:35:37 – Uittro00:36:29 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

In Betrouwbare Bronnen aflevering 19 praten Jaap Jansen en PG Kroeger met historicus, Washington Post–columnist en Pulitzer Prize-winnaar en rusland-deskundige Anne Applebaum over president Vladimir Poetin.‘Hij is een complotdenker, geschoold in de KGB. De wereld is en zero sum game met alleen winnaars en verliezers. Hij kan zijn burgers geen economische voorspoed meer geven, maar wel de belofte dat Rusland weer een grote wereldmacht wordt. Zijn democratie is fake. Als een criticus van het regime teveel aanhang krijgt, wordt hij of zij uit de weg geruimd.’Applebaum is ook professor of practice aan het Institute of Global Affairs van de London School of Economics, waar ze een project leidt over desinformatie en propaganda in de 21ste eeuw, een van de instrumenten waarvan Poetin zich bedient.Volgens Applebaum wordt de Russische tv-kijker dagelijks een gruwelijk beeld voorgeschoteld van een verderfelijke Europese Unie ‘waar kinderen bij hun ouders worden weggehaald en die mensen dwingt homoseksueel te zijn’. De NAVO wil volgens de Russen hun land vernietigen en bereidt zich voor op de Derde Wereldoorlog.Toch voelen veel Russen zich nog altijd ‘Europees’ en dat is volgens Applebaum precies de reden waarom Poetin zo negatief is over Europa.Het zint hem niet dat Europa zo aantrekkelijk is met zijn democratische cultuur, liberale instituties, openheid en tolerantie. Daarom wil hij de EU verzwakken. Bijvoorbeeld door nationalisten te helpen, na de Europese verkiezingen in mei versterkt terug te keren in het Europees Parlement.Over de ramp met vlucht MH17 zegt Applebaum: ‘We weten al heel veel. Uiteindelijk kwamen de bevelen uit Moskou. De vraag is wat je eraan kan doen als de Russen dit nooit zullen toegeven.’ In deze zaak regeerde het fake-nieuws: ‘Ze gaven drieduizend verklaringen. Er werden zoveel theorieën in omloop gebracht dat niemand meer iets zou geloven.’Donald Trump is bang voor Poetin, zegt Applebaum. ‘Als je zag hoe Trump er bij zat bij hun ontmoeting in Helsinki, en wat hij zei, dan leek het wel of hij zijn baas ontmoette.’***In de historische rubriek belicht PG Kroeger de ruimtevaartstrategie, waarin Europa verrassend voorop blijkt te lopen. De Amerikanen deden op 1 januari nog iets heel moois met New Horizons, maar hun toekomst wordt steeds bleker. De Europeanen zijn veel creatiever en innovatiever, zegt Kroeger.In de rubriek klinkt ook nog even het geluid van Brian May (van Queen), John F. Kennedy en Ronald Reagan.***De quote van Poetin aan het begin van deze aflevering komt uit een speech die hij gaf bij een militaire oefening in Vostok in 2018.https://www.youtube.com/watch?v=buqpGHEv7to***Enkele boeken van onze gast:Anne Applebaum – Rode Hongersnood, Stalins Oorlog tegen Oekraïne (uitgeverij Ambo Anthos)Anne Applebaum – Ijzeren Gordijn, de inlijving van Oost-Europa (uitgeverij Ambo)Anne Applebaum – Goelag, een geschiedenis (uitgeverij Ambo)***Tijdlijn afl. 19:00:00:00 - Intro door Jaap Jansen00:05:42 - PG Kroeger over ruimtevaart00:54:25 - advertentie voor podcast Welles-Nietes00:54:55 – gesprek met Anne Applebaum01:37:32 - SlotwoordZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

In Betrouwbare Bronnen aflevering 18 praat Jaap Jansen met CDA Tweede-Kamerlid Pieter Omtzigt die ook lid is van de mensenrechtenwaakhond van Europa, de Parlementaire Assemblee van de Raad van Europa.Het bijzondere is dat hij daar de afgelopen jaren samen met een Duitse SPD-parlementariër de strijd aanbond tegen corruptie bij zijn eigen collega’s. Zo moest de voorzitter van de Assemblee aftreden – zijn Spaanse partijgenoot Pedro Agramunt – en ook zijn eigen fractievoorzitter – de Italiaan Luca Volonte - bleek niet zuiver op de graat. Die laatste kreeg via een brievenbusfirma ruim 2 miljoen euro bijgestort.Ze waren omgekocht door Azerbeidzjan. Dat land exporteert gas en heeft belang bij een positief beeld in de buitenwereld. In Azerbeidzjan worden politieke tegenstanders opgesloten en de pers gebreideld en dat ziet de regering van dit land liever niet breed uitgemeten in officiële rapporten van de Raad van Europa.Een aantal corrupte Assembleeleden is met stille trom vertrokken, maar zit nog wel in hun nationale parlementen, zoals het Duitse CDU-Bondsdaglid Karin Strenz en de Waalse liberale senator Alain Destexhe. Hun parlementen moeten dezer dagen rapporteren welke maatregelen tegen hen worden genomen.‘Ik had lange tijd niet door dat collega’s omgekocht werden’, zegt Pieter Omtzigt. ‘En ik vermoedde al helemaal niet dat daar ook West-Europese collega’s bij waren.’ De secretaris-generaal van de Raad heeft jarenlang geen actie ondernomen en daarmee zijn plicht verzaakt, stelt Omtzigt.In Betrouwbare Bronnen doet Pieter Omtzigt een oproep aan minister Stef Blok (Buitenlandse Zaken) om in het Comité van Ministers van de Raad van Europa ook een groep te vormen die de corruptie gaat aanpakken. Er is nog een lange weg te gaan, want om een land als Azerbeidzjan te veroordelen is twee-derde meerderheid nodig.In zijn historische rubriek – waarmee deze podcast begint - blikt historicus Pieter Gerrit Kroeger vooruit op 2019 als herdenkingsjaar. Hij behandelt achtereenvolgens Johan van Oldenbarnevelt (op het Binnenhof onthoofd in 1619), de multitalenten Leonardo Da Vinci (stierf in 1519) en Alexander von Humboldt (geboren in 1769, overleden in 1859), de Chinese revolutie van 1919, de studentenopstand daar in 1989, precies dezelfde jaartallen in Duitsland: de komst van de Weimarrepubliek in 1919 en in 1989 de val van de Muur. Tot slot bespreekt PG Richard Nixon, die president van Amerika werd in 1969 en koningin Victoria (geboren in 1819).Deze aflevering wordt mede mogelijk gemaakt door Home Academy. Onbeperkt hoorcolleges luisteren, met 1 maand gratis lidmaatschap? Ga naar www.home-academy.nl en gebruik bij het lid worden de code BB2019.Tijdlijn aflevering 18:00:00:00 - Introductie door Jaap Jansen00:02:19 - De historische rubriek: PG Kroeger blikt vooruit op herdenkingsjaar 201901:02:36 - Pieter Omtzigt over corruptie in de Raad van Europa02:02:54 - Uittro02:04:06 - Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

In aflevering 17 praat Jaap Jansen met Arno Visser, president van de Algemene Rekenkamer. Hij onderzoekt voor de belastingbetaler of de overheid haar uitgaven rechtmatig doet en vooral ook doelmatig. Hij wil weten of elke euro die de overheid uitgeeft welbesteed is. Die vraag wordt des te interessanter nu de overheid aan de vooravond staat van een enorm Klimaatplan – volgens premier Rutte qua omvang vergelijkbaar met de wederopbouw.Deze aflevering wordt mede mogelijk gemaakt door Home Academy. Onbeperkt hoorcolleges luisteren, met 1 maand gratis lidmaatschap? Ga naar www.home-academy.nl en gebruik bij het lid worden de code BB2019.Meer over de aflevering:Hij waarschuwt tegen nieuwe fiscale maatregelen die ons gedrag moeten veranderen. Daar zijn er nu al 213 van en van de meeste is de vraag of ze werken: ‘De regeling om het gebruik van elektrische auto’s te stimuleren kostte tot nu toe 5 miljard euro, maar wat heeft het opgeleverd aan besparing op Co2-uitstoot?’Visser vindt het belangrijk dat organisaties hun prestaties onderling kunnen vergelijken. In het onderwijs kan dat nu niet goed, zegt hij. De ministers van Onderwijs moeten een transparant systeem maken: ‘Simpel en helder: dit gaan we doen en achteraf laten we zien: dit heeft het opgeleverd.’De president vertelt nog meer interessante dingen. De decentralisatie naar gemeenten is te snel gegaan, zegt Visser. ‘Daar was 11 miljard euro mee gemoeid – evenveel als de totale omzet van de Nederlandse horeca!’Het Rijk is de grootste vastgoedbezitter, maar er is geen balans. Bij verkoop van gebouwen werden in de verantwoording aan het parlement opbrengst en winst verward.Ook heel vreemd: Nederland heeft geen goed centraal boekhoudsysteem. ‘Er is een internationale standaard. Pas die gewoon toe. Dan kun je vergelijken!’Heel veel ICT systemen bij de overheid zijn te snel en onvoorbereid in gebruik genomen, als ‘een auto met alles er op en er aan, maar zonder stuur’. Het disfunctioneren van ICT is zo’n groot probleem, dat de Rekenkamer er permanent onderzoek naar doet.Arno Visser maant ook Europa. De Nederlandsche Bank ziet ‘streng en intensief’ toe op banken, maar sommige banken zijn zo groot dat de Europese Centrale Bank toezicht moet houden. ‘Maar niemand weet wat de ECB doet. De Europese Rekenkamer heeft geen bevoegdheden om de ECB te controleren.’In de historische rubriek bespreekt Pieter Gerrit Kroeger naar aanleiding van de brief van Mark Rutte over ‘het breekbare vaasje’ het Nederlandse poldermodel. Hoe is dat en hoe komt het dat Nederlanders nu overal ter wereld advies geven over waterwerken?De polder als overlegmodel is niet dood, zegt Kroeger – ook al gaat het nu bijvoorbeeld moeizaam met het samen bedenken van een nieuw, duurzaam pensioenstelsel.‘Het piept en kraakt soms, maar eigenlijk worden we geregeerd door Kunduz-coalities. Kijk naar het klimaatbeleid, naar Groningen, de toekomst van Europa en hoe we omgaan met MH17.’In één uur met PG via de Romeinen, de Middeleeuwen, Johan van Oldenbarnevelt naar Mark Rutte en de klimaattafelsDeze aflevering van Betrouwbare Bronnen wordt mede mogelijk gemaakt door Home Academy. Onbeperkt hoorcolleges luisteren, met 1 maand gratis lidmaatschap? Ga naar www.home-academy.nl en gebruik bij het lid worden de code BB2019.Tijdlijn:00:00:00 - Intro door host Jaap Jansen00:03:13 - De historische rubriek met PG Kroeger01:16:00 - Arno Visser, president van de Algemene Rekenkamer02:14:00 - Uittro02:14:37 - Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

