Een deel van het water dat uit onze kraan stroomt, is afkomstig van oppervlaktewater. Drinkwaterbedrijven filteren het water uit Nederlandse sloten, rivieren, kanalen en grachten zodat het veilig is om te drinken. Maar uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat er een stofje in ons oppervlaktewater zit, dat zich niet zomaar laat wegfilteren: TFA, de kleinste vorm van PFAS. Hoe is TFA in ons oppervlaktewater terechtgekomen? En welke gevolgen heeft deze ontwikkeling voor de veiligheid van ons drinkwater? Argos sprak erover met emeritus-hoogleraar milieuchemie en toxicologie Jacob de Boer.  Redacteur: Yonah Sint Nicolaas

De rector magnificus van de Radboud Universiteit trad in september vorig jaar, vlak voor zijn pensionering, terug. Zijn positie was onhoudbaar geworden nadat De Gelderlander onthulde dat een klacht wegens seksuele intimidatie gegrond was verklaard. De rector zou twee ongepaste opmerkingen hebben gemaakt tegen een vrouwelijke medewerker tijdens een wintermarkt. Stine Jensen sprak in haar column in de NRC van ‘een komisch misverstand’ dat veel weg zou hebben van een scene uit Van Kooten en De Bie. Maar was er in werkelijkheid niet toch méer aan de hand? In Argos een nauwgezette reconstructie van ‘De val van de rector’. Presentatie: Eric Arends Redacteur: Huub Jaspers

Maandag 12 februari horen we of Nederland onderdelen voor het jachtvliegtuig F-35 aan Israël mag leveren of toch niet. Volgens drie organisaties (Oxfam Novib, Pax en The Rights Forum) worden de toestellen ingezet bij schendingen van het internationaal recht in de oorlog die Israël in de Gazastrook voert. En Nederland mag volgens de eigen regelgeving in dergelijke gevallen niet exporteren. De drie organisaties spanden een kort geding aan en maandag is de uitspraak in hoger beroep. Hoe zit dat met die exportvergunningen voor wapentuig en is er met deze Algemene Vergunning voor de onderdelen van de F-35 niet iets merkwaardigs aan de hand? Argos vroeg het aan wapenhandel-expert Frank Slijper van vredesorganisatie PAX.

Hoe maak je als patiënt de beste keuze voor passende zorg? De website ZorgkaartNederland.nl is een reviewplatform voor patiënten, waarop je waarderingen kunt vinden en geven aan zorgverleners. Er is ook al jaren kritiek van zorgverleners die de site als een schandpaal ervaren. Want vijftien jaar na oprichting van de site kan er nog veel beter. Maandelijks bezoeken zo’n miljoen mensen de site. Ook hechten de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd en zorgverzekeraars waarde aan de scores. Waarom worden er naast subjectieve meningen nog steeds geen objectieve data over zorgkwaliteit gedeeld? Argos over Zorgkaart.nl, schandpaal of schaamlap voor het gebrek aan transparantie in de zorg.  Presentatie: Eric Arends Redacteuren: Louise Jens, Jennifer Mol en Barbara Schreuders 

Door de lange wachtlijsten in de transgenderzorg doet een grote groep mensen aan zelfmedicatie. Argos ontdekte dat honderden trans personen op dit moment klant zijn bij de buitenlandse private kliniek GenderGP. Via deze weg kan je na één á twee online gesprekken de gewenste hormonen in een Nederlandse apotheek ophalen. Deze zorg staat in schril contrast met de Nederlandse transgenderzorg waar mensen een grondig, vaak maandenlang, traject doorlopen. De zorg van GenderGP wordt niet door de Nederlandse inspectie gecontroleerd omdat de kliniek in Singapore is ingeschreven. Wel heeft de Nederlandse inspectie vier meldingen over de kliniek ontvangen. Ze willen niet ingaan op de specifieke inhoud van deze meldingen, maar geven aan dat eruit blijkt dat het serieuze zorgen zijn over de kwaliteit van GenderGP.  Experts maken zich zorgen. “Deze vorm van zorg voldoet niet aan de Nederlandse kwaliteitsnormen” zegt Christa van Bunderen, internist-endocrinoloog bij het expertisecentrum voor Geslacht & Gender van het Radboudumc. Uit een intern onderzoek blijkt dat zeker 25 tot 30% van de patiënten van het Radboudumc aan een vorm van zelfmedicatie heeft gedaan. Van Bunderen vindt de zorg van GenderGP suboptimaal maar snapt wel dat trans personen zich tot deze kliniek richten. “Het is ook schrijnend dat je in Nederland twee jaar op zorg moet wachten. Dat is zeker iets dat onze aandacht heeft”. Presentatie: Eric Arends Redacteuren: Hansje van de Beek en Lieve Govers

CO2 wordt gezien als een van de belangrijkste veroorzakers van de klimaatverandering. Om hun CO2-uitstoot te compenseren, kopen bedrijven certificaten, waarmee elders in de wereld CO2-reductie gerealiseerd wordt, bijvoorbeeld door het aanplanten van bomen of het beschermen van bossen. Onderzoeksjournalist Ties Gijzel (Follow the Money) startte ruim een jaar geleden een onderzoek naar die handel met CO2-compensatiecertificaten.  Samen met zijn collega Bart Crezee en met journalisten van de Britse krant The Guardian, het Duitse weekblad Die Zeit, de Zwitserse publieke omroep SRF en het Amerikaanse tijdschrift The New Yorker nam Ties Gijzel het Kariba-project in Zimbabwe onder de loep. Grote bedrijven zoals de Nederlandse groene energieleverancier Greenchoice kochten via het Zwitserse bedrijf South Pole voor honderd miljoen euro  aan certificaten, waarmee de houtkap in de Kariba-regio moest worden gestopt en de bevolking alternatieve verdienmogelijkheden moest krijgen. Gijzel en zijn collega’s ontdekten dat de berekeningen van de CO2-reductie voor een groot deel op drijfzand waren gebaseerd. Er rijzen steeds meer vragen rond het Kariba-project. Hoeveel van de opbrengsten van de certificaten zijn daadwerkelijk terechtgekomen bij de lokale bevolking in Zimbabwe? Hoe zit de jacht op olifanten, nijlpaarden en ander grootwild in de Kariba-regio? En maakt een van de partners van South Pole in China gebruik van Oeigoerse dwangarbeiders? Presentatie: Eric Arends Redacteur: Huub Jaspers 

Robbert Dijkgraaf was bij aanvang van kabinet Rutte IV een van de opvallendste namen. Een vooraanstaande natuurwetenschapper die zijn carrière verruilde voor de politiek. “Soms in het leven stopt je trein en ik koos ervoor om uit te stappen” zei hij daar zelf over.  Hoe is deze overstap hem bevallen? Welke patronen ontdekte hij in de politiek? Heeft hij bereikt wat hij hoopte? En welke uitdagingen liggen er nog voor de volgende minister van Onderwijs en Wetenschap? We vragen het aan Dijkgraaf in een exclusief eindejaarsinterview. Presentatie: Chris Kijne Redacteur: Reinier Tromp

Er wordt al decennia teveel PFAS geloosd in de Nederlandse wateren, en de risico’s van het giftige PFAS werden al sinds de jaren zestig geheim gehouden. Roelof Bosma (Zembla) en zijn collega Marco de Lange praatten met talloze mensen en spitten meters documenten door, voordat ze dat bloot legden. Hun ontdekkingen in het PFAS-dossier de afgelopen jaren werden groot nieuws.  Al zo’n twintig jaar werkt Roelof Bosma als onderzoeksjournalist, op onderwerpen als de GGZ, TBS en radicalisering. De laatste jaren vooral op gifdossiers. Daarbij heeft hij te maken met zware tegenkrachten van het grote geld. Hoe ga je daar als journalist mee om? Een gesprek over intimidaties van grote bedrijven, opmerkelijke ontdekkingen en de schoonheid van het vak.  Presentatie: Eric Arends Redacteur: Judith Konijn

Argos dook samen met OVT in het geheime persoonsdossier van ir. Johan Manusama die van 1966 tot 1993 president in ballingschap was van de RMS (Republiek der Zuid Molukken). Ook in de roerige jaren zeventig toen Molukse jongeren diverse keren tot gewapende actie overgingen. Manusama veroordeelde het geweld meermaals expliciet. Toch bestaat er een omvangrijk dossier over hem dat een periode van bijna 40 jaar beslaat. Naar welke informatie waren de diensten op zoek?  Presentatie: Eric Arends

Het stikstofprobleem is in alle delen van de samenleving voelbaar. De woningbouw ligt stil, de natuur gaat achteruit, en boeren leven in onzekerheid. Terwijl Nederland nog in het midden van deze crisis zit, blijken stallen als paddenstoelen uit de grond te schieten. ‘Gooi je stallen vol’, wordt de boer geadviseerd. Hoe is dit nog mogelijk in het midden van de stikstofcrisis? Presentatie: Eric Arends

Criminelen hebben de laatste jaren cryptomunten zoals Bitcoin ontdekt als handig middel om hun illegale winsten wit te wassen. Wereldwijd gaat het inmiddels om miljarden euro's. Argos dook samen met De Groene Amsterdammer in de wereld van de virtuele valuta. Een wereld vol omgekeerde pinautomaten, anoniem geld en technisch vernuftige goocheltrucs. Presentatie: Eric Arends 

(00:38) Update ‘Het geheim van de spreekkamer’ Sinds 1 juli 2023 legt de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) een database aan met gegevens van ongeveer 800.000 mensen die in de periode van 1 juli 2022 tot 1 juli 2023 ggz-hulp ontvingen. Vaak zonder dat cliënten dit weten, zo bleek al in een eerdere uitzending van Argos. Mensen die dit betreft en daar bezwaar tegen hebben, zouden door middel van een privacyverklaring de deling kunnen voorkomen. Belangenvereniging MIND waarschuwt er voor dat een privacyverklaring achteraf indienen er niet toe leidt dat gegevens ook daadwerkelijk worden verwijderd. (10:55) Een geschiedenis van kleur in blauw  In 2022 kwam de documentaire De Blauwe Familie uit, die leidde tot veel beroering bij de politie, in de politiek en de maatschappij. De documentaire stelde discriminatie en racisme binnen de politie aan de kaak. De politietop kwam gelijk met een belofte tot beterschap. De politie-organisatie zou een diverse, veilige werkomgeving worden, en wel snel. Maar dit kan toch niet een nieuwe ambitie zijn?  Argos dook in de veertig jaar lange, rijke geschiedenis van diversiteitsbeleid van de Nederlandse politie, en vond talloze experimenten, loze beloftes, en tegenvallende resultaten. Presentatie: Eric Arends

(01:01) Mensenrechtentoets uitbesteed bij versoepeling wapenexport Tijdens het zomerreces, toen het kabinet Rutte IV al lang en breed demissionair was, kwam de regering met een brief om het Nederlandse wapenexportbeleid te versoepelen. Bij het strikte wapenexportbeleid wordt er getoetst of het defensiematerieel niet ingezet kan worden bij mensenrechtenschendingen door het land dat de spullen aanschaft. Het kabinet stelt nu voor om de exportvergunning te laten aanvragen in het land waar het complete wapensysteem wordt gemaakt, waardoor dé facto het Nederlandse strikte exportbeleid wordt afgeschaft.  (23:51) Uit de heilige doofpot: misbruik in de katholieke kerk De Vlaamse televisieserie ‘Godvergeten’ heeft veel losgemaakt. In de serie vertellen slachtoffers van misbruik en mishandeling in de Katholieke Kerk in België wat hen als kind is overkomen, hoe zij tot de dag van vandaag lijden hieronder, en hoe de kerk ernstige misdaden systematisch met de mantel der liefde heeft bedekt en de slachtoffers in de kou heeft laten staan. Over de totstandkoming en de impact van de serie, over een aantal journalistieke keuzes en hoe het misbruik in België stukje bij beetje aan het licht is gekomen.  Ook ontdekten we dat een van de hoofdrolspelers bij het toedekken van het misbruik, die meer dan tien jaar van het toneel verdwenen was, terug is in Nederland en op zondag weer gewoon als priester de mis doet. Hoe is dit voor slachtoffers? Presentatie: Rik Delhaas

(00:18) De donkere wereld van illegale handel in zelfdodingsmiddelen  Wat als je klaar bent met leven maar niet in aanmerking komt voor euthanasie? Sommige mensen kiezen ervoor zelf op zoek te gaan naar een humane manier om te sterven. Online proberen zij daar de juiste middelen voor te vinden. Een van die middelen is het illegale medicijn Nembutal. Via talloze websites kun je dit bestellen. Maar er blijken mensen te zijn die misbruik maken van deze kwetsbare groep. (35:16) Wie zit er achter de stemhulpen in Nederland? In Nederland zijn er steeds meer tools en websites om je helpen bij je keuze bij verkiezingen. In 1989 was de Stemwijzer van ProDemos, toen nog op papier, de eerste stemhulp van Nederland. Maar tegenwoordig zijn er ook stemadvies-tools van allerlei belangenorganisaties en burgers. Wie zitten er achter deze websites? En in hoeverre is dit een goede trend? Presentatie: Eric Arends 

Het Marengoproces tegen hoofdverdachte Ridaoun Taghi en 16 medeverdachten zet de afgelopen jaren de rechtsstaat op zijn kop. Drie mensen betaalden zelfs de hoogste prijs en werden vermoord, respectievelijk de broer van de kroongetuige, zijn advocaat Derk Wiersum en Peter R. de Vries, vertrouwenspersoon van kroongetuige Nabil B. Ook rechters en officieren van justitie voelen de dreiging van geweld en willen sommige zaken niet meer aannemen of denken er zelfs aan te stoppen met hun werk. Is onze rechterlijke macht eigenlijk wel opgewassen tegen dit ongebreidelde geweld? Alle rechters en officieren en de advocaten van de kroongetuige leven permanent in beveiliging. De verhoudingen tussen advocatuur en het Openbaar Ministerie raken verhard door de inzet van nieuwe opsporingsmiddelen waarbij ook sommige advocaten in het vizier komen. De arrestatie, dit voorjaar, van advocaat Inez Weski, die Ridouan Taghi bijstond, is het voorlopig laatste dieptepunt tijdens Marengo.  In Argos doen we verslag van het onderzoek van platform Investico en De Groene Amsterdammer naar de beleving van de professioneel betrokkenen, advocaten, officieren en rechters bij de daverende grondvesten van de rechtsstaat tijdens het Marengoproces. Presentatie: Eric Arends

Omdat Benito’s ouders niet voor hem konden zorgen, groeide hij op in een gezinshuis. Maar daar werd hij geestelijk mishandeld en verwaarloosd. Hij spande een zaak aan voor het Tuchtcollege van de Jeugdzorg, om te voorkomen dat meer kinderen hetzelfde zou overkomen.  15 jaar lang woonde Benito in dat gezinshuis,  en nooit is er actie ondernomen om hem uit de onveilige situatie te helpen. Zowel het College van Toezicht als het College van Beroep van Stichting Kwaliteitsregister Jeugd (SKJ) stelden hem later in het gelijk en oordeelden snoeihard: vanwege deze geestelijke mishandeling en verwaarlozing mag deze gezinshuismoeder haar werk nooit meer uitvoeren. Maar gebeurde dit vervolgens ook? In Argos vertellen Benito, verschillende betrokkenen en deskundigen over deze zaak,  hoe je deze vorm van jeugdzorg veiliger maakt en het belang van luisteren naar jongeren. Presentatie: Eric Arends 

(06:37) Hittestress Hoe maken we onze woningen bestendig tegen steeds extremer weer? Het is tijd voor een isolatieoffensief. Maatregelen zoals isolatie en warmtepompen moeten klimaatverandering dempen. Voor de PvdA/GL is dit zelfs onderdeel van hun verkiezingsprogramma. Maar waar deze ingrepen in de herfst en winter helpen om energie te besparen, leiden ze in warme periodes juist tot hittestress. Huurders die proberen om de hitte buiten te houden worden niet geholpen en hitteplannen van overheden komen nauwelijks van de grond.  (18:44) Drijvende flatgebouwen Wel of geen cruiseschepen in de stad? Terwijl Amsterdam en Rotterdam de meest vervuilende auto’s en vrachtwagens uit hun steden weren met milieuzones, meren in hun havens drijvende flatgebouwen aan die vervuilende stoffen uitstoten. Havens en rederijen stellen dat ze hun verantwoordelijkheid nemen door te investeren in walstroom en de ‘klimaatvriendelijke’ brandstof LNG. Maar volgens bezorgde burgers leiden dit soort schijnoplossingen alleen maar af van wat er echt moet gebeuren: het verbannen van cruiseschepen uit de stad. Presentatie: Eric Arends en Jort Kelder

Op 8 november 2017 werd Iraanse activist Ahmad Mola Nissi voor zijn huis doodgeschoten. Inlichtingendienst AIVD erkent dat ze over informatie beschikte van een dreiging tegen hem, maar dat ze niet volgens eigen protocol hadden gehandeld en die informatie niet met het Openbaar Ministerie hadden gedeeld. Dat blijkt uit gesprekken die Argos en Follow the Money hadden met betrokkenen en de advocaat van de familie Barbara van Straaten. De AIVD was op dat moment bezig met een onderzoek naar de dreiging tegen Nissi, maar kon dat niet afronden voordat hij op voor zijn huis in Den Haag van dichtbij werd doodgeschoten. ‘Volgens de eigen protocollen van de AIVD hadden zij eerder contact met het OM moeten opnemen en dat is niet gebeurd,’ zegt Van Straaten. Presentatie: Eric Arends

(00:33) Politiegeweld: hoe straffen het leren in de weg zit "Wij vinden het belangrijk om te leren van dit soort situaties en te kijken hoe we dit in de toekomst kunnen voorkomen”. Zo klonken de woorden van Frank Paauw, politiechef in Amsterdam, na het fatale incident met Sammy Baker. De jonge, Duitse toerist was in verwarde toestand aangetroffen. Bij een poging hem te overmeesteren, schoot de politie hem dood. Politiechef Paauw spreekt namens de hele landelijke politie, wanneer hij zegt te willen leren van politiegeweld. In 2019 werd het héle stelsel rondom het melden en leren van geweld omgegooid bij de landelijke politie. Bij het beoordelen van politiegeweld zou het niet meer alleen gaan om "Mocht dat wel?", maar ook om "Was dat nou wel nodig?" Argos dook in de hervormingen, beloftes en ambities van de politie: leren ze wel van hun eigen geweld? We stuitten op een dwarse korpscultuur, verstrengelde belangen, én wijdverbreide angst voor strafrechtelijke vervolging. (34:30)  MeToo op universiteiten #3: Wat hebben de uitzendingen teweeg gebracht In het derde deel van onze serie over MeToo op universiteiten vertelt huidig decaan Evelyn Kroesbergen over wat het tweeluik van Argos teweeg heeft gebracht binnen de Radboud Universiteit. Kroesbergen is de decaan op dezelfde faculteit als waar de hoogleraar van ‘Fleur’ werkt. Wat vindt zij van onze uitzendingen? Ook gaan we in gesprek met Marijke Naezer, antropoloog en gespecialiseerd in onderzoek naar grensoverschrijdend gedrag. Zij volgt de discussies over MeToo op de voet en deelde haar expertise ook in de eerdere uitzendingen. Presentatie: Eric Arends

(00:44) Het quad-ongeluk op Leusderheide Op 30 maart 2021 raakte een reservist van de mariniers levensgevaarlijk gewond tijdens een militaire oefening van het Korps Commandotroepen (KCT). Argos deed samen met NRC onderzoek naar het incident. Hoe kon het zo misgaan? (28:50) Het laatste kwartier van Sammy  Deze week toonde Argos, in samenwerking met Forensic Architecture, aan dat het verhaal van politie OM over de dood van Sammy op cruciale punten niet klopt. Argos-journalist Nikki van der Westen schuift aan om meer achtergrond te geven bij de reacties van OM en politie op deze conclusie. En ze brengt een vertrouwelijk conceptrapport van een vooraanstaand psychiater, die kritisch oordeelt over het politieoptreden. (38:40) Journalisten onder de tap door nieuwe sleepwet Over twee weken stemt de Tweede Kamer over een nieuwe wet voor de geheime diensten. Het gaat om een wijziging van de zogenoemde ‘sleepwet’, waar Nederland in 2018 tegen stemde tijdens een referendum. Met deze wet is het makkelijker voor inlichtingendiensten om je apparaten binnen te dringen, omdat ze meeliften met de Russische hacker die dat eerder al was gelukt. Maar wat als het om een apparaat van een journalist, arts of advocaat gaat? Presentatie: Eric Arends

Grensoverschrijdend gedrag in de wetenschap kan zeer ernstige gevolgen hebben. Niet alleen voor de personen die dit treft, maar ook voor de wetenschap. Talentvolle onderzoekers vallen uit of ze keren de wetenschap zelfs definitief de rug toe. Argos onderzocht de afgelopen maanden de sociale veiligheid op Nederlandse universiteiten. Onlangs nog benadrukte demissionair minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap Robbert Dijkgraaf het belang van een veilige leer- en werkomgeving op universiteiten. ‘Het moet een topprioriteit zijn’, riep hij tijdens een bijeenkomst met studenten in Utrecht.  In het tweede deel van de tweeluik over ‘MeToo op de universiteit’ maken we de resultaten bekend van de Argos-enquête onder alle Nederlandse universiteiten met de voornaamste vraag: Hoe vaak gebeurt dit? We spraken met expert Marijke Naezer, demissionair minister Robbert Dijkgraaf en de regeringscommissaris tegen seksueel geweld Mariëtte Hamer over de uitkomsten van de enquête. Ook horen we hoe een talentvolle jonge vrouwelijke hoogleraar werd weggepest. Presentatie: Eric Arends

Argos onderzocht de afgelopen maanden grensoverschrijdend gedrag op Nederlandse universiteiten. In deze aflevering hoor je het verhaal van ‘Fleur’. Op haar verzoek hebben we haar naam veranderd. Ze was een talentvolle jonge studente, die meer dan een jaar werd belaagd door een – meer dan twee keer zo oude - hoogleraar met ongepaste voorstellen en een stortvloed aan grensoverschrijdende app-berichten, terwijl hij nota bene haar eindscriptie nog moest beoordelen.  De hoogleraar kreeg uiteindelijk wel een tik op de vingers, maar de universiteit hield de zaak binnenskamers. Waarom werd er geen onderzoek ingesteld?  Presentatie: Tessel Blok 

(00:28): Een koel huis als luxeproduct In rap tempo zijn we in Nederland aan het isoleren, installeren we zonnepanelen en nemen huiseigenaren een warmtepomp in huis. Allemaal met het oog op de klimaatdoelen van 2050. Maar tegen die tijd krijgen we ook te maken met wel twee tot drie keer zoveel tropische dagen als nu. Is Nederland eigenlijk wel tegen hitte bestand? (29:25) Het geheim van de spreekkamer Sinds 1 juli worden door de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) de persoonlijke gegevens van 800.000 patiënten in de geestelijke gezondheidszorg in Nederland verzameld. Psychiaters en psychologen zijn namelijk verplicht om allerlei informatie uit de spreekkamer te delen met de overheid. De NZa gebruikt deze gegevens om een algoritme te trainen. Maar Argos ontdekte dat er fouten zijn gemaakt in aanloop naar deze verplichting. Onze televisie-uitzending maakte veel los. ‘Wat kun je hiermee als cliënt? En ligt de bal nu niet bij de politiek?’ Daarom zijn te gast: SP-Kamerlid Jimmy Dijk en Michou Benoist van cliënten-belangenvereniging MIND. Presentatie: Eric Arends 

Het zag er zo mooi uit. Patiënten die lijden aan de chronische vermoeidheidsziekte ME kregen het na jarenlang duwen en trekken voor elkaar dat de overheid diep in de buidel tastte om grondig onderzoek te laten doen naar hun mysterieuze, welhaast verlammende aandoening.  Maar op het moment dat de eerste miljoenen worden toegewezen, ontstaat er grote ruzie – tussen patiënten onderling én tussen patiënten en ZonMw, de instantie die medisch-wetenschappelijk onderzoek in Nederland financiert. Vrijwel iedereen gaat inmiddels rollebollend over straat. Hoe konden miljoenen voor onderzoek naar de vermoeidheidsziekte ME leiden tot chaos en wanhoop?  Presentatie: Eric Arends

In de laatste aflevering van onze zomerserie Luizen in de Pels zijn niet een, maar twee onderzoeksjournalisten te gast: de Vlaamse Ruben en Marieke Brugnera. Ze werkten als vrijwilliger bij Poverello, een van de belangrijkste Vlaamse liefdadigheidsinstellingen en stuitten tijdens het rondbrengen van de koffie op een enorme mysterieuze berg geld. En dat terwijl de daklozen uiterst sober werden opgevangen. Het onderzoek werd beloond met de Loep, de belangrijkste prijs voor onderzoeksjournalistiek in Nederland en Vlaanderen. Ruben en Marieke Brugnera zijn twee Vlaamse freelance onderzoeksjournalisten die de moeilijke dossiers niet schuwen. Van undercoverjournalistiek bij een liefdadigheidsinstelling tot waarheidsvinding in een kindermisbruikzaak. Hoe ga je te werk als je eerst ergens werkt en plotseling de rol van journalist moet aannemen? Hoe traceerden ze de geldstromen van Poverello? En hoewel bij kindermisbruik in combinatie met echtscheidingen bij veel journalisten spontaan de rode vlag omhoog gaat, besloten zij de zaak tot op de bodem uit te zoeken. Hoe werken broer en zus samen om de waarheid boven tafel te krijgen in deze heikele dossiers? Presentatie: Eric Arends

In de zomerrubriek Luizen in de Pels is dit keer geen onderzoeksjournalist, maar ‘activist’ te gast. Johan Vollenbroek ‘stikstofstrijder des Vaderlands’ is een echte luis in de pels van de overheid, de veeteeltlobby en industrie. Vollenbroek is mede-oprichter van Mobilisation for the Environment (MOB), een milieuorganisatie die haar doelen wil bereiken enkel en alleen met juridische middelen. En dat lukt MOB in talloze procedures tegen de overheid. De bekendste zaak is het stikstofarrest van de Raad van State in 2019, waarmee Nederland op stikstofslot ging, maar ook Chemours, Tatasteel en Schiphol kregen te maken met MOB als tegenstander.   Wat beweegt chemicus Vollenbroek, die de pensioengerechtigde leeftijd al ruim voorbij is, en hoe kijkt hij aan tegen de manier waarop we in Nederland omgaan met de natuur en het milieu? Waarom wil hij geen activist heten en hoezo is hij niet zo negatief over het succes van BBB?  Presentatie: Eric Arends

Onze derde gast in de zomerserie Luizen in de Pels is Wubby Luyendijk. Luyendijk is onderzoeksjournalist bij de NRC, en niet zomaar eentje. Als 'primus inter pares' geeft zij leiding aan de omvangrijke, zwaar bezette onderzoeksredactie van de krant. Onlangs won zij De Loep (de Vlaams-Nederlandse prijs voor onderzoeksjournalistiek) voor een samenwerking met het Dagblad van het Noorden. Nagenoeg exact tien jaar nadat zij voor het eerst de gaswinning in Groningen onderzocht - toen nog als correspondent Noord-Nederland - ontving Luyendijk de prijs als kroon op een decennium spitwerk.  Maar van Luyendijks hand én onder haar toezicht op de onderzoeksredactie, zijn nog talloze andere ontluisterende dossiers gepubliceerd. Neem het omvangrijke #MeToo-dossier, naar machtsmisbruik en seksueel wangedrag in de sportwereld, op universiteiten, in de kunst, én zelfs in de Tweede Kamer. In Argos een interview met Luyendijk, over haar prille begin bij een 'schenenschopper' van een zondagskrant, de tekortkomingen van de regiojournalistiek én veelbesproken dossiers waar Luyendijk aan (mee)werkte. Presentatie: Rik Delhaas 

In de tweede aflevering van onze serie ‘Luizen in de Pels’, is Thomas Muntz te gast. Hij is bijna twee jaar hoofdredacteur van onderzoeksplatform Investico. Thomas Muntz schreef de afgelopen tien jaar over onder meer energie en klimaat(scepsis), privatisering van het onderwijs en handel in schulden. Voor onderzoek naar robotrechter e-Court won hij samen met collega’s de Jacques van Veen-prijs 2019. In Argos een gesprek over de ontwikkelingen in de onderzoeksjournalistiek en zijn kritiek op de 'constructieve journalistiek'. Presentatie: Rik Delhaas 

In de eerste aflevering van onze zomerserie Luizen in de Pels is programmamaker en journalist Tim Hofman te gast. Hofman won afgelopen jaar zo ongeveer elke journalistieke prijs. Hij werd uitgeroepen tot Journalist van het Jaar en zijn programma #BOOS won naar aanleiding van de aflevering over grensoverschrijdend gedrag bij The Voice of Holland de Zilveren Nipkowschijf en De Tegel in de categorie Onderzoek.  Hofman begon zijn carrière met programma’s met een flinke dosis humor zoals Tim Tv, Spuiten en Slikken en #BOOS. Maar inmiddels maakt hij verhalen waar niets te lachen valt en diepgang de boventoon voert. In Argos gaan we in op Hofmans journalistieke methodes, inspiratiebronnen en ambities. Presentatie: Chris Kijne

Het is een woensdagavond in februari, een vrouw loopt net naar buiten om haar zoon naar de voetbal te brengen, als ze ziet dat de politie bij haar buren het huis binnen probeert te komen met een stormram. Voor ze het weet, wordt ze getuige van een uithuisplaatsing. ‘Ik dacht, zouden ze enig idee hebben hoe het overkomt op kinderen als je zo blijft staan in opperste staat van paraatheid?’ Jaarlijks worden duizenden kinderen uithuisgeplaatst en soms gebeurt dat met assistentie van de politie. Inzet van politie maakt zo’n gebeurtenis extra aangrijpend. Niet alleen voor ouders en kinderen, ook voor de politie zelf is het een van de meest aangrijpende dingen om te doen. Volgens deskundigen zou het aantal uithuisplaatsingen met politie-inzet omlaag kunnen en moet er bovendien beter worden gekeken naar alternatieven. Argos onderzocht hoe vaak het gebeurt, wat de overwegingen zijn om politie in te zetten en hoe het is voor de betrokkenen. Presentatie: Eric Arends

Het Toeslagenschandaal treft niet alleen ouders, maar ook hun kinderen. Jongeren hebben door hun armoedige jeugd vaak zelf schulden gemaakt en veel gewerkt om eerste levensbehoeften voor zichzelf en het gezin te kunnen betalen. Ze zagen hun ouders ongelukkig zijn of afglijden. Sommigen gleden zélf af naar de wereld van het snelle geld, anderen zijn vervreemd geraakt van thuis of zelfs uithuisgeplaatst.  Steeds meer gedupeerde meerderjarige kinderen komen voor zichzelf op en organiseren zich. Ze willen net als hun ouders met een schone lei aan de rest van hun leven kunnen beginnen. De geboden compensatie aan de kinderen is daarvoor niet toereikend.  Argos over de belaste erfenis van het Toeslagenschandaal. Presentatie: Eric Arends

De kosten van een ICT-systeem dat gratis aan het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) werd geschonken, lopen in de komende jaren waarschijnlijk op tot 94,7 miljoen euro. Dit blijkt uit een vertrouwelijke kosten-batenanalyse dat consultancybureau PwC voor het ministerie schreef en dat in handen is van Argos. Het systeem PGB 2.0, waarmee mensen met een persoonsgebonden budget hun administratie kunnen regelen, werd in eerste instantie gebouwd door zorgverzekeraar DSW en gefinancierd door Zorgverzekeraars Nederland. Vervolgens is het 'om niet' overgedragen aan het ministerie van VWS. Na oplevering bleek echter dat het systeem nog verder ontwikkeld moest worden. Bovendien blijkt dat de implementatie van het systeem, dat begin 2018 klaar zou zijn, opnieuw vertraging heeft opgelopen. Deze week in Argos een reconstructie van het al jaren vertraagde project dat tientallen miljoenen meer kost dan van te voren gepland was. Presentatie: Eric Arends

Het blijkt buitengewoon moeilijk om te achterhalen welke bedrijven in Nederland allemaal PFAS lozen. PFAS is de verzamelnaam voor een groep chemische verbindingen, die in heel veel producten worden gebruikt maar schadelijk zijn voor de gezondheid en het milieu. Inmiddels wordt er bijna overal PFAS aangetroffen in de bodem, lucht en ook in het water. Nederland heeft samen met een aantal andere Europese landen voorgesteld om op termijn helemaal met PFAS te stoppen. Om PFAS te mogen lozen, moet een bedrijf een vergunning hebben. Maar de diensten die over die vergunningen gaan, hebben de zaak vaak niet op orde. En dus is de vraag of de Tweede Kamer nog voor de zomer een volledige inventarisatie krijgt van zogenaamde PFAS-emissies. Waarom is het zo lastig om erachter te komen wie de PFAS-lozers zijn? Presentatie: Eric Arends

Hoe vergaat het alleenstaande minderjarige asielzoekers in ons land? Er heersen grote zorgen over hoe het is gesteld met deze jongeren, die worden opgevangen in noodopvang-locaties door het hele land. De omstandigheden in de opvang zijn vaak slecht, in combinatie met dagelijkse onzekerheid en zorgen van de jongeren zorgt dit voor een onhoudbare situatie.  Argos volgt zes Eritrese jongens terwijl ze van noodopvang naar noodopvang verplaatsen. Hoe gaat het er precies aan toe op de noodopvang-locaties? En wat moet er veranderen? Een productie van: Sanne Terlingen. Deze uitzending is gemaakt door onderzoekscollectief Lost in Europe, waar Argos onderdeel van is.  Presentatie: Tim de Wit

Stel je voor dat je vlucht uit Syrië, je hier veilig waant en ineens degene tegenkomt die je in één van de gevangenissen gemarteld heeft. Een reëel scenario blijkt uit onderzoek van Argos. Al meer dan 50 jaar worden Syriërs op vaak oneigenlijke gronden opgepakt en maanden- of zelfs jarenlang stelselmatig gemarteld door handlangers van het Assad-regime. Het gaat om zo’n acht procent van de Syrische bevolking. De martelingen hebben regelmatig de dood tot gevolg. Duizenden slachtoffers die het wel kunnen navertellen wonen ook in Nederland. Om hoeveel potentiële daders gaat het in Nederland en hoe actief is het Team Internationale Misdrijven op zoek naar hen? Het eerste deel van Assad woont ook in Nederland werd op 1 oktober 2022 uitgezonden. Hierin gaat het om duizenden getraumatiseerde martelslachtoffers die in Nederland wonen en niet de juiste hulp krijgen om hun trauma's te verwerken.  Presentatie: Eric Arends 

Minister Dijkgraaf van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap werkt aan een nieuwe wet, waardoor de overheid vanaf 2025 onderzoekers kan screenen die van buiten de EU komen die op Nederlandse universiteiten willen werken met gevoelige kennis. Een ingrijpend plan dat duizenden onderzoekers zal raken.  Hoe effectief is de voorgestelde maatregel? Hoe verhoudt die zich tot Artikel 1 van de Grondwet? En wat zijn de gevolgen voor de Nederlandse universiteiten? We vroegen het aan Robbert Dijkgraaf, zelf jarenlang kennismigrant in de VS, nu minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW). Te gast in de studio zijn Tara van Viegen, raadsmedewerker van de Adviesraad voor wetenschap, technologie en innovatie (AWTI), en Saar Slegers, maker van de podcast Vriend of Vijand. Presentatie: Eric Arends

(00:32): Assad woont ook in Nederland: de getuigenissenbank In het zogeheten Syrische Oral history project van het NIOD, het instituut voor Oorlogs-, Holocaust- en Genocidestudies, hebben 85 gevangenisslachtoffers en 30 daders van het regime van vader en zoon al-Assad gedetailleerd hun verhaal verteld. Unieke getuigenissen van slachtoffers woonachtig in Nederland die niet eerder toegankelijk waren voor een groter publiek. Drie ex-gevangen, allen woonachtig in Nederland, vertellen hun verhaal.  (10:58): Vriend of Vijand #4: Lalaland Een Iraanse wetenschapper uit Luik wordt tijdens een vakantie in zijn vaderland benaderd door de Iraanse geheime dienst met de vraag of hij hun informant wil worden. Het is een vraag die zijn hele leven op zijn kop zet. Kan hij nee zeggen?  Inlichtingendiensten waarschuwen voor spionage op Nederlandse universiteiten. Maar hoe maak je het onderscheid tussen de mensen met goede bedoelingen en de mensen die er een dubbele agenda op nahouden? Presentatie: Eric Arends

(00:30) De banken en hun risicoklanten: een zaak voor de rechter Elke dag raken zo’n 10 bedrijven in Nederland hun bankrekening kwijt omdat hun bank hen niet meer vertrouwt. Verdachte transacties, connecties met veroordeelde criminelen, onverklaarbare omzetstijgingen: allemaal schijnbaar voldoende reden voor banken om afscheid te nemen van een klant. Maar kunnen banken doorslaan in het bestrijden van witwaspraktijken? Kan dit zó belangrijk worden, dat de toegang tot het financiële stelsel eronder lijdt? We bespreken het met Joras Ferwerda van de Universiteit van Utrecht, expert op gebied van banken en witwassen. (16:20) Vriend of Vijand #3: Een kloppend hart ‘Kennis is het kloppend hart van onze samenleving’, zegt minister Robbert Dijkgraaf. Het is een hart dat we moeten beschermen, maar niet mogen verstikken. Maar het beschermen van kennis blijkt in de praktijk lastiger dan gedacht. Want welke kennis vormt precies een gevaar voor de nationale veiligheid? En moeten universiteiten wel vast blijven houden aan hun ideaal van open kennisdeling? Presentatie: Eric Arends 

(01:00) Geen school voor mijn kind Steeds meer ouders kiezen voor een vrijstelling van de leerplicht op basis van hun levensovertuiging. Kinderen zitten dan thuis en niemand weet of ze nog onderwijs krijgen of hoe het met ze gaat. Leerplichtconsulenten door het hele land maken zich zorgen over de ontwikkeling van deze kinderen. (14:00) Vriend of Vijand #2: ‘Een grote niks' Nederland heeft nogal een slechte reputatie als het gaat om kennisveiligheid sinds bekend werd dat de veiligheidsdiensten in de jaren ’70 de Pakistaanse atoomspion Abdul Khan lieten lopen. Met de geheime Nederlandse technologie die hij stal, ontwikkelde Pakistan een atoombom en was de wereld een kernmacht rijker. Mede daarom zijn de inlichtingen- en veiligheidsdiensten tegenwoordig extra scherp op kennisspionage. Maar hoe ver moeten we gaan in risicopreventie? En mag je discrimineren als de nationale veiligheid op het spel staat?  Presentatie: Eric Arends

Op Nederlandse universiteiten werken wetenschappers van over de hele wereld. Hun motto: kennis delen, dan kom je verder. Maar wat als er ook mensen tussen zitten die hier vooral komen om kennis te halen? Of zelfs te stelen? Het is verboden om onderzoekers en studenten te weren op basis van hun nationaliteit. Maar om het weglekken van gevoelige kennis te voorkomen, trekken universiteiten zich daar soms niks van aan. Hoe kan dat? En waarom komen die buitenlandse onderzoekers en studenten überhaupt zo graag naar Nederland? Wetenschapsjournalist en maker van de podcast Vriend of Vijand Saar Slegers sluit aan in de studio en vertelt meer over haar nieuwe podcastserie.  Presentatie: Eric Arends

Wat hebben een Nederlandse zuivelgigant, Deense drugsbendes en Iraakse ondernemers met elkaar gemeen? Alle drie zijn ze verwikkeld in een internationaal witwasnetwerk, en maar één van hen heeft er weet van. Uit onderzoek van Argos en Platform Investico blijkt dat het Nederlandse bedrijfsleven zich op grote schaal voor het karretje laat spannen van de Deense georganiseerde misdaad. Argos ploos maandenlang een goudmijn aan banktransacties uit en spraken met de FIOD (de opsporingsdienst van de Belastingdienst) en landelijke recherche. Experts bij de grootbanken bevestigen dat deze witwasmethode een blinde vlek is voor hen. Onder het motto follow the money trokken Argos en Platform Investico naar Irak, op zoek naar de bron van deze gloednieuwe, welhaast ontraceerbare vorm van witwassen.

