Reportażyści Studia Reportażu i Dokumentu Polskiego Radia jeżdżą po Polsce i świecie w poszukiwaniu ciekawych spraw i ludzi. Wielokrotnie inicjatorami podejmowanych przez nas tematów są sami słuchacze. Liczne telefony, listy i e-maile kierowane do redakcji są dowodem na to, że wysiłek reportażystów ma sens, że są potrzebni, że ich trud poprawiania świata przynosi konkretne, społecznie oczekiwane efekty.
Reportaż "Walka o życie" Joanny Bogusławskiej opowiada o chłopcu, który żyje dzięki sprzętowi medycznemu, zakupionemu ze zbiórki WOŚP. Małgorzata i Maciej mają dwóch synów: Kubę i Wojtka. Wojtek urodził się jako wcześniak, ważył 1400 gramów. Sprzęt WOŚP ratował mu życie. Wojtek teraz chodzi do szkoły. Porozumiewa się za pomocą komunikatora. Ma też duży niedosłuch i nosi aparat słuchowy, który również dofinansowała mu WOŚP. Jest pogodnym i uśmiechniętym chłopcem.
2/3/2024 • 22 minutes, 25 seconds
"Z potrzeby serca" - reportaż Joanny Bogusławskiej o Darii, wolontariuszce WOŚP
Daria jest wolontariuszką WOŚP, prowadziła COOLawy sztab. Jest osobą niepełnosprawną, ale bardzo samodzielną, sama robi zakupy. Mimo, że sama potrzebuje wsparcia, od lat pomaga Orkiestrze. Mówi, że robi to z potrzeby serca i że dobro zawsze wraca.
2/2/2024 • 9 minutes, 25 seconds
"Wykrzyczeć światu" - reportaż Antoniego Rokickiego o Stowarzyszeniu Żydowski Instytut Historyczny w Polsce
Stowarzyszenie Żydowski Instytut Historyczny w Polsce zrzesza tych, którym bliska jest historia i kultura Żydów polskich. Ich misją jest zachowanie tysiącletniego dziedzictwa dla przyszłych pokoleń. Początki organizacji pierwszej połowy XX wieku. W 1944 roku powstał Centralny Komitet Żydów w Polsce, będący polityczną reprezentacją Żydów wobec władz polskich i organizacji żydowskich za granicą. Po wieloletnich przygotowaniach Stowarzyszenie Żydowski Instytut Historyczny zostało zarejestrowane w 1951 roku w Warszawie. Co ciekawe, Żydowski Instytut Historyczny im. Emanuela Ringelbluma od zawsze był podległy stowarzyszeniu. Aż do lat dziewięćdziesiątych dyrektorem ŻIH-u był ówczesny prezes Stowarzyszenia ŻIH.
2/1/2024 • 25 minutes, 1 second
"Triumf i porażka w Melbourne" - reportaż Cezarego Gurjewa o kulisach sukcesu Igi Świątek
Wielkoszlemowy turniej Australian Open 2024 przeszedł do historii. Jedną z faworytek do zwycięstwa była Iga Świątek, najlepsza obecnie tenisistka świata. Liderka rankingu WTA zakończyła zmagania na trzeciej rundzie. W ostatnich latach Polka dostarczyła jednak kibicom niezliczonych powodów do radości, o których przypomniał w swoim reportażu Cezary Gurjew.
20 lat temu we Wrocławiu powstał pomnik - Fontanna Pamięci. Jego autorem jest profesor Akademii Sztuk Pięknych z Poznania - Maciej Szańkowski. Pomnik został pomyślany jako instalacja kilku elementów: odlanego z brązu ogromnego węzełka ustawionego na granitowym brzegu fontanny, zatopionych w wodzie kluczy i napisu: PANTA RHEI – "Wszystko płynie". Symbolika rzeźby odwołuje się do historii Wrocławia i przesiedleńczych losów jego mieszkańców. "Węzełek" był tym symbolicznym znakiem tułaczki, wymuszonej wędrówki, przenoszenia resztek swego dobytku w niewielkim zawiniątku. Natomiast klucze były symbolem utraconego domu, bezpieczeństwa, własności. Były też symbolem przywiązania do miejsca, z którego się pochodziło. W 2022 roku pomnik został zdemontowany i czeka na nową lokalizację.
1/31/2024 • 31 minutes, 22 seconds
"Z pasją przez życie" - reportaż Urszuli Żółtowskiej o pasjonatach motocyklowych wypraw
Poznali się cztery lata temu. Ona przyszła do niego uczyć się jazdy motocyklem. Nauczyła się, zrobiła nawet kurs instruktora nauki jazdy. Od tamtej chwili są razem i podejmują wiele działań na rzecz bezpieczeństwa na drodze. Kochają wyprawy motocyklowe po Polsce w gronie przyjaciół. I wspierają Jurka Owsiaka i jego Wielką Orkiestrę Świątecznej Pomocy. A na rzecz bezpieczeństwa chcą działać… Do końca świata i jeden dzień dłużej.
1/30/2024 • 25 minutes, 32 seconds
"Pamiątki z podróży" - reportaż Moniki Chrobak o Macieju Zarembie, 80-latku, który kocha egzotyczne podróże
80-letni Maciej Zaremba połączył swoje profesje ze swoimi pasjami. Kocha m.in. egzotyczne podróże. Zwiedził do tej pory ponad sto krajów na sześciu kontynentach. Eksplorował Australię, Afrykę czy Amerykę Środkową, także najwyższe góry świata, jak Himalaje, Andy czy Pireneje. Był m.in. pilotem wycieczek, przewodnikiem terenowym, beskidzkim, po parkach narodowych (pienińskim, gorczańskim, babiogórskim oraz bieszczadzkim) przewodnikiem po wszystkich polskich górach czy strażnikiem ochrony przyrody.
1/30/2024 • 22 minutes, 49 seconds
"Zimnolubni" - reportaż Andrzeja Urbańskiego o morsowaniu i Gdańskim Klubie Morsów w Jelitkowie
Morsowanie to coraz popularniejsza forma rekreacji. Polega na krótkiej kąpieli lub zanurzaniu się w zimnej wodzie. Morsować można w rzece, jeziorze oraz morzu. Okazuje się, że morsowanie ma w Polsce ma długą historię. Pierwsze morskie kąpielisko, z którego można było korzystać poza sezonem letnim, powstało w 1808 roku w Gdańsku Brzeźnie. W kolejnych dekadach ta forma aktywności cieszyła się coraz większym zainteresowaniem. Zaczęły powstawać pierwsze kluby. Najstarszy to Gdański Klub Morsów w Jelitkowie, który działa od roku 1975 i zrzesza dziś prawie 300 osób. Od tamtego czasu w całej Polsce powstało ponad 100 klubów.
1/29/2024 • 19 minutes, 51 seconds
"Z miłości do życia" - reportaż Joanny Bogusławskiej o Olku, chłopcu z ogromną wolą życia
Olek urodził się jako skrajny wcześniak z wadą układu moczowego. Zanim przyszedł na świat, miał siedem operacji. Jego stan był na tyle poważny, że lekarze nie dawali mu szans na przeżycie. Mimo to zarówno rodzice, jak i dziadkowie chłopca nie zamierzali się poddawać. Olek dzięki aparaturze WOŚP walczył o życie po porodzie w inkubatorze, pod respiratorem. Miał ogromna wolę życia. Rodzice kangurowali go. Jego dziadek Janek postanowił pokonać tzw. Główny Szlak Beskidzki, czyli ponad 500 kilometrów górami ze wschodu na zachód, chciał zebrać pieniądze dla Olka na rehabilitacje.
27 stycznia przypada 79. rocznica wyzwolenia niemieckiego nazistowskiego obozu koncentracyjnego Auschwitz-Birkenau. Agnieszka Kłos mówi, że się spóźniła na tę historię. Świadkowie, byli więźniowie Auschwitz - Birkenau odchodzą. Czy zdąży zadać wszystkie pytania? Od kilku lat pracuje nad książką. Pisze też pracę doktorską. A wszystko zaczęło się od wycieczki do Muzeum kiedy była dzieckiem i pewnej fotografii. A potem był film w telewizji i obraz butów. Po latach znów pojechała do Oświęcimia do Muzeum Auschwitz-Birkenau. A potem zaczęła jeździć coraz częściej...
1/26/2024 • 33 minutes, 26 seconds
"Bądźmy eko" - reportaż Urszuli Żółtowskiej
Marnujemy jedzenie, kupujemy za dużo ubrań, źle segregujemy śmieci. To niektóre grzechy, które popełniamy. A cierpi świat dookoła nas. Jaki jest nasz stan świadomości?
1/26/2024 • 9 minutes, 45 seconds
"Czerwony fotel" - reportaż Grażyny Wielowieyskiej o wolontariuszach WOŚP
Dominika swoją przygodę z Wielką Orkiestrą Świątecznej Pomocy rozpoczęła, będąc jeszcze w liceum. Namówił ją do tego starszy brat, który wcześniej został wolontariuszem. Podobało się jej, że jej praca choć w małej części, jednak pomaga dzieciom. Nie sądziła wtedy, że sama kiedyś będzie z takiej pomocy korzystała. Dominika cały czas (od 15 lat) pomaga WOŚP, w tym roku jako szefowa sztabu w Czechowicach-Dziedzicach.
1/24/2024 • 20 minutes, 59 seconds
"Krowa przed sądem" - reportaż Adama Bogoryja Zakrzewskiego. Kolejna część o sąsiedzkim konflikcie na wsi
"Krowa przed sądem" to tytuł kolejnego reportażu o najgłośniejszym w Polsce konflikcie sąsiedzkim na wsi. Rzecz o uporczywym nękaniu przez sąsiadki hodowców bydła, którym to kobietom przeszkadza... zapach krów. Sytuacja ta ma miejsce w podkarkonowskiej wiosce Czadrów k. Kamiennej Góry. Już piąty rok kobiety te ślą skargi do różnych instytucji, m.in. do wójta, z żądaniem interwencji w gospodarstwie ich sąsiadów - Państwa Paździorów. Uważają, że ci łamią prawo, prowadząc swoje gospodarstwo. Wójt musi każde pismo rozpatrzyć i rozsyła je do właściwych instytucji: komendy policji, inspektoratu weterynarii, straży pożarnej, sanepidu. W spór zaangażowany jest także nadzór budowalny.
1/24/2024 • 24 minutes, 20 seconds
"Chcę czuć się potrzebny" - reportaż Weroniki Puszkar o akcji Dziadkowie Biznesu
Już kolejny rok działa studencka akcja Dziadkowie Biznesu. Ludzie, którzy zauważali w swojej okolicy cukiernię, krawca, szewca czy inne małe przedsiębiorstwo - zgłaszają ich do organizatorów z prośbą o wsparcie. Młodzi ludzie odzywają się do właścicieli tych firm, pytają o zgodę i wrzucają na grupę na Facebooku zdjęcie lokalu.
1/23/2024 • 24 minutes
"Dziadziuś" - reportaż Moniki Chrobak o Stanisławie Marusarzu, kurierze tatrzańskim i narciarskim pasjonacie
Był jednym z najbardziej uznanych kurierów tatrzańskich i skoczków narciarskich. Ale przede wszystkim najukochańszym dziadkiem dla swojej wnuczki, graficzki i malarki Magdaleny Gądek. W Dniu Dziadka przypominamy słynną zakopiańską postać Stanisława Marusarza (1913-1993).
1/22/2024 • 27 minutes, 50 seconds
"Babcia to ja" - reportaż Antoniego Rokickiego o nietypowej babci - Magdalenie Iwańskiej
Magdalena Iwańska pracuje w jednej z warszawskich agencji reklamowych. Kieruje działem contentu i produkcji. Razem ze swoim zespołem zajmuje się m.in. promocją znanych marek. Magdalena uwielbia sztukę oraz modę. Ma córkę Natalię i dwie wnuczki: Rysię oraz Florcię, z którymi często spędza czas. Jest nietypową babcią, łamiącą pewne stereotypy. Jakie zadania stoją przed współczesnymi babciami? Jak dbać o relacje z dziećmi i wnukami? W reportażu wystąpili również: Natalia i Wojtek.
"Gietrzwałdzkie spory" to reportaż Macieja Jastrzębskiego, który opowiada o sporze, dotyczącym budowy centrum dystrybucyjnego jednej z sieci supermarketów w Gietrzwałdzie. Inwestycja ma być zlokalizowana w pobliżu tamtejszego Sanktuarium Maryjnego. Zwolennicy budowy centrum to lokalni samorządowcy z Gietrzwałdu i Olsztyna. W ich ocenie projekt jest korzystny dla biednej gminy, która dzięki tej inwestycji zwiększy swoje dochody. Natomiast przeciwnicy odwołują się do tradycji i poszanowania uczuć religijnych, krytykując samorządowców za wydanie zgody na budowę centrum w pobliżu Sanktuarium, odwiedzanego corocznie przez ponad milion pielgrzymów.
1/18/2024 • 22 minutes, 28 seconds
"Nasi bohaterowie" - reportaż Moniki Chrobak o tatrzańskich kurierach
Mieszkańcy Zakopanego, ratownicy Tatrzańskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego (TOPR), przewodnicy górscy chcą w szczególny sposób upamiętnić kurierów tatrzańskich. Trwa zbiórka na budowę pomnika, który stanie w Kuźnicach. Pomysłodawcą pomnika jest działacz społeczny Zbigniew Mrowca, który - wraz z Apoloniuszem Rajwą, Józefem Pitoniem, Kazimierzem Gąsienicą Byrcynem i Andrzejem Stankiem - założył Społeczny Komitet Budowy Pomnika Kurierów Tatrzańskich w Zakopanem.
Małopolska Fundacja Renovo pomaga potrzebującym w poprawie warunków bytowych. Organizacja Pożytku Publicznego od ponad 10 lat remontuje mieszkania bądź buduje domy dla ubogich rodzin czy pokrzywdzonym przez los. Do tej pory ma za sobą 7 wyremontowanych lokali oraz 3 domy zbudowane od podstaw. Obecnie kończy czwarty w Januszowej, w gminie Chełmiec.
1/16/2024 • 21 minutes, 17 seconds
"Azyl Lidii" - reportaż Katarzyny Michalak o pomocy dla porzuconych kotów
W swoim reportażu Katarzyna Michalak przybliża historię pani Lidii Rosińskiej z Łukowa – przedsiębiorczyni, która od dziesięciu lat pomaga porzuconym kotom. Dotychczas kobieta znalazła domy dla sześciuset czworonogów. Niestety zasoby pani Lidii – te fizyczne, emocjonalne i przede wszystkim finansowe – skończyły się. Dlatego też zdecydowała się poprosić Państwa o pomoc za naszym pośrednictwem.
1/16/2024 • 23 minutes, 54 seconds
"Oj, Gałczyński!" - reportaż Alicji Kulik o Muzeum K.I. Gałczyńskiego w Praniu
Nigdy nie wiemy, jak przypadkowe spotkanie, przypadkowa rozmowa może zmienić nasze życie. To się dzieje zawsze niespodziewanie, zaskakuje nas tak, jak tylko życie potrafi zaskakiwać. Dla Julity Chmielewskiej taki moment wydarzył się, gdy miała 13 lat. Rodzice zabrali ją wówczas na wycieczkę do Muzeum K.I. Gałczyńskiego w Praniu…
Leszek Cichy to legendarny polski alpinista. Zdobył Koronę Ziemi, jako pierwszy, wraz z Krzysztofem Wielickim, stanął zimą na szczycie Mount Everestu. Karierę alpinisty rozpoczął w wieku 18 lat. Wspinał się najpierw w Tatrach (często w sezonach zimowych), później natomiast w Alpach. Dotarł na Mont Blanc. Potem przyszedł czas na Himalaje. Brał udział w licznych polskich ekspedycjach wysokogórskich. Największą sławę przyniosło mu zdobycie zimą Mount Everestu. To właśnie jemu, jako pierwszemu Polakowi (i 57. człowiekowi na Ziemi) udało się skompletować Koronę Ziemi (razem z Górą Kościuszki, Piramidą Carstensza, Elbrusem i Mont Blanc).
1/11/2024 • 27 minutes, 22 seconds
"Moja sutanna" - reportaż Anny Łoś o ks. Tadeuszu Isakowiczu-Zaleskim
Zawsze chętny do pomocy, do porady, wspaniała osobowość, a jednocześnie bardzo dobry kapłan. - Tak jak on sprawował liturgię, jak się modlił - bardzo autentyczny, prawdziwy człowiek - mówił ksiądz profesor Józef Naumowicz. Postać zmarłego księdza Tadeusza Isakowicza-Zaleskiego, duszpasterza Ormian, opiekuna osób niepełnosprawnych wspominaliśmy w reportażu "Moja sutanna" autorstwa Anny Łoś.
1/10/2024 • 17 minutes, 41 seconds
"Valiora vera" - reportaż Magdy Skawińskiej o epidemii ospy w 1963 r. i obowiązkowych szczepieniach
Okres zachorowań na Covid znów się wzmógł. Dziś szczepienia są dobrowolne zarówno przeciw grypie jak i Covid 19. Ponad 60 lat temu, kiedy wybuchła we Wrocławiu epidemia ospy prawdziwej były obowiązkowe. Zaszczepionych zostało w Polsce prawie 8 milionów obywateli. Za uchylanie się od szczepienia groziło 3 miesiące więzienia lub 4,5 tysiąca grzywny. Zarazki przywiózł do kraju podpułkownik Służby Bezpieczeństwa Bonifacy Jedynak z podróży służbowej do Indii, Wietnamu i Birmy. Po powrocie pojawiły się u niego wykwity na skórze, gorączka i dreszcze. Lekarze stwierdzili początkowo u niego malarię. Zakażona zostaje salowa, która się nim opiekowała w szpitalu, ale choruje krótko i łagodnie. Lekarze diagnozują u niej wiatrówkę. Potem choruje pielęgniarka, córka salowej. Zanim trafia do szpitala pomaga szwagierce w organizacji wesela na 100 osób. Chora umiera, a objawy pojawiają się u jej brata i opiekującego się nimi lekarza. Obaj umierają.
1/9/2024 • 33 minutes, 27 seconds
"Pasja Doroty" - reportaż Grażyny Wielowieyskiej o Dorocie Nowakowskiej i jej historycznej pasji
Rok temu, na obchody kolejnej rocznicy bitwy pod Monte Casino, pojechała z torbą pełną małych zniczy, by zapalić je na grobach poległych w walce polskich żołnierzy. Stara się też, by na każdym znajdującym się na tamtym cmentarzu, krzyżu znalazło się zdjęcie żołnierza tam leżącego. Dorota Nowakowska z Augustowa pracuje jako sekretarka medyczna w tamtejszym szpitalu, ale ma też pasję, która, jak mówi, zamieniła się już w misję. Od kilku już lat prowadzi na Facebooku fanpage "Ocalić od zapomnienia". Na podstawie przysłanych jej nieśmiertelników stara się ustalić losy ich właścicieli. Odkryte historie przekazuje rodzinie i tym samym żołnierze, którzy zginęli w czasie wojny, mogą "wrócić" do swoich rodzin.
1/8/2024 • 8 minutes, 58 seconds
"Pójdźmy wszyscy do stajenki" - reportaż Urszuli Żółtowskiej o orszakach Trzech Króli
6 stycznia, po raz kolejny, ulicami miast i miasteczek przejdą Orszaki Trzech Króli. Pierwsze orszaki pomaszerowały w 2009 roku w Warszawie i Toruniu. Początkowo miały to być jasełka uliczne. Zdecydowano jednak, że historię można oprzeć na wędrówce Trzech Króli. Pomysł przyjęto entuzjastycznie, a marsze zaczęły organizować inne miasta i kościoły. Z roku na rok widowisko zyskuje coraz większą popularność.
1/8/2024 • 15 minutes, 3 seconds
"Można wszystko" - reportaż Urszuli Żółtowskiej o Dawidzie, lokalnym aktywiście i filmowcu-amatorze
Dawid jest uczniem czwartej klasy Technikum Fototechnicznego. Zrealizował Filmu o Ursusie, dawnej fabryce i mieszkańcach. Film został pokazany publiczności. Dawid urodził się w Ursusie, jego tata pracował tam do 2001 roku, do momentu grupowych zwolnień i zamykania Fabryki. Zaszczepił u syna miłość do tego miejsca i zainteresowania jego historią. Dawid jest jednym z młodszych miłośników i lokalnym aktywistą. W przyszłości chce robić filmy… Uważa, że jego rówieśnicy powinni mieć świadomość, że i w tym wieku powinno się dobrze wykorzystywać czas…
1/6/2024 • 27 minutes, 49 seconds
"Nie chcemy jałmużny" - reportaż Adama Bogoryja-Zakrzewskiego o proteście drogowców w Polsce
To największy do tej pory protest drogowców w Polsce. Od dwóch miesięcy strajkują na kilku przejściach z Ukrainą. Blokada polega na przepuszczaniu zaledwie kilku samochodów na godzinę. Ostatnio - w pierwszy dzień po Świętach Bożego Narodzenia zaostrzyli protest. Pozwalają na przejazd tylko jednego samochodu na trzy godziny. Zwrócili w ten sposób uwagę na ogromny problem ich branży. Brak równych warunków konkurencji między firmami transportowymi z Ukrainy a tymi z Unii Europejskiej. Szczególnie sytuacja ta dotyka polskie firmy i ich kierowców, bo przez lata jeździli na Wschód, dzięki czemu mogli rozwijać swoje firmy. Teraz grozi im plajta. Wszystko z powodu umowy Unii Europejskiej z Ukrainą czerwca 2022 r., którą podpisano kilka miesięcy po wybuchu wojny, po to by ułatwić Ukrainie swobodny obrót towarowy.
1/5/2024 • 24 minutes, 58 seconds
"Memoriał - ludzie wierni historii" - reportaż Macieja Jastrzębskiego
Memoriał, organizacja rosyjskich historyków i obrońców praw człowieka od dwóch lat nie powinna istnieć. Tak chciał reżim Władimira Putina. Kreml tak bardzo boi się historycznej prawdy, że postanowił zlikwidować stowarzyszenie badające stalinowskie zbrodnie i współczesne represje. Nie udało się. Dwa lata po decyzji o delegalizacji Memoriału, jego pracownicy, wolontariusze i sympatycy wciąż działają. Dokumentują już nie tylko stalinowskie zbrodnie, ale również zbrodnie putinowskiego reżimu, popełniane na Ukrainie. Więcej na ten temat w reportażu Macieja Jastrzębskiego "Memoriał - ludzie wierni historii".
1/4/2024 • 26 minutes, 28 seconds
"Miasto Maciejowice" - reportaż Anety Pawłowskiej-Krać o wsi, która stała się miastem
1 stycznia 2024 roku status miasta uzyskały 34 miejscowości, wśród nich Maciejowice, pod którymi odbyła się ostatnia duża bitwa Powstania Kościuszkowskiego. Maciejowice leżą 80 kilometrów od Warszawy nad Okrzejką, dopływem Wisły, na południowym krańcu województwa mazowieckiego i wchodzą w skład powiatu garwolińskiego. W reportażu Anety Pawłowskiej-Krać wypowiadają się: Tadeusz Kostecki - emerytowany nauczyciel, członek Towarzystwa Miłośników Maciejowic, Leszek Marek Krześniak - prezes Towarzystwa Miłośników Maciejowic oraz Tomasz Kwiatkowski - burmistrz Maciejowic (do 31 grudnia 2023 wójt).
1/3/2024 • 24 minutes, 57 seconds
"Sanatoryjne tango" - reportaż Moniki Chrobak o życiu kulturalno-rozrywkowym w sanatoriach w czasach PRL-u
Dancingi, wieczorki zapoznawcze czy tzw. fajfy czyli podwieczorki taneczne. W czasach PRL-u życie kulturalno-rozrywkowe w sanatoriach szczególnie tętniło życiem. Kuracjusze tłumnie korzystali z wycieczek po uzdrowisku a wieczorami bawili się w rytm starych szlagierów granych na żywo. Nad całością czuwał instruktor kulturalno-oświatowy czyli w skrócie tak zwany kaowiec. Organizując im czas wolny m.in oprowadzał po mieście czy muzeach a po południami spotkania przy kawie i muzyce. Kobiety były wystrojone w eleganckie stroje, panowie w garnitury.
1/3/2024 • 24 minutes, 45 seconds
"Meksyk za horyzontem" - reportaż Eli Chrzanowskiej o Witoldzie Jacórzyńskim, doktorze antropologii i filozofii
Bohaterem reportażu jest Witold Jacórzyński, polski doktor antropologii i filozofii, absolwent Uniwersytetu Warszawskiego, który od ponad 30 lat mieszka w Meksyku. Spotykamy się z nim w San Cristobal de las Casas w Ciesas Sureste (CIESAS) w południowym stanie kraju, gdzie pracuje jako profesor i badacz. Jego doświadczanie Meksyku, odkrywanie sposobu myślenia, zwyczajów i religii ludów tubylczych rozpoczęło się od podróży studenckiej szlakami Bronisława Malinowskiego, gdy podążał śladami m.in. Zapoteków, Czinanteków, Mazateków i Majów.
1/2/2024 • 23 minutes, 9 seconds
"Kobieta w górach" - reportaż Moniki Chrobak o Jolancie Augustyńskiej, prezes zarządu PTT
Góry ciągnęły ją niemal od zawsze. Jolanta Augustyńska z Beskidu Sądeckiego większość swojego czasu spędza eksplorując kolejne szczyty w Polsce i za granicę. To nie tylko jej pasja ale też profesja, bowiem już drugą kadencję pełni funkcję prezesa Zarządu Głównego Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego.
1/1/2024 • 9 minutes, 7 seconds
"Magia na planie" - reportaż Antoniego Rokickiego o epizodystce Stanisławie Cymerman
Stanisława Cymerman pracuje jako epizodystka – w filmach, reklamach oraz teledyskach. Jak wygląda praca na planie zdjęciowym? Jak przed kamerą odnajdują się epizodyści z tzw. pokolenia silver? Stanisława Cymerman z Warszawy uwielbia kontakt z młodymi ludźmi. Można ją spotkać na Dancingach Międzypokoleniowych, w filharmonii lub w operze. Uśmiech, błysk w oku, eleganckie broszki i kapelusze – to jej znaki rozpoznawcze. Kilka lat temu, będąc już na emeryturze, rozpoczęła pracę jako epizodystka – w filmach, reklamach oraz teledyskach.
1/1/2024 • 24 minutes, 7 seconds
"Swoje miejsce w życiu" - reportaż Magdy Skawińskiej o rodzicielstwie zastępczym
Rodzicielstwo zastępcze jest czasową formą pomocy dziecku, a bardzo często także jego rodzinie biologicznej, która znalazła się w kryzysie. Inaczej jest w rodzinach adopcyjnych, które podejmują decyzję na całe życie. Adopcja daje im te same prawa i obowiązki, jakie mają rodzice biologiczni. Nie otrzymują oni wsparcia finansowego na dziecko, jakie przysługuje rodzinom zastępczym, oraz nie podlegają kontrolom ze strony urzędów.
12/31/2023 • 32 minutes, 41 seconds
"Góralskie święta" - reportaż Moniki Chrobak o Bożym Narodzeniu na Podhalu
Tomasz i Małgorzata Słodyczkowie z Zębu na Podhalu rodzinnie świętują Boże Narodzenie. Towarzyszą im dzieci i wnuki. W domu nie brakuje muzyki oraz śpiewania kolęd i pastorałek góralskich. Małżeństwo kultywuje dawne zwyczaje górali, a na co dzień prowadzi zespół regionalny Zbójnicek.
12/31/2023 • 30 minutes, 16 seconds
"Listy od Macieja" - reportaż Antoniego Rokickiego o Macieju Kuli i jego zainteresowaniach historią
Maciej Kula ma 11 lat. Jest uczniem Szkoły Podstawowej nr 31 im. Orła Białego w Częstochowie. Jego ulubionymi przedmiotami są historia oraz matematyka. Kilka lat temu, po wizycie w Muzeum Powstania Warszawskiego, Maciej otrzymał od rodziców płytę "Czuwaj wiaro!" zespołu Dzieci z Brodą. I tak rozpoczęła się przygoda Macieja z historią.
W Warszawie jest ponad 10 kin studyjnych: każde wyróżnia się unikatowym klimatem. W kinie Muranów repertuar jest bardzo wyselekcjonowany, to najczęściej artystyczne kino niezależne, z kolei kino Iluzjon (dawne kino Stolica) proponuje dawne dzieła X muzy. I jest najstarszym kinem w Warszawie. Z kolei w samym centrum Warszawy, na ulicy Żurawiej, znajduje się Amondo – najmniejsze kino w stolicy i w Polsce.
12/30/2023 • 16 minutes, 58 seconds
"Śladami pamięci polskich himalaistów" – reportaż Joanny Bogusławskiej
W listopadzie Marek Rybiec, Piotr Rybiec i Marianna Armańska zakończyli treking w Himalajach. Poznali nepalską gościnność, a do Polski wrócili z nowymi siłami i wiarą, że mogą wszystko. Długa wędrówka bohaterów reportażu miała upamiętniać polskich himalaistów, którzy zostali w Himalajach na zawsze. Celem jednej z tras był obóz Annapurna Base Camp. Marek Rybiec, Piotr Rybiec i Marianna Armańska przywieźli z Nepalu pamiątkowe medale, a także dużo wspomnień i wzruszeń.
