De perfecte podcast om bij weg te dromen. Doe het licht uit, druk op play en laat je meevoeren. Wekelijks bespreken we de nieuwste wetenschaps- en geschiedenisboeken. Een uur vol met ontroerende geschiedenisverhalen, wetenschappelijke vergezichten en intieme gesprekken met schrijvers. Zij lezen voor uit eigen werk en nemen mooie, bijpassende muziek mee.
#99 Jetske van der Schaar - Eeuwige Lente, leven met een erfelijk alzheimergen
Jetske van der Schaar onderzoekt als promovenda aan Amsterdam Universitair Medisch Centrum de medisch-ethische dilemma’s in vroege stadia van Alzheimer. Daarnaast schrijft en spreekt ze openlijk over haar erfelijke vorm van dementie. Zelf is ze drager van het gen wat Alzheimer veroorzaakt. Ze weet dat de eerste symptomen over ongeveer 15 jaar zullen beginnen. Van der Schaar is schrijver van het boek Eeuwige Lente - Leven met een erfelijk Alzheimer-gen.
11/27/2020 • 57 minutes, 12 seconds
#98 Lotte Jensen - Napoleons Nalatenschap
Marnix Koolhaas praat met Lotte Jensenover haar nieuwste boek ‘Napoleons Nalatenschap’.
11/2/2020 • 49 minutes, 57 seconds
#97 Nadia Bouras - Een klas apart
Mirjam Gulmans interviewt Nadia Bouras over haar nieuwe boek ‘Een klas apart’. Dit verhaal gaat over de geschiedenis een Arabische school in Amsterdam.
10/19/2020 • 52 minutes, 49 seconds
#96 Lizzy van Leeuwen - Indra: een wajangleven
Gerda Jansen Hendriks interviewt Lizzy van Leeuwen over haar boek ‘Indra: een Wajangleven’.
10/15/2020 • 50 minutes, 41 seconds
#95 Madelijn Strick - Humor is een van de vier pijlers onder het universum (de andere drie ben ik vergeten)
Jacob de Vries interviewt sociaal psycholoog Madelijn Strick over haar boek 'Humor is een van de vier pijlers onder het universum (de andere drie ben ik vergeten)'. Strick promoveerde cum laude op een proefschrift over humor in reclame en ze i s humor blijven onderzoeken.
10/9/2020 • 56 minutes, 55 seconds
#94 Mark Verheijen - Wij Kennen Amerika Helemaal Niet
Rob Bruins Slot interviewt politicus Mark Verheijen over zijn nieuwste boek ‘Wij kennen Amerika helemaal niet’.
10/1/2020 • 54 minutes, 22 seconds
#93 - Peter Romijn - De Lange Tweede Wereldoorlog
Hannah Dogger interviewt historicus Peter Romijn over zijn nieuwste boek De Lange Tweede Wereldoorlog dat over de Nederlandse geschiedenis tussen 1940 en 1950 gaat.
9/24/2020 • 54 minutes, 48 seconds
#92 - Nikolaos van Dam - Granaten en minaretten: een Nederlandse diplomaat op zoek naar vrede in de Arabische en Islamitische wereld
Presentator Rose Heijnen interviewt oud-ambassadeur Nikolaos van Dam. Hij vertelt over zijn nieuwste boek Granaten en minaretten: een Nederlandse ambassadeur op zoek naar vrede in de Arabische en islamitische wereld, waarin hij de balans opmaakt van zijn avontuurlijke carrière als diplomaat.
9/10/2020 • 55 minutes, 26 seconds
#91 - Mark van Vugt - Lucy, Darwin & Lady Gaga
Presentator Bouwe van Straten interviewt Mark van Vugt. Hij is hoogleraar psychologie aan de Vrije Universiteit in Amsterdam en vertelt over zijn nieuwste boek Lucy, Darwin & Lady Gaga waarin hij uitlegt hoe de evolutie onze kijk op de wereld verdiept.
9/7/2020 • 54 minutes, 58 seconds
#90 - Mirjam Janssen - Liefde in de Lage Landen
De geschiedenis van een land is te beschrijven als een opeenvolging van politieke gebeurtenissen, als een reeks economische successen, als het ontstaan van een natie. Maar ook als een serie huwelijken, want die vormen een graadmeter voor veel maatschappelijke veranderingen.
In het boek Liefde in de Lage Landen trekken verspreid over zes eeuwen vijftien verbintenissen voorbij die kenmerkend zijn voor een tijd en klasse, en voor Nederland in een bepaalde periode. Presentator Mirjam Gulmans gaat in gesprek met schrijver Mirjam Janssen.
8/31/2020 • 55 minutes, 34 seconds
#89 - Els van Diggele - Het raadsel van Femma, prooi van een mensenredder
Een doodgewoon meisje uit de Amsterdamse Oosterparkbuurt belandt in Auschwitz omdat een overijverige Duitse ambtenaar dat nu eenmaal wil. Hoe dit kon, en wat voor gevolgen het heeft gehad voor het meisje en haar familie, beschrijft Els van Diggele in Het raadsel van Femma, prooi van een mensenredder. Het is een aangrijpend verhaal over volgzaamheid en angst, en over de behoefte om de mythe van "de goede nazi' als feit te
presenteren.
8/27/2020 • 56 minutes, 27 seconds
#88 - Esther van Fenema - Waarom kan ik niet gewoon gelukkig zijn?
We hebben allemaal wel eens tijdelijk last van psychische klachten, maar als ze langer aanhouden kunnen ze ons leven te veel beïnvloeden. Dan kan de psychiater helpen. Want ook al lijkt elk probleem uniek, toch zijn er herkenbare patronen. In Waarom kan ik niet gewoon gelukkig zijn? laat Esther van Fenema de lezer meekijken in haar spreekkamer, maar ook in haar eigen hoofd. We zijn getuige van haar gesprekken met patiënten die worstelen met veelal herkenbare problemen (met kinderen, ouders, partners, druk van de omgeving, maar in de kern: vooral met zichzelf). In Focus gaat ze over haar boek in gesprek met presentator Lara Lauwigi.
7/30/2020 • 57 minutes, 23 seconds
#87 - Vilan van de Loo - Uit naam van de majesteit
Van Heutsz is de meest omstreden militair uit de Nederlandse geschiedenis. Hij had veel bewonderaars, onder wie Wilhelmina en Emma, én veel vijanden. Hoe kon het gebeuren dat juist hij benoemd werd tot gouverneur van Atjeh en daarna tot gouverneur-generaal, onderkoning van Indië? En hoe manifesteerde Van Heutsz zich na die tijd als bekende en invloedrijke Nederlander in het thuisland?
Op alles wat Van Heutsz deed en naliet reageerde Nederland. Dat bleef zo tot ver na zijn dood. Met verschillende monumenten werd hij tot held verheven, om in de provotijd als symbool van de antikoloniale stroming als schurk vertrapt te worden. Hoe de man zelf dacht over het nut van militair geweld, de uitreiking van Militaire Willems-Ordes, en zijn majesteit onthult dit boek van schrijfster en onderzoekster Vilan van de Loo.
7/23/2020 • 56 minutes, 46 seconds
#86 - René ten Bos - De Coronastorm: Hoe een virus ons verstand wegvaagde
Te gast is René ten Bos, hoogleraar filosofie aan de Faculteit der Managementwetenschappen van de Radboud Universiteit. Daarnaast ook columnist voor onder meer het Financiële Dagblad en Filosofie magazine. En auteur van meerdere boeken waaronder Dwalen in het antropoceen en Extinctie. René ten Bos was daarnaast van 2017 tot 2019 Denker des Vaderland. En daar komt nu auteur van het boek 'De Coronastorm: hoe een virus ons verstand wegvaagde' bij.
Presentator Jacob de Vries gaat in gesprek met filosoof René ten Bos.
7/10/2020 • 57 minutes, 5 seconds
#85 - Stefan Buijsman - AI: Alsmaar Intelligenter
Gezichtsherkenning, zelfrijdende auto’s, algoritmisch nepnieuws, Tinder-matches, deepfakes en sollicitatiegesprekken met een computerprogramma. Of we het nu willen of niet, we worden omringd door artificiële intelligentie. Maar wat betekent dat? Moeten we ons zorgen maken over een toekomst vol computers die slimmer zijn dan wij? Om daarachter te komen duikt Stefan Buijsman in zijn nieuwste boek in de kunstmatige intelligentie. Presentator Bouwe van Straten gaat met hem in gesprek.
7/9/2020 • 56 minutes, 33 seconds
#84 - Ernestine Hoegen - Een strijdbaar bestaan: Mieke Bouman en de Indonesische strafprocessen
Het is 1955. In een Indonesische rechtszaal worden de Nederlanders Jungschläger en Schmidt beschuldigd van het ondermijnen van de jonge Indonesische Republiek. Hun advocaat, Herman Bouman, is het land ontvlucht en nu wordt de verdediging door zijn echtgenote, Mieke Bouman, gevoerd. Het zijn politiek beladen strafzaken die de internationale krantenkoppen beheersen. Maar Mieke, verguisd in Indonesië en vereerd in Nederland, is geen juriste. Waarom neemt zij deze taak op zich? Wie is zij, en wat drijft haar?