In aflevering 16 van Betrouwbare Bronnen praat Jaap met Johan Remkes, voorzitter van de staatscommissie parlementair stelsel die deze week een 400 pagina’s tellend rapport uitbracht over versterking van ons democratisch systeem: ‘Lage drempels, hoge dijken’.Remkes wil een nieuw kiesstelsel en invoering van de gekozen kabinetsformateur. Hij geeft toe dat bijvoorbeeld ook Gordon of Joling dan kunnen worden gekozen.De Eerste Kamer krijgt een terugzendrecht en de staatscommissie wil een Constitutioneel Hof dat partijen kan verbieden als ze te ver gaan. Volgens Remkes had Geert Wilders na zijn ‘minder, minder, minder’-uitroep beter voor zo’n Hof kunnen worden gedaagd dan voor een gewone rechter.In Nederland ontbreekt een politieke partij die sociaaleconomisch klassiek links gedachtegoed combineert met cultureel-conservatieve opvattingen. Die kiezers voelen zich nu niet goed vertegenwoordigd. Volgens Remkes kan invoering van een correctief referendum helpen om tegemoet te komen aan de grieven van die groep. Lees hier meer.***Pieter Gerrit Kroeger belicht het goed geplande vertrek van Angela Merkel als voorzitter van de Duitse christendemocraten. Dat is een totaal andere functie dan bij ons in Nederland. Merkel gaat nog even door als bondskanselier, maar heeft er ondertussen voor gezorgd dat haar partij zich blijft vernieuwen.In Duitsland kan een regeringsleider niet zomaar weggestuurd worden. Er moet eerst een alternatief zijn, zodat een motie van wantrouwen meteen naar een nieuwe coalitie leidt. Dat gebeurde in 1982, terwijl het tien jaar eerder nog mislukte.Merkel wilde geen ere-voorzitterschap, geen toespraken en geen cadeaus. Maar ze kreeg er toch een: een ‘Taktstock’. PG vertelt en er klinkt een heel klein stukje uit Tristan & Isolde.TIJDLIJN afl. 1600:00:00 - Intro door Jaap Jansen00:02:07 - PG Kroeger over Angela Merkel en haar machtsoverdracht01:13:18 - Johan Remkes over versterking van democratie en rechtsstaat02:00:29 - Uittro02:01:40 – EindeDeze aflevering wordt mede mogelijk gemaakt door Home Academy. Onbeperkt hoorcolleges luisteren, met 1 maand gratis lidmaatschap? Ga naar www.home-academy.nl en gebruik bij het lid worden de code BB2019.Betrouwbare Bronnen heeft een adres: betrouwbarebronnen@dagennacht.nlWilt u adverteren of sponsoren? Neem dan contact op met Bob den Hartog bob@dagennacht.nlZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

In aflevering 15 van Betrouwbare Bronnen:D66-lijsttrekker Sophie in ’t Veld over haar verkiezingsprogramma. In gesprek met Jaap Jansen laat ze zich ontvallen dat ze lid wil worden van de Europese Commissie. De Europese liberalen komen binnenkort met een team kandidaten. In ‘t Veld wil graag ‘aan de knoppen zitten’.‘Als er een mogelijkheid zou zijn voor mij om alle ervaring en invloed die ik heb aan te wenden voor het sterker maken van de Europese Unie en voor het uitdragen van de progressieve, pro-Europese liberale D66-idealen, dan zal ik die mogelijkheid zeker aangrijpen’, zegt ze.D66 zit in het Europees Parlement in dezelfde fractie als de VVD, maar volgens In ’t Veld bevindt die partij zich ‘duidelijk aan de rechterbuitenkant’. Ze hoopt dat ook GroenLinks toetreedt tot haar fractie: ‘De deur staat open.’Ze hoopt dat de Britten afzien van Brexit. Als ze in de EU willen blijven, mag dat wat haar betreft onder de oude voorwaarden, met alle uitzonderingen die ze al hadden. ‘Dan zal de politieke reactie zijn: prima, zand erover!’In de historische rubriek vertelt Pieter Gerrit Kroeger over de Amerikaanse oud-president George H. W. Bush die op 30 november overleed. Hoe hij van de East Coast naar het toen door-en-door Democratische Texas verhuisde en doorbrak als eerste Republikein sinds de burgeroorlog. Zijn bijzondere vriendschap met James Baker. En zijn eigenzinnige vrouw Barbara die Donald Trump haatte.Na de val van de Muur wilde Bush de ontwikkelingen zoveel mogelijk aan de Europeanen overlaten. Maar hij greep in toen Ruud Lubbers difficulteerde over de hereniging van Duitsland.Omdat Betrouwbare Bronnen de kaap van 100.000 downloads is gepasseerd, presenteert Jaap aan het einde van deze aflevering de Top 5 van best beluisterde afleveringen.Tijdlijn afl. 15:00:00:00 Introductie door Jaap Jansen00:02:14 PG Kroeger over GHW Bush01:03:34 Sophie in ’t Veld02:28:53 De Top 502:34:31 Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

In Betrouwbare Bronnen aflevering 14:Oud minister-president Jan Peter Balkenende blikt terug op zijn tijd als premier en daarvoor als sociaaleconomisch en financieel medewerker van het nu 40-jarige Wetenschappelijk Instituut voor het CDA. Dat doet hij onder leiding van historicus Pieter Gerrit Kroeger met minister van Financiën in het kabinet Rutte-III Wopke Hoekstra in een gesprek dat op 24 november plaatsvond in Amersfoort op de Dag van de Christendemocratie.Bij verschijning van deze Betrouwbare Bronnen zit Hoekstra met premier Rutte bij de G20 in Buenos Aires. Balkenende vertelt hoe hij in 2009 Nederland bij de G20 in Londen binnenkletste: ‘George W. Bush zegt: Hey, Jan Peter! En ik zeg gelijk: hey George! Die entree naar de G20 was het mooiste moment in mijn premierschap.’Balkenende ontwikkelde bij het W.I. een nieuwe agenda voor het CDA, waaruit bijvoorbeeld het nieuwe zorgstelsel voortkwam. In dit gesprek bespreekt hij met Hoekstra een nieuwe agenda voor het CDA. Eigenlijk: een nieuwe agenda voor Europa. Want we