12/29/2023 • 22 minutes, 59 seconds
"Cena wolności" - reportaż Henryka Dedo i Waldemara Kasperczaka o niewolniczej pracy w XXI wieku
Nie mają marzeń, prawdopodobnie nigdy nie nauczą się nawet czytać. Los dzieci pracujących w pakistańskich fabrykach cegieł przypomina życie niewolników. Choć praca dzieci w Pakistanie jest nielegalna, to szacuje się, że około jednej trzeciej pracowników cegielni to osoby niepełnoletnie. Dwa i pół tysiąca złotych - to dużo czy mało? Oczywiście odpowiedź zależy od tego, ile w ogóle mamy pieniędzy i co chcemy za nie kupić. Gdybyśmy mieli je wydać na sukienkę lub buty, to pewnie dużo. A jeśli mielibyśmy za to kupić wolność dziesięcioletniej pakistańskiej dziewczynki? Zapraszamy do wysłuchania reportażu Henryka Dedo i Waldemara Kasperczaka pt. "Cena wolności".
12/29/2023 • 31 minutes, 8 seconds
"Benek" - reportaż Adama Bogoryja-Zakrzewskiego o Dariuszu Lorantym, negocjatorze policyjnym
Porwania dla okupu, groźby obcięcia palców a nawet zabójstwa, terror spożywczy - czyli szantaż szefa jednej z największych firm tej branży HORTEXU czy sieci handlowej GEANT i negocjacje z terrorystą w banku i... samobójcą - to tylko niektóre doświadczenia jednego ze znanych w kraju negocjatorów policyjnych. Dariusz Loranty - oficer policji, Dowódca Zespołu Negocjatorów Policyjnych. To współtwórca nowatorskiej koncepcji negocjacji policyjnych jako elementu taktyki zwalczania terroru kryminalnego, wymuszeń rozbójniczych i uprowadzeń osób. Szef ekspert bezpieczeństwa Środkowoeuropejskiego Instytutu Badań i Analiz Strategicznych CIRSA.
12/28/2023 • 31 minutes, 27 seconds
"Przyszywani" - reportaż Magdy Skawińskiej o Stowarzyszeniu mali bracia Ubogich
Ona w wieku jego wnuków. On po osiemdziesiątce. Mogliby być rodziną, ale nie są. Traktują się jednak w ten sposób. Pan Piotr jest wdowcem. Brakowało mu kontaktu z drugim człowiekiem. Ona ma dużo czasu i chce działać w wolontariacie. Ich spotkanie umożliwiło Stowarzyszenie Mali bracia Ubogich. To Stowarzyszenie łączy wolontariuszy z seniorami. Takich par jest w Polsce, w różnych miastach ponad 600. Para z najdłuższym "stażem" spotyka się 18 lat. Piotr i Marysia od ponad roku. Rozmawiają o wszystkim. Pan Piotr dzieli się życiowym doświadczeniem, a Marysia nowinkami technicznymi. Oboje opowiadają o swoich relacjach z innymi ludźmi. Dzielą się. Jak dziadek z wnuczką.
12/27/2023 • 9 minutes, 32 seconds
"Widma" - reportaż Ewy Szkurłat-Adamskiej o etiudzie romantycznej "Widma atelier"
Romantyczny duch unosi się nad aktorami Teatru Mumerus, muzyka Chopina jak klamra - spina widma przeszłości ukryte w romantycznych strofach. "Widma atelier" - ta etiuda romantyczna to kolejna podróż, w której przenosimy się w dawno zapomniany, ale wciąż pulsujący w nas świat. Podział na pozytywistów i romantyków zantagonizował wiele dyskusji, ale echa tekstów romantycznych, co tu kryć, wciąż w nas tkwią. Jak mocno? Muzyka Narodowego Kompozytora, rekwizyty - wehikuły pamięci - nieznane, a przecież dobrze znane pieśni i teksty. Warto zmierzyć się z pamięcią i emocjami, jakie wzbudzą w nas romantyczne teksty. Pamięć słowa i pamięć obrazów, warto obudzić w sobie widma romantyzmu i nie bać się fałszywych nut.
12/22/2023 • 18 minutes, 15 seconds
"Motyle i nosorożce" - reportaż Adama Bogoryja-Zakrzewskiego o historii pewnej niezwykłej miłości
To historia o miłości, o którą niełatwo. O sile woli, wzajemnym zrozumieniu, które pozwalają - mimo przeszkód - zbudować wyjątkowy związek. Pełen uczucia i zrozumienia. Bohaterami reportażu są: Karina Kończewska, która jako nastolatka marzyła o karierze modelki lub koszykarki, i jej mąż Piotr – zakochany w morzu młody marynarz, najmłodszy kapitan żeglugi wielkiej w polskiej flocie, który szuka ostoi na lądzie. Dla żony i córki rezygnuje z kariery, rzuca morze i oboje znajdują nowy pomysł na siebie. Opowieść o tym, jak dzięki sile wewnętrznej i charakterowi można osiągnąć wiele. To historia o wyznaniu sobie miłości przez osoby, które znały się tylko z maili i telefonów. I nie była to szczeniacka, naiwna miłość. Karina jest też wzorem dla wielu kobiet. Organizuje dla nich spotkania wzmacniające poczucie wartości. Jest też autorką książki "Droga do Marynarza". Ten reportaż to powrót do historii, z którą autor zetknął się siedem lat temu w Gdańsku. To audycja o drodze do marynarza, który opowiedział o realiach życia na morzu i układaniu życia na lądzie - codziennie we dwoje.
12/20/2023 • 30 minutes, 47 seconds
"Bezcenna kolekcja" - reportaż Moniki Chrobak o Towarzystwie Miłośników Piwnicznej i unikatowej kolekcji nart
Towarzystwo Miłośników Piwnicznej gromadzi w muzeum regionalnym bezcenne eksponaty dotyczące historii miasta, ale nie tylko. Unikatową kolekcją stanowią na przykład narty. Dzięki zgromadzonym parom można prześledzić, jak zmieniały się ich długość i wykonanie między XVIII do XX wiekiem. Prezentowane narty zostały sprowadzone z różnych zakątków świata, ale są też pary wykonane w przeszłości przez twórców tego regionu. Zbiory przekazane przez prof. Zbigniewa Bielczyka to jedna z najbogatszych kolekcji pamiątek dawnego sprzętu narciarskiego i starych nart, pełna gromadzonych latami pięknych okazów czeskich, austriackich, niemieckich, francuskich i polskich biegówek oraz zjazdówek.
12/19/2023 • 23 minutes, 46 seconds
"Radość ze śpiewania" - reportaż Joanny Bogusławskiej o Chórze w Liceum im. Jana III Sobieskiego w Warszawie
Chór w Liceum im. Jana III Sobieskiego, w czasie pandemii zawiesił działalność. Teraz uczniowie ponownie śpiewają w chórze. Repertuar zespołu obejmuje utwory bardzo zróżnicowane stylistycznie ze względu na miejsca i charakter uroczystości, np. utwory sakralne, pieśni współczesnych kompozytorów, muzykę ludową, muzykę rozrywkową, tez kolędy. W sali prób obok portretu Fryderyka Chopina jest plakat Pink Floyd i The Doors. Niektórzy chcą związać swoją przyszłość z muzyką. Dla innych to czas wspólnego śpiewania, gdzie uczą się współpracy i pracy zespołowej, zawiązują się przyjaźnie. Chór koncertuje w Warszawie, w Polsce oraz poza granicami.
12/19/2023 • 9 minutes, 39 seconds
"Polskie interesy" - reportaż Adama Bogoryja-Zakrzewskiego o proteście polskich transportowców
Reportaż z najpoważniejszego do tej pory protestu polskich transportowców - właścicieli firm przewozowych i kierowców przy przejściach granicznych z Ukrainą. Polacy pozwalają na przejazd przez granicę zalewie kilku samochodów na godzinę. Kolejki oczekujących w mrozie kierowców po polskiej stronie (temperatura nocą podczas ubiegłotygodniowych nagrań spadła do minus kilkunastu stopni), wydłużyły się nawet do 15 dni. Kierowcy zapowiadają blokowanie granicy do skutku. Oczekują wsparcia ze strony polskiego rządu w negocjacjach z unią. Wspierają ją Słowacja i Węgry, także graniczące z Ukrainą. Komisarz unijna ds. transportu uważa jednak, że nadal należy utrzymać tę formę wsparcia dla ukraińskich przewoźników, ze względu na toczącą się wojnę z Rosją. Kierowcy liczą na skuteczne wsparcie w Brukseli ze strony rządu.
12/18/2023 • 24 minutes, 17 seconds
"Podróż w humanizm" - reportaż Beaty Korbas o projekcie "Kultura na szlaku" Fundacji Humana Mundi
Reportaż to efekt podróży Beaty Korbas do Bośni i Hercegowiny. Reportażystka udała się tam wraz z Fundacją Humana Mundi, w ramach projektu "Kultura na szlaku", by propagować polską kulturę wśród tamtejszej Polonii i nie tylko. Założona w 2017 roku Fundacja Humana Mundi skupia się głównie na pomaganiu Polakom mieszkającym poza wschodnimi granicami kraju, wspieraniu kultury, promowaniu wartości związanych z Polską, dbaniu o miejsca oraz ludzi zaniedbanych i zapomnianych. W ramach "Kultury na szlaku" organizowane są wydarzenia mające na celu promocję kultury polskiej. To m.in. wystawy sztuki, czytanie poezji, koncerty, artystyczne performance.
12/18/2023 • 21 minutes, 10 seconds
"Nie mamy wyboru" - reportaż Beaty Korbas o protestach polskich przewoźników na polsko-ukraińskich przejściach
24 lutego 2022 roku Rosja ponownie zaatakowała Ukrainę, ale tym razem na większą skalę niż w 2014 roku. Przez granicę uciekały przerażone ukraińskie kobiety i dzieci. Przygraniczne polskie miasta były ostoją dla uciekających, a polska granica pierwszym miejscem, w którym uchodźcy mogli poczuć się bezpiecznie. Od tego czasu sytuacja się unormowała. Wiemy, że linia frontu przebiega na Wschodzie Ukrainy, a Zachód jest bezpieczny. Aby pomóc Ukrainie, wiosną 2022 roku UE zlikwidowała pozwolenia, które ukraińskie firmy transportowe musiały mieć, aby przewozić ładunki m.in. na terenie Polski. Konsekwencją tej decyzji były protesty polskich przewoźników na polsko-ukraińskich przejściach. Na granicy w Korczowej w woj. podkarpackim z polskimi przedsiębiorcami wspierającymi protest rozmawiała Beata Korbas.
12/15/2023 • 26 minutes, 52 seconds
"Zapiski ze stanu wojennego" - reportaż Urszuli Żółtowskiej - świadectwo wydarzeń z grudnia 1981 roku
"Zapiski ze stanu wojennego" to wyjątkowe i poruszające świadectwo wydarzeń sprzed 42 lat. Jerzy Domżalski postanowił robić notatki w tamtym czasie, żeby utrwalić wydarzenia dzień po dniu. Z wykształcenia jest historykiem, z zawodu dziennikarzem. Wie, jak ulotna jest nasza pamięć. W stanie wojennym Jerzy Domżalski bał się, że podczas rewizji może stracić te notatki, więc wrzucał je do sekretnej skrzynki, którą otworzył po latach. I okazała się skarbnicą pamięci o tym, co w roku '80, '81 i później działo się w Ursusie i w fabryce traktorów, która do dzisiaj jest symbolem walki z poprzednim ustrojem. Tak powstała książka "Ursus. Zapiski ze stanu wojennego". Sam Domżalski w stanie wojennym współredagował w podziemiu gazetkę "Wolny Głos Ursusa". Jeden z numerów został wydrukowany na obwieszczeniu o ogłoszeniu stanu wojennego...
12/15/2023 • 24 minutes, 57 seconds
"Teleturniejowcy" - reportaż Weroniki Puszkar o uczestnikach teleturniejów
Zaczyna się od jednego teleturnieju. Pierwsze słabe pytanie i chęć odegrania się. Potem są kolejne programy. Często inne, bo nie można przez jakiś czas znowu wziąć udział w tej samej grze. Najczęściej chodzi o dobrą zabawę, ale jak przyznają i uczestnicy i prowadzący programów, niektórzy przyszli wygrać pieniądze, bo są im potrzebne na leki. Zdarzają się też tacy zawodnicy, którzy na koncie mają kilkanaście programów. Jak mówią to trochę uzależnienie od tego, żeby wiedzieć wszystko. Kiedy idziesz nową ulicą, nie możesz przejść dalej, dopóki nie sprawdzisz, kim jest osoba, której nazwiskiem nazwano konkretną drogę.
12/15/2023 • 9 minutes, 57 seconds
"Sanatoria dawniej i dziś" - reportaż Moniki Chrobak o lecznictwie sanatoryjnym
Kiedyś mogli z niego korzystać jedynie zamożni. Dziś niemal każdy. Lecznictwo sanatoryjne to jedna z bardziej popularnych form poprawy zdrowia i wypoczynku. Rozkwit sanatoriów - czyli zakładów lecznictwa uzdrowiskowego, zlokalizowanych zazwyczaj w miejscowości uzdrowiskowej, przeznaczonych dla osób przewlekle chorych i rekonwalescentów, wymagających rehabilitacji lub utrwalenia wyników leczenia szpitalnego - zaczyna się na przełomie XVIII i XIX wieku. Kąpiele zdrowotne upodobali sobie choćby Fryderyk Chopin, Stefan Żeromski czy Ignacy Paderewski. W sanatoriach głównie leczy się wodami mineralnymi czy surowcami naturalnymi, np. borowiną. Z czasem wprowadzono bardziej nowoczesne rozwiązania - lasery czy krioterapię. Wszystko po to, aby szybciej przywrócić kuracjuszom sprawność fizyczną czy psychiczną.
12/14/2023 • 23 minutes, 34 seconds
"Kiedy na ziemi mamy śnieg" - reportaż Urszuli Żółtowskiej o przyrodzie jako inspiracji do muzycznej twórczości
Michał Adamowicz jest wykładowcą na Uniwersytecie Warszawskim i muzykiem. Przyroda jest dla niego inspiracją w twórczości muzycznej. Jest też autorem przyrodniczych filmów dokumentalnych. Ich głównym bohaterem są cietrzewie, w chwili obecnej bardzo rzadkie ptaki. Obserwuje i bada je od lat: ostatnie ich ostoje to dolina Biebrzy i Tatrzański Park Narodowy. Od dziecka był ornitologiem amatorem. To ojciec był tym, który opowiadał mu o legendarnych przełęczach, graniach, szczytach. I uczył obserwowania przyrody. A potem pojawił się cietrzew. I Tatry na początku przedwiośnia, przed świtem, poza szlakiem... Jako badacz przyrody ma nieustannie wrażenie, że wszystko co ważne, dzieje się w terenie wtedy, gdy nas tam nie ma. Bo przyroda kocha ciszę i spokój. Uczy być blisko niej... Teraz jest czas na obserwację wilków.
12/14/2023 • 32 minutes, 24 seconds
"Obecność" - reportaż Magdy Skawińskiej o wolontariacie towarzyszącym
Nie pieniądze, nie kariera, nie dobra materialne, ale obecność ludzi w naszym życiu jest najważniejsza. Żyjemy coraz dłużej, coraz częściej - w tej drugiej części - w pojedynkę. Dzieci poszły już własną drogą, albo ich wcale nie było, więc senior po stracie współmałżonka zostaje sam. Nie wszyscy seniorzy mają odwagę, żeby wyjść do ludzi. W ich życie wkrada się samotność. Jak sobie z nią radzą? Mają przez cały dzień włączony telewizor lub radio, żeby słyszeć ludzki głos. Wysiadują w oknie, żeby widzieć innych. Zdarza się, że mówią do telewizora lub do ściany. I tu pojawia się Stowarzyszenie mali bracia Ubogich ze swoim programem "Obecność", który polega na stałym kontakcie wolontariusza z seniorem. Zasady są takie, że wolontariusz spotyka się co tydzień z seniorem na dwie godziny. Są to nie tylko rozmowy, często też wspólne wyjścia na koncerty, do muzeów czy na wystawy.
12/11/2023 • 32 minutes, 3 seconds
"Kapelan" - reportaż Anety Pawłowskiej-Krać - sylwetka ks. Romana Kotlarza
"Chleba naszego powszedniego daj nam - tak wołał Radom, tak wspólnie wołaliśmy razem – ja z wami" - mówił w jednym kazań ksiądz Roman Kotlarz o wydarzeniach Czerwca '76. Duchowny 25 czerwca 1976 roku, w dniu robotniczego protestu przeciwko drastycznym podwyżkom cen, znalazł się na ulicach Radomia i pobłogosławił protestujący tłum. Ksiądz Roman Kotlarz jest nazywany kapelanem radomskiego Czerwca, porównywany też do księdza Jerzego Popiełuszki, bo podobnie jak kapelan "Solidarności" przeciwstawiał się komunistycznej władzy i podobnie jak Popiełuszko za to zginął. Od grudnia 2018 roku trwa proces beatyfikacyjny księdza Romana Kotlarza. Jakim człowiekiem był ksiądz Kotlarz? Jakim duszpasterzem? Jak zapamiętali go ludzie w kolejnych parafiach, do których był przenoszony za swoją niepokorną postawę? I jak wyglądały ostanie miesiące życia kapłana? O tym w reportażu Anety Pawłowskiej-Krać.
12/8/2023 • 39 minutes, 37 seconds
"Barbórecka" – reportaż Małgorzaty Lachendro o św. Barbarze, patronce górników
To niesamowita historia związana z obrazem Świętej Barbary patronki górników i towarzyszki ich codziennego życia od połowy XIX wieku. Wizerunki św. Barbary można spotkać w kopalnianych cechowniach i chodnikach, na sztandarach, w górniczych domach, kapliczkach i kościołach. Jest ich mnóstwo. Rzeźby i figurki z węgla, drewna i gipsu, grafiki i oleodruki, ale przede wszystkim obrazy. Dzisiejszy reportaż opowiada o jednym z nich, ale żeby dotrzeć do tego niezwykłego wizerunku św. Barbary trzeba odnaleźć niepozorne skrzyżowanie w Piekarach Śląskich, na którym stoi znak. Ten znak ma kształt wieży kopalnianej i informuje, że na opustoszałym polu znajdowała się kiedyś kopalnia wydobywająca w czasach świetności kilkanaście tysięcy ton węgla na dobę. Po kopalni Andaluzja nie zostało prawie nic. Nic prócz obrazu św. Barbary, patronki dobrej śmierci i trudnej pracy. Patronki, którą górnicy z Andaluzji próbują ocalić od zapomnienia, tak jak ona niegdyś chroniła ich od złego. Reportaż został wyróżniony w Ogólnopolskim Konkursie Stypendialnym im. Jacka Stwory.
12/7/2023 • 29 minutes, 15 seconds
"Poławiacze radiowych pereł" - reportaż Aleksandry Dobieszewskiej o Ogólnopolskim Konkursie Reportażystów "Melchiory 2023"
Podczas gali w Studium Muzycznym Polskiego Radia im. Agnieszki Osieckiej w Warszawie po raz 18. ogłoszono nazwiska polskich reportażystów nagrodzonych w Ogólnopolskim Konkursie Reportażystów "Melchiory 2023". "Reportaż to perła wśród gatunków radiowych" - powiedziała podczas wydarzenia dziennikarka Agnieszka Kunikowska. Organizatorem Ogólnopolskiego Konkursu Reportażystów "Melchiory 2023" jest Studio Reportażu i Dokumentu Polskiego Radia. Konkurs odwołuje się do tradycji rodzimego reportażu oraz dorobku Melchiora Wańkowicza - jednego z najwybitniejszych polskich reportażystów. Celem przedsięwzięcia jest odkrywanie i promowanie najlepszych twórców gatunku, jak również uhonorowanie reportażystów innych mediów, których twórczość może być inspiracją dla dziennikarzy radiowych.
12/6/2023 • 26 minutes, 9 seconds
"Trzy Marie" – reportaż Joanny Sikory z Polskiego Radia Białystok o trzech kobietach, które spotkały się w jednym miejscu
Prezentujemy reportaż, który otrzymał nominację w tegorocznym XVIII Ogólnopolskim Konkursie Reportażystów "Melchiory". Audycja Joanny Sikory z Polskiego Radia Białystok była nominowana w kategorii Reportaż roku 2023. "Trzy Marie" to opowieść o trzech kobietach, które spotkały się w jednym miejscu. To historia o potrzebie bliskości, ciepła i zrozumienia w każdym wieku. Bohaterki reportażu Joanny Sikory opowiadają o życiu w dojrzałym wieku. Dzielą się ze Słuchaczami swoimi refleksjami o przemijaniu. To subtelna opowieść o tym, co w życiu jest najważniejsze.
12/5/2023 • 59 minutes, 32 seconds
"Afryka w moim sercu" - reportaż Antoniego Rokickiego o Fundacji Misyjnej Salvatti.pl i pomocy potrzebującym w Afryce
Ideą Pallotyńskiej Fundacji Misyjnej Salvatti.pl jest pozyskiwanie funduszy nie tylko w kręgach Kościoła, ale również poza nim. Od 15 lat pracują w niej zarówno osoby duchowne jak i świeckie. Siostra Teresa Gieńko z Poznania od zawsze marzyła, by być misjonarką, ale problemy zdrowotne nie pozwoliły jej na wyjazd do Afryki. Pomaga więc w kraju. W ramach Fundacji działa Centrum Misyjne Sióstr Pallotynek. Siostra Gieńko jest ogólnopolską koordynatorką tak zwanej Adopcji serca. To forma pomocy, dzięki której wierni mogą sfinansować naukę dzieci w Kamerunie oraz Rwandzie. Siostra Gieńko pośredniczy w kontakcie między siostrami w Afryce, a rodzicami adopcyjnymi. W reportażu o działaniach organizacji opowiedzą również: Monika Mostowska – wiceprezes Fundacji, Małgorzata Brzozowska – psycholog, studentka historii z Warszawy, która w 2021 roku odbyła misję w Rwandzie; a także Bożena Rokicka – wspierająca Centrum Misyjne Sióstr Pallotynek. Jak wygląda dziś praca wolontariusza misyjnego? Z jakimi wyzwaniami się wiąże? Czy zawsze jest satysfakcjonująca?
12/4/2023 • 26 minutes, 5 seconds
"Ocalić od zapomnienia" - reportaż Grażyny Wielowieyskiej o fanpage'u, który pomaga zachować pamięć o polskich bohaterach
Reportaż przedstawia historię Doroty Nowakowskiej, młodej kobiety z Augustowa, która kilka lat temu zaczęła prowadzić fanpage "Ocalić od zapomnienia". Zaczęło się od Jerzego Raka, o którym przeczytała w mediach społecznościowych. Miał 21 lat, był żołnierzem AK, zginął z rąk bolszewika w lesie (Abramy w woj. mazowieckim). Pod postem był komentarz, że trzeba ten grób ocalić od zapomnienia. Dorota postanowiła, że tak właśnie uczyni, i założyła fanpage. W ciągu dwóch dni jej wpis został wyświetlony przez 120 tys. osób. Poszukiwania "Jurka z lasu" - jak go nazwała - trwały 4 dni. Odnalazła jego bliskich i poznała okoliczności jego śmierci. Tak to się zaczęło. Zauważyła, jak wielu ludzi poszukuje takiej wiedzy. Pojawiły się kolejne groby, nieśmiertelniki, listy odnajdywane w antykwariatach. Udało się jej sprawić, że kilkanaście rodzin dowiedziało się, gdzie spoczywają ich bliscy.
12/4/2023 • 24 minutes, 36 seconds
"Nie do wiary" – reportaż Jolanty Rudnik o tragicznej wyprawie nurków do wraku niemieckiego statku Wilhelm Gustloff
Reportaż przedstawia tragiczną wyprawę nurków do wraku zatopionego w 1945 roku w Bałtyku niemieckiego statku Wilhelm Gustloff. Wrak statku leży zaledwie 23 mile morskie od Łeby. O tym, co może się tam znajdować, krążą legendy. W 1994 roku Polska uznała ten statek za mogiłę wojenną, zakazane jest nurkowanie na wraku i w promieniu 500 m od niego. Ale co pewien czas pojawiają się informacje o nielegalnych wyprawach na "Gustloffa". Jedna z takich wypraw zakończyła się tragicznie. Reportaż "Nie do wiary" to próba przybliżenia tamtych wydarzeń. Jest to jednak przede wszystkim opowieść o rozpaczy, bólu i bezradności, o tym, co bliskim zaginionego nurka zgotowali jego "koledzy". Reportaż zdobył główną nagrodę w kategorii Reportaż Roku 2023 w XVIII Ogólnopolskim Konkursie Reportażystów Melchiory 2023.
12/1/2023 • 1 hour
"Wynurzony z ciszy" – reportaż Aleksandry Sadokierskiej o pierwszym w Polsce niemówiącym autyście, który obronił doktorat
Zwycięski reportaż w XVI Konkursie Stypendialnym im. Jacka Stwory. To konkurs z wieloletnią tradycją, który ma na celu stworzenie warunków rozwoju młodym twórcom, poszukującym nowych, oryginalnych środków wyrazu w dziedzinie dokumentu artystycznego.
Pan Maciej jest pierwszym w Polsce niemówiącym autystą, który obronił doktorat. Swoją wiedzą prawniczą chce służyć polskiej społeczności autystów i ich rodzinom. O swojej wyboistej drodze ku pracy naukowca opowiada wraz z najważniejszą kobietą swojego życia - mamą Danutą.
11/30/2023 • 59 minutes, 47 seconds
"Obywatele a urząd". Drugi odcinek reportażu Adama Bogoryja-Zakrzewskiego z serii "Krowa"
W Urzędzie Gminy doszło do "blokady" trzech wydziałów, które musiały zająć się przede wszystkim skargami sąsiadek na hodowców krów. Oznaczało to odłożenie na późniejsze terminy rozpatrywanie spraw innych mieszkańców gminy. W wyjaśnianie skarg wójt musiał zaangażować wiele instytucji, m.in. służby weterynaryjne, straż pożarną, policję. Okazuje się, że większość skarg jest bezzasadna, ale urząd gminy i instytucje są bezsilne: muszą kontrolować gospodarstwo. Od kilku lat instytucje te ponoszą koszty kontroli, choć nie wykazują nieprawidłowości w gospodarstwie hodowców krów. Ci wnosili kilkakrotnie sprawy o uporczywe nękanie przez sąsiadki, jednak policja i prokuratorzy umarzali te postępowania tłumacząc się... brakiem dowodów tego przestępstwa.
11/29/2023 • 22 minutes, 12 seconds
"Goetel, post scriptum" - reportaż Macieja Jastrzębskiego o ukochanej kobiecie Ferdynanda Goetla i dwójce ich dzieci
Przedwojenny pisarz, działacz polityczny i prezes PEN Clubu oraz Związku Zawodowego Literatów Polskich w 1943 roku został zawieziony przez Niemców do Katynia. Na własne oczy widział tysiące ekshumowanych ciał polskich oficerów, których wiosną 1940 roku zamordowali stalinowscy oprawcy. Po powrocie z Katynia do Warszawy Ferdynand Goetel napisał raport o sowieckiej zbrodni i w trakcie prywatnych oraz publicznych spotkań zaświadczał, że to NKWD odpowiada za śmierć 25 tysięcy polskich oficerów. W 1945 roku, gdy do Polski weszli Sowieci, musiał uciekać. Do ojczyzny już nigdy nie wrócił. Nigdy więcej nie zobaczył swoich dzieci. W reportażu "Goetel, post scriptum" córka Goetla Elżbieta i jego syn Roman w rozmowie z Maciejem Jastrzębskim opowiadają o losach ich matki i o tym, jak wychowywali się bez ojca. W tej opowieści zamyka się niemal cała historia Polski XX wieku. Od I wojny światowej, poprzez rewolucję komunistyczną, odzyskanie przez Polskę niepodległości, II wojnę światową, okres sowieckiego zniewolenia, aż do upadku PRL-u i zrzucenia sowieckiego jarzma.
11/28/2023 • 19 minutes, 59 seconds
"Manga znaczy komiks" - reportaż Marcina Glińskiego o polskich komiksach w japońskim stylu
"Exitus Letalis", "Artifical People", "Pentagram Alchemist" to polskie komiksy, które rozeszły się w nakładzie kilkudziesięciu tysięcy egzemplarzy. Tworzy je Katt Lett, czyli Michalina Daszuta, artystka pochodząca z Sokółki. Zaczynała rysując na okładkach zeszytów. Z czasem jej pasja przerodziła się w pracę zawodową. Swój pierwszy komiks wzorowany na japońskich mangach wydała gdy miała zaledwie 21 lat. Katt Lett w reportażu opowiada o tym, dlaczego postanowiła rysować w stylu wywodzącym się z Kraju Kwitnącej Wiśni oraz na czym polega tworzenie tego typu opowieści graficznej. O zjawisku mangi w Polsce opowiadają również uczestnicy Podlaskiego Festiwalu Anime.