Een strijdbaar bestaan beschrijft het leven van een complexe vrouw, haar werk en haar huwelijk. Van het studentenleven in Groningen naar het vooroorlogse Nederlands-Indië, en via de Japanse interneringskampen naar een onafhankelijk Indonesië. Pas als Mieke en Herman zich ten slotte terugtrekken op Ibiza blijkt welke prijs zij voor haar roem moeten betalen. Presentator Lara Lauwigi gaat in gesprek met schrijver Ernestine Hoegen.
6/25/2020 • 57 minutes, 40 seconds
#83 - Emily-Jane Townley - Hoe veeg je met 'minimal waste' je billen af?
Klimaatverandering, de plastic soep en duurzaamheid zijn grote thema's. Maar verandering begint bij jezelf moet de Nederlandse Emily Townley gedacht hebben. 'Zonder al te veel moeite kun je je eigen afvalproductie drastisch verminderen', zegt ze in deze nieuwe aflevering van de podcast Lezen in het Donker over haar boek 'Leven zonder afval'.
Presentator Mirthe van der Drift gaat bij haar op bezoek en neemt de proef op de som. Hoe veeg je met ‘minimal waste’ je billen af?
6/18/2020 • 58 minutes, 13 seconds
#82 - Ans Hekkenberg - R.I.P. Heelal: Over het einde van het universum
De meeste astronomen zijn het erover eens: het heelal zal niet altijd voortbestaan. De grote vraag is: áls het universum eindigt, hoe ziet dat einde er dan uit? Gaat dat met een sensationele knal of komen we pruttelend en sputterend tot stilstand? Over het einde doen verschillende theorieën de ronde, die allemaal in aan bod komen in het boek 'R.I.P. Heelal' van natuur- en sterrenkundige Ans Hekkenberg.
6/5/2020 • 55 minutes, 45 seconds
#81 - Alexander van de Bunt - Wee de overwonnenen: Germanen, Kelten en Romeinen in de Lage Landen
De eerste bewoners van de Lage Landen kennen wij vooral door de ogen van de Romeinen. Archeoloog Alexander van de Bunt verzet zich tegen het beeld dat zij scheppen in zijn boek ‘Wee de overwonnen: Germanen, Kelten en Romeinen in de Lage Landen'. Wat Van de Bunt betreft zit onze geschiedenis vol "epic stuff, spannender dan Game of Thrones!"
Door zijn beeldende omschrijvingen leer je de Germanen, Kelten en Romeinen kennen. Langzaamaan wordt duidelijk dat globalisering en emigratie van alle tijden zijn.
5/26/2020 • 56 minutes, 43 seconds
#80 - Abdelkader Benali - De Vreemdeling: Racisme uitgelegd aan onszelf
Schrijver Abdelkader Benali voelt zich op het strand in Marokko prettiger dan op het strand in Nederland. Daar valt zijn lichaam niet op, hier in Nederland wel. In gesprek met presentator Rose Heijnen vertelt hij over hoe de blik van de ander ons maakt, of juist breekt.
In zijn boek 'De Vreemdeling - Racisme uitgelegd aan onszelf' zoekt Benali, met de filosofie van Levinas in zijn achterhoofd, antwoord op de vraag hoe we in deze tijd anders naar de Ander kunnen kijken.
5/22/2020 • 58 minutes, 24 seconds
#79 - Marjolein Bax - Een wrang feest
Het is een drukte van jewelste. De straten hangen vol oranje slingers en Nederlandse vlaggen. Het is feest. Maar niet voor iedereen. Want in het chaotische feestgedruis vallen er ook slachtoffers. Op 7 mei kwamen 32 mensen om op de Dam bij een schietpartij. Wanneer je de lokale kranten erbij haalt, vind je nog veel meer incidenten. Dat maakte de bevrijding een wrang feest, vindt schrijver Marjolein Bax.
In deze aflevering van de Lezen in het Donker: Marjolein Bax over haar boek 'Een wrang feest'.
Meer gesprekken met schrijvers vind je hier: https://www.nporadio1.nl/podcasts/lezen-in-het-donker.
5/6/2020 • 56 minutes, 8 seconds
# 78 - Ivar Schute - In de schaduw van een nachtvlinder
De Tweede Wereldoorlog liet veel sporen na. Monumenten en getuigenissen houden herinneringen levend. Maar deze oorlog liet ook blijvende leegtes achter, waardoor we niet eens kúnnen herinneren of herdenken. Ivar Schute kijkt met een heel eigen blik naar het erfgoed uit deze periode. Zijn archeologisch onderzoek in en bij diverse concentratie- en vernietigingskampen levert een nieuw perspectief op. Over zijn inzichten en ervaringen schreef hij een boek: In de schaduw van een nachtvlinder, een archeoloog op zoek naar sporen van de holocaust.
Uit vakmatige en persoonlijke interesse loopt hij vaak even verder, maakt een omweg, kijkt dieper, zoekt bronnen en meer achtergronden van een plek of een voorwerp. Ivar Schute vult met zijn verhalen iets van de enorme leegte die achterbleef. Schute gaat in gesprek met Gerda Bosman en leest fragmenten voor uit zijn zojuist verschenen boek.
4/23/2020 • 55 minutes, 32 seconds
#77 - Uit de schaduw van Pol Pot
De Rode Khmer, onder leiding van Pol Pot, eiste tussen 1975 en 1979 het leven van bijna twee miljoen Cambodjanen. Achter de dictator stond al die tijd een tweede man, Nuon Chea. In tegenstelling tot Pol Pot deed hij er alles aan om anoniem te blijven.
In het boek ‘Uit de schaduw van Pol Pot’ dwing schrijver Michiel Kroesbergen Nuon Chea in het licht. Tijdens zijn reis door Zuidoost Azië wordt hij gegrepen door de geschiedenis van Cambodja. Kroesbergen volgt de rechtszaak tegen de kopstukken van de Rode Khmer vanaf de publieke tribune, luistert naar de getuigen en spit de Cambodjaanse archieven door. Aan de hand van getuigenverklaringen vertelt hij het verhaal van Nuon Chea. Zijn boek toont de nummer twee aan de wereld.
Playlist Michiel Kroesbergen:
Chuck Berry - No Particular Place To Go
Guns N' Roses - Civil War
Harry Styles - Sign of the Times
4/7/2020 • 57 minutes, 15 seconds
# 76 - Watskeburt, Lage Landen?
Ze bestaat al een eeuw, en gaat waarschijnlijk nooit meer weg: Nederlandstalige popmuziek. En in die honderd jaar zijn er behoorlijk wat legendarische acts ontstaan: van de vintage jazz-band The Ramblers tot de on-Nederlands coole Eefje de Visser. Maar wat zit er achter al die acts? Wat drijft ze, waar halen ze inspiratie uit?
Muziekjournalist Peter van Dyck schreef er een boek over: 'Watskeburt, Lage Landen?' Zijn levenswerk, zou je kunnen zeggen. Hij verwerkte dertig jaar aan materiaal in dit dikke boek over alles wat met Nederlandstalige muziek te maken heeft.
4/2/2020 • 57 minutes, 4 seconds
# 75 - Hoe werd Florence zó geniaal?
Florence: het epicentrum van de Europese renaissance. Italië-deskundige Koen de Vos schreef er een boek over: 'De geniale stad.' Hoe kon het dat Florence zoveel genieën voortbracht in 100 jaar? En welke rol speelden figuren als Da Vinci, Michelangelo en de familie De' Medici daarin?
Presentator Hannah Dogger vraagt het aan Koen de Vos.
3/19/2020 • 59 minutes, 22 seconds
#74 - Deze journalist groeide op naast een zwaarbewaakte lading kernbommen
Journalist Frank Westerman groeide op in Drenthe, in Darp om precies te zijn. Daar lag, diep in het bos, een batterij kernkoppen opgeslagen. Praktisch naast een massavernietigingswapen wonen had groot effect op zijn jeugd. Angst voor nucleaire oorlog, voor dienstplicht en algehele chaos maakten hem tot een opstandige tiener. Hij liep mee in demonstraties en protesteerde voor wederzijdse ontwapening.
In zijn nieuwe boek 'De wereld volgens Darp' keert hij terug naar het dorp van zijn jeugd. Daar is de koude oorlog inmiddels weggetrokken. Maar in de rest van de wereld is dat nog lang niet zo. In filmische essays trekt hij langs de plaatsen waar de Koude Oorlog littekens achterliet.