(00:35) Spaanse tomaten met een luchtje Veel tomaten die in de supermarkt te koop zijn, komen uit de provincie Almería in Zuid-Spanje. Daar ligt een gigantisch kassengebied, zes keer zo groot als alle kassen bij elkaar in het Westland. Almería wordt dan ook ‘de groentetuin van Europa’ genoemd. Er werken tienduizenden Afrikaanse migranten. Maar de omstandigheden zijn er bar. Welke Nederlandse supermarkten verkopen deze tomaten uit Almería? Voelen deze supermarkten zich verantwoordelijk voor de werk- en leefomstandigheden van de arbeidsmigranten? Hoe transparant zijn ze daarover? En gaat de Europese initiatiefwet, die Europarlementariër Lara Wolters in Brussel heeft ingediend, de problemen oplossen? (42:17) De journalist als spion 3.0 Argos berichtte al eerder hoe geheime diensten journalisten voor hun karretje proberen te spannen als informanten en zelfs agenten. Nu heeft NRC-journalist Joep Dohmen nieuwe ontdekkingen gedaan. Hij vertelt over zijn onthullingen in Argos.

(00:32): De dames van Slotervaart: wordt informele zorg op waarde geschat? Van een luisterend oor en een kop koffie tegen de eenzaamheid tot hulp bij het aanvechten van een parkeerboete. Met koffie, thee en koekjes zitten ‘de dames van Slotervaart’ drie ochtenden in de week vrijwillig klaar voor alle hulpvragen van bewoners uit de buurt. Hun werk wordt ook wel informele zorg genoemd. Door de vergrijzing en de personeelstekorten in de zorg en in wijkteams wordt onze afhankelijkheid van die informele zorg steeds groter, terwijl het aantal vrijwilligers al jaren afneemt. Wordt de informele zorg wel genoeg op waarde geschat?  (36:45): De zwarte dag van Hans: een nieuwe wending Op 5 februari 2021 wordt het dode lichaam van Hans van de Ven zittend in bad gevonden in zijn huis in Amstelveen. Terwijl de politie het huis binnenstapt, probeert een vrouw via de achterdeur te vluchten. Toch stelt het Openbaar Ministerie geen strafrechtelijk onderzoek in en wordt Hans van de Ven begraven. Zaak gesloten. Totdat misdaadverslaggever Koen Voskuil een jaar later een veelbeluisterde podcastserie over de zaak maakt onder de titel ‘De zwarte dag van Hans’. Die leidt ertoe dat het OM de zaak heropent en het lichaam laat opgraven. Zij concluderen dat er geen aanwijzingen zijn dat Van de Ven om het leven is gebracht. Toch blijft Voskuil met vragen achter. In Argos bespreekt hij de nieuwe wendingen in de zaak.  Presentatie: Eric Arends

Op het internet wemelt het van de aanbieders van ayahuasca-retraites. Voor meestal een paar honderd euro kun je een weekend boeken waar de sjamanistische drank ayahuasca wordt geschonken. Een aftreksel van twee plantjes uit het Amazonegebied, dat meestal zorgt voor een heftige #psychedelische ervaring. Deskundigen waarschuwen voor de gevaren van de drank voor de geestelijke gezondheid. Vooral mensen met een psychische aandoening wordt door deskundigen afgeraden ayahuasca te drinken. Toch claimen aanbieders van de drank op het internet dat het heilzaam is, ook voor mensen met bijvoorbeeld een depressie. En ook in de wetenschap is er discussie of en hoe ayahuasca eventueel toch zou kunnen helpen bij bepaalde psychische aandoeningen, zo blijkt uit het onderzoek van Argos.

(00:34): Hoe Rotterdam haar burgers op de digitale snijtafel legt   De gemeente Rotterdam kent bijna 30.000 mensen in de bijstand. Zo’n 1.000 daarvan worden elk jaar onderworpen aan een uitgebreide controle vanwege een verdenking van ‘onrechtmatigheden’. Bijvoorbeeld omdat ze een cadeau aannemen, een betaalde klus niet doorgegeven of een formulier verkeerd invullen. Maar welke 1.000 mensen controleer je? Een ‘slim’ algoritme hielp de gemeente daarbij. Voor het eerst in de geschiedenis leggen journalisten een fraude-algoritme in zijn geheel op de snijtafel. (34:55): Soap rond het Poch-archief krijgt steeds curieuzere trekjes   Hoe staat het met de transparantie van de overheid? Duizenden documenten uit het archief over de Poch-zaak blijven op last van minister Yesilgöz geheim, ondanks de stellige belofte van haar voorganger Grapperhaus om het archief ter beschikking te stellen aan de Tweede Kamer. De reden: er was een ‘dringend signaal’ binnengekomen. Een signaal van de politie. Meer wil Yesilgöz er niet over kwijt. Wat betekent dit? Moeten Kamerleden zich hierbij neerleggen? Of worden zij met een kluitje in het riet gestuurd?   Presentatie: Eric Arends

(00:21): Een levensgroot geschenk: orgaandonatie na euthanasie   In de zomer van 2020 ging de veelbesproken nieuwe donorwet in. Mensen die hun keuze niet bij de overheid opgeven, zijn automatisch donor. Ondanks een recordaantal orgaandonaties is de wachtlijst nog lang. Een manier om donor te worden die onderbelicht is, is orgaandonatie na euthanasie. Deze vorm komt nog heel weinig voor. Maar als alle geschikte mensen hun organen zouden afstaan, zou er binnen een jaar geen wachtlijst meer bestaan. Argos onderzoekt waarom de theorie zo ver van de praktijk ligt.   (29:19): Iedereen betaalbaar onderdak    Afgelopen weekend was er weer een woonprotest, dit keer in Amsterdam, waar voor de zoveelste keer werd gedemonstreerd tegen de woningnood in Nederland. Het is moeilijker dan ooit om aan betaalbare woonruimte te komen. Woonminister Hugo de Jonge wil hier iets aan doen. Hij lanceerde de afgelopen weken nieuwe ambitieuze plannen om de woningmarkt in Nederland te reguleren. Gemeenten worden verplicht meer betaalbare woningen te bouwen en bij reeds bestaande woonruimte wordt scherper toegezien op de hoogte van de huren. Verhuurders die aantoonbaar huisjesmelkers blijken, riskeren straks hoge boetes. Maar hoe haalbaar zijn deze plannen?    Presentatie: Eric Arends 

(00:28): Ziek zonder verblijfsvergunning: te complex voor zorg Iedereen in Nederland heeft recht op medisch noodzakelijke zorg, ook mensen zonder verblijfsvergunning. Toch werden Selam, Eden en Rahwa weggestuurd door de huisarts. Hulporganisaties zien dat het probleem toeneemt: door het stijgende huisartsentekort vallen ongedocumenteerden als eerste buiten de boot. Moeten we een apart systeem opzetten zodat deze mensen de zorg krijgen waar ze recht op hebben? Of plaatsen we een kwetsbare groep dan nog meer buiten het systeem?  (32:34): De aflaathandel van het klimaat Grote bedrijven maken graag mooie sier met de claim dat ze klimaatneutraal produceren of op zijn minst een deel van hun CO2-uitstoot compenseren. Dat doen ze bijvoorbeeld door bomen aan te planten of bossen te beschermen. Want: bomen halen CO2 uit de lucht en helpen bij het aan banden leggen van klimaatverandering. Maar kloppen de berekeningen van de CO2-reductie van het klimaatadviesbureau South Pole wel? En kreeg de inheemse bevolking ook werkelijk het deel van de opbrengst dat was beloofd? Presentatie: Eric Arends

Op 24 februari is de oorlog in Oekraïne een jaar aan de gang. Ook Europa heeft te maken met de gevolgen van de Russische inval: niet alleen door een energiecrisis en vluchtelingenstromen, maar ook moet er opnieuw nagedacht worden over de Europese defensie. En waar het eerst nog ging over de levering van helmen en scherfvesten om Oekraïne in staat te stellen zichzelf te verdedigen, gaat het inmiddels over de modernste tanks en jachtvliegtuigen. Argos sprak een aantal experts over de vraag welke impact dit conflict heeft op het Europese bestuur, de gevolgen voor de Europese en Nederlandse defensie en de gevolgen voor de Europese energievoorziening en energiemarkt. Er wordt wel gezegd dat de Europese Unie crises nodig heeft om voortgang te kunnen boeken, en met het grootste conflict sinds de Tweede Wereldoorlog op Europese bodem lijkt dat nu inderdaad het geval. Presentatie: Eric Arends

Steeds meer mensen in Nederland willen euthanasie en dat zorgt voor problemen. Op papier is alles goed geregeld, maar in de praktijk moeten mensen vaak langer wachten dan hen lief is. In 2021 hielpen artsen 7.666 mensen met het beëindigen van hun leven. Een flinke stijging van 10% met het jaar daarvoor. Naast de landelijke groei valt nog iets op: het aandeel van de euthanasiegevallen die huisartsen uitvoeren neemt af. In 2011 voerden de huisartsen nog 90% uit, in 2021 was dat 80%. Het Expertisecentrum Euthanasie, voorheen de Levenseindekliniek, voert een steeds groter deel van alle euthanasiegevallen uit. En dat zorgt ervoor dat het centrum harde keuzes heeft moeten maken. Door een gebrek aan capaciteit ondersteunen zij huisartsen niet langer in de vakantieperiode. Mensen moeten daardoor, soms wekenlang, wachten tot hun huisarts terug is van vakantie. Mensen die euthanasie willen omdat zij psychisch lijden, moeten nog veel langer wachten. Maar weinig psychiaters zijn bereid patiënten te helpen bij hun levensbeëindiging. Uit onderzoek uit 2016 blijkt dat 63% van de psychiaters het ondenkbaar vindt om ooit hulp bij zelfdoding uit te voeren. Het overgrote deel van de patiënten dat naar eigen zeggen ondraaglijk lijdt vanwege een psychiatrische stoornis, komt dus uit bij het Expertisecentrum Euthanasie. De wachttijd voor deze groep patiënten is nu gemiddeld twee jaar. In Argos onderzoeken we de oorzaken en effecten van de groei van euthanasiegevallen in Nederland. Heb je een hulpvraag rond euthanasie of psychische problematiek en wil je hier met een professionele hulpverlener over praten? Dat kan gratis en anoniem bij MIND Korrelatie via mindkorrelatie.nl

Er zijn veel problemen in de jeugdbescherming, maar soms is er ook reden tot optimisme. Recent kwam er een nieuwe richtlijn uit voor jeugdhulpprofessionals. Die laat zien dat het bewustzijn rond de risico’s van uithuisplaatsen eindelijk lijkt toe te nemen binnen de jeugdbescherming. De richtlijn voor uithuisplaatsen is vernieuwd. Deze richtlijn is een handvat voor jeugdprofessionals rond het beslissen over uithuisplaatsen en verschilt erg van de vorige versie. Oud-kinder- en jeugdpsychiater Peter Dijkshoorn, die eraan meeschreef, vertelt in Argos wat dit betekent en waarom dit goed nieuws is. Naast de vernieuwde richtlijn, werkte Dijkshoorn ook mee aan een recent verschenen onderzoek naar het proces rond een uithuisplaatsing. Uit dat onderzoek blijkt onder andere dat gezinnen vaak de verkeerde hulp krijgen, omdat onvoldoende met ouders en kinderen zèlf wordt gepraat.

Een school bouwen in een Afrikaans dorpje, hulp in de landbouw, medisch materiaal opsturen naar een afgelegen ziekenhuis in nood. Ontwikkelingswerk zoals we dat nu kennen bestaat nu zo’n vijfenzeventig jaar. Maar is het in de huidige vorm nog wel van deze tijd? Of is het, met alle crises in de wereld, juist meer nodig dan ooit?  De Nederlandse koers is vaak veranderd, wat ontwikkelingssamenwerking betreft. Waar we ooit Friese koeien stuurden die ten onder gingen aan het Afrikaanse klimaat, liepen we later wereldwijd voorop met onze ontwikkelingshulp. In 2013 raakte Nederland door ongekende bezuinigingen die koppositie definitief kwijt, en zetten we vooral in op hulp door handel.   Er is veel discussie over het huidige beleid, zeker nadat de inspectie van Buitenlandse Zaken de resultaten van de afgelopen tien jaar kraakte in een kritisch rapport. Toch houdt de minister vast aan haar koers, tot verbazing van experts uit de ontwikkelingssector. Daarnaast is er steeds meer kritiek op de koloniale ondertoon van veel ontwikkelingsactiviteiten - van grote overheidsprojecten tot een Ghanees schooltje gesponsord door een Nederlandse buurtvereniging. Zitten landen nog wel op de westerse hulp te wachten?   In Argos een gesprek met experts over het belang van ontwikkelingssamenwerking, de rol die koloniaal denken daarin speelt en wat de lessen zijn voor de toekomst.

Al bijna twee jaar vraag de Tweede Kamer aan de minister van Justitie om inzage in documenten over de zaak-Poch. Nadat Ferd Grapperhaus in 2021 beloofde om het archief van deze zaak ‘zo snel mogelijk’ naar de Kamer te sturen, wil zijn opvolger Dilan Yesilgöz dit toch geheimhouden. Ook na politieke aanmaningen geeft Yesilgöz geen krimp. Over de zaak van de oud-Transavia-piloot Julio Poch, die ruim acht jaar onschuldig in een Argentijnse gevangenis zat, en de omstreden rol die Nederland hierbij speelde, zijn dikke rapporten geschreven. Hieruit bleek dat de Nederlandse overheid niks te verwijten viel, maar daar denken verschillende vooraanstaande rechtsgeleerden anders over.  Daarom wil de Tweede Kamer de documenten inzien om zelf een oordeel te kunnen vellen. Afgelopen woensdag trok de vaste Kamercommissie Justitie en Veiligheid voor de zoveelste keer aan de bel.  Deze wens gaat echter niet in vervulling, als het aan Yesilgöz ligt. De bewindsvrouw meent dat ‘meerdere betrokkenen’ bij openbaarmaking van de documenten ‘onevenredig benadeeld’ zouden worden.  Vraag is of dat een valide argument is. De Kamer wil inzage in de documenten met een beroep op Artikel 68 van de Grondwet. Die bepaalt dat een bewindspersoon de gevraagde informatie alleen kan weigeren indien openbaarmaking in strijd is met het belang van de Staat.  Hoogleraar staats- en bestuursrecht Wim Voermans gaat in op deze kwestie en het Grondwetsartikel waar de Kamer zich op beroept. Moet Yesilgöz niet doen wat de meerderheid van de Kamer haar vraagt? En hoe nu verder? 

Van de wieg tot het graf, op elk moment in je leven kun je te maken krijgen met spraak- en slikproblemen. Van kinderen die stotteren of niet willen drinken tot ouderen die zich telkens gevaarlijk verslikken. Iedereen kan ineens een logopedist nodig hebben, maar dan moet je die natuurlijk wel kunnen vinden. Logopedie is laagdrempelige eerstelijnszorg die wordt vergoed via de basisverzekering. Hier is veel vraag naar. Helaas worden de wachtlijsten steeds langer, omdat het aantal logopedisten slinkt. Veel minder jongeren kiezen voor het vak en steeds meer praktijken sluiten, want de kosten zijn hoger dan de gemiddelde tarieven die zorgverzekeraars willen betalen.  De zorgverzekeraars proberen de premiestijgingen voor verzekerden in toom te houden door te beknibbelen op tarieven voor eerstelijnszorg. Individuele logopedisten zijn machteloos en kunnen de alsmaar stijgende praktijkkosten soms ternauwernood betalen, laat staan dat ze zelf voldoende overhouden om van te leven.   Het kan toch niet de bedoeling zijn dat de logopedisten en andere paramedici hun vak als hobby moeten gaan bedrijven?

Je komt bij het loket om bijstand aan te vragen en nadat je de nodige vragen hebt beantwoord, zegt de gemeenteambtenaar: u ziet er best aardig uit, maar we verdenken u van fraude. Twee uur later staat de sociale recherche in je huis en trekt alle laden en kastjes open. 158 gemeenten maakten tot 2020 gebruik van ‘de fraudescorekaart’. Een kaart die punten geeft op basis van een aantal kenmerken. Ben je kapper, alleenstaande moeder, woon je in een huurwoning, of heb je schulden: grote kans dat de kaart je als fraudeur bestempelt. Tot vorige jaar maakten nog zeker vijf gemeenten gebruik van deze kaart. We maakten daar eerder dit jaar een uitzending over. Naar aanleiding van die uitzending richtte de vakbond FNV een meldpunt op.  Wij spraken met twee mensen die zich bij de FNV meldden. Wat gebeurde er toen zij bijstand aanvroegen en onterecht werden aangemerkt als fraudeur? 

In onze rubriek Luizen in de Pels spreken we onderzoeksjournalisten over hun vak. Dit keer is Joep Dohmen te gast in de studio. Hij begon zijn journalistieke carrière bij het Limburgs Dagblad en dagblad De Limburger. Sinds hij daar in 1999 vertrok werkt hij als onderzoeksjournalist bij het NRC. Dohmen schreef – en schrijft – over een breed scala aan onderwerpen: van chaos bij de belastingdienst en mestfraude in Brabant en Limburg, tot fraude in de bouwwereld en misbruik binnen de katholieke kerk. Zijn werk resulteerde in maar liefst zeven boeken. Maar de nasleep van zijn laatste boek, over de Limburgse politiek, nam een onverwachte wending. We spreken Dohmen in de studio in Limburg. Ondanks het feit dat zijn carrière hier 42 jaar geleden begon, zou je het nu het hol van de leeuw kunnen noemen. Zijn onderzoeks- en schrijfwerk leverde hem namelijk niet alleen verschillende prijzen op. Na zijn verschillende onthullingen over vriendjespolitiek en corruptie in de Limburgse politiek in de jaren ‘90, blikt hij in zijn laatste boek terug op wat er veranderd is in dit politieke landschap. Zijn conclusies werden hem niet in dank afgenomen en hij kreeg de wind van voren van de Limburgse politiek. Het kwam tot een kookpunt toen een oud-CDA-gedeputeerde een meldpunt opende voor klachten over de NRC-journalist. Een unicum. Dohmen vertelt hoe het is om als journalist zelf het middelpunt van de belangstelling te worden.

Argos bestaat dit jaar 30 jaar. We kijken terug op een aantal spraakmakende uitzendingen van de afgelopen jaren. Wat is de impact van het werk van Argos? Wat is er veranderd na die uitzendingen? Oud-minister van Defensie Eimert van Middelkoop kijkt nog een keer terug op zijn beschuldiging op het 15-jarig jubileumfeestje van Argos: dat het programma UFO-journalistiek zou bedrijven. Hij beloofde een klacht bij de Raad voor de Journalistiek. Die kwam er uiteindelijk, maar verloor het ministerie. Bart Nijpels en Huub Jaspers vertellen over de impact van hun tv-documentaire Waarom Srebrenica moest vallen van 29 juni 2015. Oud-eindredacteur Kees van den Bosch vertelt over de impact van zijn uitzendingen over gif in containers. En tot slot vertelt Geesje van Haren over het lopende project Lost in Europe. Over kinderen die verdwijnen uit de asielopvang, om als moderne slaven tewerkgesteld te worden.

Je woont in een buurt met problemen en een team fraudecontroleurs van de overheid komt onaangekondigd aan de deur, want je bent geselecteerd voor een huisbezoek. Ze vertellen je niet dat je in beeld bent gekomen omdat uit de data blijkt dat je sinds een tijdje een alleenstaande moeder bent, je woning behoorlijk groot is voor iemand met een bijstandsuitkering en iemand een melding over je heeft gedaan. In stadswijken in heel Nederland vinden overheidsprojecten plaats om uitkerings- en toeslagenfraude op te sporen. Bijkomend doel: achter de voordeur komen van bewoners met wie het misschien niet goed gaat of mogelijk crimineel gedrag vertonen, om zo de leefbaarheid in de wijk te verbeteren. Dit gebeurt onder de vlag van de Landelijke Stuurgroep Interventieteams.  Uit onderzoek van Argos en Lighthouse Reports blijkt dat gemeenten, Belastingdienst, uitkeringsorganisaties en zelfs politie risicosignalen en privacygevoelige informatie uitwisselen, om adressen in beeld te krijgen die voor een huisbezoek in aanmerking komen. Is deze methode te verantwoorden? En wat betekent dit voor het vertrouwen van de bewoners van deze wijken in de overheid?

38 van de 39 dodelijke slachtoffers van het koeltruckdrama in oktober 2019 in het Britse Essex zijn op enig moment in Nederland geweest. Dit bleek vorige week uit het jaarrapport van Myria, de Belgische nationaal rapporteur mensenhandel. Volgens Nationaal Rapporteur Mensenhandel Conny Rijken moeten er antwoorden komen op de vele onopgehelderde vragen. ‘Het is nu aan Nederland om opheldering te verschaffen. Er moet een onderzoek komen.’ Het Belgische rapport is grotendeels gewijd Vietnamese mensensmokkel naar Europa en mensenhandel met - deels minderjarige - Vietnamezen. Het rapport roept veel vragen op over die 38 slachtoffers en in het bijzonder over twee van hen: de minderjarige jongens Hieu en Quyen. Zij zaten vijf maanden in de beschermde opvang in Limburg. De Belgische taxi die hun in Maastricht oppikte werd tot in Brussel gevolgd door een observatieteam van de Nederlandse politie. En toch greep niemand in. Twaalf dagen later werden de jongens dood gevonden in Essex. Argos en Lost in Europe ontdekten eerder dat honderden Vietnamese minderjarigen in Europa verdwenen zijn. En we reconstrueerden ook ‘De laatste reis van Hieu en Quyen’.

Iedereen kent wel iemand die zorg krijgt uit de Wet langdurige zorg, de Wlz. Bijvoorbeeld een dementerende buurman of een gehandicapt kind van een collega. Bijna 350.000 mensen zijn voor de rest van hun leven afhankelijk van het geld dat ze krijgen op grond van deze wet. Maar wie bepaalt of deze mensen daarvoor in aanmerking komen? Dat doet het Centrum Indicatiestelling Zorg, het CIZ. Een onafhankelijke uitvoeringsorganisatie van het ministerie van Volksgezondheid. Zij geven indicaties af zowel voor de toegang als voor de zorgzwaarte. Dan gaat het vaak om vele tienduizenden euro’s per jaar per persoon en eenmaal in de Wlz is dat vaak voor altijd. Door de vergrijzing groeit het aantal aanvragen elk jaar. Komt het CIZ zijn belofte na: ‘Passende zorg voor nu en in de toekomst'? En is dat eigenlijk wel realistisch? Argos deed samen met platform Investico, De Groene Amsterdammer en Trouw onderzoek naar de zorgvuldigheid van deze beoordelingen.

In Nederland wordt zo’n 40 procent van het drinkwater gewonnen uit oppervlaktewater uit bijvoorbeeld de rivieren de Maas en Rijn of uit het IJsselmeer. Met enige regelmaat worden er vervuilingen aangetroffen waardoor de inname van water moet worden gestaakt en een ingewikkelde zoektocht begint om welke stof het precies gaat en wie de veroorzaker is. Over het algemeen komt de vervuiling door lozingen door bedrijven. Soms kost het weken of maanden om vast te stellen om welke stof het precies gaat. De industrie produceert honderdduizenden stoffen. Ook is het niet altijd duidelijk welk bedrijf de stof heeft geloosd. Daarbij is het ook de vraag of dat bedrijf wel een vergunning heeft voor die lozing. Waterleiding Maatschappij Limburg (WML) moest dit jaar de inname bij haar innamestation in Heel, vlakbij Roermond, een recordaantal dagen staken. Gelukkig heeft WML een grote voorraad en kan er altijd overgeschakeld worden naar het oppompen van meer grondwater. Drinkwaterbedrijven hebben onvoldoende inzicht in welke vergunningen er allemaal zijn afgegeven, waardoor het soms moeilijk is een lozing te achterhalen. Dat komt door een ingewikkeld vergunningenstelsel en omdat veel van die informatie lang niet altijd beschikbaar is.

Het is onrustig binnen de Nederlandse Publieke Omroep (NPO). Berichtgeving over een onveilige werksfeer, tijdelijke contracten en verschillende belangen in de omroeptop passeren de revue en zorgen voor veel kritiek, zowel binnen als buiten de omroepen. Een van de namen die regelmatig genoemd wordt, is de naam van Frans Klein, directeur video van de NPO. Na de zoveelste onthulling legde hij zijn werk ‘tijdelijk’ neer, in afwachting van een onderzoek over het reilen en zeilen binnen de NPO. Dat onderzoek zal ook aantonen wat de rol van Klein - toentertijd mediadirecteur van de VARA - was in de misstanden binnen De Wereld Draait Door. Hoeveel macht heeft een NPO-baas? Wat hebben de omroepen te zeggen? Wie doet wat en is waar verantwoordelijk voor? En wie bepaalt nou eigenlijk welke programma’s en presentatoren op de beeldbuis en de radio te zien en horen zijn?  In Argos legt journalist en oud-NPO-baas Ton F. Van Dijk uit hoe het complexe omroepsysteem in elkaar steekt. Ook zijn journalisten Kim van Keken (Vrij Nederland) en Nikki van der Westen (Argos) en mediadirecteur van de AVROTROS Bart Barnas te gast. 

Jaarlijks komen zo'n 29 duizend Nederlanders met een alcoholverslaving binnen bij de verslavingszorg, en zijn er 22.100 behandelingen op spoedeisende hulp door ongelukken veroorzaakt door alcohol. Ook veroorzaakt alcohol maar liefst 7 verschillende soorten kanker. Het gevolg: jaarlijks sterven er in Nederland zo’n 5000 mensen aan de gevolgen van alcohol. Daarom nam ons eigen kabinet zich al in 2018 voor om het aantal overmatige drinkers in 2040 met de helft terug te dringen.  Toch komt er van die ambities weinig terecht, concludeert het RIVM. Zo weinig, dat staatssecretaris Van Ooijen dit najaar de overlegtafel van alcoholindustrie en gezondheidspartijen ophief wegens gebrek aan resultaat. Hoe kan dat? Met een beroep op de wet open overheid vroeg Argos alle correspondentie met de alcoholindustrie rondom deze overlegtafel op. Uit de stukken blijkt glashelder welke strategieën de industrie gebruikt om het alcoholbeleid te proberen te beïnvloeden. En er is nog iets geks aan de hand. Terwijl naast Nederland, ook de Europese Commissie plannen lanceert voor strenger alcoholbeleid, blijkt dat tegelijkertijd ieder jaar miljoenen Europees geld via subsidies bij de alcoholindustrie terechtkomen. Argos maakte een optelsom van publiek geld waarvan de industrie gebruikmaakt. En komt tot de schokkende conclusie dat de mooie woorden op het gebied van preventie, niet stroken met het huishoudboekje.

Digitale kunst in de vorm van zogenaamde Non-Fungible Tokens (NFT’s) is nieuw, niet alleen in artistieke zin, maar ook in de strijd tussen de boef en de politieman. Want voordat een leek snapt waar het over gaat, kunnen er met deze NFT’s al grote hoeveelheden geld worden witgewassen. Dat gebeurt ook wel met traditionele kunst, maar de waarde van NFT’s is veel minder goed in te schatten en dat maakt het bijzonder aantrekkelijk voor duistere praktijken. De prijzen van deze digitale plaatjes kunnen enorm stijgen en dalen en niemand die helemaal begrijpt waarom of hoe. Het is een beetje wat de gek er voor geeft en dat maakt het interessant voor criminelen. Nieuwe kopzorgen dus voor opsporingsdiensten, maar ook kunstenaars, verzamelaars en kenners zijn niet blij met de slechte naam die deze ongezonde aandacht van de onderwereld met zich mee brengt. Argos duikt in de digitale kunstscene en gaat op zoek naar de artistieke én naar de criminele waarde van NFT’s. 

Vluchtelingenkinderen van twaalf jaar en ouder die nog maar net in Nederland zijn, worden doorgaans op een lager onderwijsniveau ingedeeld dan ze aan zouden kunnen. Zo krijgen leerlingen met een niet westerse migratieachtergrond zes keer zo vaak praktijkonderwijs als niet-migranten. En dat heeft niet alleen te maken met de taalachterstand. Die te lage inschatting begint vaak met het afnemen van een intelligentietest bij nieuwkomers in de middelbare schoolleeftijd, om in te schatten op welk onderwijsniveau ze in kunnen stromen. Klinisch psycholoog Victor Kouratovsky slaat alarm over non-verbale IQ-testen bij vluchtelingenkinderen. Testen waarbij taal geen rol speelt zouden discriminatie in de hand werken. Hij spreekt uit eigen ervaring maar ook namens het Nederlands Instituut van Psychologen, het NIP, waar hij voorzitter is van de commissie culturele diversiteit. In de studio Samuel Tekeste, directeur van Nieuwlander in Rotterdam, een organisatie die nieuwkomers traint en begeleidt. Waaronder ook veel kinderen.

De overheid wil de Wet op de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten (de WIV) aanpassen. Het eerste plan stuitte in maart vorig jaar echter op veel tegenstand, met name van de toezichthouders die de inlichtingendiensten controleren. Inmiddels lijkt een definitief wetsvoorstel dichtbij, maar zijn er voldoende verbetering aangebracht? De Wet op de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten, kortweg de WIV, werd in 2018 ingevoerd. Dat ging gepaard met een hoop onvrede en reuring in de samenleving: in een raadgevend referendum stemde de meerderheid van de kiezers tegen de invoering van de sleepwet, zoals tegenstanders de WIV noemden. Om critici tegemoet te komen, voegde de regering waarborgen toe die ervoor moesten zorgen dat burgerrechten goed beschermd zouden worden. Er zouden bijvoorbeeld geen hele wijken afgeluisterd worden, en er zou alleen gericht getapt worden.  In maart vorig jaar maakte de regering echter bekend de WIV aan te willen passen, waardoor de eerder gemaakte beloftes in de prullenbank leken te belanden. Het plan stuitte dan ook op forse kritiek: de toezichthouders noemden het eerste voorstel zelfs onacceptabel. Een van de critici was Mariëtte Moussault. Zij is voorzitter van de Toetsingscommissie Inzet Bevoegdheden, oftewel de TIB. Moussault legt in de uitzending uit waarom ze bezwaren had en heeft tegen dit plan. Inmiddels wachten de betrokken partijen al maanden op een definitief wetsvoorstel. Welke verbeteringen zijn er in de laatste versie aangebracht? Is deze versie wel acceptabel voor de toezichthouders? En worden de toezeggingen die de overheid in 2018 deed nou wel of niet overboord gegooid?

Een lijst met jongeren waarvan de gemeente vermoedt dat ze crimineel gaan worden. De Top400 wordt door de gemeente Amsterdam gepresenteerd als een baanbrekend project dat probleemkinderen op het rechte pad houdt. Een unieke combinatie van zorg en controle met meer oog voor preventie. Een sympathiek verhaal zou je zeggen. En ook de gemeente schermt met klinkende resultaten. Maar moeders van deze kinderen vertellen een heel ander verhaal. De IDFA-documentaire ‘Moeders’, geproduceerd door de VPRO vertelt de ervaringen van deze moeders. Over de angst bij het bonzen op de deur: zou het weer politie zijn? En over de verstikkende werking van hulpverleners: ‘in plaats van naast je te gaan staan, gaan ze bovenop je zitten’. Het doel van de Top400 is om jongeren en hun gezin te helpen, maar in de praktijk betekent het vooral: controle. Speciale straatcoaches worden ingezet om gedrag te rapporteren aan de politie. En ook school geeft door wanneer gespijbeld wordt. In de studio praten we hierover met mensenrechtenadvocaat Jelle Klaas. Klaas deed onderzoek deed naar de top400. Hij maakt zich grote zorgen over het feit dat kinderen nog vóór ze zijn veroordeeld, een stempel  opgedrukt krijgen van hun overheid. Ook als dat goedbedoeld is.

Zorgverleners en patiënten die elkaar niet kunnen verstaan. Sinds het kabinet Rutte 1 de tolkenfinanciering wegbezuinigden is het staande praktijk in de Nederlandse spreekkamers. Het was slechts een kleine pennenstreek in de Haagse boekhouding, maar één met grote gevolgen. Voor jonge kinderen bijvoorbeeld die sindsdien voor tolk moeten spelen voor hun ouders. En voor zwangere vrouwen die de taal nog niet goed spreken en zich nu te laat melden bij de verloskundige als er iets mis is met de baby. Argos besteedde hier in twee eerdere uitzendingen aandacht aan. En nadien werd een motie kamerbreed aangenomen die kabinet opdracht gaf om met een oplossing te komen. Hoe staat het met die oplossingen? Is er inmiddels verlichting voor de verloskundigen die we spraken? Een onderzoeksdossier met lichtpuntjes: er is daadwerkelijk wat veranderd. Maar er hangen nog donkere wolken boven de spreekkamers. Experts vrezen met de nieuwe tolkplannen van het kabinet een bureaucratisch oerwoud voor zorgmedewerkers. En wat voor consequenties heeft dat voor bijvoorbeeld voor een 11-jarig jongetje dat gesprekken voor zijn vader in de spreekkamer bij de huisarts moet vertalen?

De Zwitserse omroep SRF onthulde vorige week dat Qatar een enorme spionage-operatie heeft laten uitvoeren tegen de FIFA. De operatie moest ervoor zorgen dat het WK voetbal, vanwege alle kritiek op de mensenrechten in Qatar en omkoping van FIFA-functionarissen, niet als nog zou worden toegekend aan een ander land. Global Risk Advisors, een door een voormalige CIA-agent opgericht Amerikaans bedrijf, kreeg de opdracht voor deze operatie en een budget van 387 miljoen dollar. Iedereen die ertoe deed moest worden overtuigd van de gedachte: ‘Het WK in Qatar is goed voor de wereld’. Zo staat het letterlijk in de geheime documenten over de operatie die de SRF in handen kreeg. Critici binnen de FIFA, bijvoorbeeld de president van de Duitse voetbalbond Theo Zwanziger, moesten worden ‘geneutraliseerd’. De operatie had een looptijd van tien jaar. Er werden computers van FIFA-bestuurders gehackt, gesprekken afgeluisterd en tientallen agenten ingezet. Zelfs familieleden van FIFA-bestuurders werden betaald om die bestuurders te beïnvloeden. In de documenten over de spionage-operatie staat ook de naam van oud-KNVB-voorzitter Michael van Praag. Hij wordt als een ‘threat’ gezien, een bedreiging voor Qatar. Van Praag had zich kritisch uitgelaten over de toekenning van het WK aan Qatar en wilde zich 2015 kandidaat stellen voor het voorzitterschap van de FIFA. Fiona Endres, hoofd onderzoek van de SRF, vertelt over de onthulling. Michael van Praag reageert.

De plannen van de top van de Nationale Politie voor de hervorming van de Landelijke Eenheid stuiten op forse kritiek van politiemedewerkers. Het rapport dat korpschef Henk van Essen deze week naar de minister van Justitie en Veiligheid stuurde, voldoet volgens hen niet aan de adviezen van de commissie-Schneiders, die de Landelijke Eenheid onderzocht. Een eerdere versie van het plan werd vorige maand al van tafel geveegd door zowel de minister als de commissie en de vakbonden. SP-Tweede Kamerlid Michiel van Nispen reageert vanmiddag in de uitzending van Argos op de kritiek op het hervormingsplan.

Het bespioneren van journalisten, de oppositie of andere criticasters door het inzetten van spyware: het gebeurt steeds vaker. Al in zeker vier Europese lidstaten zijn deze schandalen aan het licht gekomen. Het Europees Parlement stelde in maart dit jaar een onderzoekscommissie in die onderzoek moest doen naar het gebruik van spyware binnen de EU-lidstaten. Komende week verschijnt het rapport. Het gaat om zeer moeilijk op te sporen spyware, zoals Pegasus en andere surveillance software, die mobiele apparaten totaal kunnen overnemen. In Griekenland speelt al maanden een schandaal omdat journalisten en leden van de oppositie door veiligheidsdiensten met dit soort software bespioneerd werden. Het hoofd van de inlichtingendienst moest daarom aftreden. Ook in Spanje, Polen en Hongarije speelden schandalen, waar mogelijk illegaal gebruik is gemaakt van deze software, vaak onder het mom van ‘nationale veiligheid’. Daarnaast werden ook een aantal Eurocommissarissen en medewerkers slachtoffer van de hackaanvallen of de pogingen daartoe. Sophie in ’t Veld (D66) is lid van de Pega-commissie, de commissie die het onderzoek uitvoerde. Zij vertelt hierover in Argos. Cybersecurity expert Joeri Blokhuis van beveiligingsbedrijf Responder zit in de studio om uitleg  te  geven over alle technische ins en outs en geeft  commentaar  op een kleine enquête die Argos deed onder alle ministeries over het digitaal veiligheidsbeleid.

Sinds de inval in Oekraïne dreigde Rusland diverse keren met de inzet van kernwapens. En president Poetin voegde daar in september aan toe ‘dat het geen bluf is’. Dat dreigement van Rusland klinkt niet voor het eerst, maar nu het westen indirect betrokken is bij het conflict in Oekraïne zijn de risico’s op escalatie wel groter. Dreigen, bluffen en afschrikken, zijn altijd onderdeel geweest van de krachtmeting tussen de kernmachten tijdens de Koude Oorlog. Dat is tot nu toe altijd net goed gegaan. Maar geldt diezelfde logica vandaag ook nog met het Rusland van Vladimir Poetin? Argos over de paradox van de nucleaire afschrikking, over de Koude Oorlog waar het ook wel eens bijna mis ging en over hoe de wereld verzeild is geraakt in een steeds verder oplopende escalatie met een dreiging van een worstcasescenario.

De militairen Henry Hoving (29) en Kevin Roggeveld (24) kwamen in 2016 om het leven door een mortierongeluk in Mali. Minister Hennis van Defensie trad in 2017 af omdat er grote fouten waren gemaakt. Zo was de munitie ondeugdelijk en zelfs niet volgens de regels getest. In haar laatste dagen als minister kondigde Hennis een onafhankelijk onderzoek aan naar nalatigheid en verwijtbaar handelen. Maar dit werd op mysterieuze wijze nooit uitgevoerd. Argos maakte onlangs een reconstructie. Het bleek dat de ambtelijke top van het ministerie van Defensie het onderzoek nooit heeft gewild. De hoogste ambtenaren speelden zelfs een belangrijke rol bij het afzwakken ervan, terwijl de nieuwe minister hier niet mee had ingestemd. Dit leidde tot Kamervragen en een brief van de nabestaanden aan de politiek, met de oproep het onderzoek toch uit te voeren. En dat zorgde deze week voor resultaat: minister Ollongren belooft dat er alsnog een onafhankelijke commissie komt én dat er niet opnieuw obstructie zal worden gepleegd. Maar hoe gaat zij dit doen en waarom wachtte zij zo lang? 