11/27/2023 • 18 minutes, 25 seconds
"Wielkie dzieło Timura" - reportaż Moniki Chrobak o malarzu z Tadżykistanu, który wybrał Polskę jako swoją drugą ojczyznę
Malarz Timur Karim wybrał Polskę jako swoją drugą Ojczyznę. Mężczyzna urodził się w Duszanbe, stolicy Tadżykistanu, tam też ukończył Liceum Plastyczne. Studiował w Instytucie Malarstwa, Rzeźby i Architektury im. Repina w Sankt Petersburgu. Po studiach, w 1998 roku, wyjechał do Polski. Mieszka obecnie w Łańcucie. W 2010 r. zdobył Grand Prix II Międzynarodowego Konkursu AKT, organizowanego przez Marquardt Gallery w Łodzi, zaś w 2011 r. zajął I i II miejsce w VIII Międzynarodowym Konkursie Russian Art Week w kategorii "Fantezi". Bierze udział w międzynarodowych plenerach malarskich (Polska, Węgry, Słowacja, Ukraina). Ma w swoim dorobku cykle malarskie "Tatarzy", "Historie Perskie" oraz "Historie miłosne".
11/24/2023 • 24 minutes, 6 seconds
"Śpiewać każdy może" - reportaż Joanny Bogusławskiej o Chórze w LXXV Liceum im. Jana III Sobieskiego w Warszawie
Realizowanie pasji, rozwój talentu i artystyczne wyrażanie siebie. Te można kształtować w chórach szkolnych. To miejsca kształtowania zainteresowań muzycznych, doskonalenia się, dążenia do harmonijnej współpracy, skupiania na sobie i innych. Chór w LXXV Liceum im. Jana III Sobieskiego w Warszawie powstał w 1992 roku. W czasie pandemii zawiesił działalność. Teraz uczniowie z klas artystyczno-muzycznych śpiewają w chórze. Repertuar zespołu obejmuje utwory bardzo zróżnicowane stylistycznie ze względu na miejsca i charakter uroczystości, np. utwory sakralne, pieśni współczesnych kompozytorów, muzykę ludową, muzykę rozrywkową, pieśni wchodzące w skład kanonu. Chór koncertuje w Warszawie, Polsce oraz poza granicami. Współpracuje z różnymi środowiskami pozaszkolnymi poprzez uczestniczenie w życiu miasta i regionu. Chór uczestniczył w kilku projektach międzynarodowych, koncertując z amerykańskimi, ukraińskimi, niemieckimi i japońskimi chórami. Dla wielu śpiewanie w chórze jest sposobem na życie.
11/24/2023 • 24 minutes, 23 seconds
"Kim będę" – reportaż Moniki Chrobak o Fundacji Pomost i jej działalności
Mariusz Bąk z Zabrza jest wolontariuszem w Fundacji Pomost, która wspiera swoich podopiecznych, aby odnaleźli się w dorosłym życiu. Mężczyzna ma za sobą trudne dzieciństwo. Teraz próbuje się skonfrontować z trudną przeszłością i z przebaczeniem ojcu. Jak mówi, zaczyna nowy rozdział swojego życia. Chce rozwijać swoje zainteresowania i żyć w pełni. Fundacja Pomost z Zabrza to organizacja pożytku publicznego. Powstała w 2012 roku. Ważnym elementem są tam funkcje pełnione przez mieszkańców w trakcie udziału w programie. Każda z tych osób ma przypisane określone obowiązki. To prezes, gospodarz domu, szef ochrony, szef kuchni, szef remontu czy skarbnik. W tej sposób podopieczni fundacji uczą się ważnych umiejętności służących do radzenia sobie w społeczeństwie.
11/21/2023 • 59 minutes, 29 seconds
"Zguby" – reportaż Grażyny Wielowieyskiej o rzeczach zaginionych i o Biurze Rzeczy Znalezionych
Nie ma chyba człowieka, który nigdy niczego nie zgubił. W każdym klubie po weekendzie zbiera się tego karton. Na ławkach w parku leżą pozostawione rękawiczki, plecaki. Jednak najwięcej zgub można znaleźć w tramwajach, pociągach, metrze. Metro przewozi dziennie ponad 700 tysięcy pasażerów. Korzystają oni z podziemnej kolejki, jadąc do szkoły, pracy, na spotkanie ze znajomymi. Czasami w roztargnieniu, zamyśleniu zdarza się, że ktoś zostawia telefon albo nie zauważy, że z kieszeni wypadły klucze. Co zrobić, gdy taka sytuacja się przydarzy? Od ponad 70 lat działa w Warszawie na ulicy Dzielnej – Stołeczne Biuro Rzeczy Znalezionych, trafiają tu zguby, które przynoszą uczciwi znalazcy, ale też są przekazywane przez pracowników komunikacji miejskiej, dworców czy lotniska. W 2022 roku przyjęto na przechowanie 9400 przedmiotów.
11/17/2023 • 33 minutes, 24 seconds
"Zguby" – reportaż Grażyny Wielowieyskiej o rzeczach zaginionych i o Biurze Rzeczy Znalezionych
Nie ma chyba człowieka, który nigdy niczego nie zgubił. W każdym klubie po weekendzie zbiera się tego karton. Na ławkach w parku leżą pozostawione rękawiczki, plecaki. Jednak najwięcej zgub można znaleźć w tramwajach, pociągach, metrze. Metro przewozi dziennie ponad 700 tysięcy pasażerów. Korzystają oni z podziemnej kolejki, jadąc do szkoły, pracy, na spotkanie ze znajomymi. Czasami w roztargnieniu, zamyśleniu zdarza się, że ktoś zostawia telefon albo nie zauważy, że z kieszeni wypadły klucze. Co zrobić, gdy taka sytuacja się przydarzy? Od ponad 70 lat działa w Warszawie na ulicy Dzielnej – Stołeczne Biuro Rzeczy Znalezionych, trafiają tu zguby, które przynoszą uczciwi znalazcy, ale też są przekazywane przez pracowników komunikacji miejskiej, dworców czy lotniska. W 2022 roku przyjęto na przechowanie 9400 przedmiotów.
11/17/2023 • 9 minutes, 39 seconds
"Rykowisko" – reportaż Ewy Szkurłat o okresie godowym jeleni szlachetnych
Jego ryk potrafi ugiąć kolana rywali i wywołać drżenie w chmarze łań. Po pierwszych przymrozkach zaczyna się rykowisko, czyli swoista próba sił między bykami. Gorce to miejsce, gdzie na rykowisko schodzi się najwięcej jeleni. W Parku Narodowym mają spokój i mogą bezpiecznie oddawać się amorom. Obserwują je myśliwi i pracownicy parku, którzy na różne sposoby próbują wabić opętane hormonami zwierzęta… O jelenich emocjach Ewie Szkurłat opowiadają: dr Jan Loch i leśniczy Piotr Gabryś.
11/16/2023 • 33 minutes, 24 seconds
"Na psi węch" – reportaż Romana Czejarka o psach tropiących
Przez ostatnie kilka tygodni cała Polska żyła historią poszukiwań Grzegorza Borysa, podejrzanego o brutalne zamordowanie 6-letniego syna. Ostatecznie w jednym z trójmiejskich jezior znaleziono zwłoki mężczyzny. W akcji poszukiwań brały udział służby mundurowe wyposażone w specjalistyczny sprzęt oraz specjalnie wyszkolone psy zdolne wytropić ukrywającego się człowieka. Jak szkoli się takie czworonogi? Jakie warunki musi spełnić pies, by zdać specjalny egzamin? Kto jest jego opiekunem? Specjalnie wyszkolone psy przeznaczone do poszukiwań są m.in. szkolone przez strażaków, w tym przez strażaków ochotników. Jedna z najbardziej znanych ze swojej skuteczności drużyn w Polsce szkoli się i pracuje w podwarszawskim Legionowie. To Jednostka Ratownictwa Specjalistycznego, która powstała w 2014 r. Najpierw działała w Nowym Dworze Mazowieckim, a później przy Ochotniczej Straży Pożarnej Jabłonna. Ma na swoim koncie dziesiątki zakończonych sukcesem akcji. Szuka wszystkich - zagubionych grzybiarzy; osoby chore; uciekinierów; samobójców; także ludzi zasypanych przez śnieg lub utopionych.
11/16/2023 • 49 minutes, 29 seconds
"Latające góry" - reportaż Anny Łoś o wybitnej himalaistce Wandzie Rutkiewicz
Wanda Rutkiewicz jako pierwsza Europejka i trzecia kobieta na świecie zdobyła, 16 października 1978 roku, najwyższy szczyt Ziemi - Czomolungmę, bardziej znaną pod nazwą Mount Everest (8848 m n.p.m.). Na swoim koncie miała wiele spektakularnych sukcesów. Wspinała się na najwyższe góry świata, zdobyła osiem z czternastu ośmiotysięczników: Mount Everest, Nanga Parbat, K2, Sziszapangmę, Gaszerbrum II, Gaszerbrum I, Czo Oju oraz Annapurnę. 23 czerwca 1986 roku zdobyła K2 jako pierwsza kobieta na świecie. Wanda Rutkiewicz była wybitną himalaistką, twardym człowiekiem gór, piękną kobietą. W 1992 roku Wanda Rutkiewicz zaginęła w masywie Kanczendzongi. Miała wówczas 49 lat. Jej ciała nigdy nie odnaleziono. O Wandzie Rutkiewicz opowiadają Ewa Matuszewska - autorka kilku książek napisanych wspólnie z Wandą Rutkiewicz i Ewa Landowska - pieśniarka i kompozytorka, a także kaligrafka. W reportażu wykorzystano muzykę z płyty Ewy Landowskiej pt. „Latające góry”, dedykowaną Wandzie Rutkiewicz oraz wypowiedź himalaistki.
11/15/2023 • 19 minutes, 35 seconds
"Karolinka" – reportaż Andrzeja Urbańskiego o wielodzietnej rodzinie pełnej pasji
Adam i Dorota poznali się na pielgrzymce do Santiago de Compostella. Spędzili kilkanaście lat za granicą. Uczyli się, pracowali, żyli, wychowywali dzieci. Jednak zawsze chcieli wrócić do kraju, w którym się urodzili. Po latach dojrzeli do tej decyzji i wrócili z emigracji. Na początku były radość i ekscytacja, ale też obawa przed przyszłością. Dziś mają siedmioro dzieci. Sześcioro z nich urodziło się za granicą. Adam w Hiszpanii obronił doktorat, pracuje w międzynarodowej firmie bankowej. Jego żona obroniła doktorat z biotechnologii. Na tym etapie życia całkowicie poświęciła się wychowaniu dzieci, ale w przyszłości chciałby wrócić do zawodu. Dzięki wsparciu państwa i programom socjalnym jest im łatwiej i mogą sobie na to pozwolić. Traktują to jako normę, którą obserwowali i korzystali z niej również mieszkając w Niemczech, Hiszpanii czy Luksemburgu. O rodzinie, która trzyma się razem, wspiera i rozwija pasje opowiemy w reportażu "Karolinka" w realizacji Jacka Puchalskiego.
11/15/2023 • 57 minutes, 25 seconds
"Z miłości" - reportaż Joanny Bogusławskiej o małżeństwie z czterdziestoletnim stażem
Adam i Wanda Piątkowscy są małżeństwem od ponad 40 lat. Są bardzo dobraną parą. Wspólnie podróżowali, chodzili po górach. Wraz z upływem lat na ich życiowej drodze pojawiały się różne wyzwania. Niekiedy zadawali sobie pytanie, czy z każdego zakrętu da się wyjść na prostą…? Jak najważniejsze uczucie zmienia swoje oblicze wraz z wiekiem?
Reportaż jest historią miłości dwojga dojrzałych ludzi - historią o miłości i odpowiedzialności za drugiego człowieka.
11/14/2023 • 54 minutes, 8 seconds
"Towarzyszka Ola" – reportaż Urszuli Żółtowskiej o Aleksandrze Piłsudskiej
Była zuchwałą konspiratorką o znacznych zasługach dla odrodzenia Polski. Aleksandra Piłsudska z domu Szczerbińska urodziła się 12 grudnia 1882 roku w Suwałkach, „spokojnym gubernialnym miasteczku. Siedmioletniej dziewczynce babcia pozwoliła przymierzyć pierścionek z wygrawerowanym napisem „1863”, jeśli złoży obietnicę, iż będzie polską patriotką. I była. Działaczka Uniwersytetu Latającego, konspiratorka, działaczka PPS-u, odważna i nieugięta. Była tzw. „dromaderką”. Pod ubraniem przewoziła broń, dynamit i materiały konspiracyjne. Zapisała się w historii nie tylko jako żona Marszałka Piłsudskiego, miała swoją historię…
11/14/2023 • 19 minutes, 39 seconds
"Nieznane Morawy" - reportaż Antoniego Rokickiego o krainie historycznej we wschodniej części Czech
– Ołomuniec nigdy nie będzie Pragą. Na szczęście – mówi przewodniczka Martina Binková. Każdego roku miasto na wschodzie Czech odwiedzają turyści z Polski, Słowacji, Niemiec, Austrii, ale też z dalekich zakątków świata, takich jak Japonia. Martina Binková od trzynastu lat jest przewodniczką po Morawach. – Ołomuniec to nie Czechy, a właśnie Morawy. Zawsze wyjaśniam to turystom na początku każdej wycieczki – opowiada bohaterka reportażu Antoniego Rokickiego.
11/13/2023 • 22 minutes, 51 seconds
"Góry hartują charakter" - reportaż Moniki Chrobak o 150-leciu Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego
Zrzesza miłośników gór. Polskie Towarzystwo Tatrzańskie obchodzi w tym roku 150 lat swojego istnienia. W grudniu 1873 roku w Nowym Targu powstało Galicyjskie Towarzystwo Tatrzańskie. Jego założycielami byli między innymi Tytus Chałubiński, ks. Józef Stolarczyk czy Adam Uznański. Członkami PTT to byli ludzie, którzy stworzyli podwaliny dzisiejszej turystyki górskiej – budowali schroniska, wytyczali szlaki, prowadzili działalność wydawniczą, organizowali przewodnictwo i ratownictwo, dokumentowali kulturę ludową oraz podejmowali działania na rzecz ochrony przyrody. Obecnie Organizacja Pożytku Publicznego przede wszystkim zajmuje się prowadzeniem wycieczek górskich w Polsce i za granicą. Choć nadal w jej szeregach oprócz turystów i alpinistów są ludzie zawodowo związani z górami. Organizacja propaguje turystykę zarówno letnią, jak i zimową, narciarstwo (również wysokogórskie) oraz alpinizm.
11/13/2023 • 23 minutes, 47 seconds
"Tysiące powodów do świętowania" – reportaż Henryka Dedo i Waldemara Kasperczaka o Narodowym Święcie Niepodległości
Święto Niepodległości to uroczystość, która powinna nas wszystkich jednoczyć, napawać dumą i radością. Czemu zatem w tym dniu się dzielimy, organizujemy różne marsze, a i z dumą, i radością różnie bywa? Reportaż nie odpowiada na te pytania, ale dostarcza wiele powodów do świętowania. Corocznie do wielu miast w Polsce na Marsz Niepodległości tłumnie przybywają obywatele pragnący uczcić to, że Polska po 123 latach niewoli odzyskała niepodległość.
11/10/2023 • 59 minutes, 29 seconds
"Kobiety niepodległości" - reportaż Urszuli Żółtowskiej o bohaterkach polskiej historii
Wyszkolone i wykształcone. Wywiadowczynie, kurierki i instruktorki. Sanitariuszki i konstruktorki bomb. Ochotniczki z oddziałów żeńskich POW. Konspiratorki z oddziałów lotnych. Wypróbowane w boju. Rosyjski publicysta czasów powstania styczniowego Mikołaj Berg pisał, że "kobieta polska jest wiecznym nieuległym i niewyleczonym spiskowcem". W niepodległej Rzeczypospolitej były elitą. Lekarki, publicystki, nauczycielki i artystki. Zasiadały w Sejmie i Senacie. Pod koniec 1911 roku zapadła decyzja o przyjmowaniu kobiet do Związku Strzeleckiego. Dla ochotniczek we Lwowie, Krakowie i Wieliczce są organizowane szkolenia wojskowe. Jeszcze wcześniej kobiety działają w Organizacji Bojowej PPS. Wykazują się ogromnym poświęceniem, ideowością i wolą walki ponad wszystko. Ramię w ramię z mężczyznami. Wszystkie pochodziły z dobrych rodzin. Panny i mężatki... Wanda Filipkowska-Pełczyńska, Jadwiga Barthel de Weydenthal, Maria Stodolska-Krzewska, Aleksandra Szczerbińska, Aleksandra Zagórska... Przetarły szlak dla ochotniczek z Ochotniczej Legii Kobiet, konspiratorek z Armii Krajowej.
11/9/2023 • 25 minutes, 5 seconds
"Żółto-biało-niebieski świat" - reportaż Dariusza Urbanowicza o żużlowym fenomenie w Lublinie
Entuzjazm, miłość, fenomen. Żużel to wielka miłość w Lublinie. Mimo kilku dziesiątek lat oczekiwania na największe triumfy, fanatyzm lubelskich kibiców budował się cierpliwie. Dziś klub jest wzorem dla innych organizacji w kraju. W składzie jest czterokrotny mistrz świata, czołowy junior, a za plecami wsparcie ikony - zawodnika z lat 80. i 90. Marka Kępy, jego syna i aktualnego prezesa Jakuba Kępy, a także oddanych "Koziołkom" wiernych kibiców, którzy na Z5 przychodzili jeszcze w latach 50. ubiegłego stulecia.
11/8/2023 • 25 minutes, 28 seconds
"Muzeum Nikifora" - reportaż Moniki Chrobak - spacer po muzeum poświęconym twórczości wybitnego artysty
W tym roku obchodzimy 55. rocznicę śmierci Nikifora, jednego z najwybitniejszych na świecie malarzy naiwnych - prymitywistów. Artysta urodził się w Krynicy Zdroju. Jego matką była Łemkini Jewdokia Drowniak, natomiast ojciec jest nieznany, prawdopodobnie był jednym z polskich malarzy. Nikifor przez większość swojego życia zajmował się malarstwem. Inspirował się greckokatolicką cerkwią, dworcami kolejowymi czy krajobrazami. Tworzył też autoportrety. Jego najważniejsze prace możne podziwiać w krynickim muzeum poświęconym jego twórczości. Oprowadzi nas po nim kryniczanin Aleksander Półchłopek, który osobiście znał Nikifora i miał okazję z bliska przyjrzeć się jego pracom.
11/7/2023 • 9 minutes, 5 seconds
"Pamięć o tych, którzy żyli przed nami" - reportaż Urszuli Żółtowskiej o wspominaniu tych, którzy odeszli
1 listopada to dzień zadumy i wspominania. To czas pamięci o tych, którzy odeszli. Wspominamy naszych bliskich, rodziców, krewnych, przyjaciół, znajomych. Idziemy na cmentarze, aby zapalić znicze i pomodlić się za zmarłych – najbliższych, ale też za ludzi kultury, zasłużonych w walkach o niepodległość i innych wielu zasłużonych dla Polski. O naszej historii opowiadają nagrobne płyty, daty i inskrypcje przywołują czas, w jakim osoba zmarła żyła. Zatrzymanie się i zaduma nad konkretnym grobem, to jak "dotknięcie" czasu przeszłego. Są nekropolie znane i mniej znane. Po odwiedzeniu grobów najbliższych spacerujemy alejami, czytamy napisy na kolejnych nagrobkach i nasze myśli biegną do historii pochowanych tam osób. Ale na wielu cmentarzach jest wiele mogił, szczególnie z czasów wojny, z napisami NN, nazwisko nieznane.
11/6/2023 • 32 minutes, 11 seconds
"Rodzice w szkolnej ławce" – reportaż Moniki Chrobak o Fundacji Ostoja w Nowym Sączu wspierającej w wychowaniu dzieci i młodzieży
Od 25 lat wspiera w wychowywaniu dzieci i młodzieży. Mowa o Fundacji Ostoja w Nowym Sączu. Zespół Pomocy Psychologiczno-Pedagogicznej został założony w 1998 roku i od tego czasu między innymi realizuje program profilaktyczny "Szkoła dla Rodziców i Wychowawców" doskonalący sztukę dialogu opartą na szacunku i godności drugiego człowieka. Organizacja pożytku publicznego uczy, czym jest miłość w codziennych relacjach i jak można wyrazić ją poprzez gesty, słowa i zachowania. Program składa się z 10 spotkań w formie warsztatów. Podczas kursu omawia się miedzy innymi, jak mówić, aby dzieci nas słuchały, jak pomagać im radzić sobie z trudnymi emocjami czy jak nauczyć się cierpliwości. - Zajęcia zawierają omówienia tematów, ćwiczenia, debaty, odwołania do doświadczeń z własnego dzieciństwa. Cennym elementem jest wymiana doświadczeń rodzicielskich między uczestnikami oraz praca domowa, czyli praktyczne zastosowanie w domu lub szkole, w relacji z dzieckiem, nabytych w trakcie zajęć umiejętności - tłumaczy Halina Czerwińska.
11/3/2023 • 56 minutes, 24 seconds
"Lepszy start" - reportaż Moniki Chrobak o Fundacji Pomost z Zabrza wspierającej byłych więźniów
Fundacja Pomost z Zabrza wspiera byłych więźniów w rozpoczęciu nowego życia po wyjściu na wolność. To organizacja pożytku publicznego, która prowadzi m.in. zajęcia profilaktyczne na terenie zakładów karnych i aresztów śledczych w regionie. W ramach stacjonarnego ośrodka podopieczni nie tylko otrzymują darmowe mieszkanie na pewien okres, ale także wykwalifikowaną pomoc psychologiczną. Fundacja prowadzi także Społeczny Ośrodek Readaptacji dla byłych osadzonych w Zabrzu, w tym także punkt konsultacyjny dla osób opuszczających zakłady karne i ich rodzin. Ważnym elementem są tam funkcje pełnione przez mieszkańców w trakcie udziału w programie. Każda z tych osób ma przypisane określone obowiązki. To prezes, gospodarz domu, szef ochrony, szef kuchni, szef remontu czy skarbnik. W tej sposób podopieczni fundacji uczą się ważnych umiejętności służących do radzenia sobie w społeczeństwie.
11/2/2023 • 22 minutes, 52 seconds
"Znicz dla pradziadka" – reportaż Antoniego Rokickiego o wspomnieniu Władysława Paluszkiewicza, poległego podczas rzezi Woli
Październik to czas, kiedy porządkujemy groby naszych zmarłych. Kupujemy znicze i kwiaty, sprzątamy nagrobki. Ale nie wszyscy mogą ze spokojem udać się na cmentarz, aby zapalić światło zmarłym… Magda Tesławska z Warszawy wspomina, jak 1 listopada zawsze chodziła z bliskimi na ulicę Chłodną, gdzie najprawdopodobniej zginął jej pradziadek Władysław Paluszkiewicz. Był on pracownikiem fabryki parowozów przy ul. Kolejowej. – Pradziadek miał sumiaste wąsy i gęstą czuprynę. Tata opowiadał, że był ciepłym człowiekiem – mówi pani Magda, bohaterka reportażu. Pradziadek Paluszkiewicz, wedle rodzinnych opowieści, został postrzelony na Woli we wrześniu 1944 roku, czyli w trakcie powstania warszawskiego. W reportażu wykorzystano fragment reportażu Urszuli Żółtowskiej "Zbrodnia nieukarana".
11/1/2023 • 47 minutes, 4 seconds
"Znicz dla pradziadka" – reportaż Antoniego Rokickiego o wspomnieniu Władysława Paluszkiewicza, poległego podczas rzezi Woli
Październik to czas, kiedy porządkujemy groby naszych zmarłych. Kupujemy znicze i kwiaty, sprzątamy nagrobki. Ale nie wszyscy mogą ze spokojem udać się na cmentarz, aby zapalić światło zmarłym… Magda Tesławska z Warszawy wspomina, jak 1 listopada zawsze chodziła z bliskimi na ulicę Chłodną, gdzie najprawdopodobniej zginął jej pradziadek Władysław Paluszkiewicz. Był on pracownikiem fabryki parowozów przy ul. Kolejowej. – Pradziadek miał sumiaste wąsy i gęstą czuprynę. Tata opowiadał, że był ciepłym człowiekiem – mówi pani Magda, bohaterka reportażu. Pradziadek Paluszkiewicz, wedle rodzinnych opowieści, został postrzelony na Woli we wrześniu 1944 roku, czyli w trakcie powstania warszawskiego. W reportażu wykorzystano fragment reportażu Urszuli Żółtowskiej "Zbrodnia nieukarana".
11/1/2023 • 23 minutes, 32 seconds
"Tata do nas wróci" - reportaż Henryka Dedo i Waldemara Kasperczaka o świadomym śnieniu i pewnym realistycznym śnie
Śnienie to taki rodzaj snu, w którym śniący ma świadomość tego, że doświadcza marzenia sennego. Świadome sny często cechują się większą ekscentrycznością niż nieświadome - tyle definicja. A co jeśli taki sen spełnia nam się na jawie, po przebudzeniu? Śnił mi się pogrzeb mojego taty. Uczestniczyłam w nabożeństwie, w kościele. Strasznie płakałam. Jak się obudziłam, to nie byłam pewna, czy to był tylko sen, czy to się wydarzyło naprawdę - mówi bohaterka reportażu "Tata do nas wróci". Niedługo potem mężczyzna miał wypadek. Trafił do szpitala w bardzo ciężkim stanie.
10/31/2023 • 41 minutes, 55 seconds
"Życie w pełni zrównoważone" - reportaż Urszuli Żółtowskiej o aktywnej i inspirującej mamie
Karolina Dobrzyńska jest dziennikarką i mamą 3 nastoletnich dzieci. Wakacje na sportowo spędza nad Bałtykiem na kitesurfingu z całą rodziną. Kiedyś była strasznym kanapowcem i mamą na cały etat. Teraz pływa na kajcie i chodzi na jogę. Jest też i snowboard. Od kiedy zaczęła próbować nowych rzeczy, uważa, że stała się nowa, lepsza… Dzieli się swoimi przemyśleniami z innymi kobietami na Instagramie. Opowiada o tym, że wspólne pasje pomogły jej zacieśniać więź z własnymi dziećmi. W piątkę spędzają ze sobą dużo czasu. Dwa letnie miesiące spędzają na campingu na Helu. Jej zdaniem, to tylko kwestia odwagi, żeby uczyć się tego, co pozwoli więcej czasu spędzać z dorastającymi dziećmi i mężem.
10/30/2023 • 57 minutes, 39 seconds
"Hen wysoko w górach" - reportaż Moniki Chrobak o zespole Zbójnicek z Zębu
Może się poszczycić najwyższym położeniem w Polsce. Mowa o wsi Ząb, koło Zakopanego, która leży na wysokości 1013 metrów nad poziomem morza. Góralska miejscowość słynie nie tylko ze swojej malowniczej lokalizacji, ale też z kultywowania folkloru i tradycji dawnego Podhala. Mimo że na co dzień już niewielu mieszkańców zajmuje się wypasem owiec, rolnictwem czy wyrobem oscypków, to o starych zwyczajach tego regionu nie pozwala zapomnieć zespół regionalny Zbójnicek. W 2005 roku kierownictwo przejęli Tomasz i Małgorzata Słodczykowie. Działalność zespołu to przede wszystkim śpiew, taniec i muzyka Skalnego Podhala prezentowane na festiwalach, uroczystościach lokalnych, krajowych oraz zagranicznych. Codzienna działalność zespołu ściśle związana jest z oprawą uroczystości religijnych i kulturalnych swojej miejscowości. W swoim dorobku zespół ma także opracowane przedstawienia teatralne. Obecnie zespoły Zbójnicek i Mały Zbójnicek liczą około stu członków.
10/27/2023 • 24 minutes, 35 seconds
"Anioły Floriana" – reportaż Grażyny Wielowieyskiej o niezwykłej strażackiej drużynie
To historia strażaka z małej wsi pod Piasecznem, który organizując zajęcia ze strażakami w szkole specjalnej dostrzegł, jak osoby niepełnosprawne cieszą się z takich zajęć i żywo na nie reagują. Postanowił więc zorganizować dla nich drużynę, którą nazwał Anioły Floriana. Podopieczni pana Tomasza, osoby niepełnosprawne intelektualnie, spotykają się ze strażakami w remizach OSP w gminie Piaseczno i poznają ich pracę. Podczas wspólnych zajęć ćwiczą między innymi ewakuację z budynków czy z samochodu, który uległ wypadkowi. Takie spotkania to obopólne korzyści – z jednej strony aktywizacja i integracja środowiska, a z drugiej szansa dla strażaków, by mogli dowiedzieć się czegoś więcej o osobach niepełnosprawnych, co w przyszłości może być pomocne podczas akcji ratowniczych. Zajęcia drużyny cieszą się bardzo dużym powodzeniem podopiecznych i ich rodziców. Na zbiórki przyjeżdżają nie tylko z pobliskich miejscowości, ale również z Warszawy.
10/26/2023 • 47 minutes, 37 seconds
"Przywrócić pamięć" - reportaż Joanny Bogusławskiej o Muzeum Historii Polski
Co można znaleźć się w kolekcji Muzeum Historii Polski? Jak pokazać ponadtysiącletnie dzieje państwa i narodu, by opowiedzieć o tym, co w nich było najważniejsze i przełomowe, ale też nie zagubić wszystkich pozornie drobnych wydarzeń i osobistych historii. Przez wiele lat pracownicy Muzeum Historii Polski pozyskiwali obiekty do kolekcji z wielu różnych źródeł. Kupowali je na aukcjach sztuki, w antykwariatach i u prywatnych kolekcjonerów, otrzymywali od darczyńców pamiątki osobiste i rodzinne. Wielu młodych ludzi zwiedza wystawę "Wielkie i małe historie", zastanawiając się, czym jest dla nich historia.