3/10/2020 • 56 minutes, 58 seconds
#73 - Proeven van taart en wetenschap
Wat hebben chocoladetaarten, raven en wetenschap met elkaar te maken? Wetenschapsfilosoof Sylvia Wenmackers legt het ons haarfijn uit in haar boek 'Kans op chocoladetaart'. Ze vraagt zich af hoe je taart het best kunt verdelen, waarom lichtrood roze heet maar lichtgroen gewoon lichtgroen, en wat ze moet zeggen als de kapper haar vraagt wat voor werk ze doet. Met veel kennis en stijl laat ze je 'proeven van wetenschap'. Bijna letterlijk.
Redacteur Bouwe van Straten in gesprek met wetenschapsfilosoof Sylvia Wenmackers.
3/5/2020 • 54 minutes, 23 seconds
#72 - "Emoties zijn net kleuters, ze krijsen net zo lang tot ze aandacht krijgen"
Emoties zijn menselijk en heb je al vanaf het moment dat je uit de baarmoeder kruipt. Kinderen leren naarmate ze ouder worden steeds beter om te gaan met hun emoties. Soms gaat een verkering uit, moet je iets smerigs eten of mag je juist eindelijk wat later opblijven van je ouders, maar hoe ga je dan om met die emoties en kun je ze trainen?
Wouter de Jong vertelt in onze podcast Lezen in het Donker over zijn kinderboek: Superkrachten voor je hoofd. In het boek leren kinderen hoe ze met hun 'mentale superkrachten' om kunnen gaan.
2/16/2020 • 57 minutes, 38 seconds
#71 - Hoe overleef je in een narcistische wereld?
Stel je hebt een relatie en je bent constant bezig met superieur zijn aan je partner. Je voelt je beter dan anderen, kijkt op mensen neer en je ziet relaties met vrienden of je geliefde als een competitie. Voldoe je aan deze voorwaarden? Dan ben je waarschijnlijk een narcist. Maar hoe is het om te leven als narcist, en hoe ontwikkelt iemand een narcistische persoonlijkheid?
We spreken hierover met ontwikkelingspsycholoog Eddie Brummelman, hij schreef het boek 'Bewonder mij!'. In het boek beschrijft hij hoe narcisme ontstaat bij kinderen, en hoe ouders en leraren gezonde zelfwaardering kunnen stimuleren zonder narcisme op te wekken.
Jacob de Vries in gesprek met Eddie Brummelman.
1/30/2020 • 56 minutes, 47 seconds
#70 - "Mijn grootouders moesten toekijken hoe alle Joodse inwoners werden doodgeschoten"
De Poolse arts Dolek Guensberg was één van de dappere mannen die geholpen heeft ons land te bevrijden van de Duitse bezetting tijdens de Tweede Wereldoorlog. Dolek was Joods en vocht om zijn familie in Polen te bevrijden, om er aan het eind van de oorlog achter te komen dat dat tevergeefs was. Hij raakte bijna zijn gehele familie kwijt.
Dochter en schrijfster Miriam Guensberg dook in het verleden van haar vader en schreef het boek: Held zonder vaderland. Haar vader praatte niet graag over zijn vermoorde ouders en zijn Joodse roots in Polen, maar Miriam heeft het verhaal toch op papier kunnen zetten en zo geprobeerd hun onbekende verhaal alsnog te vertellen. Ze gaat met presentator Rose Heijnen in gesprek over haar boek.
De playlist van Miriam Guensberg:
Dwa Serduszka - Cold War
Schindler's List - Noa Eyl
Graj skrzypku, graj! - Olga Mieleszczuk
Hebreeuwse melodie - Noa Eyl
1/16/2020 • 59 minutes, 12 seconds
#69 - 'Ik zat 's nachts in een schuttersputje in Zuid-Libanon, toen ging het struikeldraad af'
Het is oorlog in Syrië, in Jemen en straks is er misschien ook nog een oorlog tegen Iran. Is Iran momenteel het grote gevaar van het Midden-Oosten of valt dat toch wel mee? En wie is die jonge Saoedische kroonprins? Hij werd door menigeen ontvangen als hervormer maar blijkt nu steeds vaker een roekeloze tiran te zijn.
Midden-Oostenspecialist Carolien Roelants schreef boeken over Irak, Saoedi-Arabië en dit jaar verscheen haar nieuwste boek: Dwars door het Midden-Oosten. Ze was dertig jaar Midden-Oostenredacteur voor NRC Handelsblad. In aflevering van Lezen in het Donker gaat ze met presentator Rose Heijnen in gesprek over haar nieuwste boek en over haar reizen naar het Midden-Oosten.
De playlist van Carolien Roelants:
Fairouz - Kifak enta
Umm Kulthum - Enta Omry
1/10/2020 • 1 hour, 46 seconds
#68 - De meest bizarre locaties van België verzameld in één boek
"Op de cover zie je de zwevende blauwe kraan Ieper. Dat is echt een van mijn favorieten."
Reisjournalist Jeroen van der Spek schreef het boek: De gekste plekken van België, waarin hij 111 bizarre locaties omschrijft.
Maar wat maakt iets nou tot een gekke plek? "Wat ik heel leuk vind is een plek waar niks bijzonders aan te zien is, maar bij nader inzien een smeuïg anekdotisch verhaal achter zit."
12/31/2019 • 53 minutes, 13 seconds
#67 - Wat zegt de vorm van je schedel over je persoonlijkheid?
Het verzamelen van hersenen klinkt als een hobby van iemand met een psychische aandoening. Maar Franz Joseph Gall verzamelde geen hersenen omdat hij alles niet op een rijtje had. Hij verzamelde hersenen om deze te onderzoeken en stond daarmee aan de basis van de frenologie. In deze aflevering van Lezen in het Donker spreekt presentator Steven Smit met schrijver Theo Mulder over het beroep en het leven van de verzamelaar. Theo is schrijver van het boek: De hersenverzamelaar.
12/12/2019 • 52 minutes, 9 seconds
#66 - 'Als je niet gezellig kunt doen, dan ga je maar naar je kamer'
Bij het woord 'gezellig' denk je waarschijnlijk aan allerlei positieve dingen, maar toch heeft dit woord ook een negatieve kant. Gezelligheid wordt in de Nederlandse cultuur vaak als sociaal dwangmiddel gebruikt; wie niets met anderen wil ondernemen krijgt te horen: 'Nou gezellig hoor!' In Lezen in het Donker spreekt presentator Tess de Bruijn schrijver Petra Vethman over haar boek Gezellig! Wat betekende dit woord in de Middeleeuwen? En wat houdt die oer-Hollandse gezelligheid precies in?
11/28/2019 • 56 minutes, 25 seconds
#65 - Walter Lucius - De Hartland-trilogie
Meer dan dertig jaar geleden ontvluchtte journaliste Farah Hafez uit Afghanistan nadat haar vader werd vermoord. Nu keert ze terug naar haar vaderland en begint ze een zoektocht naar een crimineel netwerk, dat jongens verhandelt.
Schrijver Walter Lucius dacht nooit romanschrijver te willen worden. Dit verhaal begon dan ook als tv-scenario; gaandeweg ontdekte hij de vrijheid van het schrijversbestaan. Bevrijd van alle beperkingen als producent en scenarioschrijver, schreef hij de thrillertrilogie Hartland. Presentator Astrid Crebas spreekt hem in een nieuwe Lezen in het Donker
11/21/2019 • 1 hour, 22 seconds
#64 - Maria Goos - Smoeder
"Verdriet werkt als een telefoonverbinding. Als ik m'n verdriet toelaat ben ik weer bij haar.", dat schreef de toen 29-jarige Maria Goos in een van de vijf notitieboekjes die zij bijhield in de maanden na de dood van haar moeder in 1985. Sindsdien las ze de boekjes nooit meer, ze verdwenen in een koffer op zolder. Tot haar dochter Roos ze las en Maria de notities verwerkte tot haar haar nieuwe boek Smoeder. Presentator Mirjam Gulmans spreekt haar in een nieuwe Lezen in het Donker.
11/14/2019 • 1 hour, 1 minute, 9 seconds
#63 - David van Bodegom - Het geheim van de schildpad
Bij bijna alle diersoorten worden de vrouwtjes ouder dan de mannen. Biologisch gezien zijn vrouwen belangrijker en daarom robuuster gebouwd. Niet alle diersoorten worden even oud... Wij mensen zijn bijvoorbeeld nog nooit ouder geworden dan 122 jaar, maar schildpadden worden met gemak dubbel zo oud. Hoe doen ze dat?
Schrijver David van Bodegom vertelt in zijn boek Het geheim van de schildpad hoe de mens zijn gezonde leven kan verlengen. Zo zijn routine en matigheid belangrijker dan wát je precies eet. Presentator Hasan Evrengun spreekt hem in een nieuwe Lezen in het Donker.
11/3/2019 • 1 hour, 2 minutes, 40 seconds
#62 - Carina van Leeuwen - Onbekend maar niet vergeten
"Er moet toch iemand zijn op de wereld die op deze persoon zit te wachten?"