kunnen het als Nederland niet meer alleen. Hoekstra noteert alvast waar hij moet gaan bij-plussen in zijn begroting: onder andere meer geld voor klimaat en voor defensie.Hoekstra: ‘De kunst is: met behoud van individuele vrijheid en gelijkwaardigheid te zorgen voor cohesie in de samenleving.’Balkenende: ‘De laatste tien jaar ging Europa van incident naar incident. Dat is niet aanlokkelijk. We moeten een nieuwe visie ontwikkelen op Europese integratie.’Jaap Jansen praat daarna met PvdA-Europarlementariër Paul Tang, die een boek schreef om weer greep te krijgen op de grote bedrijven die gedreven worden door angelsaksisch aandeelhouderskapitalisme. Europa moet weer terug naar het Rijnlands economisch model, zegt Tang.Volgens Tang heeft de Europese Commissie (waar zijn lijsttrekker Frans Timmermans in zit) de beloften van vijf jaar geleden onvoldoende waargemaakt. Europa is nog steeds een economische grootmaacht, maar een politieke dwerg. Tang was niet blij met de strenge begrotingspolitiek van Jeroen Dijsselbloem (Betrouwbare Bronnen afl. 2): ‘Ik ben veel meer van investeringen.’ Met die visie sluit hij aan op Coen Teulings (afl. 2) en Bas Jacobs (afl. 4).Tang wil dat de Europese Commissie de Italiaanse regering meer ruimte geeft voor een ‘sociale begroting’: ‘Ik heb er een hekel aan als landen elkaar de les lezen.’Hij begrijpt dat de Britten achter de slogan ‘Take Back Control’ aanliepen: ‘Het zou ook mijn leus kunnen zijn. Take back control, maar dan via Europa.’Boeken, genoemd in afl. 14:Evert Jan van Asselt e.a. - Uit Politieke Overtuiging, 40 jaar Wetenschappelijk Instituut voor het CDA (uitg. CDA)Jürgen Osterhammel - Die Verwandlung der Welt, Eine Geschichte des 19. Jahrhunderts (uitg. Beck C.H.)Hans Rosling – Feitenkennis (uitg. Spectrum)Daron Acemoglu & James Robinson - Why Nations Fail (uitg. Currency)Paul Tang – Dijk van Europa (uitg. Atlas Contact)Tijdlijn afl. 14:00.00.00 Intro door Jaap Jansen00.04.08 PG Kroeger praat met JP Balkenende en Wopke Hoekstra00.55.36 Jaap Jansen praat met Paul Tang02.00.59 Uittro02.01.53 Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

In aflevering 13 van Betrouwbare Bronnen:D66-minister Sigrid Kaag wil richting de Tweede-Kamerverkiezingen een debat over het leiderschap van D66. ‘Een gezond debat hoort erbij, juist in een democratische partij als D66’, zegt de minister voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking.Onlangs koos de Tweede-Kamerfractie het jonge Kamerlid Rob Jetten als nieuwe voorzitter. Hij volgde Alexander Pechtold op en is nu de leider van D66. Het ligt voor de hand dat hij lijsttrekker wil worden. Ook Kaag overweegt de strijd aan te gaan: ‘Ik sluit nooit iets uit in het leven. Ik heb heel vaak onverwachte dingen gedaan die ik niet had gepland. Minister zijn bijvoorbeeld. Ik ben teruggekeerd naar Nederland en heb deze functie bewust op me genomen. Dus ik ben in een heel nieuwe fase. Ik wil me nuttig inzetten voor D66. Want ik denk dat D66 een ontzettend belangrijke partij is voor Nederland. Juist ook in deze fase.’Ze pleit voor de terugkeer in het maatschappelijk debat van ‘het redelijke midden’: ‘Er moet tolerantie en respect zijn. Stigmatisering is nooit een oplossing. Een ander wegzetten met een etiket is niet heilzaam.’ Uit peilingen blijkt dat Kaag enorm populair is bij linkse kiezers en heel onpopulair bij de achterban van PVV en Forum voor Democratie.In Betrouwbare Bronnen legt ze uit waarom Nederland het Pact van Marrakech moet ondertekenen. Bij dat migratiepact worden steeds meer vraagtekens gezet, onder anderen door regeringspartijen VVD en CDA. ‘Het is niet juridisch bindend. Het is een kader van afspraken’, zegt Kaag. ‘Er zitten heel wat positieve elementen aan. Het geeft in de toekomst de mogelijkheid om irreguliere migratie beter aan te pakken zodat landen eigen burgers terugnemen. Voor Nederland betekent het in de praktijk heel weinig. Het gaat erom dat andere landen worden opgetrokken om beter te werk te gaan.’Jaap Jansen praat met Kaag ook over haar focus op hulp voor Afrika en het Midden-Oosten en over de handelsproblemen met de VS, China en het Verenigd Koninkrijk.Pieter Gerrit Kroeger belicht naar aanleiding van een pleidooi van VVD-Kamerlid Thierry Aartsen het fenomeen 'volkscultuur' en vertelt dat Sovjetleider Stalin hier zo zijn eigen gedachten bij had. Confessionele Kamerleden, voorlopers van het latere CDA, vonden subsidies voor kunst en cultuur maar niks. Tot er in de Christelijk-Historische Unie andere geluiden klonken. PG draait hierbij een klein stukje opera: Lady Macbeth.Als bruggetje naar het gesprek met Sigrid Kaag looft Kroeger het werk van de Zweedse statisticus Hans Rosling en zijn leerling Max Roser. Zij tonen aan dat er al veel verbeterd is in de wereld: de welvaartssprong is significant.Tijdlijn00:00:00             Introductie door Jaap Jansen00:03:02             PG Kroeger over volkscultuur00:49:52             PG Kroeger over Hans Rosling en het belang van statistieken01:07:51             Sigrid Kaag, minister voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking01:43:45             Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