10/26/2023 • 19 minutes, 34 seconds
"Wembley 1973" - reportaż Krzysztofa Kuzaka o jednym z najważniejszych wydarzeń w historii polskiego futbolu
50 lat temu – 17 października 1973 roku – piłkarska reprezentacja Polski prowadzona przez trenera Kazimierza Górskiego zremisowała w Londynie na stadionie Wembley z Anglią 1:1. Ten wynik zapewnił biało-czerwonym awans na mistrzostwa świata. "Zwycięski remis" do dziś uznawany jest za jedno z najważniejszych wydarzeń w historii polskiego futbolu. O tym spotkaniu w reportażu Krzysztofa Kuzaka.
10/19/2023 • 47 minutes, 57 seconds
"Gdyby góry nie zasłaniały" – reportaż Weroniki Puszkar o tym, jak się żyje w Zakopanem zakopiańczykom
Jeździmy tam raz, może dwa razy do roku. Zajadamy się oscypkami, jeździmy na nartach, odwiedzamy schroniska. Zakopane. Dla turystów jedno z najlepszych miejsc do odpoczynku w Polsce. A dla mieszkańców? Niektórzy nie prowadzą tu żadnego biznesu. Nie sprzedają magnesów, nie wynajmują pokoi, nie organizują spływu Dunajcem. Dla nich często turyści to zajęte ich własne miejsca parkingowe, ogromne kolejki w sklepach i ceny. Jak żyje się zakopiańczykom w Zakopanem? O tym w reportażu "Gdyby góry nie zasłaniały".
10/18/2023 • 19 minutes, 59 seconds
"Półtorej krowy za żonę" - reportaż Adama Bogoryja-Zakrzewskiego o połowach ryb
Roman Hebel i Piotr Jakubowski pochodzą z Kaszub. Obaj "zęby zjedli" we flocie dalekomorskiej, a o pływaniu w niej potrafią opowiadać z humorem. To opowieści zarówno z lat nauki, jak i rejsów, podczas których od nostalgii i surowych warunków pracy ratowało ich poczucie humoru. To pozwalało znieść trudy długotrwałych połowów. Rekordowe wyprawy wynosiły nawet 210 dni. Ich opowieści i żarty - czasem szorstkie – oddają w pewnym stopniu charakter pracy na statkach rybackich i panujące na nim stosunki. Wspominają też o komunikacji z najbliższymi, gdy nikt nie słyszał jeszcze o internecie, listach do najbliższych wysyłanych ze statków samolotami czy o rozmowach z żonami przez radio telefon, które słyszała... cała załoga.
10/18/2023 • 41 minutes, 20 seconds
"Nasza przyszłość" - reportaż Joanny Bogusławskiej o pracy nauczyciela
W XL Liceum Ogólnokształcącym im. Stefana Żeromskiego jedną ze szkolnych tradycji związanych z Dniem Edukacji Narodowej jest organizacja konkursu "Befer the bestia". Nagrody przyznawane są najlepszym nauczycielom. To okazja do uhonorowania i docenienia pracy nauczycieli. Zawód nauczyciela jest powołaniem i misją. To tez odpowiedzialność bo dotyczy przyszłości naszych dzieci. Dobry nauczyciel powinien być tą osobą, która wciąż się uczy. Jest cierpliwa i empatyczna, potrafi budować więzi między uczniami. Pokazuje drogę jak spełniać swoje marzenia. Jak wygląda ich praca? O tym opowiadają nominowani nauczyciele z XL Liceum Ogólnokształcącego im. Stefana Żeromskiego? W audycji wykorzystano fragmenty reportażu Antoniego Rokickiego pt. "Belfer the bestia".
10/16/2023 • 20 minutes, 28 seconds
"Bachledówka Prymasa" - reportaż Moniki Chrobak o Sanktuarium Błogosławionego Kardynała Stefana Wyszyńskiego Czciciela Matki Boskiej Jasnogórskiej
Górale wspominają postać wielkiego Polaka. Abp Marek Jędraszewski ustanowił kościół na Bachledówce koło Zakopanego Sanktuarium Błogosławionego Kardynała Stefana Wyszyńskiego Czciciela Matki Boskiej Jasnogórskiej. Prymas Tysiąclecia, na zaproszenie Generała Zakonu O. Jerzego Tomzińskiego, chętnie spędzał swój miesięczny odpoczynek w lipcu przez siedem kolejnych lat (w latach 1967-1973) w paulińskim domu na Bachledówce. Codziennie sprawował Mszę św. z homilią, a wieczorem uczestniczył w nabożeństwie, po czym odprawiał Apel Jasnogórski. Dla upamiętnienia wakacji spędzanych przez kardynała Stefana Wyszyńskiego, paulini budują Dom Pamięci Prymasa Tysiąclecia. Będzie to edukacyjne, nowoczesne muzeum, multimedialne i interaktywne, mające też służyć pielgrzymom i turystom jako miejsce odpoczynku.
10/12/2023 • 30 minutes, 31 seconds
"Bachledówka Prymasa" - reportaż Moniki Chrobak o Sanktuarium Błogosławionego Kardynała Stefana Wyszyńskiego Czciciela Matki Boskiej Jasnogórskiej
Górale wspominają postać wielkiego Polaka. Abp Marek Jędraszewski ustanowił kościół na Bachledówce koło Zakopanego Sanktuarium Błogosławionego Kardynała Stefana Wyszyńskiego Czciciela Matki Boskiej Jasnogórskiej. Prymas Tysiąclecia, na zaproszenie Generała Zakonu O. Jerzego Tomzińskiego, chętnie spędzał swój miesięczny odpoczynek w lipcu przez siedem kolejnych lat (w latach 1967-1973) w paulińskim domu na Bachledówce. Codziennie sprawował Mszę św. z homilią, a wieczorem uczestniczył w nabożeństwie, po czym odprawiał Apel Jasnogórski. Dla upamiętnienia wakacji spędzanych przez kardynała Stefana Wyszyńskiego, paulini budują Dom Pamięci Prymasa Tysiąclecia. Będzie to edukacyjne, nowoczesne muzeum, multimedialne i interaktywne, mające też służyć pielgrzymom i turystom jako miejsce odpoczynku.
10/12/2023 • 59 minutes, 29 seconds
"Dawna wieś" - reportaż Moniki Chrobak o Stowarzyszeniu Gospodyń "Konwalia" i pielęgnowaniu wiejskich zwyczajów
Przypomina dawne tradycje swojej małej ojczyzny. Stowarzyszenie Gospodyń "Konwalia" w małopolskiej Małej Wsi w specjalnych kronikach gromadzi zdjęcia i wspomnienia na temat miejscowości, byłych mieszkańców i ich zwyczajów. Na fotografiach można między innymi zobaczyć drewniane domy jeszcze kryte strzechą czy relacje z ważnych uroczystości patriotycznych lub religijnych. Dawną wieś przybliżają też scenki utrwalone podczas specjalnych występów. Organizacja pokazuje na przykład, jak się dawniej pracowało w polu czy w domu czy choćby jak się przygotowywało potrawy regionalne. Kiedyś specjalnością na stole były m.in. kudłate kluski robione z tartych ziemniaków i odrobiną mąki. Po ugotowaniu podawało się je z mlekiem lub ze stopionym boczkiem.
10/9/2023 • 25 minutes, 7 seconds
"Lata wy straszne (…) wzięłyście nam, co najpiękniejsze…" - reportaż Andrzej Urbańskiego o Narodowym Dniu Pamięci Ofiar Niemieckiej Zbrodni Pomorskiej 1939 r.
W tym roku po raz pierwszy 2 października obchodziliśmy Narodowy Dzień Pamięci Ofiar Niemieckiej Zbrodni Pomorskiej 1939 r. Należy przypomnieć, że skala zbrodni na Pomorzu Gdańskim jesienią 1939 r. była największą w tym czasie w okupowanej Polsce i była pierwszą tak wielką akcją eksterminacyjną wymierzoną w ludność cywilną. Polscy historycy szacują, że w 1939 r. na Pomorzu Gdańskim Niemcy zamordowali od 20 do 40 tys. osób. Do tej pory z imienia i nazwiska zidentyfikowano blisko 10 tys. ofiar. Zapraszamy do wysłuchania reportażu Andrzeja Urbańskiego "Lata wy straszne (…) wzięłyście nam, co najpiękniejsze…" w realizacji Jacka Puchalskiego, który opowiada o Zbrodni Pomorskiej 1939 roku, ze szczególnym uwzględnieniem zbrodni dokonanej przez Niemców w Lasach Piaśnickich.
10/7/2023 • 40 minutes, 45 seconds
"Dzień pamięci" - reportaż Urszuli Żółtowskiej o Dniu Pamięci o Cywilnej Ludności Powstańczej Warszawy
2 października obchodzimy Dzień Pamięci o Cywilnej Ludności Powstańczej Warszawy. Powstanie Warszawskie w powszechnej świadomości najczęściej kojarzy się z żołnierzami Armii Krajowej, powstańcami oraz barykadami. Jednak w tym czasie obok powstańców była ludność cywilna. Przed wybuchem zrywu w Warszawie mieszkało 920 tys. ludzi, z czego 720 tys. w lewobrzeżnej części miasta. - Ustanawiając 2 października Dniem Pamięci o Cywilnej Ludności Powstańczej Warszawy, oddajemy im sprawiedliwość, czcimy pamięć pomordowanych, których tak wielu spoczywa nadal bezimiennie na Cmentarzu Powstańców na stołecznej Woli – czytamy w sejmowej uchwale z 2015 r. Dzień Pamięci zbiega się z datą podpisania układu o zaprzestaniu działań wojennych w stolicy.
10/6/2023 • 1 hour, 6 minutes, 55 seconds
"Poetka i Nobel" - reportaż Jakuba Tarki poświęcony Wisławie Szymborskiej
Jej utwory zostały przetłumaczone na 40 języków, choć napisała zaledwie ok. 350 wierszy. Jej poezję uwielbiają Włosi i Holendrzy. Ci drudzy mówią, że jest jak malarstwo holenderskie - lubi się przypatrywać detalom w różnym świetle, z różnej perspektywy. Również w USA wydania wierszy Wisławy Szymborskiej osiągnęły bezprecedensowe nakłady, nikt nie napisał tak pięknego i uniwersalnego w odbiorze wiersza o tragedii z 11 września. 3 października, w roku Wisławy Szymborskiej, mija 27 lat odkąd jej twórczość nagrodzono Literacką Nagrodą Nobla. Doceniono "poezję, która z ironiczną precyzją pozwala historycznemu i biologicznemu kontekstowi wyjść na światło we fragmentach ludzkiej rzeczywistości". Jak ten moment zapamiętali jej znajomi, przyjaciele, biografowie (m.in. Michał Rusinek, Tadeusz Nyczek, Jerzy Illg), jak w tej sytuacji zachowała się Szymborska (nienawidząca publicznego zainteresowania, wywiadów, oficjalnych uroczystości) i czy nagroda coś zmieniła w jej życiu?
10/6/2023 • 24 minutes, 26 seconds
"Duch Żywiciela" - reportaż Antoniego Rokickiego o wspomnieniach Powstańców Warszawskich
2 października obchodziliśmy 61. rocznicę zakończenia Powstania Warszawskiego. Jak wyglądały ostatnie dni walki o wolność stolicy? To jedno z pytań, które zadawał sobie Tomasz Michałowski – przyjaciel Powstańców. Mężczyzna wychował się na warszawskim Żoliborzu. W jego rodzinie nie było Powstańców, ale historia 1944 roku jest mu szczególnie bliska. Tomasz Michałowski od kilkunastu lat poznaje losy żołnierzy z Armii Krajowej – Obwodu "Żywiciel". Momentem przełomowym było poznanie Benona Janczewskiego, pseudonim Artur. Tomasz Michałowski spotkał Powstańca po jednych z uroczystości rocznicowych i tak zaczęła się ich znajomość. Wraz z kolejnymi latami, poznawał innych żołnierzy i ich historie walki o stolicę. Dołączył do stowarzyszenia, tworzonego przez Powstańców z Żywiciela. Obecnie grupa nazywa się Stowarzyszenie Żołnierzy Armii Krajowej Żywiciel i Miłośników Ich Tradycji. Tworzą ją Powstańcy, ale też ich rodziny i przyjaciele. Jedną z tradycji stowarzyszenia jest coroczne sprzątanie grobów powstańczych.
10/5/2023 • 22 minutes, 43 seconds
"W górach nie jest nudno" - reportaż Moniki Chrobak o schronisku górskim PTTK "Murowaniec", jednym z najsłynniejszych obiektów w Tatrach
Całe życie jest związany z górami. Zakopiańczyk Andrzej Szatkowski ma za sobą treningi w narciarstwie alpejskim oraz liczne wędrówki po Tatrach. Teraz wraz ze swoim kuzynem prowadzi schronisko górskie PTTK "Murowaniec", jeden z najsłynniejszych obiektów w Tatrach. To miejsce historyczne, gdzie kiedyś w przeszłości bywali poeci, malarze czy pisarze. Obecnie jest popularne wśród turystów z całego kraju. Schronisko jest idealną bazą wypadową na szlaki wysokogórskie, m.in. na Kasprowy Wierch, Zawrat, Świnicę czy Kościelec.
10/5/2023 • 9 minutes, 32 seconds
"W pośpiechu" - reportaż Antoniego Rokickiego o blaskach i cieniach zawodu kuriera
Trudno z nimi zamienić słowo, bo ciągle są w biegu. Pracują z ludźmi, pokonują tysiące kilometrów: samochodem, rowerem lub skuterem. 29 września - ich święto – Dzień kuriera i przewoźnika. Lato to czas, za którym kurierzy rowerowi, nie przepadają. Narzekają na mniejszą ilość pracy, a w związku z tym – na niższe zarobki. Bohaterka reportażu, trzydziestokilkuletnia kurierka z Warszawy, która od trzech lat rozwozi rowerem jedzenie zamawiane przez popularne aplikacje mobilne, opowiada, że na największe wynagrodzenie może liczyć, kiedy pogoda za oknem nie dopisuje. Zapytana, jakie cechy charakteru przydają się w tym zawodzie, odpowiada, że są to: cierpliwość, opanowanie, skupienie. Wypadki na drodze, niecierpliwi klienci czy brak stałej pensji – to tylko niektóre z trudności, jakie mogą odstraszyć zainteresowanych pracą w "kurierce".
10/4/2023 • 9 minutes, 31 seconds
"Cudem było wszystko" - reportaż Doroty Bonieckiej-Górny o Tadeuszu Fredro-Bonieckim
Albert Einstein powiedział, że "Życie można przeżyć na dwa sposoby. Tak, jakby nic nie było cudem albo jakby cudem było wszystko". Tadeusz Fredro-Boniecki myśli o swoim życiu tak, że cudem było wszystko. Urodził się w 1943 roku i jak mówi jego życie było bardzo ciekawe i bogate w wiele doświadczeń. Jest pierwszym pokoleniem, które nie doświadczyło wojny, ale wojna duże piętno na nim odcisnęła. Bowiem gdy miał zaledwie 9 miesięcy hitlerowcy zabili mu ojca. Matka została z pięciorgiem dzieci. Zostali z powodu reformy rolnej wyrzuceni z majątku. Był w zespole "Gawęda" i zdawał do szkoły teatralnej. Teatr był ucieczką od rzeczywistości, która go otaczała, poszedł jednak na polonistykę, książki też były swego rodzaju ucieczką. Po studiach zajął się dziennikarstwem, najpierw wcieleniowym, chciał napisać o sytuacji polskiej gastronomii i rozpoczął pracę jako barman w SPATiF-ie. Z artykułu nic nie wyszło, ale poznał - jak mówi - Swoją Najpiękniejszą. I to nadało ostateczny kształt jego życiu.
10/3/2023 • 1 hour, 21 minutes, 22 seconds
"Zostaw to pod drzwiami" - reportaż Antoniego Rokickiego o roli kurierów i firm przewozowych w gospodarce
Jeśli w piątek kurier przywiezie Państwu paczkę, złóżmy mu najlepsze życzenia. 29 września jest bowiem świętem kurierów i przewoźników. Wybrano ten dzień, gdyż tego dnia Kościół katolicki obchodzi święto św. Gabriela Archanioła, patrona kurierów i doręczycieli. Obchody zainicjowały firmy spedycyjne w 2004 roku, by zwrócić uwagę społeczeństwa na rolę kuriera i firm przewozowych w gospodarce. Czy rynek kurierski będzie się nadal prężnie rozwijał? Jakie zmiany czekają kurierów…?
10/3/2023 • 25 minutes, 41 seconds
"Miejsce do życia" - reportaż Joanny Bogusławskiej o mieszkaniu w blokach z wielkiej płyty
Okazuje się, że mieszkania w dużych blokach z lat 70. i 80. są jednymi z najbardziej poszukiwanych lokali w Warszawie. Mają dogodną lokalizację, są bardzo dobrze skomunikowane z resztą miasta, plusem jest bliskość szkół, przedszkoli, punktów usługowych. Często na niewielkim metrażu znajduje dużo pokoi. Od lat 60. do początku lat 90. wielka płyta była bardzo rozpowszechniona w polskim budownictwie mieszkaniowym. Jednak przed oddaniem mieszkań do użytku następowała nieco wolniejsza faza prac wykończeniowych, dodatkowo spowolnionych przez nieterminowe dostawy potrzebnych materiałów. Było wiele niedoróbek i usterek. Dla wielu mieszkańców jednak jest to ich miejsce na ziemi. W reportażu zostały wykorzystane nagrania archiwalne.
10/2/2023 • 25 minutes, 4 seconds
"Maraton dobra" - reportaż Oliwii Krettek o weteranie wojennym i jego pięknej inicjatywie
Marsz kojarzy się jednoznacznie z wojskiem. 32-letni Petro Skrypka nie mógł jednak go kontynuować w ten sposób, choć bardzo chciał. Maszeruje więc już jako weteran wojenny sam do celu oddalonego o kilka tysięcy kilometrów, myślami będąc nadal z tymi, którzy zostali w jego ojczyźnie. Chce przez swoją inicjatywę, którą nazwał "Maraton dobra" postawić rannych na nogi, zbierając pieniądze na protezy. Idzie z Kijowa do Lizbony przez Polskę, całą drogę relacjonuje na swoim blogu. Jednym z obserwatorów jest 11-letni chłopiec z Ożarowa Mazowieckiego, pisał do Petra, że bardzo chciałby go spotkać i gdy Petro był w Warszawie, odwiedził go. W niedzielę był we Wrocławiu. Aktualnie idzie w kierunku Niemiec. O jego drodze przez nasz kraj Oliwii Krettek opowiadał Bartłomiej Murawski.
10/2/2023 • 55 minutes, 24 seconds
"Żądza pieniądza" - reportaż Adama Bogoryja-Zakrzewskiego o procederze lichwy mieszkaniowej, utraconych nieruchomościach i zaangażowanych w te oszustwa urzędnikach państwowych
Reportaż o procederze lichwy mieszkaniowej, utraconych nieruchomościach i zaangażowanych w te oszustwa urzędnikach państwowych – notariuszach. Siedmiu z nich usłyszało zarzuty w tej sprawie. Poza tym wobec notariusza z Warszawy prowadzone jest postępowanie dyscyplinarne. Reportaż przedstawia sytuację osób poszkodowanych, postępowanie oszustów wykorzystujących w sposób bezwzględny bezsilność zadłużonych – najczęściej osób starszych oraz – co zaskakuje – zaangażowanie w tym nielegalnym procederze notariuszy, sporządzających akty notarialne, które umożliwiały wyłudzanie nieruchomości. W aktach tych zawarte były zapisy o przejęciu nieruchomości przez pożyczkodawców, już z chwilą udzielenia pożyczki. Jeśli ta nie została spłacona – co zdarza się bardzo często, pożyczkobiorca był wyrzucany z domu. Niemal wszyscy doświadczyli nękania ze strony lichwiarzy, którzy w przypadku odmowy wyprowadzenia się pożyczkodawców, meldowali w tych mieszkaniach… bezdomnych. Tych upajali alkoholem. Sprowadzali też ekipy remontowe, które dewastowały lokale, wynosiły sanitariaty, odcinały wodę itd.
9/30/2023 • 1 hour, 8 minutes
"Przy ławeczce Majstra Biedy" - reportaż Julii Rozbieckiej o pamiątkowej ławce w Wetlinie
Przy ławeczce Majstra Biedy Bieszczady we wrześniu są bardzo piękne, kolorowe, dlatego warto wybrać się tam, a również przysiąść na ławeczce. Ławeczka jak wiele innych. Granitowa, szara i zimna. Stoi przy bieszczadzkiej obwodnicy w Wetlinie. Ale przechodzących obok wędrowców zatrzymuje siedząca na niej nieruchoma postać. To kamienny posąg Władysława Nadopty - Majstra Biedy, który patrzy stamtąd na grań połonin, w kierunku Smereka i przełęczy Orłowicza. 13 maja 2023 na Starym Siole w Wetlinie, przy żółtym szlaku, zebrali się ci którzy Władysława Nadoptę znali - turyści, goprowcy, leśnicy, mieszkańcy Wetliny i Cisnej. Przyjechali na Stare Sioło, żeby uroczyście tę ławeczkę odsłonić. Władysław Nadopta urodził się 15 maja 1922 roku we Lwowie. Po wojnie mieszkał na Ślasku. W Bieszczady trafił w latach sześćdziesiątych, jak się okazało, na resztę życia. Był tam drwalem i zbieraczem runa leśnego, ale kiedy spotkał Wojciecha Bellona to dla odwiedzających Bieszczady stał się już na zawsze "Majstrem Biedą".
9/28/2023 • 28 minutes, 5 seconds
"Festiwal wczoraj, festiwal dziś" - reportaż Jakuba Tarki o 48. Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni
Tegorocznemu Festiwalowi Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni (2023) towarzyszą dwie wystawy - projektów scenografii Allana Starskiego (tegorocznego laureata Platynowych Lwów za całokształt twórczości) i plakatów Andrzeja Pągowskiego "Morgenstern na nowo". Obaj twórcy od lat związani są z Festiwalem. Jakie zdarzenia z tej corocznej imprezy filmowej utkwiły w ich pamięci, jak wyglądały jej początki, jaki wpływ miała na ich twórczość i jak oceniają ją dziś? Co roku widzowie FPFF – bardzo często jako pierwsi w Polsce – mogą zapoznać się z najnowszymi polskimi produkcjami. O statuetkę Złotych i Srebrnych Lwów, a także szereg nagród indywidualnych rywalizują najciekawsze rodzime filmy, premiery, debiuty i laureaci na międzynarodowych festiwalach filmowych. W reportażu wspomnienia Allana Starskiego z pierwszego festiwalu.
Do lubelskiej fotografki, poetki, tłumaczki Doroty Mościbrodzkiej trafiło niedawno niezwykłe znalezisko-pudło ze starymi negatywami należącymi do nieznanego fotografa-amatora. Artystka wywołała negatywy i postanowiła "wyprawić je w świat". Przygotowała wyjątkową wystawę w kawiarni "Między słowami", licząc na to, że być może ktoś z odwiedzających rozpozna portretowane osoby. Reportaż stanowi refleksję na temat istoty fotografii, która zawsze jest próbą uchwycenia "momentu wiecznego". Wystawa fotograficzna "Archeologia kruchej materii. Ważkość archiwów fotograficznych w procesie ocalenia pamięci" jest częścią większego projektu Doroty Mościbrodzkiej. Projekt jest realizowany w ramach stypendium Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
9/26/2023 • 23 minutes, 47 seconds
"Życie w wielkiej płycie" - reportaż Joanny Bogusławskiej o budownictwie mieszkaniowym bazującym na technologii wielkopłytowej
Od lat 60. do początku lat 90. wielka płyta była bardzo rozpowszechniona w polskim budownictwie mieszkaniowym. Okres największego rozwoju budownictwa mieszkaniowego, bazującego na technologii wielkopłytowej, przypada na lata 70. Był to okres planowania i budowy nowych, dużych osiedli mieszkaniowych. Właśnie na nich stawiano bloki mieszkalne z wielkiej płyty. Montaż budynków z gotowych prefabrykatów na placach budów przebiegał w dość szybkim tempie. Jednak przed oddaniem mieszkań do użytku następowała nieco wolniejsza faza prac wykończeniowych, dodatkowo spowolnionych przez nieterminowe dostawy potrzebnych materiałów. Było wiele niedoróbek i usterek. Jak żyje się mieszkańcom w osiedlach z wielkiej płyty? Jak było na początku, kiedy budowano osiedla? Co chcieliby zmienić, co zmodernizować? Dla wielu jest to ich miejsce na ziemi. Wielu starszym osobom brakuje wind.
9/25/2023 • 28 minutes, 26 seconds
"Po nitce do kłębka" - reportaż Doroty Sokołowskiej o pasji do genealogii
Ich skarbem są nie tylko trzy córeczki, ale też stuletni tasak po prababci, zdjęcie z opisem "ojca matka", skrzynia z dokumentami, stara mapa Bronowa czy guzik z munduru bliskiego członka rodziny. Martyna i Andrzej Jankowscy znają swoją rodzinę - tę dalszą i bliższą od podszewki - ponieważ ich pasją jest genealogia. Najpierw połączyła ich miłość do muzyki, studiowanie w stolicy, a potem okazało się, że wspólnie uwielbiają też szukać śladów swoich przodków. Dlaczego jedna z ich córeczek śpi w stuletnim łóżku po praprababci? I kim jest pochowany w katedrze przodek pana Andrzeja? Czy wspólna pasja potrafi rozbudzać też miłość do siebie? O tym w reportażu.
9/25/2023 • 21 minutes, 27 seconds
"Stado medialne" - reportaż Aleksandry Sadokierskiej o fotografowaniu żubrów
W internecie krąży wiele amatorskich filmów z podlaskimi żubrami w roli głównej. Wiele z nich przedstawia wolnościowe stado, prawie 300 osobników z terenów Puszczy Knyszyńskiej. Z roku na rok rodzi się ich tu coraz więcej. Żubry wychodzą z puszczy na czas jesienno-zimowy, przyciągane rzepakiem i zbożem ozimym rosnącym na okolicznych polach. I choć leśnicy przygotowują dla żubrów paśniki pełne jedzenia w kilkunastu miejscach w puszczy, to zwierzęta od lat wybierają to z pól. W konsekwencji zwierzęta do wiosny wędrują po okolicznych polach, wystawione na widok nie tylko ludzi z puszczańskich miejscowości, ale coraz większych grup fotografów, nawet z odległych zakątków Polski i świata. Bohater reportażu zwraca uwagę na negatywny aspekt płoszenia zwierząt przez fotografów.- Wiemy, że trzeba mieć pozwolenie na noszenie żubrów i około 99 proc. zdjęć wrzucanych na Facebooka to jest dowód na to, że te żubry zostały spłoszone - wyjaśnia. - Płoszenie to jest jakikolwiek rodzaj naszego zachowania, który wpływa na zmianę zachowania żubrów.
9/22/2023 • 25 minutes, 45 seconds
"Mgła czułych ludzi" - reportaż Aleksandry Dobieszewskiej o twórczości Edwarda Stachury
Zakończyła się V edycja festiwalu Stachuriada Niebieska Tancbuda. Po raz kolejny trzy pokolenia spotkały się, żeby wspólnie przeżywać twórczość Edwarda Stachury. Poeta, prozaik, wokalista nie żyje już od ponad czterdziestu lat, mimo to jego dzieła wciąż znajdują kolejnych piewców, jego postać budzi skrajne emocje. Reportaż to podróż przez archiwalia Polskiego Radia oraz współczesne wydarzenia związane z postacią artysty. Losy Edwarda Stachury udowodniły, że twórca nie tylko pisał poezję, ale sam nią był. Za swoją wrażliwość zapłacił najwyższą cenę. Reportaż "Mgła czułych ludzi" to próba wyjaśnienia, dlaczego twórczość tego pisarza jest wciąż aktualna, opowiada o uniwersalnym przesłaniu, które pozostawił po sobie, w jaki sposób ono nadal rezonuje w odbiorcach. To opowieść o tragicznym końcu poety, jak się on ma do filozofii, którą głosił.
9/21/2023 • 31 minutes, 52 seconds
"Nasz dom" - reportaż Urszuli Żółtowskiej o muzykalnej rodzinie
Marcin jest programistą, Agata od lat zajmuje się środkami unijnymi. Mają 3 synów. Dżojstiki, komputery to ich świat, ale jest jeszcze muzyka. Marcin grał na gitarze klasycznej, Agata gra na pianinie, synowie też. Od dziecka uczą się muzyki. Jakiej przyszłości chcą dla swoich synów i co jest dla nich w edukacji najważniejsze?