In Nederland moet je overal geregistreerd staan. Als je een verzekering wil afsluiten, als je alcohol wil kopen of een bankrekening wil openen. Hoe kan het dat sommige mensen anoniem begraven worden? Forensisch rechercheur Carine van Leeuwen schreef samen met journalist Sybilla Claus het boek Onbekend maar niet vergeten, over onbekende doden. Presentator Hannah Dogger spreekt de forensisch rechercheur in een nieuwe Lezen in het Donker.
10/27/2019 • 55 minutes, 20 seconds
#61 - Judith Schuyf - Heidense Heiligdommen: Zichtbare sporen van een verloren verleden
Over het Christendom en over de Islam is veel bekend, maar waar geloofde men in voor die tijd? Het Heidense verleden van Nederland is moeilijk vindbaar, maar als je goed zoekt kun je nog een aantal sporen traceren. Schrijfster Judith Schuyf loodst interviewer Lara Lauwigi langs heilige bomen en spirituele bronnen die vroeger van onschatbare waarde waren voor het Heidendom, aan de hand van haar boek 'Heidense Heiligdommen: Zichtbare Sporen van een Verloren Verleden'.
10/12/2019 • 55 minutes, 43 seconds
#60 - Jan Willem Regenhardt - Louis van Gasteren: Seismograaf van onze tijd
'Ik dacht dat hij ook een regisseur van zijn eigen leven was, als biograaf was ik bang dat hij de regie zou overnemen,' aldus biograaf Jan Willem Regenhardt over regisseur en beeldend kunstenaar Louis van Gasteren. Die regie bleek gelukkig mee te vallen, hij kreeg zelfs de sleutel van het huis. Toch was het schrijven van dit boek een flinke taak. Maar liefst veertien jaar deed Jan Willem over deze biografie; niet in de eerste plaats omdat Louis al zijn papierwerk bewaarde, maar vooral omdat hij maar niet stierf en actief bleef tot zijn laatste adem. Presentator Tess de Bruijn praat met Jan Willem Regenhardt over deze gelauwerde, maar ook omstreden kunstenaar; Louis van Gasteren doodde zijn ongehoorzame Duitse onderduiker in de oorlog en bracht daarom drie jaar door in de gevangenis.
10/7/2019 • 51 minutes, 8 seconds
#59 - Hennie Vaessen - De Slag om Arnhem: September 1944
"Mensen die aan hun ochtendkoffie zaten en opeens een bom door het dak kregen. Je kon geen kant op als burger." 75 jaar na de Slag om Arnhem brengt schrijver en tekenaar Hennie Vaessen het stripboek 'De Slag om Arnhem September 1944' uit. Maar hoe doe je dat, een geallieerd offensief met zoveel slachtoffers vangen in striptekeningen? Schrijver Hennie Vaessen vertelt erover in de nieuwe Lezen in het Donker, waarin hij in gesprek gaat met presentator Rose Heijnen.
Millennials zijn gemakzuchtig, ambitieus maar onzeker, en ze komen om van de keuzestress. Zijn dit bevindingen of vooroordelen, en kun je dat eigenlijk wel zeggen over een hele generatie? Nienke Wijnants, auteur van 'Twintigers twijfels & dertigers dilemma's' heeft een antwoord op deze vragen. Met haar boek slaat ze een brug tussen twee generaties met een diepgeworteld onbegrip voor elkaar.
Lezen in het Donker met presentator Stephan Komduur en schrijver Nienke Wijnants.
9/19/2019 • 57 minutes, 20 seconds
#57 - Jelmer Mommers - Hoe gaan we dit uitleggen?
"We zijn de auteurs, de schrijvers van onze eigen toekomst." We stoten de laatste honderd jaar zoveel broeikasgassen uit dat we afstevenen op een onleefbare planeet. Maar een positieve conclusie van onderzoeker en schrijver Jelmer Mommers: het is nog niet te laat! Mommers deed de afgelopen vijf jaar onderzoek naar klimaatverandering en schreef het boek 'Hoe gaan we dit uitleggen?'. De schrijver vertelt er alles over in deze aflevering van Lezen in het Donker met presentator Jacob de Vries.
9/12/2019 • 57 minutes, 18 seconds
#56 - Jan Wim Buisman - Onweer
Onweer. De een houdt ervan, de ander vindt het vreselijk. Lekker met zijn allen binnen zitten, kijken hoe het buiten dondert en flitst.
Van oudsher werden donder en bliksem gezien als een van Gods middelen om mensen te straffen. Tot 1752, toen de bliksemafleider werd uitgevonden.
Hoe kan het, dat mensen opeens anders begonnen te denken over natuurgeweld? Jan Wim Buisman schreef over deze omslag een boek: Onweer.
Lezen in het Donker met presentator Bouwe van Straten en schrijver Jan Wim Buisman.
9/6/2019 • 55 minutes, 57 seconds
#55 - Mark Tigchelaar - Focus aan/uit
"Ik krijg tegenwoordig een stuk minder gedaan dan vroeger, maar ben vermoeider dan ooit." In zijn nieuwe boek ‘Focus aan/uit’ vertelt neuropsycholoog Mark Tigchelaar hoe ons gebrek aan concentratie ons dagelijks nekt. We zijn allemaal druk, maar vaak niet écht productief. We zijn wel aanwezig, maar horen niet wat de ander zegt. Tigchelaar wil met zijn boek laten zien hoe we de grip op onze focus terug kunnen krijgen, zodat we weerbaarder zijn tegen stress en meer gedaan krijgen op het werk én in ons sociale leven.
Lezen in het Donker met presentator Jacob de Vries en schrijver Mark Tigchelaar.
8/8/2019 • 56 minutes, 55 seconds
#54 - Arita Baaijens - Paradijs in de Polder
"Zet mij op een kameel en ik snap het weer."
Ontdekkingsreiziger, bioloog en schrijver Arita Baaijens trok twintig jaar door de woestijn met haar kameel en verkende landschappen in de Sahara, Siberië en Papoea-Nieuw-Guinea.
De natuur is haar thuis. Het viel haar op dat herders en nomaden op een intieme manier met de natuur omgaan. Een manier wat ze miste in haar eigen leefomgeving. Om toch contact te maken met het Nederlandse landschap bedacht Baaijens tientallen oefeningen en schreef ze het boek: Paradijs in de Polder.
Lezen in het Donker met presentatrice Mirthe van der Drift en schrijfster Arita Baaijens.
8/1/2019 • 56 minutes, 19 seconds
#53 - Inge de Bever - Moederland
In haar studentenhuis ontmoette schrijfster Inge de Bever haar toekomstige echtgenoot. Hun huwelijk bracht een hele nieuwe cultuur met zich mee: Haar man is van Turkse komaf en Inge werd zo van de ene op de andere dag mevrouw Aksoycan. Ze merkte bij het zoeken van een woonruimte dat deze achternaam haar niet altijd mee zou zitten, maar draagt hem alsnog met trots. In 'Moederland' beschrijft de schrijfster het samenkomen van de Hollandse nuchterheid en de mentaliteit van Atatürk, in een ontroerend en persoonlijke roman.
Lezen in het Donker met presentatrice Mirjam Gulmans en schrijfster Inge de Bever.
7/25/2019 • 55 minutes, 1 second
#52 - Lilian de Bruijn - Ik kreeg mijn vader niet dood
In ‘Lezen in het Donker’ vertelt Lilian de Bruijn hoe haar vader, volgens haar onderzoek, zijn hoogtij beleefde tijdens de Wederopbouw, maar nog steeds werd geteisterd door demonen uit zijn verleden.
Van haar vader had schrijfster Lilian de Bruijn alleen een wazig beeld. Een soort schim in haar hoofd. Ze had vrij weinig van hem meegemaakt en de herinneringen die ze nog had waren vaag en fragmentarisch. De mentale puzzelstukjes vormden samen Ton de Bruijn, haar vader, de kampoverlevende. Een man die tijdens de Wederopbouw opklom van kantoorbediende naar zakenman. Ton de Bruijn probeerde op te krabbelen, maar wist de herinneringen aan het kamp niet af te schudden. Hij verliet twee gezinnen en vond zichzelf in het drugsmilieu.
Lezen in het Donker met presentatrice Hannah Dogger en schrijfster Lilian de Bruijn.
7/17/2019 • 56 minutes, 35 seconds
#51 - Toine Heijmans - Marifoonberichten
Schrijver Toine Heijmans houdt van de hondenwacht, de donkerste tijd van de nacht, vertelt hij presentator Rose Heijnen. En hij houdt van de zee. Daarover verscheen in april zijn boek Marifoonberichten. Een verzameling van waargebeurde verhalen die over een periode van twintig jaar in de Volkskrant verschenen.
Hij vertelt over zijn liefde voor zeilen en over zijn eerste oversteek van Engeland naar IJmuiden. Over zijn avonturen op Rottumerplaat en over het gezelschap van de marifoon, die hij natuurlijk ook heeft meegenomen naar de studio.