De werkdruk voor ziekenhuismedewerkers is hoog. Ondertussen zijn er grote zorgen over het stijgende ziekteverzuim en personeelsverloop in ziekenhuizen en andere zorginstellingen. Extra belangrijk dus, dat er goed voor deze medewerkers wordt gezorgd. Maar dat is niet in elk ziekenhuis vanzelfsprekend. Arbodiensten ondersteunen werkgevers en werknemers bij ziekteverzuim, re-integratie en preventie van uitval. Bij academische ziekenhuizen zijn dat bijna altijd interne arbodiensten, omdat het heel grote, complexe organisaties zijn met veel risico’s. Niet alleen voor het zorgpersoneel, maar ook voor personeel in laboratoria en onderzoeksruimtes. Het Rotterdamse Erasmus Medisch Centrum, met zo’n 16000 medewerkers een van de grootste academische ziekenhuizen van het land, wil echter sinds het voorjaar van 2020 af van haar interne arbodienst. Midden in de eerste lockdown zijn er de eerste geluiden over een reorganisatie, die vanaf dat moment zorgen voor grote onrust. De chaos is compleet als het definitieve plan recent wordt afgeschoten door de Ondernemingsraad van het Erasmus MC. Wat speelt er precies bij het Erasmus MC?  En wat zijn de gevolgen van deze bonje bij de arbodienst voor de zorgmedewerkers waar, juist nu, zo goed voor gezorgd moet worden? In Argos een reconstructie aan de hand van tientallen interne documenten en gesprekken met  (ex-)medewerkers. Ook gaan we op bezoek bij Jaap Maas (bedrijfsarts bij het Amsterdam UMC) en bij Liane Hoogendoorn (vakbondsbestuurder regio Rotterdam voor de FNV).

Klimaatminister Jetten heeft de afgelopen maanden op één ding gehamerd: iedere Nederlander moet energie besparen. Maar de spotjes op de radio, televisie en sociale media lijken niet gericht op het bedrijfsleven. Hoe kan de overheid ondernemers, van kleine winkeliers tot de grote industrie, toch tot energiebesparing zetten? In de studio komt Imane Nadif, gemeenteraadslid voor GroenLinks in Amsterdam, vertellen over de maatregelen die haar partij wil nemen. Meerdere Europese landen hebben steunregelingen aangekondigd voor het bedrijfsleven. Gister kwam ook onze eigen minister van Economische Zaken met een plan om delen van het mkb te compenseren voor de hoge energieprijzen. Is dat wel verstandig? En als Nederland ook de zware industrie gaat steunen, zoals in andere landen gebeurt, wat betekent dat voor de lange termijn? Hans Stegeman, econoom en strateeg bij Triodos, vertelt over de risico's die staatssteun heeft in een crisis die juist kansen biedt.

‘Journalisten beschikken van nature over een informatiepositie waar anderen niet makkelijk op natuurlijke wijze aan kunnen tippen. Ze hebben voor inlichtingenwerk een heerlijk cover.’ Dit zei een voormalige AIVD-medewerker in de Argos-uitzending ‘De journalist als spion’ in november 2011. Voor een inlichtingendienst is het geen enkel probleem als een journalist informatie doorspeelt. Voor een journalist geldt dit als een doodzonde. Maar gebeurt het ook niet? In 2011 onthulde Argos dat Wim Bartelds, die als journalist voor het ANP en het Algemeen Dagblad had gewerkt, een geheim agent van de militaire inlichtingendienst MIVD was. Enkele maanden later lekte uit dat zeven Nederlandse sportverslaggevers, die naar de Olympische Spelen in China waren afgereisd, waren benaderd door de AIVD om informatie door te spelen, tegen betaling. Slechts een van die zeven zou dit hebben geweigerd. Joep Dohmen van NRC sprak de afgelopen maanden met tientallen redacteuren en correspondenten die over onderwerpen publiceren of in landen werken waar de diensten speciale belangstelling voor hebben. In Argos vertelt hij over zijn onderzoek, dat vandaag (zaterdag) in NRC staat. Olaf Koens, correspondent voor RTL Nieuws in het Midden-Oosten, vertelt hoe hij als beginnend freelance journalist werd benaderd door de AIVD. Koens woonde toen in Moskou. Hij was overdonderd en wist eerst niet goed hoe hij moest reageren. Hij zei Nee, omdat hij het principieel onjuist vond. Terugblikkend is hij verontwaardigd over de wijze waarop hij door de AIVD werd benaderd. ‘Het is totaal onacceptabel dat de inlichtingendienst probeert te rekruteren onder journalisten, zeker als dat gebeurt bij jonge, onervaren journalisten. Journalisten moeten de macht controleren en niet de macht influisteren. Ze moeten onafhankelijk hun werk kunnen doen.’

Twee Nederlandse soldaten kwamen in 2016 om bij een mortierongeluk in Mali. Dat leidde tot forse kritiek op Defensie. Die was ‘ernstig tekortgeschoten’ in haar plicht om de veiligheid voor militairen te waarborgen, concludeerde de Onderzoeksraad voor Veiligheid. Minister Hennis wilde weten of medewerkers van Defensie nalatig waren geweest of verwijtbaar hadden gehandeld. Maar de commissie-Van der Veer die dat moest onderzoeken, voerde die opdracht niet uit. Waarom niet? Argos kreeg de beschikking over interne mails van hoge Defensiefunctionarissen en notulen van de onderzoekscommissie, en maakte op basis daarvan een reconstructie van de gebeurtenissen. Topambtenaren van het ministerie van Defensie blijken in de aanloop naar het onderzoek een dubieuze rol hebben gespeeld. Een rol die binnenskamers forse kritiek heeft gekregen. Ruim zes jaar na het dodelijke incident is nu nog steeds onduidelijk of het mortierongeval wellicht (deels) de verantwoordelijkheid is van Defensie-medewerkers. Tot groot verdriet van de nabestaanden. In de reportage komen aan het woord hoogleraar staats- en bestuursrecht Wim Voermans, advocaat Michael Ruperti en nabestaanden Kees Roggeveld en Greetje Groenbroek. In de uitzending reageert SP-Tweede Kamerlid Jasper van Dijk.

In Nederland wonen steeds meer mensen aan wie niets te zien is, maar trauma’s hebben omdat zij gemarteld zijn in hun land van herkomst. In ons land krijgen zij vaak niet de juiste hulp om met deze herinneringen te leven. Met alle gevolgen en gevaren van dien: voor henzelf, maar ook voor onze samenleving. In Argos gaat het over ex-gevangenen van het schrikbewind van de Syrische president Bashar al-Assad. Duizenden van hen wonen in Nederland. Hoe kunnen zij zich weer mens voelen? Wat is het stille verdriet van deze nieuwe buren, die wij tegenkomen op straat, op het werk of in de winkel? Deze uitzending bevat schokkende fragmenten. Deze publicatie is tot stand gekomen met steun van het Fonds Bijzondere Journalistieke Projecten.

De inlichtingendiensten gaan niet ongericht hele wijken afluisteren, er wordt alleen heel gericht getapt. En er komt een extra strenge toezichthouder, de TIB. Die moet alle operaties van de geheime diensten vooraf goedkeuren. Dit waren toezeggingen die de regering in 2018 deed, toen de meerderheid van de kiezers in een raadgevend referendum 'Nee' zei tegen de nieuwe Wet op de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten (WIV), de zogenoemde sleepwet. De regering zei toen: we doen het toch, maar er komen extra waarborgen om de privacy van de burgers niet onnodig te schenden. Nu wil de regering een aantal belangrijke wijzigingen aanbrengen in die wet. In tegenstelling tot 2018, toen er een groot maatschappelijk debat gevoerd werd over de sleepwet, lijkt het nu vrij stil. Maar achter de schermen wordt er wel degelijk heftig gediscussieerd. Wat is er mis met de wet? Waarom lijkt die in de praktijk niet te werken? Is het strenge toezicht een sta in de weg voor de inlichtingendiensten om hun werk goed te kunnen doen? En wat is de regering nu van plan? Worden de eerdere toezeggingen om de burgerrechten te beschermen nu in de prullenbak gegooid? Wij spraken de afgelopen maanden met tal van betrokkenen - privacywaakhonden; juristen van het Ministerie van Binnenlandse Zaken en van de toezichthouders; medewerkers van zowel de AIVD als de MIVD; en technisch experts die de afgelopen vier jaar betrokken zijn geweest bij het toezicht op de inlichtingendiensten.  Argos in de wondere wereld van de WIV.

De glastuinbouw verkeert in zwaar weer: als grootverbruikers van aardgas worden ze hard getroffen door de vertienvoudigde gasprijs. Bijna de helft van de Nederlandse ondernemers in de kassen vreest zware financiële problemen deze winter. Maar er zijn tuinders die een sluipweg in deze crisis hebben gevonden. Zij zetten juíst in op het stoken van aardgas, om daarmee stroom op te wekken en dat duur te verkopen. Zelfs voorbeeldige, duurzame tuinders spoeden zich weer terug naar dit model, om toch hun bedrijf overeind te houden. Dit kleine deel van de tuinders was er de afgelopen jaren in geslaagd om van het gas af te gaan en duurzame energie te gebruiken voor het verwarmen van hun kas. Toch zijn ook hun rekeningen gestegen, doordat de prijs voor hun warmte gekoppeld is aan de gasprijs. Gas verstoken en stroom verkopen is voor hen de enige uitweg. Hoewel Nederland zo snel mogelijk van het gas af wil, blijft stroom uit fossiele bronnen nog zeker een flinke poos onmisbaar. Volgens TenneT, de landelijk netbeheerder, is het handig om veel kleine, flexibele stroomproducenten in Nederland te hebben. Op de uren waar er net even te weinig zonne- of windenergie wordt opgewekt, kunnen de tuinders dan elektriciteit produceren en goed daaraan verdienen. Maar moeten wij als Nederland dit wel willen - of is het beter om ons energieverbruik juist aan te passen aan de uren dat er groene stroom in overvloed is?

Op woensdag 14 september was de eerste tv-uitzending, van een reeks van vier, van Argos te zien op NPO2. Argos maakte een reconstructie van de oprichting van het zogeheten Multi Disciplinair Interventieteam (MIT). Na de moord op advocaat Derk Wiersum richtte toenmalig minister Grapperhaus dit samenwerkingsverband van allerlei opsporingsdiensten op. Het team zou de georganiseerde misdaad nu echt keihardgaan aanpakken, maar dat liep al vanaf het begin meteen spaak. Er valt nog meer over deze anti-misdaadbrigade te brengen. Argos-journalist Nikki van der Westen is te gast in de uitzending en vertelt wat er nog aan te vullen valt. 

De kinderbeschermingswet is niet goed uitvoerbaar en de rechtsbescherming van de kwetsbaarste kinderen en ouders is onvoldoende. Noodgrepen en urgente actie zijn noodzakelijk. Dat zijn de conclusies van een dik rapport dat deze week verscheen. Wat betekent dat voor gezinnen, ouders en kinderen? Alleenstaande moeder Chantal kan daarover meepraten. Ze heeft drie kinderen, die drie jaar geleden uithuisgeplaatst zijn. Sindsdien doet ze er alles aan om de kinderen weer thuis te krijgen. Maar dat is moeilijk. Waar loopt zij tegenaan? En hoe heeft haar oudste dochter Zoë, die nu in een grote instelling woont, maar haar moeder erg mist, de uithuisplaatsing met alle gevolgen vandien ervaren? Argos kijkt deze week met een aantal hoofdpersonen naar de stevige conclusies van het rapport over de kinderbeschermingswet, dat is uitgevoerd door onderzoekers van de Universiteit Leiden, in opdracht van het Wetenschappelijk Onderzoek- en Documentatiecentrum (WODC). Wat zijn de problemen en hoe zijn die op te lossen? Met hoofd onderzoeker Mariëlle Bruning, bestuurder van een jeugdbeschermingsorganisatie Pim Croiset van Uchelen, Jeugdrechter Susanne Tempel en Minister voor Rechtsbescherming Franc Weerwind.

Woon je in Zeeland of West-Brabant en ben je slachtoffer van verkrachting? Grote kans dat je langer moet wachten dan ergens anders in Nederland, mocht je besluiten aangifte te doen. Door het hele land zijn er afgelopen jaren ondanks miljoeneninvesteringen niet meer zedenrechercheurs bijgekomen, blijkt uit onderzoek van Argos.  Wie aangifte doet van een aanranding of verkrachting, kan zomaar twee of drie jaar moeten wachten voordat de zaak op zitting komt. Vanwege capaciteitstekorten kampt de zedenpolitie met achterstanden van honderden plankzaken. In 2019 kwam daarom structureel 15 miljoen beschikbaar om de zedenrecherche op orde te krijgen, waaronder het werven van 60 zedenrechercheurs. Afgelopen mei stelde minister van Justitie en Veiligheid Yesilgöz nog dat die werving op koers lag.  Maar de capaciteit van de zedenrecherche blijkt helemaal niet te zijn toegenomen sinds 2019. Tijdens de werving gingen namelijk veel zedenrechercheurs met pensioen. Netto kwamen er slechts 8,5 fte zedenrechercheurs bij: dat is verwaarloosbaar met een stijging van 2% op de gehele werkkracht.  Intussen waarschuwde de Inspectie van Justitie en Veiligheid in 2020 dat, mede door de hoge werkdruk, de bejegening van zedenslachtoffers onder de maat is. Zo worden slachtoffers onvoldoende geïnformeerd over hun zaak. Ook slachtoffer Nelly die wij spraken, werd er niet van op de hoogte gebracht toen de verdachte in haar zaak gehoord werd.  Daarbij zijn er grote verschillen tussen de regionale Teams Zeden in wachttijden voor aangiftes, blijkt uit cijfers die Argos opvroeg. Wat is er aan de hand bij de zedenrecherche? Waarom is het niet gelukt om de capaciteit op te schalen, en is er zicht op een oplossing? Foto: ANP – Remko de Waal

Hij is naar eigen zeggen altijd ‘een schijterd’ geweest. Toch houdt hij zich als journalist alweer jaren bezig met zaken die veel van zijn collega’s liever aan zich voorbij laten gaan. NRC-verslaggever Jan Meeus geldt als een van de beste misdaadjournalisten van Nederland. Begonnen als economieredacteur stortte hij zich vanaf 2014 op de georganiseerde misdaad. Hij publiceerde het spraakmakende interview met Astrid Holleeder, die daarin zeer belastende verklaringen aflegde over haar broer Willem. Hij onthulde dat de FBI de Nederlandse autoriteiten had gewaarschuwd dat Ridouan Taghi vanuit zijn zwaarbeveiligde gevangeniscel ongezien kon communiceren met de buitenwereld - en ook daadwerkelijk contact had gehad met een lid van de Italiaanse maffia. Ook hij schreef over de Nederlandse Piet Costa, die van relatief kleine kruimelaar opklom tot topfiguur in de internationale cocaïnehandel en dit voorjaar werd veroordeeld voor zijn betrokkenheid bij de veelbesproken ‘martelcontainers’ in de buurt van Roosendaal.  Hoe is het om in de wereld van gewelddadige criminelen journalistiek te bedrijven? Hoe ga je om met de gevaren die daarbij op de loer liggen? En valt de strijd tegen de internationale drugs-syndicaten ooit nog te winnen?

Het is een van de spraakmakende onthullingen die onderzoeksjournalist Ton F. van Dijk afgelopen maanden op zijn naam zette: de vakantie van de toenmalige baas van de publieke omroep met de toenmalige staatssecretaris van mediazaken. Een privé-tripje naar Israël. Pikant, omdat de staatssecretaris elk jaar een slordige 900 miljoen euro aan de publieke omroep (NPO) beschikbaar stelt. Zo’n reis moet dus worden gemeld, om roddels en gesmoes te voorkomen. Maar dat had de NPO-baas niet gedaan, ontdekte Van Dijk. Hij publiceert dit soort onthullingen in zijn column in HP/De Tijd, in een podcast van BNR of op social media. Een video-opname die hij maakte van boze boeren bij het huis van stikstofminister Christianne van der Wal werd op Youtube honderdduizenden keren bekeken en haalde nieuwsprogramma’s over de hele wereld.  De journalistieke loopbaan van Van Dijk begon hij in de jaren negentig als televisiejournalist bij de KRO-programma’s Brandpunt en Reporter. Samen met zijn in 2001 overleden collega Steven de Vogel bracht hij grote onthullingen, onder meer over het nazi-verleden van een Duitse topwetenschapper en de dubbele petten van vooraanstaande politici als de toenmalige CDA-lijstrekker Elco Brinkman en VVD-politicus Frits Bolkestein. Daarna werd Van Dijk een van de topmanagers van de publieke omroep, als baas van Nederland 1, Nederland 2 en vervolgens als algemeen televisiedirecteur. In het kader van onze zomerreeks Luizen in de Pels een uitgebreid gesprek met Ton F. van Dijk. Maar: is hij luis of is hij pels? Wat drijft hem? Hoe ziet hij de taak van de onderzoeksjournalistiek? En hoe gaat hij te werk?

Al bijna veertig jaar schrijft hij voor NRC: onthullingen over de IRT-affaire, het drugs-imperium van Desi Bouterse, discriminatie bij de politie en de omstreden liefdesaffaire bij het openbaar ministerie, die de top van de organisatie in grote verlegenheid bracht. Marcel Haenen geldt als een van de best ingevoerde journalisten op het gebied van politie en justitie. In de zomerserie van Argos ‘Luizen in de pels’ vertellen collega onderzoekjournalisten over hun werk, hun scoops en hun werkmethode.

In de zomerserie van Argos ‘Luizen in de pels’ vertellen collega onderzoekjournalisten over hun werk, hun scoops en hun werkmethode. Vandaag zijn Misha Wessel en Thomas Blom te gast die samen onderzoeksjournalistieke televisie-documentaires maken. Het duo maakte onder andere onthullende portretten over de oud-premiers Ruud Lubbers en Wim Kok, maar ook een documentaire over doping in de Tour de France van 1998 toen de TVM-ploeg van Cees Priem uit de strijd werd gehaald. Een van hun laatste documentaires gaat over de jacht op de verdwenen miljarden van Muammar Gaddaffi, de Libische dictator die in 2011 ten val kwam. Vlak voor zijn val verscheepte hij maar liefst 12,5 miljard in contanten die nooit werden teruggevonden. In de film zijn rivaliserende teams van premiejagers op zoek naar het geld. ‘The hunt for Gaddaffi’s billions’ werd genomineerd voor een Emmy award en ze wonnen er een prestigieuze Rockie award mee voor onderzoek.

Wendelmoet Boersema is sinds dit voorjaar adjunct-hoofdredacteur van dagblad Trouw, maar ze begon haar loopbaan in 2000, het eerste jaar van Poetins bewind, als correspondent in Moskou. De geboren Groningse werkte daarna afwisselend op de buitenland -en economieredactie, was chef van het katern de Verdieping en tot vorig jaar politiek redacteur in Den Haag. Het verhaal centraal stellen met de feiten en cijfers als fundament, dat is haar visie op de toekomst van de onderzoeksjournalistiek. Om te laten zien hoe dat moet schreef Boersema in de coronaperiode een boek over het heil en het drama van het Groningse gas en over de hartelijke gasrelatie van Nederland met het Rusland van Poetin. En toen dat boek, Gronings Goud, geheten, net verschenen was, toen rezen de gasprijzen de pan uit en viel Rusland begin dit jaar Oekraïne binnen. 

Bent u kapper, bouwvakker of heeft u een schoonmaakbedrijf gehad? Bent u alleenstaand, laag opgeleid en woont u in een mindere buurt? Grote kans dat u verdacht wordt van bijstandsfraude, mocht u een uitkering willen aanvragen. Dat is de gedachte achter de fraudescorekaart, een inmiddels omstreden methode die jaren is gebruikt in 158 gemeentes om bijstandsfraude aan te pakken. In 2020 riep het ministerie van Sociale Zaken de gemeentes op om te stoppen met het gebruik ervan. Het systeem bleek ‘in strijd met de AVG en in het algemeen in het denken over kunstmatige intelligentie.’ Argos ontdekte dat nog minstens vier gemeentes het systeem toch zijn blijven gebruiken. Samen met onderzoekscollectief Lighthouse Reports kreeg Argos de fraudescorekaart in handen en spitte door alle variabelen en formules. Voor het eerst is zichtbaar op basis van welke variabelen burgers door de overheid worden beoordeeld. Een reconstructie van een systeem dat honderdduizenden mensen profileerde. Kamerlid Pieter Omtzigt: ‘Nog een keer profilering, zoals we dat bij de toeslagenaffaire gezien hebben.’

Hashtag Personeelsgebrek was trending deze week, uw vliegvakantie gaat misschien niet door, uw kind kan niet meer naar de opvang en de treinen rijden ook niet meer zoals vroeger. Oorzaak: personeelsgebrek! In tijden van corona is een sluipende personeelscrisis zichtbaar geworden, eerst in de zorg, daarna ook bij andere publieke diensten en nu eigenlijk overal. Het gebrek aan zorgmedewerkers nu en straks heeft gevolgen voor iedereen. Wachtlijsten worden steeds langer in de zorg, maar ook studenten die zich melden bij de zorgopleidingen staan inmiddels op een wachtlijst. Verpleegkundigen, studenten en opleiders luiden de noodklok, want de naschokken van corona leiden tot ademnood in de zorg.

Iemand die bij de politie aangifte doet van aanranding of verkrachting moet maandenlang en soms meer dan een jaar wachten voordat de politie de zaak doorstuurt naar het Openbaar Ministerie. Op 10 mei informeerde minister van Justitie en Veiligheid Yesilgöz (VVD) de Tweede Kamer dat er door extra geld inmiddels 40,5 nieuwe fulltime zedenrechercheurs zijn bijgekomen. Die groei heeft te maken met een motie die in 2019 unaniem door de Tweede Kamer werd aangenomen, de motie Klaver. Na die motie beloofde het kabinet dat er flink geïnvesteerd zou worden in de zedenteams om de achterstanden weg te werken en dat er in totaal 60 nieuwe fulltime banen zouden worden gecreëerd. Met het cijfer van 40,5 nieuwe banen lijkt de minister aardig op weg om het doel voor het einde van de kabinetsperiode te halen. Maar is dat ook echt zo? Argos vroeg op basis van de Wet Openbaarheid van Bestuur allerlei cijfers op bij de tien verschillende regio’s van de politie. Het blijkt dat de capaciteitsgroei in de praktijk veel minder rooskleurig is dan het cijfer van de minister suggereert. Er is namelijk een verschil tussen de banen die er op papier zijn en de zedenrechercheurs die daadwerkelijk inzetbaar zijn. Als we naar de daadwerkelijk inzetbare rechercheurs kijken is het aantal daarvan met nog geen 2% gestegen. De doorlooptijden van de zedenaangiftes zijn gemiddeld gesproken dan ook niet korter maar juist langer geworden. Bovendien blijken er grote regionale verschillen te zijn. In de uitzending reageren Hanneke van der Werf (Tweede Kamerlid van D66) en Jan Struijs (voorzitter van de Nederlandse Politiebond) op onze bevindingen.

Said uit Gouda merkt vanaf 2018 dat zijn leven ingrijpend verandert. De politie heeft ongebruikelijk veel belangstelling voor hem en buitenlandse reizen leveren hem steeds grotere problemen op. Argos volgde ruim een half jaar lang Saids pogingen om te achterhalen wat er aan de hand is. De IT-consultant blijkt tot zijn ontsteltenis bij de autoriteiten in beeld te zijn geweest in verband met jihadisme. Terwijl hij nooit terrorismeverdachte is geweest en geen strafblad heeft. Omdat niets helpt om zijn problemen met buitenlandse reizen op te lossen, stapt hij uiteindelijk naar de rechter. Experts en advocaten zeggen dat er meer gevallen zijn zoals Said. ‘Als het woord terrorisme valt, ligt de lat om informatie te delen heel erg laag. En de lat om mensen uit systemen te halen heel hoog’.

Rusland voelt zich bedonderd door de uitbreiding van de NAVO naar het oosten van Europa en gebruikt dit als rechtvaardiging voor de oorlog in Oekraïne. Wat hebben Westerse regeringen na de val van de Berlijnse muur precies aan Moskou beloofd? Uit diplomatieke rapportages, die in 2017 in Washington werden vrijgegeven, blijkt dat de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken James Baker beloofde dat de NAVO niet verder naar het oosten zou uitbreiden, indien de Sovjet-Unie de eenwording van Dutsland zou accepteren. ‘Not One Inch’, zijn de iconische woorden die Baker in 1990 sprak. Ook de Duitse minister Hans Dietrich Genscher deed herhaaldelijk soortgelijke toezeggingen. Maar waarom zijn deze toezeggingen niet vastgelegd in de internationale verdragen die vervolgens zijn gesloten over de Duitse eenwording? En wat is de exacte betekenis van de woorden die Baker en Genscher spraken? Hadden die alleen betrekking op het grondgebied van Oost-Duitsland, de toenmalige DDR? Of golden die ook voor landen als Polen, Tsjechië, Hongarije en de Baltische staten, die de afgelopen decennia lid van de NAVO zijn geworden? Hierover woedt een verhit debat onder historici. In Duitsland zijn onlangs nieuwe bewijzen op tafel gekomen. Argos reconstrueert een gebroken belofte op basis van documenten en interviews met: Horst Teltschik (toenmalig topadviseur van de Duitse bondskanselier Kohl); Jaap de Hoop Scheffer (voormalig secretaris-generaal van de NAVO); Jan Pronk (minister in het toenmalige kabinet Lubbers-3); Andreas Zumach (diplomatiek correspondent voor diverse kranten in Duitsland en Zwitserland); en Hubert Smeets (van het platform Raam op Rusland en oud-Rusland-correspondent van NRC Handelsblad).Klinkt het fluitje in de reportage je bekend in de oren? Over de wereldhit 'Wind of Change' van The Scorpions doet al jaren een hardnekkig gerucht de ronde: niet de Duitse powerrockers, maar de CIA zou ervoor verantwoordelijk zijn. Decennia na de bestorming van de hitparade ontleedt onderzoeksjournalist Patrick Radden Keefe de oorsprong van het gerucht en checkt: is het waar?

Waagt u weleens een gokje bij een internetcasino of online wedkantoor? Een potje blackjack of de voorspelling dat Ajax wint van Feyenoord? Misschien staat u er niet bij stil, maar er kan een wereld schuilgaan achter deze flitsende websites. Soms zijn het zelfs criminelen en andere types die hun geld liever verborgen houden. In die schimmige wereld zijn Argos, onderzoeksplatform Investico en De Groene Amsterdammer samen gedoken. Het spoor leidde naar Curaçao, Caribisch land in het Koninkrijk der Nederlanden. Het eiland heeft een enorme gokbranche. De overheid kijkt nauwelijks mee. Terwijl de sector bol staat van de risico’s: ook voor Curaçao zelf. Is hier sprake van roulette, met een heel land als inzet? Voordat wij u erover konden vertellen, werden wij tot onze eigen verbazing eerst nog voor de rechter gedaagd door een Curaçaos gokbedrijf.

Vijf uithuisgeplaatste kinderen, tussen de twaalf en zestien jaar oud, wonen al jaren samen. Ze zijn als broertjes en zusjes. Ze voelen zich fijn op de plek waar ze wonen: een woonboerderij aan de rand van een Noord-Limburgs dorp. Maar hun voogden, dat zijn hun wettelijke vertegenwoordigers, zijn minder blij met deze woonplek. Ze moeten er weg. Wat nu? Als een kind uithuisgeplaatst is, verliezen na een poosje de biologische ouders het ouderlijk gezag. Vanaf dat moment is de voogd, in dienst van een voogdijinstelling, degene die alle grote beslissingen neemt voor het kind. Vaak gaat dat goed. Maar soms zijn kinderen het niet eens met hun voogd. Waar kan een kind dan terecht? In Argos het verhaal van de vijf kinderen en de talloze organisaties die het voor deze kinderen proberen op te nemen. De realiteit blijkt weerbarstig. Kinderen onder voogdijschap zijn kwetsbaar. ‘Als je geen geluk hebt met je voogd, dan loopt het spaak. Er is niemand met mandaat die kan zeggen: ik stop deze denderende trein. Het systeem mist een noodrem.’

Fotograaf Eddy van Wessel vertrok vier weken geleden opnieuw naar Oekraïne, waar hij onder andere een audiodagboek voor Argos bijhoudt. Elke week evalueert hij zijn foto’s en vertelt het verhaal erachter. Inmiddels is hij weer thuis om even op adem te komen. De foto’s waar hij over vertelt zijn ook te zien op de website. Van Wessel staat bekend om zijn indringende zwart-wit foto’s, waar hij al veel prijzen mee heeft gewonnen. Zo won hij al drie keer de Zilveren Camera. Vorige week reisde hij per auto vanuit de Donbas regio terug naar Kyiv, waar zijn reis begon. Een tien uur durende reis door de vele kapotte bruggen en wegen, met een herkenbaar landschap. De foto van deze week:

In de Tweede Kamer heerst grote verontwaardiging over de honderden kinderen die weggehaald zijn bij gedupeerden van de toeslagenaffaire. Maar wat gebeurt er met kinderen nadat ze eenmaal uithuisgeplaatst zijn? Wordt er dan goed voor ze gezorgd en zijn ze veilig? Argos vroeg bij de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) recente cijfers op van meldingen over seksueel grensoverschrijdend gedrag in de jeugdzorg. De aantallen zijn ‘schokkend’ volgens hoogleraar Micha de Winter, die in de uitzending reageert op onze bevindingen. De Winter publiceerde in 2019 een onderzoeksrapport over fysiek, psychisch of seksueel geweld in de jeugdzorg tussen 1945 en 2019. Zijn commissie concludeert daarin dat signalen van 'systematisch geweld' de Inspectie wel bereikten, maar dat daarop onvoldoende werd gereageerd. Is het toezicht sinds het verschijnen van het rapport verbeterd?Lees ook het artikel

Islamitische Staat mag dan zijn verdreven, voor de overlevenden in Sinjar beheerst het schrikbewind nog altijd hun leven. Veel Jezidi vrouwen en meisjes zijn jarenlang vastgehouden als sexslaaf van IS’ers en kampen met ernstige trauma’s. In de vluchtelingenkampen zijn nauwelijks psychologen en traumaspecialisten. Journalist Thijs Broekkamp reisde voor Argos naar Noord-Irak. Hoe staat het er met de wederopbouw, bijna acht jaar na de massamoord op de berg Sinjar? En wordt het geld dat Nederland en andere landen sturen voor ontwikkelings- en traumahulp goed besteed? Ook kijken we naar onze buurlanden Duitsland en Frankrijk, die een speciaal humanitair hulpprogramma zijn gestart. Omdat in het gebied te weinig professionele hulp aanwezig is, worden ernstig getraumatiseerde Jezidi’s hier in Europa behandeld. Het Nederlandse kabinet heeft tot nu toe geweigerd zo’n programma te starten, omdat ons land via de VN-organisatie UNHCR al vluchtelingen opvangt die in de eigen regio van zorg verstoken zijn. In de studio reageert Jasper van Dijk, Tweede Kamerlid SP. Dit is het tweede deel in een serie over het lot van Jezidi-overlevenden in Sinjar. Afgelopen januari stonden we in Argos-stil bij de zoektocht naar Nederlandse daders van de genocide. Wie stelt de getuigenissen van Jezidi’s veilig?

Fotograaf Eddy van Wessel vertrok twee weken geleden opnieuw naar Oekraïne, waar hij onder andere een audiodagboek voor ons bijhoudt. Van Wessel staat bekend om zijn indringende zwart-wit foto’s, waar hij al veel prijzen mee heeft gewonnen. Zo won hij al drie keer de Zilveren Camera. Vorige week hoorde u deel 1. Elke week evalueert hij zijn foto’s en vertelt het verhaal erachter. Afgelopen week reisde hij per auto van Kharkiv, heel dicht bij de Russische grens, richting Zaporizja ten noordwesten van Marioepol. Inmiddels is Eddy van Wessel weer terug in Kyiv, waar hij ook deze reis begon. De coverfoto is gemaakt door de Deense oorlogsfotograaf Jan Grarup. Op de site van Argos vindt u de foto's van deze week.

Hoe bepaalt de overheid wie een potentiële fraudeur is en wie niet? Die vraag houdt ons bij Argos al een tijdje bezig. Sinds de toeslagenaffaire weten we dat geautomatiseerde risicoprofielen zelf ook niet zonder risico zijn. Duizenden ouders belandden in de kaartenbak van de afdeling fraudeopsporing. Afkomst of een laag inkomen konden daarin een rol spelen. Welke andere overheidsdiensten maken gebruik van dit soort risicoprofilering? En op basis van welke kenmerken wordt dat risico bepaald? Wantrouwt de overheid haar burgers? Het bracht ons ertoe om samen met de onderzoeksjournalistieke organisatie Lighthouse Reports de overheid op grote schaal te bevragen, gebruikmakend van de Wob. Van de Belastingdienst tot gemeenten en van Sociale Zaken tot de Immigratie- en Naturalisatiedienst. En bij die laatste kwamen we onlangs wat meer te weten. Jarenlang blijkt bij de IND een systeem te hebben gedraaid om het frauderisico in te schatten van bedrijven die kennismigranten naar Nederland willen halen. In dit systeem, zo ontdekten wij, werd ook afkomst van de bedrijfsbesturen geregistreerd: Nederlands, westers en niet-westers. Hoe zit dat?

Fotograaf Eddy van Wessel vertrok vorige week opnieuw naar Oekraïne om verslag te doen van de oorlog. Hij staat bekend om zijn indringende zwart-wit foto’s, waarmee hij vaak in de prijzen valt. Zo won hij al drie keer de Zilveren Camera. Voor Argos evalueert hij elke week zijn foto’s en vertelt het verhaal erachter. De foto’s waar hij over vertelt zijn ook te zien op de website. https://bit.ly/3s10YQg Momenteel is van Wessel in Charkov heel dicht tegen Rusland aan in het Noordoosten van Oekraïne.

Begin dit jaar werd Jos B. tot 16 jaar cel veroordeeld voor het misbruiken en doden van de 11-jarige Nicky Verstappen. De voorlopige apotheose in een cold case die Nederland meer dan 23 jaar in zijn greep hield. Maar is het bewijs tegen B wel voldoende voor een veroordeling? Wetenschappers uiten stevige kritiek in Argos. De bewijsmiddelen die in de strafzaak-Nicky Verstappen zijn gebruikt om Jos B. te veroordelen, bewijzen niet dat hij de dader is. Ze passen even goed bij een alternatief scenario waarin Jos B. onschuldig is en de werkelijke dader moet worden gezocht onder de toenmalige leiders van het zomerkamp waar Nicky om het leven kwam. Andere bewijsmiddelen passen zelfs beter bij dat onschuldscenario, maar die zijn tijdens de strafzaak tegen Jos B. niet of nauwelijks aan de orde gekomen. Dit zeggen emeritus-hoogleraar rechtspsychologie Peter van Koppen en oud-advocaat Leonie Ebbekink zaterdag in Argos. Van Koppen en Ebbekink bestudeerden samen met rechtspsycholoog en universitair docent strafrecht Robert Horselenberg het complete dossier in de zaak-Verstappen. Het onderzoek verschijnt vandaag in boekvorm, onder de titel De fietser op de hei. De drie deskundigen uiten scherpe kritiek op het openbaar ministerie en de rechters die de strafzaak tegen Jos B. hebben behandeld. ‘Wij doen geen uitspraak over de vraag of deze man terecht of onterecht veroordeeld is’, zegt Peter van Koppen. ‘Maar wel over de vraag: heb je nou je werk gedaan, als rechter? En het antwoord is: dat heeft het hof niet gedaan.’ Jos B. werd begin dit jaar in hoger beroep door het gerechtshof in Den Bosch veroordeeld tot 16 jaar gevangenisstraf wegens de vrijheidsberoving, het plegen van ontucht en doodslag op Nicky. Eerder legde de rechtbank Limburg hem 12,5 jaar cel op. B. is tegen het vonnis van het Hof in beroep gegaan. De advocaat van Jos B, Gerald Roethof, legt in Argos uit waarom hij publicatie van het boek niet vóór de procedure van het Gerechtshof in Den Bosch wilde hebben.

Iedereen aan de bak, dat was kortweg de belofte van de Participatiewet. Wie kan werken, moet aan een baan worden geholpen. Ironisch genoeg zitten nu meer mensen met een arbeidsbeperking thuis en kampen sociale ontwikkelbedrijven met grote financiële tekorten. De sociale ontwikkelbedrijven zijn allang niet meer de sociale werkplaats van voorheen: plekken waar mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt eenvoudige handarbeid doen. In veel opzichten lijken ze op een gespecialiseerd uitzendbureau, bedoeld om mensen die niet zelfstandig aan een baan kunnen komen de arbeidsmarkt op te helpen. Een kleine minderheid van de sociaal ontwikkelbedrijven schrijft nog zwarte cijfers. Het overgrote deel staat in het rood of zelfs dieprood, blijkt uit recent onderzoek van de branche. Sinds de komst van de Participatiewet zijn de beschikbare budgetten namelijk aanzienlijk lager, terwijl de tijd, aandacht en energie die het kost om de doelgroep aan het werk te helpen niet minder zijn geworden. Veel gemeenten vullen de tekorten nu nog aan, maar de vraag dringt zich: hoe houdbaar is dat op lange termijn? En wat is de impact op de mensen die, vanwege psychische problemen, schulden of verslaving, behoefte hebben aan beschut werk? Argos over de waarde van werk.

Huisartsenpraktijken barsten uit hun voegen. Steeds meer taken belanden namelijk op het bordje van de eerstelijnszorg: denk aan lichte GGZ-problemen, maar ook veel taken die vroeger in het ziekenhuis plaatsvonden. In hun eentje kunnen ze dat niet meer aan. Moderne huisartsen bestieren daarom een heel team aan ondersteunend personeel, maar plek om die te huisvesten hebben ze vaak niet. Zo’n zeventig procent van de huisartsen ervaart hierdoor problemen, bleek eerder dit jaar uit een onderzoek van de Landelijke Huisartsenvereniging. Hun praktijken zijn te krap en op de oververhitte vastgoedmarkt zijn nauwelijks alternatieven te vinden. Praktijkhouders lopen tegen hun grenzen aan bij het aannemen van personeel, het opleiden van huisartsen en ook het aannemen van nieuwe patiënten.

Kernenergie staat weer helemaal op de agenda. De Britten willen in de komende tien jaar acht nieuwe kerncentrales bouwen en ook de Nederlandse regering ziet een rol voor kernenergie om de uitstoot van CO2 terug te dringen. In het regeerakkoord spraken de coalitiepartijen af de huidige centrale bij Borsele langer open te houden en daarnaast stappen te zetten voor de bouw van twee nieuwe kerncentrales. De vraag wat we doen met het radioactieve afval krijgt minder aandacht. Nederland wil in 2050 klimaatneutraal zijn, maar de deadline voor een permanente ondergrondse opslag is gesteld op 2130, over meer dan honderd jaar dus. Is dat verantwoord? En zijn de opties die nu op tafel liggen –opslag in zoutkoepels, kleilagen en graniet - wel realistisch? Duitsland kampt met de gevolgen van instabiele zoutmijnen, waardoor lekkende vaten kernafval die er in de vorige eeuw zijn opgeslagen, moeten worden verplaatst. Een miljardenproject dat tot nu toe weinig succes heeft gehad. Argos over de zoektocht naar een veilige opslag voor het radioactieve afval van nu en van de toekomst.