9/21/2023 • 39 minutes, 18 seconds
"Murowaniec" - reportaż Moniki Chrobak o jednym z najbardziej popularnych schronisk górskich PTTK
Położony na Hali Gąsienicowej Murowaniec to obok Morskiego Oka i Pięciu Stawów najpopularniejsze schronisko górskie PTTK w Zakopanem i całych Tatrach. Jedni powiedzą o nim "legendarne", inni – "kultowe". Murowaniec cieszył się dawniej ogromnym powodzeniem wśród wielu polskich artystów — poetów, pisarzy, malarzy i kompozytorów. Miejsce odwiedzali m.in. Maria Curie-Skłodowska, Henryk Sienkiewicz, Stanisław Witkiewicz czy Kazimierz Przerwa-Tetmajer. Teraz jest oblegane przez wielu turystów z całej Polski. Schronisko jest doskonałą bazą wypadową na szlaki wysokogórskie, m.in. na Kasprowy Wierch, Zawrat, Świnicę czy Kościelec. Od trzech lat są nowi dzierżawcy Andrzej Szatkowski i Michał Postupalski, którzy kończą w schronisku kompleksowe remonty. Wzięli sobie za cel, aby zbliżyć się do standardów alpejskich, zachowując jednak przy tym dawny klimat.
9/20/2023 • 23 minutes, 32 seconds
"Warto być przyzwoitym" - reportaż Urszuli Żółtowskiej o Warszawiaku Roku 2023, Juliuszu Kuleszy ps. Julek
Juliusz Kulesza ps. Julek napisał kilka książek - wszystkie o Powstaniu Warszawskim. Ma 95 lat, właśnie wydał kolejną i został Warszawiakiem Roku 2023. Z zawodu grafik, z pasji i zamiłowania - pisarz oraz historyk. W 1954 uzyskał dyplom ASP na wydziale grafiki w pracowni prof. Tadeusza Kulisiewicza i przez 30 lat pracował jako projektant grafiki użytkowej. 96 lat życia spędził niemal w całości w Warszawie. Został odznaczony Krzyżem Oficerskim Odrodzenia Polski, Krzyżem Walecznych (1944), Krzyżem Kawalerskim OOP. Krzyżem Armii Krajowej, Warszawskim Krzyżem Powstańczym. Zdobył również Medal Wojska, Medal za Warszawę, Medal za popularyzację Powstania Warszawskiego, Odznakę za zasługi dla Warszawy, odznaki honorowe środowisk kombatanckich zgrupowania "Leśnik", zgrupowania "Róg", batalionów "Dzik" i "Pięść". W 2002 r. awansowany do stopnia porucznika Wojska Polskiego.
9/19/2023 • 24 minutes, 35 seconds
"Na ranczerskim szlaku" - reportaż Urszuli Żółtowskiej o miłośnikach serialu "Ranczo"
Młodzi ludzie uwielbiają serial "Ranczo". Wystarczy przejrzeć media społecznościowe. Piszą o ławeczce przed sklepem "U Krysi" w serialowych Wilkowyjach. Robią quizy, zadają sobie pytania dotyczące serialu. Słynną ławeczkę fani budują je nawet… z klocków LEGO. Cytują dialogi z serialu. W tym roku odbył się już drugi zlot miłośników serialu w Jeruzalu. Młode pokolenie było w przewadze. Licealiści, studenci, młodzi pracownicy korporacji…
9/18/2023 • 19 minutes, 46 seconds
"To MY" - reportaż Grażyny Wielowieyskiej o pracowniach prowadzonych przez osoby z niepełnosprawnościami
To jedyne takie miejsce na warszawskim Ursynowie. Osoby z niepełnosprawnościami, pod okiem instruktorów prowadzą piekarnię. Można tam zjeść drożdżówki, wypić kawę, kupić pieczywo oraz podziwiać przedmioty wytwarzane w pracowni ceramicznej. Miejsce powstało dzięki fundacji Leny Grochowskiej. Na początku organizacja zajmowała się wspieraniem Polaków za wschodnią granicą. Do kraju udało się sprowadzić 25 rodzin z Kazachstanu, Uzbekistanu oraz Ukrainy. Stowarzyszenie pomagało znaleźć im pracę, mieszkanie, a nawet członków rodziny. Po kilku latach państwo Grochowscy postanowili rozszerzyć swoją działalność. Zaangażowali się w pomoc osobom z niepełnosprawnościami umysłowymi. Stworzyli miejsce, gdzie te osoby mogą pracować, rozwijać się. Pierwszy oddział otwarto w Siedlcach. Była to pracownia malarska, ceramiczna i krawiecka. W połowie 2021 roku powstał oddział Fundacji w Warszawie, na Ursynowie.
9/15/2023 • 24 minutes, 18 seconds
"Literackie święta" - reportaż Doroty Bonieckiej-Górny o Narodowym Czytaniu
W warszawskim Ogrodzie Saskim i w całej Polsce, a także poza granicami naszego kraju można było przenieść się w świat bohaterów "Nad Niemnem". To najbardziej znana powieść Elizy Orzeszkowej. Powstawała w latach 1886–1887, a w formie książki ukazała się w 1888 roku. Ze względu na barwne opisy, wyrazistych bohaterów i odwołania historyczne dzieło porównywano do "Pana Tadeusza" Adama Mickiewicza. Podejmuje ono tematykę powstania styczniowego, którego 160-lecie obchodzone jest w 2023 roku. Przez 12 lat, bo tyle już edycji ma za sobą Narodowe Czytanie, przypomniano wiele wybitnych polskich dzieł. Swoich sił próbowali też obcokrajowcy. W reportażu usłyszymy artystów biorących udział w tej literackiej inicjatywie: Tomasza Zacharewicza, Andrzeja Mastalerza, Halinę Łabonarską, Aleksandrę Radwan.
9/13/2023 • 22 minutes, 37 seconds
"Pani wśród kóz" - reportaż Dominiki Dębskiej o Małgorzacie, która porzuciła pracę na uczelni i zajęła się hodowlą kóz
A co, gdyby wyjechać na wieś i zająć się hodowlą kóz? Wiele osób w chwilach zawodowego zwątpienia ucieka do takich myśli... po czym wraca do zwykłego życia. Inaczej było w przypadku Małgorzaty Wasiuk. Po 15 latach spełniania się w roli naukowca i wykładowcy akademickiego postanowiła na pełen etat zająć się rolnictwem ekologicznym. Na początek była koza Bella, z czasem hodowla rozrosła się o inne kozy, owce, psy pasterskie oraz drób, a samo gospodarstwo liczy już 20 hektarów. Co może dać powrót do rolnictwa w pełnej zgodzie z naturą? Czego uczą nas zwierzęta i czy mówią w wigilijną noc?
9/11/2023 • 40 minutes, 46 seconds
"Sprawiedliwi" – reportaż Moniki Chrobak o beatyfikacji rodziny Ulmów
To pierwszy raz w historii Kościoła, kiedy beatyfikowana będzie cała cała rodzina. 10 września małżeństwo Józef i Wiktoria Ulmowie z Markowej na Podkarpaciu wraz ze swoimi dziećmi, w tym jednym nienarodzonym zostaną wyniesieni na ołtarze. Jesienią 1942 roku rodzina przyjęła pod swój dach ośmioro Żydów – rodzinę Goldmanów z Łańcuta i Markowej. 24 marca 1944 roku została rozstrzelana przez Niemców. Naziści zabili Józefa Ulmę, a także jego żonę Wiktorię, będącą w siódmym miesiącu ciąży, oraz szóstkę ich dzieci: 8-letnią Stanisławę, 6-letnią Barbarę, 5-letniego Władysława, 4-letniego Franciszka, 3-letniego Antoniego i 1,5-roczną Marię. Razem z nimi wymordowano wszystkich ukrywanych przez nich Żydów. Proces beatyfikacyjny Ulmów rozpoczął się 17 września 2003 roku. 7 grudnia 2022 roku papież Franciszek podpisał dekret otwierający drogę do ich beatyfikacji. W procesie brano pod uwagę ich śmierć męczeńską, miłość do bliźniego oraz nienawiść oprawców do wyznawanej przez nich wiary.
9/8/2023 • 53 minutes, 39 seconds
"Kurier w drodze do ciebie" - reportaż Antoniego Rokickiego o codziennej pracy kurierów rowerowych
Przemierzają kilkadziesiąt kilometrów dziennie, a często zdarza im się pytać przechodniów o pomoc w dotarciu do celu. Pracują z ludźmi, a wielokrotnie nie zamieniają z klientami ani jednego słowa. Mijamy ich każdego dnia – na ulicach wielkich i średnich miast... To kurierzy rowerowi. Od kilku lat dostarczają pod nasze drzwi jedzenie oraz różnego rodzaju przesyłki. To, jak przydatna jest ich praca, dobrze pokazała w 2020 roku pandemia koronawirusa. Skąd pochodzą? Jak wygląda ich dzień? Z jakimi problemami się zmagają? Jak wygląda ich życie w drodze...?
9/7/2023 • 24 minutes, 27 seconds
"Oszukani w sieci" - Jakub Tarka o historiach osób, które stały się ofiarami cyberprzestępców
Statystyki pokazują, że ofiarami cyberprzestępców coraz częściej padają osoby młode, nie tylko seniorzy. Z roku na rok więcej kupujemy przez Internet, zawieramy przez niego umowy, wysyłamy skany dokumentów, pracujemy zdalnie. Coraz chętniej korzystamy także z komunikacji przez smartfony. Nasze przyzwyczajenia, ale też codzienny pęd życia czy - wręcz odwrotnie - wakacyjny luz wykorzystują pomysłowi i przebiegli przestępcy. W reportażu historie osób, które - mimo że uważają się za czujne - zostały oszukane w Internecie.
9/6/2023 • 55 minutes, 1 second
"Moja trąbka" – reportaż Moniki Chrobak o miłości do gry na trąbce
Jej największą miłością jest gra na trąbce. Małgorzata Wojdyła z Podhala nie rozstaje się z tym instrumentem od 16 lat. Tak długo już należy do Młodzieżowej Orkiestry Dętej Ochotniczej Straży Pożarnej w Skawie. Gry na trąbce nauczył ją ojciec. Rodzina bowiem kultywuje tradycje muzyczne z pokolenia na pokolenie. W tym roku Młodzieżowa Orkiestra Dęta OSP Skawa obchodziła 90. rocznicę powstania. Na co dzień można ją usłyszeć przy okazji świąt religijnych, uroczystości patriotycznych i kulturalnych.
9/6/2023 • 18 minutes, 34 seconds
"To już 52 lata" – reportaż Beaty Korbas o historii "Lata z Radiem"
Zakończyła się trasa koncertowa Lata z Radiem. Za nami 10 koncertów. Na finałowy w Przemyślu przybyło bardzo dużo słuchaczy. - W latach 70 i 80 Lato z Radiem było jedynym pozytywnym błyskiem w tej szarej rzeczywistości komunistycznej. I do tej pory jestem bardzo związany z tą Poleczką Lata z Radiem. To do tej pory dodaje pozytywnej energii i rozwesela – Tak mówi w reportażu jeden ze słuchaczy. Lato z Radiem gości na antenie Programu Pierwszego Polskiego Radia już 52 lata. - Ta audycja to zapach truskawek i czereśni. Górskich wycieczek - wspominają słuchacze Jedynki.
9/5/2023 • 58 minutes, 30 seconds
"Sekret Kopernika" – reportaż Romana Czejarka - podróż śladami Mikołaja Kopernika
18 listopada 2022 r. Senat RP przyjął uchwałę ustanawiającą 2023 Rokiem Mikołaja Kopernika. W tym roku obchodzimy 550. rocznicę jego urodzin i 480. rocznicę śmierci. W swoim najsłynniejszym dziele "De revolutionibus orbium coelestium" Mikołaj Kopernik przedstawił założenia heliocentrycznej budowy Układu Słonecznego burzące ówczesny obraz świata. To spowodowało rewolucję naukową zwaną przewrotem kopernikańskim. Kopernik był prawnikiem, urzędnikiem, dyplomatą, lekarzem, niższym duchownym katolickim, doktorem prawa kanonicznego, zajmującym się również astronomią i astrologią, matematyką, ekonomią, strategią wojskową, kartografią i filologią. To nie będzie typowy reportaż, to będzie dziennikarskie śledztwo idące tropami Mikołaja Kopernika, człowieka, który dosłownie zmienił bieg świata. Swoją podróż autor zaczyna we Fromborku, następnie jedzie do Torunia.
9/5/2023 • 1 hour, 23 minutes, 55 seconds
"Wpleciony w łańcuch historii" - reportaż Grażyny Wielowieyskiej o pełnej pasji pracy dzwonnika
Ignacy skończył 18 lat i po raz pierwszy w życiu dzwonił dzwonem, a jego dziadek, Wojciech Bochnak, obchodził, właśnie w tym dniu, jubileusz 60-lecia pracy dzwonnika. Emerytowany konserwator zabytków, przez całe swoje dorosłe życie był bowiem dzwonnikiem dzwonu Zygmunta. Jest synem Adama Bochnaka, historyka sztuki, profesora UJ a w latach 1957-1962 wicedyrektorem Państwowych Zbiorów Sztuki na Wawelu. Jak mówi – urodził się na Wawelu bo ojciec tu pracował i tu też mieszkali. Dla ludzi to było muzeum, a dla niego po prostu dom. Podczas dziecięcych "podróży" trafił na wieżę dzwonniczą i bardzo go to miejsce zainteresowało. Pewnego razu nie przyszła jedna z 12 osób potrzebnych do rozkołysania kielicha. Pozwolono mu ciągnąć za sznur i tak już pozostało.
9/4/2023 • 23 minutes, 23 seconds
"Optymiści" - reportaż Moniki Chrobak o nauce pływania żaglówką po Jeziorze Czorsztyńskim
Podhalańskie Towarzystwo Żeglarskie w Nowym Targu, jako organizacja pożytku publicznego, w ramach ogólnopolskiego programu edukacji żeglarskiej "Polsailing", uczy najmłodszych pływać żaglówką po Jeziorze Czorsztyńskim. Nauka jest skierowana do dzieci w wieku od 7 do 10 lat i rozpoczyna się od żaglówki "Optymist". Żaglówka jest niewielka i łatwa w transporcie: jej elementy to kadłub, takielunek (czyli maszt, bom, rozprze), żagiel, ster, miecz i trochę osprzętu (linki, bloczki). – Dzieci poprzez zabawę uczą się odpowiedzialności i pokory wobec natury – tłumaczy Małgorzata Wojdyła z Podhalańskiego Towarzystwa Żeglarskiego w Nowym Targu, które istnieje od 1997 roku. Wraz z powstaniem Jeziora Czorsztyńskiego rozpoczęto budowę bazy na półwyspie Stylchyn. Niemal od początku są tam prowadzone zajęcia nauki żeglarstwa i obozy żeglarskie dla dzieci i młodzieży. Najmłodsi zapoznają się też m.in z budową jachtów w warsztacie szkutniczym Towarzystwa, z nawigacją, meteorologią, zasadami bezpiecznego poruszania się na jeziorze.
9/1/2023 • 21 minutes, 59 seconds
"Symbol życia" - reportaż Waldemara Kasperczaka o łódzkim getcie
Utworzone w lutym 1940 roku łódzkie getto było w czasie wojny drugim, po warszawskim, pod względem liczebności skupiskiem ludności żydowskiej w Polsce, a największym na ziemiach wcielonych do III Rzeszy. Łącznie przeszło przez nie około 200 tysięcy osób. Ponad 160 tysięcy stanowili mieszkańcy Łodzi; ponadto Niemcy przesiedlili tam Żydów z Austrii, Czech, Luksemburga i Niemiec oraz z innych, wcześniej likwidowanych gett na terenie Polski. 29 sierpnia każdego roku Miasto Łódź wraz z Łódzką Gminą Żydowską uroczyście obchodzą rocznicę likwidacji łódzkiego getta. W 2004 roku, przy okazji 60. rocznicy, w mieście założono Park Ocalałych. Rosną w nim drzewa dedykowane osobom, które przetrwały koszmar Litzmannstadt Getto.
8/31/2023 • 18 minutes, 5 seconds
"Uprzejmie donoszę". Pierwszy odcinek reportażu Adama Bogoryja-Zakrzewskiego z serii "Krowa"
O Czadrowie - podkarkonoskiej wsi mówi się nawet za oceanem. Jednak nie z powodu jej walorów rolniczych, lecz sąsiadki hodowców bydła, które jej..."pachnie". Przeszkadzają jej nie tylko krowy, ale też hałas maszyn rolniczych, zapachy unoszące się z gospodarstwa. I nie jest to zachowanie klasyczne dla osób przeprowadzających się z miasta na wieś. Jego właściciele Państwo Paździorowie mieli w ciągu ostatnich czterech lat 247 kontroli instytucji i służb, od policji, przez straż pożarną po inspektorów weterynarii. W zasadzie bezzasadnych. Tylko jedna interwencja służby - inspektoratu budowlanego wymogła na gospodarzach złożenie dokumentacji budowlanej legalizującej samowolną przybudówkę obory. Konflikt sąsiedzki wpływa nie tylko na relacje ludzkie, także pociąga za sobą poważne skutki finansowe dla gospodarstwa. Zabiera czas rolnikom, zmusza do pokrywania wysokich kosztów spraw sądowych. Na razie nic nie wskazuje na wyciszenie konfliktu. Nawet wygrana w sądzie z sąsiadką, naruszającą w sposób karygodny zasady ciszy nocnej.
8/30/2023 • 21 minutes, 28 seconds
"Orlik jest piękny" - reportaż Pawła Turskiego o jubileuszu zespołu akrobacyjnego Orlik
Zespół akrobacyjny Orlik w tym roku obchodzi swoje 25-lecie. Punktem wyjścia reportażu jest towarzyszenie zespołowi podczas treningu przed Air Show Radom 2023. Główny bohater, kpt. Michał Jabłoński jest liderem oraz dowódcą zespołu. Od dziecka marzył, aby być częścią Orlików. Na Orliku latał jego ojciec, kpt. Piotr Jabłoński. Nie może więc dziwić fakt, że młody Michał nie widział dla siebie innej drogi, poszedł w ślady taty i został pilotem Orlika. Dziś Michał Jabłoński ma 33 lata, jest liderem i dowódcą jedynego wojskowego zespołu akrobacyjnego. W powietrzu prowadzi pięciu kolegów, dba o pokaz i bezpieczeństwo. Mimo lęków, trudności i stresu, latanie Orlikiem to spełnienie marzeń.
8/28/2023 • 26 minutes, 37 seconds
"Żagle, które nas urzekły" - reportaż Czesławy Borowik o pasji i życiu lubelskich żeglarzy
To żeglarska pasja pozwala na pełnienie, wystąpienie krajobrazem, ruszanie w nieznanym, gdzie ponosi wiatr. Żeglarze opowiadają, że im dalej mieszkamy od morza, tym większa rodzina się tęsknota za nim. A jak ktoś raz podejmie ryzyko z żeglarstwem – na pewno na wodę wróci. Poznajmy lubelskich żeglarzy, którzy kilka razy w roku spędzają pod żaglami. W reportażu potrafią się: Beata, Ewa, Mieszko Mazurkowie, Marek Popiel i Paweł Jakubiak. Autorka wykorzystała w audycji nagrania również ze swoich tradycyjnych rejsów po Oceanie Atlantyckim z młodości na żaglowca Zawisza Czarny. Realizacja dźwięku: Jarosław Gołofit.
8/28/2023 • 24 minutes, 38 seconds
"Anna wygerowanna" - reportaż Adama Bogoryja-Zakrzewskiego o możliwościach sztucznej inteligencji
Nikt nie wie, ile dokładnie ma lat, prawdopodobnie kilka, może z dziesięć. Nawet nie wiadomo, gdzie się urodziła – czy w Dolinie Krzemowej, czy w innym centrum informatyki na świecie. I choć jest tak młoda, potrafi z Tobą rozmawiać, przeczytać tekst, czasem zastąpić lektora. Pracuje za Ciebie. Radzi sobie też doskonale z odnalezieniem zagubionego przedmiotu. Ma ogromną wiedzę, a chłonie jej więcej i coraz szybciej. Mowa o sztucznej inteligencji, która wkracza m.in. w media, sztukę, usługi telefoniczne, coraz odważniej. Jest jednocześnie posłuszna i… groźna. Może być wykorzystywana w złym, przestępczym celu. Może nas oszukiwać i trudno będzie się nam przed nią uchronić. Może nam zabrać pracę. Być tanią konkurentką dla naszego zawodu.
8/24/2023 • 30 minutes, 36 seconds
"Ranczersi" - reportaż Urszuli Żółtowskiej o miłośnikach serialu "Ranczo"
Jeruzal to miasteczko, w którym powstał serial "Ranczo". Mimo końca produkcji telewizyjnej wciąż jest odwiedzane przez miłośników serialu z każdego zakątka kraju. Wystarczy przejrzeć media społecznościowe. Ludzie piszą o ławeczce przed sklepem "U Krysi" w serialowych Wilkowyjach. Miejsce, w którym Pietrek, Hadziuk, Solejuk i Stach Japycz przesiadywali najczęściej, stało się do tego stopnia inspiracją, że fani budują je nawet… z klocków LEGO. Cytują dialogi z serialu. W tym roku odbył się już drugi zlot miłośników serialu w Jeruzalu. Niedługo zostanie wydana książka, którą piszą fani serialu. Powstały prace doktorskie na jego temat. Mówi się, że to serial wszech czasów. Miasteczko Jeruzal zbudowało swoją rozpoznawalną markę. Przyjeżdżają turyści. Ostatni odcinek nakręcono w 2016 roku, ale z "Ranczem" w tle pisze się nowa historia…
8/24/2023 • 37 minutes, 10 seconds
"Mały zbójnicek" - reportaż Moniki Chrobak o dziecięcym zespole regionalnym z Podhala
Miłość do gór i góralszczyzny. To cechuje dziecięcy zespół regionalny "Mały Zbójnicek" z miejscowości Ząb na Podhalu. Jego działalność to przede wszystkim tradycyjny śpiew, taniec i muzyka prezentowane na festiwalach krajowych i zagranicznych. Na co dzień można go zobaczyć podczas uroczystości religijnych czy kulturalnych własnej miejscowości. Ostatnio wystąpił na 30. Międzynarodowym Festiwalu Święto Dzieci Gór w Nowym Sączu. W reportażu usłyszymy kierownika grupy Małgorzatę Słodyczkę i małych uczestników zespołu. Atutem wioski Ząb najwyżej położonej w Polsce jest doskonale zachowany folklor dawnego Podhala - można tu spotkać osoby władające gwarą, wykonujące oryginalne hafty, przygotowujące oscypki czy trudniące się wypasem owiec.
8/23/2023 • 9 minutes, 17 seconds
"Nasze Camino" - reportaż Moniki Chrobak o pielgrzymach wędrujących szlakiem św. Jakuba
Szlak św. Jakuba to sieć dróg pieszych i rowerowych, zbiegających się na krańcu Europy, w Santiago de Compostela, przy grobie św. Jakuba Starszego, jednego z 12 apostołów Chrystusa. Michał i Katarzyna Moskwiakowie z Gliwic mają za sobą już trzy wyprawy tym szlakiem. Ostatnio przez 12 dni przemierzyli pieszo liczącą ponad 300 kilometrów górska trasę Camino Prymitivo. Początek Oviedo, koniec jak zwykle w Santiago de Compostela. Camino Primitivo oznacza nic innego jak "droga pierwotna" lub też "droga pierwsza". Szlak głównie prowadzi górskimi ścieżkami szutrowymi i polami z pięknymi krajobrazami. Santiago de Compostela to od średniowiecza znany ośrodek kultu i cel pielgrzymek. Po drodze znajdują się liczne schroniska (albergue) w których pielgrzymi mogą się zatrzymać i przenocować. Jednym z symboli pielgrzymki jest muszla przegrzebka, nazywana także "muszlą świętego Jakuba". Obecnie muszla ta stanowi znak rozpoznawczy pielgrzymów w drodze do Santiago de Compostela.
8/21/2023 • 26 minutes, 23 seconds
"Spokojnej wody" - reportaż Urszuli Żółtowskiej o przeprawie pływackiej z Los Angeles na wyspę Catalina
"Spokojnej wody" – tego zawsze życzy się pływakom, a ta przeprawa była wyjątkowa: Aleksandra Kabelis popłynęła na wyspę Catalina, a Piotr Biankowski pokonał tę samą trasę w przeciwnym kierunku, do Los Angeles. Przepłynięcie odcinka o długości 34 kilometrów zajęło każdemu z nich 12-14 godzin. Do swoich celów dotarli w towarzystwie ryb latających, delfinów i rekinów. Ten projekt wiąże się z charytatywną zbiórką – w tym roku ich marzeniem jest sfinansować przyjazd mobilnego Ambulansu Fundacji Ronalda McDonalda, który całkowicie za darmo, za pomocą USG przebada dzieci w celu wykrywania zmian nowotworowych w województwie pomorskim, z którego obydwoje pochodzą. W czerwcu 2023 roku w duecie wraz z Piotrem Biankowskim jako pierwsi Polacy w historii przepłynęli największe jezioro Anglii, Windermere.
8/17/2023 • 30 minutes, 37 seconds
"Rekolekcje w drodze" - reportaż Urszuli Żółtowskiej o pielgrzymach wędrujących na Jasną Górę
Chodzą na pielgrzymki od lat. Całe rodziny. Mówią, że są to rekolekcje w drodze. Wielu z nich idzie z prośbami i intencjami na Jasną Górę. Czego doświadczają w drodze? Czego szukają na pielgrzymkowym szlaku? Co ich motywuje do pielgrzymki i jak uczestnictwo wpływa na ich życie? Odpowiedzi na te pytania zebrała Urszula Żółtowska w reportażu "Rekolekcje w drodze".
8/17/2023 • 19 minutes, 49 seconds
"Zapraszam na dyżur" - reportaż Weroniki Puszkar o ciężkiej pracy ratownika wodnego
Jak podają policyjne statystyki, tylko w czerwcu i w lipcu w Polsce utonęło 121 osób. Brawura, alkohol i przecenianie własnych możliwości to przyczyny, które ratownicy wodni podają najczęściej. Ratownicy codziennie przestrzegają ludzi kąpiących się przed nieodpowiednimi zachowaniami i tym, jak niebezpieczna może być woda. Mimo dobrych intencji, spotykają się z różnymi reakcjami. Ludzie myślą, że wiedzą lepiej, że znają swoje możliwości i że jako turyści mogą niemal wszystko. Często kończy się to tragedią. Jakie historię zapadają w pamięć ratownikom wodnym? Jak wygląda ich codzienny dyżur? O tym wszystkim będzie mowa w reportażu.
8/16/2023 • 24 minutes, 21 seconds
"Doceniać życie" - reportaż Joanny Bogusławskiej o Stanisławie Grzesiuku, bardzie warszawskiej ulicy
Stanisław Grzesiuk przyszedł na świat w Małkowie na Lubelszczyźnie, dokąd jego rodzice wyjechali po zajęciu Warszawy przez Niemców podczas I wojny światowej. Bard Czerniakowa poza byciem pieśniarzem, był też autorem autobiograficznej trylogii: "Boso, ale w ostrogach", "Pięć lat kacetu" i "Na marginesie życia". Był popularyzatorem przedwojennego folkloru czerniakowskiego. W 1940 roku został aresztowany podczas łapanki i wysłany na roboty do Niemiec. Stamtąd trafił do obozu. W niemieckich nazistowskich obozach koncentracyjnych był od kwietnia 1940 roku do wyzwolenia Mauthausen-Gusen w maju 1945 roku. Strategię przetrwania w obozie, opartą o własne zasady, opisał w wydanej w 1958 roku książce "Pięć lat kacetu". Grzesiuk otwarcie i szczerze opowiadał, jak dzięki swemu życiowemu sprytowi i twardemu charakterowi udało mu się przeżyć w trybach niemieckiej machiny eksterminacyjnej. Po wojnie wrócił do Warszawy. Koncertował, pracował na kierowniczych stanowiskach, założył rodzinę. Zmarł w wieku 45 lat na gruźlicę. Był otoczony przyjaciółmi i ogromną miłością rodziny.
8/14/2023 • 35 minutes, 47 seconds
"Czuwaj wiaro" - reportaż Urszuli Żółtowskiej o powstańcach warszawskich
Mają więcej niż 90 lat. Trudno uwierzyć, bo to panowie ze wspaniałym poczuciem humoru, werwą i niezwykłą energią. Powstańcy warszawscy. To nie są smutni panowie. Mają jednak świadomość, że wśród wielu z nich są ludzie samotni. Ich bliscy odeszli. Nie mają z kim porozmawiać. Działacze z Fundacji Pamięci o Bohaterach Powstania Warszawskiego często zwracają się do nas z apelem, żebyśmy im pomagali, przychodzili do Związku Powstańców Warszawskich, porozmawiali, potrzymali za rękę. Oni tego potrzebują. Nie tylko atencji w dniu 1 sierpnia. Przypominają nam, że to ludzie, bez których nie byłoby wolnej Polski.