Lezen in het Donker met presentatrice Rose Heijnen en schrijver Toine Heijmans.
7/11/2019 • 57 minutes, 6 seconds
#50 - Jeroen van der Spek - Alle(r) gekste plekken van Nederland
Nederland is niet saai en aangeharkt, maar juist rijk aan bizarre en bijzondere plekken. Reisjournalist en fotograaf Jeroen van der Spek heeft een selectie gemaakt van meer dan tweehonderd fascinerende bezienswaardigheden, verborgen pareltjes en immense zelfbouwprojecten voor zijn boek 'Alle(r) gekste plekken van Nederland'. Allemaal plekken die niet alleen een omweg waard zijn, maar ook stuk voor stuk goed zijn voor een ongewoon verhaal. Samen met presentator Hasan Evrengün gaat Van der Spek langs bij enkele van de meest markante plekken in ons land.
Lezen in het Donker met presentator Hasan Evrengün en schrijver Jeroen van der Spek.
6/24/2019 • 1 hour, 6 minutes, 42 seconds
#49 - Katja Kreukels - Mijn vader was een priester
Katja Kreukels gaat in haar boek op zoek naar het priesterverleden van haar vader. Ze reist terug naar de tijd toen 95 procent van de Limburgse bevolking katholiek was en vertelt het verhaal van de oudste zoon die in het klooster treedt om de familie-eer hoog te houden. Een wereld van rozenhoedjes, priesterspeelgoed, heiligenverering en wonderen. Een bevoogdende wereld die langzaam afbrokkelt.
Mirjam Gulmans gaat met Katja in gesprek over het boek: "Mijn vader was een priester".
6/17/2019 • 57 minutes, 15 seconds
#48 - Koert van Mensvoort - Next Nature
Bij ‘natuur’ denken we eerder aan een bos dan aan een snelweg. Maar hoe natuurlijk is de natuur? We leven in een wereld vol aangelegde natuurgebieden, regenboogtulpen, designerbaby’s en gekweekt vlees. De biologie van een tomaat beheersen we inmiddels zo nauwkeurig dat het weinig meer met natuur te maken heeft en, omgekeerd, over het internet en de financiële markten hebben we zo weinig controle dat ze steeds meer een natuurkracht lijken.
Koert van Mensvoort praat met collega Bouwe van Straten in Lezen in het Donker over zijn nieuw boek "Next Nature" waarin hij vertelt dat dat onze hoogtechnologische wereld steeds natuurlijker wordt.
6/10/2019 • 56 minutes, 23 seconds
#47 - Peter Brusse - Ach, Engeland
Het is de ochtend van de Europese verkiezingen en Engeland is in verwarring. Verkiezingen van het Europa, waar ze eigenlijk uit willen. Hoe zijn ze hierin terecht gekomen?
Oud-Engelandcorrespondent Peter Brusse schreef het boek 'Ach, Engeland' over de relatie tussen Nederlanders en Engelsen, van Bonifatius tot aan de Brexit. Hij bestudeert de Britten al ruim een halve eeuw en hij was jarenlang correspondent in Londen voor de Volkskrant en het NOS Journaal. Is de Brexit een dolksteek in de rug voor Brusse?
Researcher van Andere Tijden Rob Bruins Slot in gesprek met Peter Brusse.
5/23/2019 • 56 minutes, 7 seconds
#46 - Bert van Slooten en Elly van der Klauw - Zo, ben jij er ook nog?
Haar vader wordt in het holst van de nacht weggevoerd en nauwelijks een jaar later pakken de Duitsers haar moeder op. De tienjarige Roos blijft in 1942 alleen achter achter met haar twee zusjes in Rotterdam. Een verhaal over het overleven in de platgebombardeerde stad en de hongerwinter van 1944.
Researcher van Andere Tijden Hannah Dogger in gesprek met schrijvers Bert van Slooten en Elly van der Klauw over het boek Zo, ben jij er ook nog?. Een aangrijpend verhaal over hoe een kind in oorlogstijd overleeft.
5/13/2019 • 55 minutes, 30 seconds
#45 - Bette Dam - Op zoek naar de vijand
Na 11 september 2001 werden de Afghaanse taliban al snel beschouwd als de voornaamste vijand in de War on Terror. Is dat terecht?
Het verhaal van een terrorist die een vriend wil zijn. Een zoektocht naar oud talibanleider Mullah Omar. Maar het boek gaat ook over journalistiek bedrijven, over hoor en wederhoor.
Journalist Nian Bakal in gesprek met journalist en schrijver Bette Dam. Vijf jaar lang werkte ze aan haar boek ‘op zoek naar de vijand.’ Bette reisde tot diep in Afghanistan en volgde het verhaal van de mysterieuze talibanleider Omar.
5/9/2019 • 1 hour, 3 minutes, 12 seconds
#44 - Erik Schumacher - 1944
1944, een jaar van valse hoop. Op 6 juni 1944 komt eindelijk de dag waar bezet Nederland al jaren verlangend naar uitkijkt: in Normandië landen de geallieerden op het stran verstoorde verwachtingen. Als op 4 september Antwerpen wordt bevrijd en de Britse radio het valste nieuws meldt dat Breda in geallieerde handen is, kent de vreugde geen grenzen. Op dinsdag 5 september, Dolle Dinsdag, gaat heel Nederland met vlag en wimpel de straat op in afwachting van de bevrijders. Maar er komt niemand. Presentator Hasan Evrengun praat met journalist en historicus Erik Schumacher over zijn boek: '1944'.
4/29/2019 • 1 hour, 18 seconds
#43 - Jaco Benckhuijsen - Man in het wild
Jaco Benckhuijsen is muzikant, producer, avonturier in de wildernis en schrijver. Met zijn vouwkajak maakte hij drie solotochten langs 'de rafelranden' van de wereld. Hij peddelt tussen walvissen, overnacht bij de Papoea's in hun hutten van gras, vaart stiekem door een kanaal bij Vuurland en trotseert de woeste natuur.
Over zijn avonturen in de wildernis, schreef hij het boek: 'Man in het wild'. Researcher Astrid Crebas leest in het donker met Jaco Benckhuijsen.
4/24/2019 • 55 minutes, 15 seconds
#42 - Hester den Boer - Onderdrukt door de verlosser
Hoe kan het dat mensen een leider blijven vereren, die miljoenen mensen de dood in stuurde?
Schrijver Hester den Boer reisde voor haar boek zes maanden lang door Rusland. Van Sint Petersburg en Moskou tot diep in Siberië. Treinreizen van tientallen uren brachten haar naar steden waar het in de winter vaak maar een paar uur lang licht is. Een reis langs voormalige strafkampen, massagraven, Stalincentra en vooral langs gewone Russen die allemaal te maken hebben gehad met de terreur van Stalin.
Na de reis schreef ze het boek Onderdrukt door de verlosser: Een zoektocht naar Stalins erfenis in het Rusland van nu. Presentator Rose Heijnen in gesprek met schrijver Hester den Boer.
4/18/2019 • 57 minutes, 16 seconds
#41 - Pauline Slot - Eerste liefde, laatste hart
We lezen in het Donker met schrijver Pauline Slot. Zij schreef het boek “Eerste liefde, laatste hart’ over haar jonggestorven eerste geliefde, Erik, met wie ze als tiener een lange verkering had.
Decennia later, beleeft ze opnieuw de tijd waarin alles nog moest beginnen. Een tijd van stiekem afspreken en brieven schrijven. Een tijd van strijd tussen oude en nieuwe seksuele normen. Researcher bij Andere Tijden Mirjam Gulmans in gesprek met Pauline Slot.
4/16/2019 • 56 minutes, 59 seconds
#40 - Michiel van Straten - Het Noorden verloren
Weken- of zelfs maandenlang ronddobberen op zee, weinig eten en niks anders om je heen dan water. Zeevaarders willen stoer zijn en er is geen ruimte voor zwakte. Maar wanneer je maandenlang alleen op een bootje zit, ligt de kans om gek te worden op de loer.
Schrijver Michiel van Straten, zelf ook een zeiler, reconstrueerde oude en hedendaagse verhalen uit 1900 over gekte op zee. In het boek: Het Noorden verloren - een kleine gekte op zee, heeft Van Straten een stuk Nederlandse geschiedenis van de gekte op zee toegevoegd aan het boek van Nic Compton.
4/2/2019 • 55 minutes, 43 seconds
#39 - Liesbeth Smit - Echte vrouwen krijgen een kind
In Nederland krijgt ongeveer 1 op de 5 vrouwen geen kinderen. Dat heeft verschillende en zeer persoonlijke oorzaken, van gewenst tot on-gewenst, tot iets daartussenin. De stilte rondom hen is oorverdovend, omdat de meerderheid nu eenmaal wél een kind krijgt. De maatschappelijke nadruk op het moederschap is enorm. We weten eigenlijk maar weinig over al die vrouwen voor wie het leven er heel anders uitziet.