In aflevering 12 van Betrouwbare Bronnen met Jaap Jansen:Oud CDA-partijvoorzitter en oud-minister van Onderwijs Marja van Bijsterveldt doet een zwaar beroep op haar partijgenoten in de Eerste Kamer: stem niet in met het uit de Grondwet halen van de benoemde burgemeester. Gebruik dit weekend voor de hoognodige bezinning, want jullie dreigen iets kapot te maken. ‘Ik ben heel erg verontrust. De waarde van het feit dat ik als burgemeester niet gekozen ben, is dat ik van alle mensen ben. Er wordt iets op de tocht gezet, zonder dat er een probleem is’, zegt Van Bijsterveldt. ‘Ik hoop dat de Eerste-Kamerfractie dinsdag zegt: mensen, we hebben er nog eens over nagedacht en dit is niet wat wij willen.’De voormalige fractievoorzitter in de Eerste Kamer van de VVD Uri Rosenthal roept zijn partijgenoten juist op, vóór het wetsvoorstel te stemmen: ‘Er is angst voor een of ander rapalje dat naar boven komt en de zaken naar zijn hand zet. Maar je moet niet bang zijn voor de kiezer. Ik zie niet in waarom de burgemeester niet rechtstreeks door de bevolking gekozen zou worden.’Pieter Gerrit Kroeger beschouwt de opkomst van Rob Jetten, de indiener van het burgemeestersvoorstel. De nieuwe D66-leider, door sommigen ‘Robot Jetten’ genoemd, krijgt nog geen open doekjes. Hij kan troost putten uit de beginfase van grootheden als Ruud Lubbers en Frits Bolkestein, bij wie ook niet alles meteen van een leien dakje ging.Ook kijken we naar de herdenkingen van het einde van de Eerste Wereldoorlog, waar Nederland angstvallig buiten bleef. Mark Rutte was zéér aanwezig in Frankrijk. Opmerkelijk waren de woorden van de Duitse bondspresident Frank-Walter Steinmeier in Westminster Abbey.Het langste gesprek van maar liefst twee uur is met Uri Rosenthal. Oud-minister van BuZa, oud VVD-fractievoorzitter in de Eerste Kamer maar vooral een van de politieke peetvaders van Mark Rutte.Na de strijd met Rita Verdonk zette hij de man die alweer ruim acht jaar minister-president is, op het juiste, rechtse VVD-spoor. Opkomen voor ‘HWN’ers’, hardwerkende Nederlanders, met asfalt, hypotheekrenteaftrek, financiële degelijkheid, veiligheid en beperking van immigratie. Toen CDA-premier Jan Peter Balkenende met de PvdA steeds zwakker regeerde, greep Rutte zijn kans.In het gesprek zegt Rosenthal een aantal opmerkelijke dingen. Zo erkent hij dat er een partijkartel is, dat zelfs doorwerkt tot in onafhankelijke adviescommissies. Hij vindt dat Pim Fortuyn het destijds bij het rechte eind had: de politiek zag de ‘micronarigheid’ van mensen teveel over het hoofd.Op Buitenlandse Zaken slaagde Rosenthal er – naar eigen zeggen – bijna in Israël en de Palestijnen tot een akkoord te brengen: de geheime ‘Operatie Blauw-Groen’.Volgens Rosenthal gaat Rutte niet naar Europa en zou hij wel eens langer premier kunnen blijven dan Ruud Lubbers, die het twaalf jaar volhield. Rosenthal adviseert de VVD: ‘Werk een plan uit voor een nieuwe, activistische rol voor de staat.’Tijdlijn:00:00:00 Introductie door Jaap Jansen 00:03:12 Marja van Bijsterveldt doet oproep00:22:22 De historische rubriek met PG Kroeger01:10:09 Herinneringen van Uri Rosenthal02:07:08 Rosenthal over Mark Rutte03:14:30 Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

In aflevering 11 van Betrouwbare Bronnen praten Jaap Jansen en Pieter Gerrit Kroeger met de achterneven Sybrand van Haersma Buma en Wiete Hopperus Buma. Zij doken in het leven van hun voorzaat Gerlacus Buma, 200 jaar geleden. Een tijd waarin Nederland speelbal was van de grote Europese mogendheden. Het ene jaar diende Gerlacus als militair in de Garde d’Honneur van keizer Napoleon, het andere jaar in het leger van koning Willem I.Een zeer interessant verhaal over leven in het Europa van toen en over de ontwikkeling van de Friese patriciërsfamilie Buma. Soms rijk, soms berooid. Het boek Gerlacus Buma is uitgegeven door Prometheus.Daarna praat Jaap met Mendeltje van Keulen. Zij sprak deze week haar intreerede uit als lector changing role of Europe aan de Haagse Hogeschool. Ze beschrijft hoe het Binnenhof als het over de EU gaat vaak achter de feiten aanloopt.Als oud-griffier van de Tweede-Kamercommissie Europese Zaken kent ze alle politieke trucs. Zo vertelt ze hoe VVD-Kamerleden er via procedurevergaderingen voor zorgen dat er niet teveel onderwerpen op de Kameragenda komen die het minister-president Mark Rutte en zijn bewindslieden moeilijk maken. Rutte is volgens Van Keulen in Europa zeer gezien en het zou haar niets verbazen als de premier – ondanks ontkenningen nu - uiteindelijk naar Brussel verdwijnt.Tijdlijn:0:00:00 Start afl. 110:04:01 Gesprek Sybrand en Wiete Buma1:09:43 Gesprek Mendeltje van KeulenZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