8/10/2023 • 24 minutes, 15 seconds
"Życie na czterech kółkach" - reportaż Antoniego Rokickiego o tym, jak wygląda życie instruktora nauki jazdy
7 sierpnia obchodzimy Dzień Instruktora Nauki Jazdy. Co wiemy o tym zawodzie? Kto go wybiera…? Andrzej Grabowski z Makowa Mazowieckiego wspomina, jak będąc kilkuletnim chłopcem po raz pierwszy jeździł syrenką, będąc pod opieką taty oraz dziadka. Od samego początku przekazywali mu zasady bezpiecznej jazdy samochodem. Być może wtedy Andrzej pomyślał o tym, by związać swoją przyszłość z jazdą za kółkiem. Agresja na drodze, z którą tak często możemy się spotkać, związana jest z tym, że wielu kierowców wyładowuje swoją frustrację, związaną z problemami w domu czy pracy, właśnie na uczestnikach ruchu. Andrzej Grabowski uczy kursantów tego, że najważniejsze jest bezpieczne dotarcie do celu oraz zachowanie spokoju. Współpracuje z fundacjami, które prowadzą szkolenia dla młodzieży szkolnej, m.in. z fundacją Prodriver. Pokazują młodym, jak wygląda dachowanie pojazdu, tłumaczą, dlaczego jazda po alkoholu jest niebezpieczna, a także przybliżają, jak podnosić swoją wiedzę o bezpiecznej jeździe…
8/10/2023 • 22 minutes, 51 seconds
"Made in Poland" – reportaż Andrzeja Urbańskiego o wystawie przedwojennych i powojennych aparatów fotograficznych w gdańskim Hevelianum
Będąc nad polskim morzem, większość czasu spędzamy nad wodą. To normalne. Jeśli jednak mamy dosyć słońca, piasku i tupotu mew, warto wybrać się w fotograficzną podróż sentymentalną. Pomoże w tym Hevelianum, które oprócz spacerów wśród zabytkowej architektury i relaksu w otoczeniu zieleni proponuje wystawę "Aparaty – made in Poland". To ekspozycja wszystkich lub prawie wszystkich aparatów fotograficznych produkowanych w naszym kraju. Na wystawie są też elementy wyposażenia ciemni oraz rzutniki, a także inne techniczne urządzenia związane ze sztuką zapisywania obrazu. Eksponaty pochodzą z kolekcji gdańskiego fotoreportera Grzegorza Mehringa, a także Mariusza Jedynaka.
8/8/2023 • 25 minutes, 29 seconds
"Małe historie nie naszych przodków" - reportaż Grażyny Wielowieyskiej o odkrywaniu swoich korzeni
Myślę, że kiedy budujemy siebie w kontekście przodków, ważne są nie tylko drzewa genealogiczne. Gdańsk, Oliwa – to nie nasza historia, tylko nieznanych nam ludzi, ale oni pozostawili po sobie te domy, ogródki, klamki, więc warto coś o nich wiedzieć. Ta myśl sprawiła, że Grażyna Niemyjska postanowiła poznać historie miejsc, w których spędziła życie, a do których po wojnie przyjechali jej rodzice. Od ponad roku prowadzi blog, w którym systematycznie dzieli się tym, co przez lata zebrała w szufladzie. Autorka reportażu spotkała się z panią Grażyną, w pewien czerwcowy dzień, na pięknym, oliwskim cmentarzu i spacerując jego alejkami poznawała historie niektórych ze spoczywających tam, dawnych mieszkańców Oliwy.
8/6/2023 • 31 minutes, 16 seconds
"Jak w amerykańskim filmie" - reportaż Jakuba Tarki o niezwykłej historii miłości dwojga ludzi
Lesia i Grzegorz poznali się w sklepie osiedlowym na warszawskim Żoliborzu. Oboje mieli za sobą przykre doświadczenia, zakończone związki i niemal dorosłe dzieci. Grzegorz po prostu zaprosił Lesię na kawę i od tego się zaczęło. Połączyło ich mocne uczucie, wspólne pokonywanie problemów życiowych i długie spacery po parku Kępa Potocka. Dlatego, gdy planowali swój ślub, postanowili wziąć go właśnie w plenerze, w parku, w którym ich miłość rosła. To najprawdopodobniej pierwszy taki ślub w Warszawie (w parku, na terenie nieogrodzonym), a świadkami tego niecodziennego wydarzenia byli mieszkańcy pobliskiego osiedla przy ul. Gwiaździstej i pracownicy sklepu, w którym się poznali.
8/5/2023 • 24 minutes, 53 seconds
"Dziewczyna z warkoczem"– reportaż Urszuli Żółtowskiej o Ewie Faryaszewskiej i historii jej fotografii
Zdjęcie tej pięknej młodej kobiety z warkoczem przerzuconym przez ramię widziało wielu z nas. Można je zobaczyć w Muzeum Powstania Warszawskiego. To Ewa Faryaszewska, łączniczka batalionu "Wigry". Podczas Powstania Warszawskiego z wielkim poświęceniem działa w zespole osób odpowiedzialnych za ratowanie zabytków kultury narodowej na Starym Mieście, które były składowane w piwnicach siedziby muzeum. Jest też autorką kolorowych fotografii, dokumentujących zniszczenia Starego Miasta w czasie Powstania. Została śmiertelnie ranna na Starym Mieście. Jej matka Irena po wojnie na starym drzewie umieściła kapliczkę z Jezusem Frasobliwym, żeby pamiętano o jej bohaterskiej córce. Historia ma ciąg dalszy...
8/5/2023 • 33 minutes, 40 seconds
"Dziś idę walczyć, mamo" - reportaż Urszuli Żółtowskiej o powstańcu warszawskim, Józefie Szczepańskim, ps. "Ziutek"
Józef Andrzej Szczepański, ps. "Ziutek", to powstaniec warszawski, żołnierz batalionu "Parasol" Armii Krajowej. Był harcerzem 17 Warszawskiej Drużyny Harcerskiej przed 1939 i w okresie konspiracji. Gdy wybuchło powstanie warszawskie, był dowódcą drużyny w "Parasolu". Uczestniczył w walkach na Woli w rejonie ul. Wolskiej, Żytniej i cmentarzy wolskich. W roku 2012, w ramach projektu Fundacji Sztafeta "Ziutkowi na urodziny", skomponowano muzykę do 10 wierszy poety. W kwietniu 2005 nazwę Józefa Szczepańskiego "Ziutka" nadano rondu na skrzyżowaniu alei Prymasa Tysiąclecia i ul. Górczewskiej na warszawskiej Woli.
8/4/2023 • 10 minutes, 1 second
"Kwatera brzozowych krzyży" - reportaż Urszuli Żółtowskiej o kwaterze cmentarnej Batalionu AK "Zośka"
To kwatera cmentarna Batalionu AK "Zośka". O tym, że te krzyże mają być brzozowe zadecydowały lata temu rodziny poległych żołnierzy. Z inicjatywy rodzi i żołnierzy "Zośki" 35 lat temu powstał Społeczny Komitet Opieki nad Grobami Poległych Żołnierzy Batalionów "Zośka" i "Parasol". Rektor Politechniki Warszawskiej, Władysław Findeisen, którego brat poległ w Powstaniu Warszawskim, ale też pisarka Barbara Wachowicz działali w Komitecie. Od początku jego celem było dziedziczenie tradycji i dbanie o spuściznę dwóch legendarnych batalionów "Zośka" i "Parasol" oraz pielęgnowanie pamięci i opieka nad grobami oraz przekazywanie cennych powstańczych wartości młodemu pokoleniu. Organizacja podejmuje się wszelkich działań popularyzujących, a także utrwalających pamięć o żołnierzach, czynach oraz historii batalionu "Zośka" i batalionu "Parasol".
8/4/2023 • 34 minutes, 40 seconds
"List do Orlika" – reportaż Antoniego Rokickiego o powstańczych losach Kazimierza Wilczyńskiego ps. "Orlik"
Kazimierz Wilczyński, pseudonim Orlik, urodził się 11 sierpnia 1928 roku w Zawichoście. Przed wybuchem Powstania Warszawskiego mieszkał na Marymoncie. 1 sierpnia 1944 roku miał 16 lat. Już pierwszego dnia walki z okupantem niemieckim trzymał w swoich dłoniach pistolet. "Patriotyzm podwórek" – tak opowiadał o bohaterskim zrywie mieszkańców stolicy w rozmowie z Muzeum Powstania Warszawskiego. Walczył razem z kolegami ze szkoły i podwórka. Należał do Obwodu "Żywiciel", Zgrupowania "Żyrafa", był w plutonie 227. Powstańcze losy "Orlika" zostały upamiętnione m.in. przez projekt "Kartka dla Powstańca", organizowany przez kampanię "BohaterOn – włącz historię!". Polegał on na tym, że internauci poznawali losy bohaterów '44 roku i mogli im wysłać list.
8/3/2023 • 24 minutes, 7 seconds
"Miastem urzeczony" - reportaż Moniki Chrobak o Fundacji im. dra Jerzego Masiora z Nowego Sącza
Od niemal 20 lat wspiera talenty artystyczne młodych ludzi. Mowa o Fundacji im. dra Jerzego Masiora z Nowego Sącza. Organizacja Pożytku Publicznego w ten sposób upamiętnia wszechstronną działalność lekarza i zarazem animatora kultury, malarza, poety, społecznika i patrioty. Jerzy Masior (1924-2003) urodził się w Chodorowie pod Lwowem ale zamieszkał na stałe w Nowym Sączu i już do końca swego życia był wierny temu miastu. Tu prowadził bogatą działalność promującą to miejsce, m.in. poprzez pisanie wierszy, książek czy piosenek. Był żołnierzem Armii Krajowej, został odznaczony Krzyżem Walecznych, Krzyżem Obrony Lwowa, Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski i Złotym Krzyżem Zasługi.
8/3/2023 • 25 minutes, 18 seconds
"Serce miasta" - reportaż Izy Żukowskiej o historii gdańskich carillonów
Każdego dnia w Gdańsku rozlega się dźwięk, którego nie można usłyszeć w żadnym innym polskim mieście. To carillony, czyli dzwony wieżowe, których serca można uruchomić dzięki specjalnej klawiaturze. Gdańsk jest jedynym miejscem w Polsce, w którym znajdują się carillony, czyli instrumenty złożone z co najmniej 23 dzwonów. Największy, bo mający ich aż 50, znajduje się w wieży kościoła św. Katarzyny. Nieco mniejszy, składający się 37 dzwonów, jest w Ratuszu Głównego Miasta Gdańska. Mamy też carillon mobilny, ustawiany okolicznościowo w różnych częściach miasta. Gra na carillonach nie jest łatwa. Melodie wybijane są dzięki specjalnej klawiaturze ręczno-pedałowej, umożliwiającej grę na dzwonach. Opanowanie tego instrumentu wymaga nie tylko wiedzy i wykształcenia, ale też siły i wytrwałości, bo w specjalne kołki uderza się krawędziami dłoni.
8/2/2023 • 29 minutes, 28 seconds
"Łazienka z oknem" - reportaż Magdy Skawińskiej o Józefie Kmicie, pasjonacie muzyki i matematyki
Józef Kmita bardzo lubił matematykę i muzykę. Rodzice zdecydowali, chociaż był bardzo uzdolniony, że do szkoły muzycznej nie pójdzie. Skończył tylko ognisko muzyczne, a grał na akordeonie. Kiedy miał 16 lat, uczył grać Edytę Geppert, która mieszkała w tej samej miejscowości. Potem było technikum i studia na Politechnice Wrocławskiej. Praca spowodowała kłopoty ze zdrowiem, musiał zrezygnować i otworzył własną działalność. Zajął się kowalstwem artystycznym. Firmę prowadził do emerytury. Teraz ma dużo czasu i może go poświęcić muzyce. Gra z powodzeniem. Akordeon klawiszowy zamienił na guzikowy.
8/1/2023 • 29 minutes, 58 seconds
"Dzieci Gór" - reportaż Moniki Chrobak o Międzynarodowym Festiwalu Święto Dzieci Gór w Nowym Sączu
Międzynarodowy Festiwal Święto Dzieci Gór w Nowym Sączu to miejsce spotkania polskich i zagranicznych zespołów folklorystycznych reprezentujących różne grupy etniczne polskich Karpat oraz z innych krajów ze wszystkich kontynentów. Podczas tegorocznej edycji można zobaczyć grupy nie tylko z Europy, ale też z Azji, Afryki i obu Ameryk. Towarzyszą im zespoły reprezentujące folklor beskidzki, pogórzański, lachowski i podhalański. Dzieci z różnych kręgów kulturowych i religijnych - podczas wspólnej zabawy - zapoznają się one z bogactwem i różnorodnością tradycji różnych krajów i uczą się tolerancji i szacunku w stosunku do wiary, kultury, obyczajów i zachowań swoich rówieśników.
8/1/2023 • 19 minutes, 21 seconds
"Przebudzenie" - reportaż Antoniego Rokickiego o Festiwalu Przebudzonych Tutaka 2023
Największe spotkanie wolnych Białorusinów – tak o swojej inicjatywie opowiadają organizatorzy Festiwalu Przebudzonych Tutaka 2023. W Gródku pod Białymstokiem przez trzy dni rozmawiali i bawili się przy białoruskiej muzyce. – Tutaj, przynajmniej raz w roku, możemy spotkać się wszyscy. Ci, rozproszeni po całym świecie oraz ci, którzy od zawsze dbali o białoruskie dziedzictwo na Podlasiu. To również miejsce, gdzie zapraszamy wszystkich przyjaciół wolnej Białorusi i miłośników białoruskiej kultury – wyjaśniają na swojej stronie internetowej tutaka.org działacze Fundacji Tutaka. Co ważne, miejsce spotkania nie jest przypadkowe. To właśnie na polanie Boryk, w pobliżu Gródka, od lat dziewięćdziesiątych organizowano Festiwal Muzyki Młodej Białorusi Basowiszcza. Białoruskie Zrzeszenie Studentów przez trzy dekady zapraszało na swoją imprezę polskich, jak i białoruskich artystów. Zagrały takie zespoły jak: Pidżama Porno, Kult, Lao Che, Mroja, czy ULIS.
7/31/2023 • 28 minutes, 35 seconds
"Badacze z Karowej" - reportaż Antoniego Rokickiego o obserwacjach zmian społecznych zauważonych przez adeptów socjologii
Tematy prac dyplomowych mogą zaskakiwać... Adepci socjologii, którzy studiują na Wydziale Socjologii Uniwersytetu Warszawskiego, z zaciekawieniem obserwują zmiany społeczne, jakie zachodzą na ich oczach. Wielu studentów wybiera tematy związane z ich codziennością. Zuzia Skuza myśli o tym, aby napisać pracę licencjacką poświęconą młodym, którzy są zainteresowani magią, tarotem, horoskopami, czy afirmacją. Jak mówi, wpadła na ten pomysł w trakcie pandemii koronawirusa, kiedy jej znajomi zaczęli codziennie czytać wspomniane wróżby. Z kolei Dawid Jezierski, student pierwszego roku socjologii, interesuje się teatrem i niedawno oddał pracę zaliczeniową pod nazwą "Teatr jako platforma do dysputy i manifestu poglądów politycznych". Jego znajoma z roku, Weronika Żabówka, przygotowuje z kolei pracę o... dyskryminacji Japonek na rynku pracy. A jakie magisterki powstawały 40-50 lat temu na Karowej...? Dlaczego, zdaniem niektórych, socjologia jest niebezpiecznym kierunkiem?
7/31/2023 • 9 minutes, 48 seconds
"Radio nauczyło mnie polskiego" - reportaż Weroniki Puszkar o Słowaku, którego pasją jest radio
Ondrej jest Słowakiem i na Słowacji spędził całe swoje życie. Jego miłość to radio. Początkowo, w rodzinnym domu słuchało się rozgłośni słowackich. Ondrej odkrył fora radiowe, przez które poznawał ludzi o tych samych zainteresowaniach i wymieniał spostrzeżenia na temat sprzętu, rozgłośni europejskich, muzyki, dziennikarzy. W pobliżu miejsca zamieszkania znalazł radiowy nadajnik, Przehyba, który odbiera polskie częstotliwości. Tak zaczął słuchać Polskiego Radia i polskich rozgłośni komercyjnych. W końcu zaczął uczyć się polskiego języka. Nauczycielem było właśnie radio. Polskie audycje i muzyka. Dzisiaj bez trudu mówi w naszym języku, a ostatnio odwiedził też gmach główny Polskiego Radia.
7/27/2023 • 20 minutes, 49 seconds
"Historia klubu piłkarskiego Puszcza Niepołomice" - reportaż Krzysztofa Łoniewskiego i Mateusza Warianki
Puszcza Niepołomice napisała fantastyczną historię. Rodzinny klub z małego miasteczka na 100-lecie istnienia wywalczył awans do piłkarskiej Ekstraklasy. W walce o promocję wyprzedził tak znane marki jak Wisła Kraków czy Arka Gdynia. W najbliższy weekend Puszcza Niepołomice rozegra swój pierwszy w stuletniej historii mecz na najwyższym szczeblu piłkarskich rozgrywek w Polsce. W niedzielę (23 lipca) drużyna spod Krakowa zmierzy się na wyjeździe z jednym z najbardziej utytułowanych polskich klubów – Widzewem Łódź. Jednym z architektów awansu Puszczy do PKO BP Ekstraklasy jest trener Tomasz Tułacz. Były piłkarz m.in. Stali Mielec, Stali Stalowa Wola i Tłoków Gorzyce w klubie z Niepołomic pracuje od ponad ośmiu lat. Ten fakt czyni go trenerem ze zdecydowanie najdłuższym nieprzerwanym stażem wśród wszystkich 18 drużyn z najwyższej klasy rozgrywkowej w Polsce.
7/27/2023 • 20 minutes, 29 seconds
"Ostatni Mohikanie" - reportaż Urszuli Żółtowskiej o dorożkach i dorożkarstwie w Polsce
Trudno wyobrazić sobie warszawską starówkę bez dorożek. Nie jest ich tak dużo jak w Krakowie, bo w Warszawie było ich siedem. Siedem dorożek. Teraz mniej, bo zakończyli działalność dwaj najstarsi dorożkarze, działający na Starym Mieście od ponad 40 lat: pan Krzysztof Szczepański i pan Zbigniew Wiśniewski. Następców brakuje. A pan Krzysztof i pan Zbigniew zostali serdecznie pożegnani przez samorząd. Ojciec pana Zbigniewa był przedwojennym dorożkarzem. Po wojnie pracował z koniem przy odgruzowaniu Warszawy, a potem wrócił do dorożkarstwa. Po nim fach przejął syn i w 1982 roku zarejestrował działalność "dorożka konna". Pan Krzysztof również przejął zawód po swoim ojcu. W 1978 r., kiedy ojciec zachorował wsiadł na dorożkę i jak zobaczył zarobek po paru kursach, porzucił pracę w fabryce.
7/26/2023 • 24 minutes, 31 seconds
"Niewodnickie dwory" - audycja dokumentalna Alicji Pietruczuk i Lecha Pilarskiego o ruinach dworów w dolinie rzeki Niewodnicy
Dolina rzeki Niewodnicy wijącej się od południowego zachodu dzisiejszego Białegostoku skrywa ostatnie ślady dawnych dworów. Po renesansowych ogrodach włoskich na Podlasiu pozostały tylko zarysy. W XVI wieku otaczały one siedziby dworzan, którym ziemię hojnie darowali tu ostatni Jagiellonowie. Była to elita Rzeczpospolitej, bogata, wykształcona i wpływowa. Dwory nad rzeką Niewodnicą są już tylko wspomnieniem. Do dziś przetrwały ruiny dwóch z nich – Niewodnicy Lewickich i Niewodnicy Nargilewskiej – niedostępne i zapomniane, skrywające tajemnice przeszłości i świadczące o naszej historii. Jeśli rozsypią się i znikną – razem z nimi zniknie część naszego dziedzictwa.
7/25/2023 • 37 minutes, 35 seconds
"Łojciec & syn" - reportaż Henryka Dedo i Waldemara Kasperczaka o wspólnej pasji ojca i syna do muzyki
Reportaż opowiadający o wspólnej pasji ojca i syna do muzyki. Ta pasja jest sposobem nie tylko na wspólne muzykowanie i zabawę, ale i na naukę, wychowanie i budowanie więzi rodzinnych. To także historia ojca, który dotknął dna. Od 1987 roku gra na gitarze, z przerwami - gdy tylko miał gitarę, sprzedawał ją na alkohol albo gubił. Spał na klatce schodowej, był w więzieniu. To historia niezwykłej przemiany.
7/24/2023 • 45 minutes, 5 seconds
"Wieś… a jakby jej nie było" – reportaż Alicji Pietruczuk i Aleksandry Sadokierskiej o wsi, która według dokumentacji geodezyjnej nie istnieje...
Zaledwie kilka gospodarstw i jeszcze mniej gospodarzy. Nowy Dwór w gminie Bakałarzewo ma nazwę, wielkie tradycje i sołtysa, ale według dokumentacji geodezyjnej nie istnieje. Grunty wsi Nowy Dwór należą do sąsiednich Nieszek. Wieś zlikwidowali w czasie II wojny światowej Niemcy, bo wśród mieszkańców nie znalazł się nikt, kto by zechciał być kolaboracyjnym sołtysem. Czterdzieści lat temu uroczyście przywrócono nazwę wsi i wybrano jej sołtysa, ale nie dopełniono wszystkich biurokratycznych formalności i teraz, jak mówi jeden z mieszkańców - satelita nie widzi Nowego Dworu.
7/20/2023 • 33 minutes
"Zapiski dziadka" – reportaż Urszuli Żółtowskiej o Piotrze Grygoruku, który ocala pamiątki związane z historią Warszawy
Piotrek to reprezentant kolejnego pokolenia mieszkającego w Warszawie. Chodzi po starych, opuszczonych kamienicach i ratuje od zniszczenia różne pozostawione przez lokatorów rzeczy związane z historią miasta. Z historią miasta związały go też odnalezione zapiski własnego dziadka na temat Warszawy. Piotr Grygoruk wchodzi do starych, opuszczonych domów, często przeznaczonych do wyburzenia, zagląda na strychy i do piwnic. Znajduje tam skarby, niektóre jeszcze sprzed II wojny światowej. Fotografie, stary budzik, różne afisze sprzed dziesiątek lat - to tylko niektóre znaleziska Piotra. Dla niego najważniejsze jest jednak to, że ocala je od zapomnienia. Gdyby ich nie znalazł, pewnie zaginęłyby pod hałdami gruzu.
7/18/2023 • 16 minutes, 12 seconds
"Dzika kobieta" – reportaż Moniki Chrobak o projektantce ubrań, która żyje w surowych, wiejskich warunkach
Niemal od zawsze ciągnęło ją do natury. Projektantka ubioru Isabella Weiner mieszka sama w ponad stuletnim domu drewnianym w Beskidzie Niskim. Na wieś przeprowadziła się ze Śląska. Wszystko po to, aby odnaleźć głębszy sens życia. Mieszka w surowych warunkach. Nie ma na przykład bieżącej wody, nosi ją ze studni, a cały dom ogrzewa piecem kaflowym. Mimo braku podstawowych wygód, nie poddaje się, tylko czerpie siły z tego, co przynosi jej wiejskie otoczenie. Codziennie chodzi na spacery do pobliskiego lasu, latem uprawia ogródek. Tu też odkryła swój talent czyli śpiew. Należy do dwóch ludowych grup śpiewaczych: Ruty Uwite i Rozgłos. Na co dzień akcentuje swoją kobiecość poprzez projektowanie, szycie i noszenie długich spódnic. Wykonuje je metodą upcyklingu, czyli nadaje nowe życie starym materiałom, na przykład po obrusach, zasłonach czy pościeli. "To miejsce sprawiło, że stałam się bardziej dojrzała i samodzielna w życiu" - mówi Isabella Weiner.
7/17/2023 • 52 minutes, 2 seconds
"U siebie" – reportaż Anety Pawłowskiej-Krać o programie "Najpierw mieszkanie"
Mieszkanie jest prawem, a nie nagrodą – to podstawowa zasada programu "Najpierw mieszkanie" skierowanego do osób bezdomnych. Uczestnikami są osoby z doświadczeniem wieloletniej bezdomności. Dostali dach nad głową - a razem z nim wsparcie zespołu specjalistów: psychologów, terapeutów, pracowników socjalnych, pomagających stanąć im na własnych nogach i utrzymać się w mieszkaniu. W Polsce – według oficjalnych danych - jest ponad 30 tysięcy osób bezdomnych. Ponad połowa żyje bez dachu nad głową dłużej niż pięć lat, jedna czwarta dłużej niż dziesięć lat. Niewielu udaje się przerwać zaklęty krąg życia na ulicy. Im dłużej trwa bezdomność, tym jest to trudniejsze. Inaczej sprawa wygląda jeśli chodzi o skuteczność projektu oferującego mieszkanie razem ze wsparciem. W Polsce program jest realizowany w kilku miastach, w Warszawie, Gdańsku, Krakowie i Wrocławiu.
7/13/2023 • 43 minutes, 33 seconds
"Deformacje nieciągłe" – reportaż Ewy Szkurłat o dawnej Kopalni Węgla Kamiennego w Trzebini i powstających przy niej zapadliskach
Zapadliska powstały na skutek płytkiej eksploatacji górniczej dawnej KWK "Siersza". Kopalnia funkcjonowała w Trzebini od połowy XIX wieku, a swoją działalność zakończyła w 2001 roku. Choć wydobycie zakończono w latach 1999-2001, mieszkańcy dopiero teraz odczuwają skutki eksploatacji terenu. Wbrew założeniom likwidatorów kopalni pozostałe po wydobyciu węgla pustki nie zostały zapełnione przez wodę. W Trzebini regularnie dochodzi do zapadlisk. Najgłośniejsze było to, w którym w leju zniknęło ponad czterdzieści grobów. Ciał nie udało się ekshumować. Dziura została zasypana, a na teren nekropolii nie ma na razie wstępu. Jedna z dziur pojawiła się przy ogrodzeniu prywatnej posesji, kilka metrów od zamieszkanego domu, kolejna na ogródkach działkowych, trzecia na terenie niezabudowanym. Ziemia zapadła się również tuż obok domu kultury i kortów tenisowych, z których wiosną i latem korzystają dzieci. Czy te wypadki można było przewidzieć? Czy natura zaskoczyła, czy zlekceważono rządzące nią prawa?
7/11/2023 • 1 hour, 16 minutes, 46 seconds
"Mój grecki kawałek lądu" - reportaż Macieja Jastrzębskiego o tragedii Polki na wyspie Kos
Kos to mała grecka wyspa o powierzchni zaledwie 290 kilometrów kwadratowych. Stało się o niej głośno, gdy 12 czerwca polskie i greckie media przekazały informacje o zaginięciu 27-letniej Anastazji. Dziewczyna pracująca na wyspie Kos została zamordowana, a podejrzanym o popełnienie zbrodni jest 32-letni emigrant z Bangladeszu. Tragedia szczególnie wstrząsnęła mieszkańcami wyspy, ponieważ dobrze znają Polaków, a to za sprawą licznej Polonii. Okazuje się bowiem, że na tym niewielkim skrawku greckiej ziemi mieszka kilkudziesięciu naszych rodaków, a większość z nich to kobiety. Panie, z różnych powodów, zdecydowały się zamieszkać na Kos, założyć rodziny, zająć się realizacją zawodowych pasji, jednocześnie bardzo mocno promując polskość. Bohaterki reportażu Macieja Jastrzębskiego: Annę, Dominikę i Maję znają niemal wszyscy mieszkańcy wyspy. Jak trafiły do Grecji i dlaczego postanowiły tam zostać?
7/7/2023 • 31 minutes, 9 seconds
"Bohaterowie i my" – reportaż Antoniego Rokickiego o kulisach pracy reportera
Nagrywaj ludzi w ich domach – to jedna z rad, którą dostaje od starszych kolegów młody reporter. Wyrusza w drogę. Idzie na sąsiednią ulicę lub jedzie na drugi koniec kraju. Z notatnikiem, mikrofonem lub kamerą… Zanim usłyszy od bohatera reportażu to, na czym mu najbardziej zależy, musi zdobyć zaufanie rozmówcy i w pełni oddać się szczerym rozmowom. Rozmowom, które mogą potrwać kilka godzin, tygodni, a czasami – miesięcy lub nawet lat. "Dlaczego tak często ludzie chcą z nami rozmawiać po nagraniach, z dala od mikrofonu? Czy audycja zmienia coś w życiu naszych rozmówców? Czy wolno nam się z nimi zaprzyjaźniać?" – to pytania, na które odpowiedź próbuje odnaleźć Antoni Rokicki, reporter Studia Reportażu i Dokumentu PR.
7/6/2023 • 24 minutes, 40 seconds
"W szaleństwie obrączkowania" - reportaż Jakuba Tarki o akcji obrączkowania bocianów
Już po raz 13. członkowie i sympatycy Grupy EkoLogicznej doktora Ireneusza Kaługi liczyli i obrączkowali bociany w powiecie siedleckim. To największa tego typu akcja w kraju, organizowana przez pasjonatów przyrody i przez nich finansowana. Dzięki obrączkom i nadajnikom każdego roku udaje się identyfikować urodzone w Polsce bociany w najdalszych zakątkach Afryki, odkrywać nieoczywiste trasy ich lotu, obalać mity na ich temat. Wiedza, którą zdobywa się w ten sposób, zebrane w trakcie akcji dane, pomagają już teraz chronić bociany i przeciwdziałać zagrożeniom w przyszłości.