Niet-moeder Liesbeth Smit beschrijft in haar boek 'Echte vrouwen krijgen een kind' hoe het is om als vrouw anno nu géén kinderen te hebben. Hoe ga je om met verwachtingen van jezelf en je omgeving? Waarom vinden we het moederschap zo vanzelfsprekend, en zijn ‘vrouwelijkheid’ en ‘moederschap’ zo onlosmakelijk met elkaar verbonden?
Lezen in het Donker met presentator Mirjam Gulmans en schrijver Liesbeth Smit.
3/19/2019 • 57 minutes
#38 - Dolores Thijs - De Poolse Soldaat
Als de jonge Dolores in verwachting is van haar eerste kind, onthult haar moeder een geheim: haar vader is haar vader niet. Ze is opgevoed door de Vlaamse communistische journalist Maarten, maar haar echte vader blijkt de Poolse bevrijder Michal te zijn. Hun werelden hadden niet verder uit elkaar kunnen liggen. Terwijl Maarten in zijn westerse cocon blijft vasthouden aan de marxistische theorie, ondervindt Michal in Polen dagelijks de communistische realiteit aan den lijve. Voor Dolores betekent deze onthulling het begin van een lange zoektocht, die uitmondt in een fascinerende reis door de Europese geschiedenis.
We praten met Dolores Thijs over haar boek: De Poolse soldaat
3/11/2019 • 1 hour, 36 seconds
#37 - Rick Pastoor - GRIP
Het is best gek dat we nooit écht hebben leren werken. Hoe houden we ons staande in deze tijd van voortdurende bereikbaarheid? Hoe bewaren we overzicht, met die uitpuilende mailbox, overvolle agenda en eindeloze takenlijst? En nog veel belangrijker: hoe zorgen we ervoor dat we eindelijk toekomen aan de plannen die we wel hebben maar niet uitvoeren?
Sommige mensen lijken altijd grip op de zaak te hebben. Een van hen is Blendle-man Rick Pastoor. In dit boek deelt hij zijn razend slimme werkmethode GRIP, die hij door de jaren heen ontwikkelde. Zijn no-nonsense aanpak leert je hoe je rust, ruimte en richting in je werkweek krijgt.
Jacob de Vries in gesprek met Rick Pastoor over zijn boek: GRIP.
3/4/2019 • 55 minutes, 25 seconds
#36 - Samuel Vermeulen - Prins van liefde
De ouders van Samuel Vermeulen zijn sannyasins, volgelingen van de Indiase goeroe Osho, beter bekend als Bhagwan, en verblijven regelmatig met hem in een ashram in Poona, India.
Na de dood van Bhagwan in 1990 valt het gezin razendsnel uit elkaar. Zijn moeder wordt opgenomen in een inrichting en uit de ouderlijke macht gezet, zijn vader raakt in zijn zoektocht naar geluk en liefde verstrikt in een wereld van prostituees en harddrugs. Samuel komt in een pleeggezin terecht waar hij tot zijn achttiende wordt opgevoed in een ijzeren regime.
We praten met Samuel over zijn boek: prins van liefde.
2/25/2019 • 1 hour, 2 minutes, 2 seconds
#35 - Maarten van Nispen tot Pannerden - Adellijk wild
Maarten groeit op in de turbulente jaren '60 en is in alles geïnteresseerd, behalve in de geschiedenis van zijn familie. Dat verandert als zijn vader sterft. Maarten vraagt zich af in hoeverre hij zijn vader, Buurt, echt gekend heeft. Gebruik makend van goed bewaarde dagboeken gaat Maarten op zoek naar het verhaal van zijn vader.
We praten met Maarten van Nispen tot Pannerden over zijn boek: "Adellijk Wild."
2/19/2019 • 55 minutes, 42 seconds
#34 - Michel Veering - Een liefde in Dresden
Michel Veering vond een versleten rode tasje en de inhoud van dit tasje is de basis van het boek: 'Een liefde in Dresden'. Een aangrijpend verhaal over de intense liefde tussen de ouders van Veering, met op de achtergrond het decor van het bombardement van Dresden en het opkrabbelende Europa uit de Tweede Wereldoorlog.
Researcher van het Tv-programma Andere Tijden Mirjam Gulmans, sprak in Lezen in het Donker met Michel Veering over zijn boek.
2/12/2019 • 56 minutes, 5 seconds
#33 - Annet Mooij - De eeuw van Gisele
Gisèle van Waterschoot van der Gracht (1912-2013), dochter van een Oostenrijkse barones en een Amsterdamse patriciër, woonde als kind op katholieke kostscholen en in een kasteel met zeventig kamers. Deze jeugd vormde de springplank voor een veelzijdige kunstenaarsloopbaan en een leven vol bijzondere vriendschappen en liefdes.
Zelf presenteerde Gisèle haar leven met succes als een sprookje. Maar hoe zag de werkelijkheid achter de fraaie façade eruit? We praten met Annet Mooij in Lezen in het Donker over haar boek: "De eeuw van Gisele."
2/4/2019 • 58 minutes, 25 seconds
#32 - Chantal van der Leest - Ons feilbare denken
In ‘Ons feilbare denken op het werk’ zet wetenschapsjournalist en neuropsycholoog Chantal van der Leest aan de hand van herkenbare situaties de meest voorkomende denk- en inschattingsfouten op het werk op een rij en maakt de vertaalslag van de wetenschap naar de praktijk.
1/28/2019 • 53 minutes, 5 seconds
#31 - Japke-d. Bouma - Mag ik even iets tegen je aanhouden?
Waarom praten we zo raar? Waarom vind je ‘passie’ tegenwoordig bij de bakker, hebben volwassen vrouwen het over hun ‘mannetje’ als ze hun volwassen vent bedoelen en komen ze bij de politie ‘ter plaatse’ in plaats van dat ze ergens arriveren? We praten met Japke-d. Bouma over de rariteiten in onze taal.
1/23/2019 • 51 minutes, 30 seconds
#30 - Jan Westerhof - We waren er bij
November 1919. Vanuit Den Haag wordt de eerste radio-uitzending in Nederland verzorgd door Hans Henricus Schotanus à Steringa Idzerda. Ter ere van 100 jaar radio schreef oud-directeur Radio bij de NPO Jan Westerhof, het boek: We waren er bij, de eeuw van de radio.
Het boek laat de opkomst zien van de radio in een verzuilde maatschappij, de hoogtijdagen van de radio als praatpaal voor de autoriteiten, radio als nieuwe rol naast de televisie en als interactief medium. Het toont de ingrijpende invloed van de digitalisering in de jaren 90 die alles in de massacommunicatie revolutionair veranderde.
Oud-presentator van Focus, Hasan Evrengun, leest in het donker met Jan Westerhof.
1/16/2019 • 55 minutes, 46 seconds
#29 - Emma Bruns - Mijn buik vol
Nemen we onze buik voor lief? In deze aflevering van Lezen in het Donker besteden we aandacht aan het boek 'Mijn buik vol'. Een boek vol gedichten die een beeld geven van de wondere wereld van de buik maar ook van de dilemma’s die het chirurgische vak kent.
Te gast is chirurg in opleiding Emma Bruns. Zij vertaalde werk dat oorspronkelijk werd uitgebracht door de Britse chirurg Zachary Cope naar het Nederlands.
1/8/2019 • 47 minutes, 36 seconds
#28 - Pieter Bergé - Wie schreef het Requiem van Mozart?
Te gast in deze Lezen in het Donker, is schrijver en musicoloog Pieter Bergé. Zijn nieuwste boek met de titel: Wie schreef het Requiem van Mozart? geeft antwoord op deze vraag. De feiten, geruchten en verzinsels zijn in de requiemgeschiedenis nauwelijks te onderscheiden.
Was het Salieri, of Haydn of toch gewoon Mozart zelf? |
En hoe komt het dat er om de haverklap "nieuwe versies' van Mozarts Requiem verschijnen?
1/2/2019 • 56 minutes, 8 seconds
#27 - Femke Deen - Anna van Saksen - Verstoten bruid van Willem van Oranje
Schrijfster Femke Deen verdiepte zich in het markante leven Anna van Saksen, de tweede vrouw van Willem van Oranje. Anna van Saksen staat bekend als een moeilijke en egocentrische vrouw, die uiteindelijk haar verstand volledig verloor. Ze sleet haar laatste jaren in een dichtgemetselde kamer, waar ze uiteindelijk van uitputting stierf.
Lange tijd werd aangenomen dat Willem van Oranje geen andere keuze had dan zich van haar te laten scheiden. Anna zou haar noodlot over zichzelf hebben afgeroepen door haar vele woedeaanvallen en haar verhouding met raadsman Jan Rubens, de vader van de bekende schilder.