Hij was als eerste aanwezig op de rampplek met de MH17 en maakte daar de iconische en bekroonde foto van de verkoolde overblijfselen van het landingsgestel van het vliegtuig. Sindsdien volgt hij de clash tussen Oost en West in landen uit het voormalige Warschaupact. Pierre Crom, Nederlands-Frans fotograaf en ‘visueel onderzoeker’ is nu weer even in Nederland, maar was in Kiev toen de Russen op 24 februari de aanval inzetten op Oekraïne. Hij volgt de ontwikkelingen in het land sinds Rusland in 2014 de Krim bezette. Crom focust zich niet alleen op Oekraïne, maar op alle Oost-Europese landen die (nog) geen lid zijn van de NAVO en/of de Europese Unie. Hij probeert de effecten van de invloed van zowel Rusland als het westen in die landen te analyseren en te vangen in beelden. Dat werk is te zien op zijn website subjectio.org [LINK]. Crom maakt zich zorgen over de uitstraling van de oorlog in Oekraïne in landen als Bosnië, Servië en Montenegro. Landen op een geopolitiek kruispunt, waar ook het westen soms de democratische ontwikkeling ondergeschikt maakt aan het belang van stabiliteit in de regio en waar Rusland gretig met religieuze en nationalistische sentimenten speelt. Crom ziet hoe beeldvorming sluipt in taalgebruik, herkent patronen en ziet paralellen met het gewelddadige verleden. ‘Niks is toevallig’, zegt hij zowel over zijn werkwijze als over zijn werkgebied. Vandaag is hij te gast in Argos om daarover te vertellen.

Voor asielzoekers die tijdens de procedure of de daaropvolgende inburgering de pensioenleeftijd bereiken stopt de inburgering abrupt. Ze zijn vrijgesteld omdat ze niet meer aan de arbeidsmarkt hoeven deel te nemen. Ook al zouden ze vrijwillig willen inburgeren dan kan dat niet omdat er geen budget is om de taallessen te kunnen volgen en de in inburgeringscursus. Als zij later Nederlander willen worden kan dat niet omdat ze niet voldoen aan de eisen voor naturalisatie. Ze hebben geen inburgeringsexamen afgelegd en voldoen niet aan de taaleis. Dat levert een aantal belemmeringen. Ze mogen bijvoorbeeld niet stemmen bij verkiezingen en reizen naar het buitenland is lastig omdat veel landen geen visum afgeven. Argos over een ‘weeffout’ in het vluchtelingenbeleid Sprekers in de aflevering -Erna Lensink, beleidsmedewerker Vluchtelingenwerk Nederland -Ricky van Oers, hoogleraar immigratie- en integratierecht aan de Western Norway University -Anne-Marijke Podt, Tweede Kamerlid D66 -Rachel Streefland, wethouder Utrecht voor de ChristenUnie -Jaber al Khatter, vluchteling uit Syrië -Mohamad Kamal Safaya, vluchteling uit Syrië Het achtergrondartikel en meer informatie vindt u op Vpro.nl/Argos

Het aantal agressie- en geweldsincidenten in de jeugdgevangenissen is met tientallen procenten toegenomen. Dat blijkt uit cijfers over de afgelopen jaren, die Argos heeft verkregen. In drie jaar tijd deed zich een groot aantal ernstige calamiteiten voor. Uit een analyse blijkt dat het aantal geregistreerde geweldsincidenten bijna is verdubbeld. De grootste stijging betreft gevechten tussen gedetineerde jongeren, maar ook het aantal meldingen van fysiek geweld tegen medewerkers steeg, net als meldingen van bedreigingen en intimidatie. Afgelopen week werd bekend dat de inspectie ondanks investeringen nog niet genoeg verbetering ziet bij de jeugdinrichtingen - die onder verscherpt toezicht staan. Dit komt onder meer door personeelstekorten. Argos besteedde in december aandacht aan een belangrijke achterliggende oorzaak: de veranderende doelgroep in met name de jeugdgevangenissen. Jeugdige delinquenten verharden en hun problemen zijn steeds complexer, merken ze in de justitiële jeugdinrichtingen. Dat vraagt ook veel van het personeel dat met deze jongeren werkt. Het gevoel was dat het geweld toeneemt, maar cijfers ontbraken op dat moment. Sprekers: -Ytse Koenen, bestuurder FNV Justitie en Veiligheid Het uitgebreide achtergrondartikel vind u op Vpro.nl/Argos

De lijst met gedocumenteerde gebreken is lang, blijkt uit een intern rapport in handen van Argos. Een gedetailleerde beschrijving van een ernstige crisis op de IC, op het hoogtepunt van de coronapandemie. Hoewel de situatie sindsdien is verbeterd, hebben verpleegkundigen van de IC-afdeling alle vertrouwen verloren in het ziekenhuisbestuur. Ze willen dat de raad van toezicht en de inspectie harder ingrijpen. Hoe kon de intensive care van een middelgroot ziekenhuis afzakken tot een afdeling waar de patiëntenzorg zo ernstig in gevaar kwam dat de IC eigenlijk dicht moest, maar vanwege de covid-crisis toch openbleef? Waar mogelijk patiënten onnodig zijn overleden en meldingen over medische incidenten niet goed zijn afgehandeld. Waar de groep van intensivisten als eenheid ‘ernstig disfunctioneert’ en waar zelfs de meest basale omstandigheden ontbraken die voor Nederlandse intensive care afdelingen gelden. Sprekers -Jan Klein, emeritus-hoogleraar veiligheid in de zorg, verbonden aan de TU Delft. -Jan Bakker, hoogleraar intensive care geneeskunde. Verbonden aan het ErasmusMC, New York University en Columbia University in New York en de Katholieke Universiteit in Santiago, Chili. Ga voor meer informatie, een reactie van het Flevoziekenhuis en diverse achtergronddossiers naar Vpro.nl/Argos

Door de oorlog in Oekraïne zijn we ons er opnieuw van bewust dat ze er nog steeds zijn en welke gevaren ervan uitgaan: kernwapens. Negen landen beschikken erover, waaronder Pakistan. Hoe dat land een nucleaire macht werd en welke rol Nederland daarbij speelde, is nooit helemaal opgehelderd. Vrijgegeven diplomatieke berichten van het Amerikaanse Ministerie van Buitenlandse Zaken lichten een tipje van de sluier op. Het gaat om de affaire rond Abdul Qadeer Khan - in Pakistan gevierd als ‘vader van de Pakistaanse atoombom’, in Nederland gebrandmerkt als atoomspion. Khan werkte in de jaren zeventig bij het bedrijf Urenco in Almelo, een bedrijf dat via de ultracentrifuge-technologie verrijkt uranium produceert, dat nodig is voor de opwekking van kernenergie maar dat ook gebruikt kan worden voor het maken van een atoombom. Argos maakte er een aantal spraakmakende uitzendingen over, toch is de spionageaffaire niet helemaal opgehelderd. Heeft Nederland inderdaad Khan zijn gang laten gaan op verzoek van Washington, zoals wijlen premier Ruud Lubbers eerder in Argos vertelde? En waarom liet Nederland kans op kans schieten om Khan in de gevangenis te zetten? Geheime documenten die een aantal maanden geleden door de Amerikaanse regering zijn vrijgegeven schetsen een onvertelde geschiedenis. Met drie voormalige ministers en een voormalige CIA-officier houden we het non-proliferatiebeleid van de jaren zeventig en tachtig tegen het licht. Hoe een ‘historische vergissing’ Pakistan een zetje gaf op weg naar atoommacht. Voor het uitgebreide achtergrondartikel rondom deze uitzending én het dossier dat we de afgelopen jaren opbouwde ga je Vpro.nl/Argos

Vorig jaar maakte Argos een uitzending over geschiedenisstudent Daan den Braven die passages uit zijn eigen onderzoek terugzag in een boek van terrorismewetenschapper Beatrice de Graaf. De Universiteit Utrecht vond een onafhankelijk onderzoek niet nodig. Waarom eigenlijk niet? En heeft de Universiteit zorgvuldig gehandeld nadat vraagtekens zijn gezet bij de wetenschappelijk integriteit van deze hoogleraar? Verder spreken we met het Promovendi Netwerk Nederland (PNN) over de positie van jonge onderzoekers, die geconfronteerd worden met inbreuken op de gedragscode. Vijf procent van de 1600 ondervraagde promovendi zegt wel eens geconfronteerd te zijn met intergriteitsschendingen. Toch vinden die maar mondjesmaat hun weg naar de commissie die zich voor de universiteit over zulke kwesties buigt. Ga naar Vpro.nl/Argos voor een uitgebreid achtergrondartikel over deze kwestie, inclusief het vergelijkingsdocument tussen boek en scriptie. Daar is ook de reactie van de Universiteit Utrecht te lezen.

Woensdag mag er weer gestemd worden voor de gemeenteraden. Gemeenteraadsleden mogen op hun beurt nieuwe wethouders voor de komende vier jaar benoemen. Alleen vallen die wethouders steeds vaker voortijdig uit. Van burnouts tot moties van wantrouwen, genoeg redenen om te (moeten) stoppen. In 2021 haakte een recordaantal van 199 wethouders voortijdig af. De werkomstandigheden van de bestuurders zijn verre van ideaal. Zo krijgt 40% van alle wethouders wel eens te maken met intimidatie, bedreiging of verbale agressie. Daarnaast is het wethouderschap een stuk complexer geworden door een toename aan taken en verantwoordelijkheden. Waarom zou iemand nog wethouder willen worden? En hoe is het om wethouder te zijn? Vier wethouders delen hun ervaringen met Argos.

Terwijl de meeste melkveehouders zich zorgen maken over hun toekomst en er vooral gesproken wordt over afname van het aantal koeien, steekt multimiljonair Kees Koolen zijn geld in het opkopen van boerenbedrijven en landbouwgrond. Koolen was eerder investeerder en directeur van hotel-website Booking.com. Zijn ambitie nu: de grootste koeienboer ter wereld worden. Hoe staat het met die ambitie? Waarom investeert deze succesvolle ondernemer in een sector die alleen maar krimpt? Is landbouwgrond een lucratief beleggingsobject voor investeerders? En wat zijn de gevolgen voor de boeren? In de studio een gesprek met Sergio Nieto Solis van The Investigative Desk. Hij deed samen met Tomas Vanheste onderzoek naar Vreba Melkvee, het bedrijf van de familie Van Bakel uit het Limburgse Vredepeel, dat samenwerkt met investeerder Kees Koolen. Vreba behoort tot de grootste ontvangers van Europese landbouwsubsidies. Dragen die subsidies bij aan het doel om de landbouw duurzamer te maken? Het artikel over Vreba verschijnt zaterdag (5 maart) op de website van Follow The Money | Lees ook het achtergrondartikel met meer informatie over dit onderwerp via Vpro.nl/Argos

Als Cheyenne acht jaar oud is, gaat ze wat nachtjes uit logeren. Althans, dat is wat haar verteld wordt. In werkelijkheid wordt ze die dag uithuisgeplaatst. Ze komt terecht in een jeugdzorginstelling, en dat zal zeker niet het laatste adres zijn waar Cheyenne gedurende haar kindertijd zal komen te wonen. Een veiligere en stabielere woonsituatie. Dat is het uitgangspunt van jeugdzorg wanneer een kind uithuisgeplaatst wordt. Toch weten we dat veel uithuisgeplaatste kinderen niet op eenzelfde locatie blijven wonen, maar vaak van plek naar plek moeten verhuizen. Bijvoorbeeld omdat ze geen aansluiting vinden in het pleeggezin, of omdat de instellingsplaats maar tijdelijk is. ‘Ik denk dat de meeste kinderen te maken hebben met doorplaatsen’, zegt Kinderombudsman Margrite Kalverboer. Het aantal doorplaatsingen loopt uiteen. Sommige kinderen verhuizen één keer, maar anderen wel twintig. Doorplaatsingen zijn schadelijk voor de ontwikkeling van kinderen, komt uit studies naar voren. Waarom wordt er dan toch zoveel doorgeplaatst binnen de jeugdzorg? En wat is er nodig om dit te veranderen? Meer weten over dit onderwerp? Ga naar onze website argosonderzoekt.nl voor meer informatie.

Twee Afghaanse zussen, Spoozhmay en Storai staan op 23 augustus  2021 aan de rand van het afwateringskanaal bij het vliegveld van Kabul. Ze hebben bijna ‘Holland spot’ bereikt, waar Nederlandse militairen evacués verder helpen richting het evacuatievliegtuig naar Nederland.  Kabul is 8 dagen eerder in handen gevallen van de Taliban. Op het laatste moment durft zus Storai niet door het met rioolwater vervuilde kanaal te waden en blijft achter. Spoozhmay, die een Nederlands paspoort heeft, komt de volgende dag aan in Nederland, Storai, met een Afghaans paspoort, keert terug naar haar ouderlijk huis in Kabul. Beide zussen hadden kort daarvoor een schriftelijke bevestiging van Buitenlandse Zaken dat ze geëvacueerd zouden worden. Maar als Storai twee maanden later alsnog weet te ontkomen naar Abu Dhabi en een aanvraag doet voor een visum, ontkent Buitenlandse Zaken dat ze ooit op een evacuatielijst heeft gestaan. De dertigjarige Storai was vrouwenrechten activist in Kabul en werd bedreigd door de Taliban. Enkele collega’s zijn volgens haar recentelijk in Kabul gedood. In Abu Dhabi verblijft ze in een gesloten opvangkamp met meer dan 10 duizend andere Afghaanse vluchtelingen, zonder enig uitzicht op  een oplossing. Na de machtsovername van de Taliban nam de Tweede Kamer een motie aan waarin ook “mensenrechten- en in het bijzonder vrouwenrechten verdedigers” naar Nederland zouden kunnen komen. Die motie werd ingediend door D’66 Kamerlid Salima Belhaj en leidde tot een groot aantal aanvragen bij Buitenlandse Zaken. Dat  Ministerie zegt nu dat in die eerste dagen na de motie ook mensen op de evacuatielijst zijn gekomen die bij nader inzien geen recht hadden op evacuatie. Daarom is die lijst eind augustus in Den Haag opgeschoond. Mogelijk werd Storai’s naam toen alsnog doorgestreept. Het Ministerie bevestigde vlak voor de mislukte vluchtpoging van beide zussen zowel mondeling als schriftelijk dat ze geëvacueerd konden worden. Nu zegt Buitenlandse Zaken dat Storai nooit op de evacuatielijst heeft gestaan. Of dat ook zo is valt niet te controleren, die lijsten zijn vertrouwelijk. Argos over het politieke spel na de geruchtmakende motie Belhaj en een persoonlijk drama dat daar het gevolg van was.

De Saoedische inlichtingendienst heeft in Nederland betaald voor anti-Iraanse demonstraties en een omstreden satellietzender in Rijswijk. Ook is er in ons land gespioneerd tegen mogelijke tegenstanders. Dat blijkt uit onderzoek door Argos, de Deense publieke omroep DR en het Noorse NRK.  Details staan in geheime politiedocumenten uit een rechtszaak in Denemarken tegen drie kopstukken van de separatistische Arabisch-Iraanse beweging ASMLA. Zij zijn schuldig bevonden aan spionage en financiering van terrorisme in Iran, in samenwerking met en betaald door de Saoedische inlichtingendienst. Een presentator van het tv-station in Rijswijk werd vorig jaar veroordeeld omdat hij terreuraanslagen had gecoördineerd in Iran.  Het zijn de laatste ontwikkelingen in wat gerust een proxy-oorlog tussen twee aartsrivalen uit het Midden-Oosten op Europese bodem genoemd kan worden. En waarbij in Nederland ook al een dode viel. Zaterdag meer in Argos.  Lees meer in het dossier op argosonderzoekt.nl

De grondleggers van het Team Internationale Misdrijven (TIM), voormalig staatssecretaris van Justitie Fred Teeven en oud-teamleider Martijn van de Beek, zijn kritisch over de werkwijze van het TIM op dit moment. Zij zeggen dat de politie en het openbaar ministerie veel meer kunnen doen om Nederlandse IS-verdachten te vervolgen voor misdrijven tegen de Jezidi-bevolking.  Teeven en Van de Beek hadden tussen 2003 en 2006 samen de leiding bij de opsporing en vervolging van oorlogsmisdadigers uit diverse delen van de wereld - Teeven als officier van justitie, Van de Beek als politieleider van het TIM. Drie weken geleden meldden diverse onderzoeksorganisaties in Argos dat meerdere Nederlandse IS-leden mogelijk betrokken zijn geweest bij de ernstige misdaden in 2014 tegen de Jezidi-bevolking in Noord-Irak. Komende week, op 17 februari, is er een rondetafelgesprek over de situatie van de Jezidi’s, Kamerleden worden bijgepraat door experts.

Een man wordt dood aangetroffen in zijn bad. Een vrouw die in het huis verblijft, probeert bij binnenkomst van de politie te vluchten en wordt gearresteerd. Toch concludeert de politie dat nader onderzoek niet nodig is, de man zou een natuurlijke dood zijn gestorven.  Het oordeel van de schouwarts ter plaatse is dat de man waarschijnlijk is overleden aan een gescheurde aorta. Dat blijkt echter niet te kloppen. De man had geen gescheurde aorta, blijkt uit een contra-expertise op verzoek van nabestaanden. En er zijn meer vreemde omstandigheden. Enkele dagen na de vondst van het dode lichaam wordt er ingebroken in het huis van de man en verdwijnt zijn attachékoffertje. Koen Voskuil, misdaadjournalist van het Algemeen Dagblad, deed maandenlang onderzoek naar de zaak en doet in een 8-delige podcast verslag van zijn bevindingen. Wie is de vrouw die in het huis van de dode man verbleef? Heeft zijn dood en het beperkte politieonderzoek hiernaar te maken met zijn verleden bij de militaire inlichtingendienst? De eerste twee afleveringen van ‘De zwarte dag van Hans’ zijn te beluisteren op ad.nl/zwartedag

Afgelopen zomer erkende de Tweede Kamer de misdaden van terreurbeweging Islamitische Staat tegen de Jezidi’s als genocide. Waarschijnlijk zijn daar ook Nederlandse IS-ers bij betrokken. Wordt de Jezidi-gemeenschap actief benaderd om hun getuigenissen veilig te stellen, zoals voormalig minister Stef Blok in 2020 aan de Kamer beloofde? Op 3 augustus 2014 viel terreurgroep Islamitische Staat de regio Sinjar binnen in Noord-Irak. Duizenden Jezidi’s vluchtten de berg op, waar ze in de val liepen van IS-strijders. Jezidi-vrouwen werden tot slaaf gemaakt, hun kinderen gekidnapt en opgeleid tot jihad-strijders - de mannen werden gedood. Argos ging op zoek naar overlevers in Sinjar. Wat merken zij van de Nederlandse belofte om actief op zoek te gaan naar getuigenissen ten behoeve van toekomstige strafprocessen? En hoe werkt dat in praktijk?  In de studio reageert Michiel van Nispen, Tweede Kamerlid SP. Een reportage van journalist Thijs Broekkamp en Argos-redacteur Ellen van den Berg, met medewerking van Khalid Barkat.

Als jeugdbeschermer Esmay de opdracht krijgt om het gezag van moeder Helena over haar uithuisgeplaatste kinderen te beëindigen, krijgt ze twijfels. Is er wel voldoende gewerkt aan terugplaatsing? Tegen het plan in van haar werkgever, de jeugdbeschermingsorganisatie, probeert ze er alles aan te doen om de kinderen in de buurt van hun moeder te houden.Volgens de richtlijnen moet er na een uithuisplaatsing snel worden toegewerkt naar terugplaatsing. Hoe gaat dit in de praktijk? En weten we eigenlijk wel hoe het er voorstaat in Nederland? We vroegen cijfers op, we hoorden verhalen van ouders en kinderen, en spraken met vele deskundigen. Krijgen kinderen die uit huis zijn geplaatst wel voldoende kans om weer bij hun eigen ouders te wonen? Al twee jaar doet Argos onderzoek naar uithuisplaatsingen. In lijn met vele rapporten en onderzoeken constateerden we dat er rondom uithuisplaatsingen veel misgaat. Een tekort aan personeel, lange wachtlijsten en een gebrek aan rechtsbescherming frustreren eerlijke kansen voor ouders en kinderen. Meer weten over dit onderwerp? Ga naar onze website argosonderzoekt.nl voor meer informatie

Mensen zonder verblijfspapieren die ons land moeten verlaten, maar dat niet doen, komen vaak in vreemdelingendetentie terecht. Officieel is zo’n centrum geen gevangenis, maar in praktijk worden vreemdelingen die wachten op uitzetting wel aan hetzelfde regime onderworpen. Volgens hulpverleners is de manier waarop mensen zonder verblijfspapieren in vreemdelingendetentie worden behandeld zeer schadelijk. Dat schreven Amnesty International, Dokters van de Wereld en de Nationale Ombudsman al – en inmiddels heeft ook De Nederlandse Vereniging voor Psychiaters (NVvP) een brandbrief gestuurd naar Den Haag. Mensen die in vreemdelingendetentie vastgehouden worden om ze te kunnen uitzetten worden volgens de NVvP te makkelijk, te vaak en te lang en voor straf in isolatiecellen geplaatst. Dat kan ernstige psychische en gezondheidsschade opleveren. Desondanks verandert de praktijk nauwelijks, signaleert onder meer het Meldpunt Vreemdelingendetentie, dat deze week een gloednieuw rapport naar buiten bracht waarin de effecten van het strafrechtelijke regime op individuele gedetineerden wordt beschreven. Een regime dat bovendien strijdig is met internationale normen van onder meer de Raad voor Europa en de Europese Committee for the Prevention of Torture [CPT].

Op zes januari is het precies een jaar geleden dat een woedende menigte het hart van de Amerikaanse democratie bestormde. Fanatieke Trump-aanhangers breken door de politielinies bij het Capitool en dringen tot diep in de kantoren van de Senaat door. Een politieke schokgolf die zich nu, een jaar later, nog altijd laat voelen. De Nederlandse Christiaan Triebert is onderzoeksjournalist bij de New York Times en lid van het Visual Investigations Team. Een groep verslaggevers, editors en technici die zich specialiseren in het minutieus reconstrueren van nieuwsgebeurtenissen op basis van openbare bronnen: video, social media, geluidsfragmenten, etc. Vanaf het moment dat de protesten bij het Capitool uit de hand lopen, schiet het team in actie. Ze stellen uren aan videomateriaal veilig, archiveren conversaties op twitter, facebook, telegram en andere chatkanalen. Een enorme bak data waarin ze in de maanden die volgen graven op zoek naar antwoord op vragen: hoe georganiseerd was deze geweldsuitbarsting? Welke gekende milities waren er aanwezig? En hoe zijn die weer verbonden met de inner-circle van inmiddels ex-president Trump. Het digitale monnikenwerk resulteert in een reeks interactieve artikelen en een documentaire, waarin de gebeurtenissen van die dag van minuut tot minuut zijn gereconstrueerd. Day of Rage: How Trump Supporters Took the U.S. Capitol is inmiddels meer dan zes miljoen keer per bekeken op Youtube en valt mogelijk in de prijzen bij de Oscars later dit jaar. Vlak voor de kerstdagen maakte de organisatie bekend dat de film op de shortlist is geplaatst voor ‘Best Documentary Short’. Het is de tweede film waar Triebert aan meewerkt. In 2018 was hij als lid van onderzoekscollectief Bellingcat te zien in de documentaire Beliingcat: Truth in a Post-Truth World.

Jarenlang werkte hij met hart en ziel voor Vrij Nederland, tot hij in 2019 ontslagen werd, omdat het weekblad ter ziele ging en de redactie gedecimeerd. Onderzoeksjournalist Harm Ede Botje ging niet bij de pakken neerzitten, maar wierp zich samen met zijn eveneens ontslagen collega Mischa Cohen op het schrijven van een politieke biografie van een van de meest besproken mannen in dit land, Thierry Baudet. Dat boek, Mijn meningen zijn feiten, verscheen ruim een jaar geleden. Daarna ontrolde zich een bijna Shakespeariaans drama rond Baudet en zijn Forum voor Democratie, waar Botje en Cohen van binnenuit verslag van bleven doen. Baudet jaagt vanaf de flanken een groeiend gevoel van wantrouwen aan in de samenleving ten opzichte van de overheid en de ‘mainstream media’. Hoe ga je als onderzoeksjournalist met dat onbehagen om? Want kritisch zijn en verslag doen van dingen die mislopen of doelbewuste fouten, doe je als journalist niet om de democratische rechtsstaat omver te werpen, maar juist om die rechtsstaat te vervolmaken. Genoeg te bespreken over heden en verleden met Harm Ede Botje, die op dit moment als onderzoeksjournalist werkt voor Nu.nl, maar zijn carrière als onderzoeksjournalist bijna dertig jaar geleden startte bij dit programma, Argos.

Afgelopen zomer protesteert de transgendergemeenschap tegen de problemen in de Nederlandse transgenderzorg. In media krijgen de activisten de ruimte om hun zorgen en grieven hierover te uiten. Ze pleiten voor een fundamenteel andere inrichting van de zorg. Maar voor mogelijke keerzijden of afwegingen binnen dit thema is volgens critici weinig ruimte in de Nederlandse media. Argos Medialogica besloot de transgenderzorg te onderzoeken naar aanleiding van een opiniestuk in het NRC Handelsblad. Mediasocioloog Peter Vasterman betoogde daarin dat de journalistiek niet breed en kritisch genoeg zou berichten, bijvoorbeeld over de mogelijke rol van sociale invloeden bij de keuze van jongeren om in transitie te gaan. Een discussie die volgens Vasterman in het buitenland wel wordt gevoerd, maar in Nederland nauwelijks aandacht krijgt.  Volgens transactivisten verspreiden media door aandacht te besteden aan die kritische vragen juist transhaat. In hoeverre betekent dit dat je er als journalist niet over moet publiceren? Of er geen onderzoek naar moet doen als wetenschapper? Medialogica duikt in het transgenderdossier en onderzoekt of er inderdaad meer speelt binnen de transgenderzorg dan we in de Nederlandse pers zien en horen. En of een open gesprek hierover eigenlijk wel mogelijk is.

Elke dag bevallen in Nederland 472 vrouwen van een baby. Maar hoe moet dat als de aanstaande moeder geen Nederlands spreekt? De 23-jarige Nihad heeft zoveel pijn dat ze tijdens haar bevalling meermaals flauwvalt. Ze is bang dat ze doodgaat. De verpleegkundigen proberen haar gerust te stellen, maar ze verstaat ze niet. Verloskundige Floor Erlings probeert zwangere vrouwen de juiste informatie te geven. Het is belangrijk dat zij weten dat ze meteen moeten bellen als ze de baby niet voelen bewegen. Is dat wel uit te leggen, met handen- en voetenwerk? Goede communicatie in de zorg is een basisrecht. Het is zelfs vastgelegd in de Wet op de Geneeskundige Behandelovereenkomst, dat artsen verplicht zijn om patienten goed te informeren. Maar sinds in 2012 de overheidsfinanciering voor de tolkentelefoon in de zorg is afgeschaft moeten zorgverleners en hun patiënten zelf maar zorgen dat ze elkaar kunnen verstaan. In februari 2021 maakte Argos de reportage ‘spraakverwarring in de spreekkamer’, waaruit bleek dat ouders noodgedwongen hun jonge kinderen inzetten om te vertalen bij intieme en emotionele gesprekken. Is er sindsdien iets veranderd? In een schrijnend kerstverhaal luiden deskundigen de noodklok over taalbarrières in de geboortezorg.

De overheid gebruikt algoritmes om te voorspellen of iemand misschien fraudeert. Dat dit mis kan gaan weten we inmiddels van de Toeslagenaffaire: er bleek sprake van discriminatie van mensen met een tweede nationaliteit en vooral mensen met lage inkomens werden op de korrel genomen. Maar ondanks dit schandaal is er niet veel bekend over dit soort systemen. De overheid wil burgers meestal niet wijzer maken, omdat ze anders controles zouden kunnen ontlopen door hun gedrag aan te passen. Maar in Rotterdam is de gemeente er wél open over. Er is inmiddels flinke, democratische discussie over een algoritme om bijstandsfraude op te sporen.  Argos neemt in deze uitzending dit Rotterdamse systeem ook onder de loep, en diende met onderzoekscollectief Lighthouse Reports een Wob-verzoek in. Kenmerken als leeftijd, geslacht, woonwijk, taal en zelfs aanwijzingen voor psychische, medische en financiële problemen blijken een voorspellende waarde te hebben. 

Medewerkers in gevangenissen en jeugdgevangenissen luidden in oktober de noodklok in een brandbrief aan hun bazen. De werkdruk is sterk opgelopen door personeelstekort en een hoog ziekteverzuim en de onveiligheid neemt toe, zo waarschuwen zij. In deze brief staat ook een opmerkelijk fenomeen beschreven. De ‘veranderende doelgroep’ in de gevangenissen speelt een flinke rol.  Dat zijn volwassenen en jongeren die veel meer aandacht vragen dan vroeger. Een steeds groter deel van de volwassenen én jongeren kampt met problemen. Lichte verstandelijke beperkingen, verslavingen en psychische problematiek. Maar er is ook sprake van verharding, door zware georganiseerde criminaliteit.  Hoe gaan de Nederlandse gevangenissen om met deze nieuwe gedetineerden? Wie zijn deze gevangen eigenlijk? Vanwaar deze verschuiving? Podcastmaker Marjolein Knol ging op onderzoek uit.

China pleegt genocide in Xinjiang tegen de Oeigoeren. Dat concludeerde het Britse ‘Oeigoeren tribunaal' donderdag op basis van uitgebreide getuigenissen van slachtoffers en eigen onderzoek. Al eerder legden Westerse landen sancties op aan Chinese officials en bedrijven vanwege betrokkenheid bij ernstige mensrechtenschendingen in de provincie Xinjiang. Betekent dat ook dat Westerse bedrijven op hun tellen passen bij het zakendoen in China? En hoe houdt Nederland toezicht op de investeringen van bedrijven in sectoren die kennis en techniek leveren aan het leger of de politie in China? Tijdens ons onderzoek stuitten we op rode vlaggen. Zoals een Nederlandse firma, gevestigd in Den Bosch, die samenwerkt met een Chinees telecombedrijf dat door de de Verenigde Staten op een zwarte lijst is geplaatst voor vermeende betrokkenheid bij de onderdrukking van de Oeigoerse minderheid.  In november won deze ‘joint venture’ zelfs een aanbesteding voor de levering van computertechnologie aan de politie in Xinjiang. Worden hiermee de Amerikaanse sancties omzeild? Argos onderzocht ruim 1100 Nederlandse bedrijven die in China investeren via een joint venture of dochteronderneming. Met ruim 16 miljard euro is Nederland op papier een van de grootste Europese investeerders in China. ‘We moeten voorkomen dat Nederland via joint ventures betrokken raakt bij mensenrechtenschendingen in China en dat China haar militaire capaciteiten versterkt,’ zegt Ruben Brekelmans, woordvoerder Buitenlandse Zaken voor de VVD in de Tweede Kamer. Nederland zou volgens Brekelmans een voortrekkersrol moeten nemen om het Europees beleid op dit terrein aan te scherpen.

Naeel is veel te vroeg geboren. Hij belandt in de zomer van 2020 op de Neonatologie intensive care van het VUMC ziekenhuis. Het lijkt goed met hem te gaan, hij heeft alleen wat hulp nodig om goed adem te halen.Na acht dagen krijgt baby Naeel een wondermiddel. Helaas veel te veel. En dan verandert alles. Ging het mis met baby Naeel door dit medicijn? Of was het ’t resultaat van de vroeggeboorte? De ouders van Naeel zetten alles op alles om de waarheid boven tafel te krijgen.Hoe gaan ziekenhuizen om met calamiteiten? En welk effect heeft dat op patiënten of hun nabestaanden? Meer weten over dit onderwerp? Ga naar onze website argosonderzoekt.nl voor meer informatie.

Over een paar maanden beginnen de Olympische Winterspelen in gastland China. Een uitgelezen kans voor Beijing om de Volksrepubliek in al zijn glorie aan de wereld te presenteren. Hoe ver het regime gaat om in de aanloop naar de Spelen de duistere kanten te maskeren, daarover gaat de eerste aflevering van een nieuwe reeks Argos Medialogica. De Volksrepubliek wordt beschuldigd van volkerenmoord op de Oeigoeren. Argos Medialogica laat zien hoe de Chinese regering onze beeldvorming rond deze islamitische minderheid probeert te beïnvloeden. Waarbij intimidatie niet wordt geschuwd en de lange arm van Beijing ook tot in Nederland reikt. In Argos Radio vertelt programmmaker Jacco Versluis over zijn onderzoek. Nu al meer weten? 'Zwijgen is goud: hoe China academici onder druk zet'. 

Met code zwart als dreigend vooruitzicht moeten verpleegkundigen en artsen steeds vaker dingen doen of laten die indruisen tegen diepgewortelde morele overtuigingen of beroepscodes. Herhaaldelijke frustratie of stress daarover leidt tot ‘morele verwondingen’. Personeel in ziekenhuizen wordt steeds vaker ziek van hun werk. Niet alleen fysiek, doordat ze bijvoorbeeld zelf covid krijgen, maar ook burnouts en PTSS komen vaak voor. Daarnaast is morele stress tijdens de covid-periode aan de orde van de dag. Zeker op de Intensive Care. Morele schade kan op de lange duur leiden tot het verlaten van het vak. Om te voorkomen dat er straks niemand meer wil of kan zorgen voor anderen, moet er veel veranderen. Verpleegkundigen zijn onmisbaar en willen graag naast meer waardering en ondersteuning, ook een grotere stem in de organisatie van hun werk en bij de keuzes die gemaakt worden in de ziekenhuizen. In Argos vertellen IC-verpleegkundigen over hun werk in de coronacrisis en over de mentale en morele stress, die ze elke dienst weer de baas moeten zien te blijven. En hoe het beter en anders moet en kan.  

Het aantal besmettingen stijgt - weer - tot recordhoogte. Ziekenhuizen moeten wéér reguliere zorg afschalen en de uitval van zorgpersoneel is dusdanig hoog dat code zwart, net als tijdens vorige pieken, een realistisch scenario wordt. In een nieuwe aflevering van zijn audiodagboek reflecteert IC-arts Armand Girbes op deze golf.  Na bijna twee jaar vechten tegen het coronavirus vindt Armand Girbes het tijd dat we de feiten onder ogen gaan zien: covid blijft voorlopig onder ons en zal net als griep een nare ziekte zijn waar we mee moeten leven. We moeten ons er daarom op instellen dat een deel van de bevolking elk jaar een prik moet halen. En ook dat elk jaar opnieuw covid-patiënten op de IC en andere verpleegafdelingen terechtkomen.  Dat betekent dus blijvende extra last voor ziekenhuizen. Girbes roept het kabinet daarom op tot actie. ‘Als je dat weet, ga dat dan organiseren, zou ik zeggen. Er overkomen ons nu telkens allerlei dingen. We laten ons verrassen. En dat geeft de bevolking heel veel wantrouwen. Ik denk dat het belangrijk is dat een aantal mensen het perspectief schetsen: zo gaat het eruitzien.’ Girbes pleit nog steeds voor covid-ziekenhuizen en maatregelen om zorgmedewerkers te ‘ontzorgen’ – zoals de baas van Cirque du Soleil doet met zijn circusartiesten.  In plaats daarvan ziet hij met lede ogen aan dat er opnieuw wordt gesteggeld over de beste neusmondmaskers voor het verplegend personeel; dat de nodige hulptroepen zich niet meer eenvoudig laten overhalen om op de IC bij te springen; dat dokters en verplegers zelf besmet raken en dat het formatiedocument dat Gert Jan Segers van de ChristenUnie in de trein liet liggen, weinig hoop op verbetering biedt. ‘En wat staat er in het concept-regeeraakkoord over de zorg? Helemaal niets! Dan denk je: dat kan niet waar zijn!’

In 2019 lanceerde het Ministerie van Volksgezondheid een ambitieus actieplan om het grote aantal zwerfjongeren terug te dringen: voor 2022 alle dak- en thuisloze jongeren van straat en niemand meer langer dan drie maanden in de opvang. De explosieve toename van het aantal dakloze jongeren baarde - nu - demissionair staatssecretaris Paul Blokhuis ernstige zorgen. Volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek groeide tussen 2009 en 2018 het aantal jongvolwassenen zonder thuis explosief, tot ruim 12.5 duizend. Een verdrievoudiging in tien jaar tijd. Maar die trend lijkt te zijn gekeerd, meldde datzelfde CBS een paar weken terug: het aantal dakloze jongvolwassenen - tussen de 18 en 27 - is in vijf jaar tijd gehalveerd. Hoewel opvangorganisaties dit beeld niet herkennen, claimt Blokhuis zijn succes. Gemeenten hebben inmiddels jongerenregisseurs in dienst om de jonge daklozen door het woud aan hulploketten te gidsen en ook kregen ze extra middelen om in ijltempo 10.000 nieuwe woonplekken te creëren. Argos-redacteuren Joline Cramer en Remy van den Brand nemen het resultaat onder de loep. Voor hun serie Buitengesloten volgden ze de afgelopen twee jaar van dichtbij de lange weg die veel jongeren afleggen om hun leven weer op de rit te krijgen. In deze aflevering steken ze hun licht op in Den Haag, één van de veertien zogeheten pilotgemeenten die met het actieplan aan de slag gingen. Meer weten over dit dossier? op argosonderzoekt.nl/buitengesloten vind je de hele serie verhalen, te luisteren, lezen of bekijken. Ook kun je via het tipformulier in contact komen met makers Joline Cramer en Remy van den Brand. 

In 1997 werd de kerncentrale in Dodewaard stilgelegd, maar hij zou pas in 2045 worden gesloopt, omdat het dan goedkoper zou zijn. In een reeds langlopende procedure heeft de Raad van State vorige week een uitspraak gedaan dat de eigenaar van de kerncentrale te weinig geld opzij heeft gelegd voor de sloop van de centrale in 2045. En dat op het moment dat kernenergie weer in het vizier komt om de klimaatdoelen te kunnen halen. De partijen die over een nieuw kabinet onderhandelen zouden volgens berichten in de pers zelfs concreet praten over nieuwe kerncentrales in Nederland. 

Kleine groepen leerlingen, veel persoonlijke aandacht en meer rust in de klas, dat wil iedere school wel. De miljarden die het Rijk beschikbaar stelde om leerachterstanden als gevolg van de coronapandemie weg te werken, gebruiken veel middelbare scholen dan ook gretig om klassen te verkleinen. Maar er is één schoolbestuur dat gelooft dat het moet kunnen om de klassen klein en onderwijstijd ruim te houden, zónder extra overheidsgeld.

De toeslagenaffaire legde het falen van de democratische rechtsstaat bloot. Begin dit jaar volgde daarom de belofte van een nieuwe bestuurscultuur. Maar de weg ernaartoe blijkt lang. Een belangrijke toezegging was meer transparantie. Informatie is de zuurstof voor de democratie en daaraan had het jarenlang ontbroken. De Tweede Kamer kreeg maar mondjesmaat de stukken waar zij om vroeg. Burgers en journalisten ontvingen zwartgelakte documenten als zij bij de overheid naar gevoelige onderwerpen informeerden. In Argos komen politici, ambtenaren, journalisten en burgers aan het woord. Merken zij al verbetering? Waar komt bij ambtenaren de terughoudendheid vandaan om informatie openbaar te maken? En wat is er eigenlijk nodig voor een echte nieuwe en open politieke cultuur? Meer weten over dit onderwerp? Ga naar onze website argosonderzoekt.nl voor meer informatie.