In aflevering 10 van Betrouwbare Bronnen praat Jaap Jansen met Bram van Ojik, Tweede-Kamerlid van GroenLinks, over de reis naar China die hij in het herfstreces ondernam met Jesse Klaver. Hoe moeten wij omgaan met deze nieuwe economische reus waarvan de president, Xi Jinping, steeds autocratischer regeert?Toen Frits Bolkestein als VVD-leider de Westerse cultuur superieur verklaarde boven andere culturen, was voor links Nederland het huis te klein. In Betrouwbare Bronnen zegt Van Ojik het nu ook.Pieter Gerrit Kroeger belicht de Haagse eethuisjes waar premier Mark Rutte belangrijke gasten mee naartoe neemt. Meestal: eenvoudige Indische restaurants. Eentje staat te koop. PG doet een beroep op de burgemeester van Den Haag om het te kandideren voor de Werelderfgoedlijst.Seth Berkley is ceo van Gavi, een alliantie die honderden miljoenen kinderen vaccineert. Nederland is een van de donoren. Berkley spreekt deze week met minister Sigrid Kaag, met Kamerleden en met Betrouwbare Bronnen. ‘Een kleine investering levert een forse besparing op in gezondheidskosten.’Tijdlijn afl. 10:0:00:000       Intro door host Jaap Jansen3:28:01         PG Kroeger over de Haagse eethuisjes van Mark Rutte42.36.443       Bram van Ojik over China1.28.40.016    Seth Berkley over vaccineren1.57.56.416    Uittro met Lamyae Aharouay van NRC Haagse Zaken Advertentie: Kijk hier voor tickets en meer info voor Toonzetters met saxofonist Benjamin Herman in De Balie! -> http://bit.ly/2AFHZ3JZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

In aflevering 9 van Betrouwbare Bronnen kijkt Jaap Jansen met vier gasten terug op leven en werk van oud minister-president en PvdA-leider Wim Kok, die op 20 oktober 2018 overleed.Het jonge Tweede-Kamerlid Gijs van Dijk is een van de laatsten die afgelopen zomer met Kok gepraat heeft over de vakbeweging, de politiek en de PvdA. Van Dijk en zijn fractiegenoot Henk Nijboer klopten nerveus bij hem aan. Het werd een onvergetelijke middag.In de historische rubriek belicht Pieter Gerrit Kroeger uiteraard ook Wim Kok, die als minister van financiën meteen werd geconfronteerd met de val van de Berlijnse Muur en eindigde met 9/11, de aanslag op de Westerse wereld. Kok werd geprezen voor zijn ‘derde weg’, die – nu terugblikkend – volgens Kroeger een miskleun is gebleken.Twee gasten zijn generatiegenoot van Kok.Oud Tweede-Kamervoorzitter Jeltje van Nieuwenhoven werd na het verkiezingsverlies van Ad Melkert bij het vertrek van Kok fractievoorzitter. Na enkele weken kwam ze erachter dat ze niet meer mocht zijn dan een tussenpaus. Ze heeft niets dan lof voor Wim Kok, al vond ze begin 2001 al dat hij niet opnieuw lijsttrekker moest worden.Voormalig directeur van het wetenschappelijk bureau PvdA-ideoloog Joop van den Berg vertelt over zijn laatste gesprekken met Kok. De oud minister-president vreesde in 2017 het ‘horrorscenario’ dat de PvdA met veel te weinig zetels toch zou gaan regeren in Rutte III.Volgens Van den Berg is het angstig dichtbij dat er voor de PvdA geen bestaansrecht meer is; dat het over en uit is voor de sociaaldemocratie: ‘De PvdA is nu één keer kleiner geworden dan GroenLinks en SP. Als dat vaker gebeurt, dan is er klaarblijkelijk voor de sociaaldemocratie in deze vorm geen bestaansreden meer’, zegt Van den Berg. ‘De PvdA is vanouds een alliantie van intellectuele middenklasse en arbeidersklasse. Als je die uit elkaar trekt, krijg je GroenLinks aan de ene kant en SP aan de andere. Als de PvdA die groepen niet meer kan verenigen, dan moet ze ophouden. Dan verliest ze principieel haar bestaansrecht. Je moet ook groot genoeg zijn om invloed te hebben. Het is heel leuk om met een clubje bij elkaar te zijn, maar als dat nooit meer dan vijftien zetels oplevert of eens een keertje wat meer, wat stel je dan eigenlijk politiek nog voor?’Tijdlijn:00:00:00 – Jeltje van Nieuwenhoven over de zuinigheid van Kok02:41:50 - Joop van den Berg vreest dat einde PvdA nabij is10:53:57 - Gesprek met Gijs van Dijk32:37:00 - Pieter Gerrit Kroeger56:50:55 - Gesprek met Jeltje van Nieuwenhoven1:47:17 - Fragment: Kok leert chatten met de computer1:51:09 - Gesprek met Joop van den BergZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Hoofdgast is Malik Azmani, de nieuwe lijsttrekker van de VVD bij de verkiezingen voor het Europees Parlement in mei 2019. Toen Europa zijn ‘plan-Azmani’ voor opvang van vluchtelingen in de eigen regio ging omarmen, merkte hij dat je via Europa meer kunt bereiken dan nationaal. Het verkiezingsprogramma kenmerkt zich door een voor de VVD opmerkelijk pro-Europese koers. Zo moet Europa inniger gaan samenwerken op defensie en klimaat.Toch is Azmani het niet op alle fronten eens met de tekst van het programma. Zo vindt hij dat Turkije nóóit mag toetreden tot de EU. Hij hoopt dat het VVD-congres de slappere tekst over Turkije nog wijzigt. De VVD wil flink snoeien in het aantal Brusselse ambtenaren: van Azmani mag de tolkendienst weg als iedereen Engels gaat spreken, zoals hij zelf al doet.Azmani is tegen de liberale leider Guy Verhofstadt als ‘Spitzenkandidat’ voor het voorzitterschap van de Europese Commissie. En D66 – waarmee de VVD in Europa onder Verhofstadt één fractie vormt – komt volgens hem niet op voor het Nederlands belang.Pim Waldeck, oud-ambassadeur in Londen, belicht de Brexit en het verlies van het Verenigd Koninkrijk als bondgenoot. Wat beweegt die gekke Britten, dat ze van ons af willen? 