Femke Deen laat aan de hand van nog niet eerder bestudeerde documenten en brieven zien dat Anna’s verhaal een stuk gecompliceerder is. Ze was zeker eigenzinnig en opvliegend, maar ook intelligent, trots en hartstochtelijk.
12/27/2018 • 55 minutes, 34 seconds
#26 - Stefan van der Stigchel - Concentratie
We Lezen in het Donker met aandachtsexpert en cognitief psycholoog Stefan van der Stigchel. In zijn nieuwe boek Concentratie maakt hij duidelijk hoe we ons werkgeheugen soms verkeerd gebruiken en geeft hij technieken waarmee je je concentratie langer vast kunt houden.
12/20/2018 • 54 minutes, 55 seconds
#25 - Geert Buelens - De jaren zestig: Een cultuurgeschiedenis
Het boek 'De jaren zestig: een cultuurgeschiedenis' van schrijver Geert Buelens gaat natuurlijk over The Beatles, Bob Dylan, Provo en de minirok. Maar om dit decennium te begrijpen zijn volgens Buelens internationale kassuccessen als West Side Story en The Sound of Music minstens zo belangrijk. Buelens kantelt het bestaande beeld van dit decennium en vult het aan: artistieke en culturele ontwikkelingen in Afrika, Latijns Amerika en Azië werpen een verfrissend licht op deze tijd.
In onze rubriek 'Lezen in het donker' neemt Buelens ons mee naar de Pop in de jaren 60. Afgewisseld met nummers die de tijdsgeest typeerden, leest hij voor uit zijn eigen werk. Terwijl The Beatles onlosmakelijk bij de jaren 60 horen, was de meest verkochte plaat van een heel ander genre…
12/12/2018 • 50 minutes, 34 seconds
#24 - Frans Verhagen - De Kennedy's
Te gast is Amerika-deskundige Frans Verhagen. Hij schreef het boek: De Kennedy's: Amerika's First Family'. Dit jaar is het vijftig jaar geleden dat Robert F. Kennedy werd vermoord. Hij was de derde achtereenvolgende zoon van patriarch Joseph Kennedy die, na zonen Joe en John F. Kennedy, door geweld om het leven kwam. Verhagen beschrijft de gecompliceerde en tragische geschiedenis van de familie die ooit beschouwd werd als een dynastie die het Witte Huis decennialang zou bevolken. Tijd om ons eens in die Kennedy-clan te verdiepen..
Deze week nemen we in onze rubriek Lezen in het donker een duik in de persoonlijke herinneringen van Ruud Lubbers. De langstzittende premier van Nederland overleed afgelopen februari. Presentator Eveline van Rijswijk praat over zijn leven met Hannah Aukes die de memoires van Ruud Lubbers optekende in het boek Ruud Lubbers: Persoonlijke herinneringen.
11/29/2018 • 57 minutes
#22 - Sanne Blauw - Het bestverkochte boek ooit (met deze titel)
Te gast is econometrist en journalist Sanne Blauw. Zij schreef het boek: Het best verkochte boek ooit (met deze titel). Van gezondheidsweetjes tot je pensioenleeftijd, van het weerbericht tot verkiezingsuitslagen: cijfers bepalen hoe ons leven er uit ziet. Maar cijfers zijn niet zo objectief als ze lijken. In dit boek zet Sanne Blauw cijfers op hun plek.
Sanne Blauw leest voor uit haar boek, laat bijpassende muziek horen en gaat in gesprek met presentatrice Eveline van Rijswijk tijdens Lezen in het Donker.
11/21/2018 • 1 hour, 10 minutes, 59 seconds
#21 - Cees Koring - Bureau Warmoesstraat, 'de levende legende'
Te gast is schrijver en oud-misdaadverslaggever Cees Koring. Collega Rose Heijnen gaat met Cees Koring in gesprek over zijn boek: Bureau Warmoesstraat 'De levende legende'. In zijn boek vertelt hij over de roerige geschiedenis van het politiebureau, die velen zullen kennen van de televisieserie Baantjer.
11/14/2018 • 1 hour, 24 minutes, 38 seconds
#20 - Piet de Rooij - Geschiedenis van het onderwijs
Aap, noot, Mies, Wim, zus, Jet… Wie is er niet groot geworden met deze woorden van het leesplankje? Maar het onderwijs verandert snel. Is de ene vernieuwing pas net in gang gezet, dan komt vaak de volgende er alweer aan. Wat het onderwijs ook allemaal tot stand moet brengen, het is nooit goed genoeg.
Piet de Rooij onderzoekt waar deze hooggespannen verwachtingen vandaan komen. Dat doet hij deels aan de hand van de loopbanen van zijn vaderen van hemzelf. Zijn vader werkte zijn leven lang in het onderwijs, zelf studeerde hij historische pedagogiek en was hoogleraar aan de Universiteit van Amsterdam.
Tijdens ‘Lezen in het Donker’ laat hij zijn licht schijnen over de vele goede bedoelingen van het onderwijs, de talloze misvattingen en de harde belangen die het onderwijs in Nederland tot een veelkoppig monster hebben gemaakt.
10/31/2018 • 50 minutes, 49 seconds
#19 - Linda Duits - Seks op z'n Duits
De sekscolumns die Linda Duits voor het studentenblad Folia schreef, zijn gebundeld, onder de titel Seks op z’n Duits. Tijdens ‘Lezen in het donker’ neemt ze ons mee langs al deze thema’s en leest ze een aantal voor. Ze gaan over seksuele ervaring. Over wat mensen doen in bed, maar ook over de weg daarnaartoe en het gedoe eromheen, over hulpmiddelen en handigheden, over liefde en lichaamsdelen. Wanneer telt iets eigenlijk als seks en wanneer mag je ‘ik hou van jou’ zeggen? Moeten we vrezen voor de komst van seksrobots? En kun je op basis van wetenschappelijk onderzoekje seksleven verbeteren?
10/25/2018 • 1 hour, 4 minutes, 23 seconds
#18 - Karwan Fatah-Black – Eigendomsstrijd
Terwijl de slavenhouders streden voor de controle over hun eigendom, zochten in de stad en aan de waterkant de slaven hun wegen naar vrijheid. Het boek ‘Eigendomsstrijd’ van historicus Karwan Fatah-Black beschrijft de geschiedenis van de slavernij in Suriname, in de periode voor de definitieve afschaffing van de slavernij in 1863. Karwan Fatah-Black leest voor uit zijn boek en laat bijpassende muziek horen bij Lezen in het Donker.
10/17/2018 • 57 minutes, 37 seconds
#17 - Boris Nikolai Konrad - De geheimen van ons geheugen
We lezen in het donker met schrijver, neurowetenschapper en geheugentrainer Boris Nikolai Konrad. In zijn boek ‘De geheimen van ons geheugen’ ontrafelt hij de werking van het geheugen en waar het toe in staat is. Boris Nikolai Konrad leest voor uit zijn boek, geeft tips om je geheugen te trainen en laat bijpassende muziek horen.
10/10/2018 • 57 minutes, 23 seconds
#16 - Carla Hoetink - Macht der gewoonte: regels en rituelen in de Tweede Kamer na 1945
Te gast is Carla Hoetink om te praten over haar boek 'Macht der gewoonte' over de regels en rituelen in de Tweede Kamer. Welke spelregels bestaan er binnen het parlement, en hoe kun je ze als politicus goed inzetten? En kan de parlementaire cultuur soms ook dwarsliggen?
9/26/2018 • 1 hour, 13 minutes, 20 seconds
#15 - Gerben Bakker en Gert Jan Geling - Over politieke correctheid
Voor de rubriek Lezen in het Donker, zijn Gerben Bakker en Gert Jan Geling te gast. Zij schreven het boek Over politieke correctheid.
Een moreel standpunt of je eigen mening verbloemen vanuit kuddegedrag, politieke correctheid heeft verschillende kanten volgens Gerben Bakker en Gert Jan Geling, beide docent Integrale Veiligheidskunde aan De Haagse Hogeschool. Zij schreven samen het boek Over politieke correctheid en zijn in de studio bij Nian Bakal.
9/19/2018 • 1 hour, 20 minutes, 25 seconds
#14 - Jean-Paul Keulen - Verstoppertje spelen met aliens
We lezen vannacht in het donker met schrijver Jean-Paul Keulen. Hij schreef het boek 'Verstoppertje spelen met Aliens: Hoe vind je een buitenaardse beschaving die niks van zich laat horen?'. Jean-Paul praat over aliens, leest voor uit zijn boek en heeft bijpassende muziek meegenomen. Hij gaat in gesprek met presentator Hasan Evrengun.
9/12/2018 • 56 minutes, 16 seconds
#13 - Luuc Kooijmans - Frederik Ruysch (1638-1731): Op het snijvlak van kunst en wetenschap
Historicus Luuc Kooijmans schreef het boek 'Frederik Ruysch, op het snijvlak van kunst en wetenschap'. Drie eeuwen voordat Body Worlds haar deuren opende, bestond er al een wereldberoemde anatomische expositie. Het museum van Frederik Ruysch aan de Bloemgracht in Amsterdam. Ruysch ontdekte een preparatietechniek waarmee hij mensen op een prachtige manier wist te prepareren. Bezoekers van zijn museum konden nauwelijks geloven dat de geprepareerde lichamen niet gewoon lagen te slapen.