In de rechtbank van Brugge is deze week het proces begonnen tegen de verdachten, die volgens de Belgische Justitie betrokken waren bij het fatale transport van 39 Vietnamezen naar het Britse Essex. Het is twee jaar geleden dat hun dode lichamen door de Britse politie werden gevonden in een koelcontainer. Onder de doden waren twee minderjarige jongens, Quyen en Hieu, die vijf maanden in de beschermde opvang in Nederland hadden gezeten. Argos reconstrueerde eerder hoe ze via Keulen, Hoek van Holland, Cadier en Keer en Brussel uiteindelijk in die vrachtwagen terecht waren gekomen. Een observatieteam van de Nederlandse politie reed tot in Brussel achter de Belgische taxi aan, die de jongens in Maastricht had opgehaald. Waarom werden de jongens niet gered? En waarom faalde de samenwerking tussen de Nederlandse en de Belgische justitie? Er zijn drie verschillende officiële versies hierover, die haaks op elkaar staan.

Medeverantwoordelijk hiervoor zijn de 21 waterschappen. Niet alleen zorgen zij ervoor dat wij droge voeten houden, ook gaan zij over de waterkwaliteit en de duurzame bescherming van ecosystemen. Wat gebeurt er als we er niet rap voor zorgen dat ecosystemen in de meren en slootjes weer gaan floreren, dat er meer soorten planten en vissen terugkomen? En hoe dringen we chemische stoffen in ons oppervlaktewater zoals medicijnresten, bestrijdingsmiddelen en PFAS terug?

Wie een kamer huurt, is al snel 500 euro per maand kwijt. Met een beetje pech betaal je in 700 of soms zelfs wel 1000 euro per maand. Te duurbetaalde vierkante meters, want volgens de huurwet behoren kamers tot de sociale huursector. Dat betekent dat je niet meer hoeft te betalen dan wat de kamer volgens de wet waard is. Daarvoor is een puntenstelsel ontworpen, dat de maximale huurprijs bepaalt. In dat stelsel worden punten gegeven aan allerlei zaken zoals de oppervlakte van de kamer, de grote van de gedeelde ruimtes, de vraag hoe de kamer verwarmd wordt, of er een eigen keuken is, en met hoeveel mensen de badkamer gedeeld wordt. Maar wordt het puntenstelsel ook toegepast in de praktijk? Om die vraag te kunnen beantwoorden, bouwde Argos een scraper, een speciaal computerprogramma, waarmee we een data-onderzoek konden doen. We analyseerden alle kamers op Kamernet, de grootste aanbieder in Nederland. Veel verhuurders blijken de wet aan hun laars te lappen. De schaarse kamers in studentensteden zijn vaak honderden euro’s duurder dan de wettelijk toegestane huurprijs. Is daar iets tegen te doen? Hoe en waar kunnen huurders hun recht te halen?

Tweede Kamerlid Laura Bromet van GroenLinks diende vorig jaar een initiatief wetsvoorstel om de zogeheten geborgde zetels af te schaffen: plekken die van oudsher gereserveerd zijn voor boeren en bedrijven in een gebied. Daarnaast stemde de Unie van Waterschappen unaniem in met een plan om de heffingen voor huurders en huiseigenaren omlaag te brengen. Tegen beide voorstellen is veel weerstand.   Werkgeversorganisatie VNO-NCW voert een actieve lobby om de hervormingen in de kiem te smoren. De geborgde zetels zijn er om specialistische kennis te behouden en het nieuwe heffingenplan zou niet goed zijn voor het MKB, stellen zij.   In deze reportage gaan we in op deze twee slepende discussies. Betekent het afschaffen van de geborgde zetels broodnodige democratisering of worden de saaie waterschappen er juist door gepolitiseerd? En hoe ziet een eerlijke en rechtvaardige lastenverdeling er eigenlijk uit?   In de studio reageert Kim van Keken, onderzoeksjournalist. Samen met Dieuwertje Kuijpers schrijft ze een reeks artikelen over de waterschappen voor De Groene Amsterdammer, waarvan de eerste komende week verschijnt. 

De drie kinderen van Chantal zijn twee jaar geleden met spoed uithuisgeplaatst. Haar zoons wonen sindsdien in een gezinshuis, haar dochter in een instelling. Argos maakte vorig jaar een uitzending over de impact op het gezin. Nu bezoeken we Chantal opnieuw. Hoe meer tijd verstrijkt, hoe verder zij en haar kinderen verstrikt raken in het web van de jeugdbescherming. De kans dat haar kinderen terug naar huis kunnen wordt alleen maar kleiner. In de studio reageert Hoogleraar Jeugdrecht Mariëlle Bruning op de reportage. Zij maakt zich al jaren zorgen over de toepassing van het jeugdrecht in Nederland. Er worden meer kinderen uit huis geplaatst dan nodig zou zijn. Bruning werkte mee aan een kritisch advies van de Raad voor de Strafrechtspleging en Jeugdbescherming (RSJ) dat onlangs verscheen. De RSJ stelde dat de rechten van ouders en kinderen momenteel onvoldoende beschermd worden. Volgens de Raad moet de jeugdbescherming grondig veranderd worden en moet er beter worden geluisterd naar ouders en kinderen. Hoe moet het verder met het jeugdrecht? En kunnen ouders en kinderen wel hun recht halen als ze tegenover jeugdbeschermers staan?

Een vraag die nog boven de markt zweeft is of het koningshuis zich bemoeid heeft met de affaire rond de geplaagde oud-piloot. Daar zijn aanwijzingen voor en de Tweede Kamer wil er opnieuw onafhankelijk onderzoek naar laten uitvoeren. Hoe groot is de kans dat de onderste steen boven komt? Peter Rehwinkel, oud-Kamerlid voor de PvdA, staatsrechtdeskundige en schrijver van het recent verschenen boek over de geschiedenis en de toekomst van de monarchie Amalia, de plicht roept, reageert. Lees hier verder.

In Argos een reconstructie van dit opmerkelijke en onverwachte besluit. Met fragmenten uit het Kamerdebat (o.a. minister Grapperhaus en Kamerleden Van Nispen en Sjoerdsma van respectievelijk SP en D66) en interviews met advocaat Geert Jan Knoops, universitair hoofddocent strafrecht Klaas Rozemond en VVD-kamerlid Ulysse Ellian. Lees hier verder.

Max komt op zijn vierde verjaardag thuis met blauwe plekken op zijn armen en onder zijn oksel. Hij is het weekend bij zijn vader geweest. Max is angstig en zegt niet te weten hoe hij zo gebutst is geraakt. Na een consult bij de dienstdoende huisarts bij de spoedpost, besluit de moeder van Max aangifte te doen van mishandeling.  In 2020 werden er volgens het CBS 62470 meldingen gedaan bij Veilig Thuis van vermoedens van kindermishandeling. Bijna 7000 meer dan in het jaar ervoor. Die stijging zal iets met de lockdowns te maken hebben, maar het laat onverlet dat elke melding moet worden onderzocht. En daar hapert de machine, zien forensisch artsen van het NFI. Wanneer zij de medische dossiers van kinderen met ernstig letsel bestuderen, duikt vaak een geschiedenis op van eerdere, niet logische verklaarbare botbreuken en blauwe plekken. Het is niet eenvoudig voor artsen en andere hulpverleners om signalen van kindermishandeling op te merken en tijdig hulp in te roepen. De spreekwoordelijke blauwe plekken kunnen natuurlijk ook ontstaan bij wilde spelletjes, daar hoeft geen volwassene schuld aan te hebben. En heeft een druk, opstandig kind ADHD of wordt het thuis emotioneel verwaarloosd?  Bij Max is er bijna een jaar later nog steeds niet duidelijk wat er precies is gebeurd. En hij is niet het enige kind waar de diagnose ‘kindermishandeling’ niet of zeer moeizaam tot stand komt. In Argos het verhaal van Max en deskundigen die de noodklok luiden over het gat tussen het onderzoek naar meldingen en de aanpak van kindermishandeling. Meer lezen? Ga naar https://www.vpro.nl/argos/lees/onderwerpen/artikelen/2021/blauwe-plekken-verklaren.html

De Koning opent aanstaande dinsdag met Prinsjesdag het nieuwe jaar voor de Tweede Kamer. Negentien fracties telt die Kamer inmiddels. Een recordaantal. Kwantitatief meer smaken om te kiezen. Is dat een goede zaak voor de democratische vertegenwoordiging, of gaat het ten koste van de kwaliteit?   Het aantal partijen in de Kamer heeft dit jaar twee keer het eigen record verbroken. Na de verkiezingen van maart waren er 17 verkozen fracties. En met de afsplitsingen van Groep Van Haga en Groep Omtzigt, nu maar liefst 19.  Diversiteit is mooi, maar de versplintering leidt ook tot een heel andere werkwijze. Als lid van een kleine fractie kun je niet alles doen en moet je keuzes maken, of samenwerken. Wat voor een effect heeft dat op de kwaliteit van het Kamerwerk?   Argos vraagt het politicoloog Simon Otjes, Kamerleden Laurens Dassen (Volt) en Don Ceder (CU) en oud-Kamerlid van de PvdA Hans Spekman. Verder lezen? Ga naar argosonderzoekt.nl

Hij stapelde leugen op leugen: gaf zich uit voor luitenant-kolonel, was zogenaamd een internationaal bekroond tennisser en verzon dat hij in Afghanistan een bomaanslag had overleefd. Maar zijn fopperij wordt strafbaar wanneer hij zich gaat voordoen als arts en forensisch patholoog, en het hem zelfs lukt om bij te springen bij vliegrampen waarbij tientallen passagiers om het leven kwamen. Dr. Bones, zoals de man zichzelf noemde, werd uiteindelijk veroordeeld wegens oplichting, maar wat voerde hij allemaal uit in zijn rol van forensisch patholoog? Hoe dicht kwam hij bijvoorbeeld bij de stoffelijke overschotten van mensen? In de nieuwe Argos-podcast ‘Dr. Bones’ proberen onderzoeksjournalisten Hansje van de Beek en Michelle Salomons te achterhalen hoe een serieleugenaar toonaangevende organisaties wist binnen te komen. Van de Beek en Salomons vertellen in de Argos-radio-uitzending over hun speurtocht en laten fragmenten van de eerste aflevering horen. De podcast is vanaf nu te beluisteren in je favoriete podcast app. Verder lezen? Ga naar argosonderzoekt.nl

De War on Terror begon exact twintig jaar geleden. De Verenigde Staten had wraak gezworen voor 9/11 en terrorisme-verdachten werden overgebracht naar geheime CIA-gevangenissen. In 2014 bekende president Obama publiekelijk dat er gevangenen waren gemarteld. De excessen werden neergezet als incident. Maar is dat wel zo? Argos interviewt oud-New York Times-journalist Stephen Kinzer over zijn boek over de scheikundige  Gottlieb, die ten tijde van de Koude Oorlog het brein achter het geheime programma MK Ultra was. Hij voerde gruwelijke experimenten uit op gevangenen en andere mensen die niet gemist zouden worden. Het zijn de memo’s van Sidney Gottlieb die de basis vormden voor de ‘verbeterde ondervragingstechnieken’ die de CIA inzette na 9/11. Argos-redacteur Rik Delhaas en mensenrechtendeskundige Quirine Eijkman vertellen hoe na 9/11 de bewijzen van mensenrechtenschendingen door de CIA boven water zijn gekomen. Verder lezen? Kijk op argosonderzoekt.nl

De nabestaanden van twee militairen die in 2016 in Mali om het leven kwamen door een ondeugdelijke mortiergranaat, strijden al jaren voor onderzoek naar de schuldvraag.

Hij ontving kort geleden de oeuvreprijs van de Vereniging van Onderzoeksjournalisten, maar ‘journalist’ voelt Chris De Stoop zich al jaren niet meer. Dus werkt de Vlaamse boerenzoon niet meer voor het toonaangevende weekblad Knack, maar wijdt hij zich aan het schrijven van boeken die – dat dan weer wel – alom geprezen worden om hun gedegen journalistieke onderzoek.Hij ging undercover in de seksindustrie en legde zo een netwerk van internationale vrouwenhandel bloot. Hij reconstrueerde vanuit Irak de eerste zelfmoordaanslag gepleegd door een westerse vrouw. Hij berichtte over Vietnamese bootvluchtelingen, de oorlog in Bosnië en de genocide in Rwanda, maar de laatste jaren zoekt hij zijn onderwerpen dichter bij huis: de teloorgang van het boerenland en -leven in België en de roofmoord op zijn oom Daniel.In de Argos-rubriek ‘Luizen in de pels’ een uitgebreid gesprek met Chris De Stoop, over de impact van zijn werk, het belang van een goed verteld verhaal en wat er anders moet in de huidige journalistiek. Meer weten over Chris De Stoop? www.argosonderzoekt.nl.

Overstromingen in Limburg, Duitsland en België; temperaturen boven de 48 graden in de VS, Canada en Zuid-Europa; enorme bosbranden in Rusland, Griekenland en Turkije. Extreem weer komt steeds vaker voor en klimaatwetenschappers zeggen dat dat de mens hier de oorzaak van is.Wat moet er gebeuren om te voorkomen dat grote delen van de aarde onleefbaar worden? In Argos een uitzending die volledig in het teken staat van de Nederlandse klimaataanpak.We luisteren naar de ideeën van Extinction Rebellion tijdens een actiekamp. En we spreken met de voorzitter van het voortgangsoverleg over het Klimaatakkoord: oud-minister en VVD-fractieleider Ed Nijpels. Klimaatwetenschapper Heleen de Coninck, kunsthistorica Eva Rovers en klimaatjournalist Jelmer Mommers van De Correspondent reageren in de studio. Argos doet ook onderzoek naar klimaatverandering. Nederlandse zomers worden steeds warmer, met grote gevolgen voor de temperatuur in steden. In vergelijking met het platteland kan het hier tot 8 graden warmer worden. Wat die hittestress betekent voor kwetsbare groepen lees je op de website van Argos. Je vindt hier ook meer informatie over ons project Thermo-Staat. www.argosonderzoekt.nl

De panda, de tijger, de orang oetan. Als je aan bedreigde soorten denkt, denk je het eerst aan dit soort dieren. Maar veruit de meest bedreigde soorten op de planeet zijn planten. Meer dan 30-duizend plantensoorten op de aarde worden met uitsterven bedreigd, zoals traag groeiende cactussen, orchideeën of uiterst zeldzame coniferen. En net zoals in ivoor, slangenhuiden of papegaaien, wordt er ook illegaal gehandeld in beschermde planten. De schatting van Interpol is dat er wereldwijd voor 20 miljard dollar per jaar omgaat in de illegale handel in planten en dieren. In deze reportage richten wij ons op de stroperij van zeldzame planten en de wereldwijde handel in zulke soorten. Welke rol speelt Nederland? Op welke schaal komen bedreigde en beschermde planten ons land binnen? En wat is de kans dat je bij het tuincentrum een plant koopt die illegaal is verkregen? Een reportage van verslaggever Mijke van Wijk. In de studio reageert wetenschapper Barbara Gravendeel. Zij is orchidoloog bij Naturalis en tevens bijzonder hoogleraar Plant Evolution aan de Radboud Universiteit Nijmegen. Gravendeel en haar team van promovendi deed de afgelopen jaren onderzoek naar de handel in orchideeën.

De moord in Den Haag op de Nederlands-Iraanse politiek activist Ahmad Mola Nissi was in november 2017 internationaal nieuws. De dader is nooit gepakt, maar volgens Nederland heeft Iran opdracht gegeven voor de liquidatie.Nissi werd al langer bedreigd en zijn nabestaanden vinden dat Nederland niet genoeg heeft gedaan om zijn veiligheid te garanderen. Inmiddels heeft Argos nieuwe informatie over de zaak. Hebben de Nederlandse autoriteiten signalen gemist over een Iraans moordplan? Meer weten over dit onderwerp? Ga naar onze website argosonderzoekt.nl voor meer informatie.

Voormalig decaan Arie de Ruijter van Tilburg University staat in Amsterdam voor de rechter. Hij is aangeklaagd wegens valsheid in geschrifte en oplichting. Volgens het Openbaar Ministerie heeft hij de universiteit voor meer dan een miljoen Euro opgelicht. De officier van justitie heeft een forse straf tegen de 75-jarige emeritus hoogleraar geëist: twee jaar onvoorwaardelijk naar de gevangenis.Argos onthulde in februari 2017 dat De Ruijter voor honderdduizenden Euro’s een schoonheidssalon van een familielid had ingeschakeld voor de ‘ondersteuning van promoties’. Wat is er in de rechtszaak allemaal aan het licht gekomen? Hoe ging De Ruijter te werk? Waarom heeft de universiteit de betalingen toegestaan? En wat deed Arie de Ruijter bij Universiteit Utrecht, waar hij als hoogleraar was aangesteld voordat hij in Tilburg aan de slag ging? Meer weten over dit onderwerp? Ga naar onze website argosonderzoekt.nl voor meer informatie.

De Wet op de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten (WIV) geeft de AIVD en de MIVD bevoegdheden om grote hoeveelheden data van internetverkeer en telefooncommunicatie te tappen. Dit ondanks het raadgevend referendum, waarbij de meerderheid van de stemmers de ‘sleepnetwet’ afwees. Als tegenwicht tegen de nieuwe bevoegdheden werd het toezicht op de diensten verscherpt en kwam er - naast de bestaande Commissie van Toezicht op de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten (CTIVD) - een tweede toezichthouder: de TIB, de Toetsingscommissie Inzet Bevoegdheden.Maar werkt dit toezicht wel? Wat doen de diensten met de ‘bulkdata’ die ze binnenhalen? En kunnen ze met de beschikbare middelen hun taken uitvoeren en tegelijk voldoen aan de vereisten van de nieuwe wet? We interviewden drie hoofrolspelers: generaal-majoor Jan Swillens (directeur MIVD), Nico van Eijk (voorzitter CTIVD) en professor Bart Jacobs (lid van de commissie Jones-Bos, die de nieuwe WIV in opdracht van de regering evalueerde).SyriëDie bulkdata heeft een bepalende rol gespeeld in het onderzoek naar aanvallen met het gifgas sarin in Syrië, vertelt Swillens in het gesprek met Argos. Op basis van telefoongegevens identificeerde de MIVD vijf hoge officieren uit het chemische wapenprogramma van de Syrische leider Assad. Meer weten? Ga naar argosonderzoekt.nl

Internationaal strafrechtdeskundigen betwijfelen of Nederland rechtmatig heeft gehandeld in de zaak van oud-Transavia-piloot Julio Poch. Een onderzoekscommissie concludeerde in februari dat de Nederlandse Staat niets te verwijten viel. Maar vooraanstaande wetenschappers plaatsen daar kanttekeningen bij. Hoewel het boek over de kwestie-Poch eerder dit jaar gesloten leek, blijkt de discussie over de rol van Nederland in volle hevigheid te zijn voortgezet door juridische grootheden. Hoogleraren, universitair hoofddocenten, oud-rechters en de officier van justitie in de zaak-Poch kruisen al maanden de degens met uitputtende stukken in juridische vakbladen. Voorlopig slotstuk in de polemiek verschijnt binnenkort in het Nederlands Tijdschrift voor Strafrecht. Daarin betogen hoogleraar internationaal strafrecht Harmen van der Wilt (UvA) en universitair hoofddocent strafrecht Klaas Rozemond (VU) dat Nederland in 2009 anders had moeten reageren op het veelbesproken rechtshulpverzoek van Argentinië, dat uitmondde in de omstreden arrestatie van Poch en zijn uitlevering aan Buenos Aires, waar hij acht jaar onschuldig gevangen zat. Nederland had de heikele beslissing over dat rechtshulpverzoek moeten overlaten aan een uitleveringsrechter, vinden Van der Wilt en Rozemond. Door dit niet te doen, zijn essentiële rechten van Poch mogelijk geschonden. Klaas Rozemond licht dit standpunt in Argos toe. Met reacties van Poch’ advocaat Geert-Jan Knoops en SP-Tweede Kamerlid Michiel van Nispen. Ga naar onze website argosonderzoekt.nl voor meer informatie.

Hoewel het al lang bekend is dat het beroerd is gesteld met de mensen- en arbeidsrechten van de honderdduizenden migrantenarbeiders in de Golfstaat, wijst FIFA in 2010 Qatar aan als organisator van het WK voetbal in 2022. In de tien jaar die volgen, overlijden meer dan 6500 arbeiders die werken aan de bouw van stadions en bijbehorende infrastructuur, meldt de Britse krant The Guardian eerder dit jaar. Tweede Kamerleden stemmen voor een boycot van het evenement en ook voor Sigrid Kaag, demissionair minister van Buitenlandse handel en Ontwikkelingssamenwerking is de maat vol. Toch worden Nederlandse bedrijven gestimuleerd zaken te doen in Qatar, via de website van de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO). Ze moeten zich dan natuurlijk wel aan richtlijnen voor maatschappelijk verantwoord ondernemen houden. Kan dat wel, vraagt onderzoeksjournalist Bart Nijpels zich af. Voormalig Tweede Kamerleden Sadet Karabulut (SP) en Joël Voordewind (CU) pleiten voor streng toezicht op naleving van die richtlijnen door bedrijven en willen dat zien verankerd in een wet. In de studio legt regiospecialist Gertjan Hoetjes uit hoe lastig is het is om géén vuile handen te maken, bij zakendoen in de Golfstaat.  Ga naar de website argosonderzoekt.nl voor meer informatie.

Dagelijks zijn docenten en studenten aan universiteiten in de weer om onderzoek te doen en dat leidt tot wederzijdse kruisbestuiving en mooie resultaten. Maar wat als je als student denkt dat je hoogleraar jouw werk heeft gebruikt, zonder dat ze je naam noemt? Dit overkwam Daan, die passages uit zijn eigen onderzoek terugzag in een boek van terrorismewetenschapper Beatrice de Graaf. Een zeer heikel thema in de academische wereld. Welke stappen heeft hij genomen, waar liep hij tegenaan en in hoeverre heeft hij recht van spreken?Meer weten over dit onderwerp? Ga naar onze website argosonderzoekt.nl voor meer informatie.

Er ligt een vergrootglas op het werk van wetenschappers. Steeds vaker krijgen ook zij te maken met bedreiging en intimidatie. Universiteiten moeten daar veel meer oog voor hebben en hun medewerkers in bescherming nemen, dat vindt Ineke Sluiter, president van de Koninklijke Academie van Wetenschappen. Martijn Dekker, politicoloog aan de UVA ondervond hoe het is om op de site Vizier op Links te staan. En Remko Breuker, hoogleraar Koreastudies aan de Universiteit Leiden kwam erachter dat zijn doodvonnis in Noord-Korea reeds getekend was. Meer weten over dit onderwerp? Ga naar onze website argosonderzoekt.nl voor meer informatie.

In de stroom coronanieuws zouden we dat andere politieke hoofdpijndossier bijna vergeten: het Nederlandse stikstofprobleem. Dé reden waarom de bouw van nieuwe woningen plotseling stokte en woedende boeren op hun trekker naar Den Haag afreisden. Maar wie denkt dat die problemen ondertussen stilletjes zijn opgelost, heeft het mis. Vanuit Den Haag worden er allerlei maatregelen getroffen om de stikstofcrisis het hoofd te bieden. Een belangrijke pijler in het stikstofbeleid is het opkopen van 'piekbelasters’. Door boerderijen rond stikstofgevoelige gebieden op te kopen, wil de overheid kwetsbare natuur beschermen en herstellen. Alleen zo ontstaat weer ruimte voor infrastructuur en bouwprojecten. En er is haast bij. Al in 2025 moet 40% van de bedreigde natuur voldoende zijn hersteld. Zo niet dreigt Nederland weer op het stikstof-slot te gaan. Maar onder boeren is de animo beperkt om zich vrijwillig te laten opkopen, blijkt uit een rondgang door Argos. Hoe effectief is deze regeling? En dreigt een nieuw ‘stikstofinfarct’? Meer informatie vind je op onze website argosonderzoekt.nl

Al een jaar houdt Armand Girbes, hoogleraar intensive care geneeskunde en IC-chef van het Amsterdamse VU Medisch Centrum, een audiodagboek bij over werk tijdens coronatijd. In deze editie: Doordat medewerkers op de IC-afdeling ziek worden of anderszins uitvallen, kampt Armand Girbes voortdurend met een dreigend tekort aan ziekenhuisbedden. Noodgedwongen houdt hij soms een bed vrij, omdat er op dat moment onvoldoende personeel beschikbaar is om de patiënt te verzorgen. Maar dan klopt de functionaris aan van het landelijke coördinatiecentrum patiëntenspreiding. ‘Jullie moeten een patiënt overnemen want jullie zitten één bed onder jullie taks.’ Dokter Girbes beschrijft wat er dan gebeurt. ‘Het vreemde is dat we dit soort telefoontjes alleen maar krijgen over reguliere en Long-COVID-patiënten. Een normaal mens zou denken dat hier sprake is van discriminatie.’ Hij doet een oproep om snel een plan te maken voor al die reguliere patiënten die straks, na de COVID-crisis, alsnog de medische hulp nodig hebben die nu wordt uitgesteld. Meer weten over dit onderwerp? Ga naar onze website argosonderzoekt.nl voor meer informatie.

Toen de Vlaamse schrijfster Griet op de Beeck in De Wereld Draait Door vertelde dat ze misbruikt is door haar vader viel een leger van columnisten en geheugenwetenschappers over haar heen. Was het wel waar wat ze vertelde? Is het misbruik aangepraat door haar therapeut?Opvallend was dat niemand van de criticasters Op de Beeck persoonlijk kende of haar verhaal had onderzocht. Toch beweerden ze stellig dat haar verhaal niet kon kloppen. Op de Beeck was er maanden ziek van.Argos kreeg e-mails in handen van de LEBZ, de Landelijke Expertisegroep Bijzondere Zedenzaken die het Openbaar Ministerie adviseert bij complexe zedenzaken. De e-mails werpen nieuw licht op de mediastorm die destijds ontstond. Meer weten over dit onderwerp? Ga naar onze website argosonderzoekt.nl voor meer informatie.

Lood is hartstikke lekker spul om mee te werken. Het is onderhoudsarm, stevig doch buigbaar - en het lekt niet. Nadeel: het is giftig. Aldus zit het niet meer in de benzine en zijn waterleidingen nu van koper, in plaats van lood. Althans, de meeste waterleidingen. Want in oude woningen, kúnnen nog – gedeeltelijk – loden leidingen liggen. Dat is een probleem, zeggen Fred Woudenberg van de GGD Amsterdam en wethouder Laurens Ivens van Amsterdam. Hoe dat kan dat die laatste loodjes maar niet verdwijnen, onderzochten Emiel Woutersen en Thomas Muntz van onderzoeksjournalistiek platform Investico in samenwerking met Argos. Meer weten over dit onderwerp? Ga naar argosonderzoekt.nl

Een groep Eritrese asielzoekers belandt nog altijd in de illegaliteit door fouten in de leeftijdsregistratie. Hierdoor staan ze als volwassene te boek, terwijl ze zelf zeggen kind te zijn. Nederland leunt bij het beoordelen van hun leeftijd teveel op de foutgevoelige data uit andere Europese landen, signaleert de Adviescommissie voor Vreemdelingenzaken. Hierdoor kunnen kinderrechten in het geding komen.In Argos een reportage vanuit een Amsterdams jongerenproject en we blikken terug op een eerder onderzoek dat we deden naar Eurodac, de database waarin de leeftijden van jongeren bij aankomst in Europa worden vastgelegd. Toen al bleek dat er foute geboortedata in die database terecht kunnen komen, met mogelijk rampzalig consequenties voor kinderen die hier asiel aanvragen.Kinderen hebben altijd recht op onderdak, onderwijs en een voogd. Worden ze voor de wet als volwassen beschouwd, dan lopen ze het risico om in de illegaliteit te verdwijnen. Met: hulpverlener Savannah Koolen van Here to Support, Mark Klaassen – lid van de Adviescommissie voor Vreemdelingenzaken en natuurlijk de jongeren zelf.Een reportage in ons dossier Lost in Europe. De afgelopen drie jaar zijn zeker 18.000 kinderen vermist geraakt na aankomst in Europese opvangcentra, becijferde het journalistencollectief onlangs. Ook in Nederland gebeurt dat. Alleen al in 2020 verdwenen 323 kinderen uit de Nederlandse asielopvang. Meer weten over het dossier lost in Europe? Ga naar argosonderzoekt.nl

Het lijkt een filmscenario: een politie-infiltrant die diep doordringt in een criminele organisatie en aan zijn lot wordt overgelaten. Toch is dat wat er lijkt te zijn gebeurd met een undercoveragent van een speciaal politieteam dat opereert onder de veelzeggende naam ' werken onder dekmantel'.  De man pleegde zelfmoord en dit zou te maken kunnen hebben met zijn werk voor dat geheime team. Het is het zoveelste debacle binnen een afdeling van de Landelijke Eenheid van de politie. Eerder berichte Argos al over de crisis binnen de dienst DLIO waar twee informanten de dood vonden en de baas moest vertrekken. Betrokken collega's brengen de problemen in verband met falend leiderschap binnen de dienst.

Gemeenten bouwen nog steeds onvoldoende woonplekken voor dak- en thuislozen, terwijl het Rijk daarvoor wel miljoenen uittrok. Dat blijkt uit een rondgang van ‘boegbeelden’ Bert Frings en Leen van Dijke langs gemeentes en woningbouwcorporaties. Zij werden aangesteld door Paul Blokhuis, nadat hij afgelopen jaar 200 miljoen euro vrijmaakte om het aantal dak- en thuislozen tegen te gaan. Belangrijk doel is de bouw van 10.000 woonplekken met begeleiding, nog dit jaar. Gemeentes konden plannen indienen over hoe en waar dat te doen. Maar vooralsnog tellen die plannen op tot nog niet eens de helft van die beoogde 10.000, zeggen Frings en Van Dijke. Hun bevindingen en adviezen schreven ze op – en stuurden ze eerder deze week naar de informateur in Den Haag. Joline Cramer sprak met het duo.

Corona is slecht voor de geestelijke gezondheid van iedereen, maar vooral jongeren raken in toenemende mate hevig in de stress van de voortdurende lockdown.De crisisdiensten (Intensive Care van de GGZ) draaien overuren, maar na een acute situatie staat een kind er vaak weer alleen voor, op een ellenlange wachtlijst.We vragen jeugdpsychiater Olivier van Strien, geneesheer-directeur van Kenter Jeugdzorg in Noord- Holland of ‘code zwart’ inderdaad aanstaande in de jeugdpsychiatrie en wat er moet gebeuren om het tij te keren? Meer weten over dit onderwerp? Ga naar onze website argosonderzoekt.nl voor meer informatie.

Er gaat geen dag voorbij of er wordt een datalek ontdekt waarbij persoonsgegevens open en bloot op straat liggen. Ook Argos vond er weer een: een ‘gat’ in de beveiliging bij ARS Traffic & Transport Technology, een bedrijf dat onder meer digitale wegcontroles uitvoert voor overheid en bedrijfsleven. Met mogelijk grote gevolgen voor duizenden automobilisten.We bekijken het lek met computerbeveiligingsdeskundige Dave Maasland. Hoogleraar Recht en Informatisering Corien Prins analyseert welke wetten zijn overtreden, welke risico’s hierdoor zijn ontstaan en hoe het anders kan en moet. Meer weten over dit onderwerp? Ga naar onze website argosonderzoekt.nl voor meer informatie.

Hoe moet het verder met de F-35, het nieuwe gevechtsvliegtuig van de Koninklijke Luchtmacht, nu zelfs in de Verenigde Staten nut en noodzaak van dit peperdure toestel in twijfel wordt getrokken? De opvolger van de F-16, ook bekend onder de naam Joint Strike Fighter, wordt alsmaar duurder. En dat terwijl de Nederlandse krijgsmacht toch al met gigantische tekorten kampt. In Washington is in het Huis van Afgevaardigden maar ook in de militaire top een discussie losgebarsten of niet een deel van de taken kunnen worden uitgevoerd met goedkopere vliegtuigen. Maar als de Amerikanen minder F-35-toestellen gaan aanschaffen,zullen de kosten voor Nederland naar verwachting alleen maar stijgen. De NAVO legde in oktober een vlijmscherpe analyse van de slagkracht van de Nederlandse krijgsmacht op tafel, waarin een somber beeld geschetst wordt. Vooral de landmacht heeft grote problemen. In Argos een reconstructie van de rommelige politieke besluitvorming rond dit mijarden-project, een analyse van de problemen en een discussie over mogelijke oplossingen. Met: luitenant-generaal b.d. Ton van Loon, militair historicus Christ Klep en generaal-majoor Andre Steur, directeur plannen op het Ministerie van Defensie.

Je zou het bijna vergeten in de huidige politieke chaos, maar het Kabinet Rutte III was begin dit jaar al eens afgetreden vanwege de toeslagenaffaire. Zondag 4 april reconstrueert Medialogica dit drama als start van een nieuwe reeks afleveringen.    Waarom duurde het zo lang voordat de impact op de levens van gedupeerden van de belastingdienst in volle hevigheid naar buiten kwam, wat was de rol van de politiek en van de media. En wie hadden er allemaal boter op het hoofd? Programmamaker Hansje van de Beek vertelt erover. Over 'Het toeslagendrama in drie aktes' en meer Medialogica lees op op argosonderzoekt.nl/medialogica

In één dag van diagnose tot behandeling. Met die slimme formule boeken maken de zorgondernemers van ADHDcentraal flinke winsten. Vrijwel niemand komt uit hun ‘ADHD-wasstraat’ zónder een diagnose. Oud-medewerkers beschuldigen de ggz-instelling van overdiagnosticering. Met ‘geavanceerde testen’ komt ADHDcentraal  tot ‘uiterst zorgvuldige diagnose in een dag’, aldus hun website. Over behandeling hebben ze een duidelijke mening: medicatie is verreweg de beste optie. Cliënten melden zich ’s ochtends voor een gesprek en zitten ’s avonds met een zak pillen op de bank. Oud-medewerkers zetten grote vraagtekens bij die aanpak. Psychologen die twijfelden aan de ADHD-diagnose, zeggen dat hun oordeel aan de kant werd geschoven. ‘Hier werd er zoveel mogelijk ADHD vastgesteld, tenzij het écht, écht, écht heel duidelijk iets anders was’.  Na een tip via klokkenluidersplatform Publeaks doken Argos en onderzoeksplatform Investico in de wereld van supersnelle ADHD-diagnoses. Kun je zo’n ingewikkelde stoornis echt zo snel vaststellen? En hoe kon dit bedrijf in korte tijd zoveel meer winst maken dan andere ggz-instellingen? Lees het artikel. Oud-werknemers GGZ-instelling: ‘Volwassenen krijgen veel te snel ADHD-etiket’ Ook (anoniem) tippen? Lees hier hoe je dat veilig kunt doen 

Voor de moord op de ‘Weduwe’ Wittenberg in 1999 wordt boekhouder Ernest Louwes in hoger beroep veroordeeld tot 12 jaar gevangenisstraf. Na eerst te zijn vrijgesproken door de rechtbank in Zwolle. Daar ligt de kiem van de twijfel over de schuld van Louwes, twijfel die al snel publiekelijk de kop op steekt. De zaak moet opnieuw worden bekeken. Louwes wordt vrijgelaten in afwachting van een nieuw proces. Tegen alle verwachtingen in wordt de veroordeling van ‘de boekhouder’ bekrachtigd en volgt er geen vrijspraak. Het wanhopige geschreeuw van Louwes in de rechtbank staat in het collectieve geheugen gegrift. De pers volgt de zaak uiteraard op de voet, vooral omdat er in die jaren meer gerechtelijke dwalingen spelen, waar onschuldigen veroordeeld zijn geweest. Opiniepeiler Maurice de Hond wakkert de argwaan aan en wijst een andere dader aan, Michael de Jong, de ‘klusjesman’ van mevrouw Wittenberg. Maurice de Hond gebruikt het dan relatief nieuwe medium internet voor het verspreiden van zijn alternatieve theorieën over de moord en krijgt veel gehoor in de media. Ook justitie is niet doof voor zijn campagne en opent in 2006 het graf van de weduwe op zoek naar een mes, dat niet werd gevonden. De ‘klusjesman’ is sindsdien vogelvrij. Tot de dag van vandaag is zijn leven getekend door de Deventer Mediazaak. Hij heeft levenslang zonder ooit veroordeeld te zijn. Podcastmaker Annegriet Wietsma maakte een zesdelige podcast over de ‘Deventer Mediazaak’. Deel 5 verscheen deze week en gaat over de manier waarop de media zich liet meeslepen in het frame van Maurice de Hond. In Argos een gesprek met ‘klusjesman' Michael de Jong en met mediasocioloog Peter Vasterman en met Sven Brinkhoff, hoogleraar Strafrecht aan de Open Universiteit. Meer weten over dit onderwerp? Ga naar onze website argosonderzoekt.nl voor meer informatie.

Nederlandse terrorismewetenschappers spelen een grote rol in ons beeld van extremisme. Ze nemen veelvuldig deel aan het publieke debat, door in talkshows aan te schuiven of columns te schrijven. Maar klopt het beeld dat ze schetsen? Kloof tussen wetenschap en praktijk Hun onderzoek heeft ook invloed op overheidsbeleid bij de aanpak van radicalisering en terrorisme. Staan Nederlandse terrorismewetenschappers voldoende met hun poten in de modder? In de studio Willem Wagenaar, onderzoeker naar rechts-extremisme bij de Anne Frank Stichting, over het belang van vroegtijdige signalering bij radicalisering bij politiek extremisme.

Waar lopen onze volksvertegenwoordigers tegenaan bij het controleren van de regering? Een kleine week voor de verkiezingen maakt Argos de balans op: Waar gaat het mis, waar kan het beter?De Toeslagenaffaire heeft de schijnwerpers op het functioneren van de overheid gezet – óók van de Tweede Kamer. De regering houdt de Kamer informatie achter, maar het schuurt regelmatig ook tussen Kamerleden onderling – met name tussen parlementariërs van coalitie en oppositie. ‘Er wordt van coalitie-Kamerleden verwacht dat zij altijd het belang van de regering dienen. Dat is niet goed.’ En hoe goed zijn Kamerleden eigenlijk in die andere belangrijke kerntaak: wetten controleren? Uit onderzoek door onze collega's van Investico blijkt dat er tussen de dagelijkse relletjes door, maar weinig tijd overblijft voor het parlementaire ambacht.Een reportage en een studiogesprek, met medewerking van Tweede Kamerleden Renske Leijten (SP) en Joël Voordewind (CU), oud-Kamerlid Keklik Yücel (PvdA), hoogleraar staats- en bestuursrecht Wim Voermans en Karlijn Kuipers en Thomans Muntz van Investico. Meer weten over dit onderwerp? Ga naar onze website argosonderzoekt.nl voor meer informatie.