7/5/2023 • 26 minutes, 7 seconds
"Ojciec Jacek" - reportaż Urszuli Żółtowskiej o dominikaninie, o. Jacku Saliju
Ojciec Jacek Salij jest dominikaninem, profesorem nauk teologicznych, pisarzem i publicystą. Ma już za sobą 56 lat kapłaństwa. Jest jednym z bardziej znanych teologów w Polsce, niejednokrotnie pytanym przez media o aktualnie ważne tematy związane z Kościołem i jego relacją z państwem i społeczeństwem. Ojciec Jacek Salij 3 maja 2007 roku postanowieniem prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego został odznaczony Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski. W 2018 roku został wyróżniony Medalem Stulecia Odzyskanej Niepodległości, a w 2022 roku został odznaczony Orderem Orła Białego. W 2020 roku został uhonorowany Specjalną Nagrodą Totus Tuus za "całokształt dorobku naukowego, nieoceniony wkład w formowanie katolickich elit oraz pomoc osobom prześladowanym".
7/3/2023 • 39 minutes, 40 seconds
"Wypada bywać" - reportaż Jakuba Tarki o pierwszym obozie koncentracyjnym w okupowanej Polsce
Poznański Fort VII - część Twierdzy Poznań - to pierwszy obóz koncentracyjny w okupowanej Polsce. Niestety wiedza o tym strasznym miejscu jest wciąż niewielka. Od kwietnia jednak jest okazja, by fort, który przeszedł wielomilionowy remont zwiedzić i poznać tragiczną historię Wielkopolan.
7/2/2023 • 19 minutes, 28 seconds
"Uwaga przyroda. Po pierwsze nie szkodzić" - reportaż Macieja Jastrzębskiego o walce o ochronę mew
Reportaż Macieja Jastrzębskiego "Uwaga przyroda! Po pierwsze nie szkodzić" to historia sporu mieszkańców wsi położonych nad kompleksem jezior z ornitologami i urzędnikami odpowiedzialnymi za ochronę środowiska. Urzędnicy stoją na straży programu, który został przyjęty, aby chronić miejsca lęgowe mew. Ornitolodzy realizują ten program, a mieszkańcy są zmęczeni i wystraszeni sąsiedztwem ogromnej liczby hałaśliwych ptaków. Jak sami mówią - "codziennie przeżywają horror". Każdy z uczestników tego sporu powołuje się na dobro przyrody. Jednak to co wydaje się urzędnikom i ornitologom właściwym, z punktu widzenia mieszkańców szkodzi tamtejszemu środowisku. Jakby tego było mało, w tym roku ptasia grypa zaatakowała mewią populację. Dla mieszkańców okolicznych wsi, to kolejny problem, bo dotknęły ich sanitarne restrykcje i boją się o swoje zwierzęta. Czy jest szansa na kompromis i korektę programu ochrony siedlisk mew, a jednocześnie na zażegnanie sporu?
7/1/2023 • 19 minutes, 52 seconds
"Mam na imię Piotra" - reportaż Urszuli Żółtowskiej o wyjątkowej siostrze zakonnej
Siostra Piotra jest Elżbietanką. Do zakonu wstąpiła w wieku 17 lat. Urodziła się w Jastarni jako jedna z trzech córek rybaka. Jest człowiekiem mocnej wiary, ale też kochającym życie. Świetnie śpiewa i gra na gitarze. Lubi tańczyć do muzyki disco polo. Siostra jest bardzo radosna i otwiera serca wszystkich. Zgromadzenie Elżbietanek wybrała, bo było to jedyne zgromadzenie Sióstr w Jastarni. Podobnie jak wiele innych żeńskich zgromadzeń zakonnych, wyrosło na gruncie potrzeb społecznych XIX wieku. Zrodziło się ono w Nysie. Siostry Elżbietanki opiekują się chorymi i potrzebującymi. To bardzo spodobało się młodej dziewczynie z Jastarni, która bardzo chciała pomagać innym. I tak Honorata została Siostrą Piotrą. Wszyscy w Złotowie znają jej uśmiech, serdeczność, zaangażowanie w pomoc innym, ale też wigor i sportowego ducha. Jej kajakarska przystań przy promenadzie nie dziwi nikogo. I wielkie zaangażowanie jako dyrektorki miejscowego hospicjum. Ludzie z zewnątrz nie mogą się nadziwić, że w takim miejscu jest dużo radości, śmiechu i serdeczności.
6/30/2023 • 29 minutes, 7 seconds
"Dla Violetty" - reportaż Magdy Skawińskiej o pomniku Violetty Villas w Lewinie Kłodzkim
W Lewinie Kłodzkim stanął pomnik Violetty Villas ufundowany przez jej fanów. Wykonał go Piotr Makała, który zaprosił do współpracy koleżankę Brygidę Bijatę, która bardzo chciała zrobić tę rzeźbę. Pomnik przedstawia Violettę Villas podczas występu. Słynna piosenkarka w jednej ręce trzyma mikrofon, a w drugiej różę. Postać jest ubrana w długą suknię, a na plecy spadają kaskadą tak charakterystyczne dla artystki długie włosy.
6/29/2023 • 33 minutes, 18 seconds
"Walka o zielone" – reportaż Adama Bogoryja-Zakrzewskiego o ochronie miejskiej zieleni
Mieszkańcy niewielkiego podwarszawskiego osiedla Stara Miłosna w dzielnicy Wesoła sprzeciwiają się wycince drzew i krzewów przy ich posesjach położonych przy niewielkiej osiedlowej drodze. Protest zaczął się, gdy tylko pojawiły się maszyny budowlane i rozpoczęła się wycinka pierwszych drzew po jednej stronie tej drogi. Mieszkańcy uratowali już przed piłą sosnę z gniazdem ptaków stojąca przy tej drodze. Wymusili na urzędnikach i budowniczych osłonięcie jej kory deskami, po to by nie zniszczyły jej maszyny budowlane. Przez wycinką uratowano również dwa stare dęby w Starej Miłosnej w dzielnicy Wesoła, która chwali się dbałością o zieleń. Mieszkańcy wywalczyli zmianę planów i zbudowanie drogi, która okala te drzewa. Te właśnie dęby zgłosili do ogólnopolskiego konkursu na DRZEWO ROKU, w którym internauci głosują na najciekawsze drzewa w Polsce, warte ochrony przed pochopnymi decyzjami urzędników.
6/28/2023 • 24 minutes, 40 seconds
"Fort śmierci" - reportaż Jakuba Tarki o Poznańskim Forcie VII
Poznański Fort VII, w którym działa Muzeum Martyrologii Wielkopolan, to pierwszy obóz koncentracyjny w okupowanej Polsce i największy w Wielkopolsce ośrodek eksterminacji polskich elit. Został wybudowany jeszcze w XIX wieku (1876-1880) i wszedł w skład zewnętrznego obwodu Twierdzy Poznań, czyniąc z tego miasta największą twierdzę niemiecką u wschodnich granic II Rzeszy. To tutaj w czasie II wojny światowej Niemcy uruchomili pierwszą komorę gazową w ogóle, to tutaj istniało nieoficjalne centrum szkoleniowe dla SS-manów. Niestety wiedza o tym strasznym miejscu jest wciąż niewielka. W ostatnich latach w Forcie VII prowadzono wielomilionowy remont. Wartość inwestycji wyniosła blisko 24 miliony złotych, z czego 11 milionów to dofinansowanie ze środków unijnych. Od kwietnia miłośnicy historii II wojny światowej, podróżujący szlakiem starych zamków czy fortyfikacji mogą zobaczyć niedostępne do tej pory cele na lewym majdanie Fortu, zwiedzić prawy majdan czy przejść ścieżką zwiedzania w suchej fosie. Przez następne lata będą prowadzone dalsze prace.
6/28/2023 • 30 minutes, 8 seconds
"Nieprzeciętny wybór" - reportaż Weroniki Puszkar o tegorocznym Plebiscycie "Nieprzeciętni"
Znamy już laureata plebiscytu radiowej Czwórki, Nieprzeciętni. Ostateczną decyzję jak zawsze podjęli słuchacze, którzy przez kilka tygodni głosowali na kandydata wybranego z dziesiątki finalistów. Nieprzeciętni to plebiscyt dla ludzi w wieku 18-35 lat, którzy mają niesamowitą pasję, robią coś dla innych, którym po prostu chce się więcej. Jak było na tegorocznej gali?
6/27/2023 • 9 minutes, 34 seconds
"Dwie siły teatru" - reportaż Julii Rozbieckiej o Festiwalu "Dwa Teatry - Zamość 2023"
19 czerwca zakończył się Festiwal "Dwa Teatry - Zamość 2023". Wydarzeniu, jak co roku, towarzyszył konkurs na najlepsze słuchowiska radiowe i spektakle telewizyjne oraz prezentacje twórczości różnorodnych artystów. Laureatami Wielkich Nagród Festiwalu "Dwa Teatry - Zamość 2023" zostali Zofia Kucówna i Krzysztof Wakuliński. Jest to nagroda za wybitne kreacje aktorskie w Teatrze Polskiego Radia i Teatrze Telewizji Polskiej. Wybitna aktorka, która na co dzień mieszka w Skolimowie, nie mogła odebrać nagrody osobiście. Podziękowała w zaprezentowanym na telebimie filmiku nagranym podczas swoich 90. urodzin. Przez 3 dni odbywało się święto radiowej i telewizyjnej twórczości teatralnej. Jury festiwalu zakwalifikowało dziewiętnaście utworów do udziału w konkursie słuchowisk dla dorosłych i dziewięć prac do konkursu słuchowisk dla dzieci i młodzieży. Z biegiem lat wydarzenie stało się jedną z najważniejszych imprez kulturalnych w kraju.
6/27/2023 • 24 minutes, 42 seconds
"Co nam tunel przyniesie?" - reportaż Adama Bogoryja-Zakrzewskiego o otwarciu najdłuższego w Polsce podwodnego tunelu pod Świną w Świnoujściu
Na przełomie czerwca i lipca zostanie otwarty najdłuższy w Polsce podwodny tunel pod Świną w Świnoujściu. Będzie to trwałe połączenie Świnoujścia na wyspie Uznam z Wolinem i dalej mostami z resztą kraju. Budowę tunelu rozpoczęto pięć lat temu, a jej koszt - ok. 900 mln zł w 85 proc. pokryła dotacja Unii Europejskiej. Resztę dołożyła gmina Świnoujście. Będzie to tunel jednorurowy z dwoma pasami ruchu w przeciwnym kierunku. Istnieje możliwość budowy drugiego tunelu, ale obecnie gminy nie stać na taką inwestycję. Poza tym urzędnicy szacują, że obecny jednorurowy tunel jest odpowiedni dla planowanego przez najbliższych kilka lat natężenia ruchu. Wraz z tunelem w mieście zmieni się wiele. Szacunki transportowców mówią o nawet 25% wzroście liczby samochodów w kurorcie. W reportażu wykorzystano fragment książki Piotra Oleksego "Wyspy nieznane. Wolin i nieznany archipelag", Wydawnictwo Czarne 2001 r.
6/22/2023 • 42 minutes, 13 seconds
"Zjazd mechaników" - reportaż Magdy Skawińskiej o byłych studentach Wydziału Mechanicznego Politechniki Wrocławskiej
Chociaż nie zaczęli razem studiów, to razem je skończyli, bo dyplomy magistrów inżynierów obronili w 1973 roku. Byli studentami Wydziału Mechanicznego Politechniki Wrocławskiej. Jeden rocznik studiował przez 11 semestrów i zaczął pół roku wcześniej. Koleżanki i koledzy z późniejszego rocznika studiowali przez 10 semestrów. Prawie wszyscy skończyli studia. Wiele osób poszła pracować do przemysłu, ale duża grupa została na uczelni. 10 lat po zrobieniu dyplomu ktoś wpadł na pomysł, że warto byłoby się spotkać. Czasy nie były łatwe - 1983 rok - schyłek stanu wojennego. Nie wszyscy przyjechali. Do wielu osób nie udało się dotrzeć, wiele było już za granicą. Takie były początki, ale nie zrezygnowali. Ci, którzy mogą, spotykają się co roku. Natomiast co 5 lat jest organizowany jubileuszowy zjazd, który ściąga nawet tych z zagranicy: Australii, Kanady, Niemiec czy Stanów Zjednoczonych. Niektórzy jeszcze pracują, inni realizują na emeryturze swoje pasje. Wspominają, żartują, dzielą się t
6/22/2023 • 50 minutes
"To człowiek wydaje polecenia" – reportaż Weroniki Puszkar o fenomenie sztucznej inteligencji
Jeszcze kilka lat temu mówiło się, że to science fiction, teraz każdego dnia dowiadujemy się, w czym znowu dogania człowieka. Sztuczna inteligencja potrafi już zdiagnozować chorobę na podstawie dostarczonych danych, wybrać najlepsze CV dla danej firmy i poprowadzić audycję radiową. Działa też w branży kreatywnej. Maluje obrazy, pisze książki i piosenki. Co więcej... śpiewa. Jest w stanie mówić głosem dowolnej osoby. I chyba to najbardziej przeraża. Czy jednak powinniśmy się jej bać? Jak wygląda jej szkolenie? I za co jest odpowiedzialna? O tym w reportażu "To człowiek wydaje polecenia".
6/21/2023 • 58 minutes, 21 seconds
"Nasza misja" – reportaż Moniki Chrobak o Salezjańskim Wolontariacie Misyjnym - Młodzi Światu w Krakowie
Oferują serce i czas dla najbardziej potrzebujących. Mowa o wolontariuszach zaangażowanych w Salezjańskim Wolontariacie Misyjnym - Młodzi Światu w Krakowie. To organizacja pożytku publicznego, która wspiera najuboższych w krajach Afryki, Ameryki Południowej, Europy Wschodniej i Azji. Justyna Marczewska i Paulina Mirochna wyjechały do Boliwii, aby wspierać potrzeby tamtejszych mam samotnie wychowujących dzieci. W Cochabambie znajduje się Centrum im. Jana Pawła II prowadzone przez siostry albertynki, które pomaga materialne, medycznie i duchowo kobietom w trakcie ciąży i po urodzenia dziecka. Salezjański Wolontariat Misyjny - Młodzi Światu zajmuje się też m.in budową szkół, dożywianiem dzieci czy wsparciem w edukacji młodych ludzi. Na terenie siedziby organizacji jest możliwe zwiedzanie sześciu wiosek z różnych części świata. Można tu zobaczyć wioskę z Ghany, peruwiańską chatę, indiańskie tipi, arktyczne igloo, mongolską jurtę oraz papuaski dom na palach.
6/20/2023 • 48 minutes, 12 seconds
"Wyzwolony prorok naszych czasów" – reportaż Andrzeja Urbańskiego o księdzu Franciszku Blachnickim
Dziś już wiadomo. Jeden z najbardziej inwigilowanych przez komunistów kapłan został zamordowany. Prowadzone w tej sprawie śledztwo w sposób kategoryczny przedstawia brutalną prawdę tamtych czasów i służb, które bezwzględnie eliminowały duszpasterzy z życia publicznego. Okazuje się, że ksiądz Franciszek Blachnicki jest wciąż ważna postacią dla wszystkich, którzy utożsamiają się z ruchem i wspólnotami, które tworzył. Są również środowiska, które w dalszym ciągu obawiają się jego oddziaływania, ale przede wszystkim prawdy. O tej wyjątkowej postaci, kapłanie niezłomnym, którego rocznica nawrócenia w celi śmierci obchodzimy co roku 17 czerwca, opowiadają ci, którzy spotkali go na swojej drodze.
Radosław Rudziński jest kolekcjonerem i miłośnikiem ceramiki mirostowickiej. To artystyczne rzemiosło było przez lata bardzo ważne dla społeczności Mirostowic Dolnych. Stara się więc zachować pamięć o dawnych czasach. Jego kolekcja liczy już kilka tysięcy przedmiotów i nadal się powiększa. Zadbał też o promocję swojej pasji w internecie. Lista miłośników mirostowickiej ceramiki stale się powiększa. Celem Pana Radosława jest stworzenie i udostępnienie zwiedzającym Muzeum Mirostowickich Zakładów Ceramicznych. Mirostowickie Zakłady Ceramiczne powstały w 1877 roku. Początkowo produkowały cegły klinkierowe. Jednak z czasem poszerzono ofertę o ceramikę budowlaną, elementy ceramiczne fontann, kominków, portali, pomników i ceramiczne okładziny ścienne. Jesienią 1991 wojewoda zielonogórski postawił zakłady w stan likwidacji. W 1992 ogłoszono upadłość przedsiębiorstwa. Blisko pół tysiąca pracowników straciło pracę, a zakład popadał w ruinę. Pozostała pamięć.
6/15/2023 • 23 minutes, 15 seconds
"CPK z historią w tle" - reportaż Urszuli Żółtowskiej-Tomaszewskiej o Bogusławie Jankowskim, który jako pierwszy stworzył koncepcję Centralnego Portu Lotniczego
Bogusław Jankowski zawodowo pracował jako tłumacz z języka niemieckiego i angielskiego. Był ekspertem w dziedzinie transportu publicznego, wiceprezesem Towarzystwa Integracji Transportu. Mało kto wie, że jako pierwszy stworzył koncepcję Centralnego Portu Lotniczego, łączącego linie Kolei Dużych Prędkości, nad którą pracował przeszło 20 lat, z portem lotniczym. To on zaproponował lokalizację CPK pomiędzy Warszawą a Łodzią. To była jego wielka pasja. Z wykształcenia psycholog lingwista, który zostawił po sobie plany i dokumentację z precyzyjnymi wyliczeniami, jak wykształcony inżynier. Koncepcji Centralnego Portu Lotniczego poświęcił całe swoje życie. Opowiada o nim i jego pasji syn, który często towarzyszył ojcu w czasie jego pracy. Jego ojciec był też uczestnikiem licznych konferencji na całym świecie jako ekspert w dziedzinie transportu. Niezwykły człowiek, którego historię przedstawi ten reportaż.
6/15/2023 • 57 minutes, 4 seconds
"Karowa 18" - reportaż Antoniego Rokickiego o współczesnych adeptach socjologii
Karowa 18, Warszawa. To miejsce szczególne dla wielu humanistów. Znajduje się tam Wydział Socjologii Uniwersytetu Warszawskiego. – Socjologia na Uniwersytecie powstała w latach trzydziestych. Dobrze się rozwijała, ale wojna ten rozwój przerwała – mówi prof. Antoni Sułek, zajmujący się metodologią i historią socjologii, a także badaniami opinii publicznej. – Odżyła szybko po wojnie, ale wraz z nastaniem stalinizmu na przełomie lat 40. i 50. została rozwiązana i wróciła na Uniwersytet w 1957 roku, po odwilży październikowej. I ten okres popaździernikowy, który skończył się dopiero w marcu 1968 roku, jest uważany za złote lata – wskazuje.
6/14/2023 • 29 minutes, 30 seconds
"Kiedy śmieje się dziecko, śmieje się cały świat" - reportaż Urszuli Żółtowskiej-Tomaszewskiej
To jeden z cytatów zawartych w myśli pedagogicznej Janusza Korczaka. Kiedy czyta się to, co po sobie pozostawił, to widać jak ponadczasowe są jego słowa. Cytaty z dzieł Janusza Korczaka są inspirujące. Dające do myślenia. Wzruszające. Łączą się w spójną opowieść o rodzicielstwie i szacunku do dziecka. Rodzicielstwo to trudna i odpowiedzialna sprawa. Ale doświadczenia z dzieciństwa mają ogromny wpływ na dorosłe życie każdego z nas. Możemy nie pamiętać wielu wydarzeń z czasu pomiędzy, ale dzieciństwo wryte jest w pamięć na zawsze. I te dobre i piękne doświadczenia, ale i te złe i traumatyczne. Prawda jest taka, że krzywdzimy nasze dzieci. Mówimy, że kochamy, ale czyny często pokazują coś innego. Jako reportażysta nieraz towarzyszyłam z mikrofonem takim sytuacjom. Między innymi takim, kiedy rodzice w konflikcie porywali z przedszkola własne dziecko i ukrywali. To ogromne emocje dorosłych w kryzysie, ale czy myśli się wtedy o małym bezbronnym dziecku?
6/13/2023 • 51 minutes, 2 seconds
"Po drugiej stronie kraty" - reportaż Grażyny Wielowieyskiej o kobiecie, która przez 30 lat pracowała w służbie więziennej
Jej kariera zawodowa była trochę dziełem przypadku. Od zawsze pragnęła uczyć w szkole chemii. Ukończyła tzw. "Marmoladę", czyli Technikum Przetwórstwa Owocowo–Warzywnego w Sandomierzu. Niestety nie zdała jednego z egzaminów kwalifikacyjnych na studia. Wydział pedagogiki w wyższej Szkole Pedagogicznej w Kielcach musiał więc poczekać rok. Będąc na wakacjach w Warszawie, postanowiła trochę popracować. Od znajomych dowiedziała się, że w Areszcie Śledczym na Olszynce Grochowskiej, poszukują do pracy żywnościowca. Pensja było spora, więc się zdecydowała. Chciała zarobić trochę, odłożyć i zdawać powtórnie na wymarzony kierunek. Wtedy nie zdawała sobie sprawy z tego, co to jest za służba. Co tak naprawdę oznacza pełna dyspozycyjność, odporność na stres, często odwaga i determinacja, a przede wszystkim, odpowiedzialność za życie drugiego człowieka. Przez 30 lat, które spędziła "za kratami" przeszła przez różne szczeble kariery. Była pierwszą kobietą w kraju, która prowadziła służbę transportową.
6/11/2023 • 57 minutes, 37 seconds
"Wyższy interes" - reportaż Dominiki Dębskiej o historycznych ulicach Białegostoku
To jedna z dzielnic Białegostoku, w której czas się zatrzymał. Drewniane domy od dworca PKS aż do ulicy Kopernika pamiętają jeszcze lata międzywojenne. To dawne przedmieścia, oaza spokoju dla białostoczan uciekających przed śródmiejskim zgiełkiem, a także przyjezdnych z okolicznych miejscowości, spragnionych miejskiego życia. Wiele z tych domów popadło w ruinę, te zamieszkałe noszą już ślady współczesnych remontów i modernizacji. Wciąż jednak spacer historyczną Sosnową, Ciechanowską, Grunwaldzką czy Warecką przywraca wspomnienia o dawnym Białymstoku. Czy przebudowa ulic Bohaterów Monte Cassino i Łomżyńskiej otworzy nowy etap w życiu okolicznych mieszkańców? Kto napisze nową historię tej dzielnicy - miejscy planiści czy deweloperzy?
6/10/2023 • 24 minutes, 41 seconds
"Z miłości do tańca" - reportaż Joanny Bogusławskiej o Zespole Pieśni i Tańca Politechniki Warszawskiej
Zespół Pieśni i Tańca Politechniki Warszawskiej powstał jako pierwszy folklorystyczny zespół uczelniany w Warszawie. Został założony w 1951 roku przez studentów architektury. Ma w swoim repertuarze pieśni i tańce z różnych regionów Polski oraz widowiska artystyczne nawiązujące do polskiej historii narodowej i motywów ludowych. Dał ponad 3 tys. koncertów na scenach krajowych i zagranicznych. Jest zdobywcą m.in. srebrnej i brązowej Kolii Książąt Burgundii, srebrnej płyty przyznanej przez francuską Akademię Muzyczną im. Charles'a Crosa, Złotej Artemidy Festiwalu Folklorystycznego w Efezie oraz głównej nagrody na Harmonie Festiwal '99 w Lindenholzhausen w Niemczech. Za zasługi dla Warszawy otrzymał Złotą Syrenkę. Łączy pokolenia, w zespole występują studenci i seniorzy (osoby, które kiedyś tańczyły, teraz też występują w koncertach). Jak wyglądało koncertowanie kiedyś, a jak wygląda dzisiaj?
6/9/2023 • 34 minutes, 17 seconds
"Meandry turystycznego biznesu" - reportaż Czesławy Borowik o pionierach agroturystyki
Lucyna i Bogdan Kozyrowie to znani nie tylko na Roztoczu przedsiębiorcy, pionierzy agroturystyki. Zaczęli od wynajmowania tzw. kwater. – Nie potrafię powiedzieć, jak sobie radziłam. Jeszcze kawałek ogrodu było, trójka dzieci i do pracy – przyznaje Lucyna Kozyra, cofając się myślami do początków działalności. Dynamicznie rozwijają firmę do dziś. Co dla nich w życiu jest najważniejsze? Jak można realizować swoje pomysły, wykorzystując walory przyrody? W reportażu wypowiadają się: Lucyna Kozyra, Bogdan Kozyra, Marian Mandziuk, Jan Nieścior, Krzysztof Malec, turyści odwiedzający Susiec i okolice.
6/8/2023 • 23 minutes, 5 seconds
"Powrót do przeszłości" - reportaż Grażyny Wielowieyskiej o odnalezionych fotografiach w MDK przy Łazienkowskiej
Stare fotografie i negatywy odnalezione przypadkiem, na początku tego roku, w MDK przy Łazienkowskiej w Warszawie stały się impulsem do spotkań ludzi, którzy w latach pięćdziesiątych, sześćdziesiątych i siedemdziesiątych uczęszczali na zajęcia i warsztaty prowadzone w placówce. Zgłaszają się coraz to nowe osoby, które pragną odnaleźć się na zdjęciach, spotkać dawne koleżanki i kolegów, przypomnieć sobie wspólnie historie czasów, kiedy byli młodzi. Po latach skończył się remont Fortu VII w Poznaniu, należącego do Twierdzy Poznań, pierwszego na ziemiach polskich obozu koncentracyjnego.
6/7/2023 • 8 minutes, 57 seconds
"Dzieckiem być" – reportaż Doroty Bonieckiej-Górny - portret dziecka dźwiękiem malowany z okazji Międzynarodowego Dnia Dziecka
Małgosia ma 9 lat. Chodzi do drugiej klasy. Lubi śpiewać, tańczyć, rysować i robić z gliny różne figurki i naczynia. Na Dzień Dziecka dostała domek i ludziki do swojej ulubionej gry w telefonie. Lubi różną muzykę. Trudność sprawia jej matematyka, nie lubi wcześnie wstawać. Jest wysportowana, wspina się na ściance wspinaczkowej. Jeździ konno, kocha zwierzęta. Ma psa Zulusa, którego wraz z rodzicami przygarnęli z budowy. Chce w przyszłości być weterynarzem i projektantką mody. Uczestniczyła w tegorocznym Pikniku Naukowym, robiła model dźwięku 3D i nagrywała swoich rówieśników. Rok temu przeprowadzała wywiad z autorem książek dla dzieci z Grzegorzem Kasdepke, a jej wujek napisał o niej bajkę. Portret dziecka dźwiękiem malowany z okazji Międzynarodowego Dnia Dziecka.
6/4/2023 • 20 minutes, 3 seconds
"Wypada bywać" - reportaż Jakuba Tarki o pierwszym obozie koncentracyjnym w okupowanej Polsce
Poznański Fort VII - część Twierdzy Poznań - to pierwszy obóz koncentracyjny w okupowanej Polsce. Niestety wiedza o tym strasznym miejscu jest wciąż niewielka. Od kwietnia jednak jest okazja, by fort, który przeszedł wielomilionowy remont zwiedzić i poznać tragiczną historię Wielkopolan.
6/4/2023 • 19 minutes, 28 seconds
"Reduta" - reportaż Magdy Grydniewskiej o reducie Tadeusza Kościuszki, którą miał budować w obronie Konstytucji 3 maja
Polska sensacja archeologiczna. Tadeusz Kościuszko prawdopodobnie budował redutę w obronie Konstytucji 3 maja. Czy w obecnym lubelskim Ogrodzie Botanicznym jest reduta Kościuszki będzie wiadomo po badaniach archeologicznych. O tym, że Tadeusz Kościuszko w sąsiedztwie dworku stryja mógł wznieść redutę, po raz pierwszy kilka lat temu napisał były dyrektor lubelskiego Skansenu, Mieczysław Kseniak. Ukształtowanie terenu potwierdza tezę, archeolodzy pracują na miejscu i wyniki badań już są interesujące.
6/1/2023 • 25 minutes, 27 seconds
"Kozia 11" - reportaż Urszuli Żółtowskiej-Tomaszewskiej o Muzeum Karykatury w Warszawie
Muzeum Karykatury w Warszawie powstało w roku 1978. Jego pomysłodawcą, a później długoletnim dyrektorem był znakomity rysownik i satyryk Eryk Lipiński. 10 lipca 2002 roku Muzeum Karykatury otrzymało imię swego twórcy i założyciela. Myśl o powstaniu takiego muzeum rodziła się już w latach 60. Najpierw powstało jako dział Muzeum Literatury. Z początkiem 1983 roku Muzeum Karykatury uzyskało status placówki samodzielnej.
6/1/2023 • 28 minutes, 46 seconds
"Nasza perełka" - reportaż Moniki Malec o wiejskim świecie dźwięków
Odgłosy zwierząt gospodarskich: krów, baranów, koni, świń, kur i kogutów mieszały się kiedyś z dźwiękami towarzyszącymi ludzkiej pracy na roli: koszeniem kosą, młócką cepem. Dziś dla wielu ten świat dźwięków istnieje tylko w pamięci. W miejscowości Wysokie pod Zamościem dawne odgłosy wsi ożywają, gdy przekracza się próg Regionalnej Izby Pamięci Gminy Zamość. Wanda Szpuga wraz z Kołem Gospodyń Wiejskich postanowiła uratować od zapomnienia nie tylko dźwięki, ale i przedmioty, których dziś już nikt nie używa. Stworzyła bardzo atrakcyjne, estetycznie wykonane miejsce do zwiedzania.