9/6/2018 • 1 hour, 19 minutes, 38 seconds
#12 - Anne-Goaitske Breteler - De Traanjagers: Herinneringen van naoorlogse walvisvaarders
Het is een verleden waar we nu niet graag meer aan denken: de walvisvaart. Toch was Nederland in de jaren vijftig en zestig van de vorige eeuw enorm trots op haar walvisvaarders.
Anne-Goaitske Breteler schreef het boek Traanjagers, waarvoor ze verschillende walvisvaarders van toen heeft geïnterviewd. Ze gaat in gesprek met presentator Hein Hoffmann.
8/30/2018 • 56 minutes, 13 seconds
#11 - Alies Pegtel - Buitengewone vrouwen: In de voetsporen van Aletta Jacobs
Deze week een gesprek tussen Eveline van Rijswijk en schrijver Alies Pegtel, die het boek ‘Buitengewone vrouwen: In de voetsporen van Aletta Jacobs’ schreef. Zij portretteert in haar boek vijftien bijzondere vrouwen, waaronder natuurlijk Aletta Jacobs, maar ook Marga Klompé, Angela Maas en Els Borst. Ze waren allemaal lid van de ‘Vereeniging voor vrouwen met een academische opleiding’, de VVAO.
8/23/2018 • 54 minutes, 8 seconds
#10 - Jean-Marc van Tol - Musch
Het is het jaar 1650 en in Nederland, achter de pracht en praal van de Gouden Eeuw, zijn ontluisterende intriges rond stadhouder Willem II gaande. Spin in het web is ene Cornelis Musch, een ambtenaar die er heimelijk in is geslaagd de machtigste man van de Republiek te worden...
Jean-Marc van Tol, bekend van Fokke en Sukke, schreef een boek over Cornelis Musch. Het is het eerste boek in de trilogie over de tijd van Johan de Witt. Tijdens 'Lezen in het Donker' schijnt hij zijn licht op alle bijzondere gebeurtenissen in dat jaar. Achter welke acties was Musch het brein? En hoe kreeg hij het voor elkaar zo invloedrijk te worden? Hij gaat in gesprek met presentator Hasan Evrengun
8/16/2018 • 53 minutes, 24 seconds
#9 - Bram Brouwer - Arthur Linton: ''Een dopingdode'' uit het negentiende-eeuwse wielrennen
Bram Brouwer schreef een boek over de 19e eeuwse wielrenner Arthur Linton. Van deze Brit wordt beweerd dat hij de allereerste dopingdode zou zijn. Bram Brouwer duikt samen met presentator Nian Bakal in het fascinerende verhaal van deze wielrenner.
8/9/2018 • 56 minutes, 26 seconds
#8 - Martijn van Calmthout - Echt Nano: Hoe moleculen machines konden worden
Deze week lezen we in het donker het boek van Martijn van Calmthout: Echt nano: Hoe moleculen machines konden worden. Hij leest voor uit zijn boek en gaat in gesprek met presentator Gerda Bosman.
8/2/2018 • 55 minutes, 43 seconds
#7 - Adrianne Dercksen - Roze Wolken Nachten
Adrianne Dercksen schreef het boek Roze Wolken Nachten, waarin ze ons meeneemt naar de hoogtijdagen van de beroemdste homodisco's van Utrecht in de jaren '80 en '90: de Roze Wolk en de Wolkenkrabber. Duizenden jongeren hebben er gefeest, gedanst, geflirt. Het was voor velen een tweede thuis en daarmee van grote betekenis voor de homogemeenschap en de homo-emancipatie in Utrecht. Schrijfster Adrianne Dercksen gaat in gesprek met presentator Natasja Gibbs.
7/30/2018 • 1 hour, 1 minute, 34 seconds
#6 - Jurgen Maas - Uitgever van boeken uit Noord-Afrika en het Midden-Oosten
Deze week in Lezen in het Donker: Jurgen Maas, uitgever van boeken uit Noord-Afrika en het Midden-Oosten. Hij komt vertellen over zijn werk en natuurlijk leest hij ook voor uit een aantal boeken die hij uitgeeft. Met onder anderen Lijkententoonstelling van Hassan Blasim en Hongerjaren van Mohamed Choukri. Jurgen Maas in gesprek met presentator Hasan Evrengun.
7/30/2018 • 1 hour, 9 minutes, 14 seconds
#5 - Henkjan Honing - Aap slaat maat: Op zoek naar de oorsprong van muzikaliteit bij mens en dier
In essentie is de mens een muzikale diersoort, en waarom zou hij de enige zijn? Is muzikaliteit niet juist een eigenschap van álle dieren? Een vermogen met een duidelijke biologische basis, zoals Charles Darwin al vermoedde. Hoogleraar muziekcognitie HenkJan Honing schreef het boek 'Aap slaat maat', waarin hij op zoek gaat naar de biologische basis van muzikaliteit, inclusief alle onverwachte wendingen, twijfels en missers die met wetenschappelijk onderzoek gepaard gaan.
Henkjan Honing gaat in gesprek met presentator Nian Bakal.
7/30/2018 • 1 hour, 18 minutes, 40 seconds
#4 - Frans Schalkwijk - Narcisme
Deze week in Lezen in het Donker: psychotherapeut en schrijver Frans Schalkwijk. Hij schreef een boek over narcisme, in het alledaagse taalgebruik vaak gebruikt als een scheldwoord voor mensen die uitermate tevreden zijn met zichzelf. Onze huidige 'selfie'-maatschappij wordt ook in toenemende mate narcisme verweten. Maar wat is narcisme eigenlijk? En is het terecht dat wij de term zo snel in de mond nemen? Frans Schalkwijk in gesprek met presentator Natasja Gibbs.
7/30/2018 • 1 hour, 20 minutes, 2 seconds
#3 - Jurryt van de Vooren - Amsterdam 1928: Het onbekende verhaal van de Nederlandse Olympische Spelen
Hoewel de Tweede Kamer niet wilde meebetalen aan het 'heidensch' sportfestijn, werden de eerste en enige Olympische Spelen in Nederland, mede dankzij een grote publieksactie, een enorm succes. Tijdens een bijeenkomst in het Olympisch Stadion, enkele maanden later, keken de organisatoren dan ook tevreden terug tijdens de onthulling van een gedenksteen. In een holle ruimte achter die steen werd een oorkonde bevestigd, als boodschap voor de toekomst: 'Een herinnering aan de schoone en groote dagen toen Hollandsche sportmenschen den naam van ons land door de wereld lieten schallen.'
Jurryt van de Vooren ontdekte deze oorkonde 84 jaar later tussen de bakstenen. In het boek 'Amsterdam 1928: Het onbekende verhaal van de Nederlandse Olympische Spelen' kijkt hij in achtentwintig onvergetelijke sportverhalen terug op de Olympische Spelen in Nederland. Hij gaat in gesprek met presentator Hein Hofman.
7/30/2018 • 1 hour, 8 minutes, 22 seconds
#2 - Esther Thole - Makers van Leven: Hoe wetenschappers leven bouwen in het lab
Van diepzeebacterie tot dolfijn en van bakkersgist tot Nobelprijswinnaar - onze wereld zit vol zeer verschillende vormen van leven die eigenlijk ontzettend veel op elkaar lijken. Want in de kern bestaat alles wat leeft uit flexibele zakjes vol moleculen die samen werken aan één taak: in leven blijven. Maar wat is 'leven' nou precies en kunnen wij dat proces nabootsen? Schrijfster Esther Thole van het boek 'Makers van Leven' zocht naar antwoorden op deze vragen. Zij gaat in gesprek met presentator Eveline van Rijswijk
7/30/2018 • 1 hour, 14 minutes, 7 seconds
#1 - Johannes Houwink ten Cate - Het geheime dagboek van Arnold Douwes, Jodenredder
Anderhalf jaar lang schreef Arnold Douwes in zijn dagboek tijdens de Tweede Wereldoorlog. Op zich is dat niet zo bijzonder, want veel mensen hielden in die tijd een dagboek bij. Wat wel bijzonder is, is dat hij honderden joden hielp onder te duiken. Dat legde hij allemaal vast en beschreef schuilplaatsen, namen en eigenschappen van alle mensen die hij heeft geholpen.
Nu, 73 jaar later, kunnen we het dagboek van Douwes lezen. Het is samengesteld door Johannes Houwink ten Cate, onderzoeker bij het NIOD. Het boek illustreert wat voor man Douwes was en hoe hij op grote schaal verzetswerk deed.
Johannes Houwink ten Cate gaat in gesprek met presentator Hein Hofman