We staan onder grote druk, zeker nu de lockdown voortduurt en de onzekerheid over de toekomst woekert. Een vruchtbare bodem voor manipulatie, bedrog, misleiding en complottheorieën. Middenin de coronacrisis publiceert Criminoloog Peter Klerks een boek over de geschiedenis van misleiding.Door leugens verleid is een handboek in de strijd tegen nepnieuws. Met behulp van tientallen voorbeelden hoopt Klerks de maatschappij weerbaarder te maken tegen desinformatie, nepnieuws en bedrog. Wat te doen, hoe kun je je wapenen tegen nepnieuws, hoe ga je de uitdaging aan om anderen te overtuigen dat leugens sneller zijn dan de waarheid? Hoe weerbaar zijn we eigenlijk en kunnen we onze gemeenschappelijke waarden en normen in stand houden in de strijd tegen desinformatie? Zaterdag gaat Peter Klerks het gesprek aan in Argos. Lees meer op: https://www.nporadio1.nl/achtergrond/29952-peter-klerks-bewapent-nederland-in-de-strijd-tegen-nepnieuws

Daders van seksuele en criminele uitbuiting zijn opvallend jong, schrijft de Nationaal Rapporteur Mensenhandel in zijn meest recente ‘dadermonitor mensenhandel’. Deskundigen zien dat ze vaak dezelfde achtergrond hebben, van trauma’s, instabiele gezinnen, schulden en schooluitval – en dat ze elkaar opzoeken. ‘Jammer genoeg verplaatsen we heel veel kinderen in de jeugdzorg. En sommige kinderen hebben in allerlei voorzieningen gezeten en kennen elkaar daarvan’, zegt Anke van Dijke. Zij is bestuurder bij Fier, een organisatie die zich bezighoudt met geweld in relaties, waaronder seksuele uitbuiting. Keetie Saman, zorgcoördinator in Zeeland ziet dat deze jongeren elkaar via sociale media opzoeken. ‘Ze kennen elkaars kwetsbaarheden. Ze weten dat dit meiden of jongens zijn die bijvoorbeeld al eens geprostitueerd zijn of al eens in de drugs hebben gewerkt. Dus nou, die willen dat misschien wel weer doen. Dus ze gaan naar mekaar op zoek’. Lees meer op www.argosonderzoekt.nl

Sinds de tolkenfinanciering in 2011 werd afgeschaft, moeten verloskundigen handen en voeten gebruiken om zich verstaanbaar te maken in hun praktijk. Zwangere vrouwen die de Nederlandse taal niet spreken lopen daardoor vaak met meer vragen de spreekkamer uit, dan dat ze erin kwamen.Verloskundigen maken zich daarom grote zorgen over de kwaliteit van de zorg die ze aan deze vrouwen geven. Uit een enquête die Argos hield onder 160 verloskundigen blijkt dat 97% vindt dat een kosteloze tolkinzet hun zorgkwaliteit zou verbeteren.Verloskundige Nelleke Gosker werkt al 25 jaar in een kleine praktijk in Meppel en vertelt hoe het gebrek aan professionele tolk ervoor zorgt dat zij ‘zorg onder de maat levert’.Live in de studio reageert Charlotte de Schepper, directeur van de Koninklijke Nederlandse Organisatie van Verloskundigen (KNOV). Hoe denkt zij dat het tolkenprobleem voor haar beroepsgroep kan worden opgelost en welke stappen gaat de KNOV daarvoor zetten? Meer weten over dit onderwerp? Ga naar argosonderzoekt.nl

Nederland is een belangrijke schakel in een grote cyberoperatie waarmee Iran tegenstanders in de hele wereld bespioneert. Dit blijkt uit nieuw onderzoek van cybersecuritybedrijf Bitdefender in samenwerking met Argos.Het onderzoek naar de spionage-operatie begon vorig jaar na de ontvoering van de Zweeds-Iraanse politiek activist Habib Chaab. Met zijn telefoon werden na zijn verdwijning berichten verstuurd die een computervirus bleken te bevatten. De ontvangers: andere tegenstanders van het Iraanse regime. In deze uitzending een reconstructie van de doortrapte wijze waarop de Iraanse geheime dienst Chaab vanuit Zweden naar Turkije lokte. Meer weten over dit onderwerp? Ga naar argosonderzoekt.nl hier vind je ons volledige dossier over de lange arm van Iran.

Stel, je bent ziek en je moet naar een arts, maar je spreekt de taal niet. Dan is het handig om een tolk in te schakelen, die je helpt om je klachten uit te leggen en de juiste medische hulp te vinden. Alleen, vind maar eens een tolk. Sinds het kabinet Rutte I het mes zette in de vergoeding voor zorgtolken, zijn ze zo goed als verdwenen uit de Nederlandse spreekkamers. Dat leidt tot onwenselijke en soms ook gevaarlijke situaties, signaleren zorgverleners in Argos. Om hun patiënten te verstaan en de juiste zorg te bieden, moeten ze in praktijk improviseren. Bijvoorbeeld door jonge kinderen voor tolk te laten spelen. Ingewikkelde dossiers, intieme en emotionele gesprekken die je normaal alleen voert met je arts, allemaal door je kind vertaald. Wat doet dat met deze kinderen? En hoe kon de financiering van de tolken  worden wegbezuinigd? In Argos: spraakverwarring in de spreekkamer. Meer weten over dit onderwerp? Ga naar argosonderzoekt.nl 

Hij zit al sinds 2006 in de Tweede Kamer voor de PVV. En ook dit jaar staat Dion Graus weer op de kieslijst. Maar uit een in NRC Handelsblad verschenen artikel komt een verontrustend beeld van de PVV’er naar voren. Zijn Kamerlidmaatschap ging tot op heden al niet zonder slag of stoot voorbij. Er waren aangiftes van ex-geliefden, vanwege onder andere mishandeling en er was een affaire over het onrechtmatig innen van de verblijfkostenregeling voor Kamerleden. Graus zelf ontkende altijd alles maar nu ligt er een dossier bij de Rijksrecherche met onthutsende details. NRC-journalist Joep Dohmen onderzocht de zaak samen met collega Wubby Luyendijk en vertelt erover in de uitzending.

Na bijna twee jaar onderzoek publiceert de commissie-Machielse deze week haar bevindingen over de rol van Nederland in de zaak van Julio Poch. De oud-Transavia-piloot zat ruim acht jaar onschuldig vast op verdenking van ernstige misdaden tijdens de Argentijnse dictatuur.Welke politieke bemoeienis hebben de opeenvolgende ministers van Justitie in deze zaak gehad? Stond Nederland in z’n recht toen het besloot alles uit de kast te treken om Poch in Spanje te laten arresteren en vandaaruit te laten uitleveren aan Argentinië? In Argos een analyse aan de hand van de laatste details, met onder anderen Poch’ advocaat Geert-Jan Knoops en hoogleraar internationaal strafecht Harmen van der Wilt.Op argosonderzoekt.nl lees je meer over de zaak-Poch.

Het is een puinhoop bij de politiedienst die onmisbaar is voor de bestrijding van de internationale misdaad. Dat concludeerde de Inspectie Veiligheid en Justitie deze week in een vernietigend rapport. De centrale informatiedienst DLIO van de Landelijke Eenheid functioneert niet en dat is al jaren zo. Dit heeft zelfs het imago van de Nederlandse politie in het buitenland aangetast. Sturing door de leiding ontbrak en noodkreten van medewerkers dat het slecht ging zijn genegeerd. Argos berichtte al in 2019 over misstanden maar de toenmalige chef van DLIO ontkende dat de kwaliteit van het werk eronder leed. Een gesprek over de bevindingen van de inspectie en hoe nu verder.Op argosonderzoekt.nl lees je meer over het onderzoek 'Puinhoop bij de politie'.

In oktober 2019 worden in Essex - vlakbij Londen - 39 dode lichamen gevonden in een koeltruck. De slachtoffers zijn allen afkomstig uit Vietnam. Ze zijn door oververhitting en verstikking om het leven gekomen. Twee van hen, Tran Ngoc Hieu (17) en Dinh Dinh Thai Quyen (net 18), blijken twaalf dagen eerder te zijn weggelopen uit de Beschermde Opvang vlakbij Maastricht. Een Belgische taxi haalde de jongens op bracht hen naar een safehouse in Anderlecht. Ze werden daarbij achtervolgd door een observatieteam van de Nederlandse politie. De agenten volgden de taxi tot bij het safehouse. Daar bleven de jongens nog elf dagen zonder dat iemand ingreep. Argos besteedt zaterdag opnieuw aandacht aan het lot Vietnamese kinderen na hun aankomst in Europa. Twee jaar geleden onthulden we dat zeker zestig Vietnamese kinderen vermist raakten uit opvangcentra die hen zouden moeten beschermen tegen mensenhandelaren. Na die uitzending werd een groot onderzoek opgestart naar ‘de aard en omvang van Vietnamese mensenhandel in Nederland’. Ook in België en Duitsland zetten collega-journalisten het onderwerp op de politieke agenda.  Hoe kon het – ondanks de aandacht van politiek en politie - toch zo slecht aflopen met Hieu en Quyen? Voor het eerst vertelt de advocaat van Quyen en Hieu hun verhaal. En vinden we, met hulp van Belgische en Duitse collega’s van Lost in Europe, nieuwe puzzelstukjes over de laatste, fatale reis van de twee jongens.

Angela B. is sinds deze week terug in Nederland. Zij veranderde van een onopvallend pubermeisje in een van de meestbesproken Syriëgangers. Inmiddels is ze aangehouden en terrorismeverdachte. Hoe is Angela eigenlijk geradicaliseerd? Was het meer dan een grenzeloze naïviteit? Verslaggever Ellen van den Berg sprak ruim een jaar geleden met de moeder van Angela. Een terugkeer was toen nog niet aan de orde. ‘Ineens hoorde ik geen rapmuziek meer uit de kamer komen, maar citaten uit de koran.'

Wat maakte dat een eenvoudige moordzaak uit 1999 uitgroeide tot een waar perstribunaal? Die vraag probeert Annegriet Wietsma te beantwoorden in De Deventer Mediazaak, een podcast die ze voor Argos maakte over de nasleep van de gewelddadige dood van de weduwe Wittenberg. Ze laat betrokkenen - journalisten, politiemensen, privé-speurders en Bekende Nederlanders – aan het woord over hun rol en sprak langdurig met Michael de Jong, ‘de klusjesman’, die in de media werd aangewezen als de dader. Annegriet is te gast, samen met onderzoeksjournalist Bas Haan, wiens boek De Deventer Moordzaak is verfilmd. De Veroordeling, met Fedja van Huet als Bas Haan, gaat voorjaar 2021 in première.Luister vast naar een voorproefje en abonneer je op deze podcastserie

Het opsluiten en isoleren van kinderen zonder strafblad in gesloten jeugdzorginstellingen is het gevolg van ‘een verkeerde afslag’, zegt Peer van der Helm, lector Residentiële Jeugdzorg aan de Hogeschool Leiden. Kinderen verblijven er om te worden behandeld, of omdat ze moeten worden beschermd tegen de buitenwereld. “Het is heel traumatiserend elke keer weer naar je kamer te moeten en dat die deur op slot gaat.”Wat Van der Helm betreft is het dan ook hoog tijd om te stoppen met het opsluiten van kinderen die feitelijk niets strafbaars hebben gedaan. Sanne Kleeven, hoofd behandeling van de gesloten jeugdzorginstelling De Koppeling in Amsterdam, is het met hem eens. Haar streven is dat geen enkel kind meer achter gesloten deuren wordt gezet in de regio Amsterdam. “We willen onszelf misbaar maken.”Sinds jaar en dag kampen jeugdzorginstellingen met hoge aantallen 'weglopers'. Kinderen die verdwijnen uit jeugdzorginstellingen en daarna niet zelden verstrikt raken in een loverboycircuit. Op argosonderzoekt.nl lees je er meer over.

Nicotine werkt mogelijk tegen Covid-19, beweerden academici dit jaar. Diezelfde wetenschappers tonen zich pleitbezorger van ‘rookloze’ alternatieven, zoals de e-sigaret, om de schade van het traditionele roken tegen te gaan. Argos en Le Monde kwamen erachter dat de instituten waar deze onderzoeken worden gedaan, zijn gefinancierd door de tabaksindustrie. Wat betekent dat voor de betrouwbaarheid van dergelijke beweringen? Journalist Ties Keyzer van de Investigative Desk en Esther Croes, epidemioloog bij het Trimbosinstituut, zijn te gast. Het volledige artikel met alle bevindingen van Keyzer en zijn collega's vind je op argosonderzoekt.nl

Jeugdhulpinstanties luisteren slecht naar ouders en kinderen bij het zoeken van hulp voor gezinnen. Dit stellen deskundigen in Argos. Dat vergroot het risico dat de hulp die aangeboden wordt, niet werkt. Daardoor escaleren situaties eerder en worden kinderen sneller onder toezicht gesteld van jeugdzorg of uithuisgeplaatst. Uit een eerdere uitzending van Argos over uithuisplaatsingen in de jeugdzorg werd al duidelijk dat het aantal uithuisgeplaatste kinderen onnodig hoog is. Er wordt te weinig gedaan om kinderen en ouders tijdig te helpen. Ook is er onvoldoende passende hulp beschikbaar. In deze vervolguitzending vertellen Kinderombudsman Margrite Kalverboer en onderzoeker Cora Bartelink over de manier waarop met ouders en kinderen gecommuniceerd wordt, door bijvoorbeeld de jeugdbeschermers. ‘Als je onvoldoende luistert naar een gezin, zie je onvoldoende wat er speelt,’ zegt Margrite Kalverboer.

Iran jaagt in Europa op tegenstanders die worden beschuldigd van terrorisme. Cyberspionage speelt een belangrijke rol. Teheran probeert op dit moment op geraffineerde wijze in de computers te komen van politiek activisten In Nederland en Europa. Dit blijkt uit onderzoek van Argos met cyberveiligheidsexpert Rickey Gevers. ‘Het is heel doelgericht. Ze plunderen alles. Het enige wat je merkt is dat je computer langzamer wordt’.

We halen hout uit Estland voor een beter klimaat. Schepen vol met houtige biomassa, in de vorm van fijngeperst hout die 'pellets' worden genoemd, arriveren in Nederlandse havens om vervolgens te worden verbrand in kolencentrales. En dat doen we netjes, volgens de Nederlandse regering. Maar wat gebeurt er werkelijk in de Baltische bossen? We stuitten op een ingewikkeld web van eisen, wetten, kaders, certificering en verificatie. Betrokken partijen verwezen ons gauw door naar een ander. Dus reisden we naar Estland, om zelf een blik te werpen op de wereld achter CO2-neutrale houtsnippers. We zagen natuurgebieden die in rap tempo kaalgekapt worden, bezochten lokale bewoners die steeds vaker in opstand komen en spraken met Estse politici, bosbouwers en pelletproducenten die volhouden dat alles volgens de regels gaat. Argos, over de ondoorgrondelijke wereld van duurzaam hout.

Iran spioneert en gebruikt in Nederland geweld tegen oppositiegroepen die het regime in Teheran ‘terroristisch’ noemen. In 2015 werd Ali Motamed en in 2017 Ahmad Mola Nissi hier geliquideerd. Nederland lijkt daarmee het strijdtoneel te worden van het Iraanse regime en zijn tegenstanders. Argos-journalist Jacco Versluis reconstrueert de moorden in deze eerste televisie-uitzending van Argos. Meer informatie op argosonderzoekt.nl/iran

Medewerkers van de politie moeten uitblinken in integriteit. Maar die eis leidt regelmatig tot excessen.Bij het minste geringste onderwerpt de politie haar mensen aan een integriteitsonderzoek. Zo’n onderzoek kan er stevig inhakken. En zelfs leiden tot strafontslag. Maar gebruikt de politieleiding het middel af en toe ook niet om van dwarsliggers af te komen? In een recent rapport van de politie staat dat de procedure niet altijd zorgvuldig worden uitgevoerd. In Argos het verhaal van Ben, die na een lange loopbaan bij de politie werd beschuldigd van diefstal en verduistering. Hij vecht zijn strafontslag aan, omdat het onderzoek volgens hem slecht is uitgevoerd en sterk gekleurd werd door invloed van zijn leidinggevenden. In de uitzending reageren verder voorzitter van de politievakbond ACP Gerrit van de Kamp en kamerlid (en oud-politieman Chris van Dam). Meer lezen? Op de website van Argos vind je een achtergrondartikel (https://www.vpro.nl/argos/lees/nieuws/2020/de-integriteitsonderzoeken-van-de-politie.html#) over deze opmerkelijke zaak, met daarin ook de volledige reactie van de politie. Ook leggen we je uit (https://www.vpro.nl/argos/lees/nieuws/2020/tip-ons-via-publeaks.html) hoe je ons anoniem kunt tippen.

De Zwitserse inlichtingendienst participeerde als junior partner van de CIA in de spionage-operatie Rubicon, maar de Zwitserse regering werd daar slechts mondjesmaat over geïnformeerd. Dit concludeert de onderzoekscommissie van het Zwitserse parlement in haar rapport ‘Fall Crypto AG’. De commissie spreekt over ‘een inlichtingendienst binnen de inlichtingendienst’, die een ‘joint venture’ met de Amerikaanse inlichtingendiensten aanging nadat de Duitse BND in 1993 uit Operatie Rubicon was gestapt. De commissie constateert dat ‘buitenlandse inlichtingendiensten’ het neutrale imago van Zwitserland gebruiken als dekmantel voor spionage-operaties. Operatie Rubicon wordt in een ‘Top Secret’ intern evaluatierapport van de CIA ‘de inlichtingencoup van de eeuw’ genoemd. Daarbij werden in versleutelingsapparaten van het Zwitserse bedrijf Crypto AG stiekem achterdeurtjes ingebouwd. De operatie werd op 11 februari 2020 onthuld door de Washington Post, het Duitse ZDF, de Zwitserse publieke omroep SRF en Argos. In Argos nu deel zeven in deze serie. Een verslag over het onderzoek van de Zwitserse onderzoekscommissie en een interview met SRF-collega Fiona Endres.

Defensie staat drie jaar nadat verbeteringen werden aangekondigd nog altijd voor een grote opgave om de veiligheid van vervoer en opslag van gevaarlijke stoffen te verbeteren. Dit blijkt documenten die Argos heeft opgevraagd. De interne toezichthouder van Defensie meldt nog altijd veel overtredingen. Controleurs waarschuwden de afgelopen jaren op niet mis te verstane wijze voor de mogelijke gevaren.  Hoe kan het dat het mis blijft gaan met munitie en gevaarlijke stoffen? Is het erg als er een bordje ontbreekt bij een munitiebunker? En hoe gaat het met een grote hoeveelheid stokoude munitie die al jaren op het depot in Coevorden blijkt te liggen? Argos gaat op onderzoek uit en spreekt met betrokkenen én verantwoordelijken.

De dag waarop Nederland twee coronapatiënten per helikopter naar Duitsland overplaatste, telde Nederland 125 onbezette IC-bedden. Hoe zit dat? Vanuit het Flevoziekenhuis worden op 23 oktober twee patiënten verplaatst naar het Duitse Münster. Alle IC's in Nederland lagen vol, luidde de boodschap. Argos-redacteuren Reinier Tromp en Marit Koopmanschap vertellen over een reconstructie die zij maakten van die dag.

Al jarenlang krijgt Labib al-Nahhas, de voormalige ‘buitenlandchef’ van de jihadistische groepering Ahrar al-Sham, geld van Nederland voor een vredesproject in Syrië. Dat onthulde Argos begin oktober. De financiering loopt via het European Institute of Peace. Het ministerie van Buitenlandse Zaken zegt bij dit soort projecten volledig te vertrouwen op dergelijke partnerorganisaties, zo’n 3000 in totaal. Maar hoe betrouwbaar zijn deze partners? Screenen zij de mensen met wie ze werken in vredesprojecten wel goed genoeg? En wat had het ministerie zelf kunnen doen?

Ziekenhuizen maken veel extra kosten voor de zorg aan patiënten die zijn besmet met het coronavirus. Maar zij verkeren in grote onzekerheid over de vraag of verzekeraars die kosten wel op tijd vergoeden. In de studio: Hans Feenstra, afzwaaiend voorzitter van de raad van bestuur van het Martini-ziekenhuis in Groningen.

Met de Jeugdwet van 2015 werd besloten dat minder kinderen uithuisgeplaatst moesten worden. Toch is het aantal uithuisplaatsingen in de jeugdzorg, sinds die tijd toegenomen. In Argos vertelt alleenstaande moeder Chantal (niet haar echte naam) hoe haar drie kinderen een jaar geleden met spoed uithuisgeplaatst werden. Een kinderpsychiater constateert dat het ontbreekt aan samenwerking tussen ouders, hulpverleners en het netwerk om de kinderen heen. Bovendien worden volgens een onderzoeker de richtlijnen die zijn opgesteld rondom uithuisplaatsing niet altijd nageleefd. Verder schetst een jeugdbeschermer hoe lastig de praktijk kan zijn voor hulpverleners en een kinderrechter vertelt over haar onafhankelijke rol en de afwegingen die in korte tijd de revue passeren voor een besluit tot uithuisplaatsing bekrachtigd wordt. Argos over uithuisgeplaatste kinderen, ouders, de rol van vooroordelen en over de vraag of en hoe kan worden voorkomen dat kinderen ergens anders dan bij hun ouders moeten opgroeien.

Nederland profiteerde volop mee van wat door de CIA ‘de inlichtingencoup van de eeuw’ wordt genoemd: Operatie Rubicon. Een operatie van de Amerikaanse en Duitse inlichtingendiensten, waarbij decennialang de meest gevoelige overheidscommunicatie van meer dan 130 landen werd afgeluisterd.Rubicon werd in februari onthuld door de Washington Post, het Duitse ZDF, de Zwitserse omroep SRF en Argos. Wij onthulden dat de afluisterdienst van Nederland vanaf eind jaren zeventig informatie van de Duitsers kreeg, waardoor ook Nederland de vertrouwelijke communicatie van landen als Argentinië, Indonesië, Iran en Saudi-Arabië kon kraken. ‘In de wereld van de inlichtingendiensten is het eten of gegeten worden’, was een veel gehoorde reactie. En gelukkig zat Nederland – in tegenstelling tot bijvoorbeeld België, Italië en Spanje – als mee-eter aan tafel. Maar is dit wel het hele verhaal? In geheime documenten ontdekte Argos spannende details, die nieuw licht werpen op de rol van Nederland. “In het spiegelpaleis van de inlichtingendiensten zit achter elk geheim kamertje nog een geheim kamertje, en daarachter waarschijnlijk nog weer een geheim kamertje”, zegt inlichtingenexpert Jelle van Buuren van de Universiteit Leiden als we hem de bewijsstukken laten zien.

Stel: je voormalige landgenoten lijden onder het coronavirus en jij kan daar iets tegen doen door geld te doneren. Dat is toch een verzoek dat je niet kan weigeren? Met die boodschap probeert het regime in Eritrea donaties op te halen onder de Eritrese gemeenschap in Nederland. Maar hoe vrijwillig is dat? Wat gebeurt er met het geld? En bestaat er eigenlijk wel een corona-probleem in het Afrikaanse land?

Nederland en Denemarken zijn het toneel van moorden en pogingen daartoe op tegenstanders van het Iraanse regime. Welk steekspel gaat er schuil achter deze acties? De Iraanse televisiepresentator en activist Eisa uit Delft was vorig jaar in Argos omdat hij doelwit was van de Iraanse geheime dienst. Maar in februari werd Eisa zelf gearresteerd, op verdenking van betrokkenheid bij terrorisme in Iran. Zelfs een link met een geruchtmakende aanslag op een militaire parade in 2018 in Iran is niet uitgesloten. De zaak is een opzienbarende ontwikkeling in de spionageoorlog tussen Iran en Saoedi-Arabië in Europa.

De Tweede Kamer nam afgelopen dinsdag een motie aan, waarin de regering wordt verzocht een onafhankelijk onderzoek te laten uitvoeren naar ‘de aard en omvang van georganiseerd sadistisch misbruik van kinderen’. Alle partijen, van links tot rechts, stemden vóór. Terwijl de regering de motie eerder had ontraden. Zoiets gebeurt niet vaak in de politiek. Initiatiefnemers zijn de oppositiepartijen: GroenLinks, SP en PvdA. Eerder al stelden deze drie partijen schriftelijke vragen naar aanleiding van de Argos-uitzending van 27 juni over ritueel misbruik. In de studio een gesprek met kamerleden Niels van den Berge (GroenLinks) en Michiel van Nispen (SP). De afgelopen weken spraken zij zélf met slachtoffers en hulpverleners. Waarom vinden zij het belangrijk dat dit omstreden onderwerp wordt onderzocht? En hoe is het ze gelukt om Kamerbreed steun te krijgen voor een onderzoek?

In maart 2013 verandert Syrische stad Raqqa plotsklaps. Jihadistische strijdgroepen nemen de macht over en schenden op grote schaal mensenrechten. Ontvoeringen, martelingen en moorden zijn aan de orde van de dag. Een voormalig kopstuk van deze jihadisten krijgt al jaren geld van Nederland, blijkt uit documenten in handen van Argos. En dat terwijl de rechtbank de groepering als een terroristische organisatie ziet. Hoe kan dat? En wie is de man die door Nederland wordt gefinancierd?

Fabrikanten van medische hulpmiddelen bedienen zich van agressieve marketing om hun producten in de operatiekamers te krijgen, beschikken over een leger aan geroutineerde verkopers en zorgen dat de artsen aan hun zijde staan. Dit tot grote frustratie van inkopers van ziekenhuizen, die buitenspel worden gezet. Ilona Dahl vertelt over het onderzoek dat zij voor Argos deed. Ook aanwezig zijn Jaap van den Heuvel, die als directeur van het Rode Kruis Ziekenhuis de invloed van dichtbij meemaakt, en PvdA-Tweede Kamerlid Lilianne Ploumen. Zij wil dat financiële banden tussen zorgverleners en leveranciers van medicijnen en instrumenten inzichtelijker worden.

Ter ontwikkeling van een speciale gel voor de behandeling van brandwonden, kreeg het academische Radboud-ziekenhuis een miljoen euro overheidsgeld toegezegd van subsidie-instantie ZonMw. Het onderzoeksproject ontaardde echter in een gigantische ruzie, en Argos ontdekte in 2018 dat Radboud tal van voorwaarden voor de subsidie had geschonden. ZonMw zei hiermee rekening te zullen houden bij de definitieve vaststelling van de subsidie, en eventueel geld van Radboud te zullen terugvorderen. Maar uit documenten die Argos in handen kreeg, blijkt een heel ander verhaal.

Minister Hugo de Jonge noemt het de belangrijkste verdedigingslinie tegen het coronavirus: het bron- en contactonderzoek. Deze week bleek dat 21 van de 25 GGD'en niet genoeg mankracht hebben om het bron- en contactonderzoek volledig te kunnen blijven uitvoeren. Waar het wél goed blijft gaan is de GGD in Zuid-Limburg. Christian Hoebe - Arts-epidemioloog Maatschappij & Gezondheid Infectieziektebestrijding bij de GGD Zuid-Limburg - en collega's leggen uit hoe dat kan.

Wie waren er die avond? En wat was er gebeurd? Met die basale vragen ging Coen van de Ven, redacteur bij weekblad de Groene Amsterdammer, aan de slag, toen hij hoorde dat van Forum voor Democratie begin september een bijeenkomst had georganiseerd in de Amerikaanse Ambassade. Wat bleek? FvD toonde die avond campagnefilmpjes aan ondernemers die waren uitgenodigd door de fondsenwerver van de partij én door de Amerikaanse ambassadeur Pete Hoekstra. Het ging om een select gezelschap dat eerder al aan Forum hadden gedoneerd, of dat in de in de toekomst zouden kunnen doen. In Argos vertelt Van de Ven over zijn onderzoek, de commotie die het veroorzaakte en hoe innig de relatie is tussen de partij van Thierry Baudet en Trump-aanhanger Hoekstra. Ook te gast is Harm Ede Botje, journalist en coauteur van de binnenkort te verschijnen biografie over Baudet. Meer onderzoeksjournalistiek?Ga voor nieuws en achtergronden bij de uitzendingen naar vpro.nl/argos Naschrift: In de uitzending vertelde journalist Harm Ede Botje dat ondernemer Mick de Vlieger ook aanwezig was op de partijbijeenkomst van Forum voor Democratie. Dit is onjuist. Zie tweets hieronder.

Bijna overal waar windturbines worden gebouwd, ontstaat verzet van omwonenden. Het mechanische geluid van de draaiende wieken houdt bewoners uit hun slaap en kan leiden tot ergernis en stress. Maar windturbines veroorzaken ook zeer laagfrequent geluid: tonen die zo laag zijn dat lang niet iedereen ze hoort. De lange golven reiken kilometers ver en worden onderweg niet geabsorbeerd door de bodem, gebouwen of andere obstakels. Ook op ruime afstand van een windmolen is het geluid in woningen waarneembaar. Niet als hoorbare brom, maar wel als trilling. In hun verzet tegen de bouw van windparken wijzen tegenstanders al langer gezondheidsrisico’s van die laagfrequente trillingen, maar tot nu toe vonden zij - op enkele controversiële studies na - weinig steun in de wetenschap. Ook het RIVM achtte in eerdere rapporten het verband tussen gezondheidsschade en laagfrequent geluid niet aannemelijk. Toch vinden onderzoekers steeds meer aanwijzingen dat voortdurende blootstelling aan ‘onhoorbaar’ geluid, zoals dat van windmolens, van invloed is op de gezondheid van omwonenden. Argos peilt de stand van de wetenschap: hoe schadelijk is windmolenlawaai en bieden de Nederlandse geluidsnormen voldoende bescherming? Meer weten? Ga voor meer achtergronden bij deze uitzending naar de website van Argos. Je vindt daar onder andere interviews met de Deense wetenschapper Aslak Poulsen en geluidsambtenaar Jan van Muijlwijk, die van bromtonen zijn specialisme heeft gemaakt. vpro.nl/argos

In een twee uur durende special blikken we met podcastmaker Sanne Boer terug op het onderzoek naar de moord op Patrick van der Bolt, spreken we met gasten over de aanpak van cold cases en behandelen we prangende vragen van luisteraars. We gaan het hebben over de rol van DNA-onderzoek, hoe coldcaseteams te werk gaan en welke rol het publiek kan spelen bij het oplossen van oude moordzaken. Meer weten? Ga naar vpro.nl/patrickspecial voor meer achtergronden.

In een twee uur durende special blikken we met podcastmaker Sanne Boer terug op het onderzoek naar de moord op Patrick van der Bolt, spreken we met gasten over de aanpak van cold cases en behandelen we prangende vragen van luisteraars. We gaan het hebben over de rol van DNA-onderzoek, hoe coldcaseteams te werk gaan en welke rol het publiek kan spelen bij het oplossen van oude moordzaken. Meer weten? Ga naar vpro.nl/patrickspecial voor meer achtergronden.

Wat zijn de verhalen achter de korte krantenberichtjes over verkeersongelukken met dodelijke slachtoffers? Wat is er precies gebeurd, wie waren de overledenen en hoe vergaat het de nabestaanden? Dat vroegen Rik van Hulst en Judith Janssen van De Limburger zich af, toen ze vernamen dat er in 2018 46 dodelijke verkeersslachtoffers in het Limburgse verkeer vielen. Ze spoorden de nabestaanden op, sommigen wilden niet meewerken, anderen meteen. Die verhalen verwerkten ze tot artikelen voor hun krant, en ze maakten een aangrijpende podcastserie. Ze wonnen met dit project de journalistieke prijs De Tegel in de categorie regionale journalistiek. De makers vertellen over hun onderzoek naar het grote verdriet achter vierregelige berichtjes in de krant.Zin om door te luisteren? De complete serie (met links naar de podcasts) vind je hier

In het laatste deel van ons drieluik over dakloze jongeren volgen we opnieuw Damian en 'Amber'. Zoals veel lotgenoten hebben ze beiden een verleden in jeugdzorg. In deel 2 hoorden we hoe Damian en Amber zich een weg proberen te banen door een jungle van regels, loketten, ambtenaren en hulpverleners. Het is de ‘systeemwereld’ waar duizenden zwerfjongeren langdurig in verkeren, alle actieplannen van voorgaande kabinetten om de hulpverlening te stroomlijnen ten spijt. Zal staatssecretaris Blokhuis (Volksgezondheid Welzijn, Sport) er wél in slagen zijn ambitie waar te maken? Hij wil binnen een paar jaar circa 12.000 zwerfjongeren zoals Damian en ‘Amber’ van straat krijgen, of tenminste niet langer dan drie maanden in de opvang. In het sluitstuk van deze serie spreken Argos-journalisten Joline Cramer en Remy van de Brand met de staatssecretaris over zijn actieplan en volgen we de ontknoping. Vinden Damian en Amber een thuis?Wil je meer weten over dit onderzoek? Op vpro.nl/buitengesloten vind je het volledige dossier.

Het is niet altijd even zichtbaar, maar ook in een welvarend land als Nederland slapen duizenden jonge mensen op straat. Sterker nog, volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek zijn het er sinds 2009 drie keer zoveel geworden. Naar schatting hadden ruim 12 duizend jongvolwassenen in 2018 geen eigen woning. Ze slapen buiten, ‘bankhoppen’ bij familie en vrienden of verblijven langdurig in de crisisopvang. De cijfers veroorzaken een schokgolf van verontwaardiging, maar roepen ook veel vragen op. Hoe raken die jongeren dakloos? Hoe is deze groep precies over het land verdeeld?In deel 2 van het radiodrieluik volgen we opnieuw de route van Damian en Amber, die beide kort na hun achttiende jaar dakloos werden. Zoals zoveel lotgenoten van hun leeftijd hebben ze een verleden in jeugdzorg. De overgang naar volwassenheid verloopt voor veel van deze zwerfjongeren niet zonder hobbels en eenmaal 18+ raken ze verstrikt in een woud aan regels, loketten, hulpverleners en ambtenaren. Een 'systeemwereld' die met ieder actieplan om dakloosheid terug te dringen steeds groter wordt.

Het aantal besmettingen loopt weer hard op en de zorgen over een tweede golf nemen toe. Datajournalist Reinier Tromp is de coronawatcher van Argos. Sinds deze week publiceert hij ook dagelijks de laatste stand van zaken in het live-blog van NPO Radio 1. Cijfers over aantallen besmettingen, ziekenhuisopnames en overlijdens. Maar ook: hoe snel verspreid het virus zich nu onder de bevolking? En hoe betrouwbaar is die data nu het bron- en contactonderzoek van de GGD's steeds verder onder druk komt te staan? In Argos licht Reinier de laatste inzichten toe.

In een driedelige zomerserie zetten we in Argos onderzoeksjournalistieke podcasts in het zonnetje. Er wordt veel moois gemaakt door regionale onderzoeksjournalisten en het zou zonde zijn als de rest van Nederland daar niet van kan meegenieten.    We kozen voor podcasts die in aard en methode een beetje lijken op zaken waar we in Argos mee bezig zijn of die vanwege originaliteit in de prijzen vielen.   In de tweede aflevering bespreken we: Binnen de muren - hoe (over)leef je in de gevangenis? Journalist Marjolein Knol mocht vrijwel zonder beperkingen een half jaar rondkijken in de gevangenis Essenheem in Veenhuizen. In Argos vertelt ze over de zevendelige podcastreeks die ze maakte voor RTV Drenthe over het leven binnen de muren van ‘misschien wel de beste bajes van Nederland’. Luister hier de eerste aflevering terug.

In een driedelige zomerserie zetten we in Argos onderzoeksjournalistieke podcasts in het zonnetje. Er wordt veel moois gemaakt door regionale onderzoeksjournalisten en het zou zonde zijn als de rest van Nederlands daar niet van kan meegenieten. We kozen voor podcasts die in aard en methode een beetje lijken op zaken waar we in Argos mee bezig zijn of die vanwege originaliteit in de prijzen vielen.In de eerste aflevering bespreken we: 'In het hart geraakt' - De moord op Els Slurink'. Verslaggevers Willem Dekker en Jeroen Kelderman van Dagblad van het Noorden vertellen in Argos over hun speurtocht en over de mogelijkheden en de grenzen van journalistieke recherche.

Het is niet altijd even zichtbaar, maar ook in een welvarend land als Nederland slapen duizenden jonge mensen op straat. Sterker nog, het zijn er sinds 2009 drie keer zoveel geworden, meldde het Centraal Bureau voor de Statistiek vorig jaar. Naar schatting hadden ruim 12 duizend jongvolwassenen in 2018 geen eigen woning. Ze slapen buiten, ‘bankhoppen’ bij familie en vrienden of verblijven langdurig in de crisisopvang. De cijfers veroorzaken een schokgolf van verontwaardiging, maar roepen ook veel vragen op. Hoe raken die jongeren dakloos? Ook is het onduidelijk hoe deze groep precies over het land verdeeld is. Dat was voor Argos-redacteuren Joline Cramer en Remy van den Brand reden genoeg om op onderzoek uit te gaan. In maart begonnen zij hun project ‘Buitengesloten’. Met hulp van het publiek en in samenwerking met de journalisten van Vers Beton en OPEN Rotterdam brachten ze in kaart waar de schoen precies wringt. In de voorbije maanden ontvingen ze talloze tips, verhalen en ervaringen; van hulpverleners, beleidsmakers en natuurlijk jongeren zelf. En nu is er een radio-drieluik, over hoe jonge mensen op straat belanden – en via welke hobbelige wegen ze uiteindelijk weer een thuis weten te bemachtigen.

In Argos staan we deze week stil bij onze populaire podcast 'De Moord op Patrick'. Het is een jaar na de laatste aflevering. De moord op tennisleraar Patrick van der Bolt is inmiddels opgenomen op de coldcasekalender. De politie looft, 18 jaar na de moord, een beloning uit van 15.000 euro voor de gouden tip. Het lijkt alsof er beweging zit in de zaak, want naast de felbegeerde plek op de kalender komt er ook een telefoontje binnen. Het coldcaseteam Limburg zoekt voor het eerst zelf contact, in plaats van andersom. Ze willen spreken met een vrouw die zich naar aanleiding van de podcast heeft gemeld met interessante informatie.Meer afleveringen luisteren? Abonneer je via je favoriete podcast-app. Ook vind je hier achtergronden bij de afleveringen tot nu toe. Zo sprak Argos-redacteur Sanne Boer in de aanloop naar aflevering 7 met de leider van het succesvolle Rotterdamse coldcaseteam.

Vorig jaar april startte Argos een onderzoek onder slachtoffers van georganiseerd seksueel misbruik. Meer dan tweehonderd mensen deelden hun verhaal via een online vragenlijst, die met behulp van verschillende experts is opgesteld. Deelnemers spreken openhartig over misbruik op sportclubs en internaten, over loverboys en sekten. Honderdveertig van de verhalen zouden - als de aangevers zich bij de politie melden - het stempel ‘rituele kenmerken’ krijgen. Dat is seksueel misbruik met heel macabere kanten. Satanische handelingen bij kaarslicht, martelingen, zelfs het ritueel offeren van baby’s, worden genoemd. Het is in Nederland zo geregeld dat aangiftes met rituele kenmerken in een vroeg stadium moeten worden doorgestuurd naar de LEBZ – De Landelijk Expertisegroep Bijzondere Zedenzaken van de politie. Het doel van de LEBZ is om valse beschuldigingen te voorkomen. Ze stellen dat noch in Nederland, noch elders in de wereld ooit bewijs is gevonden voor ritueel misbruik. Onder rechtspsychologen is de opvatting dominant dat de gruwelijke herinneringen van slachtoffers niet authentiek zijn, maar worden aangepraat in therapie. Is dat wel zo? Moeten hun verklaringen niet net zo serieus worden genomen als ieder ander signaal van ernstig, seksueel misbruik? Argos deed een jaar lang onderzoek naar de verhalen van slachtoffers, analyseerde de soms schokkende overlap in hun verhalen en toetste aan de hand van deskundigen in binnen- en buitenland, de aannames over ritueel misbruik. Update 22 december 2022: lees het statement dat Argos schreef naar aanleiding van de publicatie van het eindrapport van de commissie Hendriks via https://www.vpro.nl/argos/lees/onderwerpen/artikelen/2022/statement-argos-rapport-commissie-hendriks.html

Ontwikkelingshulp combineren met steun aan Nederlandse ondernemers. Het is een voorbeeld van ‘hulp & handel’, een van de kernactiviteiten van het Nederlandse ontwikkelingsbeleid. Om dit te stimuleren zijn er verscheidene subsidieprogramma’s opgezet waar Nederlanders met een project dat werkgelegenheid en kennisoverdracht stimuleert aanspraak op kunnen maken. Maar hoe ziet dit gedroomde huwelijk er in praktijk uit? Journalist Olivier van Beemen reisde voor Argos naar Zambia, waar twee voormalige zakenpartners in een felle strijd zijn verwikkeld, met als inzet: een goed gevulde zak Nederlands ontwikkelingsgeld.