5/31/2023 • 55 minutes, 7 seconds
"Piknik Naukowy" – reportaż Aleksandry Dobieszewskiej o 26. Pikniku Naukowym Polskiego Radia i Centrum Nauki Kopernik
27 maja po raz 26. odbył się Piknik Naukowy Polskiego Radia i Centrum Nauki Kopernik. Odwiedziło go przez cały dzień około 40 tysięcy zwiedzających. Studio Reportażu i Dokumentu również miało swoje stanowisko. Tematem tegorocznej edycji były rewolucje naukowe. 26. Piknik Naukowy to niezwykła okazja, żeby samemu dotknąć, poeksperymentować, dowiedzieć się czegoś nowego, pobawić się. Dzieci dzięki Piknikowi mogą odkryć swoje pasje. Jak mówi jeden z bohaterów reportażu, Maksym, to właśnie dzięki tego typu wydarzeniom zaczął się uczyć, aby w przyszłości studiować lotnictwo.
5/30/2023 • 46 minutes, 3 seconds
"Z małpką w kieszeni" - reportaż Antoniego Rokickiego o popularności spożywania alkoholu z małych butelek
"Małe butelki zmieniają sposób picia alkoholu (...). Pozwalają pić wygodniej w sytuacjach, w których wcześniej picie alkoholu było niemożliwe lub zbyt krępujące. (...) Wprowadzają do picia alkoholu elementy niewinnej, niegroźnej zabawy…" – to fragmenty raportu "Dokąd płynie mała wódka", opublikowanego przez firmę Synergion w 2020 roku. Jednym z najważniejszych wniosków sformułowanych przez badaczy było stwierdzenie, że każdego dnia w Polsce sprzedawanych jest około trzech milionów "małpek", czyli niewielkich butelek wódki. Jak alarmowali autorzy raportu, po alkohol ten z chęcią sięgają ludzie w każdym wieku, przedstawiciele różnych zawodów, słabo i dobrze wykształceni.
5/28/2023 • 29 minutes, 46 seconds
"Jeszcze są księgarnie" - reportaż Jakuba Tarki o trudnym losie polskich księgarzy
Na początku roku Stowarzyszenie Księgarzy Polskich przeprowadziło wśród właścicieli księgarń w Polsce ankietę. Wynika z niej, że prawie 80 procent z nich regularnie dopłaca do swojego interesu, a 14 procent planuje w najbliższym czasie zakończyć działalność. Z Warszawy znikają kolejne księgarnie i antykwariaty. W opuszczonych lokalach prowadzone są bardziej dochodowe interesy, np. w dawnej Księgarni im. Stefana Żeromskiego (pod istniejącym do dziś neonem) funkcjonuje sklep z tanią odzieżą na wagę… Coraz więcej jest też miasteczek, w których nie ma żadnej księgarni. Przykładem jest Mrągowo, w którym na wiosnę zniknęła ostatnia, przeszło stuletnia, księgarnia. Jakie są przyczyny trudnej sytuacji księgarzy? Jak walczą, by zachować swoje księgarnie - będące często lokalnymi instytucjami kultury, które wpisały się w krajobraz miasta?
5/27/2023 • 24 minutes, 47 seconds
"To moja ojcowizna" - reportaż Moniki Chrobak o Związku Podhalan i przekazywaniu tradycji z pokolenia na pokolenie
Stanisław Kozik z Brzyny w Małopolsce kultywuje tradycje rodzinne z pokolenia na pokolenia. Głównie te związane z dawnym życiem na wsi. A ma komu je przekazać, doczekał się bowiem trójki dzieci i dziesięciorga wnuków - ośmiu chłopców i dwóch dziewczynek. Uczy ich przede wszystkim wartości ciężkiej i uczciwej pracy oraz prostoty życia na łonie natury. Na co dzień należy do Związku Podhalan, śpiewa i muzykuje, między innymi gra na akordeonie. Związek Podhalan to organizacja pożytku publicznego pielęgnująca tradycje góralskie. W swoim gronie skupia nie tylko rodowitych górali, którzy pielęgnują swoją odrębność kulturową i obyczajową, lecz również sympatyków związanych z subregionami zamieszkałymi przez górali polskich, którym na sercu leży rozwój tych ziem. W reportażu usłyszymy Stanisława Kozika, jego żonę Marię, ich synów Janusza i Łukasza, synową Ewę oraz ich wnuków: Mateusza, Kacpra, Wiktora i Alicję.
5/26/2023 • 24 minutes, 39 seconds
"Wciąż u siebie" - reportaż Andrzeja Urbańskiego o Paradzie Polskości w Wilnie
Od 18 lat na początku maja w Wilnie spotykają się Polacy mieszkający na Litwie. Najwięcej przybywa ich z samego Wilna i rejonu wileńskiego. To prawie 200-tysięczna społeczność, której nie sposób nie zauważyć. W tym roku, w ramach święta, kilkanaście tysięcy osób wędrowało ulicami Wilna, od budynku Sejmu litewskiego, ulicą Giedymina, Świętojańską, obok Pałacu Prezydenckiego i Pałacu Paców, w którym mieści się Ambasada Polska w Wilnie – a potem Zamkową, Wielką i Ostrobramską. Parada jest wyrazem dumy z bycia Polakiem na Litwie oraz demonstracją jedności. Wśród uczestników byli przedstawiciele polskich organizacji społecznych, polskie szkoły i przedszkola, zespoły artystyczne i liczne grono rodaków z Polski. Warto podkreślić, że Polacy na Litwie są najliczniejszą mniejszością narodową i stanowią 6,5 proc. ogółu litewskiego społeczeństwa. Parada Polskości jest dla jej uczestników okazją do zamanifestowania swojej przynależności narodowej, ale również pokazania, że polska społeczność na Litwie jest duża, aktywna i dobrze zorganizowana.
5/25/2023 • 24 minutes, 17 seconds
"Błoto, pot i łzy" - reportaż Moniki Chrobak o wsi Czarne w Beskidzie Niskim i Stowarzyszeniu Artystów Ceramików "Keramos"
W Beskidzie Niskim pokazuje jak żyć prosto i blisko ziemi. Etnograf Jurek Szczepkowski przeprowadził się z Warszawy do wsi Czarne i wraz z grupą przyjaciół zapoczątkował warsztaty z gliną. W swojej pracowni uczy pracy na kole garncarskim i wypalania ceramiki w piecu opalanym drewnem. Doświadczenie w glinie zdobył w "Mud Sweat and Tears" na Manhattanie. Od 2002 r. jest członkiem Stowarzyszenia Artystów Ceramików "Keramos". We wsi Czarne obecnie mieszka z żoną, są tam jedynymi mieszkańcami. Stowarzyszenie "Keramos" powstało w 1990 roku z przekształcenia Grupy Twórczej KERAMOS działającej w Warszawie od 1974 r. Skupia warszawskich ceramików i grupę zagranicznych artystów.
5/24/2023 • 19 minutes, 46 seconds
"Instrument wolności" - reportaż Magdy Skawińskiej o wystawie "Moda stanu wojennego" w Muzeum Narodowym we Wrocławiu
Lata 80. rozpoczęły się Karnawałem "Solidarności", potem był dramatyczny grudzień 1981 roku, kiedy generał Wojciech Jaruzelski ogłosił stan wojenny. Pozostałe lata dekady to głęboki kryzys gospodarczy i polityczny. Bezbarwne ulice, a na nich ludzie w szarych bezwymiarowych ubraniach i w topornych zimowych butach na tęgie mrozy lat 80. Na tym tle zdarzały się kolorowe ptaki. Najczęściej kobiety, bo to one potrafiły wyczarować niezwykłe ubrania. Szyły, farbowały, dziergały. Wystawa "Moda stanu wojennego" w Muzeum Narodowym we Wrocławiu prowadzi nas przez lata 80. Kuratorki – Małgorzata Możdżyńska-Nawotka i Maria Duffek-Bartoszewska skonstruowały ją tak, aby pokazać, jak wielka historia, poprzez ubrania, akcesoria mody, odbijała się w indywidualnych losach, w życiu pojedynczych ludzi.
5/24/2023 • 29 minutes, 45 seconds
"Muzyka karmi duszę" - reportaż Joanny Bogusławskiej o Chórze Akademickim Politechniki Warszawskiej
Śpiewać może każdy, ale oni robią to wyjątkowo dobrze i to mimo, że nie są chórem zawodowym. Co łączy ich z Japonią? Chór Akademicki Politechniki Warszawskiej jest prowadzony przez dyrygenta Dariusza Zimnickiego, absolwenta Konserwatorium Wileńskiego oraz Akademii Muzycznej w Warszawie w specjalności dyrygentura chóralna. Chór wyróżnia się licznymi inicjatywami w wykonywaniu utworów najnowszych i nowo odkrytych w literaturze chóralnej. Dotychczas przygotował i poprowadził ponad 40 prawykonań muzyki wokalnej i wokalno- instrumentalnej. Tworzą go w większości studenci i absolwenci Politechniki Warszawskiej. W ciągu 11 lat swojej działalności Chór miał okazję wielokrotnie występować na krajowych i zagranicznych międzynarodowych festiwalach oraz konkursach chóralnych, nierzadko zdobywając chlubne nagrody (ponad 30). Jak zmieniał się chór i jak łączy pokolenia? O tym w reportażu.
5/24/2023 • 19 minutes, 57 seconds
"Nasz Papież" – reportaż Moniki Chrobak o Ołtarzu Papieskim w Starym Sączu
W Starym Sączu zachował się jedyny w Polsce Ołtarz Polowy w góralskim stylu, na którym Jan Paweł II kanonizował patronkę miasta św. Kingę. Papież Polak, już bliski kresu swego życia, wyniósł ją do godności świętej podczas swojej pielgrzymki do Polski w 1999 roku. Podczas mszy Jan Paweł II zaapelował o ducha służby, uczciwości i prawdy w dziedzinie polityki, działalności gospodarczej, społecznej i prawodawczej. Ołtarz Papieski nie został finalne rozebrany po jego wizycie. Poniżej budowli powstało Muzeum jemu poświęcone, w którym zachowało się wiele pamiątek, m.in. piuska. Jest na niej podpis z dnia inauguracji pontyfikatu 22 października 1978. Obok Ołtarza ponad 20 lat temu zostało wybudowane Diecezjalne Centrum Pielgrzymowania im. św. Jana Pawła II, w którym odbywają się rekolekcje i spotkania nawiązujące do postaci i spuścizny Ojca Świętego.
5/23/2023 • 22 minutes, 43 seconds
"Dwunasty krok" - reportaż Antoniego Rokickiego zrealizowany w ramach XXV Konkursu Stypendialnego im. Jacka Stwory
Reportaż "Dwunasty krok" Antoniego Rokickiego to historia niezwykłej przemiany człowieka, który mimo wielu życiowych zakrętów, wyszedł na prostą. Od kilkunastu lat Janusz jest terapeutą uzależnień. Mieszka i pracuje w Warszawie. Do jego gabinetu przychodzą ludzie z różnych środowisk, z różnymi problemami. Niektórym swoim podopiecznym Janusz opowiada o własnej drodze wyjścia z uzależnienia. Pomaga im w walce z własnymi demonami, daje szansę na wolność... Autor reportażu - Antoni Rokicki ze Studia Reportażu i Dokumentu PR - jest laureatem XXV edycji Konkursu Stypendialnego im. Jacka Stwory. To konkurs z wieloletnią tradycją, który ma na celu stworzenie warunków rozwoju młodym twórcom, poszukującym nowych, oryginalnych środków wyrazu w dziedzinie dokumentu artystycznego.
5/23/2023 • 41 minutes, 17 seconds
"Ponad nocą" - reportaż Antoniego Rokickiego o koncercie upamiętniającym bohaterstwo Ireny Sendlerowej
"Ponad nocą" to tytuł wyjątkowego koncertu, który odbył się w Wolskim Centrum Kultury w Warszawie 11 maja, czyli dzień przed 15. rocznicą śmierci Ireny Sendlerowej oraz kilka dni przed 80. rocznicą upadku powstania w getcie warszawskim. Upamiętnia on bohaterstwo Ireny Sendlerowej, która w czasie wojny uratowała ok. 2,5 tys. dzieci. Widowisko "Ponad nocą" składa się z dwóch części: pierwsza z nich to część muzyczna - w tym piosenki do wierszy wojennych poetów, do których muzykę stworzył Artur Gotz. Na scenie wystąpili: Michał Jasnos (klawisze), Łukasz Jerzykowski (gitara basowa), Kuba Mikulski (instrumenty perkusyjne). Drugą część projektu stanowiły aktorskie interpretacje tekstów, wspomnień i listów Ireny Sendlerowej w wykonaniu aktorki Kariny Seweryn. W reportażu Antoniego Rokickiego zostaną wykorzystane fragmenty rozmów z Ireną Sendlerową; nagrania pochodzące z archiwum Polskiego Radia (reportaże: Ewy Michałowskiej, Cezarego Galka).
5/22/2023 • 23 minutes, 46 seconds
"Megality" - reportaż Katarzyny Herbuś o potężnych kamiennych konstrukcjach
Powstały nawet kilka tysięcy lat przed naszą erą, a ich ślady do dziś znaleźć można na całym świecie. Chodzi o potężne kamienne konstrukcje, zwane megalitami. Są także w Polsce. Mimo, że starsze od egipskich piramid czy słynnego kręgu głazów Stonehenge w Wielkiej Brytanii, mało kto o nich wie... Polskie prehistoryczne budowle, tworzą miejsca niezwykłe, magiczne. Należy do nich Bukowa Góra, jedno ze Wzgórz Trzebiesławickich w granicach Dąbrowy Górniczej na terenie województwa śląskiego. Odkryte tam dwa lata temu dolomitowe megality oceniane są jako unikatowe w skali Europy, a może nie tylko... Pokazuje to m.in., że życie tu trwa już tysiące lat, a ówcześni ludzie nie byli tak prymitywnymi plemionami, jak się zwykło przyjmować...
5/22/2023 • 18 minutes, 19 seconds
"Dziękuję, nie piję" - reportaż Antoniego Rokickiego o problemie nadużywania alkoholu w Polsce
Aż 43 proc. ankietowanych przyznaje, że nadużywanie alkoholu jest bardzo dużym problemem w naszym kraju – tak wynika z badań Centrum Badania Opinii Społecznych, opublikowanych w grudniu 2019 roku. Wystarczy latem pospacerować po nadwiślańskich bulwarach czy sopockim Monciaku, aby przekonać się, że w barach i restauracjach sprzedających alkohol nigdy nie brakuje gości. Bohaterem reportażu jest trzydziestoletni mieszkaniec Warszawy, który bardzo często musi tłumaczyć nowo poznanym osobom na imprezie, dlaczego wybiera zabawę na trzeźwo. Jak mężczyzna odnajduje się wśród tych, którzy nie wyobrażają sobie spotkania z przyjaciółmi bez kieliszka…? Gdzie znajduje się granica między umiarkowanym spożywaniem alkoholu, a jego nadużywaniem…?
5/19/2023 • 9 minutes, 51 seconds
"Znaleźliśmy nasze miejsce" - reportaż Henryka Dedo i Waldemara Kasperczaka o wyjątkowej przeprowadzce
Mieli jedno zdjęcie domu z gazety i informację, że znajduje się on pod lasem, w odległości około 30 kilometrów od centrum Poznania. Z mapą w ręku wsiedli do samochodu i ruszyli na poszukiwanie. I znaleźli, znaleźli dom i coś jeszcze... - Dziś wiem, że nie dom był celem, nasza przeprowadzka tu, przeróbka i zmiana tego wnętrza, ale zmiana nas. Ten dom nas zmienił, ale on był środkiem. Dokonała się w nas niesamowita transformacja. Ten dom, to miejsce i ten, który nas tu sprowadził... sprowadził nas po to, żeby nas zmienić - mówi bohater reportażu.
5/18/2023 • 31 minutes, 6 seconds
"Trzynastego maja" - reportaż Doroty Bonieckiej-Górny o 42. rocznicy zamachu na JPII
Zamach na papieża Jana Pawła II miał miejsce 42 lata temu - 13 maja 1981 roku. Wstrząsnął on całym światem. Niezależnie od wyznania, każdy modlił się o rychły powrót papieża do zdrowia. W kościołach biły dzwony, zabrzmiał nawet dzwon Zygmunt na Wawelu. Zamachu dokonał turecki terrorysta. Był on jednak jedynie wykonawcą zlecenia władz sowieckich. Mimo poważnej choroby i osłabienia już 17 maja 1981 roku papież skierował pierwsze posłanie do wiernych na Anioł Pański, dziękując im za modlitwę, a także wybaczył swojemu oprawcy. Wielu Polakom, papież Jan Paweł II dawał nadzieję, że możemy wyzwolić się spod okupacji sowieckiej, dlatego też był to wielki wstrząs dla rodaków. Zamach miał miejsce w święto Maryjne - w pamiątkę objawień w Fatimie. Ojciec Święty wielokrotnie potwierdzał, że to właśnie Maryja uchroniła go od śmierci. Rok po zamachu Jan Paweł II odwiedził Fatimę. W reportażu cofniemy się do tamtych dni majowych roku 1981 poprzez archiwalny kolaż dźwiękowy.
5/17/2023 • 21 minutes, 45 seconds
"Druga szansa" - reportaż Moniki Chrobak o Stowarzyszeniu Sursum Corda pomagającym byłym więźniom odnaleźć się na wolności
Jak wrócić do normalnego życia po odsiadce w więzieniu? Mieszkańcom Małopolski pomaga w tym Stowarzyszenie Sursum Corda. Działające w Nowym Sączu Stowarzyszenie Sursum Corda pomaga byłym więźniom odnaleźć się na wolności. Przy organizacji pożytku publicznego działa Ośrodek Pomocy Postpenitencjarnej. Jest to miejsce, w którym przez trzy miesiące od zwolnienia z zakładu karnego lub aresztu śledczego można korzystać z różnych form wsparcia materialnego i specjalistycznego. Z pomocy mogą też korzystać rodziny osadzonych.
5/16/2023 • 23 minutes, 3 seconds
"Strażnicy pamięci" - reportaż Urszuli Żółtowskiej-Tomaszewskiej o osobach, które odkrywają historię i przywracają pamięć
Uważani są za odmieńców. Hotelarz i organista. Pierwszy bakcylem historii zaraził się od rodziców, drugi jest krewnym rotmistrza Witolda Pileckiego. Pierwszy z własnych środków stworzył największe prywatne muzeum, o którym pięknie napisała kilka lat temu żona prezydenta Kaczorowskiego, że to kwintesencja polskości (wpadła na 25 minut, a wyszła po 6 godzinach), a drugi jest honorowym kustoszem bardem pieśni patriotycznych. I jeden i drugi uwielbia swoje miasto, czyli Ostrów Mazowiecką. Znakomite garnizonowe miasto w okresie międzywojennym. To tu w latach 30. stworzono aleję z pomnikami hetmanów i bohaterów. Figury są monumentalne. Wiele z tych pomników stoi do dziś. Niektóre odbudowano, bo padły zniszczone przez sowietów. Dlaczego im tak zależy na tych działaniach - opowiadają w reportażu.
5/14/2023 • 29 minutes, 4 seconds
"Wstąpiłam do zakonu" - reportaż Weroniki Puszkar o młodych kobietach, które wybrały życie w klasztorze
Mają niewiele ponad 30 lat. Ich życie było bardzo rozrywkowe. Nie wyobrażały sobie wyjścia z domu bez makijażu. Jedna z nich była kosmetyczką, inna pochodzi z wielodzietnej rodziny i myślała, że też założy rodzinę. Jednak dokonały zwrot o 180 stopni. Zdecydowały się na porzucenie dotychczasowego życia i wstąpiły do zakonu. Musiały zostawić swoje telefony, bo w zakonie mają wspólny, za to musiały zabrać budziki, bo klasztorny dzień rozpoczyna się o świcie. Obecnie w zakonie telefoniczny kontakt z rodziną mają raz w miesiącu, ale za to piszą listy i głównie na tym opiera się ich kontakt ze światem. W nowicjacie bowiem nie mogą nikogo odwiedzać przez rok. W reportażu opowiedzą o tym, jak trudna była to decyzja i z jakimi reakcjami się spotkały, często było to niezrozumienie. Dowiemy się także, jak wygląda życie w klasztorze, jakie są obowiązki. Nie zabraknie też opowieści o tym, dlaczego wybrały tę drogę.
5/13/2023 • 25 minutes, 39 seconds
"Mała Kozłówka" - reportaż Urszuli Żółtowskiej-Tomaszewskiej o dworze w Jakubowicach Konińskich
Jakubowice Konińskie, to mała miejscowość koło Lublina. Dwadzieścia lat temu, człowiek z tej wsi kupił lekko zrujnowany dwór. W jego odbudowę i włożył ogromne środki i serce. Pan Kazimierz Gajek stał się panem z dworu. Stworzył piękne miejsce z włoskim ogrodem, i we współpracy z konserwatorem zabytków, przywrócił dworowi dawną świetność. Dwór dwukrotnie odwiedził prezydent Ryszard Kaczorowski, który powiedział, że wielu odbudowuje mury, a pan Kazimierz Gajek stworzył prawdziwy polski dwór...
Łukasz Czepiela na co dzień lata samolotem pasażerskim, jest też pilotem akrobacyjnym. Pierwszym pilotem, który wylądował samolotem na szczycie drapacza chmur. Dokonał tego 14 marca 2023 roku, na lądowisku dla helikopterów hotelu Burdż Al Arab o średnicy 27 metrów, zawieszonym 212 metrów nad ziemią. Jednak to, co lata temu tak zachwyciło małego chłopca, to pokazy akrobacji na Zlinie 50 w wykonaniu 14-krotnego mistrza Polski i mistrza świata w akrobacji samolotowej Janusza Kasperka. Od tamtej pory chciał tylko i wyłącznie latać…
5/11/2023 • 9 minutes, 51 seconds
"Po zatartych śladach"- reportaż Urszuli Żółtowskiej-Tomaszewskiej - portret Napoleona Ordy
26 kwietnia przypada 140. rocznica śmierci Napoleona Ordy. W Polsce jest to postać prawie zapomniana, na Białorusi zaś - znana, ceniona i rozpoznawalna. Uważany za bohatera ziemi białoruskiej, ma swoje pomniki, muzeum, odbywają się konkursy poświęcone jego twórczości. Tam - znają go wszyscy. Jak to się stało, że Polak, przyjaciel Chopina, Liszta, Moniuszki i Mickiewicza w swojej ojczyźnie nie jest znany zupełnie? Na jego dorobek składają się kompozycje fortepianowe, praca poświęcona teorii muzyki, a przede wszystkim zbiór setek rysunków i akwarel, przedstawiających nieistniejące już w większości zamki, dwory, pałace, kościoły i miejsca będące świadectwem kultury polskiej, rysowane na terenie trzech zaborów. Ród Ordów był niezwykle zasłużony dla Polski, życiorysy jego potomków wciąż zaś czekają na odkrycie. Młode pokolenie poświęca czas i działa na rzecz odkrywania historii rodu, który wywodzi się od Dżyngis-chana. W internecie znaleźć można stronę poświęconą osobie i twórczości Napoleona Ordy. Jak powstała i dlaczego? O tym w reportażu.
5/11/2023 • 25 minutes, 55 seconds
"Zaginiony rękopis" – reportaż Urszuli Żółtowskiej-Tomaszewskiej o znanej i nieznanej historii Mazurka Dąbrowskiego
Pan Antoni Dutko przez lata śledził losy rękopisu naszego Hymnu Narodowego. Ponieważ kochał radio od dziecka, więc postanowił nas radiowców zachęcić do opowiedzenia tej historii - niezwykle ciekawej i tajemniczej. Z mikrofonem poszłam tropami rękopisu. Poznałam ciekawych ludzi i sensacyjne historie związane z historią Hymnu i rodziny Józefa Wybickiego. Poznałam też ludzi bardzo zaangażowanych w popularyzację wiedzy o naszym Hymnie. Zapadł mi w pamięć m.in. pan Czesław Leon Skonka, ekonomista, pisarz i działacz lokalny, który opowiedział mi o ciekawych i nieznanych faktach związanych z Mazurkiem Dąbrowskiego. Dzięki takim osobom, ludziom z pasją, ciekawych świata - my dziennikarze wchodzimy z mikrofonem w niezwykłe tematy, poznajemy wartościowych ludzi, zaangażowanych, kochających swój kraj i jego historię.
5/5/2023 • 53 minutes, 5 seconds
"Moje Beskidy" - reportaż Moniki Chrobak o miłości Jana Pawła II do gór
Góry były jedną z większych pasji papieża Polaka. Taka sceneria była dla św. Jana Pawła II nie tylko miejscem aktywności, odpoczynku ale także kontemplacji i modlitwy. Wśród ulubionych szczytów były te leżące w Beskidach. Pod Ołtarzem Papieskim w Starym Sączu zgromadzone są m.in. pamiątki związane z jego wędrówkami po górskich szlakach, nie tylko polskich, ale też włoskich. Jest tam ekwipunek turystyczny - plecak, buty, sweter, czapkę i rękawiczki. Jan Paweł II na zakończenie spotkania w małopolskim mieście w 1999 roku, kiedy podczas mszy kanonizacyjnej wyniósł w poczet świętych księżnę Kingę, założycielkę starosądeckiego Klasztoru Klarysek, wspominał wędrówki szlakami Beskidu Sądeckiego. Siedząc przy ołtarzu, patrzył na góry i nie mógł się powstrzymać przed "lekcją geografii" – Powiedział: "Jesteśmy tu, w Starym Sączu, skąd wyruszamy ku Dzwonkówce... na Prehybę… i schodzimy albo zjeżdżamy na nartach…". O jego miłości do gór opowiada nam przewodnik beskidzki i prezes Stowarzyszenia św. Kingi w Starym Sączu Mieczysław Witowski.
Niedaleko Pilawy od 40 lat działa Artystyczna Akademia. Tworzyła ją Zofia Bisiak konserwator sztuki. Jest to miejsce, w którym można nauczyć się wyplatania wikliny, lepienia z gliny i bardzo popularnego w Polsce okresu międzywojennego malowania batiku. Akademia przyciąga wielu artystów – malarzy, rzeźbiarzy, wikliniarzy. To miejsce kształci ludzi w tych dziedzinach artystycznych, przekazując stare techniki form artystycznych. Od 20 lat działa jako Stowarzyszenie Akademia Łucznica. Działalność Akademii wspiera Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Stowarzyszenie swoją działalnością obejmuje dzieci, młodzieży i dorosłych, artystów, animatorów kultury, nauczycieli i terapeutów zajęciowych, a także osób z niepełnosprawnościami. Jego celem jest edukacja w zakresie rękodzieła tradycyjnego i artystycznego, edukacja kulturalna, również architektoniczna oraz ekologiczna.
4/27/2023 • 26 minutes, 2 seconds
"Flisacka opowieść" - reportaż Moniki Chrobak o Stowarzyszeniu Flisaków Pienińskich
Stanisław Migdał z Polskiego Stowarzyszenia Flisaków Pienińskich po górskiej rzece Dunajec pływa od ponad 40 lat. Pod koniec kwietnia rozpoczyna właśnie kolejny sezon spływów flisackich. Tradycja flisacka zazwyczaj przechodzi z ojca na syna. Tak też było w przypadku Stanisława Migdała. Flisakami mogą być tylko mieszkańcy miejscowości pienińskich. To wynika ze znajomości górskiego regionu i nieprzewidywalnej rzeki. Górale maja swój charakterystyczny strój ludowy i gwarę. Spływy zaczęły się już pod koniec XIX wieku. To jedna z największych atrakcji Pienin. Na odcinku prawie 3 km skupiło się najpiękniejsze bogactwo tych gór, jest wiele zakoli, a ściany skalne mają około 300 metrów wysokości. Jest unikatowa przyroda ale też liczne legendy, m. in związane ze św. Kingą. Po górskiej rzece spłynął w 1934 roku prezydent Polski Ignacy Mościcki z żoną. Nie brakowało też przedstawicieli Kościoła Katolickiego, jak choćby późniejszych papieży: kardynała Karola Wojtyły czy kardynała Josepha Ratzingera.
4/26/2023 • 24 minutes, 18 seconds
"Księga Pamięci" - reportaż Macieja Jastrzębskiego o przywracaniu pamięci o holokauście
Księga Pamięci z Yad Waszem - Instytutu Pamięci Męczenników i Bohaterów Holocaustu w Jerozolimie. Od połowy lat czterdziestych do późnych lat osiemdziesiątych w Rosji temat Holokaustu był pomijany w szkołach i podręcznikach uniwersyteckich, encyklopediach i monografiach przede wszystkim z powodów politycznych. Ideologiczne mechanizmy wypierania przybierały różne formy: pomijania tematu milczeniem, zniekształcania faktów historycznych i bezpośredniego fałszowania. To Polacy zaczęli o tym fakcie opowiadać Rosjanom. "Księga Pamięci" to reportaż o tytanicznej pracy żydowskich historyków, dokumentujących zbrodnie hitlerowskie popełnione na Żydach. To opowieść o tym jak dzięki Polakom nie tylko ocalono wielu Żydów, ale również na terenie państwa Sowieckiego, już po zakończeniu II wojny światowej przywrócono pamięć o holokauście. "Księga Pamięci" spisana przez Żydów zawiera biogramy 4 milionów 800 tysięcy Żydów, którzy zostali zgładzeni przez Niemców. Prace nad jej powstaniem trwały 70 lat.