'Onze bevriende eilanders zijn geobsedeerd door geld.' Waldeck verwacht dat de tegenstellingen in hun land groter worden, als ze Europa niet meer hebben om zich tegen af te zetten. En Nederland gaat het VK missen als 'plechtanker waaraan we kunnen gaan liggen als het een beetje moeizaam wordt in de Frans-Duitse as'.Aan de vooravond van het staatsbezoek van Willem-Alexander en Máxima bespreken Pieter Gerrit Kroeger en Paul Rem de stevige band tussen het Nederlandse en het Britse koningshuis. Paul Rem is kunsthistoricus, conservator en woordvoerder op Paleis Het Loo. Willem III, die stadhouder was in Nederland, stond tegelijkertijd als koning aan de wieg van het moderne Groot-Brittannië.---Inhoudsopgave:00:00:00 - Intro met Malik Azmani (VVD) over een nieuwe Europese munt...00:01:35 - Welkom en inhoud door host Jaap Jansen00:04:21 - Pim Waldeck, oud-ambassadeur in het Verenigd koninkrijk00:45:17 - Politieke geschiedenis met PG Kroeger en Paul Rem01:30:20 - Malik Azmani, VVD-lijsttrekker Europese verkiezingenZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

In deze aflevering twee slimme dertigers en PG.Nu D66 met Rob Jetten een nieuwe leider heeft, moet de partij een nieuw speerpunt aanscherpen: ‘radicale kansengelijkheid’ om de tweedeling in de samenleving te bestrijden. Coen Brummer, directeur van de mr. Hans van Mierlo Stichting, sluit hiermee aan bij Jan Terlouw, die in Betrouwbare Bronnen afl. 1 ervoor pleitte dat D66 zich ‘radicaler, linkser’ gaat profileren.Brummer bespreekt de inhoudelijke verdiensten van de grote D66-leiders Van Mierlo, Terlouw en Pechtold en maakt alvast de agenda op voor zijn goede vriend Jetten: ‘Het regeerakkoord wordt elke dag een beetje minder actueel.’Pieter Gerrit Kroeger bespreekt twee opmerkelijke manieren om afscheid te nemen uit de politiek: ministe-president jonkheer Dirk Jan de Geer (CHU) die bij koningin Wilhelmina met zelfmoord dreigde en premier Dries van Agt (CDA), die tegen het einde van de kabinetsformatie plots vertrok om plaats te maken voor ‘premier Jan de Koning’ – maar die wilde niet.Econoom, bestuurskundige en sociaal-psycholoog Wimar Bolhuis promoveerde deze week op de opmerkelijke verschillen tussen beloften in verkiezingsprogramma’s en het uiteindelijke regeerakkoord. Die kosten de belastingbetaler per kabinet een slordige drie miljard euro en zijn vooral in het voordeel van bedrijven, zonder dat het vestigingsklimaat er bewijsbaar op vooruit gaat.-----Afl. 7 van Betrouwbare Bronnen is mede mogelijk gemaakt door Atlas Contact, uitgever van De Rechtvaardigen, geschreven door Jan Brokken. Het boek gaat over Jan Zwartendijk, een Nederlandse consul die aan het begin van de Tweede Wereldoorlog duizenden Joden wist te redden door hen aan een visum voor Curacao te helpen. Bij dit boek is een vierdelige podcast gemaakt. In aflevering 1 vertelt Jan Brokken hoe hij het verhaal van Zwartendijk op het spoor kwam.-> Luister hier de podcast: http://bit.ly/2IO9EBP-> bestel hier het boek: http://bit.ly/2CFg0DpZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Sharon Gesthuizen, van 2006 tot 2017 Tweede-Kamerlid voor de Socialistische Partij en in 2015 nog kandidaat-partijvoorzitter, vertelt waarom ze de partij verlaat en lid is geworden van GroenLinks.Ze heeft er geen vertrouwen in dat de SP werkelijk democratisch wordt. De druppel is voor haar de nieuwe vluchtelingenkoers die de partij inslaat onder de nieuwe politiek leider Lilian Marijnissen: haaks op alles waar Gesthuizen als SP-Kamerlid voor stond.Pieter Gerrit Kroeger heeft een tip voor de commissie-Traditie van de Koninklijke Marine: vernoem het nieuwe bevoorradingsschip wat nu gebouwd wordt naar minister-president Piet de Jong, de oud-onderzeebootcommandant die ‘voortvarend en bezonken’ was. Kroeger vertelt over De Jongs innige band met koningin Juliana, terwijl hij tegelijkertijd – tegen haar zin - haar huishouding moderniseerde.Voor meer podcasts, kijk op www.dagennacht.nl.Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Alexander Rinnooy Kan (1949) is al jaren een van de invloedrijkste mensen van Nederland. Sterker: de Volkskrant noemde hem drie jaar op rij ‘de machtigste’. Hij was voorzitter van de werkgevers, bankier bij ING, voorzitter van de Sociaal Economische Raad en is nu hoogleraar en voor D66 senator.Drie keer werd hem gevraagd of hij minister wilde worden, maar hij weigerde. Aan Jaap Jansen vertelt hij waarom. Rinnooy Kan vindt trouwens dat ministers in Nederland te weinig verdienen en dat Eerste-Kamerfracties meer medewerkers moeten krijgen. Wat vindt hij – met 29 nevenfuncties - van de kritiek dat de senaat een lobbyhuis is, met teveel dubbele petten? Van Rinnooy Kan verscheen deze week het boek 'Bordjes duiken. Ervaringen van een optimist' (Uitgeverij Balans).Historicus en hoger-onderwijsdeskundige Pieter Gerrit Kroeger bespreekt het imago van D66 als onderwijspartij. Is dat predicaat terecht? Hulde voor Boris Dittrich! Voor meer podcasts, kijk op www.dagennacht.nl.Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Waarom was Lodewijk Asscher de beste debater in de Algemene Politieke Beschouwingen van 2018? Bleef Mark Rutte vormvast? En wat wilde Klaas Dijkhoff eigenlijk bereiken? Jaap Jansen blikt terug met Roderik van Grieken van het Nederlands Debat Instituut.Volgens historicus Pieter Gerrit Kroeger speelde Thierry Baudet in het Kamerdebat met vuur. Ook vertelt hij hoe bijzonder het is dat een Belgische premier Nederland vertegenwoordigde op de Europese top in Salzburg en we draaien een stukje opera.Tot slot ontvangt Jaap: hoogleraar economie en overheidsfinanciën Bas Jacobs (Erasmusuniversiteit Rotterdam). Hij gruwt van het hosanna-verhaal van Rutte en Wopke Hoekstra en heeft fundamentele kritiek op het beleid van Rutte III. Nederland is volgens Jacobs niet schokbestendig voor een nieuwe financieel-economische crisis. Een spoedcursus 'zwakke schakels in ons economisch systeem'.-Voor meer podcasts, kijk op www.dagennacht.nl.Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Hoe komt het dat Nederland nog nooit een vrouw als premier had? Waarom neemt het aantal vrouwen in de politiek zelfs af? Is Mark Rutte een seksist?Jaap Jansen praat erover met Julia Wouters, die elf jaar lang politiek adviseur was van Lodewijk Asscher, vicepremier in het kabinet Rutte II en wethouder in Amsterdam. Zij schreef het boek 'De Zijkant van de Macht, waarom de politiek te belangrijk is om aan mannen over te laten' (uitgeverij Balans).Pieter Gerrit Kroeger legt uit waarom de Britten en de Duitsers al wel een vrouw aan de politieke top hebben, nota bene van conservatieve partijen.Plus: een gesprek met Peter Wilson, de Britse ambassadeur in Den Haag, over Brexit, de bijzondere relatie tussen Nederland en het Verenigd Koninkrijk en de Skipral-affaire. Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Oud-Eurogroep-voorzitter en minister van Financiën Jeroen Dijsselbloem vertelt hoe hij de euro redde. Oud-directeur van het Centraal Planbureau Coen Teulings was het niet altijd eens met het beleid van de Nederlandse regering, maar zag geen reden tot aftreden. Jaap Jansen praat met beiden. Welke lessen trekken ze uit de financiële crisis?Volgens Teulings was het Nederlandse bezuinigingsbeleid te hard en niet nodig. Dijsselbloem is dat niet met hem eens. Beiden loven het beleid van Europese-Bankpresident Mario Draghi. Wat Teulings betreft mag hij niet worden opgevolgd door Klaas Knot, de president van de Nederlandsche Bank. Hij legt uit waarom niet.Dijsselbloem is lid geworden van de politieke beweging En Marche van de Franse president Emmanuel Macron. Hoe de PvdA erbovenop moet komen, weet hij nog niet. De oud-minister vertelt smakelijk over zijn Europese escapades, onder anderen met de Griekse marxistische minister van Financiën Varoufakis en de strenge Duitse minister Schäuble.Historicus Pieter Gerrit Kroeger prijst Dijsselbloem. Er kunnen niet genoeg politieke memoires worden geschreven. 'Prinses Beatrix moet haar memoires gaan schrijven. Zij heeft een geweldig levensverhaal. Haar jeugd in Canada, de huwelijkscrisis van haar ouders. Haar grote liefde voor prins Claus. Ze hield intens van haar vader Bernhard, maar ze vond het verschrikkelijk wat hij deed. Portretten van al haar premiers.’ Wilhelmina publiceerde ook haar memoires. Oud-premier Wim Kok en oud-ministers Jos van Kemenade, Ivo Opstelten en Jaap de Hoop Scheffer moeten wat Kroeger betreft eveneens snel hun herinneringen te boek stellen.Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

De politiek moet weer greep krijgen op de economie, zegt Jan Terlouw. En de coalitie moet de afschaffing van de dividendbelasting schrappen. Terlouw, nu bijna 87 jaar oud, is een uur lang te gast in de eerste aflevering van Betrouwbare Bronnen.Plus: Pieter Gerrit Kroeger vertelt over Peter Altmaier, Angela Merkel's invloedrijkste minister die getipt wordt als opvolger van Jean-Claude Juncker, de voorzitter van de Europese Commissie in Brussel. De allereerste Commissievoorzitter was ook een Duitser: Walter Hallstein.Betrouwbare Bronnen is een wekelijkse politieke podcast met aandacht voor Binnenhof, Buitenhof en Brussel.Over de hostsJaap Jansen is een van de bekendste politieke journalisten die al zo’n dertig jaar de Nederlandse en Europese politiek volgt (onder meer voor Elsevier, AD, Pauw & Witteman en BNR Nieuwsradio). Hij is meermaals uitgeroepen tot ‘invloedrijkste twitteraar op het Binnenhof’.Pieter Gerrit Kroeger is historicus en oud-hoofdredacteur van ScienceGuide. Hij werkt aan een magnum opus over het CDA.Over de podcastIn Betrouwbare Bronnen praat Jaap Jansen met iedereen die ertoe doet in Den Haag en Brussel: zowel politici als scherpe waarnemers. In elke aflevering koppelt Pieter Gerrit Kroeger politieke geschiedenis aan de actualiteit van nu.Meer podcasts, kijk op http://www.dagennacht.nl!Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.