Het Koningin Wilhelmina Fonds (KWF) krijgt honderden klachten die bedoeld zijn voor het Wereld Kanker Onderzoek Fonds (WKOF). Dat laatste fonds maakt bij de jacht op donaties bewust misbruik van het feit dat de afkortingen op elkaar lijken. Een look-a-like heet dat. Argos toonde eerder al aan dat er bij het WKOF sprake was van belangenverstrengeling en zelfverrijking. Nog steeds maakt het fonds zich schuldig aan onoorbare praktijken, blijkt uit nieuw onderzoek.

Wat is er aan de hand bij de Nederlandse ontwikkelingsbank FMO? Afgelopen donderdag stapte de CEO Peter van Mierlo per direct op. Van Mierlo die pas twee jaar geleden werd benoemd om veranderingen bij de bank door te voeren laat in een verklaring weten dat ‘gaandeweg meer discussie is ontstaan over de wijze van aansturing van de transformatie waardoor ik mijn eigen effectiviteit zag teruglopen’. Maar op de achtergrond spelen klachten over zijn managementstijl en intimidatie zo blijkt uit onderzoek van Argos samen met de Volkskrant.

IC-chef Armand Girbes van het VUmc houdt een audiodagboek bij over zijn werk tijdens de corona-pandemie. Nu het virus in ieder geval tijdelijk onder controle lijkt, is het tijd voor een terugblik op de afgelopen 3 maanden. Wat ging er mis en wat kon er beter, maar ook wat is er geleerd waarmee de onvermijdelijk lijkende tweede golf het hoofd geboden kan worden? Is de anderhalve meter samenleving houdbaar en moet de zorg anders worden georganiseerd en op welke manier dan?

Ruim vijfentwintig jaar geleden werd Nederland voor het eerst geconfronteerd met jonge alleenstaande asielzoekers die uit de opvang verdwenen. Tientallen Nigeriaanse meisjes verdwenen uit de opvang van Stichting Valentijn in Nunspeet. “We ontdekten dat ze een telefoonnummer hadden, bijvoorbeeld aan de binnenkant van een beha-bandje”, vertelt een van de medewerkers van destijds. “Dan gingen ze dus bellen, en een dag later waren ze weg.”Stichting Valentijn sloeg alarm, en pleitte zelfs voor een meldpunt voor verdwenen vluchtelingenkinderen. Een groot politieonderzoek werd opgetuigd. Elf landen werkten samen om de Nigeriaanse mensenhandel bloot te leggen. Meisjes werden teruggevonden in illegale bordelen in onder meer België en Italië. “Alles staat of valt met gekwalificeerd personeel dat zich hier fulltime mee bezig kan houden”, zegt Landelijk Officier van Justitie Mensenhandel Warner ten Kate. “Je moet je er lang in verdiepen om te begrijpen hoe mensenhandel in elkaar steekt.”Nu trekken de medewerkers van Valentijn opnieuw aan de bel. Die Vietnamese kinderen die nu uit de beschermde opvang verdwijnen? Die verdwijnen op net zo’n manier als de Nigeriaanse meisjes twintig jaar geleden. Wat hebben we geleerd van alle mensenhandel-onderzoeken destijds? En verdwijnen er eigenlijk nog steeds Nigeriaanse meisjes?

Instellingen en bedrijven verzamelen steeds meer data van burgers en consumenten. Sinds 25 mei 2018 is Europese wetgeving van kracht die allerlei voorwaarden en beperkingen stelt aan die datahonger, de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG). Dit om Big Brother-achtige toestanden te voorkomen. Zo moeten de verzamelingen van persoonsgegevens aan controleerbare doelstellingen voldoen en goed worden afgeschermd tegen oneigenlijk gebruik. En de inzagemogelijkheden voor burger zijn verbeterd, om fouten te kunnen corrigeren. De AVG is nu twee jaar van kracht. Hoe staat het met de naleving ervan? Heeft de Nederlandse toezichthouder, de Autoriteit Persoonsgegevens (AP), voldoende menskracht en middelen? Houdt de overheid zelf zich eigenlijk aan de wet? En waarom ontspringen juist grote techbedrijven als Facebook en Google, die een onstilbare datahonger hebben, meestal de dans? We spraken met privacy-experts en onderzoekers, met Europarlementariër Sophie in ‘t Veld en met de baas van de Autoriteit Persoonsgegevens Aleid Wolfsen. Samen met studenten van de Universiteit van Amsterdam onderzochten we of de toezichthouders van de 355 Nederlandse gemeenten überhaupt wel serieus worden genomen.

Medialogica maakt een reconstructie van het conflict dat vorig jaar ontstond tussen de gemeente Amsterdam en het islamitische Cornelius Hagalyceum. In Argos een vooruitblik op de uitzending die aanstaande dinsdag wordt uitgezonden op NPO2.

Bijna twee maanden waren alle rechtbanken dicht. Door de coronacrisis is het reservoir van strafzaken dat al bestond, nog verder volgelopen. Tienduizenden verdachten wachten op het moment dat ze zich alsnog voor de rechter moeten verantwoorden. Sinds 11 mei is de anderhalvemeterrechtspraak van kracht. Die kent vele beperkingen: spatschermen, looproutes, geen publiek, nauwelijks ruimte voor de pers. En het uitgangspunt is: we doen zoveel mogelijk op afstand. Ineens moest togadragend Nederland via Skype met verdachten in conclaaf. Allesbehalve een ideale situatie. Vooral de advocatuur voelde zich bekocht. De rechten van hun cliënten waren in het geding als gevolg van de nieuwe maatregelen. De vrees bij veel betrokkenen is dat de achterstanden niet meer zijn in te lopen. De meest vergaande oplossing zou een generaal pardon zijn. Alle oude strafzaken schrappen, zodat de rechter met een schone lei kan beginnen? Het is hier en daar al voorzichtig geopperd, maar druist in tegen ieders rechtsgevoel en zal vermoedelijk niet worden gepikt.Hoe ver willen onze juridische bestuurders gaan? Luister naar een debat over de oplossingen voor de crisis in het strafrecht. Met Rinus Otte lid van het College van procureurs-generaal; Petra van Kampen van de Nederlandse Orde van Advocaten en emeritus hoogleraar strafrecht en strafrechtproces Theo de Roos. Lees ( en luister) meer via: vpro.n/argos

De coronacrisis zorgt voor een ongekende mediaconsumptie en journalisten hollen soms letterlijk achter de feiten aan. Betekent dat ook dat er andere journalistieke afwegingen ontstaan in het ‘nieuwe normaal’? En welke invloed heeft de anderhalvemetersamenleving op de media? Aanstaande dinsdag 19 mei probeert Medialogica een antwoord te krijgen op die vragen. Programmamaker Jacco Versluis licht alvast een tipje van de sluier.

Duizenden vrouwen kregen zonder dat ze dit wisten een experimenteel implantaat: een kunststof bekkenbodemmatje, ook wel Mesh genoemd. Ze ervaren dagelijks veel pijn, kunnen amper bewegen en zijn arbeidsongeschikt geraakt. Mesh-fabrikanten, waaronder Johnson & Johnson, hielpen gynaecologen bij de operaties waardoor de beruchte matjes op grote schaal geplaatst konden worden. Pas jaren na de ingreep ontdekten de patiënten de innige samenwerking in de operatiekamer tussen artsen en de Mesh-fabrikanten, toen ze hun ziekenhuis aansprakelijk stelden voor de geleden schade, toen ze hun patiëntdossiers opvroegen vanwege de lopende rechtszaken of gewoon door stom toeval. “Ik voelde mij een proefkonijn, omdat ik niet wist dat mijn arts tijdens mijn operatie assistentie nodig had van een verkoper.”Hoogleraar patiëntveiligheid Jan Klein en voorzitter van patiëntenorganisatie MeshedUp, Maria Smit, reageren in de uitzending. Lees ook het achtergrondartikel: https://tinyurl.com/y92sofrn

30.000 testen per dag zijn per 1 juni nodig om de Nederlandse intelligente lockdown te versoepelen. Dat zei minister van Volksgezondheid Hugo de Jonge vorige week woensdag. Het is spannend of dat gaat lukken en de vraag is ook of 30.000 testen inderdaad genoeg zijn. Onze datajournalist Reinier Tromp dook in de cijfers.

Opeenvolgende kabinetten werken al tien jaar aan steeds verdergaande marktwerking in de laboratoriumdiagnostiek. Het doel: de prijs voor het testen van buisjes bloed, urine en andere lichaamsvloeistoffen verlagen. Nieuwe prijsvechters op de markt gingen concurreren met de traditionele streek- en ziekenhuislaboratoria. Waar er vroeger één lab per regio was, gaat het bloed uit één provincie nu soms naar wel vijf verschillende laboratoria. Dat maakt het bewaren van overzicht op bacterie- en virusuitbraken een stuk lastiger. En lopen we het risico dat een nieuwe infectieziekte te laat zal worden opgespoord.Argos en onderzoeksplatform Investico doken samen in het versnipperde landschap van laboratoriumdiagnostiek.

Met het onderzoeksproject Buitengesloten probeert Argos een vinger te krijgen achter het groeiende aantal dak- en thuisloze jongeren in Nederland. In de zoektocht naar oorzaken voor dit probleem, komen we in contact met Carmen. Zij werd op negentienjarige leeftijd dakloos en sliep buiten, bij kennissen en in de crisisopvang. Waar gaat het mis in de hulp voor deze kwetsbare jongeren? En wat is de oplossing? In Argos een gesprek met Carmen en Marleen van der Kolk van Stichting Zwerfjongeren Nederland. Lees meer over ons onderzoeksproject via: vpro.nl/buitengesloten

Nu consumenten massaal online boodschappen doen, is de druk op de distributiecentra van grote supermarktketens toegenomen. Het zijn veelal arbeidsmigranten die hier werken. Ze wonen samen in wooncontainers of in caravans op vakantieparken, ze rijden opeengepakt in busjes naar hun werk en terug. Daar worden ze geacht te voldoen aan de productienorm, ook tijdens de huidige crisis. Gebeurt dat onder veilige omstandigheden? Lukt het hen om 1,5 meter afstand van elkaar te houden? Argos en onderzoeksplatform Investico onderzochten samen de arbeidsomstandigheden bij de online supermarkt.GroenLinks Tweede Kamerlid Paul Smeulders reageert in de uitzending.

Armand Girbes, hoofd van de Intensive Care van het VuMC houdt sinds het begin van de Corona-crisis een dagboek bij.

Hoe meer informatie je hebt over mensen die het internet afstruinen of apps gebruiken, hoe nauwkeuriger je kiezers kunt benaderen met op hen toegesneden politieke advertenties. En hoe beter je ze kunt beïnvloeden. Bijvoorbeeld via sociale media als Facebook.Microtargeting heet dat. Het is komen overwaaien uit het buitenland, maar het gebeurt ook in Nederland.Met nieuwe Tweede Kamerverkiezingen op komst in Nederland, maart volgend jaar, en weinig regelgeving op dit gebied doken Argos en weekblad De Groene Amsterdammer in de wereld van de politieke microtargeting. Wat kan er en wat gebeurt er op dit gebied in Nederland en moet alles wel mogen wat kan?

In Argos een gesprek met Rekenkamer-lid Ewout Irrgang. Sinds 2002 rapporteerde die Rekenkamer binnen acht jaar maar liefst zeven keer over de zorgelijke stijging van het aantal dak- en thuisloze jongeren. De adviezen van destijds zijn volgens Irrgang nog immer actueel. Recente cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek wijzen erop dat het probleem eerder groter dan kleiner is geworden. Gemeenten spreken niet dezelfde taal als het om zwerfjongeren gaat en dat maakt het volgens de rekenmeester lastig om zicht te krijgen op het probleem. Sterker nog: de Rekenkamer, maar ook het ministerie, de Tweede Kamer en gemeenteraden kunnen volgens Irrgang niet nagaan of belastinggeld goed besteed wordt.

Het is ‘breaking news’ begin april. Tabaksfabrikant British American Tobacco komt positief in het nieuws. De producent van onder andere Lucky strike en Camel gaat meehelpen in de strijd om een vaccin tegen het coronavirus. De tabaksplant lijkt eigenschappen te hebben die kunnen bijdragen aan het maken van vaccins. In juni zouden de eerste vaccins al beschikbaar zijn, mits proeven slagen, dan weten we of dit een slimme marketing truc is of dat de fabrikant echt levens gaat redden…Ondertussen staan we in Nederland aan de vooravond van maatregelen om het gebruik van tabak te ontmoedigen. Zoals de invoering van merkloze verpakkingen. Hoe opereert de tabaksindustrie in een wereld waarin ze vrijwel niets meer mag? Want wat moet de tabaksindustrie zoals British American Tobacco (BAT), Japan Tobacco International (JTI) en Philip Morris nu met al die marketingbudgetten? Dat zocht Argos samen met De Onderzoeksredactie (Investigative Desk) uit. Argos over de marketing-sluiproutes van sigarettenfabrikanten.

Eerst gingen de seksclubs en de bordelen dicht. Toen kwam het verbod op contactberoepen, van kappers tot sekswerkers. En gisteren kondigde de Rotterdamse burgemeester Aboutaleb aan dat hij aan minister Grapperhaus gaat vragen om sekssites uit de lucht te halen die nog advertenties voor thuisseks plaatsen. Maar daarmee neemt de vraag niet af. Wat doet Corona met de seksindustrie?

'Onderzoek optie van aparte ziekenhuizen voor corona-patiënten'

Nederland maakt deel van uit van een Europees afluistergenootschap. De naam is Maximator. Naast Nederland zijn Duitsland, Frankrijk, Zweden en Denemarken lid. Het samenwerkingsverband bestaat al sinds de jaren zeventig en is al die tijd geheim gebleven. De Nijmeegse hoogleraar Bart Jacobs deed hier - deels samen met Argos-redacteur Huub Jaspers - onderzoek naar. Wat is het verhaal achter Maximator?

Terwijl de jacht op een vaccin tegen het coronavirus in volle gang is staat het laatste onderdeel van het Nederlands Vaccin Instituut te koop. In tien jaar tijd heeft Nederland de productie en het grootste deel van het onderzoek naar vaccins uit handen gegeven. Vaccinvoorziening blijft echter een taak van de overheid. Kan zij deze taak nog wel vervullen nu de farmaceutische industrie de ontwikkeling van vaccins in handen heeft? Belia Heilbron en Karlijn Kuijpers van onderzoeksplatform Investico reconstrueerden hoe de vaccinkennis uit Nederland verdween. Kuijpers gaat in Argos in gesprek met Xander Koolman, gezondheidseconoom aan de Vrije Universiteit.

Armand Girbes is hoofd van de Intensive Care van het VuMC in Amsterdam. Hij deelt zijn zorgen sinds het begin van de Corona-uitbraak in Nederland via een audiodagboek, dat hier te beluisteren is. Vandaag deel 11.

Het water staat lokale kranten aan de lippen. Door de coronacrisis zijn de advertentie-inkomsten waar zij afhankelijk van zijn grotendeels opgedroogd. Als de ‘lokale sufferdjes’ verdwijnen heeft dat grote gevolgen voor met name kleine en middelgrote gemeenten. Als ze al niet de laatst overgebleven onafhankelijke controleurs zijn van de lokale democratie, dan zijn ze in ieder geval een heel belangrijke verbindende factor in deze kleinere gemeenschappen. De krant kent iedereen en iedereen kent de krant.

Armand Girbes is hoofd van de Intensive Care van het VuMC in Amsterdam. Hij deelt zijn zorgen sinds het begin van de Corona-uitbraak in Nederland via een audio-dagboek, dat te beluisteren is op de site. Vandaag deel 6.

Tientallen Vietnamese kinderen verdwenen uit een beschermde opvanglocatie die hen zou moeten beschermen tegen mensenhandel. Nadat Argos dit vorig jaar onthulde vroeg de complete Tweede Kamer om een onderzoek. Dat onderzoek is deze week naar de Tweede Kamer gestuurd. Hoe grondig is het onderzoek gedaan? Wat is er ontdekt? En is dat door staatssecretaris Ankie Broekers-Knol wel netjes aan de Kamer gepresenteerd? Argos zoomt in op de voornaamste bevindingen. Ook Nationaal Rapporteur Mensenhandel Herman Bolhaar reageert op het rapport: “de aanwijzingen voor mensenhandel in Vietnamese kinderen zijn bevestigd.”

Er zijn nieuwe documenten opgedoken over Operatie Rubicon, de grote spionage-operatie van de CIA en de Duitse BND, die Argos medio februari samen met de Washington Post, het ZDF en de Zwitserse publieke omroep onthulde.Orlando Letelier, de oud-minister van Buitenlandse Zaken van Chili, was na de militaire coup van 1973 naar de Verenigde Staten gevlucht. Op 21 september 1976 werd hij samen met zijn assistente in Washington door een autobom om het leven gebracht. Bij de voorbereiding van die dubbele moord werd gebruik gemaakt van apparaten waar versleuteld mee werd gecommuniceerd. De apparaten waren geleverd door het Zwitserse bedrijf Crypto AG, maar de Amerikaanse en de Duitse afluisterdiensten hadden er stiekem achterdeurtjes ingebouwd. In Argos deel drie van de Cryptoleaks-affaire.

Nu het moeilijker is geworden om met belastingtrucs internationale bedrijven naar ons land te lokken, schuift Nederland de rechterlijke macht naar voren om bedrijven aan te trekken. In onze rechtbanken spelen jaarlijks naar schatting zeker duizend tot tweeduizend zaken die vrijwel niets met Nederland te maken hebben; vaak aangespannen door bedrijven die hier alleen met een brievenbus zijn gevestigd. Dat zijn gemiddeld vier tot acht rechtszaken per dag. De service aan brievenbusbedrijven kost de rechterlijke macht volgens een conservatieve schatting jaarlijks zeker 33 tot 66 miljoen euro. Dit bedrag is een tot twee keer het gehele begrotingstekort van de Nederlandse rechtspraak, die geplaagd wordt door capaciteitsgebrek en financiële tekorten. De overheid blijft deze vorm van rechtspraaktoerisme niettemin welwillend ondersteunen. In Amsterdam is daar zelfs een speciaal hof voor opgericht: het Netherlands Commercial Court. Wat haalt Nederland zich op de hals? Hoe kunnen onze rechters een oordeel vellen over conflicten die duizenden kilometers verderop spelen, in landen waar documenten worden vervalst, rechters worden omgekocht en getuigen worden vermoord? Lees hier meer over het gezamenlijk onderzoek van Platform voor Onderzoeksjournalistiek Investico, De Groene Amsterdammer en Argos: https://buff.ly/397y84z

Het aantal dakloze jongeren is sinds 2009 meer dan verdrievoudigd. In diezelfde periode regende het ambitieuze plannen om zwerfjongeren van straat te krijgen. Er gaat dus iets mis, maar wat precies? Daar willen wij ons de komende tijd in verdiepen. In Argos vertellen redacteuren Joline Cramer en Remy van den Brand over hun zoektocht naar cijfers over de kwetsbare groep. En waarom ze uw hulp hard nodig hebben bij dit onderzoek. Lees hier meer over het project: https://buff.ly/3dlfIjZ

Kunnen we de toestroom van patiënten nog aan? Doen we wel het goede? Zullen we mensen ooit moeten weigeren? En wanneer komen er eindelijk nieuwe mondkapjes? Nu het coronavirus snel om zich heen grijpt, zijn dit vragen die Armand Girbes dagelijks door het hoofd spelen. Girbes is hoogleraar intensive care-geneeskunde en hoofd van de IC-afdeling van het VU Medisch Centrum (VUmc) in Amsterdam. Speciaal voor Argos houdt hij een audiodagboek bij van zijn werkzaamheden op zijn afdeling. Overpeinzingen in z’n auto terug naar huis, na een lange dienst in het ziekenhuis. Vandaag deel 1. Bekijk onze website voor meer coronadagboeken: https://buff.ly/2xTj6SZ

Vijfentachtig procent van de gevallen van misbruik vindt plaats dicht bij huis: in de familie, op school, online, op de sportclub, bij het uitgaan. We spreken erover met advocaat Richard Korver en klinisch psycholoog Iva Bicanic. Allebei pioniers in de strijd tegen seksueel misbruik. Korver als slachtoffer-advocaat, Bicanic als hoofd van het Landelijk Psychotraumacentrum UMC Utrecht, een specialistische GGZ-instelling voor hulp aan kinderen en jongeren tot en met 25 jaar die schokkende gebeurtenissen hebben meegemaakt. Ook is ze initiatiefnemer en landelijk coördinator van het Centrum Seksueel Geweld, waar slachtoffers van aanranding of verkrachting hulp kunnen krijgen. Bij allebei wringt het dat seksueel misbruik nog altijd een taboe is. Dat we doen alsof kindermisbruikers enge mannen zijn die uit de bosjes springen, terwijl de dader bijna altijd een bekende is. Ze schreven er een boek over dat komende week verschijnt: Dicht bij Huis.

Werkgevers in Nederland kunnen zelf beslissen met welke vakbond ze een cao afsluiten. Steeds vaker doen ze dat met kleine bonden die weinig leden hebben. Vaak gaat het om cao's met lage lonen en slechte secundaire arbeidsvoorwaarden. Een vakbond die een cao afsluit krijgt daarvoor betaald. Zaterdag wordt er over een motie op het PvdA-congres gesproken die wil voorkomen dat werkgevers kunnen shoppen voor een goedkope cao. Argos deed onderzoek naar deze kleine bonden samen met onderzoeksplatform Investico.

Het nieuws dat de Duitse en Amerikaanse inlichtingendiensten eind vorige eeuw via gemanipuleerde apparatuur allerlei bevriende landen afluisterden, dendert na. Het was een Zwitserse bedrijf (Crypto AG) dat als dekmantel diende om de apparatuur te leveren. De zo gekoesterde neutraliteit van Zwitserland staat ineens ter discussie. Correspondent Renske Heddema over de ophef daar. België gebruikte cryptomachines die aangepast waren om ze makkelijker te kunnen kraken. De Belgen zijn verontwaardigd. Jelle van Buuren, inlichtingenexpert van de Universiteit Leiden, geeft uitleg over de betekenis van de cryptoleaks-onthullingen en waarom de ophef in Nederland veel minder groot is dan in Zwitserland en België. D66-Kamerlid Kees Verhoeven reageert op de internationale commotie en de belangrijke bijrol van Nederland. Voor meer informatie over de 'cryptoleaks' kijk ook op: vpro.nl/cryptoleaks

Fabrikanten van implantaten, zoals hartkleppen, pacemakers en heupprotheses helpen mee bij operaties. Dit gebeurt vaak zonder dat patiënten hiervan weten. Met name in de orthopedie en cardiologie is de aanwezigheid op de OK al vanaf de jaren negentig gebruikelijk.“ Ik zat met mijn handen in de patiënt. Ik hield een wond open met kromme vorken, haalde spieren opzij met haken, zoog bloed af of hield een been stevig vast zodat het kniegewricht er beter inklikte”, zegt een van de vertegenwoordigers tegen Argos. Volgens hoogleraar patiëntveiligheid Jan Klein zou een chirurg zonder een fabrikant moeten opereren. “Ik denk dat de inspectie daar heel duidelijk naar moet kijken.” Voor meer informatie over het onderzoek kijk ook op: https://tinyurl.com/rwqaxrk

De Amerikaanse inlichtingendiensten en de Duitse Bundesnachrichtendienst luisterden decennialang belangrijke wereldgebeurtenissen af – zelfs van bondgenoten. Ze kregen daarbij hulp van Nederland. Dat blijkt uit geheime evaluatierapporten van de diensten zelf, die in handen zijn van de Duitse televisiezender ZDF en de Washington Post. Onderzoeksplatform Argos kreeg inzage in deze rapporten en onthult de rol van Nederland bij deze inlichtingencoup. Voor meer informatie over het onderzoek kijk ook op: vpro.nl/cryptoleaks.

Levenslang is in Nederland nog steeds levenslangDrie woorden van de toenmalige minister van justitie Piet-Hein Donner zetten de toon: levenslang is levenslang. Voor Cevdet Yilmaz had die uitspraak uit 2004 grote gevolgen. Van alle in Nederland tot levenslang veroordeelden zit hij het langst vast. In 1983 schoot Cevdet Yilmaz vijf volwassenen en een kind dood in café t Koetsiertje in Delft. Hij kreeg daarvoor levenslang, maar werd begin deze eeuw alsnog opgenomen in een TBS-kliniek. Yilmaz heeft inmiddels de behandeling en een flink aantal jaren resocialisatie achter de rug en woont en werkt nu buiten de muren van de kliniek. Hij is alleen formeel nog geen vrij man. Door de harde lijn van Donner en zijn opvolgers werden alle gratieverzoeken die hij sindsdien deed, geweigerd. De mogelijkheid om vrij te komen na een veroordeling tot levenslang lijkt zo grotendeels een papieren werkelijkheid. Gratie is een gunst en geen recht en ondanks dat alle seinen op groen staan voor Yilmaz, is de schok voor de nabestaanden en de samenleving te groot, oordeelt de minister. In Argos volgen we de zaak en staan we stil bij de vraag of en hoe levenslange gevangenisstraf op een humane wijze kan worden uitgevoerd en waarom gratie eigenlijk zo uit de gratie is.

Conducteurs en machinisten voelen zich onvoldoende voorbereid op aanrijdingen met een persoon. Dat blijkt uit een enquête die studenten van de Vrije Universiteit onder meer dan 900 leden van de vakbond van spoorpersoneel hebben uitgezet. In Argos praten we met een van de studenten over het onderzoek. De Voorzitter van de Vakbond voor spoorpersoneel (VVMC) Rob de Groot geeft een reactie. Voor meer informatie over het onderzoek kijk ook op: https://tinyurl.com/st9hpfj

“De Amerikaanse overheid heeft het publiek jarenlang voorgelogen over de oorlog in Afghanistan”. Zo luidt de stevige conclusie van een evaluatierapport van de onafhankelijke Special-Inspector General (SIGAR) dat in december naar buiten kwam. Al aan het beginvan het conflict was er het besef dat de oorlog vastliep en nauwelijks te winnen was. In hoeverre wist ook de Nederlandse regering dat de operaties in Afghanistan gedoemd waren te mislukken? Uit recent onderzoek van de Directie Internationaal Onderzoek en Beleidsevaluatie(IOB) blijkt dat de Nederlandse regering de ontwikkelingen van de Kunduz-missie veel te rooskleurig voorstelde. En hoe zat dat bij de operatie in Uruzgan? Argos blikt terug op de Nederlandse missies in Afghanistan en gaat in debat over de lessen die hieruitgetrokken kunnen worden. Voor meer informatie, kijk op: https://tinyurl.com/usfs6hz

Duurzaamheid is hot. Klanten voelen zich beter over het product dat ze in hun mandje gooien en de medewerkers in de productielanden krijgen een beter bestaan, als het tenminste goed gebeurt. 'Hulp door handel' past perfect in de visie voor ontwikkelingshulp die de Nederlandse overheid het afgelopen decennium heeft gepromoot. Maar is de werkelijkheid wel zo rooskleurig als foto’s van blije ananasboeren doen vermoeden? Olivier van Beemen zocht het uit in Ghana en gaat in de uitzending in gesprek met bijzonder hoogleraar ontwikkelingsstudies Paul Hoebink en Oxfam-Novib medewerker Eveline Rooijmans. Voor meer informatie, kijk op: https://tinyurl.com/r762sgo.

IT-expert Arjen Kamphuis is al anderhalf jaar spoorloos. In augustus 2018 keerde hij niet terug van zijn hike-vakantie in Noorwegen. Arjen Kamphuis adviseerde overheden, klokkenluiders en journalisten over digitale veiligheid en was een bekend gezicht in de hackerscene. De Noorse politie gaat er na een intensieve zoektocht vanuit dat hij is omgekomen tijdens een tocht met een kajak. Zijn lichaam is echter nooit gevonden. Dit weekend wordt er in Arnhem een bundel met zijn belangrijkste artikelen gepresenteerd en een tentoonstelling geopend waarin hij centraal staat. Kamphuis’ vermissing mag dan onopgehelderd zijn, zijn vrienden willen zijn werk en gedachtengoed laten voortleven. Vrienden Jos Weijers en Helma de Boer vertellen over Kamphuis, zijn missie en zijn verdwijnen.

Op 13-jarige leeftijd vlucht de Soedanse jongen Khalaf naar Nederland. Een reis van bijna twee jaar, dwars door Afrika en Europa. Volg zijn reis via een interactieve kaart vpro.nl/argos/lees/nieuws/2020/de-reis-van-khalaf De nu 19-jarige Khalaf is een van de bijna 12000 alleen reizende kinderen die zich in de afgelopen tien jaar in ons land meldden. De Immigratie -en Naturalisatiedienst oordeelde dat zijn vluchtverhaal onvoldoende grond bood voor een verblijfsvergunning. Deskundigen maken zich zorgen. De rechten van het kind zouden nu onvoldoende gewaarborgd zijn in het Nederlandse vreemdelingenrecht. Argos schetst het verhaal van Khalaf en de dilemma’s en risico’s bij het beoordelen van het vluchtverhaal van minderjarige asielzoekers. In de studio een gesprek met Bram van Ojik, Tweede Kamerlid van GroenLinks.

Luizen in de Pels, onderzoeksjournalisten over het vakFotograaf Kadir van Lohuizen bedrijft, zoals hij het zelf noemt, ‘visuele onderzoeksjournalistiek’. Vanaf het einde van de jaren ’80 reist hij de wereld rond. Hij deed verslag van conflicten, legde migratiestromen in het gehele Amerikaanse continent vast en volgde diamanten van de mijnen in Congo naar de winkels in New York. De laatste jaren probeert hij de zichtbare gevolgen van de klimaatverandering vast te leggen, niet alleen op foto maar ook op film. Afgelopen jaar resulteerde dat in een documentaire-serie ‘Na ons de zondvloed’ bij de NTR en in een tentoonstelling in het Scheepvaartmuseum in Amsterdam. Vandaag is hij te gast in Luizen in de Pels om te vertellen over zijn werk als ‘visueel’ onderzoeksjournalist.

Luizen in de Pels, onderzoeksjournalisten over het vakElke journalist moet goed kunnen rekenen, vindt Winny de Jong, datajournalist bij de NOS.De digitale revolutie van de laatste 20 jaar maakt dat alleen nog maar belangrijker. Kennis van cijfers en online onderzoeksmethoden zijn essentieel voor onderzoeksjournalisten. Zeker in tijden van nepnieuws en feitenvrije meningen. Vooralsnog voelt Winny de Jong zich als datajournalist een eenhoorn onder haar vakgenoten.Wat al dat cijferen op kan leveren, vertelt Winny de Jong in deze aflevering van de Argos-serie Luizen in de Pels, onderzoeksjournalisten over het vak.

Raghdan al-H. is vrijdag in Zweden veroordeeld tot 2,5 jaar cel voor spionage bij onder anderen Iraans-Nederlandse activisten. Hij verzamelde persoonlijke gegevens en speelde die door naar de Iraanse geheime dienst. De straf is gelijk aan de eis van de aanklager. In Nederland bezocht H. demonstraties en conferenties van de Iraans-Arabische Ahwaz-minderheid, waar hij deelnemers filmde. Hij deed dat onder dekmantel van journalistiek werk voor een Arabischtalige internetkrant uit Zweden. De man, een Iraakse Zweed, spioneerde ook bij de televisiezender Alahwaz TV en zelfs bij mensen thuis, waar hij inloggegevens verzamelde en adressen tot in detail fotografeerde. Hij was ook actief in Denemarken en Zweden. In Argos een uitgebreide reconstructie op basis van het strafdossier en gesprekken met doelwitten.

Argos maakte in 2017 een reconstructie over de verdwijning van Fairplay,één van de drie voetbalclubs uit Culemborg. Een club met overwegend Marokkaanseleden. Deze maand werd bekend dat er een onafhankelijk onderzoek komt inopdracht van de gemeente naar de feiten en omstandigheden rond de opheffingvan Fairplay. In de studio de voorzitter Machid el Boustati.

Advocaten maken zich ernstige zorgen om de wildgroei aan juridische letselschadebureaus. Door gebrekkige hulp worden financieel kwetsbare slachtoffers gedupeerd. Ze lopen soms honderdduizenden euro’s aan schadevergoeding mis en raken financieel aan de grond. ‘Er wordt met mindere kwaliteit geld verdiend over de ruggen van de slachtoffers.’

De politie heeft te weinig capaciteit om alle zaken op te pakken. Het Team Kinderporno (TBKK) draaide vorig jaar 800 zaken, maar kreeg ruim 31.000 meldingen binnen. Het Meldpunt Kinderporno kreeg zelfs 220.000 tips, die ieder voor zich weer duizenden foto’s kunnen bevatten. Wat betekent dit voor de slachtoffers? Argos gaat met de tweelingzussen Stefanie en Beatrix op zoek naar de beelden die begin jaren tachtig van hen zijn gemaakt. Lees ook het uitgebreide artikel over de bestrijding van kinderporno: aan meldingen geen gebrek, wel aan politiemensen.

Na de moord op Anne Faber door Michael P, die kort daarvoor verdween uit de forensische kliniek in Den Dolder, raakte de verhouding tussen het dorp Den Dolder en de kliniek ernstig verstoord. Hoewel er al 100 jaar psychiatrische patienten in het bosrijke dorp verblijven, had niemand zich tot dan toe echt gerealiseerd dat daar ook eventueel gevaar in school.Het televisieprogramma Medialogica sprak met inwoners van Den Dolder, met medewerkers van de kliniek en met journalisten over de impact van de gebeurtenissen op het dorp en de op de kliniek. Het resultaat daarvan is zondag 1 december te zien op NPO2. Researcher Maud van de Reijt is te gast en vertelt over de totstandkoming van de documentaire.

Waarom duurde het vier jaar voor de regering meldde dat er tientallen burgers zijn omgekomen bij een Nederlands bombardement in Irak? Dat wilde de Tweede Kamer deze week weten van Defensieminister Ank Bijleveld. Was het geklungel, een ongelukkige samenloop van omstandigheden of een weloverwogen leugen? Wie in de geschiedenis duikt, stuit op een hardnekkige neiging van het ministerie om incidenten en misstanden onder het tapijt te vegen. Argos blikt terug op eerdere verzwegen affaires en spreekt huidige en voormalige Kamerleden en met een oud-minister over de zwijgcultuur bij Defensie.

Zestig Vietnamese kinderen raakten spoorloos terwijl ze waren toevertrouwd aan de zogenaamde ‘beschermde opvang’ in Nederland. Dit bericht van Argos leidde afgelopen voorjaar tot commotie in de Tweede Kamer. Het Expertisecentrum Mensenhandel en Mensensmokkel (EMM) van de politie voert momenteel een onderzoek uit in opdracht van de minister. Wat is er gebeurd met de verdwenen Vietnamese minderjarigen? Argos ontdekte dat een van hen op tragische wijze om het leven kwam.

Ze zijn de stille kracht achter de beste onderzoeksjournalistieke redacties van Nederland. De chefs die het tijdrovende graafwerk mogelijk maken, zonder zelf met de eer te strijken. Als eerbetoon aan hun vak reikt de Vereniging van Onderzoeksjournalisten (VVOJ) dit jaar een nieuwe prijs uit: Het Vliegwiel. Bedoeld voor de hoofdredacteur of manager die de onderzoeksjournalistiek dit jaar het meest heeft gestimuleerd. De winnaar wordt vrijdag bekend gemaakt, tijdens de jaarlijkse VVOJ-conferentie. Argos spreekt tijdens de uitzending zaterdag, live vanaf de conferentie, met de drie genomineerden, Bjorn Oostra van de Limburger, Joost Oranje van Nieuwsuur en Jeroen Trommelen van Onderzoeksplatform Investico.

De Verenigde Naties komen binnen twee weken met een rapport met richtlijnen over hoe militairen bewijs kunnen verzamelen in conflictgebieden. Deze richtlijnen kunnen worden ingezet om militairen te betrekken bij de opsporing van IS’ers. Probleem bij de berechting is nu vaak gebrek aan bewijs. Getuigenverklaringen, gevonden documenten, bomresten of computerschijven ontbreken. Maar militairen zijn geen opsporingsambtenaren en hebben ook niet dezelfde bevoegdheden. Hoe zorg je dan voor betrouwbare en controleerbare bewijzen? En hebben ze daar wel tijd voor? In de studio één van de onderzoekers die meeschreef aan het VN-rapport, Bibi van Ginkel. Zij is werkzaam bij het International Centre for Counter-Terrorism in Den Haag. CDA- tweede kamerlid Martijn van Helvert reageert aan de telefoon.

Veiligheid is topprioriteit bij Defensie. Na twee fatale incidenten in 2016 en een vernietigend oordeel van de Onderzoeksraad voor de Veiligheid, beloofde de krijgsmacht beterschap. Ondanks de inspanningen om meer aan veiligheid te doen gaat er achter de schermen nog veel mis, zoals bij het transport en de opslag van gevaarlijke stoffen en munitie.

De rekening van de zomers van 2018 en 2019Weersextremen zoals hagelbuien en forse regenval leiden tot economische schade. Maar ook aan hitte en droogte hangt een prijskaartje. Zo heet en droog als de zomers van 2018 en 2019 is het niet vaak. Akkerbouwers werden geconfronteerd met tegenvallende oogsten, huizenbezitters met funderingsschade en ook verzekeraars zien de schadelast toenemen. Hoeveel hebben die zomers Nederland gekost? Stukje bij beetje komen de schadebedragen naar buiten. Zo publiceerde het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat voorlopige cijfers over de economische schade van de zomer van 2018, maar het overzicht ontbreekt. Argos zoekt verder.

Hoe kom je er als bank achter of je klanten corrupt zijn, zich schuldig hebben gemaakt aan terrorisme of bekend staan als witwassers? Raadpleeg onze database, zegt WorldCheck. Het bedrijf claimt solide informatie te hebben van wereldwijd meer dan twee miljoen mensen. Maar eerder onderzoek van Argos en OneWorld, in samenwerking met media uit andere landen (The Intercept, The Times, NDR, Süddeutsche Zeitung, La Republica en De Tijd), toonde aan dat de gegevens van WorldCheck vaak niet geverifieerd en verouderd zijn, of ronduit niet kloppen. Voor de Britse advocaat Farooq Bajwa was dat voldoende om WorldCheck namens een aantal klanten voor de rechter te dagen. Met succes. Onlangs kreeg een van zijn cliënten een schadevergoeding van 10.000 pond. Maar zijn de onjuiste gegevens nu ook verwijderd uit de database? En hoe zit het met andere fouten? In Argos, wat er kan gebeuren als banken zich baseren op ongefundeerde beschuldigingen uit een commerciële database.

De informatie die de rechercheurs van Team Criminele Inlichtingen (TCI) verzamelen is cruciaal in de bestrijding van georganiseerde misdaad. Ze zijn de vooruitgeschoven post van de politie in de onderwereld en werken vaak met criminele informanten. Maar inmiddels zijn de verhoudingen binnen de TCI van de Landelijk Eenheid flink verstoord. Argos, over de problemen bij de spionnen van de politie.

De druk op Nederland om vrouwen en kinderen uit Syrië terug te halen, neemt toe. We weten maar weinig van wat IS-vrouwen daadwerkelijk hebben gedaan in het zogenaamde ‘kalifaat’. De mannen worden al snel gezien als ‘strijders’ en misdadigers, maar bakten de vrouwen inderdaad alleen koekjes? Hoe traditioneel was de rolverdeling echt in IS-gebied en hoe kom je daarachter?Argos spreekt met oorlogsfotograaf Eddy van Wessel en met journaliste Judit Neurink, over hun ervaringen met en indrukken van de rol van de vrouw ten tijde van het kalifaat. Ook een moeder en een vader van twee dochters die momenteel in kampen in Noord- Syrië verblijven, komen aan het woord. Wat weten zij van wat hun dochters hebben gedaan?Aansluitend in de studio een vooruitblik op een mogelijke rechtsgang van de IS-vrouwen in Nederland, met strafadvocaten André Seebregts en Jillis Roelse.

Afscheidsinterview met CTIVD-voorzitter Harm BrouwerHij werd vlak na de onthullingen van EdwardSnowden voorzitter van de CTIVD en kreeg daarna de ‘Sleepwet’ voor de kiezen.Nu neemt Harm Brouwer afscheid. In een interview met Argos blikt de toezichthouder op de inlichtingendiensten terug op een roerige periode. ‘De impact van de nieuwe inlichtingenwet is door iedereen enorm onderschat.’Bij zijn aantreden benadrukte de nieuwe voorzitter van de Commissie van Toezicht op de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten al meteen dat de wereld drastisch was veranderd. ‘Denkt men werkelijk dat de geheime diensten alleen nog maar bezig zijn met toestemming vragen om brieven open te maken?, vroeg Brouwer zich retorisch af. Het was een jaar nadat oud-NSA-medewerker Edward Snowden de modus operandi van inlichtingendiensten had blootgelegd. De Amerikanen en hun bondgenoten bleken de data van honderden miljoenen burgers te verzamelen. ‘Snowden heeft met zijn onthullingen de samenleving gevoelig gemaakt voor het werk van de diensten’, concludeert Brouwer vijf jaar later. ‘En ik vind dat een geheime dienst gegeven de aard van het werk dat ze doen, ook een kritische samenleving moet hebben.’

De tabaksindustrie verliest ogenschijnlijk steeds meer terrein. Roken in het openbaar raakt omstreden en sigaretten mogen straks alleen nog maar in non-descripte pakjes worden verkocht. Reclame maken mag al langer niet meer, maar toch is de invloed van de tabakslobby op de overheid nog altijd aanzienlijk. Niet alleen op het terrein van de wetgeving, maar ook in de gemeenten waar ooit de tabaksfabriek emplooi bood aan een groot deel van de inwoners. Denk aan Bergen op Zoom waar raadsleden lobbyden tegen de verhoging van de accijns op tabak, of Zevenaar, waar het nieuwe stadhuis huist in de voormalige sigarettenfabriek. En waar British American Tobacco (BAT) vertrok, met achterlating van een cultuurfonds en een kunstcollectie. Welke bemoeienis had de toenmalige burgemeester met de organisatie van de erfenis van de tabaksgigant? Toen journalisten daar via de Wet Openbaarheid Bestuur (WOB) naar vroegen bleek de mailbox van de burgemeester gewist. Hoe ondergronds gaat de tabakslobby? Krijn Schramade van de Onderzoeksredactie komt daarover vertellen.

Politieke moorden op Nederlandse bodem zijn relatief schaars. Toch werden in 2015 en 2017 twee tegenstanders van het Iraanse regime in Nederland vermoord. De AIVD heeft sterke aanwijzingen van betrokkenheid van Iran. Ook elders in Europa waren incidenten die wijzen op grote activiteit van Iran tegen politieke opposanten. Argos ontdekte dat justitie en politie in Nederland veiligheidsmaatregelen hebben genomen om mensen te beschermen tegen wie concrete bedreiging bestaat.Een reportage over 'de lange arm van Iran in Nederland'.

Ongeveer de helft van alle patiënten in de geestelijke gezondheidszorg denkt wel eens serieus aan zelfmoord. Hoe praat je als hulpverlener daarover met jouw patiënt? Niet in elke opleiding tot bijvoorbeeld psycholoog, huisarts of verpleegkundige wordt dat standaard behandeld in het lespakket. ‘Maak suïcidepreventie structureel onderdeel van de opleiding tot hulpverlener’, zeggen initiatiefnemers van een petitie die op 8 oktober zal worden aangeboden aan staatssecretaris Blokhuis van Volksgezondheid. Een groot aantal hulpverleners, wetenschappers en patiënten onderschrijft die boodschap. Hoe is het om als hulpverlener te werken met suïcidale patiënten? Hoe is het voor een patiënt als een hulpverlener het gesprek over zelfmoordgedachten mijdt? En waarom heeft suïcidepreventie nog geen structurele plaats in elke opleiding? Is het misschien een onuitgesproken taboe? In Argos een gesprek met hulpverleners, patiënten en de opleiders.

Volgende week wordt de Tweede Kamer geïnformeerd over het kabinetsstandpunt over de veiligheidssituatie in Syrië. Dat kan mogelijk consequenties hebben voor alle Syrische vluchtelingen in Nederland. Nu wordt Syrië nog als onveilig beschouwd door de Nederlandse regering, maar dat is niet overal in Europa het geval. In Oostenrijk is besloten dat bepaalde regio’s weer veilig zijn en dus moeten de Oostenrijkse Syriërs worden teruggestuurd. Dat leidt ertoe dat sommige van hen nu op hun beurt Oostenrijk ontvluchten en in andere Europese landen aankloppen. Om daar opnieuw om asiel te vragen. Bijvoorbeeld in Nederland. Hoe kansrijk is deze route en waarom is er nog steeds geen eensluidend Europees asielbeleid en hoe veilig is Syrië nu echt? We horen het verhaal van een vluchteling, die vanuit Oostenrijk naar Nederland kwam, en een gesprek met Ineke Strik, Europarlementariër voor Groen Links en Luke Korlaar, hoofd bescherming en asiel van de UNHCR Nederland.

De politie is de afgelopen jaren in opspraak gekomen door twee declaratieschandalen. Reden voor Argos om te vragen naar uitgaven uit het budget dat is bedoeld voor representatie. Hoe zit het met toezicht op de uitgaven ende hoogte van deze bestedingen?

Wat gebeurt er als je vertelt dat je als kind bent verkracht? Word je dan serieus genomen? Via een enquête verzamelde Argos de verhalen van meer dan 150 mensen die vertellen slachtoffer van georganiseerd kindermisbruik te zijn, waarbij ook kinderporno werd gemaakt. Ook nu nog kampen ze met zware psychische problemen, zoals complexe PTSS of een dissociatieve identiteitsstoornis (DIS). Slechts een deelnemer vertelt dat een dader door de rechter is veroordeeld. Als ze al aangifte deden, werden ze niet geloofd door de politie of was er onvoldoende bewijs. Hoe vind je waarheid in kindermisbruikzaken? Argos spreekt hierover met de Nederlands-Amerikaanse traumapionier Bessel van der Kolk, die weet wat trauma doet met hersenen. Ook presenteren we eerste bevindingen van onze eigen enquête. Geheugendeskundige Ineke Wessel, die voor het Landelijk Expertisecentrum Bijzondere Zedenzaken (LEBZ) van de politie aangiftes analyseert, reageert.

Bij het woord ‘techjournalistiek’ denken velen aan recensies van smartphones en de nieuwste gadgets. Niets is echter minder waar, zo bewijst Daniël Verlaan. In een tijd waarin we steeds meer afhankelijk worden van technologie, is het van belang dat ook de journalistiek hierin meegaat. Denk hierbij aan het mysterieuze dark web waar criminelen illegaal handelen in kinderporno, drugs en wachtwoorden. Daniel Verlaan is onderzoeksjournalist bij RTL Nieuws en onderzoekt criminele netwerken die hij dikwijls infiltreert, en brengt zo zaken aan het licht waar de meeste mensen zich niet bewust van zijn. Zijn onderzoek naar het zogenaamde wraakpornonetwerk, leverde hem in 2018 de aanmoedigingsprijs van de Vereniging voor Onderzoeksjournalistiek op. HIj tracht ons te wapenen tegen deze gevaarlijke kanten van het internet, door mensen te informeren. Weet jij bijvoorbeeld hoe je ervoor kunt zorgen dat hackers jouw gegevens niet kunnen bemachtigen?

Wouter Laumans is misdaadjournalist voor onder andere Panorama en de Nieuwe Revu. In deze rol schrijft hij over allerhande criminaliteit en mag hij ook vaak aanschuiven bij praatprogramma’s om kwesties te duiden, zoals de recente golf van liquidaties in de Amsterdamse onderwereld. Hij bewees samen met collega Marijn Schrijver dat Nederlanders nog altijd houden van een spannend en op feiten gebaseerd misdaadverhaal, toen zij het boek Mocro Maffia uitbrachten in 2014. Het boek was de inspiratiebron voor de populaire serie.

Men zegt dat misdaad niet loont, maar misdaadjournalistiek is een heel ander verhaal. Wouter Laumans bewees samen met collega Marijn Schrijver dat Nederlanders nog altijd houden van een spannend, op feiten gebaseerd, misdaadverhaal, toen zij het boek Mocro Maffia uitbrachten in 2014. Het boek heeft inmiddels een vervolg gekregen in Wraak (2019), en de Mocro Maffia was de inspiratiebron voor een populaire serie. Wouter Laumans is misdaadjournalist voor onder andere Panorama en de Nieuwe Revu. In deze rol schrijft hij over allerhande criminaliteit, en mag hij ook vaak aanschuiven bij praatprogramma’s om kwesties te duiden, zoals de recente golf van liquidaties in de Amsterdamse onderwereld.

Dit duo heeft wederom bewezen dat onderzoeksjournalistiek werk verstrekkende gevolgen kan hebben. Kim van Keken en Dieuwertje Kuijpers slaan dikwijls de handen ineen om licht te werpen op schimmige zaken. Denk hierbij aan de VVD-senator Anne-Wil Duthler die uit de fractie werd gezet nadat deze journalisten in een artikel op Quote aantoonden dat zij niet zuiver handelde. Voor Follow the Money schreef Kim van Keken samen met Eric Smit een reeks artikelen over Henry Keizer, de toenmalig voorzitter van de VVD. Hij moest aftreden. Dit leverde hen de titel Journalist van het jaar 2017 op. Dieuwertje Kuijpers is vanuit de wetenschap de journalistiek ingerold en spitst zich solo veelal toe op zaken die te maken hebben met defensie en het leger. Zo schreef ze een boek, gebaseerd op haar proefschrift over hoe politici omgaan met verliezen in strijdgebieden.Ook de politiek is haar niet onbekend; zij schreef al uitvoerig voor onder andere Follow the Money over het Europarlement en politieke misstanden aan het Binnenhof.

Onderzoeksjournalisten over het vakHij heeft nooit voor een baas gewerkt, maar wel voor een app. De Uber-app wel te verstaan. Jeroen van Bergeijk is freelance onderzoeksjournalist die de laatste tijd veel 'undercover' heeft gewerkt aan de onderkant van de arbeidsmarkt. Zo werkte hij als Uber-chauffeur en als 'order-picker' bij Bol.com, en recent was hij actief als verkeersregelaar. Eén ding is duidelijk: voor Jeroen van Bergeijk is lezen of horen over een onderwerp niet voldoende; hij wil het zelf beleven.Daarnaast maakte hij indrukwekkende reizen, zoals toen hij met een oude Mercedes door Afrika tufte of zijn geluk zocht als goudzoeker in Australië. Met een eigenzinnige schrijf-en werkstijl klimt hij, als een ware luis in de pels, in de pen om zijn ervaringen met lezers te delen.Jeroen van Bergeijk is 3 augustus te gast bij Argos, waar hij een uur te horen zal zijn in gesprek met Tessel Blok over zijn ervaringen als onderzoeksjournalist.

Op de plaats delict blijken drie brandende waxinelichtjes te staan als Patrick gevonden wordt. Deze waxinelichtjes kunnen een nieuw spoor zijn. Een spoor waar de politie nooit naar gekeken heeft. Sterker nog, de politie heeft altijd maar een enkel scenario gehad voor De Moord op Patrick.

Als Patrick dood gevonden wordt in zijn appartement branden er drie waxinelichtjes in de kamer. De politie heeft hier nooit aandacht aan besteed. Maar hoe lang konden waxinelichtjes in 2002 eigenlijk branden? Dat lijkt nu een cruciale vraag in het onderzoek van Sanne Boer. Om dit uit te zoeken is Argos-collega Freek Schröder langs gegaan bij kaarsenmaker Bolsius. Voormalig directeur productie Han Lugtmeijer van Bolsius geeft Freek een rondleiding door de fabriek. Luister daarom naar dit bonusmateriaal om meer te weten te komen over de geschiedenis en het productieproces van het waxinelichtje.

Moord op Patrick, deel 6 De 36-jarige tennisleraar Patrick van der Bolt wordt tweede kerstdag 2002 gevonden in zijn appartement. Hij is met meerdere kogels om het leven gebracht.Al 17 jaar weet de politie niet waarom of door wie.Op de plaats delict blijken drie brandende waxinelichtjes te staan als hij gevonden wordt. Deze waxinelichtjes kunnen een nieuw spoor zijn.Een spoor waar de politie nooit naar gekeken heeft.Sterker nog, de politie heeft altijd maar een enkel scenario gehad voor De Moord op Patrick.

In de vroege morgen van 15 december 2015 wordt de 56-jarige eneco-monteur Ali Motamed voor zijn woning in Almere vermoord. Het is een professioneel uitgevoerde liquidatie, terwijl het slachtoffer een blanco strafblad heeft en niet tot het criminele milieu behoort. Een motief lijkt lange tijd te ontbreken, tot de ware identiteit en het verleden van het slachtoffer een enorme wending aan de zaak geeft.

Windenergie is big business. Winnaars zijn de investeerders in windparken in Groningen en Drenthe. Zij verdienen over een periode van 15 jaar tussen de 2,4 miljoen en 3 miljoen euro per windturbine, mede dankzij een overheidssubsidie van 550 miljoen euro. Verliezers daarentegen zijn de omwonenden van windparken in Noord-Nederland. Zij moeten rekening houden met een flinke waardedaling van hun woningen. Minister Wiebes (EZK) wil een nieuw onderzoek naar die woningwaardedaling van huizen nabij wind- en zonneparken. Betekent dat ook dat woningeigenaren wellicht schadeloos kunnen worden gesteld in de toekomst? En is de energietransitie wel haalbaar als niemand er last van mag hebben?

Een gesprek met psychiater Manon Kleijweg en CDA-kamerlid Joba van den Berg naar aanleiding van de reportage over de zelfmoord van Orlando binnen de muren van een GGZ-instelling.

Per dag maken in Nederland gemiddeld vijf mensen een einde aan hun leven. Veertig procent daarvan is onder behandeling van de geestelijke gezondheidszorg (GGZ). Een van hen was Orlando. Hij pleegde zelfmoord in de Groningse kliniek waar hij op dat moment verbleef. Zijn ouders dienden een klacht in tegen de instelling, die onbehoorlijk zou hebben gehandeld. Ze kregen gelijk. Zaterdag in Argos: wat gebeurde er rond de dood van Orlando? Hoe wordt er binnen de geestelijke gezondheidszorg omgegaan met suïcide? En wat doet de GGZ om calamiteiten rond zelfmoord te voorkomen?

Een verslag van de eerste zitting in de rechtszaak van oud-Transavia piloot Julio Poch tegen de Nederlandse Staat. Poch eist 5 miljoen als schadevergoeding, omdat hij 8 jaar onschuldig vastzat in een Argentijnse gevangenis.

Sinds Nederlandse jihadi’s zijn vertrokken naar brandhaarden als Syrië en Irak, wordt gepoogd radicaal gedachtengoed bij voorbaat de kop in te drukken. Nederlandse gemeenten hebben ruim 20 miljoen euro gekregen voor de aanpak van radicalisering. Het gaat dan om gemeenten met de meeste uitreizigers. Grotere, maar ook kleinere gemeenten zoals Culemborg en Nuenen. Het geld gaat vooral naar speciale programma’s om nieuwe aanwas te voorkomen. Onder andere naar theatervoorstellingen, weerbaarheidstrainingen en fakenews lessen, maar ook naar trainingen om radicalisering te leren herkennen en signaleren. Werken die preventieve programma´s? Onderzoekt de overheid eigenlijk wel of het helpt en kun je preventie van radicalisering uberhaupt meten? Samen met het Algemeen Dagblad ging Argos op zoek naar de effecten van anti-radicaliseringsbeleid.

Gif ineen matras, of in speelgoed of chocola. Dat was nieuws een jaar of tien geleden.Zo’n 10%van de containers die aankomen in Rotterdam bevat giftige gassen boven de grenswaarde. Dan heb je het over meer dan een half miljoen containers. Tussen 2007 en 2010 maakte Argos daar een aantal programma’s over. En ook andere media besteedden er ruim aandacht aan. De Tweede Kamer nam een motie aan om de regering te dwingen iets te doen aan de giftige gassen die vrijkwamen bij het openen van die ‘gas’containers. Werknemers werden er namelijk regelmatig onwel of zelfs levenslang ziek van. En het was en bleef onduidelijk wat de effecten waren van de ‘gifmatrassen’ in de slaapkamer van consumenten.Wat is er van die aanpak van gascontainers terecht gekomen? Dat valt niet mee.Het is een voorbeeld van wat het betekent als de verantwoordelijkheid bij het bedrijfsleven wordt gelegd en er op de inspectiediensten wordt bezuinigd. In de documentaire reageert Pieter van Vollenhoven.In de studio reageert Cem Lacin (SP).

Een gezelschapshond, aangepast vervoer, extra handen in de huishouding. Wie hulp nodig heeft kan sinds de invoering van de Wet Maatschappelijke ondersteuning (WMO) terecht bij de gemeente. Het doel is meer maatwerk en betere zorg voor de burger. Maar werkt de wet? Argos onderzocht het, samen met platform voor onderzoeksjournalistiek Investico, dagblad Trouw en weekblad de Groene Amsterdammer. ‘Het is een doos die bij ons over de schutting is gegooid.’

Is de promovendus een melkkoe voor universiteiten en faculteiten die hun begroting niet rond krijgen? Daar lijkt het soms wel op. Universiteiten krijgen een promotiepremie van het Rijk per afgerond proefschriften, dus loont het om zoveel mogelijk (buiten)promovendi af te leveren. Was een promovendus vroeger een gewaardeerd personeelslid, met dito arbeidsvoorwaarden, nu is een promovendus soms niet meer dan een veredelde student, met dito matige beloning. Of neem Tilburg, waar een ware 'promotiefabriek' voor mensen van buiten de universiteit werd gefaciliteerd. De commissie Van Rijn die de financiele situatie van het wetenschappelijk onderwijs onderzocht, stelt in het deze week verschenen rapport “Wissels Om” vooral een herverdeling van geld voor. Maar wat is er nodig om ‘perverse prikkels’ als het oppompen van studentenaantallen en promoties te bestrijden?En heeft Nederland nou teveel of te weinig promovendi?

Voor het eerst sinds de vrijspraak van Transavia-piloot Julio Poch blikken drie collega’s terug op hun rol als getuigen in de geruchtmakende strafzaak. Gezagvoerders Tim Weert en Edwin Reijnoudt Brouwer getuigden dat Poch had bekend betrokken te zijn geweest bij de ernstige misdaden gepleegd tijdens de militaire dictatuur in Argentinië. Ook Transavia-piloot Jeroen Wiedenhoff getuigde tegen de Argentijns-Nederlandse piloot, die in 2009 werd gearresteerd en ruim acht jaar in voorarrest zat, voordat hij eind 2017 door de rechter werd vrijgesproken. Sindsdien staan Weert, Reijnoudt Brouwer en Wiedenhoff in veler ogen te boek als ‘verraders’. In een exclusief interview met Argos vertellen zij hoe de vork volgens hen echt in de steel zit, en beoordelen zij de werkwijze van het openbaar ministerie in Nederland en Argentinië in deze zaak. ‘Ze hebben ons gewoon laten bungelen.’

Vluchtelingen uit Eritrea zijn in Nederland tussen wal en schip geraakt door een foutieve registratie in het Europese registratiesysteem Eurodac. Een van hen is de is 17-jarige Feven. Toen zij als 15-jarige in Italië arriveerde, schreven de Italiaanse autoriteiten haar in als volwassene. Al meer dan twee jaar probeert ze die fout recht te zetten. Ze gaat niet naar school. Ze heeft geen recht om haar ouders te laten overkomen.En dat allemaal omdat de Nederlandse immigratiedienst IND vasthoudt aan het interstatelijk vertrouwensbeginsel, waarbij we ervan uitgaan dat informatie uit een ander Europees land betrouwbaar is. Voor het eerst spreken grote organisaties die in Italië betrokken zijn bij de registraties zich openlijk uit over de fouten die daar worden gemaakt. Ook Nederlandse organisaties zetten vraagtekens bij het beleid van de IND. In de studio reageert Wil Eikelboom van de Nederlandse Vereniging voor Asieladvocaten op de bevindingen. Argos is een van de initiatiefnemers van het project Lost in Europe, waarbij een internationaal team van onderzoeksjournalisten probeert te achterhalen wat er is gebeurd met duizenden vluchtelingenkinderen die na aankomst in Europa van de radar zijn verdwenen. Deze uitzending is ondersteund met een bijdrage van het Fonds Bijzondere Journalistieke Projecten.

Hoe achter een commerciele deal een geheime NSA-operatie schuil gingHet leek een commerciele deal van Philips. Maar in werkelijkheid was het een grote geheime operatie van de Amerikaanse inlichtingendienst NSA. Het gebeurde in de jaren tachtig. In Argos een gedetailleerde reconstructie, waarbij betrokkenen voor het eerst vertellen wat er gebeurde. TextLite, een klein Amsterdams bedrijfje, bracht in de jaren tachtig een pockettelex op de markt, waarmee consumenten versleuteld konden communiceren, de PX-1000. De versleuteling was zo goed dat politie en inlichtingendiensten grote moeite hadden om berichten te kraken, die met het apparaatje werden verzonden. Philips bracht een tweede versie van de PX-1000 op de markt. De versleuteling van deze tweede versie, blijkt uit het onderzoek van Argos, is ‘dramatisch afgezwakt’, zoals hoogleraar computerbeveiliging Bart Jacobs van de Radboud Universiteit concludeert. Uit de reconstructie blijkt dat Philips alle oude apparaatjes opkocht en doorleverde aan de Verenigde Staten. Het versleutelingsalgoritme dat in de tweede versie, de Philips-versie, van de PX-1000 zat werd geleverd door de NSA. Hierdoor kon de NSA berichten veel makkelijker kraken.De PX-1000 werd onder meer gebruikt door het ANC in Zuid-Afrika, in de tijd dat Nelson Mandela nog in de gevangenis zat. Gebruikte het ANC de eerste, veilige versie van de PX-1000 of de tweede versie, die door de Amerikaanse geheime dienst kon worden afgeluisterd?

Argos herdenkt de donderdag overleden presentator Max van Weezel met een speciale uitzending waarin Max zelf, in een onlangs opgenomen interview, terugblikt op zijn jaren bij het programma. Hij was presentator van 2008 tot 2019, maar ook intensief betrokken bij het prille begin van Argos.

Over de windmolenparken in Groningen en Drenthe lopen de emoties hoog op. Projectontwikkelaars zijn tevreden, zij verdienen over een periode van 15 jaar tussen de 2,4 miljoen en 3 miljoen euro per windturbine, mede dankzij een overheidssubsidie van 550 miljoen euro. Omwonenden zijn boos en strijdbaar. Zij moeten rekening houden met een waardedaling van hun woningen van naar schatting 87 miljoen euro. En ze vragen zich af of al die windturbines echt zoden aan de dijk zetten als het gaat om de energietransitie. Dit is een extra aflevering van Argos, in verband met de ingelaste herdenkingsuitzending rondom het overlijden van onze presentator Max van Weezel, alleen online te beluisteren.

DNA-materiaal kan belangrijk zijn bij het oplossen van een misdrijf, maar getuigenverklaringen ook. Hoe doorslaggevend kunnen de verhalen van getuigen zijn in een politie-onderzoek?In het onderzoek naar de moord op Patrick, de 36-jarige tennisleraar uit Heerlen, zijn veel mensen gehoord. Buurtbewoners, vrienden en hulpverleners hebben hun kennis over wat er gebeurde in die Kerstnacht in 2002 gedeeld met de politie. Maar de politie blijkt belangrijke aanwijzingen die ze gaven over het hoofd te hebben gezien. Wat die aanwijzingen zijn en of de politie er nu nog wat mee kan, wordt in dit vijfde deel van de serie De Moord op Patrick duidelijk. Na 17 jaar vertellen getuigen opnieuw hun verhaal.

Dinsdag bevroeg de Tweede Kamer staatssecretaris Harbers van Justitie en Veiligheid over de Argos-uitzending van afgelopen zaterdag. “60 Vietnamese kinderen — zeg maar twee schoolklassen vol — zijn verdwenen uit de beschermde asielopvang. Klopt het bericht van Argos?” Dit vroeg Bram van Ojik van GroenLinks. En: “Is de staatssecretaris bereid om een breed onafhankelijk onderzoek in te stellen?” Hij kreeg bijval van de fracties van SP, SGP en DENK, maar ook van de regeringspartijen CDA, VVD, D66 en ChristenUnie.

Zeker zestig Vietnamese kinderen zijn verdwenen na aankomst in Nederland. Ze waren de afgelopen vijf jaar geplaatst in beschermde opvangcentra voor alleenstaande minderjarige vreemdelingen die een groot risico lopen om slachtoffer te worden van mensenhandel. Staatssecretaris Harbers van Justitie zei vorig jaar dat er ‘op dit moment bij uitvoeringsorganisaties geen informatie bekend is dat een smokkelnetwerk betrokken is bij de vermissing van minderjarige Vietnamese migranten’. Maar hoe kun je dat nou weten, als je niet eens weet waar de kinderen zijn? Argos gaat op zoek in Duitsland, Engeland en Frankrijk, en spit door honderden interne e-mails van de politie en COA (Centrale Opvang Asielzoekers). Ook vertellen medewerkers van de beschermde opvang voor het eerst over hun ervaringen. ‘Op dezelfde dag worden de kinderen opgehaald van verschillende locaties’, vertelt coördinator Victoria. ‘Dus daar zit iemand achter die ons kent.’ ‘Ze observeren ons, ze weten precies wat wij doen’, zegt mentor Dominique. ‘Dat kunnen we gewoon niet tegenhouden.’ Ina Hut, directeur van COMENSHA, en de Nationaal Rapporteur Mensenhandel Herman Bolhaar reageren op de bevindingen van Argos.Argos is onderdeel van Lost in Europe, een internationaal initiatief waarbij onderzoeksjournalisten hun krachten bundelen om te onderzoeken hoe duizenden vluchtelingenkinderen konden verdwijnen na aankomst in Europa.

Eritrese vrouwen die hun man achterna reizen, raken soms zwaar in de problemen. Hulporganisaties zeggen dat gezinshereniging heel belangrijk is, ook voor de integratie. Maar wat als het mis gaat? Waar kunnen deze vrouwen naartoe als ze te maken krijgen met huiselijk geweld? Ze weten de weg naar de politie niet te vinden. Ze hebben geen recht op huisvesting. Ze spreken geen Nederlands of Engels en hebben geen recht op een tolk. Ze kennen niemand. En wat moet er met de kinderen gebeuren? Argos maakte vorig jaar juni een reportage over twee van deze vrouwen, ‘Mirjam’ en ‘Anna’. Hoe gaat het nu met ze? En hoe gaat het met Betty, de Eritrese vrijwilligster die hen bijstaat en die de hoeveelheid hulpverzoeken en de heftigheid van de problemen amper meer aankon.

Het had een doorbraak bij het dotteren moeten worden. De oplosbare stent die 7 jaar geleden in gebruik werd genomen in de Nederlandse patiëntenzorg. Maar de stent is van de markt gehaald en er is onzekerheid bij patiënten die behandeld zijn met het nieuwe medische hulpmiddel. Artsen wisten dat de oplosbare stent een verhoogd risico op een hartinfarct kon hebben, maar desondanks werd de stent tot 2017 bij duizenden patiënten geplaatst in de kransslagader. Hoe kon dat gebeuren? Argos over de medische industrie, falend toezicht en hartpatiënten die het nakijken hebben.

Voor haar onderzoek naar de moord op de Limburgse tennisleraar Patrick van der Bolt, mag onderzoeksjournalist Sanne Boer een kijkje nemen bij het Nederlands Forensisch Instituut. Ze wil graag weten hoe vaak een DNA-spoor tot een veroordeling leidt in een moord of zedenzaak.DNA-deskundige Lex Meulenbroek geeft tekst en uitleg.

Deze week lekten documenten uit over de Troika Laundromat, eenRussische witwasmachine waarbij ook Nederlandse banken betrokken waren. Waarom maken de steenrijke vrienden van Poetin zo graag gebruik van financiële dienstverleners aan de Amsterdamse Zuidas? En werkt het toezicht op foute geldstromen eigenlijk wel? Een gesprek met journaliste Karlijn Kuijpers, die voor onderzoeksplatform Investico het Troika-schandaal onderzocht. Met Ruslandkenner en NRC Handelsblad-columnist Hubert Smeets. En Bob Hoogenboom, hoogleraar forensic businessstudies aan Nyenrode University.

Het wordt er niet makkelijker op journalist te zijn, althans als je je beweegt in bepaalde kringen of landen. De bizarre moord vorig jaar op Kamal Khashoggi, kritisch Saoedisch journalist in Turkije, is daar maar een van de vele voorbeelden van. Ook in eigen land worden journalisten bedreigd en geintimideerd. Vooral als ze zich ingraven in criminele zaken. Welke invloed heeft dreiging en intimidatie op de journalistiek en loont het eigenlijk om een journalist als Khashoggi te vermoorden, sterft daarmee ook het verhaal? Een gesprek met Frederike Geerdink, freelance journalist met als standplaats Iraaks Koerdistan, Jan Meeus, misdaadjournalist bij NRC en Thomas Bruning, secretaris van de Nederlandse Vereniging van Journalisten (NVJ).

Vaste recensent Marc Chavannes bespreekt het net vertaalde boek Moneyland, een zoektocht naar het verborgen geld van de superrijken en de multinationals van de Britse onderzoeksjournalist Oliver Bullough.

Het Internationaal Strafhof in Den Haag verkeert in zwaar weer. De politieke steun brokkelt af in een wereld die alsmaar meer verdeeld raakt. De Amerikaanse president Trump noemde het hof ‘een niet-gekozen bureaucratie’ die volgens hem geen autoriteit heeft in de VS. Ook is er forse kritiek de aanklager die slecht werk levert, waardoor verdachten werden vrijgesproken. Wat betekent dit voor het aanzien van het internationale strafrecht? Argos sprak met Serge Brammertz, die zelf jarenlang werkte als aanklager bij het Joegoslavië Tribunaal. De ervaren Belgische jurist bracht eerder Ratko Mladic en Radovan Karadzic voor de rechter en jaagt nog steeds op voorvluchtige oorlogsmisdadigers. Hij is sceptisch. ‘Het strafhof is niet de oplossing voor alles.’

'Lisa' was vijftien jaar toen ze aangifte deed van verkrachting door haar vader en andere mannen in de Nieuwe Scheveningse bosjes in Den Haag. Ze noemde de namen van advocaten, een ceo van een groot bedrijf en een topambtenaar van het Ministerie van Justitie. In december onthulde Argos dat het Openbaar Ministerie belangrijk steunbewijs negeerde en de zaak seponeerde. Hoffmann bedrijfsrecherche vond kinderporno op computers in gebruik bij vader. Gynaecologen die Lisa medisch hadden onderzocht, stelden vast dat zij zwanger is geweest en bevallen van een baby.Na de uitzending ontving Argos een foto die nieuw licht werpt op de rol van een raadsheer van het gerechtshof in Den Haag. Hij was de voorzitter in de Artikel 12-zaak die Lisa en haar moeder aanspanden om alsnog vervolging af te dwingen. Ook in Argos: traumapsycholoog Christel Kraaij over clienten met verhalen vergelijkbaar met die van Lisa.

De betalingen voor het beheer van de bevroren Libische tegoeden zijn niet in overeenstemming met de sanctieregels van de Verenigde Naties. Dat staat in een recent rapport van de VN. De tegoeden werden in 2011 bevroren als sanctie tegen de Libische regering van Muammar Khadaffi. Het geld wordt beheerd door een Amsterdamse vermogensbeheerder, gevestigd op de Zuidas, en daar gaat iets mis. In Argos een verslag.

De afgelopen jaren is er veel veranderd in de financiering van wetenschap in Nederland. Beleid met als doel de maatschappelijke impact te vergroten en de Nederlandse kenniseconomie bij de top van de wereld te laten horen. Maar de afgelopen maanden ontdekte Argos een aantal valkuilen in dit systeem. Ook is er al jaren terugkerende kritiek op het financieringsbeleid vanuit de wetenschap zelf. Hoe kan dit voornemen worden gerealiseerd zonder promotiefabrieken, belangenverstrengelingen en schijnconstructies in de hand te werken? In Argos een debat over de financiering van wetenschap met Prof. Han van Krieken (Rector Magnificus Radboud Universiteit), Dr. Marijtje Jongsma (vakbond VAWO) en Prof. Uri Rosenthal.

Afgelopen september berichtte Argos over hoe Tilburg University buitenpromoties tot verdienmodel gemaakt had. Zo begeleidde één professor bovengemiddeld veel promoties, in zes jaar tijd maar liefst 77. Afgelopen donderdag ontving Argos hiervoor de Nationale Prijs voor Onderwijsjournalistiek. Kees van den Bosch, die deze uitzending maakte, schuift aan en vertelt over de actuele stand van zaken.

‘Baby Jelmer’ is inmiddels bijna 12, maar allesbehalve een normale tiener. Vlak na zijn geboorte ging er tijdens een betrekkelijk simpele darmoperatie iets vreselijk mis. Een wonder dat hij bleef leven, maar zijn hersenfuncties zijn sindsdien ernstig beperkt. Hij kan niet lopen, niet communiceren,niet zelfstandig eten, niets. Zijn ouders gingen door een juridische mallemolen om het ziekenhuis waar het mis ging aansprakelijk te stellen voor de levenslange handicaps van Jelmer. Het ziekenhuis en de verzekeraar zetten alle mogelijke juridische middelen in bij de vaststelling van de aansprakelijkheid en van het schadebedrag. Dat eindigde eind vorig jaar in een schikking. Hoe kijken de ouders van Jelmer terug op de jaren die in beslag werden genomen door de zorg voor een ernstig gehandicapt kind en door slepende procedures, die ze uiteindelijk maar weinig heeft opgeleverd? Hoe kunnen patienten, familie en nabestaanden behoed worden voor het juridische steekspel dat hen wacht als ze ziekenhuizen en artsen aansprakelijk stellen voor medische missers? John Beer, letselschade-advocaat van de ouders van Jelmer, heeft daar heel duidelijke ideeen over. Alexander Brenninkmeijer, voormalig Nationaal Ombudsman en schrijver van een recent verschenen boek, Moreel Leiderschap, valt hem bij. Ze zijn beiden te gast in Argos,over hoe de last van het lijden na een medische misser te verzachten.

De eerste minuten, uren en dagen na een moord zijn cruciaal in de zoektocht naar de dader. De tijd is dan de grootste vijand van de politie. Hoe meer tijd er verstrijkt, hoe kleiner de kans dat de dader gevonden wordt.In de woonkamer van de 36-jarige tennisleraar Patrick stelt de technische recherche, die tweede kerstdag 2002, veel sporen veilig, om te achterhalen wie hem vermoord heeft.Tussen alle sporen die de recherche vindt, wordt 1 dader-gerelateerd spoor vastgesteld. Het Nederlands Forensisch Instituut bepaalt uit dat spoor een DNA-profiel. Tot op heden heeft dit nooit een match opgeleverd en de moord op Patrick blijft al 17 jaar onopgelost. Maar met de nieuwe DNA-technieken kan er veel meer. De politie en het Openbaar Ministerie Limburg hebben de familie van Patrick in 2010 beloofd te wachten op nieuwe DNA-technieken voordat ze verder zouden gaan met het onderzoek. Is die tijd aangebroken om met de technieken van nu opnieuw naar het DNA-spoor te kijken? En zal de moord op Patrick dan eindelijk opgelost kunnen worden?

Onderzoeksjournalistiek is steeds meer datajournalistiek. Een combinatie van verhalende journalistiek en wetenschap. Cijfers, onderzoeksresultaten, tabellen en grafieken dienen als bron. KRO-NCRV gaat zich hier op toeleggen, middels Pointer, geen programma, maar een online platform. Alleen als er nieuws is, volgt publicatie online of op de televisie. Jerry Vermanen, datajournalist van het eerste uur, komt vertellen waar Pointer zich op zal richten en hoe ze precies te werk gaan.

Wat gebeurt er als twee beste vrienden met ieder hun eigen journalistieke expertise de handen ineen slaan? In het geval van Milena Holdert (Nieuwsuur) en Ghassan Dahhan (Trouw) krijg je dan een rij opeenvolgende scoops op tv en in de krant. En een minister die per ongeluk staatsgeheimen onthult. Als echte luizen in de pels onderzochten Holdert en Dahhan de Nederlandse steun aan Syrische strijdgroepen. Wat hield die steun in en werd die wel geleverd aan ‘gematigde’ groepen, zoals het kabinet steeds beweerde? En waarom deed de minister zo zijn best om alles geheim te houden? In Argos praten Holdert en Dahhan over hoe zij onthullingen konden doen over een staatsgeheim programma.

Het moest echte natuur worden, het stuk grond dat vrijviel na de inpoldering van de Zuiderzee, de Oostvaardersplassen. De droom ontaardde in een discussie en het afgelopen jaar zelfs in een ware strijd over het lot van de daar uitgezette grote grazers.Aanstaande zondag start een nieuwe serie Argos Medialogica op NPO2. De eerste uitzending gaat over die strijd om de dieren in de winterse Oostvaardersplassen. Programmamaker Maud van de Reijt schuift aan om daar alvast iets over te vertellen.

Wat is hij eigenlijk, wetenschapper of (onderzoeks)journalist? Geen van beide helemaal, zegt hij zelf. Wel is Alexander Pleijter, universitair docent Journalistiek en nieuwe media aan de Universiteit Leiden, specialist op het gebied van bronnengebruik van journalisten. Lang voordat fakenews een scheldwoord werd, trainde hij al studenten in het ontmaskeren van desinformatie. En dat doet hij nog steeds. Alexander Pleijter is een luis in de pels van de journalistiek en in Argos praten we met hem onder meer over de toekomst van het vak in tijden van ongebreidelde verspreiding van nepnieuws.